gümrük uygulamaları açısından serbest bölgeler

GÜMRÜK UYGULAMALARI AÇISINDAN
SERBEST BÖLGELER WORKSHOP’U
22 ARALIK 2004 Swissotel
Cenk Ulu- MBA,E.Gümrük Uzmanı, Kıdemli Müdür
www.vergiportali.com
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgeler Tanımı
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerin Yasal Çerçevesi
• 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu
• Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği
• Genelgeler
• 4458 Sayılı Gümrük Kanunu
• Gümrük Yönetmeliği
• Maliye Bakanlığı Düzenlemeleri
Serbest Bölge Tanımı
• Ülkenin
siyasi sınırları içinde
yer alan ve ülkenin diğer
kısımlarından
fiziki
olarak
ayrılan,
• Dış
ticaret, vergi ve gümrük
mevzuatının
uygulanması
bakımından gümrük bölgesi
dışında sayılan,
• Sınai
ve ticari faaliyetler için
daha
geniş muafiyet ve
teşviklerin tanındığı,
• Ticari,
endüstriyel ve hizmet
faaliyetlerinin yapıldığı yerlerdir.
Gümrük Bölgesi Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını
kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahası gümrük bölgesine
dahildir.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölge İşleticisi ve Kullanıcısı
İşletici;
serbest bölgeyi işleten kamu kurum ve kuruluşu ile yerli
ve yabancı gerçek veya tüzel kişiyi
Kullanıcı;faaliyet ruhsatı alan ve serbest bölgede kiracı veya
mülk sahibi olarak belli bir işyeri bulunan gerçek veya
tüzel kişiyi, İfade eder.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde Faaliyet
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölge Faaliyet Konuları
-Üretim,
- Bankacılık,
-Sigortacılık,
-İşyeri Kiralama,
-Montaj-Demontaj,
-Depo İşletmeciliği,
-Bakım-onarım,
-Kıyı Bankacılığı,
-Finansal Kiralama
-Alım-satım,
-Hizmet Verilmesi
*connectedthinking
PwC
Ticari Faaliyette Bulunan Serbest Bölgeler
1. Mersin (1987)
2. Antalya (1987)
3. Ege (1990)
4. İstanbul Atatürk Havalimanı (1990)
5. Trabzon (1992)
6. İstanbul Deri ve Endüstri (1995)
7.
Doğu Anadolu (1995)
8. Mardin (1995)
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Ticari Faaliyette Bulunan Serbest Bölgeler
9. İMKB Uluslararası Menkul Kıymetler (1997)
10. İzmir Menemen Deri (1998)
11. Rize (1998)
12. Samsun (1998)
13. İstanbul Trakya (1998)
14. Kayseri (1998)
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Ticari Faaliyette Bulunan Serbest Bölgeler
15. Avrupa (1999)
16. Gaziantep (1999)
17. Adana-Yumurtalık (1999)
18. Bursa (2001)
19. Denizli (2001)
20. Kocaeli (2001)
21. Tübitak-Marmara Araştırma Merkezi Teknoloji
(2002)
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Bölgeler İtibariyle Yıllık Ticaret
Hacimleri
BÖLGELER İTİBARİYLE YILLIK TİCARET HACİMLERİ (1000 ABD $)
ANNUAL TRADE VOLUME OF FREE ZONES (1000 US $)
BÖLGELER/ZONES
İST-DERİ
%
2000
1999-2000
4.059.383
63,3
%
2001
2001-2000
2.324.919
-42,7
%
2002
2002-2001
2.827.979
21,6
%
2003
