deik heyetinin resmi ziyaretleri

DEİK HEYETİNİN KONGO CUMHURİYETİ
VE EKVATOR GİNESİ’NE RESMİ ZİYARETİ
VE KAMERUN ÖZEL TEMASLARI
17-26 Kasım 2015
Sonuç Raporu
DEİK HEYETİNİN RESMİ ZİYARETLERİ
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
SONUÇ RAPORU
30 Kasım 2015
DEİK İş Konseyi Başkan ve
Kongo
Cumhuriyeti
ve
üyelerinden müteşekkil heyet,
Ekvator Ginesi’ne Türkiye’den
Kongo Cumhuriyeti ve Ekvator
doğrudan
Ginesi’ni
bulunmadığından,
kapsayan
ve
karşı
uçuş
olanağı
heyet
kanat kuruluşları ile temas, İş
gidişte Douala’da (Kamerun)
Konseyi Kuruluş Anlaşmalarının
konakladı.
imzalanması,
mensupları,
resmi
devlet
erkanıyla görüşme, Kongo’da
adlı
Yatrırım Forumuna
iştirak
ve
iş
dönüşte
au Cameroun
KONGO CUMHURIYETI,
TÜRK YATIRIMCILARI
BEKLİYOR
geliştime
imkânlarını yerinde
İkili Ticaret
İhracat (2015 Ocak-Ekim)
106.098 Milyon Dolar
bazı
Douala’da gerçekleşen Investir
“Investir au Congo
Brazzaville”
Heyetin
Türkiye-Kongo Cumhuriyeti
İhracat Ürünleri
Makarna,
Ürünleri
Demir-Çelik
(Çubuklar,
Boru,
(Kamerun’da
Profil, Yassı Mamul), Tavuk Eti,
Yatırım)
Plastik Ambalaj Malzemeleri,
Forumuna
da
iştirak etti. Bu
vesilelerle,
Çimento,
İzole
Kablo
ve
Teller,
Elektrik
Transformatörleri,
Maya,
tespit ve araştırma amaçlarıyla
heyet bu ülkede de temas ve
17-26
incelemelerde bulunma fırsatı
Bisküvi, Prefabrik Yapılar, İş
yakaladı.
Makinaları, Nişasta, Haşarat
Kasım
2015
tarihleri
arasında anılan ülkeleri ziyaret
etti.
Öldürücü ve Hijyenik Havlular
İthalat (2015 Ocak-Ekim)
4.650 Milyon Dolar
İthalat Ürünleri
Bakır, Ağaç Ürünleri, Tabii
Kauçuk ve Kobalt Eşya
Toplam Dış Ticaret Hacmi
110.747 Milyon Dolar (2015)
Dış Ticaret Dengesi
101.448 Milyon Dolar (2015)
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
KAMERUN TEMASLARI
olarak, heyete Kamerun iş ortamı,
yerel
yatırım
katımıyla düzenlendi.
ve
hakkında
ticaret
kapsamlı
koşulları
bilgi
verdi.
Heyet ayrıca, Douala’da inşaat
ve inşaat malzemelerinde uzman
Ülkü’nün
destekleriyle,
Detaylı bilgi ve sunulan Kamu
projeleri için: https://cif2015.com
Kamerun’un
de Sayın Sezer ile birlikte Kamerun
paritesine göre kişi başı gelir ise
Forumuna
2.200
iştirak
ederek,
dolar
seyretmektedir.
aldılar.
yaklaşık %70’i geçimini tarımsal
Ülkedeki en önemli endüstriyel
faaliyet
İstanbul’da olduğundan, heyet
Hizmetler
mensupları teşekkür mahiyetinde
telekomünikasyon
kendisine
hizmetleri en önemli faaliyetlerdir.
bir
akşam
yemeği
verdiler. Yemeğe, Sayın Ali Sezen,
Sayın
İzzet
Ekmekçibaşı,
Çetin
iştirak
Sayın
alüminyum
sektöründe
faaliyetlerden
altın,
Ekoko
finansman seçenekleri hakkında
alanlarında
muhataplarına bilgi verdi.
madencilik
Konsolos
üretimidir.
ise
ve
ulaşım
Ülkedeki en önemli ekonomik
özellikle ülkesindeki yatırımlar ve
Konseyi
nüfusunun
Ekoko Mukete 25 Kasım günü
hizmetine sundu. Fahri Konsolos
İş
Ülke
faaliyetlerden temin etmektedir.
