almanya eğitim sistemi

ALMANYA
EĞİTİM SİSTEMİ
Nesrin SHAYA
Bensu UYGUN
Kübra Vildan OTLU
Nilüfer AYALAN
İÇERİK

Genel Bilgiler

Eğitim Sisteminin Amaçları

Okul Sisteminin Yapısı ve İşleyişi

Eğitim Sisteminin Yönetim ve Denetim Sistemi

Öğretmen Yetiştirme

Türk Eğitim Sistemiyle Karşılaştırılması
ÜLKENİN GENEL
ÖZELLİKLERİ
Yüz ölçümü: 357.042 km2

16 eyaletten oluşur.
yasama
görevi :
FEDERAL
yargı görevi :
MECLİS VE
FEDERAL
ANAYASA
MAHKEMESİ
FEDERAL
KONSEY
yürütme görevi:
FEDERAL HÜKÜMET

Nüfus: 82.800.000 (2012 UNESCO Verilerine Göre)
(6,7 milyon yabancı uyruklu vatandaş)
( yaklaşık 2 milyonu Türk vatandaşı)
•
Din: Resmi bir din yoktur.
(52 milyon Hıristiyan)
(4 milyon Müslüman)
(235.000 Budist)
(106.000 Musevi)
•
Dil: Almanca
•
Para Birimi: Euro
•
Yönetim Şekli: Federal Cumhuriyet

BaŞkent: Berlin
Tarihi Geçmişi:

Almanya ulusal birliği

1871 Fransa-Prusya Savaşı

sonrası sağlanmıştır.

II. Dünya Savaşı sonrası

ülke ikiye bölünmüştür.

1990’da tekrar birleşmiştir.
Ekonomi:

Federal bir eğitim sistemi

Yetki ve sorumluluklar eyaletlere
aittir.

Bütün eyaletlerde eğitim sisteminin yönetim ve denetiminde söz sahibi 3
makam bulunmaktadır:
Eğitim bakanlığı
Valilik
Eğitim Yöneticiliği
Federal Alman Temel Yasasına Göre
Alman Eğitim Sistemine Egemen Olan İlkeler:
Parasız Eğitim
Karma Eğitim
Okul-Aile İşbirliği
Özel Okul Açma Hakkı
Din Eğitimi Özgürlüğü
Almanya Eğitim Sisteminin
Genel Amaçları:
Herkese
eşit eğitim fırsatının sağlanması,
Ders araçlarının ücretsiz olarak sunulması,
Uluslararası hoşgörünün geliştirilmesi ve desteklenmesi,
Sınıf farkı gözetmeksizin tüm bireylerin, ortak ve ulusal eğitim için,
üst düzeyde öğrenim görmelerinin sağlanması
Egemen Olan Bazı İlkeler

9-12 yıl süreli eğitim süresi

Eyaletlere göre değişen zorunlu eğitim

Resmi okulların tüm basamaklarını içine alan parasız eğitim

Karma eğitim

Resmi okulların yanında özel okul açma

Okul-aile işbirliği

Din eğitimi alıp almamada karar verme
Almanya’daki Okul Sayısı: 95.396
( 2010 Yılı Alman Eğitim Bakanlığı Verilerine Göre)
Alman eğitim
sistemi 5 aşamalı
bir yapıdan
oluşur.
Zorunlu eğitim:
12 yıl
(4+5+3)
OKUL ÖNCESİ
EĞİTİM
OKUL
ÖNCESİ EĞİTİM

Amaç; Çocukların aile eğitimine katkı sağlamak ,

Sosyal, fiziksel ve ruhsal yönden desteklemek,

Yaş aralığı; 3-6 yaşındaki gönüllü bireyler

Anaokuluna verilen isim; ‘’Kindergarten’’
Zorunlu eğitim

Başlangıç; 6 yaş

Süreç; 6-18 yaş aralığında
devam eder.


Bu 12 yılın 9 yılı tam zamanlı, 3 yılı
da yarı zamanlı mesleği eğitim
içerir.
Kapsam; İlköğretim ve
Ortaöğretim.
ilköğretim

Amaç; Bireysel koşulları dikkate alarak öğrencilerin, kişilik gelişimlerine katkı
vermek; sanatsal ve pratik yeteneklerini geliştirmek.

