7 Ağustos 2007 SALI Resmî Gazete Sayı : 26606 YÖNETMEL K

7 Ağustos 2007 SALI
Resmî Gazete
Sayı : 26606
YÖNETMELİK
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı)’tan:
SİGORTA VE REASÜRANS İLE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN
TEKNİK KARŞILIKLARINA VE BU KARŞILIKLARIN
YATIRILACAĞI VARLIKLARA İLİŞKİN
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı sigorta ve reasürans şirketlerinin mevcut ve
muhtemel yükümlülüklerini karşılayacak miktarda teknik karşılık ayırmalarını sağlamak ve bu
karşılıkların yatırılacağı varlıklara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Türkiye’de kurulu sigorta ve reasürans şirketleri, yabancı
sigorta ve reasürans şirketlerinin Türkiye’deki şubeleri ile emeklilik şirketlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 16
ncı maddesi ile 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi
Kanununun 8 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aktüeryal zincirleme merdiven metodu: Muallak tazminat karşılığının aktüeryal olarak
hesaplanması amacıyla kullanılan yöntemi,
b) Borsa: Para ve sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü yurt içi ve yurt dışı borsaları
c) Kanun: 5684 sayılı Sigortacılık Kanununu,
ç) Kur riski: Şirketlerin döviz yükümlülükleri nedeniyle döviz kurlarında meydana
gelebilecek değişiklikler sonucu maruz kalabilecekleri zarar olasılığını,
d) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
e) Prim: Yazılan primleri,
f) Şirket: Türkiye’de kurulmuş sigorta ve reasürans şirketleri ile yabancı ülkelerde kurulmuş
sigorta ve reasürans şirketlerinin Türkiye’deki şubeleri ile emeklilik şirketlerini,
g) Takasbank: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Takas ve Saklama Bankası Anonim
Şirketini,
ğ) Topluluk: Hukuksal yönden birbirinden bağımsız olmakla birlikte; sermaye, yönetim ve
denetim açısından birbiriyle ilişkili, faaliyet konuları yönünden aynı sektöre bağlı olsun veya
olmasın, organizasyon ve finansman konularının bir ana ortaklık çatısı altında tek merkezden
koordine edilen ana ve bağlı ortaklıklar bütününü,
h) Yabancı para yükümlülük kur riski oranı: Şirketlerin yabancı para veya yabancı paraya
endeksli varlıkları toplamının, yabancı paraya endeksli yükümlülükleri toplamına oranını
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Teknik Karşılıklar
Kazanılmamış primler karşılığı
MADDE 5 – (1) Şirketler matematik karşılık ayrılan sigorta sözleşmeleri hariç diğer
sözleşmeler için kazanılmamış primler karşılığı ayırmak zorundadır. Yıllık yenilenen sigorta
teminatı içeren bir yıldan uzun süreli sigorta sözleşmelerinin yıllık sigorta teminatına karşılık
gelen primleri için de kazanılmamış primler karşılığı ayrılır.
(2) Ölüm, yaşama ve her ikisinin kapsandığı hem ölüm hem de yaşama ihtimallerine bağlı
teminatlar ile bu teminatlara ek olarak verilen ferdi kaza, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli
hastalıklar teminatının verildiği sözleşmeler hayat sigortası sözleşmesi sayılır ve bunlara ait
primler hayat sigortası primi olarak kabul edilir.
(3) Ferdi kaza, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatının hayat sigortası
sözleşmesi ile beraber paket sözleşme olarak verildiği hallerde, bu teminatlar birlikte verildiği
hayat sigortası sözleşmelerinden tamamıyla bağımsız olarak değerlendirilir.
(4) Kazanılmamış primler karşılığı, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri için tahakkuk
etmiş primlerin herhangi bir komisyon veya diğer bir indirim yapılmaksızın brüt olarak gün
esasına göre ertesi hesap dönemi veya hesap dönemlerine sarkan kısmından oluşur. Yürürlükte
bulunan yıllık hayat sigortaları ile süresi bir yılı aşan birikim priminin de alındığı hayat
sigortalarında ise yazılan brüt primlerden varsa birikime ayrılan kısım düşüldükten sonra kalan
tutarın takip eden dönem veya dönemlere sarkan kısmından oluşur.
(5) Aracılara ödenen komisyonlar, reasüröre devredilen primler nedeniyle alınan
komisyonlar, üretim gider payları ile bölüşmesiz reasürans anlaşmaları için ödenen tutarların
gelecek dönem veya dönemlere isabet eden kısmı ertelenmiş gelirler ve ertelenmiş giderler
hesapları ile diğer ilgili hesaplar altında muhasebeleştirilir. Her ne ad altında olursa olsun;
poliçeye bağlı olarak verilmeyen teşvik, kârlılık ve benzeri komisyonlar bu madde kapsamındaki
dönem komisyon gelir veya gideri olarak kabul edilemeyeceği gibi ertelenmiş gelir veya gider
hesaplamalarında da dikkate alınmaz.
