vadeli işlem ve opsiyon piyasası

VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI
2014 Değerlendirme Toplantısı
15 Ocak 2015
29.01.2015
2
YÖNETİCİ ÖZETİ-I
 Rekorlar Yılı 2014 – Tüm zamanların (2005-2014) iki adet toplam
işlem hacmi rekoru, toplam açık pozisyon sayısı rekoru, girilen emir
sayısı rekoru, DolarTL işlem hacmi rekoru, Döviz Vadeli
sözleşmelerinde toplam açık pozisyon rekoru, ….
 Toplam işlem miktarı %11 artarak 59 milyon 452 bin oldu. 2011
yılından bugüne düşen işlem miktarı trendi yukarı yönlü kırıldı.
Oynaklık düşmesine rağmen işlem hacmi arttı
 Döviz Vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 22.7 milyar TL’den 32
milyar TL’ye çıkarak %41 arttı. Tek ürüne dayalı gelir bağımlılığı
azaltıldı.
 Endeks Opsiyon işlem hacmi 10 kat arttı. Pay vadeli işlem hacmi 6
kat arttı. Pay opsiyon 1.5 kat arttı.
29.01.2015
3
YÖNETİCİ ÖZETİ -II
 Ortalama açık pozisyon sayısı %20 artarak 470.000 oldu.
 Dünya sıralamasında BIST 30 vadeli işlem sözleşmeleri 2 basamak
yukarı çıkarak 8. liğe yükselmesi beklenmektedir.
 Dünya da vadeli ve opsiyon hacimleri düşerken, VİOP’ta arttı.
 Son iki yılda yabancı yatırımcı işlem hacmi 64.4 milyar TL’den 103.3
milyar TL’ye çıkarak %60 arttı.
 Döviz sözleşmelerinde Yabancı işlem hacmi 614milyon TL’den 5.5
milyar TL’ye çıkarak yaklaşık 9 kat arttı.
29.01.2015
4
YÖNETİCİ ÖZETİ -III
 2013 ve 2014 yıllarında toplam 105 adet etkinlik-eğitim düzenlendi.
 Singapore’da asyalı yatırımcılara VİOP paneli düzenlendi.
 Türkiye’de ilk defa gelir paylaşımı üzerine Piyasa Yapıcılık modeli
oluşturuldu.
 75’den fazla üye ve müşteri ziyareti gerçekleştirildi.
 İki adet ülke çapında VİOPS Sanal Portföy yarışması düzenlendi.
 VİOP Akademi yapıldı, VİOP Risk Yönetimi Konferansı gerçekleştirildi.
 Key Account Manager (KAM) sistemi kuruldu.
29.01.2015
5
İÇERİK
 Rekorlar Yılı 2014
 2014 Yılı Önemli Gelişmeler
 İşlem Hacmi Gelişmeleri
 Açık Pozisyon Gelişmeleri
 2015 Projeksiyon ve Hedefler
29.01.2015
6
BASINDA VİOP
29.01.2015
7
2014 YILI ÖNEMLİ GELİŞMELER
14 Şubat
Opsiyon Sözleşmelerinde
uygulanan minimum 1
kuruş borsa payı
uygulaması kaldırıldı.
3 Mart
Takasbank VİOP’ta
Merkezi Karşı Taraf (MKT)
oldu.
16 Haziran
16 Mayıs
DolarTL Opsiyon
Sözleşmeleri işleme açıldı.
Altın Sözleşmelerinin
büyüklüğü 1 gr’a
düşürüldü.
Pay Opsiyon Sözleşmeleri
Avrupa tipine çevrildi.
Pay ve Endeks
Sözleşmeleri dışındaki
sözleşmelerde öğle arası
uygulamasına son verildi.
Mini Endeks Opsiyonları
işleme açıldı.
DolarTL ve EuroTL Vadeli
İşlem Sözleşmelerinde
fiyat adımı 0,0001’e
düşürüldü.
4 Nisan
Borsa İstanbul – VOBAŞ
birleşmesi resmi olarak
tamamlandı.
FIX Protokolü devreye
alındı.
11 Ağustos
3 Eylül
NASDAQ Projesi
kapsamında sistem dizayn
çalışmalarına başlandı.
Opsiyon Endüstrisi
Konseyi (OIC) ile iş birliği
anlaşması imzalandı.
4 Ağustos
14 Kasım
19 Eylül
2 Nisan
31 Mart
21 Kasım
Gelir paylaşımına dayalı
piyasa yapıcılık programı
hazırlandı.
15 Aralık
SASX 10 Vadeli İşlem
Sözleşmeleri işleme açıldı.
29.01.2015
8
REKORLAR YILI 2014
 Rekorlar Yılı 2014
 Tüm zamanların (2005-2014) işlem hacmi, açık pozisyon ve emir
sayısı rekorları kırıldı.
