epitelial over kanseri - e

17.10.2015
EPİTELİAL OVER KANSERİ
1
Genel bilgiler
• Jinekolojik kanser ölümlerinin en sık nedeni
• Kadın kanserleri arasında görülme sıklığı açısından 7. sırada; ikinci en
sık jinekolojik malignite
• Yaşam boyu over ca riski %1-1.5
• Over ca’ların %85’i epitelial hücre kökenli, yani çölomik epitel veya
mezotelden kaynaklanır
– Bu hücreler primitif mezoderm kaynaklıdır
• bu tümörlerin 2/3’ü tanı anında ileri evrede
• Ortalama tanı yaşı 63 (65-74); postmenopozal yaş grubunda saptanan
ovarian neoplazmların %30’u malign; premenopozal olgularda ise
saptanan ovarian epitelial tümörlerin yaklaşık %7’si malign karakterde
• Cerrahi olarak evrelenir; sonraki tedaviler ve prognoz primer olarak
evre ile ilişkili
• EOC olgularının çoğu sporadik; %5-10’u herediter
2
1
17.10.2015
OVER TÜMÖRLERİNİN KÖKENLERİ
3
Genel bilgiler
• İlk iki dekatta ovarian tümörlerin %70’i germ hücre kökenli
ve bunların 1/3’ü malign karakterde; EOC’ine göre daha hızlı
büyüyen tümörler; en sık görülen germ hücreli malign
tümörler disgerminom, immatur teratom ve endodermal
sinüs tm;bu grup tümörlerde fertilite koruyucu cerrahi
yapılabilir
• Diğer grup tümör olan seks kord stromal tümörler düşük
grade maligniteler; premenopozal hastada saptanırsa
konservatif tedavi edilebilir; adjuvan KT’nin bu tümörlerde
yararı?
• Overe metastaz yapan tümörler en sık meme ve GIS tm
• Yüksek grade seröz epitelial ovarian karsinoma(EOC),
fallopian tube ca ve primer peritoneal karsinomaların
patogenezleri, klinik davranışları ve tedavileri benzer
4
2
17.10.2015
Epitelyal OC-RİSK FAKTÖRLERİ
GENEL POPULASYON
RELATİF RİSK
YAŞAM BOYU
OLASILIK (%)
1
1.4
BRCA1 GEN MUTASYONU
35-46
BRCA2 GEN MUTASYONU
13-23
LYNCH SENDROMU
3-14
OVER CA İÇİN AİLE ÖYKÜSÜ
?
İNFERTİLİTE
2.67
PCOS
2.5
ENDOMETRİOZİS ( CLEAR CELL, ENDOMETRİOİD
VE DÜŞÜK GRADE SERÖZ CA)
2.04 - 3.05
SİGARA (MUSİNÖZ CA RİSKİNDE ARTIŞ)
2.1
İNTRAUTERİN ARAÇ
1.76
GEÇMİŞDE OKS KULLANIIMI
0.73
12 AYDAN UZUN EMZİRME ÖYKÜSÜ
0.72
TUBAL LİGASYON
0.69
GEBELİK ÖYKÜSÜ
0.6
5
EOC-RİSK FAKTÖRLERİ
•
•
•
•
•
•
Nulliparite x2 risk artışıErken menarş, geç menopoz  risk artışı (+)
Beyaz ırk, ileri yaş –EOC daha sık görülür
Aile öyküsü- EN ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ; olguların %5-10’unda ailesel
yatkınlık var; 1. derece akrabada over ca öyküsü varsa EOC riski x3 artar
İnfertilite öyküsü –infertilite tedavisinde kullanılan ilaçlardan ziyade
İNFERTİL overin tümöre yatkınlığı
OKS- 5 yıl ve üstü kullanımda RR 0.5, yani risk %50 azalır; her yıl için riskde
%10 azalma, koruma 25 yıl sürer;
– NSAI ve asetaminofen de riski azaltıyor
•
•
•
Menopoz sonrası HRT- çok hafif risk artışı (+)
Tüp ligasyonu, gebelik, emzirme ve histerektomi koruyucu
Endometriozis bağımsız risk faktörü; malign transformasyon riski %2.5; daha
genç hastada over ca gelişimi; iyi differansiye-düşük grade tümörler
6
3
17.10.2015
GENETİK FAKTÖRLER
•
Tüm meme ca’ların %10’u tüm over ca’ların %10-15’i germ line mutasyonlar
nedeni ile oluşur
• 3 tür genetik riskli EOC var:
1. Site spesifik ailevi over ca
2. Herediter meme-over ca sendromları
3. HNPCC
• Kalıtımsal over ca’ların %90’ında BRCA1 ve BRCA2 genlerinde germ line
mutasyon; tanıda %70’i evre 3-4; en sık seröz adeno ca; bu tümörlerde 5
yıllık sağ kalım daha yüksek- platinum duyarlı tm
• Herediter meme-over ca sendromlarında DNA onarım genlerinde (BRCA,
MSH-2; MLH-1, PMS 1-2) mutasyonlarla over ca riski artabilir; Herediter
olgular nonherediter olanlardan 10 yaş daha genç; otozomal dominant
kalıtım; bilateral ve multifokal meme ca sık; mutasyonlar yüksek oranda
penetran ama yaş, cinsiyet, hormonal faktörler ve modifier genlere bağlı
olarak ca gelişim özellikleri değişebilir
7
GENETİK FAKTÖRLER
• BRCA 1 geni 17. kromozomda; BRCA2 geni 13. kromozomda
yerleşmiş
• BRCA1 mutasyon taşıyıcısında meme ca riski %50-85/ over ca
riski %40-50;
• BRCA2’de meme ca riski %40-57/ over ca riski %10-25
• BRCA2’de erkek akrabada meme ca(%3-12)
• BRCA 1 ve 2 taşıyıcılarında duktal karsinoma in situ riski
yüksek; 5-10 yıl içinde ikinci kez meme ca gelişme riski
yüksek; kontrlateral rekürrens BRCA1 ‘de %65, BRCA2’de
%50;
• BRCA1’de cx, uterus, pankreas, mide ve prostat ca fazla
• BRCA2’de safra kesesi, prostat, pankreas, mide ca ve
melanom fazla
8
4