Beslenme Hazırlayanlar YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Maide Tükenmez Avşar (Yunus Emre İ.Ö.O. Sosyal Bilgiler Öğretmeni) Ferdağ Özen (Yunus Emre İ.Ö.O. Fen Bilgisi Öğretmeni) Mine Büyük (Yunus Emre İ.Ö.O. Resim İş Öğretmeni) Güler Savaş (Yunus Emre İ.Ö.O. Sınıf Öğretmeni) Özden Tatlı (Yunus Emre İ.Ö.O. Sınıf Öğretmeni) Ömürlü Akın (Balibey İ.Ö.O. Din Kült.ve Ahl.Bil. Öğretmeni) Sezer Yıldız (Balibey İ.Ö.O. Beden Eğitimi Öğretmeni) Beslenme Bu Ünitenin Sonunda Sağlıklı beslenme nedir? YUNUS Dengeli beslenme nasıl Olur? EMRE Anne Sütünün önemi İLKÖĞRETİM Sağlıklı beslenmede on iki adımın neler olduğu OKULU Vitaminler Besin grupları Vitaminler nasıl alınmalıdır? Beslenme bozuklukları nelerdir? Beslenme sorunları Yediklerimiz nasıl harcanır? Ekmeğin Besin değeri Beslenme Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Gerek sağlıklı bir ortamda spor yapmak, gerekse yüksek sportif performansı elde etmede basarinin temel unsurlarından birisi bilindiği gibi ekip çalışmasıdır. Bu ekibin bir parçası da hiç kuskusuz beslenme uzmanıdır. Beslenme Sağlıklı Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Beslenme insanlar dahil bütün canlıların ihtiyaç listelerinin ilk sırasında yer almaktadır Beslenmede en önemli besin grubunu hayvansal ürünler oluşturur Sağlıklı nesiller yetiştirmek ancak sağlıklı bir beslenmeyle mümkündür Bu nedenle gıda üretimi ülkeler için stratejik bir önem arz eder Beslenme Meyvalar YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Üzüm Böğürtlen Çilek Bektaşi üzümü Kuş üzümü Ahududu Nar Ayva Beslenme Dengeli Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Dengeli beslenip Sağlıklı düşünen, araştıran, etkin iletişim kuran, risk alabilen, bilgi sahibi, kendini rahatlıkla ifade edebilen, başkalarının duygularını da anlayabilen bireyler in yetişmesinde dengeli beslenme Büyük rol oynar. Beslenme Anne Sütünün Önemi YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Hayatın ilk 6 aylık döneminde bebeklere verilecek tek besin öğesi anne sütü olmalıdır. İlk 6 aylık dönemde anne sütü bebeğin tüm gereksinimlerini karşılamaktadır. Beslenme Anne Sütünün Önemi YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Tam olarak bebeğin ihtiyacı olan besinleri içerir. Kolaylıkla sindirilir ve bebek tarafından verimli bir şekilde kullanılır. Bebeği enfeksiyonlara karşı korur. Beslenme Öneriler YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Doğumdan Sonraki İlk 1/2 - 1 Saat İçinde Emzirmeye Başlanmalıdır. İlk 6 Ayda Sadece Anne Sütü Verilmelidir. 6 Aydan İtibaren Ek Besinlere Başlanmalıdır. 1,5 -2 Yaşına Kadar Ek Besinlerle Birlikte Emzirmeye Devam Edilmelidir. Beslenme Akdeniz Beslenme Pramidi YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Beslenme Vücut Kitle İndeksi YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM Vücut ağırlığı; tercihen her gün yapılan orta düzeyde fiziksel aktivite ile birlikte önerilen sınırlar içinde (Beden Kitle Indeksi) tutulmalıdır. OKULU Beden Kitle Indeksi (BKI), kişinin vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünerek elde edilen bir değerdir. DSÖ, 18.5-24.9 arasındaki değerleri "Normal Vücut Ağırlığı" olarak değerlendirmektedir. Beslenme Vücut Kitle İndeksi YUNUS EMRE VKİ DEĞERİ DURUM 18.5 kg/m2’nin altında ise zayıf İLKÖĞRETİM 18.5-24.9 kg/m2 arasında ise normal kilolu 25-29.9 kg/m2 arasında ise hafif şişman (fazla kilolu) 30-34.9 kg/m2 arasında ise orta derecede şişman (I.Derece) 35-39.9 kg/m2 arasında ise ağır derecede şişman (II.Derece) 40 kg/m2 üzerinde ise çok ağır derecede şişman (III.Derece) OKULU Beslenme Sağlıklı Beslenme 12 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 1. Besleyici bir diyet; hayvansal kaynaklı besinler yerine temel olarak çeşitli bitkisel kaynaklı besinlerden oluşmalıdır. 