6 yaşını dolduran çocuklar için zorunlu

İlk 4 sınıfı kapsayan ‘’Grundschule’’ isimli okullar mevcut

Ve bazı eyaletlerde bu sınıf kapsam 6 olabilmekte

Temel bilgi ve beceriler; Okuma yazma ve Matematik

Ders saati; İlk yıllarda; 20-22 iken, sonraları 27-29 saate kadar çıkabiliyor.

Ders işlenişi; İlk iki yıl sınıf öğretmeni tarafından verilen dersler, üçüncü yıldan
itibaren branş öğretmenlerince veriliyor.
ORTAÖĞRETİM

İlköğretim sonunda sınıf öğretmeninin kararı etkili oluyor;

Ortaöğretimde kendi yeteneklerine, matematik, hayat bilgisi ve
almanca gibi derslerdeki başarılarına bakılıyor

Farklı kademelere sahip meslek okulları tercih edilebilir;

Meslek okulu (hauptschule)

Meslek ve genel eğitim okulu (realschule/erweiterte realschule)

Akademik lise (gymnasium)

Geçiş okulu (gesamtschule / integrierte gesamtschule)

Bölge okulu (regionaleschule)

Okul – işyeri uygulama okulu (duale oberschule)
Sınıf
Ortalama Yaş
Okul Seviyesi
(Berlin/Brandenburg)
Okul Seviyesi
(Almanya'nın geri kalanı)
1
6/7
ilköğretim
ilköğretim
2
7/8
ilköğretim
ilköğretim
3
8/9
ilköğretim
ilköğretim
4
10/11
ilköğretim
ilköğretim
5
11/12
ilköğretim
ortaöğretim
6
12/13
ilköğretim
ortaöğretim
7
13/14
ortaöğretim
ortaöğretim
8
14/15
ortaöğretim
ortaöğretim
9
15/16
ortaöğretim
ortaöğretim
10
16/17
ortaöğretim
ortaöğretim
11
17/18
ortaöğretim
ortaöğretim
12
18/19
ortaöğretim
ortaöğretim
13
19/20
ortaöğretim
ortaöğretim
YÜKSEKÖĞRETİM
YÜKSEKÖĞRETİM

Almanya, Avrupa’da en çok üniversiteye sahip
ülkedir.

Almanya’da mevcut olan yükseköğretim
kurumları 2 ana başlıkta toplanır.

Bunlar;
* Üniversiteler
* Yüksekokullar
YÜKSEKÖĞRETİM

Üniversiteler


Genel Üniversiteler:
Bilimsel alanlarda bilim
adamı yetiştirmek ve
bilimsel araştırmalar
yapmak
Teknik Üniversiteler: Teknik
ve tabii bilimler sahasında
bilim adamı yetiştirmek ve
bilimsel araştırmalar
yapmak
Münih Teknik Üniversitesi
YÜKSEKÖĞRETİM

Yüksekokullar:
Bu kurumlara girebilmek için ‘Abitür’ denen olgunluk sınavını
geçmek gerekmektedir.
Hemen hemen hepsi devlet kurumudur ve öğretim üyeleri memur
konumundadır.

Çok Amaçlı Yüksekokul

Eğitim Yüksekokulu

Sanat/Müzik Yüksekokulu

Meslek Yüksekokulu

İdare Meslek Yüksekokulu
YÜKSEKÖĞRETİM

Almanya’da yükseköğrenimi bitirmek için
yapılan sınavlar:
1.
Diploma Ana Sınavı (Diplomhauptprüfung):

Yüksekokullar tarafından uygulanan bir akademik mezuniyet
sınavıdır.

Bu sınavı veren kişiler mesleki bir nitelik kazanmış sayılır.

Dal dersleri için ayrı ayrı sözlü ve/veya yazılı sınav ve
mezuniyet tezi olarak 2 kısımdan oluşur.
YÜKSEKÖĞRETİM
2. Master (Magister Artium)

Düşünsel ve toplumbilim sahalarında yapılan bir akademik
çalışmadır ve bu çalışmayı başarı ile tamamlayan mezun
olmaktadır.
3. Devlet Sınavı ( Staatsexamen)

Devlet tarafından gerçekleştirilen bir mezuniyet sınavıdır.

