EK 1: KSK 59. Dönem Resmi Programı - Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler

Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 58. Oturumu
9-20 Mart 2015
Birleşmiş Milletler (BM)
Kadının Statüsü Komisyonu (KSK)
59. Dönem Toplantısı Raporu
TARİH
:
9-20 Mart 2015
YER
:
Birleşmiş Milletler Genel Merkezi
New York, ABD
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 58. Oturumu
9-20 Mart 2015
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................ i
1. TÜRKİYE DELEGASYONU: .............................................................................................. 1
2. İZLENEN YÖNTEM VE ÇALIŞMA PROGRAMI ............................................................. 4
3. AÇILIŞ ................................................................................................................................... 5
4. ÜST DÜZEY YUVARLAK MASA TOPLANTISI .............................................................. 5
5. GENEL TARTIŞMALAR ..................................................................................................... 6
6. PANELLER ........................................................................................................................... 7
6.1. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Ulusal Mekanizmalar: Eylem ve Mesuliyet İçin
Savunucular ve Değişimin Katalizörleri ................................................................................ 7
6.2. BM Bölgesel Komisyonlarının Bölgesel Pekin+20 Etkinliklerinin Sonuçları................. 8
6.3. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Kaynaklar: İlerleme İçin İyi Uygulamalar ve
Stratejiler .............................................................................................................................. 10
6.4. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirilmesinde Genç ve Yetişkin Erkeklerin
Sorumluluğu.......................................................................................................................... 11
6.5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirilmesi İçin Sosyal Normları Dönüştürmek:
Beklentiler ve Fırsatlar ......................................................................................................... 12
6.6. Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek: Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve
Göstergeleri .......................................................................................................................... 13
6.7. Marjinalize Edilmiş ve Dezavantajlı Kadın ve Kız Çocuklarının Haklarını Tanımak .. 14
6.8. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Ana Plan ve Politikalara Yerleştirilmesi İçin Kadının
Statüsü Komisyonunun Katalizör Rolü: İşlevsel Komisyonlarla Bir Diyalog ...................... 15
6.9. Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Geçişi
Yönetmek: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Alınan Dersler
ve Dönüştürücü Değişimi Canlandırmak ............................................................................. 16
7. SAYIN MÜSTEŞARIMIZIN KATILIM SAĞLADIĞI YAN ETKİNLİKLER ................. 17
7.1. Bakanlığımız Tarafından Dünya Bankası İşbirliğiyle Düzenlenen “Türkiye’de
Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişimini Artırmak: Kanıt Bedelli ve Bütünleşik Politika
Üretimine Doğru” Başlıklı Yan Etkinlik .............................................................................. 17
7.2. Bakanlığımız ve TÜRGEV İşbirliğiyle düzenlenen “Olağanüstü Durumlarda Kadınlar
ve Kız Çocuklarını Korumak: Türkiye’nin İnsani Müdahalesi” Konulu Yan Etkinlik ......... 19
i
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
7.3. Avustralya Daimi Temsilciliği tarafından Türkiye ortak sunuculuğunda düzenlenen
“Kadınların İşgücüne Katılımını Arttırmak: G20 ve Ötesinde Engeller ve Çözümler”
Konulu Yan Etkinlik .............................................................................................................. 21
7.4. İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu tarafından düzenlenen “Hükümette Yer
Alan Kadınlar: Ekonomik ve Sosyal Değişimi Etkilemek” başlıklı yan etkinlik .................. 22
7.5. TÜRKEN Vakfı tarafından düzenlenen “8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Suriye
Kamplarındaki Kız Çocuklarına Türkiye Olarak Desteklerimiz” Konulu Panel ................. 24
8. TEKNİK HEYET TARAFINDAN TAKİP EDİLEN YAN ETKİNLİKLER ..................... 25
8.1. Avrupa Konseyi ve Belçika Daimi Temsilciliği Tarafından düzenlenen “Toplumsal
Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyetçilik – Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Temel
Sebepleri” Başlıklı Yan Etkinlik ........................................................................................... 25
8.2 Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Tarafından Düzenlenen “Pekin +20
Kadınlar ve Ekonomi: Girişimcilik Aracılığıyla Kadınlar Nasıl Motive Edilir ve
Güçlendirilir” Başlıklı Yan Etkinlik ..................................................................................... 27
8.3 “İran’da Kadınların Güçlendirilmesi için Atılan Adımlar: Dördüncü Dünya Kadın
Konferansının 20. Yılında Çıkarılan Dersler, Kazanımlar” Konulu Yan Etkinlik ............... 28
8.4 Kadına Yönelik Şiddete Karşı Multi-sektörel Program (Multi-Sectoral Programme to
Address Violence Against Women)” Konulu Yan Etkinlik ................................................... 30
8.5 Ürdün ve UN Women İşbirliğiyle Düzenlenen “Kadınlar ve Silahlı Çatışma: Bölgesel
Bir Perspektif” Başlıklı Yan Etkinlik .................................................................................... 34
8.6 OECD, UN Women ve Fransa Dışişleri Bakanlığı Tarafından Düzenlenen “Pekinden
2015 Sonrasına Sosyal Medyada Kadınların Sesini Duyurmak” Başlıklı Yan Etkinlik....... 36
8.7 BM İstatistik Bölümü (UNSD) ve BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Tarafından
Düzenlenen “Etkili Politikalar İçin Kadına Yönelik Şiddet Veri ve Bilgisi” Başlıklı Yan
Etkinlik .................................................................................................................................. 38
8.8 Danimarka ve UN Women Tarafından Düzenlenen “Eğitim Yoluyla Kadınlar ve Kız
Çocuklarına Yönelik Şiddet ve Eşitsizliğin Kaynağının Ortadan Kaldırılması” Başlıklı Yan
Etkinlik: ................................................................................................................................ 41
8.9 UN Women tarafından düzenlenen “Nesiller Arası Diyalog” Başlıklı Yan Etkinlik ..... 42
8.10 Saint Vincent ve Grenadines Daimi Temsilciliği tarafından düzenlenen “Kopenhag
Pekinle buluşuyor- Sosyal Kalkınma Politikalarının Toplumsal Cinsiyet Boyutu ve Pratiği”
Başlıklı Yan Etkinlik ............................................................................................................. 43
9. KARAR METİNLERİ ......................................................................................................... 44
10. İKİLİ GÖRÜŞMELER ...................................................................................................... 44
10.1. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in Pakistan Başbakan Parlamento
İlişkileri Özel Yardımcısı Zafarullah Khan ile Görüşmesi ................................................... 44
ii
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
10.2. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in Azerbaycan Aile, Kadın ve
Çocuk Sorunları Devlet Komitesi Başkanı Hicran Hüseyinova ile Görüşmesi.................... 45
10.3. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in İran Cumhurbaşkanı
Yardımcısı Shahindokht Molaverdi ile Görüşmesi ............................................................... 46
10.4. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in İtalya Başbakan Cinsiyet
Eşitliği Özel Danışmanı Giovanni Martelli ile Görüşmesi .................................................. 47
10.5. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin Çelik’in Avrupa Konseyi Toplumsal
Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı (GEC) ve Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy
Kyslytsa ile Görüşmesi ......................................................................................................... 47
10.6. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin Çelik’in Gine Sosyal Eylem, Kadının ve
Çocukların Özendirilmesi Bakanı Sanaba Kaba ile Görüşmesi .......................................... 48
11. DAHA SONRA GİDECEKLERE ÖNERİLER ................................................................ 49
EK 1: KSK 59. Dönem Resmi Programı .................................................................................. 54
EK 2: KSK 59. Dönem Genel Tartışmalar Konuşma Metni .................................................... 57
EK 3: Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek: Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve
Göstergeleri Başlıklı Panel Türkiye Müdahalesi...................................................................... 59
EK 4: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Geçişi
Yönetmek: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Alınan Dersler ve
Dönüştürücü Değişimi Canlandırmak Başlıklı Panel Türkiye Müdahalesi ............................. 60
EK 5: Bakanlığımız Tarafından Dünya Bankası İşbirliğiyle Düzenlenen “Türkiye’de
Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişimini Artırmak: Kanıt Bedelli ve Bütünleşik Politika
Üretimine Doğru” Başlıklı Yan Etkinlik Kavram Kağıdı ve Duyuru Afişi ............................. 62
EK 6: Bakanlığımız ve TÜRGEV İşbirliğiyle düzenlenen “Olağanüstü Durumlarda Kadınlar
ve Kız Çocuklarını Korumak: Türkiye’nin İnsani Müdahalesi” Konulu Yan Etkinlik Kavram
Kağıdı ve Duyuru Afişi ............................................................................................................ 65
EK 7: 4. Dünya Kadın Konferansı 20. Yıldönümüne İlişkin Siyasi Deklarasyon (İngilizce) 69
EK 8: 4. Dünya Kadın Konferansı 20. Yıldönümüne İlişkin Siyasi Deklarasyon (Türkçe) ... 74
EK 9: Kadının Statüsü Komisyonunun Çalışma Yöntemleri ve Gelecekteki Örgütlenmesi
Üzerine Karar Tasarısı (İngilizce) ............................................................................................ 78
EK 10: Kadının Statüsü Komisyonunun Çalışma Yöntemleri ve Gelecekteki Örgütlenmesi
Üzerine Karar Tasarısı (Türkçe)............................................................................................... 85
EK 11: Filistinli Kadınların Durumu ve Desteklenmesi Üzerine Karar Tasarısı (İngilizce) .. 92
EK 12: Filistinli Kadınların Durumu ve Desteklenmesi Üzerine Karar Tasarısı (Türkçe Özet)
97
iii
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
1. TÜRKİYE DELEGASYONU:
“Pekin +20’nin Gözden Geçirilmesi: Uygulamayı Etkileyen Mevcut Zorluklar da Dahil
Olmak Üzere Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu” temasıyla 9-20 Mart 2015
tarihleri arasında New York/ABD’de gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler (BM) Kadının
Statüsü Komisyonu 59. dönem toplantısına Türkiye adına katılım sağlayan heyetler Tablo 1,
Tablo 2 ve Tablo 3’te yer almaktadır.
Tablo1: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Heyeti
Sıra
İsim
Unvan
1.
Nesrin ÇELİK
Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı
2.
Tayyar BAHAR
Özel Kalem Müdürü
3.
Banu TUNCAY YILDIZ
Genel Müdür Yardımcısı V.
4.
Göknur AKÇADAĞ
Daire Başkanı
5.
Ferhat ODABAŞI
Daire Başkanı
6.
Ceren UÇAR
Uzman
7.
Handan SAYER
Uzman
8.
Neşe ÜNAL SÜLEKLİ
Uzman
9.
Onur DİNÇER
Uzman
No
1
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Tablo 2: TBMM Heyeti
Sıra
No
İsim
Unvan
TBMM Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu
1.
İlknur İNCEÖZ
2.
Safiye SEYMENOĞLU
TBMM- KEFEK-Trabzon Milletvekili
3.
Türkan DAĞOĞLU
TBMM- KEFEK- İstanbul Milletvekili
4.
Ahmet Duran BULUT
TBMM-KEFEK-Balıkesir Milletvekili
5.
Sevde BAYAZIT KAÇAR
TBMM- Kahramanmaraş Milletvekili
6.
Cemil DİNMEZPINAR
Yasama Uzmanı
Başkanı – Aksaray Milletvekili
Tablo 3: Diğer Kurum / Kuruluşlar ve STK Temsilcileri
Sıra
İsim
Unvan
1
Mehmet Murat ERDOĞAN
Akademisyen
2
Selma ACUNER
STK Temsilcisi (Kadın Koalisyonu)
3
Nur OTARAN
STK Temsilcisi (Uçan Süpürge)
4
Canan ARIN
STK Temsilcisi (Mor Çatı)
5
Dilek Elçin CAVLAN
STK
No
2
Temsilcisi
(Türkiye
Kadın
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Dernekleri Federasyonu)
6
Yasemin ÖZ
STK Temsilcisi (LGBTI Örgütleri)
7
Zeynep Selen YILMAZ
STK Temsilcisi (EŞİTİZ)
8
Emine Sare AYDIN YILMAZ
KADEM
9
Sezen GÜNGÖR
KADEM
10
Rabia ÖTER
KADEM
11
Sultan IŞIK
KADEM
12
Münevver Saliha GÜLER
KADEM
13
Zeynep Jane Louise KANDUR
KADEM
14
Meryem İlayda ATLAS
KADEM
15
Arzu AKALIN
TÜRGEV
16
İsmail KAAN
TÜRGEV
17
Ahmet BAYRAKTUTAR
TÜRGEV
18
Mehmet Fatih KALENDER
TÜRGEV
19
Kübra Guran YİGİTBAŞI
TÜRGEV
20
Kadriye Esra AYGÜN
TOBB
21
Serpil POLAT
TOBB
23
Perihan Meral ÇETİN
TOBB
24
Selcan YILMAZ
KAGİDER
3
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
25
Bahar CENGİZ
KAGİDER
26
Neriman ÜLSEVER
KAGİDER
27
Kadriye BAKIRCI
Akademisyen
Tablo 4: Birleşmiş Milletler Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği
Sıra
İsim
Unvan
1
Halit ÇEVİK
Daimi Temsilci
2
Levent ELER
3
Murat UĞURLUOĞLU
Müsteşar
4
Merve Neva ÜNAL
İkinci Katip
5
Yiğit CANAY
İkinci Katip
6
Tüvana VARAN
Danışman
No
Daimi Temsilci Yardımcısı- Elçi
Müsteşar
2. İZLENEN YÖNTEM VE ÇALIŞMA PROGRAMI
Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı başkanlığında, TBMM KEFEK Komisyonu üyeleri,
Milletvekilleri, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü yönetici ve çalışanları ile Sivil Toplum
Kuruluşu (STK) temsilcisi ve akademisyenlerden oluşan konu uzmanlarının da yer aldığı
Türk Heyeti, 59’uncu Oturum süresince, genel tartışmalar, üst düzey yuvarlak masa
toplantıları, paneller ve gayrı resmi paralel toplantılara katılım sağlamıştır (Resmi Program
4
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
için bkz. Ek 1). Bunun yanı sıra Sayın Müsteşar çeşitli ülkelerin temsilcileriyle ile ikili
görüşmelerde bulunmuştur.
3. AÇILIŞ
BM Kadının Statüsü Komisyonunun 59. Dönem toplantısı, 9 Mart 2015 tarihinde yapılan
açılış oturumu ile başlamıştır. Açılış oturumunda, Kadının Statüsü Komisyonu Başkanı
Kanda Vajrabhaya, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Kalkınmada Kadın
Hakları Genel Direktörü Lydia Alpizar, BM Kadın Birimi Danışmanlarından Alaa Murabit,
KSK’nın 1994-95 dönem başkanlığını yapmış olan Patiricia Licuanan, Çin Halk Cumhuriyeti
Temsilcisi Song Xiuan ve UN Women İcra Direktörü Phumzile Mlambo-Ncguka ana
konuşmacılar olarak yer almışlardır.
4. ÜST DÜZEY YUVARLAK MASA TOPLANTISI
10 Mart 2015 Salı günü sabah oturumunda, üye ülke heyetleri, BM yetkilileri ve sivil toplum
kuruluşu temsilcilerinin katılımıyla 4 farklı tema altında üst düzey yuvarlak masa görüşmeleri
gerçekleştirilmiştir. Bu temalar şunlardır:
a) Ekonominin kadınlar ve kız çocukları için işler hale getirilmesi
b) Toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadınların güçlendirilmesine yatırım yapılması
c) Toplumsal cinsiyet eşitliğini hayata geçirmek üzere siyasette ve kamu hayatında
dönüşüm sağlanması
d) Kadınlar ve kız çocukları için fiili eşitlik sağlamak üzere hesap verebilirliğin
sağlanması
Sayın Müsteşarımızın; “ekonominin kadınlar ve kız çocukları için işler hale getirilmesi”
başlığı altındaki konuşmaları takip ettiği oturumlarda; delegasyon başkanları ülkelerinde
temaya
ilişkin
gerçekleşen
güncel
gelişmeleri
paylaşmışlardır.
5
3’er
dakikalık
müdahalelerle
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
5. GENEL TARTIŞMALAR
6 gün süren genel tartışmalar kapsamında; BM’ye üye ülkeler, bölgesel gruplar, daimi
gözlemciler, BM kuruluşları ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri söz almışlar ve
Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformunun 20. Yılında küresel olarak gözden geçirilmesi
kapsamında görüşlerini, deneyimlerini, geleceğe ilişkin temennilerini paylaşmışlardır. Bu
görüşmeler sırasında, 12 Mart 2015 tarihinde Türkiye adına Aile ve Sosyal Politikalar
Müsteşarı Sayın Nesrin ÇELİK tarafından bir konuşma gerçekleştirilmiştir.
Kadınların hak arayışı mücadelesinde uluslararası boyuttaki çabaların önemli bir ürünü olan
Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu’nun 20. Yılında da Türkiye tarafından yürütülen
politikalara ilham vermeyi sürdürdüğünü belirten Sayın ÇELİK, kadın ve kız çocuklarının
eğitim seviyesinin yükseltilmesinin, kadınların işgücüne katılımının arttırılmasının ve kadına
yönelik şiddetin sonlandırılmasının Türkiye’nin öncelikli hedefleri olduğunu söylemiştir.
Sayın ÇELİK, bu hedeflere ulaşmak için öncelikle ihtiyaç duyulan yasal zeminin
hazırlandığını , Anayasada ve temel yasalarımızda kadın erkek eşitliğinin daha da
güçlendirildiğini ve İstanbul Sözleşmesi’ne uygun yasaların yürürlüğe konduğunu ifade etmiş;
10. Kalkınma Planında iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması, kadına yönelik şiddetin ve
ayrımcılığın ortadan kaldırılabilmesi amacıyla örgün ve yaygın eğitim yoluyla toplumsal
bilinç düzeyinin yükseltilmesi çerçevesinde hedeflerin belirlendiğini vurgulamıştır.
Konuşmasının bir bölümünü yakın coğrafyamızda yaşanan çatışmalar nedeniyle yaşadıkları
toprakları terk etmek zorunda kalan kişilere ülkemizce uygulanan açık kapı politikasına ayıran
Sayın ÇELİK, ülkemizde misafir ettiğimiz yaklaşık 2 milyon kişiye Türk vatandaşlarına
sunulan hizmetlerinin aynısının sunulduğunu; bunun gerektirdiği maliyetin neredeyse
tamamını Türkiye’nin tek başına üstlendiğini ifade etmiştir. Sayın ÇELİK bu soruna temelli
bir çözüm üretilebilmesi için Birleşmiş Milletler teşkilatının daha etkin bir pozisyon alması
gerektiğini vurgulamıştır.
Konuşmasının sonunda Sayın Çelik kadınların yaşama ve güvenlik haklarının, 1325 sayılı
Güvenlik Konseyi Kararı ve Pekin Eylem Platformundaki Kadın ve Silahlı Çatışmalar
6
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
başlığında yer aldığı gibi, acil çözüm gerektiren bu konunun öncelikli olarak ele alınması,
savunulması ve korunması gerektiğini ifade etmiştir. (Konuşma Metni için bkz. Ek 2).
6. PANELLER
6.1. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Ulusal Mekanizmalar: Eylem ve Mesuliyet İçin
Savunucular ve Değişimin Katalizörleri
11 Mart 2015 tarihinde 15:00-18:00 saatleri arasından gerçekleştirilen “Toplumsal Cinsiyet
Eşitliği İçin Ulusal Mekanizmalar: Eylem ve Mesuliyet İçin Savunucular ve Değişimin
Katalizörleri” konulu Panel, Komisyon Başkan Yardımcısı Ruben Zamora’nın başkanlığı,
İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Genel Sekreter Yardımcısı Ivan Sımonovıc’in
moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Panelde, Tacikistan, Doğu Timor, Ruanda, Ekvador,
Senegal, Gürcistan, Ürdün, Kamboçya ve Kosta Rika’nın ulusal mekanizmalarının
temsilcileri ile UNFPA icra direktörü panelist olarak yer almışlardır. Panelde, ülkelerde
kurulan ulusal mekanizmaların, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi
konularındaki taahhütlerini yerine getirmedeki rolü tartışılmıştır. İnteraktif olarak yürütülen
panelde 24 ülke müdahalede bulunmuştur. Panelde yürütülen tartışmayla, toplumsal cinsiyet
eşitliğinin hayata geçirilmesinde ulusal mekanizmaların itici güç olduğu, 2015 Kalkınma
Gündemi bağlamında, Pekin Eylem Planının hayata geçirilmesinde merkezi bir rolü olduğu
ifade edilmiştir. Panel başlıkları aşağıda yer almaktadır:
 Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için yasal mevzuat değişikliği ve mesuliyet

Kaynakların artırılması ve hizmetlerin geliştirilmesi
 Savunuculuk, farkındalığı artırma ve kadınların katılımı
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için yasal mevzuat değişikliği ve mesuliyet başlıklı
panelde özetle; toplumsal cinsiyet eşitliğini yakından ilgilendiren alanlarda (anne sağlığı, aile
hukuku, kadına yönelik şiddet vb) yasal değişikliklerin yapılması için idari teşkilat içerisinde
yer alan ulusal mekanizmalar ile parlamentolardaki ilgili mekanizmalar arasındaki işbirliğinin
güçlendirilmesi gerektiği , bunun yanı sıra tüm yasal düzenlemelerin toplumsal cinsiyet bakış
açısıyla gözden geçirilmesi ve kadınlara yönelik ayrımcılık içeren maddelerden arındırılması
7
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
faaliyetini yürütmek üzere parlamentolar içerisinde bir birimin sorumlu kılınması gerektiği,
izleme için bakanlıklar arası bir koordinasyon mekanizmasının kurulmasının faydalı olacağı,
Güvenlik Konseyinin 1325 sayılı Kararına ilişkin bir eylem planı ile uygulama planı
hazırlanmasının yükümlülüklerin yerine getirilmesinde büyük fayda sağlayacağı, kamu
sektörü, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları vb. tüm tarafların yer aldığı ulusal bir
diyalogun oluşturulduğu bağımsız bir izleme mekanizmasının oluşturulmasına ilişkin öneri
dile getirilmiştir.
Kaynakların artırılması ve hizmetlerin geliştirilmesi başlıklı panelde özetle; evrensel bir
eğitim ve ücretsiz sağlık hizmetlerinin temel bir gereklilik olduğu, toplumsal cinsiyete duyarlı
bütçeleme, cinsiyete duyarlı istatistik üretilmesi, göstergelerin belirlenmesinin kaynakların
harekete geçirilmesinde etkili olacağı ifade edilmiştir. Ayrıca, toplumsal cinsiyet alanında
yapılan çalışmalara ayrılan fonların gerektiğinden az olması durumunun devam ettiği, konuya
hükümetlerin ve kamu sektörünce yeterli önceliğin verilmediğine ilişkin kaygılar dile
getirilmiştir.
Savunuculuk, farkındalığı artırma ve kadınların katılımının artırılması konularında ise özetle;
kamu kurumlarının farklı düzeylerinde toplumsal cinsiyet temas noktası belirlenmesi, kadın
parlamenterler arası bir iletişim ağının kurulması, sivil toplum kuruluşları ile ulusal
komisyonlar ve konseyler arasında bir koalisyon oluşturulması önerileri dile getirilmiş, bu
konuda uluslararası kuruluşların desteğinin önemi, anayasal ve yasal reformların yapılmasının
yanı sıra kota gibi geçici özel önlemlerin uygulanmasının faydalı olacağı ifade edilmiştir.
6.2. BM Bölgesel Komisyonlarının Bölgesel Pekin+20 Etkinliklerinin Sonuçları
12 Mart 2015 tarihinde 15:00-18:00 saatleri arasından gerçekleştirilen “BM Bölgesel
Komisyonlarının Bölgesel Pekin+20 Etkinliklerinin Sonuçları” konulu Panel, Komisyon
Başkanı Kanda Vajrabhaya başkanlığı, UN WOMEN İcra Direktörü Phumzile MlamboNcguka moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Panelde yer alan panelistler; BM Avrupa
Ekonomi Komisyonu’ndan Christian Friis Bach, Batı Asya Ekonomi ve Sosyal
Komisyonu’ndan Rima Khalaf, Asya ve Pasifik Ekonomi ve Sosyal Komisyonu’ndan
Shamshad Akhtar, Latin Amerika ve Karayipler Ekonomi ve Sosyal Komisyonu’ndan
8
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Antonio Prado, Afrika Ekonomi ve Sosyal Komisyonu’ndan Carlos Lopes Panelist olarak
katılım sağlamıştır.
Panelde; Bölgesel Komisyonların temsilcileri tarafından bölgelerdeki kazanımlara ve
sorunlara ilişkin bilgi aktarılmıştır. Komisyon temsilcilerinin vurguladıkları en önemli
konulardan bir tanesi toplumsal cinsiyet eşitliğinin 2015 sonrası sürdürülebilir kalkınma
gündeminde önceliğinin korunması gerekliliğidir. Ayrıca panelistler bölgesel komisyonların
görev yaptıkları bölgesel incelemelere ilişkimn uygulamanın ve gelişmelerin izlenmesi için
önemli rolüne değinmişlerdir. Temsilcilerin sunumları ile ortaya konan tespitler şu şekildedir;
 Ülkeler uluslararası ve bölgesel insan hakları araçlarını onaylamış, yasalarından
ayrımcılık içeren hükümleri ayıklamış, toplumsal cinsiyetin ana plan ve politikalara
yerleştirilmesini teminen yasal ve politik çerçeveyi güçlendirmiştir. Kadınların
siyasal katılımları artmış, kadınların ve kız çocuklarının eğitime erişim oranları
artmış, anne ölümler azalma eğilimini, doğuşta beklenen yaşam süresi artma
eğilimini sürdürmeye devam etmiştir.
 Gelişmelere rağmen, 12 kritik alan kapsamında birçok sorun varlığını sürdürmeye
devam etmektedir. Yasalar ile uygulama arasındaki boşluk bulunmaktadır. Daha
büyük bir politik iradeye ihtiyaç bulunmaktadır. İş piyasasında cinsiyete dayalı
mesleki ayrışma, kadınlara eşit iş için daha az ücret ödenmesi, sosyal güvenceden
yoksunluk, çocuk bakım hizmetleri ile ebeveyn izni uygulamalarında yetersizlik,
kadınların finans hizmetleri, kredi vb. üretim kaynaklarına erişememesi, kadınlara ve
kız çocuklarına yönelik şiddet, çatışmalarda yaşanan sorunlar, erken yaşta ve zorla
evlendirmeler vb. sorunlar mevcudiyetini sürdürmektedir. Ayrıca, izleme ve
değerlendirme politikaları yetersiz kalmakta, veri toplama ve gösterge belirlemede
eksiklikler bulunmaktadır.
 Buna ek olarak bazı bölgelerde kadınların depresyon ve psikolojik rahatsızlıkları
giderek artmakta, cinsel ve üreme sağlığı hizmetlerine ihtiyaç duyulmakta, erken
evliliklerin sona erdirilmesi, toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının dönüştürülmesi,
marjinalize edilmiş (göçmen, engelli vb.) kadınları hedefleyen çalışmalar
9
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
yürütülmesi ve kadınların barışın inşası süreçlerine katılması konularında daha fazla
çaba sarf etmek gerekmektedir.
6.3. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Kaynaklar: İlerleme İçin İyi Uygulamalar ve
Stratejiler
13 Mart 2015 tarihinde 15.00-18.00 saatleri arasında gerçekleştirilen “Toplumsal Cinsiyet
Eşitliği İçin Kaynaklar: İlerleme İçin İyi Uygulamalar ve Stratejiler” konulu panel, Komisyon
Başkan Yardımcısı Mr Mohammed ELBANİ başkanlığı, İş’te Toplumsal Cinsiyet İcra
Direktörü Ms Aruna RAO moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Panelist olarak, Essex
Üniversitesinden Emekli Profesör Ms Diane ELSON, Fas Ekonomi ve Finans Bakanlığından
Mr Mohammed CHAFIKI, Kalkınmada Kadın Hakları Birliğinden Ms Lydia ALPIZAR
DURAN, OECD’yi temsilen Ms Patti O’NEILL katılım sağlamıştır.
Panelde katılımcılar tarafından toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için iç mali
kaynakların, özellikle vergi gelirlerinin mobilize edilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca
Maliye Bakanlıklarının toplumsal cinsiyet eşitliği konusuna engaje edilmelerinin önemi dile
getirilmiş. Bu konuda iyi uygulama örneği olarak UN WOMEN ile Dünya Bankasının
ortaklaşa yürüttüğü “Maliye Bakanları için Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Uygulayıcı
Topluluğu” çalışmasına değinilmiştir. Bunun yanı sıra konuya ilişkin kurumsallaşma, mali
politikaların
sürekliliğinin
sağlanması,
toplumsal
cinsiyete
duyarlı
bütçelemenin
yaygınlaşması, sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi, özellikle çatışmalardan etkilenen bölgeler
için su, elektirik, eğitim, sağlık gibi hizmetlerin sağlanması, kurumsal mekanizmaların
bütçelerinin ve kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi, kadın hakları alanında çalışan sivil
toplum kuruluşlarının fon bulması vb. konulardaki ihtiyaçlar dile getirilmiştir.
Özel sektörün toplumsal cinsiyet eşitliği için fon sağlama sorumluluğu vurgulanmış, özel
sektörün ve özel sektör-kamu sektörü ortaklıklarının daha fazla kaynağın yaratılmasındaki
önemi dile getirilmiştir.