2. Günde birkaç kez; tahıl grubu besinler (ekmek, makarna, pirinç, patates gibi) tüketilmelidir. 3. Günde birkaç kez ; bölgesel olarak bulunabilen, çeşitli taze sebze ve meyvelerden tüketilmelidir. Beslenme Sağlıklı Beslenme 12 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 4. Vücut ağırlığı; tercihen her gün yapılan orta düzeyde fiziksel aktivite ile birlikte önerilen sınırlar içinde (Beden Kitle Indeksi) tutulmalıdır. Beden Kitle Indeksi (BKI), kişinin vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünerek elde edilen bir değerdir. DSÖ, 18.5-24.9 arasındaki değerleri "Normal Vücut Ağırlığı" olarak değerlendirmektedir. Beslenme Sağlıklı Beslenme 12 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 5. Diyetle yağ alımı kontrol edilmeli (diyette yağdan gelen enerjinin oranı %30'u geçmemeli) ve doymuş yağlar (sature) yerine doymamış yağlar (ansature) yeğlenmelidir. Doymuş yağlar: Tereyağ, kuyruk yağı vb. Doymamış yağlar: Ayçicek, mısırözü, soya, fındık, zeytinyağı vb. 6. Yağlı kırmızı etler ve kımızı et ürünleri yerine kurubaklagiller (mercimek, kuru fasulye, nohut gibi), balık, tavuk ve yağsız etler yeğlenmelidir. Beslenme Sağlıklı Beslenme 12 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 7. Süt ve süt ürünleri kullanılmalı (yoğurt, peynir vb.). Ancak bunlar az yağlı ve az tuzlu olmalıdır. 8. Seçilen besinler düşük şekerli olmalı, basit karbonhidratlar ya da basit şekerler yerine (çay şekeri gibi), kompleks karbonhidratlar (tahıllar, baklagiller gibi) yeğlenmeli, şekerli içeceklerin ve tatlıların tüketim sıklığı sınırlandırılmalıdır. Beslenme Sağlıklı Beslenme 12 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 9. Az tuzlu diyet yeğlenmelidir. Günlük toplam tuz tüketimi (yemeklerle, ekmekle ve içeceklerle aldığımız tüm tuz miktarı) bir tatlı kaşığını geçmemelidir (6 g). Kullandığımız tuz iyotlu olmalıdır (endemik guatr bölgesi olan ülkemizde, sofralık tuzun iyotla zenginleştirilmesi yasal bir zorunluluktur). 10. Eğer alkol tüketiliyorsa, günde 2 kereden fazla alınmamalıdır (her alınan içki miktarındaki alkol değeri 10 gramı geçmemelidir). Beslenme Sağlıklı Beslenme 12 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 11. Yemekler güvenli ve hijyenik bir şekilde hazırlanmalı; haşlama, fırında pişirme, ızgara ya da mikro dalga fırında pişirme gibi yöntemler kullanılarak yemeğe eklenecek yağın azaltılması sağlanmalıdır. 12. Bebeklere tek başına 6 ay anne sütü verilmesi sağlanmalı ve 6. aydan sonra güvenli ve yeterli miktardaki ek besinlere başlanılmalıdır. Yaşamın ilk yılında emzirmeye devam edilmelidir. Beslenme Vitaminler YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Vitaminler bilindiği gibi vücut tarafından üretilemeyen ama yasam için gerekli olan bileşiklerdir. Vitaminler genelde iki gruba ayrılır. Bunlar suda eriyen ve yağda eriyen vitaminler. Yağda eriyen vitaminler dört tanedir bunlar:A, D, E, K tir. Suda eriyenler ise şunlardır: B (B1 thiamin, B2-riboflavin, B6 piridoksin, B12)ve C vitamini (askorbik asit) Beslenme Vitaminler –Su da eriyen YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Bunlar B ve C vitaminleridir. Bu vitaminlerin özellikleri vücutta az bulunmaları ve depo edilmez olmalarıdır. Fazla alındıklarında ise idrar yolu ile atılır Beslenme Vitaminler –Yağda da eriyen YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Yağda eriyen A, D, E, K vitaminleri vücutta depo edilir. Fazla alındıkları