16 Aralık
28 Nisan
27 Ağustos
İlk Toplam İşlem Hacmi
Rekoru 3,8 milyar TL**
Toplam İşlem Hacmi
Rekoru 4.3 milyar TL
DolarTL Vadeli İşlem
Sözleşmelerinde İşlem
Hacmi Rekoru
16 Aralık
17 Mart
30 Ekim
7 Mart
Girilen Emir Sayısı
Rekoru
BIST 30 Endeks
Sözleşmelerinde Açık
Pozisyon Sayısı Rekoru
354.724 adet
Toplam Açık Pozisyon
Sayısı Rekoru
Döviz Vadeli İşlem
Sözleşmeleri Açık
Pozisyon Rekoru
275.986 adet
265.405 adet
669.762 adet
** VOB Toplam İşlem Hacmi Rekoru 28 Haziran 2012 tarihinde kırılan 3,7 milyar TL idi.
29.01.2015
9
2014 YILI HACİM GELİŞMELERİ
80.000
70.000
450.000
74.288
439.799
435.722
62.474
60.000
53.491
50.000
59.452
416.609
440.000
Milyon TL
Bin
 2014 yılında Piyasamız toplam işlem hacmi 2013 yılına göre %5
artarak 435.721.826.048 TL olarak gerçekleşti. Toplam işlem miktarı
ise 59.5 milyon sözleşme ile geçen seneye göre %11 arttı.
430.000
420.000
40.000
410.000
403.933
30.000
400.000
20.000
390.000
10.000
0
380.000
2011
2012
İşlem Hacmi (TL)
2013
2014
İşlem Miktarı (Sözleşme)
29.01.2015
10
2014 YILLIK TOPLAM İŞLEM MİKTARI
 2014 yılında toplam işlem miktarı 2013 yılına göre %11 artarak
59.452.114 adet oldu.
Milyon Adet
İşlem Miktarı (Sözleşme)
60
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
59,45m
%11
53,49m
2013
2014
29.01.2015
11
OYNAKLIKDA Kİ DÜŞÜŞE RAĞMEN HACİM ARTTI
Milyon TL
 2013 yılı 30 günlük oynaklık seviyesi %37’den 2014 yılında %24’e
düşmesine karşın Piyasamızın işlem hacmi %5 ve işlem miktarı ise
%11 arttı.
450.000,00
440.000,00
430.000,00
40
37,00
439.799
435.722
35
30
33,26
25
416.609
420.000,00
24,00
410.000,00
403.933
400.000,00
13,20
20
15
10
390.000,00
5
380.000,00
0
İşlem Hacmi (TL)
Oynaklık
29.01.2015
12
BIST 30 TARİHSEL OYNAKLIK
Kaynak: Bloomberg
29.01.2015
13
2014 DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi
2013 yılına göre %41 artarak 31.986.126.488 TL oldu.
Milyon TL
Yıllık Toplam İşlem Hacmi (TL)
35.000
30.000
%41
31.986
25.000
20.000
22.727
Döviz Vadeli İşlem Sözleşmelerinde
İşlem Hacmi (TL)
15.000
10.000
5.000
0
2013
2014
29.01.2015
14
2014 YILLIK TOPLAM İŞLEM HACMİ
Sözleşme Türü
Endeks Vadeli
Endeks Opsiyon
Pay Vadeli
Pay Opsiyon
Döviz Vadeli
Döviz Opsiyon
Kıymetli Madenler Vadeli
Toplam
İşlem Hacmi (TL)
2013
İşlem Hacmi (TL)
2014
Değişim
(2013-2014)
388.991.371.010
94.614.200
20.555.304
26.179.544
22.727.191.293
4.747.525.813
400.623.922.570
984.914.140
134.940.357
63.870.150
31.986.126.488
60.005.550
1.867.597.277
%3
%941
%556
%144
%41
%-61
416.609.149.691
435.721.826.048
%5
29.01.2015
15
2014 YILLIK TOPLAM İŞLEM MİKTARI
Sözleşme Türü
İşlem Miktarı (adet) İşlem Miktarı (adet)
2013
2014
Değişim
(2013-2014)
Endeks Vadeli
Endeks Opsiyon
Pay Vadeli
Pay Opsiyon
Döviz Vadeli
Döviz Opsiyon
Kıymetli Madenler Vadeli
40.588.945
10,352
24,073
45,806
11.080.426
1.741.386
43.368.269
107,344
194,377
88,919
14.068.406
26,801
1.597.961
%7
%937
%707
%94
%27
%-8
Toplam
53.491.148
59.452.114
%11
29.01.2015
16
İŞLEM HACMİNİN ÜRÜN BAZINDA KIRILIMI
2014 İşlem Hacmi Dağılımı
%7,34 %0,01
%0,23
%0,43
%0,03
%0,01
%91,94
Endeks Vadeli - %91,94
Döviz Vadeli - %7,34
Kıymetli Madenler - %0,43
Endeks Opsiyon - %0,23
Pay Opsiyon - %0,01
2013 İşlem Hacmi Dağılımı
Pay Vadeli - %0,03
Döviz Opsiyon - %0,01
%5,46
%1,14
%0,02
%0,01
%93,37
Endeks Vadeli - %93,37
Döviz Vadeli - %5,46
Kıymetli Madenler - %1,14
Endeks Opsiyon - %0,02
Pay Opsiyon - %0,01
29.01.2015
17
2014 AYLIK TOPLAM İŞLEM HACMİ KARŞILAŞTIRMASI
Milyon TL
 Şubat, Mayıs, Haziran ve Temmuz ayları hariç kalan tüm aylarda 2014
yılında 2013’e göre daha yüksek hacim gerçekleşmiştir.