Görüşmede
Kamerun-Türkiye
civarında
Kamerun pazarı hakkında bilgi
türlü lojistik imkânlarını heyetin
zamanda
cari
bulunmaktadır. Satınalma gücü
Ruşen
aynı
GSYİH’sı
Heyetin bazı mensupları dönüşte
Douala Fahri Başkonsolosluğu her
Mukete
işadamının
fiyatlarla 23 milyar dolar civarında
Konseyi Başkanı ve Fahri Konsolos
Murat
yabancı
bir şirketi de yerinde ziyaret etti.
Bu arada, Kamerun-Türkiye İş
T.C. Yaunde Büyükelçisi Sayın
ve
biri
de
ettiler.
madenciliktir. Birincil ürün petrol
Mukete,
yanında boksit, kobalt, demir filizi,
Başkanı olup, seyahat sırasında
Kamerun Yatırım Forumu (CIF),
ülke dışındaydı. Ayrıca, Yaunde
Yatırım Promosyon Ajansı (API)
Ticaret Müşavirimiz Ümit Sezer, ilk
tarafından Kamerun'un ekonomik
andan itibaren heyetle birlikte
başkenti Doula’da 200'den fazla
petrol
ve
doğal
gaz
uluslararası
firmalarının
arama,
işletme ve üretim faaliyetleri hızla
artmaktadır.
Kamerun’a ihracatımız 2007 yılından itibaren yükselmeye başlamış ve 2009 yılında yaklaşık %55’lik artışla 50
milyon dolara ulaşmış, 2010 yılında da bu seviyeye yakın miktarda gerçekleşmiştir. Bu da iki ülke arasındaki
ticaretin gelişmeye açık olduğunu göstermektedir. 2015 yılı Ocak-Temmuz döneminde ihracatımız 49.505
milyon dolar ve ithalatımız 17.921 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
İhracat Ürünleri: Makarnalar ve kuskus, Demir veya alaşımsız çelikten ürünler (çubuk, profil, inşaat aksamı, sac,
yassı hadde) Buğday unu, Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, İzole
edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, motorlu taşıtlar, Mayalar, Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer
ekmekçi mamüller, Hijyenik havlular.
İthalat Ürünleri: Kakao dane ve kırıkları, Yuvarlak ağaçlar, Pamuk, Yoğunluğu artırılmış ağaç, Tabii kauçuk.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
KONGO CUMHURİYETİ TEMASLARI
Kongo’ya
imkânlarının
yabancı yatırımcıları teşvik etmeyi
araştırılması ve teşviki amacına
amaçlamaktadır. Ayrıca, Kongo
matuftur.
hükümetinin
dört
örtüşen
bölgeyle,
2025
yatırım
Kongo
hedefleriyle
ülkenin
2009-2016
Programını
esas
ve
Kalkınma
alan
özel
ekonomik
ekonomisini
canlandırmayı hedeflemektedir.
forum
konuları, hükümetin “Büyüme, İş
adet
Forum hakkında kapsamlı bilgi
için: www.icb2015.com
Yaratılması, Fakirliğin Azaltılması
Stratejik
Belgesi”ni
temel
Heyetin Temasları:
almaktadır. Özellikle, gelirlerinin %
80’ini,
petrol
ve
petrol
ürünlerinden
sağlayan
Kongo’nun,
Heyet, 19 Kasım günü Kongo
Cumhuriyetinin
başşehri
Brazzaville’ye intikal etti.
T.C.
