Dış Ticaret Ağustos 2017

Dış Ticaret
İhracat Ağustos ayında yıllık bazda %12,3 artışla 13,3 milyar $, ithalat ise
%15,3’lük artışla 19,2 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Böylece ihracatın ithalatı
karşılama oranı %69,3’e (2016 Ağustos: %71,2) düştü.
Ağustos ayında dış ticaret açığının genişlemesinde yılbaşından bu yana olduğu
gibi altın ve enerji ithalatındaki artış belirleyici oldu. En fazla ihracat yapan
sektörlerin hemen hemen hepsinde yıllık bazda artış yaşanırken toplam ihracatımız
içinde yaklaşık %16 ile en fazla paya sahip olan motorlu kara taşıtları ihracatının
artış hızında ivme kaybı yaşandı. Motorlu kara taşıtları ihracatı yıllık bazda %7,4
artışla 1,4 milyar $ oldu. Bununla birlikte kazanlar, makinalar ihracatı ise %20
artarak 1,3 milyar $ ile kara taşıtlarının ardından ikinci konuma yükseldi.
İthalat tarafında ihracattaki gibi çoğu kalemlerde artışlar gözlendi. En fazla ithalat
yapılan mineral yakıtlar ve yağlar (enerji) ithalatı hem petrol fiyatlarının geçtiğimiz
yılın üzerinde seyretmesi hem de daha fazla ham petrol tüketiminden dolayı %36,8
artış gösterdi. Ayrıca altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşların
ithalatı da %158 artışla ticaret dengesi üzerinde yılbaşından bu yanaki baskısını
sürdürdü. Bu dönemde, gemiler ve suda yüzen taşıtlar ithalatı 300 milyon $’ın
üzerinde genişleyerek dış ticaret açığını olumsuz yönde etkilemesi dikkat çekti.
Net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerindeki negatif etkisi Ağustos ayında da
devam etti. Ağustos ayındaki 0,5 milyar $ negatif etkiyle birlikte 12 aylık birikimli
altın ticaret açığı 7,3 milyar $’dan 7,9 milyar $’a yükseldi. Öte yandan 12 aylık
birikimli enerji açığı 774 milyon $’lık artışla 28,9 milyar $ yükselerek artış eğilimini
bu ay da sürdürdü. Birikimli enerji açığının yükselişini 8. aya taşımasında petrol
fiyatlarının geçen yıl ortalamasının üzerinde seyretmesine ek olarak miktar bazında
daha fazla petrol tüketilmesi etkili oldu.
Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan ihracat yıllık bazda %9,4 artarak 6,0 milyar $
düzeyinde gerçekleşse de Bölge’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı
%45,3’e geriledi (2016 Ağustos: %46,5). AB’ye yapılan ihracat, euro bazında ise
paritedeki yükselmeyle uyumlu olarak yalnızca %3,7 yükseldi.
Ülke bazında incelendiğinde, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yapılan ihracat
Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %89 artış kaydetse de en fazla
ihracat yapılan ülke sıralamasında ikincilikten beşinciliğe geriledi. Son aylarda
Türkiye ile ticari ilişkilerini artıran Irak ise en fazla ihracat yapılan ikinci ülke
konumuna yükseldi. Ancak Eylül ayında Kuzey Irak’ta yapılan referandumun
ardından gerilen ilişkiler bu pozitif süreci bozabilir. Almanya 1,3 milyar $ ile en fazla
ihracat yapılan ülke olma konumunu sürdürdü. Almanya’yı 971 milyon $ ile BAE ve
849 milyon $ ile İngiltere izledi. İthalatta ise ilk sıradaki yerini 2,1 milyar $ ile Çin
korurken bu ülkeyi Almanya (1,9 milyar $) ve Rusya (1,6 milyar $) takip etti.
Altın ithalatında ve enerji maliyetindeki artış eğiliminin sürmesine bağlı olarak 12
aylık dış ticaret açığı 21 ayın zirvesine çıktı. Önümüzdeki dönemde ekonomik
aktivitedeki toparlanmanın ve mevcut petrol fiyatlarının ithalat üzerinde yukarı yönlü
baskı oluşturmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Diğer taraftan paritedeki geçen
seneye kıyasla yüksek seviyeler ve Avrupa ekonomisindeki toparlanma ise ihracat
tarafına olumlu yansıyabilir. Sonuç olarak, dış ticaret açığının genişleme eğilimini
kademeli şekilde sürdüreceğini öngörüyoruz. Nitekim OVP’de 2017 yılında
ihracatın 156,5 milyar $, ithalatın 222 milyar $ olması ve dış ticaret dengesinin 65,5
milyar $ açık vermesi bekleniyor.
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
OcakAğu.16
12-aylık
toplam
Ağu.17
12-aylık
toplam
Tem.17
(Milyar USD)
Ağu.17
Ağu.16
Ocak Ağu.17
Dış Ticaret Açığı
5,9
4,8
45,7
37,7
64,0
63,0
Enerji
2,9
2,1
20,4
15,4
28,9
28,1
Enerji Dışı
3,0
2,7
25,3
22,3
35,1
34,8
13,3
11,8
103,3
93,3
152,6
151,1
Toplam İhracat
Enerji
0,4
0,3
3,0
2,0
4,2
4,1
Enerji Dışı
12,9
11,6
100,3
91,3
148,4
147,1
Toplam İthalat
214,1
19,2
16,6
149,0
131,0
216,6
Enerji
3,3
2,4
23,4
17,4
33,1
32,2
Enerji Dışı
15,9
14,2
125,6
113,5
183,5
181,9
Altın İhracatı
0,6
0,5
5,5
6,3
7,4
7,3
Altın İthalatı
1,1
0,4
11,8
3,0
15,3
14,6
Altın Ticareti (net)
-0,5
0,1
-6,4
3,3
-7,9
-7,3
Altın
Enerji Açığı 12
(12 Aylık
Aylık, Enerji
Milyar Açığı
USD)
milyar $
60
50
40
28,9
30
20
Ağustos 09
Aralık 09
Nisan 10
Ağustos 10
Aralık 10
Nisan 11
Ağustos 11
Aralık 11
Nisan 12
Ağustos 12
Aralık 12
Nisan 13
Ağustos 13
Aralık 13
Nisan 14
Ağustos 14
Aralık 14
Nisan 15
Ağustos 15
Aralık 15
Nisan 16
Ağustos 16
Aralık 16
Nisan 17
Ağustos 17
12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise Ağustos ayında 64,0 milyar $
düzeyine yükseldi (Temmuz 2017: 63,0 milyar $).
Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD)
Dış Ticaret Görünümü
(Milyar
Dış Ticaret Açığı
(12USD)
aylık)
milyar $
110
100
90
80
70
64,0
60
56,2
50
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
40
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
30
Ağustos 10
Aralık 10
Nisan 11
Ağustos 11
Aralık 11
Nisan 12
Ağustos 12
Aralık 12
Nisan 13
Ağustos 13
Aralık 13
Nisan 14
Ağustos 14
Aralık 14
Nisan 15
Ağustos 15
Aralık 15
Nisan 16
Ağustos 16
Aralık 16
Nisan 17
Ağustos 17
Dış ticaret açığı Ağustos ayında 2016 yılının aynı ayına göre %22,8
artarak 5,9 milyar $ oldu.
Ağustos 2017
http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp
1
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
Cihangir DİNÇER
0216 503 5826
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat
gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere
dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim
şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp
2