çevre ve şehircilik bakanlığı 2018-2022 stratejik planı çalışmaları dış

1
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI 2018-2022 STRATEJİK PLANI
ÇALIŞMALARI DIŞ PAYDAŞ ÇALIŞTAYI
DEĞERLENDİRME RAPORU
04 Nisan 2017 tarihinde İller Bankası AŞ Macunköy Tesislerinde gerçekleştirilen Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı 2018-2022 Stratejik Planı Çalışmaları Dış Paydaş Çalıştayında öğleden önce ve
öğleden sonra olmak üzere iki ana oturum yapıldı. Çalıştaya aralarında üniversitelerin, mesleki örgüt
ve odalar ile ve bakanlıkların da bulunduğu toplamda 132 kurum ve kuruluş katılmıştır. Programın
açılışında, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Mehmet BARCA ve Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Sayın Prof. Dr. Mustafa Öztürk açılış konuşmalarını yapmışlardır. Eğitim
Çalıştayı açılış sunuşunu yapan Sayın BARCA, çevre ve şehircilik bağlamında stratejik yönetimin nasıl
bir yaklaşım olduğu üzerine durmuştur. Bu sunumun ardından, Sayın ÖZTÜRK açılış konuşmasını
yapmıştır. Konuşmasında Çalıştayda ortaya atılan görüş ve fikirlerin, Bakanlığa ve Bakanlığın
gelecekteki strateji planına fayda sağlayacağını öngörmüştür. Ayrıca, sürdürülebilir şehir/şehirleşme
kavramının oturtulması gerektiğine dikkat çekmiş, bu doğrultuda daha kaliteli şehirleşme nasıl
olmalıdır sorusuna cevap aranması gerektiğinin önemi üzerinde durmuştur.
Açılış sonrasında ise Dış Paydaş Algısının Değerlendirilmesi adı altında iki oturum
yapılmıştır. Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği; bu iki oturuma Yapı Denetim Kuruluşları
Birliği, Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı, İNTES – Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası, Ulusal
Ahşap Birliği, Türkiye Gazbeton Üreticileri Birliği, Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme
Vakfı, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, Tarihi Kentler Birliği ve Türk Standartları Enstitüsünün
temsilcileri ile birlikte aynı masada katılmıştır. Bu iki oturum sırasında altı ana başlık altında yer alan
çeşitli soruları, çalıştaya katılan kurum ve kuruluşların temsilcileri yanıt aramıştır. İlk ana başlıkta
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın güçlü ve zayıf yönlere dair kurum ve kuruluş temsilcilerinin görüşleri
alınmıştır. Bakanlığın faaliyet alanlarına göre güçlü ve zayıf yönleri ele alınmıştır. Güçlü yönler olarak
bakanlığın planlama ve yetki gücü örnek gösterilmiştir. Planlama ve dönüşüm konusunda, kentsel
dönüşüm için geniş tabanlı mutabakat sağlanmasının gerektiği; yapı ve mesleki hizmetler konusunda
yapı denetiminin işlemediği, denetimin devlet nezdinde yapılmadığı; rüzgar simülasyonunun eksik
olduğu, malzeme seçimimin müteahhit inisiyatifinde olduğu; çevre ve doğa ile ilgili yönetmeliklerin
eksik olduğu ve uygulanmadığı; rehberlik ve eğitim konusunda ise mesleki eğitimin yetersiz olduğu;
denetim konusunda eksikliklerin olduğu ve kurumsal kapasitenin zayıf olduğu yönünde
değerlendirmelerde bulunuldu.
