T. C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH

T. C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
EDEBİYAT FAKÜLTESİ
TARİH BÖLÜMÜ LİSANS DERS İÇERİKLERİ
A. ZORUNLU DERSLER
I. Yarıyıl
Tarih Metodu (3 KR, 5 AKTS)
Dersin amacı Tarih bölümünde okuyan öğrencilere tarih metodunu kazandırmaktır. Ders tamamlandığında
öğrenciler ileride tarih alanında yapacakları araştırmalarda kullanabilecekleri farklı metotları öğrenir.
Eskiçağ Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Eskiçağ tarihinin kapsamı ve kaynakları hakkında öğrencileri bilgilendirmek ve Eskiçağ tarihinin, tarihin diğer
dönemleri için temel teşkil ettiğinin kavranmasını sağlamak. Eskiçağ tarihinin kaynakları, kronolojik ve coğrafi
sınırı, Mezopotamya ve Mısır uygarlıkları, Girit ve Miken uygarlıkları, klasik Yunan tarihi, Roma tarihi.
Ortaçağ Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Çok uzun bir zaman dilimini içine alan Ortaçağ dönemi boyunca Avrupa ve İslam dünyasında hüküm sürmüş
olan devletlerin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültür tarihleri ana hatlarıyla anlatılır.
Yeniçağ Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Genel anlamda Tarih çalışmaları ve amaçları, Yeniçağ Osmanlı Tarihinin sınırları ve ilgi alanları ile Mühimme,
Tapu Tahrir ve Şer‘iye Sicilleri Defterleri gibi temel kaynak serileri üzerinde durulmakta; yerli ve yabancı
araştırmacılarca gerçekleştirilen öncü çalışmalar, Yurt içinde ve dışında bulunan ilgili araştırma kurumları ve
bu kurumların yayın organları tanıtılmaktadır.
Osmanlıca Metin ve Gramer I (6 KR, 9 AKTS)
Osmanlı alfabesi tanıtılarak Osmanlı Türkçesinin gramer özellikleri; cümle kuruluşları, Osmanlıcada
kullanıldığı ölçüde Arapça ve Farsça dil ve gramer konuları üzerinde durulmaktadır. Tarih Bölümü birinci
sınıflarına özgü olarak seçilen metinler üzerinde okuma ve anlama çalışmaları yapılmaktadır.
Türk Dili I (2 KR, 2 AKTS)
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I (2 KR, 2 AKTS)
Yabancı Dil I (2 KR, 2 AKTS)
Güzel Sanatlar I (1 KR, 1 AKTS)
II. Yarıyıl
Tarih Metodu Uygulaması (2 KR, 2 AKTS)
Tarih Metodu dersini alan öğrencilerin edindikleri bilgileri uygulamaya geçirmelerine imkân sağlar.
Yakınçağ Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti’nin en sıkıntılı dönemi olarak bilinen Yakınçağ tarihi (1789-1919) hadiselerini bilimsel veriler
ışığında öğrenciye aktarmak, bu döneme dair bir tarih bilinci kazandırmak, söz konusu bilgilerin daha derinlikli
öğrenilmesi için ihtiyaç duyulan kaynakların tanıtımı ve kaynak temininde önemli olan kütüphane ile arşivlerin
öğrenilmesi temel amaçtır.
Genel Türk Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Bu dersin amacı birinci sınıfa gelen öğrencilere M.Ö. 3000 yılına uzanan Türk tarihi hakkında bilgi vermek,
daha sonraki dönemlerde alacakları İslam Öncesi Türk Tarihi alanındaki derslere hazırlık yapmaktır.
Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Tarih bölümünde okutulacak Türkiye Cumhuriyeti tarihi merkezli derslere esas teşkil edebilecek temeli, bakış
açısını kazandırmayı, bu alanın önemli kaynaklarını tanıtmayı amaçlar.
Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihine Giriş (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı tarihi genellikle çağlar ayırımı içinde siyasî ve askerî tarih okunmasına karşı, Osmanlı tarihini bir
bütün halinde ve çağdaş tarih öğretimi ve araştırmalarına paralel olarak müessese, teşkilat ve medeniyet tarihi
çerçevesinde ele alınması hususunda genel bir tanıtım ve hazırlık yapılması amaçlanmıştır.
Osmanlıca Metin ve Gramer II (6 KR, 9 AKTS)
Öğrencilere Osmanlı Türkçesi ile yazılmış matbu metinler verilir. Metinler, okunup değerlendirilir, anlaşılması
sağlanır. Bu dersin sonunda katılımcının, Osmanlı Türkçesini öğrenmiş bir şekilde, en azından eski Türkçe ile
yazılmış matbu bir eserden bilimsel seviyede yararlanabilecek duruma gelmesi temel hedeftir.
Türk Dili II (2 KR, 2 AKTS)
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II (2 KR, 2 AKTS)
Yabancı Dil II (2 KR, 2 AKTS)
Güzel Sanatlar II (1 KR, 1 AKTS)
III. Yarıyıl
Eski Anadolu Tarihine Giriş (2 KR, 4 AKTS)
Eski Anadolu tarihi ile ilgili temel kavramları, eski Anadolu tarihinin kronolojik dönemleri, eski Anadolu
tarihini oluşturan kronolojik süreçteki siyasal olaylar, Eskiçağ Anadolu tarihini oluşturan dönemlerin kültürel
yapısı Eskiçağ Anadolu tarihini oluşturan dönemlerin kültürel yapıyı yansıtan maddi kültür kalıntıları ve
Eskiçağ’da Anadolu’nun çağdaş diğer Yakındoğu kültürleriyle ilişkileri.
Eski Mezopotamya Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Mezopotamya’da Prehistorik Çağlar’dan Babil’in yıkılışına kadar uzanan tarihsel süreç anlatılmaktadır.
Öncelikle Mezopotamya tarihinin kaynakları ele alınmakta, yazılı ve arkeolojik kaynak tanımlanmaktadır. Daha
sonra Mezopotamya coğrafyası anlatıldıktan sonra bölgedeki ilk yerleşmeler, bölgenin tarihöncesi kültürleri
tanıtılmaktadır. Daha sonra Mezopotamya coğrafyasında devletleşme süreci, erken hanedanlar dönemi, Sami
toplumlarının Mezopotamya’ya gelişi, Akkadlar, III. Ur sülalesi (Yeni Sümer Devleti), başlıkları altında
değerlendirilmektedir. Mezopotamya’nın II. binyıl tarihi dersin ana içeriğinin başında gelir. M.Ö. I. binyıl
Mezopotamya kültürleri ve bu dönem siyasi gelişmeleri ise Aramiler, bir imparatorluğun doğuşu: Yeni Assur
Krallığı ve sanatı, Yeni Babil (Kalde) Krallığı gibi konu başlıklarında değerlendirilir.
Bizans Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Roma İmparatorluğu’nun (İmperium Romanum) devamı olan Bizans veya Doğu Roma İmparatorluğu’nun XI.
Yüzyılın sonlarına kadarki dönemi ve bu süreçteki iç, dış mücadele ve faaliyetleri dersin içeriğini
oluşturmaktadır.
Kuruluş Devri Osmanlı Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Osmanlı Devleti’nin siyasi bir teşekkül olarak ortaya çıkışı, kuruluş dönemine dair akademik tartışmalar,
Anadolu’da siyasi birliğin sağlanması ve imparatorluk sürecinin başladığı II. Mehmed dönemine kadar Osmanlı
siyasi ve askeri tarihi ele alınmaktadır.
Türk Kültür Tarihine Giriş (2 KR, 5 AKTS)
Kültür nedir, medeniyet nedir, kültür ile medeniyet arasındaki farklar nelerdir, Türk kültürünün temeli olan aile
kavramının ele alınması, Türk kültürünün menşei meselesi: İskit nazariyesi, İndo-Germen nazariyesi, Altaylı
nazariyesi; Türk kültürünün esası nedir? (asalak, köylü, çoban, göçebe, bozkır kültürü mü?), Türk kültürünün
iki ana unsuru olan dil ve din konuları geniş şeklide ele alınmaktadır.
