Ön Asya Medeniyetini batıya taşıyan ve ilk defa

TARİH BİLİMİNE GİRİŞ - ESKİÇAĞDA TÜRKİYE
8
2
4
1
2
1
3
4
5
9
6
7
5
8
10
9
10
11
6
12
13
3
7
14
15
16
17
Soldan Sağa : 1- Ön Asya Medeniyetini batıya taşıyan ve ilk defa alfabeyi kullanan uygarlık 2Takvim bilimi 3- Yunanistan göç eden Akaların Batı Anadolu’da kurdukları uygarlık 4- Büyük
Selçuklu hükümdarı Melikşah adına yapılan takvim 5- Yeni Taş çağı 6- Osmanlı Devleti’nde mali işler
için düzenlenen takvim7- İlk defa Sümerler tarafından kullanılan yazı 8-Kitabeleri inceleyen bilim 9Parayı ilk defa kullanan ve ordularını paralı askerlerden oluşturan uygarlık 10- Anadolu’nun bilinen ilk
siyasi teşkilatı 11-Makedonya kralı II.Filip zamanında Yunan şehir devletlerinin de katılımıyla kurulan
birlik 12- Van Gölü ve çevresinde Tuşpa merkez olmak üzere kurulan uygarlık 13-M.Ö 550 yılında İran
merkez olmak üzere kurulan daha sonra Anadolu ve Mısır’a hakim olan ve Büyük İskender tarafından
yıkılan uygarlık 14- Türkiye ve Güneydoğu Avrupa’da üretimle ilgili ilk buluntu merkezi 15- Doğu 16Persler üzerine Asya seferine çıkarak doğu ve batı kültürlerinin kaynaşarak Helenistik Dönem
Medeniyetinin oluşmasını sağlayan Makedonyalı hükümdar 17- Mısır’la Hititler arasında Kuzey
Suriye’nin hakimiyeti için yapılan savaş ve antlaşma
Yukarıdan Aşağıya : 1- Parşömen kağıdını kullanan Helenistik Dönemin merkezlerinden 2- 395-1453
yılları arasında yaşayan devlet 3- Anadolu’ya yazıyı getiren Asurluların Kayseri yakınlarında
kurdukları ticari koloninin bulunduğu bölge 4- Toplumların uzun süre birlikte yaşamaları sonucu
oluşturdukları değerler 5- Hititlerin Çorum yakınlarında yer alan başkentleri 6- Sami asıllı kavimler
tarafından Mezopotamya’da kurulan orduda atları kullanan uygarlık 7- Sümer şehir devletlerinden 8Dilbilimi 9- Dünyanın ilk şehir yerleşmesi 10- Gordiyon başkent olmak üzere Kuzeybatı Anadolu’da
kurulan uygarlık
Milattan önce 4-5. yüzyıllarda yaşayan, Sokrat’ın öğrencisi ve Diyojen’in hocası olan meşhur Yunan filozoflarından
Antisthene bir gün bazı ahlaksız insanların kendisini övüp göklere çıkardıklarını işitince müthiş bir korkuya kapılmış, ne
diyeceğini şaşırmış ve hemen duygusunu şöyle dile getirmiş:
-Ödüm kopuyor, acaba fena bir şey mi yaptım!..
ESKİÇAĞDA TÜRKİYE VE ÇEVRESİ
2
3
9
7
11
1
2
1
5
3
12
4
4
6
5
7
6
8
10
9
10
13
11
12
8
13
14
15
16
Soldan Sağa : 1- Yunanlı tarihin babası sayılan tarihçi 2- Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölge 3- Hitit
tanrılarından 4- Mezopotamya’nın yazıyı ilk defa kullanan uygarlığı 5-Mısırlılarla Hititler arasında yapılan
savaş 6- Sümerlerde şehirleri yöneten rahip kral 7- Sami asıllı kavimler tarafından Mezopotamya’da kurulan
uygarlık 8- Mezopotamya’da en geniş kanunları hazırlayan Hammurabi’nin kralı olduğu devlet 9- Fenikeliler
tarafından Kuzey Afrika’da kurulan ticari amaçlı koloni 10- Sümerlerde kullanılan çok katlı tapınak 11- Sümer
şehir devletlerinden 12- Yunan şehir devletlerine verilen isim 13- Mezopotamya’da kurulmuş uygarlıklardan 14Yunan asıllı filozof 15- Mısır krallarına verilen isim 16- Mısırlıların şeker kamışından yaptıkları kağıt
Yukarıdan Aşağıya : 1- Dorların kurdukları medeniyet 2- Lübnan kıyılarında Sami asıllı kavimler tarafından
şehir devletleri biçiminde kurulan uygarlık 3- Mısır’da kurulan şehir devletleri 4- Yahudi ve İsrail Devletlerini
kuran millet 5- Yunanistan’da Miken, Anadolu’da İyon uygarlığını kuran kavim 6- Mezopotamya’da ilk düzenli
kanunları hazırlayan Sümer kralı 7-Krallarına firavun adı verilen uygarlık 8-Eski bir çalgı 9Mezopotamya’daki bütün kanunları bir araya getirerek en geniş kanunları hazırlayan Babil kralı 10Mezopotamya’da kurulan Sami asıllı ilk imparatorluk 11- Homeros’un İlyada ve Odise destanlarında Mikenlerle
savaşları anlatılan uygarlık 12- M.Ö 550 yılında İran merkez olmak üzere kurulan daha sonra Anadolu ve
Mısır’a hakim olan ve Büyük İskender tarafından yıkılan uygarlık 13-Sümer şehir devletlerinden
Büyük İskender M.Ö 323’te Babil’de öldü. Ölüm döşeğinde iken, etrafında bulunan generaller “Devletin
idaresini kime bırakacağını” sorduklarında , İskender şöyle dedi:
-En layık olana.
Anibal, M.Ö. 202 yılında ana vatan Kartaca’da Roma ordularına “Zama Meydan Savaşı”nda mağlup oldu.
Roma sulh yapılabilmesi için Anibal’in teslimini şart koşunca Anibal memleketten ayrıldı. Uzun müddet Girit’te,
Suriye’de gezdikten sonra, Anadolu’ya gelip Bitinya kralına sığındı. Ancak Roma burada da peşini bırakmadı.
Artık kaçacak gücü de yoktu. Bu yüzdendir ki Anibal zehir şişesini ağzına boşaltırken:
-“Romalıları korkularından kurtaralım”dedi.
Öldüğünde 60 yaşında olan Anibal’ın mezarı Gebze’dedir.
Sezar M.Ö. 50 yılında Roma üzerine yürüyordu. Senatoda bir korku ve heyecan vardır. Senatör Çiçero yaptığı
bir konuşmada :
-“Sezar yaklaşmaktadır. Onu durduracak askerimiz varmıdır? Diye sorduğunda Pompe oturduğu yerden bir
guru ve haşmetle :
-“Endişe etmeyiniz , İtalya’nın neresinde olursam olayım, ayağımı yere vurduğum zaman oradan ordular
fışkırtırım” dedi. Ancak ne var ki Sezar’ın ilerlemesine kimse mani olamıyordu. Fırsatı kaçırmayan Çiçero,
Konsül Pompe’ye yaklaşıp şöyle dedi:
-“Haydi bakalım, şimdi ayağını yere vur.”
1
2
3
4 5
6
7
8
9 10
11 12 13 14 15 16 17
1-İlkçağ uygarlıklarında ( Anadolu hariç) hiçbir hakkı olmayan sınıf. —
2-Perslerin kurulduğu bölge.-—
3-Bizans döneminde Anadolu'daki eyaletlere verilen İsim,
4-Anadolu'ya yazıyı getiren Mezopotamya uygarlığı. —
5-Lidyalıların alışverişte kullandıkları araç. —
6-Sümerlerde sitelerin başındaki rahip-kral. —
7-Mısır'a hayat veren nehir. —
8-Persler üzerine Asya seferine çıkarak Hellenistik Dönem Medeniyeti'nin oluşmasını sağlayan kral.Büyük
9-Ege Göçleri ile Yunanistan'a gelen Dorların oluşturduğu medeniyet. -------------10-Anadolu'da bilimsel faaliyetlerin en fazla geliştiği medeniyet. ---------------11-Bizans Devleti'nin diğer ismi, ------------12-İlk defa Yunanistan'da düzenlenen spor oyunları. ----------------13-Perslerin Anadolu'da oluşturdukları eyaletlerin yöneticileri. --------------14-İyonların ve Lidyalıların en önemli ekonomik faaliyeti,---------------15-Çanakkale çevresinde yer alan tarih öncesi merkez.------------16-Van gölü civarında kurulmuş olan ilkçağ uygarlığı.--------------17-İtalya'da kurulup sınırlarını Kuzey Afrika, Balkanlar, Anadolu ve Suriye'ye kadar genişleten uygarlık. —
LİSANINI SÖVMEYE ALIŞTIRMA! TATLI DİLLİ OL. YOKSA ÖNÜNE GELENE HAVLAYAN
KÖPEKLERE DÖNERSİN.
Keşke İçinde Adam Otursaydı
Aristo yolda giderken oldukça yakışıklı bir adama rast gelir.Bir de konuşup ta söylediği sözlerin,verdiği Cevapların
cahilane ve ahmakane olduğunu görünce der ki:
-Güzel bir ev.Keşke içinde adam otursaydı!
Kötü Alışkanlıklar
Montaigne şöyle diyor:
-Kötü alışkanlıklar, yavaş yavaş,sinsi sinsi İçimize İlk adımını atar.Başlangıçta kuzu gibi sevimli,alçak
gönüllüdür. Ama zamanla oraya yerleşip kökleşti mi öyle azılı, Öyle amansız bir yüz takınır ki kendisine gözlerimizi
bile kaldırmaya izin vermez.
Hapse Gideceğimi Nereden Bilirdim
Ezop bir gün yolda giderken o bölgenin hakimine rast gelir.Hakim "Nereye gidiyorsun" diye sorar.Ezop
''Nereye gittiğimi ben de bilmiyorum" karşılığını verir.Bu cevaptan canı sıkılan hakim etrafındakilere emir verir,
Ezop'u yakalatıp hapse koydurur.Bunun üzerine Ezop hakime der ki:
-Gördünüz mü sözüm doğruymuş. Ben hapse gideceğimi nereden bilirdim?
İşte Hocanızın Tarif Ettiği İnsan Budur
Eflatun'un öğrencilerine 'İnsan iki ayak üzerine yürüyen tüysüz bir hayvandır" dediğini duyan Diyojen
hemen bir horoz yakalar,tüylerini yolduktan sonra Eflatun'un dershanesinden içeri fırlatır. "İşte çocuklar” Hocanızın tarif ettiği insan budur" der.
İskender ile Diyojen
-Beni tanıdın mı? Ben İskender denilen adamım.
-Ben de Diyojen denilen adamım,
-Sen benden korkmuyor musun?
-Sen iyi bir adam mısın yoksa kötü bir adam mısın?
-İyi adamım.
-Dünyada iyi adamdan kim korkar ki ben de senden korkayım?
İLK TÜRK DEVLETLERİ
7
2
10
1
2
3
4
6
4
5
6
1
9
3
11
7
8
8
9
10
11
5
12
13
14
15
Soldan Sağa : 1- Türklerin İslamiyet’e geçmesini sağlayan savaş 2- Orta Asya’da kurulan tarihte
bilinen ilk Türk Devleti 3- İslamiyet’i ilk kabul eden ve Karahanlı Devleti’nin kuruluşunda etkili kavim
4- 552 yılında Türk adıyla kurulan ilk Türk Devleti 5- Çinlilerle Türkler arasındaki mücadelenin ana
konusu olan ticaret yolu 6- Göktürk kağanlarından 7- 1000’li yıllarda Hıristiyanlığı kabul ederek Türk
benliğini yitiren, Balkanların Cermenleşmesini önleyen Türk kavmi 8- İlk düzenli Türk ordusunu
kuran, vatan düşüncesini ilk defa ortaya atan Asya Hun hükümdarı 9- Avrupa’dan başlayıp Karadeniz’e
ulaşan bir nehir 10- Türk devletlerinden bazılarının yurt tuttuğu bölgedeki ırmaklardan 11-Göktürklerin
türediklerine inandıkları soy 12- Büyük Selçuklu,Türkiye Selçuklu ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu
sağlayan boy 13-II.Göktürk Devleti’nin kurucusundan dolayı verilen ad 14-Büyük Bulgar Krallığı’nın
kurucusu 15- Alp Er Tunga destanı da olan, bilinen ilk büyük Türk topluluğu
Yukarıdan Aşağıya : 1- Uygurların kabul ettiği ve hayvan ürünleri yemeyi ve savaşmayı yasaklayan
dini inanış 2- Balamir tarafından kurulan ve Bizansla Margos,Anatolios Barışı,Roma İmparatorluğu ile
Katalanum Savaşı’nı yapan Türk Devleti 3- Attila’nın Bizans’la yaptığı ilk barışı 4- Avrupa Hun
Devleti’nin dış siyasetini büyük oranda belirleyen hükümdar 5- 552 yılında Göktürkler tarafından
yıkıldıktan sonra Macaristan merkez olmak üzere 562 yılında bir devlet kuran ve İstanbul’u iki defa
kuşatan Türk boyu 6-İlk defa yerleşik hayata geçen Türk topluluğu 7-Türklerin kutsal başkenti 8II.Göktürk (Kutluk) Devleti’nde Kutluk’un ve Bilge Kağan’ın vezirleri 9- Museviliği kabul eden Türk
topluluğu 10- Askeri vali 11- İlk Türk denizcisi 12- Adalet örgütü
Biz de demire çelikle cevap veririz
Attila, Katalanum Savaşı’ndan evvel Bizans’a bir elçilik heyeti göndererek yıllık vergisini istedi. İmparator Marcianus
Attila’ya şu cevabı verdi:
-“Ben, altını dostlarıma veririm,başkalarına vereceğim sadece demirdir.”
