Uluslararası Kadın Günü: Ekmek ve Gül

advertisement
Herkese 6
Hafta Tatil
Sosyal Sigortalar
Önemli değişiklikler az
2012 de Neler geçerli?
2
Nyon’da Grev
Mücadelemizin örnek
olmasını istiyoruz
3
Ücret zamları
Bu yıl başından itibaren
geçerli ücretler
4
Nr. 1 | mart 2012 | türkçe
«Work» Gazetesinin eki olarak yayınlanır | Redaksiyon T +41 31 350 21 11, F +41 31 350 22 11 | info@unia.ch | www.unia.ch
«Emeğimizin değeri daha fazla»
Uluslararası Kadın Günü:
Ekmek ve Gül
Editorial
Asgari Ücret’in
bir yasayla
belirlenmesi için
Tüm Çalışanlara Garanti
Bu yıl 8 Mart daha da anlamlı
Bu yılda kutlanacak olan 8 Mart Uluslar arası Kadın günü için
Unia sendikası, Satış işyerleri ve endüstride çalışan kadınlar için ücret eşitliği ve yüksek asgari ücret taleplerini öne
çıkarmak istiyor.
işi yapan kadınların ortalama % 18
daha az ücret aldıkları artık herkes
tarafından kabul edilmekte.
Ekmek ve Gül
Kadın çalışanların emeğinin daha
az değerli olduğunun kabul edilmesi
her toplum için bir yüzkarasıdır. Bu
ayrımcılık kadınlar açısından, gerek
emeklilik garantisini ortadan kaldırması gerekse de toplumsal süreçlere
katılmayı engellemesi açısından oldukça negatif sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Anayasa’da
yer alan ücret eşitliği maddesi ve buna
uymayanlara ceza verilmesi bugüne
kadar havada kalmıştır. Neunburg’ta
Migros’ta çalışan Catherine Reid gibi
kadın çalışanlar eşit ücret almak için
yıllarca mahkeme sonucunu beklemek zorunda kalmaktalar. Mahkeme
en sonunda ayni işi yapan kadın çalışanların ayda 300 Frank daha az ücret
aldığın tespit etti. Üstelik Bayan Ried
işyerinde çalışan erkek çalışanlardan
daha fazla, haftada üç sefer gelen kamyondan malları indirme, gerekirse kasada durma ve sipariş verme işlerini
Uluslar arası Kadın günü gerek kadın
hareketi gerekse de sendikal hareket
için yüz yılı aşkın bir süredir önemli
bir gün olmaya devem ediyor. Ücret eşitliği, daha fazla ücret, daha iyi
çalışma koşulları, çalışma süresinin
kısaltılması bu kutlamalarda her zaman önde gelen konular oldu. 2012
yılında ise, ABD nin Massachusetts,
Lawrence şehrinde tekstil işçilerinin
‘Ekmek ve Gül’ adlı grevinin 100. yılı
kutlanacak. Daha sonra 8 Mart kutlamalarına dönüşen bu grev, eşit ücret
(ekmek) ve daha iyi çalışma koşulları (gül) amaçları ile yapılmıştı. Grev
aralarında göçmenlerinde bulunduğu
kadınlar tarafından yapılmıştı. Grev
sonunda ücretlerin % 25 arttırılması
gibi önemli kazanımlar elde edildi. Bu
nedenle Unia sendikası bu yıl, gerek
satış işyerlerinde gerekse de endüstri
işletmelerinde kadın çalışanlara gül
ve bildiri dağıtma karı aldı. Hem adil
bir ücret hem de emeğin hakkının
verilmesi için.
«Emeğimizin değeri
daha fazla»: Eşit ücretler
ve asgari ücret
Bu yılın başında Unia sendikası diğer
sendikalarla birlikte, asgari ücret,in
yasalarla belirlenmesi için hazırladıkları yasa tasarısı için toplanan imzaları
parlamentoya ilettiler. Buna göre tam
gün çalışan bir işçinin asgari ücretinin
4000 Frank olması talep edilmekte.
Özellikle düşük ücretli işlerde çalışan
kadınlar için bu yasa önerisi önemli.
Kadınlara özgü iş olarak kabul edilen, hizmet, satış, temizlik, bakım,
sağlık işleri ve bazı endüstri işkollarında ücretlerin düşük olduğu herkes
tarafından bilinmekte. Bu nedenle
asgari ücret, bu tür ayrımcılığın önlenmesinde önemli bir imkan. Ayni
Ücret Ayrımcılığına Karşı
yaptığı halde. Şimdi mahkeme ayrıca
bu işleri yaptığı için buna ek olarak ne
kadar ücret alması gerektiğini tespit
için bir bilirkişi raporu hazırlamakta.
