Untitled - TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİSİ DERNEĞİ

TÜRK KOLON ve
REKTUM CERRAHİ
Sİ
DERNEĞİ
BAS
UR
TÜRK KOLON ve REKTUM CERRAHİSİ DERNEĞİ
HEMOROİDAL HASTALIK (Basur-Mayasıl-Hemoroid)
Biliyor musunuz?

En sık görülen hastalıklardan biridir.

Toplumun yarsından fazlasında basur gelişir, genellikle 30 yaşından sonra

Hastaların önemli bir kısmı çok uzun bir süre bu hastalıkla karşılaşmasına rağmen çok
sonra hekime başvurmaktadır.

Dünyada milyonlarca insan bu hastalıktan muzdariptir.

Güncel cerrahi tedavi yöntemleri ile bu sorun ağrısız olarak çözümlenebilmektedir.
Basur Nedir?
Basurlar makat etrafındaki damarsal doku yastıkçıklarıdır. Basurlar bu damarların şişmesi ile
belirginleşir.
Basurların Farklı Tipleri Nelerdir?
Makattaki basurlar iç ve dış olarak ikiye ayrılır.
 İç basurlar makatın içerisindedir. Siz onların mevcudiyetinden ancak sarkma yaptıklarında,
kanadıklarında veya sümüksü akıntı oluşturduklarında haberdar olursunuz. Ağrısız kanama ve
dışkılama esnasında ya da sonrasında ele gelen kitle en sık görülen bulgulardır. Doktorunuzun
muayenesi ile iç basurunuzun olup olmadığı rahatlıkla anlaşılır.
 Dış basurlar makatın çıkışındaki küçük kabarcıklardır. Genellikle ağrısızdırlar. Ancak, bu
basurlarda kan pıhtısı oluşabilir, bu durumda rengi maviye döner ve şiddetli ağrı yapabilir; diğer
zamanlarda ise normal cilt rengindedir. Şikâyetlere sebep olan dış basurlar makatta şişlik,
yanma ve ağrıya, nadiren kaşıntıya neden olurlar.
Basurun oluşma nedenleri
Tam olarak nedeni bilinmemekle beraber ayakta kalma pozisyonuna bağlı olarak makat
bölgesindeki damarlarda basınç artışı olmakta ve hemoroidlerde genişleme meyadana gelmektedir.
Basur oluşmasına katkıda bulunan diğer faktörler;





Yaş
Kronik kabızlık ya da ishal
Gebelik
Ailesel
Şişmanlık
1



Dışkılama esnasında aşırı zorlama, ıkınma
Kabızlığı gidermek için aşırı olarak laksatif ya da lavman kullnımı
Tuvalette gereğinden fazla (3-5 dakikadan fazla) zaman harcama (gazete, dergi, kitap
okuma vb.)
Nedeni her ne olursa olsun anal bölgedeki damarsal yastıkçıklar gerilir. Buradaki damrlar
genişler, incelir ve kanama yapar. Ikınma ve basınç devam ederse, önlem alınmazsa bu yastıkçıklar
dışarı çıkarak ele gelen kitle şeklinde kendini gösterir.
Basur şikayetleri nelerdir?





Dışkılama esnasında kanama
Dışkılama esnasında ele gelen kitle
Anal kaşıntı
Ağrı
Hassas kitleler
Basurunuz olduğuna emin misiniz?
Çoğu erişkin hasta şikâyetlerinin tabiatı ne olursa olsun, basurlarından yakınırlar. Kanama,
kaşıntı, ağrı, şişlik ya da tahriş olma benzeri yakınmalarınız olduğunda, direkt olarak basurunuz
olduğunu düşünmemelisiniz. Muayene için doktorunuza başvurarak, polip, kolit veya kanser gibi daha
ciddi bir probleminiz olmadığından emin olmanız gerekir. Makattan kanama olması durumunda mutlaka
doktorunuza başvurmalısınız. Kaşıntı şikâyeti nadiren basurlardan kaynaklanmaktadır.
Basurlar kanserleşir mi?
Hayır. Kanser ile basurun hiçbir ilişkisi yoktur.
Uygun Tedavi Nedir?
Uygun tedavi hem cerrahi hem de cerrahi dışı tedavi unsurlarını içerir.
Cerrahi Dışı Tedavi
Sıklıkla, beslenme alışkanlığının değiştirilmesi mucizeler yaratır. İlk etapta hastalara beslenme
alışkanlıkları ile ilgili tavsiyelerde bulunuruz; bitkisel liflerden zengin, düşük kolesterollü bir diyet ve
günde en az beş bardak su içmelerini öğütleriz.
Basurların İlaçla Tedavisi  Yüksek miktarda lifli gıda alımına ve bol su içmeye özen gösterin. Aynı zamanda,
hayvansal yağ alımını azaltmanız gerekir.
 Doktorunuzun da onayını alarak her gün egzersiz yapın. Bu egzersizler tempolu yürüyüş,
bisiklete binmek, koşmak, yüzmek ya da yapmaktan hoşlandığınız ve doktorunuzun
onayladığı herhangi bir aktivite olabilir.
2