(6) Gün veya 1/24 esasına göre hesaplama yapılması mümkün olmayan reasürans ve
retrosesyon işlemlerinde, kazanılmamış primler karşılığı 1/8 esasına göre ayrılabilir.
(7) Belirli bir bitiş tarihi olmayan emtea nakliyat sigortası sözleşmelerinde, istatistiki
verilere göre tahmini bitiş tarihlerinin tespit edilmesi ve buna göre kazanılmamış primler karşılığı
ayrılması gerekmektedir. Bu hesabın yapılamaması durumunda, son üç ayda tahakkuk etmiş
primlerden sonra kalan tutarın % 50'si kazanılmamış primler karşılığı olarak ayrılır.
(8) Kazanılmamış primler karşılığı reasürör payı tutarının hesabında yürürlükte bulunan
reasürans anlaşmalarının şartları ile komisyonları dikkate alınır.
(9) İlgili hesap yılı içerisinde; cari hesap dönemi itibarıyla finansal tablolar düzenlenirken
"Devreden Kazanılmamış Primler Karşılığı" rakamı olarak, bir önceki hesap yılı sonunun finansal
tablolarında yer alan Kazanılmamış Primler Karşılığı rakamı yazılmalı, dönem "Kazanılmamış
primler Karşılığı" olarak ise finansal tabloların düzenlendiği tarih itibarıyla yürürlükte olan sigorta
sözleşme primlerinin gün esasına göre hesaplanarak bulunan kazanılmamış kısımları toplamı
alınmalıdır.
Devam eden riskler karşılığı
MADDE 6 – (1) Sigorta sözleşmesinin süresi boyunca üstlenilen risk düzeyi ile kazanılan
primlerin zamana bağlı dağılımının uyumlu olmadığı kabul edilen sigorta branşlarında, ayrıca
kazanılmamış primler karşılığının şirketin taşıdığı risk ve beklenen masraf düzeyine göre yetersiz
kalması halinde ayrılır.
(2) Şirketler devam eden riskler karşılığı ayırırken, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri
dolayısıyla ortaya çıkabilecek tazminatların ilgili sözleşmeler için ayrılmış kazanılmamış primler
karşılığından fazla olma ihtimaline karşı, her hesap dönemi itibarıyla, son 12 ayı kapsayacak
şekilde yeterlilik testi yapmak zorundadır.
(3) Bu test yapılırken, kazanılmamış primler karşılığının beklenen hasar prim oranı ile
çarpılması gerekmektedir. Beklenen hasar prim oranı, gerçekleşmiş hasarların (muallak
tazminatlar + ödenen tazminatlar - devreden muallak tazminatlar) kazanılmış prime (yazılan
primler + devreden kazanılmamış primler karşılığı - kazanılmamış primler karşılığı) bölünmesi
suretiyle bulunur. Müsteşarlıkça belirlenecek branşlar için beklenen hasar prim oranının % 95’in
üzerinde olması halinde, % 95’i aşan oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması
sonucunda bulunan tutar o branşın devam eden riskler karşılığı olarak hesaplanır.
(4) Şirketler kendi tarifelerini hazırlama ve güncelleme aşamasında devam eden riskler
karşılığı tutarını dikkate almak zorundadır.
Muallak tazminat karşılığı
MADDE 7 – (1) Şirketler, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş ancak daha önceki
hesap dönemlerinde veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiş tazminat bedelleri veya bu
bedel hesaplanamamış ise tahmini bedelleri ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat
bedelleri için muallak tazminat karşılığı ayırmak zorundadır. Muallak tazminat karşılığına ilişkin
hesaplamalarda rücu, sovtaj ve benzeri gelir kalemleri tenzil edilmiş olarak dikkate alınmalıdır.
