tav havalimanları - TAV Yatırımcı İlişkileri
advertisement
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. Borsa Kodu: TAVHL İstanbul Ticaret Siciline kayıt tarihi: 07.11.1997 Ticaret Sicil & MERSIS No: 590256 / 0832-0062-0900-0011 Tel: 0212 463 3000 / 2122-2123-2124 Faks: 0212 465 3100 İnternet: www.tavhavalimanlari.com.tr, www.tavyatirimciiliskileri.com.tr Adres: İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali (A Kapısı-VIP Yanı) 34149 Yesilköy, İstanbul TAV HAVALİMANL ARI HOLDİNG 2015 FA ALİYE T RAPORU Bu raporun basımında geri dönüşümlü kağıt ve çevre dostu teknolojiler kullanılmıştır. BÜYÜMEYE DEVAM EDİYORUZ TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU İÇİNDEKİLER 02 03 04 05 08 14 16 18 Türkiye’nin Dünyadaki Önemli Markası: TAV Havalimanları TAV ve ADP’nin Havalimanı Operasyonları TAV’ın Büyüme Stratejisi İstanbul Atatürk Havalimanı - Dış Hatlar Genişleme Projesi Hizmet Şirketlerimizin 2015 Yılı Yönetim Kurulu’nun Mesajı İcra Kurulu Başkanı’nın Mesajı İmtiyazlar Genel Görünüm 20 20 29 30 30 31 34 35 2015 YILI GELİŞMELERİ Havacılık Sektörü ve TAV Finansal Gelişmeler 2015 Yılındaki Yatırımlar Ödüller ve Başarılar 2015’te Öne Çıkanlar 2015’in Ardından Yatırımcı İlişkileri ve BİST Performansı 36 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 36 Sürdürülebilirlik 38 Risk Yönetimi ve İç Denetim 40 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 52 Komite Çalışma Esasları 54 Olağan Genel Kurullar 56 Yönetim Kurulu 62 Üst Yönetim 79 Yönetim Organı Üyeleri İle Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar 80 Esas Sözleşme Değişiklikleri 80 Kâr Dağıtım 81 Bağlı Şirket Raporu 81 Bağımsız Denetçi Raporu 82 Riskin Erken Saptanmasi Sistemi ve Komitesi̇Hakkında Denetçi̇Raporu 82 Sorumluluk Beyanı 83 Bağımsızlık Beyanları 84 84 84 84 84 85 86 87 87 89 179 TAV’IN BÜYÜME STRATEJİSİ 04 YÖNETİM KURULU’NUN MESAJI 14 2015’TE ÖNE ÇIKANLAR 31 OPERASYONEL VE FINANSAL VERILER Avro Bazlı Finansal Veriler Hedefler ve Gerçekleşmeler 2015 Yılı Gerçekleşmeleri 2016 Yılına İlişkin Beklentiler Operasyonel ve Finansal Performans Havalimanı Şirketleri Hizmet Şirketleri Rakamlarla TAV Konsolide Mali Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Sözlük OPERASYONEL VE FINANSAL VERILER 84 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2015 YILINDA AVRUPA’DA EN FAZLA YOLCUYA HIZMET VEREN HAVALİMANLARI ARASINDA ÜÇÜNCÜ OLAN ISTANBUL ATATÜRK HAVALİMANI İÇİN YAPILAN KAPASİTE ARTIRIM YATIRIMLARININ SONUNA GELİNDİ. YILDA 10 MILYON YOLCUYA HIZMET VEREBILECEK EK TESIS BINASI HIZLA TAMAMLANIYOR. TÜRKIYE’NIN DÜNYADAKI ÖNEMLI MARKASI: TAV HAVALİMANLARI TAV Operasyonları ADP Operasyonları TAV Havalimanları ortak iş yapma kültürüyle birçok ülkede faaliyet göstermektedir. TAV Ticari Uçuş Adedi ADP’nin İştirak Payı TAV’ın İştirak Payı Dünyanın önde gelen havalimanı işletmecileri arasında yer alan TAV Havalimanları, Türkiye’de İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Gazipaşa Alanya ve Milas-Bodrum Havalimanı’yla, Suudi Arabistan’da bir, Makedonya, Tunus ve Gürcistan’da ikişer havalimanının ve Hırvatistan’da Zagreb Havalimanı’nın işletmesini yürütüyor. TAV Havalimanları iştirakleri ve bağlı ortaklıkları ile birlikte gümrüksüz satış, yiyecek-içecek hizmetleri, yer hizmetleri, bilgi işlem, güvenlik ve işletme hizmetleri gibi havalimanı operasyonunun diğer alanlarında da faaliyet gösteriyor. TAV ayrıca, Letonya’nın başkenti Riga Havalimanı’nda da ticari alanların işletmesini yönetiyor. TAV Havalimanları, 2015’te yaklaşık 780 bin uçak seferine ve yaklaşık 102 milyon yolcuya hizmet sundu. Şirket hisseleri “TAVHL” işlem kodu ile Borsa İstanbul’da işlem görüyor. TAV HAVALİMANLARI ORTAKLIK YAPISI(1) Aéroports de Paris Grubu* Tepe İnşaat Sanayi A.Ş. Akfen Holding A.Ş. Sera Yapı Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. Halka Açık Kısım Diğer Halka Açık Olmayan Diğer ADP Yolcu Sayısı TAV Yolcu Sayısı LETONYA Sadece Ticari Alanlar FRANSA Paris Charles de Gaulle H. %100 Paris Orly H. %100 Yolcu Sayısı 95,4 Milyon TEPE İNŞAAT SANAYI A.Ş. %8,1 AKFEN HOLDING A.Ş. İGA Lorem Ipsum Sunumu TÜRKİYE İstanbul Atatürk H. %100 %100 HIRVATİSTAN %100 Zagreb H. %15 Zagreb H. Ankara Esenboğa H. Gazipaşa Alanya H. %100 Milas Bodrum H. %8,1 %21 SERA YAPI ENDÜSTRISI VE TICARET A.Ş. 39,9 Bin HALKA AÇIK KISIM DIĞER 2,6 Milyon 89,0 Milyon İmtiyaz Sahibi İmtiyaz Sahibi MEKSİKA ÜRDÜN %2,0 %40,3 Ticari Uçuş Adedi Yolcu Sayısı ŞİLİ İzmir Adnan Menderes H. İşletme Sahibi AÉROPORTS DE PARIS GRUBU* %38,0 MEKSİKA Riga H. %100 %100 Ticari Uçuş Adedi 638,2 Bin Yolcu Sayısı HALKA AÇIK OLMAYAN DIĞER %3,5 Şirketimizde imtiyazlı hisse bulunmamaktadır. Sn. Hamdi Akın, Akfen Holding’te bulunan payı nedeniyle şirketimizde %6,2 oranında dolaylı hisseye sahiptir. * Aéroports de Paris’in tamamına sahip olduğu iştiraki TANK ÖWA alpha GmbH (1) 31 Aralık 2015 itibariyle 2 Mexico North Central %25,5 Yolcu Sayısı Amman Queen Alia H. %9 Yolcu Sayısı 17,1 Milyon 7,1 Milyon İşletmeci Stratejik Ortak Yönetim Danışmanlığı Stratejik Ortak TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV VE ADP’NIN HAVALIMANI OPERASYONLARI TAV 3 KITA 7 ÜLKE 14 HAVALİMANI 102 Milyon YOLCU TAV VE ADP 4 KITA 15 ÜLKE BELÇİKA 34 LETONYA HOLLANDA HAVALİMANI 252 Milyon HIRVATİSTAN YOLCU MAKEDONYA * Schiphol ve Riga Havalimanı yolcu sayıları hariçtir. GÜRCİSTAN MORİTYUS CUMHURİYETİ FRANSA TUNUS TÜRKİYE Morityus H. %10 Yolcu Sayısı 3,2 Milyon ÜRDÜN SUUDİ ARABİSTAN İşletmeci Stratejik Ortak SUUDİ ARABİSTAN Cidde H. Hac Terminali GİNE Yolcu Sayısı MORİTYUS CUMHURİYETİ 7,3 Milyon Yönetim Danışmanlığı Stratejik Ortak GÜRCİSTAN Tiflis H. SUUDİ ARABİSTAN Medine H. %33 Ticari Uçuş Adedi 49,0 Bin ŞİLİ Santiago de Chile H. %45 Yolcu Sayısı Amsterdam Schiphol H. İmtiyaz Sahibi İmtiyaz Sahibi MAKEDONYA %8 TUNUS İmtiyaz Sahibi Endüstriyel İşbirliği %67 GİNE BELÇİKA %67 Yolcu Sayısı Yolcu Sayısı 2,1 Milyon Yolcu Sayısı Konakri H. Ticari Uçuş Adedi 25,1 Bin 5,8 Milyon 58,3 Milyon %29 Batum H. %76 HOLLANDA 17,2 Milyon Yolcu Sayısı %80 Liège H. %25,6 Kargo Monastır H. Enfidha H. Ticari Uçuş Adedi 12,2 Bin Yolcu Sayısı Ohrid H. %100 Üsküp H. %100 Ticari Uçuş Adedi 15,5 Bin Yolcu Sayısı 0,3 Milyon 0,6 Milyon Ton 1,4 Milyon 1,6 Milyon İşletmeci Stratejik Ortak İmtiyaz Sahibi İmtiyaz Sahibi TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 3 TAV’IN BÜYÜME STRATEJİSİ TAV Havalimanları olarak önümüzdeki dönemde, güçlü ortağımız ve entegre iş modelimiz ile dünyanın her yerindeki yeni ve kârlı iş fırsatlarına odaklanacağız. ORGANİK BÜYÜME Üç kıtada, yedi ülkede, 14 havalimanındayız. 2015 yılında hizmet verdiğimiz yolcu sayısı %8 artarak 102 milyona ulaştı. Önümüzdeki dönemde öncelikli hedefimiz hâlihazırda işlettiğimiz tüm havalimanlarında gelirimizi ve kârlılığımızı artırmak olacaktır. İNORGANİK BÜYÜME Önümüzdeki 15 yılda dünya havacılık sektöründe yaklaşık 1 trilyon ABD doları yatırım yapılması öngörülüyor. TAV Havalimanları olarak önümüzdeki dönemde, güçlü ortağımız ve entegre iş modelimiz ile dünyanın her yerindeki yeni ve kârlı iş fırsatlarına odaklanacağız. HİZMET ŞİRKETLERİMİZİN TAV DIŞINDA BÜYÜMESİ Başarımızda büyük katkısı olan hizmet şirketlerimiz, işletmesini TAV’ın yapmadığı havalimanlarında da hizmet vermeye başladı. İnanıyoruz ki, dünya havacılık sektörü kısa bir zamanda, gümrüksüz satış, yiyecek-içecek, yer hizmetleri, işletme hizmetleri ve bilişim gibi alanlarda Türkiye’den yükselen yıldız şirketlerle tanışacak. DIŞ HATLAR TERMİNALİ 287 Bin m2 İç Hatlar Terminali Dış Hatlar Terminali Ek Terminal 4 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU İSTANBUL ATATÜRK HAVALIMANI - DIŞ HATLAR GENIŞLEME PROJESI EK TERMİNAL PROJESI +10 MiLYON YOLCU MEVCUT DIŞ HATLAR TERMINALİNE YAPILAN YATIRIMLAR • Bagaj taşıma sistemi kapasitesi artırıldı. • Pasaport öncesi bölümde yer alan asma kat pasaport sonrası bölüme taşınmak suretiyle ticari ve yolcu alanı artırıldı. • 32 yeni check-in adası 224 mevcut adaya ilave edildi. (Mayıs 2015) İÇ HATLAR TERMİNALİ Terminal Alanı 63 Bin m2 DIŞ HATLAR GENIŞLEME PROJESI Var olan kargo terminali yıkılarak yerine 27.000 m²’lik yolcu terminali yapılacaktır. İlave tesisle beraber Dış Hatlar Terminali’ndeki köprü sayısı 26’dan 34’e çıkacak, ayrıca 13 yeni bus gate hizmete girecektir. 11 bin m2 ilave tesiste de yeni check-in adaları, pasaport ve güvenlik kontrol bölgesi inşaa edilecektir. İLAVE UÇAK PARK ALANLARI TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2006 2007 2008 2009 2010 61,3 56,7 37,4 32,1 29,8 45,1 51,3 İSTANBUL ATATÜRK HAVALIMANI YOLCU TRAFIĞI (MİLYON YOLCU) 28,6 Avrupa’da 2015 yılında en fazla yolcuya hizmet veren havalimanları arasında üçüncü olan İstanbul Atatürk Havalimanı, dış hatlar genişleme projesiyle daha fazla yolcuya hizmet verecek. Kaynak: T.C. Ulaştırma Bakanlığı 23,2 27 Bin m2 + 11 Bin m2 Giden Yolcu Terminali 21,3 EK TERMİNAL Terminal Alanı • İlave 26 yeni park alanı ve taksi yolu eskiden askeri alan olarak kullanılan bölüme inşa edildi (Kasım 2014) • Uçak Park Kapasitesi 102’den 145’e yükseltildi. (+%42) • Uçak park kapasitesi ve yeni taksi yollarını içeren yatırımlar DHMİ tarafından finanse edildi. 2011 2012 2013 2014 2015 5 İSTANBUL ATATÜRK HAVALIMANI - DIŞ HATLAR GENIŞLEME PROJESI TERMINAL GENIŞLEMESI 27.000 M2 8 KÖPRÜ (DAR GÖVDELI UÇAKLAR IÇIN) TAV Havalimanları’nın entegre iş modeliyle ortaya çıkardığı başarılı büyüme, ADP’nin uluslararası büyüme stratejisi ile uyum sağlıyor. 13 13 OTOBÜS GIRIŞ KAPISI 34 HAVALIMANI, 252* MİLYON YOLCU TAV ve Aéroports de Paris birbirlerini tamamlayarak büyüyen ve toplamda 34 havalimanında 252 milyon yolcuya hizmet veren dünyanın en büyük havalimanı işletmeciliği platformlarından birini oluşturuyor. Ek Varış Otobüs Girişi Kapı & Schengen Kapıları UZUN VADELİ İŞLETME KONTRATLARI TAV, Tunus’ta 2047, Zagreb’de 2042, Medine’de 2037, Bodrum’da 2035, Gazipaşa’da 2034, İzmir’de 2032, Makedonya’da 2030, Gürcistan’da 2027 ve Ankara’da 2023’e kadar işletmede olacak. Yolcu Boarding Köprüleri HAVALIMANI TASARIMINDA UZMAN ADPI, dünyanın en büyük havalimanı tasarım şirketleri arasında yer alıyor. GÜÇLÜ KÜRESEL ORTAKLAR Ek Otobüs Girişi Kapıları TAV Havalimanları’nın entegre iş modeliyle ortaya çıkardığı başarılı büyüme, ADP’nin uluslararası büyüme stratejisi ile uyum sağlıyor. * Schiphol ve Riga Havalimanı yolcu sayıları hariçtir. 6 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU OTOPARK GIDEN YOLCU TERMINALI 368 10.900 PARK ALANI M2 40 CHECK-IN NOKTASI 8 PASAPORT NOKTASI Yeni Giden Yolcu Terminali Binası İlave Köprüler Yeni Transfer Yolcu Kontrol Noktası TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Kapalı Otopark Açık Otopark 7 HİZMET ŞİRKETLERİMİZİN 2015 YILI STRATEJİK İŞTİRAKLERİMİZ VE İŞTİRAK ORANLARIMIZ TAV BİLİŞİM ATÜ %50 %100 BTA TAV İŞLETME HİZMETLERİ %67 %100 TAV ÖZEL GÜVENLİK HAVAŞ Kazanılan başarıda büyük katkısı olan hizmet şirketleri, işletmesini TAV’ın üstlenmediği havalimanlarında da hizmet vermeye başladı. %100 %100 TAV AKADEMI TGS %50 %100 HAVAŞ EUROPE %100 ATÜ TURİZM İŞLETMECİLİĞİ A.Ş. 2015 yılında gerek yurt içinde gerekse yurt dışında önemli projelere imza atan ATÜ, Houston George Bush Uluslararası Havalimanı ihalesini kazanarak ABD pazarına giriş yapmıştır. 2015’in Önemli Gelişmeleri: • Houston George Bush Uluslararası Havalimanı duty free ihalesi kazanıldı. • Umman Salalah Uluslararası Havalimanı operasyonları başladı. • İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’nde genişleme projesi kapsamında yeni gümrüksüz satış alanları hizmete girdi. • Milas-Bodrum Havalimanı gümrüksüz satış mağazaları devralındı. • İzmir Adnan Menderes ve Milas-Bodrum Havalimanları İç Hat mağazaları açıldı. • İzmir Dış Hatlar mağazalarının yenilenme çalışmaları tamamlandı. • 2014 yılında kazanılan Tunus’ta beş uluslararası havalimanının ihalesi sonrası mağazalarda renovasyon çalışmalarına başlandı. • Medine Uluslararası Havalimanı operasyonları başladı. ATÜ’nün faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.atu.com.tr’yi ziyaret ediniz. 8 ATÜ’nün hizmet verdiği noktalar: LETONYA Riga A.B.D Houston TÜRKIYE İstanbul Ankara İzmir Alanya Bodrum GÜRCISTAN Tiflis Batum Kutaisi MAKEDONYA Üsküp Ohrid UMMAN Salalah TUNUS Kartaca Monastır Enfidha Cerbe Safakes Tabarka Tuzer S. ARABISTAN Medine HAVALİMANLARI • TÜRKIYE: İstanbul - Atatürk Havalimanı, Ankara - Esenboğa Havalimanı, İzmir - Adnan Menderes Havalimanı, Gazipaşa-Alanya Havalimanı ve Milas-Bodrum Havalimanı • LETONYA: Riga Uluslararası Havalimanı • MAKEDONYA: Üsküp Alexander the Great Havalimanı, Ohrid St. Paul the Apostle Havalimanı • GÜRCISTAN: Tiflis Uluslararası Havalimanı, Batum Uluslararası Havalimanı, Kutaisi Uluslararası Havalimanı • TUNUS: Tunus-Kartaca Uluslararası Havalimanı, Monastır Habib Bourguiba Uluslararası Havalimanı, Enfidha Hammamet Uluslararası Havalimanı, Cerbe Havalimanı, Safakes Havalimanı, Tabarka Havalimanı, Tuzer-Nefta Uluslararası Havalimanı • ABD: Houston George Bush Havalimanı • SUUDI ARABISTAN: Medine Havalimanı • UMMAN: Salalah Havalimanı Hedef Bölgeler: Uluslararası rekabet gücüyle dünyanın pek çok bölgesinde yeni ihalelere hazırlanan ATÜ, önümüzdeki dönemde ABD, Orta Doğu ve Afrika’da açılacak ihaleleri yakından takip etmeye devam edecektir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU HAVAŞ YER HİZMETLERİ A.Ş. 2015 yılında British Airways ile Eğitim İşbirliği anlaşması imzalanması, Havaş’ın verdiği hizmetlerde dünya standartlarını yakaladığının bir başka göstergesi olmuştur. 2015’in Önemli Gelişmeleri: Hedef Bölgeler: • Havaş Saudi, Pegasus Havayolları’na hizmet vermeye başladı. • Havaş, Singapur Havayolları’na antrepo hizmeti vermeye başladı. • British Airways ile Eğitim İşbirliği anlaşması imzalayarak Insignia Programı’na “Silver” üye oldu. • Havaş Europe, SAS ve Ukraine International firmalarına hizmet vermeye başladı. • IATA Yer Hizmetleri Konseyi Konferansı Havaş sponsorluğunda İstanbul’da düzenlendi. • Ordu-Giresun Havalimanı’nda yer hizmetleri ve otobüs hizmeti vermeye başladı. • Havaş Saudi, Tunus Air’e hizmet vermeye başladı. • Havaş, Ankara’da yolcu taşımacılığı hizmetine yeniden başladı. • Havaş Saudi, Air Blue Havayolları’na hizmet vermeye başladı. • THY’nin 11 ili kapsayan yolcu taşıma ihalesini kazandı. • Gelişmekte olan yapılardan rekabetçi yapıya geçmekte olan havalimanlarının bulunduğu Rusya ve BDT, Arap Yarımadası, Afrika Havaş’ın dikkatle izlediği bölgelerin başında gelmektedir. Havaş’ın hizmet verdiği noktalar (Yurt dışı): LETONYA Riga S. ARABISTAN Medine ALMANYA Frankfurt Berlin Hamburg Havaş’ın hizmet verdiği noktalar (Yurt içi): ANKARA Esenboğa Havalimanı İSTANBUL Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı TRABZON Trabzon Havalimanı KASTAMONU Kastamonu Havalimanı SINOP Sinop Havalimanı SAMSUN Samsun Havalimanı ORDU-GIRESUN Ordu-Giresun Havalimanı KÜTAHYA Zafer Havalimanı NEVŞEHIR Nevşehir Havalimanı İZMIR Adnan Menderes Havalimanı KONYA Konya Havalimanı MUĞLA BodrumMilas Havalimanı, Dalaman Havalimanı ANTALYA Antalya Havalimanı, Gazipaşa-Alanya Havalimanı AMASYA Merzifon Havalimanı KAYSERI Kayseri Havalimanı SIVAS Sivas Havalimanı ELAZIĞ Elazığ Havalimanı MALATYA Malatya Havalimanı ADIYAMAN Adıyaman Havalimanı HATAY Hatay Havalimanı GAZİANTEP Gaziantep Havalimanı ŞANLIURFA Şanlıurfa GAP Havalimanı ARTVIN Hopa Havalimanı AĞRI Ağrı Havalimanı MUŞ Muş Havalimanı BATMAN Batman Havalimanı ŞIRNAK Şırnak Havalimanı Havaş’ın faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.havas.net’i ziyaret ediniz. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 9 HİZMET ŞİRKETLERİMİZİN 2015 YILI BTA HAVALİMANLARI YİYECEK VE İÇECEK HİZMETLERİ A.Ş. UNIQ İstanbul alışveriş merkezinde “Foods in the Woods” konsepti ile şehir merkezine giriş yapan BTA, daha geniş kitlelere ulaşma hedefi doğrultusunda önemli bir adım atmıştır. 2015’in Önemli Gelişmeleri: • BTA, Gıda 360 ile ev dışı tüketim sektöründe tedarik ve dağıtım hizmetiyle yerini aldı. • BTA, Tunus’un başkentindeki Kartaca Havalimanı’nda yiyecekiçecek hizmeti vermek üzere girdiği ihaleyi kazandı. • İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali genişleme projesi kapsamında yeni yeme ve içme alanları hizmete girdi. • Hırvatistan Zagreb mevcut ve yeni Havalimanı yiyecek ve içecek birimleri ve uçak içi yiyecek ve içecek hizmeti ihalesini kazandı. • BTA Türkiye’nin yeni nesil kültür-sanat ve yaşam merkezi UNIQ İstanbul’daki Foods in the Woods ile havalimanları ve denizyollarının ardından şehir merkezine adım attı. • BTA bu yıl 9.’su gerçekleştirilen Avrupa’nın en iyi şirketlerinin belirlendiği “European Business Awards” Ödül Programı’nda “müşteri odaklılığı” kategorisinde “ulusal şampiyon” seçildi. • İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda TAV Airport Otel İzmir hizmet vermeye başladı. • BTA, Letonya Riga Havalimanı’nda ve Umman Salalah Havalimanı’nda yiyecek içecek hizmeti vermeye başladı. BTA’nın hizmet verdiği noktalar: LETONYA Riga TÜRKIYE İstanbul Ankara İzmir Alanya Bodrum GÜRCISTAN Tiflis Batum MAKEDONYA Üsküp TUNUS Monastır Enfidha Kartaca Denizyolları İSTANBUL, BURSA, BALIKESIR, YALOVA, İZMIT Gıda Üretim Tesisi CAKES & BAKES - İSTANBUL UMMAN Salalah S. ARABISTAN Medine Otel İşletmeciliği TAV AIRPORT OTEL – İSTANBUL TAV AIRPORT OTEL – İZMIR Şehir Noktaları UNIQ İSTANBUL ALIŞVERİŞ MERKEZİ BP FENERBAHÇE - BOSTANCI İSTASYONLARI Tedarik ve Dağıtım GIDA 360 - İSTANBUL BTA’nın faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.bta.com.tr’yi ziyaret ediniz. 10 HAVALİMANLARI • • • • • • • • • • • İSTANBUL: Atatürk Havalimanı ANKARA: Esenboğa Havalimanı İZMIR: Adnan Menderes Havalimanı ANTALYA: Gazipaşa-Alanya Havalimanı GÜRCISTAN: Batum Uluslararası Havalimanı, Tiflis Uluslararası Havalimanı TUNUS: Monastır Havalimanı, Enfidha Hammamet Havalimanı, Kartaca Havalimanı MAKEDONYA: Üsküp Alexander The Great Havalimanı SUUDI ARABISTAN: Medine Havalimanı LETONYA: Riga Havalimanı MUĞLA: Milas-Bodrum Havalimanı UMMAN: Salalah Havalimanı Hedef Bölgeler: • Büyümesine aralıksız devam eden BTA, Kuzey Avrupa ve Orta Doğu’da yeni fırsatlar peşinde koşarken, kara taşımacılığının olduğu noktalarda da faaliyet göstermek istiyor. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV BİLİŞİM HİZMETLERİ A.Ş. TAV Bilişim, havacılık sektörü ve havalimanı altyapısı hakkındaki tecrübe ve bilgi birikimi sayesinde analizden tasarıma, danışmanlıktan destek ve bakıma kadar geniş bir hizmet yelpazesini içeren en iyi çözümleri üretmektedir. 2015’in Önemli Gelişmeleri: • TAV Bilişim Hizmetleri’nin Orta Doğu’dan Güney Doğu Asya’ya, Avrupa’dan, Kuzey Afrika’ya uzanan operasyon ağı vasıtasıyla hizmet verdiği havalimanı sayısı 29’a ulaştı. • Uluslararası bilişim profesyonellerini ağırlayan IDC Türkiye CIO Zirvesi 2015’te, TAV Havalimanları Holding CIO’su ve aynı zamanda TAV Bilişim Hizmetleri Genel Müdürü Binnur Güleryüz Onaran “Türkiye’nin en iyi CIO’su” seçildi. • TAV Bilişim, tamamlandığında dünyanın tek çatı altındaki en büyük terminali olacak Abu Dabi Havalimanı Midfield Terminal Binası için açılan iletişim teknolojileri ihalesini kazandı. TAV Bilişim’in hizmet verdiği noktalar (Yurt dışı): GÜRCISTAN Tiflis Batum LETONYA Riga MAKEDONYA Üsküp Ohrid S. ARABISTAN Medine Riyad Dammam Cidde TAV Bilişim’in hizmet verdiği noktalar (Yurt içi): TUNUS Monastır Enfidha İSTANBUL Atatürk Havalimanı KOCAELI Cengiz Topel Havalimanı TAYLAND Phuket VAN Van Ferit Melen Havalimanı ANKARA Esenboğa Havalimanı İZMIR Adnan Menderes Havalimanı KATAR Doha BIRLEŞIK ARAP EMIRLIKLERI Abu Dabi ENDONEZYA Jakarta MUĞLA Milas Bodrum Havalimanı KAYSERI Kayseri Havalimanı ANTALYA Gazipaşa-Alanya Havalimanı KAHRAMANMARAŞ Kahramanmaraş Havalimanı HAVALİMANLARI • • • • • • GÜRCISTAN: Tiflis Uluslararası Havalimanı, Batum Uluslararası Havalimanı TUNUS: Monastır Havalimanı, Enfidha Hammamet Havalimanı MAKEDONYA: Üsküp Alexander The Great Havalimanı, Ohrid Havalimanı KATAR: Doha Havalimanı BIRLEŞIK ARAP EMIRLIKLERI: Abu Dabi Havalimanı SUUDI ARABISTAN: Medine Havalimanı, Riyad Havalimanı, Dammam Havalimanı, Cidde Havalimanı • TAYLAND: Phuket Havalimanı ADIYAMAN Adıyaman Havalimanı ERZINCAN Erzincan Havalimanı ELAZIĞ Elazığ Havalimanı GAZIANTEP Gaziantep Havalimanı BATMAN Batman Havalimanı Hedef Bölgeler: • Gelişmekte olan Orta Doğu Bölgesi’nin yanı sıra dünyanın neresinde olduğuna bakmaksızın oluşabilecek tüm fırsatları takip ediyor ve üzerinde çalışıyor. 2016 yılında yeni havalimanlarına bilişim hizmeti vermek üzere ihalelere katılan TAV Bilişim, Avrupa’da Hırvatistan, Güney Amerika’da Şili’de ihalelere katılarak uluslararası rekabet gücünü gösteriyor. TAV Bilişim Hizmetleri’nin faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.tavit.aero’yu ziyaret ediniz. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 11 HİZMET ŞİRKETLERİMİZİN 2015 YILI TAV İŞLETME HİZMETLERİ A.Ş. TAV İşletme Hizmetleri, hizmet kalitesini Amerika’da Washington’dan Kenya’nın Nairobi Havalimanı’na kadar dünyanın dört bir yanına taşımaktadır. 2015’in Önemli Gelişmeleri: • TAV İşletme Hizmetleri, sekiz ülkede 17 havalimanında 30 yolcu salonuna ulaştı. • ABD’de Washington ve Kenya’da Nairobi Havalimanı özel salon işletmesi ihaleleri kazanıldı. Nairobi Havalimanı operasyonlarının yıllık 60.000, Washington Havalimanı operasyonlarının ise yıllık 125.000 yolcuya hizmet vermesi beklenmektedir. • Medine Prince Mohammad Bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı’nda Eylül ayında işletmeye alınan özel yolcu salonunun tahmini yıllık yolcu sayısının 40.000 olması beklenmektedir. • TAV İşletme Hizmetleri ve Mudo Concept, Milas-Bodrum Havalimanı İç Hatlar Terminali’nde yer alan özel yolcu salonu için ortak bir projeyi hayata geçirdi. Bodrum “primeclass” Lounge’da TAV’ın sunduğu ayrıcalıklı seyahat deneyimi Mudo Concept’in tasarımıyla buluştu. • TAV İşletme Hizmetleri, Letonya’nın ana giriş kapısı Riga Havalimanı’nda yolcu salonlarının işletmesi için açılan ihaleyi kazandı. Bu havalimanındaki operasyonların yıllık 75.000 yolcuya hizmet vermesi beklenmektedir. • Atatürk Havalimanı Dış Hatlar gidiş katında “primeclass” özel yolcu salonu artan yolcu sayısı göz önünde bulundurularak 690 m2’ye çıkartıldı. • TAV İşletme Hizmetleri, Tunus’un başkentinde Kartaca Havalimanı’nın reklam alanlarını dört yıl süreyle işletme ihalesini kazandı. Şirket’in, Tunus’ta reklam alanlarını işlettiği havalimanı sayısı üçe ulaştı. • Leipzig Uluslararası Havalimanı operasyonları Kasım ayında devralınırken, yıllık 12.000 yolcuya hizmet vermesi hedeflenmektedir. • Milas-Bodrum Havalimanı İç Hatlar gidiş katında hizmete giren özel yolcu salonu 2016 yılında 25.000 yolcu ağırlanması beklenmektedir. Havalimanı Dışı Ticari Gelişmeler IDO Yenikapı “primeclass” Lounge açılışından ve işletmeciliğini devraldığı Ankara, Eskişehir ve Konya TCDD Rails&Miles Lounga’ larından sonra, işletmekte olduğu havalimanlarında sunduğu ticari alan kiralama ve danışmanlıktaki know-how’ı sayesinde ve yüksek kaliteli hizmeti ile işbirliklerini devam ettirerek TCDD Garlarında ve IDO da ticari danışmanlık projeleri yapmayı hedeflemektedir. TAV İşletme Hizmetleri’nin faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.tavisletmehizmetleri.com.tr’yi ziyaret ediniz. 12 TAV İşletme’nin hizmet verdiği noktalar: TÜRKIYE İstanbul Ankara İzmir Eskişehir Konya Milas Bodrum LETONYA Riga ALMANYA Frankfurt Stuttgart Münih Leipzig GÜRCISTAN Tiflis Batum MAKEDONYA Ohrid Üsküp ABD Washington KENYA Nairobi TUNUS Monastır Enfidha S. ARABISTAN Medine HAVALİMANLARI • TÜRKİYE: İstanbul Atatürk Havalimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı, Eskişehir Anadolu Havalimanı, Konya Havalimanı, Muğla Havalimanı • MAKEDONYA: Ohrid St. Paul the Apostle Havalimanı, Üsküp Alexander the Great Havalimanı • TUNUS: Monastır Habib Bourguiba Uluslararası Havalimanı, Enfidha Hammamet Uluslararası Havalimanı • GÜRCİSTAN: Tiflis Uluslararası Havalimanı, Batum Uluslararası Havalimanı • SUUDİ ARABİSTAN: Medine Havalimanı • ALMANYA: Frankfurt Havalimanı, Stuuttgart Havalimanı, Münih Havalimanı, Leipzig Havalimanı • KENYA: Nairobi Havalimanı • LETONYA: Riga Havalimanı • ABD: Washington Havalimanı Hedef Bölgeler: • Almanya, Fransa, ABD ve Orta Doğu-Afrika coğrafyası TAV İşletme Hizmetleri’nin öncelikli olarak ilgilendiği bölgelerdir. Şirket, Almanya’da Köln ve Frankfurt, ABD’de New York JFK, Fransa’da Paris Charles de Gaulle Havalimanların’daki özel yolcu salonlarının işletilmesi kapsamındaki ihalelere hazırlık yapmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİ A.Ş. TAV AKADEMİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ A.Ş. TAV tarafından Türkiye’de işletilen beş havalimanında güvenlik hizmeti veren ve TAV’ın yurt dışında işlettiği havalimanlarında da güvenlik açısından çözüm ortaklığı yapan TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş., aynı zamanda tesis güvenliği ve uçak özel güvenliği gibi hizmetler de sunmaktadır. Kurumsal gelişim merkezi olan TAV Akademi, kurumsal öğrenmenin yönetildiği ve kurumun iş odakları doğrultusunda gelişim stratejilerinin belirlendiği bir organizasyonel gelişim platformudur. 2015 yılında portföye eklenen yeni lokasyonlar: • • • • • • TAV Tepe Akfen Yatırım İnşaat ve İşletme A.Ş. Hitit Trans Uluslararası Nakliyat (Esenboğa Havalimanı) Adnan Menderes Havalimanı İç Hatlar Terminali Milas-Bodrum Havalimanı Dış Hatlar Terminali BTA Tedarik Dağıtım ve Ticaret A.Ş. Havaş Adnan Menderes Havalimanı Gümrüklü Deposu TAV Özel Güvenlik’in hizmet verdiği noktalar: İSTANBUL Atatürk Havalimanı ANKARA Esenboğa Havalimanı İZMIR Adnan Menderes Havalimanı MUĞLA Milas Bodrum Havalimanı ANTALYA Gazipaşa Alanya Havalimanı HAVALİMANLARI • • • • • İstanbul: İstanbul Atatürk Havalimanı Ankara: Esenboğa Havalimanı İzmir: Adnan Menderes Havalimanı Antalya: Gazipaşa Alanya Havalimanı Muğla: Milas-Bodrum Havalimanı 2015’in Önemli Gelişmeleri: • TAV Akademi’nin bir yılda verdiği eğitim sayısı, 2014’de 5.450 adam/ gün iken 2015’te 9.325 adam/güne yükseldi. • Birleşmiş Milletlerin havacılık sektörünün standartlarını belirleyen kuruluşu ICAO’nun denetimlerinden başarıyla geçen TAV Akademi’nin ICAO standartlarında eğitim tasarlayıp verebildiği belgelendi. • İrlanda’da TAV’ın eğitim ve gelişim yatırımlarını ICAO üyelerine anlatan TAV Akademi Hindistan’da düzenlenen törenle ICAO Trainair Plus üyeleri arasına kabul edildi. • Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, TAV Akademi’yi Havacılık Güvenlik eğitimleri vermek üzere yetkilendirdi. Bu kapsamda TAV grubu içinden ve dışından 1.200 katılımcıya havacılık güvenliği eğitimi verildi. • Arnavutluk ve Gürcistan’dan havalimanlarına ve havacılık şirketlerine yer hizmetleri alanında eğitim verildi. • Suudi Arabistan’da devam eden Medine Havalimanı eğitimlerinin başarısı sonucu başlayan yeni projeyle, Riyad Havalimanı’nın Suudi çalışanlarına 115 gün eğitim verildi. • TAV İnşaat ile yapılan ticari anlaşmayla, Abu Dabi, Dubai, Cidde ve Riyad’daki inşaat projelerinde eğitim verilmeye başlandı. • Medine Havalimanı için düzenlenen gelişim programlarına, Türkiye’nin kurumsal akademiler alanında en önemli kuruluşu TEGEP (Türkiye Eğitim ve gelişim Platformu) tarafından “Şirket Sonuçlarına En Çok Katkı Sağlayan Eğitim Programı” dalında ödül verildi. • Milli Eğitim Bakanlığı onaylı eğitim merkezi olarak Yangın Güvenliği alanında MEB sertifikalı eğitimler düzenlenmeye başlandı. • TAV E-Academy gelişim platformu ile 5.400 katılımcıya toplam 11.300 saat uzaktan eğitim sağlandı. • Aéroport De Paris, Incheon, Schiphol Havalimanları ve Cranfield Üniversitesi işbirliğiyle Londra’da Havalimanları & Havayolları Strateji Eğitimi düzenlendi • Devam eden İngilizce ve Arapça dil eğitimlerine ek olarak Fransızca dil eğitimleri verilmeye başlandı. Hedef Bölgeler: Hedef Bölgeler: • Orta Doğu ve Türkiye’ye sınır bölgeler ile birlikte Kuzey Afrika, TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş.’nin hedef bölgeleri arasındadır. • TAV’ın havalimanı işletmeciliği alanındaki bilgi birikimini herhangi bir sınır gözetmeksizin tüm dünyaya eğitim ve danışmanlık çözümleri halinde sunabilmeyi hedeflemektedir. TAV Özel Güvenlik’in faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.tavguvenlik.com’u ziyaret ediniz. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV Akademi’nin faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.tavakademi.com’u ziyaret ediniz. 13 YÖNETİM KURULU’NUN MESAJI Şu ana kadar sektörde edindiğimiz tecrübe, güçlü mali yapımız ve dünya standartlarında en üst kulvarda yarışan insan kaynağımızla geleceğe umutla bakıyoruz. Hamdi Akın Yönetim Kurulu Başkanı Augustin de Romanet Yönetim Kurulu Başkan Vekili Dr. M. Sani Şener Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı 14 2015’in başında piyasalar ve iş dünyası parasal genişlemenin sonlanması ve Fed’in parasal döngüde kaçınılmaz olarak sıkılaştırma evresine adım atmasının etkilerini göğüslemeye hazırlanıyordu. Fed tarafından oldukça net bir şekilde izah edildiği üzere, bu süreç oldukça uzun sürdü ve ABD ekonomisinden Çin Borsası’na kadar birçok küresel ekonomik veriyi bu süreçte hep beraber takip ettik. Piyasalar yıl boyunca istihdam verilerinde tam istihdama doğru bir gidişat ve enflasyon verilerinde de buna mukabil bir yukarı hareketlenmenin izlerini gözlemlemeye çalıştı. İstihdam piyasalarından gelen veriler beklentileri karşılasa da enflasyonist baskıya ilişkin istenen veri henüz kendini göstermiş değil. Her ne kadar 2016 yılında enflasyonda bir kıpırdanma bekleniyor olsa da, böyle bir arka planda yaşanacak sıkılaştırmanın çok yavaş ve tedrici olacağı konusunda piyasalar hemfikir. Aynı paralelde krizden resmi olarak çıkış ile birlikte 2016’nın ekonomik büyüme açısından da 2015’ten daha kuvvetli olacağı düşünülüyor. Böyle bir kuvvetlenmenin tüm dünya ekonomilerine olumlu etkileri olacağı aşikâr. 2016 yılında Çin’deki büyümenin bir miktar hız kesmesi ve Hindistan ve Çin harici gelişmekte olan ülke ekonomilerinin gelişmiş ülke ekonomilerinden yavaş büyümeye devam etmesi bekleniyor. Türk Lirası artan siyasi risk primi nedeniyle 2015 yılında diğer gelişmekte olan para birimlerine karşı bile değer kaybetti ve faiz oranları da bu gelişmelere yükselerek cevap verdi. Buna mukabil zayıflayan Türk Lirası cari açığın azalmasında önemli ölçüde etkili oldu. Türk Lirası denge seviyelere yaklaştıkça azalan cari açığın da rahatlattığı döviz cinsi borçlanma gereksinimindeki azalmanın, Türk Lirası’nın değerinde ve faiz oranlarında olumlu etkiler yapmaya başlaması beklenebilir. Alışılmadık derecede uzun süren bir seçim süreci de tüketici güveni üzerinde olumsuz etki yaratarak 2015 yılının büyüme rakamlarının önceki yılların altında gerçekleşmesine neden oldu. Güçlü bir tek parti iktidarı ile ekonomik güven endekslerinin yeninden yükselişe geçmesi daha kolay olacaktır. Eskisine oranla çok daha düşük bir fiyat bandında hareket eden petrol fiyatlarının da önümüzdeki dönemde Türkiye ekonomisi için hem girdi maliyetlerini hem de borçlanma ihtiyacını düşürerek olumlu bir etkisi olmasını bekleyebiliriz. Düşük petrol fiyatları hali hazırda düşük olan havayolu bilet fiyatları üzerinden etkilerini göstermeye başladı. Ancak, havayolu şirketlerinin petrol ürünlerinde yaptıkları fiyat sabitleyici riskten korunma işlemleri sonucunda bu düşüşün faydalarını tam olarak görmeleri henüz mümkün TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU olmadı. 2016 yılında şirketlerin eski tarihli yüksek fiyatlı korunma kontratlarının kapanmasıyla birlikte bilet fiyatlarındaki etki daha hissedilir hale gelecektir. Bu şekilde yapıcı bir arka planda havacılık sektörüne etki eden en önemli iki büyük trend olan küreselleşme ve şehirleşmenin etkisini izlemeye devam edeceğiz. Küreselleşme sonucunda dünyada her gün daha fazla insan ve mal sınırlar arasında taşınırken, şehirleşme nedeniyle yeni bölgesel ve küresel merkezler gelişiyor. Bu “megatrend”ler devam ettikçe geçtiğimiz 50 sene boyunca tüm şoklara karşı büyümeye devam eden bir havacılık sektörünü gördük. Bizim görüşümüzce bu trendler önümüzdeki dönemde de devam edecek ve sektör gelecekte de yaşanacak tüm şoklara rağmen büyümeye devam edecektir. Havacılık sektörünün tedarikçileri ve düzenleyici otoriteler de sektörle ilgili heyecanımızı paylaşıyorlar. Boeing dünya havayolu trafiğinde önümüzdeki 20 yılda %4,9 bileşik büyüme beklerken, Airbus aynı dönem için %4,6’lık bir bileşik büyüme öngörüsüne sahip. Türkiye pazarında da Eurocontrol 2020’ye kadar %7 bileşik büyüme beklerken, DHMİ 2023’e kadar %9 büyüme bekliyor. Ülkemizin iki en büyük havayolu şirketinin filo genişleme planlarının da bu beklentilerle örtüştüğünü görüyoruz. Tüm bu nedenlerle, Türkiye havacılık sektörünün geleceğine olan inancımız tam. Buna ek olarak TAV Havalimanları için sayısız fırsatları barındırdığını düşündüğümüz Asya-Pasifik, Orta Doğu ve Afrika bölgeleri havacılıkta önümüzdeki dönemde en hızlı büyümeleri yaşayacak bölgeler. uygun risk/getiri profiline sahip projeleri dikkatimize sunuyor. Bu bağlamda, 2014 yılında büyüme stratejimizin bir parçası haline getirdiğimiz hizmet şirketlerinin grup dışında büyümesi alanında da kısa bir sürede oldukça olumlu sonuçlar aldık. Önümüzdeki yıllarda temel gayemiz yarattığımız nakdin bir kısmını kullanabileceğimiz uygun büyüme fırsatlarını yakalamak ve bir kısmını da hissedarlarımıza temettü olarak dağıtmaktır. İyi kurumsal yönetim ve sorumlu vatandaşlık TAV Havalimanları kurum kültürünün ayrılmaz parçalarıdır. Bu kültürel bilinçle 2015 yılında da Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim endeksinde en iyi uygulamaları belirleyen birkaç şirketten biri olmaya devam ettik. Sene boyunca Yönetim Kurulu Komiteleri’nin etkin bir yönetim aracı olarak kullanılması da bu sonuçlarda etkili oldu. BIST Sürdürülebilirlik Endeksi kapsamında yapılan 2015 değerlendirmesinde bu endeksteki yerimizi korumaya devam ettik. Böylece, sürdürülebilirlik alanında yaptığımız çalışmalar üçüncü taraf gözlemciler tarafından tekrar teyit edilmiş oldu. TAV Havalimanları’nın olgun bir küresel markaya dönüşme sürecince bizden desteklerini esirgemeyen tüm hissedarlarımıza teşekkür ederiz. Amacımız uzun vadeli trendleri hem havalimanı işletmesi hem de hizmet şirketleri üstünden yakalayarak hissedarlarımız ve sosyal paydaşlarımız için değer yaratmak. Şu ana kadar sektörde edindiğimiz tecrübe, güçlü mali yapımız ve dünya standartlarında en üst kulvarda yarışan insan kaynağımızla geleceğe umutla bakıyoruz. TAV Havalimanları yönetim takımları dünyanın dört köşesinden havalimanı işletme ve hizmet fırsatlarını dikkatlice değerlendirerek TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 15 İCRA KURULU BAŞKANI’NIN MESAJI 2015 yılını %8 yolcu, %10 ciro ve %13 FAVÖK artışıyla kapayarak sene başında açıkladığımız bu hedeflere ulaştığımız üçüncü seneyi de geride bıraktık. 2015 yılında %50 temettü oranı politikamıza uygun bir şekilde 306 milyon TL temettü dağıttık. Dr. M. Sani Şener 1997 yılında kuruluşumuzdan bu yana TAV Havalimanları iki temel sütun üzerinde yükseliyor. Bu sütunlardan birincisi mevcut havalimanı portföyümüzün organik büyümesi, ikincisi ise yeni eklemelerle portföyün genişletilmesi. Bu açıdan, 2014 yılı TAV Havalimanları’nın önümüzdeki dönemde izleyeceği strateji açısından belirleyici oldu. 2014 yılında “hizmet şirketlerimizin grup dışı büyümesi” şeklinde ifade edebileceğimiz yeni bir büyüme inisiyatifi tanımlayarak makro stratejimizi üç eksenli hale getirdik ve hizmet şirketlerimizin yönetim takımlarını tüm dünyada değer yaratabilecek fırsatları değerlendirmeleri için görevlendirdik. Üçüncü büyüme eksenimizi tanımladığımızdan bu yana geçen kısa süre zarfında tüm hizmet platformlarımızda kayda değer sonuçlar elde ettik. Gümrüksüz mağazacılık şirketimiz ATÜ, Umman’da Salalah havalimanı, ABD’de Houston havalimanı ve Tunus’ta başkent Kartaca artı dört havalimanının gümrüksüz satış imtiyazlarını elde etti. Buna ek olarak ATÜ, İzmir ve Bodrum iç hatlar terminallerinde iki gümrüklü satış mağazası açtı. Yiyecek içecek şirketimiz BTA bu süre içinde bir gıda lojistiği şirketi kurdu, İstanbul’un gözde alışveriş merkezi Uniq’in yiyecek içecek alanlarını işletmeye başladı ve Umman’da Maskat Havalimanı’nın yiyecek içecek alanlarını işletme hakkını kazandı. Havaş Saudi, Medine’de yer hizmeti veriyor ve Suudi Arabistan’da başka fırsatlar kolluyor. İşletme Hizmetleri, Almanya ve Kenya’da işletmeye başladığı özel salonları Türkiye’de de TCDD için açmaya başladı. TAV Bilişim, Abu Dabi havalimanına bilişim çözümleri üretirken TAV Akademi de dünya havacılık düzenleyici kurumu olan ICAO’dan aldığı yeterlilik sertifikası ile tüm dünyaya know-how ihraç ediyor. Bir özel sektör/kamu ortaklığı çerçevesinde yönetilen İstanbul Atatürk Havalimanı’nda TAV olarak DHMİ ile beraber çalışıyoruz. Yolcu terminallerinin işletilmesi ve bakımının sorumluluğu bize aitken, pistler ve taksi yollarının sorumluluğu da DHMİ’nin uhdesinde. DHMİ, havalimanının uçak park kapasitesini genişletmek için başladığı büyük yatırım projesini tamamladı. Havalimanı’na inen uçaklar için yeterli miktarda park yeri bulunmamasından kaynaklanan kapasite darboğazı da böylece aşılmış oldu. İlk aşamada 2014 yılının sonunda 26 park yeri eklenen havalimanına 2015 sonu itibarıyla 17 pozisyon daha eklendi ve toplam uçak park yeri kapasitesi %42 artarak 145’e çıktı. Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı 16 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Havalimanının sunduğu bu yeni imkânlara eşlik edecek terminal kapasitesi için biz de üzerimize düşeni yapmaya koyulduk. Türk Hava Yolları’nın eski kargo terminalini yıkarak başladığımız yeni terminal inşaatı neredeyse tamamlanmak üzere. Bu ek terminal binası ile havalimanına ilave 8 köprü, 13 otobüs kapısı, giden yolcular için 40 check-in noktası ve otopark kapasitesinde artış kazandıracağız. Tüm bu ek imkânlar sonucunda havalimanının yolcu kapasitesi yılda yaklaşık 10 milyon kişi artacak. 2015 yılında, Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’nin asma katını da ticari kullanıma sunarak toplam yiyecek içecek alanını artırdık. Bu alan, nerdeyse tam kapasiteyle çalışan mevcut alanların üstündeki yükü alarak, daha rafine bir yemek yeme tecrübesi arzulayan yolculara hitap ederek BTA’nın kârlılığını artıracak. Bu yenileme ile Havalimanı’na yeni gümrüksüz satış alanları da eklemiş olduk. 2015’in ikinci çeyreğinde, Medine Havalimanı’nda yürüttüğümüz yenileme çalışmaları sona erdi ve yapılan testlerin başarıyla tamamlanmasını müteakiben ekselansları Suudi Arabistan Kralı Salman tarafından hizmete açıldı. Havaliman’ının açılışının aynı zamanda Ramazan ayına denk gelmesi bizim için güzel bir sürpriz oldu. İslam dininin ikinci kutsal şehri Medine’de bize emanet edilen havalimanını en yüksek küresel standartlarda işletmenin haklı gururunu yaşıyoruz. Atatürk Havalimanı’nın işletmesini devraldığımız günden bu yana 15 yılı geride bıraktık. Bu süre zarfında portföyümüze 13 havalimanı kattık. Ortalama yılda bir havalimanına denk gelen bu rakam aynı zamanda dinamizmimizin de bir göstergesi. Portföyümüzü yeni ve kârlı operasyonlarla büyütme geleneğimiz bu sene de Milas Bodrum Havalimanı ile devam ediyor. 2014 Temmuz’unda iç hatlar terminalini devraldığımız havalimanının Ekim 2015’te dış hatlar terminalini de devralarak tamamını TAV kalitesiyle tanıştırma imkânını yakaladık. Milas-Bodrum Havalimanı’nın tam potansiyelini yakalaması için çalışarak hem ülkemiz hem de hissedarlarımız için değer yaratacağız. Gazipaşa Alanya Havalimanı’nın göz kamaştırıcı büyümesine istinaden kapasite artırımı için yaptığımız yatırımlar tamamlandı ve havalimanının kapasitesini artırdık. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Bu yatırımlar çerçevesinde yaptığımız pist uzatma çalışmaları sonucunda Türkiye’de ilk defa çalışan bir karayolunun üstünden geçen bir uçak pisti inşa ettik. Buna ek olarak Filipinler’deki beş bölgesel havalimanının işletme hakları ile ilgili ihalede ön yeterlilik aldık. Bu ihale sürecinin 2016 yılında sonuçlanmasını bekliyoruz. 2015 yılını %8 yolcu, %10 ciro, %13 FAVÖK artışıyla kapayarak sene başında koyduğumuz bu hedeflere arka arkaya üç yıl boyunca ulaşmış olduk. 2015 yılında %50 temettü oranı politikamıza uygun bir şekilde 306 milyon TL temettü dağıttık. 2016 yılı için ise Yönetim Kurulumuz 348 milyon TL temettü dağıtımını Genel Kurul onayına sunmaya karar verdi. %50’lik bir temettü dağıtım oranına denk gelen bu rakam aynı zamanda temettü ve büyümeyi dengeleyen “akıllı büyüme” politikamızın da açık bir göstergesi. Ülkemiz, çalışanlarımız ve müşterilerimiz için yarattığımız sosyal faydalar da yaptığımız işi değerlendirirken en az kârlılığımız kadar önemli. Sene içerisinde devlete 500 milyon avro tutarında kira, vergi ve sosyal güvenlik ödemesi yaptık. Çalışanlarımıza 200 milyon avro ödedik ve yolcu konforunu artırmak ve istihdam yaratmak için 88 milyon avro yatırım yaptık. Bir şirket gerçekten başarılı sayılmak için çalışanlarına hak ettiğini vermeli, onların gelişimlerine katkıda bulunmalı ve geleceğe yatırım yapmalıdır. TAV’ın ana amacı da bu tür başarılar peşinde koşmaktır. Bu düşünceyle bu sene de finansal başarılarımızı sosyal başarılarla taçlandırdık. 2016 yılında normal şartlar altında ciroda %7-9 arası, FAVKÖK’te %7-9 arası ve net kârda %10-12 arası artış bekliyoruz. Bu beklentilerimize etki edebilecek ana faaliyet riskleri, Tunus’ta yapılmakta olan üçlü görüşmelerden olumlu bir sonuç çıkmaması, jeopolitik gelişmeler nedeniyle Rus yolcu ve uçak sayılarında yaşanabilecek düşüşler, döviz kurlarında beklenmeyen oynaklıklar ve yolcu sayılarına etki edebilecek diğer beklenmeyen gelişmelerdir. Büyüme stratejimizin her üç sacayağında da dünya bizim için cazip fırsatlarla dolu. Tüm hissedarlarımıza, iş ortaklarımıza ve çalışanlarımıza TAV Havalimanları markasına güvenleri ve verdikleri emekleri için teşekkürlerimi sunarım. 17 İMTİYAZLAR GENEL GÖRÜNÜM Tür/ TAV Faaliyet Yolcu Ücreti/ Yolcu Ücreti/ Garanti İmtiyaz/ Havalimanı İşletim Süresi Payı Alanı Dış Hat İç Hat Yolcu Kira Bedeli İstanbul Atatürk Kira (Ocak 2021) %100 Terminal 2,5 avro (Transfer) 3 avro - 15 ABD doları 140 milyon ABD doları + KDV 0,6 milyon İç Hat , Yap-İşlet-Devret Ankara Esenboğa 15 avro 2,5 avro (YİD) (Mayıs 2023) %100 Terminal Menderes Kira (Aralık 2032) %100 Terminal (Transfer) 3 avro - 29 milyon avro+KDV(1) Gazipaşa Alanya Kira (Mayıs 2034) %100 Havalimanı 8 avro(2) 6 TL(2) - Milas-Bodrum Kira (Aralık 2035) %100 Terminal 15 avro 3 avro - avro+KDV(4) Tiflis YİD (Ocak 2027) %80(8) Havalimanı 22 ABD doları 6 ABD doları - - Batum YİD (Ağustos 2027) %76 Havalimanı 12 ABD doları 7 ABD doları - - İzmir Adnan (Transfer) 0,75 milyon Dış Hat 3 avro 2007+%5 artış - 15 avro 2,5 avro 50.000 ABD doları+KDV(3) 28,7 milyon 2010 ile 2047 YİD+İmtiyaz Monastır & Enfidha (Mayıs 2047) arasında ciro’nun %67 Havalimanı %100 Havalimanı %33 Havalimanı YİD+İmtiyaz Üsküp & Ohrid (Mart 2030) Medine YDİ+İmtiyaz (2037) 9 avro 1 avro - %11-26’sı 16,2 avro Ohrid - - Yıllık ciro’nun %4’ü(5) 80 SAR(6) - - %54,5(7) 17,5 avro Üsküp 2,0– 11,5 milyon avro YİD+İmtiyaz Zagreb (Nisan 2042) sabit %0,5 (2016) %15 Havalimanı 15 avro 7 avro - %61 (2042) değişken Tahakkuk esasına göre; 2015 yılında 13,5 milyon avro olan amortisman gideri, 2032 yılında 32,4 milyon avro olacaktır. Bunun yanı sıra, 2015 yılında 17,8 milyon avro olan finansman gideri 2032 yılında sıfıra inecektir. (2) Gazipaşa Alanya tarifesi 1 Ocak 2015 itibarıyla değişmiştir. (3) TAV Gazipaşa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. işletme süresinin sonuna kadar yıllık 50.000 ABD doları+KDV sabit ödeme yapacak olup her işletme yılının sonunda da net dönem kârının %65’ini DHMİ’ye kâr payı olarak ödeyecektir. (4) TAV Milas-Bodrum Havalimanı için ihale bedelinin %20’sini oluşturan 143 milyon avro Ağustos 2014 ‘de peşin olarak ödenmiştir. Milas-Bodrum Dış Hatlar Terminali 22 Ekim 2015 itibarıyla devralındı. (5) İmtiyaz kira bedeli, her iki havalimanını kullanan yolcu sayısı 1 milyona ulaşıncaya kadar yıllık brüt cironun %15’i olup, yolcu sayısı 1 milyonu aştığı zaman, bu oran yolcu sayısına bağlı olarak %4 ile %2 arasında değişecektir. (6) Giden ve gelen yolcunun her biri için 80 SAR yolcu başına ücret alınmaktadır. Yolcu başına ücret, üç yılda bir kümülatif Tüketici Fiyatı Endeksine göre artış gösterecektir. (7) İmtiyaz kira bedeli, inşaat bitiminin ardından iki yıl boyunca %27,3’e düşürülecektir. (8) Şubat 2015’te Şirket’in %4’ünü temsil eden hissesi 5,2 milyon ABD doları karşılığında satın alınmıştır. (1) 18 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 19 2015 YILI GELİŞMELERİ HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV Eurocontrol, Türkiye pazarında 2020’ye kadar %7 bileşik büyüme beklerken, DHMİ 2023’e kadar %9 büyüme beklemektedir. TÜRKIYE TOPLAM YOLCU SAYISI (MİLYON) %9 350 İstikrarlı büyümesini 2015 yılında da sürdüren Türkiye havacılık sektörü, 2015 yılında 181 milyon yolcu sayısına ulaşarak %9 oranında büyüme gerçekleşmiştir. 170 İÇ HATLAR DIŞ HATLAR TOPLAM B: BEKLENEN 226 181 166 149 130 118 2009 20 96 91 180 80 59 52 86 51 2010 115 73 44 41 204 66 103 86 84 192 58 2011 65 2012 97 101 107 110 76 2013 2014 2015 2016B 2017B 2018B 2023B TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Boeing dünya havayolu trafiğinde önümüzdeki 20 yılda %4,9 bileşik büyüme beklerken, Airbus aynı dönem için %4,6’lık bir bileşik büyüme öngörüsüne sahiptir. TÜRKIYE TOPLAM YOLCU SAYISI (MİLYON) %14 181 2002/2015 yılları arası Türkiye bileşik yıllık büyüme oranı (BYBO) Kaynak: DHMİ 166 149 İÇ HATLAR 84 80 DIŞ HATLAR TOPLAM 130 118 103 79 65 57 45 34 25 34 34 70 44 86 73 66 59 52 97 44 86 76 38 65 58 36 51 31 25 31 32 2006 2007 36 41 21 9 9 2002 2003 14 2004 2005 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 21 2015 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV TAV HAVALİMANLARI TOPLAM YOLCU TRAFİĞİ (MİLYON) %8 TAV Havalimanları 2015 yılı Toplam Yolcu Trafiği %8 artarak 102 milyon olarak gerçekleşmiştir. %11 TAV Havalimanları 2015 yılı İç Hatlar Yolcu Trafiği %11 artarak 44,9 milyon olarak gerçekleşmiştir. %6 102,5 94,9 TAV Havalimanları 2015 yılı Dış Hatlar Yolcu Trafiği %6 artarak 57,6 milyon olarak gerçekleşmiştir. 57,6 54,6 83,6 47,4 71,7 40,9 52,6 47,6 32,0 29,3 44,9 40,4 36,2 30,8 18,3 20,6 İÇ HATLAR DIŞ HATLAR TOPLAM 2010 22 2011 2012 2013 2014 2015 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Türkiye ticari uçuş sayısı 2015 yılsonu itibarıyla 1,2 milyona ulaşmış, 2002/2015 yılları arasında yıllık bileşik büyüme oranı ise %11 olmuştur. TÜRKIYE TOPLAM TICARI UÇUŞ SAYISI (BIN) %11 2002/2015 yılları arası Türkiye bileşik yıllık büyüme oranı (BYBO) Kaynak: DHMİ İÇ HATLAR DIŞ HATLAR 1.255 TOPLAM 1.160 1.059 947 585 554 505 892 809 693 615 523 306 463 433 400 653 353 675 316 606 472 554 261 389 321 205 459 320 409 151 112 113 208 207 2002 2003 308 239 2004 483 266 262 2005 2006 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2007 338 340 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 23 2015 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV TAV Havalimanları 2015 yılı Toplam Ticari Uçuş Trafiği %6 artarak 780 bin olarak gerçekleşmiştir. TAV HAVALİMANLARI TOPLAM TİCARİ UÇUŞ SAYISI (BİN) %6 780 734 459 433 649 375 570 331 447 416 369 229 376 279 267 237 319 302 181 320 274 239 139 140 149 168 139 İÇ HATLAR DIŞ HATLAR TOPLAM 2007 24 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Trafik Beklentileri DÜNYA HAVAYOLU TRAFİĞİ (TRİLYON RPK) Türk havayolu trafiğinin gelecek 10 yıl içerisinde iki katına çıkması beklenmektedir. 16 14 13 12 11 10 09 Dünya havayolu trafiğinin gelecek 20 yıl içerisinde iki katına çıkması beklenmektedir. • Boeing, dünya havayolu trafiğinde 2015-2034 yılları arasında %4,9 Bileşik Yıllık Büyüme (BYB) öngörmektedir. • Airbus 2014-2024 yılları arasında %5,2, 2024-2034 yılları arasında ise %4,0 (BYB) oranında büyüme beklemektedir. *Kaynak: Airbus Global Pazar Tahminleri 2015, Boeing Mevcut Pazar Görünümü Airbus GMF 2015 15 2014 – 2024 +%5,2 2024 – 2034 +%4,0 2014 – 2034 +%4,6 08 07 Hava trafiği her 15 yılda ikiye katlanıyor. 06 05 04 Bu durumun gelecek 15 yılda da gerçekleşmesi beklenmektedir. 03 02 01 0 1974 1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014 2019 2024 2029 2034 Kaynak: ICAO, Airbus GMF 2015 Türk havayolu trafiğinin gelecek 10 yıl içerisinde iki katına çıkması beklenmektedir. • Eurocontrol, Türkiye için 2020 yılına kadar %7 BYB beklerken, Devlet Hava Meydanları (DHMİ), 2023 yılına kadar %9 BYB öngörmektedir. *Kaynak: Eurocontrol, DHMİ KAYNAĞINA GÖRE YOLCU TRAFİĞİ (RPK) 100 90 80 Türkiye’deki başlıca havayollarının yeni uçak siparişleri artarak devam etmektedir. • Türk Hava Yolları uçak sayısını 2020 yılı itibarıyla 402’ye çıkarmayı planlamaktadır. • Pegasus uçak sayısını 2020 yılı itibarıyla 100’e çıkarmayı planlamaktadır. *Kaynak: THY Sunumu (Ocak 2016), Pegasus Sunumu (Kasım 2015) • Atatürk Havalimanı dış hat koltuk kapasitesinin 2016 yılında %11 artması beklenmektedir (2015 yılı dış hat koltuk kapasitesi artışı da %11’di). %32 Gelişmiş-Gelişmekte %34 %43 Gelişmiş-Gelişmiş %30 %25 Gelişmekte-Gelişmekte +%5,0 70 60 50 40 +%2,6 30 20 10 Atatürk Havalimanı’nda 2016 yılı için %11 dış hat koltuk kapasite artışı beklenmektedir. 2014–2034 YILLIK ORTALAMA BÜYÜME %36 +%6,6 0 GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER HEM KALKIŞ HEM DE VARIŞ NOKTASI AÇISINDAN DÜNYA YOLCU TRAFİĞİNDE DAHA FAZLA PAYA SAHİP OLACAK. Kaynak: Airbus GMF 2015 Gelişmiş Ülkelerden Gelişmekte Olan Ülkelere Uçuş: %32’den %34’e çıkması bekleniyor. Gelişmiş Ülkelerden Gelişmiş Ülkelere Uçuş: %43’ten %30’a inmesi bekleniyor Atatürk Havalimanı’nda genişleme çalışmaları tamamlanmaktadır. • Dış Hatlar Terminali’nin kapasitesi, genişleme çalışmaları ile birlikte artırılmaktadır. • Atatürk Havalimanı uçak park alanı kapasitesi DHMİ’nin yaptığı yatırımla birlikte 102’den 145’e çıkarılmıştır. *Kaynak: DHMİ, Ulaştırma Bakanlığı TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Gelişmekte Olan Ülkelerden Gelişmekte Olan Ülkelere Uçuş: %25’ten %36’ya çıkması bekleniyor DÜNYA YOLCU TRAFİĞİ GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE DOĞRU BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR. • Önümüzdeki 20 yıl içinde yolcu trafiğinin gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru genişlemeye devam etmesi bekleniyor. 2034 yılında yolcu trafiğinin %70’ten fazlası gelişmekte olan ülkeler arasında gerçekleşecek. 25 2015 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV Hava hizmetlerinin gelişimine paralel olarak, havayolları giderek daha büyük uçaklar kullanmaktadır. Son 10 yılda, uçuş başına koltuk sayısı %20 oranında artmış olup yetmişli yıllardan bu yana gerçekleşen en yüksek 10 yıllık artıştır. GÖVDELER GENIŞLIYOR! Havacılıkta yaşanan gelişmelere paralel olarak, havayolu firmaları daha geniş gövdeli uçaklar kullanmaya başladı. Son 10 yıl içerisinde uçak başına yolcu koltuk kapasitesi %20 oranında arttı. Orta Doğu’daki havayollarının ortalama yolcu koltuk kapasitesi Kuzey Amerika’daki havayollarının iki katından daha fazla seviyededir. DAHA FAZLA TRAFİK, DAHA BÜYÜK UÇAK Hava hizmetlerinin gelişimine paralel olarak, havayolları giderek daha büyük uçaklar kullanmaktadır. Son 10 yılda, uçuş başına koltuk sayısı %20 oranında artmış olup yetmişli yıllardan bu yana gerçekleşen en yüksek 10 yıllık artıştır. 208 Ortalama bir uçak boyutu havayolunun faaliyet gösterdiği bölgeye göre büyük değişiklik göstermektedir. Orta Doğu bölgesi uçakları, uçuş başına ortalama 208 koltuk ile genel olarak en büyük uçaklardır. Yelpazenin diğer ucunda ağırlıklı olarak yurt içi ve bölgeler arası uçuşlarda kullanılan 102 ve 88 koltuk adediyle Kuzey ve Orta Amerika gelmektedir. 183 154 155 Çin Hindistan Kıta Altı 148 130 120 122 Pasifik Afrika 133 102 88 Daha büyük uçak 2004’TEN BU YANA +%20 UÇUŞ BAŞINA KOLTUK AVRUPA UÇAK BOYUTU: 1,5X KUZEY AMERIKA UÇAK BOYUTU Orta Kuzey Amerika Amerika 26 Latin Amerika BDT Avrupa Asya Orta Doğu TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Faaliyet Gösterdiğimiz Alanlara Ait Makro Veriler* TÜRKIYE TUNUS SUUDI ARABISTAN MAKEDONYA LETONYA GÜRCISTAN HIRVATISTAN Ülke Gösterge Birim Ölçek 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 57,8 57,1 48,9 50,0 52,2 54,9 57,9 61,4 13.569 13.473 11.551 11.813 12.321 12.965 13.680 14.490 2,2 -0,2 -0,4 1,1 1,4 1,9 2,2 2,2 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Birim Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon 4,3 4,2 4,2 4,2 4,2 4,2 4,2 4,2 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 16,1 16,5 13,8 14,3 15,7 17,1 18,6 20,3 Birim 4.267 4.434 3.720 3.880 4.271 4.652 5.074 5.539 -0,5 3,1 3,7 5,0 4,5 4,0 4,0 4,0 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon 3,8 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 30,8 32,0 27,8 29,3 31,4 33,7 36,0 38,8 15.126 15.730 13.729 14.496 15.596 16.779 17.981 19.454 0,0 0,7 0,4 1,8 2,3 2,2 2,0 2,0 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Birim Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 10,8 11,3 10,1 10,6 11,2 11,9 12,7 13,7 Birim 5.215 5.481 4.867 5.088 5.380 5.713 6.091 6.554 2,8 -0,1 0,1 1,3 1,8 1,9 2,0 2,0 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 744,3 746,2 632,1 643,2 694,5 749,2 799,8 848,6 Birim 24.816 24.252 20.139 20.093 21.269 22.494 23.541 24.488 3,5 2,7 2,1 2,3 2,9 2,9 2,9 2,9 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon 30,0 30,8 31,4 32,0 32,7 33,3 34,0 34,7 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 47,0 48,6 44,3 44,6 45,6 47,0 50,2 53,5 Birim 4.317 4.422 3.985 3.972 4.024 4.100 4.336 4.580 5,8 4,9 5,0 4,0 3,9 3,9 3,8 3,8 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon 10,9 11,0 11,1 11,2 11,3 11,5 11,6 11,7 Gayri Safi Milli Hasıla, Cari Fiyatlar ABD Doları Milyar 823,0 798,3 722,2 721,2 761,4 804,6 851,8 905,8 Birim 10.821 10.381 9.290 9.180 9.594 10.037 10.524 11.088 7,5 8,9 7,4 7,0 6,5 6,5 6,5 6,5 76,1 76,9 77,7 78,6 79,4 80,2 80,9 81,7 Kişi Başı Gayri Safi Milli ABD Doları Hasıla, Cari Fiyatlar Enflasyon, ortalama % Değişim Nüfus Kişi Milyon * IMF Dünya Ekonomik Görünümü, Ekim 2015 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 27 2015 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) açıkladığı verilere göre; Türkiye’deki havalimanlarını kullanan toplam yolcu sayısı 2015 yılında 2014 yılına göre %9 oranında artış göstererek, 181 milyon seviyesine ulaşmıştır. Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) açıkladığı verilere göre; Türkiye’de havalimanlarında iniş kalkış yapan toplam ticari uçak sayısı 2015 yılında 2014 yılına göre %8 oranında artış göstererek 1,3 milyona ulaşmıştır. TAV Havalimanları’nın Türkiye’de işletmesini üstlendiği havalimanları olan İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir A. Menderes, Milas-Bodrum ve Gazipaşa Alanya Havalimanları’nın toplam yolcu sayısının, Türkiye’deki havalimanlarının toplam yolcusuna oranı 2014 yılıyla aynı seviyede %49 olarak gerçekleşmiştir. TAV Havalimanları’nın Türkiye’de işletmesini üstlendiği havalimanları olan İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Milas-Bodrum ve Gazipaşa Alanya Havalimanlarına iniş-kalkış yapan toplam ticari uçak sayısının, Türkiye’deki havalimanlarına inişkalkış yapan toplam uçak sayısına oranı 2014 yılı ile aynı seviyede %51 olarak gerçekleşmiştir. TÜRKIYE YOLCU TRAFIĞI (MILYON) TÜRKIYE TICARI UÇAK TRAFIĞI (BIN) 2013 2014 2013 2015 2015 160 140 25 20 120 100 15 80 10 60 40 5 20 0 0 Oca 28 2014 Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Arl Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Arl TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU FİNANSAL GELİŞMELER 2015 yılında 605 milyon TL net kâr elde eden TAV, hisse başına brüt 0,9567243 TL, toplamda 348 milyon TL temettü dağıtmayı Genel Kurul onayına sunacaktır. Özet Gelir Tablosu (milyon TL) 2014 2015 % Ciro 2.798 3.612 %29 Brüt Kâr 1.098 1.355 %23 964 1.307 %36 -227 -490 %116 Vergi Öncesi Kâr 773 846 %9 Net Kâr 621 605 %-3 FAVÖK 1.179 1.565 %33 FAVKÖK 1.573 1.966 %25 Esas Faaliyet Kârı Finansman Giderleri %29 TAV Havalimanları 2015 yılı konsolide cirosu bir önceki yıla göre %29 artarak 3.612 milyon TL’ye ulaşmıştır. *İnşaat gelirleri hariç *İnşaat gelirleri hariçtir. KONSOLIDE CIRO* (MILYON TL) 2013 2.245 2014 2.798 2015 3.612 FAVÖK (MILYON TL) Özet Bilanço (milyon TL) 2014 2015 % Dönen Varlıklar 2.562 2.921 %14 969 2.859 %195 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 3.512 5.969 %70 Toplam Varlıklar 7.466 10.506 %41 Uzun Vadeli Yükümlülükler 4.393 5.062 %15 Toplam Yükümlülükler 5.362 7.922 %48 2013 880 Özkaynaklar 2.103 2.585 %23 2014 1.179 2015 2014 2015 % 1.565 Dönem Başı Nakit Bakiyesi 283 156 %-45 Faaliyetlerden elde edilen Net Nakit 665 2.974 %347 Yatırım Faaliyetlerinde Kullanılan Net Nakit -555 -2.305 %315 Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit -225 -133 %-41 156 673 %331 Kısa Vadeli Yükümlülükler Özet Konsolide Nakit Akım Tablosu (milyon TL) Dönem Sonu Nakit Bakiyesi Finansal Rasyolar 2014 2015 Cari Oran 2,64 1,02 Likidite Oranı 2,62 1,01 Dönen Varlıklar/Toplam Varlıklar 0,34 0,28 Kısa Vadeli Yükümlülükler/Toplam Yükümlülükler 0,13 0,27 Toplam Yükümlülükler/Toplam Varlıklar 0,72 0,75 Özsermaye Kârlılığı %30 %23 %8 %6 Aktif Kârlılığı TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU %33 TAV Havalimanları’nın 2015 yılı FAVÖK’ü bir önceki yıla göre %33 artarak 1.565 milyon TL’ye ulaşmıştır. TEMETTÜ DAĞITIMI (MILYON TL) %14 TAV Havalimanları 2015 yılı temettü dağıtımı Genel Kurul onayı sonrasında bir önceki yıla göre %14 artarak 348 milyon TL olarak gerçekleştirilecektir. 2013 199 2014 306 2015 348 29 2015 YILI GELİŞMELERİ 2015 YILINDAKİ YATIRIMLAR ÖDÜLLER VE BAŞARILAR İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali genişletme çalışmalarında son aşamaya gelinmiştir. İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminaline sekiz köprü, 13 otobüs kapısı ve yeni ticari alanlar ile otopark kapasitesini artıracak genişleme projesinde son aşamaya gelinmiştir. Yatırımlar (Milyon TL) 2014* 2015 Havalimanı İşletim Hakkı Yatırımları 443 2.091 Maddi Duran Varlık Yatırımları 155 190 6 7 604 2.287 Maddi Olmayan Duran Varlık Yatırımları Toplam * Yıl içerisinde yapılan muhasebe politikası değişikliklerinin etkileri düzeltilmemiştir. 30 • TAV Havalimanları Holding Borsa İstanbul tarafından 2014 yılında başlatılan ve 2015 yılında yapılan yeniden değerleme neticesinde, kurumsal sürdürülebilirlik performansları üst seviyede olan şirketlerin paylarından oluşan BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde (Endeks) Kasım 2015 - Ekim 2016 döneminde yer alacak şirketler arasında yer aldı. • Extel Surveys tarafından tüm dünyadan yaklaşık 18 bin kişinin değerlendirmesiyle gerçekleştirilen “Avrupa Yatırımcı İlişkileri Anketi”nde; yatırımcı ilişkileri alanında Türkiye’nin “en iyi şirketi”, aynı zamanda Avrupa ulaştırma sektöründe ise en iyi yedinci şirket olarak seçildi. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener Türkiye’nin “en iyi CEO”su, Finans Başkan Yardımcısı Burcu Geriş “en iyi CFO”su ve Yatırımcı İlişkileri Direktörü Nursel İlgen de “en iyi yatırımcı ilişkileri profesyoneli” olurken Avrupa ulaştırma sektöründe ise altıncı sırada yer aldı. Yatırımcı İlişkileri Müdürü olarak görev yapan Besim Meriç ve Ali Özgü Caneri de Türkiye’deki “en iyi yatırımcı ilişkileri profesyoneli” dalında sırasıyla ikinci ve üçüncü oldu. • TAV Havalimanları Kurumsal İletişim Direktörü Bengi Vargül, Advertising Age ve MediaCat’in üçüncüsünü düzenlediği “Women to Watch: Fark Yaratan Kadın Liderler Zirvesi” listesinde Türkiye’nin “en başarılı kadın iletişim-itibar yönetimi lideri” olarak yer aldı ve Türkiye’de başarı hikâyeleriyle örnek olan 14 kadın lider arasında gösterildi. • TAV Grubu CEO’su Sani Şener, endüstrinin prestijli yayınlarından Construction Week tarafından hazırlanan ve inşaat sektöründe Körfez Bölgesi’nin en etkili 100 iş insanının açıklandığı listede 10. sırada yer aldı. Şener, 2015 yılının listesinde ilk 10’da yer alan tek Türk iş insanı oldu. • 1,2 milyar ABD doları yatırımla inşa edilen yeni terminaliyle öne çıkan Medine Havalimanı, dünya havacılık endüstrisinin prestijli etkinliklerinden Routes Pazarlama Ödülleri’nde “Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesi” havalimanları 4 - 20 milyon yolcu kategorisinde “en iyi havalimanı” seçildi. • TAV Havalimanları Holding, kalite güvence değerlendirmesini başarıyla tamamlayarak Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün “İç Denetim Farkındalık Ödülü”nü kazandı. • TAV Esenboğa Genel Müdürü Nuray Demirer, Havacılık Emniyet Kurumu’nun düzenlediği ve Türk Hava Kurumu Üniversitesi’nin ev sahipliği yaptığı törende “Havacılığın Altın Kadınları Ödülü”ne layık görüldü. • Uluslararası bilişim profesyonellerini ağırlayan IDC Türkiye CIO Zirvesi 2015’te TAV Havalimanları Holding CIO’su ve aynı zamanda TAV Bilişim Hizmetleri Genel Müdürü Binnur Güleryüz Onaran “Türkiye’nin en iyi CIO’su” seçildi. Zirvede, TAV Bilişim ayrıca Suudi Arabistan’ın Medine Havalimanı bilişim sistemlerine yönelik projesiyle “en iyi IT yönetim projesi” ve “en iyi değişim yönetimi projesi” kategorilerinde de ödüllendirildi. • TAV Havalimanları, Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) tarafından bu yıl beşincisi düzenlenen ödüllerde “Yönetim Kurulu” kategorisinde en yüksek nota sahip şirket ödülünü aldı. TAV ayrıca, Beşinci Kurumsal Yönetim Ödülleri’nde “en yüksek kurumsal yönetim derecelendirme notuna sahip şirketler” arasında üçüncü sırada gösterildi. • TAV Havalimanları, TÜYİD’in düzenlediği Yatırımcı İlişkileri Zirvesi’nden üç ödülle döndü. TAV, “en iyi faaliyet raporu” kategorisinde ilk sırada yer alırken, “en iyi internet sitesi” ve “finansal sonuçların paylaşımı” alanında en iyi şirket” kategorilerinde de ikinci oldu. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2015’TE ÖNE ÇIKANLAR TAV Havalimanları Holding’in iştiraklerinden ATÜ Turizm İşletmeciliği A.Ş. (ATÜ), ABD’nin Teksas Eyaleti’ndeki Houston George Bush Havalimanı’nda yer alan gümrüksüz satış mağazalarının 10 yıl süreyle işletme hakkını kazandı. ŞUBAT 06.02.2015, TAV Urban Gürcistan Hisse Alımı: TAV Havalimanları Holding’in sermayesine %76 oranında sahip olduğu TAV Urban Gürcistan LLC şirketinde, Aeroser International Holding Ltd.’nin sahip olduğu ve Şirket sermayesinin %4’ünü temsil eden hisseler 5,2 milyon ABD doları karşılığında satın alınmıştır. Söz konusu hisselerin alış bedeli pazarlık yöntemi ile belirlendi. Hisse devri sonrasında TAV Havalimanları Holding’in TAV Urban Gürcistan LLC şirketindeki ortaklık oranı %76’dan %80’e yükselmiş olup, %24 paya sahip olan Aeroser International Holding’in payı ise %20’ye geriledi. 19.02.2015, 2014 yılına ilişkin Kâr Payı Dağıtımı: Şirket Yönetim Kurulu, 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 0,8425 TL (%84,25) olmak üzere toplam brüt 306.052.855 TL nakit temettünün, 5 Mayıs 2015 tarihinde başlanarak dağıtılmasını Genel Kurul’un onayına sunmaya karar verdi. OCAK 27.01.2015, Bağımsız Yönetim Kurulu Adayları: Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 26 Ocak 2015 tarihli yazısında; Bağımsız Yönetim Kurulu Üye Adayları olarak görüşe sunulan Sn. Didar Sevdil Yıldırım, Sn. Tayfun Bayazıt, Sn. Jérome Paul Jacques Marie Calvet ve Sn. Necmi Rıza Bozantı hakkında herhangi bir olumsuz görüş bildirilmemesine karar verildiği hususu Şirket’e iletildi. Bu çerçevede, 18 Aralık 2014 tarihli özel durum açıklamamızda belirttiğimiz üzere, SPK II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’ne uygun olarak, yukarıda belirtilen Üyeler, yapılacak ilk Genel Kurul’da Bağımsız Yönetim Kurulu Üye Adayları olarak ortakların onayına sunuldu. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 19.02.2015, Bağımsız Denetim Şirketi Seçimi: Denetimden Sorumlu Komite tarafından da önerildiği üzere, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuatı uyarınca belirlenen esaslara uygun olarak, Şirket’in 2015 yılı hesap dönemindeki finansal raporlarının denetlenmesi ile bahsi geçen kanunlardaki ilgili düzenlemeler kapsamındaki diğer faaliyetleri yürütmek üzere Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.’ nin (Ernst&Young Global Limited’in üye şirketidir) bağımsız denetim kuruluşu ve denetçi olarak seçilmesi hususunun Genel Kurul’un onayına sunulmasına oybirliği ile karar verildi. 27.02.2015, 2014 Yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı: TAV Havalimanları Holding’in 2014 yılına ait Pay Sahipleri Olağan Genel Kurul Toplantısı 30 Mart 2015 Pazartesi günü saat 14:00 ‘da Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali, A Kapısı - VIP yanı TAV Yönetim Merkezi, Yeşilköy, İstanbul, adresinde bulunan TAV Akademi (A) Salonu’nda yapılmasına karar verildi. 31 2015 YILI GELİŞMELERİ > 2015’TE ÖNE ÇIKANLAR MAYIS 11.05.2015, Komite Üye Değişiklikleri: Şirket’in 11 Mayıs 2015 tarihli Yönetim Kurulu Toplantısı’nda alınan karar gereğince, Kurumsal Yönetim Komitesi’nde görev yapan Sn. Edward Arkwright ve Riskin Erken Tespiti Komitesi’nde görev yapan Sn. Augustin de Romanet yerine Sn. Julien Pierre Coffinier’in seçilmesine karar verildi. Diğer Yönetim Kurulu Komiteleri olan Aday Gösterme ve Denetimden Sorumlu Komite’de herhangi bir üye değişikliği olmamıştır. TAV Havalimanları Holding Kurumsal Yönetim ve Riskin Erken Tespiti Komiteleri aşağıdaki şekilde şekillenmiştir: Kurumsal Yönetim Komitesi Başkan: Tayfun Bayazıt Üyeler: Augustin de Romanet Sevdil Yıldırım Julien Pierre Coffinier Ali Haydar Kurtdarcan Pelin Akın Nursel İlgen MART 27.03.2015, Houston George Bush Havalimanı Gümrüksüz Satış İhalesi: TAV Havalimanları Holding’in iştiraklerinden ATÜ Turizm İşletmeciliği A.Ş. (ATÜ), ABD’nin Teksas Eyaleti’ndeki Houston George Bush Havalimanı’nda yer alan gümrüksüz satış mağazalarının 10 yıl süreyle işletme hakkını kazandı. 2014 yılında yaklaşık 41 milyon yolcuya hizmet veren havalimanında işletmeye konu olan toplam gümrüksüz satış bölgesi 700 m2’lik alanı kapsamaktadır. 30.03.2015, 2014 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı: 2014 yılına ilişkin Olağan Genel Kurul Toplantısı, 2015 Pazartesi günü saat 14:00 ‘da Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali, A Kapısı - VIP yanı TAV Yönetim Merkezi, Yeşilköy, İstanbul, adresinde bulunan TAV Akademi (A) Salonu’nda gerçekleşti. 32 Riskin Erken Tespiti Komitesi Başkan: Jerome Calvet Üyeler: Laurent Galzy Necmi Rıza Bozantı Julien Pierre Coffinier Ali Haydar Kurtdarcan Selim Akın 29.05.2015, LaGuardia Uluslararası Havalimanı İhalesi: Port Authority of New York and New Jersey (PANYNJ) tarafından yapılan kapsamlı değerlendirmeler sonrasında, TAV Havalimanları Holding ile birlikte Aéroports de Paris (ADP) Management, Goldman Sachs (GS Global Infrastructure Partners II, L.P. ve GS International Infrastructure Partners II, L.P.), Tutor Perini Corporation, Ove Arup & Partners PC ve Kohn Pederson Fox Associates PC ortak girişim grubunun oluşturduğu konsorsiyumun, Amerika Birleşik Devletleri’nin New York şehrinde bulunan “LaGuardia Uluslararası Havalimanı Ana Terminali Dizayn/ yapım/finans/işletim ve bakım&onarımı kapsayan Yeniden İnşası Projesi” ihalesinde tercih edilen taraf (“preferred bidder”) olmadığı öğrenildi. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU izni bulunan derecelendirme kuruluşu SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” tamamlandı. 21 Ağustos 2014 tarihinde açıklanmış olan 94,15 (10 üzerinden 9,41) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirket’in kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 21 Ağustos 2015 tarihi itibarıyla 95,19 (10 üzerinden 9,52) olarak yukarı yönlü revize edildi. Kurumsal yönetim derecelendirme notunun alt başlıklar itibarıyla dağılımı aşağıda verilmektedir. TEMMUZ Medine Havalimanı yeni terminal binası hizmete açıldı: Medine Havalimanı yeni terminal binası yapılan testlerin başarıyla tamamlanmasını müteakiben Suudi Arabistan kralı Salman tarafından hizmete açıldı. AĞUSTOS 17.08.2015, Filipinler’de bulunan Bölgesel Havalimanları’nın İhalesi: TAV Havalimanları Holding ile birlikte Aéroports de Paris’in (ADP) iştiraki Aéroports de Paris Management (“ADPM”) ve Metro Pacific Investments Corporation (“MPIC”) ortak girişim grubunun oluşturduğu konsorsiyum, Filipinler’de bulunan Bacolod-Silay, Iloilo, Davao, Laguindingan ve New Bohol-Panglao (Tagbilaran) bölgesel havalimanlarının işletim ve Bakım & Onarım hakkını içeren ve kamu özel sektör ortaklığı kapsamında düzenlenen ihaleye ön yeterlilik için başvuru yaptı. Konsorsiyumda ADPM ile birlikte TAV Havalimanları Holding’in payı %40 oranında olup, kalan %60’lık pay MPIC grubuna aittir. İhaleye konu olan beş havalimanı, 2014 yılı itibarıyla yaklaşık 9 milyon yolcuya hizmet verdi. Konsorsiyum üyeleri, ilerleyen dönemlerde Filipinler’de düzenlenmesi muhtemel diğer havalimanı özelleştirmesi projelerinde de birlikte hareket etme kararı aldı. Alt Kategoriler Pay Sahipleri Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık Menfaat Sahipleri Yönetim Kurulu Toplam Ağırlık 0,25 0,25 0,15 0,35 1,00 Alınan Not 94,94 96,58 98,78 92,83 95,19 SAHA tarafından yayınlanan Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporu, TAV Havalimanları Holding’in www.tavyatirimciiliskileri.com adresindeki web sitesinde yayınlanacaktır. EYLÜL 21.09.2015, Filipinler’de bulunan bölgesel havalimanları için ön yeterlilik alınması: Şirket’in 17 Ağustos 2015 tarihli özel durum açıklamasında, TAV Havalimanları Holding ile birlikte Aéroports de Paris’in (ADP) iştiraki Aéroports de Paris Management (“ADPM”) ve Metro Pacific Investments Corporation (“MPIC”) ortak girişim grubunun oluşturduğu konsorsiyumun, Filipinler’de bulunan Bacolod-Silay, Iloilo, Davao, Laguindingan ve New Bohol-Panglao (Tagbilaran) bölgesel havalimanlarının işletim, bakım ve onarım hakkını içeren ve kamu özel sektör ortaklığı kapsamında düzenlenen ihaleye ön yeterlilik için başvuru yaptığı duyurulmuştu. TAV Havalimanları Holding’in dahil olduğu konsorsiyum, söz konusu ihalede ön yeterlilik almıştır. 21.08.2015, Kurumsal Yönetim Derecelendirme: Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 33 2015 YILI GELİŞMELERİ > 2015’TE ÖNE ÇIKANLAR 2015’İN ARDINDAN TAV Havalimanları Holding’in işlettiği İstanbul Atatürk Havalimanı, Avrupa’da yolcu sayısında ilk kez 2015 yılında üçüncü sıraya yükseldi. Atatürk Havalimanı’na 2015 yılında yolcu sayısı %8,2 artış ile 61 milyon 323 bin kişiye ulaştı. Böylece, Atatürk Havalimanı yolcu sayısında Frankfurt ve Amsterdam havalimanlarını da geride bırakarak üçüncü sıraya yükseldi. BTA, yurt dışındaki büyüme atağına Umman Maskat Havalimanı ile devam ediyor. Şirket Maskat Havalimanı’nın yiyecek-içecek alanlarının 10 yıllığına işletmesi için açılan ihalede tercih edilen marka oldu. Şirketimiz bağlı ortaklıklarından BTA Yiyecek İçecek Hizmetleri A.Ş.’nin, Umman’ın başkenti Maskat’ta bulunan Yeni Muscat Uluslararası Havalimanı’nda yer alan yiyecek içecek alanlarının işletme hakkı ihalesinde, tercih edilen firma olduğu açıklanmıştır. İşletme süresi 2017 yılında başlamak üzere 10 yıllık süreyi içermektedir. 