Buna kızan Attila bir yandan savaş hazırlığı yapıyor ve bir yandan da Marcianus’a şöyle cevap veriyordu:
-“Biz de demire çelikle cevap veririz.”
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1-Mete'nin mensubu bulunduğu Türk devleti. ----------------2-İslamiyet'ten önce Türklerde devlet müşaviri, aygucı. Üge
3-İslamiyet'ten önce Türklerde cenaze merasimi.—
4-İslamiyet'ten önce Türklerde miras payı. Ülüş
5-Avrupa'nın bugünkü etnik yapısının oluşmasını sağlayan olay. -------------6-Museviliği kabul eden, Karadeniz'in kuzeyine hakim olmuş Türk boyu. -------7-Yerleşik hayata geçen ilk Türk boyu. -------8-Bir Moğol kavmi. --------9-Ötüken Uygurlarının yıkılmasından sonra kurulan iki Uygur devletinden biri. — --------10-Maveraünnehir'e yerleşmeye çalışan Müslüman Arap devleti. -------11-Bulgarların kurduğu bir devlet. ---------------12-Orta Asya'da bir ırmak, —
13-İslamiyet'ten önce Türklerde devlet.
14-Arapların Maveraünnehir'e girmesini engelleyen Türk boyu. ---------15-Çinlilerle mücadelenin en önemli sebebi olan ticaret yolu...............
KİMDE TEFEKKÜR VARSA, 0 KİMSE İÇİN HER ŞEYDE İBRET VARDIR.
Mevlana Celaleddin-i Rumi
Svendai
Rus knezi Vladimir ile Peçenek başbuğ Svendal 988 yılında Trubej nehri kıyılarında karşılaştılar. Nehri
bir tarafın da Ruslar,öteki tarafında da Peçenek Türkleri bulunuyordu.İki tarafında savaşabilmesi için,iki
taraftan birinin nehri geçmesi şarttı.Ancak iki tarafta nehri geçip savaşmaya cesaret edemiyorlardı.Uzun
bir bekleyişten sonra Peçenek başbuğu Svendal5nehrin kıyısına gelip şöyle bağırdı:
"Sen kendi adamlarından birini seç,bende seçeyim.Onlar huzurumuzda vuruşsunlar.Eğer senin adamın
galip gelirse,üç sene savaşmayacağız.Eğer benim adamım galip gelirse,üç sene savaşacağız."
Rus knezi teklifi kabul etti. Tarihi kaynaklara göre Rus pehlivanı,Peçenek pehlivanın pençeleri
arasında can vermişti.
Bari su içsinler
Romalılar savaşa giderken kafes içinde kutsal saydıkları piliçleri de beraberinde götürürlerdi.Şayet
piliçleri kafes içindeki yemleri yememiş iseler,bu hayra alamet sayılmazdı.Klodius zamanında Drepene
savaşma giden Romalılar,piliçlerin yemlerini yemediklerini İmparatora bildirince,Klodius:
-"Mademki yem yemiyorlar,bari su içsinler" diyerek hayvanları denize attı.
En layık olana
Büyük İskender M.Ö.323'te Babil'de öldü. Ölüm döşeğinde iken,etrafında bulunan generaller "Devletin
idaresini kime bırakacağını" sorduklarında İskender şöyle dedi: -"En layık olana"
Böyle durmazdın
Aristo öğrencilerinden birine bir mesele tarif ettikten sonra der ki;
-Anladın mı?
-Evet.
-Ama senin anladığına delalet eden bir işaret göremiyorum.
-O işaret nedir?
-Güleryüz. Anlamış olsaydın, sevinirdin.Böyle durmazdın.
İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ
11
3
1
7
1
2
12
3
4
4
10
6
5
6
9
7
5
13
8
8
9
10
11
12
13
14
15
16
2
Soldan Sağa : 1- Mekkelilerin Müslümanları siyasi bir güç olarak tanıdıkları antlaşma 2- Hz.Ömer
döneminde Sasanilerin ilk defa yenilgiye uğratıldıkları savaş(636) 3-Peygamberimizin ilk savaşı 4Medinelilerin peygamberimize ilk biatı 5-Hindistan’da temeli eşitsizliğe dayalı sosyal bir örgüt 6Peygamberimiz döneminde Bizans’la yapılan ilk savaş 7- Müslümanların yenilgiye uğradıkları ilk savaş
8- Peygamberimize güvenilir anlamında verilen unvan 9-Mekke’den Medine’ye göç edenlere yardım
eden Medineli Müslümanlar 10- Mekke’den Medine’ye göç 11- Kur’an’da bir sure 12- Dört Halife
Dönemi’nden sonra kurulan devlet 13- Adaletiyle tanınmış ikinci İslam halifesi 14-Peygamberimizin
ilk eşi 15- Peygamberimizin sözleri 16- Emevilerin Maveraünnehir’e girmesini engelleyen Türgiş
hükümdarı
Yukarıdan Aşağıya: 1- Abbasiler devrinde çıkan dini ve siyasi özellikli bir isyan 2- Hz. Hüseyin’in
I.Yezit tarafından şehit edildiği olay 3- Mekkelilerin son defa Medine üzerine geldikleri sefer 4Emevilerden sonra kurulan,İlhanlı hükümdarı Hülagü Han tarafından 1258 yılında yıkılan devlet 5Mekke’nin fethinden sonra çevredeki müşrik kavimlerle yapılan savaş 6- Döneminde Kerbela Olayının
meydana geldiği Emevi halifesi 7-Peygamberimizin dedesi 8- Mekke’yi yöneten kabile 9- Tarık bin
Ziyad’ın İspanya’yı fethiyle(711) temeli atılan Abbasi Devleti’nin kuruluşundan kısa bir süre sonra
(756) İspanya’da kurulan Emevi Devleti 10- Şehirli Arap 11- Kast Sistemi’nde pis işlerle uğraştıkları
kabul edilen sınıf 12- Peygamberimizin annesi 13- Mekke’den Medine’ye göç eden Müslümanlar
Bir gün bir sahabi, Allah Resulü’nün huzuruna gelerek cahiliyeye ait bir canavarlığı şöyle dile getirmişti.: “ Ya
Resulallah!Biz cahiliye devrinde kız çocuklarımızı diri diri gömerdik. Benim de bir kız çocuğum vardı. Annesine ‘Bunu
giydir, dayısına götüreceğim ‘dedim. Hanımım dediğimi yaptı. Çocuk hakikaten dayısına gideceğini zannediyor ve cıvıl
cıvıl koşuşuyordu. Elinden tutup daha önce kazdığım bir kuyunun yanına getirdim. Ona kuyuya bakmasını söyledim. O
tam kuyuya bakayım derken, sırtına bir tekme vurdum ve onu kuyuya yuvarladım. Fakat nasılsa, eliyle kuyunun ağzına
tutundu. Bir taraftan çırpınıyor, diğer taraftan da: ‘Babacığım üzerin tozlandı.’ Deyip elbisemi silmeye çalışıyordu. Buna
rağmen bir tekme daha vurdum ve onu diri diri toprağa gömdüm.” Adam bunu anlatırken Allah Resulü ve yanındakiler
hıçkıra hıçkıra ağlıyorlardı. Orada oturanlardan birisi “Be adam Resulallah’ı hüzün içinde bıraktın” deyince , Efendimiz
adama: “Bir daha anlat dedi. Adam hadiseyi bir kere daha anlattı. Peygamberimizin gözünden süzülen yaşlar mübarek
sakalından aşağıya akıyordu.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
1-Peygamberimizin Mekke'den Medine'ye göçü. -----2-Peygamberimizin Mekkelilerle yaptığı ikinci savaş. —
3-İlk defa Hz. Ömer devrinde oluşturulan teşkilat. ----4-Halifeliği saltanat haline getiren sülale. -------5-Bizanslıların yenilgiye uğratılarak Suriye'nin ele geçirildiği savaş. ------6-Türk asıllı bir hadis bilgini. -----7-Tarık bin Ziyad tarafından fethedilen bölge. ------8-Hz. Hüseyin'i şehit ederek Kerbela olayına sebebiyet veren Emevi halifesi. ----9-İspanya'da kurulan Emevi Devleti. -------10-Emevilerden sonra kurulan devlet. --------11-İran'ın ele geçirildiği ve Sasani Devleti'nin yıkıldığı savaş. ------12-İbn-i Sina'nın geliştirdiği bilim dalı —
13-Kuzey Arabistan'da İslamiyet'ten önce kurulan bir devlet. -------14-Medinelilerin Peygamberimize ilk biati.-----15-Emevilerin başkenti. —
16-El-Harezmi ile zirve noktasına ulaşan bilim dalı. --------17-İlk İslam parasını basan ve Arapça' nın resmi dil olmasını sağlayan Emevi halifesi. ---------18-Kağıdın Çin'den Türkistan'a getirildiği şehir. -------19-Kadisiye savaşıyla ele geçirilen bölge. —
İNSANLARIN EN HAYIRLISI, AHLAKI GÜZEL OLANDIR.
Hadis-i Şerif
Delinin Biriyim
Zalim Haccac, Abdullah bin Zübeyr'i şehit ettikten sonra Medine'ye gelir.Bu olay üzerine gelişmeleri
İzlemek için Haccac tebdili kıyafet eder,yaşlı bir bedevinin şehirden içeri girdiğini görür. Kendisine der ki:
-Ya Şeyh! Medine'de ne var yok?
-Ah sorma, halleri pek yaman!
-Ne oldu?
-Ne olacak Abdullah bin Zübeyr gibi bir zatı şehit ettiler.
-Kim etti?
-Haccac denilen o Allahın belası,o zalim herif!
-Ya Şeyh sen Haccac'ı görsen tanır mısın?
-Hayır.
-(Yüzünü açıp) İşte Haccac benim.
-Ey kardeş sen de beni tanıyor musun?
-Hayır.
-Beni Amir kabilesinden delinin biriyim. Ne söylediğimize yaptığımı bilmem.
Haccac İhtiyarın tedbirinden hoşlanır ve kendisini affeder.
İşte Bende öyle Yaptım
Bilginlerden birine edepsiz adamın biri saldırır ve tekme atar. Bilgin karşılık vermez. Görenler "Niçin
mukabele etmedin" diye sorarlar.Bilgin şu cevabı verir:
-Sizi bir hayvan tekmelese ne yaparsınız ? Hiç değil mi? İşte bende öyle yaptım.
Ne İnekler Feda Ettim
Oğlunun okuması için hayli masraf ettiği halde çocuğun hiçbir şey öğrenemediğini gören köylü,büyük
Bir ümitsizlik içinde "Ah,şu bir tanecik öküz için ne inekler feda ettim " der.