Ancak ücret eşitliği için artık her seferinde kadın çalışanlar mahkemeye
gitmek zorunda değil. Kadın çalışanlar çalıştıkları işyerinde ücret eşitliği
olup olmadığını tespit ettirmek için
her işyerinde bir proje yapılmasını isteme hakkına sahipler. «Ücret
Diyalogu» adı altında yürütülen bu
projeler pek çok işyerinde mevcut
ücret eşitsizliğini ortadan kaldırma
yolunda önemli adımlar atılmasına
neden oldu.
/ Christine Michel
Bu konuda daha ayrıntılı bilgi içeren
ve sekiz ayrı dilde (Türkçe olarak ta)
yayınlanan «Eşit işe eşit ücret» broşürünü sendika bürolarından veya
frauen@unia.ch adresinden temin
edebilirsiniz.
İsviçre’de çalışan 400.000 civarında insan tam gün çalıştıkları halde,
insanca bir yaşam için gerekli gelire
sahip değil. Bu insanların üçte ikisi
ise kadın çalışan. Bu durumda olanlar, genel olarak bir toplu iş sözleşmesinin olmadığı ve buna bağlı olarak bir asgari ücretin bulunmadığı
işkollarında çalışmaktalar.
Satış işyerlerinde çalışan 50.000
işçi 4000 Frank’ın altında bir ücret
almaktalar. Benzer şekilde endüstriyel işyerinde hemen hemen ayni miktarda işçinin ücretleri de bu
miktardan az. Sürekli artan kiralar
ve hastalık sigortası primleri ise bu
çalışanların durumunu daha da zorlaştırmakta.
Unia sendikası, asgari ücretlerin belirlendiği toplu iş sözleşmelerinin,
düşük ücretlere ve ücret baskılarına
karşı en etkin mücadele yöntemi
olduğu görüşündedir. Örneğin düşük ücretlerin yaygın olduğu otele
ve lokanta işkolunda gerçekleşen
bir toplu iş sözleşmesi ile ücretler
on yıl içinde % 50 arttı ve tüm çalışanlar 13. aylık hakkına kavuştu.
Ancak pek çok işkolunda işverenler
bir roplu iş sözleşmesi yapmak istemiyorlar.
Bu arada işyerlerinde yüksek düzey
yöneticilerinin ücretleri milyonları
aşmakta ve buna ek olarak gene
milyonlarca prim almaktalar. Buna
karşın çalışanların hala yasal olarak
belirlenmiş bir asgari ücret hakkı
bulunmamakta. Yasalarla belirlenecek bir asgari ücret, ücretler
arasındaki eşitsizliğe son verecektir. Çalışan her insanın insanca bir
yaşam için gerekli ücreti alması için
sendikaların getirdiği asgari ücret
önerisi bu konuda atılmış önemli
bir adımdır.
Vania Alleva
Unia Yürütme Kurulu üyesi
horizonte
Kısa
kısa
Yeni Sözleşme
için grev
Yapı işkolunda yeni bir sözleşme için
yürütülen görüşmeler, işverenlerin
uzlaşmaz tutumu sonucu yılsonuna
kadar bir sonuç vermedi ve bu işkolunda sözleşmesiz durum ortaya
çıktı. Çalışanların, ücret dampingine
karşı etkin önlemler ve kötü hava
şartlarında daha fazla hak gibi taleplerini içeren yeni bir sözleşme
için mücadele devam ediyor. Mart
ayı içinde başlayacak olan grevlerle
yeni bir sözleşme hedefine varmak
isteyen Unia sendikası, bunun yeterli olmaması halinde tüm İsviçre’de
greve gitmeyi planlamakta. Bu konuda gerekli bilgiler sendika şubelerinden alınabilir.
2
Nr. 1 | mart 2012 | türkçe
Yeni yılda değişiklikler
2012 de Sosyal Sigortalar:
Neler değişti?
Bu yılın başında sosyal sigortalarda en önemli değişiklik maluliyet sigortasında oldu. Bunun dışında yapılan değişiklikler
bazı teknik düzenlemelerden ibaret. Bunların bir kısmı ise
gizli hak kısıtlamaları, bazı konularda yapılan düzenlemeler
şeklinde. İstisna olarak bir iki konuda çalışanlar ufakta olsa
yeni haklar getirmekte.