Hem Alman vatandaşlarına hem de yabancılara açıktır.

Bu sınav resmi kurumlarda işe girebilmeleri için istenilen nitelikleri
kazandırmaktadır.
YÜKSEKÖĞRETİM
4.Doktora (Promotion)

Doktorluk ünvanı kazanma sınavıdır.

Doktora eğitimine başlamak için yüksek lisans yapma zorunluluğu
yoktur
5. Üniversitede Ders Geçme Sınavları

Vize sınavı yapılmaktadır.

Öğrenciler devam etmek istedikleri dersleri kendileri seçer.
YETİŞKİN EĞİTİMİ

SÜREKLİ EĞİTİM

Almanya’da 16 eyaletten 11 tanesinde, belirli şartlara göre her yıl
genellikle 5 gün şeklinde, çalışanlara eğitim izni verilmekte ve bu süre
zarfında herhangi bir maaş kesintisi yapılmamaktadır.

Bu sürekli eğitimin finansmanı konusunda;

vatandaşlar,

kamu sektörü,

iş piyasası,

sosyal gruplar ve

kamuya ait yayın kuruluşları sorumluluk taşımaktadır.
YETİŞKİN EĞİTİMİ

Sürekli eğitimde rol oynayan faktörler:

1. Okul Bitirme Belgesinin Düzeyi

2.Mesleki Nitelik

3.Mesleki Konum

4.Yaş
YETİŞKİN EĞİTİMİ

19-65 yaş arası vatandaşların sürekli eğitime katılım oranları:
Sürekli Eğitim Alanları
Vatandaşların
Yüzdesi
YETİŞKİN EĞİTİMİ

Konulara göre katılım oranı:
Konu Alanı
Katılımcı
yüzdesi
Sosyal Bilimler
% 4.6
Eğitim ve Okul Sorunları
% 3.4
Konusu İnsan Olan Bilimler
% 2.4
Dil
% 5.5
İşletme ve Ticari Uygulamalar
% 35.7
Matematik, Fen ve Teknolojik Bilimler
% 6.9
Ev, Sağlık ve Boş Zaman Yönetimi
% 13.4
Çalışma ve Okullarla İlgili Diğer Kurslar
% 8.3
Çevirmenlik, Teknisyenlik ve İş İdaresi
%4
Bilgisayar ve Online Kurslar
% 10.4
EĞİTİM YÖNETİMİ

Federatif bir eğitim ve kültür politikası vardır.

Yetki ve sorumluluk doğrudan eyaletlere bırakılmıştır.

Bu sebeple eyaletler arası farklılıklar oluşabilmektedir.

Ancak;

genel ilke ve amaçlar,

zorunlu eğitim,

parasız eğitim,

karma eğitim

eğitim basamakları,

yönlendirme sınıfları ve

meslek eğitim gibi konularda birliktelik sağlanmıştır.
EĞİTİM YÖNETİMİ

Ayrıca federal düzeyde eğitimin planlanması ve politikanın
saptanmasında, eyaletler arası birliğin sağlanmasında ve genel
sorunların tartışılıp kararlar alınmasında;

Eğitim Bakanları Konferansı

Federal Eğitim ve Bilim Bakanlığı

Eğitim Planlama ve Araştırma Teşvik Hükümet ve Eyaletler
Komisyonu sorumludur.
OKUL YÖNETİMİ

Okul yöneticilerinin finansal anlamda sınırlı özerkliği vardır.

Eyaletin, Eğitim ve Kültürel İşler Bakanlığı tarafından atanırlar.

Yöneticilerin unvanı, okulun türüne ‘rektör’ teriminin eklenmesiyle
oluşturulur.

Yöneticiler; öğretmenlerin derslerini ve sınıflarını belirlemekte, sınıf
gözlemine dayalı öğretmen değerlendirmesi yapmaktadırlar.

Okul yaşamı, sosyal etkinlikler, disiplin ölçümü, eğitimle ilgili sorunlar
ve diğer okullarla işbirliği ise okul konseyinin görevidir.
EĞİTİM FİNANSMANI

Eğitim finansmanı; resmi okullar, eyalet yönetimleri ve yerel
yönetimlerce ortaklaşa yapılmaktadır.