IV. Yarıyıl
Eski Mısır Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Prehistorik çağlardan Yunan-Roma dönemine kadar Mısır tarihi konu edilmektedir; Eski Mısır’ın coğrafyası,
eski Mısır kültürünün keşfi yapılan ilk araştırmalar, tarihsel süreç: hanedanlar öncesi dönem, erken hanedanlar
dönemi, Eski Krallık, I. ara dönem, Orta Krallık, II. ara dönem, Yeni Krallık, III. Ara dönem, geç dönem-Assur
ve Pers hâkimiyeti, güzel sanatlar ve mimari: heykel, kabartma ve resim, mimari, eski Mısır’da yaşam,
konularını kapsamaktadır.
İslam Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
İslâm’ın doğuşu, Hz. Muhammed’in Mekke ve Medine dönemlerindeki tebliği, ilk dönem İslâm fetihleri ile
dört halife dönemlerindeki idarî, askerî ve dinî açılardan İslâm devletinin durumu tarihî seyri içerisinde
işlenecektir.
Selçuklular Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Türklerin İslâmî devirde kurdukları en büyük devletlerden birisi olan Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun ve
aynı hanedana mensup olan şahıslar tarafından kurulan Anadolu Selçukluları, Kirman Selçukluları, Irak
Selçukluları ve Suriye Selçukluları’nın Türk, İslâm ve dünya tarihleri açısından işgal ettikleri yer ve konum,
dersin konusunu teşkil etmektedir.
Yükseliş Devri Osmanlı Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Osmanlıların bir beylik ve devlet halinden, çok dinli, çok milletli ve geniş coğrafî alanlara yayılmış çeşitli
beylik ve devletleri hâkimiyetine alarak “imparatorluk” haline gelmesi; dünya politikasını belirleyici konuma
ulaşması, kaynaklara ve araştırmalara dayanılarak ele alınmaktadır.
Doğu Avrupa Türk Tarihi (2 KR, 5 AKTS)
Dersin amacı Avrupa’daki Türk varlığını tarihsel kaynaklarıyla kavratmak ve Avrupa’da kurulmuş Türk
devletlerini tanıtmaktır. Ders, Sabir, Hazar, Avar, Peçenek, Kuman-Kıpçak Bulgarlar gibi Doğu Avrupa’da
kurulan Türk devletlerinin siyasî tarihlerini ihtiva etmektedir.
V. Yarıyıl
Haçlı Seferleri Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Haçlı Seferleri düşüncesinin doğuşu ve amaçları, Anadolu tarihi açısından önem taşıyan Birinci Haçlı Seferi,
1101 Yılı Haçlı Seferleri, İkinci Haçlı Seferi, Üçüncü ve Dördüncü Haçlı Seferleri ve 1096-1291 yılları
arasında Doğu’ya düzenlenen diğer Haçlı Seferleri hakkında temel bilgileri içermektedir.
Islahat ve Tanzimat Dönemleri Osmanlı Tarihi (1774-1876) (2 KR, 4 AKTS)
Bu derste, 1839 senesinde ilan edilen Tanzimat Fermanı ve özellikle 1908 senesinde Meşrutiyetin ilanı ve
sonrasında yaşanan gelişmeler ışığında, XIX. Yüzyıl ile XX. Asrın ilk çeyreği içinde Osmanlı tarihinde
meydana gelen olaylar ele alınmaktadır. Dönem itibariyle, Osmanlı tarihinin karışık bir periyodunu teşkil eden
bu zaman zarfı, aynı zamanda tarihî, siyasî olayların daha da globalleştiği, uluslar arası boyut kazandığı bir
dönemdir. Bu bağlamda katılımcıya, tarihi olaylara çok boyutlu bakmanın sahip olduğu önem de gösterilmiş
olacaktır.
Avrupa Tarihi (Rönesans-Reform) (2 KR, 4 AKTS)
Erken modern dönemde Avrupa’da yaşanan değişimler, milli devletlerin ortaya çıkışı, coğrafi keşifler,
Rönesans ve Reform hareketleri ve bunların doğurduğu sonuçlar, Osmanlı tarihiyle olan ilişkileri de göz
önünde tutularak işlenmektedir.
XVII-XVIII. Yüzyıl Osmanlı Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
XVII. yy. bir değişim ve dönüşüm süreci olarak ele alınmakta, Osmanlı İmparatorluğunun içinde bulunduğu
siyasî, ekonomik ve sosyal şartlar çerçevesinde meydana gelen gelişmeler tahlil edilmektedir. Ayrıca Lale
devrinden itibaren III. Selim zamanına kadar askeri, siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeler, toplumsal
hareketlerle birlikte incelenmektedir.
Türk Devlet Teşkilatına Giriş (2 KR, 5 AKTS)
Devlet nedir, Türklerde devlet fikrinin doğuşu, Türk devletinin kuruluş özelliği (aile, urug, boy / ok / bodun, il);
Türklerin fazla devlet kurmalarının sebepleri, Türk devleti aşiret devleti mi değil mi, Türklerde tam otorite,
devlet anlayışı (Başkanlık sistemi); Türk devleti göçebe mi idi, kutsal Türk devleti anlayışı, Türklerde devletin
baba telakki edilmesi, Türk- İslam devletinin özellikleri, Türklerde cihan hâkimiyeti ülküsü anlatılmaktadır.
VI. Yarıyıl
Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Eski Anadolu Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Dersin başlangıcında M. Ö. 4. yüzyıl öncesinde Anadolu’nun durumu kısaca özetlenmekte ve sonrasında Büyük
İskender ve onun halefi olarak ortaya çıkan Antigonos’lar, Seleukos’lar ve Ptolemaios’lar krallıklarının
çekişmesinde cephe konumunda olan Anadolu topraklarındaki şehir devletleri ve kırsal kesimde yaşayan halkın
konumu anlatılmaktadır. Dersin ikinci bölümünde Roma imparatorluk devrinde Anadolu halkının durumu
Anadolu’da kurulan Roma eyaletleri ve Roma devleti ile Anadolu’da oluşan yerel krallıklar arasındaki ilişkiler
anlatılmaktadır.
Anadolu Türk Beylikleri (2 KR, 4 AKTS)
Anadolu’da Türkiye Selçukluları ile Osmanlı Devleti arasında bir geçiş dönemi olan beylikler devrinde
Anadolu’da hüküm sürmüş olan Türk beyliklerinin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültür tarihlerini ana hatlarıyla
anlatılır.
Avrupa Tarihi (Yakın Zamanlar) (2 KR, 4 AKTS)
Bu derste, 1789 Fransız İhtilali’nden başlamak üzere günümüz Avrupa’sını oluşturan tarihi süreç üzerinde
durulacaktır. Burada amaçlanan öğrencini hem Avrupa tarihi hakkında belirli bir bilgi birikimine sahip olmasını
sağlamak hem de Osmanlı tarihini değerlendirirken daha sağlıklı bir yaklaşım elde etmesidir.
Türk İstiklâl Harbi (2 KR, 4 AKTS)
Mondros Mütarekesinin imzalanmasından sonra Türkiye’nin dört bir yandan başlayan düşman işgallerine karşı
verdiği bağımsızlık mücadelesi ve yapılan savaşlar incelenir.
Osmanlı Devletinin Merkez ve Taşra Teşkilatı (2 KR, 5 AKTS)
Osmanlı Devleti’nde merkezi idarede bürokrasinin nasıl işlediği gözden geçirilip, buna bağlı olarak yöneticiler
ve bağlı birimlerin görevleri, yetkileri ve etkinlikleri incelenmektedir. Ayrıca Osmanlı Devletinin başkent
dışındaki idari sistemi olan taşra teşkilatı ele alınıp, eyaletlerden en küçük kadılıklara kadar merkeze bağlı
birimlerin, göçebeler gibi daha bağımsız grup ve toplulukların merkezi idare ile ilişkileri ile kendi içlerindeki
yönetim biçimleri ele alınmaktadır.
VII. Yarıyıl
Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Tarihi I (2 KR, 5 AKTS)
Bu ders, Osmanlı Tarihi’nin, II. Abdülhamid’in tahta çıkışı ile başlayıp saltanatın ilgasına kadar devam eden
dönemi Meşrutiyet devri olarak anılır. Ders içeriği olarak bu dönem; II. Abdülhamid’in tahta çıkış öncesi
meydana gelen olaylar ile başlar ve Cumhuriyetin ilanına kadar devam eden zaman dilimi içinde, siyasi, askeri,
idari, sosyal ve kültürel olayları konu edinir.
Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I (2 KR, 4 AKTS)
Osmanlı Devleti’nden devralınan miras; Cumhuriyetin ilânı ve önemi; hilâfetin kaldırılması; Türkiye
Cumhuriyeti’ni lâikleştiren yasalar; Atatürk’ün tarih, dil ve devlet anlayışı; Cumhuriyet ideolojisini yerleştirme
çabaları; devlet yönetiminde gerçekleştirilen düzenlemeler; Halkevlerinin ve Halkodalarının çalışmaları; Kadro
Hareketi; Atatürk’ün 1923-38 yılları arasında gerçekleştirdiği işlerin değerlendirilmesi konuları anlatılmaktadır.
Osmanlı Dönemi Türk Kültür Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Osmanlı tarihi boyunca devlet ve toplumun gelenekleri ve yaşam tarzı kendi çağları içinde incelenmektedir.
Konular Osmanlı sarayında ve şehrinde gündelik hayat, törenler, kutlamalar, sanat hayatı, müzik ve edebiyata
dair ayrıntılarla birlikte ele alınır.
Osmanlı Sosyal Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Osmanlı toplumunun yapısı, yaşayış tarzı, halka hizmet veren çeşitli sosyal kurumları, sosyal hayatın kontrolü
Osmanlı sosyal güvenlik sisteminin ayrı ayrı incelenerek Osmanlı Sosyal Hayatının sınırlarının çizildiği bir
programdır.
XIII-XX. YY. Asya Türk Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Cengiz Han’ın siyasi faaliyetleri, Altın-Orda Hanlığı, İlhanlılar Devleti, Çağataylılar, Timurlular, Babürlüler,
Kazan, Kırım, Astarhan Hanlıkları ile Türkistan’ın siyasi tarihini ihtiva etmektedir.
VIII. Yarıyıl
Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Tarihi II (2 KR, 5 AKTS)
Tarih öğrencilerinin; Meşrutiyet döneminin olaylarını öğrenmelerini, bu dönemi bütün yönleriyle tanımalarını;
dönem hakkındaki kaynak, literatür ve akademik çalışmalara dair bilgi edinmelerini; dönemin olaylarına
akademik bir perspektifle bakmalarını sağlamak bu dersin amacıdır.
Çağdaş Dünya Tarihi (2 KR, 5 AKTS)
Türkiye'nin stratejik ve tarihi konumu; Türkiye'nin komşuları ile ilişkileri; İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya,
SSCB/Rusya Federasyonu, Çin, Japonya ve ABD'nin dünya politikaları; BM, AGİT; Avrupa Birliği; dünyadaki
ekonomik oluşumlar (NAFTA, PAFTA, KEİB, ECO gibi); Kafkasya ve boru hatları; Orta Doğu ve Kuzey
Afrika konuları okutulmaktadır.
Türkiye ve Yeni Türk Cumhuriyetleri (2 KR, 4 AKTS)
Türkiye ile Türk Cumhuriyetlerinin (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın)
vatandaşlarının ortak tarihi ve kültürel bağlarının öğrenilir, Türkiye ve Türk Cumhuriyetlerinin aralarındaki
münasebetler; siyasî, iktisadî ve kültürel işbirliğinin gelişimi incelenir.
Osmanlı İktisat Tarihi (2 KR, 4 AKTS)
Osmanlı Devletinin İktisadî yapısının temellerinin sunulduğu, malî kurumların işlev ve fonksiyonlarının
belirtilerek devletin genel iktisadî portresinin çıkartıldığı bir derstir.
B. SEÇMELİ DERSLER
III. Yarıyıl
Atatürkçü Düşünce Sisteminin Temelleri I (2 KR, 3 AKTS)
Atatürkçü Düşünce Sisteminin Temelleri I dersinde Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş temelleri ve Mustafa
Kemal Atatürk’ün Düşünceleri işlenecektir.
Osmanlı Paleografyası (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devletinde kullanılan yazı çeşitleri, özellikleri ve kullanım alanlarını konu alan bir derstir.
XIX. Yüzyıl Balkan Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Bu derste, Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla başlayan ve Balkan Savaşlarına kadar Balkan topraklarında yaşanan
siyasi olaylar ele alınmaktadır. XIX. Yüzyılda Osmanlı idaresinden ayrılıp bağımsızlıklarını elde eden birçok
devletin siyasi ve sosyal yapısı incelenmektedir.
Yeniçağ Osmanlı Tarihi Metinleri I (2 KR, 3 AKTS)
Öğrencilerin ilk sınıfta aldıkları Osmanlıca temel bilgisi dikkate alınarak, Osmanlı dilinin gramer kuralları
tekrarlanmakta; belirli bir sıra ve düzen içinde seçilen Osmanlı erken modern dönemine ait tarihi metinler
okunarak genel kabul gören kurallara uygun biçimde yeni harflere çevrilme çalışmaları yapılmaktadır.
Eski Anadolu Tarihi Semineri (2 KR, 3 AKTS)
Anadolu tarihini oluşturan dönemler ele alınarak, söz konusu dönemlerin önemli süreçleri; Anadolu’nun
Prehistorik Kültürler, Asur Koloni çağı, Anadolu'da Hitit Dönemi, Geç Hitit Krallığı, Urartular, Frigler ve
Lidyalılar ile ilgili konular belirlenerek, öğrencilere seminer konusu olarak verilmektedir.
İlk Müslüman-Türk Devletleri Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Türklerin İslâmiyeti Kabulü, İlk Müslüman Türk Devletlerinin Siyasi, Sosyal ve Ekonomik Tarihi.
Karadeniz’in Kuzeyindeki Türk Devletleri (2 KR, 3 AKTS)
Karadenizin Kuzeyinde kurulmuş olan Türk devletlerinden Hazarlar, Peçenekler, Uzlar, Kuman-Kıpçaklar,
Gagauzların siyasi tarihleri anlatılmaktadır.
İslam Öncesi Türk Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Türk Göçleri, sebepleri ile Asya Hun İmparatorluğu, Ak-Hun Devleti, Türgiş, Kırgız ve Kazak tarihi konu
edilmektedir.
Türk Denizcilik Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Klasik dönemde Türk Denizciliğinin gelişme safhaları, uluslararası rekabette Türk denizciliği, 19. yüzyıl
sonrası Türk denizciliğinde reformlar ve sistemin işleyişi, tarihte deniz politikalarında yapılan hataların tespiti,
önemli Türk denizcileri ve deniz tarihçilerinin öğrenilmesi.
Türk Dünyasında Fikir Hareketleri (2 Kr, 3 AKTS)
Türk Dünyasında eğitim, kültür ve fikir hareketleri incelenir, Türk toplumları içinde modernleşme faaliyetleri
ve ileri gelen aydınların görüşleri anlatılır.
Türk-Rus Münasebetleri (2 KR, 3 AKTS)
Rus milletinin devletleşme ve milletleşme dönemlerini tarihi süreç içerisinde ele almak ve bu süreç içerisinde
en fazla komşuluk ilişkisi yaşadığı Türk devlet ve kavimleriyle olan münasebetleri hakkında bilgi sahibi olmak.
Yakınçağ Tarihi Kaynakları I (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı Tarihi Kaynakları I ve II olmak üzere iki yarıyıllık bir derstir. Öğrencilere derste, tarih
araştırıcısı için gerekli olan temel bilgiler; müracaat/ el kitapları; biyografik ve bibliyografik eserler; lügat ve
ansiklopediler; vekayinameler; hususi tarihler, arşiv kaynakları, süreli yayınlar/ salnameler, gazeteler ve
hatıralar hakkında bilgi verilmektedir. Bu eserlerin tarih araştırmalarındaki önemi üzerinde durulmakta, örnek
metinler incelenmektedir
Temel Arapça I (4 KR, 6 AKTS)
Temel Arapça gramer bilgisi ve basit metin okumaları.
IV. Yarıyıl
Atatürkçü Düşünce Sisteminin Temelleri II (2 KR, 3 AKTS)
Atatürkçü Düşünce Sisteminin Temelleri I dersinde Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş temelleri ve Mustafa
Kemal Atatürk’ün Düşünceleri işlenecektir.
