Beta Talasemi Tanılı Ergenlerin Benlik ve Vücut Algıları ile Duygu

10. Ulusal Pediatrik Hematoloji Kongresi
3 – 6 Haziran 2015, Ankara
[BİROL BAYTAN]
BEYANI
Araştırma Destekleri/ Baş
Araştırıcı
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Çalıştığı Firma (lar)
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Danışman Olduğu Firma
(lar)
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Hisse Senedi Ortaklığı
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Konuşmacı Bürosu
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Onursal Ödenti (ler)
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Bilimsel Danışma Kurulu
Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur.
Sunumumda aşağıda yer alan ruhsat dışı ilaç ve tıbbi cihazlar ile ilgili bilgi yer almaktadır:
“Yoktur ya da isimleri”
Beta Talasemi Tanılı Ergenlerin
Benlik ve Vücut Algıları ile
Duygu Durum Özelliklerinin
İncelenmesi
Adalet MERAL GÜNEŞ, Melike SEZGİN EVİM,
Arzu ÇIRPAN KANTARCIOĞLU , Birol BAYTAN
• Beta Talasemi, hemoglobin molekülünün yapım
bozukluğu ile giden otozomal resesif geçen
kalıtsal bir hastalıktır.
• Beta Talasemi Majorde hastalar, yaşamlarını
sürdürmek için düzenli kan transfüzyonuna
ihtiyaç duyarlar.
• Beta Talasemili hastalarda anksiyete
depresyon gibi duygu-durum bozuklukları*
ve
• Fiziksel, sosyal ve bilişsel düzeyde zorluklar ve
düşük yaşam kalitesi bildirilmiştir **
• Talasemi tedavisinde, günümüzde gelinen nokta
her ne kadar hastanın yaşam süresini olumlu
biçimde arttırmışsa da, hastaların yaşadığı psikososyal problemler halen önemli bir sorundur***
*Sherman 1985, Woo 1985, Yahia S, 2013
**Khurana 2006
*** Ratip 1996
Bir çok kronik rahatsızlıkta ;
• Sağlıklı olanlara göre artmış bağımlılık (tedavi ve öz bakım
etkinlikleri için desteğe ihtiyaç duyma),
• Sosyal etkinliklere katılmada yaşanan sıkıntılar (muayene
ve tedavi saatlerinin okul ve sosyal etkinlik saatleri ile
çakışması),
• Görünüşe dair geliştirilen olumsuz tutumlar (Kendini zayıfşişman, hantal, sakar, tuhaf bulma), kendi vücudunu
algılama gelişimini gelişimini olumsuz etkilemektedir
Ratip 1996,
Lee 2012,
Pinquart 2013
Çalışmanın amacı;
Kronik bir hastalık olan ve fiziksel yapıda
farklılıklara neden olan Talasemi hastalığının;
ergenlik dönemindeki bireyler arasında vücut
ve benlik imajlarını olumsuz etkileyip
etkilemediği ve duygu durum özelliklerinin
incelenmesidir.
YÖNTEM
• Bu çalışmaya yaşları 16-22 yaşları arasında
değişen 27 Beta Talasemi hastası ve aynı
yaşlarda ki akrabaları katılmıştır.
• Veriler, hasta ve onlara eşlik eden yakınlarından,
tedavi için polikliniğe geldiklerinde, tek
oturumda toplanmıştır.
Bu çalışmada veriler;
• Vücut algısı ölçeği,
• Offer benlik imgesi ölçeği,
• Sosyal karşılaştırma ölçeği,
• Umutsuzluk ölçeği,
• Beck anksiyete ve Beck depresyon ölçekleri
kullanılarak elde edilmiştir.
Katılımcıların sayısı, yaşları ve eğitim durumları
Cinsiyet
Yaş
K
14
14
E
13
13
16-18
12
6
6
12
21-22
9
9
İlköğretim
10
5
8
10
9
12
19-20
Eğitim Durumu
Lise
Yüksek Öğretim
Gruplar arasında
• Vücut algısı,
• Benlik imajı,
• Sosyal karşılaştırma,
• Depresyon,
• Anksiyete
• Umut davranışları açısından
anlamlı bir fark yoktur (p>0,05).
TARTIŞMA
Kronik rahatsızlıklarda,
hastaların yaşam
kalitesinin
bozulabildiği,
duygu
durum
bozukluklarının gözlendiği birçok çalışmada
gösterilmiştir. Bu bulgular bizim çalışmamızda
desteklenmemiştir.
Buna neden olarak, hem çalışma hem de kontrol
grubunun ergenlerden oluşması ve ergenlik
dönemi boyunca vücut algısı ve benlik imajı ile
duygu durumun yaşamın diğer dönemlerine
göre da olumsuz olmasından kaynaklanabilir.
Çalışma grubundan 11 kişi evlidir ve 20 kişi
(%74) çalışmaktadır.
Çalışma grubunun; kontrol grubundaki
öğrenci ya da üniversite sınavına hazırlanan
akranlarına göre, hayata daha erken atılmış
ve gelecekle ilgili daha az belirsizlik yaşıyor
olmaları muhtemeldir.
Literatürdeki çalışmalarda talasemi
psikososyal problem sıklığı yüksektir.
hastalarında
Çalışmamızda kontrol grubu ile talasemi hastaları
arasında fark bulunmaması; çalışma grubundaki
olguların ergenlik dönemlerinde olmamaları ve
%74’ünün evli ve çalışma hayatında olmasına
bağlanmıştır.
Kronik bir rahatsızlığı olmasına rağmen iş ve özel
hayatlarındaki azalmış belirsizlik, talasemi hastalarında
benlik algısını ve duygu durumu olumlu etkiliyor olabilir.
Sonuç olarak; talasemili hastaların çalışma
hayatına ve sosyal yaşama katılımları duygu
durumlarını ve benlik algılarını olumlu yönde
etkilemektedir.