2003-2002
4.076.782
44,2
%
2003 I-VI 2004 I-VI 2004-2003
1.665.331
2.791.965
67,7
İST-AHL
2.893.199
31,7
2.193.739
-24,2
2.475.194
12,8
3.022.789
22,1
1.380.574
1.661.657
20,4
EGE
1.662.598
39,8
1.291.910
-22,3
1.828.870
41,6
2.642.599
44,5
1.184.945
1.563.908
32,0
MERSİN
1.767.854
17,5
1.337.790
-24,3
1.643.140
22,8
2.766.312
68,4
1.099.463
1.494.802
36,0
448.185
444,6
1.108.768
147,4
387.994
1.151.183
196,7
BURSA
82.294
İST. TRAKYA
181.535
149,4
237.939
31,1
659.152
177,0
1.145.646
73,8
465.603
728.230
56,4
AVRUPA
105.655
723,2
212.865
101,5
343.062
61,2
570.498
66,3
223.132
455.152
104,0
ANTALYA
215.132
22,1
185.019
-14,0
245.992
33,0
359.183
46,0
155.076
213.562
37,7
MENEMEN
240.262
33,0
251.479
4,7
277.385
10,3
301.562
8,7
141.418
168.950
19,5
KAYSERİ
22.554
3.336,3
27.071
20,0
83.646
209,0
157.184
87,9
67.048
136.744
103,9
GAZİANTEP
35.671
126,5
54.355
52,4
109.627
101,7
207.261
89,1
74.566
73.934
-0,8
SAMSUN
16.845
284,2
12.329
-26,8
11.907
-3,4
17.244
575,3
44,8
9.622
64.976
DENİZLİ
3.543
41.030
1.058,0
15.535
59.049
280,1
KOCAELİ
9.249
29.180
215,5
1.871
38.352
1.949,8
31.942
35.725
11,8
ADANA-YUMURTALIK
60.864
2.664,5
59.267
-2,6
46.845
-21,0
74.852
59,8
RİZE
15.816
31,9
16.447
4,0
11.347
-31,0
10.986
-3,2
3.712
18.259
391,9
TRABZON
15.914
-40,3
36.661
130,4
48.511
32,3
46.956
-3,2
25.994
8.292
-68,1
5.522
4,8
5.284
-4,3
23.626
347,1
19.597
-17,1
11.544
7.673
-33,5
40,0
1.789
191,5
1.881
5,1
11.300.593
43,3
8.331.246
MARDİN
TUBİTAK-MAM TEK.
D. ANADOLU
TOPLAM-TOTAL
5.158
*connectedthinking
-26,3
9.555
85,2
2.860
4.005
177
-90,6
83
-53,0
83
-
11.102.596
33,3
16.608.066
49,6
6.948.313 10.676.416
53,7
PwC
Ticaret Hacminin Ülkelere Göre Dağılımı
TİCARET HACMİNİN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (1000 ABD $)
BREAKDOWN OF THE TRADE VOLUME BY COUNTRIES (1000 US $)
2004 Ocak-Haziran (January-June)
Ülkeler/Countries
Bölgelere Giriş
Inflow to Zones
I. OECD ÜLKELERİ/OECD COUNTRIES
2.543.667
%
Bölgelerden Çıkış
Outflow from Zones
50,2
1.293.044
%
23,0
Toplam
Total
%
3.836.711
35,9
A. AB ÜLKELERİ/EU COUNTRIES
2.039.471
40,3
1.152.425
20,5
3.191.896
29,9
B. DİĞER OECD ÜLK./OTHER OECD COUNT.
504.196
10,0
140.619
2,5
644.815
6,0
II. DİĞER AVR. ÜLK./OTHER EURO.COUNT.
148.255
2,9
45.191
0,8
193.446
1,8
89.892
1,8
91.770
1,6
181.661
1,7
IV. ESKİ SSCB/FORMER USSR
152.018
3,0
88.981
1,6
241.000
2,3
V. İSLAM ÜLKELERİ/ISLAMIC COUNTRIES
152.076
3,0
267.631
4,8
419.708
3,9
VI. DİĞER ÜLKELER/OTHER COUNTRIES
604.453
11,9
229.843
4,1
834.296
7,8
1.372.911
27,1
3.596.683
64,1
4.969.594
46,5
5.063.273
100
5.613.143
100
10.676.416
100
III. TÜRK CUM./TURKIC REPUBLIC
VII. TÜRKİYE/TURKEY
TOPLAM/TOTAL
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgede Hangi Eşyanın Ticareti
Yapılabilir?
™Serbest dolaşımda olan veya olmayan her türlü eşya serbest
bölgelere konulabilir.