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
2013
2014
29.01.2015
18
2014 GÜNLÜK ORTALAMA İŞLEM HACMİ
 2014 yılında Piyasamız günlük ortalama işlem hacmi 1,37 milyar TL
olan 2013 yılı Ağustos-Aralık dönemi günlük ortalama işlem hacmine
göre %27 artarak 1,74 milyar TL olarak gerçekleşti.
Milyar TL
2014 Günlük Ortalama İşlem Hacmi
2,5
2
1,5
1,71
1,82
1,56
1,44
1,39
2,21
2,12
1,94
1,78
1,95
1,69
1,28
1
0,5
0
2014 Günlük Ortalama İşlem Hacmi
29.01.2015
19
TOPLAM AÇIK POZİSYON SAYISI
 2014 yılında ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2013 yılı ortalama
açık pozisyon sayısına göre %20 artarak 469.884 adet olmuştur.
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
2013
2014
100.000
0
29.01.2015
20
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ DÜNYA SIRALAMASI
 2013 yılında BIST 30 Endeks Vadeli İşlem sözleşmesi işlem miktarı
bazında dünyada en çok işlem gören 10. endeks vadeli işlem
sözleşmesi oldu*. 2014 yılında BIST 30 Endeks Vadeli İşlem
sözleşmesinin 8. sıraya yükselmesi beklenmektedir.
* Kaynak: World Federation of Exchanges
29.01.2015
21
DÜNYA-VİOP HACİM KIYASLAMASI
 Dünyada Vadeli İşlem ve Opsiyon sözleşme hacimleri düşerken
VİOP’ta arttı….
Global İşlem Miktarı
VİOP İşlem Miktarı
Ocak - Ağustos Ocak - Ağustos
Ocak - Ağustos Ocak - Ağustos
Değişim (%)
Değişim (%)
2013
2014
2013
2014
Vadeli İşlem
Sözleşmeleri
Opsiyon Sözleşmeleri
Toplam
Pay Senetleri
Pay Endeksleri
Faiz Oranı
Döviz
Enerji
Tarım Ürünleri
Kıymetli Olmayan
Metaller
Kıymetli Metaller
Diğer
Toplam
8.613.674.135
7.524.456.286
-12,6%
36.798.853
38.036.934
3,4%
6.497.848.534 6.026.848.477
15.111.522.669 13.551.304.763
-7,2%
-10,3%
20.638
36.819.491
67.935
38.104.869
229,2%
3,5%
Global İşlem Miktarı
VİOP İşlem Miktarı
Ocak - Ağustos Ocak - Ağustos
Ocak - Ağustos Ocak - Ağustos
Değişim (%)
2013
2014
2013
2014
4.363.207.556
4.162.818.759
-4,6%
32.715
12.491
3.691.867.328
3.488.397.781
-5,5%
28.217.819
28.653.667
2.348.360.468
2.137.088.755
-9,0%
1.951.337.376
1.224.842.949
-37,2%
7.324.421
8.664.738
917.278.040
756.314.594
-17,5%
137
31
796.054.230
899.460.834
13,0%
-
Değişim (%)
-61,8%
1,5%
18,3%
-77,4%
-
491.067.165
460.999.519
-6,1%
-
-
-
269.854.093
282.496.413
15.111.522.669
233.272.077
188.109.495
13.551.304.763
-13,6%
-33,4%
-10,3%
1.244.399
36.819.491
773.942
38.104.869
-37,8%
3,5%
29.01.2015
22
İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI
 2014 yılında toplam işlem hacmimizin %76’sı yerli yatırımcılar tarafından
%24’ü yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi. Son iki yılda işlem
hacmindeki yabancı payı %15 seviyelerinden %25 seviyelerine yükseltildi.
2014
%24
Yerli
Yabancı
%76
29.01.2015
23
İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI - II
90
%
84,87
84,06
80
76,29
75,32
70
60
50
Yerli
40
Yabancı
30
20
24,68
15,13
23,71
15,94
10
0
29.01.2015
24
Milyon TL
İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI - III
400.000
373.258
339.546
350.000
332.412
313.790
300.000
250.000
200.000
Yerli
Yabancı
150.000
100.000
%60
66.542
102.819 %0,5
103.310
64.387
50.000
0
29.01.2015
25
İŞLEM HACMİNİN BİREYSEL/KURUMSAL KIRILIMI
 2014 yılında işlem hacmimizin %64’ü bireysel yatırımcılar tarafından, %36’sı
kurumsal yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi.
2014
36%
Bireysel
Kurumsal
64%
29.01.2015
26
AÇIK HESAP SAYISI
 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla Piyasamızda açık hesap sayısı 2013 yılı
sonuna göre %7 artarak 94.430 oldu. 2015 hedefi 100bin açık hesap.