Emekli Aylıkları
Bu yılın başında emekli aylıklarına
pahalılık ve ücret artışlarına paralel
olarak bir arttırma yapılmadı. Yasa
gereği emekli aylıkları 2013 yılında
yapılacak. Bu durumda asgari emekli
aylığı asgari 1160 Fr. en yüksek 2320
Fr. ve evli çiftler için 3480 Fr. olarak
kaldı.
Emekli yasasında bu yıl içinde belli değişiklikler yapılması gündemde. Her
şeyden önce emekli sigortası yasasında 12. değişiklik geliyor. Buna ek olarak 2012 yılında emeklilik yaşının kadınlar için 65 yaşına çıkarılması önerisi parlamentoda tartışmaya açılacak.
Maluliyet Sigortası
Bu sigortada ardı ardına yapınla de-
ğişiklikler devam ediyor. Geçtiğimiz
yıllarda parlamento tarafından maluliyet sigortasında yapınla 6a nolu
değişiklikler 1 Ocak 2012 de yürürlüğe girdi. Buna göre maluliyet aylığı alan 17.000 malulün durumları
bu yıl içinde yeniden incelenerek,
bunların yeniden çalışacak durumda
olup olmadıkları tespit edilecek, veya
maluliyet aylıkları düşürülecek.
Yasaya göre maluliyet aylıklarının
düşürülmesi durumunda, maluliyet
sigortası bir iş bulma konusunda yardımcı olması gerekmekte. Maluliyet
aylığının düşürülmesini takip eden
iki yıl içinde, eski aylık ayni miktarda verilmeye devam edecek. 1 Ocak
2012 den önce 55 yaşına giren veya
bu tespitin yapılacağı tarihten önce
15 yıl boyunca maluliyet aylığı almış durumda olanlar için, maluliyet
aylıklarında bir değişiklik yapılamayacak.
Malulleri çalışmaya teşvik
Maluliyet Sigortasında yürürlüğe
giren başka bir değişiklik ise, malul olanları çalışmaya teşvik etmeyi
amaçlamakta. Buna göre belli bir işyerinde altı ay süresince çalışmaya
zorlanacak olan malullerin ne kadar çalışma kapasitesi olduğu tespit
edilmek istenmekte. Bu süre içinde
emekli aylıklarını almaya devam edecekler. İşverenlerin ise altı ay çalıştırdıkları bu insanlara karşı, işe devam
ettirme gibi herhangi bir sorumlulukları bulunmamakta. Bu nedenle bu
tür teşvik programlarının, özellikle
maluller açısından herhangi olumlu
bir tarafı bulunmamakta.
Yardımcı Katkısı
Maluller açısından olumlu bir değişiklik ise, evde yaşamak isteyen ancak
kendi işlerini tek başına göremeyecek durumda olanlara bunun için
bir yardımcı çalıştırma imkanı getirmekte. Bu şekilde çalıştırılacak olan
yardımcılara ödenecek miktar saatte
32 Frank olarak tespit edilmiş (tatil
hakkı da içinde).
Pansiyon Kasa Primlerine % 1.5 faiz
Bu yılın başında yürürlüğe giren bir
değişiklikle, Pansiyon Kasa’da biriken primlere ödenmesi gereken asgari faiz oranı hükümet tarafından
%1.5 olarak belirlendi. Bu şekilde
primlere ödenen faiz ilk defa bu kadar
düşük düzeye inmiş oldu.
İşsizlik Sigortası
Geçen yıl yürürlüğe giren işsizlik sigortası değişikliğinin özellikle 55 yaşı
üstündeki işsizlere getirdiği önemli
bir zorluk, bu yılın başında değiştirildi. Buna göre, 55 yaşından büyük işsizlerin, 520 gün işsizlik parası almak
için ödemeleri gereken prim miktarı
24 aydan 22 aya düşürüldü.
SGB
Bakım
işkolunda toplu
iş sözleşmesi
görüşmeleri
Unia sendikası ile Muri-Gümligen
(BE) de ki Die Nathalie Stiftung arasında bir toplu iş sözleşmesi yapmak
için yürütülen görüşmeler, işyerinde
çalışan işçilerden oluşturulacak bir
sözleşme komisyonunun katılımı ile
sürdürülecek. Bu işkolunda yapılması beklenen ilk toplu iş sözleşmesi
ile, yaşlı ve malullerin bakımı işlerinde çalışanlar için daha iyi çalışma koşullarına kavuşma imkanı doğacak.