Geçimleri ve eğitimleri için gerekli kaynağı ailesinden
karşılayamayan öğrencilerin ‘Federal Eğitim Teşvik Yasası’ ile
devletten yardım alma hakları vardır. Bu yardımın yarısı burs diğer
yarısı faizsiz kredi olarak verilmektedir.

Öğrenim ücretsizdir.

Özel üniversiteler hariç, öğrenim harcı alınmamaktadır.
EĞİTİM TEFTİŞİ


Okulların, eyalet tarafından yapılan denetimleri;

Yasal denetimi

Akademik denetimi

Personel denetimini kapsamaktadır.
Okullar, Eğitim ve Kültür Bakanlıkları tarafından denetlenir.
ÖĞRETMEN YETİŞTİRME

Almanya’da öğretmen eğitimi 1900’lü yılların başından itibaren
öğretmenlik seminerleri şeklinde ortaya çıkmıştır.

Öğretmenlerin akademik olarak eğitim tarihi ise 1926 yılında
“Pedagojik Akademi” okullarının kurulmasıyla başlamıştır.
ÖĞRETMEN YETİŞTİRME

Günümüzde Almanya’da 60’tan fazla öğretmen yetiştiren yüksek
öğretim kurumu bulunmaktadır.
ÖĞRETMEN YETİŞTİRME

Öğretmen eğitimi veren kurumlara girmek isteyen adayların, genel
öğretim amaçlı ortaokulun 13. Sınıfını bitirenler için düzenlenen
olgunluk sınavından başarılı olmaları gerekmektedir.

Öğretmen eğitimi veren kurumların süresi 3 veya 4 yıl teorik, 2 yıl
uygulama ağırlıklı olmak üzere toplam 5 veya 6 yıldır.
ÖĞRETMEN YETİŞTİRME

Öğretmenlik eğitimi tamamlandıktan sonra, öğretmenlerin
atanabilmeleri için alan bilgisinden oluşan I. Kademe devlet sınavını
geçmeleri gerekmektedir.

Bu sınavdan başarılı olunduktan sonra bir okula stajyer öğretmen
olarak atanan öğretmenler, burada 2 yıl uygulama yapmak
durumundadırlar.

Bu 2 yıllık süre zarfında, danışman öğretmenin gözetimi altında
derslere girerler.

Uygulama sonunda ise II. Kademe devlet sınavına girmeye hak
kazanan öğretmenler, başarılı oldukları taktirde asil öğretmen olarak
atanırlar.
TÜRKİYE VE ALMANYA
EĞİTİM SİSTEMLERİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI
Zorunlu Temel Eğitim

Zorunlu eğitim süresi 9(+3) yıldır.
 Zorunlu eğitim süresi 12 yıldır.

1. basamak (ilkokul) 4 yıldır.
 4+4+4 yıllık ilkokul, ortaokul ve lise

Grundschule (ilkokul) dan sonra 3

dönemlerine devam edilir.
okul tipinden birine devam edilir.
 TEOG sonuçlarına göre liseye
2. basamakta temel ders başarısına
geçiş yapılır.
göre üst ya da alt basamak
ortaöğretim kurumlarına geçiş
yapılır.
Okul öncesi


Zorunlu değildir ve paralıdır.
Öğretmenleri, üniversite mezunu
değildir.
Zorunlu değildir, devlete bağlı olanlar
parasızdır.
Genellikle kilise ve belediyeler
tarafından açılır.



MEB Okulöncesi Eğitimi Genel
Müdürlüğüne bağlıdırlar.

Öğretmenleri, 4 yıllık eğitim fakültesi
mezunudur.
Ortaöğretim

Ortaöğretim kademesi ikiye ayrılır.

Ortaöğretim bir bütün halindedir.

Realschule ve Hauptschule’den mezun

Hem genel liseler hem de meslek
olanlar 3 yıllık meslekî liseye girerler.

Bu liselerden mezun olduklarında, kendi
liseleri, yükseköğrenime yöneliktir.