Hesap Sayısı
120.000
90.000
81.192
88.227
94.430
72.226
60.000
30.000
0
29.01.2015
27
BAKİYELİ HESAP SAYISI DAĞILIMI
Bakiyeli Hesap Sayısı Yerli Yabancı
Dağılımı
1,60%
98,40%
Yerli - %98,40
Yabancı - %1,60
Bakiyeli Yabancı Hesapların Sahiplik
Dağılımı
Bakiyeli Yerli Hesapların Sahiplik Kırılımı
1,66%
50,92%
9,23%
39,85%
Fon - %9,23
Gerçek - %39,85
Tüzel - %50,92
96,96%
0,07%
0,09%
1,22%
Fon - %1,22
Gerçek - %96,96
Tüzel - %1,66
Yatırım Ortaklığı - %0,07
Diğer- %0,09
29.01.2015
28
İŞLEM YAPAN HESAP SAYISI
7.500
7.000
7.009
6.724
6.754
6.430
6.500
6.776
6.681
6.736
6.428
6.450
6.000
6.334
6.197
6.385
6.076
6.234
5.982
6.288
6.280
6.300
6.183
6.004
6.102
5.740
5.500
5.536
5.258
5.000
4.500
İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2013
İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2014
29.01.2015
29
PAZAR BAZINDA İŞLEM YAPAN HESAP SAYISI
7.000
6.000
5.000
4.000
Döviz Vadeli İşlem AP
3.000
2.000
Endeks Vadeli İşlem AP
Kıymetli Madenler Vadeli AP
1.000
0
29.01.2015
30
TOPLAM İŞLEM HACMİNDE İLK 10 ÜYE
 2014 yılı sonu itibariyle Piyasamızda 80 adet aktif üye
bulunmaktadır. 2014 yılı içerisinde ortalama her ay 68 üyemiz işlem
gerçekleştirmiştir.
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Üye Adı
İŞ YATIRIM
TEB YATIRIM
GARANTİ YATIRIM
YAPI KREDİ YATIRIM
SANKO MENKUL
DENİZ YATIRIM
GEDİK YATIRIM
YATIRIM FİNANSMAN
DEUTSCHE SECURITIES
AK YATIRIM
İşlem Hacmi*
96.823.951.698
94.678.825.663
57.433.300.719
43.422.847.997
38.272.232.751
35.213.146.330
33.748.492.575
33.664.634.027
30.663.792.359
28.747.294.390
İşlem Hacmindeki Payı
(%)
11,14
10,89
6,61
5,00
4,40
4,05
3,88
3,87
3,53
3,31
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
31
2014 YILINDA PİYASA YAPICILARIMIZ
Piyasa Yapıcı Olunan
Sözleşme
Garanti Bank
Piyasa Yapıcı İşlem
Hacmi
2.693.984.785
Toplam İşlem Hacmi
(TL)
58.600.754.192
Piyasa Yapıcı
Katkısı
%5
Deutsche Bank
466.932.757
58.600.754.192
%1
Garanti Bank
442.727.935
2.898.627.164
%15
Deutsche Bank
176.095.580
2.898.627.164
%6
Garanti Bank
197.689.878
2.472.871.620
%8
Deutsche Bank
170.071.528
2.472.871.620
%7
Pay Vadeli
İş Yatırım
7.789.537
269.880.714
%3
Altın Vadeli
Garanti Bank
41.386.511
422.980.988
%10
Dolar/Ons Altın Vadeli
Garanti Bank
192.650.444
3.312.213.566
%6
Gedik Yatırım*
108.100
120.011.100
%0
DolarTL Vadeli
EuroTL Vadeli
EUR/USD Vadeli
DolarTL Opsiyon
Piyasa Yapıcı Üye
* Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 03/11/2014 tarihi itibariyle piyasa yapıcılık faaliyetlerine başlamıştır.
29.01.2015
32
EMİR İLETİMİNDE KULLANILAN KANAL DAĞILIMI
 2014 yılında devreye alınan FIX uygulaması üzerinden gönderilen
emirlerin tüm emirler içindeki ağırlığı %34’lere ulaştı.
%0,2
%33,3
FIX
API
%66,5
TW
29.01.2015
33
2014 ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi
2013 yılına göre %3 artarak 400.623.922.570 TL oldu.
Millions
Yıllık Toplam İşlem Hacmi (TL)
405.000
400.000
%3
395.000
Endeks Vadeli İşlem
Sözleşmelerinde Toplam İşlem
Hacmi (TL)
390.000
385.000
380.000
2013
2014
29.01.2015
34
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ KARŞILAŞTIRILMASI
Milyon TL
Aylık Toplam İşlem Hacmi (TL)
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
2013
2014
15.000
10.000
5.000
0
29.01.2015
35
Milyon TL
OYNAKLIK-HACİM KARŞILAŞTIRMASI
405.000
400.000
401.995
%36,9
400.624
35
%33,26
395.000
25
385.000
%24
376.064
375.000
370.000
30
388.991
390.000
380.000
40
%13,2
20
İşlem Hacmi (TL)
15
Oynaklık
10
365.000
5
360.000
0
29.01.2015
36
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI
 2014 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri ortalama toplam açık
pozisyon sayısı 2013 yılı ortalama açık pozisyon sayısına göre %30
artarak 249.277 adet olmuştur.