Brazzaville
ekonomi
Büyükelçisi
Ekmekçibaşı,
Sayın
Cumhurbaşkanı
Denis Sassou Nguesso tarafından
Forum
katılımcıları
için
resmi
konutunda verilen kısıtlı katılımlı
öğle yemeğine katıldılar.
ihtiyacı
elzemdir.
ve
Aynı akşam Forumun yapıldığı
Kongre Sarayında Türkiye-Kongo
Özellikle,
tarım,
balıkçılık,
Cumhuriyeti İş Konseyi Anlaşması,
Türkiye-Kongo
neticesinde heyet için kapsamlı
ve
Kongo’nun
Konseyi Başkanı İzzet Ekmekçibaşı
bir program hazırlanmıştı. Ayrıca,
önem
konuların
ve Kongolu Eşbaşkan Georges
Kongo
Cumhurbaşkanlığı
başındadır.
12 Milyon hektarlık
Mampouya tarafından imzalandı.
nezdinde Ülke Planlamasından ve
kullanılabilir
Büyük Projelerden Sorumlu Bakan
sadece % 3’ü işletilebilmektedir.
Ekonomi ve Özel Sektörü Teşvik
Jean-Jacques
Bouya’nın
Keza, 22 Milyon hektarlık orman
Bakanı
danışmanı Sayın Aslı Onay da
arazisinin 15 milyon hektarı ticarî
katılımıyla düzenlendi.
karşılanmasından
faaliyetler
itibaren,
birlikte
görüşmelerde
gayretleri
yaratma
Sezen
ormancılık, uluslararası taşımacılık
heyetle
yoğun
fiyatlarının
kaynaklarını
çeşitlendirme ve sürdürülebilir bir
Sayın Can İncesu ve Büyükelçilik
personelinin
petrol
düşmesiyle
Sayın
oldu
ve
yardımcı
oldu.
Anılan Bakanlık, özellike büyük
altyapı
projelerinin
yatırımcıların
tespiti
edilebilir
sektörü,
verdiği
tarım
arazisinin
açısından
konumdadır.
İmza
töreni,
Devlet
Isidore
DEİK’in Kongo’daki karşı tarafı
Ayrıca,
Brazzaville Ticaret, Sanayi, Tarım
senelik 70.000-100.000 tonluk bir
ve
Meslekler
balıkçılık kapasitesi mevcuttur.
Bakan ile heyetimiz, imza töreni
Ekonomik ve Malî Topluluğu) ve
imkânları
CEEAC (Merkezî Afrika Ekonomik
teatisinde bulundular.
Topluluğu)
üyesi
tarafından düzenlenen ve Kongo
Cumhuriyeti,
Cumhuriyeti Başkanı Denis Sassou
Milyonluk
Nguesso’nun
imkânı sağlamaktadır.
himaye
ve
bu
bir
Kongo
şekilde
pazara
120
ulaşma
öncesinde
Odası’dır.
belirlenmesi
dergisi
Bakanı,
istifade
Ayrıca CEMAC (Merkezî Afrika
Afrique
İş
Mvouba’nın
ve
konusunda söz sahibidir.
Jeune
lojistik
Cumhuriyeti
de
yatırım
hakkında
Heyet,
ertesi
Büyükelçiliğimizce
Anılan
ve
iş
görüş
gün
alınan
randevular çerçevesinde sırasıyla
Cumhurbaşkanlığı nezdinde Özel
katılımıyla
gerçekleşen
Kongo
Kongo
Cumhuriyeti,
Brazzaville
Uluslararası
Yatırım
Mevzuatı,
Forumu (IBC -Forum International
Madenler
Orman
Coussoud -Mavoungou, Merkezî
Investir au Congo Brazzaville),
Mevzuatı ve Çalışma Mevzuatı ile
Afrika Ülkeleri Kalkınma Bankası
Enerji
Mevzuatı,
Yatırım
Mevzuatı,
Ekonomik
Bakan
Bölgelerden
Martin
Parfait
sorumlu
Aimé
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
Başkanı
Abbas
Tolli
güneş enerjisi konuları hakkında
-Brazzaville:
Cumhurbaşkanlığı
Kongolu muhataplarıyla görüştü
yağının
nezdinde Ülke Planlamasından ve
ve mevzuat ile teknik konularda
sabunculukta
Büyük Projelerden Sorumlu Bakan
bilgi aldı. Heyet, özellikle vergi
çiçekçilik,
Jean-Jacques
muafiyeti,
Kongo
malzemeleri (çimento, kiremit vb),
Planlama ve Entegrasyon Bakanı
Devlet garantisi, Kongolu yerel
lojistik, yenilebilir enerjiler, malî
Gilbert Mokoko ile görüşmelerde
şirketlerle ortaklık ve ülkedeki iş ve
hizmetler.
