KONU: Ses ve Hava

2016-2017 EĞİTİM/ÖĞRETİM YILI
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ
Okul Öncesi Öğretmenliği
FEN EĞİTİMİ DERSİ
ÖDEV RAPORU
KONU: Ses ve Hava
Yar. Dç. Cumhur TÜRK
HAZIRLAYANLAR:
İlknur ÇELİK
Ayşe COŞKUN
Davut BULUT
Dilan KALENDER
SES HANGİ ORTAMLARDA YAYILIR?
Ses, havada yayıldığı gibi sıvılarda da yayılır. Denizde yaşayan
bazı canlılar bu sayede iletişim kurarlar. Fakat ses boşlukta
yayılmaz.
Örneğin: Uzaydaki büyük patlamalarda ses duyulmaz.
Ses Neden Boşlukta Yayılmaz?
Ses dalgaları enerjilerini aktarabilmek için ortam taneciklerine
ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden boşlukta (örneğin uzayda)
yayılamazlar.
Sesin Yayılma Hızı
Sesin yayılma hızı havada 20o C de 340 m/sn dir. Sıcaklık
arttıkça sesin hızı da artar.
SES İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
1.Frekans
*Ses kaynağının saniyedeki titreşim sayısına denir.
*Kadınların ses telleri kısa olduğu için ses frekansları büyük ve
sesleri incedir, çünkü telin boyu kısaldıkça frekansı artar.
*Erkeklerin ses telleri uzun olduğundan ses frekansları düşük
yani sesleri kalındır.
2.Sesin Soğrulması
3.Sesin Tınısı
4. Rezonans
Okul Öncesinde Ses Öğretimi
Grup aktivitesiyle titreşim konusun da çocuklara deneyim
kazandırmakla başlanabilir.Örneğin çocuklara titreşimi
anlamaları için titreşim üreterek etkinliğe başlanılabilir.
Şimdi elinizi kaldırın ve…
ETKİNLİK ÇEŞİDİ: FEN ETKİNLİĞİ
ETKİNLİK ADI: SES SEYAHAT EDİYOR
YAŞ GRUBU: 48-72 AY
MATERYALLER: 30 cm boyunda bahçe hortumu, temiz bir PVC boru
KAZANIM VE GÖSTERGELER:
AMAÇ: Havanın ses titreşimlerini taşıdığını gözlemleyebilme.
Sesin şiddetini hızını ve tonunu ayırt edebilme.
UYGULAMA:
Sizce bu hortumun içinde ne olabilir? Hortumun bir ucuna kulağınızı dayayın
ve diğer ucuna ise dudaklarınızı. İsminizi hafifçe fısıldayın. Kendi sesinizi
duyabildiniz mi? Hortumun içinde titreşen sizce ne olabilir?
Elinizi hortumu n diğer tarafına dayayın. Ses çıkardığınızda elinizde nasıl bir
ses oluştu? Şimdi hortumun bir ucundan tooooooot ve tut kelimelerini
söyleyin. Her defasında elinizi iten bir şey hissetiniz mi? Ses hortmun
yardımıyla ve hortumun içindeki havanın yardımıyla titreşimler taşınmakta
ve biz de hortumun diğer tarafına kulağınızı koyduğumuzda sesleri
duyabilmekteyiz.
Çocukları daire şeklinde oturtun ve ellerine PVC tüplerini verin. Daha sonra
ise onlardan ‘kulaktan kulağa’ oyununa benzer bir oyun oynamalarını
isteyin. İlk söylenen kelimeyi en sondaki çocuk acaba doğru söyleyebilecek
mi? Bu etkinlik için çocukları bahçeye çıkarıp gözlerini kapattıktan sonra
çevrelerini dinlemelerini isteyebirsiniz. Ek olarak bir ev çalışması vererek
gece olduğunda pencerelerini açarak dışardan gelen seslerin dinlemelerini
isteyin.