zaman vücutta toksin etkisi yaparlar. Yetişkinlerde fazla alim onucu bas ağrısı, bulantı, saç dökülmesi, ishal gibi belirti gösterirler. Beslenme Vitaminler nasıl alınmalıdır? YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Vitaminler gerek duyulduğunda mutlaka bir hekim veya beslenme uzmanı denetiminde alınmalıdır. Onların hangisinin kullanılması gerektiği , alınma sıklığı ve dozu mutlaka bir uzman tarafından belirlenmelidir. Beslenme A Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU A vitamini, enfeksiyona karşı direnci arttırır, bazı kanser türüne karşı koruyucu etkisi vardır. Cildin, tırnakların ve saçların sağlıklı kalmasını sağlar. Diş ve diş etleri için büyük önem taşır. Yağda eriyen bu vitaminin bir kısmı cilt altındaki dokularda, böbrekte ve karaciğerde depolanır. Beslenme A Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Bedenin bu vitamini en iyi biçimde kullanabilmesi için D vitaminine gereksinim vardır. Bu vitamin cildin nemli kalmasını sağlar. İdrar yolları ve solunum enfeksiyonlarında bedenin direncini artırır. Gözlere, soğuk algınlığına ve öksürüğe yararlıdır. Beslenme A Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU A vitamini eksikliği cilt kuruluğuna, cildin nasırlaşmasına veya pullanmasına, böbrek taşlarına, zayıf diş oluşumuna, kötü sindirime, sinüzite, kulak iltihabına ve gece körlüğüne neden olur. Beslenme A Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Bu vitamin en çok balıkyağında bulunur. Kadınların günde 4 bin, erkeklerin 5 bin ünite A vitaminine ihtiyaçları vardır. Sık sık süt ve yumurtalı yiyecekler yiyen birisi A vitaminini yeterince ve hazır olarak almaktadır. Beslenme B1 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Birçok çeşidi bulunan B grubu vitaminlerin, önemli olan 12'si alınan besinlerde bulunan B1, B2 ve B3 vitaminlerin bulunmaktadır. Suda eriyen B1 vitamini iştahı önemli oranda etkiler; besinin sindirilmesine yardım eder ve bedeni enfeksiyona karşı korur. Beslenme B1 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Sinir dokularının normal çalışması için gereklidir. Bu vitamin eksikliği, çabuk yorulma, çabuk öfkelenme, asabiyet, unutkanlık, kaslarda ve baldırlarda ağrı, sık kalp atışı, bacaklarda şişme, çocuk seslerine katlanamama, iştahsızlık, yorgunluğa karşın uyuyamamak gibi belirtilerle anlaşılır. Beslenme B1 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Rafine edilmiş unlu maddeler yendiği oranda bu vitamine gereksinim artar. Tütün, alkol, şeker B1 vitaminini yok eder. Aldığı karbonhidratlı besinlerden yararlanabilmesi için bedenin bu vitamine gereksinimi vardır. Beslenme B1 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU B1 vitamini; kuşkonmaz, lahana, havuç, kereviz, hindistancevizi, greyfurt, limon, maydanoz, nar, turp, bira mayası, soya fasulyesi, yulaf, mısır, muz ve pirinçte bulunur. Beslenme B2 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU B1 vitaminine göre daha kolay depolanabilen ve ışık tarafından kolaylıkla yok edilebilen B2'nin eksikliği, gözlerde yanma ve kuruluk, dudaklarda çatlama, ayak altlarında yanma, kulakta ve burunda pullanma, titreme, sersemlik, hareketlerde ağırlaşma, sindirim bozukluğu, saç dökülmesi belirtileriyle ortaya çıkar. Beslenme B2 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU B2 vitaminin alınabileceği besinler arasında soya fasulyesi ve unu, buğdaylı maddeler, fındık, yerfıstığı, elma, lahana, havuç, ıspanak, greyfurt, kayısı, badem, yulaf, arpa, domates, hurma, şeftali, erik, pirinç, mısır, karnabahar vardır. Beslenme B3 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Nişastalı