Firdes Şeyda TÜRKAY Devletin Askeri Faaliyetlerinde Yargı Bağışıklığı İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR........................................................................................ V ÖNSÖZ.............................................................................................VII İÇİNDEKİLER.................................................................................IX GİRİŞ.....................................................................................................1 Birinci Bölüm Bağışıklığın Anlamı ve Hukuki Niteliği I. Bağışıklık Kavramı ve Tarihsel Gelişimi...............................5 1. Bağışıklık Kavramı..............................................................5 2. Yargı Bağışıklığının Tarihsel Gelişimi............................9 II. Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığının Hukuksal Temeli..........................................................................................15 III. Yargı Bağışıklığı ve İcra Bağışıklığı Arasındaki İlişki......26 IV. Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı Kapsamı......................30 1. Yargı Bağışıklığının Türleri.............................................30 A. Mutlak Bağışıklık .......................................................32 B. Sınırlı Bağışıklık..........................................................34 C. Bağışıklığın Bazı İstisnalar ile Kaldırılmasını Savunan Görüş................................39 2. Yargı Bağışıklığının İstisnaları...................................... 40 X 3. Yargı Bağışıklığı Hakkında Mevcut Uygulama .........45 A. Devletin Yargı Bağışıklığı’na İlişkin Avrupa Sözleşmesi 1972...........................................................48 B. Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu Devletlerin ve Devlet Mallarının Yargı Bağışıklığına İlişkin Sözleşme 2004.............................................................52 4. Türkiye’deki Mevcut Uygulama.....................................56 İkinci Bölüm Yargı Bağışıklığı’nın Askeri Faaliyetler Bağlamında İncelenmesi I. Uluslararası Adalet Divanı’nın 3 Şubat 2012 Tarihli Kararının Olay Özeti..................................................62 II. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin İtalyan ve Yunan Mağdurların Başvurusundaki Tutumu...................66 III. Yargılamanın Tarafı Olan Devletlerin Yargı Bağışıklığı ve Devlet Bağışıklığı Bağlamında İddiaları ve Divan’ın Değerlendirmesi.................................69 1. Yunanistan’ın Askeri Faaliyetlerden Kaynaklanan Almanya Aleyhinde İddiaları ve Divan’ın Değerlendirmesi................................................69 2. Almanya’nın Yargı Bağışıklığı İddiaları ve Uluslararası Adalet Divanı’nın Konuya Olan Yaklaşımı..............................................................................70 3. İtalya’nın Askeri Faaliyetler Bağlamında Almanya’nın Yargı Bağışıklığı Reddi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın Değerlendirmesi........77 IV. Jus Cogens ve Devletin Yargı Bağışıklığı Kuralı Arasındaki İlişki........................................................................94 XI V. İkinci Dünya Savaşı Sonrası Askeri Faaliyetlerde Sivillerin Uluslararası İnsancıl Hukuk Bağlamında Korunması........................................................ 104 VI. Askeri Faaliyetlerde Yargı Bağışıklığı ve Devlet Bağışıklığına Uluslararası Adalet Divanı’nın Yaklaşımı.................................................................................. 109 1. Yargı Bağışıklığının Kökenine ve Bağışıklığın Dayandığı Uluslararası Belgeler’e Divan’ın Yaklaşımı........................................................................... 109 2. Devlet Uygulamalarında Durum.................................115 SONUÇ.............................................................................................121 KAYNAKÇA.................................................................................. 135 Ek-1: 3 February 2012 International Court of Justice Judgement................................................................................. 159 Ek-2: 3 Şubat 2012 Tarihli Uluslararası Adalet Divanı Kararı............................................................................ 247