ETKİNLİK ÇEŞİDİ: FEN ETKİNLİĞİ
ETKİNLİK ADI: SESLERİ TANIYORUM
YAŞ GRUBU: 48-72 AY
MATERYALLER: Bozuk para, ataç, lastik bant, silgi, anahtarlık, anahtarlar,
kalem, kitaplar, bir kaya, boş bir kutu, plastik bir kap gibi objeler
KAZANIM VE GÖSTERGELER:
AMAÇ: Farklı nesnelere ait seslerin özelliklerini ayırt edebilme
Sesin kime ve neye ait olduğunu bulmaya çalışır.
UYGULAMA:
Nesneleri, ortalama 1 m yükseklikten masanın üstüne bırakarak çocuklardan
çıkan sesi tarif etmeleri istenir. Çocuklara çıkan sesi yüksek mi hafif mi olduğu
sorulur.Daha sonra çocuklardan bu nesneleri farklı yüksekliklerden masanın
üstüne bırakmaları istenir. Farklı yüksekliklerden yere bırakılan nesnelerin
çıkardıkları sesle arasındaki farklılıklar konuşulur.
Sınıftan bir öğrenci seçilir. Çocuğun gözleri kapatılır. Sınıftan birkaç arkadaş
konuşturulur ve sesin kime ait olduğu bulunması istenir.
Okul Öncesinde Hava Öğretimi
Çocukların havayı anlayabilmesi için duyu organlarıyla çevreden
birçok bilgiyi toplamalarına fırsat verilmeli .Ancak hava duyular
yoluyla açık ve net bir şekilde görülmez.
Havanın etkisini içeren etkinliklerle havanın etki ve önemini anlaması
mümkündür.
ETKİNLİK ÇEŞİDİ: FEN ETKİNLİĞİ
ETKİNLİK ADI: HAVA VAR MIDIR?
YAŞ GRUBU: 48-72 AY
MATERYALLER: Yumuşak buzdolabı poşeti, pipet, bant, balon
KAZANIM VE GÖSTERGELER:
AMAÇ: Havanın varlığını hissedebilme.
İçimizdeki havanın varlığını fark edebilme
Çocuğa sandalyenin gerçekte var olup olmadığını sorun. Daha sonra
sandalyenin var olduğunu nereden bildiklerini sorun.Çocuklardan gözlerini
kapatmalarını isteyiniz. Sonra sandalyenin gerçekte var olup olmadığını tekrar
sorun. Gözler kapalıyken sandalyenin var olduğundan nasıl emin olduklarınıda
sorun.(Dokunarak)Bazı şeylerin görülmediği halde var olduğunu hissetmek o
şeyi gerçekte var olduğunu bize gösterir mi? Öğrencilere buzdolabı poşetleri
dağıtın ve pipetler yardımıyla poşetlerin içine üflemelerini isteyin.
Üfledikleri şeyi göremediklerini sorun. Poşetlerin içine bakarak poşetin ne
olduğunu hissetmelerini sağlayın.’’Poşetin içinde gerçek bir şeyin var olduğunu
düşünüyor musunuz?’’ şeklinde bir soru yöneltin. Gerçekte görünen herhangi
bir şey olmasa da poşeti şişiren bir şey var? O halde biz havayı görmesek de
varlığını hissedebiliyoruz.
Poşetten pipeti çıkararak poşetin ağzını bantla yapıştırmalarını sağlayın.
Çocukların poşeti n içindeki havayı gözlemleyerek hissetmelerini sağlayın.
KAYNAKÇA
Okul Öncesinde Fen Eğitimi (Hazırlayanlar Prof. Dr. Fatma Alisinanoğlu , Dr. Saide Özbey ,
Uzm.Gül Kahveci ) Pegem Akademi Yayınları , Ankara )
YARARLANILAN WEB SİTELERİ
www.fenokulu.net
https://www.youtube.com/watch?v=5SfugKUO7J
www.nedir.com/hava
www.nkfu.com
https://tr.wikipedia.org/wiki/Hava
bulutdavut88@gmail.com
aysecoskun4993@gmail.com
İlknur.6549@gmail.com
dilan.kalender21@gmail.com