2
İkinci ana başlık altında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının içinde bulunduğu çevre ve bu
çevrenin etkisi göz önüne alındığında önündeki süreçte Bakanlığı bekleyen çevresel fırsatlar ve
tehditler soruldu. Bakanlığın sahip olduğu en büyük sosyal fırsatın tüm paydaşlarla iletişim içinde
olabilmek olduğu, böylece mevzuatın düzenlenebileceği yönünde değerlendirmelerde bulunuldu. Alt
başlık olarak tehditler ele alındı. Ekonomik ölçütler göz önünde bulundurulduğunda, plansız proje ve
kontrolsüzlüğün ekonomik olarak daha fazla soruna sebep olduğu, sosyal boyutlar düşünüldüğünde
plansız kentsel dönüşümlerin sosyal sorunlara yol açtığı, plansız altyapı ve kentsel dönüşümün sosyal
altyapıyı zedelediği, teknolojik olarak ise teknolojik yeniliklerin kentlere entegre edilmediği üzerinde
duruldu.
Üçüncü ana başlık altında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının en temel ve önemli üç sorunu
ve bu sorunlara çözüm önerileri tartışıldı. Çevre alanındaki en temel sorunların denetim eksikliği ve
imar yönetmeliğindeki eksiklikler olduğu tespit edilip; çözüm olarak denetimin yapı denetim
şirketlerinden alınıp bakanlık nezdinde yapılması gerektiği, yerel belediyelerin kendi coğrafi
koşullarına uygun olarak kendi imar mevzuatlarını çıkarmaları gerektiği çözüm olarak sunuldu.
Şehircilik alanında ise en temel üç sorunun yeşil alan eksikliği, ulaşımda plansızlık ve afet durumunda
toplanma ve korunma alanlarının olmaması ele alındı.
Dördüncü ana başlık olarak önümüzdeki beş yılda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
stratejik olarak geçen yıllardan farklı olarak ne yapmasını gerektiği ve Bakanlığa yönelik beklentiler
tartışıldı. Yeşil bina sertifikasına ve akıllı şehir sistemine geçilmesi gerektiği vurgulandı. Şehirlerimizin
güzelleştirilmesi, yapı denetiminin etkin yapılması, daha yeşil şehirlerin elde edilmesi, kaynakların
doğru kullanımı ve sürdürülebilirlik ise çalıştaya katılan kurum ve kuruluş temsilcilerinin Bakanlıktan
beklentileri olarak dile getirildi.
Beşinci ana başlık altında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile kurumlar arasındaki ilişkilerin
işleyişinde, Bakanlığın ilgili kurum nezdindeki genel algısı, Bakanlığın koordinasyon, işleyiş ve
iletişiminde geliştirilmesinin/değiştirilmesinin istendiği yönler, mevzuatta ve hukuki yapıda
geliştirilmesi/değiştirmesi istenen yönlere dair görüşler alındı. Bakanlığın ilgili kurumlar nezdindeki
genel algısının kanun ve yönetmelik çıkarmak hususunda ağır bir tutum sergilediği yönünde olduğu
dile getirildi. Bakanlığın yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarıyla daha çok
etkileşimde olması gerektiği; IBC, NFPA gibi uluslararası yönetmeliklerin yapıdaki her detay ve
malzeme için incelenmesi ve imar yönetmeliğine adapte edilmesi değiştirilmesi gereken yönler olarak
vurgulandı.
3
Altıncı ana başlık olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının en önemli üç stratejik hedefinin
ne olması gerektiği konusunda görüşler alındı. Birinci hedef olarak yeşil şehirlerin artırılması, plansız
yapılaşmaya engel olunması, belediyelerin her istediği parselde emsal artışı yapmaması; ikinci hedef
olarak, altyapısı çalışan modern şehirlerin olması ve altyapı ve akıllı şehir konseptinin modern
şehirlere entegre edilmesi gerektiği; üçüncü hedef olarak ise sürdürülebilirlik ile kaynak yönetiminin
mevzuata geçirilip su, elektrik, doğal kaynakların şehirlere entegre hale getirilerek mevzuatın bu
yönde hazırlanması gerektiği öne sürüldü.
Öğleden sonra ise çalıştayın dış paydaşlarını temsil eden katılımcı kurum ve kuruluş
temsilcileri ayrı masalar halinde tartıştığı ve yazılı olarak ifade ettiği öneriler sözlü olarak
değerlendirildi. Değinilen noktaları toparlamak adına genel bir değerlendirme yapılarak çalıştay sona
erdirildi.