Sınır tanımayan
haklar
İsviçre’de ki büyük tekellerin dünyanın pek çok yerinde çalıştırdıkları
işçilere, asgari çalışma haklarını vermediği biliniyor. Aralarında sendikaların, insan hakları kurumlarının,
yardım kuruluşlarının, kilise ve kadın
kurumlarının bulunduğu 50 civarında kurum tarafından başlatılan bir
kampanya ile, bu tekellerin sınır
tanımadan dünyanın her yerinde
çalışanlara asgari hakları tanınması
talep edildi. Unia sendikasının da
katıldığı bu etkinlik çerçevesinde bir
imza kampanyası başlatıldı.
Tessin’de Yapı
işverenleri
sorumluluklarını
kabul etti
Yapı işkolunda taşeron işyerlerinin
çalışanların haklarını vermemesi durumda bu taşerona işveren firmanın
bu hakları vermesi, Unia sendikasının yeni sözleşme için öne sürdüğü
taleplerden bir tanesi. Tessin kantonunda yapı işverenlerinin bu talebi
kabul etmesinin ardından, sendika
ile işverenler arasında sadece bu
kanton için geçerli bir toplu iş sözleşmesi konusunda anlaşmaya varıldı.
Tüm İsviçre’de geçerli bir toplu iş
sözleşmesi için bir anlaşmaya varılması durumda bu geçici sözleşme
sona erecek.
Erken emeklilik mücadelesi sürüyor
Boya Sıva İşverenleri erken
emekliliğe hayır dedi!
Yapı işkolunda erken emeklilik hakkının elde edilmesinin üzerinden on yıl geçmesine rağmen, bu işkolu ile
hemen hemen ayni şartlarda çalışan boya ve sıva işçileri, işverenlerin bu konuda
bir anlaşmaya yanaşmaması nedeni ile bu hakka kavuşamadılar. Bu yıl yenilenmesi söz konusu olan toplu
iş sözleşmesi ile bir çözüm
bulunamaması halinde Unia
sendikası bu konuda bölgesel anlaşmalar yapmayı hedeflemekte.
Ocak ayı sonunda yapılan Unia
sendikası boya ve sıva işkolu konferansında, aralık ayında açıklanan
işverenlerin bu tutumu gündemi
belirledi. İşverenlerin tutumunu
«küstahlık» ve «kışkırtma» olarak
tanımlayan delegeler, özellikle Bern
ve merkez İsviçre bölgelerinde erken emeklilik konusunda adımlar
atılmasını kararlaştırdılar. Son sekiz
yıl içinde sürekli olarak gündemde
bulunan erkek emeklilik konusunda
bu güne kadar sadece Basel ve Tessin
kantonlarında bölgesel anlaşmalar
sağlanmış durumda.
Farklı modeller
Delegelerin yaptığı tartışmalarda
ayrıca, benzer çalışma koşullarına
sahip diğer işkollarında ki erken
Erken emeklilik, hemen şimdi! Boya ve sıvacılar mitingte
emeklilik modelleri de tartışıldı.
Fransızca konuşan kantonlar için
geçerli, inşaatlarda çalışan diğer işçiler için geçerli erken emeklilik kurumu bünyesinde bir modelde gelen
öneriler arasında yer aldı.
İşverenlerin erken emeklilik konusunda tutumlarından vazgeçmeme-
si halinde, yeni toplu iş sözleşmesi
için ek haklar talep edilmesi konferansta tartışılarak kabul edildi. Bunlar arasında % 3 veya 150 Franklık
ücret zammı, asgari ücretlerin arttırılması, yılda ek 3 günlük ücretli tatil
hakkı, işe gidiş sürelerinin çalışma
olarak kabul edilip ücretinin öden-
mesi, Cumartesi günü çalışmalarına bir sınırlama getirilmesi ve işçi
temsilcileri için işten çıkarılmalara
karşı önlem alınması gibi talepler
bulunuyor.
/ Mehmet Akyol
horizonte
3
Nr. 1 | mart 2012 | türkçe
11 Mart’ta Halkoylaması
Röportaj
Herkese 6 hafta
tatil hakkı
Sendikalar tarafından 2009
yılında getirilen bir yasa
değişikliği önerisi, tüm çalışanlara altı hafta ücretli
izin hakkı istiyordu. Giderek
ağırlaşan çalışma koşullarının bunu gerekli bir hale
getirdiğini öne süren sendikalara karşı işverenler bu ek
tatil hakkının getireceği ek
maliyetin ekonomiye büyük
bir yük oluşturacağını öne
sürmekteler. 11 Mart 2012
de yapılacak halkoylaması
bu nedenle büyük bir ilgi ile
bekleniyor.
