Özel eğitimin tanımı

Özel eğitimin tanımı
Şebnem şahin
ÖZEL EĞİTİMİN TANIMI VE
ÖNEMİ
Bireyler birbirinden farklı özelliklere sahip
olup,
benzerliklerini ve farklılıklarını dikkate alan,
gelişmekte ve değişmekte olan
dünyaya ayak uydurmalarını sağlayacak bir
eğitim sürecine gereksinim duymaktadır.
Özel eğitim nedir?
 Özel eğitim;bireysel olarak planlanmış ve
öğrencinin bağımsız yaşama olasılığını en
üst düzeye çıkarmayı hedefleyen eğitim
hizmetlerinin bütünüdür.
 Özel eğitim;Özel eğitime muhtaç çocukların
eğitimleri için özel olarak yetiştirilmiş
personel ve geliştirilmiş eğitim programları
ile bu çocukların özür ve özelliklerine uygun
ortamda sürdürülen eğitimdir(2916 sayılı
kanun)
Özel eğitimde kullanılan tanımlar
 Özel eğitime muhtaç çocuk;
-Beden,zihin,duygusal ve sosyal gelişimlerindeki
özür ve üstün özellikleri yönünden eğitim ve
öğretim amaçlarını gerçekleştirmek için normal
çocukların eğitim hizmetlerindekine ek olarak bir
takım özel hizmet ve önlemleri gerektiren
çocuklara denir.
-beden ,zihin,ruh,duygu,sosyal ve sağlık özellikleri
ve durumlarındaki olağan dışı ayrılıkları sebebiyle
normal eğitim hizmetlerinden yararlanamayan 418 yaş gurubundaki çocuklardır.(2916 sayılı
kanun)
ÖZEL EĞİTİMİN TANIMI VE
ÖNEMİ
Özel gereksinimi olan bireylerin;
 Mümkün olan en erken dönemde,
 Gereksinimlerine uygun eğitim ortamlarında,
 Uygun yöntem ve araçlar kullanılarak
desteklenmesi,
kapasitelerini en üst seviyede kullanabilmeleri
açısından önemlidir.
ÖZEL EĞİTİMİN TANIMI VE
ÖNEMİ
T.C. DEVLETİ ANAYASASINA GÖRE
T.C. Anayasasının
42. Maddesine göre
ÖZEL EĞİTİMİN TANIMI VE
ÖNEMİ
 “Bireysel farklılıkları nedeniyle uyarlamalar
yapılmaksızın normal eğitim olanaklarından
yararlanamayan bireylerde, tüm Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşları gibi eğitim ve
öğretim hürriyetine sahiptir.
ÖZEL EĞİTİMİN TANIMI VE
ÖNEMİ
Ayrıca anayasa ;
ANAYASA
 “Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime
ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri
alır”
ifadesiyle T.C. Devletini özel eğitim
hizmetlerinden sorumlu kılmıştır.
ÖZEL EĞİTİMİN TANIMI VE
ÖNEMİ
Ulusal ve uluslararası sözleşmelerde;
“Eğitimde Fırsat Eşitliği”
ilkesine göre zorunluluk arz etmektedir.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
Özel gereksinimi olan bireyi ele alan terimler;
 Özel eğitime ihtiyacı olan çocuk,
 Özel eğitim gerektiren çocuk,
 Özel eğitim ve öğretime muhtaç çocuk,
 Sakat çocuk,
 Arızalı çocuk,
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
Özel gereksinimi olan bireyi ele alan terimler;
 Özürlü çocuk,
 Engelli çocuk,
 Ayrıcalıklı çocuk,
 Anormal çocuk,
 Problemli çocuk’tur.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
Son yıllarda tüm dünyada bu terimlerin yerine
“ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN BİREY “
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
Özel eğitim hizmetleri ile ilgili terimler
 Özel eğitim kurumu,
 Özel sınıf,
 Özel derslik,
 Gezici öğretmenlik,
 Kaynak oda,
 Kaynak okul,
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
ZEDELENME Bireyin psikolojik,
fizyolojik, anotomik özelliklerinde geçici yada
kalıcı türden bir kayıp yada işleyiş bozukluğu
bulunmasıdır.
Sapma: Bireyin özelliklerinde zedelenme
olmaksızın belirgin farklılıkların
olmasıdır.
Boyunun çok uzun ya da çok kısa olması
gibi.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
YETERSİZLİK: Zedelenme yada bazı sapmalar
sonucu, bir insan için normal kabul edilen bir
etkinliğin yada yapımın önlenmesi,
sınırlanması haline yetersizlik denilmektedir.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
YETERSİZLİK:Geçici-kalıcı, giderilebilirgiderilemez, gelişen-gerileyen, etkisi
durumdan duruma değişebilen, bireysel
özellikler göstermektedir.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
ÖZÜR-ENGEL:Bireyin yaşamı boyunca yaşına,
cinsiyetine, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı
olarak oynaması gereken roller bulunmaktadır.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
ÖZÜR-ENGEL:Bireyin yaşamı boyunca yaşına,
cinsiyetine, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı
olarak oynaması gereken roller bulunmaktadır.
Bireyin ,yetersizlik yüzünden bu rollerini gereği
gibi yerine getiremediği duruma özür-engel
denilmektedir. Örn: işitemeyen ya da konuşamayan
bireyin okulda, evde, sokakta yerine getirmesi gereken
rolleri yerine getiremediği durumda yetersizliği engel
olarak karşısına çıkar.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TERİMLER
ÖZÜR-ENGEL: Özür- engel sosyal çevrenin
bireyden istekleri beklentileri sonucu ortaya
çıktığı için özür-engel bireyin kendi problemi
olmaktan çıkıp sosyal bir problem olmaktadır.
Bu bakımdan özür–engel problemi toplumdan
topluma , aynı toplumda zamandan zamana
değişiklik göstermektedir.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TANIMLAR
ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN BİREY: Beden, zihin,
duygu ve sosyal özelliklerindeki olağan dışı
ayrıcalıkları nedeniyle normal eğitim
hizmetlerinden yeterince yararlanamayan
çocuklar “özel eğitime muhtaç çocuklar”
şeklinde tanımlanmaktadır.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TANIMLAR
573 SAYILI KANUN
HÜKMÜNDE KARARNAME
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TANIMLAR
573 KHK’DE;
“Özel eğitim gerektiren birey çeşitli nedenlerle
bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri
açısından akranlarından beklenilen düzeyden
anlamlı farklılık gösteren bireydir.” şeklinde
tanımlanmaktadır.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TANIMLAR
SAKATLIK: Bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal
özelliklerinde muayyen bir oranda ve sürekli
olarak işlev kaybı ve bozukluğu sonucu normal
yaşamın gereklerine uymama durumudur.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TANIMLAR
EN AZ KISITLAYICI EĞİTİM ORTAMI: Özel
gereksinimli bireyin ailesi ve akranlarıyla en fazla
birlikte olabileceği ve aynı zamanda eğitim
gereksinimlerinin en iyi şekilde karşılanabileceği
ortam o birey için “En Az Kısıtlayıcı Eğitim
Ortamı” ifade etmektedir.
ÖZEL EĞİTİMDE TANIMLAR
VE TERİMLER
TANIMLAR
KAYNAŞTIRMA: Özel gereksinimi olan
öğrencilerin gereksinimine göre belirlenmiş,
çeşitli düzeylerde normal akranlarıyla eğitim
görmesidir.