ve şekerli maddelerin sindirimi için gerekli olan B3 vitamini, kan dolaşımında, karaciğerin sağlıklı çalışmasında, baş ağrılarında ve zor işitmede yararlıdır. Beslenme B3 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Endişe, sessizlikte sesler işitmek, sersemlik, huzursuzluk, unutkanlık, diş etlerinde yumuşama, dilde şişme ve kırmızılık, B3 eksikliğinin belirtileri arasındadır. Bu vitamin; çimlendirilmiş buğday, buğday kepeği, bira mayası, patates, domates, havuç, fındık, ceviz, erik ve mercimekte bulunur. Beslenme B6 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU B6 vitamini eksikliği, alınan besin proteince yüksek, karbonhidratça düşük olduğu durumlarda böbrek taşına neden olabilir. Bu nedenle yüksek miktarda protein yüksek miktarda B6 vitamini gerektirir. Ellerde titreme, nedensiz huysuzluk, huzursuzluk, uykusuzluk, unutkanlık yaşlılıktan değil, B6 vitamini eksikliğinin belirtileri arasında yer alır. Beslenme B6 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Bu vitamin; bira mayası, kepekli un, sebze, marul, arpa, soya fasulyesi, yulaf ve muzda bulunur. B6 vitamini pişmeyle yok olduğu için çiğ şekilde alınmalıdır. B6 vitamini için günlük ihtiyaç, kadınlarda 1.6, erkeklerde ise 2 miligramdır. Beslenme B6 Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Fazla dozda alınması, yaşlılarda bağışıklık sistemini güçlendirmek ve bazı sinir sorunlarını tedavi etmekte kullanılırsa da, 6 ay süreyle günde 100 miligramdan fazla kullanmak sinirleri tahrip edebilir. Beslenme C Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU C vitamini, kişiyi bakterilere karşı korur, damarların sağlığını sürdürür. Bu vitaminden her gün bir miktar almak şarttır.. C vitamini kandaki kalsiyumun bedene dağılışında büyük rol oynar. Beslenme C Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Eksikliği damarların çatlamasına, kemiklerin kolay kırılmasına, eklemlerde ağrıya, diş etlerinde kanamaya, soğuk algınlığına, damar şişmelerine, sırta ağrı veren disk şikayetlerine, soluk kesikliğine, bedensel halsizliğe, hızlı kalp atışına, baş ağrısına, bitkinliğe yol açar. Beslenme C Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Portakal, greyfurt, limon, lahana, çilek, kivi, ıspanak, kavun, domates, pancar yaprağı, yeşil fasulye, bezelye, yeşil biber gibi sebze ve meyvelerde bulunur. Kadınlarda ve erkeklerde her gün alınması gereken en az miktarı, 60 miligramdır. Beslenme C Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Sigara içenlerin en az 100 mg. C vitamini almaları gerekir. Günde 1 grama kadar güvenle alınabileceği belirlenmiştir. Daha yüksek dozları sindirim sisteminde tahrişlere neden olabilir. Uzun süre yüksek dozda kullanılmasının, böbrek taşı ihtimalini arttırdığı da bilinmektedir. Beslenme D Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Kalsiyum sindirimi için gereklidir. İnsan vücudu yaşlandıkça birçok nedenlerden dolayı bedende D vitamini azalır. Aldığımız günlük besinlerde D vitamini pek yoktur. Balık yağında D vitamini boldur. Kadın ve erkeklerde her gün alınması gereken en az doz 200 ünitedir. Beslenme D Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Düzenli süt içenler ya da süt ürünleri tüketenlerin yeterince D vitamini aldığı söylenebilir. Ayrıca vücut güneş ışınlarına maruz kaldığında, kendisi de D vitamini üretir. Yaşlılıkta kemiklerin zayıflamasına (osteoporoz) karşı, günde 400 - 800 ünite kadar D vitamini takviyesi alınması yararlı olmaktadır. Beslenme D Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Günde bir litreden fazla süt içen ya da buna yakın süt ürünü tüketen kişilerin ayrıca