Meslek liseleri, daha çok, başarısız
mesleklerinde yükseköğrenim görme
öğrencilerin sığındığı okullar olarak
fırsatları vardır.
algılanmaktadır.
Yükseköğretim


Üniversiteye giriş için gymnasium (lise)

Üniversiteye giriş, merkezî sınavla yapılmaktadır
seviyesinde bir öğrenim görmüş olmak
ve lise diploma not ortalaması bu sınavla
ve Abitur sınavını geçmek gereklidir.
birlikte değerlendirme sürecine katılmaktadır.
Yükseköğretim süresi 4-5 yıldır.

Yükseköğretim kurumları en az 2 yıllık meslek
yüksekokulları ve en az 4 yıllık fakültelerden
oluşmaktadır.
Öğretmen Yetiştirme

Eğitim yüksekokullarında (Pädagogische
Hochschule) grundschule (ilkokul),

mezunudurlar.
hauptschule (ortaokul), sonderschule (özel
eğitim) gibi okullara öğretmen

Geriye kalan okulların öğretmen ihtiyacı ise
üniversiteler ve sanat-müzik yüksekokulları gibi
yükseköğretim kurumlarınca giderilmektedir.

Atamalarda 1. devlet sınavı, 2 yıllık staj süresi,
2. devlet sınavı süreçleri izlenir.
Atamalar, merkezî sınavdan alınan sonuca
göre yapılır (KPSS).
yetiştirilmektedir.

Tüm öğretmenler 4 yıllık fakülte

Staj uygulaması, 4 yıllık lisans eğitimi süreci
dahilinde 1 yıl boyunca yapılmaktadır.
Eğitimin Yönetim Şekli

Alman Eğitimi Merkeziyetçi

eğitim sistemi vardır.
değildir.

16 ayrı Eğitim Bakanlığı vardır.

Eğitimin çerçeveleri, Eğitim
Türkiye’de merkeziyetçi bir

MEB, tüm il ve ilçelerde
örgütlenmiştir.

Eğitim programı ve
Bakanlığı Daimi Konferansında
yönetmelikler, merkez
belirlenir.
tarafından hazırlanır.
Kılık Kıyafet

Hem öğretmenler hem de

Öğretmenler, kılık kıyafet
yönetmeliğine uygun giyinerek
öğrenciler için kılık kıyafet
okula gitmelidir.
serbestliği vardır.

Öğrenciler üniforma giyerek okula
giderler.

Fakat bazı okullarda öğretmen ve
öğrencilere kıyafet serbestliği
bulunur.
Eğitim Planlaması

Öğretim araç ve gereçleri ya
parasız ya da ödünç olarak
verilmektedir.

İlköğretim ve lise ders kitapları
ücretsiz olarak verilmektedir.
Öğretim Yılı ve Tatiller



Ortalama öğretim yılı 188 iş

Ortalama 180 iş günü,
günüdür,

Ocak-Şubat arası sömestr
tatili,
Şubat ayında sömestr tatili,
Noel Tatili, Paskalya Tatili gibi
dini bayram tatilleri.

Ramazan ve Kurban
bayramları ve milli bayram
tatilleri
TÜRKİYE VE ALMANYA
EĞİTİM SİSTEMLERİNİN
BENZERLİKLERİ
 Her
iki ülkede de eğitim devlet okullarında
parasızdır (meslek yüksek okulları hariç).
 Her
iki ülkede de eğitim hizmeti vatandaşların istek
ve kabiliyetleri ile toplumun ihtiyaçlarına göre
düzenlenir.
 Her
iki ülkede de fırsat eşitliği bulunur.
 Her
 Kız
iki ülkede de eğitim hayat boyu sürmektedir.
erkek karma şekilde eğitim görür.
 Her
iki ülkede de orta öğretim okulları parasızdır
 Her
iki ülkede eğitim bilimseldir.
KAYNAKÇA

Gül Y.E. (2015) “ÖĞRETMEN YETİŞTİRME SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI: ALMANYA VE KIRGIZİSTAN
ÖRNEĞİ” http://uteb.gop.edu.tr/Makaleler/1048157382_6%20%20Yavuz%20Ercan.pdf

Pegem Akademi (2009) “EĞİTİM YAPILARI VE YÖNETİMLERİ AÇISINDAN ÇEŞİTLİ ÜLKELERE BİR BAKIŞ”

“ALMANYA EĞİTİM SİSTEMİ” (ppt) http://www.slideserve.com/tam/almanya-egitim-sistemi