Panelde bir diğer konu olarak insani yardıma değinilmiştir. Çatışmalardan etkilenen
bölgelerde insani yardımların toplumsal cinsiyet boyutunun yetersiz olduğu belirtilmiş,
Güvenlik Konseyinin 1325 sayılı Kararı sonrasındaki 15 yıl içinde sağlanan insani yardımın
10
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
sadece yüzde 2’sinin toplumsal cinsiyet eşitliği hedefi için harcandığı verisi örnek olarak
verilmiştir.
6.4. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirilmesinde Genç ve Yetişkin Erkeklerin
Sorumluluğu
16 Mart 2015 10.00-13.00 arasında gerçekleştirilen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin
Gerçekleştirilmesinde Genç ve Yetişkin Erkeklerin Sorumluluğu” konulu panel, Komisyon
Başkan Yardımcısı Mr Ruben ZAMORA başkanlığı, Eşitlik İçin Farklı Sesler Hareketi’nden
Ms
Noelene
NABILOVOU
moderatörlüğünde
gerçekleştirilmiştir.
Panelist
olarak,
Danimarka Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bakanlığından Mr Soren Feldbaek WINTHER,
Surinam Daimi Temsilcisi Henry MacDonald, A.B.D. Promundadan Gary Barker, Sonke
Toplumsal Cinsiyet Adaleti’nden Bafana Khumalo, Mozambik Daimi Temsilcisisi Antonio
Gumende, Hırvatistan Status M Merkezinden Natko Geres, Japonya Daimi Temsilci
Yardımcısı Hiroshi Minami, UNFPA’den Kate Gilmore, A.B.D. Kız Çocukları İçin Hep
Birlikte Ortaklığından Gary Cohen ve Türkiye Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) CEO’su
Ayla GÖKSEL katılım sağlamışlardır.
Panelde katılımcılar tarafından, erkeklerin toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarına katılımının
öneminin anlaşılmasında kaydedilen ilerleme ve çalışmaların yaygınlaşmasından duyulan
memnuniyet ifade edilmiştir. Ayrıca panelistler yerel uygulamalardan ulusal eylem planlarına
kadar uzanan geniş bir ölçekteki iyi uygulama örneklerini paylaşmış, kadına yönelik şiddet,
babalık, olumlu erkeklikler, ebeveyn izni politikaları, erkeklerin anaokulu öğretmeni veya
bakım personeli olmalarına dair teşvik çalışmaları, cinsel ve üreme sağlığına erkeklerin
katılımı, HIV önleme ve korunmaya ilişkin çalışmalara erkeklerin katılımı konularını içeren
bu programlara değinilmiştir.
Ayrıca, erkeklerin de toplumsal cinsiyet eşitliğinden olumlu etkilendiği vurgulanmış,
toplumsal cinsiyet rollerinin öğrenilmesinde sosyalizasyon süreçlerine değinilmiş, bu konuda
spor ve eğitim kurumları ile medyanın rolünün altı çizilmiştir.
Panelistler, erkeklerin katılımı çalışmalarına aktarılan fonun kadın kuruluşlarına aktarılan
fonu etkilememesi gerektiğinin ve erkek katılımına ilişkin veri toplamanın öneminin altını
11
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
çizmiş, 2015 sonrası kalkınma gündeminde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması
hedefinin ayrı bir madde olarak yer alması, gündeme toplumsal cinsiyet eşitliğinin
sağlanmasında erkeklerin sorumluluğuna ilişkin göstergelerin de eklenmesi gerektiği
vurgulanmıştır.
6.5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Gerçekleştirilmesi İçin Sosyal Normları Dönüştürmek:
Beklentiler ve Fırsatlar
16 Mart 2015 15.00-18.00 arasında gerçekleştirilen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin
Gerçekleştirilmesi İçin Sosyal Normları Dönüştürmek: Beklentiler ve Fırsatlar” konulu panel,
Komisyon Başkan Yardımcısı Pille Keslerin başkanlığı, Dag Hammarskjöld Vakfından Anita
Nayar’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Panelist olarak, Vermont Üniversitesinden
Profesör Stephanie Seguino, UNFPA-UNICEF Ortak Programından Nafissatou J. Diop,
Ukrayna Kadın Danışma Merkezi’nden Olena Suslova, Meksika Kadın Projesi’nden Elisa
Salinas ve Kamerun World Pulse’dan Yvonne Leina katılım sağlamıştır.
Panelde toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ve sosyal normların değişimi konusu ele alınmış, bu
konudaki ilerlemeler, tehditler ve iyi uygulama örnekleri ele alınmıştır. Sosyal normlar ve
kalıp yargılar kadınların daha düşük ücretler almasına, daha az eğitim olanaklarına sahip
olmasına, üretim kaynaklarına daha az erişimlerine sebep olmaktadır. Bununla birlikte sosyal
olarak oluşturulduğu için değişmesi de mümkündür.
Konuya ilişkin olarak özellikle eğitim süreçlerinin ve yaygın medyanın rolü üzerinde
durulmuştur. Ayrıca, yoksulluk, ırk, etnisite, engellilik gibi sosyo-ekonomik faktörlerin bu
kalıp yargıları pekiştirdiği belirtilmiştir.
Katılımcılar sosyal normların değişiminin kendiliğinden olamayacağını , bu konuda politik
kararlılık, somut eylemler ve mali kaynak gerektiğini, toplumsal cinsiyet bakış açısıyla
yapılan yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi için farkındalık oluşturma, kapasite
geliştirme çalışmalarına da ihtiyaç olduğunu, bu konuda herkese görev düştüğünü, özellikle
erkekler, dini ve kanaat liderleri, sivil toplum kuruluşları, kamu ve özel sektör, kadınlar ve kız
çocukları ve tüm diğer grupları içeren politikalar geliştirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir.
12
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Ayrıca panelistler tarafından, toplumsal cinsiyete duyarlı bir eğitim programının nasıl olması
gerektiği, erken yaşlarda bu konuya dair farkındalıklarının oluşturulmasının önemi, medya ve
reklam sektörünün üzerine düşen sorumluluklar, iletişim teknolojileri kapsamındaki tehditler
ve fırsatlar ele alınmıştır. Son olarak, UN WOMEN’ın bu konuda öğrenilen dersler, iyi
uygulama örnekleri ve diğer deneyimleri ülkelerle paylaşmaları önerilmiştir.
6.6. Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek: Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve
Göstergeleri
17 Mart 2015 10.00-13.00 arasında gerçekleştirilen “Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek:
Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve Göstergeleri” konulu panelin moderatörlüğünü Meksika
Kadınlar Ulusal Enstitüsü Yönetici Sekreteri Marcela Eternod Arámburu yapmıştır. Panelist
olarak, Güney Afrika Genel İstatistik Ofisi İstatistikçisi Pali Lehohla, Vietnam Genel İstatistik
Ofisi İstatistikçisi Nguyen Thi Viet Nga, BM İstatistik Bölümü Demografik ve Sosyal
İstatistikler Birimi Yöneticisi Dr. Keiko Osaki-Tomita, Dünya Bankası Kalkınma Veri Grubu
Ekonomisti Uzman İstatistikçi Masaka Hiraga katılım sağlamıştır.
İnteraktif panelde katılımcılar; cinsiyete dayarlı verinin oluşturulmasında, analizinde ve
dağıtımındaki sorunları ve aksaklıkları ve iyi uygulama örnekleri dahil olmak üzere sağlanan
başarıları Eylem Platformunun uygulanması ve 2015 sonrası kalkınma gündemi bağlamında
ele almışlardır.
Bütün katılımcılar yüksek kaliteli, kapsamlı ve düzenli toplumsal cinsiyet istatistiklerinin ve
cinsiyete dayalı verinin önemine değinmişlerdir. Bazı katılımcılar toplumsal cinsiyet eşitliği
konusunda karar alma ve politika oluşturma mekanizmalarının veriye ihtiyaç duyduğunu
vurgulamıştır. Bu veriler kanıta dayalı planlama, programlama ve değerlendirme için
gereklidir. Kız çocuklarının eğitimi veya mesleki eğitim gibi spesifik alanlarda verinin
politika geliştirmeyi nasıl sağladığına ilişkin örnekler sunulmuştur. Katılımcılara göre
toplumsal cinsiyet istatistikleri ve göstergeleri toplumsal cinsiyet eşitliğinin izlenmesinde ve
sağlanmasında çok önemli bir yere sahiptir.
Panel konuşmalarından sonra 30 üye ülke, 1 bölgesel grup ve 1 sivil toplum kuruluşu kısa
müdahalelerde bulunmuştur.
13
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Katılımcılar 2015 sonrası kalkınma gündeminde toplumsal cinsiyete ilişkin kapsayıcı ve
kaliteli verinin gerekliliğine vurgu yapmışlardır. Yeni kalkınma gündeminde toplumsal
cinsiyet eşitliğinin başlı başına bir hedef olması fikri geniş destek görmüştür. (Söz konusu
panelde Türkiye tarafından yapılan müdahaleye ilişkin metin için bkz. Ek 3.)
6.7. Marjinalize Edilmiş ve Dezavantajlı Kadın ve Kız Çocuklarının Haklarını Tanımak
18 Mart 2015 10.00-13.00 arasında gerçekleştirilen “Marjinalize Edilmiş ve Dezavantajlı
Kadın ve Kız Çocuklarının Haklarını Tanımak” konulu interaktif panelin moderatörlüğünü
hukukta ve uygulamada kadınlara yönelik ayrımcılık çalışma grubu üyesi Alda Facio
yapmıştır. Panelist olarak, Kore Uluslararası İşbirliği Ajansından Kim Eun Mee, Roma Eğitim
Vakfından Anastazia Nagi (Macaristan), HIV ile yaşayan kadınlar uluslararası topluluğu
izleme komitesinden Teresia Otieno (Kenya), Guatemala Maya kökenli engelli kadınlar
derneğinden Petrona Laura Reyes Quino katılım sağlamıştır. 24 üye ülke ve 3 sivil toplum
kuruluşu panelde müdahalede bulunmuştur.
Katılımcılar, marjinalize edilmiş ve incinebilir nüfuslara ait bireylerin haklarının uluslarası
sözleşmeler ve ulusal kanunlarla garanti altına alınmış insan hakları olduğunu teyid
etmişlerdir. Kalkınmada marjinalize edilmiş ve dezavantajlı kadınların çok çeşitlilik gösteren
heterojen bir grup olduğu dikkate alınmalıdır. Bu gruplar engelli kadınları, yerli kadınları,
azınlıkları, göçmen kadınları, lezbiyenleri, biseksüelleri, transları, sığınmacıları, HIV’li
kadınları, genç kadınları, bekar kadınları, yaşlı kadınları, dulları ve kırsal yerlerde yaşayan
kadınları içermektedir.
Katılımcılar eğitimin marjinalizasyonla mücadelede temel bir araç olduğunu ifade etmişler,
ulusal bütçelerde toplumsal cinsiyet perspektifiyle, marjinalize edilmiş ve dezavantajlı
kadınların dikkate alınması gerektiğini vurgulamışlardır.
Katılımcılar gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde aynı zamanda engelli kadınların şiddete
uğrama riskinin fazla olduğu konusunda endişelerini dile getirmişlerdir. Bu sebeple engelli
kadınlara yönelik şiddeti önlemek için gerçekleştirilecek kampanyalara ve farkındalık artırma
çalışmalarına öncelik verilmelidir.
14
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Katılımcılara göre dönüşümün anahtarı marjinalize edilmiş incinebilir kadınlar ve örgütlerinin
tüm stratejilere dahil edilmeleridir.
6.8. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Ana Plan ve Politikalara Yerleştirilmesi İçin Kadının
Statüsü Komisyonunun Katalizör Rolü: İşlevsel Komisyonlarla Bir Diyalog
19 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirilen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Ana Plan ve
Politikalara Yerleştirilmesi İçin Kadının Statüsü Komisyonunun Katalizör Rolü: İşlevsel
Komisyonlarla Bir Diyalog” konulu interaktif panelin moderatörlüğünü Ekonomik ve Sosyal
Konsey (ECOSOC) Başkanı Martin Sajdik yapmıştır. Nüfus ve Kalkınma Komisyonu
Başkanı Bénédicte Frankinet (Belçika), Sosyal Kalkınma Komisyonu Başkanı Mirela
Miculescu (Romanya), Suç Önleme ve Cezai Adalet Komisyonu Başkan Yardımcısı Bente
Angell-Hansen (Norveç), Kalkınma için Bilim ve Teknoloji Komisyonu Başkan Yardımcısı
Victoria Romero (Meksika) ve BM Yerli Konuları Daimi Forumu Yöneticisi Chandra RoyHenriksen panelist olarak, katılım sağlamıştır. 24 üye ülke ve 3 sivil toplum kuruluşu panelde
müdahalede bulunmuştur.
Panelde
toplumsal
cinsiyet
perspektifini
çalışmalarına
dahil
eden
BM
işlevsel
komisyonlarının faaliyetlerine ilişkin bilgiler paylaşılmıştır. Nüfus ve Kalkınma Komisyonu,
Sosyal Kalkınma Komisyonu, Suç Önleme ve Cezai Adalet Komisyonu, Kalkınma için Bilim
ve Teknoloji Komisyonu temsilcileri; yoksulluğu sonlandırmak, sosyal entegrasyon, düzgün
iş, bilim, teknoloji ve yaşlanma gibi konuların toplumsal cinsiyet boyutlarını tartışmışlardır.
Suç Önleme ve Cezai Adalet Komisyonu temsilcisi, insan ticareti dahil olmak üzere kadına
yönelik şiddet ve kadınlar için cezai adaletin bir çok boyutuna değinmiştir. Kalkınma için
Bilim ve Teknoloji Komisyonu temsilcisi, komisyon bünyesinde 1995’te kurulan Toplumsal
Cinsiyet Danışma Kurulundan bahsetmiştir. Yerli Konuları Daimi Forumu Yöneticisi ise
forumun 3. Oturumunun kadın konusuna ayrıldığını belirtmiştir. İşlevsel komisyonların kadın
örgütleri de dahil olmak üzere sivil toplumla etkileşimleri de panelde tartışılan konular
arasındadır.
15
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Söz alan ülkelerse farklı sektörlerde toplumsal cinsiyet eşitliğinin temel plan ve politikalara
yerleştirilmesine ilişkin farklı ülke örnekleri sunmuşlardır. Bunu yaparken çeşitli kuruluşlarda
toplumsal cinsiyet birimleri kurmuşlar veya toplumsal cinsiyet odak noktaları belirlemişlerdir.
6.9. Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Geçişi
Yönetmek: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Alınan Dersler
ve Dönüştürücü Değişimi Canlandırmak
19 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirilen “Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir
Kalkınma Hedeflerine Geçişi Yönetmek: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinde Toplumsal Cinsiyet
Eşitliği İçin Alınan Dersler ve Dönüştürücü Değişimi Canlandırmak” konulu interaktif
panelin moderatörlüğünü BM Sosyal Kalkınma Araştırma Enstitüsü temsilcisi Magdalena
Sepulveda Carmona yapmıştır. Panelist olarak; Hindistan Yönetim Enstitüsü kamu politikaları
profesörü Gita Sen, Eşitlik İçin Eylem ve Farklı Sesler Programı Danışmanı Noelene
Nabulivou (Fiji), Adalet Çalışmaları ve 1325 Nolu Karar Merkezi temsilcisi Irene Esambo
(Kongo) ve BM 2015 Sonrası Kalkınma Gündemi Uzman Koordinatörü John Hendra katılım
sağlamıştır. Ayrıca panelde heyetimiz dahil olmak üzere 17 üye ülke, 1 bölgesel grup ve 2
sivil toplum kuruluşu müdahalede bulunmuştur (Söz konusu panelde Türkiye tarafından
yapılan müdahaleye ilişkin metin için bkz. Ek 4). Kapanış konuşmasını UN Women İcra
Direktörü Yardımcısı Lakshmi Puri gerçekleştirmiştir.
Panelde, toplumsal cinsiyet eşitliğinin, kadınların güçlendirilmesinin ve kadınların ve kız
çocuklarının insan haklarının sürdürülebilir kalkınma hedeflerinde (SKH) merkezi bir öncelik
olması gerektiği konusunda geniş çaplı bir uzlaşı oluşmuştur. Katılımcılar binyıl kalkınma
hedeflerinden (BKH) daha kapsamlı biçimde toplumsal cinsiyete ilişkin başlı başına bir hedef
bulunması gerektiğini ifade etmişlerdir. Bu açıdan birçok katılımcı; anne ölümleri, aile
planlamasına erişim, kadınların siyasete katılımı, su ve hijyen, yoksullukla mücadele, düzgün
işe erişim ve kaliteli eğitim gibi konulara referansla BKH’lerde eksik kalan işlerin
tamamlanması gerektiğini vurgulamışlardır. Ayrıca SKH 5 (Toplumsal cinsiyet eşitliğini
sağlamak ve kadınlar ve kız çocuklarını güçlendirmek) Açık Çalışma Grubu tarafından
önerildiği şekliyle toplumsal cinsiyet eşitliği için daha kapsayıcı bir yaklaşım gerektiği ifade
edilmiştir.
16
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Katılımcılar sürdürülebilir kalkınmanın ve herkes için insan haklarının sağlanması için,
toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına atıf yapan hedef ve
göstergelerin belirlenmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Bu süreçte daha güçlü takip ve hesap
verilebilirlik mekanizmalarının önemli bir öncelik olduğu ifade edilmiştir.
Katılımcılar marjinalize edilmiş kadınlar için iklim değişikliğinin sebep olduğu mevcut ve
gelecek sorunlar için uyarılarda bulunmuşlardır. Bu bağlamda, birçok katılımcı toplumsal
cinsiyet eşitliğine etkin bir şekilde atıfta bulunan yeni bir iklim sözleşmesine ihtiyaç
duyulduğunu ifade etmiştir. Ayrıca BKH hedeflerine ulaşmada zorluk yaşayan ve silahlı
çatışmalardan etkilenen ülkelerde bulunan kadınların durumuna da değinilmiştir. Bu
kapsamda SKH’lerin 1325 sayılı Güvenlik Konseyi kararı gibi önemli küresel taahhütlerle
uyumlu olması gerektiği önerilmiştir.
7. SAYIN MÜSTEŞARIMIZIN KATILIM SAĞLADIĞI YAN ETKİNLİKLER
7.1. Bakanlığımız Tarafından Dünya Bankası İşbirliğiyle Düzenlenen “Türkiye’de
Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişimini Artırmak: Kanıt Bedelli ve Bütünleşik Politika
Üretimine Doğru” Başlıklı Yan Etkinlik
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından 9 Mart 2015 tarihinde saat 13:15-14:30 saatleri
arasında “Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Artırılması: Bütüncül ve Kanıta Dayalı
Politika Geliştirmeye Doğru” başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Söz konusu yan
etkinliğin moderatörlüğünü Dünya Bankası Kıdemli Program Koordinatörü Sarah Nedolast
yapmış olup, Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Sayın Nesrin ÇELİK, Dünya Bankası
Yoksulluk Küresel Uygulamaları Kıdemli Toplumsal Cinsiyet Uzmanı Ana Maria Munoz
BOUDET ve Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) Başkanı Yrd. Doç. Dr. E. Sare AYDIN
konuşmacı olarak yer almışlardır.
Yan etkinlik ile kadınların ekonomiye katılımını sağlayan etkenlerin ve iş piyasası
sonuçlarının belirlenmesine yönelik dokümantasyon alanında yapılan yenilikçi çalışmaların
öne çıkarılması amaçlanmıştır. Ayrıca erken çocukluk eğitimi ve bakımı aracılığıyla iş ve aile
yaşamının uzlaştırılması gibi kilit alanlarda yeni politikalar geliştirilmesine ilişkin fikirlere ve
kadın girişimciliğini destekleyici ve gerileten faktörlere odaklanılmıştır.
17
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Etkinliğin ilk konuşmasını Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarı Sayın Nesrin
ÇELİK yapmıştır. Sn. ÇELİK konuşmasında ülkemizin, kadın-erkek eşitliğinin sağlanması ve
kadınların sosyal ve ekonomik statülerinin yükseltilmesine ilişkin gerekli yasal düzenlemeleri
gerçekleştirmiş olduğundan; ayrıca eğitim, sağlık, istihdam alanında önemli ilerlemeler
kaydettiğinden bahsetmiştir. Özellikle kadınların istihdama katılım oranlarının artırılması
adına ortaya konulan politik kararlılıktan bahisle kadınların işgücüne katılım oranının 2004
yılına göre 2013 yılında 7,5 puanlık bir artışla %30,8’e yükseldiğine dikkat çekmiştir. Ancak
bu oranın halen istenilen düzeyde olmadığını dile getiren Sn. Çelik, konuşmasında bu amaçla
ülkemizde son yıllarda yaşanan gelişmelerden ve politikalardan bahsetmiştir. 10. Kalkınma
Planı ve plan kapsamında “İşgücü Piyasasının Etkinleştirilmesi Programı” ile “Ailenin ve
Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı”, Ulusal İstihdam Stratejisi, iş-aile yaşamının
uyumlaştırılması çerçevesinde mevzuat değişikliği ve yürütülmekte olan projelere değinen
Nesrin Çelik, bu çerçevede İsveç Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Ajansı’nın sağladığı fon
kaynağı kullanılarak Dünya Bankası ile ortaklaşa yürütülen “Türkiye’de Kadınların
Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Artırılması Projesi”nden bahsetmiştir.
Projenin temel amacının kadınların daha iyi koşullarda iş bulmalarını sağlayacak, işgücü
piyasasına girmelerini ve girişimciliklerini artıracak unsurların neler olduğu tespit etmek; bu
alanda kadınların karşılaştıkları sorunları ortaya koymak; bu sorunların giderilmesine yönelik
politikalar oluşturmak ve somut çözüm önerileri geliştirmek olduğunu belirten Sn. ÇELİK,
proje kapsamında yürütülen faaliyetleri özetleyerek konuşmasını sonlandırmıştır.
Sn.ÇELİK sonrası söz alan Dünya Bankası Kıdemli Cinsiyet Uzmanı Ana Maria Munoz
BOUDET ise Türkiye’de kadınların ekonomik fırsatlara erişimlerinin artırılması projesi ile
ilgili detaylı bir sunum yapmıştır. “Türkiye’de Çocuk Bakım ve Erken Çocukluk Eğitim
Hizmetlerinin Arz ve Talebi ile ilgili Araştırma” verilerini paylaşan Sn. BOUDET, kadın
girişimciliğinin önündeki engellerin yanı sıra farkındalık artırma faaliyetlerinden de
bahsetmiştir. Sn. BOUDET, bundan sonraki çalışmalarının yeni bir çocuk bakım modeline
odaklanacağını; kadın girişimcilerin, girişimciliğin farklı evrelerinde (başlama, yürütme ve
genişleme) yeterli desteği almalarının sağlanacağını; ayrıca kadınların işe alım ve
18
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
eğitimlerinde var olan “gizli” önyargıların ele alınış biçiminde yeni yöntemler geliştirileceğini
belirterek sunumunu sonlandırmıştır.
Son olarak söz alan KADEM Başkanı Yrd. Doç. Dr. E. Sare AYDIN ise konuşmasında
öncelikle dernek olarak faaliyetlerine değinmiş, ardından “Türkiye’de Kadınların Ekonomik
Fırsatlara Erişiminin Artırılması Projesi” kapsamında hibe edilen “Hizmet Sektöründe Çalışan
Kadınların Yaşadıkları Sorunlar ve Yükselmelerinin Önündeki Engeller” başlıklı araştırma
sonuçlarına değinmiştir. Araştırma sonuçlarına göre eğitim, sağlık ve finans alanında çalışan
kadınların, aynı alanda çalışan erkeklere göre daha az sıklıkla idari pozisyonlarda görev
almakta olduğunu belirten Sn. AYDIN; hastane, okul ve bankalarda çalışan kadınlar için cam
tavanın gözlemlendiğini ifade etmiştir. Sn. AYDIN, ev içi sorumluluklar ve annelik görevleri,
yoğun çalışma programı ve hane dışında harcanan zamanın çok olmasının kadınların iş
yaşamında ilerlemelerinin önünde engel oluşturduğunu vurgulayarak sözlerini noktalamıştır.
Soru cevap kısmı sonrası tamamlanan yan etkinliğe katılımcıların ilgisinin yoğun olduğu
gözlemlenmiştir. (Yan etkinliğin kavram kağıdı ve duyuru afişi için bknz. EK-5).
7.2. Bakanlığımız ve TÜRGEV İşbirliğiyle düzenlenen “Olağanüstü Durumlarda Kadınlar
ve Kız Çocuklarını Korumak: Türkiye’nin İnsani Müdahalesi” Konulu Yan Etkinlik
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV)
tarafından 12 Mart 2015 tarihinde 16:45- 18:00 saatleri arasında “Olağanüstü Durumlarda
Kadınlar ve Kız Çocuklarını Korumak: Türkiye’nin İnsani Müdahalesi” başlıklı bir yan
etkinlik
düzenlenmiştir.
Moderatörlüğünü
Hacettepe
Üniversitesi
Göç
ve
Siyaset
Araştırmaları Merkezi Müdürü Doç. Dr. Murat ERDOĞAN’ın yaptığı söz konusu yan
etkinlikte Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Sayın Nesrin ÇELİK, UNHCR New York
Ofisi, Yardımcı Direktörü Anne-Christine Eriksson ve TÜRGEV Yönetim Kurulu Başkanı
Arzu Akalın konuşmacı olarak yer almışlardır. Söz konu yan etkinlik ile 1325 Sayılı
“kadınlar, barış ve güvenlik” konulu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı’nı da göz
önünde bulundurarak; silahlı çatışmaların kadınlar ve kız çocuklar üzerindeki etkilerinin ve bu
olumsuz etkilerle mücadele etmede hükümetlerin, uluslararası kuruluşların ve sivil toplum
kuruluşlarının hayati sorumluluklarının altını çizmek amaçlanmıştır. Ayrıca krizin başladığı
19
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
2011 yılından bu yana iç karışıklıklardan etkilenen Suriyeli kadınlara Türkiye Cumhuriyeti
tarafından sağlanan hizmetleri; toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele kapsamında
yürütülen programları ve uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşlarının katkılarını
uluslararası topluma sunmak hedeflenmiştir.
Doç. Dr. Murat ERDOĞAN konuşmasında Ocak-Ekim 2014 tarihleri arasında gerçekleşen
“Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması” başlıklı araştırmasından
bahsetmiştir. Türkiye’deki sığınmacıların durumunu ve sorunlarını tespit etmek ve önerilerde
bulunmak amacıyla Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi içindeki 11
kişilik bir ekiple 6 ilde derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilerek yapılan araştırma
sonuçlarını paylaşan Sn. ERDOĞAN, ayrıca Türkiye genelinde 20 ilde 1501 kişi ile Ekim
2014’te düzenlenen bir kamuoyu araştırmasına da değinmiştir. Sn. ERDOĞAN, ülkemizde
bulunan Suriyeliler içinde özel koruma gerektiren çocuk ve kadınların oranının %75’in
üzerinde olduğuna dikkat çekmiştir.
Sn. ERDOĞAN’ın sunumunun ardıdan söz alan Sn. ÇELİK, konuşmasında ülkemizin Suriye
vatandaşları için uyguladığı politikalardan, özellikle de kadın ve kız çocuklarına yönelik
yardım ve destek faaliyetlerinden bahsetmiştir. Suriyeli kadınların maruz kalabileceği şiddetle
mücadele etmek, sığınmacılara psiko-sosyal destek sunmak ve kız çocukları başta olmak
üzere çocukların eğitimden uzak kalmalarını önlemek amacıyla yürütülen programlara
değinen Sn. ÇELİK, konuşmasında sağlık alanında sunulan hizmetlere de yer vermiştir.
Bakanlığımız, AFAD ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ortaklığında
düzenlenmekte olan “Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetle Mücadele ve Müdahale İnsani
Yardım Programı” kapsamında yürütülmekte olan faaliyetlere örnekler veren Sn. ÇELİK
özellikle kadına yönelik şiddet, evlilik yaşı, resmi nikah ve kadın haklarıyla ilgili hazırlanan
ve 500.000 Arapça ve 500.000 Türkçe olarak basılan broşürün kamp bulunan illerde
dağıtıldığını belirtmiştir.
Sn. ÇELİK son olarak AFAD, Bakanlığımız, İçişleri Bakanlığı, UNICEF, UNFPA, UNHCR
ve Uluslararası Göç Örgütü temsilcilerinin katılımıyla “Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet
Çalışma Grubu”nun çalışmalarından bahsetmiştir. Sn. ÇELİK, ayda bir kez toplanarak
20
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Suriyeli nüfus ve kamplarla ilgili son durumu değerlendiren çalışma grubunun, Suriyeli
nüfusa psiko-sosyal destek sağlayan farklı birimler arasında koordinasyon sağlanması ve
güncel bilgiler paylaşılması konusunda taşıdığı önemi vurgulamıştır. Savaşsız bir dünya
dileyerek sözleri sonlandıran Sn. ÇELİK, tüm toplumu Suriye’deki iç savaşa karşı duyarlı
olmaya davet etmiştir. (Yan etkinliğin kavram kağıdı ve duyuru afişi için bknz. EK-6).