(2) Muallak tazminat karşılığına ilişkin hesaplamalarda rücu, sovtaj ve benzeri gelir
kalemleri, bu fıkrada belirtilen esaslara göre tenzil edilir. Hesap dönemi sonu itibariyle tahakkuk
etmiş muallak tazminat karşılığından tenzil edilecek rücu, sovtaj ve benzeri gelirlerin
hesaplanmasında; son 5 veya daha fazla yıllarda tahakkuk etmiş muallak hasar dosyalarına
ilişkin olarak, bu hasarların oluştuğu dönemi izleyen dönemlerde tahsil edilen rücu, sovtaj ve
benzeri gelirlerin söz konusu yıllara ait tahakkuk etmiş muallak tazminat karşılıklarına bölünmesi
suretiyle bulunan ağırlıklı ortalama dikkate alınır. Cari hesap dönemi için ilgili branş muallak
tazminat karşılığından tenzil edilecek rücu, sovtaj ve benzeri gelirler,
ilgili branş için
hesaplanmış olan ağırlıklı ortalama ile ilgili branşın cari döneme ilişkin tahakkuk etmiş muallak
tazminat karşılığının çarpılması suretiyle bulunur.
(3) Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedellerinin hesaplanması sırasında
hesap dönemi sonu rakamları son 12 ayı kapsayacak şekilde dikkate alınır. Bu tarihlerden önce
meydana gelmiş ancak bu tarihlerden sonra ihbar edilmiş tazminatlar, gerçekleşmiş ancak rapor
edilmemiş tazminat bedelleri olarak kabul edilir. Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat
bedellerinin hesaplanması sırasında, sigorta ve reasürans şirketlerinin bu bedellerle ilgili olarak
son 5 veya daha fazla yıllarda; bu tarihlerden önce meydana gelmiş ancak sonrasından rapor
edilmiş tazminatların, bunlara ilişkin rücu, sovtaj ve benzeri gelir tahsilatlarının tenzil
edilmesinden sonra kalan tutarlarının, söz konusu yıllara ilişkin prim üretimlerine bölünmesi
suretiyle bulunan ağırlıklı ortalama dikkate alınır. Cari hesap dönemi için gerçekleşmiş ancak
rapor edilmemiş tazminat bedeli, yukarıda belirtilen şekilde hesaplanmış olan ağırlıklı ortalama
ile cari hesap döneminden önceki 12 aylık toplam prim üretiminin çarpılması suretiyle bulunur.
(4) Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedellerinin de prim üzerinden ve
Müsteşarlıkça belirlenecek branşlar bazında hesaplanması gerekmektedir. Cari hesap dönemi
veya daha önceki hesap dönemlerinde ihbar edilmiş olmakla birlikte cari hesap döneminde
herhangi bir sebeple bu dönem muallaklarında bulunmayan ancak bir sonraki yıl yeniden işleme
alınan muallağa konu dosyalar da ilgili branşın gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat
bedelleri hesaplarına dahil edilir.
(5) Muallak tazminat karşılığının hesaplanması sırasında; hesaplanmış veya tahmin
edilmiş eksper, bilirkişi, danışman, dava ve haberleşme giderleri de dahil olmak üzere tazminat
dosyalarının tekemmülü için gerekli tüm gider payları dikkate alınır.
(6) Cari hesap dönemi muallak tazminat karşılığı tutarı, Müsteşarlıkça belirlenen aktüeryal
zincirleme merdiven metodu ile bulunan tutardan küçük olamaz.
(7) Şirketler her hesap yılı sonunda branşlar itibarıyla muallak tazminat karşılığı yeterlilik
tablosunu Müsteşarlıkça belirlenen formatta düzenlemek ve Müsteşarlığa göndermek
zorundadır.
(8) Bu tablo, şirketlerin son beş yıl itibari ile ayırdığı muallak tazminat karşılığının, bu
karşılıkların konusu olan dosyalara ilişkin olarak tüm gider payları da dahil olmak üzere fiilen
ödemiş olduğu tazminat bedeli toplamına oranı olan muallak tazminat karşılığı yeterlilik oranını
gösterir.
(9) Müsteşarlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrı ayrı hesaplanacak muallak
tazminat karşılığı yeterlilik oranının, cari hesap yılı hariç olmak üzere, son beş yıllık aritmetik
ortalamasının % 95’in altında olması halinde, bu oran ile % 95 oranı arasındaki fark, cari yıl
muallak tazminat karşılığı ile çarpılarak yeterlilik oranı fark tutarı bulunur. Yeterlilik oranı fark
tutarı her bir branş için ayrı ayrı ilave edilerek cari yılda ayrılacak nihai muallak tazminat karşılığı
hesaplanır.
(10) Yeterlilik tablosu düzenlemesi sırasında ve muallak tazminat karşılığı hesabında;
tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş, gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş muallak
tazminatlar ile tüm gider payları dikkate alınır.
(11) Yeni faaliyete başlanan branşlara ilişkin hesaplamalarda, bu branşa ilişkin
Müsteşarlık tarafından ilan edilen sektör ortalamaları, bu ortalamaların bulunmaması durumunda
ise sigorta şirketlerine ait en son veriler kullanılır.