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
2013
2014
50.000
0
29.01.2015
37
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra
Üye Adı
İşlem Hacmi*
İşlem Hacmindeki
Payı
1
İŞ YATIRIM
92.806.313.735
%11,58
2
TEB YATIRIM
88.569.635.783
%11,05
3
GARANTİ YATIRIM
51.133.307.713
%6,38
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
38
ENDEKS VİS YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2014 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %25, yerli yatırımcıların payı
ise %75 olmuştur.
80%
%75
%73,5
70%
60%
50%
Yerli
40%
30%
%26,5
%25
Yabancı
20%
10%
0%
2013
2014
29.01.2015
39
ENDEKS VİS YERLİ YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2014 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %67, yerli yatırımcıların payı
ise %33 olmuştur. Yabancı payı yüzdesi %8 artmıştır.
80%
%8
70%
%67
%62
60%
50%
40%
%38
Yerli
%33
Yabancı
30%
20%
10%
0%
2013
2014
29.01.2015
40
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2013
yılına göre %941 artarak 984.914.140 TL oldu.
Milyon TL
Yıllık Toplam İşlem Hacmi (TL)
1.200
1.000
800
Endeks Opsiyon
Sözleşmelerinde Toplam İşlem
Hacmi (TL)
600
%941
400
200
0
2013
2014
29.01.2015
41
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ İŞLEM HACMİ
Milyon TL
Aylık Toplam İşlem Hacmi (TL)
160
140
120
100
80
60
2013
2014
40
20
0
29.01.2015
42
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ (TL)
Milyon TL
Aylık Açık Pozisyon Değeri (TL)
160
140
120
100
80
60
2013
2014
40
20
0
29.01.2015
43
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI
 2014 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri ortalama toplam açık
pozisyon sayısı 2013 yılı ortalama açık pozisyon sayısına göre %836
artarak 5.260 adet olmuştur.
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
2013
2014
4.000
2.000
0
29.01.2015
44
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra
Üye Adı
İşlem Hacmi*
İşlem Hacmindeki
Payı
1
İŞ YATIRIM
476.032.400
%27,50
2
DEUTSCHE SECURITIES
439.034.200
%25,36
3
GEDİK YATIRIM
426.051.600
%24,61
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
45
ENDEKS OPSİYON YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2014 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %33, yerli yatırımcıların payı ise %67
olmuştur.
90%
%84,5
80%
%67
70%
60%
50%
Yerli
40%
%33
Yabancı
30%
%15,5
20%
10%
0%
2013
2014
29.01.2015
46
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ YERLİ YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2014 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %57, yerli yatırımcıların payı ise %43
olmuştur.
90%
%90,30
80%
70%
%57,10
60%
50%
%42,90
40%
Yerli
Yabancı
30%
20%
%9,70
10%
0%
2013
2014
29.01.2015
47
2014 DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi
2013 yılına göre %41 artarak 31.986.126.488 TL oldu.
Milyon TL
Yıllık Toplam İşlem Hacmi (TL)
35.000
30.000
%41
31.986
25.000
20.000
22.727
Döviz Vadeli İşlem Sözleşmelerinde
İşlem Hacmi (TL)
15.000
10.000
5.000
0
2013
2014
29.01.2015
48
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ KARŞILAŞTIRILMASI
 Haziran ve Temmuz ayı hariç her ay 2013 hacimlerini geçmiştir.
Milyon TL
Aylık İşlem Hacmi (TL)
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
2013
2014
1.000
500
0
29.01.2015
49
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra
Üye Adı
İşlem Hacmi*
İşlem Hacmindeki
Payı
1
TERA MENKUL
11.097.574.414
%17,35
2
GARANTİ YATIRIM
5.941.153.913
%9,29
3
TEB YATIRIM
5.784.842.511
%9,04
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
50
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI
 2014 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri ortalama toplam açık
pozisyon sayısı 2013 yılı ortalama açık pozisyon sayısına göre %3
azalarak 181.653 adet olmuştur.
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
2013
2014
50.000
0
29.01.2015
51
DÖVİZ SÖZLEŞMELERİ YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI (TL)
Milyon TL
 Yabancı işlem hacmi 614milyon TL’den 5.5 milyar TL’ye çıkarak
yaklaşık 9 kat arttı.
60.000
57.064
50.000
40.000
Yerli
30.000
20.000
Yabancı
18.484
10.000
5.425
614
0
2013
2014
29.01.2015
52
DÖVİZ SÖZLEŞMELERİ YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2014 yılında döviz sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında yabancı
yatırımcıların payı %9, yerli yatırımcıların payı ise %91 olmuştur.
Yabancı payı yüzdesi yaklaşık 3 kat arttı.
100%
%96,78
%91,32
90%
80%
70%
60%
50%
Yerli
40%
Yabancı
30%
20%
10%
%3,22
%8,68
0%
2013
2014
29.01.2015
53
DÖVİZ SÖZLEŞMELERİ YERLİ YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2014 yılında döviz sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında yabancı
yatırımcıların payı %6, yerli yatırımcıların payı ise %94 olmuştur.