™Ancak, parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları
eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel düzenek veya
yapılara gerek gösteren eşya serbest bölgelerdeki bu
niteliklere uygun yerlere konulur.
*connectedthinking
PwC
ÖRNEK YAPILAR
*connectedthinking
PwC
Örnek Yapı-1
Tedarikçi
CIF’in % 0,5’i
SB Şubemontaj,üretim vb faaliyetler
GV, KDV, ÖTV
ve CIF’in %
0,5’i tahsil
edilir
SB
TR
Alıcı Firma
* SB’e girişte ödenecek vergiler ertelenir
*connectedthinking
PwC
Örnek Yapı-2
Alıcı Firma
Fon Yok
SB Şubemontaj,üretim vb faaliyetler
Fon Yok
SB
TR
Tedarikçi
*SB’ler vergi istisnasından yararlanılarak vergisel amaçlı olarak
kullanılabilir-AB’e tam üyeliğe kadar Kurumlar Vergisinden istisna
(Üretim için)
*connectedthinking
PwC
Örnek Yapı-3
SB Şubemontaj,üretim vb faaliyetler
Fon Yok
SB
CIF’in % 0,5’i,
GV, KDV, ÖTV
TR
Tedarikçi
Alıcı Firma
* SB’ler vergi istisnasından yararlanılarak vergisel amaçlı olarak
kullanılabilir-AB’e tam üyeliğe kadar Kurumlar Vergisinden istisna
(Üretim için)
*connectedthinking
PwC
Örnek Yapı-4
Tedarikçi
Firma
Fon yok
CIF’in % 0,5’i
SB Şube
SB
TR
* SB’ler lojistik amaçlı olarak kullanılabilir
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgede Ödemeler
™Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle
ilgili her türlü ödemeler dövizle
yapılır.
™Bakanlar Kurulu ödemelerin
Türk Lirası olarak yapılmasına
da karar verebilir.
*connectedthinking
PwC
06.02.2004 Tarihinden Önce ve
Sonra Serbest Bölgelerde
Uygulanmayan Mevzuatlar
*connectedthinking
PwC
06.02.2004 Tarihinden Önce Serbest
Bölgelerde Uygulanmayacak Mevzuat
•
•
•
•
Gümrük mevzuatı
Kambiyo mevzuatı
Dış ticaret mevzuatı
Fiyat, kalite ve standartlara ilişkin
mevzuat
• Vergi mevzuatı
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
06.02.2004 Tarihinden Sonra Serbest
Bölgelerde Uygulanmayacak Mevzuat
•
•
•
•
Gümrük mevzuatı
Kambiyo mevzuatı
Dış ticaret mevzuatı
Fiyat, kalite ve standartlara ilişkin mevzuat
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgede Faaliyet Ruhsatı
Alınması İçin Kriterler
*connectedthinking
PwC
Faaliyet Ruhsatının Alınmasında Geçerli
Kriterler
• Serbest bölgelerde faaliyette bulunmak için Dış Ticaret Müsteşarlığı
Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğünden Faaliyet Ruhsatı alınması
gerekmektedir.
• Faaliyet Ruhsatı için, ilgili bölgede faaliyette bulunmak isteyen gerçek
ve tüzel kişiler başvuruda bulunabilir.
• Serbest Bölgelerde Yüksek Planlama Kurulunca uygun görülecek her
türlü sınai, ticari ve hizmetle ilgili faaliyetler yapılabilir.
• Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatı başvurularının değerlendirilmesinde,
98/4 sayılı Genelge’de belirtildiği üzere “Üretimi veya alım-satımı
yapılan nihai tüketim mallarının yıllık olara çoğunlukla yurt dışına
satılması” esası değerlendirme kriteri olarak incelenmektedir.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatı Çeşitleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Üretim Ruhsatı
Alım-Satım Ruhsatı
Depolama Ruhsatı
Montaj-Demontaj Ruhsatı
Bakım-Onarım Ruhsatı
Kiralama Ruhsatı
Diğer (Hizmet sektörü, bankacılık, sigortacılık, mühendislik,
müşavirlik, nakliyecilik, acentacılık vb)
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgede Faaliyet Ruhsatı
Başvurusu
• Faaliyet
Ruhsatı
Formu doldurulur.