2015 yılına ilişkin kâr dağıtım önerisi Hissedarlarımıza 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 0,9567243 TL (%95,67243) olmak üzere toplam brüt 347.560.013 TL nakit temettü ödenmesinin yapılacak ilk Genel Kurul’da ortakların onayına sunulmasına karar verildi. Yönetim Kurulu Üye değişikliği Emeklilik nedeniyle görevinden ayrılan Sayın Laurent Galzy’in kalan görev süresini tamamlayıncaya kadar görev yapmak üzere Yönetim Kurulu Üyeliği’ne Sayın Patrick Jeantet seçilmiştir. EKİM Gazipaşa-Alanya Havalimanı Pist Uzatımı: Gazipaşa-Alanya havalimanı pisti uzatılarak 2.350 metreye çıkarıldı. Bu çalışma neticesinde, Türkiye’de ilk defa çalışan bir karayolunun üstünden geçen bir uçak pisti inşa edilmiş oldu. Milas-Bodrum Havalimanı Dış Hatlar Terminali devralındı: Şirket, 2014 Temmuz’unda İç Hatlar Terminali’ni devraldığı MilasBodrum Havalimanı’nın Dış Hatlar Terminali’ni de Ekim ayında devralındı. 34 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU YATIRIMCI İLİŞKİLERİ VE BİST PERFORMANSI Hisse Performansı “TAVHL” hisse koduyla Borsa İstanbul’da işlem gören Şirket hisseleri, 2015 yılı içinde en düşük 17,21 TL, en yüksek 24,50 TL seviyesini görmüştür. Şirket hisseleri 2015 yılında nominal olarak %-1, endeksin ise %18 üzerinde getiri sağlamıştır. Kurumsal Yönetim Derecelendirme Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan derecelendirme kuruluşu SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” tamamlanmıştır. Yatırımcı İlişkileri TAV Yatırımcı İlişkileri’nin (TAV Yİ) temel görevi, TAV Havalimanları Holding tarafından çıkarılmış sermaye piyasası enstrümanlarının adil değerleri üzerinden işlem görmesini sağlamaktır. Bu hedefi gerçekleştirmek için, TAV Havalimanları hisselerinin seyri hakkında farklı sermaye piyasası aktörlerine kapsamlı ve tam doğru bilgi vermek maksadıyla TAV Yİ bir dizi yatırımcı ilişkileri aracı kullanmaktadır. TAV Yİ aynı zamanda Şirket’in, sermaye piyasalarıyla ilgili yasal düzenlemelerden kaynaklanan yükümlülüklerine tam olarak uymasını sağlamaktadır. TAV Yİ ayrıca şirketin en yüksek kurumsal yönetim standartlarını benimsemesini sağlamak maksadıyla, ilgili tüm paydaşlarının koordinasyonunu sağlamaktadır. Günlük faaliyetlerinde TAV Yİ’nin, benimsediği dört temel ilke şunlardır: doğruluk, adillik, sürat ve pro-aktiflik. Doğruluk TAV Yatırımcı İlişkileri, sermaye piyasaları aktörleriyle paylaşılan tüm bilgilerin iyi araştırılmış, tam doğru ve kapsamlı olması hususuna özen göstermektedir. TAV Yatırımcı İlişkileri için tam doğru ve kapsamlı bilgi akışı şirket ve sermaye piyasaları aktörleri arasındaki güvenin tesis edilmesi açısından en önemli husustur. Adillik TAV Yatırımcı İlişkileri tüm sermaye piyasaları aktörlerinin, yaptıkları işlemlere (alım/satım) ve birbirlerine kıyasla büyüklüklerine bakmaksızın “aynı” bilgiyi almaları için gayret sarf etmektedir. 21 Ağustos 2014 tarihinde açıklanan 94,15 (10 üzerinden 9,41) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirket’in kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 21 Ağustos 2015 tarihi itibarıyla 95,19 (10 üzerinden 9,52) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir. Kurumsal yönetim derecelendirme notunun alt başlıklar itibarıyla dağılımı aşağıda verilmektedir. Alt Kategoriler Pay Sahipleri Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık Menfaat Sahipleri Yönetim Kurulu Toplam TAV Yatırımcı İlişkileri İletişim Tel.: +90 212 463 30 00/21202122-2123-2124 Faks: +90 212 465 31 00 Yatırımcı İlişkileri İnternet sitesi: http://ir.tav.aero Twitter: @irTAV Facebook: /irTAV Adres: İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali (A Kapısı - VIP Yanı) 34149 Yeşilköy/İstanbul ROADSHOW VE KONFERANS 20 Sürat TAV Yatırımcı İlişkileri sermaye piyasalarında bilginin bir zaman boyutu da olduğunun ve de hızlı bilginin yavaş bilgiye kıyasla üstünlüğünün bilincindedir. Bu bilinçle, TAV Yİ tüm bilgi taleplerine süratle yanıt vermek için gayret göstermektedir. Pro-Aktiflik TAV Yatırımcı İlişkileri Şirket ve Şirket’in ekonomik ve yasal işleyişi hususlarında bir gözetmen konumunda yatırımcı sorularını, yasal ve kurumsal yönetimle ilgili konuları, sermaye piyasaları aktörleri ve hissedarlar tarafından ileri sürülmeden tespit ederek kapsamlı bir şekilde derhal ele almaktadır. TAV Havalimanları Yatırımcı İlişkileri, 2015 yılında 11 roadshow ve konferansa katılmış ve yıl boyunca 450’ye yakın yatırımcı ve analistle, Holding faaliyetleri ve finansalları ile ilgili görüşmeler gerçekleştirmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Ağırlık Alınan Not 0,25 94,94 0,25 96,58 0,15 98,78 0,35 92,83 1,00 95,19 18 17 19 13 11 8 2008 7 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 35 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 1. Giriş Günümüzde küreselleşme süreçlerinin derinleşmesiyle birlikte şirketlerin karşılaştığı ekonomik, çevresel ve toplumsal engeller ve fırsatlar çeşitlenmektedir. Aynı zamanda değişimin hızı da artmakta, bu engelleri aşamayan ve fırsatları değerlendiremeyen kurumlar rekabet güçlerini kaybedebilmektedir. İklim değişikliği ve doğal kaynakların tükenmesi gibi sorular farklı paydaşların ortak hareket etmesini gerektirirken, ekonomik ve toplumsal değişimlerin etkileri farklı coğrafyalarda hissedilebilmektedir. Gelecekte de rekabetçi kalmak isteyen şirketlerin iş yapma modellerini katılımcı, şeffaf, hesap verebilir, insana ve doğaya saygılı bir yönde sürekli geliştirmeleri gerekmektedir. TAV Havalimanları faaliyet gösterdiği ülkelerde tüm paydaşları için en yüksek değeri üretirken çevresel etkilerini sınırlamayı ve toplumsal fayda yaratmayı hedeflemektedir. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK TAV Havalimanları hedef bölgelerinde lider ve öncü havalimanı işletmecisi olma vizyonuyla çalışmaktadır. Bu vizyon doğrultusunda, kuruluşundan bu yana faaliyet gösterdiği ülke ve bölgelerde tüm paydaşları için en yüksek değeri üretirken çevresel etkilerini sınırlamayı ve toplumsal fayda yaratmayı hedeflemektedir. Sürdürülebilir büyüme için belirlenen ilkeler Şirket’in tüm operasyonlarının odağında yer almaktadır. Şirket içinde bu alanda var olan bilgi birikimin yaygınlaşması, ölçümleme, raporlama, geliştirme çalışmalarının eşgüdümlü olarak sürdürülebilmesi için aşağıdan yukarıya ve disiplinler arası bir örgütlenme oluşturulmuştur. Terminal işletmelerindeki sürdürülebilirlik grupları, işletme genel müdürü ve ilgili genel müdür yardımcısının yönlendirmesiyle işletme bünyesinde enerji yönetimi, atık yönetimi, su yönetimi, insan kaynakları, kurumsal iletişim, mali işler ve diğer ilgili departman temsilcilerinden oluşmaktadır. Sürdürülebilirlik grupları, ilgili işletmenin genel müdürü ve ilgili genel müdür yardımcısına raporlayarak, TAV Havalimanları Holding Sürdürülebilirlik Stratejisi ve Eylem Planı çerçevesinde belirlenen ana performans göstergeleriyle ilgili ölçümleme, değerlendirme ve raporlama yapmak; sürdürülebilirlik performansını geliştirmek üzere proje ve öneri geliştirmekle görevlidir. TAV Havalimanları Sürdürülebilirlik Komitesi ise Holding Sürdürülebilirlik Stratejisi ve Eylem Planı’nı oluşturmak ve geliştirmek; bu çerçevede terminal işletmeleri ve hizmet şirketlerinde oluşturulan sürdürülebilirlik gruplarını koordine etmek ve yönlendirmek; Holding sürdürülebilirlik performansını ölçümlemek, geliştirmek ve raporlamakla görevlidir. Komite, Holding bünyesindeki ilgili departmanlar ve hizmet şirketlerinin yöneticileri tarafından görevlendirilecek temsilcilerden oluşur. İşletme sürdürülebilirlik gruplarının başkanları Komite’nin doğal üyesidir. TAV Havalimanları, sürdürülebilirlik performansını tüm paydaşlarıyla açık, şeffaf, kapsamlı bir şekilde paylaşmayı taahhüt eder. Bu çerçevede, 2010 yılından bu yana, ekonomik performansının yanı sıra çevresel ve sosyal alanlarda da uluslararası standartlarda raporlama yapmaktadır. Şirket, paydaş katılımına özel bir önem verir ve faaliyetlerinin her aşamasında katılımcı bir yönetim modelini benimser. Raporlama konusunda karşılaştırılabilir ve anlamlı bir çerçeve sunmak üzere uluslararası alanda geniş kabul gören Global Reporting Initiative (GRI) standartlarını kullanır. 36 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2. Ekonomik etkilerimiz 4. Sosyal etkilerimiz TAV Havalimanları’nın hedefi tüm paydaşları için en yüksek faydayı yaratmaktır. Havalimanı işletmeleri, yarattıkları istihdam ve gelirle doğrudan ekonomik değer ortaya çıkarıp hizmet ve malların temini için oluşan tedarik zinciri, turizm başta olmak üzere farklı endüstrilerin gelişmesi gibi yan etkiler üretirken yer aldıkları bölgenin kültürel ve toplumsal gelişimine de katkıda bulunmaktadır. Toplumsal açıdan sorumlu yatırımcılığın önemine inanan TAV Havalimanları, gerekli kriterleri karşılayarak Borsa İstanbul tarafından 2014 yılında oluşturulan Sürdürülebilirlik Endeksi’ne dahil edilmiştir. Müşteri memnuniyetinin ancak çalışan mutluluğuyla birlikte artacağına inanan TAV Havalimanları, sosyal etkilerini esas olarak bu iki ana paydaşı üzerinden tanımlamaktadır. 3. Çevresel etkilerimiz TAV Havalimanları, hava ulaşımına artan talep ve doğal kaynakların verimli kullanımı arasında doğru bir denge kurabilmek için faaliyet gösterdiği her alanda en iyi çevresel uygulamaları benimsemeyi ve hayata geçirmeyi hedeflemektedir. Bu amaçla, yerel ve ulusal yönergelerin ötesinde uluslararası standartlarda enerji ve çevre yönetimi gerçekleştirerek çevreye olan etkilerini en aza indirmek üzere çaba göstermektedir. İklim değişikliğini öncelikli çevresel riskler arasında gören TAV, işletmesini üstlendiği havalimanlarında karbon salımını ölçümlemek, yönetmek, azaltmak ve nötr hale getirmek üzere ACI Europe tarafından yürütülen Havalimanı Karbon Akreditasyonu (Airport Carbon Accreditation) programına aktif olarak katılmaktadır. TAV, sürdürülebilirlik raporlarının yanı sıra Karbon Saydamlık Projesi (Carbon Disclosure Project-CDP) vasıtasıyla iklim değişikliğiyle mücadele performansını şeffaf ve düzenli bir şekilde yatırımcılar ve kamuoyuyla paylaşmaktadır. Su kaynaklarının verimli kullanılması amacıyla terminallerinde su yönetimi yapan TAV Havalimanları, yolcu başına su tüketimini sürekli olarak ölçümleyerek raporlamaktadır. Atık suların mümkün olan her durumda arıtılarak tekrar kullanımı, bunun mümkün olmadığı durumlarda uygun şekilde bertaraf edilmesi sağlanmaktadır. Artan yolcu trafiği, terminallerde atık yönetiminin önemini de artırmaktadır. TAV, atık miktarının azaltılması; ortaya çıkan atığınsa yeniden kullanım, geri dönüşüm ve bertaraf süreçlerinde değerlendirilmesi sağlanmaktadır. TAV, terminal alanlarında biyo-çeşitliliğin korunması ve doğal yaşam alanlarındaki kayıpların en aza indirgenmesi için çaba göstermektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Faaliyet gösterdiği ülkelerde önemli sayıda yerel istihdam yaratan TAV, insan kaynakları politikasını uluslararası standartlarda düzenlemektedir ve en fazla tercih edilen işyeri olmak üzere çalışmaktadır. TAV’ın insan kaynakları politikası iş güvenliği, çalışanların profesyonel ve kişisel gelişimleri için kapsamlı olanaklar ve fırsat eşitliğine dayanmaktadır. Çalışanların profesyonel gelişimi için çeşitli ve kapsamlı eğitim programları sunan TAV Akademi, üniversiteler ve akademik kurumlarla gerçekleştirdiği işbirliklerinin yanı sıra ACI’ın küresel eğitim merkezleri arasında da yer almaktadır. Akademi içinden çıkan TAV Aviation Minds, Şirket’in bilgi birikimini tüm dünyada havalimanlarının gelişimi için kullanıma sunmak üzere şirketleşmiştir. Çalışanların kişisel gelişimleri için TAV Atölye başlığı altında farklı sanat ve zanaat dallarında eğitimler verilmektedir. TAV Cup çerçevesinde de, çalışanların farklı spor dallarında takım çalışmasını deneyimledikleri turnuvalar yıl boyunca sürdürülmektedir. Müşteri memnuniyetini stratejik bir hedef olarak belirleyen TAV misafirlerine hızlı, konforlu ve güvenli bir seyahat deneyimi sunmak üzere çalışmaktadır. Havacılık alanında güvenlik öncelikli konular arasındadır ve TAV, uluslararası ve ulusal gereklilikleri ilgili otoritelerle ilişki halinde hayata geçirmektedir. TAV, tüm terminallerinin özel ihtiyaçları bulunan yolcular tarafından da tamamen erişilebilir hale getirilmesi için SHGM tarafından oluşturulan “Engelsiz Havalimanı Projesi”ni uygulamaya koymuştur. Yolcuların havalimanında hoşça vakit geçirebilmesi için oluşturulan kültür-sanat platformu TAV Galeri, yıl içinde çok sayıda farklı sergiye ev sahipliği yapmaktadır. Faaliyet gösterdiği coğrafyalarda sürdürülebilir kalkınmaya katkı sunan TAV, kurumsal sosyal sorumluluk yaklaşımı çerçevesinde eğitim, spor ve kültür başta olmak üzere farklı alanlardaki projelere destek vermektedir. 37 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RİSK YÖNETİMİ VE İÇ DENETİM uygulanması şeklinde çalışmalar yürütmektir. Ayrıca, Kurumsal Risk Yönetimi Sistemi’nin işleyişini gözden geçirmekte ve Şirket aleyhine açılmış önemli davalar, muhtemel risklere karşı ayrılan karşılıklar, kur riski ve olası tehditlere karşı şirket stratejisinin belirlenmesi gibi hususlarda şirket yöneticilerinden, hukukçularından ve ilgili birimlerden bilgi alarak değerlendirme yapmaktadır. Komite, yürütülen çalışmaların etkin olabilmesi için düzenli olarak, gerekli olması halinde ise ayrıca toplanmaktadır. Toplantıların gündemine göre ilgili yönetici(ler) komite tarafından toplantıya davet edilebilmektedir. Riskin Erken Saptanması Komitesi’nin yaptığı tüm çalışmalar ve alınan kararlar yazılı toplantı tutanakları ile kayıt altına alınmakta ve rapor formatında Üst Yönetim ile paylaşılmaktadır. c ) Risk Türleri ve Uygulanan Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler RİSKLER VE YÖNETİM ORGANININ DEĞERLENDİRMESİ a) Risk Yönetimi Politikası’na İlişkin Bilgiler: Kurumsal Risk Yönetimi Politikası: TAV Havalimanları Kurumsal Risk Yönetimi (KRY) Politikası’nın amacı aşağıda sıralanan ana başlıklar altında özetlenebilen sorumluluk ve görevlerin yerine getirilebilmesine yönelik yöntem ve prensipleri ortaya koymaktır: • TAV Havalimanları ve Grup şirketlerinin kurumsal hedeflerine varma sürecini etkileyebilecek risk faktörlerinin belirlenmesi. • Kurumun Üst Yönetim ve hissedarlarının risk iştahı ile uyumlu risklerin alındığından emin olunması. • Belirsizlik ve tehdit oluşturabilecek risklerin değerlemeye tabi tutulup seviyeleriyle uyumlu, etkin kontrol ve aksiyon planlarının oluşturulması, fırsatların değerlendirilmesi ve bu döngünün sürekliliğinin sağlanması için risk sahipleri ve KRY sorumlularıyla işbirliği içinde çalışılması. • Karar mekanizmalarının işleyişini kolaylaştırmaya yönelik raporlamaların zamanında hazırlanarak yönetim kararlarının ilgili risklerin farkında olunarak alınmasının sağlanması. • Farklı birimlerde tespit edilen, farklı etkileri olan, ancak birbirini etkileyebilecek risklerin birimin değil kurumun yüksek çıkarına en uygun olacak şekilde yönetilmesine destek olunması ve böylece kurum genelinde etkinliğin artmasına ve kayıpların azaltılmasına katkıda bulunulması. b) Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi’nin Çalışmalarına ve Raporlarına İlişkin Bilgiler TAV Havalimanları Holding Riskin Erken Saptanması Komitesi, TTK* ve Sermaye Piyasası Kurulu “Kurumsal Yönetim İlkeleri”nde yer alan tebliğ*, hüküm ve prensipler doğrultusunda oluşturulmuş ve faaliyete geçmiştir. Komite’nin kurulma amacı, TAV Havalimanları Holding ve grup şirketlerinin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek finansal, operasyonel, stratejik ve mevzuatsal her türlü riskin erken teşhisi, yönetilmesi ve indirgenmesi gereken risklere yönelik aksiyon planlarının 1. Finansal Risklerin Yönetimi Şirket finansal araçların kullanımına bağlı olarak aşağıdaki risklere maruz kalabilmektedir: • Kredi riski • Likidite riski • Piyasa riski Kredi Riski Kredi riski, bir müşterinin ya da bir finansal enstrümana taraf olan karşı tarafın sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeme riskidir. Temel olarak Grup’un müşteri alacakları ve banka bakiyelerinden doğabilecek finansal zararlar kredi riskini oluşturmaktadır. Grup’un başlıca finansal varlıkları nakit ve nakit benzerleri, ticari ve diğer alacaklardır. Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kredi riski sınırlıdır çünkü muhataplar kredibilitesi yüksek olan bankalardır. Likidite Riski Likidite riski, Grup’un ileri tarihlerdeki nakit ödeme ya da diğer finansal yükümlülüklerini karşılayamaması riskidir. Grup’un likidite riski, mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin normal koşullarda ya da kriz durumlarında fonlanabilmesi için çeşitli finansal kuruluşlardan Grup’u zarara uğratmayacak ya da itibarını zedelemeyecek şekilde yeterli finansman olanakları temin edilerek yönetilmektedir. Piyasa riski Piyasa riski; döviz kurları, faiz oranları ya da menkul kıymetler piyasalarında işlem gören enstrümanların fiyatları gibi para piyasasındaki değişiklikler sonucu Grup’un gelirlerinin ya da sahip olduğu finansal varlıkların değerinin değişmesi riskidir. Piyasa riski yönetimi, piyasa riskine maruz kalmayı kabul edilebilir sınırlar dahilinde kontrol ederken, risk getirisini optimize etmeyi amaçlamaktadır. 2. Stratejik & Operasyonel Risklerin Yönetimi TAV Havalimanları Holding bünyesinde işletilen tüm havalimanlarında, operasyonların verimli ve güvenli bir şekilde yürümesini temin etmek amacıyla artan trafik taleplerine paralel sürekli bir iyileştirme ve geliştirme faaliyeti yürütülmektedir. Gelişen ve değişen havacılık faaliyetleri paralelinde Grubun maruz kalabileceği orta, büyük ölçekli sorunlar Risk komitesi ve üst yönetim tarafından sürekli değerlendirilerek, olası risklere karşı uzun vadeli stratejiler zamanında belirlenebilmektedir. Karşılaşılabilecek başlıca operasyonel riskler; beklenmeyen iş kesintileri, hizmet sunum standartlarının kötüleşmesi * SPK’nın Seri: IV, No:57 sayılı Tebliğ ile değişen Seri: IV, No:56 sayılı “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliği”nin 4.5.12. Nolu ilkesi ve Temmuz 2012 de yürürlüğe giren TTK’nın 378. Maddesi) 38 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU ve yaşlanan terminal binalarının ihtiyaçları karşılayamaması olarak sıralanabilir. TAV Havalimanları’nın kaliteli hizmet stratejisine paralel, terminallerde yaptığı süreklilik arz eden bakım onarım, yatırım, yenileme ve genişletme projeleriyle hizmet kalite standardının aynı seviyede tutulması sağlanmaktadır. Beklenmeyen olaylara karşı acil durum planlarının sürekli izlenmesi, güncellenmesi ve tatbikatı ile olası iş kesintilerinin önlenmesi ve yolcular üzerindeki etkisinin minimize edilmesi sağlanmaktadır. Mücbir sebep kaynaklı olası senaryolara karşı ise terminal binalarının altyapıları belli standartlar doğrultusunda geliştirilmiş olup, doğal afet ve iş kesintisinin sebep olacağı kayıplara karşı gerekli sigortalar yapılmıştır. Bu şekilde riskler yok edilemeyecek olsa da, sonuçlarının ve etkilerinin en düşük seviyeye getirilmesi amaçlanmaktadır. 3. Çevresel Risklerin Yönetimi TAV Havalimanları, çevreye karşı sorumlu bir duruş benimseyerek, uzun vadeli sürdürülebilir bir gelişim için çevrenin korunmasını ilke edinmiştir. Çevresel sorunları yönetebilmek anlamında pek çok önlem alan ve işleme koyan TAV Havalimanları, yasal zorunluluk ve uygulanabilir gerekliliklerin üzerinde çözümleri hayata geçirmeyi amaçlamaktadır. TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği, Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) “Green Airport” (Yeşil Havalimanı) projesi kapsamında, havalimanı işletmeciliği alanında “Yeşil Kuruluş” sertifikasına hak kazanan ilk havalimanı işletmecisi olmuştur. Dünyada havacılık sektöründe prestij kazanmış ve uluslararası bir kuruluş olan Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI) tarafından verilen ‘Birinci Seviye Karbon Akreditasyonu Sertifikası’nı almaya yönelik çalışmalar da başlatan TAV Grubu, hava, su, toprak ve gürültü kirliliğinin doğal yaşama olan etkilerinin azaltılması ve kontrol altına alınabilmesi için sürdürülebilir kalkınma politikaları geliştirip çevreci uygulamaları takip etmektedir. 4. Emniyet, Güvenlik ve Sağlık Risklerinin Yönetimi Havalimanının fiziki güvenliğinin ve havacılık emniyetinin sağlanması TAV Havalimanları operasyonlarında vazgeçilmez bir esastır. Grup, bu amaçla güvenlik hizmetlerini kendi bünyesinde bulundurduğu yeterli tecrübe ve üstün hizmet kalitesi sağlayabilen bir özel güvenlik şirketi ile sürdürmektedir. Bahsi geçen güvenlik unsurunun yerine getirilmesi elbette diğer kilit paydaşların (havayolu, otorite, emniyet vb.) ortak çabaları ile mümkün kılınmaktadır. Bu anlayış paralelinde TAV Grubu, Güvenli Yönetim Sistemi (SMS=Safety Management System) uygulamalarını hayata geçirmiş, ayrıca iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yaşanabilecek olayların da minimum seviyede tutulmasını, sürdürülebilirliğin önemli kriterlerinden biri olarak belirlemiştir. Havalimanı güvenliğine dair yaşanabilecek sorunlarla karşılaşılmaya, artan yolcu sayısı ve sivil havacılığın doğasından gelen tehditlerle devam edilmesi kaçınılmaz olacaktır. Ancak gelişmiş güvenlik önlemleri, etkili ekipmanlar ve kurulmuş sistemler sayesinde üst seviye güvenlik hizmeti sağlanması mümkün olabilmektedir. Benzer bir anlayışla, havalimanlarında olabilecek herhangi bir salgın hastalık riskine karşı, paydaşlarla birlikte devreye alınacak kademeli müdahale planları ve hazırlıkları mevcuttur. 5. Bilgi Teknolojileri Risklerinin Yönetimi Havalimanlarında sunulan kaliteli ve sorunsuz hizmet için önemli enstrümanlardan biri de, bilgi teknolojisi sistemlerinin etkin ve güvenli olmasıdır. Bu nedenle TAV Grubu genelinde, BT alt yapısı ve projelerinin gelişimi, kurum stratejisi ve hedefleri paralelinde düzenli olarak gözden TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU geçirilmektedir. Son yıllarda hızla artan bilişim güvenliğine dair riskler yakından izlenmekte ve proaktif tedbirler alınmaktadır. Bununla birlikte BT sistemlerindeki herhangi bir aksama, havalimanı operasyonlarının iş sürekliliğini olumsuz etkileyebilir. Bu riski indirgeyebilmek için, her türlü koruyucu bakım, iyileştirme, muhafaza ve yedekleme çalışmaları üst seviyede yürütülmekte ve iş sürekliliğini tehdit edebilecek BT kaynaklı sorunlar minimize edilmektedir. 6. Yasa, Düzenleme ve Uyum Risklerinin Yönetimi Havacılık sektörünün, ülkemizde ve dünya genelinde en çok düzenlemeye tabii olan sektörü olduğu bilinen bir gerçektir. Düzenleyici şartlar ile uyumsuzluk, hukuk ya da sözleşme ihlali gibi durumlar istemeyerek oluşsa dahi, bir işletmenin itibarını, iş sürekliliğini olumsuz etkileyebilir ve finansal kayıplar doğurabilir. Yasal riskler tek başına gibi görünse de, çoğu zaman operasyonel, finansal, itibar ya da vergi gibi risklerle bir araya gelebilirler. TAV Havalimanlarının sektördeki mevzuat değişikliklerinin takibine yönelik benimsediği proaktif ve ileriye dönük yaklaşım, bu tarz risklere maruz kalınmasını önleyici bir unsurdur. Alınan kararlar, düzenleyici otoritenin değişiklik öngörüleri ve operasyonel değişikliklerin yasal sorumluluk alanlarındaki etkileri titizlikle değerlendirilmekte ve risk oluşturabilecek potansiyel alanlar tespit edilerek gerekli aksiyonlar zamanında alınmaktadır. İç Kontrol Sistemi ve iç Denetim Faaliyetleri hakkındaki bilgiler TAV Havalimanları Holding İç Denetim Direktörlüğü, TAV Havalimanları Holding ve tüm iştiraklerine ilişkin operasyonel, finansal ve bilgi sistemleri süreçlerinin denetimini üstlenmektedir. Birim, yıllık olarak yapılan risk değerlendirmesi neticesinde belirlenen ve Denetim Komitesi tarafından onaylanan yıllık denetim planı çerçevesinde denetimler gerçekleştirmektedir. Denetim sonuçlarını ve devam etmekte olan bulguları özetleyen raporları düzenli olarak Denetim Komitesi ve İcra Kurulu Başkanı (CEO) ile paylaşmaktadır. İç Denetim Birimi aynı zamanda risk yönetimi ve yönetişim süreçlerindeki zafiyetleri, kaynakların boşa harcanmasına ve verimsizliklere neden olan uygulamaları tespit etmek ve bunları raporlamak sureti ile yardım sağlamaktır. Birim, tüm denetlenen birimler ile çalışarak, tavsiyelerin yerine getirilmesi için destek olmuştur. İç Denetim Birimi denetim faaliyetleri kapsamında bağımsız denetim ile temasa geçmekte ve bağımsız denetim ekibi tarafından hazırlanmakta olan raporların incelenmesini de gerçekleştirmektedir. TAV Havalimanları Holding İç Denetim Direktörlüğü, 2014 yılında Uluslararası İç Denetim Standartlarına ve Etik Kurallara uygun çalıştığını PricewaterhouseCoopers’ın yapmış olduğu denetim sonucunda tescillemiştir. Konsolidasyon Süreci Konsolidasyon sürecine dahil olan tüm Grup şirketleri, İç Denetim Birimi’nin denetim kapsamındadır. Böylelikle, İç Denetim Birimi, finansal tablolara etki eden operasyonlara ilişkin olarak iç kontrol sistemini değerlendirmekte, finansal tablolara yansıyan tutarların doğruluğu ve güvenilirliğine ilişkin yönetime makul güvence vermektedir. Direktörlük aynı doğrultuda; solo ve konsolide finansal tabloların hazırlanması sürecindeki mevcut risklerin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesini ve kullanılan bilgi sistemlerini değerlendirmektedir. 39 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporuna, TAV Yatırımcı İlişkileri’nin internet sitesi www.tavyatirimciiliskileri.com.tr üzerinden ulaşılabilir. Uygulanmayan Kurumsal Yönetim İlkelerinin Gerekçeleri Şirket’in Kurumsal Yönetim Komitesi, kurumsal yönetim uygulamalarını geliştirmeye yönelik çalışmalarına devam etmektedir. İlkelerin bir kısmında uygulamada yaşanan zorluklar, bazı ilkelere uyum konusunda gerek ülkemizde gerekse uluslararası platformda süregelen tartışmalar, bazı ilkelerin ise Şirket’in mevcut yapısı ile tam olarak örtüşmemesi gibi nedenlerden dolayı ilkelere tam uyum henüz sağlanamamıştır. SPK Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca uygulanması zorunlu tüm ilkelere uyum sağlanmış olup, uygulanması zorunlu olmayan ilkelerden henüz tam olarak uygulanmayan ilkeler aşağıda sıralanmıştır. Söz konusu zorunlu olmayan ilkelere uyum sağlanamaması nedeniyle Şirketimizin maruz kaldığı herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne Uyum Beyanı TAV Havalimanları Holding A.Ş. (“Şirket”), Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) “Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri”ne ve bütün yasal düzenlemelere uyum sağlama yönünde azami ölçüde özen göstermekte olup, SPK tarafından yayınlanan Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk kavramlarını benimsemiştir. Şirketimiz pay sahipleri, menfaat sahipleri (çalışanlar, yolcular, tedarikçiler vb), yönetim kurulu gibi ilgili olan tüm grupların çıkarlarına en iyi hizmeti verebilmek için Şirketimize uygun yapılar ve prensipler sürekli olarak geliştirilmektedir. SPK tarafından belirlenen “Kurumsal Yönetim İlkeleri”, Şirket tarafından da benimsenmekte ve bu evrensel prensipler uygulanmaktadır. Türkiye’de SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan, uluslararası derecelendirme kuruluşu SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” tamamlanmıştır. 21 Ağustos 2014 tarihinde açıklamış olduğumuz 94,15 (10 üzerinden 9,41) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, şirketimizin kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 21 Ağustos 2015 tarihi itibarıyla 95,19 (10 üzerinden 9,52) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir. Kurumsal yönetim derecelendirme notunun alt başlıklar itibarıyla dağılımı aşağıda verilmektedir. Alt Kategoriler 40 Ağırlık Alınan Not Pay Sahipleri 0,25 94,94 Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık 0,25 96,58 Menfaat Sahipleri 0,15 98,78 Yönetim Kurulu 0,35 92,83 Toplam 1,00 95,19 • Esas Sözleşme’de bir hüküm bulunmamasına karşın, Genel Kurul toplantıları, Genel Kurul İç Yönergesinde belirtildiği şekilde, menfaat sahipleri ve medya dahil kamuya açık olarak Şirket merkezinin bulunduğu İstanbul’da yapılmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu çerçevesince, 2013, 2014 ve 2015 yılında gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul Toplantısı elektronik oy kullanımına açık bir şekilde gerçekleştirilmiştir. • Esas Sözleşme’de ifade edilmemesine karşın, Şirket’in kuruluşundan bu yana Yönetim Kurulu Başkanı ile İcra Kurulu Başkanı aynı kişi değildir. Şirket’te hiç kimse sınırsız karar verme yetkisine sahip değildir. • Şirketimiz Yönetim Kurulu’nda kadın üye hâlihazırda yalnızca Sn. Didar Sevdil Yıldırım olup, bu oranın %25’ten az olmamak kaydıyla bir hedef oran ve hedef zaman belirlemek için gerekli politikalar oluşturulma aşamasındadır. Önümüzdeki yıllarda Yönetim Kurulu’nda kadın üyelerin sayısının artırılması, Aday Gösterme Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından Yönetim Kurulu’na tavsiye olarak iletilmiş olup bu yönde çalışmalar devam etmektedir. • Şirketimizin ortaklık yapısı, SPK Kurumsal Yönetim tebliği gereği komite başkanlarının bağımsız üyelerden oluşması gerektiği gibi mevzuattan kaynaklanan zorunluluklara uyum ve ayrıca dört farklı komitenin oluşturulması nedeniyle, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin bazıları birkaç komitede birden görev almıştır. • “Kurumsal Yönetim İlkeleri”nin 4.6.5 no.lu maddesi uyarınca Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ve üst düzey yöneticilere verilen ücretler ile sağlanan diğer tüm menfaatler yıllık faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya açıklanmaktadır. Ancak yapılan açıklama kişi bazında değil Yönetim Kurulu ve üst düzey yönetici ayrımına yer verilecek şekildedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Şirketimiz bağımsız üyeler dışındaki Yönetim Kurulu üyelerine Olağan Genel Kurul toplantısında alınan karar uyarınca herhangi bir ücret ödememektedir. Ücretlendirme politikası yazılı hale getirilmiş ve Genel Kurul toplantısında ayrı bir madde olarak ortakların bilgisine sunulmuş ve pay sahiplerinin bu konuda görüş bildirmesi sağlanmıştır. Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı Tayfun Bayazıt Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Augustin de Romanet Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Didar Sevdil Yıldırım Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Ali Haydar Kurtdarcan Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Pelin Akın Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Nursel İlgen Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Julien Pierre Coffinier PAY SAHİPLERİ 1.1 Pay Sahipliği Haklarının Kullanımının Kolaylaştırılması Şirket’in Bilgilendirme politikası uyarınca tüm pay sahipleri, potansiyel yatırımcılar ve analistler arasında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımında eşit davranılarak açıklamaların aynı içerikle herkese aynı zamanda ulaştırılması esastır. Tüm bilgi paylaşımı daha önce kamuya açıklanmış olan içerik kapsamında gerçekleşmektedir. Bilgi paylaşımı çerçevesinde, pay sahipleri ve piyasa oyuncularını ilgilendirecek her türlü bilgi, özel durum açıklamalarıyla Türkçe ve İngilizce olarak eş zamanlı duyurulmakta; söz konusu duyuruların İngilizcesi e-posta adresini ileten kişi/kurumlara elektronik ortamda dağıtılmakta; sosyal medyada paylaşılmakta ve geçmişe dönük özel durum açıklamaları Türkçe ve İngilizce olarak internet sitesinde yer almaktadır. 1.1.1. Yatırımcı İlişkileri Bölümü, mevcut ve potansiyel yatırımcılara Şirket hakkında doğru, zamanında ve tutarlı bilgi sunmak, Şirket’in bilinirliğini ve kredibilitesini artırmak, dünyadaki halka açık havalimanı şirketleri arasında konumlanmasını sağlamak, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanmasıyla Şirket’in sermaye maliyetini düşürmek ve Yönetim Kurulu ile sermaye piyasası katılımcıları arasındaki çift yönlü iletişimi sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. Bu hedefe paralel olarak, Şirket, pay sahipleri ve yatırımcılarla iletişime büyük önem vermekte ve aktif bir yatırımcı ilişkileri programı sürdürmektedir. Yatırımcı İlişkileri Bölümü, yürüttüğü çalışmalar hakkında Kurumsal Yönetim Komitesi’ne, Yönetim Kurulu’na CEO’ ya iletilmek üzere 2015 yılında 6 defa rapor sunmuştur. Ayrıca, Yatırımcı İlişkileri Bölümü sektör ve şirketle ilgili gelişmelerle ilgili aylık bazda rapor hazırlamıştır. 2015 yılı içinde yerli ve yabancı, kurumsal ve bireysel yatırımcılar, pay sahipleri ve analistler ile Şirket faaliyet sonuçları, performansı ve dönem içindeki diğer gelişmeler konusunda 450’ye yakın yüz yüze görüşme yapılmıştır. TAV Havalimanları Pay sahipleri ve yatırımcıları bilgilendirmeye yönelik olarak yapılan yurt içi ve yurt dışı konferanslara ve diğer toplantılara katılım sağlamaktadır. Bu kapsamda, 2015 yılında yurt dışında ve yurt içinde toplam 11 konferansa iştirak edilmiştir. 1.1.2. Pay sahipliği haklarının kullanılmasını etkileyebilecek nitelikteki bilgi ve açıklamalar güncel olarak ortaklığımızın internet sitesi olan www.tavyatirimciiliskileri.com adresinde güncel olarak yatırımcıların bilgisine sunulmaktadır. 1.2. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı Yatırımcı İlişkileri Bölümüne yöneltilen sorular, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, ilgili olduğu konunun en yetkili kişisi ile görüşülerek gerek telefon gerekse yazılı olarak ivedilikle cevaplandırılmaktadır. 1.2.1. Şirketimiz özel denetim yapılmasını zorlaştırıcı işlem yapmaktan kaçınmaktadır. Özel Denetçi atanması talebi hakkı esas sözleşmede ayrıca düzenlenmemiş olmasına karşın, Esas Sözleşme’nin 20.1. maddesinde pay sahiplerinin, şüpheli gördükleri hususlarda denetçilerin dikkatini çekmeye ve gerekli açıklamayı istemeye yetkili oldukları hükmü bulunmaktadır. Şirket yönetimi, özel denetim yapılmasını zorlaştırıcı işlem yapmaktan kaçınmaktadır. Dönem içerisinde Özel Denetçi atanmasına ilişkin bir talep olmamıştır. Bunun yanı sıra Şirket faaliyetleri, Genel Kurul’da tespit edilen Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından periyodik olarak denetlenmektedir. TAV Yatırımcı İlişkileri Bölümü Ad Soyad Unvan Telefon Lisans Belgesi Lisans Belge No. E-Mail Direktör 212 463 3000 / 2122 Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı 200275 / 700367 nursel.ilgen@tav.aero Ali Özgü Caneri Müdür 212 463 3000 / 2124 Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı 206272 ali.caneri@tav.aero Besim Meriç Müdür 212 463 3000 / 2123 Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3, Türev Araçlar ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı 203748 / 301161 / 700341 besim.meric@tav.aero Nursel İlgen, CFA TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 41 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU 1.3. Genel Kurul 1.3.1. Şirketimiz Genel Kurul toplantılarını, mevzuat gereği yapılması gereken bildirim ve açıklamaların yanı sıra, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin “Genel Kurul” başlığı altında bulunan tüm ilkelerine uygun şekilde düzenlemektedir. Şirketimizin kurumsal internet sitesinde ve KAP’ta, Genel Kurul toplantı ilanı ile birlikte, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere Genel Kurul toplantı tarihinden en az üç hafta önce 13/01/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 437’nci maddesi çerçevesinde pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulacak belgeler ile şirketimizin ilgili mevzuat gereği yapması gereken bildirim ve açıklamaların yanı sıra, 1.3.1 maddesinde belirtilen hususlara dikkati çekecek şekilde yatırımcılara ayrıca duyurulmaktadır. İnternet sitesinde yayımlanan Genel Kurul Bilgilendirme Dokümanı ile beraber Genel Kurul toplantı duyurularında; toplantı gün ve saati, toplantı yeri, gündem, davetin Yönetim Kurulu tarafından yapıldığı ve pay sahiplerinin Genel Kurul’a katılım prosedürü açıklanmıştır. Şirket’te nama yazılı pay bulunmadığından, bu tür pay sahiplerinin yapılan Genel Kurul toplantılarına katılabilmesi adına herhangi bir işlem yapılmamıştır. Bunun yanı sıra Şirket’in ortaklık yapısını yansıtan toplam pay sayısı ve oy hakkı, Şirket sermayesinde imtiyazlı pay bulunuyorsa her bir imtiyazlı pay grubunu temsil eden pay sayısı ve oy hakkı, Şirket’in ve Şirket’in önemli iştirak ve bağlı ortaklıklarının geçmiş hesap döneminde gerçekleşen veya gelecek hesap döneminde planladığı Şirket faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyecek yönetim ve faaliyetlerindeki değişiklikler ve bu değişikliklerin gerekçeleri ile değişikliğe taraf olan tüm kuruluşların son iki hesap dönemine ilişkin faaliyet raporları ve yıllık finansal tabloları, Genel Kurul toplantı gündeminde Yönetim Kurulu Üyeleri’nin azli, değiştirilmesi veya seçimi varsa, azil ve değiştirme gerekçeleri, Yönetim Kurulu Üyeliği’ne aday gösterilecek kişiler hakkında bilgi; gündemde yer alan Esas Sözleşme değişikliği ile ilgili Yönetim Kurulu kararı ile birlikte, Esas Sözleşme değişikliklerinin eski ve yeni şekilleri, Yönetim Kurulu Üyelikleri’ne aday gösterilecek kişilerin; özgeçmişleri, son on yıl içerisinde yürüttüğü görevler ve ayrılma nedenleri, Şirket ve Şirket’in ilişkili tarafları ile ilişkisinin niteliği ve önemlilik düzeyi, bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadığı ve bu kişilerin Yönetim Kurulu Üyesi seçilmesi durumunda, Şirket faaliyetlerini etkileyebilecek benzeri hususlar hakkında bilgi, Genel Kurul toplantı ilanının yapıldığı tarihten sonraki 1 hafta içerisinde kamuya açıklanmıştır. Pay sahiplerinin, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) ve/veya Şirket’in ilgili olduğu diğer kamu kurum ve kuruluşlarının gündeme madde konulmasına ilişkin talepleri bulunmadığından Genel Kurul gündemine dahil edilmemiştir. Mali tablo ve raporlar, Genel Kurul gündem maddeleri; Genel Kurul Toplantısı’na yapılan davetin ilan tarihinden itibaren pay sahiplerinin en rahat biçimde ulaşabilecekleri yerlerde ve internet sitesinde incelemeye açık tutulmuştur. 42 Şirket’in 2014 yılı faaliyetlerine ilişkin Olağan Genel Kurul Toplantısı, 30 Mart 2015 Pazartesi günü saat 14.00’de, Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali, A Kapısı - VIP yanı TAV Yönetim Merkezi, Yeşilköy, İstanbul, adresinde bulunan TAV Akademi (A) Salonu’nda gerçekleşmiştir. Olağan Genel Kurul’a ilişkin toplantı gün ve saatini, toplantı yerini, gündem maddelerini, pay sahiplerinin Olağan Genel Kurul’a katılım prosedürü, vekâletname örneği ve düzenleme usulü hakkında gerekli bilgiyi içeren ilan 26 Şubat 2015 tarihli ve 8767 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 113 ve 114. sayfasında ve 5 Mart 2015 tarihli Dünya ve Star gazetelerinde yayımlanmıştır. Toplantı tarihi itibarıyla Şirket sermayesini temsil eden 363.281.250 adet hissenin yaklaşık %81’ine karşılık gelen 294.510.644 adet hisse Olağan Genel Kurul’da temsil edilmiştir. Genel Kurul toplantısına ilişkin ilanlar, mevzuat ile öngörülen usullerin yanı sıra, mümkün olan en fazla sayıda pay sahibine ulaşmayı sağlayacak biçimde Şirket merkezinde ve internet sitesinde (www.tavyatirimciiliskileri.com) 21 gün önceden yayımlanmıştır. 1.3.2. Genel Kurul gündemi hazırlanırken, her teklifin ayrı bir başlık altında verilmiş olmasına dikkat edilmekte ve gündem başlıkları açık ve farklı yorumlara yol açmayacak şekilde ifade edilmektedir. Gündemde “diğer”, “çeşitli” gibi ibarelerin yer almamasına özen gösterilmekte ve Genel Kurul toplantısından önce verilecek bilgiler, ilgili oldukları gündem maddelerine atıf yapılarak verilmektedir. 1.3.3. Genel Kurul toplantısı, pay sahiplerinin katılımını artırmak amacıyla pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol açmayacak ve pay sahiplerinin mümkün olan en az maliyetle katılımını sağlayacak şekilde gerçekleştirilmekte olup ve bu amaçla esas sözleşmede yer almak kaydıyla, toplantı pay sahiplerinin sayısal olarak çoğunlukta bulunduğu yerde, Şirket merkezinin bulunduğu İstanbul’da yapılmaktadır. 1.3.4. Toplantı başkanı Türk Ticaret Kanunu, Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca Genel Kurul’un yürütülmesi hakkında önceden hazırlıklar yaparak ve gerekli bilgiyi edinmektedir. 1.3.5 Genel Kurul toplantısında, gündemde yer alan konular tarafsız ve ayrıntılı bir şekilde, açık ve anlaşılabilir bir yöntemle aktarılarak pay sahiplerine eşit şartlar altında düşüncelerini açıklama ve soru sorma imkânı verilmektedir. Sorulan sorunun gündemle ilgili olmaması veya hemen cevap verilemeyecek kadar kapsamlı olması halinde, sorulan soru en geç 15 gün içerisinde Yatırımcı İlişkileri Bölümü tarafından yazılı olarak cevaplanmaktadır. Genel Kurul toplantısı sırasında sorulan tüm sorular ile bu sorulara verilen cevaplar, en geç Genel Kurul tarihinden sonraki 30 gün içerisinde internet sitemizde kamuya duyurulur. 2015 yılında 2014 yılına ilişkin yapılan Genel Kurul Toplantısı’nda gündemle ilgili olmayan ve cevaplanamayan soru bulunmamaktadır. Olağan Genel Kurul toplantısı esnasında ortaklar, dinleyiciler ve toplantıya katılanlar tarafından sorulan sorulara İcra Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu Üyeleri ve üst kademe yöneticileri tarafından gerekli açıklamalarda bulunulmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 1.3.6. Yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahiplerinin, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin, idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî hısımlarının, ortaklık veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek önemli bir işlem yapması ve/veya ortaklığın veya bağlı ortaklıklarının işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapması ya da aynı tür ticari işlerle uğraşan bir başka ortaklığa sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla girmesi durumunda; söz konusu işlemler, Genel Kurul’da konuya ilişkin ayrıntılı bilgi verilmek üzere ayrı bir gündem maddesi olarak Genel Kurul gündemine alınır ve Genel Kurul tutanağına işlenmektedir. 1.4.2. Şirket’te her payın bir oy hakkı bulunmaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre oy hakkında imtiyaz mevcut değildir. Dolayısıyla, Şirket’te imtiyazlı pay ve grup ayrımı bulunmamaktadır. Şirket’te oy hakkının iktisap tarihinden itibaren belirli bir süre sonra kullanılmasını öngörecek biçimde bir düzenleme bulunmamaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi’nde pay sahibi olmayan kişinin temsilci olarak vekâleten oy kullanmasını engelleyen hüküm bulunmamaktadır. 1.4.3. Şirket sermayesinde karşılıklı iştirak ilişkisi yoktur. 1.5. Azınlık Hakları 1.3.7. (1.3.6.) numaralı ilkede belirtilenler dışında imtiyazlı bir şekilde ortaklık bilgilerine ulaşma imkânı olan kimseler, kendileri adına ortaklığın faaliyet konusu kapsamında yaptıkları işlemler hakkında Genel Kurul’da bilgi verilmesini teminen gündeme eklenmek üzere Yönetim Kurulu bilgilendirilmektedir. 1.5.1. Şirket’te azınlık haklarının kullanılması, Türk Ticaret Kanunu’na, Sermaye Piyasası Kanunu’na, ilgili mevzuata ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun tebliğ ve kararlarına tabi olup, bu konuda azami özen gösterilmektedir. 1.3.8. Gündemde özellik arz eden konularla ilgili Yönetim Kurulu Üyeleri, ilgili diğer kişiler, finansal tabloların hazırlanmasında sorumluluğu bulunan yetkililer ve denetçilerin gerekli bilgilendirmeleri yapabilmek ve soruları cevaplandırmak üzere Genel Kurul toplantısında hazır bulunmaları sağlanmaktadır. 1.5.2. Şirket Esas Sözleşmesi’nde azınlık haklarının, ödenmiş sermayenin en az %5’ini temsil eden pay sahipleri tarafından kullanılacağına dair hüküm bulunmaktadır. 1.3.9. Kurumsal Yönetim İlkeleri 1.3.9 maddesi kapsamında sıralanan hususlara ilişkin esaslara uyulmaktadır. 1.6.1. Şirket Genel Kurulu tarafından kabul edilen kâr dağıtım politikası, faaliyet raporunda ve yatırımcı ilişkileri sitesinde yer almaktadır. Şirket’in kârına katılım hususunda herhangi bir imtiyaz bulunmamaktadır. Şirket, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Sermaye Piyasası Kurulu Düzenleme ve Kararları, Vergi Yasaları, ilgili diğer yasal mevzuat hükümleri ile Şirket’in Esas Sözleşmesi’ni dikkate alarak kâr dağıtımı kararlarını belirlemektedir. 1.3.10. Şirketimizin bağış ve yardımlara ilişkin politikası Genel Kurul tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul tarafından onaylanan politika doğrultusunda dönem içinde yapılan tüm bağış ve yardımların tutarı ve yararlanıcıları ile politika değişiklikleri hakkında Genel Kurul toplantısında ayrı bir gündem maddesi ile ortaklara bilgi verilmektedir. 1.3.11. Esas Sözleşme’de bir hüküm bulunmamasına karşın, Genel Kurul toplantıları, Genel Kurul İç Yönergesinde belirtildiği şekilde kamuya açık olarak yapılmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu çerçevesince, 2013, 2014 ve 2015 yılında gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul elektronik oy kullanımına açık bir şekilde gerçekleştirilmiştir. 1.4. Oy Hakkı 1.4.1. Şirket’te oy hakkının kullanılmasını zorlaştırıcı uygulamalardan kaçınılmakta ve her pay sahibine, oy hakkının en kolay ve uygun biçimde kullanma fırsatı sağlanmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 1.6. Kâr Payı Hakkı 1.6.2. Kâr dağıtım politikası, pay sahiplerinin ortaklığın gelecek dönemlerde elde edeceği kârın dağıtım usul ve esaslarını öngörebilmesine imkân verecek açıklıkta asgari bilgileri içermektedir. 1.6.3. Yönetim Kurulu’nun Genel Kurul’a kârın dağıtılmamasını teklif etmesi halinde, bunun nedenleri ile dağıtılmayan kârın kullanım şekline ilişkin bilgiye kâr dağıtımına ilişkin gündem maddesinde yer verilmektedir. 1.6.4. Kâr dağıtım politikasında pay sahiplerinin menfaatleri ile ortaklık menfaati arasında dengeli bir politika izlenmektedir. 30 Mart 2015 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı Gündemi’nin altıncı maddesi uyarınca, Şirket’in 2014 hesap yılı sonu itibarıyla yasal kayıtlarında oluşan Şirket’in 01 Ocak 2014- 31 Aralık 2014 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde; 43 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: II, No:14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümleri uyarınca hazırlanmış olan bağımsız denetimden geçmiş konsolide mali tablolara göre oluşan kâr 634.228.000 TL, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde hesaplanan ticari kâr ise 498.885.554 TL’dir. - Konsolide mali tablolara göre oluşan vergi sonrası kârdan 634.228.000TL’lik kâr Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kâr Payı Tebliği (II-19.1) uyarınca kâr dağıtımına esastır, - Türk Ticaret Kanunu’nun 519’ıncı maddesi çerçevesinde, ödenmiş sermayenin %20’sini buluncaya kadar birinci tertip yasal yedek akçe ayrılması zorunludur. Buna göre; 24.944.278 TL’nin 2014 yılı için birinci tertip yasal yedek akçe olarak ayrılmıştır, - Konsolide mali tablolara göre 609.283.722 TL tutarındaki 2014 yılı dağıtılabilir kârın birinci temettü matrahı olarak belirlenmiştir, - Sermaye Piyasası Kurulunun Kâr Payı Tebliği (II-19.1)’ne uygun olarak 306.052.855 TL’sinin nakit birinci temettü olarak dağıtılmasına, a. Toplam nakit olarak dağıtılacak 306.052.855 TL’nin tamamının dönem net kârından dağıtılmasına, b. Bu itibarla hissedarlarımıza 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 0,8425 TL (%84,25) olmak üzere toplam brüt 306.052.855 TL nakit temettü ödenmesine, c. Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu uyarınca, dağıtılacak olan kârın düşülmesinden sonra kalan tutarın olağanüstü yedek olarak ayrılmasına ilişkin karar Genel Kurul’un onayına sunularak onaylanmış, faaliyet raporunda yer almış ve Şirket’in internet sitesinde yayımlanmıştır. 1.7. Payların Devri Şirket Esas Sözleşmesi’nde pay sahiplerinin paylarını serbestçe devretmesini zorlaştırıcı herhangi bir hüküm mevcut değildir. Şirketimiz Genel Kurulu’nca onaylanmış olan Hisse Geri Alım Programı bulunmasına karşın, 2015 yılında program dahilinde herhangi bir işlem yapılmamıştır. 44 2. KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK 2.1. Kurumsal İnternet Sitesi Şirket tarafından kamuya açıklanmış olan bilgilere internet üzerinden erişim imkânı bulunmaktadır. Şirket’in antetli kâğıdında internet sitesinin adresi açık bir biçimde yer almakta olup, bu bilgilere www.tavyatirimciiliskileri.com adresli internet sitesinden ulaşılabilmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde sayılan bilgilerden Şirket hakkında uygulanabilir nitelikte olanların tamamı Şirket’in internet sitesinde yayınlanmakta ve güncellenmektedir. İnternet sitesinde uygulanan yeni özellikler ile birlikte yatırımcılar, TAV Yatırımcı İlişkileri Bölümü’ne istediği her konuda sorularını iletebildiği gibi, Şirket’in Yönetim Kuruluna da mesaj göndererek, Şirket yönetimi ile aktif bir iletişim bağı kurabilmektedir. Kullanıcılar, mail dağıtım listemize dahil olarak, Şirket’le ilgili rapor ve bilgilere düzenli olarak sahip olabildiği gibi, kurumsal yatırımcılar toplantı taleplerini site içerisinde ilgili bölüm üzerinden iletebilmektedir. Bunun yanı sıra Şirket’le ilgili rapor çıkaran analistler, internet sitesi üzerinden, raporlarını ve Şirket’le ilgili önemli finansal ve operasyonel tahminler ile gelecek yıllara ilişkin makroekonomik beklentilerini kendilerine özel olarak verilen şifre ve kullanıcı kodu ile girmek suretiyle siteye ekleyebilmektedir. 2.1.1. İnternet sitemizde, Kurumsal Yönetim İlkeleri madde 2.1.1.’de yer alan tüm bilgilere yer verilmektedir. 2.1.2. TAV Havalimanları Holding ortaklık yapısı; dolaylı ve karşılıklı iştirak ilişkilerinden arındırılmak sureti ile %5’ten yüksek paya sahip olan gerçek kişi pay sahiplerinin isimleri, pay miktarı ve oranları ile hangi imtiyaza sahip oldukları gösterilecek şekilde asgari 6 ayda bir güncellenecek şekilde açıklanmaktadır. 2.1.3. Sermaye piyasası mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gereken, özel durum ve dipnotlar hariç finansal tablo bildirimleri Türkçe’nin yanı sıra eş anlı olarak İngilizce de KAP’ta açıklanır. İngilizce açıklamalar, açıklamadan yararlanacak kişilerin karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde doğru, tam, dolaysız, anlaşılabilir, yeterli ve açıklamanın Türkçesi ile tutarlı olacak şekilde özet olarak hazırlanmaktadır. 2.1.4. İnternet sitemizde yer alan bilgiler, uluslararası yatırımcıların da yararlanması açısından Türkçe ile tamamen aynı içerikte olacak şekilde ayrıca İngilizce olarak da hazırlanmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 2.2. Faaliyet Raporu 2.2.1 Şirket Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu’nu, kamuoyunun Şirket’in faaliyetleri hakkında tam ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak şekilde hazırlamaktadır. 2.2.2. Mevzuatta ve Kurumsal Yönetim İlkelerinin diğer bölümlerinde belirtilen hususlara ek olarak yıllık faaliyet raporlarında; a) Yönetim Kurulu Üyeleri ve yöneticilerin Şirket dışında yürüttükleri görevler hakkında bilgiye ve Yönetim Kurulu Üyeleri’nin bağımsızlığına ilişkin beyanlarına, b) Yönetim Kurulu bünyesinde oluşturulan komitelerin üyeleri, toplanma sıklığı, yürütülen faaliyetleri de içerecek şekilde çalışma esaslarına ve komitelerin etkinliğine ilişkin Yönetim Kurulu’nun değerlendirmesine, c) Yönetim Kurulu’nun yıl içerisindeki toplantı sayısına ve Yönetim Kurulu Üyeleri’nin söz konusu toplantılara katılım durumuna, ç) Şirket faaliyetlerini önemli derecede etkileyebilecek mevzuat değişiklikleri hakkında bilgiye, d) Şirket aleyhine açılan önemli davalar ve olası sonuçları hakkında bilgiye, e) Şirket’in yatırım danışmanlığı ve derecelendirme gibi konularda hizmet aldığı kurumlarla arasındaki çıkar çatışmaları ve bu çıkar çatışmalarını önlemek için şirketçe alınan tedbirler hakkında bilgiye, f) Sermayeye doğrudan katılım oranının %5’i aştığı karşılıklı iştiraklere ilişkin bilgiye, g) Çalışanların sosyal hakları, mesleki eğitimi ile diğer toplumsal ve çevresel sonuç doğuran şirket faaliyetlerine ilişkin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri hakkında bilgiye yer verilmektedir. 3. MENFAAT SAHİPLERİ Menfaat Sahiplerine ilişkin Şirket Politikası 3.1.1. Şirket’in Kurumsal Yönetim uygulamaları ve etik kuralları, menfaat sahiplerinin mevzuat ve karşılıklı sözleşmelerle düzenlenen haklarını garanti altına almaktadır. Menfaat sahipleri Şirket’in mevcut mevzuat ve etik kurallar gereğince oluşturduğu Bilgilendirme Politikası çerçevesinde sürekli olarak bilgilendirilmektedir. Ayrıca, basın bültenleri, faaliyet raporu, internet sitesi ve şeffaflığa dayalı bilgilendirme politikası kapsamındaki uygulamaları ile tüm menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesi hedeflenmektedir. Şirket çalışanları için kurum içi bilgi paylaşım alanı olan intranet aktif bir biçimde kullanılmakta olup aylık “Gate” dergisi yayınlanmaktadır. Şirket çalışanlarının işlerini yaparken, Şirket’in çıkarlarını kendisi, ailesi ve yakınlarının çıkarlarından üstün tutarak yükümlülüklerini yerine getirmeleri beklenir. Çalışanlar kendileri ya da yakınlarına çıkar sağlama anlamına gelebilecek her türlü girişimden kaçınırlar. Öngörülebilen olası çıkar çatışması durumları ve Şirket yönetimi tarafından tanımlanan durumlar çalışanlarla paylaşmakta ve Şirket yönetimi gerekli önlemleri almaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 3.1.2. Menfaat sahiplerinin mevzuat ve sözleşmelerle korunan haklarının ihlali halinde etkili ve süratli bir tazmin imkânı sağlanmaktadır. Şirket, yaptığı tüm sözleşmelerde tazminata ilişkin olarak gerekli açıklamaların açıkça yer almasına özen göstermekte ve menfaat sahipleri tarafından iletilen her türlü talep ve geri bildirimi dikkate almaktadır. Şirket bünyesinde yayınlanmış “tazminat politikası” internet sitemizde yer almaktadır. İşin kapsamına ya da özelliğine istinaden gerekli istisna durumlar çalışanlarla yapılmış olan iş sözleşmesinde çalışanlarla paylaşılmaktadır. 3.1.3. Şirketimiz pay sahipleri ve yatırımcılara Sermaye Piyasası Mevzuatı, SPK Düzenlemeleri ve Kararları doğrultusunda ve belirlenen yöntemler vasıtasıyla bilgilendirme yapılmaktadır. Şirketimiz yönetimi paydaşlarımız tarafından oluşturulan çeşitli sivil toplum kuruluşlarına katılma konusunda desteklenmekte ve menfaat sahipleri haklarının korunmasına gerekli özen gösterilmektedir. 3.1.4. Menfaat sahipleri Şirket’in mevzuata aykırı ve etik açıdan uygun olmayan işlemleri hakkında Kurumsal Yönetim Komitesi veya Denetimden Sorumlu Komite üyeleri ya da Şirket Bilgilendirme Politikası çerçevesinde bilgi vermeye yetkili kişiler ile e-posta yoluyla iletişime geçebilmektedirler. 3.1.5. Menfaat sahipleri arasında çıkar çatışmaları ortaya çıkması veya bir menfaat sahibinin birden fazla çıkar grubuna dahil olması durumunda; sahip olunan hakların korunması açısından mümkün olduğunca dengeli bir politika izlenmekte ve her bir hakkın birbirinden bağımsız olarak korunması hedeflenmektedir. 3.2. Menfaat Sahiplerinin Şirket Yönetimine Katılımın Desteklenmesi: 3.2.1. Şirketimiz Menfaat sahiplerinin yönetime katılımını teşvik etmek ve desteklemek amacıyla bir Yönerge çıkarmıştır. Bu yönerge: TAV Havalimanları Holding A.Ş. ve bağlı şirketlerinde Şirket hedef ve stratejileri doğrultusunda menfaat sahiplerinin Şirket yönetimine katılımını, girişimciliği ve yaratıcılığı teşvik edici uygulamaların Şirket tarafından desteklendiği ve bu konuda yapılan çalışmaların dayandığı kuralların belirlenmesi amacı ile hazırlanmıştır. Yönetim Kurulu’nda yer alan bağımsız üyeler Şirket’in ve pay sahiplerinin yanı sıra tüm menfaat sahiplerinin de yönetimde temsil edilmesini mümkün kılmaktadır. Bunun yanı sıra Türk Hava Yolları ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi ile birlikte oluşturduğumuz Ortak Karar Alma mekanizması faaliyetlerimizde etkinliğin arttırılmasına yönelik çalışmalardır. 45 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU 3.2.2. Şirket, çalışanlar, tedarikçiler, çeşitli sivil toplum kuruluşları ve diğer bütün menfaat sahiplerinin görüş, önerilerini ve müşteri memnuniyeti anketlerini dikkate almaktadır. İşletmekte olduğumuz tüm terminal ve şirket merkezlerimizde tüm çalışanlarımızın ve menfaat sahiplerinin görüş ve önerilerini almak üzere dilek/öneri/ şikâyet bölümleri ve yolcuların şikâyet ve taleplerini etkin şekilde karşılayabilmek amacıyla Türkiye’de işlettiği havalimanlarının çağrı merkezleri için ortak bir telefon numarasını devreye sokmuştur. 444 9 TAV (828) numaralı telefondan hizmet vermeye başlayan TAV Çağrı Merkezi 7 gün 24 saat aralıksız hizmet vermektedir. 3.3. İnsan Kaynakları Politikası Çalışanlar ile ilişkileri yürütmek için ayrı bir temsilci atanmamıştır. Şirketimizde çalışanlarla ilişkiler, İnsan Kaynakları Departmanı ve bu departman bünyesinde özelleştirilmiş sorumluluklarıyla İnsan Kaynakları Profesyonelleri tarafından yönetilmektedir. Aynı zamanda çalışanların yönetime ilişkin herhangi bir sorun yaşadığında başvurabileceği departman İnsan Kaynakları Departmanı olarak belirlenmiş ve çalışanlara iletişimi yapılmıştır. Disiplin ile ilgili konularda ise İnsan Kaynakları Departmanı dışında Disiplin Kurulu da mevcuttur. 3.3.1. İşe alım politikaları oluşturulurken ve kariyer planlamaları yapılırken, eşit koşullardaki kişilere eşit fırsat sağlanması ilkesi benimsenir. Yönetici görev değişikliklerinin Şirket yönetiminde aksaklığa sebep olabileceği öngörülen durumlarda yeni görevlendirilecek yöneticilerin belirlenmesi hususunda halefiyet planlaması hazırlanır. • Personel alımına ilişkin ölçütler yazılı olarak belirlenir ve bu ölçütlere uyulur. • Çalışanlara sağlanan tüm haklarda adil davranılır, çalışanların bilgi, beceri ve görgülerini artırmalarına yönelik eğitim programları gerçekleştirilir ve eğitim politikaları oluşturulur. • Çalışanlara yönelik Şirket’in finansal durumu, ücret, kariyer, eğitim, sağlık gibi konularda bilgilendirme toplantıları yapılarak görüş alışverişinde bulunulur. • İnsan kaynakları politikasında belirtilmiş olan çalışanlarla ilgili kararlarda sendikalardan görüş alınması ve toplu iş sözleşmesi konuları TAV Grubu şirketleri genelinde sendikal yapılanma söz konusu olmadığından geçerli değildir. Ancak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda belirtilen örgütlenme özgürlüğü ile ilgili anayasa hükümleri sabit olup; ayrıca Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) üyesi olarak Örgütlenme Özgürlüğü ve Kongre Örgütlenme Hakkının Korunması Sözleşmesi (sözleşme 87) ve Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi (sözleşme 98) uyarınca ileride söz konusu olabilecek örgütlenmelerde ilgili hükümler ilgili taahhütler uyarınca yürütülecek olup çalışanlarımızın özgür iradesine her platformda saygı duyulmaktadır. • Şirket çalışanlarının görev tanımları ve dağılımı ile performans ve ödüllendirme kriterleri çalışanlara duyurulur. Çalışanlara verilen ücret ve diğer menfaatlerin belirlenmesinde verimliliğe dikkat edilir. Şirket, çalışanlarına yönelik olarak hisse senedi edindirme planları oluşturabilir. • Çalışanlar arasında ırk, din, dil ve cinsiyet ayrımı yapılmaması ve çalışanların şirket içi fiziksel, ruhsal ve duygusal kötü muamelelere karşı korunması için önlemler alınır. 46 Şirket bünyesinde tüm iştirakler dahil olarak, 31.12.2015 itibarıyla toplam çalışan sayısı 15.113 kişidir. Çalışanlardan ayrımcılık konusunda herhangi bir şikâyet gelmemiştir. 3.3.2. Personel alımına ilişkin ölçütler yazılı olarak belirlenmekte ve Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği’nin 3.3.3., 3.3.4, 3.3.5., 3.3.6, 3.3.7. , 3.3.8. , 3.3.9. maddelerinde sayılan ölçütlere uyulmaktadır. TAV Akademi: TAV Grubu’nda kurumsal öğrenme ortamı yaratma ve gelişimin sürekliliğini sağlama ilkesiyle yola çıkan TAV Akademi 2006 yılında faaliyetlerine başladı. Türkiye’de ve bulunduğu coğrafyada havalimanı işletmeciliğinde lider kuruluş olan TAV Grubu, edinmiş olduğu deneyimi ve bilgi sermayesini kurumsallaştırmayı ve yaygınlaştırmayı temel stratejileri arasında konumlandırmıştır. TAV Grubu’nun kurumsal gelişim merkezi olan TAV Akademi kurumsal öğrenmenin yönetildiği ve kurumun iş odakları doğrultusunda gelişim stratejilerinin belirlendiği bir organizasyonel gelişim platformudur. • TAV Akademi’nin bir yılda verdiği eğitim sayısı, 2014’de 5.450 adam/ gün iken 2015’te 9.325 adam/güne yükseldi. • Milli Eğitim Bakanlığı onaylı eğitim merkezi olarak Yangın Güvenliği alanında MEB sertifikalı eğitimler düzenlenmeye başlandı. • TAV E-Academy gelişim platformu ile 5.400 katılımcıya toplam 11.300 saat uzaktan eğitim sağlandı. 3.4. Müşteriler ve Tedarikçilerle İlişkiler 3.4.1. Şirket, mal ve hizmetlerinin pazarlamasında ve satışında müşteri memnuniyetini sağlayıcı her türlü tedbiri almaktadır. 3.4.2. Müşterinin satın aldığı mal ve hizmete ilişkin talepleri süratle karşılanmakta ve gecikmeler hakkında süre bitimi beklenmeksizin müşteriler bilgilendirilmektedir. 3.4.3. Mal ve hizmetlerde kalite standartlarına uyulur ve standardın korunmasına özen gösterilir. Bu amaçla kaliteye ilişkin belirli bir garanti sağlanır. 3.4.4. Ticari sır kapsamında, müşteri ve tedarikçiler ile ilgili bilgilerin gizliliğine özen gösterilmektedir. 3.5. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk 3.5.1 Şirket’in sosyal sorumluluk faaliyetleri internet sitesi vasıtasıyla kamuya açıklanan etik kuralları çerçevesinde yürütülmektedir. Şirket, faaliyetlerinde sosyal sorumluluklarına karşı duyarlı davranmaya azami derecede riayet etmekte ve çevreye, tüketicilere, kamu sağlığına ilişkin düzenlemeler ile etik kurallara uymakta ve iştiraklerini bu doğrultuda yönlendirmekte ve destek olmaktadır. Terminal işleticisi iştirakler, yürürlükteki çevre mevzuatının yanı sıra ICAO, ECAC, Eurocontrol, IATA gibi uluslararası havacılık organizasyonlarının direktif ve yönergelerine, Dünya Bankası’nın Equator İlkeleri’ne uygun olarak faaliyet göstermektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 3.5.2. Şirket ve iştiraklerinin faaliyetleri gereği yasal olarak Çevre Kanunu ve ilgili mevzuatı kapsamında çevresel etki değerlendirme raporu düzenlenmesi gerekmemektedir. Buna rağmen, Şirket’in ilgili iştirakleri tarafından gerek terminallerin yapım aşamasında gerekse, işletme aşamasında çevre raporları ve çevresel yönetim planları hazırlanmıştır. Çevresel yönetim planlarına güncellenmek suretiyle uyulmaktadır. TAV Havalimanları, sürdürülebilirlik ilkelerine bağlılığının ve bu çerçevede oluşturduğu iş modelinin bir göstergesi olarak Mart 2015 tarihinde Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne (UN Global Compact) imza atmıştır. Şirket iştiraklerinin ayrıca iştigal konuları ile ilgili uluslararası kalite kontrol planları mevcut olup kalite kontrol denetimleri uluslararası standartlara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. 2010 yılında yayımlanan ve 2011 ile 2012 ve 2013 yıllarında revize edilen Şirket “Sürdürülebilirlik Raporu”na tavyatirimciiliskileri.com adresinden ulaşılabilmektedir. 4. YÖNETİM KURULU 4.1. Yönetim Kurulu’nun İşlevi 4.2.3. Yönetim Kurulumuz; ilgili Yönetim Kurulu komitelerinin görüşünü de dikkate alarak, başta pay sahipleri olmak üzere şirketin menfaat sahiplerini etkileyebilecek olan risklerin etkilerini en aza indirebilecek risk yönetim ve bilgi sistemleri ve süreçlerini de içerecek şekilde iç kontrol sistemlerini oluşturmaktadır. 4.2.4. Yönetim Kurulu, yılda en az bir kez risk yönetimi ve iç kontrol sistemlerinin etkinliğini gözden geçirmekte ve İç denetim sisteminin işleyişi ve etkinliği hakkında faaliyet raporunda bilgi vermektedir. 4.2.5. Yönetim Kurulu Başkanı ile İcra Başkanı/Genel Müdürün yetkilerinin net bir biçimde ayrıştırılması ve bu ayrımın yazılı olarak Esas Sözleşme’de ifade edilmesi esastır. Şirket’te hiç kimse tek başına sınırsız karar verme yetkisi ile donatılmamıştır. 4.2.6. Esas Sözleşme’de ifade edilmemesine karşın, Şirket’in kuruluşundan bu yana Yönetim Kurulu Başkanı ile İcra Kurulu Başkanı aynı kişi değildir. Şirket’te hiç kimse sınırsız karar verme yetkisine sahip değildir. 4.1.1. Şirket Yönetim Kurulu, alacağı stratejik kararlarla, Şirket’in risk, büyüme ve getiri dengesini en uygun düzeyde tutarak akılcı ve tedbirli risk yönetimi anlayışıyla Şirket’in öncelikle uzun vadeli çıkarlarını gözeterek, Şirket’i idare ve temsil etmektedir. 4.2.7. Yönetim Kurulu, Şirket ile pay sahipleri arasında etkin iletişimin sağlanmasında, yaşanabilecek anlaşmazlıkların giderilmesinde ve çözüme ulaştırılmasında öncü rol oynamakta olup, bu amaca yönelik olarak Kurumsal Yönetim Komitesi ve Yatırımcı İlişkileri Bölümü ile yakın işbirliği içerisinde hareket etmektedir. 4.1.2. Yönetim Kurulumuz; Şirket’in stratejik hedeflerini tanımlamakta,, şirketin ihtiyaç duyacağı işgücü ile finansal kaynaklarını belirlemekte ve yönetimin performansını denetlemektedir. 4.2.8. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin görevleri esnasındaki kusurları ile Şirket’te sebep olacakları zarara karşılık olarak 35 milyon ABD doları sigorta yapılmış olup, sermayemizin %25’ini aşan bir bedel seviyesindedir. 4.2. Yönetim Kurulu, Şirket’in stratejik hedeflerini tanımlar, şirketin ihtiyaç duyacağı işgücü ile finansal kaynaklarını belirler, yönetimin performansını denetlemektedir. 4.3. Yönetim Kurulu’nun Yapısı Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esasları 4.2.1. Yönetim Kurulumuz, faaliyetlerini şeffaf, hesap verebilir, adil ve sorumlu bir şekilde yürütmektedir. 4.2.2. Yönetim Kurulumuzun üyeleri arasında görev dağılımı ve Yönetim Kurulu Üyeleri’nin görev ve yetkileri faaliyet raporunda açıklanmaktadır. Yönetim Kurulu Akfen Holding A.Ş. (Temsilcisi: Hamdi Akın) Augustin de Romanet Mustafa Sani Şener Edward Arkwright Laurent Galzy(*) Tepe İnşaat Sanayi A.Ş. (Temsilcisi: Ali Haydar Kurtdarcan) Bilkent Holding A.Ş. (Temsilcisi: Abdullah Atalar) Tayfun Bayazıt Necmi Bozantı Jerome Calvet Sevdil Yıldırım 4.3.1. Yönetim Kurulu Üyelerimizin sayısı, her durumda beş üyeden az olmamak koşulu ile Yönetim Kurulu Üyeleri’nin verimli ve yapıcı çalışmalar yapmalarına, hızlı ve rasyonel kararlar almalarına ve komitelerin oluşumuna ve çalışmalarını etkin bir şekilde organize etmelerine imkân sağlayacak şekilde belirlenmektedir. 4.3.2. Yönetim Kurulu Üyelerimizin çoğunluğu icrada görevli olmayan üyelerden oluşmaktadır. Görevi Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Görev Süresi 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında 2015-2017 yılları arasında * Yönetim Kurulu Üyelerimizden Sayın Laurent Marc GALZY, emeklilik nedeniyle görevinden ayrılması sebebiyle, Yönetim Kurulu Üyeliği’nden, Aday Gösterme Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeliğinden istifa etmiştir. İstifa nedeniyle boşalan yeni Yönetim Kurulu, Aday Gösterme Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeliğine ekte özgeçmişi bulunan Sayın Patrick Raymond Marie JEANTET ‘ın yapılacak olan ilk Genel Kurul’un onayına sunulmak üzere seçilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 47 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU 4.3.3. İcrada görevli olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri içerisinde, görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın yapabilme niteliğine sahip bağımsız üyeler bulunmaktadır. 4.3.4. Yönetim Kurulu’nun oluşumu ve seçimi Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak gerçekleştirilmekte olup buna ilişkin esaslar Şirket’in Esas Sözleşmesi’nde yer almaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi ile tespit edildiği şekilde söz konusu üyelerin üçte biri SPK’nın Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde tanımlanan anlamda Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nden oluşur. Şirket Esas Sözleşmesi’ne uygun olarak belirlenen Yönetim Kurulu Üyeleri’nin adları ve soyadları aşağıda yer almakta olup, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak Yönetim Kurulu Üyeleri’nin çoğunluğu icrada görevli olmayan üyelerden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeleri Türk Ticaret Kanunun ilgili maddeleri ve Şirket Esas Sözleşmemizin 17. ve 18. maddelerinde belirtilen yetki ve görevlere haizdir. Ana Sözleşmemizin 22. Maddesi uyarınca Yönetim Kurulu Üyeleri önceden Genel Kurul’un onayı alınmadan Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. Maddelerinde belirtilen işlemleri yapamazlar. SPK’nın 1.3.7. nolu zorunlu Kurumsal Yönetim İlkesi uyarınca, yönetim hakimiyetini elinde bulunduran pay sahiplerinin, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin, üst düzey yöneticilerin ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî yakınlarının, şirket veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek nitelikte işlem yapabilmesi ve rekabet edebilmesi için Genel Kurul tarafından önceden onay verilmeli ve söz konusu işlemler hakkında Genel Kurul’da bilgi verilmektedir. Yönetim Kurulu Üyeleri’nden Tayfun Bayazıt, Necmi Rıza Bozantı, Jérôme Paul Jacques Marie Calvet ve Didar Sevdil Yıldırım, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Bağımsızlık Kriterleri’ne uygun olarak bağımsızlık niteliğine sahiptir. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin faaliyet döneminde bağımsızlıklarını ortadan kaldıracak bir durum olmamıştır. 4.3.5. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin görev süresi SPK Kurumsal Yönetim İlkelerine uygun olarak üç yıl olarak belirlenmiştir. 4.3.6. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerimiz 4.3.6. maddesinde belirtilen Bağımsızlık kriterlerine sahiptir. 4.3.7. Yönetim Kurulu, Aday Gösterme Komitesi’nin raporu çerçevesinde bağımsız üye aday listesini hazırlayarak Genel Kurul toplantısından önce SPK’nın belirlemiş olduğu süre içerisinde göndermekle yükümlüdür. 4.3.8. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Aday Gösterme Komitesi’ne bağımsızlık beyanı vermeleri ve bağımsızlıklarının ortadan kalkması halinde Yönetim Kurulu’nu durumdan derhal haberdar etmeleri şarttır. 2015 yılı Faaliyet Raporumuzda Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerimizin Bağımsızlık Beyanları yer almaktadır. Bu durumda bağımsızlığını kaybeden Yönetim Kurulu Üyesi ilke olarak istifa eder. Asgari bağımsız Yönetim Kurulu Üye sayısının yeniden sağlanmasını teminen, Aday Gösterme Komitesi yapılacak ilk Genel Kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere boşalan üyeliklere bağımsız üye seçimi için değerlendirme yapar ve değerlendirme sonucunu yazılı olarak Yönetim Kurulu’na bildirir. 4.3.9. Şirketimiz, SPK Kurumsal Yönetim İlkelerinde belirtilen Yönetim Kurulu’nda kadın üye oranı için %25’ten az olmamak kaydıyla bir hedef oran ve hedef zaman belirleme ve bu hedeflere ulaşmak için politika oluşturma çalışmaları devam etmektedir. Yönetim Kurulu bu hedeflere ulaşma hususunda sağlanan ilerlemeyi yıllık olarak değerlendirmektedir. Şirketimiz Yönetim Kurulu’nda kadın üye hâlihazırda yalnızca Sn. Didar Sevdil Yıldırım olup, bu oranın %25’ten az olmamak kaydıyla bir hedef oran ve hedef zaman belirlemek için gerekli politikalar oluşturulma aşamasındadır. Önümüzdeki yıllarda Yönetim Kurulu’nda kadın üyelerin sayısının artırılması, Aday Gösterme Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından Yönetim Kurulu’na tavsiye olarak iletilmiş olup bu yönde çalışmalar devam etmektedir. Aday Gösterme Komitesi, yönetim ve pay sahipleri de dahil olmak üzere bağımsız üyelik için aday tekliflerini, adayın bağımsızlık ölçütlerini taşıyıp taşımaması hususunu dikkate alarak değerlendirir ve buna ilişkin değerlendirmesini bir rapora bağlayarak Yönetim Kurulu onayına sunmaktadır. 