(12) Muallak tazminat karşılığı reasürör tutarının hesabında, yürürlükte bulunan reasürans
anlaşmalarının şartları dikkate alınır.
(13) Muallak tazminat tutarı her hesap dönemi sonu itibarıyla güncellenmeli ve yeterli
miktarda karşılık ayrılmamış dosyalar için ilave karşılık ayrılmalıdır.
(14) Muallak tazminat karşılığı tutarları ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat
bedellerinin sözleşme bazında hesaplanması esas olmakla birlikte, reasürans şirketlerinin sigorta
şirketlerinden sözleşme bazında bilgi alamadığı durumlarda, reasürans şirketleri sigorta şirketleri
tarafından kendilerine bildirilen verileri esas alabilirler.
(15) Tazminat bedelinin çek veya senet ile ödendiği durumlarda, çek veya senet tutarı ilgili
banka tarafından sigortalıya ödeninceye kadar çek veya senet tutarı muallak tazminatlardan
indirilemez.
(16) Dövize endeksli sigorta sözleşmelerine ilişkin tazminatlar öncelikle sözleşmede yazılı
olan kurdan değerlenir. Sözleşmede ödeme tarihindeki kurdan ödenmesi kararlaştırılmış ise
tazminatlar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Resmî Gazete’de ilan ettiği döviz satış
kurlarına göre değerlenir.
(17) Sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu tamirhane ve servise sigorta şirketince ödeme
yapılması suretiyle araçların tamir ettirilmesi durumunda, araç tamir edilerek tazminat
alacaklısına karşı yükümlülük yerine getirilmiş olduğundan, bu durumdaki dosyalar sigortalıya
ibraname imzalatılmasından sonra muallak tazminat karşılıklarından çıkarılarak ödenen
tazminatlar hesabına dahil edilir. Tamire ilişkin bedeller; tamirhane veya servise ödeninceye
kadar, ödenen tazminatlar hesabı karşılığında bilançonun pasif tarafındaki ayrı bir hesabın
altında ilgili tamirhane veya servis hesabında izlenir. Ayrıca ilgili tamirhanenin veya servisin
hesaplarında borçların hangi hesaplardan kaynaklandığı da gösterilir.
(18) Sigortalıların sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu sağlık kuruluşlarında bedeli sağlık
kuruluşuna sigorta şirketince ödenmek suretiyle tedavi ettirilmesi durumunda, sigorta şirketi
sigortalıya yükümlülüğünü yerine getirmiş olduğundan, tedavi giderlerinin sigorta şirketince
ödenmesi beklenmeden bu durumdaki dosyalar sigortalıya ibraname imzalatılmasından sonra
muallak tazminat karşılığından çıkarılarak ödenen tazminatlar hesabına dahil edilmelidir. Tedavi
bedelleri, sağlık kuruluşuna ödeninceye kadar, ödenen tazminatlar hesabı karşılığında
bilançonun pasif tarafındaki ayrı bir hesabın altında ilgili sağlık kuruluşu hesabında izlenir.
Ayrıca ilgili sağlık kuruluşunun hesaplarında borçların hangi hesaplardan kaynaklandığı da
gösterilir.
(19) Dava aşamasında olan hasarlar için muallak tazminat karşılık rakamı olarak öncelikle
dava değeri esas alınır. Ancak, sigortalı tarafından talep edilen gecikme faizi, mahkeme masrafı
ve avukatlık ücreti gibi masraf kalemleri haricindeki tazminatın sigorta sözleşmesi teminat
limitlerini aşması durumunda, şirketler aşan kısmı muallak tazminat tutarlarından indirmelidir.
Dava değerine rağmen bilirkişi raporu, fatura gibi kesin kanıtlara dayanılarak tespit edilen
tazminat tutarına dönem sonuna kadar işlemiş gecikme faizi, avukatlık ücreti gibi masrafları da
ilave ederek muallak tazminat karşılık tutarı belirlenir.
Matematik karşılıklar
MADDE 8 – (1) Hayat ve hayat dışı branşında faaliyet gösteren şirketler bir yıldan uzun
süreli hayat, sağlık ve ferdi kaza sigorta sözleşmeleri için sigorta ettirenler ile lehdarlara olan
yükümlülüklerini karşılamak üzere aktüeryal esaslara göre yeterli düzeyde matematik karşılık
ayırır.
(2) Bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarına ek olarak bir yıldan uzun süreli ferdi kaza,
sağlık, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatının verildiği hallerde; hayat
sigortaları matematik karşılık tutarı ek teminatlara ilişkin aktüeryal esaslara göre hesaplanan
matematik karşılık tutarını da içerecek şekilde hesaplanır.