Müracaat
• Formda belirtilen eklerle birlikte
Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest
Bölgeler Genel Müdürlüğüne
başvurulur.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgede Faaliyetin Geçici
Olarak Durdurulması
Aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda, serbest
bölgeden mal çıkışlarına ve bölge içi mal satışlarına
ilişkin serbest bölge işlem formları üç ay süreyle işleme
konulmaz:
• Gerekli bilgi ve belgelerin zamanında verilmemesi
veya yanlış bilgi verilmesi,
• Bölge tesis, araç-gereç ve ekipmanlarına veya diğer
kullanıcılara zarar verildiğinin tespit edilmesi ve
Bölge Müdürlüğünce yapılan uyarıya rağmen bu
durumun düzeltilmemesi ve/veya zararın tazmin
edilmemesi,
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgede Faaliyetin Geçici
Olarak Durdurulması
• Yapılan kira ve/veya satış
uyulmadığının tespit edilmesi,
sözleşmesi
hükümlerine
• Yazılı talimatlara uyulmadığının veya bölge düzenini bozucu
davranışlarda bulunulduğunun tespit edilmesi,
• Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formunda beyan ve taahhüt
edilen
hususlarda
meydana
gelen
değişikliklerin
bildirilmemesi.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgede Faaliyet
Ruhsatının İptali
*connectedthinking
PwC
Faaliyet Ruhsatının İptalini Gerektiren
Durumlar
1. Faaliyetin geçici olarak durdurulma süreci (3 ay) sonunda
aykırı işleme devam edildiğinin Bölge Müdürlüğünce
tutanakla tespit edilmesi,
2. Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formu’nda beyan ve taahhüt
edilen hususlara uyulmaması veya beyan edilen hususların
gerçek dışı olduğunun sonradan yapılan araştırma ve
incelemeler veya denetimler neticesinde tespit edilmesi,
*connectedthinking
PwC
Faaliyet Ruhsatının İptalini Gerektiren
Durumlar
3. Bölge dışındaki faaliyetler nedeniyle elde edilen kazanç ve
iratların, bölgede elde edilmiş kazanç ve iratlar gibi
gösterilerek muhasebe kayıtlarının birleştirilmesi ve/veya bu
amaçla sahte veya muhteviyatı yanıltıcı belge kullanılması
suretiyle vergi kaçırıldığının belirlenmesi,
4. Genel kabul görmüş mücbir sebep halleri hariç 1 yıl süreyle
hiç bir ticari faaliyette bulunulmaması,
5. Mevzuata aykırı olarak bölgeye mal getirildiğinin veya
bölgeden mal çıkarıldığının tespit edilmesi, envanter
kayıtları ile mevcut stoklar arasında eksiklik veya fazlalık
bulunduğunun tespit edilmesi,
*connectedthinking
PwC
Faaliyet Ruhsatının İptalini Gerektiren
Durumlar
6. Genel kabul görmüş mücbir sebep halleri hariç, müracaat
formunda taahhüt edilen süre içerisinde proje veya inşaatın
bitirilmemesi
7. Kanun, Yönetmelik, Tebliğ ve Genelge hükümlerine
uyulmadığının tespit edilmesi, faaliyet ruhsatında belirtilen
sürenin sona ermesi veya ruhsatları yukarıdaki nedenlerle
iptal edilmiş olmasına rağmen faaliyetine devam etme
girişiminde bulunanların malları bölgeye alınmaz. Bölgedeki
mallar tasfiye işlemine tabi tutulur.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde Uygulanmayan
Teşvikler
• Serbest bölgeden yurt dışına sevk edilen mallar için ihracat
teşviklerinden yararlanılamaz.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgeden Türkiye’ye
İthalatta ve İhracatta Yaşanılan
Problemler
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgeye Eşya Girişi
Türkiye’den Bölgeye sevk edilen
mallar dış ticaret rejimine tabi
tutulur ve bu rejime göre ihraç
edilmiş sayılır.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgeye Eşya Girişi
Serbest bölgeye giren eşyanın gümrük idarelerine sunulmasına
ve beyanname verilmesine gerek yoktur.