48 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 4.3.10. Denetimden sorumlu komite üyelerimizi denetim/muhasebe ve finans konusunda 5 yıllık tecrübeye sahiptir. 4.4.5. Yönetim Kurulu toplantılarının ne şekilde yapılacağı şirket içi düzenlemeler ile yazılı hale getirilmiştir. Yönetim Kurulu Üyelerimizin özgeçmişleri hem 2015 yılı faaliyet raporunda hem de Şirketimizin internet sitesinde yer almaktadır. 4.4.6. Yönetim Kurulu toplantılarında gündemde yer alan konular açıkça ve her yönü ile tartışılmaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu toplantılarına icracı olmayan üyelerin etkin katılımını sağlama yönünde en iyi gayreti gösterir. Yönetim Kurulu kararlarına ilişkin karar yeter sayısı Yönetim Kurulu Üye tam sayısının çoğunluğudur. Esas Sözleşmemizin 17.3. ve 19. madde hükümleri saklıdır. Yönetim Kurulu Üyesi, toplantılarda muhalif kaldığı konulara ilişkin makul ve ayrıntılı karşı oy gerekçesini karar zaptına geçirir. 4.4. Yönetim Kurulu Toplantılarının Şekli 4.4.1. Yönetim Kurulu, en az 2 ayda bir toplanmaktadır. 2015 yılında toplam 6 (altı) Yönetim Kurulu Toplantısı gerçekleşmiştir. Yönetim Kurulu Başkanı, diğer Yönetim Kurulu Üyeleri ve icra başkanı/genel müdür ile görüşerek Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini belirler. Üyeler her toplantıya katılmaya ve toplantılarda görüş bildirmeye özen gösterir. Elektronik ortamda Yönetim Kurulu Toplantısı yapılmasına imkân sağlanmaktadır. Aşağıda Yönetim Kurulu Üyelerimizin 2015 yılında yapılan Yönetim Kurulu toplantılarına katılım durumları gösterilmektedir. Hamdi Akın Augustin de Romanet Mustafa Sani Şener Ali Haydar Kurtdarcan Edward Rodolphe Paul Arkwright Laurent Marc Galzy Abdullah Atalar Didar Sevdil Yıldırım Tayfun Bayazıt Jerome Paul Jacques Marie Calvet Necmi Rıza Bozantı Katılım Oranı %100 %67 %100 %67 %67 %100 %83 %83 %100 4.4.7. Yönetim Kurulu Üyesi şirket işleri için yeterli zaman ayırır. Yönetim Kurulu Üyesi’nin başka bir şirkette yönetici ya da Yönetim Kurulu Üyesi olması veya başka bir şirkete danışmanlık hizmeti vermesi halinde, söz konusu durumun çıkar çatışmasına yol açmamakta ve üyenin şirketteki görevini aksatmamaktadır. Bu nedenle, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Şirket dışında başka görev veya görevler alması belli kurallara bağlanmamış veya sınırlandırılmamıştır. Yönetim Kurulu Üyesi’nin şirket dışında aldığı görevler ve gerekçesi, grup içi ve grup dışı ayrımı yapılmak suretiyle seçiminin görüşüldüğü Genel Kurul toplantısında seçime ilişkin gündem maddesi ile birlikte pay sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır. %100 %100 4.4.2. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu toplantısı gündeminde yer alan konular ile ilgili bilgi ve belgelerin, eşit bilgi akışı sağlanması amacıyla, toplantıdan yeterli zaman önce Yönetim Kurulu Üyeleri’nin incelemesine sunulmasından sorumludur. 4.4.3. Toplantıya katılamayan ancak görüşlerini yazılı olarak Yönetim Kurulu’na bildiren üyenin görüşleri diğer üyelerin bilgisine sunulmaktadır. 4.4.4. Yönetim Kurulu’nda her üyenin bir oy hakkı bulunmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 49 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU 4.5. Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komiteler Şirket’in Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliği’nde yer alan hükümler çerçevesinde mevcut komitelerin yapısı ve faaliyetlerini gözden geçirerek; aşağıdaki şekilde oluşturulmasına karar vermiştir. 4.5.2. Komitelerin görev alanları, çalışma esasları Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş ve kamuya açıklanmıştır. Denetimden Sorumlu Komite 4.5.4. İcra Kurulu Başkanı komitelerde yer almamaktadır. Başkanı Necmi Rıza Bozantı Üyeleri Tayfun Bayazıt Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı Tayfun Bayazıt Üyeleri Augustin de Romanet Ali Haydar Kurtdarcan Julien Coffinier Sevdil Yıldırım Pelin Akın Nursel İlgen Aday Gösterme Komitesi Başkanı Didar Sevdil Yıldırım Üyeleri Hamdi Akın Augustin de Romanet Ali Haydar Kurtdarcan Laurent Galzy(*) Tayfun Bayazıt Riskin Erken Saptanma Komitesi Başkanı Jerome Paul Jacques Marie Calvet Üyeleri Ali Haydar Kurtdarcan Laurent Galzy(*) Jullien Coffinier Necmi Bozantı Selim Akın * Yönetim Kurulu Üyelerimizden Sayın Laurent Marc GALZY, emeklilik nedeniyle görevinden ayrılması sebebiyle, Yönetim Kurulu Üyeliği’nden, Aday Gösterme Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeliğinden istifa etmiştir. İstifa nedeniyle boşalan yeni Yönetim Kurulu, Aday Gösterme Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeliğine ekte özgeçmişi bulunan Sayın Patrick Raymond Marie JEANTET ‘ın yapılacak olan ilk Genel Kurul’un onayına sunulmak üzere seçilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir. 50 4.5.3. Komitelerin başkanları bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nden seçilmiş olup Denetim Kurulu Üyelerinin tamamı bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinden oluşmaktadır. 4.5.5. Şirket’in ortaklık yapısı ve dört farklı komitenin oluşturulması nedeniyle Yönetim Kurulu Üyeleri’nin bazıları birkaç komitede birden görev almıştır. 4.5.6. Komitelerin görevlerini yerine getirmeleri için gereken her türlü kaynak ve destek Yönetim Kurulu tarafından sağlanmakta ve Komiteler, gerekli gördükleri kişiyi toplantılarına davet edebilmekte ve görüşlerini almaktadır. 4.5.7. Komiteler, faaliyetleriyle ilgili olarak ihtiyaç gördükleri konularda bağımsız uzman görüşlerinden yararlanmaktadır. Şu ana kadar Şirketimiz nezdinde herhangi bir hizmet alınmamış olmakla birlikte; komitelerin ihtiyaç duydukları danışmanlık hizmetlerinin bedeli şirket tarafından karşılanacaktır. Hizmet alınan kişi/kuruluş hakkında bilgi ile bu kişi/kuruluşun Şirket ile herhangi bir ilişkisinin olup olmadığı hususundaki bilgiye faaliyet raporunda yer verilecektir. 4.5.8. Komiteler yaptıkları tüm çalışmaları yazılı hale getirir ve kaydını tutmaktadır. Komiteler, çalışmaların etkinliği için gerekli görülen ve çalışma ilkelerinde açıklanan sıklıkta toplanmakta ve çalışmaları hakkındaki bilgiyi ve toplantı sonuçlarını içeren raporları Yönetim Kurulu’na sunmaktadır. 4.5.9. Şirketimiz nezdinde oluşturulan Denetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği’nin 4.5.9 maddesinde bahsedilen sorumlukları yerine getirmekte olup, en az üç ayda bir olmak üzere yılda en az dört kere toplanmış ve toplantı sonuçları tutanağa bağlanarak alınan kararları Yönetim Kurulu’na sunmuştur. Denetimden Sorumlu Komite’nin faaliyetleri ve toplantı sonuçları hakkında yıllık faaliyet raporunda açıklama yapılmaktadır. Denetimden Sorumlu Komite’nin hesap dönemi içinde Yönetim Kurulu’na kaç kez yazılı bildirimde bulunduğu da yıllık faaliyet raporunda belirtilmektedir. 4.5.10. Kurumsal Yönetim Komitesi Kurumsal Yönetim Komitesi, Şirket’te Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanıp uygulanmadığını, uygulanmıyor ise gerekçesini ve bu prensiplere tam olarak uymama dolayısıyla meydana gelen çıkar çatışmalarını tespit ederek, Yönetim Kurulu’na kurumsal yönetim uygulamalarını iyileştirici tavsiyelerde bulunur ve yatırımcı ilişkileri bölümünün çalışmalarını gözetmektedir. Kurumsal Yönetim Komitesi, 2015 yılı içerisinde; Şubat, Mayıs, Temmuz, Eylül, Kasım ve Aralık ayında olmak üzere 6 kez toplanmıştır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 4.5.11. Aday Gösterme Komitesi Aday Gösterme Komitesi; a) Yönetim Kurulu ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için uygun adayların saptanması, değerlendirilmesi ve eğitilmesi konularında şeffaf bir sistemin oluşturulması ve bu hususta politika ve stratejiler belirlenmesi konularında çalışmalar yapmak, b) Yönetim Kurulu’nun yapısı ve verimliliği hakkında düzenli değerlendirmeler yapmak ve bu konularda yapılabilecek değişikliklere ilişkin tavsiyelerini Yönetim Kurulu’na sunmak ile sorumludur. Aday Gösterme Komitesi Kasım ve Aralık ayında olmak üzere 2 kez toplanmıştır. 4.5.12. Riskin Erken Saptanması Komitesi Şirketimiz tarafından kurulan Riskin Erken Saptanması Komitesi; Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin alınması ve riskin yönetilmesi amacıyla çalışmalar yapmakla sorumlu olup, risk yönetim sistemlerini en az yılda bir kez gözden geçirmektedir. Riskin Erken Saptanması Komitesi, Yönetim Kurulu’na her iki ayda bir raporlama yapacak şekilde toplanmıştır. 4.5.13. Ücret Komitesi Şirketimiz tarafından ayrı ücret komitesi kurulmamış olup, aşağıda sıralanan görevler Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yürütülmektedir. a) Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ücretlendirilmesinde kullanılacak ilke, kriter ve uygulamaları Şirket’in uzun vadeli hedeflerini dikkate alarak belirler ve bunların gözetimini yapar, b) Ücretlendirmede kullanılan kriterlere ulaşma derecesi dikkate alınarak, Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilere verilecek ücretlere ilişkin önerilerini Yönetim Kurulu’na sunar. Şirket’in Stratejik Hedefleri Şirket’in vizyonu ve stratejik hedefleri; asgari 2 (iki) ayda bir yapılan Yönetim Kurulu toplantılarında üyeler tarafından düzenli olarak gözetilerek değerlendiriliyor olup gerektiğinde revize edilerek yeniden belirlenebilmektedir. Yönetim Kurulu gerektiğinde stratejik hedeflerin oluşturulması ve izlenmesi görevini Üst Düzey Yönetici ve/veya Departman tarafından takip edilmesine karar verebilir. 4.6. Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ve Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar 4.6.1. Yönetim Kurulu, Şirket’in belirlenen ve kamuya açıklanan operasyonel ve finansal performans hedeflerine ulaşmasından sorumludur. Şirket’in kamuya açıklanan operasyonel ve finansal performans hedeflerine ulaşıp ulaşamadığına ilişkin değerlendirme ve ulaşılamaması durumunda gerekçeleri yıllık faaliyet raporunda açıklanmaktadır. Yönetim Kurulu, hem kurul hem üye hem de idari sorumluluğu bulunan yöneticiler bazında özeleştirisini ve performans değerlendirmesini yaparak. Yönetim Kurulu Üyeleri ve idari sorumluluğu bulunan yöneticiler bu değerlendirmeler dikkate alınarak ödüllendirmekte veya azletmektedir. Yönetim Kurulu ve komitelerin performans değerlendirmesi, şirketimizde öz değerlendirme metoduyla 2014 yılından bu yana Aday Gösterme Komitesi tarafından yapılmaktadır. Performans değerlendirmesi içeriği itibariyle Strateji, Şirket’in Ticari Faaliyetleri ve Üst Yönetimle olan İlişkiler, Risk Yönetimi ve Kontrolu ve son olarak Yönetim Kurulu Performansı başlıklarından oluşmaktadır. 2015 yılı itibariyle yapılan değerlendirme sonucu, 2014 yılına göre daha yüksek gerçekleşmiş olup, yukarıda ifade edilen her bir kategoride performans artışı olduğu tespit edilmiştir. Performans değerlendirmesi ile ilgili detaylı bilgilendirme Yönetim Kurulu Üyeleri ile yılın son Yönetim Kurulu toplantısında paylaşılarak, Aday Gösterme Komitesi’nin 2016 yılına ilişkin getirdiği iyileştirme önerileri değerlendirilerek tartışmaya açılmıştır. 4.6.2. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ücretlendirme esasları yazılı hale getirilmiş olup, Genel Kurul toplantısı gündeminde ayrı bir madde olarak pay sahiplerinin bilgisine sunarak bu konuda ortaklara bu konuda görüş bildirme imkânı tanınmaktadır. Bu amaçla hazırlanan ücret politikasına Şirket’in kurumsal internet sitesinde yer almaktadır. 4.6.3. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretlendirmesinde kâr payı, pay opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılmamakta olup, SPK’nın Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde bağımsız üye olarak görev yapan Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’ne üyelik zaman yatırımı ve gereklerini yerine getirebilmeleri için yıllık 65.000 ABD doları ücret ödenmektedir. 4.6.4. Şirket, herhangi bir Yönetim Kurulu Üyesi’ne veya idari sorumluluğu bulunan yöneticilerine borç vermemiş ve kredi kullandırmamıştır. 4.6.5. Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilere verilen ücretler ile sağlanan diğer tüm menfaatler, yıllık faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya açıklanmaktadır. Açıklamamız kişi bazında olmayıp, Yönetim Kurulu ve üst düzey yöneticileri kapsamaktadır. Yönetim organı üyeleri ile üst düzey yöneticilere sağlanan mali haklar (bin TL) Kısa vadeli faydalar (ücret ve primler) 2014 2015 43.211 48.568 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 51 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KOMİTE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNETIM KURULU’NUN KOMITELERE İLIŞKIN DEĞERLENDIRMESI Komiteler, gündeminde kendilerini ilgilendiren konularda bir karar içeren her bir Yönetim Kurulu Toplantısı öncesinde bir araya gelecektir. Komiteler, herhangi bir aciliyet ya da önemli bir mani haricinde Yönetim Kurulu Toplantısı’ndan en az bir gün önce toplanmaktadır. Her komitenin başkanı ya da başkanın müsait olmaması halinde bu amaçla atanmış olan bir komite üyesi, komite toplantısını müteakip düzenlenen Yönetim Kurulu Toplantısı’nda komitenin çalışma ve işlemlerinin bir özetini içeren bir raporlama yapmaktadır. Denetimden Sorumlu Komite her türlü iç ve bağımsız denetimin yeterli ve şeffaf bir şekilde yapılması için gerekli tüm tedbirlerin alınması yanında iç kontrol sisteminin etkin olarak uygulanmasından da sorumlu olan “Denetim Komitesi”, en az üç ayda bir olmak üzere yılda en az dört kere toplanmış ve toplantı sonuçları tutanağa bağlanarak alınan kararları yönetim kuruluna sunmuştur. Denetimden Sorumlu Komite Denetimden Sorumlu Komite, Şirketin kurumsal ve konsolide hesaplarının doğruluk ve gerçekliğini değerlendirme konusunda Yönetim Kuruluna yardım etmektedir. Ayrıca, Yönetim Kurulunu elde edilen bilginin güvenilirliği ve kalitesiyle ilgili aydınlatmaktadır. Yönetim Kurulu yetkisi altında görevlerini yerine getiren Denetimden Sorumlu Komite, bizzat karar verme yetkisine sahip değildir. i. Hesaplar: • Hesapları oluşturmak için kullanılan muhasebe metotlarının geçerliliğini ve devamını incelemiş; bu amaçla konsolidasyonun kapsam ve metotlarına özel ilgi göstermiş; • Grup üzerinde önemli bir etkisi olan istisnai faaliyetlerin ya da etkinliklerin hesaplara uygun uyarlamasının yapılmasını sağlamış; • Yönetim Kuruluna sunulmadan önce, altı aylık ve yıllık hesaplar oluşturulurken kurumsal ve konsolide hesaplarla birlikte hesaplara ilişkin notları ve yönetim raporlarını incelemiş; • Ana iştiraklerin ve bağlı şirketlerin mali durumunu yılda bir kez değerlendirmiş; 52 ii. Kontrol, İç Denetim, Bağımsız Denetim Şirketi: • Güvenilirliği sağlamak üzere bilgi toplama ve kontrolü için gereken tüm zaruri dahili prosedürlerin uygulandığını kontrol etmiş; • İç kontrol sistemlerini değerlendirmek, denetim departmanının programı ve işinin sonuçlarını ve tavsiyelerini, ayrıca bunlarla ilgili uygulama ve sonuçları incelemiş; • İç kontrol sistemlerinin etkinliğini takip etmiş; • Yönetim Kuruluna ihaleye sistematik olarak davet edilecek Bağımsız Denetim Şirketinin seçimi konusunda tavsiye ve ücretlendirmesi konusunda görüş vermiştir. Burada, Yönetim Kurulu, Bağımsız Denetim şirketinin teklifini ve seçimini denetleyerek (her zaman ilgili mevzuatın uyulması gereken hükümlerine tabi olarak), Bağımsız Denetim Şirketi için en iyi teklifin –ilgili mevzuat uyarınca onay gereken durumlarda- Genel Kurul’un onayına sunulmasını sağlamış, • Bağımsız Denetim Şirketinin yaptığı işin kalitesini ve bağımsızlığını işlerin yıllık tetkikini de içerecek şekilde belirlenmiş olan bilanço tasdiki ile birlikte – doğrulamış; • Bağımsız Denetim Şirketinin iş programını, alınan sonuç ve tavsiyeleri incelemiş. • Şirketin muhasebe ve iç kontrol sistemi ile bağımsız denetimiyle ilgili olarak şirkete ulaşan şikayetlerin incelenmesi, sonuca bağlanması, Şirket çalışanlarının, şirketin muhasebe ve bağımsız denetim konularındaki bildirimlerinin gizlilik ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi konularında uygulanacak yöntem ve kriterleri belirlemiş, • Denetimden sorumlu komite, kamuya açıklanacak yıllık ve ara dönem finansal tabloların şirketin izlediği muhasebe ilkeleri ile gerçeğe uygunluğuna ve doğruluğuna ilişkin değerlendirmelerini, Şirketin sorumlu yöneticileri ve bağımsız denetçilerinin görüşlerini alarak kendi değerlendirmeleriyle birlikte Yönetim Kurulu’na yazılı olarak bildirmiştir. iii. Mali Politika: • Şirket ve Grup bütçesini incelemiş; • Şirket ve Grubun finansal, muhasebe ve genel vergilendirmesi politikasını ve bunun uygulanışını; özellikle komitenin Şirket ve Grubun borç yönetimiyle ilgili politikasını (hedefler, risk kapsamı, kullanılan mali araçlar, vb.) incelemiş; • Öngörüler de dahil olmak üzere firma çatısı altında toplanan bilgiyi incelemiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Denetimden Sorumlu Komite, Yönetim Kurulu’nun tevdi ettiği diğer hususlar ya da ilgili mevzuatın uyulması gereken hükümlerine tabi olan ele alınmasına gerek gördüğü diğer hususlarla da ilgilenebilmektedir. Kurumsal Yönetim Komitesi Kurumsal Yönetim Komitesi, 2015 yılı içerisinde; Şubat, Mayıs, Temmuz, Eylül, Kasım ve Aralık ayında olmak üzere altı kez toplanmıştır. • Kurumsal yönetim prensiplerinin uygulanıp uygulanmadığını tespit etmiş; • Uymama durumunda arkada yatan nedenleri ve bundan kaynaklanan çıkar çatışmalarını tespit etmiş; • Kurumsal Yönetimin uygulanmasını iyileştirmek üzere Yönetim Kuruluna tavsiyelerde bulunmuş; • Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün çalışmalarını gözetmiş; • Şirket üst yönetiminin genel ücretlendirmesi ve uygun olduğu yerlerde ikramiyeler ya da farklı türdeki ücretlendirmelerin kapsamı ve bunlara ilişkin değişiklikler hususlarında, ilgili Türk ticaret kanunu ve kurumsal yönetim İlkelerine göre önerilerde bulunmuş; • Yönetim Kurulu üyelerinin ve Şirket üst yönetiminin performans değerlendirmesi ve kariyer planlamasıyla ilgili yaklaşım, ilke ve uygulamaları belirlemek ve gözlemlemiş; • Yürütülen diğer faaliyetlerin yanı sıra, Şirket üst yönetiminin ücretlendirmesinin sabit ve değişken ögeleri ile bu ücretlendirmenin belirlenmesine yönelik kuralları tavsiye etmek, bu kuralların uygulanmasını gözetmek ve kuralların Şirket performansının yıllık değerlendirmesiyle tutarlı olmasını sağlamış, • Yönetim Kuruluna, uygun olduğu hallerde, Genel Kurul toplantısında onaya sunulmak üzere Yönetim Kurulu Üyelerinin ücretlerinin genel toplam tutarı için, söz konusu Yönetim Kurulu Üyesi ücretlerinin tahsisine yönelik kuralları Üyelerin Yönetim Kurulu Toplantılarına ve komitelerine bireysel katılımının yanı sıra kendilerine verilen görevleri de dikkate alarak teklifte bulunmuş. Kurumsal Yönetim Komitesi, Yönetim Kuruluna, Üyelerin görevlerini yaparken katlandıkları masrafların geri ödemesine dair izlenecek bir politika da önermiş, • Yönetim Kurulu Üyelerinin ücretlendirilmesiyle ilgili olarak hissedarlara verilen ve halka açıklanan bilgileri onaylamış, • Yönetim Kurulu, yöneticiler ve diğer çalışanlar arasında Şirketin ticari sırlarının yanlış kullanımını ve çıkar çatışmalarını engellemek amacıyla düzenlenmiş kurum içi yönetmelik ve politikalara uyum gösterilmesini gözetmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Aday Gösterme Komitesi • Aday Gösterme Komitesi Kasım ve Aralık ayında olmak üzere iki kez toplanmıştır. • Yönetim Kurulu ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için uygun adayları belirlemiş, • Yönetim Kuruluna ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için uygun adayların belirlenmesi amacıyla şeffaf bir sistem oluşturmak için çalışmalar yapmış, • Yönetim Kurulu adayların ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için değerlendirmiş ve eğitmiş, • Yönetim Kurulu adaylarının ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için belirlenmesi ile ilgili politika ve stratejiler belirlemiş, • Yönetim Kurulundaki bağımsız üyelik için adayın, Komiteye aday gösterildiği an itibarıyla ilgili yönetmelik ve Şirketin Ana Sözleşmesi uyarınca gerekli kriterler çerçevesinde, bağımsız olduğunu belirten yazılı bir beyanda bulunmasını sağlamış, • Yönetim Kurulunun yapısı ve verimliliği hakkında düzenli değerlendirmeler yapmak ve önerilerini olası değişikliklere göre Yönetim Kuruluna iletmiş, • Yönetim Kurulunun bağımsız üyelerinin seçimiyle ilgili olarak, yönetim ve hissedarları da kapsayan bağımsız üyelik adaylarının bağımsızlık kriterine uyup uymadığını değerlendirmek ve değerlendirmeyi Yönetim Kurulunun onayına sunmuş, • Genel Kurul toplantısının duyurusuyla birlikte bağımsız adayların nihai listesinin kamuoyuna duyurulmasını sağlamıştır. Riskin Erken Saptanması Komitesi Riskin Erken Saptanması Komitesi, Yönetim Kurulu’na her iki ayda bir rapor vererek, şirkete ait risk durumunu değerlendirmiştir. • TAV Havalimanları Holding ve grup şirketlerinin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek her türlü riskin erken teşhisi, yönetilmesi ve tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması için çalışmalar yapılmasını sağlamış, • Kurumsal Risk Yönetimi (KRY) fonksiyonunun işleyişini gözden geçirmek ve geliştirilmesi için önerilerde bulunmuş, • Şirketin kârlılığını ve operasyonlarının etkinliğini artırabilecek fırsatların belirlenmesi, tespit edilen fırsatlarla ilgili gerekli çalışmaların yapılmasını sağlamak ve bunları Yönetim Kurulu ile zamanında paylaşmak; önemli yatırım ve satış/devir kararlarını değerlendirmek, olası risk ve fırsatların gözetilerek şirket stratejisinin doğru belirlenmesi konusunda yönetim kuruluna destek olmuş, • İlgili yasal mevzuat doğrultusunda Komite’nin sorumlu olacağı diğer görevlerin yerine getirilmesi olup, risk yönetim sistemlerini en az yılda bir kez gözden geçirmiştir. 53 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK OLAĞAN GENEL KURULLAR TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ’NİN 2014 YILINA İLİŞKİN OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTI TUTANAĞI • • TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. 2015 GENEL KURUL GÜNDEMİ TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ’NİN 21 MART 2016 PAZARTESİ GÜNÜ SAAT 14:00 YAPILACAK OLAN 2015 YILINA AİT OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISINA AİT GÜNDEM: 1. Açılış ve Toplantı Başkanlığı’nın oluşturulması, 2. Şirket’in 2015 yılına ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu’nun okunması, müzakeresi ve onaylanması, 3. 2015 yılı hesap dönemine ilişkin Bağımsız Denetim Rapor Özeti’nin okunması, müzakeresi ve onaylanması, 4. 2015 yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tablolar’ın okunması, müzakeresi ve onaylanması, 5. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Şirket’in 2015 yılı faaliyetlerinden dolayı ayrı ayrı ibra edilmeleri, 6. Yönetim Kurulu’nun 2015 yılı kârının dağıtılması ve kâr dağıtım tarihi konusundaki önerisinin kabulü, değiştirilerek kabulü veya reddi, 7. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi hakların belirlenmesi, 8. Türk Ticaret Kanunu’nun 363. maddesine göre Yönetim Kurulu Üyelikleri’nde yapılan değişikliklerin Genel Kurul’un onayına sunulması, 9. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Yönetim Kurulu tarafından önerilen Bağımsız Denetim Kuruluşu seçiminin onaylanması, 10. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Ücretlendirme Politikası’nın Genel Kurul’un bilgisine ve görüşüne sunulması, 11. Şirket’in 2015 yılı içinde yaptığı bağış ve yardımlar hakkında Genel Kurul’a bilgi verilmesi ve 2016 yılında yapılacak bağışlar için üst sınır belirlenmesi, 12. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Geri Alınan Paylar Tebliği (II-22.1) uyarınca Yönetim Kurulu tarafından hazırlanmış olan Şirket Paylarının Geri Alım Programı’nın Genel Kurul’un onayına sunulması, 13. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) üçüncü bölümde düzenlenen İlişkili Taraf İşlemleri kapsamında “İlişkili Taraflarla” yapılan işlemler hakkında Genel Kurul’a bilgi verilmesi, 14. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) dördüncü bölümde düzenlenen, verilen rehin, teminat ve ipotekler hususunda Genel Kurul’a bilgi verilmesi, 15. Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri’ne Türk Ticaret Kanunu’nun 395 ve 396’ncı maddelerinde yazılı işlemlerin ifası hususunda gerekli izinlerin verilmesi, 16. Dilek ve temenniler, 17. Kapanış. • TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ’nin 2014 yılına ilişkin Olağan Genel Kurul Toplantısı 30 Mart 2015 tarihinde saat 14.00’de Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali – A Kapısı VIP Yanı Yeşilköy İstanbul adresindeki Şirket Yönetim Merkezinde yer alan TAV Akademi (A) Toplantı Salonunda, T.C. İstanbul Valiliği Ticaret İl Müdürlüğü’nün 26.03.2015 tarih ve 6884223 sayılı yazısıyla görevlendirilen Bakanlık Temsilcileri Sayın Ceyda ÇALIK ve Sayın Şevval KIRIK gözetiminde yapılmıştır. Toplantıya ait davet kanun ve ana sözleşmede öngörüldüğü gibi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 26 Şubat 2015 tarih ve 8767 sayılı nüshasının 113, 114, 115 ve 116. sayfalarında ve Star ve Dünya Gazetelerinin 05 Mart 2015 tarihli nüshasında, Şirketin internet sitesinde ve EGKS’de ilan edilmek suretiyle süresi içinde yapılmıştır. Hazır Bulunanlar Listesinin tetkikinden, şirketin toplam 363.281.250 TL sermayesine tekabül eden 363.281.250 adet hisseden 294.510.644,5 TL sermayeye karşılık 294.510.644,5 adet hissenin toplantıda temsil edildiğinin ve böylece gerek kanun ve gerekse esas sözleşmede öngörülen asgari toplantı nisabının mevcut olduğu anlaşılmıştır. Şirket Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Sayın Mustafa Sani Şener’in, Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Didar Sevdil Yıldırım’ın ve Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Necmi Rıza Bozantı‘nın ve Bağımsız Denetim Kuruluşu adına Sayın Seda Akkuş TECER ve Sayın Onur Ünal’ın toplantıda hazır bulunduğu tespit edilmiş olup, toplantı Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Sayın Mustafa Sani ŞENER tarafından fiziki ve elektronik ortamda aynı anda açılarak gündemin görüşülmesine geçildi. 1. Gündemin birinci maddesi uyarınca, Toplantı Başkanlığına Sayın Mehmet Erdoğan’ın, Oy Toplama Memurluğuna Sayın Besim Meriç’in ve yazmanlığa Sayın Nihat Kamil Akkaya’nın seçilmelerine ve Genel Kurul Tutanaklarının imzalanması için Toplantı Başkanlığına yetki verilmesine ve oylamanın fiziki ve elektronik ortamda yapılması oylandı, katılanların oybirliği ile kabul edildi. 2. Gündemin ikinci maddesi uyarınca, Şirketin 2014 yılına ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu’nun okundu sayılması oya sunuldu, müzakere edildi ve 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 2014 yılına ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu kabul edilerek 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 3. Gündemin üçüncü maddesi uyarınca, Şirketin 2014 yılına ait Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından verilen Bağımsız Denetim Raporunun okundu sayılması oya sunuldu, müzakere edildi ve 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Bağımsız Denetim Rapor Özeti okundu, görüşüldü ve 2014 yılına ait Bağımsız Denetim Raporu 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 4. Gündemin dördüncü maddesi uyarınca, Şirketin 2014 yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tablolarının okundu sayılması oya sunuldu, müzakere edildi ve 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Şirketin 2014 yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tabloları 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 5. Gündemin beşinci maddesi uyarınca, 2014 yılı içerisinde görev yapan Yönetim Kurulu Üyeleri’nin 2014 yılı faaliyetlerinden dolayı ibra edilmeleri oya sunuldu ve 1.002.867 ret oyuna karşılık 293.507.777,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Yönetim Kurulu Üyeleri kendi ibralarında oy kullanmamışlardır. 6. Gündemin altıncı maddesi uyarınca, Şirketimizin 01 Ocak 2014 / 31 Aralık 2014 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde; 54 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 1. Şirketimizin 01 Ocak 2014 / 31 Aralık 2014 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri:II, No:14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümleri uyarınca hazırlanmış olan bağımsız denetimden geçmiş konsolide mali tablolara göre oluşan kârının 634.228.000 TL, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde hesaplanan ticari kârının ise 498.885.554 TL olduğuna, 3. Türk Ticaret Kanunu’nun 519’ıncı maddesi çerçevesinde, ödenmiş sermayenin %20’sini buluncaya kadar birinci tertip yasal yedek akçe ayrılması zorunludur. Buna göre; 24.944.278 TL’nin 2014 yılı için birinci tertip yasal yedek akçe olarak ayrılmasına, nezdinde 109156 sicil nosu ile kayıtlı Sera Yapı Endüstrisi ve Ticaret A.Ş.’nin seçilmesine ve Sera Yapı Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. temsilcisi olarak atanan 22628641168 TC Kimlik numaralı Mustafa Sani ŞENER’in onaylanmasına, görev kabul beyanı ile seçilmeyi kabul eden 0790363220 vergi kimlik numaralı Fransa vatandaşı Edward Rodolphe Paul ARKWRIGHT, görev kabul beyanı ile seçilmeyi kabul eden 2710774976 vergi kimlik numaralı Fransa vatandaşı Augustin Pascal Pierre Louis Marie DE ROMANET DE BEAUNE, toplantıya bizzat katılan ve seçilmeyi kabul eden 3880670412 vergi kimlik numaralı Fransa vatandaşı Laurent Marc Galzy’nin Yönetim Kurulu Üyeleri olarak seçilmelerine ve görev kabul beyanı ile seçilmeyi kabul eden 17876301834 T.C.Nolu Sayın Tayfun BAYAZIT, toplantıya bizzat katılan ve seçilmeyi kabul eden 10048183252 T.C.Nolu Sayın Didar Sevdil YILDIRIM, toplantıya bizzat katılan ve seçilmeyi kabul eden 44251423836 T.C.Nolu Sayın Necmi Rıza BOZANTI ve görev kabul beyanı ile seçilmeyi kabul eden 1960740928 vergi kimlik numaralı Fransa vatandaşı Sayın Jerome Paul Jacques Marie CALVET’in Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri olarak seçilmelerine 4. Konsolide mali tablolara göre 609.283.722 TL’nin birinci temettü matrahı olarak belirlenmesine, 12.675.082 ret oyuna karşılık 281.835.562,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 5. Sermaye Piyasası Kurulunun Kâr Payı Tebliği (II-19.1)’ne uygun olarak 306.052.855’inin nakit birinci temettü olarak dağıtılmasına, 9. Gündemin dokuzuncu maddesi uyarınca, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Şirketimizin 2015 yılı hesap dönemindeki finansal raporlarının denetlenmesi ile bu kanunlardaki ilgili düzenlemeler kapsamındaki diğer faaliyetleri yürütmek üzere, 1 yıl süre ile Bağımsız Denetim Kuruluşu olarak Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi’ nin seçilmesi 9.695.008 ret oyuna karşılık 284.815.636,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile onaylandı. 2. Konsolide mali tablolara göre oluşan vergi sonrası kârdan 634.228.000 TL’lik kârın Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kâr Payı Tebliği (II-19.1) uyarınca kâr dağıtımına esas olduğuna, a. Toplam nakit olarak dağıtılacak 306.052.855 TL’nin tamamının dönem net kârından dağıtılmasına, b. Bu itibarla hissedarlarımıza 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 0,8425 TL (%84,25) olmak üzere toplam brüt 306.052.855 TL nakit temettü ödenmesine, 6. Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu uyarınca, dağıtılacak olan kârın düşülmesinden sonra kalan tutarın olağanüstü yedek olarak ayrılmasına 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Kâr dağıtımına 05 Mayıs 2015 tarihi itibarıyla başlanılması oya sunuldu ve 881.294 ret oyuna karşılık 293.629.350,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 7. Gündemin yedinci maddesi uyarınca, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi hakları görüşüldü. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde bağımsız üye olarak görev yapan Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin her birisine yıllık net 65.000 USD huzur hakkı ödenmesine, diğer Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ücret veya huzur hakkı ödenmemesine 62.406.753,5 ret oyuna karşılık 232.103.891 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 8. Gündemin sekizinci maddesi uyarınca, Görev süreleri sona eren Yönetim Kurulu Üyeleri yerine; Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri de dahil olmak üzere Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçilmesi ve görev sürelerinin tespiti görüşüldü. Yapılan oylama sonucunda; 3 (üç) yıl süreyle görev yapmak üzere Şirketin Yönetim Kurulu Üyeleri olarak; Merkezi Beytepe Köyü Yolu No:5 Bilkent Çankaya/ANKARA adresinde bulunan ve Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü nezdinde 60994 sicil nosu ile kayıtlı Bilkent Holding A.Ş.’nin seçilmesine ve Bilkent Holding A.Ş. temsilcisi olarak atanan 10357173838 TC Kimlik numaralı Abdullah ATALAR’ın onaylanmasına, Merkezi Beytepe Köyü Yolu No:5 Bilkent Çankaya/ANKARA adresinde bulunan ve Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü nezdinde 19967 sicil nosu ile kayıtlı Tepe İnşaat Sanayi A.Ş.’nin seçilmesine ve Tepe İnşaat Sanayi A.Ş. temsilcisi olarak atanan 14512036136 TC Numaralı Ali Haydar KURTDARCAN’ın onaylanmasına, Merkezi Koza Sok. No:22 Gaziosmanpaşa Çankaya/ANKARA adresinde bulunan ve Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü nezdinde 145672 sicil nosu ile kayıtlı Akfen Holding A.Ş’nin seçilmesine ve Akfen Holding A.Ş. temsilcisi olarak atanan 18157668912 TC Numaralı Hamdi AKIN’ın onaylanmasına, Merkezi Tepe Prime, Mustafa Kemal Mahallesi Dumlupınar Bulvarı No:266 A Blok No:23 Çankaya ANKARA adresinde bulunan ve Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 10. Gündemin onuncu maddesi uyarınca, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı’nca uygun görülen ve T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca 11.12.2014 tarih 4480551 nolu yazısı ile izin verilen, Sermaye Piyasası Kurulu’nun II-19.1 sayılı “Kâr Payı Tebliği”nin 6. maddesine uyum gereğince, Şirketimiz Esas Sözleşmesinin, işbu Genel Kurul Tutanağının ekinde yer alan tadil tasarısına uygun olarak Amaç ve Konu başlıklı 4. maddesine 29 numaralı bendin eklenmek suretiyle tadil edilmesine 4.767.699 ret oyuna karşılık 289.742.945,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 11. Gündemin on birinci maddesi uyarınca, Ücretlendirme Politikası’nın okunmuş sayılması oya sunuldu, 2.848.050 ret oyuna karşılık 291.662.594,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Şirket’in “Ücretlendirme Politikası” hakkında Genel Kurula bilgi verildi. 12. Gündemin on ikinci maddesi uyarınca, Şirketimiz tarafından 2014 yılı içinde herhangi bir bağış ve yardım yapılmamış olup bu hususta Genel Kurul’a bilgi verilmiştir. 2015 yılına ilişkin olarak yapılacak bağışlar için üst limit 300.000 TL olarak belirlenmesi 68.561.741,5 ret oyuna karşılık 225.948.903 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 13. Gündemin on üçüncü maddesi uyarınca, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) üçüncü bölümde düzenlenen İlişkili Taraf İşlemleri kapsamında “İlişkili Taraflarla” yapılan işlemler hakkında Genel Kurul’a bilgi verildi. 14. Gündemin on dördüncü maddesi uyarınca, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) dördüncü bölümde düzenlenen, verilen rehin, teminat ve ipotekler hususunda Genel Kurul’a bilgi verildi. 15. Gündemin on beşinci maddesi uyarınca, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri’ne Türk Ticaret Kanunu’nun 395 ve 396. maddelerinde yazılı muamelelerin ifası hususunda yetki verilmesine 11.933.366 ret oyuna karşılık 282.577.278,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 16. Gündemin on altıncı maddesi uyarınca, dilekler bölümüne geçildi. Dilekler ve temenniler dinlendi. 17. Böylece toplantıya son verilerek işbu dört nüshadan ibaret toplantı tutanağı, Toplantı Başkanlığı ile Bakanlık Temsilcileri tarafından Hazır Bulunanlar Listesi ile birlikte tanzim ve imza edildi. 55 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YÖNETİM KURULU YÖNETİM KURULU Hamdi Akın Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın Yönetim Kurulu Başkanı 2005 yılında TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı üstlendi. TAV Havalimanları Holding’in kurucularından ve hissedarlarından olan Akın, aynı zamanda Akfen Holding’in de kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı’dır. Gazi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Akın, 1976 yılında inşaat, turizm, ticaret ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren Akfen Holding’i kurdu. Özel girişimciliğin yanı sıra özelleştirme kapsamındaki altyapı, enerji ve yatırım projeleri gerçekleştiren Akın, birçok dernek, vakıf ve sivil toplum örgütlerinde kurucu ve yönetici olarak görev aldı. Akın, 2000–2002 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü Asbaşkanlığı, 1992–2004 yılları arasında Metal Sanayiciler Sendikası (MESS) Ankara Bölgesi Temsilciler Kurulu Başkanlığı, 1998–2000 yılları arasında Türkiye Genç İş Adamları Derneği (TÜGİAD) Yönetim Kurulu Başkanlığı, 1995–2001 yılları arasında Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Üyeliği ve 2008–2009 yılları arasında Türkiye Sanayici İş Adamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Üyeliği ve Bilgi Toplumu & Yeni Teknolojiler Komisyonu Başkanlığı görevlerini yürüttü. 2011 yılından bu yana Deniz Temiz Derneği/TURMEPA’nın Yönetim Kurulu Üyeliği görevini yürütmektedir. London School of Economics’te Çağdaş Türkiye Araştırmaları Kürsüsü’nün kurucularından olan Akın, aynı zamanda 1999’dan bu yana Türkiye’ye iyi yetişmiş insan kaynağı sağlamayı amaçlayan Türkiye İnsan Kaynakları Vakfı’nın (TİKAV) Kurucu Üyesi ve Vakfın Onursal Başkanı, Kayseri Abdullah Gül Üniversitesi Destekleme Vakfı Mütevelli Heyeti Başkan Yardımcısı unvanlarının da sahibidir. Augustin de Romanet Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Sani Şener Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı Edward Arkwright Yönetim Kurulu Üyesi Laurent Galzy Yönetim Kurulu Üyesi Ali Haydar Kurtdarcan Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Atalar Yönetim Kurulu Üyesi Tayfun Bayazıt Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Necmi Bozantı Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Jerome Calvet Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Sevdil Yıldırım Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) 56 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Augustin de Romanet Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Sani Şener Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı 2 Nisan 1961’de doğan Augustin de Romanet, Ecole Nationale Kamu Yönetimi’nde öğrenim görmüş ve Paris Siyasal Bilgiler Enstitüsü’nden mezun oldu. Augustin de Romanet, Mart 2007 Mart 2012 tarihleri arasında Caisse des Dépots et Consignations CEO’luk, 2009 – 2012 yılları arasında Stratejik Yatırım Fonu başkanlığı yaptı. Öncesinde, Crédit Agricole S.A. Finans Direktör Yardımcılığı ve İcra Kurulu Üyeliği’nde bulundu. Bu göreve gelmeden önce Haziran 2005 - Ekim 2006 tarihleri arasında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcılığı yapan Romanet, çeşitli resmi idari görevleri yürütmüştür. Ayrıca, 2002 ve 2005 yılları arasında Bütçeden sorumlu Bakan Alain Lambert’e bağlı olarak müsteşarlık, Ekonomi, Maliye ve Sanayi Bakanı Francis Mer’e bağlı olarak müsteşar yardımcılığı, Çalışma ve Sosyal Dayanışma Bakanı Jean-Louis Borloo’ya bağlı olarak müsteşarlık ve nihayet Başbakan Jean-Pierre Raffarin’e bağlı olarak müsteşar yardımcılığı görevlerini yürüttü. 12 Kasım 2012 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu toplantısında üyeliğe seçilen Augustin de Romanet, 29 Kasım 2012 tarihinde alınan kararla Fransız havalimanı işletmecisi Aéroports de Paris Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su olarak Pierre Graff’ın yerine göreve getirildi. 15 Mayıs 2014 tarihinde yapılan Genel Kurul toplantısında 15 Temmuz 2014 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle görev yapmak üzere Aéroports de Paris Yönetim Kurulu’na seçilen Romanet 24 Temmuz 2014 tarihli kararla Aéroports de Paris Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su olarak yeniden görevlendirildi. Romanet ayrıca, Aéroports de Paris’in hissedarı olduğu TAV Grubu (Türk Hukukuna tabidir) bünyesinde TAV Havalimanları Holding A.Ş., Yatırım Holding A.Ş. ve TAV Tepe Akfen Yatırım İnşaat ve İşletme A.Ş.’in Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı görevini sürdürmektedir. Aéroports de Paris Grubu bünyesinde, Augustin de Romanet’in görevleri arasında Média Aéroports de Paris (SAS) (reklam ortak girişimi) Başkanlığı ve Direktörlüğü, Société de Distribution Aéroportuaire SAS (perakende ortak girişimi), ve Relay@adp SAS (perakende ve basın ortak girişimi) Yönetim Kurulu Üyelikleri bulunmaktadır. Romanet’in görevleri arasında ayrıca Régie Autonome des Transports Parisiens (Paris Bölgesi dâhilinde şehir içi trafiğinden sorumlu sınai ve ticari kamu kuruluşu) Yönetim Kurulu Üyeliği ve Avrupa Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI – Belçika Hukukuna tabi kâr amacı gütmeyen bir uluslararası kuruluş) Yönetim Kurulu Üyeliği ve Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği bulunmaktadır. Augustin de Romanet, Légion d’Honneur Şövalye Nişanı ve Fransa Ulusal Savunma madalyası sahibidir. 1997 yılında TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı olarak atandı.1977 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Şener, 1979 yılında İngiltere’de Sussex Üniversitesi’nde Akışkanlar Mekaniği üzerine yüksek lisans (M.Phil.) yaptı. Türk mühendisliğinin uluslararası düzeyde gelişimine katkılarından dolayı KTÜ Makina Mühendisliği Fakültesi tarafından, mühendislik dalında, TAV’daki görev süresi boyunca Proje ve Risk Yönetimi konusunda başarıları nedeniyle de Amerikan Helenik Üniversitesi tarafından işletme dalında onur doktorasına layık görüldü. TAV Havalimanları öncesinde birçok ulusal ve uluslararası projede, proje müdürlüğünden genel müdürlüğe kadar çeşitli görevler üstlendi. Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) Kompleks Sistemler Yönetimi üzerine eğitim aldı. Uluslararası Havalimanları Konseyi (Airports Council International/ACI) Dünya Yönetim Kurulu Üyesi de olan Şener, 2012 yılında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Fransız İş Konseyi Başkanlığı görevine seçildi. Thomson Extel tarafından yerli ve yabancı finans kuruluşları arasında yapılan oylamada “en iyi CEO” alanında Türkiye’de 2010, 2011, 2014 ve 2015 yıllarında birinci, Avrupa Ulaştırma sektöründe 2014 yılında üçüncü seçildi. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 57 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > YÖNETİM KURULU Edward Arkwright Yönetim Kurulu Üyesi Laurent Galzy* Yönetim Kurulu Üyesi 26 Nisan 1974’te doğan Edward Arkwright, Paris Siyasal Bilgiler Enstitüsü’nde öğrenim görmüştür ve üst düzey bürokrat olarak görev yapmaktadır. Edward Arkwright İktisadi ve Ticari Bilimler Yüksekokulu (ESSEC) mezunudur ve Modern Tarih alanında Yüksek Lisans derecesi bulunmaktadır. 1999 yılında Senato Mali İşler Komisyonu danışmanlığı görevine geldi. Arkwright, 2002-2007 yılları arasında Maliye Bakanlığı’nda çeşitli görevlerde bulundu ve Bütçe Kanunu kapsamında yürürlüğe konulan bütçe reformlarının uygulanması ve devlet ve kamu mali reformları üzerinde çalışmalar yaptı. 2007 yılında, Caisse des Dépots et Consignations grubu CEO’suna bağlı olarak müsteşarlık görevine gelen Arkwright, 2010 yılında Tasarruf Mevduat Sigorta Grubu’nda Strateji ve Sürdürülebilir Kalkınma Direktörü olarak göreve getirildikten sonra 2011 yılında SCET (Fransız Bölgesel Danışma Konseyi) Başkanlığına getirildi. Arkwright 2012 yılında Aéroports de Paris bünyesinde Başkan ve CEO Özel Danışmanı olarak Direktörlük görevine başladı. 1 Eylül 2013 tarihinde Strateji, Mali ve İdari İşler Direktörlüğüne getirildi. Aéroports de Paris Grubu bünyesinde, Arkwright Şubat 2013 tarihinden bu yana Aéroports de Paris daimi temsilcisi olarak Hub One SA (telekom operatörü, Aéroports de Paris iştiraki) Yönetim Kurulu Üyeliğini sürdürmektedir. Arkwright’ın görevleri arasında ayrıca Coeur d’Orly Investissement SAS ve Coeur d’Orly Commerces Investissements SAS (her ikisi de gayrimenkul iştirakler) Yönetim Kurulu Üyelikleri bulunmaktadır. Arkwright ayrıca, TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi’dir. Arkwright, Devlet Üstün Hizmet Nişanı sahibidir. 14 Mayıs 1957’de doğan Laurent Galzy Ecole Nationale Kamu Yönetimi’nde öğrenim görmüş ve HEC İşletme Okulu İktisat Yüksek Lisans Programı ve Paris Siyasal Bilgiler Enstitüsü’nden mezun oldu. 1984 yılından itibaren, Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Bütçe Müsteşarlığı bünyesinde altyapı, ulaşım, arazi planlaması ve yerel yönetim alanlarında çeşitli pozisyonlarda görev aldı. 1999 yılında, Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Bütçe Müsteşarlığı bünyesinde Sanayi, Ulaştırma ve Araştırma Yardımcı Direktörlüğü görevine getirildi. Ocak 2002 tarihinde, Aéroports de Paris bünyesine İdari Kontrol ve Mali ve Hukuki İşler Direktörü olarak katılan Laurent Galzy, 2004’ten beri Mali ve İdari İşler Direktörü olarak görevini sürdürmektedir. Eylül 2013’ten beri ise Uluslararası İşler Direktörü olarak görevini sürdürmüştür. 24 Ağustos 2012’den bu yana TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu ve 16 Mayıs 2012’den bu yana ise Risk ve Aday Gösterme Komiteleri Üyesi olan Galzy, ayrıca TAV Yatırım Holding A.Ş. ve TAV Tepe Akfen Yatırım İnşaat ve İşletme A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini de sürdürmektedir. Şubat 2014 tarihinden bu yana, Laurent Galzy NV LUCHTHAVEN SCHIPHOL (Amsterdam Schiphol Havalimanı’nı işleten Hollanda şirketi) Teftiş Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi’dir. Aéroports de Paris Gurubu bünyesinde, Galzy’nin görevleri arasında Aéroports de Paris Management SA (Paris dışındaki havalimanlarının işletilmesinden sorumlu bir iştirak) Başkanlığı ve ayrıca Société de Distribution Aéroportuaire SAS (perakende ortak girişimi), Média Aéroports de Paris SAS (reklam ortak girişimi), Relay@adp SAS (perakende ve basın ortak girişimi), Aéroports de Paris Ingénierie SA (havalimanları mühendislik hizmetlerinden sorumlu bir iştirak), Hub One SA (telekom operatörü, Aéroports de Paris iştiraki) Yönetim Kurulu Üyelikleri de bulunmaktadır. Laurent Galzy, Légion d’Honneur Şövalye Nişanı sahibidir. *Emeklilik nedeniyle görevinden ayrılan Laurent Galzy yerine Patrick Jeantet’in yapılacak olan ilk Genel Kurul’un onayına sunulmak üzere seçilmesi 12 Şubat 2016 tarihinde oy birliği ile kabul edilmiştir. 58 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Ali Haydar Kurtdarcan Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Atalar Yönetim Kurulu Üyesi Ali Haydar Kurtdarcan, TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu üyesi olup aynı zamanda Tepe İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı’dır. Kurtdarcan, ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden 1973 yılında mezun olmuştur. 1987 yılından bu yana Bilkent Holding Tepe İnşaat Şirketi’nde çeşitli pozisyonlarda görev yapmıştır. 2011-2013 yılları arasında İDO Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütmüştür. Kurtdarcan halen TAV İnşaat A.Ş., Tepe Savunma ve Güvenlik A.Ş., Tepe Servis A.Ş., Tepe Home A.Ş., Betopan A.Ş., Tepe Prefabrik A.Ş.,Sports International A.Ş., Bilintur A.Ş., Meteksan Matbaa A.Ş., ve Bilenerji A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini sürdürmektedir. 2009 yılında TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyeliği’ne atanan Abdullah Atalar, 1974 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 1976 ve 1978’de Stanford Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden yüksek lisans ve doktora derecelerini alan Atalar, kariyerine 1979’da Hewlett Packard Araştırma Laboratuvarı’nda başladı. Atalar, 1980’de ODTÜ’ye Yardımcı Doçent olarak döndü. 1982 yılında Almanya’daki Ernst Leitz Wetzlar firmasında ilk ticari akustik mikroskobu geliştirme projesini yönetti. 1986’da yeni kurulan Bilkent Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nde Bölüm Başkanı ve Doçent olarak görev almış; 1990 yılında da Profesör olmuştur. 1996 yılında Stanford Üniversitesi’nde Misafir Profesör olarak çalışan Atalar, TÜBİTAK’ın 1982 Teşvik ve 1994 Bilim ödüllerini aldı. 1997’de Türkiye Bilimler Akademisi’nin Asil Üyeliği’ne seçildi ve 2007 yılında IEEE’nin Fellow derecesine yükseltildi. ASELSAN, Teletaş, Hitachi gibi firmalar için araştırma projeleri yürüttü. 11 uluslararası patenti, 89 bilimsel makalesi, 132 konferans bildirisi bulunan Atalar’ın makalelerine bugüne kadar 2.500’ün üzerinde atıfta bulunuldu. Atalar, halen Bilkent Üniversitesi Rektörü, Bilkent Holding Başkan Yardımcısı ve Murahhas Azası olarak görev yapmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 59 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > YÖNETİM KURULU 60 Tayfun Bayazıt Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Necmi Bozantı Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Makine mühendisliği lisans eğitimini 1980 yılında tamamlayan Tayfun Bayazıt, daha sonra Columbia Üniversitesi’nde Finans ve Uluslararası İlişkiler alanlarında yüksek lisans yaptı. Bankacılık kariyerine Citibank’ta başlayan Bayazıt, daha sonra 13 yıl Çukurova Grubu bünyesinde önce Yapı Kredi Bankası Genel Müdür Başyardımcısı ve İcra Kurulu Üyesi, sonra İnterbank Genel Müdürü daha sonra da Banque de Commerce et de Placement S.A. İsviçre’de CEO olarak üst düzey yöneticilik görevlerinde bulundu. 1999 yılında Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Dışbank Murahhas Azası olan Bayazıt, 2001 yılında Dışbank İcra Başkanı (CEO) olarak görev yapmaya başladı. 2003 yılında Dışbank Yönetim Kurulu Başkanı olarak görevlendirilen Bayazıt, Temmuz 2005’te Fortis’in Dışbank’ın çoğunluk hisselerini satın alması sonrası Fortis Türkiye CEO’luğu ve Fortis Küresel Yönetim Komitesi Üyeliği’ne getirildi. Bayazıt, 2006 Genel Kurulu sonrası Fortis Türkiye Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini üslendi. 2007 yılında Yapı Kredi’ye -UniCredit ve Koç Grupları Ortaklığı- Murahhas Üye ve Genel Müdür olarak geri dönen Bayazıt, 2009 yılında Banka’nın Yönetim Kurulu Başkanı oldu. 2011 yılında Yapı Kredi’deki görevinden Bayazıt Danışmanlık Hizmetleri’ni şirketini kurmak için ayrılan Bayazıt, TÜSİAD, Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV), Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD), Embarq gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarında da aktif görevler üstlenmektedir. 1977 yılında Marmara Üniversitesi’nden mezun olan Necmi Bozantı, aynı üniversitede Üretim Yönetimi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde ise muhasebe-finansman yüksek lisansı yaptı. Daha sonra genel iktisat üzerine doktora çalışması gerçekleştiren Bozantı, 1981-84 yılları arasında Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Planlama Müdürlüğü’nde Planlamacı olarak çalıştı. Bankacılık kariyerine 1984 yılında İnterbank’ta başlayan Bozantı, 1984-87 arasında İktisat Bankası’nda, 1987-92 yıllarında Türkiye Emlak Bankası’nda Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı.1992-1995 yılları arasında Alternatif Bank Genel Müdür Yardımcılığı görevini üstlenen Bozantı, altı yıl Dış Factoring Genel Müdürü olarak çalıştı. Ekip Danışmanlık Şirket’inin kurucusu olan Bozantı, aynı zamanda My Technic, ACT Kargo ve Yalco Dış Ticaret ltd. , Mapek Dış Ticaret A.Ş. ve Bordrill firmalarında İcra Kurulu Üyesi olarak da görev yapmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Jerome Calvet Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Sevdil Yıldırım Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Jerome Calvet 1978 yılında hukuk diplomasını aldı. 1979 yılında Institut d’Etudes Politiques’den; 1983 yılında ise Ecole Nationale d’Administration’dan diploma aldı. 1983 yılında Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamlayan Jerome Calvet, 1983-1997 arasında Fransız Maliye Bakanlığı’nda, 1988-1990 yılları arasında Avrupa Topluluğu Fransa Temsilciliği’nde Finansal Ataşe olarak görev yaptı. Calvet, bu yıllar arasında birçok şirketin Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de yürüttü. 1998-2004 yılları arasında Société Générale Bankası’nın Kurumsal Finans (Fransa) Departmanı’nı yöneten Calvet, daha sonra aynı bankanın Avrupa Birleşme ve Devralmalar Departmanı’nın başına geçti. 2004-2008 yılları arasında Lehman Brothers Yatırım Bankası’nın Yatırım Bankacılığı (Fransa) Departmanı’nı yöneten Calvet, 2009 yılından bu yana Nomura (Fransa) şirketinde CEO’luk görevini yürütmektedir. 1988 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İşletme Bölümü’nden mezun olan Sevdil Yıldırım, 1988-1999 yılları arasında Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK), sırasıyla, Araştırma ve Geliştirme, Denetleme, Piyasa Gözetim Dairelerinde görev yaptı. Ayrıca IOSCO, FIBV, G30 ve OECD nezdindeki çalışmaları üstlendi. 1999 yılında özel sektöre geçen Yıldırım, sırasıyla Yapı Kredi Yatırım, Turkish Yatırım ve BGC Partners’da Genel Müdür Yardımcılığı görevlerini yürüttü. 2009 yılında Finans Koordinatörü olarak Yıldız Holding’de çalışmaya başlayan Yıldırım, 2010-2011 döneminde Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı’nı kurdu. Türkiye’de borsada işlem gören en büyük girişim sermayesi şirketi olan Gözde’de 2012 Şubat ayına kadar Genel Müdür Yardımcısı ve Yatırım Komitesi Üyesi olarak görev alan Yıldırım, 2012-2014 döneminde Avrupa Yatırım Fonu ve TÜBİTAK nezdinde girişim sermayesi projeleri gerçekleştirdi. Yıldırım, Mart 2012’den bu yana İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., TAV Havalimanları Holding A.Ş. ve Denizli Cam A.Ş.’nin Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini yürütmektedir. ODTÜ’den Ekonomi yüksek lisans ve London Business School’dan Finans yüksek lisans dereceleri olan Yıldırım, TOBB Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Kuveyt ve Suudi Arabistan İş Konseyleri’nde 2007-2011 arasında Başkan Yardımcısı, Katar ve Bahreyn İş Konseyleri’nde de Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev aldı. Bir dönem Sermaye Piyasası Kurulu Meslek Personeli Derneği Başkanlığı ve London Business School Türkiye Kurucu Başkanlığı yapmış olan Yıldırım, hali hazırda KOTEDER vb çeşitli mesleki kuruluşlarda Danışman olarak görev almaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 61 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÜST YÖNETİM ÜST YÖNETİM Mustafa Sani Şener Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı David-Olivier Tarac İcra Kurulu Başkan Yardımcısı ve Ticari Hizmetler Başkan Yardımcısı Serkan Kaptan İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Burcu Geriş CFO, Başkan Yardımcısı, TAV Havalimanları Holding Ersagun Yücel Genel Sekreter, TAV Havalimanları Holding Kemal Ünlü Başkan Yardımcısı, TAV İstanbul Murat Örnekol İşletmelerden ve İK’dan Sorumlu Başkan Yardımcısı, TAV Havalimanları Holding Altuğ Koraltan İç Denetim Direktörü, TAV Havalimanları Holding Aslıhan Çörtük Pazarlama Direktörü, TAV Havalimanları Holding Bengi Vargül Kurumsal İletişim Direktörü, TAV Havalimanları Holding Ceyda Akbal Baş Hukuk Müşaviri, TAV Havalimanları Holding Gökhan Doğan Proje Geliştirme Direktörü, TAV Havalimanları Holding Göker Köse Proje ve Yapılandırılmış Finans Direktörü, TAV Havalimanları Holding Mehmet Erdoğan Dış İlişkiler Direktörü, TAV Havalimanları Holding Nazım Yaprak Hazine Direktörü, TAV Havalimanları Holding 62 Nursel İlgen, CFA Yatırımcı İlişkileri Direktörü, TAV Havalimanları Holding Sina Avşar Dış Operasyonlar Direktörü, TAV Havalimanları Holding Umut Ercevahir Finansal Raporlama Direktörü, TAV Havalimanları Holding Ali Bora İşbulan Genel Müdür, TAV İşletme Hizmetleri Ali Murat ŞEN İnsan Kaynakları Koordinatörü, TAV Havalimanları Holding Barış Müstecaplıoğlu Koordinatör, TAV Akademi Genel Müdür, TAV Aviation Minds Binnur Güleryüz Onaran Genel Müdür, TAV Bilişim Hizmetleri CIO, TAV Havalimanları Holding Cengiz Aşıklı İşletme Koordinatörü, TAV Gazipaşa Erkan Balcı Genel Müdür, TAV İzmir Güçlü Batkın Ülke Direktörü, TAV Tunus İsmet Ersan Arcan Genel Müdür, ATÜ Sadettin Cesur İcra Kurulu Başkanı, BTA Mete Erkal Genel Müdür, TAV Gürcistan Nuray Demirer Genel Müdür, TAV Esenboğa Kürşad Koçak Genel Müdür, Havaş Sofiene Abdessalem Genel Müdür, Medine Havalimanı Turgay Şahan Genel Müdür, TAV Güvenlik Zoran Krstevski Genel Müdür, TAV Makedonya Mustafa Sani Şener Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı 1997 yılında TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı olarak atandı.1977 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Şener, 1979 yılında İngiltere’de Sussex Üniversitesi’nde Akışkanlar Mekaniği üzerine yüksek lisans (M.Phil.) yaptı. Türk mühendisliğinin uluslararası düzeyde gelişimine katkılarından dolayı KTÜ Makina Mühendisliği Fakültesi tarafından, mühendislik dalında, TAV’daki görev süresi boyunca Proje ve Risk Yönetimi konusunda başarıları nedeniyle de Amerikan Helenik Üniversitesi tarafından işletme dalında onur doktorasına layık görüldü. TAV Havalimanları öncesinde birçok ulusal ve uluslararası projede, proje müdürlüğünden genel müdürlüğe kadar çeşitli görevler üstlendi. Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) Kompleks Sistemler Yönetimi üzerine eğitim aldı. Uluslararası Havalimanları Konseyi (Airports Council International/ACI) Dünya Yönetim Kurulu Üyesi de olan Şener, 2012 yılında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Fransız İş Konseyi Başkanlığı görevine seçildi. Thomson Extel tarafından yerli ve yabancı finans kuruluşları arasında yapılan oylamada “en iyi CEO” alanında Türkiye’de 2010, 2011, 2014 ve 2015 yıllarında birinci, Avrupa Ulaştırma sektöründe 2014 yılında üçüncü seçildi. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU David-Olivier Tarac İcra Kurulu Başkan Yardımcısı ve Ticari Hizmetler Başkan Yardımcısı 1995 yılında Paris Ecole Polytechnique’den mezun olan David Olivier Tarac, derecesini 1998 yılında Ecole National Supérieure des Mines de Paris’ten (Mines ParisTech) aldı. Kariyerine 1995 yılında Legris Industrie firmasında Birim Yöneticisi olarak başladı. 19961997 yıllarında PWC Corporate Finance bünyesinde Analist olarak görev yaptı. 1998-2000 yılları arasında DCN (Naval Shipyards) bünyesinde Direktör Yardımcısı olarak çalıştı. 2000-2004 yılları arasında State Public Holdings Agency bünyesinde Portföy Müdürü, 2004-2007 yılları arasında Boston Consulting Group bünyesinde Proje Lideri, 2007-2008 yılları arasında BNP Paribas bünyesinde Başkan Yardımcısı ve 2008 yılında Roland Berger Danışmanlık Şirketi bünyesinde Kıdemli Proje Müdürü olarak görev yaptı. Son olarak, 2008-2012 yılları arasında Aéroports de Paris bünyesinde Finansal Operasyonlar Direktörü olarak görev yapan David Olivier Tarac, Birleşme ve Satın Alma İşlemleri, Finans Mühendisliği, Hazine ve Borç Yönetimi, Fiyatlandırma, İş Planlama, Yatırımcı İlişkileri, Yatırım Kontrol ve Vergi Departmanlarının yanı sıra ADP Group İştiraklerinin Denetiminden Sorumlu olarak çeşitli pozisyonlarda görevler üstlendi. TAV hisselerinin %38’inin ADP tarafından satın alınmasının ardından 2012 yılında David Olivier Tarac, TAV Havalimanları Holding bünyesinde İcra Kurulu Başkan Yardımcısı olarak göreve getirildi. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Serkan Kaptan İcra Kurulu Başkan Yardımcısı 2003 yılından bu yana TAV Havalimanları Holding İş Geliştirme Direktörü olarak görev yapan Kaptan, 1995 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun oldu. 2002’de ise Marmara Üniversitesi İşletme Yüksek Lisansı Programı’nı tamamladı. 1998 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı yap-işlet-devret projesi ile TAV Havalimanları Holding’e katıldı.1998-2001 yılları arasında TAV Havalimanları Holding’in ortağı VIE’ye ait Airport Consulting Vienna Şirket’inde Havalimanı İşletme Danışmanı olarak görev yaptı. TAV Havalimanları’na katılmadan önce, Birgenair Charter Group’ta Dispatcher ve Operasyon Sorumlusu olarak çeşitli görevler üstlendi. Havalimanı ve havayolu işletmeciliği ve kamu-özel-sektör işbirliği ile yapılan altyapı projelerinde 18 yıllık deneyime sahip olan Kaptan, TAV Havalimanları Holding’in İran ve Gürcistan’da ülke operasyonlarının uzun süreli ülke ve ilişki yönetimi sorumluluğunu üstlendi. 2010 yılından bu yana ise Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Leton İş Konseyi Başkanlığı’nı yürütmektedir. 63 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM 64 Burcu Geriş CFO, Başkan Yardımcısı, TAV Havalimanları Holding Ersagun Yücel Genel Sekreter, TAV Havalimanları Holding Burcu Geriş 1999’da Boğaziçi Üniversitesi İşletme bölümünden mezun oldu. London Business School ve Columbia Business School’dan MBA derecesi aldı. Profesyonel iş yaşamına başladığı Garanti Bankası’nda 1999-2005 yılları arasında Hazine ve Proje Finansmanı bölümlerinde çalıştı. TAV Havalimanları Holding bünyesine 2005 yılında katılan Geriş, Şirket’in Proje ve Yapılandırılmış Finansman Bölümü’nün başında yer aldı. 2012 yılında Finans Direktörü, 2014 yılında Başkan Yardımcısı görevlerini üstlenen Geriş, 2015 yılında Dünya Ekonomik Forumu tarafından Genç Küresel Lider unvanına layık görüldü. 2013 yılında Women’s Forum tarafından Rising Talents programına seçildi. Thomson Reuters Extel’in 2015 Avrupa Yatırımcı İlişkileri Anketinde Türkiye’nin En İyi CFO’su seçildi. TAV grup şirketlerinde ve Finansal Okur Yazarlık ve Erişim Derneğinde (FODER) Yönetim Kurulu Üyeliklerinin yanı sıra Women Corporate Directors (WCD), Professional Women’s Network (PWN), Global Board Ready Women (GBRW), Global İlişkiler Forumu Genç Profesyoneller Programı, BÜMED, CBS ve LBS Mezunlar Dernekleri Üyeliği bulunan Geriş, evli ve 2 çocuk annesidir. 2002 yılında TAV Havalimanları Holding Genel Sekreterliği’ne, 2009 yılında da TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu Üyeliği’ne atandı. 1999’da California Newport Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun olan Yücel halen, aynı üniversitede yüksek lisansına devam etmektedir. Yücel ayrıca 1994’te Yıldız Teknik Üniversitesi’nde serigrafi öğrenimini tamamladı ve 1997’de New York Üniversitesi’nde Reklamcılık ve Pazarlama Programı’na katıldı. Kariyerine 1993’te MR Com Graphics’te grafiker olarak başlayan Yücel, 1995 ve 1998 yılları arasında Rifle Jeans ve Calvin Klein Jeans’te yöneticilik yaptı. 1999 yılında TAV Havalimanları’nda Genel Müdür Asistanı olarak göreve başladı. TAV Holding Genel Sekreterliği bünyesinde Kurumsal İletişim, Dış İlişkiler, Yönetim Sistemleri ile Yönetim Kurulu İdari İşler çalışmalarını da yönetmektedir ,TAV grup şirketlerinde İcra Kurulu ve Yönetim Kurulu Üyelikleri bulunmaktadır TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Kemal Ünlü Başkan Yardımcısı, TAV İstanbul 1978 yılında Ankara Esenboğa Havalimanı’nda elektrik teknisyeni olarak işe başladı. Gazi Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’ nü 1983 yılında bitirdi. 1988 yılında DHMİ Antalya Havalimanı Elektrik Müdürü, 1994 yılında DHMİ Atatürk Havalimanı Başmüdür Yardımcısı, Ağustos 1999-Mart 2004 tarihleri arasında DHMİ Atatürk Havalimanı Başmüdürü olarak görev yaptı. 2004 yılında Başmüdürlük görevinden emekli olarak TAV Havalimanları’na katıldı ve İran Projesi’nde görev aldı. İran’da yaklaşık 4 aylık çalışmanın ardından İstanbul’a döndü. 2006 yılında TAV İstanbul Genel Müdürlüğü’ne atandı. Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneğinde (TÖSHİD) 05.12.2006 itibarıyla 4 dönemdir Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Murat Örnekol İşletmelerden ve İK’dan Sorumlu Başkan Yardımcısı TAV Havalimanları Holding 1980 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Murat Örnekol, 2006-2008 yılları arasında TAV Esenboğa Genel Müdürlüğü yaptı. TAV Havalimanları’na katılmadan önce Kutlutaş Holding’de Planlama Mühendisi, BİM Müdürü ve Ticaret Müdürü olarak çalıştı. Bilgi teknolojileri sektöründe faaliyet gösteren Bordata şirketinde Genel Müdür, Beretta Holding’de Genel Müdür, ayrıca Bayındır Grubu şirketlerinde Lojistik ve İş Geliştirme Koordinatörlüğü, Sağlık Sektörü Başkanlığı, Telekom Proje Direktörlüğü ve Holding İcra Kurulu Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Örnekol, 2008 yılında TAV Havalimanları’nda İşletmeler Direktörlüğü’ne atandı. 2013 yılının Kasım ayında İşletmelerden Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak atandı. 65 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM 66 Altuğ Koraltan İç Denetim Direktörü, TAV Havalimanları Holding Aslıhan Çörtük Pazarlama Direktörü, TAV Havalimanları Holding 2007 yılında TAV Havalimanları Holding Denetim Direktörlüğü’ne atanan Koraltan, 1986’da İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesinden mezun oldu. Kariyerine 1986-1988 yılları arasında Peat Marwick Mitchell’de denetçilik yaparak başladı. ENKA Pazarlama’nın Bağdat Ofisi’nde Satış Temsilciliği yaptı. 1990 yılında Effemex-Mars’da Finans Müdürü olarak çalışan Koraltan, takip eden yıllarda beş yıl boyunca Osmanlı Bankası’nda İç Denetçi, Menkul Kıymetler Bölümü Müdür Yardımcısı ve Hazine Bölümü döviz masasında Dealer olarak görev yaptı. 1997 senesinde bir yıl süreyle OYAK Bank teftiş kurulu başkanlığı görevi yapan Koraltan, TAV Grubu’na katılmadan önce ABN AMRO Bank’ta 1997-2007 yılları arasında 10 yıl süre ile Türkiye İç Denetim Bölüm Başkanı olarak görev aldı. 2006-2007 yıllarında Türkiye’nin yanı sıra Rusya , Kazakistan, Özbekistan ve Yunanistan ülkelerini kapsayan bölgede Denetim Direktörüğü görevini ifa etti. Aralık 2014’te TAV Havalimanları Holding Pazarlama Direktörü olarak atanan Aslıhan Çörtük, 2006 yılında TAV Havalimanları Holding’e İş Geliştirme Müdürü olarak katıldı. 1998 yılında Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümünden lisans, 2000 yılında da ABD’deki University of Georgia’dan MBA derecesi ile mezun oldu. Kariyerine 2000 yılında Delta Havayolları’nın Atlanta’daki genel merkezinde Pazarlama Departmanı’nda İş Analisti olarak başladı. Sefer ve tarife planlaması, uçuş ortaklıkları ve pazar analizleri konularında altı yıl çalıştı. TAV Holding’deki görev süresi boyunca İş Geliştirme Departmanı’nda ve Havaş’ın Satış ve Pazarlama bölümlerinde müdürlük ve koordinatörlük yaptı. Bu süreçte, çeşitli ihalelerde, satın almalar ve halka arz süreçlerinde de görev aldı. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Bengi Vargül Kurumsal İletişim Direktörü, TAV Havalimanları Holding Ceyda Akbal Baş Hukuk Müşaviri, TAV Havalimanları Holding İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden mezun olan Vargül, aynı üniversitede televizyon haberciliği alanında lisansüstü eğitimini tamamladı. Kariyerine 1992 yılında TRT Haber Merkezi’nde başladı. 1997-2000 yılları arasında da NTV Haber Merkezi’nde devam etti. London Canning School’da iletişim, ikna teknikleri ve farklı kültürlerle iletişim teknikleri konularında eğitim aldı. TAV Havalimanları’nda 16 yıldır görev yapan Vargül, 2012 yılından bu yana Kurumsal İletişim Direktörlüğü’nü sürdürmektedir. TAV Havalimanları’nın halka arzı başta olmak üzere farklı projelerde, TAV’ın paydaşları nezdinde marka bilinirliğinin ve itibarının artırılması, ulusal ve uluslararası platformlarda kurumsal temsil ve lider iletişimi konularında aktif sorumluluk aldı. Vargül, TAV Havalimanları ile şirketin yurt içi ve yurt dışı iştiraklerinin stratejik iletişim ve kurumsal itibar yönetimi kapsamında tüm iç ve dış iletişim süreçlerinden sorumludur. Çeşitli üniversitelerde kurumsal iletişim ve marka yönetimi konularında ders veren Vargül beş yıldır İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Kurumsal İletişim Sertifika Programı’nı yürütmektedir. Sürdürülebilir Kalkınma Derneği YK üyesi, Professional Women’s Network, European Association of Communication Directors (EACD), Airport Communication Group-Europe ve TÜHİD üyesidir. Vargül Ocak 2013’ten bu yana Kurumsal İletişimciler Derneği (KİD) Başkanlığı görevini üstlenmektedir. Galatasaray Lisesi’nin ardından devam ettiği Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 1999 yılında mezun olan Akbal, aynı üniversitede özel hukuk alanında yüksek lisansını bitirdikten sonra, Paris 1 Panthéon Sorbonne Üniversitesi’nde ekonomik hukuk alanında bir yüksek lisans daha yaptı. 2000 yılından itibaren Paris ve İstanbul’da uluslararası alanda hizmet veren çeşitli hukuk bürolarında “Rekabet Hukuku” ve “Uluslararası Ticaret Hukuku” alanlarında çalışan Akbal, ilaç, hava ve deniz taşımacılığı, telekomünikasyon ve çimento sektörlerinde Türkiye’nin önde gelen şirketlerine hukuki hizmet verdi. Halen Paris 1 Panthéon Sorbonne Üniversitesi’nde doktora tezi çalışmalarına devam eden Akbal, Şubat 2009’de Hukuk Müşaviri olarak göreve başladığı TAV Havalimanları Holding’de Nisan 2012’de Baş Hukuk Müşaviri olarak atanmıştır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 67 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM Gökhan Doğan Proje Geliştirme Direktörü, TAV Havalimanları Holding Gökhan Doğan Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olduktan sonra doktorasını Sistem Dinamiği üzerine Massachusetts Institute of Technology (MIT)’nin Sloan İşletme Fakültesi’nden aldı. TAV’a Stratejik Analiz ve Raporlama Müdürü olarak katılan Doğan, daha sonra Stratejik Analiz ve Raporlama Koordinatörlüğü ve Araştırma & Geliştirme Koordinatörlüğü görevlerini üstlendi. Bu görevleri süresince birçok ihalede proje yönetimi, iş planı ve yatırım planı hazırlanmasında rol aldı. Ayrıca TAV Grubu şirketlerinde stratejik projelerin koordinasyonu, havalimanı kapasite planlaması projelerinde yer aldı. 68 Göker Köse Proje ve Yapılandırılmış Finans Direktörü, TAV Havalimanları Holding Göker Köse, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezun olup, Boğaziçi Üniversitesi’nden MBA derecesine sahip bulunmaktadır. Profesyonel iş yaşamına Garanti Bankası’nda Yönetici Adayı olarak başlayan Köse, bankanın ticari müşterilerinin kredi işlemleri sorumlusu olarak görevini sürdürmüştür. TAV Havalimanları Holding bünyesine 2006’da katılan Göker Köse, Proje ve Yapılandırılmış Finans Departmanı’nda aktif rol aldı. Köse, TAV’daki bu görevi kapsamında çeşitli finansman ve refinansman çalışmalarını yönetti. Paralel olarak, pek çok birleşme-satın alma sürecinde önemli roller üstlendi. Göker Köse, finansal analiz, proje finansmanı, kurumsal finansman ve bankacılık alanlarında 12 yıllık mesleki deneyime sahiptir. Ayrıca Köse, Boğaziçi ve ODTÜ Mezunlar Derneklerine Üye’dir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Mehmet Erdoğan Dış İlişkiler Direktörü, TAV Havalimanları Holding Nazım Yaprak Hazine Direktörü, TAV Havalimanları Holding Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari İşler Fakültesi’nden dereceyle mezun olan Erdoğan, iş yaşamına Arapoğlu Giyim Sanayi’nde İşletme Müdürü olarak başladı. Erdoğan, Ankara Anonim Türk Sigorta’da Pazarlama Müdürü, Söğüt Seramik San. Tic. AŞ’de Sigorta Müşaviri olarak hizmetlerde bulundu. 