TÜRK DÜNYASI I
5
6
1
1
3
2
3
4
8
5
7
2
6
7
4
8
9
10
11
12
13
14
15
Soldan Sağa : 1- Oğuzlar tarafından 1038 yılında kurulan ve Anadolu’nun Türkleşmesini sağlayan
devlet 2- Büyük Selçuklu Devleti’nin döneminde Anadolu’nun Türleşmesinin olduğu, Anadolu’da ilk
Türk devletlerinin kurulduğu hükümdar dönemi 3- Malazgirt Savaşı ile Anadolu’nun kapılarını
Türklere açan Büyük Selçuklu hükümdarı 4- Afganistan çevresinde Alp Tekin tarafından kurulan devlet
5- Selçuklu Devleti’nde bir kısım asker ve devlet görevlilerine belirli bölgelerden vergi kaynaklarının
tahsis edilmesi ve buna karşılık olarak onlardan devlet için hizmet beklenmesi usulü 6- Büyük Selçuklu
Devleti’nin fiilen kurulmasını sağlayan, Gaznelilerin yıkılma sürecine girmesine yol açan savaş 7- 1260
yılında İlhanlı ordusunu Ayn-ı Calut Savaşı’nda yenilgiye uğratan Memlük hükümdarı 8Karahanlılarda ilk Müslüman Türk hükümdarı 9- Selahaddin-i Eyyubi’nin Haçlıları yenilgiye uğratarak
Kudüs’ü ele geçirdiği savaş 10- Mercidabık ve Ridaniye Savaşları ile Memlükleri yenilgiye uğratarak
bu devlete son veren Osmanlı hükümdarı 11-Hindistan’a 17 sefer yaparak İslamiyet’in bu bölgede
yayılmasını sağlayan hükümdar 12- Türklerin İslamiyet’e geçmelerini sağlayan Çinlilerle Araplar
arasında yapılan savaş 13- İslam hukukuna göre,bir mü’min alınteri ile kazandığı malından bir
bölümünü,insanların hayrına olacak bir iş için ebediyyen tahsis ve tevkif etmesi 14- Büyük Selçuklu
Devleti’nden ayrılarak Anuş Tigin tarafından kurulan ve Yassıçemen Savaşı’ndan sonra yıkılan Türkİslam Devleti 15-Güzel yazı yazma sanatı
Yukarıdan Aşağıya : 1- Tasavvuf ehli,mutasavvıf 2- İlk Türk İslam devletlerinde adalet işlerine bakan
görevli 3- Batinilerin müstahkem kalesi 4- Karahıtaylılara Katvan Savaşı’nda yenilen ve 1153 yılında
Türkmenlere esir düşen 1157 yılında ölümüyle devlet sona eren Büyük Selçuklu hükümdarı 5Karluk,Yağma ve Çiğil Türkleri tarafından kurulan İlk Türk İslam Devleti 6-Mısır’da Abbasilerden
ayrılarak kurulan İlk Türk-İslam Devleti 7- Sultan Sencer’in Karahıtaylılara yenildiği savaş 8Anadolu’nun kapılarını Türklere açan, Anadolu’da ilk Türk Devletlerinin kurulmasına ve Haçlı
Seferlerinin başlamasına yol açan savaş
Sultan Alparslan’ın Merv şehrindeki türbe kitabesi şu şekildedir. “Ey Alparslan’ın göklere yükselmiş şan ve şöhretini
görenler, gelin de onun nasıl toz toprak olduğunu görün.”
A. Geylanî Hazretlerinin üzerine hiç sinek konmazdı. Onun bu haline vakıf olanlardan biri sordu.
- Üzerinize sinek konduğunu hiç görmüyoruz? Sebebi nedir?
Şu cevabı verdi:
- Niçin konsun ki? Üzerimde ne dünyanın pekmezi var, ne de ahiretin balı…
1
2
3
4
5 6
7
8
9
10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
1-Selçuklu Devleti'ni içten yıkmaya çalışan Batıni lideri
2-1071 yılında Romen Diyojen'i yenilgiye uğratan Selçuklu hükümdarı
3-Semerkant'ta oluşturulan gözlemevi.
4-Safevilerin kurulduğu bölge.
5-Harizmşahlar döneminde yaşamış bîr İslam alimi,
6-Eyyubilerden sonra Mısır'da kurulan devlet.
7-Safevi hükümdarlarına verilen unvan.
8-Divan-ı Hikmet adlı eserin yazan ilk Türk mutasavvıfı.
9-Tuğrul Bey'in siyasi nüfuzuna son verdiği İslam aleminin lideri.
10-Suriye Seçuklularının hakim olduğu alanlardan,
11-Büyük Selçuklu Devleti'nde melikleri eğiten hoca.
12-Hint hükümdarlarına verilen unvan.
13-Türk-İslam devletlerinde devlet İşlerinin görüldüğü kurul.
14-Şecere-i Türki Şecere-i Terakime yazarı Hive hükümdarı.
15-Hükümdardan sonra gelen devlet görevlisi.
16-Hindistan'da bulunan bir şehir.
17-Şeybanilerin kurucusu olan hükümdar,
18-Şah Cihan tarafından Hindistan'da yapılan eser.
19-Moğol Devleti'nin parçalanmasından sonra İran'da kurulan devlet.
ATLARIMIZIN DİZ KAPAKLARINA KADAR MÜSLÜMAN KANI İÇİNDE YÜRÜYORUZ,
1096 yılında I.Haçlılar Kudüs'e girerek,40 bin Müslümanı kılıçtan geçirdiler. Gödofroi dö Buyyon Papa
II.Urban’a yazdığı bir mektupta şöyle diyordu.
-"Kudüs'te bulunan bütün Müslümanları katlettik.Malumunuz olsun ki, Süleyman mabedinde
atlarımızın diz kapaklarına kadar Müslüman kanına batmış olarak yürüyoruz".
Rene G. Rousset adındaki tarihçi yukarıdaki fikri doğruladıktan başka,şunları da ilave ediyor.
-Haçlılar Kudüs'te o kadar çok Müslüman kestiler ki, atların ayaklan kan deryasına battıkça insan
etleri duvarlara sıçrıyordu".
GERÇEK FAKİRLİK
Günlerden bir gün zengin bir baba ailesi ve oğlunu köye götürdü.Bu yolculuğun tek bir amacı Vardı
insanların ne kadar fakir olabileceklerini oğluna göstermek.
Çok fakir bir ailenin çiftliğinde bir gece ve gün geçirdiler.Yolculuktan döndüklerinde oğluna
Sordu:
- İnsanların ne kadar fakir olabileceklerini gördün mü?
- Evet!
- Ne öğrendin peki?
Şunu gördüm: Bizim evde bir köpeğimiz var,onlarınsa dört.Bizim bahçenin ortasına kadar uzanan
bir havuzumuz var,onlarınsa sonu olmayan bir dereleri,Bizim bahçemizde ithal lambalar var,onlarınsa
yıldızları. Bizim görüş alanımız ön avluya kadar ,onlarsa bütün bir ufku görüyorlar.
Oğlu sözlerini bitirdiğinde, babası söyleyecek bir şey bulamadı.Oğlu ekledi:
-Teşekkürler baba, ne kadar fakir olduğumuzu gösterdiğin için.
ÇOK PARA İLE ALDIĞIN HERŞEYİ KIYMETLİ ZANNETME! PAHALI BAŞKA, KIYMETLİ
BAŞKADIR.
CENAP SAHABETTİN
TÜRK DÜNYASI II
10
4
8
3
1
12
5
13
9
1
2
3
11
4
6
7
5
2
6
7
9
8
10
11
Soldan Sağa : 1- Cengiz Moğol Devleti’nin parçalanması sonrasında Türkistan’da kurulan ve zamanla
Türkleşen ve Müslümanlaşan Moğol devleti 2- Altınorda Devleti’nin İslamiyet’i ilk kabul eden
hükümdarı 3- Tolunoğuları,İhşidler, Eyyubiler, Memlükler gibi Türk İslam devletleri ve Fatımi
Devleti’nin kurulduğu bölge 4- Timur’a iki defa yenilerek devletinin parçalanmasına yol açan Altınorda
hükümdarı 5- Hükümdarın emir ve buruklarının yer aldığı belge 6- 1501 yılında İran’da Şah İsmail
tarafından kurulan devlet 7-1256 yılında Hülagü Han tarafından İran ve Irak’ta kurulan Türk-Moğol
Devleti 8- Nizamülmülk tarafından Bağdat’ta kurulan medreseler 9- Özbek hanlıklarından 10- 1813
yılında Rusya ile İran arasında imzalanan Kuzey Azerbaycan’ı Rusya’ya bırakan antlaşma 11- Eski
Türk hükümdarlık unvanlarından
Yukarıdan Aşağıya : 1- Selçukluların hakim olduğu en güney bölgesi 2- Altınorda Devleti’nin
parçalanmasına , Osmanlı Devleti’nin fetret dönemini yaşamasına yol açan hükümdar 3- Cengiz Han’ın
ölümünden sonra torunu Batu Han tarafından Karadeniz’in kuzeyinde kurulan ve Türleşen,İslamlaşan
devlet 4- Safevi hükümdarlarına verilen unvan 5- Özbek Hanlıklarından 6- Kırgızlara ait destan 7Gazneliler zamanında yazılan Firdevsi tarafından yazılan eser 8- Altınorda Hanlığı’nın parçalanması
sonucu ortaya çıkan ve 1475 yılında Osmanlı Devletine bağlanan hanlık 9-1526 yılında Hindistan’da
kurulan Türk İslam Devleti 10- İlk Türk İslam devletlerinde Nasirüddin Tusi’nin ilk rasathaneyi
kurduğu şehir 11- Cengiz Han’ın ölümünden sonra Moğolistan ve Çin’de kurulan Moğol asıllı devlet
12- Babür tarafından yazılan eser 13- 1866 yılında bağımsızlığın ilan eden, Osmanlı Devleti’nden
yardım alan 1877 yılında ölümü ile torakları işgal edilen Kaşgar hükümdaı, Yakup Bey
Timur Han, ölüm döşeğinde şunları söyledi:
"Oğullarım,
Milletin refahını, saadetini sağlamak için sizlere bıraktığım vasiyeti ve tüzükleri iyi okuyun, asla unutmayı ve tatbik edin.
Milletin dertlerine derman bulmak vazifenizdir.
Zayıfları koruyun, yoksulları zenginlerin zulmüne bırakmayın. "Adalet ve iyilik etmek" düsturunuz, rehberiniz olsun.
Benim gibi uzun saltanat sürmek isterseniz, kılıcınızı iyice düşünerek çekiniz, bir defa çektikten sonra da onu ustalıkla
kullanınız.
Aranıza nifak tohumları ekilmemesi için çok dikkatli olun. Bazı nedimleriniz ve düşmanlarınız nifak tohumları saçmaya,
bundan faydalanmaya çalışacaklardır. Fakat vasiyetimde size idare şeklini, ana ilkelerini gösterdim. Bunlara sadık kalırsanız
taç başınızdan düşmez.
Ölüm döşeğinde söylenen babanızın bu sözlerini unutmayın.
Benden sonra hakan, Pir Muhammed Cihangir olacaktır. Ona, bana itaat eder gibi itaat edeceksiniz. Kumandanlarım, şimdi
itaat yemini ediniz!"
(Ve bütün kumandanlar, saray adamları, ağlayarak yemin ettiler.)
1 2
3
4
5
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
16 17
18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28
1- Fatih’in Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ı yenilgiye uğrattığı savaş --------2- Moğol Devleti yıkıldıktan sonra kurulan devletlerden.
------- ------3- Fatih’in Otlukbeli Savaşı’nda yenilgiye uğrattığı Akkoyunlu hükümdarı ---- ----4- Cengiz Han tarafından kurulan devletlerden
----5- Cengiz Han öldükten sonra kurulan hanlıklardan biri --------6- Akkoyunlu Devleti’nin kurucusu ---- ----- ----- --7- Ahmet Celayir’in hükümdarı olduğu bölge ----8- Altınorda Devleti’nin yıkılmasıyla çıkan hanlıklardan biri ----9- Alfabemizde kelimenin başına gelemeyen harf –
10- Altınorda Devleti’nin güneye inmesini engellediği devlet ----11-Karakoyunluların hakim olduğu Doğu Anadolu şehri ------12- Moğollarda sosyal sınıflardan biri ----13- Karakoyunluların hakim olduğu bir Irak şehri ----14-Timur’un han yerine kullandığı unvan ---15-Moğol devletinde devlet işlerinin devlet işlerinin görüşüldüğü meclis -------16-Yakınlarında Otlukbeli Savaşı’nın yapıldığı şehir -------17- Muhakemetü’l Lügateyn’nin (iki dilin karşılaştırılması) yazarı Ali Şir ----18- Savaş meydanlarında ele geçirilen mallara verilen isim ------19- Tatlı bir meyve ----20- Moğol Devleti yıkıldıktan sonra kurulan hanlıklardan ------21- Altınorda Devleti yıkıldıktan sonra kurulan hanlıklardan ----22- Hindistan’da Tac Mahal’in yapıldığı şehir ---23- Bir meyve --24- Timur’la Yıldırım Bayezıt arasında yapılan savaş -----25- Şah Cihan tarafından eşi için Agra’da yaptırdığı eser --- ----26- Çağatay Hanlığı’na son vererek devletini kuran hükümdar ----27- Büyük akarsu ----28- Gözlem yapılan yer ---------
Timurlenk’in Nasrettin Hoca ile ahbaplık ettiği devirlerde, Timurlenk’e bir ayna hediye etmiştir.
