Mısır`ın Temel Makro Ekonomik Göstergeleri

MISIR ARAP
CUMHURİYETİ İLE
TİCARİ İLİŞKİLER VE İŞ
İMKANLARI
1
BAŞLIKLAR
1- Mısır Pazarı Hakkında Genel Bilgi
2- Mısır’ın Dış Ticareti ve Türkiye’nin Payı
3- Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde Yaşanan Sorunlar
4- Mısır’da Yatırım İmkanları
5- Türkiye’nin Mısır’daki Yatırımları
6- Türk Firmalarının Mısır’daki Yatırımlarında
Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
7-Türkiye-Mısır Serbest Ticaret Anlaşması
2
Mısır Pazarı Hakkında Genel Bilgi-1
Mısır’ın Temel Makro Ekonomik Göstergeleri
2004
2005
2006
2007
2008
Milli Gelir (milyar $)
78
92.6
98
105
120
Reel Büyüme (%)
4.1
4.5
6.8
7.1
7.2
Reel Milli Gelir Kişi Başına
($)
1,036
1,323
1,374
1,453
1,508
İşsizlik Oranı (%)
10
9.5
10
9,1
8,4
Enflasyon Oranı (%)
11,2
3.9
7,2
8,6
20,2
Döviz Kuru (Dönem
Sonu) (Mısır Lirası/$)
6,5
Bütçe Açığı (milyar $)
6,7
5.79
7,8
5.746
5.481
9,9
7,2
5,62
(1 Nisan 2009
itibarıyla)
11
3
Mısır Pazarı Hakkında Genel Bilgi-2
DIŞ EKONOMİK GELİŞMELER
2005
2006
2007
2008
3.306
3.558
4.170
5.175
Turizm Gelirleri
(milyar $)
6,4
7,2
8,1
10,8
Net Uluslararası
Rezervler (milyar $)
19.3
22.9
24.4
34.5
Dış Borç (milyar $)
28.94
29.59
29.90
33.89
Süveyş Kanalı Gelirleri
milyar $)
4
Mısır Pazarı Hakkında Genel Bilgi-3
Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımları
2005
Doğrudan
Yabancı
3.902
yatırımlar (net)
En Fazla
Ülkeler
Yatırımı
Olan
2006
2007
6.111
11.053
2008
13.237
ABD, İngiltere, Fransa, İsviçvre, BAE,
Suudi Arabistan, Hollanda, Lübnan,
Yunanistan, Türkiye
5
2- Mısır’ın Dış Ticareti ve
Türkiye’nin Payı
6
Mısır’ın Dış Ticareti -1
(Milyar $)
2005
2006
2007
2008 (Tahmini)
İhracat
13.833
18.455
22.017
29.355
İthalat
24.193
30.441
37.834
52.771
Ticaret Hacmi
38.026
48.896
59.851
82.126
Ticaret Açığı
-10.359
-11.986
-16.290
-23.415
7
Mısır’ın Dış Ticareti ve Türkiye’nin Payı -2
Mısır’ın Dış Ticaretinde Başlıca Ülkeler (2008)
-ABD (% 23.3), İngiltere (% 6.7), İtalya (%6.1),Almanya (%
5.7), İsviçre (% 4.7), Fransa (% 4.2), ÇHC (% 4.1), Hindistan
(% 3.7), Hollanda (% 3.2), BAE(%2.9)
Türkiye % 1.8 ile Mısır’ın dış ticaretinde ile 14. sıradadır.
------------------------------------------------------------------------
-2008 yılında, Türkiye’nin İhracatında Mısır 24. Sırada iken
Türkiye’nin İthalatında Mısır 39. Sırada idi.
- 2009 yılının ilk 2ayında, Türkiye’nin İhracatında Mısır 11.
Sırada iken Türkiye’nin İthalatında Mısır 43. Sıradadır.