1999 yılında TAV Grubu’na katılan Erdoğan, şimdiye kadar Dış İlişkiler Koordinatörlüğü ve Genel Sekreter Yardımcılığı görevlerinden sonra, Dış İlişkiler Direktörlüğü görevine atandı. Mehmet Erdoğan, başta; TAV Esenboğa, TAV Adnan Menderes, TAV Gazipaşa, TAV İşletme Hizmetleri, Havaş, TAV Bilişim Hizmetleri, TAV Güvenlik olmak üzere, TAV Holding’in çeşitli grup ve iştirak şirketlerinde de Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini halen sürdürmektedir. Erdoğan, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Geliştirme Vakfı Meclis Üyesi ve Haliç Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi’dir. Nazım Yaprak 2002 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme bölümünden mezun olduktan hemen sonra bir bankanın Kurumsal Pazarlama Departmanında çalışma hayatına başladı. TAV Grubu’na 2005 yılında katılan ve 2011 yılında Koç Üniversitesi Executive MBA eğitimini tamamlayan Nazım Yaprak, halihazırda TAV Grubu’nun Hazine Yönetiminden sorumlu olup, Hazine Direktörü olarak görev yapmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 69 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM 70 Nursel İlgen, CFA Yatırımcı İlişkileri Direktörü, TAV Havalimanları Holding Sina Avşar Dış Operasyonlar Direktörü, TAV Havalimanları Holding Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İşletme Bölümü’nden 1997 senesinde mezun olduktan sonra çalışma hayatına Ata Yatırım’da başladı. 1997-2002 arasında Ata Yatırım’da Portföy Yöneticisi ve Kıdemli Analist olarak görev yaptı. İlgen, 2002-2006 yılları arasında ise İş Yatırım Araştırma Departmanında Bölüm Yönetmeni olarak görev aldı. Şirket, sektör ve makroekonomik bazlı araştırma raporlarının hazırlanması ile yerli ve yabancı kurumsal yatırımcılara sunumlarının gerçekleştirilmesinin yanı sıra halka arz ve özelleştirme projelerinde de görev aldı. 2006 yılında katıldığı TAV Havalimanları’nda halka arz sürecinde aktif görev aldı ve Yatırımcı İlişkileri Departmanı’nı kurarak bu bölümde çeşitli hisse satış işlemleri dahil olmak üzere çalışmalarını devam ettirdi. Yatırımcı ilişkileri alanında Thomson Extel tarafından yerli ve yabancı finans kuruluşları arasında yapılan oylamada Türkiye’de yatırımcı ilişkileri yetkilisi alanında 2010, 2012, 2014 ve 2015’de birinci; 2009 ve 2011’de ikinci seçilmiştir. Avrupa ulaştırma sektöründe yapılan benzer bir çalışmada İlgen, Yatırımcı İlişkileri alanında 2012 ve 2014 yıllarında Avrupa ikincisi unvanını kazanmıştır. Chartered Financial Analyst (CFA), SPK İleri Düzey ve Kurumsal Yönetim derecelendirme lisanslarına sahiptir. TÜYİD Başkan Yardımcısı ve TKYD Yönetim Kurulu (yedek) üyesi olan İlgen’in, CFA Institute, CFA Society of İstanbul, Professional Women’s Network üyelikleri bulunmaktadır. Sina Avşar, 2006 yılında TAV Havalimanları’na Süreç Geliştirme Müdürü olarak katılmıştır. 2009 yılında Süreç Geliştirme Koordinatörlüğü’ne, 2011 yılında Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü’ne atanmıştır. Bu süre zarfında, havalimanı operasyonel süreçlerinin iyileştirilmesi, kapasite planlama, servis kalitesi analizleri ve yeni projelerde iş planlarının hazırlanması kapsamında birçok projede yer almıştır. TAV’a katılmadan önce 2005-2006 yılları arasında Dredging International firmasının Katar Yeni Doha Havalimanı Platform İnşaatı kısmında, Proje Mühendisi ve Altı Sigma Takım Lideri olarak çalışmıştır. Sina Avşar, inşaat mühendisliği alanında Doktora derecesine sahiptir, doktora eğitimini Avustralya Devleti’nin bursiyeri olarak Monash Üniversitesi’nde, yüksek lisans ve lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi’nde tamamlamıştır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Umut Ercevahir Finansal Raporlama Direktörü, TAV Havalimanları Holding Ali Bora İşbulan Genel Müdür, TAV İşletme Hizmetleri Ocak 2015’te TAV Havalimanları Holding Finansal Raporlama Direktörü olarak atanan Umut Ercevahir, 2008 yılında TAV Havalimanları Holding’e Finansal Raporlama Müdürü olarak katıldı. 2000 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İşletme Bölümü’nden mezun oldu. Çalışma hayatına Deloitte İstanbul ofisinde Denetim Asistanı olarak başlayan Ercevahir, daha sonra aynı şirket bünyesinde Ekip Şefliği, Müdür Yardımcılığı ve Müdürlük görevlerinde bulundu. Kısa bir süre için Deloitte Hollanda-Rotterdam ofisinde “İç Denetim (SOX) Müdürü” olarak görev aldı. Kendisi 2010 yılında Koç Üniversitesi Executive MBA programını tamamlamıştır. SMMM ruhsatına (2003), SPK Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı’na (2010), SPK Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı Lisansı’na (2013) ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Geçiş Dönemi Başarı Belgesi’ne (2014) sahiptir. İç Denetim Komitesi Derneği (TIDE), Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) ve TÜRMOB İstanbul SMMM Odası Üyesi’dir. 1998 de Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden mezun oldu. Texas Üniversitesi’nden 2000 yılında işletme, 2002 yılında endüstri mühendisliği alanında yüksek lisans derecelerini aldı. Yeşim Tekstil’de 2002 - 2010 yılları arasında iç denetim, uluslararası projeler ve üretim, planlama ve tedarik zinciri yönetimi alanlarında Yöneticilik görevleri üstlendi. Yeşim Tekstil’in Amerika, Mısır, Moldova başta olmak üzere pek çok yurt dışı projesinde yer aldı. TAV’a katılmadan önce aynı firmanın Mısır Ülke Direktörü olarak görev aldı. TAV Havalimanları bünyesine 2010 yılında katılan İşbulan, TAV İşletme Hizmetlerinin Türkiye, Kenya, ABD, Gürcistan, Tunus, Makedonya, Letonya, Suudi Arabistan ve Almanya’daki şirketlerinin Yöneticiliğini yapmaktadır. İşbulan, 14 havalimanının ticari alan tahsisi, reklam ve tanıtım alanlarının kiralanması, TAV “primeclass” Özel Yolcu Salon işletmeciliği, TAV Tourism Seyahat Acentası, TAVPort.com online seyahat sitesi yönetimi, TAV Passport sadakat kart programı hizmetlerini yürüten TAV İşletme Hizmetleri’nde Genel Müdür olarak görev yapmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 71 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM Ali Murat ŞEN İnsan Kaynakları Koordinatörü, TAV Havalimanları Holding Ali Murat Şen, iş hayatına Koç Holding bünyesindeki Setur’da başlamış olup, 1997-2000 yılları arasında perakende sektöründe farklı görevler üstlenmiştir. 2000 yılında TAV Holding bünyesine katılmış, 2000 - 2003 yılları arasında TAV Havalimanları Holding grup şirketlerinden ATÜ Turizm İşletmeciliği’nde operasyonel süreçte çeşitli görevler almıştır. 2003 yılında İnsan Kaynakları Departmanı’nda çalışmaya başladı. 2009 yılında ATÜ İnsan Kaynakları Müdür Yardımcısı olarak görevine devam etmiş ve ATÜ Turizm İşletmeciliği’nin yurt içi ve yurt dışı yeni operasyon noktalarının kurulması ve insan kaynakları süreçlerinin etkinleştirilmesi konularında aktif görev almıştır. 2012 yılında ATÜ İnsan Kaynakları Müdürü olarak atandı. 2014 yılında TAV Havalimanları Holding İnsan Kaynakları Koordinatörlüğü’ne atandı. TAV Havalimanları Holding yapısı içerisinde tüm İnsan Kaynakları süreçlerinin yanı sıra Türkiye ve yurt dışı Operasyon noktalarındaki TAV şirketlerinde de yürütülen insan kaynakları süreçlerinden sorumludur. Şen, 1975 doğumlu olup lisans öğrenimini İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İşletme Bölümü’nde, lisansüstü öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadi Enstitüsü’nde İnsan Kaynakları alanında tamamlamıştır. Şen, evli ve 2 çocuk babasıdır. 72 Barış Müstecaplıoğlu Koordinatör, TAV Akademi Genel Müdür, TAV Aviation Minds Lisans öğrenimini Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde tamamlayan Müstecaplıoğlu, Temmuz 2013 itibarıyla TAV Akademi Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. Başkanı ve TAV Aviation Minds Genel Müdürü olarak atanmıştır. Şubat 2013’te kurulan TAV Aviation Minds, TAV Havalimanları’nın havalimanı işletmeciliği alanındaki zengin know-how’u ile TAV grubu dışındaki havalimanlarına kapsamlı eğitim ve gelişim çözümleri sunmaktadır. Müstecaplıoğlu, 2010 yılında TAV Havalimanları Holding’de İnsan Kaynakları Müdür Yardımcısı olarak göreve başlamış ve Ocak 2012 itibarıyla TAV Havalimanları Holding İnsan Kaynakları Müdürü (Yeni Projeler) olarak görev almıştır. Çalışma hayatına 1999 yılında Yapı Kredi Bankası İnsan Kaynakları Bölümü’nde Management Trainee olarak başlayan Müstecaplıoğlu, 2006-2010 yılları arasında Çukurova Medya Grubu ve Arkas Holding’de insan kaynakları alanında çeşitli görevlerde bulunmuştur. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Binnur Güleryüz Onaran Genel Müdür, CIO, TAV Bilişim Hizmetleri Cengiz Aşıklı İşletme Koordinatörü, TAV Gazipaşa Yükseköğrenimini Kanada Conestoga College Bilgisayar Programcılığı/Analist Programı altında tamamlayan Onaran, 1993 yılında mezuniyetinin ardından iş hayatına yine Kanada’da CDI College’de Eğitim Müdürü olarak başladı. İş hayatının yanı sıra eğitimini de sürdüren Onaran, 1994 yılında British Columbia Provincial Instructor diploma programını tamamladı. 1995 yılında Türkiye’ye dönerek Mercedes-Benz Türk Organizasyon ve Bilgi Teknolojileri Bölümü’nde çeşitli yöneticilik pozisyonlarında çalışan Onaran, çalışma hayatına paralel olarak Microsoft ve Cisco sistem mühendislik eğitimlerini aldı. 2002 yılında Daimler-Chrsyler Üniversitesi Yöneticilik Programı’nı tamamladıktan sonra MercedesBenz Türk Organizasyon ve Bilgi Teknolojileri Müdürü (CIO) olarak atandı. Burada network, telekomünikasyon, yazılım geliştirme, ERP, altyapı sistemleri ile ilgili birçok projeyi yöneten ve bunun yanı sıra organizasyon yapılanması, süreç optimizasyonu, sistem geliştirme çalışmalarında görev alan Onaran, daha sonra TÜVTÜRK’te Bilgi Teknolojileri Direktörü olarak görev aldı. Onaran, 2006 yılında TAV Bilişim Hizmetleri Sistem Destek ve Uygulama Genel Müdür Yardımcısı unvanıyla TAV Ailesine katıldı. Yerel ve global havalimanı hizmetlerini ve çözümlerini üreten, geliştiren, uygulayan ve farklı sistemleri entegre etmek, yeni nesil teknolojiler kullanarak destek vermek, sunduğu uçtan uca çözümler ve anahtar teslimi projeler ile yolcu ve havalimanı dostu ürünlerini sektöre sunan TAV Bilişim Hizmetleri’ne 2010 yılında Genel Müdür olarak atandı. Şu an Türkiye, Avrupa, Asya, Afrika ve Ortadoğu’da 31 havalimanının ve 21 farklı şirketin Bilişim Teknolojileri yönetimini yürütmekte olan Onaran aynı zamanda TAV Havalimanları Holding CIO’su olarak TAV grubunun stratejik Bilişim Teknolojileri yönetiminden de sorumludur. TUBISAD ve Türkiye CIO Grubu üyesi olarak da aktif bilişim sektörü çalışmalarını yürüten Onaran, 2011 ve 2014 yıllarında CIO Türkiye Dergisi tarafından, 2015 yılında ise International Data Corporation (IDC) tarafından “Türkiye’nin En İyi CIO’su” seçildi. Cengiz Aşıklı, Erzurum Kazım Karabekir Eğitim Enstitüsü’nden mezun olduktan sonra 1975 yılında DHMİ Genel Müdürlüğü İşletme Dairesi Başkanlığı’nda memur olarak göreve başladı.1982-1984 yılları arası DHMİ Elâzığ Meydan Müdürlüğü İşletme Şefi, 19841994 yılları arası Malatya Meydan Müdürü, 1994-2006 yılları arası Adana Havalimanı Başmüdürü, 2006-2008 yılları arası Antalya Havalimanı Başmüdürü olarak görev yaptı. Yine 2008 yılı Eylül ayında Isparta Havalimanı Başmüdürlüğü’ne atanmış iken Kasım ayında emekli oldu. DHMİ Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışmakta iken yurt içi ve yurt dışında Havacılık ile ilgili birçok seminer ve kurslara katıldı. Aralık 2008 itibarı ile TAV Gazipaşa Yatırım Yapım İşletme A.Ş. İşletme Koordinatörü olarak Gazipaşa Havalimanı’nda başladığı görevini halen sürdürmektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 73 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM 74 Erkan Balcı Genel Müdür, TAV İzmir Güçlü Batkın Ülke Direktörü, TAV Tunus 1996 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 2006–2008 yılları arasında TAV İzmir Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı. TAV Havalimanları’na katılmadan önce Antalya I. Dış Hatlar Terminali’nde Operasyon Müdürü, Fraport’da Bilgi Teknolojileri Proje Müdürü, Bayındır Antalya Havalimanı’nda Bilgi Teknolojileri Şefi olarak görev aldı. 2006 yılında TAV İzmir Genel Müdür Yardımcısı olarak atanan Balcı, Mart 2008 - Ocak 2009 tarihleri arasında Genel Müdürlüğe vekalet etti. 2009 yılında TAV İzmir Genel Müdürlüğü’ne atandı. TAV Havalimanları Holding bünyesine 2005 yılında katılan Güçlü Batkın, TAV Georgia Genel Sekreterliği, TAV Latvia Ülke Koordinatörlüğü ve Holding’in İş Geliştirme Koordinatörlüğü olmak üzere çeşitli pozisyonlarda görev aldı. Batkın, TAV Havalimanları Holding’e katılmadan önce, önde gelen yerel yatırım bankalarından Global Securities ve PricewaterhouseCoopers gibi çeşitli şirketlerde çalıştı. Maryland Üniversitesi uluslararası işletme ve pazarlama bölümlerinden mezun olan Batkın, 2012 yılında tüm ticari faaliyetlerden sorumlu Satış ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı olarak Havaş’a katıldı. Güçlü Batkın, aynı zamanda yurt dışı operasyonlar ve iş geliştirmeden de sorumlu olduğu bu görevine de devam etmektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU İsmet Ersan Arcan Genel Müdür, ATÜ Sadettin Cesur İcra Kurulu Başkanı, BTA İsmet Ersan Arcan, Warnborough College Oxford/ İngiltere (BBA) ve Schiller Üniversitesi (Heidelberg, Almanya) İşletme bölümlerinden mezun oldu. İsviçre’de A.T.A s.a.r.l’da satış sorumlusu, Lüksemburg A.R.E.X Ltd.’de Satış Müdürü olarak görev aldı. İsmet Ersan Arcan TAV Havalimanları Holding bünyesine katıldıktan sonra ATÜ’de 19992006 yılları arasında Operasyon Müdürü, 2006-2007 yılları arasında ise Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Ekim 2007’de ATÜ Turizm İşletmeciliği A.Ş.’ye Genel Müdür olarak atandı. Sadettin Cesur, İngiltere Edexcel/Londra Üniversitesi (BTEC) Seyahat ve Turizm İşletmeciliği mezunudur. 1991 yılında Çınar Otel’de başladığı iş hayatına Parksa Hilton ve Conrad İstanbul’da devam etti. 1996-1998 yılları arasında Four Seasons İstanbul’da açılışından itibaren Restaurant-Bar ve Cafe Müdürü olarak çalıştı. Bu sırada ABD Chicago şehrinde Four Seasons tarafından düzenlenen Managing Successfully programında otelcilik ile ilgili geniş bir eğitim aldı. Daha sonra Tepe-Bilintur gurubuna bağlı Ankara Sports International’da Yiyecek ve İçecek Müdürü olarak kariyerine devam etti. Bir yıl sonra aynı guruba bağlı Bilintur Catering Center’da Genel Müdür Yardımcılığı görevine getirildi. 1999 yılı Ekim ayında BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş.’ye Genel Müdür Yardımcısı olarak atandı ve 2000 yılı Nisan ayında Genel Müdür oldu. Bu görevini Temmuz 2011’e kadar sürdüren Cesur, Temmuz 2011’den beri BTA İcra Kurulu Başkanlığı görevini yürütmektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 75 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM 76 Mete Erkal Genel Müdür, TAV Gürcistan Nuray Demirer Genel Müdür, TAV Esenboğa Haziran 2010’da TAV Georgia Genel Müdürü olarak atandı. 1993 yılında Southern Illinois Üniversitesi, Finans Bölümü’nden mezun olan Erkal, 2008- 2009 yılları arasında TAV Havalimanları Holding İşletmeler Koordinasyon Müdürü, Eylül 2009 - Haziran 2010 tarihleri arasında TAV Georgia Genel Müdür Yardımcısı (Genel Müdür Vekili) olarak görev yaptı. 1995 yılı öncesinde Blinder & Robinson Co., St. Louis, USA’de Yönetici Adayı ve Türk Hava Yolları’nda New York ve Paris Hatları Yöneticiliği görevlerinde bulundu. 1995 1999 yılları arasında Havaş Yer Hizmetleri A.Ş’nin özelleştirilmesi ve Swissport ile yapılan ortaklıkta Satış ve Servislerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı ve 1999 - 2002 yılları arasında Çelebi Hava Servisi A.Ş’de Ticaret Direktörlüğü görevlerinde bulundu. TAV Havalimanları’na katılmadan önce üç yıl süreyle ATA Holding’de Pazarlama Direktörlüğü yapan Erkal, aynı zamanda “American Marketing Association” Üyesi’dir. Nuray Demirer, 1988 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. 2014 yılında Bilkent Üniversitesi Executive MBA İşletme yüksek lisans derecesini aldı. Kariyerine 1988 yılında, Atölye T Mimarlık A.Ş.’de mimar olarak başlayan Demirer, 1990 – 1995 yıllarında Eczacıbaşı İlaç Fabrikası İnşaatında görev aldı. Tepe İnşaat’ın Erzincan Devlet Hastanesi, Bilkent 3 Konutları, Bilkent Üniversitesi Kampüsü Projelerinde İnce İşler, Saha ve Bakım Onarım Yöneticiliklerini üstlendi. TAV ailesine 1999 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali İnşaatı Projesi ile katılan Demirer, Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminalinin İç Hatlar Terminali’ne dönüştürülmesi ve Dış Hatlar Terminali İlave Tesisi Projesinde Yapım Müdürü olarak görev aldı. 2004 yıllarında Esenboğa İç – Dış Hatlar Terminali İnşaatının Proje Müdürü olarak görev yaptı. 2006 – 2007 yılları arasında TAV Esenboğa Teknik Hizmetler Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapan Demirer, 2007’de TAV Esenboğa Yapım Yatırım ve İşletme A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne atandı. Demirer, 2015 Mayıs ayında, Havacılık Emniyet Kurumu tarafından “Havacılığın Altın Kadınları - Yılın Terminal İşletmesi Yöneticisi” Ödülü’nü kazandı. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Kürşad Koçak Genel Müdür, Havaş Sofiene Abdessalem Genel Müdür, Medine Havalimanı Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Koçak, sektöre 1996 yılında adım attı. 1997 yılında Havaş’ta göreve başlayan Kürşad Koçak, Havaş’ın İstanbul, Dalaman, Trabzon ve Antalya istasyonlarında Yönetici pozisyonlarında görev yaptı. Cyprus Airport Services’de Genel Müdür olarak da görev yapan Koçak, 2009 yılında İşletme Genel Müdür Yardımcısı olarak atandı. 28 Ocak 2015’ten itibaren Havaş Genel Müdür Vekili olarak görevini sürdüren Kürşad Koçak, 16 Haziran 2015 tarihinde aynı göreve asaleten atandı. Koçak, İngilizce bilmektedir. 1992 yılında Tunus Havacılık Akademisi’nden mezun olan Sofiene Abdessalem, yüksek lisans derecesini 1994 yılında Ecole Nationale de l’Aviation Civile’den (Fransa) Havalimanı İşletmeciliği dalında aldı. Kariyerine 1995 yılında Tunus Sivil Havacılık ve Havalimanları Dairesi (OACA) (Tunus) bünyesinde Tozeur Uluslararası Havalimanı Müdürü olarak başladı. 1997 yılında Manastır Uluslararası Havalimanı Müdürlüğü (Tunus) görevine getirilen Abdessalem, Tunus havalimanları özelleştirme programı bünyesinde de görev yaparak havalimanının kamu sektöründen özel sektöre devri sürecinde görev aldı. 2008 yılında Genel Müdür Yardımcısı olarak TAV Tunus bünyesine katılan Abdessalem, yeni Enfidha Havalimanı’nın inşaat ve operasyonel hazırlık ve geçiş süreçlerinde görev aldı. Abdessalem, 2011 yılında Tunus Enfidha Uluslararası Havalimanı Genel Müdürü olarak göreve getirildi. Kasım 2011 tarihinden itibaren, Suudi Arabistan Medine’de Prens Muhammed Bin Abdülaziz Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini Suudi Arabistan’ın ilk Kamu Özel Ortaklığı kapsamında üstlenen TIBAH Airports Operations Co. bünyesinde Genel Müdür olarak göreve getirildi. Medine’de bulunan havalimanının kamudan özel sektöre devrini başarılı bir şekilde yöneten Abdessalem, Operasyonel Hazırlık & Havalimanının Devri (ORAT) sürecinden sorumlu ekibi de yönetmiş ve sürecin sonunda yeni Medine Havalimanı başarılı bir şekilde hizmete girerek faaliyetlerine sorunsuz devam etmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 77 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM 78 Turgay Şahan Genel Müdür, TAV Güvenlik Zoran Krstevski Genel Müdür, TAV Makedonya Turgay ŞAHAN, 1989 yılında Polis Akademisi’nden mezun olan Şahan, 1989-1990 yıllarında İngiltere Polis Departmanı’nda mesleki bütünleştirme programına ve 1999-2000 yılları arasında Ankara Üniversitesi Avrupa Birliği Temel Eğitim Programı’na katıldı. 19902006 yılları arasında İzmir, Tunceli, Ankara Emniyet Müdürlükleri’nin çeşitli birimlerinde farklı görevler ve ayrıca Haiti, Bosna, Kosova, Birleşmiş Milletler Barış Gücü ve Belçika’da ECAC çalışma grubu üyesi görevlerini yürüttü. 1996-2006 yıllarında EGM Koruma Dairesi Başkanlığı Hava Meydanları Şube Müdürlüğü görevini de yürüten Şahan aynı zamanda Eğitim, Araştırma Denetleme Uzmanları Kurulu (EADUK) Başkanlığı görevlerinde de bulundu. 2006 yılında TAV Güvenlik bünyesinde Esenboğa Havalimanı Güvenlik Müdürü olarak göreve başlayan Şahan, 2007-2010 tarihleri arasında Esenboğa Havalimanı Özel Güvenlik Koordinatörlüğü’nü, Ocak 2010-Nisan 2011 tarihleri arasında ise Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüttü. Nisan 2011’de TAV Özel Güvenlik Hizmetleri Genel Müdürü olarak atandı. TAV bünyesinde yürütülen görevlere ilave olarak TAV Havalimanları ACI Europa temsilciliği kapsamında ACI Europa Security Üyesi olarak da görev üstlenmiştir. 1985 yılında St. “Cyril & Methodius” Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan Zoran Krstevski, 1986-1990 yılları arasında Havacılık Kanunu Kıdemli Uzmanı olarak çalıştı. 1996-2000 yılları arasında JSC Makpetrol bünyesinde Başkan Yardımcısı ve Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapan Krstevski, üç yıl PEAS Havalimanı Hizmetleri Genel Müdürü olarak hizmet verdi. 20002002 yılları arasında Avrupa’yla İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak görev yapan Zoran Krstevski, 2002-2006 yılları arasında Makedonya Cumhuriyeti’nde Parlamento Üyeliği yaptı. 2006-2008 yılları arasında JSC Havaalanları Makedonya bünyesinde Genel Müdürlük görevini yapan Krstevski, aynı zamanda Uluslararası Havaalanları Konseyi Politika Kurulu üyeliğini de yürüttü. TAV Havalimanları bünyesine katılmadan önce 2008-2010 yılları arasında Makedonya Cumhuriyeti Sivil Havacılık Kurumu Genel Müdürü olarak görev yaptı. Görevi süresince Krstevski, Eurocontrol Yönetim Kurulu Geçici Konseyi Üyeliği, Genişletilmiş Komite Üyeliği, ECAC Üyeliği ve EASA Yönetim Kurulu Gözlemci Üyeliği görevlerini de yürüttü. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU YÖNETİM ORGANI ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR Yönetim Kurulu Üyelerinin Yetki Sınırları Yönetim Kurulu Başkanı ve Üyeleri Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri ve Şirket Esas Sözleşmemizin 17. ve 18. maddelerinde belirtilen yetki ve görevlere haizdir. Yönetim Organı Üyeleri İle Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar ve Çeşitli Diğer Giderler (Milyon TL) 2014 2015 Kısa Vadeli Faydalar (Ücret ve Primler) 43 49 Seyahat ve Konaklama Giderleri 17 14 9 11 Temsil Giderleri 2015 ve 2014 itibarıyla, Grubun direktörlere ve üst düzey yöneticilere borcu bulunmamaktadır. Yıl İçerisinde Bağış ve Yardımlar ile Sosyal Sorumluluk Projeleri Çerçevesinde Yapılan Harcamalara İlişkin Bilgiler Şirketimiz, 2015 yılı içinde Sosyal Sorumluluk anlayışı çerçevesinde 239.377 TL bağış ve yardımda bulunmuştur. Genel Kurul’ca kabul edilmiş Bağış Politikamız çerçevesinde dönem içinde yapılan bağış ve yardımlar hakkında Genel Kurul’da ayrı bir gündem maddesi ile bilgi verilmektedir. İlişkili Taraf İşlemleri Şirketimizin 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu’nun da 10 No’lu Dipnotu’nda yer alan “İlişkili Taraflar” hakkında bilgiler kısmında yer aldığı üzere; Şirketimizin %50 paya sahip olduğu ATÜ ile 2015 yılında yapılan ilişkili işlemler sonucunda, gerçekleşen toplam işlem miktarı, 2015 yılına ait konsolide kapsamlı gelir tablosu satış gelirleri toplamımızın %10’unu aşmıştır. 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren uygulanan TFRS 11 Müşterek Anlaşmalar standardının benimsemiş olması ile beraber, gerçekleşen toplam işlem miktarının satış gelirlerine oranı hesaplaması ile ilgili dayanağı değiştirmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 79 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ KÂR DAĞITIM Dönem içinde Esas Sözleşme’de bir değişiklik olmamıştır. Kâr Dağıtım Politikası Şirketimiz kâr dağıtımına ilişkin kararlarını Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğleri ve Kararları, Vergi Hukuku, diğer ilgili mevzuat ve Şirketimiz esas sözleşmesi ışığında belirlemektedir. Buna göre, Sermaye Piyasası mevzuatına göre Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına (UFRS) uygun olarak düzenlenmiş olan periyodik mali tablolara göre hesaplanmış olan “ilgili döneme ait konsolide net kârın” %50’si, ya nakit olarak ya da ilgili meblağın, şirket sermayesine eklenmesiyle bedelsiz hisse senedi olarak, Şirketimiz Genel Kurulu’nca alınacak bir kararla, dağıtılacaktır. Şirketin, iştiraklerinin ve bağlı ortaklarının uzun vadede gelişmesi için doğabilecek yatırım ya da kaynak ihtiyacı veya ekonomik şartlardaki olağandışı gelişmeler aksini gerektirmedikçe, yukarıda belirtilen kâr dağıtımı politikasının sürdürülebilirliği Şirketimizin temel amaçlarından biridir. 2015 Yılına İlişkin Kâr Dağıtım Önerisi Şirketimizin 2015 yılına ait yapılacak olan Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda ortaklarımızın onayına sunulmak üzere; 1. Şirketimizin 01 Ocak 2015 / 31 Aralık 2015 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: II, No:14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümleri uyarınca hazırlanmış olan bağımsız denetimden geçmiş konsolide mali tablolara göre oluşan kârının 632.912.000 TL, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde hesaplanan ticari kârının ise 656.977.182 TL olduğuna, 2. Konsolide mali tablolara göre oluşan vergi sonrası kârdan 632.912.000 TL’lik kârın Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kâr Payı Tebliği (II-19.1) uyarınca kâr dağıtımına esas olduğuna, 3. Türk Ticaret Kanunu’nun 519’uncu maddesi çerçevesinde, ödenmiş sermayenin %20’sini buluncaya kadar birinci tertip yasal yedek akçe ayrılması zorunludur. Buna göre; 13.169.415 TL’nin 2015 yılı için birinci tertip yasal yedek akçe olarak ayrılmasına, 4. Konsolide mali tablolara göre 619.981.962 TL’nin birinci temettü matrahı olarak belirlenmesine, 5. Sermaye Piyasası Kurulunun Kâr Payı Tebliği (II-19.1)’ne uygun olarak 347.560.013 TL’nin nakit birinci temettü olarak dağıtılmasına a. Toplam nakit olarak dağıtılacak 347.560.013 TL’nin tamamının dönem net kârından dağıtılmasına, b. Bu itibarla hissedarlarımıza 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 0,9567243 TL (%95,67243) olmak üzere toplam brüt 347.560.013 TL nakit temettü ödenmesinin yapılacak ilk Genel Kurul’da ortakların onayına sunulmasına, 6. Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu uyarınca, dağıtılacak olan kârın düşülmesinden sonra kalan tutarın olağanüstü yedek olarak ayrılmasına, 7. Yukarıda açıklanan çerçevede, kâr dağıtımına 23 Mart 2016 tarihi itibariyle başlanılmasına, oybirliği ile karar verilmiştir. 80 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU BAĞLI ŞİRKET RAPORU BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Türk Ticaret Kanunu’nun 199’uncu Maddesi Kapsamında Hazırlanan 2015 Yılı Bağlı Şirket Raporu TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu’na: 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 199’uncu maddesi uyarınca, TAV Havalimanları Yönetim Kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, geçmiş faaliyet yılında Şirket’in hâkim ortağı ve hakim ortağına bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında bir rapor düzenlemek ve bu raporun sonuç kısmına faaliyet raporunda yer vermekle yükümlüdür. TAV Havalimanları’nın ilişkili taraflarla yapmış olduğu işlemler hakkında gerekli açıklamalar 39 no’lu finansal rapor dipnotunda yer almaktadır. TAV Havalimanları Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan Rapor’da “TAV Havalimanları’nın hakim ortakları ve hakim ortaklarının bağlı ortaklıkları ile 2015 yılı içinde yapmış olduğu tüm işlemlerde, işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı anda tarafımızca bilinen hal ve şartlara göre, her bir işlemde uygun bir karşı edim sağlandığı ve Şirket’i zarara uğratabilecek alınan veya alınmasından kaçınılan herhangi bir önlem bulunmadığı ve bu çerçevede denkleştirmeyi gerektirecek herhangi bir işlem veya önlemin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” denilmektedir. Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetim Standartları Çerçevesinde Denetimine İlişkin Rapor TAV Havalimanları Holding Anonim Şirketi’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu, denetlemiş bulunuyoruz. Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Sorumluluğu Grup yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 514’üncü maddesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca yıllık faaliyet raporunun konsolide finansal tablolarla tutarlı olacak ve gerçeği yansıtacak şekilde hazırlanmasından ve bu nitelikteki bir faaliyet raporunun hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, Grup’un faaliyet raporuna yönelik olarak TTK’nın 397’nci maddesi ve Tebliğ çerçevesinde yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin Grup’un 12 Şubat 2016 tarihli bağımsız denetçi raporuna konu olan konsolide finansal tablolarıyla tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na (“BDS”) uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin konsolide finansal tablolarla tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, tarihi finansal bilgiler hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüş Görüşümüze göre yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgiler, tüm önemli yönleriyle, denetlenen konsolide finansal tablolarla tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır. Diğer Husus Rapor konusu yıllık faaliyet raporunun “Avro Bazlı Finansal Verilen” bölümünde sunulan finansal bilgiler, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanan ve Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlenmiş olan finansal tabloların bir parçası olmayıp, söz konusu finansal bilgiler üzerinde herhangi bir görüş bildirmemekteyiz. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 402’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; BDS 570 “İşletmenin Sürekliliği” çerçevesinde, Grup’un öngörülebilir gelecekte faaliyetlerini sürdüremeyeceğine ilişkin herhangi bir hususa rastlanılmamıştır. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited Seda Akkuş Tecer, SMMM Sorumlu Denetçi 26 Şubat 2016 İstanbul, Türkiye TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 81 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORU SORUMLULUK BEYANI TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu’na SERMAYE PİYASASI KURULU’NUN II-14.1. SAYILI SERMAYE PİYASASINDA FİNANSAL RAPORLAMAYA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ’NİN 9. MADDESİ GEREĞİNCE HAZIRLANAN SORUMLULUK BEYANI TAV Havalimanları Holding A.Ş. tarafından kurulan riskin erken saptanması sistemi ve komitesini denetlemiş bulunuyoruz. Yönetim Kurulunun Sorumluluğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 378’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yönetim kurulu, Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ve çarelerin uygulanması ile riskin yönetilmesi amacıyla uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür. Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak, riskin erken saptanması sistemi ve komitesine ilişkin bir sonuca varmaktır. Yaptığımız denetim, TTK’ya, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan “Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporuna İlişkin Esaslara” ve etik kurallara uygun olarak yürütülmüştür. Bu Esaslar tarafımızca; Şirket’in riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurup kurmadığının belirlenmesini, kurulmuşsa sistem ve komitenin TTK’nın 378’inci maddesi çerçevesinde işleyip işlemediğinin değerlendirilmesini gerektirmektedir. Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar, denetimimizin kapsamında değildir. Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Bilgi Şirket, riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurmuş olup, komite 6 üyeden oluşmaktadır. Komite, 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde Şirket’in varlığını, gelişmesini tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacına yönelik olarak hazırladığı raporları Yönetim Kurulu’na sunmuştur. Sonuç Yürüttüğümüz denetim sonucunda, TAV Havalimanları Holding A.Ş.’nin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin, tüm önemli yönleriyle, TTK’nın 378’inci maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Riskin erken saptanması komiteleri, TTK’nın 378. maddesi uyarınca yönetim kuruluna her iki ayda bir durum değerlendirmesi yaptığı raporunu sunmak ile yükümlü olup, Şirket’in riskin erken saptanması komitesi 2015 yılı içerisinde yönetim kuruluna 6 kez rapor sunmuştur. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited Seda Akkuş Tecer, SMMM Sorumlu Denetçi İstanbul, 12 Şubat 2016 82 FİNANSAL TABLO VE FAALİYET RAPORLARININ KABULÜNE İLİŞKİN YÖNETİM KURULU’NUN KARAR TARİHİ: 12/02/2016 KARAR SAYISI: 5 Şirketimizce hazırlanan ve Bağımsız Denetim Şirketi Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından sınırlı denetime tabi tutulan 01.01.2015-31.12.2015 dönemine ait, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Seri II-14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) uyarınca Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TMS/TFRS) ve SPK tarafından belirlenen formatlarla uyumlu olarak hazırlanan dipnotları ile birlikte Konsolide Finansal Durum Tablosu, Kapsamlı Gelir Tablosu, Nakit Akış Tablosu ve Öz Kaynak Değişim Tablosu ile ara dönem Faaliyet Raporu’nun (“Finansal Raporlar”), SPK düzenlemeleri doğrultusunda; - Tarafımızca incelendiğini, - Şirketimizdeki görev ve sorumluluk alanımızda sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde, önemli konularda gerçeğe aykırı bir açıklama ya da açıklamanın yapıldığı tarih itibarıyla yanıltıcı olması sonucunu doğurabilecek herhangi bir eksiklik içermediğini, - Şirketimizdeki görev ve sorumluluk alanımızda sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde, Tebliğ uyarınca hazırlanmış finansal tabloların konsolidasyon kapsamındakilerle birlikte, işletmenin aktifleri, pasifleri, finansal durumu ve kâr ve zararı ile ilgili gerçeği dürüst bir biçimde yansıttığını ve faaliyet raporunun işin gelişimi ve performansını ve konsolidasyon kapsamındakilerle birlikte, işletmenin finansal durumunu ve karşı karşıya olunan önemli risk ve belirsizliklerle birlikte dürüstçe yansıttığını bilgilerinize sunar, yapılan açıklamadan dolayı sorumlu olduğumuzu beyan ederiz. Denetim Kom.Başkanı Denetim Kom. Üyesi Başkan Yardımcısı ve CFO Necmi Rıza BOZANTI Tayfun BAYAZIT Burcu GERİŞ TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU BAĞIMSIZLIK BEYANI BAĞIMSIZLIK BEYANI TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na, TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na, TAV Havalimanları Holding (Şirket) Yönetim Kurulu’nda, mevzuat, esas sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği’nde belirlenen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday olduğumu, bu kapsamda; TAV Havalimanları Holding (Şirket) Yönetim Kurulu’nda, mevzuat, esas sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği’nde belirlenen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday olduğumu, bu kapsamda; a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5 inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişki kurulmadığını, b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışmadığımı veya yönetim kurulu üyesi olmadığımı, c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu, ç) Mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı, d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (G.V.K.)’na göre Türkiye’de yerleşik sayıldığımı, e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu, f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi, g) Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmadığımı, h) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olduğumu, i) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu, a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5 inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişki kurulmadığını, b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışmadığımı veya yönetim kurulu üyesi olmadığımı, c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu, ç) Mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı, d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (G.V.K.)’na göre Türkiye’de yerleşik sayılmadığımı, e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu, f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi, g) Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmadığımı, h) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olduğumu, i) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu, Beyan ederim. Beyan ederim. Saygılarımla D. Sevdil Yıldırım Saygılarımla, Necmi Rıza BOZANTI Tayfun BAYAZIT TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Jérome Paul Jacques Marie Calvet 83 OPERASYONEL VE FİNANSAL VERİLER HEDEFLER VE GERÇEKLEŞMELER* AVRO BAZLI FİNANSAL VERİLER 2015 YILI GERÇEKLEŞMELERİ Özet Konsolidasyon Tablosu Sene başında açıklamış olduğumuz beklenti kalemleri olan; Yolcu, Ciro, FAVÖK ve Yatırım Harcaması artışı yılbaşında tayin ettiğimiz hedeflerle paralel olarak gerçekleşmiştir. Şirketimizin avro bazında net kar büyümesi ise; Türk Lirası’nın diğer para birimleri karşısındaki değer kaybı nedeni ile %5 ile %10 arası büyüme yerine, %-4 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2015 İştirak adı TAV İstanbul 2014 Konsolidasyon % Konsolidasyon % Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV Esenboğa Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV İzmir Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV Ege Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV Gazipaşa Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV Makedonya Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV Letonya Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV Tunus Tam Konsolidasyon 67 Tam Konsolidasyon 67 TAV Gürcistan (Tiflis) Tam Konsolidasyon 76 Tam Konsolidasyon 76 TAV Batum Tam Konsolidasyon 80 Tam Konsolidasyon 76 Özkaynak Yöntemi 33 Özkaynak Yöntemi 33 TIBAH Development Özkaynak Yöntemi 51 Özkaynak Yöntemi 51 Havaş TIBAH Operation Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 BTA Tam Konsolidasyon 67 Tam Konsolidasyon 67 TAV O&M Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 TAV IT Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 99 TAV Güvenlik Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 HAVAS Europe (NHS) Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 67 Özkaynak Yöntemi 50 Özkaynak Yöntemi 50 ATÜ TGS Özkaynak Yöntemi 50 Özkaynak Yöntemi 50 BTA Denizyolları (İDO) Özkaynak Yöntemi 50 Özkaynak Yöntemi 50 TAV Akademi Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 Havaş Saudi Özkaynak Yöntemi 67 Özkaynak Yöntemi 67 MZLZ Özkaynak Yöntemi 15 Özkaynak Yöntemi 15 Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100 Özkaynak Yöntemi 30 - - TAV Milas-Bodrum Tunus Duty Free* * TDF ATÜ tarafından %30 kısmi konsolidasyona tabiidir. ATÜ TDF’de %65 oy hakkına sahiptir. Hedefler Gerçekleşmeler İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hat Yolcu Artışı Toplam Yolcu Artışı Konsolide Ciro Büyümesi* Konsolide FAVÖK Büyümesi Konsolide Net Kâr Büyümesi Konsolide Yatırım Harcaması (milyon avro) %8-10 %10 %6-8 %10-12 %12-14 %5-10 %8 %10 %13 -%4 100-110 88 *TFRS Yorum 12 için düzeltilmiş avro finansallar üzerinden belirlenmiştir. 2016 YILINA İLİŞKİN BEKLENTİLER*,** Şirketimizin yolcu ve kur varsayımlarına göre 2016 yılına ilişkin beklentileri aşağıda yer almaktadır: İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Yolcu Artışı %7-9 Toplam Yolcu Artışı %7-9 Konsolide Ciro Büyümesi %7-9 Konsolide FAVKÖK Büyümesi %7-9 Net Kâr Büyümesi %10-12 Konsolide Yatırım Harcaması (milyon avro) 100-110 *TFRS Yorum 12 için düzeltilmiş avro finansallar üzerinden belirlenmiştir. ** 2016 yılına ilişkin beklentiler 12 Şubat 2016 tarihinde belirlenmiştir. 84 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU OPERASYONEL VE FİNANSAL PERFORMANS • Ciro +%10: Artan havacılık gelirleri (Dolar’ın Avro karşısında güçlenmesi), duty free gelirlerindeki artış ve yeni kurulan BTA Lojistik şirketi geliri başlıca etkenlerdir. Ciro’nun %46’sı havacılık, %54’ü ise havacılık dışı gelirlerden kaynaklanıyor. • FAVÖK +%13: Operasyonel kaldıraç etkisinin yanı sıra, geçtiğimiz yıla göre daha düşük gerçekleşen imtiyaz kira gideri ve olumlu kur etkisi nedeniyle yüksek oranda artış görüldü. • Net Kâr -%4: Kur etkisi ve ertelenmiş verginin negatife dönmesi nedeniyle bir önceki döneme göre düşüş görüldü. Geçen yıl 4. çeyrekte €15mn bir kereye mahsus gelir yazılmıştı. • Yabancı Para Çevrim Geliri: Yabancı para birimlerinde görülen dalgalanma nedeniyle. • Net Borç -%10: Güçlü nakit yaratımı sayesinde geriledi. • Yolcu başına DF harcaması: İstanbul Atatürk’ün gösterdiği yüksek performans nedeniyle €13.2’den €14.3’e yükseldi. • Yolcu Sayısı +%8: %7 organik büyüme gerçekleşirken, ilave %1’lik büyüme Milas-Bodrum Havalimanı’ndan kaynaklanıyor. • Atatürk Dış Hatlar + %10 büyüdü. (Dış Hat Transfer yolcu payı geçen yıla göre 2 puan artarak %40 oldu.) • Yer Hizmetleri Gelirleri +%2: Özellikle Antalya’da azalan Rus uçaklarının etkisi nedeniyle sınırlı bir büyüme görüldü. • Toplam hizmet verilen uçak sayısı %7 (yalnızca HAVAS %1) TGS’nin hizmet verdiği uçuş sayısı %10 arttı. • Havacılık Gelirleri +%10: Dolar’ın Avro karşısında değer kazanması nedeniyle, dış hatlar yolcu büyümesinin üzerinde gerçekleşti. • Garanti Yolcu Gelirleri: Ankara Esenboğa için €19,3m (€19,5m 2014). İzmir için ise €0,2 (€19,0m 2014) • İzmir dış hatlar terminalinin Yap-İşlet-Devret süresi Ocak 2015 itibariyle sona ermiş olup, garanti yolcu geliri söz konusu olmayan yeni dönem TAV Ege adıyla devam etmektedir. • Yiyecek İçecek ve Perakende Gelirleri +%20: Yeni kurulan Lojistik şirketinin gösterdiği başarılı performansa bağlı olarak yükseliş yaşandı. • Gümrüksüz Mağaza Gelirleri +%12: Yolcu başına harcamada görülen artış nedeniyle dış hat yolcu sayısındaki artıştan daha yüksek bir oranda gerçekleşti. • Yolcu Başına Harcama: İstanbul Atatürk’ün gösterdiği yüksek performans nedeniyle €13.2’den €14.3’e yükseldi. • Diğer Faaliyet Gelirleri +%9: 4Ç14’de €15 bir defaya mahsus gelir yazılması, PrimeClass ve otopark gelirlerindeki artış değişim etkili oldu. • Yiyecek Ürünlerinin Maliyeti %25: Yeni kurulan BTA Lojistik şirketi giderlerine bağlı olarak artış görüldü. • Satılan Hizmet Maliyeti %4: Genel olarak; Havaş operasyonel giderleri, Letonya kira ödemesi ve az miktarda BTA ve İşletme Hizmetleri maliyetleri oluşturmaktadır. • Personel %9: Ortalama çalışan sayısında %4 artış nedeniyle yükseliş görüldü. • İmtiyaz ve Kira gideri geçtiğimiz yıla göre %2 azaldı. • 2015 yılına ait İstanbul kira gideri; kira ödemelerinin amortisman planı nedeniyle, 2013 ve 2014 yılına ait EUR/USD kuruna göre belirlenmektedir. • İzmir (Ege) kira gideri yeni uygulamaya konan TFRS 12 muhasebe değişikliği nedeniyle sıfır olarak kaydedilmiştir. • Milas Bodrum kira gideri yeni uygulamaya konan TFRS 12 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU muhasebe değişikliği nedeniyle sıfır olarak kaydedilmiştir. • Faaliyet Giderleri +%6 Verimlilik ve düşük imtiyaz kira gideri nedeniyle Ciro’daki artışın altında yükseliş gösterdi. • Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kârlarındaki Paylar %-40: Yeni açılan Medine terminali nedeniyle oluşan amortisman ve finansman gideri yanı sıra ATU’nun yeni operasyonları nedeniyle azalış görüldü. • FVÖK %12: Sermaye yöntemiyle değerlenen yatırımlardan gelen düşük katkı ve artan amortisman giderleri, düşüş gösteren kira gideri kalemi ile dengelendi. • FAVÖK %13: Sermaye yöntemiyle değerlenen yatırımlardan gelen düşük katkı ve artan amortisman giderleri düşüş gösteren kira gideri kalemi ile dengelendi. • FAVKÖK %9: Sermaye yöntemiyle değerlenen yatırımlardan gelen düşük katkı nedeniyle. • Net Finansal Giderler %89: Düşük finansman geliri, TFRS 12 muhasebe değişikliği nedeniyle artan finansman gideri ve yabancı para çevrim farkı nedeniyle artış gösterdi. • Vergi %52: Cari dönem vergisinde artış ve ertelenmiş verginin negatife dönmesi nedeniyle. • Cari Dönem Vergi %18: TAV İstanbul yasal kayıtlarındaki net kârın artması nedeniyle. • Ertelenmiş Vergi: Yabancı para çevrim farkı etkisinin Havalimanı İşletim Hakkı etkisi nedeniyle negatife döndü. • Ana ortaklara düşen Kâr* %4 oranında azalarak €210mn olarak gerçekleşti. Geçen yıl 4. çeyrekte €15mn bir kereye mahsus gelir yazılmıştı. * Azlık payları BTA, TAV Tunus, TAV Gürcistan ve HAVAS Europe ‘da azlık hisseleri elinde bulunduran hissedarları yansıtmakta olup, 2015 yılsonu itibarıyla 9 milyon avro tutarında gerçekleşmiştir. Satış Gelirleri ve Operasyonel Giderlerin Döviz Cinsinden Kırılımı: (€, milyon) 2015 Satış Gelirleri (1) Operasyonel Giderler (2) 1.227 737 EUR %54 TL %26 EUR %10 TL %60 DİĞER %2 USD %18 DİĞER %9 USD %20 İmtiyaz Kira Gideri Borç 133 EUR %5 1.449 USD %95 EUR %98 TL %2 (1) Eliminasyon öncesi kombine edilmiş rakamları yansıtmakta olup, IFRIC 12 etkisini içermektedir. Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kârlarındaki Payları da içermektedir. (21 milyon Avro) (2) İmtiyaz kira giderini içermekte olup, (133 milyon Avro) amortisman giderini içermemektedir (85 milyon Avro) 85 OPERASYONEL VE FİNANSAL VERİLER HAVALİMANI ŞİRKETLERİ 2013 2014 2015* 15/14 Değişim 1,7 2,0 2,3 %16 12,7 15,1 16,7 %11 Ciro (milyon avro) - 3,0 7,4 %150 FAVÖK (milyon avro) - 0,9 1,3 %45 FAVÖK Marjı (%) - 32 18 -13 puan Çalışan Sayısı - 118 TAV BODRUM Yolcu Sayıları (İç Hat) (milyon) Uçuş Sayıları (İç Hat) (bin) 70 -%41 * 2015 yılı yolcu verileri Kasım’dan itibaren dış hat yolcu verilerini içerir. TAV ESENBOĞA TAV İSTANBUL 2014 2015 2014 2015 15/14 Değişim 15/14 Değişim Yolcu Sayıları (milyon) 10,9 11,0 12,3 %12 Uçuş Sayıları (bin) 85,1 82,1 87,9 %7 51,3 56,7 61,3 %8 Ciro (milyon avro) 48,1 47,2 51,5 %9 Uçuş Sayıları (bin) 386,0 419,9 447,2 %6 FAVÖK (milyon avro) 21,4 22,0 24,7 %12 Ciro (milyon avro) 442,1 462,0 529,4 %15 45 47 48 1 puan FAVÖK (milyon avro) 210,6 233,7 293,2 %25 48 51 55 5 puan 921 936 950 %1 Çalışan Sayısı 2.724 2.811 2.761 -%2 TAV GAZİPAŞA 2013 2014 2015 15/14 Değişim TAV İZMİR 2013 2014 2015 15/14 Değişim Yolcu Sayıları (bin) 338,5 724,8 915,0 %26 Yolcu Sayıları (milyon) 10,2 11,0 12,1 %11 Uçuş Sayıları (bin) 2,5 5,3 6,5 %23 Uçuş Sayıları (bin) 69,2 72,7 79,9 %10 Ciro (milyon avro) 1,8 3,1 5,4 %73 Ciro (milyon avro) 60,0 65,4 69,4 %6 FAVÖK (milyon avro) -0,1 0,5 2,3 %360 FAVÖK (milyon avro) 27,3 39,2 41,0 %5 FAVÖK Marjı (%) a.d. 16 42 26 puan 29 46 54 %17 2013 2014 2015 15/14 Değişim 1,6 1,8 2,1 %16 Uçuş Sayıları (bin) 23,5 23,8 25,1 %6 Ciro (milyon avro) 35,3 37,2 50,9 %37 FAVÖK (milyon avro) 21,6 23,7 34,5 %46 61 64 68 4 puan Çalışan Sayısı 806 769 766 %0 TAV MEDİNE 2013 2014 2015 15/14 Değişim 4,7 5,7 5,8 %2 Uçuş Sayıları (bin) 40,0 48,5 49,0 %1 Ciro (milyon avro) 28,4 34,3 46,3 %35 Yolcu Sayıları (milyon) FAVÖK Marjı (%) FAVÖK Marjı (%) FAVÖK Marjı (%) Çalışan Sayısı Çalışan Sayısı 46 61 59 -2 puan 686 911 922 %1 2013 2014 2015 15/14 Değişim 3,4 3,3 1,4 -%58 Uçuş Sayıları (bin) 30,1 22,1 12,2 -%45 Ciro (milyon avro) 51,9 51,9 25,0 -%52 FAVÖK (milyon avro) 17,0 13,6 -11,7 -%186 33 26 a.d. a.d. 775 780 740 -%5 2013 2014 2015 15/14 Değişim 1,1 1,3 1,6 %22 Uçuş Sayıları (bin) 12,4 14,0 15,5 %11 Ciro (milyon avro) 18,8 20,7 23,7 %15 FAVÖK (milyon avro) 4,4 7,0 13,7 %96 FAVÖK (milyon avro) 5,7 7,3 9,7 %32 FAVÖK Marjı (%) 15 20 30 9 puan FAVÖK Marjı (%) 30 35 41 5 puan 291 340 425 %25 626 638 642 %1 Çalışan Sayısı TAV TUNUS Yolcu Sayıları (milyon) FAVÖK Marjı (%) Çalışan Sayısı TAV MAKEDONYA Yolcu Sayıları (milyon) Çalışan Sayısı 86 2013 2013 TAV GÜRCİSTAN Yolcu Sayıları (milyon) FAVÖK Marjı (%) Yolcu Sayıları (milyon) Çalışan Sayısı Ciro ve FAVÖK verileri; TFRS 11 ve TFR Yorum 12 standartlarının etkileri ters çevrilerek düzeltilerek hesaplanmış, inşaat gelirleri ve harcamaları hariç olarak bakılmış ve hesaplamalarda Ankara ve İzmir’de işletilen havalimanlarında elde edilen garanti yolcu gelirleri dahil edilmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU HIZMET ŞIRKETLERI RAKAMLARLA TAV 2013 2014 2015 15/14 Değişim 277 284 334 %17 FAVÖK (milyon avro) 33 30 23 -%24 FAVÖK marjı (%) 12 10 7 -4 puan 1.376 1.692 1.645 -%3 ATÜ Ciro (milyon avro) Çalışan sayısı 2013 2014 2015 15/14 Değişim 116 138 167 %21 FAVÖK (milyon avro) 11 10 14 %40 FAVÖK marjı (%) 10 7 8 1 puan 2.255 2.587 2.743 %6 BTA Ciro (milyon avro) Çalışan sayısı 2013 2014 2015 15/14 Değişim 141 145 148 %2 FAVÖK (milyon avro) 29 43 45 %5 FAVÖK marjı (%) 21 29 30 1 puan Çalışan sayısı 3.648 3.842 4.032 %5 DİĞER 2013 2014 2015 15/14 Değişim Ciro (milyon avro) 88 117 129 %10 FAVÖK (milyon avro) 37 41 36 -%12 FAVÖK marjı (%) 42 35 28 -7 puan 900 1.118 1.280 %14 HAVAS Ciro (milyon avro) Çalışan sayısı 2013 2014 2015 Ciro (milyon avro) 904 983 1.079 FAVÖK (milyon avro) 381 434 488 84 95 102 13.370 14.556 15.113 Yolcu (milyon) Dönem Sonu Çalışan Sayısı Konsolide Ciro Artışı %10 2015 yılında konsolide ciro %10 artarak 1.079 milyon avro seviyesinde gerçekleşmiştir. Konsolide FAVÖK Artışı %13 2015 yılında operasyonel kaldıraç etkisiyle, gelirler %10 artarken, konsolide FAVÖK %13 oranında artmıştır. Yolcu Sayısındaki Artış %8 TAV Havalimanları’nın işletmesini üstlendiği havalimanlarında 2015 yılında yolcu sayısı bir önceki yıla oranla %8 artış kaydederek 102 milyon seviyesine ulaştı. İnorganik büyüme hariç tutulduğunda ise büyüme oranı %7 oranında gerçekleşti. Çalışan Sayısındaki Artış %4 TAV Havalimanları, üç kıtada yedi ülkede işlettiği 14 havalimanında 15.113 çalışanıyla hizmet vermektedir. TFRS Yorum 12‘nin etkileri ters çevrilerek düzeltilerek hesaplanmış, inşaat gelirleri ve harcamaları hariç olarak bakılmış ve hesaplamalara Ankara ve İzmir’de işletilen havalimanlarında elde edilen garanti yolcu gelirleri dahil edilmiştir. TFRS Yorum 12‘nin etkileri ters çevrilerek düzeltilerek hesaplanmış, inşaat gelirleri ve harcamaları hariç olarak bakılmış ve hesaplamalara Ankara ve İzmir’de işletilen havalimanlarında elde edilen garanti yolcu gelirleri dahil edilmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 87 TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARIHINDE SONA EREN HESAP DÖNEMINE AIT KONSOLIDE FINANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETIM RAPORU BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Tav Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu’na: Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor TAV Havalimanları Holding Anonim Şirketi’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2015 tarihli konsolide finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz. Yönetimin Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüş Görüşümüze göre konsolide finansal tablolar, TAV Havalimanları Holding Anonim Şirketinin ve bağlı ortaklıklarının 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor 1) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 398’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 12 Şubat 2016 tarihinde Şirket’in Yönetim Kurulu’na sunulmuştur. 2) TTK’nın 402’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Grup’un 1 Ocak – 31 Aralık 2015 hesap döneminde defter tutma düzeninin, finansal tabloların, kanun ile Şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır. 3) TTK’nın 402’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve talep edilen belgeleri vermiştir. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst&Young Global Limited Seda Akkuş Tecer, SMMM Sorumlu Denetçi 12 Şubat 2016 90 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU İÇİNDEKİLERSAYFA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU 92-93 KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU 94-95 KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU 96 KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU 97-98 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR 99-179 NOT 1 ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 99-106 NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 106-121 NOT 3İŞLETME BİRLEŞMELERİ 122 NOT 4 DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR 122-127 NOT 5 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 127-130 NOT 6 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 130 NOT 7 KULLANIMI KISITLI BANKA BAKİYELERİ 131 NOT 8 FİNANSAL YATIRIMLAR 131 NOT 9 FİNANSAL BORÇLANMALAR 132-139 NOT 10İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 139-141 NOT 11 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR 142 NOT 12 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR 142 NOT 13 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR 143 NOT 14 STOKLAR 143 NOT 15 PEŞİN ÖDENEN İMTİYAZ VE KİRA GİDERLERİ 144 NOT 16 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER 144-145 NOT 17 MADDİ DURAN VARLIKLAR 145 NOT 18 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 146 NOT 19 HAVALİMANI İŞLETİM HAKKI 147 NOT 20 ŞEREFİYE 148-149 NOT 21 KİRALAMA İŞLEMLERİ 149 NOT 22İMTİYAZLI HİZMET ANLAŞMALARI 149 NOT 23 VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ 150 NOT 24 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 150 NOT 25 BORÇLANMA MALİYETLERİ 150 NOT 26 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR 150 NOT 27 TAAHHÜTLER 151-155 NOT 28 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 155 NOT 29 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 156 NOT 30 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 156 NOT 31 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ 157-158 NOT 32 HASILAT 158 NOT 33 SATIŞLARIN MALİYETİ 159 NOT 34 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 159-160 NOT 35 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER 160 NOT 36 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER 160 NOT 37 ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER 161 NOT 38 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ 161 NOT 39 DİĞER KAPSAMLI GELİR UNSURLARININ ANALİZİ 161 NOT 40 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) 161-165 NOT 41 PAY BAŞINA KAZANÇ 166 NOT 42 KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ 166 NOT 43 TÜREV ARAÇLAR 166 NOT 44 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 167-175 NOT 45 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) 176-178 NOT 46 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 178 NOT 47 FİNANSAL TABLOLARIN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR 178 NOT 48 NAKİT AKIŞ TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 178 NOT 49 ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 178 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 91 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Bağımsız Denetimden Geçmiş VARLIKLAR Dipnot Referansları Dönen Varlıklar Nakit ve Nakit Benzerleri 6 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2.921.040 2.562.216 672.598 162.427 Ticari Alacaklar - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 10 83.168 49.837 - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 11 312.696 310.224 - İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 10 19.594 22.375 - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 13 15.052 13.683 43 7.799 15.768 Diğer Alacaklar Türev Araçlar Kullanımı Kısıtlı Banka Bakiyeleri 7 1.326.957 1.105.375 14 35.307 28.341 - Peşin Ödenen İmtiyaz ve Kira Giderleri 15 323.860 309.363 - Diğer Peşin Ödenmiş Giderler 16 19.183 10.189 30 104.826 534.634 7.585.331 4.903.325 - 44 Stoklar Peşin Ödenmiş Giderler Diğer Dönen Varlıklar Duran Varlıklar Finansal Yatırımlar 8 Ticari Alacaklar - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 10 9.054 - - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 11 316.477 302.586 Diğer Alacaklar - İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar Türev Araçlar Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 10 4.677 7.896 43 49.051 25.978 4 335.717 293.588 17 667.020 507.429 - Havalimanı İşletim Hakkı 19 5.487.409 3.078.889 - Şerefiye 20 431.615 383.137 - Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 18 49.868 50.325 - Peşin Ödenen İmtiyaz ve Kira Giderleri 15 46.597 43.534 - Diğer Peşin Ödenmiş Giderler 16 2.875 1.208 Ertelenmiş Vergi Varlığı 40 182.741 206.264 Diğer Duran Varlıklar 30 Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Peşin Ödenmiş Giderler TOPLAM VARLIKLAR 2.230 2.447 10.506.371 7.465.541 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 92 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Bağımsız Denetimden Geçmiş KAYNAKLAR Dipnot Referansları Kısa Vadeli Yükümlülükler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2.859.210 968.811 Kısa Vadeli Borçlanmalar 9 1.447.377 97.851 Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 9 496.010 479.735 Ticari Borçlar - İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 10 16.064 7.276 - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 11 153.509 120.215 12 32.942 29.214 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar Diğer Borçlar - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 10 1.310 10.248 - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 13 560.700 107.287 Ertelenmiş Gelirler 16 55.367 34.496 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 40 47.450 46.004 26 22.774 20.932 30 25.707 15.553 5.062.361 4.393.327 2.721.626 3.323.203 Kısa Vadeli Karşılıklar - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Karşılıklar Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Borçlanmalar 9 Diğer Borçlar - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 10 - 21.767 - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 13 1.932.407 506.614 Türev Araçlar 43 192.890 412.787 Ertelenmiş Gelirler 16 143.648 82.604 28 56.090 36.998 40 15.700 9.354 ÖZKAYNAKLAR 2.584.800 2.103.403 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 2.566.153 2.054.948 363.281 363.281 Uzun Vadeli Karşılıklar - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü Ödenmiş Sermaye 31 Ortak Yönetim Altındaki İşletmeler Paylara İlişkin Primler 76.811 76.811 226.455 362.750 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler - Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları 31 (28.924) (25.096) - Yabancı Para Çevirim Farkları 31 702.997 421.737 - Riskten Korunma Kayıpları 31 (119.369) (199.046) - Yabancı Para Çevirim Farkları 31 (60.978) (25.917) 31 271.161 184.401 Geçmiş Yıllar Karları 501.807 261.799 Net Dönem Karı 632.912 634.228 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler Kontrol Gücü Olmayan Paylar 4 TOPLAM KAYNAKLAR 18.647 48.455 10.506.371 7.465.541 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 93 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot Referansları 2015 2014 KAR VE ZARAR KISMI Hasılat Satışların Maliyeti (-) 5-32 3.026.180 2.648.050 29-33 (1.671.217) (1.550.283) 1.354.963 1.097.767 (462.801) BRÜT KAR Genel Yönetim Giderleri (-) 29-34 (480.507) Pazarlama Giderleri (-) 29 (11.119) (13.352) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 35 644.229 265.448 Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) 35 (262.779) (23.943) 4 62.682 100.624 1.307.469 963.743 27.883 35.793 1.335.352 999.536 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Karlarından Paylar ESAS FAALİYET KARI Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 36 FİNANSMAN GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KARI Finansman Gelirleri 38 - 58.692 Finansman Giderleri (-) 38 (489.680) (285.317) 845.672 772.911 VERGİ ÖNCESİ KAR Vergi Gideri (240.940) (152.297) Dönem Vergi Gideri 40 (217.924) (177.542) Ertelenmiş Vergi (Gideri) / Geliri 40 (23.016) 25.245 604.732 620.614 DÖNEM KARI Dönem Karının Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar (28.180) (13.614) Ana Ortaklık Payları 632.912 634.228 Net Dönem Karı 604.732 620.614 1,74 1,75 Adi ve Seyreltilmiş Pay Başına Kazanç (tam TL) 4 41 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 94 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot Referansları 2015 2014 604.732 620.614 279.853 (71.926) (5.533) (3.050) 1.080 (3.410) - Ertelenmiş Vergi Geliri 1.107 610 - Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Ertelenmiş Vergi (Gideri) / Geliri (216) 682 276.291 (77.094) DÖNEM KARI DİĞER KAPSAMLI GELİR Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar Yabancı Para Çevrim Farkları Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları / (Kayıpları) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelirlere İlişkin Vergi Geliri Kar veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılacaklar Yabancı Para Çevirim Farkları (20.976) 7.202 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Yabancı Para Çevirim Farkları (15.235) 8.256 39.892 (110.087) Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları / (Kayıpları) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları / (Kayıpları) Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançlarının Kar veya Zarara Transfer Edilen Kısmı 7.296 (7.509) 66.025 54.217 (29.487) (21.111) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Diğer Kapsamlı Gelirlere İlişkin Vergi Gideri - Ertelenmiş Vergi Gideri - Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Ertelenmiş Vergi (Gideri) / Geliri (474) 496 47.041 (68.536) DİĞER KAPSAMLI GELİR 323.332 (145.630) TOPLAM KAPSAMLI GELİR 928.064 474.984 Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar (25.489) (35.154) Ana Ortaklık Payları 953.553 510.138 Toplam Kapsamlı Gelir 928.064 474.984 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 95 96 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU - CARİ DÖNEM 363.281 - Transferler 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle - Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim (Not 9) Bağlı ortaklıklardaki sermaye değişimi - - Toplam kapsamlı gelir - - Toplam diğer kapsamlı gelir Temettü ödemesi - Yabancı para çevirim farkları Kontrol gücü olmayan paylardan hisse alımı (Not 2.1) - - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları - - 363.281 Finansal riskten korunma yedeğindeki değişim, vergi sonrası Diğer kapsamlı gelir Dönem karı / (zararı) 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle Toplam kapsamlı gelir 363.281 - 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Transferler - - Temettü ödemesi - 76.811 - - - - - - - - - - - 76.811 76.811 - - - Toplam kapsamlı gelir - - - - - 76.811 Toplam diğer kapsamlı gelir - - Yabancı para çevirim farkları - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları - Finansal riskten korunma yedeğindeki değişim, vergi sonrası - 363.281 Maddi olmayan duran varlıklar değer artış fonundaki değişim Diğer kapsamlı gelir Dönem karı / (zararı) 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle Toplam kapsamlı gelir ÖNCEKİ DÖNEM Ödenmiş Sermaye Ortak Yönetim Altındaki İşletmeler 226.455 - (125.201) - (11.094) - - - - - - - 362.750 362.750 - - - - - - - - - 362.750 Paylara İlişkin Primler (28.924) - - - - - (3.828) (3.828) - (3.828) - - (25.096) (25.096) - - (5.145) (5.145) - (5.145) - - - (19.951) 702.997 1.407 - - - - 279.853 279.853 279.853 - - - 421.737 421.737 (196) - (71.993) (71.993) (71.926) - - (67) - 493.926 Yabancı Para Çevrim Farkları (119.369) (199.046) (199.046) (133.575) Riskten Korunma (Kayıpları) / Kazançları (60.978) - - - - - 79.677 79.677 - - 79.677 - (25.917) (25.917) - - (65.471) (65.471) - - (65.471) - - (44.369) Yabancı Para Çevrim Farkları Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. - - - - - - - - - - - - - - - - (333) (333) - - - (333) - 333 Değer Artış Yedeği Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 271.161 - - - - - (35.061) (35.061) (35.061) - - - 184.401 184.401 20.256 - 18.452 18.452 18.452 - - - - 164.145 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 501.807 86.760 - - - - - - - - - - 261.799 261.799 316.028 - 400 400 - - - - - 144.380 Geçmiş Yıllar Karları 632.912 546.061 - (306.053) - - 632.912 - - - - 632.912 634.228 634.228 (336.088) (199.009) 634.228 - - - - 400 634.228 336.088 Net Dönem Karı Birikmiş Karlar 2.566.153 (634.228) (125.201) (306.053) (11.094) - 953.553 320.641 244.792 (3.828) 79.677 632.912 2.054.948 2.054.948 - (199.009) 510.138 (124.090) (53.474) (5.145) (65.471) - 634.228 1.743.819 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 18.647 - 27.322 (10.560) (1.791) (19.290) (25.489) 2.691 (1.150) 266 3.575 (28.180) 48.455 48.455 - (11.605) (35.154) (21.540) (2.994) (23) (18.523) - (13.614) 95.214 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 2.584.800 - (97.879) (316.613) (12.885) (19.290) 928.064 323.332 243.642 (3.562) 83.252 604.732 2.103.403 2.103.403 - (210.614) 474.984 (145.630) (56.468) (5.168) (83.994) - 620.614 1.839.033 Özkaynaklar TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT NAKİT AKIŞ TABLOSU (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot Referansları 2015 2014 604.732 620.614 İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI Dönem karı Dönem karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler - Havalimanı işletim hakkı itfa gideri ile ilgili düzeltmeler 19 152.902 126.507 - Maddi duran varlıkların amortisman gideri ile ilgili düzeltmeler 17 90.793 76.091 - Maddi olmayan duran varlıkların itfa gideri ile ilgili düzeltmeler 18 13.817 12.536 - İmtiyaz ve kira gideri ile ilgili düzeltmeler 33 400.534 394.367 - Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı 20 - 897 - Kıdem tazminatı karşılığı ile ilgili düzeltmeler 28 23.750 11.607 - Şüpheli alacak karşılığı ile ilgili düzeltmeler 44 10.541 2.805 - Alacak ve borç reeskontu ile ilgili düzeltmeler 38 (275) (22) (197) (5.239) - Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kazançlar ile ilgili düzeltmeler - Kullanılmamış izin karşılığı ile ilgili düzeltmeler 26 1.030 2.956 - Faiz gelirleri ile ilgili düzeltmeler 36 (27.686) (30.554) - TFRS Yorum 12 etkisiyle oluşan reeskont faiz geliri ve gideri ile ilgili düzeltmeler 38 - Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler - Vergi gideri ile ilgili düzeltmeler - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarındaki paylar ile ilgili düzeltmeler 38.369 (49.294) 279.785 261.033 40 240.940 152.297 4 (62.682) (100.624) - Gerçekleşmemiş yabancı para çevirim farkları ile ilgili düzeltmeler İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler (117.001) 24.238 1.649.352 1.500.215 - Kısa vadeli ticari alacaklardaki azalışla / (artışla) ilgili düzeltmeler 24.206 (74.417) - Uzun vadeli ticari alacaklardaki azalışla ilgili düzeltmeler 61.234 102.236 (3.149) (6.186) - İlişkili şirketlerden alacaklardaki artışla ilgili düzeltmeler - Stoklardaki artışla ilgili düzeltmeler (24.937) (36.794) - Diğer alacaklar ve dönen varlıklardaki azalışla / (artışla) ilgili düzeltmeler 492.344 (283.129) - Kullanımı kısıtlı banka bakiyelerindeki artışla ilgili düzeltmeler (95.312) (53.704) - Ticari borçlardaki artışla ilgili düzeltmeler - İlişkili şirketlere borçlardaki azalışla ilgili düzeltmeler - Diğer borçlar ve yükümlülüklerdeki artışla ilgili düzeltmeler Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları - Vergi ödemeleri 40 - Ödenen faizler 17.687 3.305 (25.545) (17.488) 1.592.546 226.540 3.688.426 1.360.578 (222.077) (161.371) (197.964) (294.941) - Ödenen kıdem tazminatları 28 (11.384) (11.883) - Peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri 15 (354.333) (289.960) - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardan alınan temettüler Faaliyetlerden elde edilen net nakit 71.182 62.299 2.973.850 664.722 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 97 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT NAKİT AKIŞ TABLOSU (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot Referansları 2015 2014 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI - Alınan faizler 17.678 26.424 - Bağlı ortaklığın sermaye payındaki azalışı (19.290) - - Bağlı ortaklık satın alınması sonucu maddi ve maddi olmayan duran varlık girişlerinden kaynaklanan çıkış (26.312) - - Bağlı ortaklık satın alınması ile ilgili net nakit girişi - Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri 334 - 10.059 22.124 - Havalimanı işletim hakkı girişleri 19 (2.090.915) (443.149) - Maddi duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları 17 (189.689) (154.617) - Maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları 18 (6.766) (5.822) (2.304.901) (555.040) Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI - Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri - Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 736.356 726.159 (517.313) (633.004) - Ana ortaklık dışı pay alımından kaynaklanan nakit çıkışı (12.885) - - Türev araçlardan nakit çıkışları (66.026) (104.754) (316.613) (210.614) - Ödenen temettüler - Finansal kiralama sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit girişleri / (çıkışları) Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ / (AZALIŞ) DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 6 Dönem başı nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kur çevrim etkisi DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 6 43.969 (2.976) (132.512) (225.189) 536.437 (115.507) 155.885 282.534 (19.724) (11.142) 672.598 155.885 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 98 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 1. ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU TAV Havalimanları Holding A.Ş. (“TAV”, “TAV Holding” veya “Şirket”) Tepe Akfen Vie Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. ismi altında 1997 yılında Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in kuruluş amacı İstanbul Atatürk Havalimanını (Uluslararası Terminal Binası) yeniden inşa etmek ve işletmektir. Şirket’in daha önce TAV Havalimanları İşletme A.Ş. olan ismi 7 Ağustos 2006 tarihi itibariyle TAV Havalimanları Holding A.Ş. olarak değiştirilmiştir. Şirket adresi, İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali 34149 Yeşilköy, İstanbul, Türkiye’dir. Şirket payları 23 Şubat 2007’den itibaren “TAVHL” adı altında Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Şirket’in 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloları, Şirket, bağlı ortaklıkları (burada ve bundan sonra birlikte “Grup” olarak, her bir şirket içinse “Grup Şirketi” olarak bahsedilecektir) ve Grup’un iş ortaklıklarındaki paylarını kapsamaktadır. Bağlı ortaklıkların 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle detayları aşağıdaki gibidir: TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 99 100 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Türkiye Türkiye Türkiye Gürcistan Gürcistan İstanbul Havalimanı Terminal Hizmetleri Ankara Havalimanı Terminal Hizmetleri İzmir Havalimanı Terminal Hizmetleri İzmir Havalimanı Terminal Hizmetleri Bodrum Havalimanları Terminal İşletmeciliği Havalimanı İşletmecisi Havalimanı İşletmecisi Havalimanı Yönetim Hizmetleri Havalimanı İşletmecisi Havalimanı İşletmecisi Havalimanı İşletmecisi Ticari Alan İşletmecisi Yer Hizmetleri Yer Hizmetleri Yer Hizmetleri Yer Hizmetleri Yer Hizmetleri Otobüs İşletmeciliği Otobüs İşletmeciliği Otobüs İşletmeciliği TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş. (“TAV İstanbul”) TAV Esenboğa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. (“TAV Esenboğa”) TAV İzmir Terminal İşletmeciliği A.