7.3. Avustralya Daimi Temsilciliği tarafından Türkiye ortak sunuculuğunda düzenlenen
“Kadınların İşgücüne Katılımını Arttırmak: G20 ve Ötesinde Engeller ve Çözümler”
Konulu Yan Etkinlik
Avustralya, Türkiye ve Japonya ortaklığında 12 Mart 2015 tarihinde 13:15-14:30 saatleri
arasında “Kadınların İşgücüne Katılımını Arttırmak: G20 ve Ötesinde Engeller ve Çözümler”
başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Moderatörlüğünü ve açılış konuşmasını Avustralya
Başbakan yardımcısı Sn. Michaelia CASH’in yaptığı etkinlikte Vietnam Çalışma ve Sosyal
İşler Bakanı Sn. Pham Thi Hai CHUYEN, Avustralya İnsan Hakları Komisyonu, Cinsiyet
Ayrımcılığı Komiseri Sn. Elizabeth BRODERİCK, kadın çalışmaları bölümünden emekli
Prof. Hiroko HASHİMOTO, İspanya Parlamenterler Meclisi Üyesi Sn. Carmen
QUİNTANİLLA panelist olarak yer almışlardır.
Söz konusu yan etkinlikte, toplumsal cinsiyet eşitliğine erişim, kadınların ekonomik olarak
güçlendirilmesi ve yoksulluğun sonlandırılması için kadın istihdamının artırılmasının altı
çizilmiştir. Kadınların iş yaşamından dışlanmalarının en büyük sebebinin iş yerinde cinsiyet
eşitsizliğinden kaynaklandığı, özellikle gebe ve bakım yükümlülüğü bulunan kadınlara
yönelik ayrımcılığın kadınların iş yaşamına girmesinde etkili olduğu ifade edilmiştir. Bununla
birlikte, toplumda kadına ve erkeğe atfedilen roller, ücretsiz bakım emeğinin önemli/değerli
görülmemesi ve kadınların karar alma pozisyonlarında yetersiz temsilinin kadın istihdamının
artırılmasını engellediği belirtilmiştir.
2014 yılında G20 liderlerinin 2025 yılına kadar işgücü piyasasında kadın-erkek katılımı
arasındaki uçurumun %25 oranında azaltılmasını taahhüt etmeleri ile Pekin Eylem
Platformunda belirlenen kritik alanlar ile bağ kurulan etkinlikte ülke örnekleri sunulmuştur.
21
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Yan etkinliğin kapanış konuşmasını ise Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Sn. Nesrin
ÇELİK yapmıştır. Sn. ÇELİK konuşmasında G20 başkanlığını ülkemizinin üstlenmiş
olmasına dikkat çekmiş, G20 platformununda alınan kararların küresel ölçekte önemine
değinmiştir.
G20 çalışmaları kapsamında ülkemizde kadın erkek eşitliğinin sağlanması için uygulanan
politikalardan bahseden Sn. ÇELİK, özellikle kadınların işgücüne katılım oranlarındaki artışı
vurgulamıştır. Bu artışta, son yıllarda ulusal politka dokümanlarında kadın istihdamını
artırmaya yönelik hedeflerin belirlenmesi ve yasal düzenlemelerin yapılmasının etkisine
değinen Sn. ÇELİK, ekonomik alandaki cinsiyet eşitliği uçurumunu en aza indirmek üzere
özel sektör temsilcilerinin yer aldığı “İş’te Eşitlik Platformu”ndan bahsetmiştir.
Sn. ÇELİK, sözlerini Türkiye’nin dönem başkanlığı boyunca G20 üyeleri arasında güçlü bir
işbirliği ve eşgüdüm sağlamaya vereceği önemin altını çizerek noktalamıştır.
7.4. İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu tarafından düzenlenen “Hükümette Yer
Alan Kadınlar: Ekonomik ve Sosyal Değişimi Etkilemek” başlıklı yan etkinlik
İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu tarafından düzenlenen “Hükümette Yer Alan
Kadınlar: Ekonomik ve Sosyal Değişimi Etkilemek” başlıklı yan etkinlik 13 Mart 2015 günü
Dag Hammerskjöld Auditorium’da gerçekleştirilmiştir. Bahse konu etkinlik ile farklı
ülkelerde kadınların yaşadığı temel sorunların ve çözüm yöntemlerinin ve kadınların
ekonomik olarak güçlendirilmesi için iyi uygulama örneklerinin paylaşılması ve karar alma
mekanizmalarında bulunan kadınların toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına sundukları
katkının görünür olması amaçlanmıştır.
Yan etkinliğin moderatörlüğünü ve açılış konuşmasını New York’ta kain bir gönüllü kuruluş
olan Almanya Amerikan Konseyi Başkan Yardımcısı Helena Kane Finn gerçekleştirmiştir.
Milletvekili Ursula Groden-Kranich (Almanya), Eşit Muamele Hükümet Tam Yetkilisi
Malgorzata Fuszara (Polonya), UN Women Politika Birimi Direktörü Begoña Lasagabaster ve
Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin Çelik panelist olarak yer almışlardır.
Moderatör Helena Finn panelistlere sırayla iki soru yöneltmiştir. Bu sorular şunlardır:
22
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
1) Ülkenizde kadınların karşılaştığı temel sorunlar nelerdir? Hükümette yer alanlar,
parlamenter ve bürokrat kadınlar; kadınların statüsünün yükselmesi ve kadınların fırsat eşitliği
haklarının korunması için ne yapabilir?
2) Ülkenizde toplumsal cinsiyet eşitliği ve ekonomik refah arasında nasıl bir bağlantı
görüyorsunuz? Kadınların işyerindeki imkanlarını artırmak için ne gibi önlemler aldınız?
Sayın Müsteşar ilk bölümde ülkemizde, çok çeşitli alanlarda ve mesleklerde yüksek oranlarda
temsil edilen kadınların siyasette temsil oranlarının artırılmasının ve bu konuda kaydedilen
gelişmelerin daha da ileriye götürülmesinin öncelikli hedef olduğunu ifade etmiş; iş ve aile
yaşamının uyumlaştırılması ve kadın istihdamının artırılmasına yönelik Türkiye’deki güncel
gelişmeleri ve iyi uygulamaları paylaşmıştır.
İkinci bölümde ise Sayın Müsteşar kadınların işgücü piyasasında katılımlarının artırılması
amacıyla tarafımızca uygulama alanında yapılan çalışmaları dinleyicilerle paylaşmış;
“Türkiye’de Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişiminin Artırılması Projesi”, “İş’te Eşitlik
Platformu” ve bu amaçla gerçekleştirilen işbirliği protokollerinden bahsetmiştir.
Panelin sonunda moderatör her paneliste ayrı birer soru daha yönlendirmiştir. Bu kapsamda
Sayın Müsteşara şu soru yöneltilmiştir:
“Dünya genelinde kadınlar gerek ülke içinde gerek sınır ötesi göç etmektedirler. Sizin göç ve
aile yapısı çalışmanızda; köyden kente göç eden kadınların kent toplumuyla uyumuna ilişkin
ne gibi sorunlar saptadınız? Yeni yaşam biçimlerine ailelerin adapte olabilmesine ve kadınlara
bu süreçte yardım edilmesine ilişkin bir hükümet stratejisi/ politika bulunakta mıdır?”
Sayın Müsteşar bu soruya cevaben; 1950’lerden bu yana Türkiye’de kırsaldan kente göç
hareketini özetlemiş, nüfusun büyük bir çoğunluğunun kentlerde yaşamaya başladığını ifade
etmiştir. Ayrıca Sayın Müsteşar, köyden kente göç edenlerin birçoğunun gecekondu olarak
ifade edilen yapılarda yaşamaya başladığını ve bu yeni yaşam tarzının aile yapısı ve kadın
üzerindeki etkilerini dile getirmiştir.
23
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
7.5. TÜRKEN Vakfı tarafından düzenlenen “8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Suriye
Kamplarındaki Kız Çocuklarına Türkiye Olarak Desteklerimiz” Konulu Panel
8 Mart 2015 tarihinde TÜRKEN Vakfı ev sahipliğinde “8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Suriye
Kamplarındaki Kız Çocuklarına Türkiye Olarak Desteklerimiz” başlıklı bir panel
düzenlenmiştir. Moderatörlüğünü Vakıf Başaknı Halil MUTLU’nun yaptığı panele Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarı Sayın Nesrin ÇELİK, Türkiye BM Daimi Temsilcisi
Büyükelçi Halit ÇEVİK, TÜRGEV Yönetim Kurulu Başkanı Arzu AKALIN ve KADEM
Başkanı Yrd. Doç. Dr. Sare AYDIN konuşmacı olarak yer almışlardır.
Sn. Nesrin ÇELİK, konuşmasında silahlı çatışmalar ve diğer olağanüstü durumlardan olumsuz
etkilenen insanların büyük çoğunluğunu, kadınlar ve çocukların oluşturduğunu belirtmiştir.
Bu kapsamda ülkemizde Suriyeli kadınların maruz kalabileceği şiddetle mücadele etmek,
sığınmacılara psiko-sosyal destek sunmak ve kız çocukları başta olmak üzere çocukların
eğitimden uzak kalmalarını önlemek amacıyla yürütülen programlara değinmiştir.
Bakanlığımız, AFAD ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ortaklığında
düzenlenmekte olan “Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetle Mücadele ve Müdahale İnsani
Yardım Programı” hakkında bilgi veren Sn. ÇELİK, programın amaçlarını şöyle sıralamıştır:
Ülkemize gelen Suriye vatandaşlarının toplumsal cinsiyete dayalı şiddet konusunda
farkındalıklarının artırılması, Suriyelilere hizmet sunan ilgili personelin toplumsal cinsiyete
dayalı şiddete müdahale konusunda kapasitelerinin geliştirilmesi ve ülkemize teknik destek
sağlanması.
Suriyeli çocukların eğitimlerine devamlarının sağlanması konusunda yürütülmekte olan
faaliyetlere dikkat çeken Sn. ÇELİK, gerek Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde, gerekse
AFAD tarafından oluşturulan merkezlerde Suriyeli öğrencilerin eğitim alabildiklerini
belirtmiştir. Bu konuda gönüllü çalışmaların da bulunduğunu vurgulayan Sn. ÇELİK, 180'in
üzerinde merkezde yaklaşık 90.000 Suriyeli öğrenciye hizmet verildiğini ifade etmiştir.
24
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
8. TEKNİK HEYET TARAFINDAN TAKİP EDİLEN YAN ETKİNLİKLER
8.1. Avrupa Konseyi ve Belçika Daimi Temsilciliği Tarafından düzenlenen “Toplumsal
Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyetçilik – Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Temel
Sebepleri” Başlıklı Yan Etkinlik
9 Mart 2015 tarihinde 18.30-19.45 saatleri arasında Avrupa Konseyi ve Belçika Daimi
Temsilciliği tarafından “Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyetçilik – Kadınlara
Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Temel Sebepleri” başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir.
Yan etkinlik, Avrupa Konseyi’nin toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ve cinsiyetçilik
konularındaki çalışmalarına dikkat çekmek; İstanbul Sözleşmesi, Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesinin toplumsal cinsiyet ve medya ile eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin ana plan
ve politikalara yerleştirilmesi konusundaki tavsiye kararlarının sunulması amacıyla
düzenlenmiş olup, söz konusu etkinlikte iyi uygulama örnekleri de paylaşılmıştır.
Moderatörlüğünü Avrupa Konseyi Eşitlik ve İnsan Onuru Direktörü Marja Ruotanen’in
yaptığı etkinlikte Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı ve
Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslstsya, Belçika Yetişkin Eğitimi, Gençlik,
Kadın Hakları ve Fırsat Eşitliği Bakanı Isabelle Simonis, UN Women İletişim ve
Savunuculuk Başkanı Nanette Braun, “A Call to Men” eş kurucusu ve eş başkanı Ted Bunch
konuşmacı olarak yer almışlardır.
İlk olarak söz alan Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı ve
Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslstsya, cinsiyet ayrımcılığının temel sebebinin
toplumsal cinsiyet kalıp yargılarından kaynaklandığını dile getirmiştir. Bu konuda İstanbul
Sözleşmesinin altını çizen Sn. Kyslstsya, Sözleşmenin önleme, koruma, kovuşturma ve
politika oluşturma olmak üzere dört ilkeden oluştuğunu belirtmiş olup özellikle politika
oluşturma ayağına dikkat çekmiştir. Kalıp yargılarla savaşmada eğitimin önemini belirten Sn.
Kyslstsya, medya, özel sektör ve uluslararası örgütlerin bu konuda oynadıkları rolü
vurgulamıştır. Sn. Kyslstsya Sözleşmeyi imzalama ve onaylamaya tüm ülkeleri davet ederek
sözlerini noktalamıştır.
25
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Belçika Yetişkin Eğitimi, Gençlik, Kadın Hakları ve Fırsat Eşitliği Bakanı Isabelle Simonis
ise konuşmasına Belçika’nın kurumsal özelliklerinden bahsederek başlamıştır. Üç farklı
bölgeden oluşan federal yapılı ülkede üç farklı dilin konuşulduğunu belirten Sn. Simonis
toplumsal cinsiyet ve kadın erkek eşitliği ile ilgili kurumsal yapılardan söz etmiştir.
Toplumsal cinsiyet kalıp yargıları konusunda ise her bireyin belli kalıp yargılar taşıdığını
ancak demokrasinin bu yargıları yok edeceğini dile getirmiştir. Medya ve eğitimde kalıp
yargılar konusunda hükümet çalışmalarından bahseden Sn. Simonis, konu ile ilgili rehber
kitapçıklar hazırladıklarını, eğitim materyallerinde cinsiyetçi ögelerin yok edilmesi için
çalıştıklarını, Genç Kız Günü/Genç Erkek Günü etkinlikleri düzenleyerek kız çocuklarının fen
bilimleri alanına yönelmelerini teşvik ettiklerini belirtmiştir.
Sn. Simon sonrası söz alan UN Women İletişim ve Savunuculuk Başkanı Nanette Braun ise
konuşmasına Bechdel testini açıklayarak başlamıştır. Alison Bechdel’in karikatüründen
esinlenerek oluşturulan teste göre bir filmin testi geçebilmesi için filmde en az iki kadın
karakterin olması (bazen bu karakterlerin isimlerinin de bulunma şartı aranır), bu karakterlerin
birbirleriyle konuşmaları ve bu konuşmanın bir erkekten başka bir konu içermesi
gerekmektedir. Günümüzde çoğu filmin bu testi geçemediğini söyleyen Sn. Braun, Geena
Davis Enstitüsü ve UN Women işbirliğinde 11 ülkede gerçekleştirilen “Küresel Filmlerde
Toplumsal Cinsiyet İmgeleri Araştırması” sonuçlarından bahsetmiştir. Araştırma sonuçlarına
göre filmlerde konuşan tüm karakterlerin üçte birinden daha azının kadın olduğunu belirten
Sn. Braun, ayrıca başrol ya da yardımcı rollere bakıldığında bu sayının dörtte bire düştüğünü
dile getirmiştir. Öte yandan filmlerde iş sahibi kadın profiline bakıldığında bunların çoğunun
karar alma pozisyonda olmadığını ifade eden Sn. Braun, toplumdaki gerçekle örtüşmeyen bu
rakamların sebebinin iyi analiz edilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
Son olarak söz alan “A Call to Men” (Erkeklere Çağrı) eş başkanı Ted Bunch, toplumdaki
cinsiyet kalıp yargılarının toplumsallaşma süreçlerinden kaynaklandığını hatırlatmıştır. Bunu
bir örnekle açıklayan Sn. Bunch, oğluna top atmayı öğreten bir babanın, çocuğu istediği kadar
kuvvetli atmadığında “kız gibi atma” demesinin bu kalıp yargıları yarattığını belirtmiştir. Sn.
Bunch, bu kalıp yargıların ortadan kaldırılabilmesi için anlayış biçimimizi değiştirmemiz
gerektiğinin altını çizmiştir. “A Call to Men” girişimi olarak kadına yönelik şiddetle
26
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
mücadelede erkeklerin eğitimi ile ilgili uluslararası alanda tanınan bir isim olan Sn. Bunch’ın
sunumuna katılımcıların ilgisi yoğun olmuştur.
8.2 Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Tarafından Düzenlenen “Pekin +20
Kadınlar ve Ekonomi: Girişimcilik Aracılığıyla Kadınlar Nasıl Motive Edilir ve
Güçlendirilir” Başlıklı Yan Etkinlik
10 Mart 2015 tarihinde saat 16:30-17:45 arasında KAGİDER tarafından “Pekin +20 Kadınlar
ve Ekonomi: Girişimcilik Aracılığıyla Kadınlar Nasıl Motive Edilir ve Güçlendirilir” başlıklı
bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Söz konusu yan etkinlikte KAGİDER Başkanı Sayın Gülden
TÜRKTAN, Garanti Bankası KOBİ Bankacılığı Pazarlama Yöneticisi Sayın Selin ÖZ,
Directcomm Sahibi ve yönetim kurulu başkanı Sayın Sanem OKTAR ve Global Banking
Alliance for Women yönetim kurulu başkanı Sayın Inez MURRAY konuşmacı olarak yer
almışlardır.
İlk konuşmacı olan Sn. Gülden TÜRKTAN, sunumunda kadınların ekonomik olarak
güçlendirilmelerinde girişimciliğin rolüne değinmiştir. Garanti Bankası ile ortaklaşa olarak
düzenlenen “Yılın Kadın Girişimcisi” yarışmasından bahseden Sn. TÜRKTAN, kadınların
ticari ve sosyal “girişimci ruhunu” ortaya çıkartmayı hedeflediklerini dile getirmiştir. Aynı
zamanda Türkiye’deki kadın girişimci sayısının gelişmiş ülkelerin seviyesine yükselmesini
amaçladıklarını
belirten
Sn.
TÜRKTAN,
bugüne
kadar
yarışmanın
sekiz
kez
gerçekleştirildiğini ve 28.000 başvurunun alındığını vurgulamıştır. Yarışma kapsamında
“Türkiye’nin Kadın Girişimcisi, Türkiye’nin Gelecek Vaat Eden Kadın Girişimcisi,
Türkiye’nin Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimcisi ve Türkiye’nin Kadın Sosyal
Girişimcisi” kategorilerinde aday başvurularının alındığını bildirmiştir.
Garanti Bankası KOBİ Bankacılığı Pazarlama Yöneticisi Sayın Selin ÖZ ise Garanti Bankası
olarak kadın girişimciliğini nasıl desteklediklerine ilişkin bir sunum yapmıştır. Yeni bir iş
kurmak isteyen kadınların en çok ihtiyaç duydukları şeyin bilgi ve cesaret olduğunu belirten
Sn. ÖZ, banka olarak maddi destek, eğitim ve teşvikten oluşan üç ayaklı bir model
geliştirdiklerini ifade etmiştir. Buna göre, sundukları krediler ile finansman desteği
sağladıklarını ve düzenledikleri toplantılar ve eğitimlerle kadınların bilgi sahibi olmalarına
27
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
çalıştıklarını dile getirmiştir. 2007 yılından bu yana KAGİDER ile düzenledikleri girişimcilik
yarışmasının ise kadınların rol model olarak diğer kadınlara cesaret verdiğinin altını çizmiştir.
Directcomm Sahibi ve yönetim kurulu başkanı Sayın Sanem OKTAR ise konuşmasına
Türkiye’nin Kadın Girişimcisi finalistlerinden biri olduğunu söyleyerek başlamıştır.
Türkiye’deki yaklaşık 100.000 kadın girişimciden biri olduğunu ifade eden Sn. OKTAR,
Türkiye’de kadın girişimci olmanın zorluklarından bahsetmiştir. Ailenin ikna edilmesi,
sermayeye erişim, kişisel ağ kurmanın zorluğu, bilgi ve rol model eksikliğinin başlıca
zorluklar olduğunu dile getiren Sn. OKTAR, Türkiye’nin Kadın Girişimci Yarışmasının bu
anlamda önemine dikkat çekmiştir.
Son olarak söz alan Global Banking Alliance for Women yönetim kurulu başkanı Sayın Inez
MURRAY ise Türkiye’nin Kadın Girişimci Yarışmasının girişimci Türk kadınlarına gerçek
bir değer katarak dünya çapında örnek gösterilecek bir uygulama modeli olduğunu
belirtmiştir. Sn. MURRAY, The Global Banking Alliance for Women olarak bu projenin
hayata geçebilmesi için zemin oluşturduklarını dile getirmiş ve ülkemizi tebrik ederek
sözlerini noktalamıştır.
8.3 “İran’da Kadınların Güçlendirilmesi için Atılan Adımlar: Dördüncü Dünya Kadın
Konferansının 20. Yılında Çıkarılan Dersler, Kazanımlar” Konulu Yan Etkinlik
İran İslam Cumhuriyeti tarafından 11 Mart 2015 tarihinde düzenlenen ve İran’da kadınların
güçlendirilmesi
temelinde
yaşanan
gelişmelere
ilişkin
bilgi
verilen
etkinliğin
moderatörlüğünü İranlı Büyükelçi G. Dehghani yapmıştır. İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Shahindokht Molaverdi’nin yanı sıra İran’daki çeşitli kamu kurumlarında üst düzey görevli
olan Suzan Bastani, L. Falanti, F. Farahmandpur ve S. Jelodarzadeln tarafından
sunumlar/konuşmalar gerçekleştirilmiştir. Etkinlik sırasında, Pekin Deklarasyonu ve Eylem
Planı’nın kabul edilişinin üzerinden 20. yıl geçmesine rağmen kadın hakları alanında hala
önemli aksaklıklar olduğu; özellikle sosyal adalet, ayrımcılık, insan onuruna saygı, eşit
fırsatlar gibi alanlarda yaşanan önemli sıkıntılar olduğu vurgulanmıştır. Silahlı çatışmalar,
ekonomik hayata katılımdaki yetersizlik, eğitim-sağlık haklarından tam yararlanamama,
medya-karar alma- çatışma sonrası barışın tesisi-çevre yönetimi, mülkiyet hakkı gibi alanlarda
28
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
kadınların hala ciddi sorunlarla karşı karşıya olduklarının altı çizilmiştir. Bu nedenle,
Pekin+20 için bütüncül bir yaklaşım geliştirilmesinin gerektiği ifade edilerek, Pekin’de yer
alan tüm alanlara ilişkin sorunların tekrar gözden geçirilmesine ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.
Tüm ülkelerin, Pekin kapsamında 20 yıl önce konuşulmuş ve tespit edilmiş sorunların neden
hala sürdüğünü ve konulan hedeflere neden hala ulaşılamadığını düşünmesi gerektiği dile
getirilmiştir. Bu kapsamda, bir yandan ailenin diğer yandan kadınların statüsünün
güçlendirilmesinin üzerinde durulmasının gerekli olduğu ifade edilmiştir.
Yan etkinliğin devamında, İran’da kadınların durumuna ilişkin bilgiler verilmiştir. İran İslam
Devrimi’nden sonra kadın hakları alanında önemli gelişmeler yaşandığı, kadın sorunlarının
hükümetlerin program ve politikalarına yerleştirilmeye çalışılırken ailenin güçlendirilmesine
de önem verildiği, kadın ve aile işlerinin birlikte ele alındığı ve multi-sektörel çalışmalara
önem verildiği belirtilmiştir. Bu kapsamda, kalkınma planlarında kadın konusuna özel önem
verilmeye başlandığı; üçüncü kalkınma planının kadınların ekonomik katılımlarının
artırılması ile sonuçlandığı, bu planda kadın sorunlarının hemen her konuda ele alındığı,
beşinci kalkınma planında kadın ve aile üzerinde özellikle durulduğu ve bu bağlamda yasal
haklar alanında gelişmeler kaydedildiğine ilişkin bilgiler verilmiştir. Ülke olarak altıncı
kalkınma planı üzerinde çalıştıklarını ifade eden İranlı yetkililer, bu plan kapsamında
sürdürülebilir kalkınmanın merkeze alınarak kadınların da dahil edildiği, toplumsal cinsiyet
sorunlarının plan çerçevesinde yer aldığı ve İranlı kadınların güçlendirilmesi için bütçe
ayrılması konuları üzerinde durulduğunu belirtmişlerdir. İran’da kadınların güçlendirilmesi
için ayrılan bütçenin artmakta olduğu da ifade edilmiştir. İran’daki tüm bakanlıklarda aile ve
kadın birimi olduğu; tüm bakanlıklarda ve belediyelerde kadın ve aile konusunda
danışmanların olduğu, bunun hem yerel hem de ulusal seviyede etkilerinin görüldüğü
vurgulanmıştır. Buna göre; kadın okumaz-yazmazlığının önemli ölçüde düştüğü, kırsaldaki
kadınların sağlıklarında gelişmeler olduğu, kadınların spor yapmaları için bütçe ayrıldığı,
“Şiddete Karşı Kadınların Güvenliği Tasarısı” hazırladıkları, kadına yönelik şiddete ilişkin
ulusal birim kurdukları, mağdurlarla çalışan STK’lara destek verildiği, kadın polis gücünün
kadınlara güvenli çevre oluşturulması için desteklendiği bilgileri verilmiştir.
29
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
8.4 Kadına Yönelik Şiddete Karşı Multi-sektörel Program (Multi-Sectoral Programme to
Address Violence Against Women)” Konulu Yan Etkinlik
11 Mart 2015 tarihinde Bangladeş tarafından düzenlenen etkinlikte Bangladeş’in yanı sıra BM
Kadın Birimi Asya ve Afrika Bölge Ofisi, Zimbabve ve Danimarka’dan da temsilciler yer
almıştır. Yan etkinlikte asıl olarak, Bangladeş ile Danimarka’nın birlikte yürüttükleri bir
program olan “Kadına Yönelik Şiddet Multi-sektörel Programı” anlatılmıştır.
Program 2000 yılında iki ülke hükümetlerinin ortaklığında başlatılmış olup, 2021 yılına kadar
sürdürülmesi planlanmaktadır. Program; Adalet, Kanunlar ve Parlamento İşleri Bakanlığı,
Bilgi Bakanlığı, Sosyal Refah Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı,
Eğitim Bakanlığı, Din İşleri Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Yerel Yönetim, Kırsal
Kalkınma ve Kooperatifler Bakanlığı’nın ortaklığında yürütülmektedir. Programın amacı,
kadınlara ve çocuklara yönelik şiddet olaylarını, ilgili bakanlıklar ve STK’ların işbirliğini
sağlamak suretiyle azaltmaktır. Programın yönetimi üç komite eliyle sağlanmaktadır:
Yönlendirme Komitesi (politika yapıcı düzeydeki uzmanlar ve diğer personelden oluşmakta,
Kadın ve Çocuk İşleri Bakanlığı tarafından sekretaryası gerçekleştirilmektedir), Koordinasyon
Komitesi (masabaşı çalışanlar ve diğer personelden oluşmakta, kalkınma ve planlama ile
Kadın ve Çocuk İşleri Bakanlığı ortaklığında sekretaryası yürütülmektedir) ve Hastane
Çalışma Komitesi (farklı bölümlerden doktorlar ile diğer gerekli personelden oluşmakta ve
Hastane müdürü tarafından başkanlık yapılmaktadır). Programın temel bileşenleri; Tek Kapı
Kriz Merkezi, Ulusal Adli DNA Profilleme Laboratuvarı, Ulusal Travma Danışma Merkezi,
Tek Kapı Kriz Ünitesi, Rehabilitasyon Programı, Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddette Ulusal
Veri Tabanı, Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddette Ulusal Yardım Hattı Merkezi, Kadın ve
Çocuklara Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ulusal Eylem Planı, Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddetle
Mücadelede Farkındalık Programı, Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddetin Önlenmesi İçin
Politikalar, Yasalar, Mevzuatlar Yapmayı Desteklemek ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet
Ulusal Merkezi’dir.
Tek Durak Kriz Merkezi; dört doktor, dört polis, altı hemşire, bir avukat, bir psikososyal
danışman, bir sosyal hizmet memuru ve destek personellerinden oluşan personel kadrosundan
oluşmaktadır. Merkezin amacı şiddet mağduru kadın ve çocuklara tek elden gerekli tüm
30
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
hizmeti sağlamaktır. Her merkez 8-10 yatak, bir toplantı odası, çeşitli profesyoneller için
odalar ve ziyaretçiler için bekleme odalarını içermekte olup, hastanelerin acil servislerine
yakın bir şekilde konumlanmakta ve7/24 hizmet vermektedir. Merkezden hizmet alan şiddet
mağdurlarının ve yakınlarının bilgileri gizli tutulmaktadır. Merkezlerde temel olarak, şiddet
mağduru kadın ve çocuklara tek bir elden çeşitli hizmetler sunulmaya ve şiddet mağduru
kadın ve çocuklar için hastanelerde gerekli hizmetleri harekete geçirmeye ve diğer kurumlarla
sevk mekanizmasının geliştirilmesine çalışılmaktadır.
Ulusal Adli DNA Profilleme Laboratuvarında görevli kişiler; bir yönetici, altı bilimsel
memur, altı laboratuvar teknoloji uzmanı ile destek personellerinden oluşmaktadır. Bölgesel
DNA inceleme laboratuvarı takımı ise; iki bilimsel memur, iki laboratuvar teknoloji uzmanı
ve destek personellerinden oluşmaktadır. Ulusal Adli DNA Profilleme Laboratuvarı,
Bangladeş'te bu alandaki ilk laboratuvardır ve 2006'da Dakka'da kurulmuştur. Laboratuvarda
esas olarak; çeşitli araştırma kurumlarına şiddetle ilişkili cinayet veya tecavüz gibi suçları
çözmeleri için DNA testi yoluyla hizmet sunmak, babalık-annelik, göç veya kalıtım gibi
konularda ortaya çıkan anlaşmazlıkları çözmek, kayıp çocukların, afetzedelerin veya
parçalanmış cesetlerin kimliklerini saptamak, doktorların, hakimlerin ve yasa koyucu
kurumların duyarlılaşması için eğitim ve seminer düzenlemek ve adalete erişim sürecini
geliştirmek alanlarında hizmet sunulmaktadır.