(3) Matematik karşılıklar yürürlükte bulunan her bir sözleşme için tarifedeki teknik esaslara
göre ayrı ayrı hesaplanan ve aşağıda (a) ve (b) bentlerinde açıklanan aktüeryal matematik
karşılıklar ile taahhüt edilmişse bu karşılıkların yatırıma yönlendirilmesi sonucu elde edilen
gelirlerden sigortalılara ayrılan kar payı karşılıkları toplamından oluşur.
a) Aktüeryal matematik karşılıklar, şirketlerin üstlendiği riziko için alınan primleri ile sigorta
ettirenler ile lehdarlara olan yükümlülüklerin peşin değerleri arasındaki farktır. Aktüeryal
matematik karşılıklar, bir yıldan uzun süreli hayat sigortaları için tarifelerin onaylı teknik
esaslarında belirtilen formül ve esaslara göre ayrılır. Aktüeryal matematik karşılıklar, sigortacının
ileride yerine getireceği yükümlülüklerinin peşin değeri ile sigorta ettiren tarafından ileride
ödenecek primlerin bugünkü değeri arasındaki farkın bulunması şeklinde (prospektif yöntem)
hesaplanır. Ancak, aktüeryal matematik karşılıkların sigorta ettirenin ödediği primlerin sonuç
değeri ile sigortacının üstlendiği rizikonun sonuç değeri arasındaki farkın hesaplanması şeklinde
(retrospektif yöntem) veya Müsteşarlıkça kabul edilen genel kabul görmüş aktüeryal yöntemlere
göre hesaplanması halinde bulunan aktüeryal matematik karşılıklar toplamı bu toplamdan az
olamaz. Aktüeryal matematik karşılığın negatif olarak hesaplandığı durumlarda bu değer sıfır
olarak kabul edilir. Birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında aktüeryal matematik karşılık,
primlerin birikimine kalan kısımlarının toplamından oluşur. Aktüeryal matematik karşılıklar
tarifenin teknik özelliklerine göre tahakkuk veya tahsil esasına göre hesaplanabilir.
b) Kâr payı karşılıkları şirketlerin kâr payı vermeyi taahhüt ettikleri sözleşmeler için sigorta
ettirenler ile lehdarlara olan yükümlülüklerine istinaden ayrılan karşılıkların yatırıldıkları varlıkların
gelirlerinden, onaylı kâr payı teknik esaslarında belirtilen kâr payı dağıtım sistemine göre
hesaplanan teknik faiz geliri ile sınırlı olmak kaydıyla garanti edilen kısmın da dahil olduğu miktar
ile önceki yıllara ait birikmiş kâr payı karşılıklarından oluşur.
Dengeleme karşılığı
MADDE 9 – (1) Takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat
oranlarındaki dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karşılamak üzere kredi ve
deprem teminatları için ayrılan karşılıktır.
(2) Bu karşılık her bir yıla tekabül eden deprem ve kredi net primlerinin %12’si oranında
hesaplanır. Net primin hesaplanmasında, bölüşmesiz reasürans anlaşmaları için ödenen tutarlar
devredilen prim olarak telakki edilir. Karşılık ayrılmasına son beş finansal yılda yazılan net
primlerin en yüksek tutarının % 150’sine ulaşılıncaya kadar devam edilir.
(3) Hasarın meydana gelmesi durumunda, reasüröre isabet eden miktarlar ile sözleşmede
belirtilen muafiyet limitinin altında kalan miktarlar dengeleme karşılıklarından indirilemez.
(4) Verilen teminatı nedeniyle ödenen tazminatlar varsa birinci yıl ayrılan karşılıklardan
başlamak üzere ilk giren ilk çıkar yöntemine göre dengeleme karşılıklarından düşülür.
İkramiye ve indirimler karşılığı
MADDE 10 – (1) Sigorta şirketlerinin ikramiye ve indirim uygulamasına gitmesi
durumunda, cari yılın teknik sonuçlarına göre sigortalılar ve lehdarlar için ayrılan ikramiye ve
indirim tutarlarından oluşur.
(2) İkramiyeler ve indirimler cari hesap dönemi içinde lehdar veya sigortalının lehine
tahakkuk etmiş ve ödenmiş ya da ödenecek tüm tutarları kapsar. Bu ödeme sigortalının ilerideki
primlerinden indirim yapılması veya matematik karşılıklarında artırım yapılması şeklinde
gerçekleştirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teknik Karşılıkların
Yatırılacağı Varlıklar
Teknik karşılıkları karşılayan varlıklar
MADDE 11 – (1) Şirketlerin, teknik karşılıklarını karşılayacak düzeyde varlık
bulundurmaları şarttır.