Ş. (“TAV İzmir”) TAV Ege Terminal Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. (“TAV Ege”) TAV Milas Bodrum Terminal İşletmeciliği A.Ş. (“TAV Milas Bodrum”) TAV Tunisie SA (“TAV Tunus”) TAV Urban Georgia LLC (“TAV Tiflis”) TAV Batumi Operations LLC (“TAV Batum”) Batumi Airport LLC TAV Macedonia Dooel Petrovec(“TAV Makedonya”) TAV Gazipaşa Alanya Havalimani İşletmeciliği A.Ş. (“TAV Gazipaşa”) SIA TAV Latvia (“TAV Letonya”) Havaş Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş. (“HAVAŞ”) North Hub Services SIA (“HAVAŞ Europe”) North Hub Services Finland OY (“HAVAŞ Europe Helsinki”) North Hub Services Stockholm Ab (“HAVAŞ Europe Stockholm”) HAVAŞ Germany GmbH (“HAVAŞ Almanya”) Havaalanları Yolcu Taşımacılığı A.Ş.(“HYT İzmir”) Havaalanları Araç Kiralama veYolcu Taşımacılığı A.Ş. (“HYT Muğla”) Havaalanları Taşımacılık ve Ticaret A.Ş. (“HYT Samsun”) Türkiye Türkiye Türkiye Almanya İsveç Finlandiya Letonya Türkiye Letonya Türkiye Makedonya Gürcistan Tunus Türkiye Türkiye Faaliyet yeri Ana faaliyet Bağlı ortaklık ismi (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 - 76,00 80,00 67,00 100,00 100,00 - 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 80,00 67,00 100,00 100,00 - 100,00 100,00 Oy kullanma hakkı oranı % 31 Aralık 2015 Sermaye pay oranı % 100,00 100,00 100,00 100,00 66,67 66,67 66,67 66,67 100,00 100,00 100,00 100,00 - 76,00 76,00 67,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 66,67 66,67 66,67 66,67 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 76,00 67,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 Oy kullanma hakkı oranı % 31 Aralık 2014 Sermaye pay oranı % TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 101 Ana faaliyet Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Bakım, İşletme ve Özel Salon Hizmeti Özel Salon Hizmeti Özel Salon Hizmeti Özel Salon Hizmeti Özel Salon Hizmeti Özel Salon Hizmeti Özel Salon Hizmeti Uçak Kiralama Hizmetleri Yazılım ve Sistem Hizmetleri Yazılım ve Sistem Hizmetleri Güvenlik Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Holding Havalimanı İşletmecisi Bağlı ortaklık ismi BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. (“BTA”) BTA Georgia LLC (“BTA Gürcistan”) BTA Tunisie SARL (“BTA Tunus”) BTA Macedonia Dooel Petrovec (“BTA Makedonya”) BTA Unlu Mamülleri Pasta Üretim Turizm Gıda Yiyecek İçecek Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. (“Cakes & Bakes”) BTA Tedarik Dağıtım ve Ticaret A.Ş. (“BTA Tedarik”) BTA Yiyecek İçecek İşletme Danışmanlık Ticaret A.Ş. (“BTA Danışmanlık”) SIA Cakes and Bakes Latvia (“BTA Letonya”) TAV İşletme Hizmetleri A.Ş.(“TAV İşletme”) TAV Georgia Operation Services LLC (“TAV İşletme Gürcistan”) TAV Tunisie Operation Services SARL (“TAV İşletme Tunus”) TAV Tunisie Operation Services Plus SARL (“TAV İşletme Tunus Plus”) TAV Macedonia Operation Services Dooel (“TAV İşletme Makedonya”) TAV Germany Operation Services GmbH (“TAV İşletme Germany”) TAV Latvia Operation Services GmbH (“TAV İşletme Letonya”) TAV Havacılık A.Ş. (“TAV Havacılık”) TAV Bilişim Hizmetleri A.Ş. (“TAV Bilişim”) TAV Information and Technologies Saudi Ltd. Company (“TAV IT Saudi”) TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş. (“TAV Güvenlik”) TAV Akademi Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (“TAV Akademi”) TAV Aviation Minds Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (“TAV Aviation Minds”) Aviator Netherlands B.V. (“Aviator Hollanda”) TAV Uluslararası Yatırım A.Ş (“TAV Uluslararası Yatırım”) (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI Türkiye Hollanda Türkiye Türkiye Türkiye Suudi Arabistan Türkiye Türkiye Letonya Almanya Makedonya Tunus Tunus Gürcistan Türkiye Letonya Türkiye Türkiye Türkiye Makedonya Tunus Gürcistan Türkiye Faaliyet yeri 100,00 100,00 51,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 99,99 99,99 99,99 99,99 100,00 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 100,00 100,00 51,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 99,99 99,99 99,99 99,99 100,00 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 Oy kullanma hakkı oranı % 31 Aralık 2015 Sermaye pay oranı % 100,00 100,00 51,00 100,00 100,00 100,00 100,00 - - 100,00 99,99 99,99 99,99 99,99 100,00 - 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 100,00 100,00 51,00 100,00 100,00 100,00 100,00 - - 100,00 99,99 99,99 99,99 99,99 100,00 - 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 66,66 Oy kullanma hakkı oranı 31 Aralık 2014 Sermaye pay oranı 102 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Özel Hangar İşletmeciliği Yer Hizmetleri Yer Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Havalimanı İşletmecisi Havalimanı İşletmecisi ATÜ Tunisie SARL (“ATÜ Tunus”) ATÜ Macedonia Dooel (“ATÜ Makedonya”) AS Riga Airport Commercial Development (“ATÜ Letonya”) Tunisie Duty Free S.A. (“ATÜ Tunus Duty Free”) Saudi ATÜ Trading Limited Co. (“ATÜ Medine”) ATÜ Mağazacılık İşletmeleri A.Ş (“ATÜ Mağazacılık”) ATÜ Uluslararası Mağaza Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği A.Ş (“ATÜ Uluslararası Mağazacılık”) ATU Americas LLC (“ATU Amerika”) TAV Gözen Havacılık İşletme ve Ticaret A.Ş. (“TAV Gözen”) TGS Yer Hizmetleri A.Ş. (“TGS”) SAUDI HAVAŞ Ground Handling Services Limited (“SAUDI HAVAŞ”) (*) BTA Denizyolları ve Limanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Tic. A.Ş. (“BTA Denizyolları”) UTB Lokum Şeker Gıda San. ve Tic. A.Ş. (“BTU Lokum”) UTB Gıda Satış ve Paz. A.Ş. (“BTU Gıda”) Saudi BTA Airports Food And Beverages Serv.Ltd. (“BTA Medine”) (*) Tibah Airports Development Company CJSC (“Tibah Development”) Tibah Airports Operation Limited (“Tibah Operation”) Suudi Arabistan Suudi Arabistan Suudi Arabistan Türkiye Türkiye Türkiye Suudi Arabistan Türkiye Türkiye Amerika Türkiye Türkiye Suudi Arabistan Tunus Letonya Makedonya Tunus Gürcistan Türkiye Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri ATÜ Turizm İşletmeciliği A.Ş. (“ATÜ”) Faaliyet yeri Ana faaliyet ATÜ Georgia Operation Services LLC (“ATÜ Gürcistan”) İş ortaklığı ismi İş ortaklıklarının 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle detayı aşağıdaki gibidir: (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 49,98 51,00 33,33 55,55 26,66 33,99 33,33 66,66 50,00 32,40 37,49 51,15 50,00 49,99 14,98 49,98 49,98 49,98 49,98 33,33 33,33 66,00 40,00 51,00 50,00 66,66 50,00 32,40 37,49 51,17 50,00 50,00 39,98 50,00 50,00 50,00 50,00 50,00 Oy kullanma hakkı oranı % 31 Aralık 2015 Sermaye pay oranı % 49,98 51,00 33,33 55,55 26,66 33,99 33,33 66,66 50,00 32,40 - 51,15 50,00 49,99 14,98 49,98 49,98 49,98 49,98 33,33 33,33 66,00 40,00 51,00 50,00 66,66 50,00 32,40 - 51,17 50,00 50,00 39,98 50,00 50,00 50,00 50,00 50,00 Oy kullanma hakkı oranı % 31 Aralık 2014 Sermaye pay oranı % TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) İştiraklerin 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle detayı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 (*) İştirak ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri 31 Aralık 2014 Sermaye pay oranı % Oy kullanma hakkı oranı % Sermaye pay oranı % Oy kullanma hakkı oranı % ZAIC-A Limited (“ZAIC-A”) (**) Holding İngiltere 15,00 15,00 15,00 15,00 Medunarodna Zračna Luka Zagreb d.d. (“MZLZ”) (**) Havalimanı İşletmecisi Hırvatistan 15,00 15,00 15,00 15,00 Upraviteli Zračne Luke Zagreb d.o.o (“MZLZ Operation”) (**) Havalimanı İşletmecisi Hırvatistan 15,00 15,00 15,00 15,00 AMS Airport Management Services d.o.o (“AMS”) (**) Havalimanı İşletmecisi Hırvatistan 40,00 40,00 40,00 40,00 Yönetim kurulu kararları şirketin üç ortağının ortak kararıyla alınmaktadır, bu nedenle sözkonusu şirketler özkaynak yöntemi ile konsolidasyona dahil edilmektedir. (**) TAV Holding söz konusu iştiraklerde önemli yönetim etkisine sahiptir, bu nedenle bu iştirakler özkaynak yöntemi ile konsolidasyona tabi tutulmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 103 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Faaliyetlerin tanımı Grup’un ve iş ortaklıklarının ana faaliyeti terminal ve havalimanı binası inşası, yönetimi ve operasyonları ile ilgilidir. TAV Esenboğa ve TAV İzmir, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (“DHMİ”) ile; TAV Tiflis, Gürcistan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (“JSC”) ile; TAV Batum, Gürcistan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı (“GMED”) ile; TAV Tunus, Tunus Devlet Hava Meydanları İşletmesi (“OACA”), Ulaştırma Bakanlığı (“MOT”) ile; TAV Makedonya, Makedonya Ulaştırma Bakanlığı (“MOTC”) ile Yap-İşlet-Devret (“YİD”); Tibah Development ise Suudi Arabistan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (“GACA”) ile Yap-Devret-İşlet (“YDİ”) sözleşmeleri yapmışlardır. TAV Ege, TAV Milas Bodrum ve TAV Gazipaşa DHMİ ile, Medunarodna Zracna Luka Zagreb D.D.(“MZLZ”) ise Hırvatistan Cumhuriyeti ile imtiyaz sözleşmesi yapmıştır. Bu sözleşmelere göre Grup, belirlenen sürelerde havalimanı inşası, yeniden yapılması veya yönetimini gerçekleştirmekte ve bunun karşılığında önceden belirlenen süreler için havalimanını işletme hakkını elde etmektedir. Sözleşme dönemleri sonunda, Grup inşa edilmiş olan binanın mülkiyetini ilgili kuruma (DHMİ, JSC, GMED, OACA, MOT, MOTC ve GACA’ya) devredecektir. Buna ek olarak, Grup müteakip olarak havalimanı operasyonları ile ilgili münferit sözleşmeler de imzalamaktadır. TAV İstanbul, 3 Haziran 2005 tarihinde Atatürk Uluslararası Havalimanı Terminali (“AUHT”) ve Atatürk Havalimanı İç Hatlar Terminali’ni (“AİHT”) 2021 yılına kadar 15,5 yıl boyunca işletmek üzere DHMİ ile kira sözleşmesi imzalamıştır. TAV Ege 16 Aralık 2011 tarihli kira sözleşmesine istinaden, İzmir Adnan Menderes Havalimanı dış hatlar terminalini 10 Ocak 2015’te kiralamaya ve işletmeye başlamıştır. YİD, YDİ ve İmtiyaz Sözleşmeleri Grup ve iş ortaklıkları tarafından yönetilen havalimanları aşağıdaki gibidir: İstanbul Atatürk Uluslararası Havalimanı 1998 yılında TAV ve DHMİ arasında, Atatürk Uluslararası Havalimanı Uluslararası Terminal Binası’nın (“Atatürk Uluslararası Havalimanı Terminali” veya “AUHT”) yeniden inşası, yatırımı ve işletilmesini düzenleyen bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşmeye göre TAV, inşaatı Ağustos 2000 tarihi itibariyle tamamlama yükümlülüğü üstlenmiş ve sonrasında Uluslararası Terminal Binası’nı 3 yıl, 8 ay ve 20 gün için işletme hakkını elde etmiştir. TAV, Uluslararası Terminal Binası inşaatını Ocak 2000’de tamamlamış ve inşaatın önemli bir kısmını tamamladıktan sonra 7 ay erken olarak işletmeye başlamıştır. Projenin kalan kısımlarının inşası Ağustos 2000 itibariyle tamamlanmıştır. DHMİ ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ağustos 2000 tarihinde yatırım dönemi gerçekten tamamlandığında onay vermişlerdir. Haziran 2000’de sözleşmeye ek bir değişiklik yapılmış ve bu değişikliğe göre, TAV 2004 yılı itibariyle Uluslararası Terminal Binasını %30 oranında genişletmeyi taahhüt etmiştir. Bunun karşılığında TAV’a verilen işletim süresi Haziran 2005’e kadar 13 ay 12 gün daha uzatılmıştır (toplamda yaklaşık 66 ay). Sözleşme Haziran 2005’te sona ermiş ve TAV, AUHT ve Atatürk Havalimanı İç Hatlar Terminali (“AİHT”)’ni DHMİ’ye devretmiştir. TAV İstanbul, 3 Haziran 2005 tarihinde AUHT ve AİHT’yi 2021 yılına kadar 15,5 yıl boyunca işletmek üzere DHMİ ile kira sözleşmesi imzalamıştır. TAV İstanbul ile DHMİ arasında 4 Kasım 2008 tarihinde Atatürk Havalimanı Gelişim Projesi için bir ek sözleşme imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme uyarınca, işletme hakkı karşılığında yeni yolcu köprüleri ve çeşitli ticari geliştirmeler yapılmış olup, yatırım tutarı yaklaşık 36.000 Avro’dur. 3 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul Yeni Havalimanı’nın inşaatı için bir ihale yapılmıştır. DHMİ tarafından 3996 sayılı kanun ve 2011/1807 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesince YİD modeli ile yapımı gerçekleştirilecek olan İstanbul Yeni Havalimanı ihale şartnamesi uyarınca yapılan ihalede en iyi teklifin başka bir ortak girişim tarafından verildiği açıklanmıştır. TAV İstanbul ve TAV Holding’e DHMİ tarafından 22 Ocak 2013 tarihinde gönderilen bir yazıda, İstanbul'un Avrupa yakasına yapılacak yeni havalimanının TAV İstanbul'un Kira Sözleşme süresinin bitiminden önce hizmete açılması halinde, çakışma dönemine ilişkin şirketin uğrayacağı tüm kar kayıplarının DHMİ tarafından tazmin edileceği ve tüm kayıpların hesaplanması için bağımsız kuruluşlardan yararlanılabileceği ifade edilmiştir. Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı 18 Ağustos 2004 tarihinde TAV Esenboğa ve DHMİ arasında, Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı’nın (“Esenboğa Havalimanı”) İç ve Dış Hatlar Terminalleri’nin yeniden inşası, yatırımı ve Mayıs 2023 tarihine kadar işletilmesini düzenleyen bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre TAV Esenboğa sözleşme tarihinden itibaren 36 ay içinde inşaatı tamamlama yükümlülüğünü üstlenmiş ve bundan sonra 15 yıl 8 aylık bir süre için Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı Terminali’nin işletim hakkını elde etmiştir. TAV Esenboğa terminal, otopark ve köprü hizmetleri vermeye 16 Ekim 2006 tarihinde başlamıştır. İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı 20 Mayıs 2005 tarihinde TAV İzmir ve DHMİ arasında, İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı’nın (“Adnan Menderes Havalimanı”) Dış Hatlar Terminali’nin yeniden inşası, yatırımı ve işletilmesini düzenleyen bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre TAV İzmir sözleşme tarihinden itibaren 24 ay içinde inşaatı tamamlama yükümlülüğünü üstlenmiş ve bundan sonra 6 yıl, 7 ay ve 29 günlük bir süre için Adnan Menderes Havalimanı’nın işletim hakkını elde etmiştir. 21 Ağustos 2006’da yapılan ilave sözleşmeye göre, yapılan ek çalışmalarından dolayı TAV İzmir’in işletim süresi Ocak 2015’e kadar toplam 11 ay 17 gün daha uzatılmıştır. TAV İzmir yolcu, köprü ve check-in banko hizmetleri vermeye 13 Eylül 2006 tarihinde başlamıştır. 16 Aralık 2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere TAV Ege ve DHMİ arasında, Adnan Menderes Havalimanı’nın İç Hatlar Terminali’nin 31 Aralık 2032’ye kadar işletilmesi ve Dış Hatlar Terminali’nin Ocak 2015 itibariyle dolacak olan işletme süresinden itibaren 31 Aralık 2032’ye kadar işletilmesini düzenleyen bir imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme ile TAV Ege, yeni İç Hatlar Terminali’nin ek binası ile birlikte yapımı ve DHMİ’ye yıllık eşit taksitler halinde toplam 610.000 Avro artı KDV (%18) ödemekle yükümlü olup, imtiyaz sözleşmesine göre bu tutarın 30.500 Avro + KDV tutarındaki kısmı imtiyaz süresinin başlangıcında peşin ödenmiştir. Mart 2014’te Adnan Menderes Havalimanı yeni iç hatlar terminali açılmıştır. 23 Kasım 2015 tarihinde TAV İzmir şirketi yasal olarak kapatılmış, tüm varlık ve yükümlülükleri TAV Ege’ye devredilmiştir. 104 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Milas Bodrum Uluslararası Havalimanı Şirket 21 Mart 2014’te DHMİ tarafından açılan Milas Bodrum Havaalanı’nın 31 Aralık 2035’e kadar işletme hakkının verilmesine ilişkin ihaleyi kazanmıştır. Milas Bodrum Havalimanı Mevcut Dış Hatlar Terminali, CIP/Genel Havacılık Terminali ile İç Hatlar Terminali ve Mütemmimlerinin İşletme Hakkının Devrine İlişkin İmtiyaz Sözleşmesi yeni kurulan TAV Bodrum ve DHMİ arasında 11 Temmuz 2014 tarihinde imzalanmıştır. İmtiyaz Sözleşmesinin imzalanmasını müteakiben Milas Bodrum Havalimanı İç Hatlar Terminali ve Mütemmimlerinin işletmesi devralınmıştır, Dış Hatlar Terminalinin işletmesi 22 Ekim 2015’te mevcut kontratın geçerliliğinin bitmesi ile başlamıştır. Toplam imtiyaz tutarı 717.000 Avro + KDV’dir (31 Aralık 2015: 2.278.339 TL + KDV). Tiflis Uluslararası Havalimanı TAV Tiflis ile JSC arasında 6 Eylül 2005 tarihinde Tiflis Uluslararası Havalimanı operasyonları (iç ve dış hat terminalleri ile park-apron-taksi yolları) için bir YİD anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma yeni havalimanı inşasının başlangıç tarihinden itibaren 10 yıl 6 aylık bir süre için geçerli olup, Tiflis Uluslararası Havalimanı’nın tasarımı, mühendisliği, finansmanı, inşaası, denemesi, işletmesi ve bakımı ile ilgili konuları kapsamaktadır. Bu süre TAV Tiflis’in Batum Havalimanı inşaatı için yeni yatırımlar (ek pistler, apronun genişletilmesi, vs) yapmayı taahhüt etmesiyle, Şubat 2027’ye kadar 9,5 yıllık bir dönem için uzatılmıştır. TAV Tiflis yeni yapılan Tiflis Uluslararası Havalimanı terminalinde 8 Şubat 2007 tarihinden itibaren yolcu, hava kontrolü hariç köprü, check-in banko ve park-apron-taksi hizmetleri gibi tüm havalimanı operasyonlarını vermeye başlamıştır. Batum Uluslararası Havalimanı 9 Ağustos 2007 tarihinde TAV Batum ile Gürcistan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı arasında Batumi Airport Ltd’in paylarının yönetim hakkının %100’ünün TAV Batum’a 20 yıllığına devri konusunda anlaşma imzalanmıştır. Bu pay anlaşmasına göre, Batum Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini Ağustos 2027’ye kadar TAV Batum gerçekleştirecektir. Batum Havalimanı’nın işletmesi, hava trafik kontrol ve güvenlik hizmetleri dışında, tüm havalimanı faaliyetlerini kapsamaktadır. Hava trafik kontrol ve güvenlik hizmetleri Gürcistan Hükümeti’nin sorumluluğu altındadır. Tunus Monastır ve Enfidha Uluslararası Havalimanları TAV Tunus ile OACA arasında 18 Mayıs 2007 tarihinde mevcut Monastır Habib Bourguiba ve Enfidha Havalimanları’nın operasyonu için bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme varolan Monastır Habib Bourguiba Havalimanı’nın (İç, Dış Hatlar Terminalleri ile park-apron-taksi yolları) işletimi ile Enfidha Havalimanı’nın (İç, Dış Hatlar Terminalleri ile park-aprontaksi yolları) tasarımı, mühendisliği, finansmanı, inşaası, denemesi, işletmesi ve bakımı ile ilgili konuları kapsamaktadır. Monastır Habib Bourguiba ve Enfidha Havalimanları’nın işletmeleri sırasıyla, Ocak 2008 ve Aralık 2009’da üstlenilmiştir. Her iki havalimanının işletim süresi Mayıs 2047’de sona erecek olup, işletim süresince hava trafiği kontrolü haricinde yolcu, köprü, check-in banko ve park-apron-taksi hizmetlerini de içeren tüm hizmetler verilmektedir. Alanya Gazipaşa Havalimanı Alanya Gazipaşa Havalimanı’nın kiralanmak suretiyle işletim hakkının devir alınması ile ilgili olarak, 4 Ocak 2008 tarihinde, TAV Gazipaşa ile DHMİ arasında imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Yıllık 1.500.000 yolcu kapasitesi bulunan Alanya Gazipaşa Havalimanı’nın işletme süresi 25 yıllık olup Mayıs 2034’te sona erecektir. Havalimanı işletim süresince hava tarafı ve kara tarafı, park-apron-taksi hizmetlerini vermektedir. TAV Gazipaşa, yıllık 50 ABD Doları artı KDV ve buna ek olarak net dönem karının %65’ini DHMİ’ye ödeyecektir. Makedonya Üsküp, Ohrid ve İştip Havalimanları 24 Eylül 2008 tarihinde, yeni kurulan TAV Makedonya ve MOTC arasında İştip’te (Shtip) yeni kargo havalimanının işletme opsiyonu ve yapımı, Üsküp’te bulunan “Alexander the Great” Havalimanı’nın yapımı ve işletilmesi ve Ohrid’de bulunan “St. Paul the Apostle” Havalimanı’nın yenileme ve işletilmesine ilişkin 20 yıllık YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Alexander the Great ve St. Paul the Apostle Havalimanları’nın işletmesi, hava trafik kontrol dışında, tüm havalimanı faaliyetlerini kapsayacak olup teknik altyapıyı da kapsayacak şekilde modernizasyon çalışmaları öngörülmektedir. Alexander the Great ve St. Paul the Apostle Havalimanları için imtiyaz sözleşmesi 1 Mart 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir ve imtiyaz sözleşmesinin bitiş tarihi 1 Mart 2030’dur. İştip’te yapılacak olan yeni kargo havalimanı için ise imtiyaz sözleşmesinin yürürlüğe girme tarihi en az 10 yıl sürecek meteorolojik ve teknik ölçümler sonrasında belirlenecektir. Ohrid’de bulunan St. Paul the Apostle Havalimanı’nın modernizasyon çalışmaları ve Üsküp’te bulunan “Alexander the Great” Havalimanı’nın yapımı tamamlanmış olup, sırasıyla Mart 2011 ve Eylül 2011 itibariyle operasyonlarına başlamışlardır. Medine Uluslararası Havalimanı Tibah Development ve GACA arasında 29 Ekim 2011 tarihinde Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletilmesi ve geliştirilmesi için bir YDİ sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre, Tibah Development varolan Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini devralmasının yanı sıra, yeni yolcu terminalinin tasarımı, mühendisliği, finansmanı, inşası, test edilmesi, işletilmesi ve bakımı ile gerekli ilave altyapı çalışmalarını da üstlenecektir. TAV Holding, Tibah Development’in %33,33’üne sahiptir. Operasyonlara Haziran 2012 itibariyle başlanmıştır. İmtiyaz süresi Haziran 2037 itibariyle sona erecektir. Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletilmesi terminal, otopark, kargo, yer hizmetleri, park-apron-taksi hizmetleri ve slot tahsisini kapsamaktadır. Tibah Development, Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletmesi için, TAV Holding’in %51 payına sahip olduğu Tibah Operation’u taşeron olarak belirlemiştir. Zagreb International Airport ZAIC – A ve Hırvatistan Cumhuriyeti arasında 11 Nisan 2012 tarihinde Zagreb Havalimanı’na yapılacak olan yeni yolcu terminali ve gerekli altyapı ile ilgili tasarım, inşaat, işletim ve finansman işlerini içeren bir imtiyaz sözleşmesi yapılmıştır. TAV Holding Zagreb Uluslararası Havalimanı’nın imtiyazı için oluşturulan “Konsorsiyum”da %15 pay sahibi olmak için bir niyet mektubu imzalamıştır. Aviator Hollanda kurulmuş ve ZAIC-A’nın %15 hissedarı olmuştur. TAV Holding, Aviator Hollanda’nın %100’üne sahiptir. Devir teslim işlemleri 6 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşmiş ve TAV Holding’in %15 payı olan konsorsiyum inşaat ve operasyon işlerini devralmıştır. İmtiyaz süresi Nisan 2042’de sona erecektir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 105 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) İşletim Sözleşmeleri YİD ve YDİ faaliyetleri ile yönetim sözleşmeleri aşağıdakileri içermektedir: Terminal ve havalimanı hizmetleri – Grup önceki paragraflarda belirtildiği üzere terminal ve havalimanlarının işletim hakkına sahiptir. Bu hak, yolcu, köprü, park-apron-taksi, check-in banko hizmetlerini içermektedir. Havayolu şirketlerine sunulan hizmetler, havalimanını kullanan yolcu sayısı, uçaklar tarafından kullanılan köprüler, kalkış ve iniş şartları ve check-in bankolarına göre ücretlendirilmektedir. Gümrüksüz mağaza ürünleri – Grup işletmekte olduğu terminallerde gümrüksüz mağaza ürünü satışı yapma hakkına sahiptir. Gümrüksüz mağaza ürünleri hem gelen hem de giden yolculara sunulmaktadır. Satış hakları, satıştan alınan komisyonlar karşılığında Grup’un iş ortaklıkları veya başka şirketlere verilmektedir. Yiyecek içecek ve havaalanı otel hizmetleri – Grup hem yolcular hem de terminal personeli için tüm yiyecek içecek faaliyetlerini yönetme hakkına sahiptir. Grup belli yiyecek içecek operasyonlarının işletim haklarını, satışlar üzerinden alınacak komisyonlar karşılığında başka şirketlere vermektedir. Alan tahsis hizmetleri – Kiralayan olarak, Grup, havaalanında bilet satışı için havayolu şirketlerine, bankalara ofis alanları kiralamaktadır. Yer hizmetleri – Grup belirli havalimanlarında yer hizmetleri faaliyeti sağlama hakkına sahiptir. Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği (“SHY 22”) uyarınca iç ve dış hat uçuşlarına trafik, köprü, uçuş operasyon, kargo olmak üzere tüm yer hizmetlerini vermektedir. Salon hizmetleri – Grup’un üye yolcularına CIP hizmetleri vermek üzere işlettiği veya kiraladığı salonlar bulunmaktadır. Otobüs ve otopark hizmetleri – Grup’un otopark ve vale park hizmetleri verme hakkı bulunmaktadır. Otobüs hizmetleri gelirleri havalimanlarından şehir merkezlerine sağlanan ulaşımla ilgilidir. Yazılım ve sistem hizmetleri – Grup, havacılık sektöründe özellikle uçuş yönetim sistemleri konusunda operasyonel ve finansal verimliliği sağlamak amacıyla yazılım ve sistemler geliştirmekte olup Grup şirketlerinin ve bazı üçüncü tarafların bilgi sistemleri ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Güvenlik hizmetleri – Grup, yurtiçi terminallerinde güvenlik hizmetlerini sağlamaktadır. Uçak kiralama hizmetleri – Grup, havayolu taksi hizmeti sağlamaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’taki toplam çalışan sayısı 15.113 (ortalama 15.111) 31 Aralık 2014’te 14.556 (ortalama 14.478) kişidir. 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar a) Finansal Tabloların Hazırlanış Şekli 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle konsolide finansal tablo ve dipnotları Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri II, 14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları (TMS/TFRS) esas alınmıştır. b) Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi Grup, SPK’nın 17 Mart 2005 tarihinde aldığı karar doğrultusunda 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son vermiştir. c) Ölçüm Esasları Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen türev finansal araçlar haricinde tarihi maliyetler üzerinden hazırlanmıştır. Gerçeğe uygun değer ölçümünde kullanılan yöntemler ayrıca Not 2.4 (r)’de belirtilmiştir. d) Geçerli ve Raporlama Para Birimi TAV Holding ve Türkiye’de faaliyet gösteren bağlı ortakları muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını TL olarak, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak hazırlamaktadır. Yabancı bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıkları muhasebe kayıtlarını faaliyet gösterdikleri ülke kanunları ve uygulamalarına göre hazırlamaktadırlar. Türkiye’de ve diğer ülkelerde faaliyet gösteren Grup şirketlerinin önemli kısmının geçerli para birimi faaliyet gösterdikleri ülkenin para biriminden farklı olarak, TMS 21 uyarınca Avro olarak belirlenmiştir. Buna bağlı olarak ana ortaklık TAV Holding’in de geçerli para birimi Avro olarak belirlenmiştir İlişikteki konsolide finansal tablolar, Şirket’in raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. 106 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Grup şirketlerinin ve iş ortaklıklarının geçerli para birimleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Şirket TAV Holding TAV İstanbul TAV Esenboğa TAV İzmir TAV Ege TAV Milas Bodrum TAV Tunus TAV Tiflis TAV Batum Batumi Airport LLC TAV Makedonya TAV Gazipaşa TAV Letonya HAVAŞ HAVAŞ Europe HAVAŞ Europe Helsinki HAVAŞ Europe Stockholm HAVAŞ Almanya HYT İzmir HYT Muğla HYT Samsun BTA BTA Gürcistan BTA Tunus BTA Makedonya Cakes & Bakes BTA Tedarik BTA Danışmanlık BTA Letonya TAV İşletme TAV İşletme Gürcistan TAV İşletme Tunus TAV İşletme Tunus Plus TAV İşletme Makedonya TAV İşletme Almanya TAV İşletme Letonya TAV Havacılık TAV Bilişim TAV IT Saudi TAV Güvenlik TAV Akademi TAV Aviation Minds Aviator Hollanda TAV Uluslararası Yatırım ATÜ ATÜ Gürcistan ATÜ Tunus ATÜ Makedonya ATÜ Letonya ATÜ Tunus Duty Free ATÜ Medine ATÜ Mağazacılık ATÜ Uluslararası Mağazacılık ATÜ Amerika TAV Gözen TGS SAUDI HAVAŞ BTA Denizyolları BTU Lokum BTU Gıda BTA Medine Tibah Development Tibah Operation ZAIC-A MZLZ MZLZ Operation AMS TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Geçerli Para Birimi Avro Avro Avro Avro Avro Avro Avro Gürcistan Larisi (“GEL”) GEL GEL Avro Avro Avro Avro Avro Avro İsveç Kronu (“SEK”) Avro TL TL TL TL GEL Tunus Dinarı (“TND”) Makedonya Dinarı (“MKD”) TL TL TL Avro TL GEL TND TND MKD Avro Avro ABD Doları Avro Suudi Arabistan Riyali (“SAR”) TL TL ABD Doları Avro Avro Avro GEL Avro Avro Avro Avro SAR TL Avro ABD Doları ABD Doları TL SAR TL TL TL SAR SAR SAR EUR Hırvat Kunası (“HRK”) HRK HRK 107 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) e) Konsolidasyon Esasları Bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıkları, aşağıdaki yöntemler kullanılarak konsolide edilmiştir: • TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV İzmir, TAV Ege, TAV Milas Bodrum, TAV Makedonya, TAV Gazipaşa, TAV Letonya, HAVAŞ, HYT İzmir, HYT Muğla, HYT Samsun, HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm, HAVAŞ Almanya, TAV İşletme, TAV İşletme Germany, TAV İşletme Letonya, TAV Havacılık, TAV Bilişim, TAV IT Saudi,TAV Güvenlik, TAV Akademi, Aviator Hollanda ve TAV Uluslararası Yatırım tam konsolidasyona tabi tutulmuştur. Bu şirketlerde kontrol gücü olmayan pay bulunmamaktadır. • TAV Tunus, TAV Tiflis, TAV Batum, Batumi Airport LLC, BTA, BTA Gürcistan, BTA Tunus, BTA Makedonya, Cakes & Bakes, BTA Tedarik, BTA Danışmanlık, BTA Letonya, TAV İşletme Gürcistan, TAV İşletme Tunus, TAV İşletme Tunus Plus, TAV İşletme Makedonya ve TAV Aviation Minds tam konsolidasyona tabi tutulmuş olup, ana ortaklık dışı paylar için kontrol gücü olmayan paylar yansıtılmıştır. Batumi Airport LLC’nin sermayesi üzerindeki yönetim hakkı pay yönetim sözleşmesi süresi sonunda JSC’ye transfer edileceğinden dolayı Batumi Airport LLC’nin sermayesinin tamamı özkaynaklar altında kontrol gücü olmayan paylar içerisinde gösterilmiştir. • ATÜ, ATÜ Gürcistan, ATÜ Tunus, ATÜ Makedonya, ATÜ Letonya, ATÜ Tunus Duty Free, ATÜ Medine, ATÜ Mağazacılık, ATÜ Uluslararası Mağazacılık, ATÜ Amerika, TAV Gözen, TGS, SAUDI HAVAŞ, BTA Denizyolları, BTU Lokum, BTU Gıda, BTA Medine, Tibah Development, Tibah Operation, ZAIC-A, MZLZ, MZLZ Operation ve AMS özkaynak yöntemi ile konsolide edilmiştir. i) İşletme Birleşmeleri İşletme birleşmeleri, kontrolün Grup’a transfer olduğu tarih olan birleşme tarihinde satın alma metodu kullanılarak muhasebeleştirilir. Kontrol, Grup’un bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücünü ifade eder. Kontrol değerlendirilirken ifa edilebilir potansiyel oy hakları Grup tarafından dikkate alınmaktadır. Grup satın alma tarihindeki şerefiyeyi aşağıdaki şekilde ölçmektedir: • Satın alma bedelinin gerçeğe uygun değeri; artı • İşletme birleşmelerinde edinilen işletme üzerindeki kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri, artı • Eğer işletme birleşmesi birden çok seferde gerçekleştiriliyorsa edinen işletmenin daha önceden elde tuttuğu edinilen işletmedeki özkaynak payının birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri; eksi • Tanımlanabilir edinilen varlık ve varsayılan yükümlülüklerin muhasebeleştirilen net değeri (genelde gerçeğe uygun değeri). Eğer yapılan değerlemede negatif bir sonuca ulaşılırsa, pazarlık satın alımı doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir. Satın alma bedeli var olan ilişkilerin kurulmasıyla ilgili tutarları içermez. Bu tutarlar genelde kar veya zararda muhasebeleştirilir. İşletme birleşmesiyle bağlantılı olarak Grup’un katlandığı, borçlanma senetleri veya pay senedine dayalı menkul kıymetler ihraçlarıyla ilişkili giderler dışındaki işlem maliyetleri tahakkuk ettiğinde giderleştirilir. ii) Bağlı ortaklıklar Bağlı ortaklıklar, Grup tarafından kontrol edilen işletmelerdir. Grup, bir işletmeyle olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığı veya bu getirilerde hak sahibi olduğu, aynı zamanda bu getirileri işletme üzerindeki gücüyle etkileme imkanına sahip olduğu durumda işletmeyi kontrol etmektedir. Bağlı ortaklıkların finansal tabloları, kontrolün başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir. 30 Kasım 2015’de TAV İşletme, TAV Havacılık’ın %100 hissesini 0 bedelle satın almıştır. Bu işlemden sonra TAV Havacılık tam konsolidasyona tabi tutulmuştur. TAV İşletme Letonya ve BTA Letonya 2015 yılı içerisinde kurulmuştur. iii) Kontrol gücü olmayan paylar Grup, her bir işletme birleşmesinde, edinilen işletmedeki kontrol gücü olmayan payları aşağıdaki yöntemlerden birini kullanarak ölçer: • Gerçeğe uygun değer üzerinden ya da • Edinilen işletmenin net tanımlanabilir varlıklarındaki payları üzerinde, ki genelde gerçeğe uygun değerinden değerlendirilir, muhasebeleştirilen tutarlarındaki orantılı payı üzerinden Grup’un bağlı ortaklıklardaki paylarında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler, ortaklarla yapılan ortaklığa ilişkin işlem olarak muhasebeleştirilir. Kontrol gücü olmayan paylara yapılan düzeltmeler, bağlı ortaklığın net varlık değerinin oransal tutarı üzerinden hesaplanmaktadır. Şerefiye üzerinde bir düzeltme yapılmaz ve kar veya zararda kazanç veya kayıp olarak muhasebeleştirilmez. 108 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 2015 yılı itibariyle TAV Urban Georgia LLC’in sermayesinin %4’ünü temsil eden hisseleri Aeroser International Holding’ten 5.200 ABD doları (12.709 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in TAV Urban Georgia LLC’deki payı %80’e çıkmış ve bu işlem özkaynak işlemi olarak konsolide finansal tablolarda paylara ilişkin primler altında muhasebeleştirilmiştir. 2015 yılı itibariyle HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm ve HAVAŞ Almanya’nın sermayelerinin %33,33’ünü temsil eden hisseleri 55 Euro (176 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm ve HAVAŞ Almanya’daki payı %100’e çıkmıştır. iv) Ortak kontrol altındaki işletme paylarından edinimler Grup’u kontrol eden paydaşın kontrolündeki şirketlerin paylarının transferinden kaynaklanan işletme birleşmeleri sunulan en erken karşılaştırmalı dönemin başında gerçekleşmiş gibi, eğer daha sonra ise, ortak kontrolün sağlandığı tarihte muhasebeleştirilir. Bu amaçla karşılaştırmalı dönemler yeniden düzenlenir. İktisap edilen varlıklar ve borçlar önceden Grup’un kontrolündeki paydaşlarının konsolide finansal tablolarında kaydedilen defter değerinden kaydedilirler. İktisap edilen şirketlerin özsermaye kalemleri sermayenin haricinde Grup’un özkaynaklarında aynı kalemlere eklenir ve ortaya çıkan kar yada zarar özkaynaklarda muhasebeleştirilir. v) Kontrolün kaybedilmesi Grup, bağlı ortaklık üzerindeki kontrolünü kaybetmesi durumunda, bağlı ortaklığın varlık ve yükümlülüklerini, kontrol gücü olmayan paylarını ve bağlı ortaklıkla ilgili diğer özkaynak altındaki tutarları kayıtlarından çıkarır. Kontrolün kaybedilmesinden kaynaklanan kazanç ya da kayıplar kar veya zarara kaydedilir. Eğer Grup önceki bağlı ortaklığında pay sahibi olmayı sürdürürse bu paylar kontrolün kaybedildiği gün itibariyle gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Sonrasında sahip olunmaya devam edilen bu paylar, devam eden kontrol etkisinin seviyesine göre, özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen yatırım ya da satılmaya hazır finansal varlık olarak muhasebeleştirilir. vi) Müşterek anlaşmalar ve iştirakler Müşterek anlaşmalar Müşterek anlaşmalar, Grup’un müşterek kontrol sahibi olduğu, anlaşmanın getirilerini önemli ölçüde etkileyecek kararların alınmasında oy birliği ile mutabakatın gerektiği sözleşmelerle kurulmuş anlaşmalardır. Müşterek anlaşmalar aşağıdaki şekilde sınıflanır ve muhasebeleştirilirler: • Müşterek faaliyet – Grup’un bir anlaşmayla ilgili varlıklar üzerinde haklara ve borçlara ilişkin yükümlülüklere sahip olması durumunda, müştereken elde bulundurulan ya da katlanılan tüm payları dahil olmak üzere müşterek faaliyet ile ilgili her bir varlık, yükümlülük ve işlemini muhasebeleştirir. • İş ortaklığı – Grup’un sadece anlaşmaların net varlıkları üzerinde hakları olması durumunda, özkaynak yöntemi kullanarak kendisine düşen payı muhasebeleştirir. İştirakler İlişikteki konsolide finansal tablolarda iş ortaklıkları ve iştirakler özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilir. Özkaynak yöntemi önemli etkinin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarının Grup’un muhasebe politikalarıyla uyumlu olarak düzeltildikten sonraki kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirlerindeki payını kapsar. Grup’un özkaynak yöntemine göre değerlenen bir yatırımın zararlarındaki payının Grup’un payını aşması halinde, ilişkili herhangi bir uzun vadeli faydayı da kapsayacak şekilde yatırımın kayıtlı değeri sıfıra indirilir ve bundan sonra oluşan zararların kayıtlara alınması Grup’un bir yükümlülüğü ya da iştirak adına ödeme yapma zorunluluğu bulunmadığı durumlarda durdurulur. vii) Konsolidasyonda düzeltme işlemleri Konsolidasyona dahil edilen şirketler arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında silinmiştir. İştirakle ana ortaklık ve ana ortaklığın konsolidasyona tabi bağlı ortaklıkları ve müştereken kontrol edilen ortaklıklar arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan karlar ve zararlar, ana ortaklığın iştirakteki payı oranında netleştirilmiştir. Gerçekleşmemiş zararlar değer düşüklüğüne dair kanıt olmadığı sürece gerçekleşmemiş kazançlarla aynı şekilde silinirler. f) Yabancı Para i) Yabancı para işlemler Yabancı para işlemler, ilgili Grup şirketlerinin geçerli para birimlerine işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihindeki kurlardan geçerli para birimine çevrilmişlerdir. Parasal kalemlere ilişkin yabancı para çevrim farkı kazancı veya zararı, dönem başındaki geçerli para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın etkin faiz oranı ve ödemelerin etkisi düzeltilmesiyle dönem sonundaki yabancı para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın dönem sonu kurundan çevrilmiş tutarı ile arasındaki farkı ifade eder. Yabancı para cinsinden olan ve gerçeğe uygun değerleriyle ölçülen parasal olmayan varlıklar ve yükümlülükler, gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihteki kurdan geçerli para birimine çevrilir. Yabancı para cinsinden tarihi maliyetiyle ölçülen parasal olmayan kalemler, işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yeniden çevrimle oluşan kur farkları, diğer kapsamlı gelirde kayıtlara alınan nakit akış riskinden korunma araçların etkin olan kısmından doğan farklar hariç, kar veya zararda kayıtlara alınır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 109 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) ii) Yabancı operasyonlar Yabancı operasyonların varlık ve yükümlülükleri, satın alımdan kaynaklanan şerefiye ve gerçeğe uygun değer düzeltmeleri dahil olmak üzere, raporlama tarihindeki döviz kuru ile raporlama para birimine çevrilir. Yabancı operasyonların gelir ve giderleri aylık ortalama döviz kuru ile raporlama para birimine çevrilir. Yabancı para çevrim farkları diğer kapsamlı gelirler içerisinde kayıtlara alınır ve özkaynaklar altında yabancı para çevrim farklarında sunulur. Ancak, eğer yabancı operasyon, tamamına sahip olunmayan bir bağlı ortaklık ise, kontrol gücü olmayan paylara ilişkin kısım oransal olarak kontrol gücü olmayan pay olarak sınıflanır. Eğer bir yabancı operasyonun elden çıkarılması sonucunda kontrol, önemli etki veya müşterek kontrol kaybedilirse, ilgili yabancı operasyona ilişkin olarak yabancı para çevrim farkları hesabındaki birikmiş tutar, elden çıkarma sonucu oluşan kazanç veya kayıpların bir parçası olarak kar veya zarara transfer edilir. Eğer Grup yabancı bir operasyon içeren bir bağlı ortaklığının sadece bir kısmını elden çıkarıp kontrolü koruyorsa, yabancı para çevrim farkları hesabındaki birikmiş tutarın ilgili kısmı kontrol gücü olmayan pay olarak sınıflanır. Eğer Grup yabancı bir operasyon içeren bir iştirakini veya iş ortaklığının sadece bir kısmını elden çıkarıp önemli etkiyi veya müşterek kontrolü koruyorsa, yabancı para çevrim farkları hesabındaki birikmiş tutar oransal olarak kar veya zarara transfer edilir. Grup şirketleri ve iş ortaklıkları, Avro, TL, ABD Doları, TND, GEL, SEK, MKD, SAR veya HRK’sını geçerli para birimi olarak kullanmaktadırlar, çünkü bu para birimleri ilgili Grup şirketlerinin veya iş ortaklıklarının operasyonlarında önemli ölçüde kullanılmakta veya operasyonları üzerinde önemli etkiye sahip bulunmakta olup, bu şirketlere ilişkin olay ve koşulların ekonomik özünü yansıtmaktadır. Finansal tablolardaki kalemlerin ölçümü için seçilen para birimi hariç bütün para birimleri yabancı para olarak ele alınmaktadır. Dolayısıyla, geçerli para birimiyle ölçülmemiş olan işlemler ve bakiyeler, ilgili geçerli para birimleri cinsinden yeniden ifade edilmiştir. Grup, konsolide finansal tablolar ve dipnotların sunumu amacıyla raporlama para birimi olarak TL’yi kullanmaktadır. Varlık ve yükümlülükler bilanço tarihi itibariyle oluşan kapanış kurları üzerinden dönüştürülmüştür. Dönem içinde finansal tablolara alınan gelir ve giderler de dönemin ortalama döviz kurları kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Ödenmiş sermaye ve kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler yasal mali tablolarda yer alan nominal değerleri ile mali tablolara yansıtılmıştır. Bu çevrimler sonucu ortaya çıkan “yabancı para çevrim farkları” ise özsermaye içerisinde kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler altında kaydedilmiştir. Geçmişte yüksek enflasyonlu kabul edilen bir ekonominin (Türkiye) para birimiyle raporlayan bağlı ortaklıkların finansal tabloları, yüksek enflasyonun sona erdiği tarihe kadar raporlama tarihinde geçerli ölçüm birimi cinsinden yeniden ifade edilmiştir. Yukarıda anılan 17 Mart 2005 tarihli karar neticesinde enflasyon muhasebesi uygulamalarının 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle sona erdiği kararlaştırıldığından, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren TL yüksek enflasyonlu olmayan bir ekonomiye ait para birimi olarak değerlendirilmiştir. Grup’un bağlı ortaklıklarından, geçerli para birimi TL olan BTA, TAV Güvenlik ve TAV İşletme’nin finansal tablolarında Türk Lirası’nın satın alma gücündeki değişimin gösterilmesi amacıyla, 31 Aralık 2004 tarihine kadar 29 No’lu Uluslararası Muhasebe Standardı (TMS 29 (“Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama”)) hükümlerince öngörüldüğü üzere toptan eşya genel fiyat endeksleri kullanılarak enflasyon düzeltmeleri yapılmıştır. Avro / TL, GEL / TL, TND / TL, ABD Doları / TL, MKD / TL, SEK / TL, SAR / TL, HRK/TL ve Avro / ABD Doları kurlarındaki senelik değişimler raporlama dönemi sonları itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Avro / TL 3,1776 2,8207 GEL / TL 1,2143 1,2450 TND / TL 1,4321 1,2469 ABD Doları / TL 2,9076 2,3189 MKD / TL 0,0516 0,0459 SEK / TL 0,3478 0,2990 SAR / TL 0,7754 0,6188 HRK / TL 0,4163 0,3504 Avro / ABD Doları 1,0929 1,2164 2.2 TMS’ye Uygunluk Beyanı İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri II, 14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yayımlanan ve yürürlüğe girmiş olan Türkiye Muhasebe Standartları'na (“TMS”) uygun olarak hazırlanmıştır. TMS; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumlardan oluşmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle düzenlenmiş konsolide finansal tabloları, 12 Şubat 2016 tarihinde Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul finansal tabloların yayımı sonrası finansal tabloları değiştirme gücüne sahiptir. 2.3 Muhasebe Politikarındaki Değişiklikler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Yeniden Sınıflanması Grup, kullanımı kısıtlı banka bakiyelerinin nakit akım tablosundaki sunumunu değerlendirmiş ve bu çerçevede; 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide nakit akışları tablosunda, finansman faaliyetlerinden nakit akışları altında sunulan 938.359 TL tutarındaki kullanımı kısıtlı banka bakiyesindeki azalışla ilgili nakit akışları kalemini, işletme faaliyetlerinden nakit akışları altında kullanımı kısıtlı banka bakiyesindeki azalışla ilgili nakit akışları olarak sınıflamıştır. Grup, gerçekleşmemiş yabancı para çevirim farkları ile ilgili düzeltmelerin nakit akım tablosundaki sunumunu değerlendirmiş ve bu çerçevede; 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide nakit akışları tablosunda, gerçekleşmemiş yabancı para çevirim farkları ile ilgili düzeltmelerin içinde sunulan 11.142 TL tutarındaki dönem başı nakit ve nakit benzerleri ile ilgili kur çevrim farkını işletme sermayesinde gerçekleşen değişimlerden dönem başı nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kur çevrim etkisine sınıflamıştır. 110 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti a) Finansal Araçlar i) Türev olmayan finansal varlıklar Grup kredi, alacak ve mevduatlarını oluştukları işlem tarihinde kayıtlarına almaktadır. Finansal varlıklar Grup’un ilgili finansal aracın sözleşmeye bağlı koşullarına taraf durumuna geldiği işlem tarihinde kayıtlara alınır. Grup, finansal varlıklar ilgili sözleşme uyarınca olan nakit akışları ile ilgili hakları sona erdiğinde veya ilgili haklarını bu finansal varlık ile ilgili bütün risk ve getirilerinin sahipliğini transfer ettiği bir alım-satım işlemiyle devrettiğinde ilgili finansal varlığı kayıtlarından çıkarır. Grup tarafından devredilen finansal varlıklardan yaratılan ya da elde tutulan her türlü hak, ayrı bir varlık ya da yükümlülük olarak muhasebeleştirilir. Grup finansal varlık ve yükümlülüklerini, sadece ve sadece, netleştirme için yasal hakkı olduğunda ve işlemi net bazda gerçekleştirmek ya da varlığın gerçekleşmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesini eş zamanlı yapmak konusunda niyetinin bulunması durumunda netleştirmekte ve net tutarı finansal tablolarında göstermektedir. Grup’un türev olmayan finansal varlıkları, krediler ve alacaklardır. Krediler ve alacaklar Krediler ve alacaklar aktif bir piyasada kote edilmemiş, sabit veya değişken ödemeli finansal varlıklardır. Bu tür varlıklar başlangıçta gerçeğe uygun değerlerine direk ilişkilendirilebilen işlem maliyetlerinin eklenmesiyle muhasebeleştirilir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben krediler ve alacaklar gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının etkin faiz oranları kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden değer düşüklükleri indirilerek gösterilmektedir (Not 2.4(h)(i)). Krediler ve alacaklar, nakit ve nakit benzerleri, ticari alacaklar, kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri, ilişkili taraflardan alacaklar ve DHMİ tarafından garanti edilen yolcu geliri alacağından oluşmaktadır (Not 11). Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzerleri gerçeğe uygun değerinde değişim riskinin çok az olduğu nakit mevcudu, vadesiz mevduatlar ve 3 aydan az vadeye sahip vadeli mevduatlardan oluşmaktadır ve Grup tarafından kısa vadeli yükümlülüklerin finansmanı için kullanılır. Grup’un Proje Hesabı, Rezerv Hesabı ya da Fonlama Hesabının kullanımı kredi sözleşmelerinde belirtilen şartlara bağlıdır. Bu yüzden, bu hesaplar içerisindeki banka bakiyeleri konsolide finansal durum tablosunda Kullanımı Kısıtlı Banka Bakiyeleri kalemi içerisinde gösterilmektedir. Hizmet imtiyaz sözleşmeleri Grup, imtiyazı tanıyandan, sunulan hizmetlerin iyileştirilmesi veya inşaat işlemleri için nakit veya herhangi bir diğer finansal varlığı elde etmeye bir sözleşmeye bağlı olarak koşulsuz bir hakkı olduğunda hizmet imtiyaz sözleşmesinden doğan finansal varlıkları muhasebeleştirmektedir. Bu tür finansal varlıklar başlangıçta gerçeğe uygun değerleriyle ölçülmektedir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben finansal varlıklar indirgenmiş değerleri üzerinden gösterilmektedir. Eğer Grup inşaat hizmetleri için bir kısmı finansal varlık ve bir kısmı maddi olmayan duran varlık şeklinde olmak üzere ödeme almakta ise, alınan veya alınacak olan her bir varlık başlangıçta gerçeğe uygun değeri üzerinden olmak üzere ayrı ayrı muhasebeleştirilir (Not 2.4 (e)). ii) Türev olmayan finansal yükümlülükler Grup bütün finansal yükümlülüklerini Grup’un araç ile ilgili sözleşme uyarınca doğan yükümlülüklere taraf olduğu tarihte muhasebeleştirmektedir. Grup, finansal yükümlülük ile ilgili sözleşmeye bağlı taahhütleri sona erdiğinde veya iptal edildiğinde ilgili finansal yükümlülüğü kayıtlarından çıkarır. Grup, türev olmayan finansal yükümlülüklerini başlangıçta gerçeğe uygun değerlerinden direk ilişkilendirilebilen işlem maliyetlerinin çıkarılmasıyla ölçmektedir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben finansal yükümlülükler etkin faiz oranı kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden gösterilmektedir. Grup’un finansal yükümlülükleri; finansal borçlanmalar, banka nezdindeki cari hesaplar, ilişkili taraflara borçlar ve ticari borçlardır. Talep üzerine geri ödenebilir olan ve Grup’un nakit yönetimin bir parçası olan faizsiz krediler nakit akış tablosunda gösterim amacıyla nakit ve nakit benzerlerine negatif bir kalem olarak eklenmiştir. iii) Sermaye: Adi pay senetleri özkaynak olarak sınıflanır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 111 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) iv) Türev finansal araçlar (Nakit akış riskinden korunma muhasebesi dahil) Grup, yabancı para ve faiz oranı risklerinden korunmak amacıyla türev finansal araçlar kullanmaktadır. Riskten korunmanın ilk kayıtlara alınmasında Grup riskten korunma araçları ve riskten korunan araçlar arasındaki ilişkiyi, ilgili riskten korunma işleminin risk yönetimi amaçlarını ve stratejilerini ve riskten korunmanın etkinliğini ölçmede kullanılacak olan yöntemleri resmi olarak belgelemektedir. Grup, riskten korunmanın ilk kayıt tarihinde ve devam eden süreç içerisinde, riskten korunma metodunun ilgili araçların metodun uygulandığı süreçteki beklenen gerçeğe uygun değerlerindeki veya nakit akışlarındaki değişiklikler üzerinde etkinliğini veya her bir metodun gerçekleşen sonuçlarındaki etkinliğinin %80–125 aralığında olup olmadığını ölçer. Tahmini işlemlere ilişkin nakit akış riskinden korunma işlemleri için, finansal riskten korunma işleminin konusunu teşkil eden tahmini işlemin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olması ve nakit akışlarındaki değişikliklerin kar veya zararı etkileyebilecek nitelikte olması gerekir. Türev finansal araçlar ilk olarak gerçeğe uygun değerleriyle kayıtlara alınır ve türevlere atfolunan ilgili işlem maliyetleri oluştukları tarihte kar veya zarar olarak kaydedilir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben, türevler gerçeğe uygun değerleriyle ölçülür ve oluşan değişimler aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilir. Nakit akış riskinden korunma Bir türev aracı kayıtlara alınmış bir varlığı, yükümlülüğü veya kar veya zararı etkileyecek gerçekleşme ihtimali yüksek tahmini işlemle ilgili belirli bir riskin nakit akışlarındaki değişikliklerin riskinden korunma aracı olarak tasarlandığında; türev aracının gerçeğe uygun değerindeki değişikliğin etkin kısmı diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilir ve özkaynak altında riskten korunma kazanç / kayıplarında gösterilir. Türevin gerçeğe uygun değerindeki etkin olmayan kısım doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir. Tahmini işleme yönelik finansal riskten korunma işleminin bir finansal varlık veya finansal borç muhasebeleştirilmesi ile sonuçlanması durumunda, diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilmiş bulunan kazanç veya kayıplar, finansal riskten korunmaya konu olan tahmini nakit akışlarının kâr veya zararı etkilediği dönem veya dönemlerde (faiz gelirinin veya giderinin muhasebeleştirildiği dönemler gibi), yeniden sınıflandırma düzeltmesi olarak özkaynaklardan çıkarılarak kâr veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır.Diğer durumlarda, finansal riskten korunmaya konu olan kalem finansal olmayan varlıksa, özkaynaklar içerisinde birikmiş olan tutar, finansal riskten korunmaya konu kalem kar veya zararı etkilediği dönemle aynı dönemde kar veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır. Finansal riskten korunma muhasebesi ile ilgili koşulları sağlanaması, finansal riskten korunma aracının vadesinin dolması veya satılması, sona erdirilmesi veya kullanılması veya işlemden kaldırılması durumunda riskten korunma muhasebesinden ileriye dönük olarak vazgeçilir. Eğer tahmini işlemin gerçekleşmesi artık beklenmiyorsa, özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş bulunan bakiye kar veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır. b) Maddi Duran Varlıklar i) Muhasebeleştirme ve ölçme Maddi duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülmüş olarak gösterilirler. Maliyet ilgili varlığın edinimiyle direk ilişkili harcamaları ifade etmektedir. Grup tarafından inşa edilen varlıkların maliyeti, malzeme maliyeti, direk işçilik ve o varlığın Grup’un kullanımına hazır hale gelmesiyle direk ilişkili maliyetleri ve gerektiği durumlarda varlıkların sökümüne veya restorasyonuna, varlıkların yer değiştirmesine ve yerleştirildiği alanın restorasyonuna ilişkin maliyetleri, aktifleştirilmiş borçlanma maliyetlerini içermektedir. Satın alınan yazılımlar ilgili olduğu cihazın ayrılmaz bir parçası olduğu durumlarda bu cihazın bir parçası olarak aktifleştirilmişlerdir. Bir tesis, makine veya cihazın farklı ekonomik ömürlere sahip parçaları var ise, ayrı kalemler (temel birleşenler) olarak muhasebeleştirilirler. Bir maddi varlığın elden çıkartılması veya itfasında ortaya çıkan kazanç ve kayıplar, söz konusu maddi duran varlığın elden çıkartılmasıyla elde edilen tutar ile defter değeri karşılaştırılarak belirlenir ve gelir tablosunda “diğer faaliyetlerden gelir ve karlar / (gider ve zararlar)” hesaplarında muhasebeleştirilir. ii) Sonraki maliyetler Sonradan yapılan harcamalar sadece bu harcamalar sonucunda ileride oluşacak ekonomik faydaların Grup’a aktarılacağının mümkün olduğu durumlarda aktifleştirilebilir. Devam eden onarım ve bakım yapıldıkça gider olarak muhasebeleştirilir. iii) Amortisman Maddi duran varlıklara ait amortisman hesaplaması varlığın kurulumunun gerçekleştiği ve kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren başlar ya da işletme içi oluşturulan varlıklar için ise varlığın tamamlandığı ve kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren başlar. Amortisman, maddi duran varlık kalemlerinin maliyetlerinden bunların tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal yöntem ile tahmini kalıntı değerlerinin silinmesiyle hesaplanmaktadır. Amortisman, başka bir varlığın defter değerine dahil edilmediği sürece, genellikle kar veya zarar ile ilişkilendirilir. Kiralanan varlıklar, Grup kiralanan varlığın mülkiyetini kiralama sonunda makul bir kesinlikte üzerine almayacaksa, varlığın kiralama süresi ile faydalı ömürden kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulur. Arazi amortismana tabi değildir. Grup’un cari ve karşılaştırmalı dönemlerde kullandığı amortisman oranları aşağıdaki gibidir: Binalar Tesis, makina ve cihazlar Taşıtlar Döşeme ve demirbaşlar Özel maliyetler 112 50 yıl 4-18 yıl 5-18 yıl 2-18 yıl 1-15 yıl TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Amortisman oranları, faydalı ömürler ve kalıntı değerler her raporlama dönemi sonunda gözden geçirilir ve gerekli durumlarda yeniden belirlenir. c) Maddi Olmayan Duran Varlıklar i) Şerefiye Bağlı ortaklık edinimlerinden doğan şerefiye, maddi olmayan duran varlıklar içerisinde gösterilir. Şerefiyenin ilk kaydı ile ilgili bilgi için dipnot 2.1(e)(i)’ye bakınız. Sonraki ölçüm Şerefiye, maliyet değerinden kalıcı değer kayıpları düşülerek ölçülür. ii) İşletme birleşmelerinde muhasebeleştirilen maddi olmayan duran varlıklar Müşteri ilişkileri, HAVAŞ paylarının 2005 ve 2007 yıllarındaki alımları ve HAVAŞ Europe paylarının 2010 ve 2011 yıllarındaki alımları sırasında muhasebeleştirilen maddi olmayan duran varlıklardır. DHMİ lisansı HAVAŞ paylarının 2005 ve 2007 yıllarındaki alımları sırasında muhasebeleştirilen maddi olmayan duran varlıklardır. Bir işletme birleşmesinde ya da iktisabında, iktisap eden şirket iktisap tarihinde iktisap edilen şirketin maddi olmayan duran varlıklarını, maddi olmayan duran varlık tanımına uyması ve gerçeğe uygun değerinin güvenilir bir biçimde ölçülebilmesi durumunda ayrı ayrı muhasebeleştirir. 30 Eylül 2007 tarihine kadar Grup’un %60’ına sahip olduğu HAVAŞ oransal olarak konsolide edilmekteydi. Bundan dolayı konsolide finansal tablolarda HAVAŞ’ın ilk alımından kaynaklanan maddi olmayan duran varlıklar, Grup’un payı olan %60 nispetinde yansıtılmaktaydı. TFRS 3 (“İşletme Birleşmeleri”) ile uyumlu olarak, kalan %40 pay alımı, aşamalı olarak gerçekleşen işletme birleşmesi şeklinde muhasebeleştirilmiştir. DHMİ lisansı ve müşteri ilişkileri, gerçeğe uygun değerlerine göre yeniden değerlendirilmiştir. Daha önceden finansal tablolarda oransal konsolidasyonla yansıtılmakta olan %60’lık paya istinaden oluşan gerçeğe uygun değer değişimi özkaynak altında gösterilen yeniden değerleme rezervlerine kaydedilmiştir. Bu hesaba kaydedilen tutar %40 ek pay alımı öncesinde konsolide finansal tablolarda yansıtılmakta olan maddi olmayan duran varlıklar üzerinde oluşan yeniden değerleme farkını ifade etmektedir. iii) İşletme içinde oluşturulan yazılımlar İşletme içinde oluşturulan yazılımlar TAV Bilişim tarafından geliştirilen havalimanı yazılımlarından oluşmaktadır. İşletme içinde oluşturulan sınırlı ekonomik ömre sahip yazılımlar maliyet değerlerinden, birikmiş itfa payları ile değer düşüklükleri çıkarılarak ölçülürler. iv) Diğer maddi olmayan duran varlıklar Grup tarafından satın alınan sınırlı faydalı ömre sahip diğer maddi olmayan duran varlıklar maliyet değerlerinden, birikmiş itfa payları ile kalıcı değer düşüklükleri çıkartılarak ölçülürler. v) Sonradan ortaya çıkan maliyetler Sonradan ortaya çıkan maliyetler varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Giderler ve içeride yaratılan şerefiye ve markalar da dahil olmak üzere tüm diğer gider kalemleri oluştukça kar veya zararda muhasebeleştirilir. d) İtfa Payları Şerefiye dışında kalan maddi olmayan duran varlık kalemleri için itfa payları, kullanıma hazır oldukları günden itibaren ilgili varlıkların tahmini faydalı ömürleri üzerinden doğrusal itfa yöntemi kullanılarak kar veya zarara kaydedilir. Satın alınan yazılımlar 3-5 yıllık ekonomik ömürleri süresince itfa edilirler. HAVAŞ’ın ve HAVAŞ Europe paylarının iktisabı ile ilgili maddi olmayan duran varlıklar, müşteri ilişkileri ve DHMİ lisansıdır. Müşteri ilişkileri 5-10 yıllık, DHMİ lisansı ise işletmeye net nakit girişi sağlaması beklenen süre için öngörülebilir bir sınır olmaması nedeniyle belirsiz ekonomik ömüre sahiptirler. DHMİ lisansının değer düşüklüğü yıllık olarak test edilir. İtfa yöntemleri, faydalı ömürler ve kalıntı değerler her raporlama dönemi sonunda gözden geçirilir ve gerekli durumlarda yeniden belirlenir. e) Hizmet İmtiyaz Sözleşmeleri TFRS Yorum 12 - İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları’na göre bir işletmeci sağladığı inşaat, yenileme hizmeti veya diğer kalemler karşılığında aldığı bedeli maddi olmayan duran varlık veya finansal varlık olarak muhasebeleştirir. i) Maddi olmayan duran varlıklar Grup, imtiyaz altyapısını kullanma hakkına sahip olması durumunda hizmet imtiyaz sözleşmesinin şartlarından doğan hakları maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirir. Hizmet imtiyaz anlaşmasında belirtilmiş inşaatın yapılması ya da hizmetlerin geliştirilmesi olarak değerlendirilen maddi olmayan duran varlıklar ilk defa kayıtlara alınırken gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilirler. İlk kayda alınmalarını takiben bu maddi olmayan duran varlıklar, elde edilme maliyetlerinden itfa payları ve varsa ilgili değer düşüklüğü karşılığı düşüldükten sonra muhasebeleştirilmektedir. Yapım hizmetlerinin karşılığında kar marjı alınan veya alınacak olan ücretin gerçeğe uygun değeri, diğer benzer inşaat işleri ile tutarlı bir marj yansıtmak üzere, gerçekleştirilen gerçek maliyetlere eklenen bir marj da içermektedir. TAV İzmir, TAV Esenboğa, TAV Gazipaşa, TAV Makedonya ve TAV Ege için söz konusu brüt kar oranları %0, TAV Tiflis için %15, TAV Tunus için %5’dir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 113 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) İmtiyazlı hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömrü, Grup’un ilgili sözleşme uyarınca altyapı kullanımlarına bağlı olarak kamudan bedel talep edebildiği dönemden başlayarak imtiyazın bittiği zamana kadar olan süredir. Maddi olmayan duran varlığın itfa payı, Milas Bodrum Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı İç Hatlar Terminali için tahmini yolcu sayıları üzerinden üretim miktarı yöntemi, diğer imtiyazlı hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan maddi olmayan duran varlıklar için tahmini faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanır. ii) Finansal varlıklar Grup, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmelere bağlı olarak garanti edilen yolcu alacaklarını finansal varlık olarak kayıtlara almaktadır. Bu finansal varlıklar ilk defa kayıtlara alınırken gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilir ve sonraki dönemlerde itfa edilmiş maliyet değeri ile taşınır. iii) İşletim sözleşmesinin muhasebeleştirilmesi (TAV İstanbul) İşletim sözleşmesi ile ilgili maliyetler temel olarak TAV İstanbul’un DHMİ’ye kira ödemelerini ve AUHT’nin iç hatlar terminalinin iyileştirme ve geliştirilmesine yönelik ödemelerini içermektedir. TAV İstanbul, belli kira tutarını peşin olarak ödemiştir ve bu ödemeyi ödeme süresi boyunca peşin ödenmiş kira olarak muhasebeleştirmektedir. TAV İstanbul tarafından gerçekleştirilen iç hatlar terminalini iyileştirme ve geliştirme harcamaları peşin ödenmiş geliştirme harcamaları olarak kaydedilmiş olup, ilgili sözleşme süresi boyunca itfa edilmektedir. Rutin bakım onarıma ilişkin diğer tüm maliyetler oluştukları dönem içinde giderleştirilmektedir. TAV İstanbul’da hasılatın büyük bölümü üzerinde TAV İstanbulun fiyat kontrolü bulunmaktadır. Bu nedenle TAV İstanbul’un finansal tablolarında bir maddi olmayan duran varlık veya finansal varlık muhasebeleştirilmemiş ve işletme hizmetleri ile ilgili hasılat ve maliyetler TFRS Yorum 12 gereğince TMS 18’e göre muhasebeleştirilmiştir. f) Kiralama İşlemleri Kiraya konu olan varlığın sahipliğine ilişkin risk ve getirilerin Grup’a ait olduğu kiralama işlemleri finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır. İlk olarak finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler ilgili varlığın gerçeğe uygun değeri ile asgari finansal kiralama ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden muhasebeleştirilir. İlk kayıtlara alınmasını takiben ise ilgili varlık için geçerli olan muhasebe politikalarına göre muhasebeleştirilir. Finansal kira sözleşmesine göre yapılan asgari kira ödemeleri finansman gideri ve kalan yükümlülüğün azalması arasında paylaştırılır. Finans gideri yükümlülüğün geri kalan bakiyesinde sabit dönem faiz oranı üretmek için kira süresince her döneme dağıtılır. Diğer kiralama işlemleri operasyonel kiralamadır ve kiralanan varlıklar Grup’un konsolide finansal durum tablosunda gösterilmezler. Operasyonel kiralamada yapılan ödemeler kira süresince doğrusal yöntemle kar veya zararda muhasebeleştirilir. Şarta bağlı operasyonel kira ödemeleri geri kalan kira süresi boyunca asgari kira ödemelerinin değiştirilmesiyle muhasebeleştirilir. g) Stoklar Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Maliyet ilk giren ilk çıkar (“FIFO”) yöntemine göre hesaplanır. Stoklara dahil edilen maliyeti oluşturan unsurlar direk malzeme ve ilgili durumlarda stokları mevcut durumuna getirmek için katlanılan diğer giderleri kapsamaktadır. Net gerçekleştirilebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini pazarlama ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış giderleri toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır. h) Varlıklarda Değer Düşüklüğü i) Türev olmayan finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar / zarara yansıtılmayan bir finansal varlıktaki değer düşüklüğü her raporlama tarihinde değer düşüklüğü olduğuna kanaat getirilen nesnel kanıtlarla değerlendirilir. Eğer nesnel kanıtlar ilgili finansal varlığın ilerideki nakit akışlarını olumsuz yönde etkilediğine dair bir veya birden fazla olaya işaret ediyorsa, ilgili finansal varlıkta değer düşüklüğü olduğu dikkate alınır. Finansal varlıkların değer düşüklüğüne neden olan nesnel kanıt, borçlunun temerrüdünü veya yükümlülüğünü yerine getirememesi, Grup’un aksini dikkate alamayacağı koşullara bağlı olarak bir tutarın yeniden yapılandırılmasını, borçlunun veya ihraççının iflas etme ihtimalinin oluşmasını, bu kişilerin ödeme durumlarında negatif durumlar ortaya çıkması veya menkul bir kıymetin aktif pazarının ortadan kalkması durumlarını kapsayabilir. İtfa edilmiş maliyetleriyle ölçülen finansal varlıklar Grup kredi ve alacaklardaki değer düşüklüğüne dair kanıtları hem ilgili varlık seviyesinde, hem de toplu olarak dikkate almaktadır. Tüm tek başına önemli olan alacaklar değer düşüklüğü açısından ayrı ayrı değerlendirilmektedir. İtfa edilmiş maliyetleriyle ölçülen finansal varlıktaki değer düşüklüğü, varlığın kayıtlı değeri ile nakit akışlarından oluşan alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilerek bugüne indirgenmiş değeri arasındaki fark olarak hesaplanır. Zararlar kar veya zararda muhasebeleştirilir ve kredi ve alacaklar altında bir karşılık hesabına yansıtılır. Değer düşüklüğü gösteren varlık üzerinden hesaplanan faizler iskonto edilmeye devam edilirler. Raporlama dönemi sonrası gerçekleşen bir durum değer düşüklüğünde azalmaya neden olursa, bu azalış kar veya zararda geri çevrilir. 114 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) ii) Finansal olmayan varlıklar Grup, her bir raporlama tarihinde, stoklar ve ertelenen vergi varlıkları dışında kalan her bir varlığa ilişkin değer kaybı olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Şerefiye ve belirsiz ekonomik ömre sahip ya da henüz kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklar için geri kazanılabilir tutar her yıl aynı zamanda tahmin edilir. Bir varlığın ya da onun ilgili nakit yaratan biriminin (“NYB”) kayıtlı değeri geri kazanılabilir tutarını aşıyorsa değer düşüklüğü gideri kayıtlara alınır. Varlığın ya da NYB’nin geri kazanılabilir tutarı net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, ilerideki nakit akışlarının ilgili NYB ya da varlıktaki belirli riski ve paranın zaman değerini gösteren vergi sonrası iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirgenmesi ile değerlendirilir. Değer düşüklüğü testi için, kendi başına test edilemeyen varlıklar diğer varlıklar ve varlık gruplarından bağımsız olarak sürekli kullanımından dolayı nakit girişi üreten en küçük birimlere (“NYB”) ayrılır. İşletme birleşmesinde ortaya çıkan şerefiye birleşme sinerjisinden yararlanması beklenen nakit üreten birimlere paylaştırılır. Değer düşüklüğü zararları kar veya zarara kaydedilir. NYB’lerden kaynaklanan ve muhasebeleştirilen değer düşüklüğü karşılığı öncelikle birimlere paylaştırılan şerefiyelerin defter değerlerinden daha sonra birimlerdeki diğer varlıkların (varlık gruplarının) defter değerlerinden oransal esasa göre düşülür. Şerefiyeye ait bir değer düşüklüğü iptal edilmez. Diğer varlıklarda önceki dönemlerde ayrılan değer düşüklükleri her raporlama döneminde değer düşüklüğünün azalması veya değer düşüklüğünün geçerli olmadığına dair göstergelerin olması durumunda değerlendirilir. Değer düşüklüğü geri kazanılabilir tutarın belirlenmesinde kullanılan tahminlerde değişiklik olması durumunda ters çevrilir. Değer düşüklüğü, eğer ki değer düşüklüğü kayıtlara alınmamış olsaydı, varlığın amortisman ve itfa payı düşüldükten sonraki net kayıtlı değerini aşmayacak bir seviyeye kadar ters çevrilir. i) Çalışanlara Sağlanan Faydalar / Kıdem Tazminatları Türkiye’deki mevcut iş kanunu gereğince, Grup, çalışanların emeklilik, askerlik ya da ölüm gibi nedenlerden işten ayrılan 1 yılı doldurmuş çalışanlarına belirli miktarlarda ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminatı karşılığı 30 gün bazında Grup’un çalışanlarının emekli olması durumunda gelecekteki tahmini muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değerini ifade etmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanlar bu tür bir ödemeye tabi tutulacakmış gibi hesaplanmış olup konsolide finansal tablolarda tahakkuk esası ile yansıtılmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı, Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanına göre hesaplanmıştır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle kıdem tazminatı tavanı tam 3.828 TL tutarındadır (31 Aralık 2014: tam 3.438 TL). Not 28’da açıklandığı üzere, Grup yönetimi kıdem tazminatı karşılığı hesaplamasında bazı tahminler kullanmıştır. Tüm aktüeryal kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir. j) Karşılıklar Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda konsolide finansal tablolarda karşılık ayrılır. Karşılıklar, raporlama dönemi itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Grup yönetimi tarafından yapılan en iyi tahminine göre hesaplanır ve etkisinin önemli olduğu durumlarda bugünkü değerine indirmek için iskonto edilir. k) Hasılat Asıl faaliyet konusu kapsamında gerçekleştirilen malların satışından elde edilen hasılat, karşılığında alınan tutar ya da alacağın iadeler, satış iskontoları ve ciro primleri düşüldükten sonraki gerçeğe uygun değeri olarak ölçülür. Hasılat, genellikle yapılan bir satış sözleşmesi suretiyle ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi, ürünle ilgili risk ve faydaların satın alana transfer olmuş olması, ödenecek bedelin tahsil edilebilir olması, ilgili maliyet ve muhtemel getiri tutarlarının güvenilir şekilde tahmin edilebilmesi, satışa konu mal üzerinde devam eden yönetimsel satıcı lehine bir hak kalmamış olması ve hasılat tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumlarında kaydedilir. Bir indirimin sağlanması muhtemel ve tutarı güvenilir bir biçimde ölçülebiliyorsa hasılatın kaydedildiği anda indirim tutarı hasılattan düşülerek kaydedilir. İnşaat hasılatı ve inşaat maliyeti: İnşaat hasılatı ve maliyeti raporlama tarihindeki o güne kadar oluşan sözleşmeyle ilgili maliyetlerin tahmin edilen toplam sözleşme maliyetlerine oranıyla ölçülen tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. Sözleşme kapsamındaki değişimler, alacaklar ve teşvik ödemeleri müşteri ile anlaşıldığı ölçüde dahil edilir. Bir inşaat sözleşmesinin sonucunun güvenilir bir şekilde tahmin edilemediği durumda sözleşme hasılatı oluşan sözleşme maliyetlerinin geri kazanılabilir tutarı kadar muhasebeleştirilir. Sözleşme maliyetleri oluştukları dönemde gider olarak kaydedilirler. Toplam sözleşme maliyetinin toplam sözleşme hasılatından fazla olması muhtemel ise, beklenen zarar doğrudan doğruya giderleştirilir. Hizmet imtiyaz sözleşmeleri: Hizmet imtiyaz sözleşmeleri kapsamında verilecek olan inşaat hizmetleri ile ilgili hasılat Grup’un yukarıda anlatılan inşaat hasılatının muhasebeleştirilmesi hakkındaki muhasebe politikalarıyla tutarlı olarak tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. İşletme veya hizmet hasılatı, hizmetlerin Grup tarafından sağlandığı dönemde muhasebeleştirilir. Grup, bir hizmet imtiyaz anlaşmasında birden fazla hizmet sağlıyorsa, sözleşmeden kaynaklanan alacaklar ilgili hizmetlerin gerçeğe uygun değerleri referans alınarak her bir hizmet için ayrı ayrı belirlenir. Havacılık geliri: Havacılık geliri, ilgili havayolu şirketlerinden elde edilen günlük raporlara göre kaydedilir. Havacılık gelirleri yolculardan elde edilen terminal hizmet gelirinin yanı sıra uçaklar için kullanılan rampalar ile havayolları tarafından yolcu uçuş işlemleri için kullanılan kontuarlardan elde edilen terminal hizmet gelirlerini kapsamaktadır. Alan tahsisi geliri: Havaalanında ayrılan yerler için yapılan sözleşmelere göre aylık düzenlenen faturalara istinaden kayıtlara alınır. Yiyecek içecek hizmet geliri: Yiyecek içecek hizmet geliri hizmet verildiğinde kayda alınır. Grup, tahsilatı gerçekleşmiş uzun dönem sözleşmelere ilişkin geliri hizmet verilene kadar ertelemektedir. Bu gelirler, yiyecek içecek şirketlerine iç ve dış hatlarda ürünlerini satmak için verilen satış haklarına ilişkin olduğundan, bu gelirlere ilişkin olarak ertelenmiş maliyet bulunmamaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 115 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Yer hizmetleri geliri: Yer hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır. Komisyonlar: Grup’un gümrüksüz mağaza operasyonları ve yiyecek içecek hizmetlerini üçüncü kişilere kiralama hakkı vardır. Bu üçüncü kişiler sözleşmelerine göre ciro üzerinde belirli bir oranda Grup’a komisyon ödemektedirler. Komisyon gelirleri iki üç günlük raporlar dikkate alınarak belirlenip muhasebeleştirilmektedir. Yazılım ve sistem hizmet geliri: Yazılım ve sistem hizmetleri verildiğinde ve ürün teslim edildiğinde kayda alınır. Salon hizmetleri geliri: Salon hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır. Otobüs ve otopark hizmetleri geliri: Otobüs ve otopark hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır. Uçak kiralama hizmetleri geliri: Uçak kiralama hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır. l) Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler ve Yatırım Faaliyetlerinden Giderler Yatırım faaliyetlerinden gelirler, yatırımlardan elde edilen faiz gelirlerini ve sabit kıymet satışlarından elde edilen gelirleri içerir. Faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak tahakkuk esasına göre kar veya zararda muhasebeleştirilir. İştiraklerden elde edilen temettü gelirleri paydaşların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır. Yatırım faaliyetlerinden giderler, finansal riskten korunma araçlarından kayıpları ve kar veya zararda muhasebeleştirilen türev finansal riskten korunma araçlarının etkin olmayan kısımlarının kayıplarını içerir (Not 2.4(a)(iv)). m) Finansman Gelirleri ve Finansman Giderleri Finansman geliri, TFRS Yorum 12 etkisiyle oluşan DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları üzerindeki reeskont faiz gelirlerini ve giderlerini içerir. Finansman giderleri, banka kredilerinin faiz giderlerini ve finansal varlıklarla (ticari alacaklar dışındaki) ilgili muhasebeleştirilen değer düşüklüklerini içerir. Bir varlığın iktisabı, inşaatı ya da üretimi ile doğrudan ilişkilendirilemeyen borçlanma maliyetleri etkin faiz oranı kullanılarak kar veya zarar içerisinde muhasebeleştirilmiştir. Finansal varlık ve yükümlülüklerin (ticari alacaklar ve borçlar dışındaki) üzerindeki kur farkı gelir ve giderleri kur farkı hareketlerinin net pozisyonuna göre finansman gelirleri veya finansman giderleri içerisinde net olarak raporlanır. Ticari alacaklar ve borçların üzerindeki kur farkı gelirleri esas faaliyetlerden diğer gelirler içerisinde, kur farkı giderleri ise esas faaliyetlerden diğer giderler içerisinde raporlanır. n) Pay Başına Kazanç (“PBK”) Grup adi pay senetleri için temel PBK bilgisi sunmaktadır. Temel PBK, ana ortaklığın adi pay sahiplerine atfolunan kar ya da zararın dönem içinde tedavülde olan adi paylarının ağırlıklı ortalama sayısına bölümüyle bulunur. Potansiyel seyreltilmiş pay yoktur. o) Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanması Faaliyet bölümü, Grup’un ve iş ortaklıklarının hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği işletme faaliyetlerinde bulunan, faaliyet sonuçlarının bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla Grup’un faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu bir kısmıdır. Grup yönetimine raporlanan bölüm sonuçları tutarlı bir şekilde dağıtılabilinen bir bölümle doğrudan ilişkilendirilen kalemleri içerir. Dağıtılamayan kalemler işletme varlıkları (başta işletmenin merkezi olmak üzere), merkez ofis giderleri ve vergi varlık ve yükümlülüklerinden oluşmaktadır. Bölüm yatırım harcamaları yıl içerisinde maddi duran varlıklar ve şerefiye dışındaki maddi olmayan duran varlıkları satın almak için katlanılan toplam maliyettir. p) Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup’un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır. i) 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar TMS 19 – Tanımlanmış Fayda Planları: Çalışan Katkıları (Değişiklik) TMS 19’a göre tanımlanmış fayda planları muhasebeleştirilirken çalışan ya da üçüncü taraf katkıları göz önüne alınmalıdır. Değişiklik, katkı tutarı hizmet verilen yıl sayısından bağımsız ise, işletmelerin söz konusu katkıları hizmet dönemlerine yaymak yerine, hizmetin verildiği yılda hizmet maliyetinden düşerek muhasebeleştirebileceklerini açıklığa kavuşturmuştur. Söz konusu değişikliğin Şirket’in / Grup’un finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. 