Timurlenk aynayı alıp yüzüne bakmış ve ağlamaya başlamış. Hoca hayretle sormuş:
- Hayrola kumandanım, ne oldu size, neden ağlıyorsunuz? Timur:
- Ben yüzümün bu kadar berbat bir şey olduğunu bilmezdim, nasıl ağlamam? Deyince, Hoca da iki
gözü iki çeşme ağlamaya başlamış.
Bu sefer Timur sormuş:
- Peki Hoca, sana ne oldu, sen neden ağlıyorsun?
- Ah efendim, ben nasıl ağlamayayım? Siz şu mübarek (!) yüzünüzü bir saniye görür görmez fenalıklar
geçirip, ağlamaya başladınız. Ya kulunuz, bu yüzü her gün görüyor ya!
TÜRKİYE TARİHİ
6
1
3
1
5
2
3
9
4
8
4
5
6
7
8
9
7
10
2
11
12
13
14
Soldan Sağa : 1- Bizans’la yapılan ve Anadolu’nun bir Türk yurdu olduğunun kesinleştiği savaş 2- Haçlı
seferlerinin düzenlenmesi için çalışan Hıristiyan tarikatı 3- 1214 yılında I.İzzeddin Keykavus tarafından
fethedilen Karadeniz liman şehri 4- I.Haçlı Seferi sonucu Haçlıların ele geçirdiği, Hıttin Savaşı ile
Selahaddin-i Eyyubi’nin ele geçirdiği ve III.Haçlı seferinin düzenlenmesine yol açan şehir 5- 1207 yılında
I.Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından ele geçirilen Akdeniz liman şehri 6- Türkiye Selçuklu Devleti’nde
donanma komutanı 7- İlk Türk İslam mutasavvıfı kabul edilen Hoca Ahmet ------ 8-Türkiye Selçuklu
Devleti’nin I.Haçlı seferi sonucu İznik’in elden çıkması üzerine taşındığı ikinci başkenti 9- Selahaddin-i
Eyyubi’nin Haçlıları yenilgiye uğratarak Kudüs’ü ele geçirdiği savaş 10- Anadolu’nun kapılarını Türklere
açan savaş 11- Türkiye Selçuklu Devleti’nin I.Haçlı seferi ile Haçlıların eline geçen ilk başkenti 12Erzurum ve çevresinde Ebul Kasım Saltuk tarafından Türkiye’de kurulan İlk Türk devletlerinden 13Türkiye Selçuklu Devleti ile Harezmşahlar Devleti arasında yapılan ve Harezmşahların yıkılmasına yol
açan savaş 14- Gelenek,örf ve adete dayalı hukuk sistemi
Yukarıdan Aşağıya : 1- Erzin ve Kemah civarında kurulan Türk devleti 2- Osmanlı Devleti’nin bağlı
olduğu Oğuz boyu 3- 1243 yılında II.Gıyaseddin Keyhüsrev’in Moğollara yenildiği ve Anadolu’nun
Moğol egemenliğine girdiği savaş 4- 1223 yılında I.Alaeddin Keykubat tarafından ele geçirilen Akdeniz
liman şehri 5- Artukluların yaptırdığı Batman çayı üzerinde kurulan köprü 6- Niksar, Sivas ,Malatya ve
Kayseri civarında kurulan Türk devleti 7- Selçuklu Devleti’nde bir kısım asker ve devlet görevlilerine
belirli bölgelerden vergi kaynaklarının tahsis edilmesi ve buna karşılık olarak onlardan devlet için hizmet
beklenmesi usulü 8- Kudüs’ü ele geçirmek amacıyla bilhassa Kluni tarikatının çalışmaları sonucu ortaya
çıkan büyük Hıristiyan topluluk 9- Çarşı ve pazarda devlet tarafından satılan mallara belirlenen etiket
fiyatı
BOŞ EL
İbrahim bin Edhem bir gün hamamdan çıkarken para isterler :
- Şimdi yok, sonra veririm.
İlgililer :
- Paran yoksa hamama girmeseydin. deyince, İbrahim bin Edhem Hazretleri vecde gelir ve düşüp bayılır. Bir süre sonra
kendine geldiğinde, ne oldu diye sorarlar. O da şu karşılığı verir :
- Boş el ile şeytanın evine koymuyorlar. Peki amelsiz olarak Rahman'ın evine nasıl gireriz?
MENFAAT
Mevlana Hazretleri, müridlerinden biriyle giderken, bir kaç köpeğin sarmaş dolaş uyuduklarını görür.
Müridi :
- Güzel kardeşlik örneği der, keşke insanlarda bunlardan ibret alsa.
Mevlana tebessüm ederek karşılık verir :
- Aralarına bir kemik atıver de, gör kardeşliklerini.
,
KURULUŞ DEVRİ
3
5
6
7
1
8
10
13
2
3
4
2
4
5
6
7
1
8
11
12
9
10
11
12
9
13
Soldan Sağa: 1- I.Murat ve II.Murat döneminde Haçlı ordularının yenilgiye uğratıldığı savaş 2- 1371
yılında Sırpların yenilgiye uğratıldığı savaş 3- Edirne- Segedin Antlaşması’nın bozulması ile 1444 yılında
Haçlı ordularıyla yapılan savaş 4-İtil (Volga ) Bulgarlarının diğer adı 5- Orhan Bey döneminde 1326 yılında
fethedilen ve Osmanlıların ilk başkenti kabul edilen şehir 6- 1258 yılında Abbasi Devleti’ne son vermiş ve
Anadolu’ya bir süre hakim olmuş Moğol asıllı devlet 7- Ankara Savaşı’ndan sonra yaşanan dönem 8- 1329
yılında yapılan Bizans ordusunun yenilgiye uğratıldığı ve Kocaeli yarımadasının fethini sağlayan savaş 9Yıldırım Beyazıt döneminde ele geçirilen Makedonya’da bir şehir 10- Karadeniz’in kuzeyinde Batu Han
tarafından kurulan Moğol asıllı devlet 11- Abbasi Devleti’nin kurulduğu bölge 12- 1396 yılında Yıldırım
Beyazıt’ın Haçlıları yenilgiye uğrattığı ve Türklerin Bulgaristan hakimiyetini kesinleştiren savaş 13- İlk defa
İstanbul’u kuşatan ve Haçlıları Niğbolu önlerinde yenilgiye uğratan Osmanlı hükümdarı
Yukarıdan Aşağıya : 1- I.Murat döneminde Sazlıdere Savaşından sonra ele geçirilen Osmanlı Devleti’nin
ikinci başkenti 2- Tersi, önemli ticaret yollarından biri 3- Osmanlı Devleti’nin bağlı olduğu Oğuz boyu 4Anadolu’daki Bizans valilerine verilen isim 5-İslamiyet’ten önce Türklerde Şaman 6- 1364 yılında Haçlı
ordusunun Osmanlı ordusu tarafından ilk defa yenilgiye uğratıldığı savaş 7- 1402 yılında Osmanlı ordusunun
Timur ordusuna yenildiği ve Fetret Dönemi’nin yaşandığı savaş 8- Türklerin Rumeli’ye ayak basmasını
sağlayan kale 9- Fethine II.Murat zamanında başlanan, Fatih devrinde büyük oranda fethedilen ve II.Beyazıt
zamanında fethi tamamlanan bölge 10- Eyyubilerden sonra Mısır’da kurulan Türk devleti 11- 395 yılında
kurulan ve 1453 yılında yıkılan devlet 12- Selçukluların bağlı olduğu Oğuz boyu 13- 1302 yılında Bizans
ordusu ile yapılan ilk savaş.
ŞEYH EDEBALİ’NİN,DAMADI OSMAN GAZİ’YE VASİYETİ
Ey Oğul,artık Bey’sin! Bundan sonra öfke bize,uysallık sana.Suçlamak bize,katlanmak sana. Acizlik bize,hoş görmek
sana. Anlaşmazlıklar bize,adalet sana. Haksızlık bize,bağışlamak sana. Ey oğul,sabretmesini bil,
vaktinden önce çiçek açmaz. Şunu da unutma ve insanı yaşat ki, devlet yaşasın. Ey oğul,işin ağır,işin çetin,gücün kıla
bağlı. Allah yardımcın olsun.
Çalarken Neşelenmek
-Neyzen Tevfik’e bir gün sorarlar:
-Çalarken mi neşelenirsin,yoksa neşeli olduğun zaman mı çalar-sın?
O günlerde Maliye Bakanı hak-kında yolsuzluk dedikoduları
alıp yürümüştür.
Neyzen Tevfik fırsatı kaçırmaz.
-Maliye Bakanı değilim ki, çalarken neşeleneyim, cevabını verir.
YÜKSELME DEVRİ
19
21
27
1
16 17 18
3
5
24
2
25
22
20
28
4
6
7
8
9
29
10
26
23
11
12
13
14
15
Soldan Sağa : 1-1473 yılında Fatih’in Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ı yenilgiye uğrattığı savaş 21538 yılında Haçlı donanmasının yenilgiye uğratıldığı ve Akdeniz hakimiyetinin Osmanlı Devletine
geçtiği Kanuni dönemi savaşı 3- Timur’un Han yerine kullandığı unvan 4- 1522 yılında Sen Jan
şövalyelerinden alınan ada 5- 1460 yılında Fatih tarafından fethedilen ve böylece Bizans’ı diriltme
umutlarının söndürüldüğü fetih 6- 1516 yılında Memlük Devleti ile yapılan savaş 7- Diyarbakır’ın bir
ilçesi 8- Kars’ta bulunan ve Alparslan’ın ele geçirdiği müstahkem kale 9- Trabzonspor 10- Çayır, çimen
gibi bitkiler 11- 1521 yılına fethedilen ve Osmanlı Devleti’ne Orta Avrupa’nın kapılarını açan kale 121521-1566 yılları arasında 46 yıl en uzun saltanat süren Osmanlı hükümdarı 13- 1571 yılında fethiyle
Doğu Akdeniz hakimiyetinin güçlendiği Osmanlı fethi 14- 1462 yılında Fatih tarafından fethedilen bölge
15- Kısa bir süre Osmanlı Devleti egemenliği altında yaşayan Rusya ile Osmanlı Devleti arasındaki
tampon devlet 16- İlaç 17- 1526 yılında Macarlarla yapılan, Budin’in fethedildiği ve Macar Krallığı’nın
Osmanlı Devleti’ne bağlandığı savaş 18- İrlanda Kurtuluş Örgütü 19- 1480 yılında Napoli Krallığı üzerine
yapılan sefer 20-1533 yılında Avusturya ile yapılan ve Avusturya hükümdarının Osmanlı vezir-i azamına
denk sayıldığı antlaşma 21-1473 Otlukbeli Savaşı’nda Fatih’e yenilen Akkoyunlu hükümdarı 22-Mohaç
Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne bağlanan millet 23- 1560 yılında Haçlı donanmasının yenilgiye uğratıldığı
savaş 24- Avrupalı bir ırk 25- Enderun Mektebi’nde her bir bölüm 26-Bir Türk boyu 27-1517 yılında
Memlüklerle yapılan ve Memlük Devleti’nin yıkılmasına yol açan savaş 28- Asya’da bir nehir 29- 1565
yılında kuşatılan ve Turgut Reis’in şehit olduğu ada
“Kemalpaşazade ilimde mütebahhir ve allame olunca bir ara kendisine bir kibir ve gurur arız olmuş.
Öğrencilerinden birisi bu hali ayıplayıp ona bir oyun oynamak istemiş ve bir ders sonrası sormuş:
-Hocam!Bir sualim var;Allah’ın ilmine nispetle kulların ilmi ne kadardır?
-Be hey torlak molla;bu söylediğin teşbih kabul etmez şeydir.
-Öyle de üstadım, farz ederek de mi ölçemeyiz?
Bunun üzerine Kemalpaşazade büyükçe bir kağıda bir yuvarlak çizip içine de küçük mü küçük bir nokta koyarak,
-Bak a molla,demiş, bu daire Allah ilmi olsun, işte kulların bildiği de ancak şu noktacık kadardır.
Molla fırsatı kaçırmayıp taşı gediğine koymuş:
-Hocam, kerem buyurup şu noktanın içinde siz de kendi ilminizi bize gösterseniz!..
Kemalpaşazade o günden sonra böbürlenmeyi bırakıp mütevazi bir alim olarak yaşamış.