Dışkılama ihtiyacınızı günde bir kez sabahları giderin. Her yanlış uyarıda tuvalete
gitmeyin.
Dışkılama esnasında aşırı ıkınmaktan kaçının, çünkü aşırı ıkınma ile makatı gereksiz
yere zorlarsınız ve bu basura bağlı şikâyetlerinizde artmaya neden olur.
Basurların olduğu bölgeye doktorunuzun yazdığı bir pomat uygulayabilir ya da fitil
kullanabilirsiniz.
Gün içerisinde 10’ar dakikalık ılık suya oturma banyoları şikâyetlerinizi azaltacaktır.
Bu önlemlerle 2 ile 7 gün arasında şikayetleriniz azalacaktır. 4-6 hafta içinde de ele gelen
meme küçülecektir. Şiddetli ve devamlı bir ağrınız varsa tromboze hemoroid (kan pıhtısı
oluşması) gelişmiş olabilir. Bu nedenle hekiminize başvurursanız lokal anestezi altında
müdahale ile sizi rahatlatacaktır.
Bantlama (Ligasyon) - Dışarı doğru çıkmış iç hemoroidlerin tedavisinde lastik band (rubber band)
tedavisi oldukça etkilidir. Basur pakesinin yukarısına yapılan lastik band uygulaması ile buranın
kanlanması kesilir ve birkaçgün içinde bu pake söner, band düşer. 1-2 hafta içinde hastanın şikayetleri
geriler. Bu yöntemi bazen tekrarlamak gerekebiir.
Dağlama (Koagülasyon) - Bir ışık kaynağı kullanılarak, basur pakesinin yukarısında küçük bir
yanık oluşturulur, bu şekilde basurun kanaması engellenir ve normal boyutuna küçülmesi sağlanır.
kanamalı hemoroid pakelerinde kullanılmaktadır. Dışarı sarkanlara uygulanmamaktadır.
Enjeksiyon - Bu işlemde şişmiş basurun yukarısına onu küçültmek için bir sıvı enjekte edilir, daha
çok kanayan ancak makattan dışarı sarkma yapmayan basurlarda etkilidir. İşlemin iki üç yılda bir
tekrarlanması gerekebilir.
Bu tedavi yöntemleri sadece iç basurlar için kullanılır. Dış basurların tedavisinde kullanıldıkları
takdirde şiddetli ağrıya sebep olurlar.
Cerrahi tedavi
İleri derecede büyümüş basurlar genellikle yukarıda anlatılan, poliklinikte uygulanabilen
yöntemlere yanıt vermezler.