116 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TMS / TFRS’lerde Yıllık iyileştirmeler KGK, Eylül 2014’de “2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler” ve “2011-2013 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler” ile ilgili olarak aşağıdaki standart değişikliklerini yayınlanmıştır. Yıllık iyileştirmeler - 2010–2012 Dönemi TFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler: Hakediş koşulları olan performans koşulu ve hizmet koşulu tanımlarına açıklık getirilmiştir. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. TFRS 3 İşletme Birleşmeleri Bir işletme birleşmesinde yükümlülük (veya varlık) olarak sınıflanan koşullu bedelin, TMS 39 Finansal Araçlar (veya TFRS 9, hangisi geçerliyse) kapsamında olsun ya da olmasın, sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal araç olarak muhasebeleştirileceğine açıklık getirilmiştir. Değişiklik işletme birleşmeleri için ileriye dönük olarak uygulanacaktır. TFRS 8 Faaliyet Bölümleri Değişiklikler şu konulara açıklık getirmektedir: i) TFRS 8’e göre toplulaştırma/birleştirme kriterinin uygulanmasına ilişkin yönetimin yaptığı değerlendirme, birleştirilen faaliyet bölümlerinin kısa tanımlarının ve benzerliklerine ilişkin değerlendirme yapılırken kullanılan ekonomik karakteristiklerinin (örneğin satış ve brüt karları) belirtilmesini de içerecek şekilde açıklanmalıdır. ii) Faaliyet varlıklarının toplam varlıklar ile mutabakatı, bu mutabakat işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili yöneticisine raporlanıyorsa açıklanmalıdır. Değişiklikler geriye dönük olarak uygulanacaktır. TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar TMS 16.35(a) ve TMS 38.80(a)’daki değişiklik yeniden değerlemenin aşağıdaki şekilde yapılabileceğini açıklığa kavuşturmuştur i) Varlığın brüt defter değeri piyasa değerine getirilecek şekilde düzeltilir veya ii) varlığın net defter değerinin piyasa değeri belirlenir, net defter değeri piyasa değerine gelecek şekilde brüt defter değeri oransal olarak düzeltilir. Değişiklik geriye dönük olarak uygulanacaktır. TMS 24 İlişkili Taraf Açıklamaları Değişiklik, kilit yönetici personeli hizmeti veren yönetici işletmenin ilişkili taraf açıklamalarına tabi ilişkili bir taraf olduğunu açıklığa kavuşturmuştur. Buna ilave olarak yönetici işletme kullanan bir şirketin yönetim hizmeti için katlandığı masrafları açıklaması gerekmektedir. Değişiklik geriye dönük olarak uygulanacaktır. Yıllık İyileştirmeler - 2011–2013 Dönemi TFRS 3 İşletme Birleşmeleri Değişiklik ile i) sadece iş ortaklıklarının değil müşterek anlaşmaların da TFRS 3’ün kapsamında olmadığı ve ii) bu kapsam istisnasının sadece müşterek anlaşmanın finansal tablolarındaki muhasebeleşmeye uygulanabilir olduğu açıklığa kavuşturulmuştur. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü TFRS 13’deki portföy istisnasının sadece finansal varlık, finansal yükümlülüklere değil TMS 39 kapsamındaki diğer sözleşmelere de uygulanabileceği açıklanmıştır. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Değişiklik, işlemin varlık edinimi ya da işletme birleşmesi olarak değerlendirilmesi konusunda TFRS 3 ve TMS 40’un karşılıklı ilişkisini açıklığa kavuşturmuştur. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. ii) Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar Konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Grup aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra konsolide finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 117 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TFRS 9 Finansal Araçlar – Sınıflandırma ve Açıklama (2011 versiyonu) Aralık 2012’de ve Şubat 2015’de yapılan değişikliklerle yeni standart, 1 Ocak 2018 tarihi ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olacaktır, erken uygulamaya izin verilmektedir. TFRS 9 Finansal Araçlar standardının ilk safhası finansal varlıkların ve yükümlülüklerin ölçülmesi ve sınıflandırılmasına ilişkin yeni hükümler getirmektedir. TFRS 9’a yapılan değişiklikler esas olarak finansal varlıkların sınıflama ve ölçümünü ve gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılan finansal yükümlülüklerin ölçümünü etkileyecektir ve bu tür finansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer değişikliklerinin kredi riskine ilişkin olan kısmının diğer kapsamlı gelir tablosunda sunumunu gerektirmektedir. Grup, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini standardın diğer safhaları KGK tarafından kabul edildikten sonra değerlendirecektir. TFRS 11 – Müşterek Faaliyetlerde Hisse Edinimi (Değişiklikler) TFRS 11, faaliyeti bir işletme teşkil eden müşterek faaliyetlerde ortaklık payı edinimi muhasebesi ile ilgili rehberlik etmesi için değiştirilmiştir. Bu değişiklik, TFRS 3 İşletme Birleşmeleri’nde belirtildiği şekilde faaliyeti bir işletme teşkil eden bir müşterek faaliyette ortaklık payı edinen işletmenin, bu TFRS’de belirtilen rehberlik ile ters düşenler hariç, TFRS 3 ve diğer TFRS’lerde yer alan işletme birleşmeleri muhasebesine ilişkin tüm ilkeleri uygulamasını gerektirmektedir. Buna ek olarak, edinen işletme, TFRS 3 ve işletme birleşmeleri ile ilgili diğer TFRS’lerin gerektirdiği bilgileri açıklamalıdır. Değişiklikler, 1 Ocak 2016 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için ileriye dönük olarak uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Söz konusu değişikliğin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmayacaktır. TMS 16 ve TMS 38 – Kabul edilebilir Amortisman ve İtfa Yöntemlerinin Açıklığa Kavuşturulması (TMS 16 ve TMS 38’deki Değişiklikler) TMS 16 ve TMS 38’deki Değişiklikler, maddi duran varlıklar için hasılata dayalı amortisman hesaplaması kullanımını yasaklamış ve maddi olmayan duran varlıklar için hasılata dayalı amortisman hesaplaması kullanımını önemli ölçüde sınırlandırmıştır. Değişiklikler, 1 Ocak 2016 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için ileriye dönük olarak uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Söz konusu değişikliğin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmayacaktır. TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve TMS 41 Tarımsal Faaliyetler: Taşıyıcı Bitkiler (Değişiklikler) TMS 16’da, “taşıyıcı bitkiler”in muhasebeleştirilmesine ilişkin bir değişiklik yapılmıştır. Yayınlanan değişiklikte üzüm asması, kauçuk ağacı ya da hurma ağacı gibi canlı varlık sınıfından olan taşıyıcı bitkilerin, olgunlaşma döneminden sonra bir dönemden fazla ürün verdiği ve işletmeler tarafından ürün verme ömrü süresince tutulduğu belirtilmektedir. Ancak taşıyıcı bitkiler, bir kere olgunlaştıktan sonra önemli biyolojik dönüşümden geçmedikleri için ve işlevleri imalat benzeri olduğu için, değişiklik taşıyıcı bitkilerin TMS 41 yerine TMS 16 kapsamında muhasebeleştirilmesi gerektiğini ortaya koymakta ve “maliyet modeli” ya da “yeniden değerleme modeli” ile değerlenmesine izin vermektedir. Taşıyıcı bitkilerdeki ürün ise TMS 41’deki satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değer modeli ile muhasebeleştirilecektir. Değişiklikler, 1 Ocak 2016 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için ileriye dönük olarak uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Değişiklik Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır. TFRS 10 ve TMS 28: Yatırımcı İşletmenin İştirak veya İş Ortaklığına Yaptığı Varlık Satışları veya Katkıları - Değişiklikler Şubat 2015’de, TFRS 10 ve TMS 28’deki bir iştirak veya iş ortaklığına verilen bir bağlı ortaklığın kontrol kaybını ele almadaki gereklilikler arasındaki tutarsızlığı gidermek için TFRS 10 ve TMS 28’de değişiklik yapmıştır. Bu değişiklik ile bir yatırımcı ile iştirak veya iş ortaklığı arasında, TFRS 3’te tanımlandığı şekli ile bir işletme teşkil eden varlıkların satışı veya katkısından kaynaklanan kazanç veya kayıpların tamamının yatırımcı tarafından muhasebeleştirilmesi gerektiği açıklığa kavuşturulmuştur. Eski bağlı ortaklıkta tutulan yatırımın gerçeğe uygun değerden yeniden ölçülmesinden kaynaklanan kazanç veya kayıplar, sadece ilişiksiz yatırımcıların o eski bağlı ortaklıktaki payları ölçüsünde muhasebeleştirilmelidir. İşletmelerin bu değişikliği, 1 Ocak 2016 veya sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemleri için ileriye dönük olarak uygulamaları gerekmektedir. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Değişiklikler Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır. TFRS 10, TFRS 12 ve TMS 28: Yatırım İşletmeleri: Konsolidasyon istisnasının uygulanması (TFRS 10 ve TMS 28’de Değişiklik) Şubat 2015’de, TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar standardındaki yatırım işletmeleri istisnasının uygulanması sırasında ortaya çıkan konuları ele almak için TFRS 10, TFRS 12 ve TMS 28’de değişiklikler yapmıştır: Değişiklikler 1 Ocak 2016 veya sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerlidir. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Değişiklikler Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır. TMS 1: Açıklama İnisiyatifi (TMS 1’de Değişiklik) Şubat 2015’de, TMS 1’de değişiklik yapmıştır. Bu değişiklikler; Önemlilik, Ayrıştırma ve alt toplamlar, Dipnot yapısı, Muhasebe politikaları açıklamaları, Özkaynakta muhasebeleştirilen yatırımlardan kaynaklanan diğer kapsamlı gelir kalemlerinin sunumu alanlarında dar odaklı iyileştirmeler içermektedir. Bu değişiklikler 1 Ocak 2016 veya sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerlidir. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Değişikliklerin Grup’un konsolide finansal tablo dipnotları üzerinde önemli bir etkisi olması beklenmemektedir. TFRS Yıllık İyileştirmeler, 2012-2014 Dönemi KGK, Şubat 2015’de “TFRS Yıllık İyileştirmeler”, 2012-2014 Dönemi’ni yayınlamıştır. Doküman, değişikliklerin sonucu olarak değişikliğe uğrayan standartlar ve ilgili Gerekçeler hariç, dört standarda beş değişiklik getirmektedir. Etkilenen standartlar ve değişikliklerin konuları aşağıdaki gibidir: • TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler – elden çıkarma yöntemlerindeki değişikliklerin (satış veya ortaklara dağıtım yoluyla) yeni bir plan olarak değil, eski planın devamı olarak kabul edileceğine açıklık getirilmiştir • TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar – bir finansal varlığın devredilmesinde hizmet sözleşmelerinin değerlendirilmesine ve netleştirmeye ilişkin TFRS 7 açıklamalarının ara dönem özet finansal tablolar için zorunlu olmadığına ilişkin açıklık getirilmiştir 118 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) • • TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar – yüksek kaliteli kurumsal senetlerin pazar derinliğinin, borcun bulunduğu ülkede değil borcun taşındığı para biriminde değerlendirileceğine açıklık getirilmiştir TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama – gerekli ara dönem açıklamalarının ya ara dönem finansal tablolarda ya da ara dönem finansal tablolardan gönderme yapılarak sunulabileceğine açıklık getirilmiştir. Bu değişiklikler 1 Ocak 2016 ve sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerli olup, erken uygulamaya izin verilmektedir. Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar Aşağıda listelenen yeni standartlar, yorumlar ve mevcut UFRS standartlarındaki değişiklikler UMSK tarafından yayınlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiştir. Fakat bu yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler henüz KGK tarafından TFRS’ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır ve bu sebeple TFRS’nin bir parçasını oluşturmazlar. Grup konsolide finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu standart ve yorumlar TFRS’de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır. Yıllık İyileştirmeler - 2010–2012 Dönemi UFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Karar Gerekçeleri’nde açıklandığı üzere, üzerlerinde faiz oranı belirtilmeyen kısa vadeli ticari alacak ve borçlar, iskonto etkisinin önemsiz olduğu durumlarda, fatura tutarından gösterilebilecektir. Değişiklikler derhal uygulanacaktır. Yıllık İyileştirmeler - 2011–2013 Dönemi UFRS 15 - Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat UMSK Mayıs 2014’de UFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat standardını yayınlamıştır. Standarttaki yeni beş aşamalı model, hasılatın muhasebeleştirme ve ölçüm ile ilgili gereklilikleri açıklamaktadır. Standart, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan hasılata uygulanacak olup bir işletmenin olağan faaliyetleri ile ilgili olmayan bazı finansal olmayan varlıkların (örneğin maddi duran varlık çıkışları) satışının muhasebeleştirilip ölçülmesi için model oluşturmaktadır. UFRS 15’in uygulama tarihi aslında 1 Ocak 2017’ydi, ancak Eylül 2015 de UMSK geçerlilik tarihini 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacak şekilde ertelemiştir. Erken uygulamaya izin verilmektedir. UFRS 15’e geçiş için iki alternatif uygulama sunulmuştur; tam geriye dönük uygulama veya modifiye edilmiş geriye dönük uygulama. Modifiye edilmiş geriye dönük uygulama tercih edildiğinde önceki dönemler yeniden düzenlenmeyecek ancak mali tablo dipnotlarında karşılaştırmalı rakamsal bilgi verilecektir. Söz konusu değişikliğin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. UFRS 9 Finansal Araçlar – Nihai Standart (2014) UMSK, Temmuz 2014’te UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme standardının yerine geçecek olan ve sınıflandırma ve ölçme, değer düşüklüğü ve finansal riskten korunma muhasebesi aşamalarından oluşan projesi UFRS 9 Finansal Araçlar’ı nihai olarak yayınlamıştır. UFRS 9 finansal varlıkların içinde yönetildikleri iş modelini ve nakit akım özelliklerini yansıtan akılcı, tek bir sınıflama ve ölçüm yaklaşımına dayanmaktadır. Bunun üzerine, kredi kayıplarının daha zamanında muhasebeleştirilebilmesini sağlayacak ileriye yönelik bir beklenen kredi kaybı modeli ile değer düşüklüğü muhasebesine tabi olan tüm finansal araçlara uygulanabilen tek bir model kurulmuştur. Buna ek olarak, UFRS 9, banka ve diğer işletmelerin, finansal borçlarını gerçeğe uygun değeri ile ölçme opsiyonun seçtikleri durumlarda, kendi kredi değerliliklerindeki düşüşe bağlı olarak finansal borcun gerçeğe uygun değerindeki azalmadan dolayı kar veya zarar tablosunda gelir kaydetmeleri sonucunu doğuran “kendi kredi riski” denilen sorunu ele almaktadır. Standart ayrıca, risk yönetimi ekonomisini muhasebe uygulamaları ile daha iyi ilişkilendirebilmek için geliştirilmiş bir finansal riskten korunma modeli içermektedir. UFRS 9, 1 Ocak 2018 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir; ancak, erken uygulamaya izin verilmektedir. Ayrıca, finansal araçların muhasebesi değiştirilmeden ‘kendi kredi riski ’ ile ilgili değişikliklerinin tek başına erken uygulanmasına izin verilmektedir. Grup, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. UFRS 16 Kiralama İşlemleri UMSK Ocak 2016’da UFRS 16 “Kiralama İşlemleri” standardını yayınlanmıştır. Yeni standart, faaliyet kiralaması ve finansal kiralama ayrımını ortadan kaldırarak kiracı durumundaki şirketler için birçok kiralamanın tek bir model altında bilançoya alınmasını gerektirmektedir. Kiralayan durumundaki şirketler için muhasebeleştirme büyük ölçüde değişmemiş olup faaliyet kiralaması ile finansal kiralama arasındaki fark devam etmektedir. UFRS 16, UMS 17 ve UMS 17 ile ilgili Yorumların yerine geçecek olup 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir. UFRS 15 “Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat” standardı da uygulandığı sürece UFRS 16 için erken uygulamaya izin verilmektedir. Grup, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. UMS 12 Gelir Vergileri: Gerçekleşmemiş Zararlar için Ertelenmiş Vergi Varlıklarının Muhasebeleştirilmesi (Değişiklikler) UMSK Ocak 2016’da, UMS 12 Gelir Vergileri standardında değişikliklerini yayınlamıştır. Yapılan değişiklikler gerçeğe uygun değeri ile ölçülen borçlanma araçlarına ilişkin ertelenmiş vergi muhasebeleştirilmesi konusunda açıklık getirmektedir. Değişiklikler; gerçekleşmemiş zararlar için ertelenmiş vergi varlıklarının muhasebeleştirilmesi hükümleri konusunda, uygulamadaki mevcut farklılıkları gidermeyi amaçlamaktadır. Değişiklikler, 1 Ocak 2017 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Ancak, değişikliklerin ilk kez uygulandığı dönem, karşılaştırmalı sunulan ilk dönemin açılış özkaynaklarındaki etki, açılış geçmiş yıllar karları/zararları ve diğer özkaynak kalemleri arasında ayrıştırılmadan, açılış geçmiş yıllar karları/zararlarında (ya da uygun olması durumunda bir diğer özkaynak kaleminde) muhasebeleştirilebilecektir. Grup bu muafiyeti uygulaması durumunda, finansal tablo dipnotlarında açıklama yapacaktır. Değişiklik Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 119 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) UMS 7 Nakit Akış Tabloları (Değişiklikler) UMSK Ocak 2016’da, UMS 7 Nakit Akış Tabloları standardında değişikliklerini yayınlamıştır. Değişiklikler, şirketin finansman faaliyetleri konusunda finansal tablo kullanıcılarına sağlanan bilgilerin iyileştirilmesi için UMS 7’ye açıklık getirilmesini amaçlamaktadır. Dipnot açıklamalarındaki iyileştirmeler, şirketlerin finansal borçlarındaki değişiklikler için bilgi sağlamasını gerektirmektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2017 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Grup’un bu değişiklikleri ilk kez uygulamasında, önceki dönemlere ilişkin karşılaştırmalı bilgi sunulmasına gerek yoktur. Grup, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. r) Gerçeğe Uygun Değerlerin Belirlenmesi Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır. Grup’un bazı finansal ve finansal olmayan varlık ve yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesi hem muhasebe politikası hem de dipnot sunumları açısından gereklidir. Gerçeğe uygun değerlerin hem değerlendirilmesi hem de dipnotlarda sunum amaçlı belirlenmesi aşağıdaki yöntemlerle yapılmaktadır. Gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesinde kullanılan varsayımlar ilgili varlık veya yükümlülükler ile ilgili dipnotlarda gerektiğinde sunulmuştur. i) Maddi duran varlıklar İşletme birleşmeleri sonucu ortaya çıkan maddi duran varlıkların ilk kayda alımdaki gerçeğe uygun değerleri piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde bir varlığın satışında elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek bedeldir. Tesis, ekipman ve demirbaşların gerçeğe uygun değerleri benzer kalemlerin kote edilmiş piyasa fiyatına ve yenileme maliyetine göre belirlenir. Amortismana tabi tutulan yenileme maliyeti fiziksel yıpranmanın yanı sıra işlevsel ve ekonomik eskime için düzeltmeleri de yansıtır. ii) Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıkların gerçeğe uygun değeri söz konusu varlıkların kullanımından ve nihai satışından elde edilmesi beklenen iskonto edilmiş nakit akışlarına göre belirlenir. Müşteri ilişkileri ve şirket birleşmesinden edinilen DHMİ lisansının gerçeğe uygun değerleri yenileme maliyeti, piyasa ve gelir yaklaşım yöntemlerine göre belirlenmiştir. Bir maddi olmayan duran varlık olarak havalimanı işletim hakkı başlangıçta, verilen inşaat hizmeti için alınan ya da alınacak olan tutarın gerçeğe uygun değeri olan, varlığı elde etmek için elden çıkarılan tutarın gerçeğe uygun değeri olarak tahmin edilen maliyetten muhasebeleştirilir. Verilen inşaat hizmeti için alınan ya da alınacak olan tutarın gerçeğe uygun değeri oluşan fiili maliyete diğer benzer inşaat işleriyle uyumlu bir kar marjını yansıtmak için eklenen bir brüt kar oranını da içerir. TAV İzmir, TAV Esenboğa, TAV Gazipaşa, TAV Makedonya, TAV Ege için söz konusu brüt kar oranları %0, TAV Tiflis için %15, TAV Tunus için %5’dir. iii) Ticari ve diğer alacaklar Ticari ve diğer alacakların gerçeğe uygun değeri, raporlama dönemi sonunda geçerli olan piyasa faiz oranları ile indirgenen gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeri olarak tahmin edilir. Belirli bir faiz oranı olmayan kısa vadeli alacaklar indirgenme etkisinin önemsiz olması durumunda orjinal fatura tutarından değerlenirler. Bu gerçeğe uygun değerler sadece açıklama amacıyla ya da bir işletme birleşmesiyle edinimlerde belirlenir. iv) Türevler Sözleşmedeki vadeli işlem fiyatı ile cari vadeli işlem fiyatı arasındaki fark sözleşmenin kalan vadesine göre riskten arındırılmış faiz oranı (devlet tahvillerine temel alınan) veya opsiyon fiyatlama modeli ile indirgenir. Vadeli faiz oranı takaslarının gerçeğe uygun değeri aracı kotasyonlarına dayanır. Bu kotasyonlar her sözleşmenin şartlarına ve vadelerine göre değerleme tarihinde benzer bir araçtaki piyasa faiz oranları kullanılarak gelecekteki tahmini nakit akışlar iskonto edilerek gerçeğe uygun olup olmadığı test edilir. Gerçeğe uygun değer, finansal aracın kredi riskini gösterir ve gerekli durumda Grup şirketi ile karşı tarafın kredi riskininin hesaba alınması düzeltmelerini içerir. v) Türev olmayan finansal yükümlülükler Dipnotlarda sunum amacıyla hazırlanan gerçeğe uygun değer bilgisi, gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının raporlama tarihindeki piyasa faiz oranları ile indirgenmesi ile hesaplanmaktadır. Finansal kiralama işlemleri için piyasa faizi benzer kira anlaşmalarına göre belirlenir. İşletme, bir borcun gerçeğe uygun değerini ölçerken kendi kredi riskinin etkisi ile yükümlülüğün yerine getirilme veya getirilmeme olasılığını etkileyebilecek diğer faktörlerin etkisini dikkate alır. s) Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur. Gelir vergisi ve ertelenmiş vergi, işletme birleşmeleri veya doğrudan özkaynaklar veya diğer kapsamlı gelir içinde kaydedilenler dışında kar veya zararda muhasebeleştirilir. i) Dönem vergisi Cari dönem vergi yükümlülüğü ya da varlığı, dönem karı veya zararının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Grup’un cari vergi yükümlülüğü raporlama tarihi itibariyle geçerli olan vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülükleri ile ilgili düzeltme kayıtlarını da içerir. 120 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) ii) Ertelenmiş vergi Ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici fark üzerinden geçerli olan vergi oranları dikkate alınarak hesaplanır Aşağıdaki durumlarda meydana gelen geçici farklar için ertelenmiş vergi muhasebeleştirilmez: • bir işletme birleşmesi olmayan ve ne muhasebe karını ne de vergiye tabi kar veya zararı etkilemeyen bir işlem sonucu oluşan varlık veya yükümlülüklerin ilk kayıtlara alınmasında ortaya çıkan geçici farklar; • öngörülebilir bir gelecekteki süre içinde tersine dönmesi muhtemel olmayan ve Grup’un geri çevrim zararını kontrol edebildiği bağlı ortaklık ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarıyla ilgili geçici farklar; ve • şerefiyenin ilk muhasebeleştirilmesi sırasında oluşan vergilendirilebilir geçici farklar. Grup, ertelenmiş vergi borçlarını ve ertelenmiş vergi varlıklarını, varlıklarının defter değerlerini ne şekilde geri kazanacağı ve borçlarını defter değerleri ile ne şekilde ödeyeceği ile ilgili raporlama dönemi sonundaki beklentilerinin vergisel sonuçlarıyla tutarlı bir şekilde hesaplar. Ertelenmiş vergi, raporlama dönem sonu itibariyle geçici farkların geri çevrildiği zamandaki yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi oranı ile ölçülür. Henüz kullanılmamış geçmiş yıl mali zararları, vergi avantajları ve indirilebilir geçici farklar için ilerideki dönemde bunların mahsup edilmesine yeterli olacak tutarda vergilendirilebilir gelir elde edileceğinin muhtemel olması halinde ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilir. Ertelenmiş vergi varlıkları her raporlama döneminde gözden geçirilir ve ilgili vergi avantajının kullanımının muhtemel olmadığı kısımlar için ertelenmiş vergi varlıkları azaltılır. Ödenecek cari vergi tutarları, peşin ödenen vergi tutarlarıyla, kurumlar vergisi ile ilişkili olduğundan netleştirilmektedir. Ertelenmiş vergi alacağı ve yükümlülüğü de her bir şirket için netleştirilmektedir. Türkiye’deki vergi düzenlemeleri bir ana şirket ile bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi vermesine izin vermemektedir. Dolayısıyla, ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtıldığı üzere vergi karşılıkları ayrı ayrı şirket bazında hesaplanmıştır. iii) Vergi riski Dönem vergi gideri ile ertelenmiş vergi gideri tutarları belirlenirken, Grup belirsiz vergi pozisyonlarını ve ödenmesi gerekecek ek vergi ve faizler olup olmadığını dikkate almaktadır. Grup, vergi kanunu ve geçmiş tecrübelerine dayanarak yaptığı değerlendirmede vergi incelemesinden geçmemiş dönemler için vergi karşılıklarının yeterli olduğuna inanmaktadır. Bu değerlendirme gelecek ile ilgili birçok mesleki kanaat içeren tahmin ve varsayımlara dayanmaktadır. Grup’un vergi yükümlülüğünün yeterliliği ile ilgili değerlendirmesini değiştirecek yeni bilgiler ortaya çıkması durumunda vergi yükümlülüğündeki bu değişim, bu durumun belirlendiği döneme ait vergi giderini etkileyecektir. 2.5 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları Konsolide finansal tabloların TMS’ye uygun olarak hazırlanması, yönetimin, politikaların uygulanması ve raporlanan varlık, yükümlülük, gelir ve gider tutarlarını etkileyen kararlar, tahminler ve varsayımlar yapmasını gerektirmektedir. Gerçekleşen sonuçlar bu tahminlerden farklılık gösterebilir. Tahminler ve tahminlerin temelini teşkil eden varsayımlar sürekli olarak gözden geçirilmektedir. Muhasebe tahminlerindeki güncellemeler, güncellemenin yapıldığı dönemde ve bu güncellemelerden etkilenen müteakip dönemlerde kayıtlara alınır. Konsolide finansal tablolarda kayıtlara alınan tutarlar üzerinde en çok etkisi olan muhasebe politikalarına uygulanan önemli kararlara ilişkin bilgiler aşağıda belirtilen dipnotlarda açıklanmıştır: Not 2.4 (e) – TFRS Yorum 12 “Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları” kapsamında yapılan inşaat maliyetlerine kar marjı uygulanması Konsolide finansal tablolarda kayıtlara alınan tutarlar üzerinde önemli etkisi olan tahminlere ilişkin bilgiler aşağıda belirtilen dipnotlarda açıklanmıştır: Not 17 ve 18 – Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların ekonomik ömürleri Not 20 – İndirgenmiş nakit akımı projeksiyonlarında kullanılan önemli varsayımlar Not 28 – Kıdem tazminatı karşılığı hesaplanması Not 40 – Vergi zararlarının ve yatırım indirimlerinin kullanımı Not 44 ve 45 – Finansal araçların değerlemesi TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 121 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 3. İŞLETME BİRLEŞMELERİ Bağlı ortaklık satın alınması : TAV Havacılık’ın %100 hissesinin satın alınması: 30 Kasım 2015’de TAV İşletme TAV Havacılık’ın %100 hissesini 0 Avro karşılığında satın almıştır. Bu işlemden sonra TAV Havacılık tam konsolidasyona tabi tutulmuştur. TAV Havaclık ile ilgili alım sırasında kayda alınan tutarlar bağımsız bir değerleme şirketi tarafından yapılan değerleme işlemleri sonucu belirlenmiştir. Bu tutarlara göre alım sırasında 739 TL negatif şerefiye oluşmaktadır ve bu tutar konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda diğer faaliyet giderleri hesabında muhasebeleştirilmiştir. Tanımlanabilir satın alınan varlıklar ve üstlenilen yükümlülükler Alım sırasında kayda alınan tutarlar Maddi duran varlıklar 26.296 Maddi olmayan duran varlıklar 17 Diğer uzun vadeli varlıklar 56 Ticari alacaklar 955 İlişkili taraflardan ticari alacaklar 473 Nakit ve nakit benzerleri 334 Diğer varlıklar 1.638 Finansal borçlar (18.554) Ticari borçlar (888) İlişkili Taraflara Ticari Borçlar (9.212) Diğer borçlar (190) Karşılıklar (186) Toplam tanımlanabilir net varlıklar 739 Negatif şerefiye (739) Transfer edilen bedel - Alımdan kaynaklanan net nakit girişi 334 4. DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR a) Bağlı ortaklıklar - Kontrol gücü olmayan paylar: Grup’un grup içi eliminasyonlar öncesi önemli kontrol gücü olmayan paylara sahip bağlı ortaklıklarının bilgileri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. 31 Aralık 2015 Kontrol gücü olmayan pay yüzdesi TAV Tunus TAV Tiflis BTA %33,00 %20,00 %33,33 84.670 Duran varlıklar 1.457.295 157.333 Dönen varlıklar 61.010 86.332 81.896 Uzun vadeli yükümlülükler 34.874 - 47.562 Diğer önemsiz bağlı ortaklıklar Toplam Kısa vadeli yükümlülükler 1.665.577 12.749 90.320 Net varlıklar (182.146) 230.916 28.684 (60.108) 46.183 9.560 (4.310) (8.675) 27.322 - - - 27.322 (32.786) 46.183 9.560 (4.310) 18.647 Diğer önemsiz bağlı ortaklıklar Toplam 6.083 (28.180) Kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim 2015 Gelirler TAV Tiflis BTA 73.034 143.101 429.890 (Zarar) / kar (169.645) 70.106 23.099 Toplam kapsamlı gelir (158.817) 43.967 21.330 (55.983) 14.021 7.699 Kontrol gücü olmayan paylara dağıtılan (zarar) / kar 122 TAV Tunus TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Şirketin sermayesine %76 oranında sahip olduğu TAV Tiflis şirketinde, Aeroser International Holding Ltd.’nin sahip olduğu ve şirket sermayesinin %4’ünü temsil eden hisseler 5.200 ABD Doları (12.709 TL) karşılığında satın alınmıştır. Hisse devri sonrasında TAV Havalimanları Holding’in TAV Tiflis şirketindeki ortaklık oranı %76’dan %80’e yükselmiş olup, %24 paya sahip olan Aeroser International Holding’in payı ise %20’ye gerilemiştir. Bu işlem özkaynak işlemi olarak konsolide finansal tablolarda paylara ilişkin primler altında muhasebeleştirilmiştir. 2015 yılı itibariyle HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm ve HAVAŞ Almanya’nın sermayelerinin %33,33’ünü temsil eden hisseleri 55 Euro (176 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm ve HAVAŞ Almanya’daki payı %100’e çıkmıştır. 31 Aralık 2014 TAV Tunus TAV Tiflis BTA %33,00 %24,00 %33,33 Duran varlıklar 1.352.757 155.962 72.275 Dönen varlıklar 78.052 16.267 68.963 1.066.295 - 43.845 Kontrol gücü olmayan pay yüzdesi Uzun vadeli yükümlülükler Diğer önemsiz bağlı ortaklıklar Toplam Kısa vadeli yükümlülükler 377.802 8.335 76.359 Net varlıklar (13.288) 163.894 21.034 (4.385) 39.335 7.011 6.494 48.455 Diğer önemsiz bağlı ortaklıklar Toplam 2.836 (13.614) Kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri 2014 Gelirler (Zarar) / kar Toplam kapsamlı gelir Kontrol gücü olmayan paylara dağıtılan (zarar) / kar TAV Tunus TAV Tiflis BTA 147.737 97.953 344.981 (95.516) 43.197 14.109 (153.307) 52.830 15.003 (31.520) 10.367 4.703 2015 yılında Şirket kontrol gücü olmayan pay sahiplerine 10.560 TL tutarında temettü dağıtmıştır (2014: 11.605 TL). b) Müşterek anlaşmalar ve iştiraklerdeki paylar: 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen iş ortaklıkları ve iştiraklerdeki yatırımlarının finansal durum tablosundaki kayıtlı değerleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 TGS 184.580 161.682 ATÜ 104.146 93.552 ZAIC-A 20.918 6.884 Tibah Development 11.665 23.771 BTA Denizyolları 4.538 4.211 Tibah Operation 2.949 2.271 Diğer 6.921 1.217 335.717 293.588 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde kapsamlı gelir tablosundaki Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarının karlarındaki / (zararlarındaki) Grup’un payları aşağıdaki gibidir: 2015 2014 ATÜ 54.002 58.637 TGS 31.977 24.647 BTA Denizyolları 2.659 1.735 Tibah Operation 2.653 2.031 ZAIC-A Tibah Development Diğer TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 82 (746) (25.523) 14.992 (3.168) (672) 62.682 100.624 123 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Grup’un iş ortaklıklarında sahip olduğu önemli paylar aşağıdaki gibidir: TGS %50 pay ile %50 oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan TGS, Türkiye’de kurulmuştur. TGS’nin finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan TGS’deki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Duran varlıklar 379.812 328.782 Dönen varlıklar (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 70.711 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 20.583 TL)) 159.106 114.930 45.303 52.741 Uzun vadeli yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 88.217 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 55.709 TL)) 124.454 67.607 Net varlıklar 369.161 323.364 Grup’un net varlıklardaki payı 184.580 161.682 Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 184.580 161.682 2015 2014 Gelirler 782.245 627.606 35.802 23.931 Amortisman ve itfa payı giderleri Faiz gideri 7.758 2.259 Vergi gideri 20.171 17.242 63.951 49.293 Dönem net karı Diğer kapsamlı gelir (37.822) 8.384 Toplam kapsamlı gelir 26.129 57.677 Grup’un dönem net karındaki payı 31.977 24.647 Grup tarafından alınan nakit temmettü 17.523 12.471 ATÜ %49,98 pay ile eşit oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan ATÜ, Türkiye’de kurulmuştur. ATÜ’nün finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan ATÜ’deki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Duran varlıklar 229.610 163.168 Dönen varlıklar (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 24.617 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 59.734 TL)) 337.607 247.812 90.886 39.444 Uzun vadeli yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 207.647 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 128.985 TL)) 267.964 184.361 Net varlıklar 208.367 187.175 Grup’un net varlıklardaki payı 104.146 93.552 Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 104.146 93.552 Gelirler Amortisman ve itfa payı giderleri Faiz gideri Vergi gideri Dönem net karı Diğer kapsamlı gelir 2014 1.609.691 15.250 11.611 (66) 2.100 38.863 31.092 108.042 117.318 1.911 (3.247) 109.953 114.071 Grup’un dönem net karındaki payı 54.002 58.637 Grup tarafından alınan nakit temettü 48.119 49.828 Toplam kapsamlı gelir 124 2015 1.966.795 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) ZAIC-A %15 pay ile %15 oy verme hakkına sahip olunan bir iştirak olan ZAIC-A, İngiltere’de kurulmuştur. ZAIC-A’nın MZLZ ve MZLZ Operations iştiraklerini içeren konsolide finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan ZAIC-A’nın payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır: Duran varlıklar Dönen varlıklar (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 5.732 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 67.906 TL)) Uzun vadeli yükümlülükler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 330.931 - 5.732 67.906 69.186 2 Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları bulunmamaktadır. (31 Aralık 2014: Yoktur.)) 128.029 22.013 Net varlıklar 139.448 45.891 Grup’un net varlıklardaki payı 20.918 6.884 Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 20.918 6.884 2015 2014 Gelirler 209.283 112.114 Giderler (208.738) (117.089) 545 (4.975) Dönem net karı / (zararı) Diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı gelir Grup’un dönem net karındaki / (zararındaki) payı - - 545 (4.975) 82 (746) Tibah Development %33,33 pay ile %33,33 oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan Tibah Development, Suudi Arabistan’da kurulmuştur. Tibah Development’in finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan Tibah Development’deki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır: Duran varlıklar Dönen varlıklar (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 29 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 14 TL)) Uzun vadeli yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 124.953 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 94.197 TL)) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 3.228.311 2.548.121 190.697 96.809 3.001.558 1.384.086 382.453 1.189.532 Net varlıklar 34.997 71.312 Grup’un net varlıklardaki payı 11.665 23.771 Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 11.665 23.771 2015 2014 Gelirler 527.427 1.297.295 Amortisman ve itfa payı giderleri 104.915 2.707 Faiz gideri Vergi gideri Dönem net (zararı) / karı Diğer kapsamlı gelir 74.628 171 205 4.661 (76.569) 44.977 33.502 (8.858) Toplam kapsamlı gelir (43.067) 36.119 Grup’un dönem net (zararındaki) / karındaki payı (25.523) 14.992 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 125 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) BTA Denizyolları BTA’nın %50,00 pay ile %50,00 oy verme hakkına sahip olduğu bir iş ortaklığı olan BTA Denizyolları, Türkiye’de kurulmuştur. BTA Denizyolları’nın finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan BTA Denizyolları’ndaki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 15.078 16.226 Dönen varlıklar (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 3.009 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 2.352 TL)) 5.694 4.463 Uzun vadeli yükümlülükler 5.688 7.153 Duran varlıklar Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 2.021 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 1.495 TL)) 6.006 5.111 Net varlıklar 9.078 8.425 Grup’un net varlıklardaki payı 4.538 4.211 Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 4.538 4.211 Gelirler Amortisman ve itfa payı giderleri Faiz gideri 2015 2014 66.913 58.674 3.393 3.081 30 134 Vergi gideri 1.346 886 Dönem net karı 5.319 3.471 Diğer kapsamlı gelir (794) 44 Toplam kapsamlı gelir 4.525 3.515 Grup’un dönem net karındaki payı 2.659 1.735 Grup tarafından alınan nakit temettü 2.171 - Tibah Operation %51 pay ile %33,33 oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan Tibah Operation, Suudi Arabistan’da kurulmuştur. Tibah Operation’un finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan Tibah Operation’daki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır: Duran varlıklar Dönen varlıklar (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 2.587 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 10.705 TL)) Uzun vadeli yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 22.230 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2014: 12.256 TL)) 31 Aralık 2014 1.868 - 32.659 18.840 2.304 978 26.441 13.410 Net varlıklar 5.782 4.452 Grup’un net varlıklardaki payı 2.949 2.271 Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 2.949 2.271 Gelirler Faiz gideri Vergi gideri Dönem net karı Diğer kapsamlı gelir 126 31 Aralık 2015 2015 2014 147.823 73.235 74.662 305 794 653 5.201 3.982 477 531 Toplam kapsamlı gelir 5.678 4.513 Grup’un dönem net karındaki payı 2.653 2.031 Grup tarafından alınan nakit temettü 2.834 - TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Diğer Grup’un tek başına önemsiz olarak değerlendirilen bazı iş ortaklıklarında payları mevcuttur. Aşağıdaki tabloda özkaynak yöntemiyle değerlenen tüm tek başına önemsiz iş ortaklıklarının finansal bilgileri toplam olarak özetlenmiştir. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 6.921 1.217 2015 2014 Net dönem zararı (3.168) (672) Diğer kapsamlı gelir (1.265) 238 Toplam kapsamlı gelir (4.433) (434) İş ortaklıklarındaki payların kayıtlı değeri Grup’un payı: 5.BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA Faaliyet Bölümleri : Yönetim amaçlı olarak Grup ve iş ortaklıkları faaliyet konularına göre dört ayrı bölümde organize olmuştur. Bu faaliyet konuları Terminal Operasyonları, Yiyecek ve İçecek Operasyonları, Gümrüksüz Mağaza Operasyonları, Yer Hizmetleri ve Otobüs İşletmeciliği Operasyonları olarak ayrılmıştır. Bu bölümler Grup’un birincil bölüm bilgileri raporlamasının bazını oluşturmaktadır. Her birinin ana faaliyeti aşağıdaki gibidir: • Terminal Operasyonları: Terminal, Otopark ve Genel Havacılık Terminali İşletmeciliği hizmetlerinin verilmesi. Bu bölüme dahil edilen grup şirketleri, TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV İzmir, TAV Ege, TAV Milas Bodrum, TAV Tunus, TAV Tiflis, TAV Batum, Batumi Airport LLC, TAV Makedonya, TAV Gazipaşa, TAV Uluslararası Yatırım, Tibah Development, Tibah Operation, MZLZ, MZLZ Operation ve AMS. TAV Tiflis, TAV Batum, TAV Tunus, TAV Makedonya, TAV Gazipaşa ve MZLZ’nin yer hizmetleri operasyonu ve park-apron-taksi yolları operasyonu taşerona verilmediği için burada gösterilmiştir. • Yiyecek ve İçecek Operasyonları: Yolcular ve terminal personeli için tüm yiyecek ve içecek faaliyetlerinin sürdürülmesi. Bu hizmetleri BTA, BTA Gürcistan, BTA Tunus, BTA Makedonya, Cakes & Bakes, BTA Tedarik, BTA Danışmanlık, BTA Letonya, BTA Denizyolları, BTU Lokum, BTU Gıda ve BTA Medine vermektedir. • Gümrüksüz Mağaza Operasyonları: Uluslararası geliş ve gidiş yolcularına gümrüksüz mağaza ürünlerinin satışı. Grup, gümrüksüz mağaza hizmetlerini ATÜ, ATÜ Gürcistan, ATÜ Tunus, ATÜ Makedonya, ATÜ Letonya, Tunus Duty Free, ATÜ Medine, ATÜ Mağazacılık ve ATÜ Uluslararası Mağazacılık aracılığıyla vermektedir. • Yer Hizmetleri ve Otobüs İşletmeciliği Operasyonları: SHY 22 uyarınca iç ve dış hat uçuşlarına trafik, ramp, uçuş operasyon, kargo ve diğer tüm yer hizmetlerinin verilmesi. Grup, yer hizmetlerini HAVAŞ, HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm, HAVAŞ Almanya, TAV Gözen, TGS ve SAUDI HAVAŞ aracılığıyla vermektedir. HYT İzmir, HYT Muğla ve HYT Samsun otobüs işletmeciliği yapmaktadır. Ayrıca, HAVAŞ otobüs işletmeciliği yapmaktadır. • Diğer Operasyonlar: Özel salon hizmetleri, bilgi-işlem, eğitim, uçak kiralama ve güvenlik hizmetlerinin verilmesi Bu bölüme dahil edilen grup şirketleri TAV Holding, TAV Letonya, TAV İşletme, TAV İşletme Gürcistan, TAV İşletme Tunus, TAV İşletme Tunus Plus, TAV İşletme Makedonya, TAV İşletme Germany, TAV İşletme Letonya, TAV Havacılık, TAV Bilişim, TAV IT Saudi, TAV Güvenlik, TAV Akademi, TAV Aviation Minds ve Aviator Hollanda ZAIC-A’dır. Raporlanan bölümlere ait sonuçlar hazırlanırken müşterek yönetime tabi ortaklıklar oransal konsolidasyon yöntemine göre konsolidasyona dahil edilmiştir. Raporlanan herbir bölüme ait sonuçlarla ilgili bilgiler aşağıda sunulmuştur. Performans, Grup yönetimi tarafından incelenen iç yönetim raporlarında da olduğu gibi bölüm faaliyet karı baz alınarak ölçülür. Grup yönetimi böyle bir bilginin bu sektörlerde faaliyet gösteren diğer kuruluşlara göre belli bölümlerin sonuçlarının değerlendirilmesinde en geçerli bilgi olduğuna inandığı için, bölüm faaliyet karı performansı ölçmek için kullanılmaktadır. Bölümler arası fiyatlandırma piyasa koşullarına uygun olarak belirlenmektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 127 128 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU (246.269) 1.018.684 2.388.990 Amortisman ve itfa payı giderleri Raporlanabilir bölüm faaliyet karı Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları Bölüm yükümlülükleri Finansal yatırımlar Bölüm varlıkları (297.158) Faiz giderleri 7.589.866 - 9.653.873 31 Aralık 2015 2014 833.545 755.083 (179.761) (234.534) 24.427 457.436 1.945.724 4.942.541 - 7.038.800 31 Aralık 2014 Terminal Operasyonları 26.426 542.232 1.914.097 2015 Terminal Operasyonları Faiz gelirleri Bölümler arası gelirler Bölüm dışı gelirler Faaliyet bölümleri 40.621 19.181 (11.225) (1.899) 124.768 - 166.961 31 Aralık 2015 961 58.735 305.682 2014 102.214 - 137.464 31 Aralık 2014 Yiyecek ve İçecek Operasyonları 24.693 28.918 (15.413) (2.312) 1.256 70.921 398.157 2015 Yiyecek ve İçecek Operasyonları 15.813 75.288 (5.803) (1.048) 1.461 173.516 - 203.080 31 Aralık 2015 - 804.545 2014 103.224 - 158.687 31 Aralık 2014 Gümrüksüz Mağaza Operasyonları 22.615 60.948 (7.806) 33 489 501 984.851 2015 Gümrüksüz Mağaza Operasyonları 58.984 111.284 (34.708) (13.610) 1.647 735 729.338 2014 378.320 - 587.963 31 Aralık 2015 287.693 - 468.598 31 Aralık 2014 Yer Hizmetleri ve Otobüs İşletmeciliği Operasyonları 39.135 134.045 (42.210) (19.630) 3.076 - 837.119 2015 Yer Hizmetleri ve Otobüs İşletmeciliği Operasyonları 31 Aralık Tarihinde Sona Eren Dönem (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1.008.443 - 1.216.539 31 Aralık 2015 2014 917.156 56 645.077 31 Aralık 2014 9.224 40.916 (6.116) (56.414) 48.079 68.000 111.390 Diğer Operasyonlar 9.536 131.641 (7.133) (56.214) 66.016 87.934 126.485 2015 Diğer Operasyonlar 9.274.913 - 11.828.416 31 Aralık 2015 2.484.969 1.374.236 (318.831) (375.281) 97.263 701.588 4.260.709 2015 2014 6.352.828 56 8.448.626 31 Aralık 2014 Toplam 958.187 1.001.752 (237.613) (307.505) 76.575 584.906 3.896.679 Toplam TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Raporlanabilir bölüm gelir, faaliyet karı, varlık ve yükümlülük ve önemli tutardaki diğer kalemlere ilişkin mutabakatlar: Gelirler Bölüm gelirleri Diğer gelirler Bölümler arası eliminasyonlar İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi Konsolide gelir Faaliyet karı Bölüm faaliyet karı 2015 2014 4.747.878 4.302.195 214.419 179.390 (701.588) (584.906) 4.260.709 3.896.679 (1.234.529) (1.248.629) 3.026.180 2.648.050 2015 2014 1.242.595 960.836 Diğer faaliyet karı 131.641 40.916 Bölümler arası eliminasyonlar (25.018) (13.197) 1.349.218 988.555 İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi Konsolide faaliyet karı Yatırım faaliyetlerinden gelirler Konsolide finansman gideri öncesi faaliyet karı (41.749) (24.812) 1.307.469 963.743 27.883 35.793 1.335.352 999.536 Finansal gelirler - 58.692 Finansal giderler (489.680) (285.317) 845.672 772.911 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 10.611.877 7.803.549 Konsolide vergi öncesi kar Varlıklar Bölüm varlıkları Diğer varlıklar 1.216.539 645.077 11.828.416 8.448.626 İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (1.322.045) (983.085) Toplam varlıklar 10.506.371 7.465.541 Yükümlülükler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Bölüm yükümlülükleri 8.266.470 5.435.672 Diğer yükümlülükler 1.008.443 917.156 9.274.913 6.352.828 İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi Toplam yükümlülükler Faiz gelirleri Bölüm faiz gelirleri Diğer faiz gelirleri Bölümler arası eliminasyonlar (1.353.342) (990.690) 7.921.571 5.362.138 2015 2014 31.247 28.496 66.016 48.079 (68.061) (44.107) 29.202 32.468 İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (1.516) (1.914) Toplam faiz gelirleri 27.686 30.554 Faiz giderleri 2015 2014 Bölüm faiz giderleri (319.067) (251.091) Diğer faiz giderleri (56.214) (56.414) Bölümler arası eliminasyonlar İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi Toplam faiz giderleri TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 67.033 45.181 (308.248) (262.324) 28.463 1.291 (279.785) (261.033) 129 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Coğrafi Bilgiler Grup ve iş ortaklıkları ağırlıklı olarak Türkiye, Gürcistan, Makedonya, Tunus ve Suudi Arabistan olmak üzere beş farklı ülkede operasyonlarını sürdürmektedir. Coğrafi bölümlere göre raporlamada bölüm gelirleri elde edildikleri coğrafi konumlarına göre, bölüm varlıkları ise varlıkların coğrafi konumlarına göre sunulmaktadır. Türkiye Gürcistan 2015 2014 2.732.983 2.341.163 145.420 100.407 Tunus 66.433 134.197 Makedonya 64.748 56.153 Diğer 16.596 16.130 3.026.180 2.648.050 Konsolide gelir 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Türkiye 5.750.420 3.157.971 Tunus 1.457.295 1.352.757 Makedonya 215.146 203.705 Gürcistan 160.628 180.361 Diğer 1.842 8.531 7.585.331 4.903.325 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2.635 2.160 Konsolide duran varlıklar 6. NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir: Nakit mevcudu Bankadaki nakit - Vadesiz mevduatlar 120.101 53.936 - Vadeli mevduatlar 534.306 103.089 Diğer hazır varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Faizsiz spot krediler (Not 9) Nakit akım tablosundaki nakit ve nakit benzerleri 15.556 3.242 672.598 162.427 - (6.542) 672.598 155.885 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’a ait vadeli mevduatların, vade tarihlerinin ve faiz oranlarının detayları aşağıdaki gibidir: Vade Faiz oranı % 31 Aralık2015 Avro Para birimi Ocak 2016 0,01 – 1,99 459.293 ABD Doları Ocak 2016 0,05 – 1,65 65.098 TL Ocak 2016 5,25 – 11,5 9.915 534.306 Para birimi Avro ABD Doları TL Vade Faiz oranı % 31 Aralık2014 Ocak 2015 0,05 – 2,30 59.411 Şubat 2015 0,15 – 2,80 35.199 Ocak 2015 7,50 – 9,75 8.479 103.089 Grup’un finansal varlıkları ve yükümlülükleri için kur, faiz oranı riskleri ve duyarlılık analizleri Not 44’te açıklanmıştır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle nakit ve nakit benzerleri bakiyeleri üzerinde herhangi bir blokaj veya kısıtlama bulunmamaktadır. 130 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 7. KULLANIMI KISITLI BANKA BAKİYELERİ 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri aşağıdaki gibidir: Proje, rezerv ve fon hesapları (*) Nakdi teminatlar (**) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.326.957 1.074.678 - 30.697 1.326.957 1.105.375 TAV Holding, TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Tunus, TAV Makedonya, TAV Ege ve TAV Milas Bodrum gibi bazı bağlı ortaklıklar (birlikte kredi alanlar) proje hesaplarını fonlamak amacıyla bankalarla yaptıkları anlaşmalara istinaden “Proje Hesabı”, “Rezerv Hesabı” ya da “Proje Hesaplarını fonlamak için Fon Hesapları” adı altında banka hesapları açmışlardır. Proje hesapları operasyonel giderler, kredi geri ödemeleri veya havaalanı yetkili idarelerine yapılması gereken kira ödemeleri, vergi ödemeleri gibi daha önceden belirlenen amaçlar için kullanılmalıdır. (**) Nakdi teminatlar HAVAŞ’ın kullandığı banka kredisine garanti olarak sağladığı vadeli mevduatları içermektedir. (*) Para birimi Faiz oranı % 31 Aralık2015 Avro 0,01 - 1,90 867.780 ABD Doları 0,25 - 1,80 430.790 7,50 - 11,35 28.182 TL Diğer 205 1.326.957 Para birimi Faiz oranı % 31 Aralık 2014 Avro 0,05 - 2,00 647.791 ABD Doları 0,25 - 2,25 420.307 7,50 - 10,30 37.163 TL Diğer 114 1.105.375 8. FİNANSAL YATIRIMLAR Uzun vadeli finansal yatırımlar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, uzun vadeli finansal yatırımlar aşağıdaki gibidir: 30 Kasım 2015 tarihinde TAV Havacılık’ın sermayesinin %100’ünü temsil eden payları TAV Yatırım Holding’den satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in TAV Havacılık’daki payı %100’e çıkmış, konsolide finansal tablolarda TAV Havacılık kontrol gücü olmayan pay ayrılmaksızın tam konsolidasyona tabi tutulmuş ve bu işlem konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda diğer faaliyet giderleri hesabında muhasebeleştirilmiştir (Not 3). Payı % 31 Aralık 2015 Payı % 31 Aralık 2014 - - 1,00 44 Aktif bir piyasası olmadığı için maliyetle değerlenecek finansal varlıklar TAV Havacılık A.Ş. (“TAV Havacılık”) - TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 44 131 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 9. FİNANSAL BORÇLANMALAR 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, Grup’un itfa edilmiş maliyetten duran finansal borçlanmalarının detayı aşağıdaki gibidir. Grup’un bu finansal borçlanmalardan maruz kaldığı faiz oranı, yabancı para ve likidite riskleri ile ilgili daha fazla bilgi için Not 44’e bakınız. Kısa vadeli borçlanmalar Kısa vadeli teminatsız banka kredileri Kısa vadeli teminatlı banka kredileri (*) Faizsiz spot krediler Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları Uzun vadeli teminatsız banka kredilerinin kısa vadeli kısımları Uzun vadeli teminatlı banka kredilerinin kısa vadeli kısımları (*) Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçların kısa vadeli kısımları (Not 21) Uzun vadeli borçlanmalar Uzun vadeli teminatsız banka kredileri Uzun vadeli teminatlı banka kredileri (*) Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar (Not 21) (*) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 280.965 1.166.412 1.447.377 1.447.377 55.217 36.092 91.309 6.542 97.851 27.790 459.382 8.838 496.010 55.598 419.983 4.154 479.735 539.231 2.132.410 49.985 2.721.626 693.954 2.622.273 6.976 3.323.203 31 Aralık 2015 4.606.190 58.823 4.665.013 31 Aralık 2014 3.889.659 11.130 3.900.789 Uzun vadeli yükümlülükler 536.495 707.278 368.440 458.654 208.667 144.875 150.058 94.437 2.737 2.671.641 Toplam 1.092.731 841.207 757.901 597.463 489.350 271.955 214.398 180.161 149.428 11.596 4.606.190 Teminatlı banka kredileri, çoğunlukla rehinler ile teminat altına alınmış proje finansman kredilerinden oluşmaktadır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, Grup’un toplam banka kredileri ve finansal kiralama işlemlerinden borçları aşağıdaki gibidir: Banka kredileri Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un banka kredileri aşağıdaki gibidir: Projeler TAV Tunus (*) TAV Holding TAV Ege TAV İstanbul TAV Milas Bodrum TAV Esenboğa HAVAŞ TAV Makedonya TAV Gazipaşa Diğer Kısa vadeli yükümlülükler 1.092.731 304.712 50.623 229.023 30.696 63.288 69.523 30.103 54.991 8.859 1.934.549 TAV Tunus, İmtiyaz Anlaşmasının şartları dahilinde İmtiyaz genelinde ekonomik dengeyi yeniden kurabilmek amacıyla Tunuslu yetkililer ve kredi verenler ile müzakere sürecine girmiştir. Bu süreç sırasında, 18 Mart 2015 ve 26 Haziran 2015 tarihlerinde Tunus büyük terör saldırılarına maruz kalmış ve bu durumun olumsuz etkileri turizm ve yolcu trafiğine yansımış, dolayısıyla TAV Tunus’un gelirleri olumsuz bir şekilde etkilenmiştir. 2015 yılında yolcu trafiği %58 azalmış, 2014 yılında 3,3 milyon olan yolcu sayısı 1,4 milyona düşmüştür ve 2016 yılında da eski seviyesine ulaşması beklenmemektir. Bu yeni olumsuz koşullar altında, TAV Tunus, Tunuslu yetkililer ve kredi verenler ile imtiyaz ve finansal anlaşmalarını yeniden yapılandırmak ve 2016 yılının ilk çeyreğinin sonuna kadar anlaşmaya varmak üzere müzakerelerine devam etmiştir. Müzakerelerde ileri aşamalara gelinmiş, taraflar 3 yıl boyunca imtiyaz bedeli ve kredi borcunun ödenmeyeceğini düzenleyecek bir İyiniyet Anlaşması üzerinde anlaşmak üzeredir. Bu anlaşmadaki amaç 3 yıllık dönem sona erip yolcu trafiğinde istikrar sağlandığında ve Şirket’in nakit akım projeksiyonları ile ilgili daha öngörülebilir veriler sağlandığında uzun vadeli bir yeniden yapılanma sağlamaktır. (*) Yeniden yapılandırma sürecinden dolayı TAV Tunus, 30 Haziran 2015 tarihi itibariyle borç yükümlülüklerini ihlal etmiş ve TAV Tunus’un uzun vadeli kredi yükümlülükleri, kısa vadeli yükümlülüklere sınıflanmıştır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle kısa vadeli yükümlülüklere sınıflanan tutar 956.569 TL’dir. Buna ek olarak 27.322 TL tutarındaki kontrol gücü olmayan paylar, kısa vadeli ilişkili olmayan taraflara diğer borçlar altında 97.879 TL tutarındaki gerçeğe uygun değeri ile muhasebeleştirilmiştir. TAV Tunus kredi verenlerden, teminat altına alınan haklarının korunması amacıyla Kredi Geri Çağırma bildirimi almış ve bu bildirim ile beraber kredi geri çağırma işlemini, yeniden yapılandırma hedefiyle sürdürülen müzakerelerin devam etmesine istinaden 29 Şubat 2016’ya erteleyen bir Niyet Mektubu TAV Tunus’a iletilmiştir. Bu erteleme tarihi ilk olarak 30 Eylül 2015 olarak belirlenmiş ve İyiniyet Anlaşması’nın imzalanma takviminin güncellenmesiyle birlikte bir çok kez uzatılmıştır. Anlaşmanın ertelenmesiyle tekrar bir erteleme söz konusu olabilir. Tunuslu yetkililer İyiniyet Anlaşması’nın imzalanma tarihinin ertelenmesi durumunda 29 Şubat 2016’ya kadar süresi olan Niyet Mektubu için bu anlaşmanın imzalanma takvimine göre ek süre verebilecektir. Ayrıca TAV Tunus, vadeli faiz oranı takası yapılan bankalardan erken fesih bildirimi almıştır. Bu bildirim sonucunda 199.903 TL türev araçlar ilişkili olmayan taraflara kısa vadeli borçlar olarak gösterilmiştir. Şirkete, hukuk danışmanları tarafından, sözleşmenin finans dökümanlarında belirtilen şartlardan dolayı vadeli faiz oranı takası yapan bankaların ödemelerinin yapılmasını tek başına talep edemeyecekleri belirtilmiş ve tüm kredi verenler arasında koordineli çözüm için İyiniyet Anlaşması’na da uygun olarak müzakereler devam etmektedir. Şirket Yönetimi, İyiniyet Anlaşması’nın yakın bir tarihte imzalanacağını öngörmektedir. Bu anlaşmanın imzalanmaması ve zamanında ortak bir karara varılamaması durumunda TAV Tunus önemli yasal ve finansal sonuçlara maruz kalabilir. Bu sonuçlar Şirket’in yasal haklarını kullanarak İmtiyaz Anlaşması’nı tekrar ekonomik dengeye getirmek amacıyla uluslararası tahkime başvurmasını ve bunun başarısız olması durumunda ise İmtiyaz Anlaşması’nın sona ermesini içerir. 132 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un banka kredileri aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Toplam 86.788 892.533 979.321 TAV Holding 107.935 689.923 797.858 TAV İstanbul 192.486 501.495 693.981 TAV Ege 39.738 634.406 674.144 TAV Esenboğa 41.769 235.331 277.100 TAV Makedonya 24.300 150.853 175.153 HAVAŞ 40.579 115.397 155.976 TAV Gazipaşa 35.673 92.257 127.930 4.164 4.032 8.196 573.432 3.316.227 3.889.659 Projeler TAV Tunus Diğer Kredi sözleşmelerinin orijinal vadelerine göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 1.934.549 573.432 İkinci yılda ödenecekler 1.051.688 742.531 Üçüncü yılda ödenecekler 376.572 889.923 Dördüncü yılda ödenecekler 197.948 323.465 Beşinci yılda ödenecekler 173.618 199.309 Beş yıldan sonra ödenecekler 871.815 1.160.999 4.606.190 3.889.659 Finansal borçlanmaların büyük bir kısmı değişken faiz oranlı krediler olduğundan Grup’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle değişken faiz oranlı Avro kredilerin faiz oranları Euribor + %1,54 - %5,50 (31 Aralık 2014: değişken faiz oranlı Avro kredilerin faiz oranları Euribor + %1,54 - %5,75) arasında değişmektedir. Not 45’te belirtildiği gibi, TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Makedonya, TAV Ege ve TAV Milas Bodrum’un değişken faiz oranlı kredilerinin faiz ödemelerinin, sırasıyla %100’ü, %100’ü, %80’i, %100’ü, %90’ı vadeli faiz oranı takası aracılığı ile sabitlenmiştir. Grup, TAV Esenboğa, TAV Makedonya, TAV Tunus ve TAV Ege şirketlerine ait YİD ve YDİ projelerinin inşaatının ve TAV İstanbul’un DHMİ’ye yapılacak olan peşin kira giderinin ödemesinin finansmanını sağlamak üzere proje finansman kredileri almıştır. Proje finansman kredileri ile ilgili detayların özetleri aşağıdaki gibidir: TAV Tunus TAV Tunus’un 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %2,28 498.314 Defter değeri 493.615 Teminatlı banka kredisi Avro 2022 Euribor + %1,90 297.892 295.661 204.486 Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %1,54 206.442 Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %4,75 99.860 98.969 1.102.508 1.092.731 Defter değeri TAV Tunus’un 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %2,28 445.368 440.862 Teminatlı banka kredisi Avro 2022 Euribor + %1,90 273.783 271.498 183.335 Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %1,54 185.207 Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %4,75 84.481 83.626 988.839 979.321 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 133 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.092.731 86.788 İkinci yılda ödenecekler - 75.734 Üçüncü yılda ödenecekler - 77.372 Dördüncü yılda ödenecekler - 83.481 Beşinci yılda ödenecekler - 83.603 Beş yıldan sonra ödenecekler - 572.343 1.092.731 979.321 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler (*) TAV Holding TAV Holding’in 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Defter değeri Teminatsız banka kredisi Avro 2016 - 2017 %2,05 - %5,00 746.736 751.625 Teminatsız banka kredisi TL 2016 %11,50 - %11,70 80.000 89.582 826.736 841.207 Defter değeri TAV Holding’in 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Teminatsız banka kredisi Avro 2016 - 2017 %3,20 - %5,00 648.762 652.841 Teminatsız banka kredisi TL 2015 - 2016 %11,00 - %11,70 135.000 144.770 Faizsiz spot kredi TL - - 247 247 784.009 797.858 Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 304.712 107.935 İkinci yılda ödenecekler 536.495 263.612 Üçüncü yılda ödenecekler - 426.311 841.207 797.858 TAV Ege TAV Ege’nin 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Avro 2027 - 2028 Euribor + %5,50 794.400 757.901 794.400 757.901 Defter değeri Teminatlı banka kredisi Defter değeri TAV Ege’nin 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Avro 2027 - 2028 Euribor + %5,50 705.176 674.144 705.176 674.144 Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 50.623 39.738 İkinci yılda ödenecekler 51.981 43.925 Üçüncü yılda ödenecekler 41.194 44.279 Dördüncü yılda ödenecekler 42.792 35.197 Beşinci yılda ödenecekler 51.117 35.865 520.194 475.140 757.901 674.144 Beş yıldan sonra ödenecekler 134 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TAV İstanbul TAV İstanbul’un 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Defter değeri Teminatlı banka kredisi (*) Avro 2018 Euribor + 2,65% 584.361 581.363 Teminatlı banka kredisi Avro 2018 Euribor + 3,05% 15.888 16.100 600.249 597.463 TAV İstanbul’un 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi (*) Faizsiz spot kredi Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri Avro 2018 Euribor + 2,65% 694.738 691.407 TL - - 2.575 2.574 697.313 693.981 TAV İstanbul’un, ana kredi sözleşmesi dahilinde 581.363 TL (31 Aralık 2014: 691.407 TL) tutarında kredisi bulunmaktadır. Kredi sözleşmelerine göre kredi anapara ve faiz ödemelerinin her altı ayda bir 4 Temmuz ve 4 Ocak’ta yapılması gerekmektedir. (*) Faiz oranı, 4 Ocak 2016’da Euribor + %2,65, 4 Ocak 2016 ve 4 Temmuz 2018 tarihleri arasında Euribor + %2,75’tir. Kredi sözleşmelerinin orjinal koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 229.023 192.486 İkinci yılda ödenecekler 219.763 196.838 Üçüncü yılda ödenecekler 142.159 187.245 Dördüncü yılda ödenecekler 6.518 117.412 597.463 693.981 Defter değeri TAV Milas Bodrum TAV Milas Bodrum’un 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatsız banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Avro 2031 Euribor + 4,5% 489.350 489.350 489.350 489.350 Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 30.696 - İkinci yılda ödenecekler 33.042 - Üçüncü yılda ödenecekler 31.821 - Dördüncü yılda ödenecekler 34.546 - Beşinci yılda ödenecekler 33.061 - 326.184 - 489.350 - Defter değeri Beşinci yıldan sonra ödenecekler TAV Esenboğa TAV Esenboğa’nın 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Avro 2021 Euribor + %2,35 276.441 271.955 276.441 271.955 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 135 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TAV Esenboğa’nın 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Faizsiz spot kredi Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri Avro 2021 Euribor + %2,35 281.138 276.433 TL - - 667 667 281.805 277.100 TAV Esenboğa’nın ana kredi sözleşmesi dahilinde 271.955 TL (31 Aralık 2014: 276.433 TL) tutarında kredisi bulunmaktadır. Faiz ödemeleri 31 Aralık 2007 tarihinde ve anapara ödemeleri 30 Haziran 2008 tarihinde başlayan kredi sözleşmelerine göre kredilerin anapara ve faiz ödemelerinin altı ayda bir 30 Haziran ve 31 Aralık günlerinde yapılması gerekmektedir. Kredi sözleşmesinin orjinal koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 63.288 41.769 İkinci yılda ödenecekler 31.170 41.948 Üçüncü yılda ödenecekler 48.183 40.052 41.744 Dördüncü yılda ödenecekler 51.821 Beşinci yılda ödenecekler 52.056 44.794 Beş yıldan sonra ödenecekler 25.437 66.793 271.955 277.100 HAVAŞ HAVAŞ’ın 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Defter değeri Teminatlı banka kredisi Avro 2016-2019 %2,30 - %4,75 203.366 204.865 Teminatlı banka kredisi Avro 2017 Euribor + %3,90 9.533 9.533 212.899 214.398 HAVAŞ’ın 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Defter değeri Teminatlı banka kredisi Avro 2018 Euribor + %4,75 101.714 101.897 Teminatlı banka kredisi Avro 2017 Euribor + %5,75 26.402 26.180 Teminatlı banka kredisi Avro 2016 %4,75 - %6,50 17.332 17.332 Teminatlı banka kredisi Avro 2017 Euribor + %3,90 8.462 8.551 TL - - 2.297 2.016 156.207 155.976 Faizsiz spot kredi Kredi sözleşmesinin kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 69.523 40.579 İkinci yılda ödenecekler 50.817 46.051 Üçüncü yılda ödenecekler 70.694 40.465 Dördüncü yılda ödenecekler 23.364 28.881 214.398 155.976 HAVAŞ, 9 Aralık 2009 tarihinde Euribor + %5,75 faizli ve Aralık 2017 vadeli 20.000 Avro tutarında kredi kullanmıştır. Kredi aşağıda belirtilen unsurlar dahilinde teminat altına alınmıştır: • • • • • • 136 TGS’nin sermayesinin %50'sini teşkil eden paylar üzerinde birinci derece ve birinci sırada rehin tesis edilmiştir. 