(2) Teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilebilecek varlıklar şunlardır;
a) Türk Lirası,
b) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satım konusu yapılan dövizler,
c) Vadeli ve vadesiz Türk Lirası mevduatı,
ç) Katılım bankaları nezdinde açılan cari hesaplar ve katılma hesapları,
d) Kredi kartı bloke hesapları,
e) Döviz tevdiat hesapları,
f) Devlet tahvili, hazine bonosu ve Devletin ihraç ettiği diğer finansal varlıklar,
g) Özel sektör tarafından ihraç edilmiş tahvil ve diğer sabit getirili finansal varlıklar,
ğ) Hisse senetleri ve diğer değişken getirili finansal varlıklar,
h) Yatırım fonu katılma belgeleri,
ı) Repo işlemleri,
i) Esas faaliyetlerden alacaklar ve teknik karşılıklarda reasürör payları,
j) Sigorta sözleşmelerine bağlı olarak veya bağlı olmadan verilen ikrazlar,
k) Gayrimenkuller,
l) Gayrimenkul hariç diğer maddi duran varlıklar,
m) Peşin ödenen vergiler ve fonlar ile ertelenmiş vergi varlıkları.
(3) Türkiye’de bulunan risklerle ilgili olarak ayrılmış bulunan teknik karşılıklara ilişkin
varlıkların Türkiye’de saklanmaları esastır.
(4) Ancak, şirketler Devlet tahvili, hazine bonosu ve Devletin ihraç ettiği diğer finansal
varlıklar için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülmek ve Takasbanka dışarıda
saklanan varlıklar ve bunların değerleri konusunda gerekli bilgileri aktarmak veya erişimine
olanak tanımak koşulu ile Takasbank dışında bir başka saklayıcıdan saklama hizmeti alabilir.
(5) Şirketler portföylerinde bulundurdukları varlıkların döviz, faiz ve piyasa riskleri gibi
risklere karşı korunması amacıyla, Sermaye Piyasası Kurulu’nun görüşü alınarak Müsteşarlıkça
belirlenen esaslar çerçevesinde; opsiyon sözleşmeleri, forward, finansal vadeli işlemler ve
vadeli işlemlere dayalı opsiyon işlemlerine taraf olabilir.
(6) Yabancı ülkeler tarafından ihraç edilmiş ve yabancı ülke piyasalarında işlem gören
derecelendirmeye tabi tutulmuş finansal varlıklar ile yabancı ülkelerde bulunan gayrimenkullerin
teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilmesine ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça çıkarılacak
Tebliğle belirlenir.
(7) Şirketler matematik karşılıklarını ikinci fıkranın (ç), (k) ve (l); kar payı dağıtımı öngören
hayat sigortası sözleşmelerine ilişkin olarak ayırdıkları teknik karşılıklarını ikinci fıkranın (d), (i) ve
(m) bentlerinde belirtilen varlıklara yatıramaz.
(8) Takasbank hariç olmak üzere, şirketlerin yatırıma yönlendirdikleri ve sakladıkları
varlıklar en az iki finansal kuruluş nezdinde tutulur. Varlıkların finansal kuruluşlar arasında
dengeli olarak dağıtılması esastır.
(9) Müsteşarlık, mali bünyeleri ile ilgili alınacak tedbirler çerçevesinde, şirketlerin yatırıma
yönlendirdikleri ve sakladıkları varlıkların tutulduğu finansal kuruluşların sayısı ile bu kuruluşlarda
tutulan varlıkların oranlarını belirleyebilir ve ayrıca aynı topluluk içerisinde bulunulan finansal
kuruluşlar nezdinde tutulan varlıkların oranına sınırlama getirebilir.
(10) Müsteşarlık belirlediği kriterleri taşımayan esas faaliyetlerden alacaklar ile teknik
karşılıklardaki reasürör paylarının teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilmemesini talep
edebilir.
Teknik karşılıkları karşılayan varlıkların hesaplanması
MADDE 12 – (1) Teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilecek varlıkların hesaplanması
sırasında aşağıda belirtilen hususlara uyulur;
a) Bir varlığın edinilmesi şirketin borçlanmasına yol açmış ise, söz konusu borcun
düşülmesinden sonra kalan tutar, teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilebilir,
b) Üçüncü kişiler veya gruplardan olan alacakların, ancak aynı kişi ve gruplara olan
borçların düşülmesinden sonra kalan kısmı teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilebilir,
c) Maddi duran varlıkların amortismanı, finansal varlıkların değer düşüklüğü karşılığı ve
esas faaliyetlerden şüpheli alacaklar karşılığı ayrıldıktan sonra kalan kısım teknik karşılıklara
karşılık olarak gösterilebilir,
ç) Temerrüde düşen alacaklar, yalnız temerrüde düşülmesini takip eden ilk iki aylık süre
için teknik karşılıklara karşılık olarak gösterilebilir.