Babürler (2 KR, 3 AKTS)
Hindistan coğrafyasında asırlarca süren Türk hakimiyetinin en kuvvetli temsilcisi olan Babürler döneminde ve
sonrasında bu toprakların dünya devletleri tarafından paylaşılma planı ve bu planı uygulama süreci ile İngiliz
sömürgesinin oluşumunu sağlayan şartların gelişimi hakkında bilgilendirmek.
Beylikler Devri Kültür Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Anadolu’da Türkiye Selçukluları ile Osmanlı Devleti arasında bir geçiş dönemi olan Beylikler Devri’nde
hüküm sürmüş olan Türk Beylilerinin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültür tarihlerini ana hatlarıyla anlatmak.
Eski İran Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Prehistorik Çağlar'dan Pers Hâkimiyetine kadar İran tarihi anlatılmaktadır. İran Coğrafyası, Susa Dönemi, Elam
Dönemi, İran'ın Orta Tunç Çağı, İran’da Boyalı Çanak-Çömlek kültürleri, İran'a Hint-Avrupalıların gelişi,
İran’ın Demir Çağı Kültürleri, Medler ve Persler işlenen başlıca konulardır.
İlk Müslüman-Türk Devletleri Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
İtil Bulgarları, Tolunoğulları, İhşidîler, Karahanlılar ve Gaznelilerin siyasi tarihini öğrenir. İlk Müslüman Türk
Devletlerinde sosyo-kültürel hayat hakkında bilgi verilir. İlk Müslüman Türk Devlerinin İslâm kültür ve
sanatına katkıları kavratılır.
İslam Öncesi Türk Kültür Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Türk kültürünün İktisadi Hayat kısmı ele alınarak şu konular anlatılmaktadır: At ve Koyun, Beslenme, Giyim,
Endüstri, El sanatları, Şehir, Ticaret, Tarım, Maliye.
Türk Denizcilik Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Türklerin Anadolu’ya gelişinden itibaren başlayan Türk denizciliğini ve gelişme çağlarının bilimsel ölçütlere
uygun olarak öğrenciye aktarmak. Selçuklu, Anadolu Beylikleri, Osmanlı ve son olarak Cumhuriyetin ilk
yıllarına kadar Türklerin denizcilik alanındaki gelişmeleri, konunun zaman zaman kazandığı uluslararası
mahiyet ve söz konusu süreçte denizcilik tarihindeki ön plana çıkmış mühim şahsiyetlerin öğrenilmesi.
Türk Tarihinin Kaynakları (2 KR, 3 AKTS)
Genel Türk Tarihi ile alakalı olarak Çin kaynakları, Rus kaynakları, Divanu Lûgatit Türk, Kutadgu Bilig,
İslam kaynakları, Bizans kaynakları ve Latin kaynakları ile abideler ve seyahatnameler mevzuu bahis
edilmekte ve geniş şekilde bibliyografya çalışması yapılmaktadır.
Türk-Bizans İlişkileri (IV.-X. Yüzyıl) (2 KR, 3 AKTS)
Bizans İmparatorluğu’nun en uzun süreli ilişki kurduğu milletlerden birisi ve belki de ilki Türkler olmuştur.
Hun Hakanı Uldız ile başlayan bu ilişkiler diğer Türk devletleri Göktürkler, Avarlar, Bulgarlar, Hazarlar,
Peçenekler, Selçuklular ve Osmanlılar ile devam etmiştir. Bu ders X. Yüzyıl sonlarına kadar bu ilişkilere ışık
tutmaya çalışacaktır.
XIX. Yüzyıl Balkan Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Bu derste öğrenciler XIX. Yüzyıl Balkanlarda meydana gelen siyasi olayları tartışarak Osmanlı Devleti'nin
Balkan politikasını ve Balkan ülkelerin tarihini değerlendireceklerdir.
Yakınçağ Tarihi Kaynakları II (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı Tarihi Kaynakları I ve II olmak üzere iki yarıyıllık bir derstir. Öğrencilere derste, tarih
araştırıcısı için gerekli olan temel bilgiler; müracaat/ el kitapları; biyografik ve bibliyografik eserler; lügat ve
ansiklopediler; vekayinameler; hususi tarihler, arşiv kaynakları, süreli yayınlar/ salnameler, gazeteler ve
hatıralar hakkında bilgi verilmektedir. Bu eserlerin tarih araştırmalarındaki önemi üzerinde durulmakta, örnek
metinler incelenmektedir
Yeniçağ Osmanlı Tarihi Metinleri II (2 KR, 3 AKTS)
Tarih Bölümü birinci sınıfında farklı gruplarda Osmanlıca eğitimi almış öğrenciler arasında bir uyum
sağlanmasını; temel seviyedeki Osmanlıca bilgisinin bir ileri seviyeye taşınmasını ve öğrencinin Osmanlı
Türkçesiyle kaleme alınmış tarihi metinleri seri bir şekilde okuyarak anlayabilmesini amaçlar.
ABD Tarihi (Bağımsızlıktan I. Dünya Savaşına Kadar) (2 KR, 3 AKTS)
XVIII. yüzyılın sonunda İngiltere'ye karşı girişilen mücadeleden galip çıkan Amerika kıtasının kuzeyindeki
koloniler kısa sayılabilecek bir sürede devlet olarak teşkilatlanmışlar ve öncelikle teknoloji ve sanayi
alanlarında uluslararası seviyede üstünlüklerini kabul ettirmişlerdir. ABD'nin askeri ve siyasi bir güç olarak
ortaya çıkması sürecinde yaşanan idari, sosyal ve ekonomik gelişmeler, bu ülkenin iç ve dış ilişkileri dersin
konusunu oluşturmaktadır.
Temel Arapça II (4 KR, 6 AKTS)
Temel Arapça gramer bilgisi ve basit metin okumaları.
V. Yarıyıl
Akdeniz Dünyası Tarihi (XV.-XVI. Yüzyıllar) (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlıların Akdeniz siyasetinde etkin bir denizgücü olarak ortaya çıkışı; Osmanlılar ile çağdaşı batılı
devletler arasındaki ticari ilişkiler; Osmanlı bahriye teşkilatının esasları ve kuruluş süreci, Akdeniz dünyasının
bütünü çerçevesinde karşılaştırmalı bir bakış açısıyla ele alınmaktadır.
Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar izlenen eğitim politikaları ele alınarak
ülkenin eğitim problemleri incelenir.
Cumhuriyet Dönemi İktisat Politikaları I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti’nin son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar benimsenen iktisadi
politikalar ele alınarak ülkenin ekonomik problemleri incelenir.
Çağdaş Tarih Yazıcılığı (2 KR, 3 AKTS)
Bu derste, tarih disiplinin günümüze kadar izlediği süreç XIX. Yüzyıl ağırlıklı olarak tartışılacak; tarih
yazıcılığı ve tarih felsefesi alanında önde gelen akımlar incelenerek dünya genelinde ve Türkiye özelinde tarih
disiplinin yeni ihtiyaçları üzerinde değerlendirmeler yapılmaya çalışılacaktır. Tarihçinin tarih yazma/yapma
serüveni empatik bir yolla anlaşılmaya ve anlatılmaya çalışılacaktır.
Endülüs Tarihi ve Medeniyeti I (2 KR, 3 AKTS)
711 yılında Müslümanların İspanya’yı fethi ile başlayan ve Avrupa topraklarını etkileyen tarih ve medeniyetin
anlatılmasıdır.
Eskiçağda Pers-Parth-Sasani Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
M. Ö. 1. bin başlarından itibaren Perslerin tarih sahnesine çıkışı ve İran coğrafyasının durumuna genel bir
bakış ayrıca buna bağlı olarak Ön Asya medeniyetleri ile Pers kültürünün ve yönetim biçiminin benzeşen ve
ayrışan yönlerine değinildikten sonra M. Ö. 7. Yy. dan itibaren olgunlaşmaya başlayan Pers monarşi sistemi ve
Pers aristokrasisinin saraydaki bürokrasi ile eyaletlerdeki satraplık sistemine etkisi; M. Ö. 6. yy. dan itibaren
Akhamenid hanedanının Pers devletinin yönetimine hakim olup Pers krallığını eskiçağın ilk dünya gücü haline
dönüştürmesi.