Yavuz Sultan Selim, Mısır yolunda... Orduyu Hümayun saatlerce Kocaeli’nin bağ ve bahçelerinden geçer. Yavuz’un
içinden şöyle bir endişe geçer: “Acaba asker izinsiz tek bir elma koparmış mıdır?” Bir müddet sonra ordusunu durdurur.
Yeniçeri Ağasını yanına çağırarak bütün askerlerin heybelerinin aranması emrini verir. Aranacak şey, tek bir elmadır.
Fakat bulunamaz. Yavuz mesrurdur. Bu sevinçle şöyle der : “Eğer bir askerin üstünde halkın bahçesinden koparılmış
tek elma çıksaydı, Mısır seferinden vazgeçecektim. Şükür Allah’ıma!”
16.YÜZYIL SONU 17.YÜZYIL BAŞI OSMANLI DEVLETİ
4
9
3 1
6
2
1
11
3
2
4
5
8
5
7
10
6
7
8
Soldan Sağa : 1- Kanuni döneminde 1551 yılında Turgut Reis’in fethettiği Kuzey Afrika bölgesi 2- 1534
yılında Barboros’un Osmanlı hizmetine alınmasıyla Osmanlı Devleti’ne katılan bölge 3- Osmanlı
Donanma komutanı 4- Avrupalıların Hızır Reis’e verdikleri unvan 5- 1571 yılında fethiyle Doğu
Akdeniz’in güvenliğinin sağlandığı ada 6-1565 Malta kuşatması sırasnda şehit düşen ünlü Türk denizcisi
7- Karamanoğullarının hakim olduğu şehirlerden 8- Sakız adası ve Kırım’daki bazı kalelerinin alındığı
ülke
Yukarıdan Aşağıya : 1- Sen Jan Şövalyeleri’nin Rodos’un fethinden sonra yerleştikleri ada 2- Ümit
Burnu yolunu bulması ile Baharat Yolu’nun tehlikeye girmesi üzerine Osmanlı Devleti’nin üzerine Hint
Deniz seferlerini düzenlediği ülke 3-1574 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilen Kuzey Afrika
bölgesi 4-Preveze Deniz Savaşı’nda Barboros’a yenilen Haçlı donanması komutanı 5- 1566 yılında
Cenevizlilerden alınan ada 6- Kanuni döneminde Rodos seferi sırasında ele geçirilen son Hıristiyan kalesi
7- 1560 yılında Haçlı donanmasının yenilgiye uğratıldığı savaş 8- Kuzey Afrika’da Osmanlı
egemenliğinde kalmış bir bölge 9- 1538 yılında Haçlı donanmasının yenilgiye uğratıldığı ve Akdeniz
hakimiyetinin Osmanlı Devleti’ne geçtiği savaş 10- Türkiye Selçuklu Devleti’nin ikinci başkenti 11- 1571
yılında Kıbrıs’ın fethi sebebiyle Haçlı donanmasıyla yapılan deniz savaşı
Ben de yemin edeceğim.
Sadrazam Koca Ragıp Paşa bir gün huzuruna çağırdığı memurlara :
-Rüşvet almadığınıza dair yemin edebilir misiniz? Diye sormuş.
Hepsi de almadıklarına dair yemin etmiş. Fakat şair Haşmet suskun kalıyormuş. Paşa şaire şöyle demiş:
-Haşmet! Yemine yanaşmıyorsun; rüşvet almışa benzersin.
Haşmet şöyle demiş:
-Paşa hazretleri, yalan yere yemin edenler çatlar derler. Bakıyorum, çatlamazlarsa, ben de yemin edeceğim.
HAZIR CEVAP
Fransa Kralı III Napolyon'un, Paris'te Osmanlı Devleti Büyükelçisi olarak bulunan Ahmet Vefik Paşa ile konuşması
esnasında bir ara alaylı bir şekilde:
-Sen kendini Yavuz Sultan Selim'in elçisi mi zannediyorsun?" demesi üzerine Ahmet Vefik Paşa da büyük bir hazır cevaplıkla:
-Öyle olsaydım, siz de Fransa'da imparator olarak bulunamazdınız, cevabını vermiştir.
AVRUPA TARİHİ 1
3
5
8
1
2
3
4
2
1
10
5
7
6
7
6
9
8
9
10
A
4
11
12
Soldan Sağa : 1- Avrupa’da Rönesans hareketlerinin oluşmasında etkili olan ve ticaret yollarının
değişmesine yol açan olay 2- 1598 yılında yayınlanan bu fermanla Fransa’da Kalvenizm serbest
bırakılmıştır. 3- 1869 yılında açılmasıyla Akdeniz limanları tekrar canlanmaya başlamıştır. 4- Katolik
Kilisesi’nde dinden çıkarma 5- Tek kişinin hakimiyetine dayalı yönetim şekli 6- Ümit Burnu’nu bulan
Portekizli denizci 7- Martin Luther’in 95 maddelik bildiri astığı kilise 8- Güney Amerika’nın yerli
medeniyetlerinden 9- İngiltere’nin başkenti 10- 1555 yılında imzalanan bu antlaşma ile Almanya’da
Protestanlık serbest bırakılmıştır. 11- Rönesans hareketlerinin başlamasına yol açan ve insan sevgisini esas
düşünce akımı 12-Rönesans dönemi mimar ve heykeltraşlarından
Yukarıdan Aşağıya: 1- Macellan’la yola çıkan ve dünyanın dolaşılmasını tamamlayan denizci 2Almanya’da Reform hareketlerini başlatan kişi 3- Batı Avrupa’da XV. VE XV. yüzyıllarda edebiyat, sanat
ve bilim alanında meydana gelen gelişmeler 4- Amerika’daki yerli medeniyetlerden 5- Kavimler
Göçü’nden sonra Avrupa’da ortaya çıkan ve temeli eşitsizliğe dayalı sistem,derebeylik 6- Fransa’da
Reform hareketlerini başlatan kişi 7- Coğrafi Keşiflerden sonra önem kazanan limanlardan 8- XV.
yüzyılda Almanya’da başlayan, Katolik dünyasında etkili olan dini hareket 9- Feodalite rejiminde yer alan
sınıflardan 10- Katolik kilisesinin dini lideri.
Yer kaybettikçe büyüyor
İspanya krallarından Dördüncü Filip Portekiz’i kaybettikten sonra “Büyük Filip” unvanını almak ister. Bunun üzerine
komutanlarından biri şöyle konuşur.
-Kralımız deliğe benziyor. Yer kaybettikçe büyüyor.
Kötü Alışkanlıklar
Montaigne şöyle diyor:
-Kötü alışkanlıklar, yavaş yavaş, sinsi sinsi içimize ilk adımını atar. Başlangıçta kuzu gibi sevimli , alçak gönüllüdür. Ama
zamanla oraya yerleşip kökleşti mi öyle azılı,öyle amansız bir yüz takınır ki kendisine
gözlerimizi bile kaldırmaya izin vermez.
17.YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ
6
10
1
12
13
4-2
1
3
4
5
5
7
9
11
7
2
8
9
10
14
11
8
13
12
14
15
3
16
Soldan Sağa : 1- 17. yüzyılda özellikle taşrada etkili olan isyanlar 2- Genç Osman ve IV. Murat
dönemlerinde sefer düzenlenen ve Hotin (1621) ve Bucaş (1672) Antlaşmaları imzalanan ülke 3- 1639
yılında İran’la imzalanan ve bugünkü Türk- İran sınırını büyük oranda belirleyen antlaşma 4- Celali
isyancılarından 5- 1672 yılında Lehistan’la yapılan ve son toprak kazandığımız antlaşma 6- Türk
ordusunun Karlofça Antlaşması ile başlayan geri çekişinin sona erdiği antlaşma 7- 1565 yılında kuşatılan,
fakat alınamayan ada. 8- 1638 yılında IV.Murat tarafından tekrar ele geçirilen şehir 9- Osmanlı
Devleti’nde gerileme döneminin başladığı, ilk toprak kaybettiğimiz ve Orta Avrupa hakimiyetinin sona
erdiği antlaşma 10- Osmanlı Devleti’nin doğuda en geniş sınırlara ulaştığı 1590 tarihli antlaşma 11- 1529
ve 1683 yılında kuşatılan ve alınamayan şehir 12- Kapıkulu askerlerine üç ayda bir dağıtılan maaş 131664 yılında Avusturya ile yapılan antlaşma 14- 1669 yılında fethi tamamlanan Girit adasını aldığımız
ülke 15-Doğu’da en geniş sınırlara ulaştığımız antlaşma 16- Ruslar üzerine yapılan ilk sefer
Yukarıdan Aşağıya : 1- İran hükümdarlarından 2- 1596 yılında Avusturya ordusunun yenilgiye
uğratıldığı savaş 3-1700 yılında İstanbul Antlaşması’nı yaptığımız, İstanbul’da elçi bulundurma hakkını
elde ettiği, Azak kalesi ve çevresini bıraktığımız ülke 4- Bucaş Antlaşması ile ele geçirdiğimiz
bölgelerden 5- 1621 yılında Lehistan’la imzaladığımız antlaşma 6-Tımar sistemi dışında kalan toprakların
vergi gelirlerinin hazineye aktarma işleminin açık artırma usulü ile yapılma işlemi 7- Bucaş Antlaşması ile
ele geçirilen topraklardan 8- III. Mehmet’in üzerine sefer düzenlediği kale 9-Karlofça Antlaşması ile
Venedik’e bırakılan bölgelerden 10-1683 yılında Viyana seferine çıkılan ülke 11- II.Viyana Seferi
sırasında Macarların lideri 12- 1669 yılında Venedik’ten alınan ada 13- Osmanlı Devleti’nin İstanbul
Antlaşması ile Avusturya’ya karşı kazandığı üstünlüğünü kaybettiği antlaşma 14- Vasvar Antlaşması ile
Avusturya’dan aldığımız kalelerden
Prusya Kralının Müneccimleri
Padişah III. Mustafa, Avrupa’daki ilerlemenin sebebini, kralların müneccimlere sahip olmasında arıyordu. Yedi sene
harplerinde düşmanlarını yenen Prusya Kralı II.Frederik haklı bir şan ve şöhret kazanmıştı. Frederik’in bu başarılarını da
mahir müneccimlere sahip olmasında arayan Sultan, Frederik’e elçi göndererek ondan müneccimler istedi. Kral elçi ile:
“-Benim üç müneccimim vardır:
1-Hazinemi daima dolu bulundururum.
2-Yarın savaş edecekmiş gibi orduma daima talim ettiririm.
3-İbretle ecdadımın tarihini okurum.” diye haber gönderdi
18. VE 19. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ
4
1
5
1
2
3
7
2
3
4
6
5
7
6
8
9
Soldan Sağa : 1- Lale Devri’ni sona erdiren isyan 2-Bir çalgı 3- 1807 yılında Fransa ile Rusya arasında
imzalanan ve Osmanlı Devletini paylaşmaya yönelik maddelerinde yer aldığı antlaşma 4-1709 yılında
Rusya Poltova Savaşı’nı yapan ülke 5- İsim 6- 1798 yılında Mısır’ı işgal eden ülke 7- 1799 yılında Akka
önlerinde Cezzar Ahmet Paşa’ya yenilen ünlü ve 1804 yılında imparator olan komutan 8- 1761 yılında
Osmanlı Devleti ile ticari bir antlaşma imzalayan ve Alman siyasi birliğini tamamlayan devlet 9- 1739
yılında Avusturya ile imzalanan ve Pasarofça ile kaybettiğimiz Belgrad’ı geri aldığımız antlaşma.
Yukarıdan Aşağıya: 1- 1711 yılında Rusya ile yapılan ve Azak kalesini geri aldığımız, Rusya’nın
İstanbul’da elçi bulundurma hakkını kaybettiği antlaşma 2- Yaş antlaşması ile sınır kabul edilen sınır 31791 yılında Fransa İhtilali’nin çıkması ile Avusturya’nın barış isteği ile yapılan antlaşma 4-Lale
Devri’nin başlangıcı kabul edilen, Venedikten Mora’yı aldığımız, fakat Belgrad’ı Avusturya’ya
bıraktığımız antlaşma 5- 1621 Hotin, 1672 Bucaş Antlaşmalarını yaptığımız ülke 6- 18. yüzyılın
sonlarında ortaya çıkan Grek Projesi’nde merkezi Romanya olmak üzere kurulması düşünülen
devletlerden 7- 1709 yılında İsveç ile Rusya arasında yapılan ve İsveç kralının Osmanlı Devleti’ne
sığınmak zorunda kaldığı savaş
Hükümleri Kafamızla Veririz
III.Selim Devrinde doğruluğu ile tanınmış bir alimi kadı tayin etmek isterler. Kadının ayağındaki kunduralar eski ve yamalı
olduğundan kendisini sevmeyenlerden biri:
-Böyle ayağına giyecek bir ayakkabısı olmayan adam kadı yapılır mı?...diye laf edince, kadı ona şu cevabı göndermiş:
-Kendisine söyleyin . Biz hükümlerimizi ayağımızla değil, kafamızla veririz.