Ulusal Travma Danışmanlık Merkezi; 2009 yılında Dakka'da kurulmuştur. Profesyonel klinik
psikologlardan oluşan Merkezi; yüz yüze danışmanlık, telefonla danışmanlık, çevirim içi
danışmanlık, çift danışmanlığı, aile danışmanlığı, grupla psikolojik danışma ve kriz-intihar
önleyici müdahaleyi içeren geniş çaplı danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Ana Faaliyetleri
arasında; şiddet mağduru kadın ve çocuklara psikososyal danışmanlık hizmeti sunmak, farklı
STK'lardaki personeller, kamu ve özel üniversite ve hastaneleri için farkındalık arttırma
seminerleri ve çalıştayları düzenlemek ve psikososyal danışmanlık sağlayan organizasyonlar
arasında ağ oluşturmak yer almaktadır.
Tek Kapı Kriz Hücrelerinde, her hücre bir program görevlisi, bir bilgisayar operatörü ve
destek personelinden oluşmaktadır. Şiddet mağduru kadın ve çocuklara ülke çapında desteği
arttırma amacındaki bu hücreler mağdurlara çeşitli hizmetler sunulmasında önemli rol
31
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
oynamaktadır. Merkezlerde; hastanelerde şiddet mağduru kadın ve çocuklara gerekli hizmeti
sağlamak ve diğer hükümet ve sivil toplum kuruluşlarını harekete geçirmek, kadın ve
çocuklara karşı şiddeti ele alan hizmet sağlayıcılar arasında sevk bağlantıları oluşturmak ve
toplumda kadın ve çocuklara karşı şiddet üzerine farkındalık yaratmaya yardımcı olmak ve
bunun önlenmesi için toplumu harekete geçirmek konularında faaliyetler yürütülmektedir.
Rehabilitasyon Programında; doktor, polis, psikososyal danışman, avukat ve hemşire şiddet
mağduru kadın ve çocukların başarılı rehabilitasyon ve sosyal entegrasyonu için birlikte
çalışmaktadır. Tek Durak Kriz Merkezinden hizmet alan mağdurların rehabilitasyonu amacı
ile; iyi istihdama, ekonomik özgüven artışına ve sosyal güçlendirme hedeflerine ulaşım
sağlamak için çalışmalar yürütmektedir. Şiddet mağdurları, Tek Kapı Merkezinden taburcu
olduktan sonra, yaşam becerisi eğitimi için sığınma evlerine ve rehabilitasyon merkezlerine
geçici olarak sevk edilmektedir.
Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddette Ulusal Veri Tabanı; kadın ve çocuklara karşı şiddetin bilgi
ve verilerini toplamakta ve muhafaza etmektedir. Bu amaçla; kadın ve çocuklara karşı şiddetle
ilişkili bilgi ve verileri toplamak, incelemek ve muhafaza etmek, kadın ve çocuklara karşı
şiddetin bilgi ve verilerini karşılaştırmak, ilgili organizasyonlarla paylaşmak ve farklı hizmet
sağlayıcıları arasında etkili bağ oluşturmak yönünde faaliyetlerde bulunmaktadır.
Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddette Ulusal Yardım Hattı Merkezi; 2012 yılında kurulmuş olup,
avukatlar, psikososyal danışmanlar, sosyal çalışmacılardan oluşan çeşitli profesyonellerden ve
Programda yer alan doktorların, hemşirelerin, polislerin ve DNA uzmanlarının ulaşılabilir
olduğu diğer bileşenler ağından oluşmaktadır. Şiddet mağduru kadın ve çocuklar, akrabaları
ve diğer ilgililer Ücretsiz Yardım Hattından 7/24 gerekli destek ve rehberliği
edinebilmektedir. Şiddet mağduru kadın ve çocuklara, akrabalarına ve diğer ilgililere kriz
anında çeşitli destek ve hizmetlerle alakalı yardımdan bulunmak; cinsel şiddeti ve çocuk
evliliğini, yerel yönetimler, yasa uygulayıcı kurumlar, kamu görevlileri ve STK’ları harekete
geçirmek yoluyla önlemek üzere çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ulusal Eylem Planı (2013-2025)’nın tam bir
şekilde uygulanması için ilgili bakanlıkların, bölümlerin, kalkınma ortaklarının ve STK'ların
görüşleriyle gözlem ve değerlendirme komitesi kurulmuştur. Eylem planı; yasal düzenlemeler
32
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
ve yasal aktiviteler, sosyal farkındalık ve zihinsel dönüşüm, kadın ve çocuğun sosyoekonomik
ilerlemesi, kadın ve çocuğa karşı şiddet için destekleyici hizmetler, korumu ve rehabilitasyon
ile Ulusal Eylem Planını gerçekleştirmek için kurumsal önlem ve stratejiler oluşturmak
alanlarından oluşmaktadır.
Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddetle Mücadelede Farkındalık Programı; devam eden önemli
faaliyetlerinden biridir. Kamu farkındalığı kampanyası, profesyonellerin ve ilgililerin
duyarlılaştırılması, toplumdaki bireyler, özellikle gençler için, toplumun kalıp yargılardan
uzaklaştırılması ve zihniyet dönüşümünün sağlanması amacıyla faaliyetler yürütmektedir. Bu
kapsamda, ilgili bakanlık ve kuruluşlarla işbirliği içinde eğitimler, seminerler düzenlenip
kurumsal katılım sağlanmaktadır. Çeşitli materyallerin dağıtımı/yaygınlaştırılması; broşür,
kitapçık, websitesi vb. yollarla artırılmaktadır. Bangladeş televizyonlarında kadın ve
çocuklara karşı şiddetin önlenmesi için yayınlar yapılıp, elektronik ve yazılı basında
farkındalık artırılmaktadır. Sergilerle, sempozyumlarla halk katılımı sağlanmaktadır.
Kadın ve Çocuklara Karşı Şiddetin Önlenmesi için Politikalar, Yasa Yapmayı Desteklemek
bileşeni; yasa ve politika reformlarında Kadın ve Çocuk işleri Bakanlığı’na teknik destek
sağlayarak katkıda bulunulmuştur. Ulusal kadın kalkınma politikası, ulusal çocuk politikası,
aile içi şiddet (önleme ve koruma) yasası, aile içi şiddet (önleme ve koruma) mevzuatı, DNA
yasası ve çocuk yaşta evliliğin önlenmesi yasa taslağının hazırlanması konularında önemli
katkı sağlanmıştır.
Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet Ulusal Merkezi ise; bir birim yöneticisi ile toplumsal
cinsiyete dayalı şiddeti önleme uzmanları ve diğer ilgili uzmanlar grubundan oluşmaktadır.
Bangladeş'te kadın ve çocuklara karşı şiddeti önlemek için tüm programı koordine etmek,
gözlemlemek ve denetlemek için kurulan Merkez; kadın ve çocuklara karşı şiddeti, hükümet
mekanizmaları, sivil toplum kuruluşları, kalkınma ortaklarını içeren eşgüdümlü yaklaşımla
önlemek, kadın ve çocuklara karşı şiddeti önlemek ve sonuçlarıyla başa çıkmak için kapsamlı
sosyal mekanizmalar geliştirmek, kadın ve çocuklara karşı şiddetle mücadele üzerinde çalışan
profesyoneller ve ilgililer için merkezi bilgi sistemi temin etmek amaçlarına yönelik
çalışmalarını sürdürmektedir.
33
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
8.5 Ürdün ve UN Women İşbirliğiyle Düzenlenen “Kadınlar ve Silahlı Çatışma: Bölgesel
Bir Perspektif” Başlıklı Yan Etkinlik
16 Mart 2015 tarihinde 15:00-16:15 saatleri arasında Ürdün tarafından “Kadınlar ve Silahlı
Çatışma: Bölgesel Bir Perspektif” başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Söz konusu yan
etkinliğin moderatörlüğünü UN Women Arap Devletleri Bölgesel Direktör Yardımcısı
Mohammed Naciri gerçekleştirmiş olup, Ürdün BM Daimi Temsilicisi Dina Kawar da açılış
konuşması yapmıştır. Söz konusu panele Ürdün Ulusal Kadın Komisyonu Genel Sekreteri
Salma Al-Nims, Libyalı Kadınların Sesi Kuruluşu Kurucusu ve Başkanı ve UN Women
Danışmanı Alaa Murabit, Film yapımcısı ve kadının insan hakları savunucusu Ghada Saha,
Arap Kadınlar Örgütü Proje Yöneticisi Layla Naffa panelist olarak katılım sağlamıştır. Yan
etkinliğin amaçları şunlardır:
Çatışmaların Ürdün’de kadınlar ve ev sahibi topluluklar üzerindeki etkisini ortaya koymak ve
farkındalık yaratmak.
1325 Sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararının ve “Kadınlar ve Silahlı Çatışma” kritik alanı
başta olmak üzere Pekin Eylem Platformunun uygulanmasına ilişkin yenilikçi Ürdün
deneyimini paylaşmak.
Ulusal düzeyde 1325 Sayılı Kararın ve Pekin +20 Deklarasyonu ve Eylem Planının etkin
uygulanması konularında katılımcılar arasında diyalogu ve iyi uygulamaların paylaşılmasını
teşvik etmek.
Panelde Ürdün Prensesi Basma bint Talal’in gönderdiği video mesaj yayınlanmıştır. Prenses
bint Talal konuşmasında Pekin Eylem Platformun çok önemli kazanımlar sağladığını, yeni
nesillerin ve gençlerin eylem platformunun kazanımlarının farkında olması ve bunları ileri
taşıması gerektiğini ifade etmiştir. Panelistlerin dile getirdiği hususlar özetle şunlardır:
Ürdün Pekin Deklarasyonunun 20. yılında 12 kritik alanı içeren çeşitli ulusal istişareler
gerçekleştirmiştir. Çalkantılı birçok ülkenin komşusu olarak Ürdün %51’i kadınlar ve kız
çocuklarından oluşan 618.000 Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapmaktadır. Bu mültecilerin
birçoğu çatışma sebebiyle travma yaşamış olup; yaşama desteği, sağlık hizmetleri, eğitim ve
34
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
psikolojik destek dahil olmak üzere birçok alanda özel korumaya ve kapsamlı sosyal desteğe
ihtiyaç duymaktadırlar. Çatışmalardan kaçan kadınlar ve kız çocukları özellikle incinebilir
durumda olup; cinsel taciz ve istismar, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, insan ticareti ve
erken evlilik gibi çeşitli riskler altındadır. Ekonomik yüke rağmen, Ürdün hükümeti kadın
mültecilerin korunması ve desteklenmesi için başarılı çalışmalar yürütmektedir. Suriyeli
mültecilerin %87’si Kuzey vilayetlerde barınmakta olup; en çok etkilenen bölgelerde verilen
hizmetlerdeki artış hükümetin Ürdün’lü kadınların güçlendirilmesine odaklanmasına ilişkin
kapasitesini esnetmektedir. Bu kapsamda; 2014 yılı başında 2014-2016 Ulusal Dayanıklılık
Planı kabine tarafından onaylamıştır. Planda diğer hususların yanı sıra sosyal korumanın
güçlendirilmesi için kritik olan alanlar, kadınlar ve çocuklar gibi en incinebilir gruplara özel
hassasiyet göstererek tanımlanmıştır.
Bunlara paralel olarak; Ürdün 1325 Sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararının uygulanması için
öncü adımlar atmıştır. 2010 yılında, kadınlar, barış ve güvenlik alanlarında somut politika
önerileri geliştirmek ve ulusal hedefleri saptamak amacıyla hükümet birimleri ve ilgili sivil
toplum örgütleri temsilcilerinden oluşan geçici bir ulusal organ kurulmuştur. Bu ulusal
komitenin çalışmaları sonucu 2014-2018 yıllarını kapsayan ve 1325 Sayılı Kararın aktif
uygulanmasını hedefleyen bir ulusal eylem planı mecliste kabul edilmiştir. Eylem planı
Ürdün’lü
kadınların
barış
sürdürme,
inşa
etme
ve
çatışma
önleme
alanlarında
güçlendirilmesinin önemini kabul ederken; silahlı çatışmalarda kadınların ve kız çocuklarının
kadına yönelik şiddetin her biçiminden korunmalarını garanti altına almak için paydaşlar
arasında işbirliğini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Plan dahilinde şimdiden çeşitli başarılar
elde edilmiştir. Dünya genelinde BM Barış koruma operasyonlarına katılım sağlayan
Ürdün’lü kadınların sayısında bir artış sağlanmıştır. Panelde katılımcılar tarafından dile
getirilen diğer bazı hususlar şunlardır:
Kadınları genelde sadece kurban olarak görme eğilimindeyiz fakat aslen kadınlar değişimin
aktörleridir. Çatışma sonlandırmaya, barış inşasına ve müzakerelerine kadınların aktif katılımı
büyük önem arz etmektedir.
35
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Konu sadece bir güvenlik sorunu değildir. Kapsamlı bir bakış açısı gerekmektedir. 1325
Sayılı Karar öncesinde bile Ürdün konu hakkında çalışmalar yapmaktadır. Erken yaşta
evlilikler gibi birçok çözülmesi gerek sorun bulunmaktadır.
Devlete bağlı olmayan militer aktörler önceden silahlı değillerdi. Bu kişileri silahlanmaya iten
sebeplerin araştırılması ve gençlerin yabancılaştırılmaması gerekmektedir.
Birçok kadın yardıma ihtiyaç duyduğunun bile farkında değildir. Kadınlar üzerinde ailelerinin
bakımına ilişkin ciddi bir baskı bulunmaktadır. Kadınları güçlendirmenin bir yolu da hikaye
anlatıcılığıdır.
Eylem Platformunun öngördüğü alanlarda küresel olarak ilerlemeler kaydedilmiştir. Fakat
patriyarki hala gücünü korumakta ve aşırıcılık bölgedeki gelişmelere gölge düşürmektedir.
Çatışmalara yönelik barışçıl bakış açıları geliştirilmeli, uluslararası araçlar ve sözleşmeler
kullanılmalıdır.
8.6 OECD, UN Women ve Fransa Dışişleri Bakanlığı Tarafından Düzenlenen “Pekinden
2015 Sonrasına Sosyal Medyada Kadınların Sesini Duyurmak” Başlıklı Yan Etkinlik
OECD, UN Women ve Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından 17 Mart 2015 tarihinde 10:0011:15 saatleri arasında “Pekinden 2015 Sonrasına Sosyal Medyada Kadınların Sesini
Duyurmak” başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Moderatörlüğünü OECD Kalkınma
Merkezi Toplumsal Cinsiyet Görevlisi Estelle Loiseau’nun yaptığı etkinlikte UN Women
“empowerwomen.org” Yöneticisi Anna Falth, , Guardian Küresel kalkınma web sitesi editörü
Liz Ford, Twitter Ürün Yöneticisi Mollie Vandor ve Plan International Uzmanı Keshet
Bachan panelist olarak yer almışlardır.
İlk olarak söz alan Anna Falth, “empowerwomen.org” adlı sitenin kadınların ekonomik
güçlenmeleri adına işbirliği, öğrenme ve yeniliği destekleyen küresel bir platform olduğundan
söz etmiştir. Sn. Falth, 190’dan fazla ekonomide kadınları ve erkekleri özel sektör, sivil
toplum, akademi, hükümetler ve uluslararası organizasyonlar ile buluşturan sitenin, kadınların
güçlenmeleri için kaynak ve araçların keşfedilmesini sağlamakta olduğunu belirtmiştir.
Yürütmüş oldukları “I am (wo)man” başlıklı dijital medya kampanyasından bahseden Sn.
36
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Falth, tüm dünyada kadınları ve erkekleri, kadınların ekonomik güçlenmelerinin kendilerine
ne ifade ettiğini kendi bakış açılarından anlatan bir fotoğrafla paylaşmaya davet ettiklerini
ifade etmiştir. Sosyal medyanın gücünü kullanarak kadınların ekonomik güçlenmelerine
dikkat çekmeyi hedeflediklerini belirten Sn. Falth, bu anlamda radyo, blog, twitter gibi
araçları etkin kullandıklarını vurgulamıştır.
Guardian gazetesi küresel kalkınma web sitesi editörü Liz Ford ise konuşmasında Guardian
olarak yürüttükleri “Katine Projesi”nden bahsetmiştir. 2007 yılında başlatılan ve üç yıl süren
proje ile Uganda’nı Katine bölgesindeki kalkınmanın desteklenmesi amaçlanmıştır. Katine
web sitesinde proje kapsamında hibe edilen fon ile neler yapıldığının yanı sıra bölgede
yaşayan 25.000 kişinin hayatlarının nasıl değişti de gözler önüne serilmektedir. Sitenin en
önemli işlevlerinden birinin Katine’de yaşayan bireylerin düşüncelerinin aktarılması olduğunu
belirten Sn. Ford, 2010 yılında siteye kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği başlıklarının
da eklendiğini ifade etmiştir. Guardian gazetesinin küresel bir erişim ağları olduğunu
vurgulayan Sn. Ford, yine de bazı zorluklara baş etmek zorunda olduklarını belirtmiştir. Sn.
Ford, sitenin sadece İngilizce olması, sitede yer alan haberlerin ilgi çekici olması zorunluluğu,
insanların kısıtlı zamanlarının olması ve özellikle kadın hakları konusunda olumsuz görüşü
olan kişilerin çok olması gibi zorluklardan bahsederek konuşmasını sonlandırmıştır.
Twitter Ürün Yöneticisi Mollie Vandor ise konuşmasına salonda bulunanlar arasında kaç
kişinin Twitter hesabı olduğunu ve kaç kişinin şu anda tweet attığını sorarak başlamıştır.
Oldukça fazla sayıda kişinin el kaldırması üzerine Sn. Vandor, Twitter’ın küresel düzeyde
insanları nasıl etkilediği konusunda örnekler vermiştir. 2015 Oscar ödül töreninde oyuncu
Patricia Arquette’nin konuşmasında kadınlar için “eşit işe eşit ücret” talep etmesi üzerine
Twitter’da milyonlarca kişinin bu konu hakkında konuştuğunu ifade etmiştir. Kadın hakları ve
kadın erkek eşitliği konusunda atılan tweetlerin oranının %300 arttığını belirten Sn. Vandor,
özellikle UN Women tarafından yürütülmekte olan HeforShe kampanyasının bunda etkili
olduğunu vurgulamıştır. Sn. Vandor, kadınların şiddete maruz kalmalarına rağmen eşlerini
neden terk etmediklerini #WhyIStayed etiketi ile açıklamalarının, kadına yönelik şiddet
konusunda farkındalık artırdığının altını çizmiştir.
37
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Son olarak söz alan Plan International Uzmanı Keshet Bachan, sözlerine sosyal medyanın
kadın hareketinin görünümünü değiştirdiğini belirterek başlamıştır. Twitter, kısa mesaj
kampanyaları, çevrimiçi tartışmalar, Youtube, Facebook gibi araçların önemine değinen Sn.
Bachan, şimdiye kadar Nobel Ödülü kazanan en genç kişi olan Malala Yousafzai’nin
kadınların eğitim haklarına erişimleri konusunda sosyal medyayı kullanmasına dikkat
çekmiştir. Sn. Bachan, çevrimiçi ve çevrimdışı aktivizm arasında bir açıklık olduğunu ama bu
açıklığını gittikçe kapandığını belirterek sözlerini noktalamıştır.
8.7 BM İstatistik Bölümü (UNSD) ve BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Tarafından
Düzenlenen “Etkili Politikalar İçin Kadına Yönelik Şiddet Veri ve Bilgisi” Başlıklı Yan
Etkinlik
16 Mart 2015 tarihinde İtalya, BM İstatistik Bölümü (UNSD) ve BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi
(UNODC) tarafından düzenlenen “Etkili Politikalar İçin Kadına Yönelik Şiddet Veri ve
Bilgisi” konulu yan etkinliğe katılım sağlanmıştır. Etkinlikte UNODC, UNSD ve İtalya
tarafından birer sunum gerçekleştirilmiştir. UNODC sunumunda “küresel düzeydeki
cinayetler (global homicides) arasında kadın ölümleri” konulu bir sunum gerçekleştirilmiştir.
Sunumda, cinayet verilerinin diğer şiddet suçlarına ilişkin bazı verilere ulaşmanın mümkün
olduğu ve cinayetler üzerinden ülkeler arası veri kıyaslama imkanının daha geniş olduğu
vurgulanmıştır. Yapılan sunumda cinayet kurbanlarının %79’unun, faillerinin ise %95’inin
erkek olduğu ifade edilmiş; bununla birlikte, tüm ülkelerde ve tüm kültürlerde dikkat çekici
olanın aile içi şiddet/ yakın ilişkide olanlar arası şiddet mağdurlarının yoğun kısmının kadınlar
olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamdaki şiddet mağdurlarının 2/3’ünün kadın olduğu, cinayet
kurbanı kadınların %47’sinin yakın ilişkide olduğu kişiler/aile bireyleri tarafından
öldürüldüğü, en riskli olan grubun da 30 yaş üzeri kadınlar olduğu bilgileri verilmiştir. Yakın
ilişkide olduğu ya da aile fertleri tarafından öldürülen erkeklerin oranının %6, kadın oranının
ise %79 olduğu verileri paylaşılmıştır. UNODC verilerine göre, kadın cinayetleri zaman
içerisinde değişmezken diğer cinayet oranlarında fark edilir bir azalma olduğu ifade
edilmiştir: UNODC 2013 verilerine göre, 2006-2011 yılları arasında, seçilen 32 ülkede toplam
cinayet oranlarında bir azalma görülürken, aile içinde veya yakın ilişkide olanlar arasındaki
cinayet oranları stabil kalmıştır. UNODC verilerine göre kadınların büyük çoğunluğu
38
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
kendilerine bakmakla yükümlü olan kişilerce öldürülürken erkelerin katilleri çoğunlukla
tanımadıkları kişilerce öldürülmektedir. UNODC’nin 2013 verileri arasında, 6 Avrupa
ülkesinde 2000-2011 yılları arasında erkek cinayet oranlarının önemli ölçüde düştüğü, ancak
kadın cinayet oranlarında önemli bir azalma olmadığı da bulunmaktadır.
UNODC’nin ardından, UNSD bir sunum gerçekleştirmiştir. Sunumda, kadına yönelik şiddet
verileri konu edilmiştir. UNSD tarafından kadına yönelik şiddetin ölçülmesi alanında yapılan
son çalışmalara ilişkin bilgi verilmiştir. Buna göre, yeni yayınlanan “Kadına Yönelik Şiddet
İstatistikleri Üretmek için Kılavuz” çıkarıldığı, veri ulaşılabilirliği, sorun alanları ve veri
eksiklikleri üzerinde durulduğu ifade edilmiş, yayınlanmak üzere olan “Dünya Kadınları
2015”in bir bölümünün kadına yönelik şiddet konusuna ayrıldığı belirtilmiştir. Kılavuza
“http://unstats.un.org/unsd/gender/docs/Guidelines_Statistics_VAW.pdf”adresinden
ulaşılabilmektedir. Kılavuza göre; kadına yönelik şiddet konusunda yapılacak ölçümlerde
“neyin ölçüleceği” iyi belirlenmeli, araştırmanın temel konusu net biçimde belirlenmeli, temel
konuya ek konular ayrıca belirtilmeli, kadına yönelik şiddetin tüm tanımları üzerinde
durulmalı; ardından konunun “nasıl ölçüleceği” hususu açık olarak tespit edilmelidir (haneye
dayalı
araştırmalar/
planlamanın
basamaklandırılması/veri
analizi/sonuçların
yaygınlaştırılması vb). Ayrıca araştırmanın etik ilkeleri (gizlilik/mahremiyet/cevaplayıcıların
ve mülakatı yapanların güvenliği/mağdurlara sağlanacak destek vb) ve görüşmecilerin eğitimi
konularının üzerinde hassasiyetle durulmalıdır. Son olarak, verilerin elde edildiği kaynakların
araştırmaya dayalı sonuçlardan elde edilmiş olmasının önemli olduğu vurgulanmış; idarenin
ürettiği veriler yerine araştırmaya dayalı verilerden yararlanılmasının daha sağlıklı sonuçlar
doğuracağı belirtilmiştir. UNSD tarafından paylaşılan bilgiye göre, son yıllarda veri
sağlanması oranı artmış olup; 1995 yılından bu yana 100’den fazla ülke tarafından kadına
yönelik şiddet araştırması yapılmıştır. UNSD tarafından yapılan sunumun sonunda, kadına
yönelik şiddete ilişkin oluşturulan istatistiklere ilişkin sorun alanları sıralanmış; verilerin
karşılaştırılabilir olması, özgül araştırmalar ile modül yaklaşımının çatışması, referans yaş
grubu aralığının değişken olması ( Avrupa Birliği araştırmasında 18-74 yaş aralığı, DHS’lerde
(nüfus ve sağlık araştırmaları) ise 15-49 yaş aralığı kullanılması gibi) ve ülkeler arasında
kadına yönelik şiddet tecrübelerinin konuşulmasına olan isteklilik farkından bahsedilmiştir.
Kadına yönelik şiddet verilerine ilişkin sorunlar arasında ise; zaman içindeki değişimlerin
39
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
ölçümüne imkan veren araştırmalar olmaması, yaşlı kadınlara yönelik şiddet konusunda veri
azlığı, çatışmalarda kadına yönelik şiddet verisinin olmaması, insan ticareti kadın
mağdurlarının verilerinin tam tutulmaması, kadına yönelik şiddetin özel türleri olan namus
cinayetleri, başlık parasına ilişkin cinayetler gibi vakaların verilerinin olmaması/çok az
olması, idari kaynakların veri tutmaması gibi sorunlar sıralanmıştır.
İtalya tarafından, İtalya’da kadına yönelik şiddet konusunda yapılan araştırmadan
bahsedilerek bu kapsamda oluşturulan politika olarak bir kampanya hakkında kısa bilgi
verilmiştir. İtalya tarafından yapılan sunumda; kadına yönelik şiddetin, kadınların bildirimde
bulunmamaları nedeniyle kadına yönelik şiddetin görünür olmadığı vurgusu yapılmıştır.
Ülkelerin kadına yönelik şiddet konusunda önemli önyargıları olduğunun belirtildiği
sunumda, İtalya’dan da bir örnek paylaşılmıştır. Buna göre, İtalya’da kadınlara tecavüz eden
faillerin göçmenler olduğu yönünde bir önyargı olduğu, ancak 2006 yılında yapılan bir
araştırmaya göre, kadınlara %69,7 oranında yakın ilişkide oldukları kişi, eşi ya da
nişanlılarının tecavüz ettiklerinin ortaya çıktığı belirtilmiştir. Bu açıdan, kadına yönelik şiddet
araştırmalarının sonuçlarının, ülkedeki önyargılarla mücadele etmek için de çok önemli
olduğu vurgulanmıştır. İtalya’daki duruma bakıldığında, Eşit Fırsatlar Biriminin, İtalya
İstatistik Birimine, kadına yönelik şiddet araştırması yapmasını teklif ettiği; araştırma
yapıldıktan sonra da Eşit Fırsatlar Birimi tarafından farkındalık oluşturmak amacıyla bir
kampanya başlatıldığı görülmektedir. Araştırmaya göre; kadına yönelik şiddetin en ağır
biçimlerini en çok eşleri veya eski eşleri uygulamakta; bunları akrabalar, arkadaşlar ve iş
arkadaşları takip etmektedir. Tekrar eden, süreklilik arz eden şiddet en fazla birlikte oldukları
kişilerden gelmektedir (birlikte oldukları kişilerden kadına yönelik şiddetin tekrar etmesi
oranı %67,1, diğerlerinden tekrar etme oranı %52,9’dır. Kadına yönelik cinsel şiddetin en
yüksek olduğu vakaların failleri %91,1 oranıyla halihazırdaki eşleridir. Sonuçları itibariyle
ağır vaka olma, yaralanma veya yaşamının son bulması riski aile içi şiddet vakalarında
görülmektedir. Bir milyon 42 bin kadın fiziksel veya cinsel şiddet mağdurudur; 7 milyon 134
bin kadın ise psikolojik şiddet mağdurudur. Hiç raporlanmayan/bildirilmeyen şiddet oranı
%93 ile eşlerden görülen şiddet iken, hiç bildirilmeyen cinsel şiddet oranı %91,6, hiç
bildirilmeyen tecavüz teşebbüsü oranı ise %94,2’dir. İtalya’da, bu araştırmanın ardından
toplumda farkındalık oluşturmak amacıyla, kadınların bildirimde bulunmalarını veya şiddet
40
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
içeren ilişkilerini sonlandırmalarını hedef alan görseller hazırlanarak bir kampanya
yürütülmüştür.