Eski Anadolu Sikkeleri (2 KR, 3 AKTS)
Sikkenin icadından Roma İmparatorluğunun sonuna kadar Anadolu’da darbedilen sikkeler.
Göktürkler (2 KR, 3 AKTS)
Göktürklerin siyaset, iktisat ve kültür tarihi.
İslam-Bizans İlişkileri I (2 KR, 3 AKTS)
Arap-Müslüman kaynaklarına göre İslam'ın ilk dönemlerinde Bizans İmparatorluğu ve İslam devletleri
arasındaki ilişkiler.
İslâm Medeniyeti Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
İslam Medeniyetinin ilk çalışmaları, ilk telifler, ilk buluşlar ve Medine’den sonra Şam ve Bağdat’ta yapılan
çalışmalarla, bu çalışmalarda yer alan İslam Medeniyetinin kaynakları, Tarihi boyutları, siyasi ve idari hukuku
ve bu hukukun tarihi, İslam kurumları tarihi ve bunlardan adliye ve Hisbe teşkilatlarıyla maliye teşkilatı, berid,
ordunun yapısı, vakıflar, medreseler ve diğer kurumlar dersin ana konusunu oluşturacaktır.
M.Ö. 8-4 Yüzyıllar arası Akdeniz-Ege ve Anadolu Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Dersin başlangıcında M. Ö. 2. bin Ege dünyasının durumuna genel bir bakış ve buna bağlı olarak Ön Asya
kültürleri ile Minos ve Miken medeniyetlerinin etkileşimi anlatılmakta ve daha sonra ve M.Ö. 8. yy. öncesinden
başlayarak Ege dünyasının iç dinamikleri ve dış etkilerle nasıl şehir devleti sisteminin oluştuğu anlatılmaktadır.
Oğuzlar I (2 KR, 3 AKTS)
Türkiye Cumhuriyetini kuran Türklerinde de ataları olan Oğuzların hem kendilerinin kurdukları devletlerin
siyasi tarihleri hem de idaresi altında yaşadıkları diğer Türk boylarının kurdukları devletlerle olan siyasi
tarihleri hakkında bilgi vermek ve günümüze kadar devam eden zengin kültürel miraslarını paylaşmak.
Osmanlı Devleti’nde Değişme ve Yenileşme Dönemi Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı İmparatorluğu’nun 18. yüzyılda geçirdiği değişim ve dönüşüm süreci, araçlar ve aktörler, devlet ve
toplumda meydana getirdiği farklılaşma ve bu dönemde Osmanlı devletinin tarihi incelenecektir.
Osmanlı İlmiye Teşkilatı (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devletinde ayrı bir grubu oluşturan İlmiye mensuplarının yetişme ve hizmet alanlarını belirleyen,
merkezî bürokraside önemli işlevleri olan ilmî kurumlar ile eğitim ve yargı teşkilatının esasları, işleyiş ve
uygulanış biçimlerini ele alan bir programdır.
Osmanlı-Bizans Münasebetleri I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı-Bizans Münasebetlerinin kaynakları, Osmanlı-Bizans münasebetlerinin kronolojisi, 13-14. Yüzyıl
Türk-Bizans Münasebetlerinin belli başlı olayları.
Türkiye Selçukluları I (2 KR, 3 AKTS)
Türklerin Anadolu’ya gelişi, Anadolu’nun Türk yurdu haline getirilmesi, Anadolu’da ilk kurulan beylik ve
devletler, Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluşu, Bizans ve diğer devletlerle olan ilişkileri, Türkiye Selçuklu
Devleti’nin gelişme süreci, Moğolların Anadolu’yu istilâsı ve yıkılış süreci, Türkiye Selçuklu Devleti’nin
teşkilat ve idari yapısı, Anadolu’da sosyo-kültürel ve ekonomik hayat.
Yakınçağ Eğitim Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı tarihinin önemli konularından olan eğitim hareketleri dersinde, Osmanlı eğitim sisteminin
parçası olan medreseler, sıbyan mektepleri, iptidailer, rüşdiyeler, idadiler vb eğitim kurumları yanında
gayrimüslim ve yabancı okulların tesisi, müfredatı tarihçeleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
Yakınçağ Osmanlı Tarihi Metinleri I (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı Tarihi’ne dair matbu ve yazma metinler: Okutulacak Metinler, Yakınçağ Osmanlı Tarihi
olaylarına ait metinlerdir.
Yeniçağ Osmanlı Tarihi Yazma Eserler ve Arşiv Belgeleri I (2 KR, 3 AKTS)
Daha önceki yıllarda Osmanlıca bilgisini belirli düzeye yükseltebilmiş öğrenciler seçilerek önce yazma
eserlerle ilgili olarak eser, müellif, müstensih, kütüphane ve kataloglar hakkında temel bilgi, kavram ve
deyimler tanıtılmakta; özellikle 15–17. yüzyıl Osmanlı tarihine ait yazma kaynaklar üzerinde okuma, anlama ve
yazarın mesajını güncel ifade biçimi ile yeniden yazma çalışmaları yapılmaktadır.
XIV. Yüzyıl Osmanlı-Bizans Münasebetleri (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı-Bizans Münasebetlerinin kaynakları, Osmanlı-Bizans münasebetlerinin kronolojisi, 13-14. Yüzyıl
Türk-Bizans Münasebetlerinin belli başlı olayları.
VI. Yarıyıl
Akdeniz Dünyası Tarihi (XVII.-XVIII. Yüzyıllar) (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlıların Akdeniz siyasetinde etkin bir denizgücü olarak ortaya çıkışı; Osmanlılar ile çağdaşı batılı
devletler arasındaki ticari ilişkiler; Osmanlı bahriye teşkilatının esasları ve kuruluş süreci, Akdeniz dünyasının
bütünü çerçevesinde karşılaştırmalı bir bakış açısıyla ele alınmaktadır.
Atatürk Ve Türk Dünyası (2 KR, 3 AKTS)
Mustafa Kemal Atatürk’ün Millî Mücadele dönemi ve sonrasında Türk Dünyası’na yönelik politikalarını ve
Türk Dünyası ile ilgili hedeflerini inceleyen bir derstir.
Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları II (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar izlenen eğitim politikaları ele alınarak
ülkenin eğitim problemleri incelenir.
Cumhuriyet Dönemi İktisat Politikaları II (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti’nin son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar benimsenen iktisadi
politikalar ele alınarak ülkenin ekonomik problemleri incelenir.
Endülüs Tarihi ve Medeniyeti II (2 KR, 3 AKTS)
Endülüs Medeniyetinin nasıl bir medeniyet olduğunun mukayeseli olarak anlatımı ve bu medeniyetin
yansımaları.
Eskiçağda Pers-Parth-Sasani Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Bu dersin II. Bölümünde Perslerin devamı olan Parth ve Sasani devletlerinin Roma Devleti ve Ön Asya ile
Anadolu’daki yerel krallıklarla olan siyasi, sosyal ve ekonomik ilişkilerini belirleyen olaylar ve bu olaylarda
yer alan tarihi kişilikler hakkında temel bilgilerin ve kavramların karşılaştırılmalı bir yöntem uygulanarak
incelenmesinin öğrenilmesi hedeflenmektedir.
Gök-Türkler ve Uygurlar (2 KR, 3 AKTS)
Gök-Türk ve Uygur Devleti’nin kuruluşundan yıkılışına kadar olan tarihi anlatılmaktadır.
İslam-Bizans İlişkileri II (2 KR, 3 AKTS)
Arap-Müslüman kaynaklarına göre İslam'ın ilk dönemlerinde Bizans İmparatorluğu ve İslam devletleri
arasındaki ilişkiler.
İslam Medeniyeti Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
İslam medeniyetinin ilk çalışmaları, ilk telifler, ilk buluşlar ve Medine’den sonra Şam ve Bağdat ‘ta yapılan
çalışmalarla, bu çalışmalarda yer alan İslam medeniyetinin kaynakları, tarihi boyutları, ilmi gelişmeler, İslam
ilimler tarihine giriş, İslam medeniyetinde tıp, eczacılık, hastaneler tarihi, kimya tarihi, fizik tarihi, astronomi
tarihi ve matematik tarihi vb. konular dersin ana konusunu oluşturacaktır.