Abdülhak Hamit’in evinde bir sohbet sırasında , konu gençlik ve ihtiyarlıktan açılmış. Yaşı geçmiş bir hanım Hamid’e
Dönerek :
-Efendim, gönül kocamaz, der. Hamid cevap verir:
-Kocamaz ama kocamış bir vücut içinde de oturmak da istemez...
III. Mustafa'nın Üzüntüsü Osmanlı tarihinde Rus düşmanı diye anılan III.Mustafa sadrazamı Koca Ragıp Paşa ile devamlı
münakaşa ederdi. Bu münakaşaya sebep padişahın Ruslar ile savaş istemesi, Ragıp Paşa’nın ise buna mani olmasıydı. Bir
gün gene huzuruna Ragıp Paşa’yı çağıran III.Mustafa kendisine:
-Neden vezirim, daima savaştan kaçarsın. Şayet kastın akçe ise Edirnekapısı’ndan Rusçuk’a kadar iki keçeli akçe dizerim,
dediğinde,
Ragıp Paşa şu tarihi konuşmayı yaptı:
-Padişahım ben savaştan kaçmıyorum. Osmanlı Devleti uzaktan kükremiş bir aslana benzemektedir. Bu heybeti ile bir çok
Avrupa devletini korkutmaktadır. Şayet savaşa girecek olursak düşmanlarımız kükremiş aslanın ağzında dişi, pençelerinde
tırnaklarının olmadığını göreceklerdir. Dişi ve tırnağı olmayan bir aslanın parçalama gücü var mıdır?
19.YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ
2
5
1
4
9
2
11
3
8
10
4
1
3
5
6
7
8
9
6
7
10
11
12
Soldan Sağa: 1- Girit meselesi sebebiyle çıkan 1897 Osmanlı- Yunan Savaşı sırasında kazandığımız
meydan savaşı 2-1833 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı sebebiyle Avrupa’dan yardım gelmemesi
üzerine Rusya ile imzalamak zorunda kaldığı ve boğazlar meselesinin ortaya çıktığı antlaşma 3- 1840
yılında Osmanlı Devleti ile Kavalalı arasında Avrupalı devletlerin araya girmesi ile yapılan ve Mısır’ın
Kavalalı ailesine bırakıldığı antlaşma 4- Balkan Savaşı sonunda Balkan ülkelerinin kendi aralarında
yaptıkları antlaşma 5- 1827 yılında Yunan İsyanı’nı bastırdıktan sonra beklediği limanda İngiliz, Fransız
ve Rus ortak donanması tarafından yakılması olayı 6- 1878 yılında Ayestefanos Antlaşması yerine yapılan
ve İngiltere’nin politikasını değiştirdiği, Almanya’nın Osmanlı Devleti’ne yaklaştığı antlaşma 7- 18531856 yılları arasında İngiltere, Fransa ve Piyemonte devletlerinin deteğiyle Rusya’ya karşı yaptığımız
savaş 8- 1798 yılında Mısır’ı işgal eden,1799 yılında Akka önlerinde Cezzar Ahmet Paşa’ya yenilen 1804
yılında Fransa’da kendisini imparator ilan eden Fransız komutan 9- Osmanlı üzerinde sıcak denizlere
inme, Ortodoksları himaye ve Panislavizm politikalarını izleyen devlet 10- 1839 yılında Avrupa
Devletlerinin desteğini alabilmek amacıyla yayınlanan ferman 11- Belgrad kalesini Avusturya’dan geri
aldığımız antlaşma 12- Kırım Savaşı sonrası imzalanan ve Osmanlı Devleti’nin bir Avrupalı devlet
sayıldığı antlaşma
Yukarıdan Aşağıya: 1-1869 yılında Süveyş Kanalı’nın açılması ile önemi tekrar artan bölge 2Yunanistan’ın bağımsızlığını kazandığı antlaşma 3- Avrupalıların baskısı ile azınlıklara ve yabancılara
yeni haklar verilen ferman 4- Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı üzerine yardım talebine
olumlu karşılık vermeyen Avrupalıların Rusya’dan yardım istenmesi üzerine Osmanlı Devleti ile Kavalalı
arasında yapılan antlaşma 5- Osmanlı Devleti’ni paylaşma projelerinde Romanya civarında kurulması
düşünülen devlet 6- Eski dilde su 7- Bir cetvel 8- Trablusgarp Savaşı sonrasında İtalya ile yapılan antlaşma
9- Rusya’nın Ortodoksların koruyuculuğunu üstlendiği, istediği yerde konsolosluk açabileceği ve Kırım’a
bağımsızlık verildiği antlaşma 10- Avrupa Devletlerinin Osmanlı Devleti’ni paylaşma düşüncelerini ifade
etmek için kullandıkları kavram 11- 1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşı sonrasında Rusya ile yapılan,
İngiltere ve Avusturya’nın itirazı üzerine yürürlüğe girmeyen, yerine Berlin Antlaşması’nın yapıldığı
antlaşma
Pek mağrur ve şımarık olan III.Napolyon , Sultan Abdülaziz ile buluşacaktı. Fuad Paşa’da ona refakat için Elize Sarayı’na
gelmişti. Fransa teşrifat nazırı, krala vaktin geldiğini hatırlatınca Napolyon, Fuad Paşa’nın orada olduğunu unutup, „Biraz
beklesin ,ne çıkar!“ diye çıkışmış;sonra da Fuad Paşa’yı görüp mahçup olmuştu. Telafi için Paşa’ya dönüp:
-Aman Paşa!Sakın zat-ı şahaneye söyleme!deyince Paşa taşı gediğine koymuştu.
-Hiç merak buyurmayın haşmetmeap! Hiç zat-ı şahanenin sizin hakkınızda söylediklerini haber veriyor muyum?
AVRUPA TARİHİ 2
1
6
7
9
12
1
2
4
3
8
4
3
13
14
5
15
16
10
6
7
5
2
8
9
11
10
11
12
13
F
14
Soldan Sağa : 1- Milliyetçilik,eşitlik,adalet ve insan hakları gibi fikirlerin ortaya çıkan ve büyük oranda
Avrupa ülkelerini etkileyen olay 2- Fransız krallarının çoğunlukla kullandıkları isim 3- Fransız İhtilali
sırasında suçluların cezalandırılması için kullanılan alet 4- İtalya siyasi birliğinin kurulmasını sağlayan
devlet 5- Ampulü bulan bilgin 6- İlkçağda yaşamış Yunanlı bilgin ve hukukçu 7- 1815 Viyana Kongresi
ile 1827 Navarin Olayına kadar geçen dönem 8- Arapça’da oğul anlamında kullanılır 9- 1783 yılında
Amerika’nın bağımsızlığını sağlayan İngiltere ile 13 Sömürge arasında imzalanan antlaşma 10- Tersi,
kürklü bir hayvan 11- 1870 yılında siyasi birliğin tamamlayan devlet 12- Napolyon savaşları nedeniyle
bozulan Avrupa' nın siyasal durumunu yeniden düzenlemek , Avrupa'nın geleceğini belirlemek, mutlakiyet
rejimlerini korumak,milliyetçilik ve bağımsızlık hareketlerine engel olmak için toplanmıştır. 13Prusya’nın ünlü hükümdarı 14- 1869 yılında açılan, Mısır’ın ve Akdeniz’in tekrar önem kazanmasına yol
açan olay
Yukarıdan Aşağıya : 1- Osmanlı üzerinde sıcak denizlere inme, Ortodoksları himaye ve Panislavizm
politikalarını izleyen devlet 2- Fransız İhtilali’nin düşünürlerinden 3- Dünya’nın yuvarlak olduğunu
olduğunu açıklayan Polonyalı astronomi bilgini 4- Bir cetvel türü 5- Fransız İhtilali sırasında basılarak
siyasi suçluların serbest bırakıldığı hapishane 6- Amerika’daki sömürgelerin yaptığı ve İngiltere ile savaşa
karar verdikleri konferans 7- Cet 8- Fransız İhtilali’nin düşünürlerinden 9- 1534 yılında Kanuni
döneminde ele geçirilen bölge 10- Kazak başbuğu 11- Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan halk 12Berlin Antlaşması (1878)’na kadar Osmanlı toprak bütünlüğünden yana, bu tarihten sonra Osmanlı
topraklarını paylaşmaktan yana bir politika izleyen devlet 13- 1871 yılında Almanya siyasi birliğini
tamamlayan devlet 14- 1215 yılında İngiltere’de yayınlanan ve İngiltere’de meşruti yönetimin başlangıcı
sayılan belge 15- Fransız İhtilali sırasında vergilerin artırılması için toplanan meclis 16-1838 yılında
imzalanan ve İngiltere’ye büyük ekonomik ayrıcalıklar tanınan sözleşme
Elbette... Çünkü herkes kendisinde olmayan şey için savaşır!”
Napolyon katıldığı savaşı kazanmış ve düşman ordusunun komutanı esir olmuştur. Ancak komutan olmasından dolayı ona
esir değil, misafir muamelesi yapmış ve onu akşam yemeğinde kendi masasına kabul etmiştir. Düşman ordusunun komutanı
olan adamda yenilgiden kaynaklanan hazımsızlık söz konusudur. Hiç durmadan konuşmakta ve yenilgiye kılıf aramaktadır.
Bunun karşısında Napolyon’un tavrı gayet sakindir. Napolyon’un bu tavrıyla iyice çileden çıkan adam adam ,”Biz şerefimiz
için savaştık, siz para için savaştınız!” deyince Napolyon’un cevabı gayet etkileyicidir. “Elbette... Çünkü herkes kendisinde
olmayan şey için savaşır!”
Alçaklık-Yükseklik
Napolyon, kütüphanesindeki kitaba erişemeyince, uzun boylu mareşal Moncey:
-Müsaade ederseniz kitabı ben alayım majeste,dedi. Ben, sizden daha yükseğim.
-Kaşlarını çatan imparator:
-Hayır, dedi. Siz benden yüksek değil yalnızca daha uzunsunuz.
OSMANLI DEVLET YÖNETİMİ
2
6
8
10
1
3
5
2
11
3
4
4
1
9
5
6
7
8
7
9
11
10
12
Soldan Sağa : 1- Osmanlı Devleti’nin merkezi konumunda bulunan ve bugünkü bakanlar kurulu gibi
görev yapan,seyfiye,ilmiye,kalemiye sınıfının temsilcilerini olduğu kurum 2- Sarayda yer alan devşirme
kökenlilerin eğitim aldığı okul 3- Osmanlı Devleti’nde adalet işlerine bakan görevli 4- Osmanlı
Devleti’nde bir kısım asker ve devlet görevlilerine belirli bölgelerden vergi kaynaklarının tahsis edilmesi
ve buna karşılık olarak onlardan devlet için hizmet beklenmesi usulü 5-Osmanlı Devleti’nde yönetim ve
askerlik görevlerini yürüyen sınıf 6- İslam hukuku 7- İlmiye sınıfının görevlerinden 8- Osmanlı
Devleti’nde önemli kayıtların yer aldığı defterlerin saklandığı bölüm 9- Osmanlı Devleti’nde vergi veren,
yönetilen halk 10- İfta,tedris ve kaza (adalet ) gibi görevleri yürüten sınıf 11- İslam hukukuna göre,bir
mü’min alınteri ile kazandığı malından bir bölümünü,insanların hayrına olacak bir iş için ebediyyen tahsis
ve tevkif etmesi 12- Osmanlı Devleti’de taşra yönetim birimlerinden
Yukarıdan Aşağıya : 1- Nişancı’ya bağlı kalemlerden 2- Osmanlı Devleti’nde sarayın devlet işlerinin
yürütüldüğü, dış bölümü 3- Osmanlı Devleti’nde şehirleri yöneten, bugünkü belediye başkanı 4- İlmiye
sınıfının görevlerinden 5- İdari ve mali bürokrasiyi yürüten sınıf 6-Kadıların yönettiği yönetim birimi 7Tımar ve iltizam sisteminin bozulması ile bazı bölgelerde ortaya çıkan nüfuzlu kimseler 8- Kalemiye
sınıfında idari bürokrasiye bakan,tımar kayıtlarını tutan ve padişahın tuğrasını çeken görevli 9- Sarayda
saray kadınlarının kaldığı ve padişahın özel hayatının geçtiği mekan 10- Kalemiye sınıfının sorumlu
olduğu alanlardan 11- Osmanlı Devleti’nde beylerbeyinin yönettiği en büyük yönetim birimi
Kanuni Sultan Süleyman zamanında İstanbul’a gelen Avusturya elçisi Busbek, hatıratında Osmanlılarda memur tayininden
şöyle bahseder:
“-Hiç kimse , falanın neslinden gelmiş olmakla, diğerinden mümtaz bir mevkie çıkamaz. Sultan herkesin vazife ve mesuliyetini
tevcih ederken ne servete önem verir, ne de boş ricalara kulak asar, yalnız ehliyete ve liyakata bakar. Türkler ehliyet ve liyakata
son derece dikkat ediyorlar. Bir kimsede sağlam bir karakter ve seciye arıyorlar.”