En son 1984 yılında yapılan bir yasa
değişikliği ile ücretli tatil hakkı tüm
İsviçre’de dört hafta olarak tespit
edilmişti. Daha öncesinde ise ücretli
izin hakkı kantonlara göre iki ila
üç hafta arasında olmaktaydı. Yasa önerisini getiren sendikalar 1984
yılından bu yana çalışma hayatından önemli değişikliklerin olduğuna
dikkat çekiyorlar. 2010 yılında tüm
çalışanların 213 Milyon saat fazla
mesai yapmış olmaları, çalışanların
üzerindeki yükü net bir şekilde göstermekte.
Evet: Herkese daha fazla tatil
Bu çalışma koşulları sonucu çalışanları daha sık hasta olmakta. Resmi
makamlar tarafından yapınla bir
araştırmaya göre ise bu durum yılda
10 Milyar zarar ortaya çıkarmakta.
Ücretli izin hakkının arttırılmasının
özellikle küçük işletmeler için büyük
bir sorun yaratacağına dikkat çeken
işverenler ise, bu yasa önerisine karşı
çıkmaktalar. Yasalarda asgari ücretli
tatil hakkının dört hafta olarak belirlenmiş olmasına karşın çalışanların
ortalama 4.8 hafta tatil hakkına sahip
oldukları işverenlerin dikkat çektiği
ayrı bir konu.
/ Mehmet Akyol
Görüşmeler başarı ile sonuçlandı
Kiralık İşçiler için
Toplu İş Sözleşmesi
13 aylık ve Asgari ücret
Tüm kiralık işçiler için 13. aylık hakkı
olacaktır. Sözleşmede belli işkolları
için bir asgari ücret belirlenmiştir,
bu miktar vasıfsız işçiler için asgari
saatte 16.45 Fr. tır. Buna 13. aylık, tatil ve bayram günleri eklenir. Vasıflı
işçiler içinse asgari ücret saatte 23.60
Franktır. Zürih, Bern ve Basel gibi şehirlerde asgari ücret daha yüksektir.
Fazla mesai ve gece çalışması için en
az % 25 ücret zammı yapılacaktır.
Hastalık ve kaza sonucu çalışamama
durumda ücret ödenmesi, Pansiyon
kasa ve mesleki eğitimde bu sözleşmede yer alan haklar arasında bulunmaktadır.
Sözleşmeye uymama
Temporer çalışanlarında artık sözleşmesi var
Unia sendikası ile işverenlere arasında yapınla Toplu İş Sözleşmesi hükümet
tarafından da onaylanarak tüm kiralık işçiler ve kiralık işçi firmaları için
geçerli ilan edildi. Sözleşmede yar alan en önemli konular ise şu şekilde.
Yeni sözleşme özellikle bir toplu iş
sözleşmesi olmayan, dolayısıyla asgari hakların belirlenmediği işyeri
ve işkollarında uygulanacaktır. Buna
karşın yapı işkolu gibi işkollarında
çalışan kiralık işçiler için öncelikle
bu işkolunda ki sözleşme geçerli olacaktır. Yeni sözleşmede, herhangi bir
toplu iş sözleşmesinin geçerli olduğu
tüm işkollarının bir listesi bulunmaktadır.
Toplam çalışma ve tatil hakkı
Yeni sözleşme ayni kiralık işçi firmalarında birden fazla işte çalışılması
durumunda, bunların toplamının
dikkate alınmasını getirmekte. Böylece çeşitli aralıklarla çalışma sonucu herhangi bir hakkın kaybolması
önlenmekte. Bu şekilde kazanılacak
tatil hakkı yılda 4 hafta, 50 yaşından
büyükler içinse 5 hafta olacaktır. Tatil hakkına, bir yıl içinde en az 13
hafta çalışılması ile kavuşulacaktır.
İşçinin kendisinin neden olmadığı
nedenlerle çalışamama durumunda
ücreti ödenecektir. Evlenme halinde üç gün, anne ve babanın ölümü
durumunda ise bir gün ücretli izin
hakkı olacaktır.
Tüm kiralık çalışan işçiler (Temporer) için geçerli olan bu sözleşemeye
uyulmaması halinde öncelikle oluşturulacak olan mesleki komisyonun
müdahale yetkisi vardır. Sözleşmeye
uymayan işyerlerin caza verilmesi
veya kiralık işçi çalıştırmasının yasaklanması gibi cezalar öngörülmektedir.