8
Türkiye-Mısır Dış Ticareti-1
(1000 $)
2006
2007
2008
2009-2 AY
254,296 262,704
386,317
679,932
942.817
80.282
Türkiye’nin İhracatı 471,680 685,675
709,353
902,703
1.425.691
437.505
1.582,635 2.368.508
517.787
Mısır’ın İhracatı
2004
2005
Ticaret Hacmi
725,977 948,379
1.095,67
Türkiye’nin Dış
Ticaret Fazlası
217,384 422,971
323,036
222,771
482.874
357.223
9
Türkiye-Mısır Dış Ticareti-2
/ 2008
(1.000 $)
2007
2008
Mısır’ın İhracatı
679.932
942.817
Türkiye’nin
İhracatı
902.703
1.425.691
Ticaret Hacmi
1.582.635
2.368.508
50%
Ticaret Fazlası
222.771
482.874
117%
2007
(%)
39%
58%
10
Türkiye-Mısır Dış Ticareti-3
(1.000 $)
2008/2 Ay
2009/2 Ay
Mısır’ın İhracatı
197.230
80.282
Türkiye’nin
İhracatı
183.218
437.505
Ticaret Hacmi
380.448
517.787
Ticaret Fazlası
-14.012
357.223
YIL SONU TİC. HACMİ TAHMİNİ
2008-2 Ay/2009-2 Ay
(%)
-59%
139%
36%
4 Milyar $
11
Türkiye-Mısır Dış Ticareti-4
Mısır’a İhracatımızda Başlıca Maddeler
•demir-çelik mamulleri,
•otomotiv ve yan sanayi ürünleri,
•Altın *
•dokumaya elverişli sentetik lifler,
•meyve ve sebzeler,
•plastik mamülleri,
•kimyasallar,
•metal eşya,
•çeşitli makinalar,
•dokumacılık ürünleri.
12
Türkiye-Mısır Dış Ticareti-5
Mısır’dan İthalatımızda Başlıca
Maddeler
•karbonlar,
•pamuk,
•pirinç,
•dokumaya elverişli lifler,
•petrol ve ürünleri,
•cam kumu,
•klinker,
•fosfat,
•kimyasallar,
•dokumacılık ürünleri,
•elektriksiz makinalar.
13
3- Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde
Yaşanan Sorunlar
14
Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde Yaşanan SorunlarÖzet•Mısır’daki cari yüksek gümrük vergileri.
•İhracat bedellerinin ödenmesinde bankacılık sistemi
dışına çıkılması.
•Çifte Fatura/Düşük Fatura düzenlemeleri
•Doğrudan bankacılık sistemi olmaması.
•Karşılıklı vize uygulamaları.
•Mısır Gümrüklerindeki ağır bürokrasi ve otomasyona
geçilmemiş olması.
•Keyfi Standart Uygulamaları
•İskenderiye’de Ticaret Ataşesi Bulunmaması
15
5- Mısır’da Yatırım İmkanları
16
Mısır’da Yatırım İmkanları
Mısır, aşağıda belirtilen sebeplerle yabancı yatırımlar açısından
cazip bir ülke durumundadır:
•
Girdi Maaliyetlerinin Düşüklüğü (Başta İşçilik, Elektrik, Su
ve Doğalgaz vb.)
•
Tercihli Ticaret Anlaşmaları Nedeniyle Birçok Pazara
Gümrük Vergisiz İhracat İmkanı (AB, GAFTA, COMESA,
Türkiye, EFTA, Çeşitli Arap Ülkeleriyle İkili STA’lar
•
Nitelikli Sanayi Bölgeleri (QIZ) Yoluyla ABD’ye Gümrük
Vergisiz İhracat İmkanı (%11,7 İsrail Girdisi 2007 Ekim
ayında 10,5 e düşmüştür)
17
Mısır’da Yatırım İmkanları
Temel girdi maliyetleri :
İşçi ücretleri ($ / ay) : 40-150 $ (primler dahil)
Elektrik (sent / KW) : 3,3 sent.