8.8 Danimarka ve UN Women Tarafından Düzenlenen “Eğitim Yoluyla Kadınlar ve Kız
Çocuklarına Yönelik Şiddet ve Eşitsizliğin Kaynağının Ortadan Kaldırılması” Başlıklı Yan
Etkinlik:
2 Mart 2015 tarihinde saat 11.30-12.45 arasında Danimarka, ZontaInternational,
World
Association Girl Guidesand Girl Scouts (WAGGGS), UN Women işbirliğiyle “Eğitim
Yoluyla Kadınlar ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet ve Eşitsizliğin Kaynağının Ortadan
Kaldırılması” başlıklı yan etkinlik düzenlenmiştir. Söz konusu yan etkinlikte UN WOMEN
İcra Direktörü Yardımcısı, kadına yönelik şiddetin önlenmesinin önemine değinerek bu
konunun başta HIV/AIDS olmak üzere yarattığı sağlık sorunları, getirdiği mali yük vb.
sorunlara değinmiş, kadına yönelik şiddet önlenmeden toplumsal cinsiyet eşitliğinin
sağlanmasının mümkün olamayacağını belirtmiştir. 2015 sonrası kalkınma gündemi
hedeflerine erişebilmek için şiddetle mücadele etmek gerektiğini vurgulamıştır.
ZontaInternational temsilcisi tarafından söz konusu sivil toplum kuruluşu hakkında bilgi
verilmiş, 67 ülkede temsilciliği ve 30.000 üyesi bulunan kuruluşun çalışmaları ve yarattığı
değişim örneklerle anlatılmıştır.
WAGGGS temsilcisi tarafından, genç kadınların katılımını artırmak ve liderlik becerilerini
geliştirmek, kadına yönelik şiddeti önlemek amacıyla geliştirilen formel olmayan eğitim
müfredatı anlatılmıştır. Rol oynama aracılığıyla özellikle (kızlardan kızlara, erkeklerden
kızlara yöneltilen) akran şiddetine ve siber zorbalığa ilişkin farkındalık oluşturma ve
güçlendirme çalışmalarından bahsedilmiştir. Okullarda şiddetsizlik kültürünün hakim
kılınmasının önemine değinilmiş, bunun insan hakları anlayışıyla hayata geçirilmesi gerektiği
hatırlatılmıştır.
41
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
8.9 UN Women tarafından düzenlenen “Nesiller Arası Diyalog” Başlıklı Yan Etkinlik
UN WOMEN tarafından 13 Mart 2015 tarihinde saat 9.30-6.00 arasında düzenlenen “Nesiller
Arası Diyalog” başlıklı yan etkinliğe üye ülkelerden sivil toplum kuruluşları ve aktivistler
katılım sağlamışlardır. Söz konusu etkinlikte 2030 yılına kadar toplumsal cinsiyet eşitliğinin
sağlanması için stratejiler ve farklı perspektiflerin tartışılması hedeflenmiştir. Etkinlikte
önemle altı çizilen öneriler, tespitler ve karşılaşılan zorluklar aşağıda yer almaktadır:
 Pekin Eylem Planını yenilemeye gerek yoktur, mevcut olanın uygulanmasını
sağlamak, uçurumları ortadan kaldırmak daha önemlidir.
 Sivil toplum kuruluşları ve aktivistler cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimlerinin
gerekliliğini
kabul
ettirememektedirler.
Bu
eğitimler
için
nasıl
kaynak
yaratılabileceğinin tartışılması gerekmektedir
 Ev içi yapılan işlerin görünür kılınması gerekmektedir. Temiz suya erişimin artırılması
bu işleri de azaltacaktır.
 Ücretli ev işçilerinin haklarını korumak çok önemlidir, bu sektör çalışanları sendikal
haklardan mahrum kalmaktadırlar.
 Artık kadınlar için daha fazla mali kaynak ayrılmaktadır ancak aktivistlerin öncelikli
gördüğü konular ikincil kalmaktadır. Bu konuda savunuculuğa ihtiyaç duyulmaktadır.
 Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme hala kilit önemdedir.
 2015 sonrası kalkınma gündeminde yer almamaktadır ancak “biyopolitik” çok önemli
bir konudur.
 Kadınlar arasındaki eşitsizlikler halen varlığını büyük ölçüde korumaktadır.
42
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
 Kadın hareketi giderek zayıflamaktadır. Hükümetler tarafından kurulan sivil toplum
kuruluşlarının sayısı artmaktadır. Kaynakların büyük bölümü bu kuruluşlara
gitmektedir.
 Genç kadınların tüm alanlarda KSK’ya, özellikle politika yapım süreçlerine katılımı
artırılmalıdır.
 Mobil telefon ve internete kadınların erişimi yetersizdir. Feminist bir internetin nasıl
olacağı tartışılmalıdır.
 Köktendinciler nedeniyle kadına yönelik şiddet artmaktadır. Kadına yönelik şiddetin
önlenmesinde kültür ve din anahtar kavramlardır.
 Nüfus politikalarında bir sapma yaşanmaktadır, üreme haklarının kontrolü, çocuk
sayısının belirlenmesi yeni kontrol araçları olarak ortaya çıkmaktadır.
 Ordularda özellikle genç kadınlara yönelik cinsel suçlar çok yaygındır (Avustralya).
Ancak bu konuda kadınlar seslerini duyurduktan sonra bir dönüşüm yaşanmıştır.
8.10 Saint Vincent ve Grenadines Daimi Temsilciliği tarafından düzenlenen “Kopenhag
Pekinle buluşuyor- Sosyal Kalkınma Politikalarının Toplumsal Cinsiyet Boyutu ve Pratiği”
Başlıklı Yan Etkinlik
19 Mart 2015 tarihinde 1.15-2.30 saatleri arasında BM Sosyal Politika ve Kalkınma Bölümü,
BM Ekonomik ve Sosyal İşler Birimi ile Saint Vincent ve Grenadines Daimi Temsilciliği
tarafından “Kopenhag Pekinle buluşuyor- Sosyal Kalkınma Politikalarının Toplumsal
Cinsiyet Boyutu ve Pratiği” başlıklı bir yan etkinlik düzenlenmiştir. Etkinliğe moderatör
olarak, DSPD Temsilcisi Daniela Bas, panelist olarak, UN WOMEN Toplumsal Cinsiyet ve
Kadının Güçlendirilmesi Girişiminden Patience Stephens,
2015 Sonrası Global Strateji
Ortaklığı Danışmanı Ravi Karkara, Kadının Statüsü STK Komitesi İcracı Üyesi Bette Levy,
ILO temsilcisi Kevin Cassidy katılım sağlamışlardır.
Panelde yapılan sunumlar ve yürütülen tartışmalar asıl olarak, her ikisi de 1995 yılında
yayınlanan Kopenhag Deklarasyonu ile Pekin Deklarasyonunun ortak noktaları ve bu iki
43
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
metnin nasıl birbiriyle ilişkilendirilebileceği konularına odaklanmıştır. Panelde, sosyal
kalkınmayı hedefleyen Kopenhag Deklarasyonunun ve kadınların ilerlemesini hedefleyen
Pekin Deklarasyonunun örtüştüğü noktaların neler olduğu, politika oluşturma süreçlerine
etkileri, toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin kazanımları daha da ileriye taşıyabilmek için
sosyal politika anlayışında nasıl bir dönüşümün sağlanması gerektiği, toplumsal cinsiyet
ilişkilerini hesaba katmanın daha etkili bir sosyal politika geliştirmeye ne gibi katkılarının
olacağı konularını ele alınmıştır.
9. KARAR METİNLERİ
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. dönem oturumunda;

4. Dünya Kadın Konferansı 20. Yıl Dönümüne İlişkin Siyasi Deklarasyon, (İngilizce Metin
için bknz. EK-7; Türkçe Metin için bknz. EK-8).

Kadının Statüsü Komisyonunun Çalışma Yöntemleri ve Gelecekteki Örgütlenmesi Üzerine
Karar Tasarısı, (İngilizce Karar Metni için bknz. EK-9; Türkçe Karar Metni için bknz.
EK-10).

Filistinli Kadınların Durumu ve Desteklenmesi Üzerine Karar Tasarısı, (İngilizce Karar
Metni için bknz. EK-11; Tasarıyla ilgili özet bilgi için bknz. EK-12).
Kabul edilmiştir.
10. İKİLİ GÖRÜŞMELER
10.1. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in Pakistan Başbakan
Parlamento İlişkileri Özel Yardımcısı Zafarullah Khan ile Görüşmesi
Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK ile Pakistan Başbakan Parlamento
İlişkileri Özel Yardımcısı Zafarullah Khan arasında ikili görüşme gerçekleştirilmiştir.
Tanışma faslının ardından karşılıklı iyi dilekler sunularak, tarihsel ilişkiler ve işbirliği
vurgulanmıştır. Pakistanlı Bakan tarafından ülkemizin siyasi alandaki ve insan hakları
alanındaki çalışmalarına ilişkin övgüler dile getirilmiştir.
44
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Sn. Müsteşarımız tarafından Bakanlığımızın çalışma alanları ifade edilmiş, ülke olarak
sorumluluk bilinci içinde değerlerimizi muhafazaya çalıştığımız vurgulanmıştır.
Pakistan tarafından Batılı değerlerle İslam’ın nasıl örtüştürüldüğü sorulmuştur. Sn.
Müsteşarımız tarafından cevaben, aslında Batılı addedilen değerlerin zaten İslam’da mevcut
olduğu ifade edilmiştir.
Pakistan tarafından Türkiye’de kadının siyasal katılımının sorulması üzerine, yeterli düzeyde
olmadığı, potansiyelin daha yüksek olduğu; Haziran ayında gerçekleşecek seçimler için aday
adayı olan kadın oranının milletvekili olan kadın sayısı ile uyumlu olduğu, ancak kadınların
da bu konudaki isteklerinin üst düzeyde olmadığı belirtilmiştir.
Pakistan tarafından ülkemizde kadına yönelik şiddete ilişkin durumun sorulması üzerine,
gerçekleştirilen son araştırmada hayatı boyunca en az bir kez şiddet gören kadın oranının %34
olarak belirlendiği ifade edilmiştir. Bu oranının Pakistan’da hatta Japonya’da daha yüksek
olduğu karşılıklı olarak dile getirilmiştir. Sayın Müsteşarımız tarafından ailenin şiddetin temel
kaynağı olmadığı, yabancıdan kadına yönelik şiddetin önemli bir sorun olduğu, toplumsal
cinsiyet eşitliği bakış açısını benimseyen Finlandiya, Norveç İsveç gibi ülkelerde de kadına
yönelik şiddetin yüksek olduğu bu nedenle konunun farklı bir bakış açısı ile ele alınması
gerektiği vurgulanmıştır. Ailede kadına yönelik şiddetin kuzey ülkelerinde %20 düzeyinde
iken, yabancıdan kadına yönelik şiddetin %40-50 düzeylerinde olduğu ifade edilmiştir.
Sn. Müsteşarımız tarafından İslam’ın evrensel değerlerle çelişmediğinin, bilakis evrensel
değerleri zaten barındırdığının altının çizilmesi ile ikili görüşme sona ermiştir.
10.2. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in Azerbaycan Aile, Kadın ve
Çocuk Sorunları Devlet Komitesi Başkanı Hicran Hüseyinova ile Görüşmesi
Azerbaycan Aile, Kadın ve Çocuk Sorunları Devlet Komitesi Başkanı Hicran Hüseyinova ile
Sn. Müsteşarımız arasında ikili görüşme gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan heyet başkanı
tarafından Azerbaycan yetkililerinin ülkemizi ve Bakanlığımızı değişik vesilelerle ziyaret
ettiği ifade edilerek Sn. Bakanımız Bakü’ye resmi bir ziyarette bulunma talebi ifade
edilmiştir. Daha önce imzalanan protokol kapsamında pek çalışma yapılmadığı gündeme
gelmiştir. Sn. Müsteşarımız tarafından protokol kapsamında yapılacak çalışmaları belirlemek
45
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
için öncelikli çalışma alanlarının ve zamanlamanın belirlenmesinin önemli olduğu ve temas
noktalarını belirleyerek çalışmalara başlanabileceği ifade edilmiştir. Bunun üzerine
Azerbaycan Aile, Kadın ve Çocuk Devlet Komitesi Uluslararası İlişkiler ve Protokol
Hizmetleri Bölüm Başkanı Sabina MANAFOVA’nın temas noktası olduğu belirtilmiştir. (Tel:
+994 12 498 57 65, mobile :+ 994502058554, Office@scfwca.gov.az)
Azerbaycan’ın kadın (şiddet kapsamında evden uzaklaştırılan eşlere ilişkin), engelli, yaşlı,
çocuk (kimsesiz çocukların 17-18 yaş sonrası hayatlarına ilişkin) alanlarında, uzman ve
akademisyen desteği sağlanması yoluyla birlikte proje yürütme talebi tarafımıza iletilmiş
olup, olumlu yanıt verilmiştir. Ayrıca seçim dönemi nedeniyle Bakü ziyaretinin halihazırda
planlanmasının mümkün olamayacağı ifade edilmiştir.
10.3. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in İran Cumhurbaşkanı
Yardımcısı Shahindokht Molaverdi ile Görüşmesi
İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Shahindokht Molaverdi ile Sn. Müsteşarımız arasında ikili
görüşme gerçekleştirilmiştir. Tanışma faslının ardından karşılıklı iyi dilekler sunularak, ortak
noktalar, tarihsel ilişkiler ve işbirliği vurgulanmıştır.
İran tarafının şiddet ve çocuklar konusunda birlikte çalışma arzusu ifade edilmiştir. Ayrıca Sn.
Cumhurbaşkanımızın
Nisan
ayında
gerçekleşmesi
planlanan
ziyaretinden
duyulan
memnuniyet ifade edilerek, imzalanması planlanan iyi niyet beyanının mutabakat zaptına
dönüştürülmesi talebi tarafımıza iletilmiştir. Konunun her iki ülkenin Dışişleri Bakanlığı
temsilcileri kanalıyla yürütüleceği karşılıklı olarak ifade edilmiştir.
İran Endüstri Bakanlığınca Eylül ayında İran’da bölge ülkelerinin katılımıyla açılacak olan
sergiden bahsedilerek, sergide kadın işçiliği ürünlerine de yer verileceği belirtilmiştir.
Sn. Müsteşarımız tarafından Sn. Cumhurbaşkanımızın ziyaretinin işbirliğimize katkı
sağlayacağı belirtilerek, kadın ve çocuk konusundaki işbirliğinin gündemimizde olduğu ifade
edilmiştir.
46
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
10.4. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin ÇELİK’in İtalya Başbakan Cinsiyet
Eşitliği Özel Danışmanı Giovanni Martelli ile Görüşmesi
İtalya Başbakan Cinsiyet Eşitliği Özel Danışmanı Giovanni Martelli ile Sn. Müsteşarımız
arasında ikili görüşme gerçekleştirilmiştir. İtalya tarafından insan ticaretine yönelik koruma
mekanizmaları ve kadına yönelik şiddet konusunda beraber çalışma talebinde bulunulmuş,
örnek uygulamaları paylaşma isteği iletilmiştir. Müteakiben, kadına yönelik şiddet
kapsamında erkekleri kapsayan eğitim çalışmalarından bahsedilmiştir. Ayrıca, Mayıs ayında
İtalya tarafından Türkiye’de düzenlenecek olan kadın erkek arasında iletişim programından
söz edilerek, bunun işbirliğine bir başlangıç sağlayabileceği belirtilerek sonrası için İtalya’yı
da ziyaret edebileceğimiz dile getirilmiştir.
Sn. Müsteşarımız tarafından ülkemizde kadınlara sunulan hizmetler kapsamında, 183
danışma hattı, kadın konukevleri, şiddet önleme ve izleme merkezleri (ŞÖNİM), şiddet
kapsamındaki eğitim programları hakkında bilgilendirmede bulunulmuş, son dönemde
ülkemizde kadına yönelik şiddeti engellemek amacıyla başlatılan kampanyadan da
bahsedilerek, beraber çalışma talebine olumlu yanıt verilmiştir.
10.5. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin Çelik’in Avrupa Konseyi Toplumsal
Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı (GEC) ve Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy
Kyslytsa ile Görüşmesi
Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı ile Sn. Müsteşarımız
arasında ikili görüşme gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’nin Ukrayna için stratejik bir ortak olduğu vurgulanarak, özellikle Doğu Ukrayna ve
Kırım’daki duruma ilişkin ülkemizin tavrından ve olayları kınamamızdan duyulan
memnuniyet ifade edilmiştir. Yaşanan olaylarda özellikle Kırımlı Tatar kadınların çok yönlü
olarak etkilendikleri vurgulanmıştır.
Kırım Tatarları konusundaki hassasiyetimizin bilindiği belirtilerek, onların rehabilitasyon ve
adaptasyonlarına yönelik faaliyetlerimizin devamına olumlu bakıldığı; ancak Ukrayna’nın da
toprak bütünlüğünü gözetmemiz gerektiği ifade edilmiştir.
47
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Özellikle AGİT’de görevli Büyükelçi Ertuğrul APAKAN ile Kırım’lı, Ukrayna’lı, Rus ve
Türk kadınların Türkiye’de fikir alışverişi amacıyla buluşabilecekleri konusunun görüşüldüğü
belirtilmiştir.
Sn. Müsteşarımız tarafından Ukrayna ile stratejik işbirliğimizin devam ettiği, Kırım
Tatarlarıyla ilgili hassasiyetimizin mevcudiyeti ve onlara yönelik politikalarımıza devam
edileceği; ancak Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne de saygı duyulduğu vurgulanmıştır.
Kadınlara yönelik planlanan toplantının Türkiye’de gerçekleştirilebileceği ve konunun yetkili
makamlara iletileceği belirtilmiştir.
Türkiye’nin Avrupa Konseyindeki rolüne ilişkin olarak ise, ülkemizin Avrupa Konseyinin
önemli bir üyesi olduğu ve mali desteğini artırma düşüncesinden memnuniyet duyulduğu
ifade edilmiştir. Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesini onaylayan ilk ülke olmasından dolayı
verilecek mali desteğin öncelikle kadın erkek eşitliği, aile içi şiddet ve kadın hakları
konularında değerlendirilmesi için ısrarcı olmamız talebinde bulunulmuştur. Bu kapsamda
Avrupa Konseyinin iki yıllık bütçesinin bu yıl hazırlanmakta olduğu ve müzakerelerin
başladığı belirtilmiştir.
Tarafımızca mali desteğe ilişkin taleplerinin ilgili bakanlıklara iletileceği ifade edilmiştir.
Ayrıca GREVIO kapsamındaki ilk toplantının Eylül’de gerçekleşeceği ve sürecin 2016’da
başlayacağı bilgisi edinilmiştir. Avrupa Konseyi cinsiyet eşitliği Komisyonunda görevli olan
Liri Kopachi- Di Michelle tarafından ülkemiz ile yapılan çalışmalardan duyulan memnuniyet
dile getirilmiştir. Bu kapsamda Strasburg’da yapılacak GEC toplantısında görüşme dilekleri
iletilmiştir.
10.6. Aile ve Sosyal Politikalar Müsteşarı Nesrin Çelik’in Gine Sosyal Eylem, Kadının ve
Çocukların Özendirilmesi Bakanı Sanaba Kaba ile Görüşmesi
Gine Sosyal Eylem, Kadının ve Çocukların Özendirilmesi Bakanı Sanaba Kaba ile Sn.
Müsteşarımız arasında ikili görüşme gerçekleştirilmiştir. Gineli Bakan özellikle kadın ve
çocukları etkileyen ebola salgınında ülkemizin verdiği destek için şükranlarını iletmiştir.
Ülkelerindeki çocuklara ve özellikle yetimlere yönelik hazırladıkları eylem planını ve
faaliyetleri anlatmak için ülkemize gelmek istediklerini, bu talebi ülkemizin Gine
48
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Büyükelçiliğine ilettiklerini ve bakanlıklar arasında ortaklık kurmak istediklerini ifade
etmişlerdir.
Sn. Müsteşarımız tarafından Türkiye’nin yardıma ihtiyacı olan herkese yardım etmeye
çalıştığı ve desteğimizin süreceği ifade edilerek, salgın hastalık için tekrar geçmiş olsun
dileklerimiz sunulmuştur.
Görüşmede, Bakanlığımız çalışma konuları hakkında genel bilgi verilmiş, kadın ve çocuk
konusunda işbirliği yapabileceğimiz belirtilmiş, söz konusu işbirliğinin nasıl olacağı
konusunda çalışma yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Ayrıca, (yetim) çocuklar konusundaki eylem planlarını öğrenmekten ve seçim sonrasında
kendilerini Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet duyacağımız belirtilerek gerekli süreçlerin
büyükelçilik kanalıyla gerçekleştirilebileceği ifade edilmiştir.
Gineli Bakan tarafından eylem planlarının Gine’deki büyükelçiliğimize iletileceği ve ziyaret
tarihinin de büyükelçilik ile belirlenmesine çalışılacağı söylenmiştir. Ülkelerinde binlerce
çocuğun Ülkemizin desteğini beklediği vurgulanmıştır.
11. DAHA SONRA GİDECEKLERE ÖNERİLER
59. Dönem KSK oturumu ve daha önce gerçekleşen oturumlar dikkate alındığında, KSK
toplantılarına katılım ve yan etkinlikler konusunda aşağıdaki hususların bir sonraki
toplantılarda dikkate alınmasının toplantılara hazırlık yapacak ekip için önemli olduğu
değerlendirilmektedir.
Kadının Statüsü Komisyonuna Katılım
STK Katılımı: STK’ların BM Kadının Statüsü Komisyonuna katılımı UN Women tarafından
ülkelere tavsiye edilmekte olup bir zorunluluk değildir. 59. Dönem KSK toplantısına STK’lar
UN Women’ın tavsiye kararı, 59. Dönem toplantısının Pekin+20 gözden geçirme toplantısı
olması ve daha önce 2000 yılında yapılan gözden geçirme toplantısına katılım sağlayan
STK’ların talebi dikkate alınarak Bakanlık oluru ile gerçekleştirilmiştir. Bundan sonra
yapılacak toplantılara Bakanlık bütçesinden STK’ların katılımı söz konusu olduğunda
49
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
maliyetin yüksek olduğu, STK belirlenme sürecinde yaşanabilecek olası sorunlar ve bu
hususun zorunluluk olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Akademisyen/ Uzman Katılımı: KSK’da ele alınan konular ve Bakanlık tarafından
gerçekleştirilen yan etkinliklere uzman ve akademisyen katılımı Bakanlık bütçesinden
karşılanmak suretiyle gerçekleştirilmekte ve olumlu değerlendirilmektedir.
Parlamenter Katılımı: Bakanlığın kurulmasından bu yana geçen 4 yıllık süreçte KSK
toplantılarına TBMM’den katılım sağlanması konusunda usul ve işlemler açısından bazı
sorunlar ve zorluklar yaşanmıştır. 2012-2013-2014 yıllarındaki KSK toplantılarına katılım
isteğini Bakanlığımıza beyan eden, sözlü olarak talepte bulunan ve katılım sağlayan KEFEK
üyesi parlamenterlerin katılımları, bütçesi TBMM tarafından karşılanmak suretiyle Bakan
oluru ile gerçekleştirilmiştir. Bütçesi TBMM tarafından karşılanmayan fakat toplantılara
katılmak isteyen vekillerin katılımı ise Bakanlık bütçesinden ve Bakan oluru ile
gerçekleştirilmiştir. Vekillerin katılımı hususunun; toplantıların yapılacağı tarihin her yıl aynı
tarihler olması, gidilecek ülkede konaklama ve uçak masraflarının göz önünde bulundurularak
gerçekleştirilmesi etkin ve düşük maliyet için önemli olup son dakikaya kadar katılımcıların
değişmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir.
KEFEK ve diğer katılımcı vekillerin netleşmemesi durumu, programı hazırlayan ulusal
mekanizma birimi olarak her aşamada zorluklara neden olmakta (resmi olurlar gecikmekte,
işlemler son ana kadar tamamlanamamakta, harcırah hesaplamaları ve ödenmesi gecikmekte,
New York Daimi temsilciliğimize net listeyi verememe ve sürekli değişiklik, otel-uçak
rezervasyonu eklenmesi veya bütün işlemler tamamlanmışken eksilmesi vd.) iş ve işlemlerin
gerçekleşme ve sonuçlanmasında önemli sorunlara ve vakit kaybına yol açmaktadır. Programı
koordine eden kişiler, asıl yapmaları gereken iç çalışmaları sürdüremez durumda kalarak
sürekli (saatlik, günlük olarak) değişen katılım sorunu ve işlemlerinin gerçekleşmesi ile
sorunlar yaşamaktadır.
Milletvekillerinin KSK oturumlarına katılımı hususunda 2013 yılı Sayıştay Denetim
bulgusunda, vekillerin Bakanlıkça yapılan yurtdışı gezilere görevlendirilebilmeleri için
TBMM kararı gerektiği, ilgili ödemenin Bakanlıklarınca Anayasa’nın 82.maddesi ile 3620
50
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Sayılı TBMM Dış ilişkilerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun gereğince işlem yapılması
zorunluluğu belirtilmiştir.
2015 yılı KSK hazırlıklarında bahse konu bulgu dikkate alınarak TBMM’ye 16.02.2015
tarihli ve 25409 sayılı resmi yazı yazılmış; vekillerin katılımı konusu, Meclis İdari Bürosunca
değerlendirilerek 17 Şubat 2015 tarihli ve 215956 sayılı yazı ile vekillerin katılımı tenkit
edilmiş ve Meclis’ten KSK toplantısına katılım konusunun zorunlu gidilmesi gereken toplantı
olarak değerlendirilmediği, bu nedenle bütçesinin karşılanmayacağı, vekiller Bakanlığımızca
davet edileceklerse de, KEFEK grubu dışındaki vekillerin gelişinde TBMM kararı gerektiği
ve ilgili ödemenin Bakanlıklarınca Anayasa’nın 82.maddesi ile 3620 Sayılı TBMM Dış
ilişkilerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun gereğince temsil-tanıtma kaleminden ödenmek
suretiyle (sadece yol ve konaklama ödenip, konaklamanın kanuni miktarını da katılacak kişi
ödemesi şeklinde) gerçekleşeceği ifade edilmiştir.
Alınan cevabi yazı üst Makamlar ile değerlendirilerek vekillerin katılımı Bakan oluru ile
sağlanmıştır. Katılım sağlayan KEFEK grubuna üye vekillerin, katılımcılar için gerekli olur
tekrar alınarak Meclis bütçesinden gidebilecekleri hususu toplantıya gidişten 3 gün öncesinde
netleşebilmiştir. Her iki şekilde de Meclisten katılım olduğu takdirde isimlerin defalarca
değişmiş olması ve her seferinde olurda (veya listesinde) değişikliğe gidilmesi zorunluluğu
veya ek olur alınması, bekletmeden dolayı bütün listenin iş ve işlemlerinde gecikme olması ve
harcırah hesaplama ve tesliminin gecikmesi, yeni otel ve uçak ayarlamaları gerekliliği ve
rezervasyon sorunu, 3. Taraflara karşı olumsuz bir durumun ortaya çıkması gibi
olumsuzluklar nedeni ile TBMM’den katılım talebinin Bakanlık resmi işlemlerinden ayrı
tutulmasının olumlu olacağı değerlendirilmiştir.
Sayıştay bulgusu ile TBMM 16.02.2015 tarihli ve 25409 sayılı yazısı göz önünde
bulundurulduğunda Parlamenter katılımının TBMM’nce Daimi Temsilciliğe doğrudan
yapılarak gerçekleştirilmesinin daha uygun olacağı kanaati taşınmaktadır.
Akreditasyon
İşlemleri:
BM
KSK’ya,
EKOSOK’a
üye
olan
STK’lar
katılım
sağlayabilmekte ve STK’lara verilen kontenjanla sınırlı olmak üzere kişi akredite etmek sureti
ile etkinlik oturumlarına katılım sağlaması gerçekleştirilebilmektedir. Bunun dışında yan
51
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
etkinliklere davetiye almak suretiyle de katılım sağlanabilmekte fakat bu katılım yan etkinlik
ve mekan ile sınırlandırılmaktadır.
EKOSOK’a üye olan STK’ların dışında Bakanlığımıza başvuran kişi, kurum veya STK
temsilcileri de listemizde yer almak suretiyle tarafımızca akredite edilerek etkinliklere katılım
sağlayabilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus Bakanlık listesinde yer alarak
giden temsilcilerin Diplomatik kart sahibi olarak etkinlik binasına giriş yapabilme hakkına
sahip oldukları ve STK’ların giremeyeceği toplantı odalarına girme yetkilerinin bulunmasıdır.
Bu durum Diplomatik müzakerelerin yürütüldüğü oturumlara Bakanlık temsilcileri dışında
kişilerin katılımına neden olabilmektedir. Nitekim 2015 yılı 59. KSK oturumunda benzeri bir
sorun yaşanmıştır. Akreditasyonun Daimi Temsilciliğe direk yapılarak gerçekleştirilmesinin
sağlanması veya sınırlı tutulması ile sorunun çözülebileceği hususu diğer KSK hazırlıklarında
göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda, akreditasyon hususunda Bakanlıkça sınırlama
getirilmesinin yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
Bakanlık Katılımı/ Ödeme İşlemleri:
Bakanlık tarafından katılacak kişilere ilişkin listenin ve olurun; maliyetin etkinliği ve
toplantının her yıl aynı tarihlerde olması göz önünde bulundurulduğunda diğer katılımcılar
beklenmeksizin alınması sağlanmalıdır.