D vitamini almaları risk yaratabilir. Günde 1000 üniteye kadar D vitamini alınması güvenli olarak nitelendirilirken, günde 5 bin üniteden fazla alınınca böbrekler ve kalpte hasar riski doğabilir. Beslenme E Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Yağda eriyen bu vitaminin en önemli özelliği A vitaminin vücutta korunmasıdır. Hücrelerin daha uzun yaşamasını ve yenilenmesini sağlar. Çimlendirilmiş buğday, tohumlu besinler, soya fasulyesi yağı, arı sütü, ceviz, marul, su teresi, kereviz, maydanoz, ıspanak, lahana, mısır yağı, mısır ve yulafta bulunur. Beslenme E Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Kadınların her gün 12 ünite, erkeklerin de 15 ünite almaları gerekir. Kalp damar hastalıkları, kanser ve katarakta karşı koruyucu olduğu bilinmektedir. Diğer ilaçlarla birlikte kullanıldığında Parkinson hastalığında olumlu etkiler gösterdiği, kalp krizlerinde hasarın azaltılmasında yararlı olduğu ve yaşlılarda bağışıklığı arttırdığı ileri sürülmektedir. Günde bin üniteye kadar güvenli olduğu bilinmektedir Beslenme K Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Kanın pıhtılaşmasını sağlar. Yaraların iyileşmesine yardımcı olur. Bir yerimizi kestiğimizde kan durmuyorsa beden K vitamininden yoksun demektir. Bu vitamin bağırsaktaki bakteriler aracılığıyla bedende oluşur. Soya fasulyesi yağı, fındık, ceviz, domates, havuç ve yeşil sebzelerde bulunur. Beslenme P Vitamini YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Atardamar ve toplardamarların sağlığı için önemlidir. En iyi kaynağı limon ve portakal, özellikle de kabuklarıdır. Beslenme Akıllı Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU sağlıklı büyüme-gelişmesine katkıda bulunmak ve ileri yaşlarda gelişebilecek kronik hastalıklardan korunmaları için akıllı beslenmeyle ilgili bilgilendirilmeleri gerekir. Akıllı beslenme alışkanlığı 10 adımda edinilebilir. Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 1. Düzenli spor yapın. Yeterli kalori alarak boyunuza uygun tartıyı koruyun. Kahvaltının günün en önemli öğünü olduğunu unutmayın, öğün atlamayın! Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 2.Sağlıklı yağ seçin. Katı yağ tüketmeyin. Sıvı yağ olarak ayçiçek yağı, mısırözü yağı, fındık yağı, soya yağı yerine zeytinyağı tercih edin. Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 3. Beyaz un ve bundan yapılan beyaz ekmek, poğaça, açma, börek gibi ürünler yerine tam buğday ekmeği, tam çavdarlı ekmek ve sandviç tüketin. Pirinç ve patates yerine bulgur, makarna tercih edin. Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 4. Çok miktarda, değişik renkte sebze ve meyve tüketin. C vitamini ve A vitamininden zengin besinleri bilin, aynı gün içinde kullanın. Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 5. Farklı kaynaklardan aşırıya kaçmadan protein tüketin. Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 6. Kemik sağlığı için yağı azaltılmış süt ve sütlü ürünler, yeşil yapraklı sebze kullanarak kalsiyumdan zengin beslenin. Beslenme Akıllı Beslenme de 10 Adım YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 7. Kansızlığı önlemek için demir, kronik hastalıklardan korunmak için folik asitten zengin beslenin. Mineral ve vitamin ile zenginleştirilmiş besinler kullanın. Beslenme Bebek beslenme Tekniği YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Anne Sütü ile Beslenme Tekniği Bebekleri Fincandan Besleme Tekniği Bebekleri Biberon ile Besleme Tekniği Beslenme Besin Grupları YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU a. Süt ve Ürünleri b. Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagil, fındık, vb. c. Taze sebze ve meyve d. Tahıllar (ekmek, pirinç, bulgur, bisküvi vb.) Beslenme Besin Hırsızları YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Vücudunuz bir tapınak. Vücudunuza ne sunarsanız onun bir parçası haline geliyor. Doğru beslenmede yiyip içtikleriniz kadar, yemeyip içmediklerinizde önemli. Bazı yiyecek ve çecekler hırsız. Beslenme Besin Zehirlenmesi YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Besin zehirlenmesi nedir? Besin zehirlenmeleri neden, nasıl olur ? Hangi besinlerde dikkatli olunmalı ? Kimler risk altında ? Besin zehirlenmelerinde tedavi nasıldır ? Hangi durumlarda doktora başvurulmalı ? Zehirlenen kişi nasıl beslenmeli ? Besin zehirlenmesi nedir ? Beslenme Beslenme Sorunları YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Süt İçmek İstemiyor Et Yemek İstemiyor Sebze Yemek İstemiyor Hep Şekerli Şeyler Yemek İstiyor Beslenme Süt içmek istemiyor YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Sütü bazıları soğuk, bazıları sıcak ya da ılık sever. Çocuğunuzun nasıl sevdiğini deneyerek bulun. Bardağına renkli kamışlar koyun onlarla içmeyi sevebilir. Sütlaç, muhallebi gibi tatlılar yapın. İçine meyve ezip koyabilirsiniz. Peynir ve yoğurt da süt yerine geçer. Yemeklerin üzerine yoğurt ya da peynir ekleyebilirsiniz. Beslenme Et Yemek istemiyor YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Yumurta sarısının da besin değeri aynıdır, doğrudan ya da terbiye ve kek içinde yumurta verilebilir. Fındık, ceviz gibi kuru yemişlerde de etlerdekine benzer maddeler vardır. İki yaşından büyükse kuruyemiş olarak verin, küçükse fındıklı, cevizli kek yapın. Sütlü tatlılara dövülmüş ceviz koyun. Beslenme Et Yemek istemiyor YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Köfte sert geliyor olabilir, dolmalara kıyma eklemeyi deneyin. Kırmızı et sevmiyorsa tavuk ya da balık da olabilir. Makarna seviyorsa üstüne kıymalı sos yapın. Kıymalı börek ya da poğaça sevebilir. Mercimek, nohut, kuru fasulyede de et gibi protein ve mineraller vardır. Seviyorsa bunlardan yemek yapın. Beslenme Sebze Yemek istemiyor YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Meyveler de sebze yerine geçer, istediği meyveleri ya da meyve sularını verin. Salatalık, havuç gibi sebzeleri çiğ olarak çubuk biçiminde hazırlayın, hoşuna gidebilir. Evde siz de sebze yemekleri yiyin zamanla görerek alışır. Sevdiği yemeklere (çorbalara, köfteye, soslara) rendelenmiş olarak sebze ekleyin farketmeden yer. Beslenme Yediklerimiz Nasıl Harcanır? YUNUS 3 dilim ekmek 79 dakika yürüyüş veya 45 dakika ev temizliği Kaşarlı tost 18 dakika jimnastik veya 11 dakika ip atlama 100 gr. pastırma 125 dakika kayak veya 36 dakika ev temizliği 1 kase mercimek çorbası 44 dakika yürüyüş veya 12 dakika ip atlama 1 tabak patlıcan musakka 28 dakika jimnastik veya 36 dakika ev temizliği 1 cheesburger 65 dakika jimnastik 39 dakika ip atlama 1 tabak zeytinyağlı barbunya 160 dakika kayak veya 80 dakika yürüyüş 1 adet muz 25 dakika yürüyüş veya 50 dakika kayak 1 dilim üzümlü kek 17 dakika jimnastik veya 22 dakika ev temizliği EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Beslenme Günlük Kalori İhtiyacı YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Herkesin günlük belirli bir kaloriye ihtiyacı vardır. Bu konuda aşağıdaki tablodan faydalanabilirsiniz. Yaptığınız aktiviteye göre, vücut ağırlığınızı belirtilen sayıyla çarpın, çıkan sayı almanız gereken kaloriyi gösterecektir. AKTİVİTE ERKEKLER İÇİN KADINLAR iÇİN Hafif Orta Yoğun Ağırlık x 37 Ağırlık x 42 Ağırlık x 51 Ağırlık x 35 Ağırlık x 37 Ağırlık x 44 Beslenme