Teknik karşılıkları karşılayan varlıklara ilişkin sınırlamalar
MADDE 13 – (1) Aşağıda belirtilen oranların üstündeki varlıklar teknik karşılıklara karşılık
olarak gösterilemez.
a) Tek bir arazi, arsa veya bina veya tek bir parça şeklinde düşünülebilecek kadar birbirine
yakın veya bunlardan gelecek zararların birbirlerini etkileyebileceği arazi, arsa veya binaların
değerinin brüt teknik karşılıkların %10’unu aşan kısmı,
b) Devlet tarafından ihraç edilen finansal varlıklar hariç olmak üzere; bir ihraççının para ve
sermaye piyasası araçlarının brüt teknik karşılıkların %5’ini aşan kısmı ile bu tür finansal
varlıkların toplamı brüt teknik karşılıkların %40’ını aşmaması halinde ise bir ihraççıya ait para ve
sermaye piyasası araçlarının brüt teknik karşılıkların %10’unu aşan kısmı,
c) Bir topluluğun para ve sermaye piyasası araçlarının brüt teknik karşılıkların
%20’sini aşan kısmı,
ç) Hisse senetleri (bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar ve müşterek yönetime
tabi teşebbüsler dahil) ve diğer değişken getirili finansal varlıklar ile A tipi yatırım fonu katılma
belgelerinin brüt teknik karşılıklarının %30’unu aşan kısmı ile borsada işlem görmeyen bu tür
varlıkların brüt teknik karşılıkların %10’unu aşan kısmı,
d) Sigorta sözleşmesine bağlı olmadan verilen ikraz tutarlarının toplamının brüt teknik
karşılıkların %5’ini aşan kısmı ile bir kişiye verilen kredinin brüt teknik karşılıkların %1’ini aşan
kısmı,
e) Kasada bulunan TL ve dövizlerin brüt teknik karşılıkların %3’ünü aşan kısmı,
f) Bir bankada değerlendirilen mevduat, cari hesap ve katılma hesaplarının brüt teknik
karşılıkların %40’ını geçen kısmı ile şirketle aynı finansal topluluk içerisinde bulunan bankada
değerlendirilen mevduat, cari hesap ve katılma hesaplarının brüt teknik karşılıkların %20’sini
aşan kısmı,
g) Bankalarca sigorta sözleşmesi tutarının tamamına ilişkin olarak sigorta sözleşmesinin
düzenlenmesi aşamasında ödeme garantisi verilen kredi kartı hesapları hariç ve alacaklar için
teminat olarak verilmiş hazine bonosu, devlet tahvili, mevduat, nakit ve dövizler tenzil edilmiş
olmak üzere bir aracıdan olan alacakların brüt teknik karşılıkların %5’ini aşan kısmı ile banka ve
benzeri kurumsal aracılardan olan alacakların brüt teknik karşılıkların %20’sini aşan kısmı,
ğ) Bankalarca sigorta sözleşmesi tutarının tamamına ilişkin olarak sigorta sözleşmesinin
düzenlenmesi aşamasında ödeme garantisi verilen kredi kartı hesapları hariç ve alacaklar için
teminat olarak verilmiş hazine bonosu, devlet tahvili, mevduat, nakit ve dövizler tenzil edilmiş
olmak üzere, aracılık yapan bankalardan olan alacaklar hariç, esas faaliyetlerden alacakların
brüt teknik karşılıkların %25’ini aşan kısmı,
h) Kur riski olmayan şirketlerde döviz cinsinden yatırımların brüt teknik karşılıkların %
30’unu aşan kısmı,
ı) Yabancı para yükümlülük kur riski oranının %130’u aşan kısmı.
(2) Şirketler, sigorta sözleşmelerinden doğan yabancı paraya veya bir varlığa endeksli
yükümlülükleri ile orantılı olarak yabancı para veya yabancı paraya endeksli yeterli miktarda
varlık bulundurmak zorundadır.
(3) Yabancı para yükümlülük kur riski oranı %70’ten az olamaz.
(4) Şirketler yeterli risk dağılımı sağlar ve varlıkların günlük olarak değer tespitinin
yapılabilmesine yönelik tedbirleri alır.