/ Aurora García
«Sadece mücadele edenin kazanma şansı vardır!» Célio Rodrigues
«Mücadelemizin
Örnek Olmasını
İstiyoruz»
Nyon yakınlarında ki Prangins’te ki Novartis tekeline ait
işletmede 17 Ocak tarihinde bir kutlama vardı, 320 işçi
işsiz kalmaktan kurtulmuştu. Kutlamaya kadar ki olayları
kısaca özetleyelim, geçen yıl Novartis, yılın ilk dokuz ayında 10 Milyardan fazla kar ettiğini açıkladıktan sonra, bu
işletmesini kapatacağını duyurdu. Bunu takiben işçilerin
greve gitmesini takiben, işyeri yönetimi çalışanlarla ciddi
olarak görüşmelere başladı ve işyerinin kapanma kararını geri aldı. İşyeri komisyonu başkanı Célio Rodrigues,
15 yıldır çalıştığı bu işyerinde direnişleri ile ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı.
İşyerinin kapanma kararının geri alınması konusunda neler düşünüyorsunuz? Çalışma arkadaşlarınızın tepkileri nasıl oldu?
İşyerinin kapanmasına karşı getirdiğimizi önerilerin Novartis tarafından
kabul edileceği aklımda bile geçmiyordu. Şimdi hepimiz sevinçliyiz. Bu
başarıda emeği olanları kutlamak istiyorum.
Başarının birde acı tarafı var, daha önce haftada 37.5 saat çalıştığımız bu
işyerinde şimdi 40 saat çalışma durumundayız. İşyerinin durumu dikkate
alındığında bunun gerekli olduğunu tüm arkadaşlarımız gördü. Gerek işyeri
komisyonu gerekse de Unia sendikası sosyal haklarını kısıtlanmasına ve
ücretlerin düşürülmesine karşı olmalarına rağmen bunu çalışanların üçte
ikisinin evet demesinden sonra kabul ettiler. Ancak bir sonraki toplu iş
sözleşmesi görüşmesinde, işyerinde durumun düzelmesi halinde bu hakları
tekrar talep edeceğiz.
2.5 aylık mücadeleniz sırasında neleri yaşadınız?
Zor bir mücadele verdik ve hepimizi şu anda bunun yorgunluğunu yaşıyoruz. Başlangıçta pekte umutlu değildik, başarı bize uzak görünüyordu, ama
zamanla dayanışmanın da artması ile düşüncelerimiz değişmeye başladı.
Pek çok taraftan gelen destekler bizi birleştirdi ve başarıya ulaştırdı. İşyerin
yönetimini de böylesine bir direnişi hesaba katmadığını da unutmamak
lazım.
Novartis yöneticileri düşüncelerini nasıl değiştirdi?
İşyeri yönetimi şimdi her şeyin eskisi gibi olmayacağını biliyor. Adeta
boşandıktan sonra yeniden evlenmek gibi bir durum var ortada, ama yara
izleri de duruyor. Onlar için paranın ne kadar önemli olduğunu gördük,
her yıl daha fazla kar istiyorlar. Hisse sahiplerinin kara olan açlıkları her yıl
daha artıyor. Çalışanlar arasında da hisse sahipleri olmasına karşın buna
karşı çıkılması gerek.
Sendika konusunda düşünceleriniz değişti mi?
Bu sözleşme ile ilgili ayrıntılı bilgileri
www.tempservice.ch sitesinde bulabilirsiniz. Konu ile ilgili sorularınızı bize Mail ile de ulaştırabilirisiniz,
tempservice@unia.ch veya Unia
bürolarından gerekli bilgileri edinebilirisiniz.
Üç aylık bir süreç içinde, işyeri komisyonu başkanı olarak on yılda öğrendiklerimden çok daha fazlasını öğrendim. Ümit ederim ki bir daha böyle
bir durumla karşılaşmayalım, ama bu mücadele bize, haklarımıza sahip
çıktığımız sürece kazanma şansımız olduğunu gösterdi, kuşkusuz sendika
olmasaydı böylesine bir sonuca ulaşamazdık.