Doğru Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Doğru beslenme, sağlıklı bir vücud için gerekli değişik besin maddelerini yeterli oranda kapsayan beslenme şeklidir. Beş önemli besin maddesi vardır. •Karbonhidrat •Yağ •Protein •Vitamin •Mineral Beslenme Doğru Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Nişasta ve liften zengin yiyeceklere ağırlık verin. Kahverengi ekmek,makarna,pirinç,patates,baklagiller,c ereallar. Günde en az 5 porsiyon meyve ve sebze yeyin. Beslenme Doğru Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Şekerli ve şekerli yiyecekleri, içecekleri mümkün olduğunca azaltın. Günde en az 8 bardak su için Çay ,kahve,gazoz,kolayı azaltın. Tuz kullanmayın. Tuzlu yiyecekleri azaltın. Alkol kullanıyorsanız miktarına dikkat edin. Beslenme Doğru Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Değişik renklerdeki meyve ve sebzeleri tercih edin. Renkli beslenin. Doymuş yağ içeren yiyeceklerden uzak durun. Yağlı etler,tere yağı,margarinler, tam yağlı süt,peynir,krema,bu yağlarla yapılmış bisküviler, kurabiyeler, kekler, börekler, tatlılar, yemekler. Beslenme Dondurma -Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Dondurma genelde halk arasında bilinenin tersine, yalnızca yaz aylarında tüketilmesi gereken bir besin değildir. Kışın tüketildiğinde çocuklarda boğaz ağrısı ya da soğuk algınlığına yol açmaz. Ayrıca diyabetik hastalar ya da enerji kısıtlaması gereken hastalar için piyasada tatlandırıcılar ile hazırlanmış dondurmalar da vardır. Beslenme Ekmeğin Beslenmedeki Yeri YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Günlük kalorinin yaklaşık %40'1 ekmekten karşılanıyor. Oysa ekmek gerekli vitamin ve diğer bileşikleri yeterince içermiyor. Bu yetersizliğin sonucu; gebe ve emziren kadınlar, okul çocukları günlük gerekli besinleri alamıyor. Beslenme Türk Mutfağı YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Türk kültüründe gelenekselliğini hemen hiç bozulmadan sürdüren önemli bir dal da geleneksel sofra kültürüdür. Beslenme Beslenmede Kafeine Dikkat YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Kafein nedir? Hangi besinler ve içecekler kafein içerir? Kafein besinlere neden eklenir? Tüketilen kafein miktarının sınırı ne olmalıdır? Kafeinin kısıtlanmasına gerek var mıdır? Kafein dehidratasyona neden olur mu? Kafein çocuklar için zararlı mıdır? Beslenme Minareller YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Mineraller sağlığımız için gerekli olan inorganik maddelerdir. İkiye ayrılırlar; 1.makro mineraller 2.mikro mineraller. Beslenme Dengeli Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Dengeli beslenip Sağlıklı düşünen, araştıran, etkin iletişim kuran, risk alabilen, bilgi sahibi, kendini rahatlıkla ifade edebilen, başkalarının duygularını da anlayabilen bireyler in yetişmesinde dengeli beslenme Büyük rol oynar. Beslenme Yaşlılıkta Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Uygun vücut ağırlığı korunmalı Her öğünde 4 besin grubundan yemeğe çalışılmalı Yağ ve kolesterol tüketimi sınırlanmalı Posa tüketimi artırılmalı Su tüketimi artırılmalı Beslenme YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU Türkiye’nin Geleceği İçin Çocuklara Sağlıklı Bir Gelecek Beslenme Kaynaklar YUNUS EMRE İLKÖĞRETİM OKULU 1.Prof. Demirci Kapak:Renkli selefonlu karton kapak Ebadı: 17 x 24 cm 300 sayfa.Basım Yılı: 2002 Kitap hakkında detaylı bilgi için Lütfen tıklayın 2. http://kadinsagligi.com/beslenme/ 3. http://www.yemekicmek.com/ 4.http://saglik.tr.net/cocuk_sagligi_beslenme.shtml 5. http://www.saglik.gov.tr/ 6. http://saglik.tr.net/genel_saglik.shtml 7. http://www.gym-center.com/beslenme.htm