İslam Öncesi Türk Devlet Teşkilatı (2 KR, 3 AKTS)
Türk Devlet Teşkilatı ile alakalı olarak Hükümdar, Meclis, Hatun, Veliahd, İkili Teşkilat, Çifte Krallık
meselesi; Diplomasi, Ordu, Adliye konuları anlatılmaktadır.
Oğuzlar II (2 KR, 3 AKTS)
Türkiye Cumhuriyetini kuran Türklerinde de ataları olan Oğuzların hem kendilerinin kurdukları devletlerin
siyasi tarihleri hem de idaresi altında yaşadıkları diğer Türk boylarının kurdukları devletlerle olan siyasi
tarihleri hakkında bilgi vermek ve günümüze kadar devam eden zengin kültürel miraslarını paylaşmak.
Osmanlı Diplomatikası (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı devlet idaresinde kullanılan belgelerin çeşitleri, özellikleri ve her bir belge türünün ayırt edici
özelliklerinin incelendiği bir derstir.
Osmanlı-Bizans Münasebetleri I (2 KR, 3 AKTS)
Selçuklu-Bizans sınır bölgesinde kurulmuş olan Osmanlı Devleti’nin Ankara Savaşı sonrasında Bizans
İmparatorluğu ile olan siyasi, askeri ve diplomatik münasebetlerini Türk ve Bizans kaynaklarındaki bilgiler
ışığında anlatmak. Türk diplomasi tarihinin 14-15. yüzyıldaki durumunu ortaya koyarak günümüz olaylarıyla
karşılaştırmak.
Osmanlı İstanbulu'nun Siyasi Tarihi (1453-1789) (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı İstanbul'unun fetihten Osmanlı modernleşmesinin başlangıcına kadar yaşanan dönemdeki siyasi ve
sosyal çalkantıları ve bunların yansımalarını inceler.
Osmanlı'da Saray ve Şehir (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Sarayı ile içinde yer aldığı şehir arasında kuvvetli bir bağ olup aradaki ilişki teşkilat ve şehirleşme
açısından incelenir.
Roma Ekonomi Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Roma Ekonomi Tarihinin Kaynakları, Ekonomi´nin Tanımı, Ekonomi Modelleri, Antikçağ Ekonomisi ve
Özellikleri, Sınıflar, Tarım, Hayvancılık, Kitlesel Üretim, Işçilik, Kölelik, Zanaat ve Sanatkarlar, Ticaret.
Tanzimat Dönemi Osmanlı Tarihi Semineri (1839-1876) (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı modernleşmesinin en önemli aşaması olarak bilinen 1839 Tanzimat Fermanı’nın ilanı ile başlayan ve
Osmanlı toplumunda çok önemli sosyo-ekonomik değişimleri tetikleyen sürecin ayrıntılı bir biçimde ele
alınması. Yaptırılan seminer ödevleri sayesinde hem bilimsel kriterlerin öğrenilmesi ve hem de tahlil
yeteneğinin geliştirilmesi.
Türkiye Selçukluları I (2 KR, 3 AKTS)
Türklerin Anadolu’ya gelişi, Anadolu’nun Türk yurdu haline getirilmesi, Anadolu’da ilk kurulan beylik ve
devletler, Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluşu, Bizans ve diğer devletlerle olan ilişkileri, Türkiye Selçuklu
Devleti’nin gelişme süreci, Moğolların Anadolu’yu istilâsı ve yıkılış süreci, Türkiye Selçuklu Devleti’nin
teşkilat ve idari yapısı, Anadolu’da sosyo-kültürel ve ekonomik hayat.
Uygurlar (2 KR, 3 AKTS)
Uygurların siyaset, iktisat ve kültür tarihi.
Yakınçağ Askeri Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Bu derste askerî tarih metodolojisi ve savaş olgusunun insanlık tarihindeki yeri hakkında bilgi verildikten sonra,
yakınçağda Avrupa ve Osmanlı Devleti’nde savaşın ve orduların mahiyetindeki değişmeler, yenilikler, bunların
toplumların ve ferdlerin hayatındaki etkileri, geç Osmanlı ordusunun savaş performansı, modern savaşın
Avrupa ve Osmanlı Devleti’nde siyaset, zihniyet, ekonomi ve teknoloji alanlarındaki etkileri sırasıyla ele
alınacaktır.
Yakınçağda İstanbul (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti'nin payitahtı olan İstanbul'un 18. yüzyılın son çeyreğinden 20. yüzyılın ilk çeyreğine geçen
süreçte tanıklık ettiği önemli dönüşümler ve bunun şehrin fiziki ve beşeri dokusunda bıraktığı izler.
Yakınçağ Eğitim Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı tarihinin önemli konularından olan eğitim hareketleri dersinde, Osmanlı eğitim sisteminin
parçası olan medreseler, sıbyan mektepleri, iptidailer, rüşdiyeler, idadiler vb eğitim kurumları yanında
gayrimüslim ve yabancı okulların tesisi, müfredatı tarihçeleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
Yakınçağ Osmanlı Tarihi Metinleri II (2 KR, 3 AKTS)
Öğrenciler bu ders kapsamındaki çalışmalar sonunda bir metni değerlendirme; metni anlama ve metinden
yararlanma yeteneğini kazanacak; tarihi olayları metinlerden öğrenirken Osmanlıca bilgisini geliştirecek.
Yeniçağ Osmanlı Tarihi Yazma Eserler ve Arşiv Belgeleri I (2 KR, 3 AKTS)
Belirli bir seviyede Osmanlıca bilgisine sahip öğrencileri, erken modern dönem Osmanlı metinleri üzerinde
bilimsel araştırmalar yapabilecek seviyeye getirmeyi amaçlar.
XV. Yüzyıl Osmanlı-Bizans Münasebetleri (2 KR, 3 AKTS)
Selçuklu-Bizans sınır bölgesinde kurulmuş olan Osmanlı Devleti’nin Ankara Savaşı sonrasında Bizans
İmparatorluğu ile olan siyasi, askeri ve diplomatik münasebetlerini Türk ve Bizans kaynaklarındaki bilgiler
ışığında anlatmak. Türk diplomasi tarihinin 14-15. yüzyıldaki durumunu ortaya koyarak günümüz olaylarıyla
karşılaştırmak.
Gök-Türkler ve Uygurlar (2 KR, 3 AKTS)
Gök-Türk ve Uygur Devleti’nin kuruluşundan yıkılışına kadar olan tarihi anlatılmaktadır.
VII. Yarıyıl
Akdeniz Dünyası Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Öğrenciye Osmanlı deniz gücünün mahiyeti hakkında bilgi vermek ve bu konuda onu araştırmaya sevketmek.
Atatürk ve Türk Modernleşmesi (2 KR, 3 AKTS)
Atatürk’ün yaptığı inkılâpların, Türkiye’nin ve Türk toplumunun modernleşmesine etkileri incelenir.
Bulgarca Gramer ve Metinler I (4 KR, 6 AKTS)
Bu derste Balkanlar üzerinde araştırma yapmak isteyenler için kaynak dili niteliğinde Bulgarca'nın
öğretilmesi hedeflenmektedir. Dönem boyunca, önce temel bilgiler verilerek daha kolay metinler üzerinde
uygulamalar yapılacaktır. Derse katılan öğrencilerin Bulgarca yazılmış metinlerin anlayabilmesi ve bu
metinlerden bilimsel araştırmalarda faydalanacak seviyeye gelmeleri amaçlanmaktadır.
Cumhuriyet Dönemi Türk Dış Politikası I (2 KR, 3 AKTS)
Türkiye’de Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren benimsenen dış siyaset politikaları incelenir.
Frig Tarihi Semineri (2 KR, 3 AKTS)
Phryg Araştırmaları, Phrygler'in Kökeni, Troia Savaşı ve Phrygler, Muşkiler, Başkent Gordion, Midas
Öyküleri, Phryg Tümülüsleri, Midas'ın Tümülüsü, Phryg Kaya Anıtlarından Seçkin Örnekler, Kybele Kültü"
gibi ana konuları kapsamaktadır. Seminerler, öğrencilere dağıtıldıktan sonra, bir aylık hazırlık döneminde
metodoloji uygulaması yaptırılmaktadır.