Bakanlığın
üst
düzey
katılımı,
Genel
Kurul
konuşmalarında
ülkelerin
konuyu
sahiplenmelerinin bir göstergesi olmakta, ayrıca yapılan çalışmaların anlatılması ve ülkelerle
gerçekleştirilen ikili görüşmeler için önem arz etmektedir. Nitekim 57. Dönem KSK
oturumuna Bakan, 58. Dönem KSK oturumuna Bakan Yardımcısı seviyesinde katılım
gerçekleştirilmiştir. Nitekim 2015 yılında gerçekleştirilen 59. KSK oturumuna 80’in üzerinde
ülkeden Bakan seviyesinde katılım sağlanmıştır.
Daimi Temsilciliğe yapılacak ödeme işlemlerinin çok aşamalı prosedürü düşünülerek,
ödemenin KSK’ya gitmeden önce erken tarihlerde yapılacak şekilde planlanması ve ödenmesi
sağlanmalıdır. Aksi takdirde 3. Taraflara karşı geç ödeme yapma sorunu ortaya çıkabilmekte
olup; bu itibar kaybına sebep olabilmektedir.
52
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Tek resmi yan etkinlik yapılmasının yeterli ve uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Yan etkinlik için tekliflerin değerlendirilmesinde; uluslararası odaklardan, ülkelerden veya
STK lar tarafından gelen teklifler, teklifi yapan tarafların önem ve konuya ilgisine göre
değerlendirilip kabul edilmelidir. Uluslararası odakların veya farklı ülkelerin ortaklığında yan
etkinlik yapılması olumlu değerlendirilmektedir.
Son olarak, KSK oturumlarının her yıl New York’ta yapılması, buradaki konaklama ve diğer
giderlerin yüksek olması, kalış süresinin uzunluğu ve toplantının üst düzey katılıma uygun
koşullarda gerçekleştirilmesi gibi hususlar dikkate alındığında yapılacak görevlendirmelerin
5. maddeden olması uygun olacaktır.
53
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 1: KSK 59. Dönem Resmi Programı
Tarih/Saat
Gündem Madde
Program
9 Mart Pazartesi
10:00
Madde 1
Görevlilerin seçimi
Madde 2
Gündemin ve organizasyonla
ilgili diğer konuların kabulü
Madde 3
4. Dünya Kadın Konferansı ve
“Kadınlar: 2000: 21. yüzyılda
toplumsal cinsiyet eşitliği,
kalkınma ve barış” başlıklı BM
Genel Kurulu 23. Özel
Oturumunun sonuçlarının
izlenmesi
13:00
15:00
Açılış Konuşmaları
Raporların Takdimi
Taslak Bildirgenin kabulü
Genel Değerlendirmeler
Genel değerlendirmelerde söz alacak
konuşmacıların listeye kaydı için süre
bitimi
Madde 3 (devam edilecek)
54
Genel Değerlendirmeler
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Tarih/Saat
Gündem Madde
Program
Madde 3 (devam edilecek)
Ekonominin kadınlar ve kız çocukları
için işler hale getirilmesi
10 Mart Salı
10:00
toplumsal cinsiyet eşitliğinin hayata
geçirilmesi, kadınların güçlendirilmesi ve
kadınların ve kız çocuklarının insan haklarının
sağlanmasına yönelik gelecekte yürütülecek
çalışmalara ilişkin Bakanlar toplantısı
Toplumsal cinsiyet eşitliği ve
kadınların güçlendirilmesine yatırım
yapılması
Toplumsal cinsiyet eşitliğini hayata
geçirmek üzere siyasette ve kamu
hayatında dönüşüm sağlanması
Kadınlar ve kız çocukları için fiili
eşitlik sağlamak üzere hesap
verebilirliğin sağlanması
15:00
Madde 3 (devam edilecek)
Genel Değerlendirmeler
10:00
Madde 3 (devam edilecek)
Genel Değerlendirmeler
15:00
Madde 3 (devam edilecek)
Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı
Toplumsal cinsiyet eşitliği ulusal
mekanizmaları: eylem savunucuları
ve hesap verebilirlik, değişimin
katalizörleri
10:00
Madde 3 (devam edilecek)
Genel Değerlendirmeler
15:00
Madde 3 (devam edilecek)
BM bölge komisyonlarının bölgesel
ölçekli Pekin +20 etkinliklerinin
sonuçları
11 Mart Çarşamba
12 Mart Perşembe
Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı
13 Mart Cuma
10:00
Madde 3 (devam edilecek)
Genel Değerlendirmeler
15:00
Madde 3 (devam edilecek)
Toplumsal cinsiyetliği için kaynaklar
– iyi uygulamalar ve eylem
stratejileri/ ilerleme yöntemleri
Panel Tartışması
16 Mart Pazartesi
10:00
Madde 3 (devam edilecek)
Panel Tartışması
15:00
Madde 3 (devam edilecek)
Panel Tartışması
Toplumsal cinsiyetin
gerçekleştirilmesinde erkekler ve
erkek çocuklarının sorumlulukları
Toplumsal cinsiyetin sağlanması için
değişen normlar- beklentiler ve
fırsatlar
17 Mart Salı
10:00
Madde 3 (devam edilecek)
55
Kanıt ve izleme sonuçlarının inşasıtoplumsal cinsiyet istatistikleri ve
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Tarih/Saat
Gündem Madde
Program
Panel Tartışması
göstergeler
15:00
15:00
Taslak önerilerin sunulması için son
teslim tarihi
Madde 3 (devam edilecek)
Genel Değerlendirmeler
Madde 3 (devam edilecek)
Marjinalleştirilmiş ve dezavantajlı
durumdaki kadın ve kız çocuklarının
haklarının gerçekleştirilmesi
18 Mart Çarşamba
10:00
Panel Oturumu
15:00
Madde 4
Kadınların durumlarına ilişkin
tebliğler
Şunlarla devam edilecektir;
Madde 3 (devam edecek)
Tebliğlere ilişkin Çalışma Grubunun
raporunu değerlendirmek üzere
kapalı toplantı
Genel Değerlendirmeler
(sonuçlanacak)
19 Mart Perşembe
10:00
Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısının
Yerleştirilmesi için katalizör olarak
Kadının Statüsü Komisyonu- işlevsel
komisyonlarla diyaloglar
Madde 5
15:00
Ekonomik ve Sosyal Konsey karar Taslak önerilerin sunulması
tasarıları ve kararlarının
izlenmesi
ECOSOC 2015 temasına Katkı olarak Panel
Tartışması
Binyıl Kalkınma Hedeflerinden
Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine
geçişin yönetilmesi: Binyıl Kalkınma
Hedefleri ve dönüştürücü değişim
10:00
Madde 3 (devam edecek
Taslak Önerilere ilişkin Eylemler
15:00
Madde 3 (devam edecek)
Taslak Önerilere ilişkin Eylemler
Madde 6
Kadının Statüsü Komisyonu 60.
Oturumu Geçici Gündemi
Kadının Statüsü Komisyonu 60.
Oturumu Geçici Gündeminni kabulü
Madde7
KSK 59. Oturumuna ilişkin
Raporun Kabulü
Raporun Kabulü
Madde 5 (devam edecek)
20 Mart Cuma
a
59. Oturumun Kapanışı
ECOSOC 2002/234 sayılı karar doğrultusunda 59. Oturumun kapanmasını takiben Komisyon Oturum Başkanını ve Konsey işlev komisyonları usul kararına
istinaden diğer görevlileri seçmek amacıyla 60. Oturumunun ilk toplantısını gerçekleştirecektir.
56
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 2: KSK 59. Dönem Genel Tartışmalar Konuşma Metni
Saygıdeğer Başkan,
Değerli Delegeler,
Dünyanın dört bir tarafından benzer sorunları tecrübe eden kadınların daha adaletli bir
toplumsal yaşam talebi ile yeniden bir araya geldiği ve Pekin Deklarasyonu ve Eylem
Platformu’nun 20. yılını kutladığı bu toplantıda sizlere hitap etmekten mutluluk duyuyorum.
Kadınların hak arayışı mücadelesinde uluslararası boyuttaki çabalarının önemli bir ürünü olan
Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu’nun, 20. yılında da Türkiye tarafından yürütülen
politikalara ilham vermeyi sürdürdüğünü ifade etmek isterim.
Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması, kadının toplumsal yaşamdaki
konumunun güçlendirilmesi, kadınlara yönelik kalıp yargılarla mücadele ve kadınların daha
adil bir toplumsal yaşamın mensubu olması için ülke olarak önemli mesafeler kat ettik.
Özellikle kadın ve kız çocuklarının eğitim seviyelerinin yükseltilmesi, kadınların işgücüne
katılımın arttırılması ve kadınlara yönelik şiddetin sonlandırılmasını öncelikli hedeflerimiz
olarak belirledik.
Bu hedeflere ulaşmak için öncelikle ihtiyaç duyulan yasal zemini hazırladık. Anayasada ve
temel yasalarımızda kadın erkek eşitliğini daha da kuvvetlendirdik. İstanbul Sözleşmesi’ni ilk
imzalayan ülkeler arasında yer alarak ve ilk onaylayan ülke olarak, Sözleşmeye uygun
yasaları ivedilikle yürürlüğe koyduk. Bunun yanında yasaların uygulamaya yansıtılması için
çalışmalarımızı yoğunlaştırdık ve gerekli idari tedbirleri aldık. 2014–2018 dönemini kapsayan
10. Kalkınma Planında iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması, kadına yönelik şiddetin ve
ayrımcılığın ortadan kaldırılabilmesi amacıyla örgün ve yaygın eğitim yoluyla toplumsal
bilinç düzeyinin yükseltilmesi çerçevesinde hedeflerimizi belirledik. Kadına yönelik şiddetle
mücadele ve Pekin Eylem Platformu’nda yer alan sekiz kritik alanı kapsayacak ulusal eylem
planlarını uyguladık. Eylem planlarının sürekliliğini sağlamak için güncelleme çalışmalarını
sürdürmekteyiz.
Alınan yasal ve idari tedbirlerin uygulamaya tam olarak yansıtılmasında uygulayıcıların
rolünü de göz önünde bulundurarak başta, polis, jandarma, sağlık çalışanları, din görevlileri,
askeri personel, hakim ve savcılar olmak üzere kamu görevlilerine yönelik geniş çaplı
bilinçlendirme faaliyetleri ve eğitimler düzenledik, düzenlemeye devam ediyoruz.
57
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Ayrıca şiddet mağduru kadınlara yönelik hizmetlerde önemli artışlar kaydettik. 2011-2014
yılları arasındaki 4 yıllık süreçte, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı kadın konukevi
sayısında %95’lik, kapasitesinde ise %151’lik artış sağladık. Şiddet Önleme ve İzleme
Merkezleri’ni kurarak şiddet gören kadının tek kapı sistemi ile hizmet almasını mümkün
kıldık. Bu sayıların arttırılması konusunda çabalarımızı sürdüreceğiz. Hizmet sunumundaki
kalitenin arttırılması ve standartların geliştirilmesi için hali hazırda projeler yürütmekteyiz.
Tüm bunlara ek olarak, Türkiye ulusal yapısı içerisinde kadının insan haklarının korunması
için başvuru mekanizmalarını arttırmıştır. Anayasa Mahkemesi, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği
Komisyonu, İnsan Hakları Kurumu ve Kamu Ombudsmanlığı kadınların yaşadıkları ihlallere
ilişkin olarak başvurabilecekleri mekanizmalardır.
Bildiğiniz gibi yakın coğrafyamızda yaşanan çatışmalar nedeniyle yaşadıkları toprakları terk
etmek zorunda kalan kişilere Türkiye olarak açık kapı politikası yürütmekteyiz. Ülkemizde
misafir ettiğimiz yaklaşık, 2 milyon kişiye kendi vatandaşlarımıza sunduğumuz hizmetleri
sunmaya çalışıyoruz. Bunun gerektirdiği maliyeti ülke olarak tek başımıza üstlenmiş
durumdayız. Bu soruna temelli bir çözüm üretilebilmesi için şu anda çatısı altında
bulunduğumuz Birleşmiş Milletler teşkilatının daha etkin bir pozisyon alması gerekmektedir.
Özellikle çatışma bölgelerinde yaşamaya ve çocuklarını yaşatmaya çalışan veya bir başka
ülke toprağına sığınmak zorunda kalan kadınların sorunlarının diğer sorunlar kadar ilgiyi hak
ettiğini belirtmek istiyoruz. Bu kadınların yaşama ve güvenlik haklarının, 1325 sayılı
Güvenlik Konseyi Kararı ve Pekin Eylem Platformundaki Kadın ve Silahlı Çatışmalar
başlığında yer aldığı gibi, acil çözüm gerektiren bu konunun diğer bütün haklardan daha
öncelikli olarak ele alınması, savunulması ve korunması gerektiğini ifade etmek istiyoruz.
Saygıdeğer Başkan,
Değerli Delegeler,
Cinsiyetine, milliyetine, dinine, rengine, kültürüne bakılmaksızın bütün insanların doğuştan
sahip oldukları haklarının aynı derecede önemli olduğu ve korunduğu bir dünyayı inşa
edebilme dileğiyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.
58
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 3: Takip Sonuçları ve Kanıtları İnşa Etmek: Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri ve
Göstergeleri Başlıklı Panel Türkiye Müdahalesi
Building evidence and monitoring results – gender equality statistics and indicators
Thank you madam moderator;
In our view, building gender statistics and setting its indicators, data collection and
monitoring are an integral but mostly overlooked part of the efforts aimed at achieving gender
equality. Specific data must be made available first, as a proof of the present circumstances, to
remedy the gender inequalities in the social, economic, political and cultural life.
Allow me to talk briefly about two-way method for keeping statistics in Turkey. The first
group of statistics is comprised of the sex-disaggregated data regarding health care, poverty,
participation in the labor force and power and decision-making mechanisms, violence against
women etc. obtained from the administrative records of the government agencies; while the
second group covers the results of qualitative and quantitative researches conducted by the
relevant authorities and issued by the Turkish Statistics Institute (TUIK) as official statistics.
“The Gender Team” which was found in 2005 assigned within the Institute is responsible for
coordination of the statistical work.
The concept of gender-responsive data goes beyond solely keeping data disaggregated by men
and women and means developing gender sensitive methodologies to make the different
living conditions and needs of men and women visible, as well.
“The National Research on Domestic Violence against Women in Turkey”, which was
conducted twice in 2008 and 2014 revealed the prevalence of domestic violence nationwide,
could be cited as a best practice. Comprised of qualitative and quantitative parts, the
questionnaires and application method of the research were developed as a localized
adaptation of the “Multi-Country Study on Women’s Health and Domestic Violence against
Women” of the WHO in a gender responsive manner and with due regard to how delicate the
matter of domestic violence is.
Article 11 of the Council of Europe Convention on preventing and combating violence against
women and domestic violence also known as İstanbul Convention foresees data collection and
research on cases of all forms of violence against women. As the first country to ratify the
convention in her parliament, Turkey is working hard to meet the provisions of the
convention.
59
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 4: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinden Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Geçişi
Yönetmek: Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Alınan
Dersler ve Dönüştürücü Değişimi Canlandırmak Başlıklı Panel Türkiye Müdahalesi
Management of the Transition from the Millennium Development Goals to the
Sustainable Development: Millennium Development Goals and transformative change
Thank you madam moderator;
Despite the uneven and slow progress the Millennium Development Goals which handle the
social development in many dimensions have created a significant awareness at the
international level; encouraged the enhancement of efforts on translating the objectives of the
least developed, underdeveloped and developing countries into practice and thus accelerated
the initiatives on the promotion of gender equality in many countries.
Turkey has recorded significant progress from the 2000 onwards in terms of the achievement
of Millennium Development Goals and achieved progress in protection of women’s human
rights and advancement of women’s economic and social status. When the figures in the field
of education are examined, it is seen that the net schooling rate of girls in the primary
education which was 90% in 2000 rose to 99% in 2013. Furthermore, remarkable increase has
been recorded also in the schooling rate of women and girls in the secondary education and
tertiary education. While the illiteracy rate in 2000 was 19,6%, the rate decreased to 7% in
2013.
Moreover, maternal mortality and infant mortality rates have shown a sharp decrease over the
course of time. With a downward trend in the maternal mortality rates between the years
1990 and 2008, Turkey has become one of the ten countries who achieved the highest
decrease in maternal mortality rates. The pre-natal and post-natal service enjoyment rates
have also increased during the course of time and mothers were provided conditional health
assistances on the condition that they bring their children between the ages of 0 and 6 to the
regular health checks. A variety of programs have been implemented such as the Micro
Credit, Social Support Programs, Conditional Education and Health Assistances for women
to decrease women’s poverty, strengthen the economic status of women and increase their
participation in the labor force. We hope that post-2015 agenda will gain an impetus to and
shed light on the future activities of many countries that they will introduce to protect and
advance the human rights of women and strengthen women and girls in all spheres of life.
We need nothing less than a transformative approach which leaves no one behind and we
believe that human rights of women and girls should be at the heart of the agenda. After 20
60
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
years platform for action is still acting as a roadmap which highlights our ways for many
areas such as development and right to development.
61
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 5: Bakanlığımız Tarafından Dünya Bankası İşbirliğiyle Düzenlenen “Türkiye’de
Kadınların Ekonomik Fırsatlara Erişimini Artırmak: Kanıt Bedelli ve Bütünleşik
Politika Üretimine Doğru” Başlıklı Yan Etkinlik Kavram Kağıdı ve Duyuru Afişi
Concept Note
Side-event at the 59th session of the Commission on the Status of Women
organized by
The Permanant Mission of the Republic of Turkey to the United Nations
Increasing Women’s Access to Economic Opportunities: towards an integrated and
evidence-based policy design
March 9,2015
Monday
13:15 – 14:30, Conference Room 11 (UN Headquarters)
BACKGROUND
Like many other Middle Income Countries, in recent years Turkey has seen significant improvements
in women’s welfare, especially in health and education. These gains have been reflected in an increase
in labor force participation among women of all ages, particularly the young. Yet, gender inequalities
remain in the area of women’s access to economic opportunities.
Increasing women’s access to economic opportunities could significantly boost economic growth and
reduce poverty in Turkey and other countries, as well as have a positive effect on the productivity,
efficiency and sustainable economic growth (as it was highlighted in the Concluding Observations of
the 58th Session of UN-CSW). Improving women’s access to more and better jobs as well as
opportunities for entrepreneurship are crucial to enhancing productive employment. Research shows
that the existing labor market gender inequalities in Turkey result in a 22 percent loss in GDP per
capita, three quarters of which is explained by the low female labor force participation. The gender
gap in entrepreneurship explains the rest through its effects on resource allocation and aggregate
productivity.
A new strategy to address the challenge is being implemented in the country. Drawing on an
understanding of the multiple nature of the constraints women face when it comes to economic
participation, Turkey has moved to design policies focusing on a combination of factors, including
equipping women with skills to enter formal employment; enable these women to reconcile work and
62
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
family life; increase access to affordable early childhood education and care; removing barriers to
female entrepreneurship and asset ownership; and strengthening existing economic activities for lowskilled women; as well as understanding employers biases and perceptions of female employees.
Acknowledging that more information is needed to better understand and address the overlapping
constraints women face, the new policy design sits on a strong evidence base. The Ministry of Family
and Social Policy, in partnership with the World Bank and with the financial support of Sweden (via
the World Bank’s Umbrella Facility for Gender Equality) has been engaged in producing new
evidence and analysis for policy design in these areas.
OBJECTIVE OF THE EVENT
 The event aims at highlighting novel work done around documenting evidence to identify the
enabling factors for women’s economic participation and labor market outcomes.
 In addition, the event will focus specifically on ideas around new policy design on key areas
such as work-family reconciliation via early childhood education and care; and push-pull
factors for women’s entrepreneurship.
Side Event Program
Date: Monday March 9th, 01:15 pm – 02:30 pm
Venue: Conference Room 11
Moderator:
Sarah Nedolast, Senior Program Coordinator, The World Bank
Speakers:



Nesrin ÇELİK, Ministry of Family and Social Policies, Republic of Turkey, Undersecretary
Ana Maria Munoz Boudet, Senior Gender Specialist, Poverty Global Practice, The World
Bank
Asst. Prof. E. Sare Aydın, Head of Women and Democracy Association
Rsvp: increasing.womens.access@gmail.com
63
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
64
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 6: Bakanlığımız ve TÜRGEV İşbirliğiyle düzenlenen “Olağanüstü Durumlarda
Kadınlar ve Kız Çocuklarını Korumak: Türkiye’nin İnsani Müdahalesi” Konulu Yan
Etkinlik Kavram Kağıdı ve Duyuru Afişi
Concept Note
Side-event at the 59th session of the Commission on the Status of Women
organized by
The Permanant Mission of the Republic of Turkey to the United Nations
Protecting Women and Girls in Emergencies: Turkey’s Humanitarian Response
March 12,2015
Thursday
4:45pm – 6:00pm, Conference Room 11 (UN Headquarters)
The number of people forced to flee their homes across the world exceeded 50 million for the
first time since the II. world war1. The vast majority of people affected by the armed conflicts
and other emergency situations are composed of women and children. The problems do not
come to an end as drifting apart from the area of conflict. Women and children are subjected
to multiple forms of violence including sexual violence as well as violations of human rights
during their departure or the destination. Women suffer traumas/post traumas while trying to
adapt themselves for the new social norms emerging from the loss of their partners of family
members in the conflict areas.
The violation of women’s human rights in the conflict situations also means the violation of
internationally guaranteed human rights and the basic principles of humanitarian law. A
number of vital responsibilities fall on the shoulders of the governments, international
organizations and non-governmental organizations at this point to prevent these violations and
empower women in all spheres of life. As also underlined in the United Nations Security
Council Resolution No.1325 on “Women, Peace and Security”, the role of women in conflict
resolution and peace building should be supported and strengthened.
1
UNHCR Report (2014)
65
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
One of the most serious humanitarian crises in the twenty first century is the Syrian civil war,
without a doubt. Ever since the domestic turbulence broke out in March 2011, a growing
number of Syrians have sought shelter in Turkey and other neighboring countries. The UN
data revealed that four out of every five asylum seekers who take refuge in the neighboring
countries are women and children2.
Ever since 2011, when the crisis started, the Republic of Turkey has pursued an “open door”
policy for the Syrian citizens influenced from the domestic turbulence. Turkey has been the
most benevolent country, providing humanitarian aid for over 1.6 million Syrian citizens
affected from this tragedy, not only at the provisional shelters and in a number of cities within
its frontiers; but also at the provisional shelters and in several settlements in Syria. Turkey has
catered to the basic humanitarian needs of the refugees such as food, healthcare and
accommodation needs and also run various programs to combat sexual and gender based
violence that could affect the Syrian women, provide psycho-social support for the refugees
and prevent girls’ isolation from education.
The objective of this side event is to;
 Highlight the adverse impacts of the armed conflicts on women and girls and the vital
responsibilities of the governments, international organizations and NGOs in
combating those adverse impacts in view of the UN Security Council Resolution
Nr.1325 on “women, peace and security”;
 Present before the international society the services made available for the Syrian
women under influence of the domestic turbulence by the Republic of Turkey since
2011 when the crisis started; the programs run in scope of combating gender violence
as well as the contributions of the international organizations and NGOs;
 Set the international society into action against the humanitarian crisis in Syria and
call upon them to take over further responsibilities.
Side Event Program
Date: Thursday 04:45 pm – 06:00 pm, March 12, 2015
Venue: Conference Room 11 (UNHQ)
2
Woman Alone (UNHCR, 2014)
66
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Moderator:
Assoc. Prof. Dr. Mehmet Murat ERDOĞAN, Director of Migration and Politics Research
Center, Hacettepe University
Speaker:
Nesrin Çelik, Republic of Turkey Ministry of Family and Social Policies, Undersecretary
Anne-Christine Eriksson, UNHCR New York Office Deputy Director
Arzu Akalın, Foundation of Youth and Education, Chairperson of the Executive Board
Assoc. Prof. Dr. Mehmet Murat ERDOĞAN, Director of Migration and Politics Research
Center, Hacettepe University
Q&A
67
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
68
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 7:
4. Dünya Kadın Konferansı 20. Yıldönümüne İlişkin Siyasi Deklarasyon
(İngilizce)
Political declaration on the occasion of the twentieth
anniversary of the Fourth World Conference on Women
The Commission on the Status of Women
Adopts the political declaration annexed to the present
resolution.
Political declaration on the occasion of the twentieth
anniversary of the Fourth World Conference on Women
We, the Ministers and representatives of Governments,
Having gathered at the fifty-ninth session of the
Commission on the Status of Women, in New York, on the
occasion of the twentieth anniversary of the Fourth World
Conference on Women, held in Beijing in 1995, to undertake a
review and appraisal of the implementation of the Beijing
Declaration and Platform for Action 3 and the outcome
documents of the twenty-third special session of the General
Assembly, entitled “Women 2000: gender equality,
development and peace for the twenty-first century”, 4
including current challenges that affect the implementation of
the Platform for Action and the realization of women’s and
girls’ full and equal enjoyment of all human rights and
fundamental freedoms and the achievement of gender equality
and the empowerment of women and girls throughout their life
cycle, as well as to ensure the acceleration of the
implementation of the Platform for Action and to use
opportunities, in the post-2015 development agenda, for the
integration of a gender perspective into economic, social and
environmental dimensions of sustainable development, and
with a commitment to ensuring the mainstreaming of a gender
perspective into the preparations for and the integrated and
coordinated implementation of and follow-up to all the major
United Nations conferences and summits in the development,
economic, social, environmental, humanitarian and related
fields so that they effectively contribute to the realization of
gender equality and the empowerment of women and girls,
3
Report of the Fourth World Conference on Women, Beijing, 4-15 September
1995 (United Nations publication, Sales No. E.96.IV.13), chap. I, resolution 1,
annexes I and II.
4
General Assembly resolution S-23/2, annex, and resolution S-23/3, annex.
69
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
1. Reaffirm the Beijing Declaration and Platform for
Action,1 the outcome documents of the twenty-third special
session of the General Assembly 2 and the declarations of the
Commission on the Status of Women on the tenth and fifteenth
anniversaries of the Fourth World Conference on Women; 5
2. Recognize that the implementation of the Beijing
Declaration and Platform for Action and the fulfilment of the
obligations under the Convention on the Elimination of All
Forms of Discrimination against Women 6 are mutually
reinforcing in achieving gender equality, the empowerment of
women and girls and the realization of their human rights, and
call upon States that have not yet done so to consider ratifying
or acceding to the Convention and the Optional Protocol
thereto; 7
3. Welcome the progress made towards the full
implementation of the Beijing Declaration and Platform for
Action through concerted policy action at the national, regional
and global levels, also welcome the review activities
undertaken by Governments in the context of the twentieth
anniversary of the Fourth World Conference on Women, noting
the contributions of all other relevant stakeholders and the
review outcomes, and look forward to the global leaders’
meeting on gender equality and women’s empowerment to be
held on 26 September 2015;
4. Express concern that progress has been slow and
uneven, that major gaps remain and that obstacles, including,
inter alia, structural barriers, persist in the implementation of
the 12 critical areas of concern of the Platform for Action, and
recognize that 20 years after the Fourth World Conference on
Women, no country has fully achieved equality and
empowerment for women and girls, that significant levels of
inequality between women and men and girls and boys persist
globally, and that many women and girls experience multiple
and intersecting forms of discrimination, vulnerability and
marginalization throughout their life cycle;
5. Recognize that new challenges have emerged, and
reaffirm our political will and firmly commit to tackle the
challenges and remaining implementation gaps in all 12 critical
areas of concern, namely, women and poverty, education and
5
See Official Records of the Economic and Social Council, 2005, Supplement No. 7
and corrigendum (E/2005/27 and Corr.1), chap. I, sect. A, and Economic and
Social Council decision 2005/232; see also Official Records of the Economic and
Social Council, 2010, Supplement No. 7 and corrigendum (E/2010/27 and
Corr.1), chap. I, sect. A, and Economic and Social Council decision 2010/232.
6
United Nations, Treaty Series, vol. 1249, No. 20378.
7
Ibid., vol. 2131, No. 20378.
70
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
training of women, women and health, violence against
women, women and armed conflict, women and the economy,
women in power and decision-making, institutional
mechanisms for the advancement of women, human rights of
women, women and the media, women and the environment,
and the girl child;
6. Pledge to take further concrete action to ensure the
full, effective and accelerated implementation of the Beijing
Declaration and Platform for Action and the outcome
documents of the twenty-third special session of the General
Assembly, including through strengthened implementation of
laws, policies, strategies and programme activities for all
women and girls; strengthened and increased support for
institutional mechanisms for gender equality and the
empowerment of women and girls at all levels; the
transformation of discriminatory norms and gender stereotypes
and the promotion of social norms and practices that recognize
the positive role and contribution of women and eliminate
discrimination against women and girls; significantly increased
investment to close resource gaps, including through the
mobilization of financial resources from all sources, including
domestic resource mobilization and allocation and increased
priority on gender equality and the empowerment of women in
official development assistance to build on progress achieved
and ensure that official development assistance is used
effectively to contribute to the implementation of the Platform
for Action; strengthened accountability for the implementation
of existing commitments; and enhanced capacity-building, data
collection, monitoring and evaluation, and access to and use of
information and communications technologies;
7. Emphasize that the full and effective implementation
of the Beijing Declaration and Platform for Action is essential
for achieving the unfinished business of the Millennium
Development Goals and for tackling the critical remaining
challenges through a transformative and comprehensive
approach in the post-2015 development agenda, including
through the sustainable development goal on achieving gender
equality and empowering all women and girls, as proposed by
the Open Working Group on Sustainable Development Goals in
its report, 8 which shall be the main basis for integrating
sustainable development goals into the post-2015 development
agenda, while recognizing that other inputs will also be
considered, in the intergovernmental negotiation process at the
sixty-ninth session of the General Assembly, 9 and also through
the integration of a gender perspective into the post-2015
development agenda;
8
See A/68/970 and Corr.1.
