4. Dünya Kadın Konferansı

İNSAN HAKLARI
KAPSAMINDA
KADIN HAKLARI
Prof. Dr. RECEP AKDUR
TÜRKİYE’ GÜNLÜĞÜ
Terör
Türban
Yolsuzluk
Trafik kazaları
Avrupa Birliği
IMF-Özelleştirme
İnsan Hakları
Kadın Hakları
“Genel Hukuk” kuramına göre;
*Hak; adalet ve hukukun bireylere
kazandırdığı şey
*Bir ilişkinin iki ucunda bulunan taraflar
karşılıklı hak ve ödevlere sahiptir,
taraflardan birisi için hak olan diğer
taraf için ödevdir
*Haklar genellikle egemen olanın ödev ve
sorumluluklarından yola çıkarak belirlenir
AKDUR 08.03 2008
3
Herhangi bir yerde, ya da ilişkide egemenlik
var ise; orada üst-ast / buyuran - buyurulan,
yani eşitsizlik var demektir.
Eşitsizlik ise yokluk, yoksunluk, çatışma ve
savaş demektir.
AKDUR 08.03 2008
4
TANIM
İnsanları egemenlere, onların
zorbalık ve baskısına karşı
koruyan moral, etik ve toplumsal
değerler ile bunlardan türetilmiş
yasal düzenlemelere insan hakları
denir.
AKDUR 08.03 2008
5
BİRİNCİL / TEMEL
EGEMENLİK HALKALARI
1.
2.
3.
4.
5.
İnsanın bedenine egemenliği
Ailenin egemenliği
Klanın, sülalenin egemenliği
Ulusun /devletin egemenliği
Ulusların, uluslara ve kişiye
egemenliği
AKDUR 08.03 2008
6
EVRENSEL /TEMEL/
KLASİK İNSAN HAKLARI
İnsanları temel egemenlik halkalarına karşı
koruyan; yaş, cins, statü, ırk, din ulus ve
düşünce farkı gözetmeksizin tüm insanlar
için geçerli olan haklara evrensel /temel /
klasik insan hakları denir.
Metin haline gelmiş şekli 10 aralık 1948
İnsan Hakları Bildirgesi
AKDUR 08.03 2008
7
İKİNCİL EGEMENLİK HALKALARI
Erkek egemenliği; KADIN HAKLARI
Ergin egemenliği: ÇOCUK HAKLARI
İşveren/kapital egemenliği ;İŞÇİ HAKLARI
Öğretmen egemenliği; ÖĞRENCİ HAKLARI
Üretici egemenliği; TÜKETİCİ HAKLARI
Sağlam egemenliği; ÖZÜRLÜ HAKLARI
Sağlık çalışanı egemenliği; HASTA HAKLARI
AKDUR 08.03 2008
8
ÜÇÜNCÜL EGEMENLİK
HALKALARI
İnsanların hayvanlara egemenliği;
HAYVAN HAKLARI
İnsanların doğaya / küreye egemenliği;
ÇEVRE HAKKI
KÜREYE ORTAKLIK HAKKI
AKDUR 08.03 2008
9
8 MART DÜNYA KADIN HAKLARI VE
ULUSLARARASI BARIŞ GÜNÜ
• 8 Mart 1857 New York tekstil işinde
çalışan kadınların grevi
• 1908 New York büyük kadın yürüyüşü
• 1909 Kopenhag’da düzenlenen Kadın
Sosyalist Enternasyonal’de 8 Martın,
Kadın Günü olarak kutlanması
kararlaştırıldı.
AKDUR 08.03 2008
10
BM Kadın Hakları Süreci
• 1946 Kadının Statüsü Komisyonu
• 1.Dünya Kadın Konferansı 1975, Mexico City
“Eşitlik, Kalkınma ve Barış” İstihdam, sağlık ve
eğitim
• 1975 yılı BM tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı olarak
kutlandı. Bu etkinlikler içinde 8 Mart Dünya Kadınlar
Günü olarak kutlandı.