bulunmuştur.
yatırım
-Pointe-Noire:
(Çadlı),
Mahamat
Bouya
Akşam
ve
Büyükelçiliğimizce
katılımcılar
onuruna,
Kongo
tarafının İş Konseyi üyeleri, bazı
işadamları,
Türk
şirketleri
ve
vatandaşlarımızın
katıldığı
bir
kokteyl
verildi.
Büyükelçimiz
ederken,
Gün
boyunca
heyete
ayrıca
eşlik
heyete
arazi
tahsisi,
ortamının
güvenliği
hususlarında
yüksek
muhataplarına
düşüncelerini
aktardı.
Serbest
Bölgeler
tekstil,
bölgelerin
hayvancılık
Rafine
madencilik,
petrol
kimyevî
ürünler, madeni olmayan mineral
gıda ve içki sanayi, yayıncılık ve
bölge
baskı, turizm, malî hizmetler.
(Zone
économique
spéciale) hakkında bilgi verdi.
Bu
dört
serbest
bölge
Orman
ve
Pointe-Noire
ve
ayrıca,
Kongo’nun ticarî limanıdır. 170
kilometrelik sahil şeridine sahip
orman
Kongo, deniz ulaşımı ve turizm
açısından
mevcut
inşaatı; kahve ve kakao dönüşüm
dönemde cazip bir konumu haiz
sektörlerdeki
tesisleri, tarım sanayi; palmiye ve
olacaktır.
özel
tanzimi,
ve
inşaat
ürünleri, mobilyacılık ve mobilya
fabrika
turizm,
meyve,
heyetimiz
Kongo’da
endüstriyel
kullanılması),
görüşmede, dört özel ekonomik
-Ouesso:
çeşitli
ve
ahşap ürünler, kağıt ve türevleri,
brifing verildi.
olmayan
yağı
Bakanı
hedef sektörleri şunlardır:
inşaat,
besin
(palm
ürünler, plastik ve cam sanayii,
Büyükelçilikte Kongo hakkında bir
Görüşmelerde
ürünleri,
Palmiye
yatırımları,
ürünleri.
ekonomik
-Oyo-Olombo: Gıda, hayvancılık,
tarım,
ormancılık
ile
ormancılık,
balıkçılık,
ticarî
faaliyetler; turizm, malî hizmetler.
da
önümüzdeki
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
EKVATOR GİNESİ TEMASLARI
Görüşmede
Türkiye’den
Başbakan,
gelen
heyetlerin
muhtelif
çokluğundan
İspanyolcaya
tercüme
metinle
birlikte,
Muhtırası
ertesi
edilen
Mutabakat
gün
Türkiye-
bahsederek, bunların her zaman
Ekvator Ginesi İş Konseyi Başkanı
güven telkin etmediğini belirtti.
ve
DEİK Heyeti, Ekvator Ginesi ile
Yardımcısı Ali Sezen ile Ekvator
imzalanacak İş Konseyi Kuruluş
Ginesi
Mutabakat Muhtırası ile bu gibi
Ormancılık Odası 1.inci Başkan
Ekvator Ginesi’ne geçti. Buradaki
tereddütlerin
Yardımcısı
resmî temaslarda Ekvator Ginesi
zira DEİK’in Türk özel sektörünün
nezdindeki
yurt
DEİK
heyeti
daha
Fahrî
sonra
Konsolosumuz
Atalay Dik de hazır bulundu.