34.582 TL tutarındaki vadeli ve vadesiz mevduat garanti olarak bloke edilmiştir. TAV Holding, banka kredisi tutarı kadar kefalet vermiştir. HAVAŞ’ın bağlı ortaklıklarından ve müştereken kontrol edilen ortaklıklarından alacağı temettü gelirleri kredi borcunun ödenmesinde kullanılmak üzere banka lehine temlik edilmiştir. Ticaret sicilinde kayıtlı ticari işletme, ticaret unvanı, işletme adı, makine, ekipman, demirbaşlar, motorlu araçlar da dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere tüm unsurları üzerinde, birinci derecede ticari işletme rehni tesis edilmiştir. HAVAŞ payları üzerinde birinci derece rehin tesis edilmiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Kredi Anlaşması’na göre, kredi vadesi boyunca HAVAŞ, kredi kullandıran bankanın onayı olmadan kredi kullanmayacak, garanti, kefalet tazminat taahhüdü vermeyecek, finansal borçluluk oluşturmayacak; taşınır ve taşınmaz malları, hakları, imtiyazları da dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak üzere hiçbir şekilde teminat göstermeyecektir. TAV Holding, HAVAŞ tarafından kullanılan Euribor + %4,75 faizli ve Mart 2018 vadeli 60.000 Avro tutarındaki kredilerin ve Euribor + %5,75 faizli ve Aralık 2017 vadeli 20.000 Avro tutarındaki kredinin teminatı kapsamında, HAVAŞ’ın sermayesinin %100’üne tekabül eden 182.633 TL nominal değerli pay senetlerini rehin vermiştir. Ancak bu payların oy hakkı TAV Holding’e aittir. Kredi anlaşmalarına göre HAVAŞ, kredi kullanmış olduğu söz konusu bankada bulunan hesaplarında 5.000 Avro bulundurması, ilk üç ödeme taksitinin tamamen ödenmiş olması, dağıtım tarihine kadar vadesi gelen finansal borçlanmaların tümünün ödenmiş olması ve hiçbir temerrüt halinin bulunmaması şartı ile temettü dağıtabilecektir. Kredi Anlaşması’na göre, kredi vadesi boyunca HAVAŞ, kredi kullandıran bankanın onayı olmadan kredi kullanmayacak, garanti, kefalet tazminat taahhüdü vermeyecek, finansal borçluluk oluşturmayacak; taşınır ve taşınmaz malları, hakları, imtiyazları da dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak üzere hiçbir şekilde teminat göstermeyecektir. TAV Makedonya TAV Makedonya’nın 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Avro 2020 Euribor + %5,50 186.265 Defter değeri 180.161 186.265 180.161 Defter değeri TAV Makedonya’nın 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Avro 2020 Euribor + %5,50 181.653 175.153 181.653 175.153 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 30.103 24.300 İkinci yılda ödenecekler 32.187 25.471 Üçüncü yılda ödenecekler 41.581 27.189 Dördüncü yılda ödenecekler 38.906 16.423 Beşinci yılda ödenecekler 37.384 35.048 Beş yıldan sonra ödenecekler - 46.722 180.161 175.153 Defter değeri TAV Gazipaşa TAV Gazipaşa’nın 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Avro 2016-2017 %2,75 - %5,00 147.759 149.428 147.759 149.428 Defter değeri TAV Gazipaşa’nın 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: Teminatlı banka kredisi Para birimi Vade Nominal faiz oranı % Nominal değeri Avro 2015-2017 %2,85 - %5,00 126.932 127.930 126.932 127.930 Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 54.991 35.673 İkinci yılda ödenecekler 94.437 46.145 Üçüncü yılda ödenecekler TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU - 46.112 149.428 127.930 137 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TAV İstanbul, TAV Ege ve TAV Esenboğa’nın proje kredilerine ilişkin rehinler: a) Paylar üzerindeki rehinler: TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin sırasıyla 180.000 TL, 241.650 TL, 96.500 TL ve 87.270 TL nominal tutarındaki tüm payları yürürlükteki kredi sözleşmelerine göre bankalar lehine rehinlidir (31 Aralık 2014: TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege için sırasıyla 180.000 TL, 241.650 TL, 96.500 TL ve 87.270 TL). Temerrüt durumunda, borç anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi amacıyla kredi veren bankaların kredi kullanan ilgili şirketlerin paylarını kontrol etme hakları vardır. Temerrüt halinde, kredi veren bankalar söz konusu şirketlerin paylarını Türk İcra ve İflas Kanunu’nun uygun hükümleri uyarınca ya halka arz yoluyla ya da belirlenmiş olan adaylara ihale yoluyla satılmasını talep edebilir. Bu rehinler vade sonunda veya banka borçları tamamiyle ödendikten sonra kaldırılacaktır. b) Alacaklar üzerindeki rehinler: Temerrüt durumunda, borç anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi amacıyla kredi veren bankaların kredi kullanan ilgili şirketlerin alacaklarını kontrol etme yetkisi vardır ve söz konusu durumda kredi veren bankalar söz konusu şirket tarafından alınan ödemeleri durdurma ve sözleşme şartlarına bağlı olan belirlenmiş alacaklar ile ilgili hakları kullanma yetkisine sahiptir. Sözleşme şartlarına bağlı olan belirlenmiş alacaklarla ilgili tüm ödemeler bankalara (bu alacaklarla ilişkin olan tüm ödemeler tahsil etme ve bu alacaklarla ilişkin olan bütün hakları kullanma yetkisine sahip olan) yapılmalıdır. TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum TAV Ege’nin alacakları üzerinde sırasıyla 138.832 TL, 73.420 TL, 3.229 TL ve 16.125 TL rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2014: TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin alacakları üzerinde sırasıyla 111.811 TL, 28.626 TL, 1.689 TL ve 6.892 TL). c) Banka hesapları üzerindeki rehinler: Temerrüt durumunda, borç anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi amacıyla kredi veren bankaların kredi kullanan ilgili şirketlerin banka hesaplarını kontrol etme yetkisi vardır. Bu durumda söz konusu şirketlerin borçlar hesabında duran tutarın tamamını ya da bir kısmını, bu hesaplardan kaynaklanan ya da tahakkuk eden faiz, gelir veya diğer gelirler ile mahsup etme hakkına sahiptir. TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin banka hesapları üzerinde sırasıyla 1.017.063 TL, 66.144 TL, 51.978 TL ve 111.257 TL rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2014: TAV İstanbul, TAV Esenboğa ve TAV Ege’nin banka hesapları üzerindeki rehin sırasıyla 892.610 TL, 53.162 TL ve 88.385 TL’dir). TAV İstanbul ve TAV Esenboğa kredi verenin izni ile ek olarak aşağıdaki haklara sahiptir: • • • Kredi verenin onayı ile ikincil borçlanma, Herhangi bir varlık alım ya da kiralaması durumunda 500 ABD Doları kadar borçlanma, Vergi ve sosyal güvenlik yükümlülüklerini ödemek için 3.000 ABD Doları’na kadar borçlanma. TAV Ege kredi verenin izni ile ek olarak aşağıdaki haklara sahiptir: • • • Kredi verenin onayı ile ikincil borçlanma, Herhangi bir varlık alım ya da kiralaması durumunda 2.000 Avro kadar borçlanma, Vergi, gümrük, kamu hizmeti ve diğer resmi mercilere olan yükümlülükleri için 500 Avro teminat ya da 3.000 Avro’ya kadar banka teminat mektubu sağlamak. TAV Milas Bodrum kredi verenin izni ile ek olarak aşağıdaki haklara sahiptir: • • • • Kredi verenin onayı ile ikincil borçlanma, Genel kurumsal amaçlı ve işletme sermayesi için 3.000 Avro’ya kadar borçlanma, Vergi, gümrük, kamu hizmeti ve diğer resmi mercilere olan yükümlülükleri için tek seferde 700 Avro teminat ya da toplamda 5.000 Avro’ya kadar banka teminat mektubu sağlama, Kurumsal kredi kartları, çalışan kredi hatları ve doğrudan borçlanma sistemi düzenlemeleri için 200 Avro’ya kadar borçlanma. TAV Makedonya’nın proje kredilerine ilişkin rehinler: TAV Makedonya kredi verenlere pay rehni vermiştir. Buna ek olarak, kredi verenlerin TAV Makedonya’nın tüm alacaklarını, ticari sözleşmeleri ve sigorta poliçeleri uyarınca olan ödenecek tutarlarını alma hakkı vardır. TAV Makedonya’nın alacakları üzerinde 7.364 TL rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2014: 4.588 TL). TAV Tunus’un proje kredilerine ilişkin rehinler: Benzer olarak, TAV Tunus kredi verenlere pay rehni, hesap rehni ve imtiyaz sözleşmesinden doğan hakların rehnini vermiştir. TAV Tunus’un 245.000 TND nominal tutarındaki tüm payları yürürlükteki kredi sözleşmelerine göre bankalar lehine rehinlidir. Bu rehinler vade sonunda veya banka borçları tamamiyle ödendikten sonra kaldırılacaktır. TAV Tunus’un aşağıdaki durumlarda ek borçlanma yapmaya hakkı vardır: • • • • 138 Bir yıldan az vadeli toplam tutarı 3.000 Avro’yu (1 Ocak 2020’ye kadar) ve 5.000 Avro’yu (1 Ocak 2020’den sonra) geçmemesi, Ekipmanın finansal veya sermaye kiralaması durumunda kiralanan ekipmanın toplam sermaye değerinin 5.000 Avro’yu geçmemesi, TAV Tunus’un “Sermaye - Borç Derecelendirme Anlaşması” sınırları dahilinde yer almayan herhangi bir yükümlülük üstlenmemesi, taahhüde girmemesi, Kreditörlere aracı olan kurumun daha önce verilen yazılı talebe istinaden TAV Tunus’a izin verildiği yönünde yazılı olarak bilgilendirmesi. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Tunus, TAV Tiflis, TAV Makedonya, TAV Ege ve TAV Milas Bodrum için kar dağıtmama testleri, herhangi bir dağıtımın yapılmasından önce aşağıdaki şartların karşılanmasını gerektirmektedir: • • • • • • • • Temerrüt durumunun olmaması, Dağıtımın temerrüt olayına neden olmaması, Tüm ihtiyat hesaplarının gerekli bakiyeye sahip olması (TAV Tiflis hariç), Tüm gerekli borç ödemeleri ve zorunlu peşin ödemelerin yapılmış olması, Borç servis karşılama oranı TAV İstanbul için 1,10, TAV Esenboğa için 1,10, TAV Tunus için 1,10, TAV Tiflis için 1,20, TAV Makedonya için 1,00, TAV Ege için 1,10 ve TAV Milas Bodrum için 1,25’in altında olmaması, İlk anapara ödemesinin yapılmış olması, Tüm finansman giderlerinin ödenmiş olması, Dağıtımla ilgili tüm vergilerin ödenmesi. 10. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli alacaklar ve borçlar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Ticari alacaklar 83.168 49.837 Ticari olmayan alacaklar 19.594 22.375 102.762 72.212 Ticari alacaklar, uzun vadeli 9.054 - Ticari olmayan alacaklar, uzun vadeli 4.677 7.896 13.731 7.896 Ticari borçlar Ticari olmayan borçlar 16.064 7.276 1.310 10.248 17.374 17.524 Grup’un ana ortakları ve Grup’u nihai olarak kontrol eden taraflar Aéroports de Paris Grubu, Tepe Grubu ve Akfen Grubu’dur. Bu notta belirtilmeyen ve Şirket ve bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen diğer tüm işlemler konsolidasyon sırasında eliminasyon işlemine tabi tutulmuştur. Grup ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 TAV İnşaat (1) (*) 38.201 24.193 ATÜ (2) (**) 23.985 17.316 İlişkili taraflardan ticari alacaklar BTA Medine 5.612 - Tibah Operation (2) 3.362 494 Tibah Development (2) 2.984 4.135 BTA Denizyolları (2) 1.821 1.093 Diğer ilişkili şirketler 7.203 2.606 83.168 49.837 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 9.054 - 9.054 - 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan uzun vadeli ticari alacaklar aşağıdaki gibidir: İlişkili taraflardan ticari alacaklar, uzun vadeli TAV İnşaat (1) (*) Hissedarın iş ortaklığı İş ortaklığı (1) (2) (*) TAV İnşaat’tan alınan inşaat hizmeti ile ilgili verilen avanstır. ATÜ’den olan alacaklar gümrüksüz mağaza imtiyaz geliri alacaklarından oluşmaktadır. (**) TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 139 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari olmayan alacaklar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 18.023 11.605 1.366 2.099 İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar TAV İnşaat (1) Tibah Development (2) Diğer ilişkili şirketler 205 8.671 19.594 22.375 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan uzun vadeli ticari olmayan alacaklar aşağıdaki gibidir: İlişkili taraflardan uzun vadeli ticari olmayan alacaklar Saudi HAVAŞ (2) Tibah Development (2) 4.677 2.274 - 5.622 4.677 7.896 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar aşağıdaki gibidir: İlişkili taraflara ticari borçlar IBS Brokerlik ve Sigorta Hizmetleri A.Ş. (“IBS Sigorta”) (1) (*) BTU Lokum (2) Diğer ilişkili şirketler (*) 15.240 3.537 - 1.453 824 2.286 16.064 7.276 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 - 9.047 IBS Sigorta, Grup’a sigorta aracılık hizmetleri vermektedir. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflara kısa vadeli ticari olmayan borçlar aşağıdaki gibidir: İlişkili taraflara ticari olmayan borçlar ATÜ (2) Diğer ilişkili şirketler 1.310 1.201 1.310 10.248 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflara uzun vadeli ticari olmayan borçlar aşağıdaki gibidir: İlişkili taraflara uzun vadeli ticari olmayan borçlar ATÜ (2) (1) (2) - 21.767 - 21.767 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 15.109 10.464 Hissedarın iş ortaklığı İş ortaklığı 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan ertelenmiş gelirler aşağıdaki gibidir: İlişkili taraflardan kısa vadeli ertelenmiş gelirler ATÜ (1) (*) Diğer ilişkili şirketler (*) 22 888 15.131 11.352 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 ATÜ’nün peşin ödediği imtiyaz kira gelirleridir. İlişkili taraflardan uzun vadeli ertelenmiş gelirler ATÜ (1) (*) (*) 140 106.853 53.239 106.853 53.239 ATÜ’nün peşin ödediği imtiyaz kira gelirleridir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 2015 2014 811.306 693.712 İlişkili taraflara verilen hizmetler ATÜ (1) (*) Diğer ilişkili şirketler (*) 70.725 40.645 882.031 734.357 2015 2014 ATÜ’ye verilen hizmetler gümrüksüz mağaza operasyonları ile ilgili kira hizmetinden oluşmaktadır. İlişkili taraflardan alınan hizmetler IBS Sigorta (2) (*) 20.346 7.818 Akfen Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.(“Akfen Elektrik”) (2) (**) 12.443 13.882 BTU Lokum (1) BTU Gıda (1) 874 963 383 Tepe Servis ve Yönetim Hizmetleri A.Ş. 658 235 TAV İnşaat (2) 625 18.093 Diğer ilişkili şirketler (*) 3.260 3.717 10.096 42.012 51.381 2015 2014 IBS Sigorta, Grup’a sigorta aracılık hizmetleri vermektedir. Akfen Elektrik Grup’a elektrik satmaktadır. (**) İlişkili taraflardan alınan inşaat hizmetleri TAV İnşaat (2) (*) 194.258 97.610 194.258 97.610 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap döneminde, inşaat hasılatı ve maliyeti İstanbul Atatürk Uluslararası Havalimanı Gelişim Projesi, Enfidha Uluslararası Havalimanı, Tiflis Uluslararası Havalimanı ve Alanya Gazipaşa Havalimanı ile ilgilidir (31 Aralık 2014: İzmir Adnan Menderes Havalimanı İç Hatlar Terminali ve Alanya Gazipaşa Havalimanı). (*) (1) (2) İş ortaklığı Hissedarın iş ortaklığı 2015 2014 (1.232) (2.055) - 358 İlişkili taraflardan elde edilen / ilişkili taraflara ilişkin faiz gelirleri / (giderleri) (net) ATÜ (1) TAV İnşaat (2) Diğer ilişkili taraflar (1) (2) 1.278 160 46 (1.537) Hissedarın iş ortaklığı İş ortaklığı Grup tarafından kullanılan ortalama yıllık faiz oranı %6,14’dir (31 Aralık 2014: %6,59). Grup, TL ile ifade edilen ilişkili taraflara olan borç ve ilişkili taraflardan alacak hesaplarını ay sonlarında T.C. Merkez Bankası tarafından açıklanan ABD doları kurunu kullanarak ABD Doları’na çevirmekte ve daha sonra ABD Doları bakiyeleri üzerinden faiz uygulamaktadır. Üst düzey yönetici personele sağlanan faydalar: Yıl içinde üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli faydalar (ücret ve primler) 2015 2014 48.568 43.211 48.568 43.211 31 Aralık 2015 ve 2014 itibariyle, Grup’un direktörlere ve üst düzey yöneticilere borcu bulunmamaktadır. Temettü 2015 yılında Şirket ortaklara 2014 yılı dağıtılabilir konsolide dönem karından 306.053 TL tutarında temettü dağıtmıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 0,84 tam TL’dir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 141 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 11. TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’un kısa vadeli diğer ticari alacakları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 251.039 257.349 DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları (**) 58.553 49.820 Şüpheli ticari alacaklar 47.052 31.555 (47.052) (31.555) Ticari alacaklar (*) Şüpheli ticari alacak karşılığı (-) Alacak senetleri (*) 3.104 3.055 312.696 310.224 Ticari alacaklar üzerindeki rehinler Not 27 ve Not 9’da açıklanmışt (**) DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmelere bağlı olarak TFRS Yorum 12 uygulamasından kaynaklanmaktadır. Şüpheli alacak karşılığı geçmişteki tahsil edilememe tecrübesine dayanılarak belirlenmiştir. Uzun vadeli ilişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’un uzun vadeli diğer ticari alacakları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları (*) (*) 31 Aralık 2014 316.477 302.586 316.477 302.586 DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmelere bağlı olarak TFRS Yorum 12 uygulamasından kaynaklanmaktadır. Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflardan ticari borçlar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’un diğer ticari borçları aşağıdaki gibidir: Ticari borçlar Diğer ticari borçlar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 152.663 120.215 846 - 153.509 120.215 Ticari borçlar başlıca, ticari alımlardan ve devam eden harcamalardan kaynaklanan ödenmemiş tutarları kapsamaktadır. Grup’un ticari borçlarına ilişkin kur ve likidite riski Not 44’te açıklanmıştır. 12. ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar aşağıdaki gibidir: 142 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Personele borçlar 18.964 16.280 Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri 13.978 12.934 32.942 29.214 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 13. DİĞER ALACAK VE BORÇLAR Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kısa vadeli diğer alacaklar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 (*) 31 Aralık 2014 15.052 13.683 15.052 13.683 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 234.191 77.913 15.811 16.094 Alınan avanslar 3.883 6.178 Alınan depozito ve teminatlar 5.451 4.302 Diğer alacaklar (*) Verilen depozito ve teminatlar ve diğer alacaklardan oluşmaktadır. Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflara diğer borçlar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kısa vadeli diğer borçlar aşağıdaki gibidir: İmtiyaz kira borcu (*) Ödenecek vergi ve fonlar Diğer borçlar (**) 301.364 2.800 560.700 107.287 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.931.305 505.722 Uzun vadeli ilişkili olmayan taraflara diğer borçlar 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle uzun vadeli diğer borçlar aşağıdaki gibidir: İmtiyaz kira borcu (*) Diğer borçlar 1.102 892 1.932.407 506.614 Grup’un kısa vadeli diğer borçlarına ilişkin kur ve likidite riski Not 44’te açıklanmıştır. TAV Tunus, Monastır ve Enfidha Havalimanları’nın yıllık satışları üzerinden %11’i ile %26’sı arasında artarak değişen oranda imtiyaz kira ödemeleri olan 40 yıllık imtiyaz süresine sahiptir. TAV Makedonya’ya ait imtiyaz kira bedeli, her iki havalimanını kullanan yolcu sayısı 1,5 milyona ulaşıncaya kadar yıllık brüt cironun %15’i olup, yolcu sayısı 1,5 milyonu aştığı zaman, bu oran yolcu sayısına bağlı olarak %4 ile %2 arasında değişmektedir. TAV Milas Bodrum ve DHMİ arasında 11 Temmuz 2014 tarihinde Milas Bodrum Havalimanı mevcut dış hatlar terminali, CIP / Genel Havacılık Terminali ile iç hatlar terminali ve mütemmimlerinin işletme haklarının kiralanmak suretiyle işletilme hakkı verilmesine ilişkin sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşme dış hatlar terminali için işletme hakkını, 22 Ekim 2015 tarihinden itibaren 31 Aralık 2035 yılına kadar, iç hatlar terminali için ise Temmuz 2014’den başlamak üzere 31 Aralık 2035 tarihine kadar işletmesini kapsamaktadır. Bu kapsamda, 31 Aralık 2015 itibariyle iç hatlar terminalinin işletmesine ilişkin 1.042.355 TL imtiyaz kira borcu finansal tablolara yansıtılmıştır (31 Aralık 2014: 237.938 TL). TAV Ege 16 Aralık 2011 tarihli kira sözleşmesine istinaden, İzmir Adnan Menderes Havalimanı dış hatlar terminalini 10 Ocak 2015’te kiralamaya ve işletmeye başlamıştır. Bu kapsamda, 31 Aralık 2015 itibariyle iç ve dış hatlar terminallerinin işletmesine ilişkin 1.034.903 TL imtiyaz kira borcu finansal tablolara yansıtılmıştır (31 Aralık 2014 itibariyle iç hatlar terminalinin işletilmesine ilişkin 285.006 TL). (**) Dipnot 9’a bakınız. (*) 14. STOKLAR 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle stoklar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Yedek parçalar ve diğer stoklar 20.830 16.373 Yiyecek içecek stokları 14.477 11.968 35.307 28.341 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 143 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 15. PEŞİN ÖDENEN İMTİYAZ VE KİRA GİDERLERİ Grup’un peşin ödenen imtiyaz ve kira giderlerinin analizi 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: İmtiyaz ve kira Peşin ödenen geliştirme giderleri Toplam 300.681 52.216 352.897 Yabancı para çevrim etkisi 37.179 6.118 43.297 İmtiyaz ve kira ödemeleri 354.333 - 354.333 31 Aralık 2015 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi (370.778) (9.292) (380.070) 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi Cari dönem kira gideri - TAV İstanbul 321.415 49.042 370.457 Kısa dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri 321.415 2.445 323.860 - 46.597 46.597 İmtiyaz ve kira Peşin ödenen geliştirme giderleri Toplam 381.521 63.401 444.922 Yabancı para çevrim etkisi (4.512) (2.245) (6.757) İmtiyaz ve kira ödemeleri 289.960 - 289.960 Uzun dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri 31 Aralık 2014 1 Ocak 2014 yeniden düzenlenmiş açılış bakiyesi (366.288) (8.940) (375.228) 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi Cari dönem kira gideri - TAV İstanbul 300.681 52.216 352.897 Kısa dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri 300.681 8.682 309.363 - 43.534 43.534 Uzun dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri Kira: Kira sözleşmesi ile ilgili toplam kira tutarı 2.543.000 ABD Doları (31 Aralık 2015: 7.394.027 TL) artı KDV’dir. TAV İstanbul, kira sözleşmesine göre, toplam tutarın %23’ünü peşin olarak ödemiştir. İlk kira yılından sonra, her kira yılının ilk 5 işgünü içinde toplam kira tutarının %5,5’i kadar ödeme gerçekleştirilecektir. Aşağıda, kira sözleşmesine göre KDV hariç ödeme planı yer almaktadır. Tarih ABD Doları TL 2016 139.865 406.671 2017 139.865 406.671 2018 139.865 406.671 2019 139.865 406.671 2020 139.865 406.671 699.325 2.033.355 Peşin ödenen geliştirme harcamaları: Peşin ödenen geliştirme harcamaları, kira sözleşmesi hükümlerine göre TAV İstanbul tarafından gerçekleştirilmesi gereken iç ve dış hat terminalleri EDS Güvenlik Sistemleri’nin tesisatı ve iç hatlar terminalinin dış tarafında yapılan çeşitli yeniden düzenlemelere ilişkin maliyetleri içermektedir. 16. PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, peşin ödenmiş giderler ve ertelenmiş gelirler aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler Peşin ödenen sigorta giderleri Diğer Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler Peşin ödenen sigorta giderleri Verilen avanslar Diğer 144 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 14.464 4.400 4.719 5.789 19.183 10.189 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 905 286 2 203 1.968 719 2.875 1.208 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Kısa vadeli ertelenmiş gelirler 31 Aralık 2015 Ertelenmiş gelirler (*) Uzun vadeli ertelenmiş gelirler Ertelenmiş gelirler (*) 31 Aralık 2014 55.367 34.496 55.367 34.496 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 143.648 82.604 143.648 82.604 31 Aralık 2015 itibariyle, ertelenmiş gelirlerin 121.962 TL tutarındaki kısmı ATÜ’nün peşin ödediği imtiyaz kira gelirleri ile ilgilidir (31 Aralık 2014: 63.702 TL) (Not 10). (*) 17. MADDİ DURAN VARLIKLAR Binalar Tesis, makine ve cihazlar 21.151 767 273 (10) - Arazi ve arsalar Taşıtlar Döşeme ve demirbaşlar Özel maliyetler Yapılmakta olan yatırımlar Toplam 219.119 80.906 85.984 453.169 41.742 902.838 (8.962) (2.309) (2.809) (15.787) (687) (30.291) 14 13.481 24.279 18.373 39.557 58.913 154.617 (43.520) Maliyet değeri 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim etkisi Alımlar (*) Çıkışlar - - (14.878) (12.336) (1.325) (10.073) (4.908) Transferler (**) - - 241 - 1.868 67.220 (70.441) (1.112) 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi 21.424 771 209.001 90.540 102.091 534.086 24.619 982.532 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi 21.424 771 209.001 90.540 102.091 534.086 24.619 982.532 Yabancı para çevrim etkisi (1.547) 34 25.525 7.127 6.848 59.489 10.001 107.477 - 10 21.303 16.653 26.635 16.486 108.602 189.689 Alımlar (*) - - - 51.000 106 - - 51.106 (19.277) (43) (4.373) (64.863) (1.387) (5.815) 42.731 (53.027) Bağlı ortaklık satın alınmasından kaynaklanan girişler (***) Çıkışlar - - 18 (1.494) 882 21.677 (32.307) (11.224) 600 772 251.474 98.963 135.175 625.923 153.646 1.266.553 Transferler (**) 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi 2015 yılında maddi duran varlıklar üzerinde aktifleştirilmiş borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (31 Aralık 2014: Yoktur). Kalan 1.467 TL tutarındaki transfer bakiyesi maddi olmayan duran varlıklara, 9.757 TL tutarındaki transfer bakiyesi havalimanı işletim hakkına transfer olmuştur (31 Aralık 2014: 1.112 TL tutarındaki transfer bakiyesi maddi olmayan duran varlıklara transfer olmuştur). (***) 2015 yılında, TAV Havacılık hisselerinin satın alınmasının etkisi (Not: 2.1 (e) ve 3). (*) (**) Binalar Tesis, makine ve cihazlar - 474 - (2) - Çıkışlar 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi Arazi ve arsalar 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim etkisi Dönem amortismanı Yapılmakta olan yatırımlar Toplam 175.753 - 442.197 (7.482) - (16.366) 10.060 51.748 - 76.091 (10.597) (751) (9.184) - (26.819) 152.482 47.380 63.887 210.835 - 475.103 519 152.482 47.380 63.887 210.835 - 475.103 - 18.256 3.025 4.117 26.593 - 51.991 - - 24.811 - - - 24.811 8.495 6.597 12.294 63.363 - 90.793 (3.756) (36.535) (1.151) (1.705) - (43.165) 175.477 45.278 79.147 299.086 - 599.533 252 56.519 43.160 38.204 323.251 24.619 507.429 227 75.997 53.685 56.028 326.837 153.646 667.020 Taşıtlar Döşeme ve demirbaşlar Özel maliyetler 156.724 53.461 55.785 (6.086) (1.589) (1.207) 47 8.131 6.105 - - (6.287) - 519 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi - Yabancı para çevrim etkisi - Bağlı ortaklık satın alınmasından kaynaklanan girişler (*) - Dönem amortismanı - 44 Çıkışlar - (18) 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi - 545 31 Aralık 2014 itibariyle net defter değeri 21.424 31 Aralık 2015 itibariyle net defter değeri 600 Birikmiş amortisman (*) 2015 yılında, TAV Havacılık hisselerinin satın alınmasının etkisi (Not: 2.1 (e) ve 3). TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 145 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 18. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR Satın alınan yazılımlar ve marka bedeli İşletme içinde oluşturulan yazılımlar Müşteri ilişkileri DHMİ lisansı Toplam 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi 45.786 12.180 75.321 15.634 148.921 Yabancı para çevrim etkisi (1.487) (477) (2.970) (616) (5.550) Alımlar 5.822 - - - 5.822 Çıkışlar (6.452) - - - (6.452) Maliyet 1.112 - - - 1.112 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi 44.781 11.703 72.351 15.018 143.853 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi Transferler (*) 44.781 11.703 72.351 15.018 143.853 Yabancı para çevrim etkisi 3.086 1.481 9.154 1.900 15.621 Alımlar 6.766 - - - 6.766 Transferler (*) 1.467 - - - 1.467 65 - - - 65 56.165 13.184 81.505 16.918 167.772 Satın alınan yazılımlar ve marka bedeli İşletme içinde oluşturulan yazılımlar Müşteri ilişkileri DHMİ lisansı Toplam 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi 36.066 5.641 49.223 - 90.930 Yabancı para çevrim etkisi (1.291) (233) (2.146) - (3.670) 4.748 650 7.138 - 12.536 Bağlı ortaklık satın alınmasından kaynaklanan girişler (**) 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi (*) 1.467 TL (31 Aralık 2014: 1.112 TL) tutarındaki transfer yapılmakta olan yatırımlardan transfer olmuştur. 2015 yılında, TAV Havacılık hisselerinin satın alınmasının etkisi (Not: 2.1 (e) ve 3). (**) İtfa payları Dönem itfa payı Çıkışlar (6.268) - - - (6.268) 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi 33.255 6.058 54.215 - 93.528 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi 33.255 6.058 54.215 - 93.528 Yabancı para çevrim etkisi 2.451 810 7.250 - 10.511 Dönem itfa payı 5.522 876 7.419 - 13.817 48 - - - 48 41.276 7.744 68.884 - 117.904 31 Aralık 2014 itibariyle defter değeri 11.526 5.645 18.136 15.018 50.325 31 Aralık 2015 itibariyle defter değeri 14.889 5.440 12.621 16.918 49.868 Bağlı ortaklık satın alınmasından kaynaklanan girişler (*) 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi Net defter değeri (*) 2015 yılında, TAV Havacılık hisselerinin satın alınmasının etkisi (Not: 2.1 (e) ve 3). Net nakit girişi yaratması beklenen döneme dair öngörülebilir bir sınır olmamasından dolayı HAVAŞ paylarının 2005 ve 2007 yıllarındaki alımları ile ortaya çıkan DHMİ lisansları belirsiz faydalı ömürle muhasebeleştirilmiştir. HAVAŞ alımı ile ilgili DHMİ lisansları aşağıdaki nedenlerden dolayı belirsiz faydalı ömürlü olarak addedilmiştir; • • • söz konusu lisanslar olmadan şirketler işletilemez, yer hizmeti vermek için faaliyet öncesi yüksek tutarda masraflar, işgücü ve teçhizat alımları yapılması gerektirdiğinden lisansın alınması güçtür, lisansın devamlılığı başlangıçtaki lisans ücretine göre düşük tutarda yıllık ödemeler gerektirmektedir. Değer düşüklüğü testi için DHMİ lisanslarının gerçeğe uygun değerinin belirlenmesinde yenileme maliyeti yöntemi kullanılmıştır. Değer düşüklüğü testi sonucunda herhangi bir değer düşüklüğü muhasebeleştirilmemiştir. 146 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 19. HAVALİMANI İŞLETİM HAKKI İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı Dış Hatlar Terminali Tiflis Uluslararası Havalimanı Enfidha Uluslararası Havalimanı Alanya Gazipaşa Havalimanı Üsküp Uluslararası Havalimanı Milas Bodrum Havalimanı Toplam Maliyet değeri 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi 1.291.365 241.957 1.515.117 63.923 254.701 - 3.367.063 Yabancı para çevrim etkisi (50.924) 3.128 (59.747) (2.521) (10.044) - (120.108) Alımlar (*) 102.046 - - 20.182 - 332.988 455.216 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi 1.342.487 245.085 1.455.370 81.584 244.657 332.988 3.702.171 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi 3.702.171 1.342.487 245.085 1.455.370 81.584 244.657 332.988 Yabancı para çevrim etkisi 217.169 (5.655) 184.663 12.989 30.956 101.309 541.431 Alımlar (*) 898.709 7.603 9.757 50.646 - 1.124.200 2.090.915 2.458.365 247.033 1.649.790 145.219 275.613 1.558.497 6.334.517 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi (*) 2015’te havalimanı işletim hakkı üzerinde aktifleştirilen borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (2014: 12.068 TL). Aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinin tespit edilmesinde kullanılan aktifleştirme oranı %100’dür. 31 Aralık 2015 itibariyle havalimanı işletim hakkı alımları, İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı Dış Hatlar Terminali ve Milas Bodrum Uluslararası Havalimanı’nın kira sözleşmeleriyle ilgilidir (31 Aralık 2014 itibariyle havalimanı işletim hakkı alımları, İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı Dış Hatlar Terminali ve Milas Bodrum Uluslararası Havalimanı’nın kira sözleşmeleriyle ilgilidir). İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı Dış Hatlar Terminali Tiflis Uluslararası Havalimanı Enfidha Uluslararası Havalimanı Alanya Gazipaşa Havalimanı Üsküp Uluslararası Havalimanı 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi 224.759 91.991 156.002 9.152 Yabancı para çevrim etkisi (10.445) 2.542 (7.310) (447) 55.019 11.618 40.277 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi 269.333 106.151 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi Milas Bodrum Havalimanı Toplam 32.280 - 514.184 (1.663) (86) (17.409) 2.999 13.594 3.000 126.507 188.969 11.704 44.211 2.914 623.282 623.282 İtfa payları Dönem itfa payı 269.333 106.151 188.969 11.704 44.211 2.914 Yabancı para çevrim etkisi 37.746 (1.977) 26.113 1.696 6.339 1.007 70.924 Dönem itfa payı 69.480 11.242 41.865 4.092 14.129 12.094 152.902 376.559 115.416 256.947 17.492 64.679 16.015 847.108 31 Aralık 2014 itibariyle defter değeri 1.073.154 138.934 1.266.401 69.880 200.446 330.074 3.078.889 31 Aralık 2015 itibariyle defter değeri 2.081.806 131.617 1.392.843 127.727 210.934 1.542.482 5.487.409 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi Defter değerleri TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 147 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 20. ŞEREFİYE Maliyet değeri 1 Ocak 2014 açılış bakiyesi 399.800 Yabancı para çevrim etkisi (15.766) Şerefiye değer düşüklüğü (897) 31 Aralık 2014 itibariyle 383.137 1 Ocak 2015 açılış bakiyesi 383.137 Yabancı para çevrim etkisi 48.478 Şerefiye değer düşüklüğü - 31 Aralık 2015 itibariyle 431.615 Net defter değeri 31 Aralık 2014 itibariyle 383.137 31 Aralık 2015 itibariyle 431.615 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 itibariyle şerefiyenin ilişkilendirildiği nakit yaratan birimler HAVAŞ, HAVAŞ Europe ve TAV Tiflis’tir. Her bir NYB’ye dağıtılan toplam şerefiye tutarının defter değerleri aşağıdaki gibidir: HAVAŞ TAV Tiflis HAVAŞ Europe 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 418.061 371.104 12.259 10.883 1.295 1.150 431.615 383.137 İki ayrı NYB olarak HAVAŞ, ve TAV Tiflis’in özkaynaklarının gerçeğe uygun değerlerinin değerlemesi, bağımsız bir değerleme şirketi tarafından yapılmıştır. HAVAŞ ve TAV Tiflis’in özkaynaklarının gerçeğe uygun değerinin tespiti için gelir ve piyasa yaklaşımları kullanılmıştır. Analiz, çoğunlukla gelir yaklaşımı (indirgenmiş nakit akış yöntemi) kullanılarak yapılırken, HAVAŞ ve TAV Tiflis’in Benzer İşlem ve Şirket Yöntemleri’nden kaynaklanan değerine daha düşük ağırlık uygulanmıştır. Şirketlerin değerlemesinde yönetim tarafından hazırlanan HAVAŞ için 25 yıllık ve TAV Tiflis için 13 yıllık iş planları kullanılmıştır. HAVAŞ ve TAV Tiflis’in iş planlarındaki büyüme, şirketlerin faaliyet gösterdiği sektördeki fırsatlardan ve yeni müşteri kazanımlarından kaynaklanmaktadır. NYB’ler için gerçekleştirilen değer düşüklüğü testi sonucunda, HAVAŞ, TAV Tiflis ve HAVAŞ Europe için 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle değer düşüklüğü tespit edilmemiştir. 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle HAVAŞ Europe için 897 TL değer düşüklüğü tespit edilmiştir. İskontolanmış nakit akış projeksiyonlarında kullanılan önemli varsayımlar Geri kazanılabilir tutarların hesaplanmasında kullanılan önemli varsayımlar iskonto oranları ve nihai büyüme oranlarıdır. Bu varsayımlar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 Vergi öncesi iskonto oranı Nihai büyüme oranı HAVAŞ %13,3 %2,0 TAV Tiflis %18,4 - HAVAŞ Europe %17,5 %2,5 31 Aralık 2014 148 Vergi öncesi iskonto oranı Nihai büyüme oranı HAVAŞ %14,6 %2,0 TAV Tiflis %18,0 - HAVAŞ Europe %12,0 %2,5 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) İskonto oranı İndirgenmiş nakit akışlarında kullanılan iskonto oranları şirketlerin sermayelerinin ağırlıklı ortalama maliyetidir. HAVAŞ icin nihai büyüme oranı %2,0, HAVAŞ Europe için %2,5 olarak belirlenmiştir. TAV Tiflis’in sınırlı bir ömrü olduğundan dolayı, nihai büyüme oranı değerlemede kullanılmamıştır. Piyasa Yaklaşımı Benzer İşlem Yöntemi, söz konusu şirketin sektöründe gerçekleşen gerçek işlemlere dayanarak değerleme katlarını kullanır. Bu türetilmiş çarpanlar daha sonra gerçeğe uygun piyasa değerinin bir göstergesine ulaşmak için söz konusu şirketin uygun işletme verilerine uygulanır. Benzer Şirket Yöntemi ise, söz konusu şirketi halka açık şirketler ile karşılaştırmaya odaklanır. 21. KİRALAMA İŞLEMLERİ Finansal kiralama yükümlülükleri Grup, bazı demirbaş ve cihazlarını finansal kiralama vasıtasıyla elde etmiştir. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle kalan ortalama kiralama dönemi 9 yıldır. 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap dönemi için geçerli olan ortalama borçlanma oranı %7,11’dir (31 Aralık 2014: %6,93). Faiz oranlarının sabit olması, Grup’u gerçeğe uygun değer faiz oranı riskine maruz bırakmıştır. Tüm kiralamalar sabit ödeme doğrultusunda olup, şarta bağlı kira ödemeleri ile ilgili bir düzenleme yapılmamıştır. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Yapılacak minimum finansal kiralama ödemelerinin raporlama dönemi itibariyle defter değeri Faiz Yapılacak minimum finansal kiralama ödemelerinin raporlama dönemi itibariyle defter değeri 9.883 1.045 8.838 1 yıldan önce 5.043 889 4.154 1 - 5 yıl 23.568 604 22.964 1 - 5 yıl 7.882 906 6.976 5 yıldan fazla 31.459 4.438 27.021 5 yıldan fazla - 64.910 6.087 58.823 Gelecekte yapılacak minimum finansal kiralama ödemeleri 1 yıldan önce Faiz Gelecekte yapılacak minimum finansal kiralama ödemeleri 12.925 1.795 11.130 22. İMTİYAZLI HİZMET ANLAŞMALARI DHMİ ile TAV Esenboğa ve TAV İzmir için YİD anlaşması imzalanmıştır. Bu YİD anlaşmasına göre, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmelere bağlı olarak garanti edilen yolcu alacakları bulunmaktadır. YİD sözleşmesi TAV İzmir için Ocak 2015’e kadar olan dönemi, TAV Esenboğa için Mayıs 2023’e kadar olan dönemi kapsamaktadır. TAV Tiflis ile JSC arasında 6 Eylül 2005 tarihinde havalimanları operasyonları (iç ve dış hat terminalleri ile park-apron-taksi yolları) için YİD anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma Şubat 2027 yılına kadar olan dönemi kapsamaktadır. TAV Tunus ile OACA arasında 18 Mayıs 2007 tarihinde bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme varolan Monastır Habib Bourguiba Havalimanı’nın ve yeni Enfidha Havalimanı’nın (iç ve dış hatlar terminalleri ile park-apron-taksi yolları) işletmesini kapsamaktadır. Anlaşma süresi Mayıs 2047’de sona erecektir. TAV Gazipaşa ile DHMİ arasında 4 Ocak 2008 tarihinde bir imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme, Alanya Gazipaşa Havalimanı’nın (hava tarafı, kara tarafı, park-apron-taksi yolları) işletmesini kapsamaktadır. Anlaşma süresi Mayıs 2034’te sona erecektir. TAV Makedonya ile Makedonya Ulaştırma Bakanlığı arasında 24 Eylül 2008 tarihinde bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme İştip’te yeni kargo havalimanının işletme opsiyonu ve yapımı, Üsküp’te bulunan “Alexander the Great” Havalimanı’nın yapımı ve işletilmesi ve Ohrid’de bulunan “St. Paul the Apostle” Havalimanı’nın yenileme ve işletmesini kapsamaktadır. Anlaşma süresi Mart 2030’da sona erecektir. TAV Ege ile DHMİ arasında 16 Aralık 2011 tarihinde bir imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme İzmir Adnan Menderes Havalimanı iç hatlar terminalinin inşası ve işletmesi ile dış hatlar terminalinin Ocak 2015’te devralınmasını kapsamaktadır. Anlaşma süresi Aralık 2032’de sona erecektir. TAV Milas Bodrum ve DHMİ arasında 11 Temmuz 2014 tarihinde Milas Bodrum Havalimanı mevcut dış hatlar terminali, CIP / Genel HavacılıkTerminali ile iç hatlar terminali ve mütemmimlerinin işletme haklarının kiralanmak suretiyle işletilme hakkı verilmesine ilişkin sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşme dış hatlar terminali için işletme hakkını, 22 Ekim 2015 tarihinden itibaren 31 Aralık 2035 yılına kadar (yaklaşık 20 yıl 2 ay), iç hatlar terminali için ise Temmuz 2015’den başlamak üzere 31 Aralık 2035 tarihine kadar işletmesini kapsamaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 149 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 23. VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ Grup 31 Aralık 2015 tarihinde maddi olmayan duran varlıklar ve şerefiye için değer düşüklüğü testi yapmıştır (Not 20). Gerçekleştirilen değer düşüklüğü testi sonucunda 31 Aralık 2015 itibariyle şerefiye için değer düşüklüğü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır (Not 20). 24. DEVLET TEŞVİK ve YARDIMLARI 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 itibariyle TAV Esenboğa ve TAV İzmir’in yatırım teşviği bulunmaktadır (Not 40). 25. BORÇLANMA MALİYETLERİ 2015 yılında maddi duran varlıklar üzerinde aktifleştirilmiş borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (31 Aralık 2014: Yoktur). 2015 yılında havalimanı işletim hakkı üzerinde aktifleştirilmiş borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (2014: 12.068 TL). Aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinin tespit edilmesinde kullanılan aktifleştirme oranı %100’dür (Not 19). 26. KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kısa vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli karşılıklar 31 Aralık 2015 Kullanılmamış izin karşılığı 31 Aralık 2014 22.774 20.932 22.774 20.932 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kullanılmamış izin karşılıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak açılış bakiyesi Cari dönemde ayrılan karşılık Yabancı para çevrim farkları 31 Aralık itibariyle 150 2015 2014 20.932 18.303 1.030 2.956 812 (327) 22.774 20.932 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 27. TAAHHÜTLER Taahhütler ve yükümlülükler 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’un teminat / rehin / ipotek pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 TL Karşılığı A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ’ler in toplam tutarı Teminat TL ABD Doları 31 Aralık 2014 Avro AED MKD TL Karşılığı TL ABD Doları Avro AED MKD 699.144 19 164.089 69.870 - - 588.918 6.019 161.507 73.875 - - 699.144 19 164.089 69.870 - - 588.918 6.019 161.507 73.875 - - Rehin - - - - - - - - - - - - İpotek - - - - - - - - - - - - 1.021.858 21.846 200.839 129.955 50 59.449 881.695 8.532 190.413 152.039 50 59.420 1.021.858 21.846 200.839 129.955 50 59.449 881.695 8.532 190.413 152.039 50 59.420 Rehin - - - - - - - - - - - - İpotek - - - - - - - - - - - - B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı Teminat C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı Teminat - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rehin - - - - - - - - - - - - İpotek - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı Teminat - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rehin - - - - - - - - - - - - İpotek - - - - - - - - - - - - ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı Teminat - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rehin - - - - - - - - - - - - İpotek - - - - - - - - - - - - iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı Teminat - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Rehin - - - - - - - - - - - - İpotek - - - - - - - - - - - - 1.721.002 21.865 364.928 199.825 50 59.449 1.470.613 14.551 351.920 225.914 50 59.420 Toplam TRİ Grup’un vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Grup’un özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle %0’dır (31 Aralık 2014: %0). Grup’un DHMİ ile yapılan kira sözleşmesi şartları uyarınca kira bedelinin %6’sı olan 152.580 ABD Doları tutarında teminat mektubu vermekle yükümlüdür. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır. Grup’un, GACA ile Suudi Arabistan’da yapılan YDİ sözleşmesi nedeniyle National Commercial Bank’a 162.756 ABD Doları (473.228 TL) (31 Aralık 2014: 159.507 ABD Doları (369.881 TL)), GACA’ya 27.999 ABD Doları (81.409 TL) (31 Aralık 2014: 26.665 ABD Doları (61.834 TL)) tutarında teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır. Grup’un, OACA ile Tunus’ta yapılan YİD sözleşmesi nedeniyle Tunus Ulaştırma Bakanlığı’na 15.313 Avro (48.658 TL) (31 Aralık 2014: 14.394 Avro (40.604 TL)), OACA’ya 8.042 Avro (25.553 TL) (31 Aralık 2014: 8.041 Avro (22.683 TL)) tutarında teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır. TAV Ege, DHMİ ile yapılan imtiyaz sözleşmesine göre sözleşme süresi boyunca toplam 610.000 Avro + KDV ödemekle yükümlüdür. Toplam tutarın %5’i iki taksit halinde ödenmiştir. Kalan tutar eşit taksitler halinde her yılın ilk iş günü kira süresi boyunca ödenecektir. Kira sözleşmesi şartları uyarınca Grup’un DHMİ’ye 116.300 TL teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 151 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TAV Milas Bodrum, DHMİ ile yapılan imtiyaz sözleşmesine göre sözleşme süresi boyunca toplam 717.000 Avro + KDV ödemekle yükümlüdür. Toplam tutarın %20’si ödenmiştir. Kalan tutar eşit taksitler halinde her yıl Ekim ayının son iş günü kira süresi boyunca ödenecektir. Kira sözleşmesi şartları uyarınca Grup’un DHMİ’ye 136.700 TL teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır. Üçüncü şahıslara verilen teminat mektuplarının önemli bir kısmını gümrüklere, bankalara ve bazı müşterilere verilen teminatlar oluşturmaktadır. Kontrata bağlı yükümlülükler TAV İstanbul TAV İstanbul, DHMİ ile yapılan Kira Sözleşmesi şartlarına tabidir. Sözleşme ile belirlenen kural ve talimatlara uyulmaması TAV İstanbul’un faaliyetlerinin durdurulmasına yol açabilir. TAV İstanbul sözleşme süresinin sonunda kira sözleşmesinin konusu tesisi DHMİ’ye devir tarihinden itibaren bir yıl süre ile bu tesise temin ettiği teçhizat, sistem ve ekipmanın bakım ve onarımından sorumlu olacaktır. Gerekli bakım onarımın yapılmaması halinde bu bakım ve onarım DHMİ tarafından yaptırılacak ve bedeli TAV İstanbul’a fatura edilecektir. Sözleşmenin öngördüğü karşılıklara uygun olarak, TAV İstanbul’un sözleşmeden doğan yükümlülükleri sözleşme konusu tesislerin 3 Temmuz 2005 tarihinden başlamak üzere onbeş buçuk yıllığına kiralanmasını; kira (faaliyet) süresi boyunca uluslararası norm ve standartlara uygun olarak tesislerin faaliyetinin yürütülmesini; tesislerin periyodik tamir ve bakımlarının yapılması ve kira sözleşmesi sonunda söz konusu tesislerin destek sistemleri, cihazlar, döşeme ve demirbaşlar ile birlikte kullanılabilir ve uygun bir şekilde DHMİ’ye devrolunmasını içerir. TAV İstanbul DHMİ’ye yaptığı kira ödemelerini geciktirmesi veya eksik yapması durumunda, kira bedelinin %10’u tutarında bir ceza ödemekle yükümlüdür. TAV İstanbul, bu ödemeyi 5 gün içinde yapmakla yükümlüdür. Aksi halde kira sözleşmesi iptal edilebilir. TAV İstanbul, sözleşmenin iptali durumunda yaptığı kira ödemelerini talep etme hakkına sahip değildir. TAV Esenboğa TAV Esenboğa DHMİ ile yapılan YİD Sözleşmesi şartlarına tabidir. Sözleşme ile belirlenen kural ve talimatlara uyulmaması TAV Esenboğa’nın faaliyetlerinin durdurulmasına yol açabilir. YİD Sözleşmesi’ne göre: • • TAV Esenboğa’nın sermayesi sabit yatırım tutarının %20’sinden az olamaz. TAV Esenboğa’nın DHMİ’nin talebi sonucu ilk yatırım tutarının %20’sine kadar ek işler yapma zorunluluğu bulunmaktadır. TAV Esenboğa’nın geçici kabulu 2007 yılı içerisinde DHMİ tarafından yapılmış olup, kesin kabul 5 Haziran 2008 tarihinde gerçekleşmiştir. TAV Esenboğa sözleşme süresinin sonunda kira sözleşmesinin konusu tesisi DHMİ’ye devir tarihinden itibaren bir yıl süre ile bu tesise temin ettiği teçhizat, sistem ve ekipmanın bakım ve onarımından sorumlu olacaktır. Gerekli bakım ve onarımın TAV Esenboğa tarafından yapılmaması durumunda gerekli bakım ve onarımı DHMİ yapacak ve bedeli TAV Esenboğa’ya fatura edecektir. TAV Esenboğa tarafından kullanılan bütün cihazlar iyi durumda ve garanti kapsamında olmalı, uluslararası ve Türk Standartları’na uygun olmalıdır. Kira sözleşmesi süresi içinde kullanılamayacak duruma gelen ve amortisman oranı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen şekilde amortismana tabi sabit kıymetlerin değiştirilmesi ihtiyacı doğarsa kiracı bunları yenilemekle yükümlüdür. Sözleşmede belirtilen bütün sabit kıymetler bedelsiz olarak DHMİ’ye devrolunacaktır. Devrolunan sabit kıymetler kullanılabilir ve zarar görmemiş durumda olmalıdır. TAV Esenboğa, yatırıma dahil olan bütün sabit kıymetlerin bakım ve onarımından sorumludur. HAVAŞ DHMİ ile imzalanan ve A grubu çalışma ruhsatının ayrılmaz bir parçası olan genel yer hizmetleri anlaşması gereği; HAVAŞ personeli tarafından DHMİ’ye yada üçüncü kişilere verilen zararlardan sorumlu bulunmaktadır. Bu kapsamda, HAVAŞ bu zararları 50.000 ABD Doları tutarlarındaki sigorta poliçeleri ile sigorta ettirmiştir. HAVAŞ aynı zamanda personele verilecek eğitimlerden ve makine ve teçhizatların bakımı da dahil olmak üzere personeli tarafından verilen hizmetin kalitesinden sorumludur. HAVAŞ, DHMİ’ye 1.000 ABD Doları değerinde teminat mektubu vermekle yükümlüdür. Personelin vermiş olduğu zarardan ya da bu sözleşmeye aykırı davranıştan dolayı alınan ceza yer hizmetleri firmasından talep edilir. Cezalar DHMİ tarafından belirlenen ödeme tarihleri itibariyle ödenmezse garanti mektubunun nakde dönüştürülmesi yoluna gidilecektir. Bu durumda HAVAŞ, 15 gün içinde garantideki para miktarlarını orjinal tutar olan 1.000 ABD Doları’na tamamlamalıdır. DHMİ ile otopark alanları, arazi, bina ve İstanbul Atatürk, İzmir, Dalaman, Milas Bodrum, Antalya, Adana, Trabzon, Ankara, Kayseri, Nevşehir, Gaziantep, Şanlıurfa, Batman, Adıyaman, Elazığ, Muş, Sivas, Samsun, Malatya, Hatay, Konya, Çorlu, Sinop, Amasya ve Ağrı havaalanlarındaki ofisler hakkında imzalanan kira anlaşması gereği tahsis alanının kullanılmasını sona ermesi halinde kiracı tarafından yaptırılan taşınmazlar DHMİ’ye ücretsiz terk edilecektir. TAV Tiflis TAV Tiflis, YİD anlaşması şartlarına tabidir. Bu anlaşmada belirlenen kural ve talimatlara uyulmaması TAV Tiflis’in faaliyetlerinin durdurulmasına yol açabilir. YİD anlaşmasına göre TAV Tiflis aşağıdakileri yerine getirmekle yükümlüdür: 152 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) • • • • Tüm güvenlik standartlarıyla uyumlu olmak ve havaalanının ve diğer ek teçhizatın Uluslararası Tiflis Havaalanı’na ilişkin tüm teknik ve işletme gereklilikleriyle ve Gürcistan çevre standartlarıyla uygunlukta yapıldığının ve yolcuların, işçilerin ve halkın sağlığını tehlikeye atmayacak bir şekilde inşa edildiğinin temin edilmesi; Yeni terminal inşaatlarının International Air Transport Association, International Civil Aviation Organization ya da European Civil Aviation Conference ve onaylanan projeye göre yapılması; TAV Tiflis’in kendisinin ve taşeron firmalarının ilgili sigorta politikalarına bağlı kalarak finansal açıdan güçlü ve uluslararası itibara sahip olan sigorta şirketleriyle çalışması güvencesinin verilmesi; Mevcut iletişim ağında TAV Tiflis’in neden olduğu mekanik bir hasardan dolayı veya bu ağın uygunsuz bir şekilde kullanımı ya da faaliyeti sonucu şirketin neden olduğu mekanik bir hasardan dolayı ortaya çıkabilecek kazaların/hataların düzeltilmesi. Kesin Kabul Protokolü Mayıs 2011’de tamamlanmıştır. Vergi kanunları ve riskleri Özellikle Gürcistan ticaret ve vergi kanunları değişken yorumlara ve düzenlemelere yol açabilmektedir. Üstelik, yönetimin vergi kanunları üzerine yaptığı yorumlar, vergi yetkililerinin yorumlarına göre değişiklik gösterebildiği için, vergi yetkilileri yapılan işlemlere itiraz edebilmektedir ve sonuç olarak TAV Tiflis ek vergi, ceza ve faize tabi tutulabilir. Vergi dönemleri 5 yıl boyunca vergi yetkilileri tarafından incelemeye açık kalmaktadır. Yönetim, ilgili yasaların yorumlarının uygun olduğuna ve TAV Tiflis’in karı, para birimi ve gümrük pozisyonlarının sürdürülebileceğine inanmaktadır. TAV Batum TAV Batum Yönetim Anlaşması (“Anlaşma”) ve Ekleri uyarınca mutabakata varılan şart ve esaslar altında faaliyet göstermekle yükümlüdür. TAV Batum’un, Anlaşma ve Ekleri çerçevesindeki esasa ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, Batum Uluslararası Havalimanı’nın ve Havalimanı’ndan sağlanan işletme haklarının yönetimini durdurmak zorunda kalabilir. Bu Anlaşma uyarınca, TAV Batum aşağıdakileri yerine getirmek durumundadır: • • • • • • • • Gürcistan Kanunları’nın ve ilgili tüm yönetmelik hüküm ve gereklerine riayet etmek; Batumi Airport LLC’den sağlanan temettülerin, Gürcistan’dan çıkarılmasına ve aktarılmasına engel olmak; Yönetim Şirketi’nin Anlaşma çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmesine ya da Batumi Airport LLC’nin gelirlerinin elde edilmesine ve/veya Batumi Airport Ltd’den temettülerin Yönetim Şirketi tarafından elde edilmesine önemli olumsuz etkisi olan izinlerin şart ve esaslarına riayet etmek; Hizmetlere ilişkin olarak Havalimanı’nın ticari menfaatlerini ve itibarını korumak, yüceltmek, geliştirmek ve genişletmek (gerçeğe uygun gayret gösterilecektir); Havalimanı’nın bakım ve işletmesini, benzer uluslararası havalimanlarında geçerli olan uluslararası standartlar ile, bir uluslararası havalimanı işletmesi için geçerli olabilecek sair yerel standartlar uyarınca gerçekleştirmek; Standart ve kabul görmüş işletme standartları uyarınca, Havalimanı’nın işletmesi için yeterli sayıda personel istihdam etmek ve eğitmek; Tüm duran varlıklara yönelik olarak, düzenli, periyodik ve acil durum bakım ve onarım çalışmaları gerçekleştirmek; Havalimanı sınırları içinde yer alan ek binalar ve aksesuarlar için de aynı bakım ve onarım çalışmalarını yerine getirmek; ve İşletme süresi boyunca Anlaşma kapsamında belirtilen sigortaları temin etmek ve sürdürmek. Kesin Kabul Protokolü Mart 2012’de tamamlanmıştır. TAV Tunus TAV Tunus, Enfidha Havalimanı inşaat ve işletmesi ile, Monastır Havalimanı işletmesine ilişkin İmtiyaz Anlaşması şart ve esaslarına tabidir. TAV Tunus’un, bu İmtiyaz Anlaşmalarının hükümlerine ve bunların ekleri olan Şart ve Şartnamelere riayet edememesi durumunda, bu havalimanlarının işletmesini durdurmaya mecbur bırakılabilir. Enfidha İmtiyaz Anlaşması çerçevesinde, TAV Tunus aşağıdakileri yapmakla mükelleftir: • • • Maliyeti ve riskleri ile yükümlülüğü kendisine ait olmak üzere, tasarım, yapım, bakım, onarım, yenileme, işletme ve iyileştirme çalışmaları, Enfidha Havalimanının işletmesi için kendisine verilen arazi, altyapılar, binalar, tesisler, ekipmanlar, ağlar ve hizmetler; Anlaşma Şart ve Şartnamelerince aksi öngörülmediği sürece, Havalimanı inşaatının tamamlanması ve en geç 1 Ekim 2009 tarihinde işletmeye başlanması (Bu tarih daha sonra yetkili makamlarca 1 Aralık 2009’a uzatılmıştır.) Havalimanı’nın işletmesi 2009’da belirtilen tarihte üstlenilmiştir. Projenin %30’una kadar olan kısmının, özkaynak ile finansmanı. Monastır İmtiyaz Anlaşması, maliyeti ve riskleri ile yükümlülüğü kendisine ait olmak üzere, tasarım, yapım, bakım, onarım, yenileme, işletme ve iyileştirme çalışmaları, Monastır Havalimanı’nın işletmesi için kendisine verilen araziyi, altyapıları, binaları, tesisleri, ekipmanları, ağları ve hizmetleri kapsamaktadır. Her iki İmtiyaz Anlaşması uyarınca TAV Tunus aşağıdakileri yapmakla mükelleftir: • • • • Havalimanlarındaki faaliyetlerin pazarlanması ve tanıtılması ve bunlarla ilgili kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi; Anlaşmalar uyarınca verilmesi gereken banka teminatlarının verilmesi ve devamlılığının sağlanması; Yetkili Makamlara (Tunus Devleti ve OACA) Alan ve İşletme Haklarının ödenmesi; Anlaşmaların ekindeki Şart ve Esaslarda yer alan Şirket paydaşlarınca pay mülkiyetlerine ilişkin Ek 2 hükümlerine özellikle riayet edilmesi; TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 153 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) • • • İmtiyaz Anlaşması uyarınca, hakların herhangi bir üçüncü şahsa devri öncesinde veya Havalimanlarının işletmesi esnasında herhangi bir taşeron anlaşmasının sonuçlandırılması öncesinde Yetkili Makamların onayının alınması; Anlaşmalar çerçevesindeki yükümlülükler ile, bilhassa emniyet, güvenlik, teknik, işletme ve çevre ile ilgili olanlar dahil, ancak bunlarla sınırlı kalmamak üzere, tüm geçerli Tunus Kanunları ile uluslararası kurallara riayet edilmesi; Anlaşmalarda öngörüldüğü üzere, sigorta ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi. TAV Tunus’un (i) ödeme aczi içinde olduğu ilan edilirse veya hakkında adli tasfiye süreci başlatılırsa ya da (ii) Havalimanlarından birine yönelik işletme faaliyetlerini durdurmak zorunda kalırsa, söz konusu havalimanlarının işletmesini durdurmakla yükümlü olabilir. Genel yer hizmetleri sözleşmesi dahilinde şirket personelinin üçüncü kişilere verdiği tüm zarardan yükümlü tutulmuştur. TAV Tunus yukarıda bahsedilen olası zararlardan 500.000 ABD Doları tutarındaki üçüncü şahıslarla yapılan bir sigorta poliçesiyle tüm operasyonlar için korunmaktadır. İmtiyaz Anlaşması’nın sona ermesinden yedi yıl önce, Yetkili Makamlar TAV Tunus ile uzlaşarak ve gerektiğinde uzmanların yardımıyla bir tamir, bakım ve yenileme programı oluşturacak, imtiyazın son beş yılı içerisinde taşınabilir ve taşınmaz ihale mallarını Yetkili Makamlar’a iyi çalışır durumda devretmek için yapılacak ilgili çalışmaların detaylı fiyatlandırması ve devirden önce yapılacak işlerin programı oluşturulacaktır. Bu kapsamda TAV Tunus imtiyaz mallarının İmtiyaz Anlaşması’nın gerektirdiği şekilde çalışır durumda olması için her yıl bakım ve onarım prosedürleri gerçekleştirmektedir. TAV Gazipaşa TAV Gazipaşa, DHMİ ile, Alanya Gazipaşa Havalimanı için yapılan İmtiyaz Anlaşmasının şart ve esaslarına tabidir. Eğer TAV Gazipaşa anlaşmayı ihlal eder ve DHMİ tarafından verilen süre içinde ihlali telafi etmez ise, DHMİ Anlaşmayı feshedebilir. TAV Gazipaşa paydaşlarının pay devirleri de, DHMİ’nin onayına tabidir. Anlaşma, TAV Gazipaşa’nın Ulaştırma Bakanlığı’ndan işletme izni alma tarihinden itibaren yirmibeş yıl süre ile yapılmıştır. TAV Gazipaşa'nın akdi yükümlülükleri arasında, tesislerin Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve DHMİ nezaretinde uluslararası norm ve standartlara uygun olarak işletilmesi; işletme için gerekli tüm sistem ve ekipmanların temin, bakım ve düzenli bakım ve onarımı ile, Anlaşmanın sona ermesi üzerine, tesislerin, sistem, ekipman, mobilya ve demirbaşların uygun ve DHMİ tarafından kullanılabilir bir halde, her türlü borç ve yükümlülükten ari olarak DHMİ’ye devri yer almaktadır (sistem, ekipman, mobilya ve demirbaşların kullanım ömürleri sona ermiş ise, bunlar, DHMİ’ye devredilmeden önce yenilenmelidir). Anlaşmanın sona ermesini müteakip, TAV Gazipaşa tesislerdeki sistem ve ekipmanın bakım ve onarımından bir yıl süre ile sorumlu olacaktır. Gerekli bakım ve onarımların yapılmaması durumunda, DHMİ, bu bakım ve onarımları yaptıracak ve masrafları TAV Gazipaşa’ya ait olacaktır. Anlaşma süresi içinde, ilave tesis veya sistemlerin inşaatı için herhangi bir kamulaştırma gerekirse, TAV Gazipaşa kamulaştırmanın tazmin edilmesinden sorumlu olacak ve DHMİ’den herhangi bir tazminat ve/veya ilave kira süresi talep etmeyecek olup, söz konusu arazinin sahibi DHMİ olacaktır. TAV Gazipaşa’nın kira ödemesinin geciktirilmesi durumunda ve/veya kira DHMİ’ye tam olarak ödenmemiş ise TAV Gazipaşa kalan bakiyenin %10’unu aylık ceza olarak ödemek durumundadır. Kira tutarı dışında, havaalanının kurulu tesislerinin (alt-üst yapı) kullanım tutarı olarak, kira döneminin başlamasını müteakiben, DHMİ’ye her kira yılının son bir ayı içinde 50 ABD Doları yıllık olarak sabit tesis kullanım tutarı ödeyecektir. TAV Makedonya TAV Makedonya, Makedonya Ulaştırma Bakanlığı ile yapılan İmtiyaz Anlaşmasının şart ve esaslarına tabidir. Eğer TAV Makedonya anlaşmayı ihlal eder ve Makedonya Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilen süre içinde ihlali telafi etmez ise, Makedonya Ulaştırma Bakanlığı Anlaşmayı feshedebilir. TAV Makedonya tarafından kullanılan bütün cihazlar İmtiyaz Anlaşması Standartları’na uygun olmalıdır. Sözleşmede belirtilen bütün sabit kıymetler bedelsiz olarak Makedonya Ulaştırma Bakanlığı’na devrolunacaktır. Devrolunan sabit kıymetler kullanılabilir ve zarar görmemiş durumda olmalıdır. TAV Makedonya, yatırıma dahil olan bütün sabit kıymetlerin yatırım süresi boyunca bakım ve onarımından sorumludur. TAV Ege TAV Ege tarafından kullanılan bütün cihazlar sözleşme süresi boyunca iyi durumda olmalıdır. TAV Ege, Vergi Usul Kanunu uyarınca ekonomik ömrünü tamamlamış sabit kıymetleri bir yıl içerisinde yenilemekle yükümlüdür. Sözleşme süresi sonunda, imtiyaz sözleşmesi kapsamındaki tüm sabit kıymetler karşılıksız olarak DHMİ’ye devredilecektir. Devredilen tüm cihazların çalışabilir durumda ve hasar görmemiş olması gerekmektedir. TAV Ege, sözleşme süresi boyunca tüm sabit kıymetlerin bakım ve onarımından sorumludur. 154 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) TAV Milas Bodrum TAV Milas Bodrum tarafından kullanılan bütün cihazlar sözleşme süresi boyunca iyi durumda olmalıdır. TAV Milas Bodrum, ekonomik ömrünü tamamlamış ya da hasar görmüş sabit kıymetleri aynısı ya da daha iyisyle değiştirmekle yükümlüdür. Sözleşme süresi sonunda, imtiyaz sözleşmesi kapsamındaki tüm sabit kıymetler karşılıksız olarak DHMİ’ye devredilecektir. Devredilen tüm cihazların çalışabilir durumda ve hasar görmemiş olması gerekmektedir. TAV Milas Bodrum, sözleşme süresi boyunca tüm sabit kıymetlerin bakım ve onarımından sorumludur. Şarta bağlı yükümlülük Gürcistan Vergi Dairesi TAV Tiflis’in Tiflis Havalimanı işletme süresinin uzatılması karşılığında üstlenmiş olduğu Batum Havalimanı inşaatından kaynaklanan KDV’nin indirilmesini eleştirmiştir. Vergi denetçileri bu işlemin bir takas işlemi olduğundan dolayı TAV Tiflis’in Batum Havalimanı’nı yetkili kuruma KDV hesaplayarak devretmesi gerektiğini iddia etmişlerdir. Sonuç olarak, 9.798 GEL (11.900 TL) tutarında KDV hesaplanmış ve 8.263 GEL (10.035 TL) tutarında ceza ile birlikte (toplamda 18.061 GEL (21.935 TL)) tahakkuk ettirilmiştir. Vergi otoritesiyle yapılan müzakereler sonucunda, 20 Mayıs 2015 tarihinde, hesaplanan KDV ve cezası kaldırılmıştır. 28. ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR Kıdem tazminatı karşılığı Türkiye’de mevcut kanunlar çerçevesinde, Şirket ve Türkiye’deki bağlı ortaklık ve müştereken kontrol edilen ortaklıklarda bir yıllık hizmet süresini dolduran ve herhangi bir geçerli nedene bağlı olmaksızın işine son verilen, askerlik hizmeti için göreve çağrılan, vefat eden, erkekler için 25, kadınlar için 20 yıllık hizmet süresini dolduran ve emeklilik yaşına gelmiş (kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) personele kıdem tazminatı ödemesi yapılmak zorundadır. Mevzuatın 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle değişmesinden dolayı emekliliğe bağlı hizmet süresi ile ilgili belirli geçiş yükümlülükleri vardır. Bu ödemeler 31 Aralık 2015 itibariyle 30 günlük maaşın üzerinden en fazla tam 3.828 TL’ye göre (31 Aralık 2014: tam 3.438 TL) çalışılan yıl başına emeklilik ya da fesih günündeki orana göre hesaplanır. Kıdem tazminatı karşılığı cari bazda hesaplanır ve konsolide finansal tablolara yansıtılır. Karşılık Grup’un çalışanlarının emekliliklerinden kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. Hesaplama Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanına göre hesaplanır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup’un çalışanlarının emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TFRS, Grup’un yükümlülüklerini tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmasını öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir. Temel varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel faiz oranını ifade eder. Sonuçta, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle ilişikteki konsolide finansal tablolarda yükümlülükler, çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31 Aralık 2015 tarihindeki karşılık yıllık %5,00 enflasyon oranı ve %10,60 faiz oranı varsayımına göre, yaklaşık %5,33 iskonto oranı ile hesaplanmıştır (31 Aralık 2014: yıllık %5,00 enflasyon oranı ve %9,45 iskonto oranı varsayımına göre, yaklaşık %4,23 iskonto oranı). Kıdem tazminatına ilişkin hakların imtiyaz anlaşması sonunda ödeneceği planlanmıştır. Buna bağlı olarak gelecekte ödenecek yükümlülüklerin bugünkü değerinin hesaplanmasında imtiyaz anlaşma süreleri dikkate alınmıştır. 2015 2014 1 Ocak açılış bakiyesi 36.998 34.286 Faiz maliyeti 13.861 976 9.889 10.631 (11.384) (11.883) Hizmet maliyeti Ödenen kıdem tazminatları Yabancı para çevrim etkisi 1.193 (89) Aktüeryal fark 5.533 3.077 56.090 36.998 31 Aralık itibariyle Emeklilik planları 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle emeklilik planları bulunmamaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 155 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 29. NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, niteliklerine göre giderler aşağıdaki gibidir: 2015 2014 Personel giderleri (768.606) (680.531) Kira gideri (Not 33) (400.534) (394.367) Amortisman giderleri (257.512) (215.134) Satılan hizmet maliyeti (amortisman hariç) (159.994) (148.054) Yiyecek ve içecek maliyeti (153.770) (118.231) İnşaat maaliyeti (58.249) (115.073) Aydınlatma, yakıt ve su giderleri (55.559) (51.454) İndirilemeyecek KDV (52.942) (39.056) Bakım giderleri (41.779) (39.471) Temizlik gideri (35.295) (30.936) Sigorta gideri (34.084) (34.926) Danışmanlık giderleri (23.748) (29.065) Kira gideri (16.561) (16.356) Seyahat ve konaklama giderleri (13.989) (16.865) Reklam ve pazarlama giderleri (11.119) (13.352) Temsil giderleri (11.073) (8.957) Karşılık giderleri (10.541) (2.805) İletişim ve kırtasiye giderleri (10.242) (9.116) Vergiler (9.871) (11.422) Geri çevrilen sigorta geliri (7.487) (6.172) Güvenlik gideri (5.736) (7.923) Bilişim lisans giderleri (1.262) (1.690) Diğer faaliyet giderleri (22.890) (35.480) (2.162.843) (2.026.436) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Devreden ve indirilecek KDV 33.892 21.832 Gelir tahakkukları 27.205 5.090 Satıcılara verilen avanslar (*) 21.088 490.179 Peşin ödenen vergi ve fonlar 17.032 13.041 30. DİĞER VARLIK ve YÜKÜMLÜLÜKLER 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, diğer varlık ve yükümlülükler aşağıdaki gibidir: Diğer dönen varlıklar Verilen iş avansları Diğer 921 576 4.688 3.916 104.826 534.634 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle satıcılara verilen avanslar DHMİ’ye TAV Ege tarafından yapılan 174.661 TL tutarında ve TAV Milas Bodrum tarafından yapılan 303.372 TL tutarında imtiyaz sözleşmelerine bağlı olan ödemelerden oluşmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle bu avans ödemeleri havalimanı işletim hakkı hesabına transfer edilmiştir. (*) Diğer duran varlıklar Diğer Diğer kısa vadeli yükümlülükler Gider tahakkukları 156 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2.230 2.447 2.230 2.447 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 25.707 25.707 15.553 15.553 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31. SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ Ödenmiş sermaye TAV Holding’in 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Ortaklar 31 Aralık 2015 (%) 31 Aralık 2014 38,00 138.047 38,00 138.047 Akfen Holding A.Ş. (“Akfen Holding”) 8,12 29.495 8,12 29.495 Tepe İnşaat Sanayi A.Ş. (“Tepe İnşaat”) 8,06 29.274 8,06 29.274 Sera Yapı Endüstrisi ve Tic. Ltd. Şti. (“Sera Yapı”) 2,03 7.379 2,03 7.379 Halka açık olmayan diğer paylar 3,52 12.775 3,52 12.775 Tank ÖWA alpha GmbH (*) Halka açık olan diğer paylar Nominal sermaye (*) (%) 40,27 146.311 40,27 146.311 100,00 363.281 100,00 363.281 Şirket’e ait payların %38’i 16 Mayıs 2012 tarihinde imzalanan anlaşma ile Aéroports de Paris’nin paylarının tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA alpha GmbH tarafından satın alınmıştır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle, Şirket’in 363.281 TL olan sermayesi 363.281.250 adet nominal paydan oluşmaktadır (31 Aralık 2014: 363.281 TL olan sermayesi 363.281.250 adet nominal paydan oluşmaktadır). Ortak yönetim altındaki işletmeler: Ortak yönetim altındaki işletmelerden satın alınan paylar defter değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Ödenen tutar ile elde edilen net varlığın defter değeri arasındaki fark özkaynaklara kaydedilir. Paylara ilişkin primler: Pay senedi ihraç primi ve kontrol değişmeden yapılan bağlı ortaklık pay satışından kaynaklanan kar veya zararlar ile kontrol değişmeden yapılan kontrol gücü olmayan pay alımlarından kaynaklanan kar veya zararlardan oluşmaktadır. Her bir payın nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki fark özkaynaklarda pay senedi ihraç primi olarak kaydedilir. Değer artış yedeği: Kar veya zarar ile ilişkilendirilmeyerek diğer kapsamlı gelir olarak muhasebeleştirilen duran varlıklar değer artışları yedeğinden oluşmaktadır. Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları: TMS 19 (2011) standardının benimsenmesi sonucunda diğer kapsamlı gelir olarak muhasebeleştirilen aktüeryal kazanç ve kayıplardan oluşmaktadır. Finansal riskten korunma yedeği: Finansal riskten korunma yedeği, henüz gerçekleşmemiş olan finansal riskten korunmaya konu işlem ile ilgili olan nakit akış korunma aracının makul değerindeki birikmiş net değişimin etkin olan kısmının vergi sonrası kısmından oluşmaktadır. Yabancı para çevrim farkları: Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderlerde bulunan yabancı para çevrim farkları: Konsolide finansal tabloların, ana ortağın geçerli para birimi olan Avro’dan, sunum para birimi olan TL’ye çevriminden kaynaklanan kur farklarından oluşmaktadır. Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderlerde buşunan yabancı para çevrim farkları: Geçerli para birimi Avro’dan farklı olan bağlı ortaklık, iş ortaklığı veya iştiraklerin finansal tablolarının, ana ortağın geçerli para birimi olan Avro’ya çevriminden kaynaklanan kur farklarından oluşmaktadır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 157 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler: Yasal yedekler: Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedek akçeler, birinci ve ikinci tertip yasal yedek akçelerden oluşmaktadır. Birinci tertip yasal yedek akçeler, Şirket sermayesinin yüzde 20’sine ulaşıncaya kadar yasal dönem karının yüzde 5’i oranında ayrılmaktadır. İkinci tertip yasal yedek akçeler, SPK düzenlemelerine göre kar dağıtımı yapıldığı durumlarda Şirket sermayesinin yüzde 5’ini aşan tüm nakit kar payı dağıtımlarının 1/10’u oranında, yasal kayıtlara göre kar dağıtımı yapıldığı durumlarda ise Şirket sermayesinin yüzde 5’ini aşan tüm nakit kar payı dağıtımlarının 1/11’i oranında ayrılmaktadır. Birinci ve ikinci yasal yedek akçeler, toplam sermayenin yüzde 50’sini aşmadığı sürece dağıtılamazlar; ancak ihtiyari yedek akçelerin tükenmesi halinde zararların karşılanmasında kullanılabilirler. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle , Grup’un yasal yedekler toplamı 271.161 TL’dir (31 Aralık 2014: 184.401 TL). Temettü: Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK’nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no’lu Kâr Payı Tebliği’ne göre yaparlar. Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, %50 kar dağıtım oranı tespit edilmiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar paylarının eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtılabilecektir. 2015 yılında Şirket ortaklara 2014 yılı dağıtılabilir konsolide dönem karından 306.053 TL tutarında temettü dağıtmıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 0,84 tam TL’dir. Şirket yönetim kurulu 12 Şubat 2016 tarihinde yaptığı toplantı sonucu 2016/8 nolu karar ile 2015 yılı konsolide dönem karından 347.560 TL tutarın nakit olarak dağıtılması yönünde karar almıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 0,96 tam TL olacaktır. Bu karar Genel Kurul’un onayına sunulacaktır. Kontrol gücü olmayan paylar: Bağlı ortaklıklardan net varlıklarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımları konsolide finansal durum tablosunda özkaynaklar altında “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sınıflandırılmıştır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle finansal durum tablosunda “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sınıflandırılan tutarlar sırasıyla 18.647 TL varlık ve 48.455 TL yükümlülüktür. Yine bağlı ortaklıkların net dönem karlarından veya zararlarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımlar, konsolide kapsamlı gelir tablosunda “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sınıflandırılmıştır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde toplam kapsamlı gelirden kontrol gücü olmayan paylara ait zarar ve kar “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sırasıyla 25.489 TL ve 35.154 TL’dir. Paylara ilişkin primler: 2015 yılı itibariyle TAV Urban Georgia LLC’in sermayesinin %4’ünü temsil eden hisseleri Aeroser International Holding’ten 5.200 ABD doları (12.709 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in TAV Urban Georgia LLC’deki payı %80’e çıkmış ve bu işlem özkaynak işlemi olarak konsolide finansal tablolarda paylara ilişkin primler altında muhasebeleştirilmiştir. 2015 yılı itibariyle HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm ve HAVAŞ Almanya’nın sermayelerinin %33,33’ünü temsil eden hisseleri 55 Euro (176 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Europe Stockholm ve HAVAŞ Almanya’daki payı %100’e çıkmıştır. 