• 1977'de, Birleşmiş Milletler genel kurulunda, 8 Mart
“Kadın Hakları ve Dünya Barışı Günü” olarak kabul edildi.
• 2.Dünya Kadın Konferansı 1980, Kopenhag
• Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan
Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) BM Genel Kurulu
tarafından kabul edilmiş ve 1980 yılında üye ülkelerin
imzasına açılmıştır.
•
3. Dünya Kadın Konferansı 15-26 Temmuz 1985
Nairobi’de
157 ülkenin resmen temsil edildiği, pek çok hükümetler arası
organizasyon ve kuruluşun katıldığı bu Konferansta
1) Birleşmiş Milletler Kadın On Yılının Başarılarının Gözden
Geçirilmesi ve Değerlendirilmesi yapıldı
2) “Kadının İlerlemesi İçin Nairobi İleriye Yönelik
Stratejileri” kabul edilmiştir. Üçüncü Dünya Kadın
Konferansı kararları bağlamında alınacak önlemler üç
kategoride toplanmıştır; a)kurucu ve yasal adımlar,
b)sosyal katılımda eşitlik, c)siyasi katılım ve karar almada
eşitlik konularını ekledi ve hedefledi
4. Dünya Kadın Konferansı 4-15 Eylül
1995’de Pekin
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal
Konsey’in kararıyla Pekin’de bir
‘taahhütler konferansı’ olarak
cereyan etti.
AKDUR 08.03 2008
13
TÜRKİYE’nin KATILIMI
11 Haziran 1985 tarih ve 3232 sayılı “Kadınlara
Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan
Kaldırılması Sözleşmesine (CEDAW) Katılımın
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”
1 Temmuz 1985 tarih ve 85/9722 sayılı
Bakanlar Kurulu kararı ile onaylanmış,
14 Ekim 1985 tarih 18898 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak 19 Ocak 1986
tarihinde yürürlüğe girmiştir
Türkiye, o tarihten geri CEDAW Sözleşmesine
taraf devletlerden biridir
AKDUR 08.03 2008
14
KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI
1. Anne karnında / dünyaya gelmede
eşitlik
2. Çocuklukta /bakımda eşitlik
3. Eğitimde eşitlik
a)eğitime katılma
b)eğitim süreçlerinde eşitlik
AKDUR 08.03 2008
15
KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI
4.Topluma katılımda eşitlik
a) kadından arındırılmış bölgeler
b) kadından arındırılmış işler
c) Cinsel taciz/fiziksel taciz-şiddet
d) Politik faaliyetlerde eşitsizlik
e) Bilimsel faaliyetlerde eşitsizlik
AKDUR 08.03 2008
16
KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI
5.Aile biriminde eşitlik
a) Eş seçiminde eşitlik
b) Aile yönetiminde eşitlik
c) İş bölüşümünde eşitlik
d) Mülkiyet ve mirasta eşitlik
AKDUR 08.03 2008
17
KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI
6.
a)
b)
c)
İş yaşamında eşitlik
İstihdamda eşitsizlik
Emeğin ücretlenmesinde eşitsizlik
İş yönetiminde eşitsizlik
AKDUR 08.03 2008
18
TÜM EŞİTSİZLİKLER KÖTÜDÜR
TÜM HAKLAR ÖNEMLİDİR
•
•
•
İNSANLAR TEMEL EĞİTMENİ ANNEDİR
İNSANLARIN TEMEL ÖRNEĞİ ANNEDİR
DEMOKRASİYE KADIN KATKISI ÖNEMLİDİR
•
TOPLUMDA, ÜLKEDE, DÜNYADA İNSAN
HAKLARININ YERLEŞMESİ KADIN
HAKLARININ YERLEŞMESİNDEN GEÇER
AKDUR 08.03 2008
19
KADIN SORUMLULUĞU
AYDIN SORUMLULUĞU
• Konuyu ve yasaları bilmek
• Kendisini korumak, kadın haklarına
saygılı bir birey olmak
• Etrafını eğitmek /uyarmak
• Görevini ve yasal sorumluluklarını
yerine getirmek
AKDUR 08.03 2008
20
Güzel günleri anneler
kuracak