Osmanlı toplum yapısı üzerine uzman olan Erlanyen Üniversitesi profesörlerinden Hutterroht’a, “Osmanlı Devleti,geniş
topraklarını ve üzerindeki çeşitli kavimleri, Topkapı Sarayı’ndan mükemmel bir şekilde idare ediyordu. O saray da Batı’daki en
mütavazi bir derebeyin sarayı kadar bile büyük değildi. Bu nasıl oluyordu?” diye sorulduğunda, şu cevabı vermiştir. “Sırrını
çözebilmiş değilim. 16. asır Filistin’in sosyal yapısı üzerine çalışırken öyle kayıtlar gördüm ki hayretler içinde kaldım. Osmanlı,
üç yıl sonra bir köyden geçecek askeri birliğin öyle yemeğinden sonra yiyeceği üzümün nereden geleceğini planlamıştı.
Herhalde Osmanlı, devlet olarak insanlığın en muhteşem harikasıdır.”
OSMANLI TOPLUM YAPISI
3
1
1
2
3
4
5
6
7
2
8
9
Soldan Sağa: 1- Askerlik ve yönetim görevini yürüten sınıf 2-Enderun Mektebi ve Harem’de eğitim
görenlerin Birun’da ya da taşra da görev alması 3- İdari ve mali bürokrasiyi yürüten sınıf 4- Konar- Göçer
topluluklardan 5- Osmanlı Devleti’nde yönetilen, vergi veren sınıf 6- Medreselerde ders hoca 7- Lonca
teşkilatında devletle ilişkileri yürüten görevli 8- Osmanlı Devleti’nde Müslüman olmak ve Türkçe bilmek
şartıyla herkes üst makamlara yükselebilirdi. Bu hareketliliğe verilen isim 9- Osmanlı Devleti’nde
yönetenler sınıfına verilen ad
Yukarıdan Aşağıya : 1- İfta(fetva),kaza (adalet), tedris (öğretim) gibi görevleri olan sınıf 2- Evlenen
erkeğin İslam hukukuna göre kadına vermesi gereken güvence parası 3- Fethedilen bölgelerdeki vergi
mükelleflerini tespit etmek için yapılan nüfus sayımı için tutulan defter
BİLİNMEYEN LEVHALAR
İngiliz Büyükelçisi eski Türk evlerinin dış duvarlarına asılan "Ya Hafız" (Muhafaza eden Allah (c.c.) )levhalarını görünce
dayanamamış ve Keçecizade Fuad Paşaya bunların ne olduğunu sormuş.
Fuad Paşa, İngilizin tam anlayacağı dille cevap vermiş :
- O gördükleriniz, Osmanlı Sigorta Şirketinin levhalarıdır.
İngiliz sefiri Sir James Porter ise, 1740’ların Türkiye’si için şunları söylüyor:"Gerek İstanbul’da, gerekse imparatorluğun diğer
şehirlerinde hüküm süren emniyet ve asayiş, hiçbir tereddüde imkan bırakmayacak şekilde ispat etmektedir ki, Türkler çok
medeni insanlardır."
Fransız muellif Dr. Brayer, 1830’ların İstanbul’unu getiriyor önümüze:
"Evlerin kapısının şöyle böyle kapatıldığı ve dükkanların çoğunlukla umumi ahlaka itimaden açık bırakıldığı İstanbul’da her
sene azami beş-altı hırsızlık vakası görülür."
Ubicini, Dr. Brayer’i şöyle doğruluyor:
"Bu muazzam payitahtta dükkancılar, namaz saatlerinde dükkanlarını açık bırakıp camiye gittikleri ve geceleri evlerin kapısı
basit bir mandalla kapatıldığı halde, senede dört hırsızlık vakası bile olmaz.
Ahalisi sırf Hıristiyan olan Galata ile Beyoğlu’nda ise hırsızlık ve cinayet vakaları olmadan gün geçmez."
Comte de Marsigli’yi tekrar dinleyelim:
"Yazın İstanbul’dan Sofya’ya giderken dağlardan anayol üzerine inmiş köylülerin yolculara bedava ayran dağıttıklarına şahit
oldum."
Aynı müellif, ceddimizin hayırseverlikte fazla ileri gittikleri kanaatindedir. Şöyle diyor:
" İyiliklerini yalnız insan cinsine hasretmekle kalmayıp, hayvanlara ve hatta bitkilere bile teşmil ederler."
OSMANLI EKONOMİSİ
2
5
6
9
1
2
1
10
3
4
7
4
3
5
8
6
7
Soldan Sağa : 1- Çarşı ve pazarlarda satılan mallara devlet tarafından belirlenen fiyat 2- Fethedilen
bölgelerdeki vergi mükelleflerini tespit etmek için yapılan nüfus sayımı için tutulan defter 3- Gerek
kalemiye sınıfında gerekse esnaf teşkilatında işe ilk başlayan, çırak 4-Gayrimüslimlerden alınan toprak
vergisi 5-Ticaret mallarını başka bölgelere taşıyan genellikle deve ve atlardan oluşan kervanları bulunan
taife, sınıf 6- Önemli vadi ve geçitleri ticaret güvenliği açısından koruyan sınıf 7- Balta Limanı Sözleşmesi
ile Osmanlı Devleti’nden büyük ekonomik ayrıcalıklar alan ülke
Yukarıdan Aşağıya : 1- Çarşı ve pazarlardan alınan vergi 2- Esnaf teşkilatında çıraklardan sonra gelen
çalışan 3- Olağanüstü zamanlarda köy ve mahallerden alınan vergi ya da bu amaçla kurulan vakıf 4-Çarşı
ve Pazar kontrollerini yapan sınıf 5- Çiftçilerin geçimini sağlayacak oranda ayrılan toprak parçası 6Osmanlı Devleti’nde bilhassa haberleşmeyi sağlamak için oluşturulan örgüt 7- Her sağlıklı
gayrimüslimden alınan vergi 8-Müslümanlardan alınan onda bir oranında toprak vergisi 9-Yöneticilerin
yönetim sırasında reayadan aldıkları vergi 10-İhracatta alınan vergi
Bir zamanlar
Bir zamanlar Londra Ticaret Odası’nın en görünür yerinde şu mealde bir tavsiye levhası asılıydı: "Türklerle alışveriş et,
yanılmazsın."
Bir zamanlar Hollanda Ticaret Odası’nın toplantılarında oylar eşit çıkınca Osmanlılarla alışverişi olan tüccarın oyu iki
sayılır, onun dediği olurdu.
Nükte
Adamın biri köle pazarından kiralamak istediği hizmetçiye,”Ne kadar ücret istersin?” diye sorar.”Karın tokluğuna çalışırım.”
Cevabını alınca da,kölenin iri cüssesine bakıp “Beni bağışla seni kiralayamayacağım.” der. Bu sefer,adamın hizmetçi almak
gibi bir niyetinin olmadığını anlayan köle “Pazartesi ve perşembeleri de oruç tutarım.”cevabını yapıştırır.
Çalarken Neşelenmek
-Neyzen Tevfik’e bir gün sorarlar:
-Çalarken mi neşelenirsin,yoksa neşeli olduğun zaman mı çalar-sın?
O günlerde Maliye Bakanı hak-kında yolsuzluk dedikoduları
alıp yürümüştür.
Neyzen Tevfik fırsatı kaçırmaz.
-Maliye Bakanı değilim ki, çalarken neşeleneyim, cevabını verir.
OSMANLI DEVLETİ'NDE KÜLTÜR VE SANAT
5
3
1
6
8
2
4
3
7
1
5
6
Soldan Sağa : 1- Ünlü matematik ve astronomi bilgini 2- Piri Reis’in yazdığı ünlü deniz coğrafyası kitabı
3- Ünlü matematikçi Sinan Paşa’nın eseri 4- Katip Çelebi’nin bibliyografya kitabı 5- Fuzuli’nin ünlü eseri
6- Seydi Ali Reis’in yazdığı ünlü eser
Yukarıdan Aşağıya : 1- Bir süsleme sanatı 2-Kanuni devrinin ünlü şairi 3- Fatih Devrinin ünlü
matematikçisi 4- Hüsn-ü Aşk’ın şairi 5- Seydi Ali Reis’in eserlerinden 6- Arapça ey 7- Güzel yazı yazma
sanatı 8- Ezmekten emir
Şair Baki’nin Dostları
Klasik şiirimizin büyük ustası Baki’ye sormuşlar,dostluk nedir diye..
Cevap vermiş:
Dostlukları bilmem;ama dostlar üç çeşittir. Bir dost vardır;gıda gibidir,insan onu her gün arar.Bir dost vardır;ilaç gibidir
gereğinde aranır.Bir dost vardır;hastalığa benzer o seni arar..
İSABETLİ HATA
Meşhur hainlerden Abdullah Cevdet'in yazdığı makalenin bir satırı,
"Ben bu vatanın öksüzüyüm"
yerine yanlışlıkla "Ben bu vatanın öküzüyüm" diye basılmış.
Durumu Süleyman Nazife açarak "Bir mürettip hatası oldu" dediklerinde Nazif :
- Mürettip hatası ne demek kardeşim, diye cevap vermiş. Buna düpedüz mürettip sevabı (doğrusu) derler.
DÜŞÜNÜYORUM
Bir sohbet sırasında Arif Nihat; "Düşünüyorum, o halde varım." sözünü biraz hatalı bulduğunu söylemiş.
Doğrusunu sormuşlar, şöyle cevap vermiş :
-Düşünülüyorum, o halde varım.
Not : "Düşünüyorum, o halde varım." sözünü bir başka düşünür "Varım, o halde düşünmeliyim." şeklinde düzeltmiştir.
Gölge etme başka ihsan istemem
Rusya sefiri meşhur İgnatiyef mezun olup memleketine giderken, veda için geldiği Yusuf Kamil Paşaya: “Efendimize Rusya’dan
ne getireyim?” demesiyle paşa:
- Bir mesele getirme de dedi, ben hiç bir şey istemem!
1
OSMANLI DEVLETİ'NDE EĞİTİM VE ÖĞRETİM
2
5
6
7
8
1
3
2
3
4
4
5
6
Soldan Sağa: 1- Devşirme olarak alınan gayrimüslim içoğlanların sarayda eğitim gördükleri uygulamalı
okul 2- Medreselerde ders veren hoca 3- Medreselerin bölümlerinden 4- Arapça’nın cümle yapısını
inceleyen bilim dalı 5- Müslümanların kutsal kitabı 6- Medreselerin bölümlerinden
Yukarıdan Aşağıya : 1- İstanbul’da 1870 yılında açılan yüksek fen okulu 2- Osmanlı Devleti’nde Sıbyan
Mekteblerinden sonraki eğitim kurumu 3- Medrese eğitiminden sonra alınan diploma 4- İslam hukuku 5Müderris yardımcısı 6- Osmanlı Devleti’nde açılan ilk mühendislik okulu 7- Osmanlı Devleti’nde ilkokul
eğitimi veren okul 8- Devşirme sisteminde toplanan çocuklara verilen genel isim
Tarih biyografisi ve monografi sahalarında dünya çapında ünlü şahsiyet olan İbnülemin Mahmut Kemal İnal’a sormuşlar :
“Sizdeki bilginin çok azına sahip olmalarına rağmen sizden çok daha fazla tanınanlar var. Bunun sebebi nedir?” İbnülemin şöyle
cevap vermiş:”Ben bilmek için öğrendim,onlar ise bilinmek için.”
Vur; fakat dinle
M.Ö.480 yılında İran ve Yunan donanmaları Salamis limanında karşı karşıya gelmişlerdi. Savaştan evvel yapılan bir toplantıda
Atinal’lı Temistokles, körfezin içinde savaş yapılmasını ileri sürdü. Amirale göre İran gemileri büyüktü,dar bir körfezde savaş
yapamazlardı. Ancak Temistokles bu fikrini bağıra bağıra söyleyince, Baş Amiral Oribad buna kızmış ve bastonunu kaldırıp
Temistokles’in üzerine yürümüştü. Temistokles başını eğmiş ve şçyle demişti:
-“Vur; fakat dinle.”