9
See General Assembly resolution 68/309.
71
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
8. Reaffirm the primary responsibility of the
Commission on the Status of Women for the follow-up to the
Fourth World Conference on Women and the outcome
documents of the twenty-third special session of the General
Assembly and recall the follow-up work of the Commission in
that regard, and also reaffirm its catalytic role in promoting
gender equality and the empowerment of women, on the basis
of the full implementation of the Beijing Declaration and
Platform for Action and the outcome documents of the twentythird special session, and in promoting and monitoring gender
mainstreaming within the United Nations system;
9. Recognize the important role of the United Nations
Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women
(UN-Women) in promoting gender equality and the
empowerment of women and the central role it is playing in
supporting Member States and in coordinating the United
Nations system and in mobilizing civil society, the private
sector and other relevant stakeholders, at all levels, in support
of the review and appraisal of the implementation of the
Beijing Declaration and Platform for Action, and call upon
UN-Women and the United Nations system to continue to
support the full, effective and accelerated implementation of
the Beijing Declaration and Platform for Action and its review
and appraisal at the international, regional, national and local
levels, including through systematic gender mainstreaming, the
mobilization of resources to deliver results and the monitoring
of progress with data and robust accountability systems;
10. Welcome the contributions made by civil society,
including non-governmental organizations and women’s and
community-based organizations, to the implementation of the
Platform for Action, and pledge to continue supporting, at the
local, national, regional and global levels, civil society
engaged in the advancement and promotion of gender equality
and the empowerment of women and girls, including by
promoting a safe and enabling environment for civil society;
11. Recognize the importance of the full engagement of
men and boys for the achievement of gender equality and the
empowerment of women and girls, and commit to taking
measures to fully engage men and boys in efforts to achieve
the full, effective and accelerated implementation of the
Beijing Declaration and Platform for Action;
12. Commit to engaging all stakeholders for the
achievement of gender equality and the empowerment of
women and girls, and call upon them to intensify their efforts
in this regard;
13. Also commit to using all opportunities and processes
in 2015 and beyond to accelerate and achieve the full and
effective implementation of the Beijing Declaration and
Platform for Action in order to achieve concrete results in each
72
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
review cycle, and strive for the full realization of gender
equality and the empowerment of women by 2030.
73
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 8: 4. Dünya Kadın Konferansı 20. Yıldönümüne İlişkin Siyasi Deklarasyon (Türkçe)
Dünya Kadın Konferansı ve Genel Kurulun “Kadın 2000:
toplumsal cinsiyet eşitliği, yirmi-birinci yüzyıl için kalkınma
ve barış” konulu Genel Kurulun özel oturumunun izlenmesi
Gayrı resmi görüşmeler çerçevesinde Kadının Statüsü
Başkanınca sunulan taslak karar
Dünya Kadın Konferansı yirminci yıl dönümü
vesilesiyle sunulan siyasi deklarasyon
Kadının Statüsü Komisyonu
Mevcut karara ekli siyasi deklarasyon kabul eder
Dünya Kadın Konferansı 20. Yıl Dönümüne ilişkin
Siyasi Deklarasyon
Bakanlar ve Hükümet Temsilcileri olarak,
Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformunun, Genel Kurulun
“Kadın 2000: ve yirmi birinci yüzyıl için toplumsal cinsiyet
eşitliği, kalkınma ve barış” konulu yirmi üçüncü özel oturum
sonuç belgelerinin uygulanmasını, Pekin Eylem Platformunun
uygulanmasını ve kadın ve kız çocuklarının insan hakları ve
temel haklardan eşit ve tam anlamıyla istifade etmesinin
sağlanmasını, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve
yaşam döngüleri boyunca kadın ve kız çocuklarının
güçlendirilmesini
etkileyen mevcut zorlukları
gözden
geçirmek ve değerlendirmenin yanı sıra kalkınma, ekonomi,
sosyal, çevresel ve insani ve ilgili konularda düzenlenen tüm
BM toplantılarının hazırlanması aşamasına toplumsal cinsiyet
eşitliği bakış açısının yerleştirilmesi, ilgili toplantıların
bütüncül ve koordineli bir şekilde uygulanması ve izlenmesinin
sağlanması
taahhüdüyle
sürdürülebilir
kalkınmanın
ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına toplumsal cinsiyet
eşitliği bakış açısının yerleştirilmesi için 2015 sonrası
gündemde Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformunun
uygulanmasını hızlandırmak ve mevcut olanaklardan istifade
etmek
ve
böylelikle
toplumsal
cinsiyet
eşitliğinin
gerçekleştirilmesi
ve kadın ve kız çocuklarının
güçlendirilmesine katkı sağlamak üzere 1995 yılında Pekinde
düzenlenen Dördüncü Dünya Kadın Konferansının yirminci yıl
dönümü vesilesiyle New York’ta gerçekleştirilen Kadının
74
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Statüsü Komisyonunun elli dokuzuncu oturumunda bir araya
gelerek;
1. Kadının Statüsü Komisyonu Pekin Bildirgesi ve
Eylem Platformunu, Genel Kurulun 23. Özel oturumunun
sonuç belgelerini ve Dördüncü Dünya Kadın Konferansının
onuncu ve on beşinci yıl dönümleri vesilesiyle Komisyon
tarafından kabul edilen bildirgeleri yineleriz.;10
2. Kadının Statüsü Komisyonu, Pekin Bildirgesi ve
Eylem Platformunun uygulanmasının ve Kadına Yönelik Her
Türlü
Ayrımcılığın
Önlenmesi
Sözleşmesi
altındaki
yükümlülüklerin yerine getirilmesinin toplumsal cinsiyet
eşitliliğinin gerçekleştirilmesi ve kadın ve kız çocuklarının
güçlendirilmesi ve insan hakları gerçekleştirilmesi bakımından
karşılıklı olarak sağlamlaştırıcı unsurlar olduğunu hatırlatır ve
Sözleşmeyi ve Sözleşmeye ilişkin İhtiyari Protokolü
imzalamayan ülkelere ilgili metinlerin onaylanması hususunda
çağrıda bulunuruz;11
3. Ulusal, bölgesel ve küresel düzeylerde atılacak somut
politika eylemleri yoluyla Pekin Bildirgesi ve Eylem
Platformunun uygulanmasına yönelik kaydedilen ilerlemeyi ve
ilgili tüm paydaşların katkılarının ve gözden geçirme
sonuçlarının katkılarının altını çizerek Dördüncü Dünya Kadın
Konferansının
yirminci
yıl
dönümü
çerçevesinde
Hükümetlerce gerçekleştirilen gözden geçirme çalışmalarını da
memnuniyetle karşılar; ve 26 Eylül 2015 tarihinde
gerçekleştirilecek olan toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların
güçlendirilmesine ilişkin küresel liderler toplantısını
sabırsızlıkla bekleriz;
4. Kaydedilen ilerlemenin yavaş ve dengesiz olmasına,
birçok sorun ve engelin halen varlığını sürdürdüğüne ve
bunların yanı sıra Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformunun 12
kritik alanının uygulanmasındaki yapısal engellerin ısrarla
devam ettiğine ilişkin duyduğu endişeyi dile getirir; Dördüncü
Dünya Kadın Konferansının gerçekleştirilmesi üzerinden geçen
yirmi yıl sonra bile hiçbir ülkenin toplumsal cinsiyet eşitliği ve
kadın ve kız çocuklarının güçlendirilmesi hedeflerini tam
anlamıyla gerçekleştirilmemiş olduğunun; kadın ve kız
çocukları ve erkekler arasındaki kayda değer eşitsizlik
düzeylerinin küresel olarak devam ettiğinin ve kadın ve kız
çocuklarının
yaşam döngüleri boyunca çoklu ve kesişen
10
Bakınız Ekonomik ve Sosyal Konsey, 2005, Tamamlayıcı Belge No. 7 ve
düzeltme (E/2005/27 ve Corr.1) bölüm I, kısım A Resmi Kayıtları ve Ekonomik
ve Sosyal Konsey Karar 2005/232 ve Ekonomik ve Sosyal Konsey, 2010,
Tamamlayıcı Belge No.7 ve düzeltme (E/2010/27 ve Corr.1), bölüm I, kısım A,
ve Ekonomik ve Sosyal Konsey karar 2010/232.
11
Ibid., vol. 2131, No. 20378.
75
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
ayrımcılık türlerine, savunmasızlık ve marjinalleşmeye maruz
kaldığının farkında olduğumuzu bildiririz;
5. Yeni zorlukların ortaya çıktığının farkında olarak bu
zorlukların ve kadın ve yoksulluk, kadınların eğitimi-öğretimi,
kadın ve sağlık, kadına yönelik şiddet, kadın ve silahlı çatışma,
kadın ve ekonomi, güç ve karar alma mekanizmalarında kadın,
kadınların ilerlemesi için kurumsal mekanizmalar, kadının
insan hakları, kadın ve medya, kadın ve çevre ve kız çocukları
alanlarını kapsayan Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformundaki
12 kritik alana ilişkin uygulama boşluklarının ele alınmasını
sağlamak üzere siyasi istikrarımızı ve taahhüdümüzü yineleriz;
6. Tüm kadın ve kız çocukları için kanun, politika,
strateji ve program çalışmalarının güçlü bir şekilde
uygulanması, toplumsal cinsiyet eşitliği ve her düzeyde kadın
ve kız çocuklarının güçlendirilmesi için kurumsal
mekanizmalara verilen desteğin güçlendirilmesi ve arttırılması
yoluyla; ayrımcılık içeren norm ve
uygulamaların
dönüştürülmesi ve kadınların pozitif rol ve katkılarını dikkate
alan ve kadın ve kız çocuklarına yönelik ayrımcılığı ortadan
kaldırılmasını sağlayan sosyal norm ve uygulamaların
yaygınlaştırılması yoluyla; iç kaynak nakli, tahsisi
ve
ekonomik kaynak farkını kapatmak üzere yatırımın hatırı
sayılır oranda arttırılması yoluyla; kaydedilen ilerleme üzerine
kurulmasını sağlamak üzere resmi kalkınma yardımlarında
toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın ve kız çocuklarının
güçlendirilmesine ilişkin önceliğin arttırılması ve Eylem
Platformunun uygulanmasına etkin bir şekilde katkı
sunulmasına
yönelik
resmi
kalkınma
yardımının
kullanılmasının sağlanması dahil tüm hazinelerden mali
kaynakların işe koşulması yoluyla; mevcut taahhütlerin
uygulanması için güvenilirliğin güçlendirilmesi yoluyla;
kapasite geliştirme, veri toplama, izleme ve değerlendirme,
bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim ve bu olanakların
kullanılmasının arttırılması yoluyla Pekin Eylem Platformu ve
Genel Kurulun yirmi üçüncü özel oturum sonuçlarının tam
anlamıyla, etkili ve hızlı bir şekilde uygulanmasını sağlamak
üzere daha somut adımlar atacağımıza söz veririz;
7. Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinin yarım kalmış işinin
tamamlanarak hedeflerin gerçekleştirilmesi ve diğer girdilerin
Genel
Kurulun
altmış
dokuzuncu
oturumunda
gerçekleştirilecek olan hükümetler arası görüşme sürecinde
değerlendirileceğinin farkında olarak sürdürülebilir kalkınma
hedeflerinin 2015 sonrası gündemle bütünleştirilmesi için bir
temel oluşturacak olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Açık
Çalışma Grubu tarafından raporunda12 teklif edildiği şekilde
toplumsal cinsiyet eşitliğinin gerçekleştirilmesi ve kadın ve kız
çocuklarının güçlendirilmesine yönelik sürdürülebilir kalkınma
hedefleri vasıtasıyla 2015 sonrası gündemde dönüştürücü ve
12
See A/68/970 and Corr.1.
76
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
kapsamlı yaklaşımlar ve 2015 sonrası gündeme toplumsal
cinsiyet eşitliği bakış açısının yerleştirilmesi yoluyla arta kalan
kritik sorunların ele alınması için Pekin Bildirgesi ve Eylem
Platformunun tam ve etkili bir biçimde uygulanmasının hayati
önem taşıdığını vurgularız;
8. Kadının Statüsü Komisyonunun Dördüncü Dünya
Kadın Konferansı ve Genel Kurulun yirmi üçüncü özel oturum
sonuçlarının izlenmesine ilişkin sahip olduğu öncelikli
sorumluluğunun altını çizerek Komisyonun bu bağlamda
yürüttüğü izleme çalışmalarını hatırlatır ve Pekin Bildirgesi ve
Eylem Platformunun ve Genel Kurulun yirmi üçüncü özel
oturum sonuçlarının tam anlamıyla uygulanması temelinde
toplumsal cinsiyet eşitliğinin gerçekleştirilmesine ve kadın ve
kız çocuklarının güçlendirilmesine ve Birlemişmiş Milletler
sistemi içinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin yaygınlaştırılması
ve toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açsının sisteme
yerleştirilmesine ilişkin sahip olduğu katalizörlük rolünü
yineleriz;
9. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadın ve
kız çocuklarının güçlendirilmesine ilişkin Birleşmiş Milletler
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlendirilmesi
Biriminin (BM Kadın Birimi) sahip olduğu önemli rolün ve
ilgili birimin Üye Devletleri desteklemede, Birleşmiş Milletler
Sistemini koordine etmede, her düzeyde sivil toplumu, özel
sektörü ve ilgili diğer paydaşları harekete geçirmede ve Pekin
Bildirgesi ve Eylem Platformunun gözden geçirilmesi ve
değerlendirilmesinde oynadığı merkezi rolün farkında
olduğumuzu bildirir ve
BM Kadın Birimi ve Birleşmiş
Milletler Sistemini toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısının
sistematik bir biçimde tüm plan ve politikalara yerleştirilmesi,
sonuç elde etmek üzere kaynakların işe koşulması, ilerlemenin
verilerle
izlenmesi
ve
güvenilirlik
sistemlerinin
sağlamlaştırılması yoluyla uluslararası, bölgesel, ulusal ve
yerel düzeylerde tam, etkin ve hızlı bir şekilde
Pekin
Bildirgesi ve Eylem Platformunun uygulanmasına olan
desteklerini sürdürmeye davet ederiz;
10. Pekin
Bildirgesi
ve
Eylem
Platformunun
uygulanmasına yönelik sivil toplum kuruluşları, kadın örgütleri
ve toplum tabanlı örgütler dahil sivil toplum tarafından sunulan
katkıları memnuniyetle karşılar ve sivil toplum için güvenli ve
elverişli bir çevre sağlayarak toplumsal cinsiyet eşitliği ve
kadın ve kız çocuklarının güçlendirilmesi ve ilerlemelerinin
sağlanmasına ilişkin sivil topluma sunulan desteğin yerel,
ulusal, bölgesel ve küresel düzeylerde sürdürülmesine yönelik
taahhüdünü yineleriz;
11. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin gerçekleştirilmesi ve
kadın ve kız çocuklarının güçlendirilmesi için erkekler ve
erkek çocuklarının tam katılımlarının öneminin farkında
olduğumuzu bildirir ve Pekin Bildirgesi ve
Eylem
Platformunun tam, etkin ve hızlı bir şekilde uygulanmasını
77
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
sağlamak üzere atılan adımlara erkekler ve erkek çocuklarını
dahil etmek amacıyla tedbirler geliştirmeyi taahhüt ederiz;
12. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadın ve
kız çocuklarının güçlendirilmesi için tüm paydaşları sürece
dahil etme taahhüdünde bulunur ve paydaşları bu bağlamda
çabalarını yoğunlaştırmaya davet ederiz;
13. Her gözden geçirme döngüsünde somut sonuçlar elde
etmek ve 2030 yılına kadar toplumsal cinsiyet eşitliğinin
eksiksiz bir biçimde gerçekleştirilmesi ve kadın ve kız
çocuklarının güçlendirilmesini sağlamak amacıyla Pekin
Bildirgesi ve Eylem Platformunun tam ve etkili bir biçimde
uygulanmasını hızlandırmak ve gerçekleştirmek üzere gerek
2015 yılı içerisinde gerekse 2015 sonrasında tüm olanaklar ve
süreçlerden istifade edeceğimize dair taahhütte bulunuruz.
EK 9:
Kadının Statüsü Komisyonunun Çalışma Yöntemleri ve Gelecekteki
Örgütlenmesi Üzerine Karar Tasarısı (İngilizce)
Draft resolution submitted by the Chair of the Commission,
Kanda Vajrabhaya (Thailand), on the basis of informal
consultations
Future organization and methods
Commission on the Status of Women
of
work
of
the
The Commission on the Status of Women recommends to
the Economic and Social Council the adoption of the following
draft resolution:
Future organization and methods of work of the
Commission on the Status of Women
The Economic and Social Council,
Recalling its resolution 2013/18 of 24 July 2013, in which
it decided that the Commission on the Status of Women should
review the functioning of its methods of work, adopted by the
Council in its resolution 2006/9 of 25 July 2006 and confirmed
in its resolution 2009/15 of 28 July 2009, with a view to
further enhancing the impact of the work of the Commission,
Reaffirming the primary responsibility of the Commission
on the Status of Women for the follow-up to the Fourth World
78
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Conference on Women and the outcomes of the twenty-third
special session of the General Assembly, entitled “Women
2000: gender equality, development and peace for the twentyfirst century”,
Recognizing that the organization of work of the
Commission
should
contribute
to
advancing
the
implementation of the Beijing Declaration and Platform for
Action 13 and the outcomes of the twenty-third special session
of the General Assembly, 14
Recognizing also that the implementation of the Beijing
Declaration and Platform for Action, the outcomes of the
twenty-third special session of the General Assembly and the
fulfilment of the obligations of States under the Convention on
the Elimination of All Forms of Discrimination against
Women15 are mutually reinforcing in achieving gender equality
and the empowerment of women and girls, as well as the
realization of their human rights,
Reaffirming that gender mainstreaming constitutes a
critical strategy in the implementation of the Beijing
Declaration and Platform for Action and the outcomes of the
twenty-third special session of the General Assembly, and
underlining the catalytic role of the Commission in promoting
gender mainstreaming,
Recognizing the key role of the United Nations Entity for
Gender Equality and the Empowerment of Women in
supporting the work of the Commission,
Recognizing also the importance of non-governmental
organizations, as well as other civil society actors, in
advancing the implementation of the Beijing Declaration and
Platform for Action and, in this respect, the work of the
Commission,
Recalling General Assembly resolution 68/1 of 20
September 2013 on the review of the implementation of
General Assembly resolution 61/16 on the strengthening of the
Economic and Social Council, in which it is stipulated that the
Economic and Social Council shall invite, inter alia, its
subsidiary bodies to contribute, as appropriate, to its work in
keeping with the agreed annual theme,
13
Report of the Fourth World Conference on Women, Beijing, 4-15 September
1995 (United Nations publication, Sales No. E.96.IV.13), chap. I, resolution 1,
annexes I and II.
14
General Assembly resolution S-23/2, annex, and resolution S-23/3, annex.
15
United Nations, Treaty Series, vol. 1249, No. 20378.
79
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Noting the elaboration of the post-2015 development
agenda and the relevance of the Commission’s work in this
respect,
1. Reaffirms the primary responsibility of the
Commission on the Status of Women for the follow-up to the
Fourth World Conference on Women and the outcomes of the
twenty-third special session of the General Assembly, entitled
“Women 2000: gender equality, development and peace for the
twenty-first century”, and further reaffirms its mandate, and its
important role in overall policy-making and in coordinating the
implementation and monitoring of the Beijing Declaration and
Platform for Action, in which it is recognized that the full
realization of all human rights and fundamental freedoms of all
women and girls is essential for the achievement of gender
equality and the empowerment of women and girls;
2. Affirms that the Commission will also contribute to
the follow-up to the post-2015 development agenda, to be
adopted at the United Nations summit in September 2015, so as
to accelerate the realization of gender equality and the
empowerment of women;
3. Decides that the Commission will report on gender
equality and empowerment of women aspects of the agreed
main theme of the Economic and Social Council in order to
contribute to its work;
4. Also decides that the Commission’s session will
include a ministerial segment to reaffirm and strengthen
political commitment for the realization of gender equality and
the empowerment of women and girls as well as their human
rights and to ensure high-level engagement and the visibility of
the Commission’s deliberations, and that the segment will
include ministerial round tables or other high-level interactive
dialogues to exchange experiences, lessons learned and good
practices, as well as a general discussion on the follow-up to
the Fourth World Conference on Women and to the twentythird special session of the General Assembly;
5. Further decides that the Commission will continue to
hold, on an annual basis, a general discussion that will
commence during the ministerial segment on the follow-up to
the Fourth World Conference on Women and to the twentythird special session of the General Assembly, and recommends
that statements identify goals attained, achievements made, and
efforts under way to close gaps and meet challenges in relation
to the priority theme and the review theme;
6. Decides that statements made during the general
discussion will continue to be subject to strict time limits that
will be determined prior to the session by the Bureau of the
Commission and consistently applied by the Chair;
7. Also decides that the Commission will continue to
consider one priority theme at each session, based on the
80
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Beijing Platform for Action and the outcomes of the twentythird special session of the General Assembly and possible
linkages to the post-2015 development agenda to be adopted at
the United Nations summit in September 2015;
8. Further decides that the Commission’s consideration
of the priority theme shall focus on ways and means to
accelerate the implementation of commitments in the context
of current challenges, through not more than two interactive
expert panels or other interactive dialogues to identify key
policy initiatives and strategies in order to accelerate
implementation based on an exchange of national, regional and
global experiences, lessons learned, good practices and new
insights based on evidence, research and evaluation, and with
an emphasis on results achieved, to strengthen dialogue and
commitment for further action, and that the expert panels could
include experts from Governments, the United Nations system,
civil society, and other stakeholder groups that work on the
theme under consideration;
9. Decides that the outcome of the annual discussions on
the priority theme will be in the form of short and succinct
agreed conclusions, negotiated by all Member States, which
shall focus on action-oriented recommendations for steps and
measures to close remaining gaps and meet challenges and
accelerate implementation, to be taken by Governments,
relevant intergovernmental bodies, mechanisms and entities of
the United Nations system and other relevant stakeholders, and
that the agreed conclusions shall be widely disseminated to the
United Nations system and made widely available by all
Member States to the public in their own countries to
encourage follow-up action;
10. Also decides that the Commission will, as necessary,
continue to discuss emerging issues, trends, focus areas and
new approaches to questions affecting the situation of women,
including equality between women and men, that require
timely consideration, taking into account developments at the
global and regional levels as well as planned activities within
the United Nations, where increased attention to gender
perspectives is required, and with attention to relevant issues
on the agenda of the Economic and Social Council, in
particular the annual main theme of the Council, as applicable;
11. Requests the Bureau of the Commission, prior to the
session, to identify such an emerging issue, trend, focus area or
new approach, in consultation with all Member States, through
their regional groups, and taking into account inputs from other
relevant stakeholders, for consideration by the Commission
through an interactive dialogue;
12. Decides that the outcome of the discussion on that
emerging issue, trend, focus area or new approach will be in
the form of a summary by the Chair of the Commission,
81
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
prepared in consultation with the regional groups, through the
members of the Bureau;
13. Also decides that each year the Commission will
evaluate progress in the implementation of the agreed
conclusions on a priority theme of a previous session, as its
review theme, through an interactive dialogue that includes:
(a) Member States of different regions, on a voluntary
basis, presenting their lessons learned, challenges and best
practices that identify means for accelerated implementation
through national and regional experiences;
(b) Ways to support and achieve accelerated
implementation, including through addressing data gaps and
challenges in the enhanced collection, reporting, use and
analysis of data in regard to the theme, at the national, regional
and global level;
14. Further decides that the outcome of the discussion on
the review theme will be in the form of a summary by the
Chair of the Commission, prepared in consultation with the
regional groups, through the members of the Bureau;
15. Calls upon the Commission to further enhance its
catalytic role for gender mainstreaming in the United Nations
system, including in support of the implementation of the post2015 development agenda to be adopted at the United Nations
summit in September 2015 by, inter alia, expanding its
cooperation with other intergovernmental processes and
functional commissions through, as appropriate, the exchange
of information and transmission of the outcomes of its work,
joint informal interactive events and the participation of its
Chair, in consultation with the Bureau, in relevant processes;
16. Invites all gender-specific United Nations entities and
other relevant United Nations entities, including the Committee
on the Elimination of Discrimination against Women, to
contribute, where appropriate, to the discussion of the
Commission;
17. Invites the regional commissions to continue to
contribute to the work of the Commission;
18. Decides, in view of the traditional importance of nongovernmental organizations in the promotion of gender
equality and the empowerment of women and girls, that, in
accordance with Economic and Social Council resolutions
1996/6 of 22 July 1996 and 1996/31 of 25 July 1996, such
organizations should be encouraged to participate, to the
maximum extent possible, in the work of the Commission and
in the monitoring and implementation process related to the
Fourth World Conference on Women, and requests the
Secretary-General to make appropriate arrangements to ensure
full utilization of existing channels of communication with
82
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
non-governmental organizations in order to facilitate broadbased participation and dissemination of information;
19. Also decides to strengthen existing opportunities for
non-governmental organizations, in accordance with Economic
and Social Council resolutions 1996/6 and 1996/31, to
contribute to the work of the Commission, including by
allocating time for them to deliver statements on themes
relevant to the session, during panels and interactive dialogues
and at the end of the general discussion, taking into account
geographic distribution;
20. Notes with appreciation the continuation of the
annual parliamentary meetings organized by the InterParliamentary Union and their contribution to the discussion of
the Commission, as well as the programme of side events held
on the occasion of the sessions of the Commission;
21. Encourages all Member States to consider including
in their delegations to the Commission technical experts,
planning and budgeting experts and statisticians, including
from ministries with expertise relevant to the themes under
consideration, as well as parliamentarians, members of national
human rights institutions, where they exist, and representatives
of non-governmental organizations and other civil society
actors, as appropriate;
22. Encourages the Bureau of the Commission to
continue to play a proactive role in the preparations for the
session, including through regular briefings as well as
consultations with Member States;
23. Also encourages the Bureau of the Commission to
continue to propose interactive dialogues, such as high-level
events and ministerial and expert workshops that engage
Member States and relevant stakeholders, so as to encourage
dialogue and to enhance the impact of its work;
24. Encourages Governments and all other stakeholders
to undertake comprehensive preparations for each session of
the Commission, at the national, regional and global level, as
applicable, so as to strengthen the basis for follow-up to
outcomes and implementation;
25. Requests the Commission to continue to apply a
thematic approach to its work and to adopt a multi-year
programme of work to allow for predictability and adequate
time for preparation; in selecting its priority theme, the
Commission should take into consideration, in addition to the
Beijing Platform for Action and the outcomes of the twentythird special session of the General Assembly, the work
programme of the Economic and Social Council, as well as the
post-2015 development agenda to be adopted at the United
Nations summit in September 2015, so as to build synergies
and contribute to the work of the Economic and Social Council
83
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
system and the high-level political forum on sustainable
development;
26. Requests the Secretary-General to submit to the
Commission, on an annual basis, a report on the priority theme,
including conclusions and recommendations for further action;
27. Also requests the Secretary-General to submit to the
Commission, on an annual basis, a report on progress made on
the review theme at the national level;
28. Further requests the Secretary-General to include in
the annual report to the Economic and Social Council on
mainstreaming a gender perspective into all policies and
programmes in the United Nations system an assessment of the
impact of the Commission’s input to discussions within the
United Nations system;
29. Decides that, at its sixtieth session, when the
Commission will decide on its future multi-year programme of
work, it should further review its working methods with a view
to further aligning them to the post-2015 development agenda
to be adopted at the United Nations summit in September 2015.
84
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 10:
Kadının Statüsü Komisyonunun Çalışma Yöntemleri ve Gelecekteki
Örgütlenmesi Üzerine Karar Tasarısı (Türkçe)
Komisyon Başkanı Kanda Vajrabhaya’nın (Tayland) gayri
resmi istişareler temelinde sunduğu karar taslağı
Kadının Statüsü Komisyonu’nun
yapılanması ve çalışma yöntemleri
gelecekteki
Kadının Statüsü Komisyonu, Ekonomik ve Sosyal
Konsey’e aşağıdaki taslak kararı kabul etmesini tavsiye eder:
Kadının Statüsü Komisyonu’nun
yapılanması ve çalışma yöntemleri
gelecekteki
Ekonomik ve Sosyal Konsey,
Komisyon’un çalışmalarının etkisinin daha da artırılması
hedefiyle, 2006/9 sayı ve 25 Temmuz 2006 tarihli kararıyla
kabul ettiği, Kadının Statüsü Komisyonu’nun çalışma
yöntemlerinin işlerliğini gözden geçirmesi gerektiğine
hükmettiği ve 2009/15 sayı ve 28 Temmuz 2009 tarihli
kararıyla teyit ettiği 2013/18 sayılı ve 24 Temmuz 2013 tarihli
kararını anımsatarak,
Kadının Statüsü Komisyonu’nun Dördüncü Dünya Kadın
Konferansı ve yanı sıra Genel Kurul’un “Kadın 2000: Yirmi
birinci yüzyıl için toplumsal cinsiyet eşitliği, kalkınma ve
barış” başlıklı yirmi üçüncü özel oturumunun sonuçlarının
izlenmesiyle ilgili birincil sorumluluğunu yeniden teyit ederek,
Komisyon işlerinin organizasyonunun Pekin Bildirgesi ve
Eylem Platformu’nun ve Genel Kurul’un yirmi üçüncü özel
oturumunun
sonuçlarının
uygulanmasında
ilerleme
kaydedilmesine katkı sağlaması gerektiğini takdir ederek,16
Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformu uygulamalarının,
Genel Kurul’un yirmi üçüncü özel oturumunun sonuçlarının ve
Devletlerin Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi
16
S-23/2 Sayılı Genel Kurul Kararı, ek, ve S-23/3 Sayılı Kararı, ek.