Ancak;
a) Serbest bölgeye girişiyle sona erecek olan bir gümrük
rejimine tabi tutulan,
b) Serbest bölgeye ithalat vergilerinin geri verilmesi veya
kaldırılmasına ilişkin bir karardan sonra konulan,
c) Serbest bölgeye ihracat kaydıyla konulan,
Eşyanın gümrük idarelerine sunulması ve gerekli gümrük
işlemine tabi tutulması şarttır.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgeye Eşya Girişi
• İhracat vergilerine veya ihracatla
ilgili diğer hükümlere tabi olan
eşyanın da gümrük idarelerine
bildirilmesi gerekir.
• İlgilinin talebi üzerine, gümrük
idareleri
serbest
bölgeye
konulmuş
eşyanın,
gümrük
statüsünü onaylayan bir belge
verir.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölge ve Türkiye Arasında
Yapılan Ticaret İşlemleri
Serbest Bölge ile Türkiye'nin diğer yerleri arasında yapılacak
ticaret, dış ticaret rejimine tabidir. Serbest bölge ile diğer ülkeler
ve serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaz.
Bedeli 500 ABD dolarının altında olan Türkiye mahreçli mallar
isteğe bağlı olarak ihracat işlemine tabi tutulmayabilir.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölge ve Türkiye Arasında
Yapılan Ticaret İşlemleri
Serbest Bölge ve Türkiye arasında yapılan ticaret işlemlerinde
yaşanılan temel problemler:
• Serbest Bölgeden veya Serbest Bölgeye kesilen “fiyat farkı
faturaları”
• Serbest Bölgede Fiyat Kontrolleri
• Serbest Bölgeden veya Serbest Bölgeye Hizmet Faturaları
• Serbest Bölgeye giriş ve çıkış arasındaki fiyat farkları
*connectedthinking
PwC
Fiyat Farkı Faturaları
• Gümrük İdaresinde
karşılaşılan sorunlar
• Serbest Bölge Müdürlüğünde
karşılaşılan sorunlar
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Hizmet Faturaları
9Serbest Bölgelerden Türkiye’ye hizmet faturası
düzenlenmesi durumunda sorunlar mevcuttur.
9Türkiye’den Serbest Bölgelere kesilen faturalarda
sorunlar yaşanabilmektedir
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgelerde Fiyat Kontrolü
Uygulamaları
¾Serbest Bölgeler Kanunu Madde 4’e göre, “Fiyat, kalite ve
standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına
kanunlarla ve diğer mevzuatla verilen yetkiler serbest
bölgelerde geçerli değildir.”
¾Ancak, uygulamada bu tür kontroller yapılabilmektedir.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde A.TR ve EUR.1
Belgeleri Uygulamaları
*connectedthinking
PwC
A.TR Dolaşım Belgesi
• Türkiye ve toplulukta serbest dolaşımda bulunan eşyanın
tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, ihracatçı
ülke yetkili kuruluşlarınca (Ticaret ve Sanayi Odaları) ihtiyaç
sahiplerine verilir.
• A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye’den topluluğa veya topluluktan
Türkiye’ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenir.
• A.TR Dolaşım belgesinin, ihracatçı ülke gümrük idaresince
vize edildiği tarihten itibaren 4 ay içerisinde ithalatçı ülke
gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde A.TR Uygulamaları
• Gümrük statüsü, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde
serbest dolaşım hakkını kazanıp kazanmadığı durumunun
belirlenmesidir.
• Eşyanın tamamen Türkiye veya Avrupa Topluluğu menşeli
olması veya üçüncü ülke menşeli olan Türkiye ya da Avrupa
Topluluğu’nda ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük
vergisi, eş etkili vergileri tahsil edilmiş, bu vergileri tam veya
kısmi bir iadeden yararlanmamış ve ticaret politikası önlemleri
uygulanmış eşya Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest
dolaşımda kabul edilir.