Ekvator
Ginesi
İş
dışı
ekonomik
faaliyetlerinin
Konseyi
Başkanı Ali Sezen’in girişimleriyle,
giderilebileceğini,
ve
başlıca
Ticaret,
Resmî
temsilcisi
heyetimiz
Odasında
Ekvator
de
Ekvator
Vicente Tomi tarafından kabul
katılımıyla düzenlenen toplantıda
gelirlerinin
edildi. Kabulde ayrıca, Altyapı ve
heyetimiz görüşmelerde bulundu.
yatırımlarını
Mete
temaslar
meyanında
mensupları
yerel
şirketlerin
Ginesi,
petrol
azalmasıyla
birlikte
ve
Maliye ve Bütçe Bakanı
Ekvator Ginesi Ticaret, Tarım ve
çeşitlendirme
Miguel Engonga Obiang Eyang
Ormancılık Odası ile İş Konseyi
gitmektedir.
ile
Mutabakat Muhtırası imzalaması
hayvancılık, gıda başlıca hedef
konusunda
sektörlerdir.
Başkan
sorumlu
Yardımcısı
Bölüm
Alejandro
Michage de hazır bulundu.
müzakereler
yürütüldü. Müzakereler sonunda
ekonomik
sınırlandırma
Daha sonra, DEİK’in muhatabı
projelerden
Juan
Antonio
ve
Nko
Mbula,
Bakanı
Tarım
da görüştüler.
heyet Ekvator Ginesi Başbakanı
Bayındırlık
Başkan
şirketlerle olası işbirliği olanaklarını
Ticaret
Gineli
Koordinatör
Chicampo arasında imzalandı.
ticarî
olduğunu ifade etti.
Akabinde
Afrika
faaliyetlerini
cihetine
Özellikle
tarım,
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
Ekvator Ginesi’nde temel endüstriyel faaliyetler petrol ve doğal gaz üretimidir. Ham petrol ve petrole
dayalı imalat sanayi GSYİH’dan yaklaşık %70 pay almaktadır. İnşaat sektörü büyük ölçüde kamu altyapı
yatırımları ile büyümektedir. GSYİH’dan aldığı pay %7,5 civarındadır. Ülkenin enerji sektöründe ABD’nin, kültürel
ve sosyal faaliyetlerde İspanya’nın, iletişim ve finans sektörlerinde Fransa’nın, müteahhitlik, yol ve konut yapım
sektöründe Çin’in, sağlık sektöründe Küba’nın ve teknoloji sektöründe Almanya’nın etkin olduğu bilinmektedir
Türkiye – Ekvator Ginesi Ticari İlişkileri
İki ülke arasındaki ticaret son yıllarda düzenli olarak ve Türkiye lehine artış göstermektedir. Türkiye Ekvator
Ginesi’ne en çok çimento, demir-çelik ve demir-çelik ürünleri, gemi, prefabrik yapılar, izole kablo ve teller,
bebek bezi, tavuk eti, çeşitli inşaat malzemeleri, tuvalet kâğıdı ve mobilya ihraç etmektedir. Çimento, demirçelik ve demir-çelik ürünleri Türkiye’nin Ekvator Ginesi’ne ihracatının % 59’unu oluşturmaktadır. Türkiye ise
Ekvator Ginesi’nden zaman zaman kereste ve ağaçtan eşya ithal etmektedir.
Türkiye-Ekvator Ginesi Dış Ticaret Değerleri (1.000 dolar)
YILLAR
İHRACAT
İTHALAT
DENGE
HACİM
2009
20.173
30
20.203
20.143
2010
32.742
57
32.799
32.685
2011
63.361
397
63.759
62.964
2012
75.766
509
76.275
75.257
2013
72.990
26
69.697
69.645
2014
64.314
331
64.645
63.983
2014*
48.537
331
48.868
48.206
2015*
37.896
96
37.992
37.800
*9 aylık verilerdir.