85
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Sözleşmesi’nden17 doğan yükümlülükleri ile toplumsal
cinsiyet eşitliğinin hayata geçirilmesi, kadınların ve kız
çocuklarının
güçlendirilmesi
ve
insan
haklarının
gerçekleştirilmesi amaçlarının karşılıklı olarak birbirlerini
güçlendirdiklerini de takdir ederek,
Toplumsal
cinsiyetin
ana
plan
ve politikalara
yerleştirilmesi hususunun, Pekin Bildirgesi ve Eylem
Platformu ve Genel Kurul’un yirmi üçüncü özel oturumunun
sonuçlarının uygulanmasında kritik bir strateji olduğunu
yineleyerek ve Komisyon’un toplumsal cinsiyetin ana plan ve
politikalara yerleştirilmesi hedefinin geliştirilmesinde katalizör
rolünün altını çizerek,
Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının
Güçlendirilmesi
Birimi’nin
Komisyon
çalışmalarını
destekleyici kilit rolünü takdir ederek,
Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformu’nun uygulanmasının
ve bu bağlamda Komisyon çalışmalarının geliştirilmesi
hususunda diğer sivil toplum aktörlerinin yanı sıra sivil toplum
kuruluşlarının önemini de kabul ederek,
Ekonomik ve Sosyal Konsey’in gerekli gördüğü hallerde,
diğerlerine ek olarak, bağlı kuruluşlarını yılın kararlaştırılan
temasına sadık kalarak yürüteceği çalışmalarına katkı vermeye
çağırmasını öngördüğü, Konsey’in güçlendirilmesine ilişkin
61/16 sayılı Genel Kurul Kararı’nın uygulamasının gözden
geçirilmesine ilişkin 20 Eylül 2013 tarih ve 68/1 sayılı Genel
Kurul Kararı’nı hatırlatarak,
2015 sonrası kalkınma gündeminin incelikle işlendiğini ve
Komisyon’un bu bağlamdaki çalışmalarının önemini dikkate
alarak,
1. Kadının Statüsü Komisyonu’nun Dördüncü dünya Kadın
Konferansı ile Genel Kurul’un “Kadın 2000: Yirmi birinci
yüzyıl için toplumsal cinsiyet eşitliği, kalkınma ve barış”
başlıklı yirmi üçüncü özel oturumunun sonuçlarının
izlenmesiyle ilgili birincil sorumluluğunu tekrar teyit eder
ve ayrıca genel politika oluşturma ve toplumsal cinsiyet
eşitliğinin gerçekleştirilmesi ve kadınlar ile kız
çocuklarının güçlendirilmesi bakımından tüm kadınlar ve
kız çocuklarının bütün insan hakları ve temel
özgürlüklerinin tam olarak gerçekleştirilmesinin elzem
görüldüğü Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformu’nun
uygulama ve izleme basamaklarında koordinasyon
hususlarındaki görevini ve önemli rolünü de doğrular;
2.
17
Komisyon’un, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların
güçlendirilmesi hedeflerinin gerçekleştirilmesine hız
kazandırmak amacıyla, Eylül 2015’te düzenlenecek olan
Birleşmiş Milletler zirvesinde kabul edilecek olan 2015
Birleşmiş Milletler, Antlaşmalar Serisi, vol. 1249, No. 20378.
86
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
sonrası kalkınma gündeminin izleme çalışmalarına da
katkıda bulunacağını teyit eder;
3. Komisyon’un
Ekonomik
ve
Sosyal
Konsey’in
kararlaştırılan ana konuşma temasıyla ilgili çalışmalarına
katkı vermek üzere, bu temaya ilişkin toplumsal cinsiyet
eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi konularında raporlar
hazırlamasına karar verir;
4. Komisyon oturumlarında, kadınların ve kız çocuklarının
insan haklarının gerçekleştirilmesinin yanı sıra toplumsal
cinsiyet
eşitliği
ve
kadınların
kız
çocuklarının
güçlendirilmesine yönelik siyasi taahhütleri yeniden teyit
ve takviye etmek ve Komisyon müzakerelerine üst düzey
katılım ve müzakerelerin görünürlüğünü sağlamak üzere bir
bakanlar bölümüne yer verilmesi ve söz konusu bakanlar
bölümünde Dördüncü Dünya Kadın Konferansı ve Genel
Kurul’un yirmi üçüncü özel oturumunun izlemesine ilişkin
bir genel değerlendirmenin yanı sıra deneyimlerin,
öğrenilenlerin ve iyi uygulamaların paylaşılacağı bakanlar
yuvarlak masa toplantıları veya diğer üst düzey interaktif
diyaloglara yer verilmesi hususlarında karar kılar;
Ayrıca, Komisyon toplantılarının Dördüncü Dünya Kadın
Konferansı ve Genel Kurul’un yirmi üçüncü özel
oturumunun izlemesine ilişkin bakanlar bölümünde
açılacak olan genel değerlendirmeler başlıklı bir oturumu
yılda bir kez olmak üzere düzenlemeyi sürdürmesine karar
verir ve bu bağlamda yapılacak beyanlarda gerçekleştirilen
hedefler, elde edilen başarılar ve ana tema ve gözden
geçirilmiş temaya dair eksiklikleri gidermek ve sorunları
gidermek üzere yürütülen çalışmaların dile getirilmesini
tavsiye eder;
6. Genel değerlendirmeler esnasında yapılacak konuşmaların,
oturum öncesinde Komisyon Bürosu’nun belirleyeceği ve
Komisyon Başkanı’nın sıkı sıkıya gözeteceği zaman
sınırlamalarına tabi tutulmasının sürdürülmesine karar
verir;
7. Komisyon’un Pekin Eylem Platformu ve Genel Kurul’un
yirmi üçüncü özel oturumunun sonuçlarının yanı sıra
Birleşmiş Milletler’in Eylül 2015 zirvesinde kabul edilecek
olan 2015 sonrası kalkınma gündemiyle olası bağlantılarını
temel alarak her bir oturum için bir öncelikli tema
belirlemeyi sürdürmesine karar verir;
8. Komisyon’un öncelikli tema değerlendirmesinde; ulusal,
bölgesel ve küresel deneyimlerin, öğrenilenlerin, iyi
uygulamaların ve yeni bakış açılarının mevcut çalışmaların
ilerlemesi için diyalog ve taahhüdü takviye etmek üzere,
kanıt, araştırma ve değerlendirmeler temelinde ve elde
edilen sonuçlara vurgu yapılarak paylaşımına dayalı olarak
uygulamaya hız kazandıracak kilit politika girişimlerini ve
stratejileri belirlemek üzere düzenlenecek en fazla iki
5.
87
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
interaktif uzman paneli veya diğer interaktif diyaloglar
aracılığıyla, mevcut sorunlar bağlamında taahhütlerin
yerine getirilmesine hız kazandırma yol ve yöntemlerine
odaklanmasına ve uzman panellerinde Hükümet, Birleşmiş
Milletler sistemi, sivil toplum ve görüşülen temayla ilgili
çalışma yürüten diğer paydaş gruplara yer verilebileceğine
karar verir;
9. Ana temaya ilişkin yıllık tartışma sonuçlarının, tüm Üye
Devletlerce müzakere edilecek; hükümetler, ilgili
hükümetler arası organlar, BM sistemi ve diğer ilgili
paydaşların mekanizmaları ve birimleri tarafından eksikleri
ve sorunları gidermek ve uygulamaya hız vermek üzere
atılacak adımlar ve alınacak önlemlere ilişkin eylem odaklı
tavsiyeler üzerinde yoğunlaşan az ve öz uzlaşılmış sonuçlar
halinde ortaya koyulmasına ve uzlaşılmış sonuçların BM
sisteminde geniş ölçüde yaygınlaştırılmasına ve izleme
çalışmalarını teşvik etmek üzere Üye Devletlerce kendi
ülkelerinde halkın geniş erişimine sunulmasına karar verir;
10. Komisyon’un gerekli olduğu takdirde, kadınların
durumunu etkileyen ve zamanlıca ele alınması gereken
kadın-erkek eşitliği dahil yükselen konular, eğilimler, odak
alanlar ve yeni yaklaşımları; toplumsal cinsiyet bakış
açılarına daha fazla özen gösterilmesi gereken, planlanan
BM faaliyetlerinin yanı sıra küresel ve bölgesel düzeyde
yaşanan gelişmeleri dikkate alarak ve gerektiğinde, başta
Ekonomik ve Sosyal Konsey’in yıllık ana teması olmak
üzere Konsey’in gündemindeki ilgili konuları da dikkate
alarak tartışmayı sürdürmesine karar verir;
11. Oturum öncesinde, bölgesel grupları üzerinden Üye
Devletlerle istişare edilerek ve interaktif bir diyalog
kapsamında Komisyon tarafından değerlendirilmek üzere
diğer paydaşların görüşlerini de dikkate alarak, yükselen
konu, eğilim, odak alan veya yeni yaklaşımları
belirlemeleri hususunda Komisyon Bürosu’na ricada
bulunur;
12. Yükselen konu, eğilim, odak alan veya yeni yaklaşımlarla
ilgili tartışma sonuçlarının Büro üyeleri tarafından bölgesel
grupların da görüşleri alınarak özetlenmesine ve bu özetin
Başkan tarafından sunulmasına karar verir;
13. Komisyon’un her yıl, bir önceki bir oturumun öncelikli
temasını, gözden geçirilen tema olarak ele alıp, bu temanın
uzlaşılmış
sonuçlarının
uygulamasında
kaydedilen
ilerlemeyi aşağıdaki hususları da kapsayan interaktif bir
diyalog yoluyla değerlendirmesine karar verir:
a) Farklı bölgelerden Üye Devletlerin gönüllülük temelinde
kazanımlarını, sorunlarını ve ulusal ve bölgesel
deneyimlerin ışığında uygulamaya ivme katacak yöntemleri
ortaya koyacak olan iyi uygulamalar,
88
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
b) Temaya ilişkin veri eksikliklerini ve verilerin daha
gelişmiş yöntemlerle derlenmesi, rapor edilmesi ve
kullanımıyla ilgili güçlükleri ele alarak uygulamayı
destekleme ve hızlandırma yolları;
14. Gözden geçirilen temayla ilgili tartışma sonuçlarının, Büro
üyelerinin katkılarıyla bölgesel gruplara danışarak
hazırlanıp, Komisyon Başkanı tarafından özetlenmesine
karar verir;
15. Tüm diğerlerine ek olarak, ilgili süreçlerde Büro’dan
görüş alarak gerekli bilgi alışverişi ve çalışma sonuçlarının
iletilmesi, ortak gayri resmi etkinlikler düzenlenmesi ve
Başkan’ın katılımıyla diğer hükümetler arası süreçler ve
işlevsel komisyonlarla işbirliğini geliştirmek suretiyle;
Birleşmiş Milletler Eylül 2015 zirvesinde kabule sunulacak
olan 2015 sonrası kalkınma gündeminin uygulanmasının
desteklenmesi dahil olmak üzere, BM bünyesinde
toplumsal cinsiyetin tüm ana plan ve politikalara
yerleştirilmesi hususunda üstelendiği katalizör rolünü daha
da geliştirmesi yönünde Komisyon’a çağrı yapar;
16. Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi dahil
olmak üzere toplumsal cinsiyetle ilgili bütün BM birimleri
ile ilgili diğer BM birimlerini, Komisyon tartışmalarına
gerekli ölçüde katkıda bulunmaya davet eder;
17. Tüm bölgesel komisyonları, Komisyon çalışmalarına
katkılarını sürdürmeye davet eder;
18. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi ve kadınların
ve kız çocuklarının güçlendirilmesi hususunda sivil toplum
kuruluşlarının geleneksel önemini dikkate alarak,
Ekonomik ve Sosyal Konsey’in 1996/6 sayılı ve 22
Temmuz 1996 tarihli kararı ile 1996/31 sayılı ve 25
Temmuz 1996 tarihli kararı doğrultusunda bu kuruluşların
Komisyon çalışmalarına ve Dördüncü Dünya Kadın
Konferansı’nın izleme ve uygulama süreçlerine mümkün
olan en geniş ölçekte katılımlarının teşvik edilmesine karar
verir ve Genel Sekreterlik’in geniş katılımını ve bilgilerin
yaygınlaştırılmasını kolaylaştırmak üzere sivil toplum
kuruluşlarıyla tesis edilmiş mevcut iletişim kanallarından
tam fayda sağlamaya yönelik olarak gerekli düzenlemeleri
yapmasını talep eder;
19. Ayrıca, sivil toplum kuruluşları ile ilgili mevcut fırsatları
1996/6 ve 1996/31 sayılı Ekonomik ve Sosyal Konsey
kararları doğrultusunda takviye etmeye,
sivil toplum
kuruluşlarının katıldıkları oturumlarda; paneller ve
interaktif diyaloglar esnasında ve genel tartışmaların
sonunda, oturum temasıyla ilgili olarak coğrafi dağılım
hususunu gözetilerek söz almaları için zaman ayırmak gibi
yollarla Komisyon çalışmalarına katkı vermelerinin
sağlanmasına karar verir;
89
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
20. Parlamentolar Arası Birlik tarafından düzenlenen yıllık
parlamento toplantılarının sürdürülmesinden ve bu
toplantıların Komisyon oturumları kapsamında düzenlenen
yan etkinlik programlarının yanı sıra Komisyon
tartışmalarına sağladığı katkılardan duyduğu memnuniyeti
dile getirir;
21. Tüm Üye Devletleri Komisyon delegelerinde teknik
uzmanlara, planlama ve bütçeleme uzmanlarına ve
istatistikçilere, değerlendirmede yer alan konularla
bağlantılı uzmanlığa sahip bakanlıklardan uzmanlara,
parlamenterlere, varsa ulusal insan hakları kurumları
üyelerine, sivil toplum kuruluşu temsilcilerine ve diğer sivil
toplum aktörlerine yer vermeleri hususunda teşvik eder;
22. Düzenli brifingler ve Üye Devletlerle görüşmeler
gerçekleştirmek suretiyle oturumun hazırlanmasında
Komisyon Ofisini ileriye dönük etkin rol alma hususunda
teşvik eder;
23. Diyaloğu geliştirmek ve çalışmalarının etkisini arttırmak
üzere Üye Devletleri ve ilgili paydaşları da içine alan üst
düzey etkinlikler, bakanlık düzeyinde çalıştaylar ve
uzmanlık çalıştayları gibi interaktif diyaloglar ortaya
koymaya devam etmesi hususunda Komisyon Ofisi’ni
teşvik eder;
24. Sonuçların ve uygulamanın temelini güçlendirmek üzere
uygulanabilecek şekilde ulusal, bölgesel ve küresel
düzeylerde Komisyon’un her oturumu için kapsamlı
hazırlıklar gerçekleştirmesi hususunda Hükümetleri ve
diğer paydaşları teşvik eder;
25. Sinerji oluşturmak, Ekonomik ve Sosyal Konsey
sisteminin çalışmalarına ve sürdürülebilir kalkınmaya
ilişkin üst düzey siyasi foruma katkıda bulunmak üzere
Komisyon’dan çalışmalarında tematik bir yaklaşım
uygulamaya ve hazırlık aşaması için tahmin edilebilirlik ve
yeterli zaman sağlanması amacıyla çok yıllıklı çalışma
planı benimseye devam etmesini; öncelikli konularını
belirlerken Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformu’nun yanı
sıra Genel Kurul’un yirmi üçüncü özel oturum sonuçlarını,
Ekonomik ve Sosyal Konsey’in çalışma programını ve tüm
bu belgelerin yanı sıra Eylül 2015 tarihinde düzenlenecek
olan Birleşmiş Milletler zirvesinde benimsenecek 2015
sonrası kalkınma gündemini dikkate almasını talep eder;
26. Genel Sekreterlikten, Komisyona sonuçlar ve gelecekte
atılacak adımlara ilişkin tavsiyeleri de içeren öncelikli
temalara ilişkin yıllık bir rapor sunmasını talep eder;
27. Genel Sekreterlik’ten,
Komisyon’a
ulusal düzeyde
gözden geçirilen konulara ilişkin kaydedilen ilerlemeleri
içeren yıllık bir rapor sunmasını talep eder;
90
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
28. Genel Sekreterlik’ten Birleşmiş Milletler sisteminde yer
alan tüm plan ve politikalara toplumsal cinsiyet bakış
açısının yerleştirilmesine ilişkin Ekonomik ve Sosyal
Konseye sunulan yıllık raporunda Birleşmiş Milletler
bünyesinde
gerçekleştirilen
oturumlarda
Komisyon
girdisine ilişkin bir etki değerlendirmesine yer vermesini
talep eder;
29. Gelecek yıllara yönelik çok yıllıklı çalışma programına
karar vereceği altmışıncı oturumunda, Eylül 2015 tarihinde
gerçekleştirilecek Birleşmiş Milletler zirvesinde kabul
edilecek olan 2015 sonrası kalkınma gündemi ile
uyumlaşmasını sağlamak üzere çalışma metotlarını gözden
geçirmeye karar verir.
91
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 11:
Filistinli Kadınların Durumu ve Desteklenmesi Üzerine Karar Tasarısı
(İngilizce)
South Africa*and State of Palestine:**draft resolution
Situation of and assistance to Palestinian women
The Commission on the Status of Women recommends to
the Economic and Social Council the adoption of the
following draft resolution:
Situation of and assistance to Palestinian women
The Economic and Social Council,
Having considered with appreciation the report of the
Secretary-General,1
Recalling the Nairobi Forward-looking Strategies for the
Advancement of Women,2 in particular paragraph 260
concerning Palestinian women and children, the Beijing
Platform for Action adopted at the Fourth World Conference on
Women3 and the outcomesof the twenty-third special session
of the General Assembly, entitled “Women 2000: gender
equality, development and peace for the twenty-first century”,4
Recalling also its resolution 2014/1 of 12 June 2014 and other
relevant United Nations resolutions,including General
Assembly resolution 57/337 of 3 July 2003, on the prevention
of armed conflict, and Security Council resolutions 1325
(2000) of 31 October 2000 and 2122 (2013) of 18 October
2013, on women and peace and security,
Recalling further the Declaration on the Elimination of
Violence against Women5 as it concerns the protection of
civilian populations,
Recalling the International Covenant on Civil and Political
Rights,6 the International Covenant on Economic, Social and
Cultural Rights6and the Convention on the Rights of the
Child,7 and reaffirming that these human rights instruments
must be respected in the Occupied Palestinian Territory,
including East Jerusalem,
Recalling also the relevant resolutions of the Human Rights
Council,
Taking note of the recent accession by Palestine to several
human rights treaties and the core humanitarian law treaties,
Expressing deep concern about the grave situation of
Palestinian women in the Occupied Palestinian Territory,
including East Jerusalem, resulting from the severe impact of
92
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
the ongoing illegal Israeli occupation and all of its
manifestations,
Expressing grave concern about the increased difficulties being
faced by Palestinian women and girls living under Israeli
occupation, including as a result of the continuation of home
demolitions, evictions of Palestinians, the revocation of
residency rights, arbitrary detention and imprisonment and
escalating settler violence against Palestinian civilians and
their properties, as well as high rates of poverty,
unemployment, food insecurity, inadequate water supply and
unsafe drinking water, incidents of domestic violence, and
declining health, education and living standards, including the
rising incidence of trauma and the decline in their
psychologicalwell-being, particularly in the Gaza Strip, where
a grave humanitarian crisis continues to severely affect the
situation of women and girls,
Deploring the dire economic and social conditions of
Palestinian women and girls in the Occupied Palestinian
Territory, including East Jerusalem, and the systematic
violation of their human rights resulting from the severe impact
of ongoing illegal Israeli practices, including the forced
displacement of civilians, especially among the Bedouin
community, and confiscation of land, particularly in connection
with the construction and expansion of settlements and the
wall, which continue to constitute a major obstacle to peace on
the basis of the two-State solution, and the continued
imposition of closures and restrictions on the movement of
persons and goods, including the permit regime throughout the
Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem,
which have detrimentally affected their right to health care,
including access for pregnant women to health services for
antenatal care and safe delivery, education, employment,
development and freedom of movement,
Condemning the military conflict in and around the Gaza Strip
in July and August 2014 and the civilian casualties caused,
including the killing and injuryof thousands of Palestinian
civilians, including hundreds of children, women and elderly
persons, as well as the widespread destruction of homes and
critical civilian infrastructure, including schools, hospitals,
water, sanitation and electricity networks, economic, industrial
and agricultural properties, public institutions, religious sites
and United Nations schools and facilities, as well as the
internal displacement of hundreds of thousands of civilians,
and any violations of international law, including humanitarian
and human rights law,
Gravely concerned,
in particular, about thecritical
socioeconomic and humanitarian situation in the Gaza Strip,
including that resulting from the Israeli military operations in
July and August 2014, as well as the long-term negative impact
of Israeli military operations from December 2008 to January
93
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
2009 and in November 2012,and the continuing imposition of a
blockade consisting of the prolonged closure of border
crossings and severe restrictions on the movement ofpersons
and goods, as well as the continued impeding of the
reconstruction process by Israel, the occupying Power, which
has detrimentally affected every aspect of the lives of the
civilian population, especially women and children, in the
Gaza Strip,
Stressing the need for measures to be taken to guarantee the
safety and protection of the Palestinian civilian population
throughout the Occupied Palestinian Territory, including East
Jerusalem, in accordance with international humanitarian law,
Stressing also the importance of providing assistance,
especially emergency assistance, to alleviate the dire
socioeconomic and humanitarian situation being faced by
Palestinian women and their families, and recognizing the
essential efforts and support being provided by the United
Nations agencies and other humanitarian aid organizations on
the ground, particularly in response to the grave humanitarian
crisis in the Gaza Strip,
Welcoming the convening of the Cairo International
Conference for Palestine and Reconstructing Gaza, on 12
October 2014, and urging the timely and full disbursement of
pledges for expediting the provision of humanitarian assistance
and the reconstruction process, which is essential for
alleviating the distress of Palestinian women and theirfamilies,
Reiterating the importance of increasing the role of women in
peacebuilding and decision-making with regard to conflict
prevention and the peaceful resolution of conflicts as part of
efforts to ensure the safety and well-being of all women in the
region, and stressing the importance of women’s equal
participation and involvement in all efforts for the
achievement, maintenance and promotion of peace and
security,
1.Reaffirms that the Israeli occupation remains the major
obstacle for Palestinian women with regard to their
advancement, self-reliance and integration in the development
of their society, and stresses the importance of efforts to
increase their role in decision-making with regard to conflict
prevention and resolution and to ensure their equal
participation and involvement in all efforts for the
achievement, maintenance and promotion of peace and
security;
2.Calls upon the international community, in this regard, to
continue to provide urgently needed assistance, especially
emergencyassistance, and services in an effort to alleviate the
dire humanitarian crisis being faced by Palestinian women and
their families, in particular for addressing the humanitarian
crisis and immense reconstruction and recovery needs in the
94
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Gaza Strip, and to help in the reconstruction of relevant
Palestinian institutions, with the integration of a gender
perspective into all of its international assistance programmes,
commends the achievements of the Palestinian Government in
constructing the institutions of an independent Palestinian
State, as confirmed by international institutions, including by
the World Bank, the International Monetary Fund and the
United Nations, and calls for continued support of these
efforts;
3.Also calls upon international donors to fulfil without delay
all pledges made at the Cairo International Conference for
Palestine and Reconstructing Gaza, held on 12 October 2014,in
order to expedite the provision of humanitarian assistance and
the reconstruction process, which is essential for alleviating the
distress of Palestinian women and their families;
4.Demands that Israel, the occupying Power, comply fully with
the provisions and principles of the Universal Declaration of
Human Rights,8 the Regulations annexed to the Hague
Convention IV of 18 October 1907, the Geneva Convention
relative to the Protection of Civilian Persons in Time of War, of
12August 19499 and all other relevant rules, principles and
instruments of international law, including the International
Covenants on Human Rights, in order to protect the rights of
Palestinian women and their families;
5.Urges the international community to continue to give
special attention to the promotion and protection of the human
rights of Palestinian women and girls and to intensify its
measures to improve the difficult conditions being faced by
Palestinian women and their families living under Israeli
occupation;
6.Calls upon Israel to facilitate the return of all refugees and
displaced Palestinian women and children to their homes and
properties, in compliance with the relevant United Nations
resolutions;
7.Urges the international community to make renewed efforts
aimed at advancing and accelerating the conclusion of a peace
treatybased on clear parameters and with a defined time frame
to attain without delay an end to the Israeli occupation that
began in 1967 by resolving all outstanding issues, including all
core issues, without exception, for a just, lasting and peaceful
settlement of the Israeli-Palestinian conflict, in accordance
with the internationally recognized basis of the two-State
solution, and of the Arab-Israeli conflict as a whole, for the
realization of a comprehensive peace in the Middle East;
8.Requests the Commission on the Status of Women to
continue to monitor and take action with regard to the
implementation of the Nairobi Forward-looking Strategies for
the Advancement of Women,2in particular paragraph
260concerning Palestinian women and children, the Beijing
95
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
Platform for Action3and the outcomes of thetwenty-third
special session of the General Assembly, entitled “Women
2000: gender equality, development and peace for the twentyfirst century”
9.Requests the Secretary-General to continue to review the
situation, to assist Palestinian women by all available means,
including those laid out in his report,1and to submit to the
Commission on the Status of Women at its sixtieth session a
report, including information provided by the Economic and
Social Commission for Western Asia, on the progress made
inthe implementation of the present resolution.
96
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
EK 12: Filistinli Kadınların Durumu ve Desteklenmesi Üzerine Karar Tasarısı (Türkçe
Özet)
59. KSK Oturumu sırasında G 77 ülkeleri ve Çin sunuculuğunda, Ekonomik ve Sosyal
Konsey tarafından kabul
edilmesi
tavsiyesiyle “Filistinli
Kadınların Durumu
ve
Desteklenmesi” başlıklı bir karar kabul edilmiştir. Ülkemizin de ortak sunucular arasında
olduğu karar metninin Komisyona üye ülkeler tarafından oylanması sonucunda 27 evet, 3
çekimser ve 2 hayır oyu çıkmıştır. Türkiye yıl itibariyle Komisyona üye olmadığı için
oylamaya katılım sağlamamıştır.
Giriş kısmında çeşitli ilgili uluslararası sözleşme ve belgelere atıf yapılan karar metninde yer
alan 9 operatif paragrafta özetle şu ifadeler yer almaktadır:
1. Ekonomik ve Sosyal Konsey; İsrail işgalinin Filistinli kadınların ilerlemesi ve
toplumun gelişmesine entegrasyonu önünde büyük bir engel olduğunu tekrar tasdik
etmekte ve çatışma önlemede kadınların rolünün öneminin altını çizmektedir.
2. Konsey; uluslararası toplumu, Gazze şeridinin yeniden inşası ve iyileşmesi de dahil
olmak üzere bölgeye olan yardımları sürdürmeye davet etmektedir.
3. Konsey; uluslararası donörleri, 12 Ekim 2014’te gerçekleştirilen Gazze’nin yeniden
inşası ve Filistin konulu konferansta verilen güvencelere gecikmesiz olarak uymaya
davet eder.
4. Konsey; işgalci güç İsrail’in İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine uymasını talep
etmektedir.
5. Konsey; uluslararası toplumu Filistinli kadınlar ve kız çocuklarının insan haklarının
korunması ve geliştirilmesi için özel önem vermeye devam edilmesine teşvik
etmektedir.
6. Konsey; İsraili, ilgili BM kararları çerçevesinde bütün mültecilerin ve yerinden
edilmiş Filistinli kadınlar ve çocukların evlerine ve mülklerine dönmesine olanak
tanımaya çağırmaktadır.
97
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 59. Oturumu
9-20 Mart 2015
7. Konsey; uluslararası toplumu 1967’de başlayan İsrail işgaline yönelik olarak belirli bir
zaman çerçevesi içinde barış sözleşmesiyle sonuçlanacak yenilenmiş çabalar
geliştirmeye davet eder.
8. Konsey; Genel Sekreter’den Filistinli kadınların desteklenmesine ilişkin durumu
gözden geçirmeye devam etmesini rica eder.
9. Konsey; Kadının Statüsü Komisyonundan filistinli kadınlar ve çocuklarla ilgili 260.
Paragraf başta olmak üzere Nairobi İleriye Dönük Stratejilerinin uygulanması için
harekete geçmesini ve süreci takibe devam etmesini rica eder.
98