100%
%96
%94
90%
80%
70%
60%
50%
Yerli
40%
Yabancı
30%
20%
10%
%6
%4
0%
2013
2014
29.01.2015
54
2014 DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında döviz opsiyon sözleşmeleri toplam işlem hacmi
60.005.550 TL olmuştur.
Milyon TL
Döviz Opsiyon Sözleşmeleri 2014
60
50
40
30
20
Döviz Opsiyon Sözleşmeleri
2014
10
0
29.01.2015
55
DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ (TL)
Milyon TL
Açık Pozisyon Değeri (TL)
20
18
16
14
12
10
8
2014
6
4
2
0
29.01.2015
56
DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra
Üye Adı
İşlem Hacmi*
İşlem Hacmindeki
Payı
1
İŞ YATIRIM
95.193.150
%83,11
2
GARANTİ BANK
9.646.675
%8,42
3
GARANTİ YATIRIM
3.177.150
%2,77
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
57
2014 PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2013
yılına göre %556 artarak 134.940.357 TL oldu.
Milyon TL
Yıllık Toplam İşlem Hacmi (TL)
150
100
%556
Pay Vadeli İşlem Sözleşmelerinde
Toplam İşlem Hacmi (TL)
50
0
2013
2014
29.01.2015
58
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ KARŞILAŞTIRILMASI
Milyon TL
Aylık İşlem Hacmi (TL)
100
90
80
70
60
2013
50
40
2014
30
20
10
0
29.01.2015
59
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI KARŞILAŞTIRILMASI
Aylık Açık Pozisyon Sayısı
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2013
2014
2.000
0
29.01.2015
60
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra
Üye Adı
İşlem Hacmi*
İşlem Hacmindeki
Payı
1
DEUTSCHE SECURITIES
171.832.435
%63,67
2
OSMANLI MENKUL
41.796.703
%15,49
3
BURGAN YATIRIM
11.486.129
%4,26
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
61
PAY VİS YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2014 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %64, yerli yatırımcıların payı ise %36
olmuştur.
100%
%100,00
90%
80%
70%
%64
60%
Yerli
50%
%36
40%
Yabancı
30%
20%
10%
%0,00
0%
2013
2014
29.01.2015
62
PAY VİS YERLİ YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2014 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %65, yerli yatırımcıların payı ise %35
olmuştur.
100%
%100,00
90%
80%
70%
%65,5
60%
Yerli
50%
40%
%34,5
Yabancı
30%
20%
10%
%0,00
0%
2013
2014
29.01.2015
63
2014 PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
 2014 yılında pay opsiyon sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2013
yılına göre %144 artarak 63.870.150 TL oldu.
Milyon TL
Toplam İşlem Hacmi (TL)
80
60
%144
40
Pay Opsiyon Sözleşmelerinde
Toplam İşlem Hacmi (TL)
20
0
2013
2014
29.01.2015
64
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ KARŞILAŞTIRILMASI
Milyon TL
Aylık İşlem Hacmi (TL)
25
20
15
2013
10
2014
5
0
29.01.2015
65
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ (TL)
Milyon TL
Aylık Açık Pozisyon Değeri (TL)
30
25
20
15
10
2013
2014
5
0
29.01.2015
66
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra
Üye Adı
İşlem Hacmi*
İşlem Hacmindeki
Payı
1
İŞ YATIRIM
43.689.400
%34,20
2
DEUTSCHE SECURITIES
31.959.250
%25,02
3
OSMANLI MENKUL
16.076.250
%12,59
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
29.01.2015
67
PAY OPSİYON YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2014 yılında pay opsiyon sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %25, yerli yatırımcıların payı ise %75
olmuştur.
100%
%100,00
90%
%75
80%
70%
60%
50%
Yerli
40%
Yabancı
%25
30%
20%
10%
%0,00
0%
2013
2014
29.01.2015
68
PAY OPSİYON YERLİ YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2014 yılında pay opsiyon sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %27, yerli yatırımcıların payı ise %73
olmuştur.
100%
%100,00
90%
80%
%73,5
70%
60%
yerli
50%
yabancı
40%
%26,5
30%
20%
10%
%0,00
0%
2013
2014
29.01.2015
69
2014 TL/GRAM ALTIN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ İŞLEM HACMİ
 2014 yılında TL/Gram Altın vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem
hacmi 2013 yılına göre %9 azalarak 211.490.494 TL oldu.
Milyon TL
Aylık İşlem Hacmi (TL)
60
50
40
30
20
2013
2014
10
0
29.01.2015
70
TL/GRAM ALTIN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI
70.000
700
60.000
600
50.000
500
40.000
400
30.000
300
20.000
200
10.000
100
2014
2013
0
0
29.01.2015
71
TL/GRAM ALTIN VİS YERLİ YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2014 yılında TL/Gram altın vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %2, yerli yatırımcıların payı
ise %98 olmuştur.
100%
%99,81
%97,86
90%
80%
70%
60%
50%
Yerli
40%
Yabancı
30%
20%
10%
%0,19
%2,14
0%
2013
2014
29.01.2015
72
TL/GRAM ALTIN VİS YERLİ YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2014 yılında TL/Gram altın vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %2, yerli yatırımcıların payı
ise %98 olmuştur.