Geç Antik Devir Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılışına giden süreç mercek altına alınacak ve Anadolu'da ortaya çıkan
sosyal ve idari yapı genel olarak irdelenecektir.
Haçlı Devletleri Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Birinci Haçlı Seferi sırasında Urfa’da kurulan ve 1098-1146 yılları arasında bölgede varlık gösteren ilk Haçlı
devletinin siyasî tarihi, bu sıralarda Antakya’da ve Kudüs’te kurulan diğer Haçlı devletleriyle ilişkileri ve
Türkler’in bu Haçlılar ile mücadeleleri gibi temel konuları kapsamaktadır.
Haçlı Seferleri ve Avrupa I (2 KR, 3 AKTS)
Haçlı Seferleri başlamadan önce ve seferler esnasında Avrupa'nın siyasi, sosyal ve ekonomik yapısı incelenerek
seferlerin ortaya çıkış sebebi üzerinde durulacaktır.
Hellenizm Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
M.Ö. 4. yy. sonu ile M.Ö. 1. yy. sonu arasında Doğu Akdeniz, Ege, Ön Asya, Yakın Doğu ve Ön Asya’yı
kapsayan alanda Akhamenid hanedanının yönetimindeki Pers hakimiyetinin sona ermesi sonrasında
Makedonya krallığının hakimiyetinin başlamasıyla girilen yeni dönemde hem Ege ve Akdeniz dünyasında
bulunan şehir devletleri için varlık nedenleri olan unsurları savunma yaşamsal önem kazanmış ve hem de
yeni tehdit edici bölgelerüstü güçler ortaya çıkmıştır. Makedonya Kralı Büyük İskender’in sonrasında oluşan
halef krallıklar döneminde Antigonid, Ptolemaios, Seleukos krallıkları arasında gelişen iktidar mücadelesi
sürecinde şehir devleti sisteminin aldığı darbeler ve izlemek zorunda kaldıkları salıncak politikası
irdelenmektedir.
Hellenizm Tarihi Semineri (2 KR, 3 AKTS)
M.Ö. 4. yy. sonu ile M.Ö. 1. yy. sonu arasında Doğu Akdeniz, Ege, Ön Asya, Yakın Doğu ve Ön Asya’yı
kapsayan alanda Akhamenid hanedanının yönetimindeki Pers hakimiyetinin sona ermesi sonrasında
Makedonya krallığının hakimiyetinin başlamasıyla girilen yeni dönemde hem Ege ve Akdeniz dünyasında
bulunan şehir devletleri için varlık nedenleri olan unsurları savunma yaşamsal önem kazanmış ve hem de
yeni tehdit edici bölgelerüstü güçler ortaya çıkmıştır. Makedonya Kralı Büyük İskender’in sonrasında oluşan
halef krallıklar döneminde Antigonid, Ptolemaios, Seleukos krallıkları arasında gelişen iktidar mücadelesi
sürecinde şehir devleti sisteminin aldığı darbeler ve izlemek zorunda kaldıkları salıncak politikası
irdelenmektedir.
İslam Öncesi Türk Kültür Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Türk kültürünün Adlarımız; Dua ve Beddualar; Ata sözleri; Kımız; Saç tipleri; Yada Taşı inancı ve Türk Destan
ve Efsaneleri konuları anlatılmaktadır.
Kapitülasyonlar Semineri (2 KR, 3 AKTS)
Bu derste, Osmanlı İmparatorluğu'nun en görkemli dönemimde Fransa'ya tanıdığı ayrıcalığın, daha sonra
dallanıp budaklanarak başka konu ve ülkeler içinde geçerli oluşu, yenilenmeye gerek duymaksızın kalıcı hale
gelişi, imparatorluk ekonomisini çökertişi ve bir türlü ortadan kaldırılamayışı ile Lozan'da, yüzyıllar süren bu
karabasandan kurtuluş, anlatılmaktadır.
Osmanlı Medeniyetinde Tasavvuf (2 KR, 3 AKTS)
İslam Tarihi boyunca tasavvufun gelişim süreci perspektifinde devlet ve toplum hayatına olan katkıları kendi
çağları içinde incelenmektedir. Konular Osmanlı Devleti'ne kadar geçen süreçte tasavvuf hareketinin
müesseseleşmesini ele almakla birlikte, özellikle Osmanlı tarihi içerisindeki tarikatların işlev ve
fonksiyonları, devlet ile olan ilişkileri, gündelik hayattaki tesirleri, ilim, mimari, sanat hayatı, müzik ve
edebiyat alanındaki katkıları ayrıntılarla birlikte ele alınır.
Osmanlı Tarihi Kaynakları I (2 KR, 3 AKTS)
Kuruluş yıllarından itibaren Osmanlı tarih yazıcılığının tâbi olduğu ekoller ve geleneklerle, ilk dönemlerde
yazılan genel ve özel tarihler tanıtılmaktadır. Özellikle Osmanlı Tarih Yazıcılığında öncü olmuş olan
müverrihler ve önemli tarih kitapları; muhtevaları, kaynakları, tesirleri ve bunlar üzerinde yapılan çalışmalar
dikkate alınarak işlenmektedir.
Roma Cumhuriyet Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Roma Cumhuriyet Dönemi´nin temelleri, Cumhuriyet Dönemi´nin özellikleri, Sanatı ve edebiyatı ve dünya
tarihi açısından önemi hakkında bilgilendirmek ve Eskiçağ Tarihi ile ilgili bakış açılarını geliştirmek.
Türkiye ve Kafkaslar I (2 KR, 3 AKTS)
Kafkasya’nın Türkiye için stratejik öneminin anlaşılması ve Kafkasya’ya yönelik büyük devletlerin politik
hedeflerinin incelenmesidir.
Türk Demokrasi Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Türkiye’de iktidarın sınırlandırılması ve halkın yönetime katılması sürecini bütün yönleriyle (tarihisel süreç,
belge –anayasa, yasalar-, uygulama) verilmeye çalışılmaktır.
Türkiye ve Ortadoğu (2 KR, 3 AKTS)
Türkiye’nin bulunduğu coğrafya itibariyle komşusu olduğu Ortadoğu Ülkeleriyle ilişkilerinin incelendiği bir
derstir.
Timur ve Dönemi (2 KR, 3 AKTS)
Timur ve devri anlatılmaktadır.
I. Dünya Savaşında Osmanlı Ordusu (2 KR, 3 AKTS)
Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordusunun seferberlik ve sefer faaliyetleri ile farklı cephelerdeki
muharebe etkinliği incelenecektir.
Yakınçağ Arşiv Belgeleri I (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı Tarihine ait arşiv vesikalarının okunması.
Yeniçağ Osmanlı Tarihinin Arşiv Kaynakları I (2 KR, 3 AKTS)
Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve diğer arşivlerde Yeniçağ Tarihi dönemi ile ilgili mevcut tasnifler ve buralarda
bulunan defter ve evrâk grupları öğrencilere tanıtılmaktadır.
Yeniçağ Osmanlı Tarihi Arşiv Belgeleri I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti'nin Tanzimat öncesi merkez bürokrasisine ait belge türlerinin tanıtılmasını, doğru okunup
yorumlanabilmesini amaçlayan bu derste pratik olarak arşiv vesikalarının öğrenciler tarafından seri şekilde
okunup anlaşılabilmesine yönelik özellik ve usuller aktarılır.
Zorunlu-Seçmeli Seminerler
Numismatik Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Eskiçağ'da Doğu Akdeniz Dünyası Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Selçuklular Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı-Bizans Münasebetleri Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
XIV-XVI. Yüzyıl Osmanlı Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
XVII-XVIII. Yüzyıl Osmanlı Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Tarihi Semineri (1774-1839) I (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Tarihi Semineri (1839-1876) I (2 KR, 3 AKTS)
Çağdaş Dünya Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Atatürk İlkeleri ve İnkılapları Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
İslam Öncesi Türk Kültür Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
İslam Öncesi Türk Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Medeniyet Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Sosyo-Ekonomik Tarihi Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
Türk-Bizans-Haçlı Münasebetleri Semineri I (2 KR, 3 AKTS)
VIII. Yarıyıl
Akdeniz Dünyası Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Öğrenciye Osmanlı deniz gücünün mahiyeti hakkında bilgi vermek ve bu konuda onu araştırmaya sevketmek.