Su (sent / m3) : 21 sent
Doğal Gaz (sent / m3) : 4,2 sent
Kurumlar Vergisi %20.
Gelir Vergisi: %20.
KDV (Satış Vergisi Adı Altında) : %5 - %25. Ortalama %10.
Sosyal Sigorta Primleri : İşverence %26, İşçilerce %14 oranında
18
6- Türkiye’nin Mısır’daki
Yatırımları
19
Türkiye’nin Mısır’daki Yatırımları
STA akdini müteakiben son dönemde Mısır’a yatırım yapan Türk
Şirketlerinin sayısında büyük bir artış yaşanmıştır.
Ülkemizin Mısır’daki yatırımlarında, başta tekstil ve konfeksiyon
sektörü olmak üzere artış görülmüş olup, firmalarımızın büyük
bir bölümü başkent Kahire ve çevresi ile liman şehri olması
nedeniyle İskenderiye ve Bourgel-Arap bölgelerini tercih etmiştir.
Firmalarımızın bir kısmı yatırımlarına başlamış iken bir kısmı ise
halihazırda fizbilite çalışmalarını sürdürmektedir.
Mısır, firmalarımızca, Güneydoğu Asya ülkeleriyle rekabet
edilebilecek tek ülke olarak görülmekte ve daha önce yatırım
imkanlarının araştırıldığı ülklerde yatırımdan vazgeçilerek tüm
yatırımlarının Mısır’a kaydırılacağı açıklanmaktadır.
20
Türkiye’nin Mısır’daki Yatırımları
203 Türk firması (bunlardan 50 kadarı büyük sanayi tesisidir) ve
3 müteahhitlik firmasına ek olarak, 36 firmamız fabrikalarını
açmak üzere son çalışmalarını yapmaktadır.
6 Ekim Kentinde bir Türk Sanayi bölgesi kurulmaktadır.
Fizibilite çalışması yürüten firmaların sayısı ise (üretim,
parakende ve temsilcilik ofisi), 200’ü bulmaktadır.
Halihazırda 1,2 Milyar dolar seviyelerinde olduğu tahmin edilen
Mısır’daki Türk yatırımlarını önümüzdeki 1 yıl içerisinde 2
Milyar dolar seviyesine çıkarabileceği öngörülmektedir. 21
Türkiye’nin Mısır’daki Yatırımları
Bunların yanı sıra, 37 Mağaza, Showroom ve
Temsilcilik Ofisine kısa sürede 35 yeni firmanın daha
eklenmesi gündemdedir.
(İstikbal, Beymen, Sarar, Damat & Tween, Vakko,
Little Big, Zeki Triko, Kilim Mobilya, Yağmur Mobilya,
Adil Işık, Aydınlı Grup Mağazaları gibi)
22
7- Türk Firmalarının Mısır’daki
Yatırımlarında Dikkat Etmesi
Gereken Hususlar
23
Türk Firmalarının Mısır’daki Yatırımlarında Dikkat
Etmesi Gereken Hususlar-1
(Firmalarca Bildirilen)
•Firma Kuruluş Kuralları ve Süreci.
•Mısır Makamlarınca Verilen Malumatın Zaman Zaman Yanlış
Çıkması Ve Kurallar Ve Mevzuatta Ani Ve Yazılı Olmayan
Değişiklikler.
•Kamu İdarelerinde İyi Yönetişime İlişkin Unusurların Olmayışı
(Mısır Kamu Kurumları Arasında Koordinayon Bulunmaması,
Diğer Kuruma Ait Mevzuatın Bilinmemesi, Gönderilen
Evrakların Kaybolması, Firma Başvurularının ve Resmi
Yazıların Cevaplanmaması)
24
Türk Firmalarının Mısır’daki Yatırımlarında Dikkat
Etmesi Gereken Hususlar-2
•Firmaların Sahip Olduğu Fabrikaların Ruhsat, Elektrik, Su, Doğalgaz
Gibi Altyapı Hizmetlerinin Sağlanmasında Gecikmeler.