/ Aline Andrey
horizonte
Çeşitli işkollarında geçerli ücretler
Siz Sorun
Unia Cevaplasın
2012
Ücret Zamları
İşkolu
İşyeri
Artış
Herkese Ikişiye göre Açıklama
MEM Amcor Flexibles, Schüpbach (BE) 1,2 %
70.–
Endüstirisi Amman Schweiz, Langenthal BE
25.–
Bosch Packaging system, 1,2 %;
Breingen SH
nga kjo 0,3 %
struktur ll
Burckhardt Compression,
Winterthur 0,8–1,1 %
0,3 %
KWC, Unterkulm AG
1 %
50.–
Maag Gear, Winterthur 2 %
1,5 %
Rockwell Automation, Aarau 1,9 %
1, 4 %
Siemens Building Technologies
1,4 %
Zug
Siemens Schweiz, Wallisellen ZH 0,50 %
0,5 %
Schaublin, Delsberg
1,5 %
1,5 %
Schenker Storen, Schönenwerd SO 1,5–2 %
60.–
0,5–1 %
Schulthess Maschinen, Bubikon ZH
1 %
Sulzer, Winterthur
1 %
Swiss Steel, Emmenbrücke LU
0,6 %
Tornos, Moutier BE
1 %
30.–
Yapı
4
Nr. 1 | mart 2012 | türkçe
Toplu İş Sözleşmesi
Holcim
2,5 %
2 %
0,5 %
Temizlik işkolu
En fazla 2,6 % Almanca İsviçresi
Kimya
Johnson Controls
1,1 %
1,1 %
Novartis, Basel und Stein (AG)
1,5 %
0,7 %
0,8 %
Roche
1.4.2012 70.– 0,5 %
te 1,5 %
SI-Group, Pratteln BS
1,5 %
0,5 %
1 %
Cilag, Schaffhausen
2,3 %
2,3 %
Gıda ve
Camille Bloch, Courtelary BE
1 %
0,7 %
0,3 %
tüketim Feldschlösschen, Rheinfelden AG 1,2 %
1 %
0,2 %
Hero
5000.– Fr. tan az ücretlere ayda 30.–
Lindt & Sprüngli, Kilchberg ZH
1,5 %
1,5 %
500 Fr. tan az ücretlere
1,75%;
Diğerlerine
1,25% Unilever Schweiz
Yıllık 68.000
ten az ücrete
0,5 %, diğerleri
kişisel
Saat
Saat Endüstrisi
0,2 % veya endüstrisi Toplu İş Sözleşmesi
aylık 12.– Yeni Prim sistemi
Serbest meslek:
Kendi işinde çalışma durumunda
Pansiyon Kasa primlerini kullanma?
Ocak 2012 de 1100.– prim ve ek
bir tatil günü;
1100.– Frank prim; ve 2012 den
itibren ücret sigortası primlerinin
yarısını işyeri ödeyecek
2000 Frank prim
Sözleşmesiz durum
13. aylık tam olarak ödenecek
(daha önce % 75 idi)
Herekse bir yıllık ücretin % 2,5
u kadar prim (kişisel % 4)
Asgari ücret 4000.– Fr.
Herkese 100.– Fr. prim
Pansiyon kasa primleri 6 % (işçiler ayni )1 % Vardiya zamları
için işveren prim ödeyecek
Asgari ücret artışı % 2–3,6 %:
Transjurane 117.–, Wallis ve Waadt 100.–; diğre bölgeler 80.–.
Yeni sözleşme!
Ticaret
Karoseri
1 %
50.–
50.– Asgari ücret artışı
Tavan ve iç dekerasyon
Ayda 46.– Çatı ve Duvar
1,2 % veya 1 %
30.– Asgari ücret artışı aylık 60.– (tüm katagoriler)
Bina tekniği
1 %
0,7 %
Asgari ücret artışı 5 yıldan az
çalışanlara 50.–; diğerlerine 100.–
İzalasyon
1 % veya Yeni asgari ücret sistemi ile yaş ve
5900.– mesleğe göre 50 ila 650.– Fr. arası
Frankta artış
az ücretlere
ayda 50.– Yapı tamamlama
Asgari ücret artışı ve uymu: (Second Oeuvre Romandie)
FR 80.–; GE 27.–; JU ve Berner JU 80.–; NE 62.–; VD 27.–; VS 44.–
Fayans AG, BE, GL, SO, 0,9 %
Aylık 40.– Depozite artışı; 2. bölgede öğle Zentral-CH ve ZH
yemeği ödentisine 3.– Fr. zam
Marangoz
Yeni sözleşme ve asgari ücretlerde
artış
Hizmet
Coop
Otel ve Lokanta işkolu
Toplu İş Sözleşmesi
Temizlik işkolu
En fazla 2,6 % Almanca İsviçresi
Elvetino
Benzin istesyonları Luzern 0,8 %
Taksiciler Basel-Stadt
25.–
Bir anlaşma sağlanamadı, ancak
işveren 6000.– Fr. tan az ücretlere
ortalama % 0,3 oranında zam yaptı
% 3,7 Asgari ücret artışı ve çalıştığı
süreye bakılmaksızın herkese
13. aylık hakkı
Herkese % 100 13. aylık hakkı
(daha önce % 75)
Ücretlere ve asgari ücretlere ayda
60.– Fr. artış
50.– Fr. Asgari ücret artışı
50.– Fr. Asgari ücret artışı
Uzun bir süredir işsizim ve bir iş yapmak için bir firma kurmak istiyorum. Bu amaçla Pansiyon kasada birken primlerimi nasıl kullanabilirim? Bunu yaparken nelere dikkat etmem gerekiyor?