(5) Müsteşarlık, sigorta ettirenler ile lehdarların hak ve menfaatlerinin korunması ve sigorta
şirketinin mali bünyesi ile ilgili alınacak tedbirler çerçevesinde, karşılık olarak gösterilen varlıkları
kabul veya reddetmeye, aynı miktarda bir başka varlıkla değiştirilmesini istemeye yetkilidir.
(6) Sigorta sözleşmelerine bağlı olmadan ikraz verilebilmesi Müsteşarlığın iznine tabidir.
(7) Varlıkların değerinin fiyat hareketleri ve rüçhan haklarının kullanılması nedeniyle bu
Yönetmelikte belirtilen asgari sınırların altına inmesi veya azami sınırların üzerine çıkması
halinde oranın en geç 30 iş günü içerisinde bu Yönetmelikte belirtilen sınırlara uygun hale
getirilmesi zorunludur.
(8) Şirketlerin sigorta ettirenlere ve lehdarlara olan yükümlülükleri nedeniyle ve zorunlu
olarak bu sınırlamaların geçici olarak aşılması Müsteşarlığın iznine tabidir.
(9) Gayrimenkule, para ve sermaye piyasası araçlarına, vadeli mevduata, katılma
hesabına veya dövize endeksli olarak hazırlanan hayat sigortası sözleşmelerinde; endekslenen
varlıklarla ilgili risklerin sigorta ettirene bildirilmesi ve yazılı onayının alınması kaydıyla, karşılıklar
birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen sınırlamalara da uyularak endekslenen
varlık veya varlıklara yatırılır.
Matematik karşılıklara ilişkin ilkeler
MADDE 14 – (1) Şirketler matematik karşılıkların hesaplanmasında aşağıdaki genel
ilkelere uymak zorundadır:
a) Ayrı hesaplama ilkesi: Matematik karşılıklar her bir sözleşmenin onaylı teknik esaslarına
göre sigorta sözleşmesi bazında hesaplanır. Matematik karşılıkların hesaplanmasında
gerektiğinde tahmin yöntemleri ve genelleştirmeler kullanılabilir. Ancak bu şekilde bulunan
karşılık miktarları sigorta sözleşmesi bazında hesaplanma halinde bulunacak miktarlardan az
olamaz.
b) İhtiyatlı hesaplama ilkesi: Matematik karşılıkların hesaplanmasında kullanılacak, ölüm
düzeyi, iskonto edilmiş ölüm düzeyi ve hastalık düzeyi tabloları ve diğer tablolar ile teknik faiz
oranı ve gider payları ihtiyatlı olarak seçilir.
c) Hesaplama yönteminin sözleşme süresince devamlılığı: Matematik karşılıkların
hesaplanmasında kullanılan yöntemler ve varsayımlar sözleşme süresince sigorta ettirenin ve
lehdarın aleyhine değiştirilemez.
ç) Hesaplanma dönemi: Birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında matematik
karşılıklar, her bir sözleşme için, primlerin sigorta şirketine intikal ettiği günü takip eden ilk iş
günü itibarıyla hesaplanır.
(2) Diğer hayat sigortalarında aktüeryal matematik karşılıkların günlük olarak
hesaplanamadığı hallerde, sigorta şirketleri, sigorta ettiren başvurduğu takdirde, sigorta
sözleşmesinden doğan tazminat alacağını günü gününe hesaplayarak sigorta ettirenlere beyan
edilebilmesi için gerekli her türlü tedbiri almak zorundadırlar. Yapılan incelemelerde sigorta
ettirenlere bu beyanı yapmadığı veya yapamadığı tespit edilen sigorta şirketleri, Müsteşarlığın
yazılı uyarısı üzerine en geç üç ay içinde matematik karşılıkları günlük olarak hesaplayacakları
bir düzeni tesis etmek zorundadır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Gözetim
MADDE 15 – (1) Şirketler teknik karşılıklarına ve bu karşılıkların yatırıldığı varlıklara ilişkin
bilgi ve belgeler ile tablolarını, belirlenen süreler içerisinde, gözetim amacıyla Müsteşarlığa
gönderir.
Aşamalı yeterlilik seviyesi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen
devam eden riskler karşılığının hesaplamasında kullanılan beklenen hasar prim oranı; 2008 yılı
hesaplamalarında %100 oranında dikkate alınır.
Aşamalı yükümlülük seviyesi
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 2008 yılı hesaplamalarında, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin
altıncı fıkrasında belirtilen aktüeryal zincirleme merdiven metoduna istinaden bulunan muallak
hasar tutarının %80’i dikkate alınır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 16 – (1) 4/5/2007 tarihli ve 26512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta ve
Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı
Varlıklara İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik 1/1/2008 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu
Bakan yürütür.