DEİK Heyet Mensupları:
1. Ali SEZEN: Batı Afrika’dan sorumlu DEİK Afrika Koordinatör Başkan Yardımcısı; Ekvator Ginesi İş Konseyi
Başkanı; Türkiye-Kamerun İş Konseyi Üyesi; Türkiye-Ukrayna İş Konseyi Başkan Yardımcısı
2. İzzet EKMEKÇİBAŞI: Türkiye-Kongo İş Konseyi Başkanı; Türkiye-Cezayir İş Konseyi Üyesi; Türkiye-Rusya
Federasyonu İş Konseyi Başkan Yardımcısı
3. Ruşen ÇETİN: Türkiye-Kamerun İş Konseyi Başkan Yardımcısı, Türkiye-Kenya İş Konseyi Üyesi; Türkiye-Ukrayna
İş Konseyi Başkanı
4. Metin ATİK: Türkiye-Ekvador İŞ Konseyi Üyesi; Türkiye-Kolombiya İş Konseyi Üyesi; Türkiye-Orta Amerika ve
Karayipler İş Konseyi Üyesi
5. Yekta KÜÇÜKÖZTÜRK: Türkiye-Ekvator Ginesi İş Konseyi Başkan Yardımcısı; Türkiye-Kongo Cumhuriyeti İş
Konseyi Başkan Yardımcısı; Türkiye-Ruanda Cumhuriyeti İş Konseyi Üyesi
6. Fehmi Ahmet ARALP: Yenigün İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi
7. Nilüfer ASLAN: Asya Ekonomi ve Yatırım Danışmanlığı
8. İbrahim SANCI: Asya Ekonomi ve Yatırım Danışmanlığı
9. Eren M.PAYKAL: DEİK Afrika Bölge Koordinatörü
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
FAYDALI ADRESLER
Kongo Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği
A: Reşit Galip Cad. No:98 G.O.P/Ankara | T: 0312 466 09 16| F: 0312 466 0918| E: ambacoturc@yahoo.fr
T.C. Brazavil Büyükelçiliği
Büyükelçi: Can İncesu
A: BP 1054 Hotel Mbamou Palace Radisson Blu Business Center Av. Amilcar Cabral, Brazzaville/Congo |
T: 00242 05 603 72 12 | F: 00242 22 280 51 51| E: turquie.brazzaville@mfa.gov.tr
Brazzaville Ticaret, Sanayi, Tarım ve Meslek Odası (CCIAMB)
Başkan: M. Paul Obambi
A: Avenue Amilcar CABRAL, Centre Ville B.P.: 92 | T: 00242 05 521 70 04 | F: 00242 281 16 08 |
E: emiliecolettey@yahoo.fr | W: www.cciambrazza.com
Kongo Cumhuriyeti Planlama ve Büyük Projelerden Sorumlu Bakanlık
Bakan Danışmanı: Aslı Onay (Türk Yatırımlarından Sorumlu) | E: aslony@gmail.com | W: www.grandstravaux.org
T.C. Yaounde Büyükelçiliği (Kamerun)
Büyükelçi: Murat Ülkü
A: Boulevard de l'URSS 1782 B.P. 35155 Bastos – Yaounde/Cameroon | T: 00237 222 20 67 75 | F: 00237 222 20 67 78
E: ambassade.yaounde@mfa.gov.tr
Kamerun Ticaret, Sanayi, Madencilik ve Zanaatkarlar Odası (CCIMA)
Başkan: Christophe Eken
A: P.O. Box : 4011 - Douala, Cameroon | T: 00237 342 98 81 | F: 00237 342 55 96 | E: siege@ccima.net
W: www.ccima.net
T.C. Yaounde Ticaret Müşavirliği (Ekvator Ginesi’ne akreditedir.)
Ticaret Müşaviri: Ümit Sezer
A: Boulevard de l'URSS 1782 B.P. 35155 Bastos-Yaounde-Cameroun | T: 00237 222 21 80 23 | F: 00237 222 21 80 24
E: yaounde@ekonomi.gov.tr
Ekvator Ginesi Ticaret, Tarım ve Ormancılık Odası (CCAFB)
Başkan: Estimado Gregorio Boho Camo
A: Avda, Independencia, 43 - Apdo, Correos 51-Bioko | T/F: 00240 09 23 43
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)
FİRMALARIMIZA DESTEKLERİ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ
AFRİKA BÖLGESİ
T: 0212 339 50 00 | F: 0212 270 35 92
africa@deik.org.tr | www.deik.org.tr