Bulgarca Gramer ve Metinler II (4 KR, 6 AKTS)
Bu derste Balkanlar üzerinde araştırma yapmak isteyenler için kaynak dili niteliğinde Bulgarca'nın
öğretilmesi hedeflenmektedir. Dönem boyunca, önce temel bilgiler verilerek daha kolay metinler üzerinde
uygulamalar yapılacaktır. Derse katılan öğrencilerin Bulgarca yazılmış metinlerin anlayabilmesi ve bu
metinlerden bilimsel araştırmalarda faydalanacak seviyeye gelmeleri amaçlanmaktadır.
Cumhuriyet Dönemi Türk Dış Politikası I (2 KR, 3 AKTS)
Dış Politika, Uluslar arası Politika, Uluslar arası Sistem ve Uluslar arası İlişkiler Kavramları tanımlayabilmek.
1950-1960 Yılları Arasında Türk Dış Politikasını Genel Değerlendirmek. Cumhuriyet döneminde Türk dış
siyasetinde yaşanan gelişmelerin nedenlerini, sonuçlarını ve günümüze olan etkilerini analiz etmek.
Haçlı Devletleri Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Birinci Haçlı Seferi sonunda kurulan Kudüs Haçlı Krallığı’nın 1099-1187 yıllarındaki siyasi ve askeri tarihi, bu
dönemde bölgedeki Müslümanlarla mücadeleleri gibi konuları kapsamaktadır.
Haçlı Seferleri ve Avrupa II (2 KR, 3 AKTS)
Batı dünyasının Doğu'ya yönelik Haçlı Seferleri'ne devam etmesi ve Avrupa'nın durumu hakkında bilgi
verildikten sonra batının kendi düşüncesine aykırı bulduğu görüşlere yönelik girişimleri üzerinde durulacaktır.
İslam Öncesi Türk Kültür Tarihi III (2 KR, 3 AKTS)
Bu derste Türk Hukuk vesikaları; Eğitim; Sanat; Müzik; Türk kültürünün diğer kültürlere tesiri; Renklerin Türk
kültüründeki önemi; Nevruz; Spor; Eski Türklerde Ahlak konuları anlatılmaktadır.
Osmanlı Tarihinin Görsel Kaynakları (2 KR, 3 AKTS)
Minyatürlerin hangi eserler içinde yer aldığı, özellikleri, kaynak değerini söz konusu etmektedir. Ayrıca görsel
malzemenin yazılı metinlerle nasıl birlikte okunması gerektiğini gösteren konular içermektedir. Osmanlı
tarihinin temel kaynaklarından olan minyatürlerin birer tarih kaynağı olarak değerlendirilmesini ve Osmanlı
tarihini konu alan minyatürlü yazmalarının tanıtılmasını amaçlamaktadır. Ayrıca gravürlerin tarihsel önemi
üzerinde durulmaktadır.
Osmanlı Tarihi Kaynakları II (2 KR, 3 AKTS)
Kuruluş yıllarından itibaren Osmanlı tarih yazıcılığının tâbi olduğu ekoller ve geleneklerle, ilk dönemlerde
yazılan genel ve özel tarihler tanıtılmaktadır. Özellikle Osmanlı Tarih Yazıcılığında öncü olmuş olan
müverrihler ve önemli tarih kitapları; muhtevaları, kaynakları, tesirleri ve bunlar üzerinde yapılan çalışmalar
dikkate alınarak işlenmektedir.
Roma İmparatorluk Tarihi (2 KR, 3 AKTS)
Roma Imparatorluk Tarihinin Kaynakları, Iulius-Claudiuslar Sülalesi, , (Augustus,Tiberius, Caligula, Claudius,
Nero), Dört Imparatorlar Dönemi (Galba, Otho, Vitellius), Flaviuslar Sülalesi (Vespasianus, Titus,
Dpmitianus), Imparatorluğun Genişleme Süreci, Nerva, Traianus, Hadrianus, Antoninuslar Sülalesi (Pius,
Aurelius, Commodus), Severuslar Sülalesi (Septimius Severus, Caracalla, Macrinus, Elagabalus, Severus
Alexader), Asker Imparatorlar Dönemi (M. Thrax, Phil. Arabs, Decius, Gallus, Aemilianus, Valerianus)
İmparatorluğun Düzenlenmesi, Diocletianus, Constantinus, Roma Imparatorluk Tarihinin Anadolu Tarihi
açısından Önemi
Roma Tarihi Semineri (2 KR, 3 AKTS)
Roma Tarihi ile ilgili seminer verilerek araştırılmasını ve sunumun yapılmasını sağlama.
Türkiye ve Kafkaslar II (2 KR, 3 AKTS)
Kafkasya’nın Türkiye için stratejik öneminin anlaşılması ve Kafkasya’ya yönelik büyük devletlerin politik
hedeflerinin incelenmesidir.
Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II (2 KR, 3 AKTS)
Bu ders, Atatürk İlke ve İnkılâpları Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş ve diğer Cumhuriyet Dönemi
tarihi ile ilgili olan derslerinden farklı olarak Cumhuriyet Dönemi Türk tarihinin (1918 sonrası) önemli/belirli
sorunlarını, kişilerini konu merkezli işlenmesini amaçlamaktadır.
Türk Demokrasi Tarihi I (2 KR, 3 AKTS)
Türkiye’de iktidarın sınırlandırılması ve halkın yönetime katılması sürecini bütün yönleriyle (tarihisel süreç,
belge –anayasa, yasalar-, uygulama) verilmeye çalışılmaktır.
Türkistan Hanlıkları (2 KR, 3 AKTS)
Türkistan’da kurulan Kazan, Sibir, Astrahan, Özbek, Buhara, Hive Hanlıklarının siyasi tarihleri anlatılmaktadır.
Urartu Semineri (2 KR, 3 AKTS)
Urartu Tarihine dair bilgi sahibi olmak ve araştırma yapmak.
XII. Yüzyıl Türk-Bizans Münasebetleri (2 KR, 3 AKTS)
XI. yüzyılda Bizans Devletinin genel durumu değerlendirildikten sonra Bizans’ın XII. yüzyılda Balkanlar’da ve
Anadolu’da Türklerle ilişkileri ele alınmaktadır (Komnenos ve Angelos Hanedanı dönemi).
Yakınçağ Arşiv Belgeleri II (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Osmanlı Tarihine ait arşiv vesikalarının okunması.
Yeniçağ Osmanlı Tarihinin Arşiv Kaynakları II (2 KR, 3 AKTS)
Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve diğer arşivlerde Yeniçağ Tarihi dönemi ile ilgili mevcut tasnifler ve buralarda
bulunan defter ve evrâk grupları öğrencilere tanıtılmaktadır.
Yeniçağ Osmanlı Tarihi Arşiv Belgeleri II (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Devleti'nin Tanzimat öncesi merkez bürokrasisine ait belge türlerinin tanıtılmasını, doğru okunup
yorumlanabilmesini amaçlayan bu derste pratik olarak arşiv vesikalarının öğrenciler tarafından seri şekilde
okunup anlaşılabilmesine yönelik özellik ve usuller aktarılır.
Zorunlu-Seçmeli Seminerler
Numismatik Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Eskiçağ'da Doğu Akdeniz Dünyası Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Selçuklular Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı-Bizans Münasebetleri Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
XIV-XVI. Yüzyıl Osmanlı Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
XVII-XVIII. Yüzyıl Osmanlı Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Tarihi Semineri (1774-1839) II (2 KR, 3 AKTS)
Yakınçağ Tarihi Semineri (1839-1876) II (2 KR, 3 AKTS)
Çağdaş Dünya Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Atatürk İlkeleri ve İnkılapları Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
İslam Öncesi Türk Kültür Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
İslam Öncesi Türk Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Medeniyet Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Osmanlı Sosyo-Ekonomik Tarihi Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
Türk-Bizans-Haçlı Münasebetleri Semineri II (2 KR, 3 AKTS)
AKTS: Avrupa Kredi Toplama ve Transfer Sistemi, ECTS
KR: Kredi, haftalık ders saati
Zorunlu-Seçmeli Seminer: Son sınıf öğrencilerinin iki dönem boyunca almak zorunda olduğu bitirme tezi
biçiminde olan ders.