Mehmed Akif , I.Dünya Savaşı sırasında Berlin’e gitmiş. Dönüşünde sormuşlar:
-Nasıl, savaşı kazanacak mıyız?
Akif şu cevabı vermiş:
-Hayır!Çünkü Berlin Büyükelçisi Kur’an-ı tefsir etmekle , Ayosofya Camii imamı da siyasetle meşgul. Böyle millet galip gelmez.
Hammad er-Ravi’ye sormuşlar:
-Artık bu ilimlere doymayacakmısın? diye sorulmuştu.
Şu cevabı verdi:
-Ne yapalım, var kuvvetimizi harcadık, ilmin nihayetini bulamadık.
Bir hikmet erbabı, ilmi sevmekle beraber yaşının büyük olmasından dolayı utanan bir ihtiyara,şu ikazı yapmıştı :
-Ey kişi, ömrünün sonunda, ömrünün evvelinden daha faziletli bir halde olmaktan mı utanıyorsun ?
2
KURTULUŞ DÖNEMİ
8
5
10
14
1
2
3
4
1
9
6
4
5
15
6
11
3
16
7
8
7
12
9
10
11
13
12
13
14
Soldan Sağa : 1- Osmanlı Devleti’nin I.Dünya Savaşı’nı bırakmasını sağlayan, 7. ve 24. madde gibi çok
ağır maddeler içeren mütareke 2- Mustafa Kemal’in Çanakkale Muharebelerinden sonra atandığı doğuda
Rusları çıkarttığı şehirlerden 3- 3 Aralık 1920 yılında Ermenistan’la yaptığımız ve TBMM’nin ilk siyasi
başarısı olarak kabul edilen antlaşma 4- Büyük Taarruz sonrası İngiltere,Fransa,İtalya ve Yunanistan’la
imzalanan Kuruluş Savaşı’nı bitiren ve Sevr’i geçersiz kılan mütareke 5- Doğuda Ermeniler için devlet
kurulması düşünülen altı vilayete verilen ad (Erzurum,Van,Elazığ,Bitlis,Sivas,Diyarbakır) 6- Manyas ve
Susurluk çevresinde İstanbul hükümetinin yönettiği ayaklanma 7- I.Dünya Savaşı’nda yenilen devletlerle
yapılacak antlaşmaların esaslarının belirlendiği ve İzmir çevresinin Yunanlılara bırakıldığı konferans 8Balkan Savaşları sonucunda elimizden çıkan bölgelerden 9- I.Dünya Savaşı’nda tek galip geldiğimiz ve
Rusya’nın savaştan çekilmesine yol açan cephe 10- 3 Mart 1918’de imzalanan Brest- Litowsk Antlaşması ile
bize bırakılan şehirlerden 11- İstanbul Hükümeti adına Temsil Heyeti başkanı Mustafa Kemal’le Amasya
Görüşmeleri’ni yapan Bahriye nazırı 12- Yunanlıların Anadolu’dan çıkarıldığı Milli Mücadelenin son savaşı
13- II.İnönü Muharebesi’nden Anadolu’yu boşaltmaya başlayan devlet 14- Erzurum Kongresi’nde ilk defa
oluşturulan, TBMM’i açılıncaya kadar Milli Mücadele adına görev yapan kurul
Yukarıdan Aşağıya : 1- I.Dünya Savaşı sonrasında Almanya ile yapılan antlaşma 2- Yunanistan’ın Bizans’ı
yeniden diriltme ülküsü 3- Sakarya Meydan Muharebesi sonucunda Rusya’ya bağlı Azerbaycan,Ermenistan
ve Gürcistan’la yapılan antlaşma 4- Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin ülke bütünlüğüne yönelik aldığı
karar 5-Anadolu ve Rumeli’deki cemiyetlerin birleştirildiği kongre 6- Batı Cephesinde yapılan I. ve 2.
savaşın yapıldığı mevki 7- Çankaya adlı eserin yazarının soyadı 8- 1683 yılından itibaren başlayan çekilişin
sona erdiği, Kars ve Ankara Antlaşmalarının imzalandığı savaş 9-Arapça ey ünlemi 10- Yeni Türk
Devleti’nin dünya siyasetinde kabul edilmesini sağladığı ve Sevr’in yıkıcı hükümlerinden kurtulduğu
antlaşma 11- Milli Mücadelenin amacını, gerekçesini ve yönteminin belirlendiği Milli Mücadelenin ilk ciddi
belgesi olan genelge 12- İlave 13- Trablusgarp Savaşı sonrası İtalya ile imzaladığımız ve Kuzey Afrika’daki
son toprak parçasını kaybettiğimiz antlaşma 14- Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin bir diğer adı 15Mısır’da güneş tanrısı 16- Rusya’nın I.Dünya Savaşı’ndan çekilirken imzaladığı ve Kars,Ardahan ve
Batum’u bize bıraktığı antlaşma
Mehmed Akif , I.Dünya Savaşı sırasında Berlin’e gitmiş. Dönüşünde sormuşlar:
-Nasıl, savaşı kazanacak mıyız?
Akif şu cevabı vermiş:
-Hayır!Çünkü Berlin Büyükelçisi Kur’an-ı tefsir etmekle , Ayosofya Camii imamı da siyasetle meşgul. Böyle millet galip gelmez.
CUMHURİYET DÖNEMİ
2
4
5
8
1
7
1
2
9
3
3
4
5
6
6
7
8
Soldan Sağa : 1- Doğu’da Şeyh Sait isyanı çıkması üzerine Fethi Okyar’ın istifası üzerine başbakan olan
İsmet İnönü hükümetinin Meclis’ten çıkarttığı kanun 2- İtalya ve Almanya tehlikesi üzerine ilgili
devletleri toplayan Türkiye’nin boğazların güvenliği için imzaladığı ve egemenlik haklarımızı kısıtlayan
hükümlerin kaldırıldığı boğazlar sözleşmesi 3- 1925 yılı başında doğu’da ayaklanma çıkaran kişi 4- Şeyh
Sait isyanı sebebiyle ele geçiremediğimiz ve İngiltere ile yapılan Ankara Antlaşması ile Irak sınırları
içinde kalan şehir 5- 1925 yılında kaldırılan ürün vergisi 6- 1937 yılında İtalya tehlikesine karşı Türkiye,
İran, Irak ve Afganistan’la imzalanan pakt 7- Fransa ile problem olan, Atatürk’ün çalışmaları ile 1939
yılında anavatana katılan şehir 8- 1930 yılında Atatürk’ün isteği ile Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kuran
kişi
Yukarıdan Aşağıya : 1- Halk Fırkası’dan ayrılarak Kazım Karabekir,Ali Fuat Cebesoy,Refet Bele ve
Rauf Orbay gibi kişiler tarafından kurulan ve Şeyh Sait Ayaklanması sonrası kapatılan, Cumhuriyet
tarihinin ikinci partisi 2- İtalya ve Almanya tehlikesine karşı Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve
Romanya arasında oluşturulan antant 3- Türk karasularında gemi işletme hakkının sadece Türklere ait
olduğunu belirten kanun 4- 1932 yılında ,Türk Dilinin geliştirilmesi ve yabancı dillerin etkisinden
kurtarılması amacıyla Atatürk’ün kurdurduğu kurum 5- Yunanistan’la etable= yerleşik meselesi yüzünden
aramızda problem olan konu 6- Musul’u Irak’a bıraktığımız 1926 yılında İngiltere ile imzalanan antlaşma
7- 1925 yılında çıkarılan kanunla 1 Ocak 1926 yılından itibaren kullanmaya başladığımız takvim 8-1935
yılında, Atatürk'ün direktifi ile Türkiye'nin yeraltı kaynaklarını işletmek ve değerlendirmek üzere,
sanayinin ihtiyacı olan madenleri, endüstriyel hammaddeleri, enerjiyi üretmek ve bu işlerin yapılması için
gerekli sermayenin toplanacağı her türlü bankacılık işlemini yapması için kurulan banka 9- Din ve devlet
işlerinin birbirinden ayrılmasına yol açan ve 1937 yılında diğer ilkelerle birlikte anayasaya giren ilke
İSABETLİ HATA
Meşhur hainlerden Abdullah Cevdet'in yazdığı makalenin bir satırı,
"Ben bu vatanın öksüzüyüm"
yerine yanlışlıkla "Ben bu vatanın öküzüyüm" diye basılmış.
Durumu Süleyman Nazife açarak "Bir mürettip hatası oldu" dediklerinde Nazif :
- Mürettip hatası ne demek kardeşim, diye cevap vermiş. Buna düpedüz mürettip sevabı (doğrusu) derler.
17
8
12
21
1
14
18
16
10
2
19
3
13
4
9
15
5
11
20
22
6
7
1-Kıpçaklarla Ruslar arasında yapılan savaşları anlatan destan 2-Ülkenin on bir ile ayrıldığı,her ilin başına tutug adlı
yöneticilerin atandığı ve en son Kıpçak egemenliğine giren boy 3-Hıristiyanlığı kabul etmişler Türk benliklerini yitirmişlerdir,
Balkanların Germenleşmesini önlemiştir. 4-Türklerde yazısız hukuk kuralları 5-İslamiyet’i ilk kabul eden ve Karahanlı
Devleti’nin kuruluşunu sağlayan Türk boyu 6- İslamiyetten önce Türklerde hükümdarlık unvanlarından 7-XIII.yüzyılda
Altınorda Devleti’ne bağlanarak İslamiyet’i kabul ettiler. 1872 yılında Rus egemenliği altına girmişler ve günümüzde Rusya
Federasyonu egemenliği altında yaşamaktadırlar. 8-Hunların Ogurlarla birleşmesinden meydana gelen boydur. İtil(Volga) ve
Tuna olmak üzere iki ayrı devlet kurdular. Tuna kolu Hıristiyanlığı kabul ederek ,Slavlara karışarak benliğini yitirmiştir.
İtil(Volga) kolu İslamiyet’i kabul etmiştir. 9-İslamiyetten önce Devlet işlerinin yürütüldüğü kurul,toy 10-Karadenizin
kuzeyinde yaşamış ve ilk defa Museviliği kabul eden Türk topluluğu. Ruslar üzerinde etkili olmuşlar ve devlet,ordu teşkilatı
konusunda Rusları etkilemişlerdir. 11- İslamiyetten önce Türklerde cenaze merasimi 12- Büyük Selçuklu,Türkiye Selçuklu ve
Osmanlı Devleti’ni kuran Türk boyu . Anadolu,Suriye, Irak,Balkanlar,Kıbrıs,Azerbaycan ve Irak’taki Türklerin ataları 13İslamiyetten sonra Türklerde aile 14- Orta Asya’da kurdukları devlet Göktürkler tarafından yakılmıştır (552). Yaklaşık on yıl
sonra Avrupa’da da devlet kurmuşlardır. Bu devlette Franklar tarafından yıkılmıştır.(805) 15- Asya Hun Devleti’nin
yıkılmasından sonra Hunların Afganistan ve çevresinde kurdukları , Sasani ve Göktürkler tarafından yıkılan devlet 16-Asya
Hun Devleti zamanında İrtiş nehri civarında yaşayan, Uygurları yıkarak Ötüken merkez olmak üzere bir devlet kuran ,XIII.
Yüzyılda Moğol,XIX. Yüzyılda Rus egemenliği altına giren 1991 yılında bağımsızlığını kazanan kavim 17-Uygurların kabul
ettiği ve yerleşik hayata geçmelerini sağlayan din 18- Karadeniz’in kuzeyine göç ederek burada Rusların güneye inmesini
engellemişlerdir.XI.yüzyıldan ortalarında Oğuzların saldırıları karşısında ,Balkanlara geldiler. Bizans ordusu ile Malazgirt
Savaşı’na katıldılar. Selçuklu tarafına geçtiler. Bizans Kıpçakları bu kavim üzerine yürüterek siyasi varlıklarına son verdi.
19- En eski Türk topluluğu,Sakalar 20- Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerini sağlayan,Çinlilerle Müslüman Araplar arasında
yapılan savaş 21-II.Göktürk Devleti egemenliğinde yaşamışlar,daha sonra bağımsız olmuşlardır. Sulu Kağan zamanında
Emevilerle mücadele etmişler ve Maveraünnehir’in Araplaşmasını önlemişlerdir. Karluklar tarafından siyasi varlıklarına son
verilmiştir. 22-Oguşların (aile) birleşmesiyle oluşan topluluk,soy.