32. HASILAT 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, hasılat aşağıdaki gibidir: İnşaat hasılatları İnşaat hasılatı Havacılık ve operasyon gelirleri Havacılık geliri İmtiyaz ücretleri - gümrüksüz mağaza Yer hizmetleri geliri Yiyecek içecek hizmet geliri Alan tahsis gelirleri Otopark gelirleri Salon hizmet gelirleri Otobüs hizmet gelirleri Prime class gelirleri Yazılım satış gelirleri Hotel rezervasyon gelirleri Diğer gelirler 158 2015 2014 59.067 59.067 115.073 115.073 969.503 768.146 472.287 275.124 129.513 100.718 39.763 38.939 35.438 32.799 22.099 82.784 2.967.113 3.026.180 789.065 661.179 446.381 235.235 109.469 86.234 27.089 39.739 38.451 18.007 18.849 63.279 2.532.977 2.648.050 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 33. SATIŞLARIN MALİYETİ 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, satışların maliyeti aşağıdaki gibidir: 2015 2014 İnşaat harcamaları ve maliyetleri İnşaat maliyeti (58.249) (115.073) (58.249) (115.073) Satışların maliyeti Personel giderleri (646.685) (564.541) İmtiyaz ve kira gideri (400.534) (394.367) (210.017) Amortisman ve itfa payı gideri (251.985) Satılan hizmet maliyeti (amortisman hariç) (159.994) (148.054) Yiyecek ve içecek maliyeti (153.770) (118.231) (1.612.968) (1.435.210) (1.671.217) (1.550.283) 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap döneminde, inşaat hasılatı ve maliyeti Enfidha Uluslararası Havalimanı, Tiflis Uluslararası Havalimanı ve Alanya Gazipaşa Havalimanı ile ilgilidir (31 Aralık 2014: İzmir Adnan Menderes Havalimanı İç Hatlar Terminali ve Alanya Gazipaşa Havalimanı). 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, imtiyaz ve kira giderleri aşağıdaki gibidir: 2015 2014 (380.070) (375.228) (17.395) (16.733) İmtiyaz ve kira giderleri TAV İstanbul (*) TAV Tunus (**) TAV Makedonya (**) (3.069) (2.406) (400.534) (394.367) 2015 2014 (121.921) (115.990) Kira gideri TAV İstanbul, imtiyaz gideri TAV Tunus ve TAV Makedonya ile ilgilidir. (*) Dipnot 15’e bakınız. Dipnot 13’e bakınız. (**) 34. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, genel yönetim giderleri aşağıdaki gibidir: Genel yönetim giderleri Personel giderleri Amortisman ve itfa payı gideri Diğer faaliyet giderleri TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU (5.527) (5.117) (353.059) (341.694) (480.507) (462.801) 159 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, diğer faaliyet giderleri aşağıdaki gibidir: 2015 2014 Aydınlatma, yakıt ve su giderleri (55.559) (51.454) İndirilemeyecek KDV (52.942) (39.056) Bakım giderleri (41.779) (39.471) Temizlik gideri (35.295) (30.936) Sigorta gideri (34.084) (34.926) Danışmanlık giderleri (23.748) (29.065) Kira gideri (16.561) (16.356) Seyahat ve konaklama giderleri (13.989) (16.865) Temsil giderleri (11.073) (8.957) Karşılık giderleri (10.541) (2.805) İletişim ve kırtasiye giderleri (10.242) (9.116) Vergiler (9.871) (11.422) Komisyon ve lisans giderleri (7.487) (6.172) Güvenlik gideri (5.736) (7.923) Bilişim lisans giderleri (1.262) (1.690) Diğer faaliyet giderleri (22.890) (35.480) (353.059) (341.694) 2015 2014 Diğer faaliyet giderleri 35. ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, Grup’un esas faaliyetlerden diğer gelirleri aşağıdaki gibidir: Ticari alacak ve borçlara ilişkin kur farkı gelirleri (*) 412.471 61.162 Reklam gelirleri 68.992 56.158 Kira gelirleri 50.047 38.265 Gider katılım payı gelirleri (*) 16.613 16.357 Diğer gelirler 96.106 93.506 644.229 265.448 Genel giderlere katılım payı gelirleri, Grup tarafından ödenen elektrik, su tedarikleri, ısınma ve doğal gaz giderlerinin, alt kiracılara, kiralanan alanın metrekare ölçümüne göre fatura edilmesi sonucu oluşan net gelirlerden oluşmaktadır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, Grup’un esas faaliyetlerden diğer giderleri aşağıdaki gibidir: 2015 Ticari alacak ve borçlara ilişkin kur farkı giderleri 2014 (262.779) (23.943) (262.779) (23.943) 2015 2014 27.686 30.554 36. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, yatırım faaliyetlerinden gelirler aşağıdaki gibidir: Mevduat ve ilişkili şirketler faiz geliri Sabit kıymet satışlarından elde edilen gelir 160 197 5.239 27.883 35.793 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 37. ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ilişkin giderler fonksiyon bazında olarak gösterilmiş olup detayları Not 29, 33 ve 34’de yer almaktadır. 38. FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, finansman gelirleri aşağıdaki gibidir: 2015 2014 Reeskont faiz geliri, net (*) - 49.316 Kur farkı geliri, net - 9.212 Diğer - 164 - 58.692 2015 2014 Banka kredisi ve ilişkili şirketler kredi faiz gideri (279.785) (261.033) Kur farkı gideri, net (132.588) - 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde kar / zararda muhasebeleştirilen, finansman giderleri aşağıdaki gibidir: Reeskont faiz gideri, net (*) Komisyon giderleri Diğer finansman giderleri, net (**) (*) (38.094) - (2.923) (4.762) (36.290) (19.522) (489.680) (285.317) TFRS Yorum 12 uygulamasının etkisiyle oluşan 38.369 TL tutarındaki reeskont faiz geliri ve gideri, DHMİ’den garanti edilen yolcu alacaklarının reeskontu ve DHMİ’ ye olan imtiyaz kira borcu ile ilgilidir. (31 Aralık 2014: 49.294 TL). Diğer finansman giderlerinin büyük bir kısmı proje finansmanı için danışman firmalardan alınan hizmet giderlerinden ve banka masraflarından oluşmaktadır. (**) 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilen finansal gelirler / (giderler) aşağıdaki gibidir: 2015 2014 Nakit akış riskinden korunma kazançları / (kayıpları) 105.917 (55.870) Nakit akış riskinden korunma kayıplarına ilişkin vergi gideri (29.487) (21.111) 76.430 (76.981) 39. DİĞER KAPSAMLI GELİR UNSURLARININ ANALİZİ 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap döneminde Şirket’in kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak diğer kapsamlı geliri 276.291 TL tutarında gelir (31 Aralık 2014: 77.094 TL tutarında gider), kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacak diğer kapsamli geliri ise 47.041 TL tutarında gelir (31 Aralık 2014: 68.536 TL tutarında gider) olarak gerçekleşmiştir. 40. GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) Grup ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığını, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen defter değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların dikkate alarak hesaplanmaktadır. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TFRS’ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup aşağıda açıklanmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı Türkiye’deki bağlı şirketler için %20 (31 Aralık 2014: %20), Gürcistan’daki bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıkları için %15 (31 Aralık 2014: %15), Tunus’taki bağlı ortaklıklar için %25 (31 Aralık 2014: %25), Makedonya’daki bağlı ortaklıklar için %10 (31 Aralık 2014: %10) ve Letonya’daki bağlı ortaklıklar için %15’dir (31 Aralık 2014: %15). TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 161 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Muhasebeleştirilen ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri: Ertelenmiş Vergi Varlıkları Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile havalimanı işletim hakkına ilişkin amortisman, itfa ve aktifleştirme farkları Peşin ödenen imtiyaz ve kira giderleri Ticari ve diğer alacaklar ve borçlar Türev finansal enstrümanlar Karşılıklar Devreden geçmiş yıl zararları Yatırım indirimi Diğer Vergi varlıkları / (yükümlülükleri) Net Ertelenmiş Vergi Varlıkları 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2.797 2.340 (63.166) (32.217) (60.369) (29.877) 16.827 220 (3.275) (2.904) 13.552 (2.684) 1.994 104 (377) (352) 1.617 (248) 27.614 51.527 (3.660) (3.154) 23.954 48.373 Finansal borçlanmalar Kıdem tazminatı karşılığı Ertelenmiş Vergi Yükümlülükleri 98 11.628 (7.471) (7.681) (7.373) 3.947 10.845 7.735 - - 10.845 7.735 4.153 3.525 - - 4.153 3.525 67.446 49.479 - - 67.446 49.479 106.128 106.313 - - 106.128 106.313 7.553 10.347 (465) - 7.088 10.347 245.455 243.218 (78.414) (46.308) 167.041 196.910 Netleştirme (62.714) (36.954) 62.714 36.954 - - Net ertelenen vergi varlıkları / (yükümlülükleri) 182.741 206.264 (15.700) (9.354) 167.041 196.910 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle , Grup’un gelecekte elde edeceği karlara karşı mahsup edebileceği 335.466 TL tutarında kullanılmamış vergi zararı vardır (31 Aralık 2014: 1.096.345 TL). Türkiye’de uygulanan vergi mevzuatına göre vergi zararları ileriye yönelik olarak 5 yıl süreyle taşınabilmektedir. Grup, takip eden yıllarda beklenen yolcu sayısı artışı ve operasyonel performans iyileşmesine bağlı olarak gelecekte yeterli vergilendirilebilir karın bulunmasının muhtemel olduğunu değerlendirdiği 271.177 TL tutarındaki vergi zararları ile ilgili 67.446 TL ertelenmiş vergi varlığını 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle kayıtlara almıştır. Ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmeyen devreden geçmiş yıl zararları aşağıdaki tarihler itibariyle kullanılabilir olma niteliğini kaybedecektir. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2015 yılında sona erecek - 79.414 2016 yılında sona erecek 119.367 37.817 2017 yılında sona erecek 23.816 95.304 2018 yılında sona erecek 155.022 55.988 37.261 827.822 335.466 1.096.345 2019 yılında ve sonraki yıllarda sona erecek TAV Tunus’un zaman kısıtlaması olmadan ileriye yönelik kullanılabilecek vergi zararları 252.048 TL (31 Aralık 2014: 186.730 TL) tutarında olup, zaman kısıtlaması bulunan vergi zararları üzerinden ertelenmiş vergi aktifi muhasebeleştirilmemiştir. Muhasebeleştirilmeyen ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri: 31 Aralık 2015 ve 2014 itibariyle devreden geçmiş yıl zararları ile ilgili muhasebeleştirilmeyen ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 Muhasebeleştirilmeyen ertelenmiş vergi varlıkları 31 Aralık 2014 72.386 193.610 72.386 193.610 31 Aralık 2015 itibariyle bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar ile ilgili 182.414 TL (31 Aralık 2014: 131.108 TL) tutarındaki ertelenmiş vergi yükümlülüğü, öngörülebilen gelecekteki bir süre içinde ilgili geçici farkın gerçekleşmesi muhtemel olmadığından kaydedilmemiştir. Net ertelenmiş vergi varlıklarının hareketi aşağıda verilmiştir: 2015 2014 1 Ocak açılış bakiyesi 196.910 200.630 Cari dönem ertelenmiş vergi (gideri) / geliri (23.016) 25.245 Kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen kısım (28.380) (21.143) Yabancı para çevrim etkisi 31 Aralık itibariyle 162 21.527 (7.822) 167.041 196.910 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 2015 2014 (217.803) (178.224) Vergi gideri: Kurumlar vergisi gideri Geçmiş dönemlere ait düzeltmeler (121) 682 (217.924) (177.542) Ertelenmiş vergi geliri: Geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi (gideri) / gelir (21.182) 5.822 Yatırım indirimlerindeki değişim (12.955) 10.603 Geçmiş yıl zararlarından ertelenmiş vergi hesaplanması Toplam vergi gideri 11.121 8.820 (23.016) 25.245 (240.940) (152.297) Yabancı para çevrim etkisi Kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen kısım 31 Aralık 2015 itibariyle (24.727) (5.765) - (60.369) 15.747 489 - 13.552 (248) 1.802 63 - 1.617 48.373 475 4.593 (29.487) 23.954 Finansal borçlanmalar 3.947 (11.228) (92) - (7.373) Kıdem tazminatı karşılığı 7.735 917 1.086 1.107 10.845 Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile havalimanı işletim hakkına ilişkin amortisman ve aktifleştirme farkları Peşin ödenen imtiyaz ve kira giderleri Ticari ve diğer alacaklar ve borçlar Türev finansal enstrümanlar Karşılıklar Devreden geçmiş yıl zararları Yatırım indirimi Diğer Vergi varlıkları / (yükümlülükleri) 1 Ocak 2015 İtibariyle Cari dönem ertelenmiş vergi gideri (29.877) (2.684) 3.525 173 455 - 4.153 49.479 11.121 6.846 - 67.446 106.313 (12.955) 12.770 - 106.128 10.347 (4.341) 1.082 - 7.088 196.910 (23.016) 21.527 (28.380) 167.041 1 Ocak 2014 İtibariyle Cari dönem ertelenmiş vergi geliri Yabancı para çevrim etkisi Kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen kısım 31 Aralık 2014 itibariyle Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile havalimanı işletim hakkına ilişkin amortisman ve aktifleştirme farkları (39.092) 7.691 1.524 - (29.877) Peşin ödenen imtiyaz ve kira giderleri (16.390) 13.446 260 - (2.684) 16 (273) 9 - (248) Türev finansal enstrümanlar 76.170 (3.793) (2.270) (21.734) 48.373 Finansal borçlanmalar 3.947 Ticari ve diğer alacaklar ve borçlar 22.730 (18.416) (367) - Kıdem tazminatı karşılığı 6.601 842 (299) 591 7.735 Karşılıklar 2.947 717 (139) - 3.525 Devreden geçmiş yıl zararları 42.593 8.820 (1.934) - 49.479 Yatırım indirimi 99.955 10.603 (4.245) - 106.313 Diğer Vergi varlıkları / (yükümlülükleri) TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 5.100 5.608 (361) - 10.347 200.630 25.245 (7.822) (21.143) 196.910 163 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde raporlanan vergi giderleri aşağıdaki mutabakatta gösterilen şekilde Grup’un vergi öncesi karına yasal vergi oranının uygulanmasıyla hesaplanan tutarlardan farklıdır: Vergi karşılığının mutabakatı: % 2015 % 2014 Dönem karı 604.732 Toplam gelir vergisi gideri 240.940 152.297 Vergi öncesi kar 845.672 772.911 Yasal vergi oranı ile hesaplanan vergi 620.614 20 169.134 20 Kanunen kabul edilmeyen giderlerin vergi etkisi 2 21.059 1 6.664 Parasal olmayan kalemlerin çevrim farkı 2 13.158 (2) (12.085) Önceki dönemlerde muhasebeleştirilmiş yatırım indirimi istisnalarındaki değişimin etkisi 2 12.955 (1) (10.603) Vergiden muaf gelirlerin vergi etkisi - (1.889) - (2.937) Muhasebeleştirilmiş geçmiş yıllar zararının kur farkı etkisi - (1.603) - (435) Önceki dönemlerde muhasebeleştirilmiş vergi zararlarındaki değişim - - - 106 Muhasebeleştirilmeyen cari dönem vergi zararı 1 5.400 2 16.605 (10.578) Yurtdışı bağlı ortaklıklardaki vergi oranı farklarının etkisi 154.582 (2) (21.055) (1) Geçmiş dönemlere ilişkin düzeltmeler - 127 - (682) Ertelenmiş vergiye konu olmayan geçici farklardaki değişim 6 56.706 5 38.358 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar (2) (12.536) (3) (20.359) Diğer düzeltmelerin etkisi (1) (516) (1) (6.339) Dönem vergi gideri 28 240.940 20 152.297 Kurumlar vergisi: Dönem sonu itibariyle dönem karı vergi yükümlülüğü karşılığı 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 217.924 177.542 Geçmiş yıllara ait düzeltmeler 121 (682) 46.004 30.515 (222.077) (160.355) Önceki dönemlere ait ödenecek vergi Cari yıl içerisinde ödenen vergi Yabancı para çevrim etkisi Dönem sonu itibariyle dönem karı vergi yükümlülüğü 5.478 (1.016) 47.450 46.004 Grup’un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ilişikteki konsolide finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır. Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıl zararları ve tercih edildiği takdirde kullanılan yatırım indirimleri) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır. Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden hesaplanması gereken geçici vergi oranı %20’dir (31 Aralık 2014: %20). Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez. Gürcistan kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15 olarak hesaplanmaktadır. Tunus kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı, üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %25 olarak hesaplanmaktadır (31 Aralık 2014: %25) 2015 yılından itibaren (2015 yılı dahil olmak üzere) Makedonya kurumlar vergisi, gelir üzerinden kanunen kabul edilen giderler indirildikten sonra %10 hesaplanır. Geçmiş yıl zararları 3 yıl boyunca taşınabilir. Letonya kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15 olarak hesaplanmaktadır. Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1-25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilir. 164 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Yatırım indirimi: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 8 Nisan 2006 tarih ve 26133 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5479 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 69 uncu maddede, bu madde kapsamında yükümlülerin 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) hesaplayacakları yatırım indirimi tutarlarını sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebilecekleri öngörülmüş, dolayısıyla da yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştı. Bu çerçevede, üç yıllık sürede yatırım indirimi istisnası haklarının bir kısmını veya tamamını kullanamayan yükümlülerin hakları 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle ortadan kalkmıştı. Diğer yandan 5479 sayılı Kanun’un 2 ve 15 inci maddeleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi, 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış ve böylece 1 Ocak 2006 ila 8 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan yatırım harcamaları üzerinden yatırım indirimi istisnasından yararlanılmasına imkan tanınmamıştı. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin, 15 Ekim 2009 tarihinde yapılan toplantısında aldığı Karar uyarınca, yukarıda bahsi geçen Gelir Vergisi Kanunu’nun yatırım indirimiyle ilgili geçici 69 uncu maddesinde yer alan 2006, 2007 ve 2008 ibareleri ile yine 5479 sayılı Kanun’un ilgili düzenlemenin Kanun’un yayımlandığı tarih olan 8 Nisan 2006’da değil de 1 Ocak 2006’dan itibaren yürürlüğe girmesine olanak tanıyan 15. maddesinin (2) numaralı bendindeki “2” rakamının Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesine karar verilmiş olup, bahsi geçen tarih öncesi hak kazanılan yatırım indirimlerinin kullanımı ile ilgili süre sınırlaması ve ilgili Kanun’un yayımlandığı süre ile 1 Ocak 2006 tarihleri arasında yapılmış olan yatırım indirimi tutarlarından faydalanılamayacağına ilişkin kısıtlar ortadan kalkmış bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesi’nin aldığı Karar uyarınca, yatırım indirimiyle ilgili iptalin, kararın Resmi Gazete’de yayımıyla birlikte yürürlüğe girmesine hükmedilmiş ve ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı 8 Ocak 2010 tarih ve 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre; kazanç yetersizliği nedeniyle 2006 yılına devreden yatırım indirimi tutarları ile 1 Ocak 2006 öncesinde başlayıp iktisadi ve teknik bütünlük kapsamında bu tarih sonrasında da devam eden yatırımlardan doğan yatırım indirimi tutarları sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarında değil sonraki yıllarda da kullanılabilecek olup 1 Ocak 2006 ile 8 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan Gelir Vergisi Kanunu’nun mülga 19 uncu maddesi kapsamındaki yatırım harcamalarının %40’ından yatırım indirimi istisnası olarak yararlanılabilecektir. 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6009 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5. maddesi, 5479 sayılı Kanunun 2. maddesinin iptalinden sonra vergi matrahının hesaplanmasında faydalanılabilecek yatırım teşviki tutarını düzenlemekteydi. 6009 sayılı Kanun’a göre, vergi mükellefleri ilgili vergi döneminde vergiye baz gelirlerinin %25’ine kadar olan kısmı için 5479 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önceki dönemlerden kaynaklanan yatırım teşvikinden faydalanabiliyorlardı. Ancak Anayasa Mahkemesi, yatırım indirimini vergi matrahının %25’i ile sınırlayan 6009 sayılı kanunun 5. Maddesini Anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile 9 Şubat 2012 tarihinde iptal etmiştir. Söz konusu madde iptali 18 Şubat 2012 tarihli ve 28208 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanmıştır. Böylece, vergi mükellefleri, 5479 sayılı kanunun yürürlüğe girmeden önceki dönemden gelen yatırım indirimi tutarlarından herhangi bir kısıtlama olmaksızın yararlanabilecektir. Bu değişiklik, 31 Aralık 2011 tarihinde sona eren mali yıl dahil olmak üzere geçerli olmuştur. Buna göre; vergi yükümlüleri yatırım indirimlerinden herhangi bir kısıtlama olmaksızın faydalanabilmektedir. Anayasa Mahkemesi’nin yukarıda bahsi geçen iptal kararı ile birlikte Grup’un konsolide edilen bağlı ortaklıklarından TAV Esenboğa ve TAV İzmir, yatırım indirimi hükümlerine tabi olup kullanamadıkları tutarları herhangi bir süre sınırlaması olmadan vergiye konu ederek kurum kazancından indirebilecek hale gelmiştir. Bu çerçevede, TAV Esenboğa ve TAV İzmir’in kalan imtiyaz süresinin sonuna kadar faydalanabilecekleri yeterli vergilendirilebilir karlarına kadar olan kısmı için geçmiş yıl zararlarını kullandıktan sonra kullanabileceği yatırım indirimi haklarını kurum kazançlarından indirime tabi tutabileceği kısmı göz önünde bulundurularak 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle ilişikteki konsolide finansal tablolarda 106.128 TL ertelenmiş vergi aktifi hesaplanmıştır (31 Aralık 2014: 106.313 TL). Gelir vergisi stopajı: 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. Maddesi uyarınca Türkiye’de yerleşik şirketler, dar mükellef kurumlara, gerçek kişilere ve tam mükellef gerçek kişilere dağıttıkları kar payı üzerinden %15 oranında gelir vergisi stopajı hesaplamaları gerekmektedir. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir. Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri: Türkiye’de, transfer fiyatlandırması düzenlemeleri Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı” başlıklı 13. maddesinde belirtilmiştir. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki 18 Kasım 2007 tarihli tebliğ uygulama ile ilgili detayları düzenler. Vergi mükellefi, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Bu gibi transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kurumlar vergisi için kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınır. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 165 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 41. PAY BAŞINA KAZANÇ 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait adi ve seyreltilmiş pay başına kazanç 632.912 TL ve 634.228 TL tutarlarındaki ana şirket paydaşlarına ait dönem karlarının ilgili dönemler içindeki 363.281.250 (31 Aralık 2014: 363.281.250) ağırlıklı ortalama pay adedine bölünmesiyle hesaplanmıştır. Ana şirketin paydaşlarına ait pay başına kazanç hesaplaması aşağıdaki gibidir: Dönem boyunca mevcut olan payların ortalama sayısı (tam değeri) Ana şirket paydaşlarına ait net dönem karı (TL) Faaliyetlerden elde edilen adi ve seyreltilmiş pay başına karı (TL) 2015 2014 363.281.250 363.281.250 632.912 634.228 1,74 1,75 2015 2014 1 Ocak’taki ihraç edilmiş adi pay senetleri 363.281.250 363.281.250 Dönem boyunca mevcut olan payların ortalama sayısı (tam değeri) 363.281.250 363.281.250 42. KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihlerine ilişkin kur değişimi etkilerinin analizi Not 44’te yer almaktadır. 43. TÜREV ARAÇLAR 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihlerinde Grup’un türev finansal araçları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 Varlıklar Yükümlülükler Net Tutar - (192.890) (192.890) 49.051 - 49.051 7.799 - 7.799 56.850 (192.890) (136.040) Varlıklar Yükümlülükler Net Tutar - (412.787) (412.787) Çapraz kur takası (*) 25.978 - 25.978 İleri vadeli döviz satım işlemi 15.768 - 15.768 41.746 (412.787) (371.041) Vadeli faiz oranı takası (*) Çapraz kur takası (*) İleri vadeli döviz satım işlemi 31 Aralık 2014 Vadeli faiz oranı takası (*) Vadeli faiz oranı takası ve çapraz kur takası için finansal riskten korunma muhasebesi uygulanmaktadır. 166 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 44. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ Kredi riski Finansal varlıkların kayıtlı değerleri. maruz kalınan azami kredi riskini gösterir. Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski aşağıdaki gibidir: Alacaklar Ticari Alacaklar 31 Aralık 2015 Diğer Alacaklar İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf (*) Bankalardaki Mevduat (**) Türev Araçlar Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D) Diğer (***) 92.222 629.173 24.271 11.019 1.996.920 56.850 - - Azami riskin teminat.vs ile güvence altına alınmış kısmı - 384.523 - - - - - A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri 92.222 552.954 24.271 11.019 1.996.920 56.850 - - 76.219 - - - - - - 9.493 - - - - - - - - - - - - - 47.052 - - - - - - Değer düşüklüğü (-) - (47.052) - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - - - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - - - Değer düşüklüğü (-) - - - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - - - - - - - - - Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Bankalardaki Mevduat Türev Araçlar Diğer Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 25.033 - - - - Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 22.917 - - - - Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 21.019 - - - - 7.250 - - - - - - - - - B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar Alacaklar 31 Aralık 2015 Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş (*) Verilen avanslar gibi finansal olmayan araçlar diğer taraflardan diğer alacaklar içerisine dahil edilmemiştir. Bankalardaki mevduat bakiyesinin 1.326.957 TL’si kısıtlı banka bakiyelerinden oluşmaktadır. DHMİ’ye peşin ödenen kiraya ilişkin KDV payı, devreden ve indirilecek KDV ile peşin ödenen vergiler ve fonlar gibi finansal olmayan araçlar; diğer içerisine dahil edilmemiştir. (**) (***) TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 167 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Alacaklar Ticari Alacaklar 31 Aralık 2014 Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D) - Azami riskin teminat.vs ile güvence altına alınmış kısmı A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri Diğer Alacaklar İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf (*) Bankalardaki Mevduat (**) Türev Araçlar Diğer (***) 49.837 612.810 30.271 2.282 1.265.642 41.746 - - 362.871 - - - - - 49.837 550.391 30.271 2.282 1.265.642 41.746 - B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - 62.419 - - - - - C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - - - 31.555 - - - - - - Değer düşüklüğü (-) - (31.555) - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - - - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - - - Değer düşüklüğü (-) - - - - - - - - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - - - - - - - - - Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Bankalardaki Mevduat Türev Araçlar Diğer Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 19.625 - - - - Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 19.955 - - - - Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 19.112 - - - - 3.726 - - - - - - - - - - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar Alacaklar 31 Aralık 2014 Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş Verilen avanslar gibi finansal olmayan araçlar diğer taraflardan diğer alacaklar içerisine dahil edilmemiştir. (**) Bankalardaki mevduat bakiyesinin 1.105.375 TL’si kısıtlı banka bakiyelerinden oluşmaktadır. (***) DHMİ’ye peşin ödenen kiraya ilişkin KDV payı, devreden ve indirilecek KDV ile peşin ödenen vergiler ve fonlar gibi finansal olmayan araçlar; diğer içerisine dahil edilmemiştir. (*) Değer düşüklüğü Şüpheli alacak karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 2015 2014 Dönem başı itibariyle bakiye (31.555) (28.200) Dönem içinde ayrılan karşılık (10.541) (2.805) Konusu kalmayan karşılıklar 145 292 (5.101) (842) (47.052) (31.555) Çevrim farkı Dönem sonu itibariyle bakiye Grup, ticari alacaklarının tahsil edilebilirliğini dönemsel olarak takip etmekte ve geçmiş yıllardaki tahsilat oranlarını esas alarak tahsili şüpheli alacaklardan doğabilecek muhtemel zararlar için şüpheli alacak karşılığı ayırmaktadır. Şüpheli alacak tutarına karşılık ayrılmasını takiben, şüpheli alacak tutarının tamamının veya bir kısmının tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilen tutar ayrılan şüpheli alacak karşılığından düşülerek kar veya zarar ile ilişkilendirilir. 168 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Likidite riski Grup’un 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle tahmini faiz ödemeleri dahil olmak üzere finansal yükümlülüklerin sözleşmeye göre belirlenmiş vadeleri aşağıdaki gibidir: Kayıtlı değer Sözleşmeli nakit akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazla 3.758.204 (3.901.995) (27.256) (561.115) (1.632.763) (1.680.861) 847.986 (887.321) (43.800) (333.581) (509.940) - 58.823 (60.474) (2.201) (7.700) (23.558) (27.015) 153.509 (153.509) (153.509) - - - 17.374 (20.372) (16.660) (2.005) - (1.707) Finansal yükümlülükler Teminatlı banka kredileri Teminatsız banka kredileri Finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 32.942 (32.942) (32.942) - - - 2.483.773 (3.603.853) (18.563) (437.587) (766.982) (2.380.721) 25.707 (25.707) (25.707) - - - 192.890 (222.414) - (50.979) (136.124) (35.311) Nakit çıkışı - (339.146) - (78.947) (260.199) - Nakit girişi (49.051) 401.409 - 96.345 305.064 - Diğer borçlar (*) Diğer kısa vadeli yükümlülükler Vadeli faiz oranı takası Nakit çıkışı Çapraz kur takası İleri vadeli döviz satım işlemleri Nakit girişi Toplam (*) (7.799) 7.799 - 7.799 - - 7.514.358 (8.838.525) (320.638) (1.367.770) (3.024.502) (4.125.615) Alınan depozito ve alınan avanslar gibi finansal olmayan yükümlülükler, diğer borçlar ve diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisine dahil edilmemiştir. Grup’un 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle tahmini faiz ödemeleri dahil olmak üzere finansal yükümlülüklerin, sözleşmeye göre belirlenmiş vadeleri aşağıdaki gibidir: Kayıtlı değer Sözleşmeli nakit akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazla 3.078.348 (3.828.336) (140.601) (290.601) (1.563.074) (1.834.060) 804.769 (884.825) (12.261) (106.444) (766.120) - 6.542 (6.542) (6.542) - - - 11.130 (12.924) (1.232) (3.811) (7.881) - 120.215 (120.553) (120.553) - - - 39.291 (54.750) (7.374) (9.882) (24.974) (12.520) Finansal yükümlülükler Teminatlı banka kredileri Teminatsız banka kredileri Faizsiz spot krediler Finansal kiralama işlemlerinden borçlar Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 29.214 (29.214) (29.214) - - - 603.421 (603.421) (76.262) (43.716) (175.290) (308.153) 15.553 (15.553) (15.553) - - - 412.787 (429.024) (14.780) (84.279) (249.980) (79.985) Nakit çıkışı - (434.167) - (118.233) (315.934) - Nakit girişi (25.978) 466.866 - 128.329 338.537 - Diğer borçlar (*) Diğer kısa vadeli yükümlülükler Vadeli faiz oranı takası Nakit çıkışı Çapraz kur takası İleri vadeli döviz satım işlemleri Nakit çıkışı Toplam (*) (15.768) 15.768 - 15.768 - - 5.079.524 (5.936.675) (424.372) (512.869) (2.764.716) (2.234.718) Alınan depozito ve alınan avanslar gibi finansal olmayan yükümlülükler, diğer borçlar ve diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisine dahil edilmemiştir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 169 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Aşağıdaki tablo nakit akım koruması olan türevlerle ilgili nakit akımların gerçekleşmesi beklenen değerlerini göstermektedir: 31 Aralık 2015 Kayıtlı değer Tahmini nakit akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazla Faiz oranı takası Varlık Kaynak - - - - - - (192.890) (222.414) - (50.979) (136.124) (35.311) 49.051 62.263 - 17.398 44.865 - - - - - - - 7.799 7.799 - 7.799 - - - - - - - - Kayıtlı değer Tahmini nakit akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazla Çapraz kur takası Varlık Kaynak İleri vadeli döviz satım işlemleri Varlık Kaynak 31 Aralık 2014 Faiz oranı takası Varlık Kaynak - - - - - - (412.787) (429.024) (14.780) (84.279) (249.980) (79.985) 25.978 32.699 - 10.096 22.603 - - - - - - - 15.768 15.768 - 15.768 - - - - - - - - Çapraz kur takası Varlık Kaynak İleri vadeli döviz satım işlemleri Varlık Kaynak 170 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Yabancı para riski Grup’un yabancı para pozisyonu aşağıdaki tabloda belirtilen yabancı para bazlı varlıklar ve borçlardan kaynaklanmaktadır. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Diğer (**) Avro Karşılığı ABD Doları Avro (*) TL Diğer (**) 29.715 34.978 40.855 18.034 2.535 29.962 36.308 4.538 97.007 19.740 220.653 220.806 1.366 84.026 22.492 2.685 7.491 17.648 13.853 1.525 5 19.329 16.197 - - - - - - - - - 294.324 239.018 10.605 134.213 72.366 275.361 240.365 3.906 133.317 74.997 5. Ticari Alacaklar - - - - - - - - - - 6a. Parasal Finansal Varlıklar - - - - - 188 - - - 531 16 - - 51 - 18 8 - 31 - - - - - - - - - - - 16 - - 51 - 206 8 - 31 531 1. Ticari alacaklar 2a. Parasal Finansal Varlıklar(Kasa, Banka hesapları dahil) 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 3. Diğer 4. Dönen Varlıklar (1+2+3) 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 7. Diğer 8. Duran Varlıklar (5+6+7) 9. Toplam Varlıklar (4+8) Avro Karşılığı ABD Doları Avro (*) TL 39.725 17.469 3.382 243.074 220.534 11.525 1.015 - 294.340 239.018 10.605 134.264 72.366 275.567 240.373 3.906 133.348 75.528 10. Ticari Borçlar 32.473 6.893 803 51.143 29.451 17.399 4.629 201 13.912 23.865 11. Finansal Yükümlülükler 41.810 16.128 1.645 80.000 733 54.776 - 211 152.180 1.730 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 25.790 5.326 840 47.327 16.470 28.532 1.614 2.723 62.700 6.359 699 101 - 1.122 804 462 252 - 519 200 100.772 28.448 3.288 179.592 47.458 101.169 6.495 3.135 229.311 32.154 14. Ticari Borçlar - - - - - - - - - - 15. Finansal Yükümlülükler - - - - - - - - - - 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - - - - - - - - - 16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - - - - - - - - 17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) - - - - - - - - - - 100.772 28.448 3.288 179.592 47.458 101.169 6.495 3.135 229.311 32.154 19. Finansal Durum Tablosu Dışı Döviz Cinsinden Türev Araçların Net Varlık/ (Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b) - - - - - - - - - - 19a. Aktif Karakterli Finansal Durum Tablosu Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı (***) - - - - - - - - - - 19b. Pasif Karakterli Finansal Durum Tablosu Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı (***) 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler 13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12) 18. Toplam Yükümlülükler (13+17) - - - - - - - - - - 20. Net Yabancı Para Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19) 193.568 210.570 7.317 (45.328) 24.908 174.398 233.878 771 (95.963) 43.374 21. Parasal Kalemler Net Yabancı Para Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu (TFRS 7.B23) (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) 182.726 209.656 4.632 (51.748) 8.064 160.989 232.597 766 (114.804) 27.377 22. Döviz Hedge'i için Kullanılan Finansal Araçların Toplam Gerçeğe Uygun Değeri (***) - - - - - - - - - - 23. Döviz Varlıkların Hedge Edilen Kısmının Tutarı (***) - - - - - - - - - - 24. Döviz Yükümlülüklerin Hedge Edilen Kısmının Tutarı (***) - - - - - - - - - - Geçerli para birimi Avro olmayan bağlı ortaklıkların ve müştereken kontrol edilen ortaklıkların Avro kuru riski bu kolonda sunulmuştur. Diğer para birimlerindeki varlık ve yükümlülükler TL karşılıkları olarak belirtilmişlerdir. TAV İstanbul, ABD Doları ve Avro arasındaki pariteyi sabitleyen bir çapraz kur takası sözleşmesine (“cross currency swap”) girmiştir. Sözleşme, DHMİ’ye 2018 yılına kadar her yılın Aralık ayında yapılacak olan ödemeler için imzalanmıştır. 31 Aralık 2015 itibariyle, 2018 yılı kur takası sözleşme ödemeleri feshedilmiştir. 31 Aralık 2015 itibariyle, sözleşmenin nominal değeri 255.085 TL’dir (105.804 ABD Doları, 80.276 Avro’ya bağlanmıştır) (31 Aralık 2014: 434.055 TL’dir (202.816 ABD Doları, 153.882 Avro’ya bağlanmıştır). İlgili takas işlemi ileriye dönük DHMİ ödemelerine ilişkin olması nedeniyle mevcut döviz pozisyonunu etkilememektedir. (*) (**) (***) TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 171 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Grup, dönem içerisinde Avro karşısında diğer para birimleri için aşağıdaki tabloda belirtilen kurları uygulamıştır. Ortalama Kur Dönem Sonu Kuru 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 31 Aralık 2015 ABD Doları 0,9007 0,7529 0,9150 31 Aralık 2014 0,8221 TL 0,3313 0,3443 0,3147 0,3545 GEL 0,3968 0,4262 0,3821 0,4414 MKD 0,0162 0,0162 0,0162 0,0163 TND 0,4593 0,4438 0,4507 0,4420 SEK 0,1069 0,1099 0,1095 0,1060 SAR 0,2400 0,2006 0,2440 0,2194 HRK 0,1312 0,1309 0,1303 0,1305 Duyarlılık analizi Grup’un kur riski genel olarak Avro’nun TL ve ABD Doları karşısındaki değer değişikliklerinden oluşmaktadır. Grup, yabancı para karşısındaki kur riskini türev finansal sözleşmeler aracılığı ile dengelemektedir. Mümkün olduğu durumlarda her sözleşmeye ait gideri sözleşmenin para birimi cinsinden yüklenmektedir ve nakit ve nakit benzerlerini de yükümlülükleri ile uyumlu şekilde elde etmektedir. Kur riskinin ölçülebilmesi için yapılan duyarlılık analizinin temeli kurum genelinde yapılan toplam para birimi açıklamasını yapmaktır. Toplam yabancı para pozisyonu, yabancı para birimi bazlı tüm kısa vadeli ve uzun vadeli satın alım sözleşmeleri ile tüm varlıklar ve yükümlülükleri içermektedir. Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu 31 Aralık 2015 Kar/Zarar Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi Özkaynaklar Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi Avro Karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) (*) 3- ABD Doları Net Etki (1+2) 56.320 56.320 (56.320) (56.320) 38.009 38.009 (31.005) (31.005) 4- TL net varlık/yükümlülüğü 5- TL riskinden korunan kısım (-) 6- TL Net Etki (4+5) (4.533) (4.533) 4.533 4.533 - - 7- Diğer döviz net varlık/yükümlülüğü 8- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) 9- Diğer Döviz Varlıkları Net Etki (7+8) TOPLAM (3+6+9) 2.491 2.491 54.278 (2.491) (2.491) (54.278) 38.009 (31.005) Yabancı paranın değer kazanması Yabancı paranın değer kaybetmesi Yabancı paranın değer kazanması Yabancı paranın değer kaybetmesi 51.636 (51.636) 46.675 (38.237) - - - - 51.636 (51.636) 46.675 (38.237) (9.596) 9.596 - - - - - - (9.596) 9.596 - - 4.337 (4.337) - - - - - - 4.337 (4.337) - - 46.377 (46.377) 46.675 (38.237) Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu 31 Aralık 2014 Kar/Zarar Özkaynaklar Avro Karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) (*) 3- ABD Doları Net Etki (1+2) TL'nin Avro Karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 4- TL net varlık/yükümlülüğü 5- TL riskinden korunan kısım (-) 6- TL Net Etki (4+5) Diğer döviz kurlarının Avro Karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde 7- Diğer döviz net varlık/yükümlülüğü 8- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) 9- Diğer Döviz Varlıkları Net Etki (7+8) TOPLAM (3+6+9) (*) 172 İlgili takas işlemi ileriye dönük DHMİ ödemelerine ilişkin olması nedeniyle mevcut döviz pozisyonunu etkilememektedir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Faiz oranı riski Grup üzerinden önemli derecede yabancı kaynaklardan kullanılan kredi bulunmaktadır. Kullanılan kredilerin çok büyük bir kısmı değişken faiz bazlı olmasına karşın Grup yönetimi ve kredi kullandıran bankalar tarafından kredi faizleri finansal enstrümanlar kullanılarak sabitlenmiştir. TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Makedonya, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege Euribor ve Libor oranlarındaki dalgalanmalara karşı kur riskini azaltmaya yönelik faiz oranlı finansal enstrümanlar kullanmaktadır. Bu kapsamda TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Makedonya, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’ nin değişken faiz oranlı kredilerinin sırasıyla %100, %100, %80, %90 ve %100’ü sabitlenmiştir. Bu faiz takas enstrümanlar korunma muhasebesine göre finansal tablolara yansıtılmıştır. Profil 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihlerindeki faize duyarlı finansal araçlar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Sabit oranlı enstrümanlar Finansal varlıklar Finansal yükümlülükler 1.492.759 1.240.670 (1.361.276) (1.411.288) 131.483 (170.618) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Değişken oranlı enstrümanlar Finansal yükümlülükler (3.114.611) (2.927.762) (3.114.611) (2.927.762) Sabit oranlı enstrümanlar için gerçeğe uygun değer duyarlılık analizi: Grup’un, gerçeğe uygun değerleri kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülük ve gerçeğe uygun değer riskinden korunma amaçlı muhasebeleştirme modeli altında kaydedilen riskten korunma amaçlı türev enstrümanları (vadeli faiz oranı takasları) bulunmamaktadır. Bu nedenle, raporlama dönemi itibariyle faiz oranlarındaki değişim kar veya zararı etkilemeyecektir. Değişken oranlı enstrümanlar için nakit akış duyarlılık analizi: Grup’un borçlanma profili esas alındığında, Euribor veya Libor oranındaki 50 baz puanlık artış, türev finansal enstrümanların etkisi göz ardı edildiğinde, Grup’un değişken faiz oranlı borçlarının yıllık faiz giderlerinde yaklaşık 1.465 TL’lik artışa sebep olurdu. Tutarın 1.465 TL’si vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır ve bu nedenle kar zarar üzerindeki net risk 0 TL’dir. Euribor veya Libor oranındaki 50 baz puanlık artış / (azalış), Grup’un özkaynakları altında yer alan değer artış fonunda (finansal riskten korunma yedeği) yaklaşık 6.188 TL’lik artışa (7.345 TL’lik azalışa) sebep olurdu. Faiz Pozisyonu Tablosu Cari Dönem Önceki Dönem - - (1.361.276) (1.411.288) Sabit Faizli Finansal Araçlar Finansal Varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar Finansal Yükümlülükler Değişken Faizli Finansal Araçlar Finansal Varlıklar Finansal Yükümlülükler - (3.114.611) (2.927.762) Finansal risk yönetimi Şirket finansal araçların kullanımına bağlı olarak aşağıdaki risklere maruz kalabilmektedir: • • • • Kredi riski Likidite riski Piyasa riski Operasyonel risk Bu dipnot Grup’un yukarıda belirtilen risklere maruz kalma durumu, Grup’un hedefleri, riski ölçmek ve yönetmek için olan politika ve süreçler ve Grup’un sermayeyi yönetimi ile ilgili bilgi sunmaktadır. Daha detaylı niceliksel ya da rakamsal açıklamalar ilgili dipnotlarda sunulmuştur. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 173 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Risk yönetim çerçevesi Yönetim Kurulu, Grup’un risk yönetim çerçevesinin sağlanmasından ve gözetiminden genel olarak sorumludur. Grup, Kurumsal Risk Yönetimi fonksiyonunun işleyişinden sorumlu olmak üzere Risk Yönetim Departmanı’nı kurmuş olup Grup içinde tüm çalışanların rol ve sorumluluklarını anlayabileceği disiplinli ve yapıcı bir risk yönetimi ve kontrol ortamı oluşturulmasını hedeflenmektedir. Bütün direktörler kontrol, yönetişim ve risk yönetimi süreçlerine ana faaliyet konularında karşılaşılabilecek risklerle ilgili olarak sürekli tespit, gözden geçirme ve değerlendirme konularında güvence sağlayabilecek etkin bir risk yönetimi ve iç kontrol sürecinin çalışmasını temin edecek şekilde hareket etmektedir. İç Denetim, Grup Denetim Komitesi’ne gözetim fonksiyonunu yerine getirmek üzere destek vermektedir. Grup İç Denetim Direktörlüğü’nün misyonu, TAV Holding Yönetim Kurulu’na, bağlı ortaklıklarına ve yönetime gözetim, yönetim ve işletme sorumluluklarında; iç denetim, risk yönetimi ve yönetişim süreçlerindeki zaafiyetleri ve kaynakların boşa harcanmasına ve verimsizliklere neden olan uygulamaları tespit etmek ve bunlara ilişkin öneriler getirerek bağımsız denetimler (raporlar) ve danışmanlık hizmetleri vasıtasıyla yardım sağlamaktır. İç denetim planlarında, risk değerlendirmeleri ve Denetim Komitesi ile yönetim tarafından dikkat çekilen bulgular dikkate alınmaktadır. Risk değerlendirmeleri, sadece var olan tespit edilmiş riskleri belirlemek yerine dönem içinde ortaya çıkabilecek yeni riskleri de dikkate almak ve değerlendirmek prensibi ile ve sürekli olarak Risk Yönetimi Departmanı tarafından takip ve koordine edilmektedir. Resmi olarak risk değerlendirmeleri yıllık olarak yapılmakta, ancak ihtiyaç duyulduğunda daha sık olarak yapılabilmektedir. Kredi riski Kredi riski, bir müşterinin ya da bir finansal enstrümana taraf olan karşı tarafın sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeme riskidir. Temel olarak Grup’un müşteri alacakları ve banka bakiyelerinden doğabilecek finansal zararlar kredi riskini oluşturmaktadır. Grup’un başlıca finansal varlıkları nakit ve nakit benzerleri, ticari ve diğer alacaklardır. Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kredi riski sınırlıdır çünkü muhataplar kredibilitesi yüksek olan bankalardır. Grup’un hizmetlerinin kredi geçmişi uygun müşterilere verilmesini sağlamak için oluşturduğu uygun prosedürleri vardır. Ticari alacakların değer düşüklüğü karşılığı ile net edilmiş tutarı ile toplam nakit ve nakit benzerleri, kredi riskine maruz kalan maksimum tutarları oluşturmaktadır. Grup’un en önemli müşterisi Türk Hava Yolları’dır (THY). Grup bu müşteri ile geçmiş tecrübeye dayanarak önemli bir kredi riski bulunmadığını düşünmektedir. Alacakların tahsilatı ekonomik faktörlerden etkilenebilmesine rağmen, yönetim müşterilerinin saygın ve uluslararası havayolu şirketleri olmasından dolayı şu anda ayrılmış olan karşılıktan daha fazla bir risk olduğunu düşünmemektedir. Buna ek olarak, Grup’un, kredibilitesi düşük olan bazı müşterilerinden almış olduğu teminat mektupları ve senetleri bulunmaktadır. Likidite riski Likidite riski Grup’un ileri tarihlerdeki nakit ödeme ya da diğer finansal yükümlülüklerini karşılayamaması riskidir. Grup’un likidite riski, mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin normal koşullarda ya da kriz durumlarında fonlanabilmesi için çeşitli finansal kuruluşlardan Grup’u zarara uğratmayacak ya da itibarını zedelemeyecek şekilde yeterli finansman olanakları temin edilerek yönetilmektedir. Grup ürün ve hizmetlerini maliyetlendirmede nakit akış ihtiyaçlarını izlemeye yardımcı olan ve yatırımların nakit dönüşünü etkili kılan faaliyet bazlı maliyetlendirme kullanmaktadır. Grup genellikle doğal afetler gibi makul bir şekilde öngörülemeyen durumların potansiyel etkisi hariç olarak finansal yükümlülüklerin yerine getirilmesini de içeren finansal ve operasyonel giderleri karşılamaya yeterli nakdinin olmasını temin eder. 174 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Piyasa riski Piyasa riski; döviz kurları, faiz oranları ya da menkul kıymetler piyasalarında işlem gören enstrümanların fiyatları gibi para piyasasındaki değişiklikler sonucu Grup’un gelirlerinin ya da sahip olduğu finansal varlıkların değerinin değişmesi riskidir. Piyasa riski yönetimi, piyasa riskine maruz kalmayı kabul edilebilir sınırlar dahilinde kontrol ederken, risk getirisini optimize etmeyi amaçlamaktadır. Grup piyasa risklerini yönetmek için türev araçlar alıp satmakta ve aynı zamanda finansal yükümlülük altına girmektedir (Not 9). Bütün bu işlemler kredi veren bankalar ve Grup’un bu operasyonlardan sorumlu yöneticileri tarafından belirlenen kurallara göre icra edilir. Grup kar veya zarardaki dalgalanmayı yönetmek için riskten korunma muhasebesi uygulamaktadır. Döviz kuru riski Grup, yabancı para birimleri üzerinden olan çeşitli gelir ve gider kalemleri ve bunlardan doğan yabancı para borç, alacak ve finansal borçlanmalar sebebiyle döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle bu konsolide finansal tabloların ilgili notlarında belirtildiği gibi, Grup şirketlerinin, başlıca Avro olmak üzere, ABD Doları, Gürcistan Larisi, Tunus Dinarı, Makedonya Dinarı, İsveç Kronu, Suudi Arabistan Riyali ve TL olan geçerli para birimlerinden farklı para birimlerinde bakiyeleri vardır. Sözkonusu işlemler başlıca ABD Doları ve TL işlemlerdir. Grup bu döviz kuru riskini yabancı para nakit tutarak ve bazı finansal enstrümanlar kullanarak yönetmektedir. Faiz oranı riski Grup, kredilerin faiz oranlarındaki değişikliğe olan hassasiyetinin %50 ve %100 arasında kalan kısmının sabit faizli olmasını sağlayacak bir politika benimsemiştir. Bu durum faiz oranı takası sözleşmeleriyle sağlanır. Operasyonel risk Operasyonel risk, Grup’un süreçleri, çalışanları, kullandığı teknoloji ve altyapısı ile ilgili çeşitliliğe sahip sebeplerden ve kredi riski, piyasa riski ve likidite riski haricindeki yasal ve düzenleyici gereklilikler ve tüzel kişilikle ilgili genel kabul görmüş standartlar gibi dış faktörlerden kaynaklanan direk veya dolaylı zarar riskidir. Operasyonel riskler Grup’un bütün faaliyetlerinden doğmaktadır. Grup’un amacı maliyet etkinliği ile bir yandan finansal zararlardan ve Grup’un itibarına zarar vermekten kaçınarak, diğer yandan girişimcilik ve yaratıcılığı kısıtlayan kontrollerden kaçınarak operasyonel riski yönetmektir. Operasyonel riskten kaçınmadaki kontrollerin iyileştirilmesi ve uygulanması birincil olarak her bir işletmedeki üst düzey yöneticilerin sorumluluğundadır. Bu sorumluluk aşağıdaki alanlarda operasyonel risklerin yönetimi ile ilgili genel Grup standartlarının iyileştirilmesi ile desteklenir: • • • • • • • • • • işlemlerin bağımsız yetkilendirilmesi dahil uygun görev ve sorumluluk dağılımı ile ilgili gereklilikler işlemlerin mutabakatı ve gözetimi ile ilgili gereklilikler düzenleyici ve diğer yasal gereklilikler ile uyum kontrollerin ve prosedürlerin dokümantasyonu karşılaşılan operasyonel risklerin periyodik olarak değerlendirilmesi ve belirlenen risklerden kaçınma amaçlı kontrol ve prosedürlerin yeterliliği operasyonel zararların raporlanması ve bunlarla ilgili iyileştirme faaliyetlerinin sunulması ile ilgili gereklilikler acil durum planlarının oluşturulması eğitim ve çalışanların işle ilgili gelişimi etik ve iş hayatı standartları etkin olduğu yerde sigortayı da içeren risk azaltma çareleri Grup standartları ile uyum İç Denetim tarafından yürütülen periyodik denetim programı ile denetlenir. İç Denetim’in yaptığı gözden geçirme sonuçları ilgili operasyonel bölümün yönetimine bildirilir ve Denetim Komitesi ve üst düzey yönetimle de paylaşılır. Sermaye yönetimi Yönetim Kurulu’nun politikası yatırımcı, kredi veren ve piyasa güveni açısından güçlü sermaye yapısı sağlamak ve işletmenin gelecekteki büyümesini desteklemek, ve sermaye maliyetini düşürmek için en uygun sermaye yapısını sağlamaktır. Sermaye yapısını sağlamak ya da düzenlemek için, Grup yönetimi pay sahiplerine ödenen temettü tutarlarını değiştirebilir, payları pay sahiplerine iade edebilir, yeni paylar çıkarabilir ya da borcu azaltmak için varlık satabilir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 175 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) 45. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) Gerçeğe Uygun Değer Varlıkların ve yükümlülüklerin defter değerleri ve gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir : 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Not Net Defter Değeri Gerçeğe Uygun Değer Net Defter Değeri Gerçeğe Uygun Değer Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri 6 672.598 672.598 162.427 162.427 Ticari alacaklar (kısa vadeli) 11 312.696 315.018 310.224 312.186 İlişkili taraflardan ticari alacaklar 10 92.222 92.222 49.837 49.837 İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar 10 24.271 24.271 30.271 30.271 Türev araçlar 44 56.850 56.850 41.746 41.746 7 1.326.957 1.326.957 1.105.375 1.105.375 11.019 11.019 2.282 2.282 11 316.477 378.467 302.586 368.556 - - (6.542) (6.542) Teminatlı banka kredileri 9 (3.758.204) (3.760.993) (3.078.348) (3.078.348) Teminatsız banka kredileri 9 (847.986) (845.463) (804.769) (804.769) Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 9 (58.823) (58.823) (11.130) (11.130) Ticari borçlar 11 (153.509) (153.509) (120.215) (120.215) İlişkili taraflara ticari borçlar 10 (16.064) (16.064) (7.276) (7.276) İlişkili taraflara ticari olmayan borçlar 10 (1.310) (1.310) (32.015) (32.015) Türev araçlar 44 (192.890) (192.890) (412.787) (412.787) Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 12 (32.942) (32.942) (29.214) (29.214) (2.483.773) (3.603.853) (603.421) (603.421) Kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri Diğer dönen varlıklar (*) Ticari alacaklar (uzun vadeli) Finansal yükümlülükler Faizsiz spot krediler Diğer borçlar (**) Diğer kısa vadeli yükümlülükler Net Gerçekleşmemiş kazanç 30 (25.707) (25.707) (15.553) (15.553) (4.758.118) (5.814.152) (3.116.522) (3.048.590) 1.056.034 (67.932) (*) Verilen avanslar gibi finansal olmayan varlıklar diğer alacaklar ve diğer dönen varlıklar içerisine dahil edilmemiştir. (**) Alınan avanslar gibi finansal olmayan araçlar, diğer borçlar ve diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisine dahil edilmemiştir. 176 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Finansal Araçlar Gerçeğe uygun değer açıklamaları Şirket, finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Maliyet bedelleri ile finansal tablolarda yer alan nakit ve nakit benzerlerinin kısa vadeli olmaları nedeniyle gerçeğe uygun değerlerinin taşınan değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Gerçeğe uygun değer ölçümünün sınıflandırılması Aşağıdaki tabloda kayıtlarda gerçeğe uygun değer ile değerlenen finansal araçlar ile gerçeğe uygun değeri açıklanan finansal araçların değerleme yöntemleri verilmiştir. Seviyelere göre değerleme yöntemleri şu şekilde tanımlanmıştır: Seviye 1: Özdeş varlıklar ya da borçlar için şirketin ölçüm gününde erişebildiği aktif piyasalardaki kayıtlı (düzeltilmemiş) fiyatlar; Seviye 2: Seviye 1'de yer alan kayıtlı fiyatlar dışında kalan ve varlıklar ya da borçlar açısından doğrudan ya da dolaylı olarak gözlemlenebilir nitelikteki veriler; Seviye 3: Varlık ya da borçlara ilişkin gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler. 31 Aralık 2015 Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3 - 629.173 (4.606.190) (2.483.773) (192.890) 49.051 7.799 - 31 Aralık 2014 Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3 Ticari alacaklar - 612.810 - Diğer borçlar - (603.421) - Vadeli faiz oranı takası - (412.787) - Çapraz kur takası - 25.978 - İleri vadeli döviz satım işlemleri - 15.768 - Ticari alacaklar Banka kredileri Diğer borçlar Vadeli faiz oranı takası Çapraz kur takası İleri vadeli döviz satım işlemleri TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU 177 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (TUTARLAR AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN TÜRK LIRASI (“TL”) OLARAK BELIRTILMIŞTIR. TL DIŞINDAKI PARA BIRIMLERI, AKSI BELIRTILMEDIKÇE BIN OLARAK BELIRTILMIŞTIR.) Finansal riskten korunma muhasebesi Vadeli faiz oranı takası TAV Esenboğa’nın banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla vadeli faiz oranı takası türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle proje finansman kredisinin %100’ü faiz oranı riskine karşı kredinin ömrü boyunca vadeli faiz oranı takası ile korunmaya alınmıştır (31 Aralık 2014: %100). TAV İstanbul’un banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle proje finansman kredisinin %100’ü faiz oranı riskine karşı kredinin ömrü boyunca vadeli faiz oranı takası ile korunmaya alınmıştır (31 Aralık 2014: %100). TAV Ege’nin banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle değişken faiz oranlı kredileri toplamının %100’ü faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır (31 Aralık 2014: %99). TAV Makedonya’nın banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle proje finansman kredisinin %80’i faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır (31 Aralık 2014: %80). TAV Tunus, vadeli faiz oranı takası yapılan bankalardan erken fesih bildirimi almıştır. Bu bildirim sonucunda 199.903 TL türev araçlar hesabında kısa vadeli yükümlülük olarak gösterilmiştir (31 Aralık 2014: TAV Tunus değişken faiz oranlı kredileri toplamının %83’ünü faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır). TAV Milas Bodrum’un banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle proje finansman kredisinin %90’ı faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır. Çapraz kur takası TAV İstanbul, DHMİ’ye olan ABD Doları kira sözleşmesi ödemeleri nedeniyle kur değişiminin etkilerine karşı korunmak amacıyla çapraz kur takası türev enstrümanlarını kullanmaktadır. TAV İstanbul, Dexia Credit Local (“DCL”) ile 12 Mart 2008 tarihinde DHMİ’ye 2018’e kadar yapacağı kira ödemeleri için ABD Doları ve Avro kurları arasındaki pariteyi sabitleyen çapraz kur takası sözleşmesi yapmıştır. 2010 yılında, TAV İstanbul söz konusu finansal riskten korunma ilişkisini iptal etmiş ve 16 Aralık 2010 tarihinde TAV İstanbul, DCL ve ING Bank N.V. arasında iki adet yeni çapraz kur takası sözleşmeleri imzalanmıştır. 31 Aralık 2015 itibariyle, 2018 yılı kur takası sözleşme ödemeleri feshedilmiştir. 31 Aralık 2015 itibariyle, sözleşmelerin nominal değeri 105.804 ABD Doları’dır (80.276 Avro) (31 Aralık 2014: 202.816 ABD Doları’dır (153.882 Avro)). 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle kullanılan vadeli faiz oranı takası ve çapraz kur takası türevlerinin gerçeğe uygun net değeri 143.839 TL tutarında zarar ifade etmektedir (31 Aralık 2014: 386.809 TL). Belirtilen tutarlar raporlama dönemi sonu itibariyle türev piyasasında benzeri araçlar için belirlenen fiyatlara dayandırılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle finansal riskten korunma muhasebesi uygulandığı için vadeli faiz oranı takası ve çapraz kur takası türev işlemlerinin gerçeğe uygun değerlerindeki vergi etkisi düşüldükten sonra 76.430 TL tutarındaki değişimin etkin kısmı finansal riskten korunma yedeğinde kar olarak özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir (31 Aralık 2014: 76.981 TL tutarında zarar). Faiz oranı takası ve çapraz kur takası türev işlemlerinin kar ve zarar tablosuna etkileri riskten korunma amacıyla ilişkilendirildikleri varlık veya yükümlülükteki değişimler ve ödemeler kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirildiği dönemle aynı dönemde olmaktadır. 46. RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR Şirket yönetim kurulu 12 Şubat 2016 tarihinde yaptığı toplantı sonucu 2016/8 nolu karar ile 2015 yılı konsolide dönem karından 347.560 TL tutarın nakit olarak dağıtılması yönünde karar almıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 0,96 tam TL olacaktır. Bu karar Genel Kurul’un onayına sunulacaktır. 47. FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR Yoktur. 48. NAKİT AKIŞ TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap döneminde Şirket’in işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışları 2.973.850 TL (31 Aralık 2014: 664.722 TL), yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit 2.304.901 TL (31 Aralık 2014: 555.040 TL), finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit 132.512 TL (31 Aralık 2014: 225.189 TL) olarak gerçekleşmiştir. Şirket dönem içerisinde ana ortaklık ve kontol gücü olmayan paylara toplam 316.613 TL (31 Aralık 2014: 210.614 TL) tutarında temettü ödemesi yapmış olup bu tutar finansman faaliyetlerinden nakit akışları içerisinde gösterilmiştir. 49. ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap döneminde Şirket’in ana ortaklığa ait özkaynakları 2.566.153 TL (31 Aralık 2014: 2.054.948 TL) ve kontrol gücü olmayan payları 18.647 TL (31 Aralık 2014: 48.455 TL) olmak üzere toplam özkaynakları 2.584.800 TL’dir (31 Aralık 2014: 2.103.403 TL). 178 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU SÖZLÜK ACI Airports Council International (Uluslararası Havalimanları Konseyi) Apron Bir havalimanında uçakların parklandırılmaları, akaryakıt ikmalleri, yolcu, yük, posta ve kargonun indirme ve bindirilme işlemleri ve bakımlarının yapılabilmesi için ayrılmış sahalardır. Arındırılmış Sahalar Dış hatlara açık havalimanlarında yolcuların giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan ve kontrol işleminden sonra alındıkları, aynı zamanda yurt dışından gelerek gümrüğe girmeden aynı ülkenin veya başka bir ülkenin diğer havalimanına giden yolcular için oluşturulmuş sahalardır. Gümrüklü Salon Dış hatlara açık havalimanlarında yolcuların giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan veya kontrol işlemine tabi tutuldukları izole edilmiş salonlardır. Gümrük Muhafaza Dış hatlar açık havalimanlarında yolcuya ait eşya ya da diğer yük, kargo ve postanın gümrük mevzuatı açısından denetlenmek veya alıkonulmak üzere, ya da yurt dışına gidip-gelecek her türlü mal ve malzemenin alınması veya gönderilmesi aşamasında işlemlerin gümrük mevzuatına uygunluğunu kontrol eden teşkilattır. Baggage Handling System (BHS) Check-in gişelerinde teslim alınan bagajları, uçağa yükleniş noktalarına kadar taşıyan konveyor bant sistemi. Havalimanı Karada veya suda, içerisindeki bina, tesis ve donatımlar dahil uçakların iniş, kalkış ve yer hareketlerini yapmak, bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulundurmak amacıyla düzenlenmiş sahalardır. Charter Terminali Tarifeli ya da düzenli seferler dışında gerçekleşen uçuşlarla seyahat eden yolcular için ayrılmış terminal binası. Hangar Havalimanlarında uçakların bakım ve onarımlarının yapılması veya muhafaza edilmesi amacıyla kullanılan genellikle büyük yapılı binalardır. Check-in Havalimanı terminallerinde, havayolu veya yer hizmet kuruluş görevlilerinin, yolcuların bilet, bagaj işlem ve kontrollerini yapmaları anlamındadır. Check-in Kontuarı Terminallerde yolcuların check-in işlemlerinin yapıldığı, donanımlı masalardır. Havatarafı Bölümü (Uçuş Hattı Tesisleri): Pasaport kontrolden sonraki arındırılmış bölgeleri (bekleme alanları, Gümrüksüz satış alanları, uçağa geçiş kapıları) ve havalimanının pist, apron, taksi yollar ve bunlara bitişik sahaları ve belirli durumlarda doğrudan uçuş faaliyeti amacıyla kullanılan bina ve yapıları veya bunların bazı kısımları ve bu bölümlerin hepsine girişin kontrollü olduğu yerlerdir. Check-in Salonları Terminallerde check-in kontuarlarının toplu halde bulunduğu bölümlerdir. Havacılık Gelirleri Havalimanlarında yolcu ve uçaklara verilen hizmetlerden elde edilen gelirlerdir. CIP Yolcusu Ticari önemi haiz kişi. Havacılık Dışı Gelirler Havalimanlarında yolcu ve uçaklara verilen hizmetlerden elde edilen gelirler dışında, örneğin Gümrüksüz satış gibi hizmetlerden elde edilen gelirlerdir. Duty free Shop Havalimanlarında gümrük vergisi alınmadan alış-veriş yapılan mağazalardır. El Bagaj Arabaları Havalimanlarında yolcu eşyasını taşımak üzere yararlanılan mekanik portatif taşıyıcılardır. EUROCONTROL European Organisation for the Safety of Air Navigation (Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenlik Teşkilatı) FAVÖK “Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr” anlamına gelmektedir. FAVKÖK “Faiz, Amortisman, Vergi ve Kira Öncesi Kâr” anlamına gelmektedir FIDS (Uçuş Bilgi Gösterim Sistemi) FIDS (Uçuş Bilgi Gösterim Sistemi) Güncel verileri uçuş bilgi ekranları, monitörler, uçuş kapısı indikatörleri ve bagaj indikatörleri, personel monitörler vasıtasıyla yayınlayan sistemdir. Garanti Yolcu Gelirleri İlgili otoritelerle imzalanan sözleşme uyarınca, otorite tarafından yıllık olarak hesaplanan yolcu sayısına göre garanti altına alınan yolcu gelirleridir. İmzalanan sözleşmeye ve sözleşmenin kapsadığı döneme göre değişiklik gösterebilir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU Havaş Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş. havalimanlarında yer hizmetini yürüten kuruluştur. Hisse Başına Kâr Bir Şirket’in vergi sonrası toplam kârının, Şirket’in hisse senedi sayısına bölünmesiyle elde edilen göstergedir. HUB Ana merkez ICAA International Civil Airports Association (Uluslararası Sivil Hava Meydanları Birliği) ICAN International Commission for Air Navigation (Uluslararası Hava Seyrüsefer Komitesi) ICAO International Civil Aviation Organization (Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı) İnorganik Büyüme Bir Şirket’in, kendi üretimi dışında başka bir şirketi satın alarak veya yeni yatırım yaparak dolayısıyla da satın aldığı Şirket’in üretim ve cirosunun eklenmesiyle elde ettiği büyümedir. 179 SÖZLÜK İştirak Bir ortaklıkla işletme arasında, ortaklığın yönetimine ve ortaklık politikalarının belirlenmesine katılım anlamında devamlı bir bağ yaratan, doğrudan veya dolaylı sermaye ve yönetim ilişkisidir. Kompozit Kaplama Bir pistin beton ve asfalt karışımıyla kaplanmasıdır. Konveyör Terminallerde yolcu check-in’i esnasında, yolcu beraberinde olmayacak bagajların uçağa yerleştirilmek üzere alınarak gönderilmesi veya uçaktan gelen bagajların alınması amacıyla yolcuların yararlandıkları mekanik taşıyıcı görevini yapan şeritlerdir. Likidite Bir varlığın hızlı ve kolay bir biçimde nakde çevrilebilme derecesidir. Organik Büyüme Bir Şirket’in kendi faaliyetleriyle sağladığı büyümedir. Üretim artışı ve bu üretimin satılmasıyla elde edilen ciro artışını ifade eder. Overflight Uçuş Bir hava aracının bir ülke hava sahasını, herhangi bir yere inmeksizin kat etmesidir. PAT Sahaları/Alanları: Pist, Apron ve Taksiyolu sahaları ile havalimanının hava tarafında araç ve gereçlerin hareket ve park etmesi için düzenlenen diğer sahalardır. Proje Finansman Uzun dönemli altyapı ve sanayi yatırımlarında ihtiyaç duyulan sermayenin, Şirket’in bilânçolarına en düşük seviyede etki edecek biçimde ve maksimum oranda karşılanmasıdır. Finansman karşılığında projenin gelirlerinin ya da varlığın teminatı söz konusudur. Pik Gün, Pik Saat Belirli bir dönem içerisinde (genellikle bir takvim yılı içerisinde) bir havalimanında birim günde veya saatte kaydedilen işlem görmüş en yüksek yolcu, uçak, kargo vs. sayısıdır. Pist Bir kara meydanında uçakların iniş ve kalkışları için hazırlanmış, dikdörtgen şeklinde belirlenmiş sahalardır. “primeclass” Hizmeti Bu hizmet kapsamında yolcu, terminal Gidiş kapısında, taşıma görevlisi eşliğinde karşılanır, X-ray geçişi, check-in ve pasaport işlemleri hostesler asistanlığında yapılır. Ramp Havalimanlarında uçakların park ettiği ve uçağa hizmet verilen alandır. Sivil Hava Taşımacılık Sivil Hava Taşımacılığı, genel olarak havayolu taşımacılığı ile ilgili bütün faaliyetleri kapsayan bir ifade olmasının yanında daha özelde; havalimanları, havayolları ve handling şirketleri tarafından ulusal ve uluslararası kurallar ve güvenlik ilkeleri doğrultusunda gerçekleştirilen hava taşımacılığına ait bütün operasyonel faaliyetlerin de genel adıdır. SLOT Hava trafiğinin yoğun olduğu havalimanlarındaki trafiği, günün her saatine ve haftanın her gününe mümkün olduğu kadar dengeli bir şekilde yayarak, havalimanının optimum kullanılmasını sağlamaktır. Bir diğer ifade ile uçaklara tahsis edilebilen iniş-kalkış saat dilimlerinde meydan imkânlarının kullanım hakkıdır. 180 Taksi Uçağın yerde yaptığı hareket anlamındadır. Taksirut Bir havalimanında uçakların yerde pist ve apron gibi bölümler arasında gidip gelmeleri için düzenlenmiş standart ölçülerdeki yollardır. Tarifeli Sefer Kalkış-varış zamanı ve rotası sabit uçuş sekline verilen isimdir. Tarifesiz Sefer (Charter) Belirli dönemlerde, genellikle de yaz aylarında özel olarak sefere konan, kalkış saati havalimanı trafiği ve yolcu talebine göre belirlenen tarifesiz uçuş türüdür. Terminal Yolcuların uçuş öncesi veya sonrası işlemleri yapılan, bünyesinde hava ulaştırma hizmeti ile ilgili kuruluş ve tesisleri bulunduran binalar grubudur. Terminal İşletmeciliği DHMİ tarafından İşletilmekte olan havalimanlarında, DHMİ adına terminali işleten Hava Limanı Başmüdürlüğü/Meydan Müdürlüğünü ve/veya Yapİşlet-Devret Modeli kapsamında veya diğer bir şekilde, terminal işletmeciliği yapmakta olan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel tüzel kişileri ifade etmektedir. TOC Terminal Operasyonları Merkezi Transit Yolcu Havalimanına uçakla vardıktan kısa bir süre sonra aynı uçakla veya aynı uçak numarasıyla seyahatine devam eden yolculardır. Bu yolcular havalimanındaki Gümrüksüz satış, yiyecek- içecek ve konaklama hizmetlerinden yararlanmazlar. Transfer Yolcu Havalimanına uçakla vardıktan sonra farklı bir uçakla veya farklı uçuş numarası alan aynı uçakla seyahatine devam eden yolculardır. Bu yolcular havalimanındaki Gümrüksüz satış, yiyecek- içecek ve konaklama gibi hizmetlerden yararlanabilirler. Uçak Yükleme Uçağın teknik özelliklerine ve operasyon bilgilerine uygun yüklenmesidir. Uçuş Limitleri Her uçak tipine göre yükleme amacıyla belirlenmiş limitlerdir. VIP Çok önemli kişi. Unvanları Başbakanlık tarafından listelenen kamu kuruluşlarının önde gelen yöneticileridir. VIP Salonu VIP Yolcuları için havalimanlarında ayrılmış mekânlardır. Yap-İşlet-Devret Bir kamu altyapı yatırım veya hizmetinin finansmanının, özel bir şirket tarafından karşılanması, projenin gerçekleştirilmesi, kamu tarafından belirlenen bir süre için işletilmesi ve bu sürenin sonunda söz konusu tesislerin bakımı yapılmış, eksiksiz ve işler durumda ilgili kamu kuruluşuna devredilmesidir. Yolcu Havayoluyla seyahat eden, uçuş personeli ve kabin mürettebatı dışında uçakta bulunan tüm bireylerdir. TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU İÇİNDEKİLER 02 03 04 05 08 14 16 18 Türkiye’nin Dünyadaki Önemli Markası: TAV Havalimanları TAV ve ADP’nin Havalimanı Operasyonları TAV’ın Büyüme Stratejisi İstanbul Atatürk Havalimanı - Dış Hatlar Genişleme Projesi Hizmet Şirketlerimizin 2015 Yılı Yönetim Kurulu’nun Mesajı İcra Kurulu Başkanı’nın Mesajı İmtiyazlar Genel Görünüm 20 20 29 30 30 31 34 35 2015 YILI GELİŞMELERİ Havacılık Sektörü ve TAV Finansal Gelişmeler 2015 Yılındaki Yatırımlar Ödüller ve Başarılar 2015’te Öne Çıkanlar 2015’in Ardından Yatırımcı İlişkileri ve BİST Performansı 36 KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 36 Sürdürülebilirlik 38 Risk Yönetimi ve İç Denetim 40 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 52 Komite Çalışma Esasları 54 Olağan Genel Kurullar 56 Yönetim Kurulu 62 Üst Yönetim 79 Yönetim Organı Üyeleri İle Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar 80 Esas Sözleşme Değişiklikleri 80 Kâr Dağıtım 81 Bağlı Şirket Raporu 81 Bağımsız Denetçi Raporu 82 Riskin Erken Saptanmasi Sistemi ve Komitesi̇Hakkında Denetçi̇Raporu 82 Sorumluluk Beyanı 83 Bağımsızlık Beyanları 84 84 84 84 84 85 86 87 87 89 179 TAV’IN BÜYÜME STRATEJİSİ 04 YÖNETİM KURULU’NUN MESAJI 14 2015’TE ÖNE ÇIKANLAR 31 OPERASYONEL VE FINANSAL VERILER Avro Bazlı Finansal Veriler Hedefler ve Gerçekleşmeler 2015 Yılı Gerçekleşmeleri 2016 Yılına İlişkin Beklentiler Operasyonel ve Finansal Performans Havalimanı Şirketleri Hizmet Şirketleri Rakamlarla TAV Konsolide Mali Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Sözlük OPERASYONEL VE FINANSAL VERILER 84 TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. Borsa Kodu: TAVHL İstanbul Ticaret Siciline kayıt tarihi: 07.11.1997 Ticaret Sicil & MERSIS No: 590256 / 0832-0062-0900-0011 Tel: 0212 463 3000 / 2122-2123-2124 Faks: 0212 465 3100 İnternet: www.tavhavalimanlari.com.tr, www.tavyatirimciiliskileri.com.tr Adres: İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali (A Kapısı-VIP Yanı) 34149 Yesilköy, İstanbul TAV HAVALİMANL ARI HOLDİNG 2015 FA ALİYE T RAPORU Bu raporun basımında geri dönüşümlü kağıt ve çevre dostu teknolojiler kullanılmıştır. BÜYÜMEYE DEVAM EDİYORUZ TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2015 FAALİYET RAPORU