100%
%99,81
%97,86
90%
80%
70%
60%
50%
Yerli
40%
Yabancı
30%
20%
10%
%0,19
%2,14
0%
2013
2014
29.01.2015
73
VİOP’TA RİSK YÖNETİMİ
 İşlem teminatları 31/12/2014 tarihi itibariyle 2013 yılı sonuna göre
%1 artarak 1,67 milyar TL olmuştur. Piyasamız için tutulan Garanti
Fonu toplam değeri ise aynı döneme göre %37 artarak 158,2 milyon
olmuştur.
İşlem Teminatları
108,847,425
TL
Nakit Teminat - %93,57
1,582,910,506
TL
Garanti Fonu
Nakit Dışı Teminat - %6,43
75,983,642 TL
82,312,718 TL
Nakit Teminat - %52
Nakit Dışı Teminat - %48
29.01.2015
74
İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARI
 Operasyonel İyileştirmeler
 Hatalı işlem düzeltmeleri üye temsilcileri tarafından yapılabilir hale
getirildi.
 Özel Emirler Pazarında özel emir işlemlerinin gerçekleşmesi için Borsa
tarafından verilen onay süreci otomatize edildi.
 Gün sonu süreçlerinde yapılan iyileştirmeler ile gün sonu işlemlerinin
süresi %55 azaltıldı.
 Emir İletiminde Yapılan İyileştirmeler
 Saniyede girilebilecek sistem tarafından kabul edilen emir sayısı 150’den
3000’e çıkarıldı.
 Fazla hesabı olan üyelerde yaşanan gecikme ortadan kaldırılarak tüm
üyeler için emir iletimindeki gecikme maksimum 1 milisaniyeye
düşürüldü.
29.01.2015
75
VİOP’TA EĞİTİM - I
 VİOP’ta Eğitim; 2014 yılında VİOP tarafından toplam 48 adet eğitim
gerçekleştirildi. 2013 ve 2014 yıllarında toplam 105 adet etkinlikeğitim düzenlendi.








VİOP Üniversitelerde
Opsiyon Seminerleri ve Atölye Çalışmaları
Veri Yayın Şirketleri ile gerçekleştirilen eğitimler
SPAN Eğitimleri
Üyelerimiz ile gerçekleştirilen eğitimler
VİOP AKADEMİ
VİOP Risk Yönetimi Konferansı
Yurtdışı Tanıtım Faaliyetleri, "Türkiye’de Yatırım: Ekonomik
Büyümeye Nasıl İştirak Edilir” Paneli
 VİOP İşlem Sistemi Uygulama Eğitimleri
29.01.2015
76
VİOP’TA EĞİTİM - II
 2014 Yılı Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Eğitim Faaliyetleri
Eğitim İçeriği
VİOP İşleyiş Esasları, Opsiyonlar ve Risk
Yönetimi
VİOP Üye Temsilcisi Eğitimi
Eğitim ve Tanıtım
Sayısı
19
5
Üyeler ile Ortak Eğitimler
12
Veri Yayın Kuruluşları ile Ortak Eğitimler
VİOP Seminerleri-Türev Piyasalar
Uygulamaları ve Opsiyon Stratejileri
4
SPAN Teminatlandırma Yöntemi
4
4
Eğitim Yeri
Borsa İstanbul, Aracı Kuruluş Merkezleri ve
Üniversiteler
Borsa İstanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği ve Aracı
Kuruluş Merkezleri
Borsa İstanbul
Borsa İstanbul ve Türkiye Sermaye Piyasaları
Birliği
Borsa İstanbul ve Türkiye Sermaye Piyasaları
Birliği
 Birlikte Eğitim Gerçekleştirilen Üyeler; İş Yatırım, Deutsche Securities, Ata Yatırım,
Tekstil Yatırım, Toros Yatırım, Tacirler Yatırım, InvestAZ, Gedik Yatırım, Vakıfbank
 Veri Yayın Kuruluşlarıyla Ortak Eğitimler; Reuters, Bloomberg, Foreks-Geneks, ve
Matriks
 Üye Ziyaretleri; 2014 yılı içerisinde toplam 75 adet üye veya üye olma potansiyeli
taşıyan kuruma ziyaret geçekleştirildi. Ziyaret ettiğimiz üyelerimizin yıllık işlem
hacmimizdeki payı %84 oldu.
29.01.2015
77
KEY ACCOUNT MANAGEMENT (KAM) MODELİ
 Key Account Management (KAM) Modeli
 Her bir üyemiz bir uzman (KAM) sorumluluğuna verilmiştir.
 Bu kapsamda her personelimiz kendisine atanan üyelerin çalışma
sistemi ve ihtiyaçları konusunda uzmanlaşmaktadır.
 Her gün başında key account manager’lara üyelerinin pazar bazında
işlem hacmi ve bir önceki güne göre işlem hacmi değişim oranı mail
yoluyla gönderilmektedir.
 KAM sistemi sayesinde üyelerimiz soru ve taleplerini kendileri hakkında
bilgi sahibi uzman personele aktarabilmekte, riskin erken saptanması
kapsamında üyelerimize gerekli uyarılar önceden yapılabilmekte ayrıca
sorunları olması halinde kendilerine karakteristiklerine en uygun
çözümler üretilebilmektedir.