Kendi işinde çalışmak üzere bir firma kurulması durumunda ve Pansiyon kasaya prim ödenmesini gerektirecek başka bir işte çalışmama durumlarında,
biriken pansiyon kasa primlerini almak mümkündür. Bunun için Pansiyon
kasaya, kendi işinde çalışıldığını gösteren bir belge vermek gereklidir. Bu
belge, kendi işinizde çalışma durumunda bağlı olduğunuz Sosyal Sigorta
Kurumu (AHV Kasa) veya Vergi Dairesinden alınabilir. Pansiyon Kasa primlerinizi sadece kendi firmanızı kurduğunuz yıl içinde alabilirsiniz. Ayrıca evli
olmanız durumunda, eşinizin pansiyon kasa primlerini almanızı kabul ettiğine
ilişkin bir belgede vermek zorunluluğu vardır. Bu genel olarak size ödeme
yapılmasını istediğiniz belgede bulunan bir bölümde bulunur. Bunun nedeni
eşinizin, Pansiyon Kasada biriken primler üzerinde bir hakkı olmasıdır. Bu
imzayı almak sizin yapmanız gereken bir iştir, Pansiyon Kasanın bununla bir
ilgisi yoktur. Buna karşın Pansiyon Kasa sizin biriken primleri alma hakkınız
olup olmadığını, başka bir deyişle evli olup olmadığınızı kontrol etmekle yükümlüdür.
work, 20.01.2012
Kısa çalışma:
Kısa Çalışma sırasında tatil hakkı?
Çalışmakta olduğum işyerinde beş ay sürecek bir kısa çalışma yapılacak. Haftalık çalışma süresi % 20 azalacak ve haftada sadece 4
gün çalışılacak. İşyeri söz konusu çalışılmayan sürelere denk düşen
miktarda tatil hakkımızın da kesileceğini, daha az çalışıldığı için daha az tatil hakkımızın olduğunu bize bildirdi. Yasaların böyle olduğu
doğru mudur?
Hayır, yasalar böyle bir kesintinin yapılamayacağını belirtiyor. Borçlar Yasası
329b maddesi, işverenin hangi şartlarda tatil hakkını kesebileceğini belirlemektedir. Buna göre bir çalışma yılında, herhangi bir nedenle bir aydan fazla
çalışılamaması sonucu tatil hakkı kesilebilir. Bu sürenin bir aydan az olması
halinde ise tatil hakkında bir kısıntı yapılamaz. Ancak çalışamama süresi bir
aydan fazla ise ve nedeni işçinin kendi durumundan kaynaklanıyorsa (hastalık, kaza, askerlik, zorunlu göreve ve benzeri) tatil süresi kesilebilir.
Kısa çalışma ise işçiden kaynaklanmadığı için, bu süre için tatil hakkından bir
kesilme yapılması söz konusu olamaz. İşyerinin bilgileri bu konuda tamamen
yanlıştır.
Örnek:
Yukarda sayılan nedenlerle bir işçinin bir çalışma yılında 85 gün çalışmadığını
düşünelim. Yasaya göre ilk 30 gün için bir kesinti yapılamaz. İkinci 30 gün için
ise, tatil hakkının 1/12 si kadar bir kesinti yapılması gerekir. Geriye kalan 15
gün ise 30 günden daha az olduğu için kesinti yapılamaz. Bu durumda tatil
hakkının sadece 1/12 si kadar bir kesinti yapılır.
work, 3.06.2010
Impressum: Beilage zu den Gewerkschaftszeitungen work, area, Événe­
ment syndical | Heraus­geber Verlagsesellschaft work AG, Zürich, Chefredak­
tion: Marie-José Kuhn; Événement syndical SA, Lausanne, Chefredaktion:
Sylviane Herranz; Edizioni Sociali SA, Lugano, Chef­redak­tion: Gianfranco
Helbling | Redaktionskommission A. García, M. Akyol, D. Filipovic, M. Martín,
M. Mendes, O. Osmani | Sprachverant­wortlich Mehmet Akyol | Layout
C. Lonati, Unia | Druck Ringier Print, Adligenswil | Adresse Unia Redaktion
«Horizonte», Welt­poststrasse 20, 3000 Bern 15, mehmet.akyol@unia.ch
www.unia.ch
Download