•Yatırımlara Başlanmadan Önce Sınai kalkınma İdaresi Trafından Talep
Edilen Teminat Mektubu.
•Bazı Mısır’lı Kamu Görevlilerinin Çalışılması Önerilen Avukat, Mali
Müşavirlik Ve Sair Danışmanlık Firmaları İle Gayriresmi İrtibatları.
•Mısır’da Yaratılması Gereken Katma Değer Oranı.
•Son Dönemde Sanayi Bölgelerinde ve Serbest Bölgelerde Altyapısı
Bulunan Arazi ve Bina Bulunanmaması.
25
Türk Firmalarının Mısır’daki Yatırımlarında Dikkat
Etmesi Gereken Hususlar-3
•Daha Önce Sanayi Bölgelerinde Ve Serbest Bölgelerde Mısır’lılara
Tahsis Edilen Alanlarda Yapılan Binalar İçin İstenilen Fahiş Bina
Kira Bedelleri.
•159 sayılı Yasa Uyarınca Kurulan Firmaların İthalat Yapmalarına
İzin Verilmemesi.
•Türkiye’deki Mısır Başkonsolosluğunca Mısır’da Yatırım Yapan
Türk Şirketlerinin Yetkililerine Vize Verilmesi Hususunda Yaşanan
Sıkıntılar.
•Kalifiye İşçi Bulmakta Sorunlar.
26
Türk Firmalarının Mısır’daki Yatırımlarında Dikkat
Etmesi Gereken Hususlar-4
•Yatırımcıların Fabrikalarını İnşa Eden Müteahhitlik Firmalarının
Aldıkları İşi Zamanında Bitirememeleri.
•İhracat Yapan Yatırımcıların %8 Oranındaki Satış Vergisi İadesini
Son Derece Güç Almaları.
•Mısır’lı Firmaların Fatura Vermeyi Reddetmeleri Sebebiyle
Yaratılan Katma Değerin Miktarının Kanıtlanamaması.
•Firma Sahipleri ve Çalışanları için Mısır’da İkamet ve Çalışma
İzinleri Alınması.
27
Türk Firmalarının Mısır’daki Yatırımlarında Dikkat
Etmesi Gereken Hususlar-5
•2003 yılında kurulan Türk-Mısır İşadamları Derneğince Türk
İşadamlarının ve yatırımcılarının sorunlarına etkin bir şekilde
çözüm bulunmaya çalışılmaktadır. 200 ü son 1 yılda olmak üzere 336
üyesi vardır. İskenderiye ve Kahire Şubeleri bulunmaktadır.
Mısır’daki yatırımcılarımızı bir araya getirmiştir.
www.tumiad.org
Kahire Ticaret Müşavirliği
Gökmen Şahin
Tel: 00202 37626802
Faks: 00202 37626803
E-Posta: dtkahire@link.net
Web: www.counsellors.gov.tr
Mısır
28
Serbest Ticaret Anlaşması
•Müzakereler 1998 yılı Aralık ayında başlatılmış ve 2005
yılı Eylül ayında yapılan altıncı tur görüşmeler neticesinde
tamamlanmıştır.
•Anlaşma, Devlet Bakanımız Sayın Kürşad Tüzmen ile
Mısır Dış Ticaret ve Sanayi Bakanı Sayın Rachid Mohamed
Rachid tarafından 27 Aralık 2005 tarihinde Kahire’de
imzalanmıştır.
•STA, 1 Mart 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
29
Serbest Ticaret Anlaşması-2
Ülkemiz ile Mısır arasında Çifte Vergilendirmenin
Önlenmesi, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması,
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşmaları ile diğer
birçok alanı kapsayan işbirliği anlaşmaları mevcuttur.