Dış basurda şiddetli ağrıyla birlikte kan pıhtısı (trombüs) olması,
Band uygulama yöntemine yanıt vermeyen iç basurlar,
Makattan dışarı çıkmış ve de içeri yerleştirilemeyen basur durumlarında,
Sürekli basur pakelerinden kanamalarının olması durumunda cerrahi tedavi gerekir.
Hemoroidal hastalık özel ya da klasik aletlerle kanayan ve dışarı doğru sarkmış pakelerin kesip
çıkarılarak veyahut da stapler yöntemi ile olması gereken yere asılması ile tedavi edilir. Bu cerrahi
işlemler hastanede yatmaya gerek olmadan, lokal anestezi altında, birkaç günlük ev istirahatı ile
uygulanabilmektedir. Lazer yöntemlerinin Standard cerrahi yöntemlere belirgin bir avantajı yoktur. Lazer
cerrahisi çok pahalı bir yöntem olup, sanıldığının aksine daha az ağrılı bir yöntem değildir.
Unutmayınız:
Basur, sık görülür ve etkilenen kişinin hayatını tehdit etmez. Ancak, doktorunuz tarafından basur
tanısı konana dek, gözden kaçırabileceğiniz önemli bir tıbbi probleminizin de olabileceği akla
3
getirilmelidir. Genellikle, beslenme alışkanlıklarının değiştirilerek lifli besinlere ağırlık verilmesi, yağlı
yiyeceklerden kaçınılması ve günlük içilen su miktarının arttırılması ile basura bağlı şikâyetler azalır.
Cerrahi tedavi gerektiğinde, ağrıyı azaltan pek çok yeni yöntemin olduğu hatırlanmalıdır.
Tedaviden Sonra:
Belirtiler:
İlk 36-48 saat içinde hafif- orta derecede ağrı, künt bir sızı hissedebileceğiniz gibi, aslında hiçbir
şey hissetmeyebilirsiniz. Rahatsızlığınız hafif derecede ise basit bir ağrı kesici ilaç kullanabilirsiniz.
Aspirin ya da içerisinde aspirin bulunan kan sulandırıcı ilaçlar kullanmayınız, çünkü bu ilaçlar kanı
sulandırarak, kanamayı tetiklerler. Eğer ağrınız şiddetli ise, doktorunuz size ağrı tedavisi için ilaç
yazacaktır. 10-15 dakikalık ılık oturma banyosu yapmak, rahatsızlık hissinizin azalmasını sağlar.
Sarkan iç basurun tedavisi, genellikle 3-6 hafta ara ile uygulanan 2- 4 tedavi kürünü kapsayabilir.
Sıklıkla her seferinde tek alan ya da daha nadir olarak iki alan üzerinde çalışılır. Tedavi tamamlanana
kadar, kanama ve sarkmanın devam edebileceği akılda tutulmalıdır.
Cerrahi olarak basur tedavisi uygulanmış ise, ameliyattan 8 saat sonra dış pansumanı çıkarıp ılık
suya oturma banyosu yapılabilir. Ameliyattan sonra yaradan birkaç gün boyunca az miktarda akıntınız,
kanamanız olabilir. Bu akıntı için pansuman yapmaya gerek yoktur, yara 10 gün içerisinde iyileşir.
Beslenme Biçimi:
Tedaviden sonra dışkılamanızın düzenli ve yumuşak olmasını sağlamak önemlidir. Liften zengin
besinler ile beslenin ve bol bol su için (günde 6–8 bardak). Doktorunuz lif açısından zengin bir beslenme
destek ürünü kullanmanızı önerdiyse buna devam edin. Kafeinin kabızlık yapıcı etkisi vardır. Bu
nedenle, kahve, çay, çikolata ve kola kullanımını azaltmanız gerekir.
Fiziksel Aktivite:
Normal fiziksel aktivitenizi devam ettirebilirsiniz. Tedaviden hemen sonra arabanızı sürebilir,
merdivenlerden çıkabilir ve normal hareketlerinizi sürdürebilirsiniz.
Kaygılanılması Gereken Durumlar:










Aşağıdaki durumlardan her hangi biri gerçekleşirse, doktorunuz ile görüşünüz.
Üç günden beri azalmadan devam eden ağrı
Tedaviden sonraki birkaç gün içerisinde artarak devam eden ağrı
Makatta ağrılı şişlik
Ateş yüksekliği, üşüme titreme
İdrar yapmada zorluk
Şiddetli kabızlık (3 günden beri dışkılama olmaması)
İshal (24 saat içinde 3 defadan fazla sulu dışkılama)
Kanamanın artması ( bir çay bardağından daha fazla kanama olması)
Üç saat içerisinde üç ya da dört defa kanlı dışkılama
Makattan iltihap/ irin akması
4
Önerilen Liften Zengin Besinler:

Sebzeler
Enginar
Kuşkonmaz
Fasulye
Pancar
Brokoli
Lahana

Yeşil bezelye
Marul
Soğan
Patates
Ispanak
Domates
Greyfurt
Üzüm
Portakal
Armut
Ananas
Erik
Ahududu
Çilek
Karpuz
Meyveler
Elma
Kayısı
Muz
Yaban mersini
Kavun

Havuç
Karnabahar
Kereviz
Mısır
Salatalık
Patlıcan
Tahıl ürünleri
Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği Hasta Broşürleri serisinde yayınlanan bu dokümanların
basım ve yayın hakkı Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği’ne aittir. Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği’nin yazılı izni
olmaksızın bu broşürlerin hiçbir bölümü basılamaz, çoğaltılamaz ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.
5