*connectedthinking
PwC
Telafi Edici Vergi Uygulamalası
9İmallerinde üçüncü ülke çıkışlı maddeler kullanılan ürünler
için
9A.TR dolaşım belgeleri düzenlenmesi,
9İmallerine giren üçüncü ülkeler maddeleri için öngörülen
“Fark Giderici Vergi”nin ödenmesi ile mümkündür.
*connectedthinking
PwC
Telafi Edici Vergi Uygulamalası
• CIF değeri belirlenir
• Gümrük
Tarife
Pozisyonu
üzerinden İthalat Rejim Kararı
eki listelerdeki "Diğer Ülkeler"
sütununda kayıtlı gümrük vergisi
oranında vergi tahsilatı yapılır.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Telafi Edici Vergi Uygulamalası
• Bu işlemler Tespit ve Tahakkuk kağıdı üzerinden yürütülür.
Muayene memurunun tespit ve tahakkuk işlemini
tamamlamasından sonra hesaplanan gümrük vergisi tutarı
gümrük saymanlığına veya mutemetliğine yatırılır. Gümrük
vezne alındısının ibrazı üzerine "Compensatory Levy Paid"
(Telafi Edici Vergisi Ödenmiştir) meşruhatı bulunan A.TR
Dolaşım Belgesi, gümrük idaresi tarafından vize edilir.
*connectedthinking
PwC
Telafi Edici Vergi Uygulamalası-Örnek
B
A
AB’den gelen
hammadde
AB dışından
gelen
hammadde
“B” ile ilgili olarak
TELAFİ EDİCİ
VERGİ –AB’ye A.TR
düzenlenmesi
Serbest Bölge
A ve B üretimde
kullanılır
TÜRKİYE
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde A.TR Uygulamaları
Avrupa Birliği ve Türkiye dış ticaret önlemleri
Bakımından kota veya diğer gözetim önlemlerine tabi
üçüncü ülke menşeli eşya ile ilgili olarak A.TR Dolaşım
Belgesi düzenlenmesi için telafi edici verginin tahsilinin
yanı sıra bu ürünler için düzenlenen ithal lisansı da
aranır. Gümrük idaresince A.TR Dolaşım Belgesinde
kayıtlı miktar ithal lisansı aslından düşülerek işlem
yapılır.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgelerde A.TR Uygulamaları
• Tespit ve Tahakkuk Kağıtları için ayrı bir tescil defteri
düzenlenir
• Varsa Dış Ticaret Müsteşarlığından alınan kota veya diğer
gözetim önlemlerine tabi ürünler için düzenlenen düşüm
yapılmış ithal lisansının bir örneği, A.TR Dolaşım Belgesinin
bir örneği, fatura ve gerekli görülen diğer belgeler eklenir
• A.TR belgesinin geçerlilik süresi serbest bölgede kalış
süresince dondurulur.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde EUR.1 Belgesi
Uygulamaları
• Menşeli ürünlerin karar hükümlerinden yararlanabilmesini
sağlamak için gümrük idareleri veya bu idarelerce yetkili
kılınan kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük
idarelerince vize edilen menşe ispat belgesidir.
• Belgelerin başvuru formlarının basım ve dağıtım işleri Türkiye
Ticaret Sanayii, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları
Birliği tarafından yapılır.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde EUR.1 Belgesi
Uygulamaları
Türkiye ile EFTA Devletleri Arasında
Akdedilen Anlaşmaya Ek Protokol
B’de
yer
alan
hükümlerin
Türkiye'deki Serbest Bölgelerde
yerine getirilmesi ile Türkiye menşei
kazanan
ürünler
için
Menşe
Şahadetnamesi ve EUR.1 Sertifikası
düzenlenir ve bu sertifika Serbest
Bölge Gümrük İdaresi'nce vize
edilir.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgelerde EUR.1 Belgesi
Uygulamaları
EUR.1 Dolaşım Sertifikası eşliğinde Serbest Bölgelere getirilen
malların bünyesine Türkiye menşeli olduğu saptanan malların
girmesiyle elde edilen nihai ürünün menşei, EUR.1 Dolaşım
Sertifikaları Yönetmeliği’nin 2 nci maddesi (b/2) fıkrası
gereğince, değişmemiş sayılacağından, bu mallar için, İthalat
Rejimi Kararında yer alan, “AT ve EFTA ülkeleri için Gümrük
Vergisi” oranları uygulanır.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde Yaşanılan Gümrük
Problemleri
- Serbest Bölgeden Türkiye’ye
ithalatta yaşanılan problemler
- Kıymet problemleri
- Model Yılı Problemleri
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgelerde Transit Ticaret
ve Yaşanılan Sorunlar
*connectedthinking
PwC
Transit Ticaret
• Alış ve satış bedelleri arasında lehte fark bulunması esas
olmak üzere, mal bedelleri için transfer yapılarak veya
yapılmaksızın, satın alınan yabancı menşeli veya Türk
menşeli olup da yurt dışına satılmış malların transit olarak
veya doğrudan doğruya, ithalat ve ihracat rejimi hükümlerine
tabi olmaksızın başka bir ülkeye satılmasıdır.
• Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak ithalata ve
ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilmez.
• Gümrük İdarelerince verilebilecek izne istinaden malların Türk
Gümrük hattını aşarak işçilik görmek üzere fiktif depo veya
antrepolara alınması fiili ithal hükmünde değildir.
*connectedthinking
PwC
Transit Ticaret
•
•
Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Dış
Ticaret Müsteşarlığı’nın madde politikası itibariyle transit
ticaretinin yapılması uygun görmediği mallar transit ticarete
konu olamaz.
Transit ticaret talepleri, transit ticaret formu düzenlenmek
suretiyle bankalara yapılır.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde Transit Ticaret
• Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca, Serbest
Bölgelerde Transit Ticaret uygulamalarına
sınırlama getirilmiştir.
• Malların bölgeye fiilen girişi yapılmadan diğer
bir üçüncü ülkeye satışına serbest bölge
müdürlüğünce izin verilmemektedir.
• İstisnai durumlar için transit ticaret için özel izin
verilebilir.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgelerde Transit Ticaret
• Yabancı bir ülkeden deniz, hava, demiryolu ve karayoluyla
Serbest Bölge limanına getirilen eşyanın, deniz yoluyla
yabancı bir limana veya diğer bir Serbest Bölge limanına
sevki "Aktarma" sayılır.
• Üçüncü bir ülkeden satın alınan malların girişte CIF değeri
üzerinde % 0.5 ücret özel hesaba yatırılır ve işlem formu
düzenlenir.
• Alış ve satış bedelleri arasında lehte fark olmalıdır.
• Serbest bölge işlem formunun gümrük idaresine ibrazı
zorunlu değildir.
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgelerde Transit Ticaret
Serbest Bölgelerde malların fiili giriş
ve
çıkışı
yapılmadan
serbest
bölgeden
sevkiyatı
ancak
bu
işlemlerin süreklilik arz etmemesi ve
kullanıcı
açısından
zorunluluk
taşıması koşuluyla Dış Ticaret
Müsteşarlığından ön izin alınması
suretiyle yapılabilmektedir.
*connectedthinking
PricewaterhouseCoopers
Serbest Bölgeden Türkiye’ye Satılan
Eşya
Yurtdışına (SB
dahil) satış
SB
TR’e satış- fiili olarak
TR’e gelmiyor
SBİF-Transit Ticaret
Formu düzenlenir
TR
* SBİF: Serbest Bölge İşlem Formu
*connectedthinking
PwC
Serbest Bölgeden Türkiye’ye Satılan
Eşya
9Türkiye’de alıcı firmanın Serbest Bölgede Depo Kullanma
Belgesi yoktur
9SBİF’da İşlem yönü: Bölgeden Türkiye’ye Mal Çıkışı
9İşlem Türü: Kesin Satış
9Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğüne başvuru sonucunda
eşya Türkiye’ye ithal edilmeden doğrudan transit ticaret
işlemine tabi tutulur
*connectedthinking
PwC
SORULAR...
www.vergiportali.com
© 2004 PricewaterhouseCoopers. All rights reserved. “PricewaterhouseCoopers” refers to the network
of member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited, each of which is a separate and
independent legal entity. *connectedthinking is a trademark of PricewaterhouseCoopers.
PwC