Bu anlaşmalara Serbest Ticaret Anlaşması’nın ilave
edilmesi ile birlikte, Mısır ile olan ticari ve ekonomik
ilişkilerin yasal çerçevesi tamamlanmış bulunmaktadır.
30
Serbest Ticaret Anlaşması-3
Anlaşmanın başlıca hedefleri; taraflar arasındaki ekonomik
işbirliğinin arttırılması, mal ticaretindeki kısıtlamaların
kaldırılması, uygun rekabet koşullarının yaratılması,
karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi, tarafların AB başta olmak
üzere üçüncü ülke piyasalarındaki ticaret ve işbirliğinin
geliştirilmesidir.
Diğer taraftan Türkiye ve Mısır, 25 AB üyesi ülke ile 10 Akdeniz
ülkesi arasında 2010 yılı itibariyle bir Serbest Ticaret Alanı
oluşturulmasını öngören Barselona Sürecinin de tarafları olup, iki
ülke arasında imzalanan STA bu alanda da önemli bir adım
oluşturmaktadır.
31
Serbest Ticaret Anlaşması-4
Sanayi Ürünlerinde Tavizli Rejim
Mısır menşeli tüm sanayi ürünlerinin Türkiye’ye
ithalatında uygulanan gümrük vergileri STA’nın
yürürlüğe girişiyle birlikte 1 Mart 2007 tarihinde
sıfırlanmıştır.
Anlaşma uyarınca, oldukça yüksek düzeyli korunma
oranına sahip olan Mısır pazarı tedricen de olsa 2020
yılına kadar ihracatçılarımıza tamamen açılması
hedeflenmiştir.
32
Serbest Ticaret Anlaşması-5
Türk menşeli ürünler için farklı indirim takvimlerine sahip 4
liste bulunmaktadır.
•birinci listede yer alan ürünlerin gümrük vergileri STA nın yürürlüğe
girişiyle birlikte başlanmak suretiyle 1 Ocak 2008 tarihinde sıfırlanmıştır.
Birinci listede yer alan ürünler, daha çok, kimyasallar, toprak ürünleri, petrol
türevleri, her türlü sanayi imalatında kullanılan ham maddeler ve imalat
sanayi yatırım mallarından oluşmaktadır.
•ikinci listede yer alan ürünlerin vergileri 2008’den başlanmak suretiyle 1
Ocak 2014 tarihinde sıfırlanacaktır.
İkinci listede yer alan ürünler, daha çok, tekstil dahil endüstriyel girdi
malzemeleri, yarı mamul ürünler ve yapı malzemeleridir.
33
Serbest Ticaret Anlaşması-6
• üçüncü listede yer alan ürünlerin vergileri 2010 yılından başlanmak suretiyle 1
Ocak 2017 tarihinde sıfırlanacaktır.
Üçüncü listede yer alan ürünler, daha çok konfeksiyon ürünleri, elektrikli
ev aletleri, kozmetikler, eşya taşımaya mahsus motorlu araçlardan
oluşmaktadır.
• dördüncü listede yer alan ürünlerin vergileri 2011 yılından başlanmak suretiyle
1 Ocak 2020 tarihinde tamamlanacaktır.
Dördüncü listede, insan taşımaya mahsus binek ve ticari araçlardan oluşan
son derece dar kapsamlı ürünler bulunmaktadır.
34
Serbest Ticaret Anlaşması-7
Tarım Ürünlerinde Tavizli Rejim -1
Tarım sektörünün taşıdığı hassasiyet dikkate alınarak, tarafların
ihracatı açısından önem arz eden belirli Tarım, Balıkçılık ve
İşlenmiş tarım ürünleri itibariyle, seçilmiş bazı ürünlerde (pozitif
liste temelinde) tarife kontenjanı dahilinde veya herhangi bir
miktar kısıtlaması olmaksızın vergi indirimi/muafiyeti şeklinde
taviz değişiminde bulunulmuştur.