29.01.2015
78
KEY ACCOUNT MANAGEMENT (KAM) MODELİ
BAYRAM VELİ SALUR
ALİ AYTEN
İŞ YATIRIM, MEKSA, EURO YATIRIM,
ŞEKER YATIRIM, CEROS, İŞ BANKASI,
IŞIK MENKUL
ÇİĞDEM ERKEN
GEDİK YATIRIM, A1 CAPITAL, DELTA
MENKUL, MARBAŞ MENKUL, ATA
YATIRIM, ATA ONLINE MENKUL, ULUS
MENKUL, STRATEJİ MENKUL,
RENAISSANCE CAPITAL, METRO
YATIRIM
ONUR ÜSTÜNDAĞ
AK YATIRIM, HSBC YATIRIM, OYAK
YATIRIM, PHILLIP CAPITAL, OSMANLI
MENKUL, EKİNCİLER YATIRIM,
EGEMEN MENKUL, NETA YATIRIM,
INVEST-AZ
YAPI KREDİ YATIRIM, TACİRLER
YATIRIM, MERRILL LYNCH, TEKSTİL
YATIRIM, TOROS MENKUL, İNFO
YATIRIM,BAŞKENT MENKUL, YAPI
KREDİ BANKASI, TEKSTİL BANKASI,
DENİZBANK
BORA AKDENİZ
DENİZ YATIRIM, FİNANS YATIRIM,
TAKSİM YATIRIM, ATIG YATIRIM,
PİRAMİT MENKUL, ÜNLÜ MENKUL,
FİNANSBANK
HAKAN KAYA
ONUR OLGUN
SANKO MENKUL, HALK YATIRIM, CITI
MENKUL, ANADOLU YATIRIM, GALATA
YATIRIM, KARE YATIRIM, VAKIF
YATIRIM, ANADOLU BANK, UBS
MENKUL, REFERANS MENKUL
YATIRIM FİNANSMAN,ALB MENKUL,
BURGAN YATIRIM, ZİRAAT YATIRIM,
TURKISH YATIRIM, İNTEGRAL
MENKUL, ACAR MENKUL, ZİRAAT
BANKASI
TUĞÇE TOKEM
YAPRAK TURAN
TEB YATIRIM, DEUTSCHE SECURITIES,
CREDIT SUISSE İSTANBUL, ALTERNATİF
YATIRIM, ING MENKUL, ECZACIBAŞI
MENKUL, DEUTSCHE BANK, BGC
PARTNERS, ALTERNATİFBANK, BİZİM
MENKUL
GARANTİ YATIRIM, TERA
MENKUL, GLOBAL MENKUL,
GARANTİ BANKASI, ALAN
MENKUL, NOOR CAPITAL, DESTEK
MENKUL, ERSTE SECURITIES
İSTANBUL
29.01.2015
79
YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİ
29.01.2015
80
YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİ
29.01.2015
81
YURTİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ
29.01.2015
82
YURTİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ
29.01.2015
83
VİOP SANAL PORTFÖY YARIŞMASI - VİOPS
 1. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (5 Mayıs – 30 Mayıs 2014)
Katılımcılar piyasada oluşan gerçek fiyatlar ile vadeli işlem
sözleşmelerini kullanarak işlemlerini gerçekleştirdiler. Yarışmanın
sonunda en fazla kar elde eden 3 katılımcıya ve ilk üç sıra içinde yer
almayan en fazla kar eden bir üniversite öğrencisine ödül verildi.
 2. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (3 Aralık - 31 Aralık 2014)
Yarışmacılar 1. yarışmada olan gerçek fiyatlarla vadeli işlem
sözleşmelerinde işlem yapma olanağına ek olarak opsiyon
sözleşmelerinde de işlem yapma imkanına sahip oldular. Yarışma
süresince en fazla kar elde eden 3 katılımcıya ödülleri 2015 yılı
içerisinde verilecek.
29.01.2015
84
2015 HEDEFLERİ
 HEDEF: NASDAQ PROJESİ
 Yeni Ürün Çalışmaları:
 Fiziki Teslimatlı Altın Vadeli İşlem Sözleşmeleri
 Hurda Çelik Vadeli İşlem Sözleşmeleri
 FBIST Borsa Yatırım Fonu Vadeli İşlem Sözleşmeleri
 İşlem Hacmi Hedefleri
Projeksiyon Unsuru İşlem
Hacmi
Endeks Sözleşmeleri
Döviz Sözleşmeleri
Altın Sözleşmeleri
Diğer Sözleşmeler
Toplam İşlem Hacmi
2014
2015T
401.608.836.711
32.046.132.038
1.867.597.278
199.260.023
435.721.826.048
493.978.869.154
39.416.742.407
2.297.144.652
245.089.828
535.937.846.040
29.01.2015
85
VİOP PROJEKSİYON
 Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarının işlem hacmi spot piyasalara
göre çok daha hızlı artmaktadır. Yatırımcıların özellikle opsiyon
sözleşmelerini kullanmaya alışması ile Piyasamız işlem hacminin
hızla artacağı düşünülmektedir.
Milyon TL
İşlem Hacmi (TL)
1.000.000
900.000
800.000
700.000
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
29.01.2015
86
TEŞEKKÜRLER
TEŞEKKÜRLER
29.01.2015
87