Anlaşma ekinde yer alan Protokol II; tarım ürünleri ticaretinde
uygulamaya konulacak olan tercihli ticaret rejimini
belirlemektedir.
35
Serbest Ticaret Anlaşması-8
Tarım Ürünlerinde Tavizli Rejim -2
Buna göre, Protokol II Tablo A'da, ülkemiz menşeli fındık, kiraz, vişne,
kuru kayısı, soya yağı, ayçiçeği ve ayçiçek yağları, margarinler ve
benzerler, gofretler, çukulatalar, makarna ve benzerleri, ekmek, unlu
mauller ve bisküviler, salatalık, mevye ve kuru meyveler ile meyve suları
sıralanmaktadır.
Protokol II Tablo B'de ise, Mısır menşeli balık ve deniz ürünleri, canlı
bitkiler (diğer-mantar gibi), kesme çiçekler, patates, sarımsak, turunçgiller,
havuç, turp benzeri salatalık sebzeleri ve otları, taze ve dondurulmuş diğer
sebzeler, kurutulmuş sebzeler, mango, çilek ve benzeri taze meyveler, çeşitli
meyve tohumları, zencefil, safran, kimyon gibi baharatlar, kahverengi ve
beyaz pirinç, yerfıstığı, gofretler, çukulatalar, makarna ve benzerleri,
ekmek, unlu mamuller ve bisküviler, salatalık, mevye ve kuru meyveler,
meyve suları ve aktif mayalar bulunmaktadır.
36
3- Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde
Yaşanan Sorunlar
37
Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde Yaşanan Sorunlar-1
•Mısır’daki cari yüksek gümrük vergileri.
•İhracat bedellerinin ödenmesinde bankacılık sistemi dışına
çıkılması.
•Çifte Fatura/Düşük Fatura düzenlemeleri
•Doğrudan bankacılık sistemi olmaması.
•Karşılıklı vize uygulamaları.
•Mısır Gümrüklerindeki ağır bürokrasi ve otomasyona
geçilmemiş olması.
•Mısır'da Marka Tescili konusunda gecikmeler.
•Anti-damping soruşturmaları (Otomobil lastikleri).
•Türk Pamuğunun İthalinin Yasak Olması
38
Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde Yaşanan Sorunlar-2
•İhraç ürünlerimizin Mısır ve Uzakdoğu'da taklitleri.
•Dış Ticaret Belgelerinin Konsolosluk Tasdiki.
•Mısır'da Şirket kurulması, şube açılması, çalışma vizesinin
alınması, mal alım ve kira sözleşmelerinde bürokrasi.
•159 sayılı yasaya göre ithalatçı şirket kurulamaması
•Tarım ürünleri, gıda, paketlenmiş ürünler, et ve makina
gibi ürünlerin ithalatında, standartlar, etiketleme ve
paketleme konusunda Mısır’da keyfi bürokratik engeller.
•Tekstil ürünlerinde yüksek maliyetli ve karmaşık etiketleme
zorunluluğu.
•Halı ve perdelerde ilave standart engelleri.
39
Türkiye-Mısır Dış Ticaretinde Yaşanan Sorunlar-3
•Tıbbi malzeme ithalatında “Serbest Dolaşım Belgesi”nin
temininde güçlükler.
•Kozmetik ürünlerin ithalatında Sağlık Bakanlığından izin alma
süresi.
•Mobilyalarda zaman zaman radyasyon incelemesi yapılması.
•Yapay tatlandırıcı içeren gıda maddelerinin ve diet ürünlerin
ithalatına izin verilmemesi.
• THY’nin Kahire'ye ilave ve İskenderiye’ye direkt uçuşu
olmaması.
•İskenderiye ve Port Said limanları ile ülkemiz limanları
arasında roro seferi bulunmaması.
•Ticari belgelerin uluslararası lojistik-kurye firmalarınca
taşınması.
40