Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri Personeli Sertifika

KANSER ERKEN TEŞHİS VE TARAMA MERKEZLERİ PERSONELİ
SERTİFİKA PROGRAMI UYGULAMA GENELGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu genelgenin amacı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca Kanser Erken Teşhis ve
Tarama
Merkezlerinde
görevli/görevlendirilecek
sağlık
personelinin
eğitimleri
ile
sertifikalandırılmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu genelge, Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezlerinde eğitilecek ve
sertifikalandırılacak sağlık personelinin nitelikleri, türleri ve Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca
düzenlenecek eğitimleri kapsar.
Dayanak
Madde 3 - Bu genelge 5 Kasım 1986 tarih ve 35898 sayılı makam onaylı Sağlık Bakanlığı Hizmet İçi
Eğitim Yönetmeliği ve 14.11.2000 tarih ve 24260 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Kanser Erken
Teşhis ve Tarama Merkezleri Yönetmeliği” ile 24 Temmuz 2001 tarih ve 24472 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Standart Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği ile Eki
Cetvellerin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik”e dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu genelgede;
4.1Bakanlık : Sağlık Bakanlığını,
4.2Başkanlık : Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığını,
4.3- KETEM : Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezini
4.4- Sertifika : KETEM’de çalışacak sağlık personelinin yeterliliğini gösteren belgeyi,
4.5- Eğitim : KETEM personelinin alanlarına ait konularda teorik ve pratik usullerle beceri
kazanmasını hedefleyen teorik, pratik ve tarama uygulama eğitimini,
4.6- Katılımcı : KETEM personeli olan konsültan Uzman Hekim, Pratisyen Hekim, Tıbbi Teknolog,
Hemşire, Ebe, Röntgen Teknisyeni, Laboratuar Teknisyeni ve Tıbbi Sekreteri tanımlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Eğitimle İlgili Usul ve Esaslar
Eğitimle İlgili Usul ve Esaslar
Madde 5 5.1- Eğitimin süresi:
Pratisyen Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşireler ve Ebeler için; 30 saat teori, 12 saat smear
uygulama (Tıbbi Teknolog hariç), 30 saat ise tarama uygulama eğitimi
Uzman Hekimler için teorik dersler 12 saat, uygulama eğitimi 18 saat; Radyoloji
Teknisyenleri, Laboratuar Teknisyenleri ve Tıbbi Sekreterler için teorik dersler 18 saat; Laboratuar
Teknisyenleri ve Radyoloji Teknisyenleri için pratik dersler en az 30 saat verilir.
5.2- Katılımcıların niteliği ve belirlenmesi;
Eğitime katılacak KETEM’de görevli uzman hekim, hekim, hemşire, ebe, tıbbi teknolog ve
sağlık memurlarını Başkanlık belirler.
Katılımcıların KETEM’de kadrolu, görevlendirme veya il onayı ile çalışıyor olmaları
(Açılmakta olan KETEM personeli dahil) gerekmektedir.
1
Sağlık memurları için Radyoloji, Laboratuar veya Tıbbi Sekreterlik ve dökümantasyon
bölümü mezunu olmaları,
Katılımcıların eğitim sonunda en az iki yıl KETEM’de çalışmayı yazılı belge ile kabul
etmeleri esastır.(Ek 1)
5.3- Genel Esaslar:
Katılımcılar eğitim süresi boyunca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun genel hükümlerine
(Hizmetiçi eğitim, kılık-kıyafet, devam vb.) ve eğitim gördüğü Kurumun kurallarına uymak
zorundadır.
Katılımcılar için eğitime devam esas olup mazeret veya hastalık izni sebebiyle eksik kalan
süreler tamamlattırılır. Mazeretsiz birer gün teorik veya pratik eğitime katılmayan katılımcılara
sertifika verilmez, yazı ile kurumu bilgilendirilir.
6245 Sayılı Harcırah Kanununun ilgili maddesine, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun
ilgili yönetmeliklerine ve Bakanlıkça yayınlanan Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliğine göre Bakanlık
personeli olan katılımcıların eğitim dönemi boyunca kalacakları yerler Bakanlık tarafından veya
kurumunca yevmiyesi verilerek katılımcılarca temin edilebilir.
Eğitim yeri, konaklama mekânı, eğitim materyali ve eğitimciler Başkanlık tarafından sağlanır.
İzleme ve Değerlendirme
Madde 6 –
6.1- Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi:
Her eğitim programının bitiminden sonra eğitimciler ve katılımcılar tarafından değerlendirme
formları doldurulur. Bu formlar da baz alınarak Başkanlıkça eğitimler değerlendirilir.
6.2- Sertifikalandırma:
Katılımcı ilgili eğitim programını tamamlayarak eğitim sonunda yapılacak sınavlarda en az 75
puan alması durumunda 5 yıl geçerli sertifikayı almaya hak kazanır. Sertifikalandırılan personel en az
5 yılda bir tazeleme eğitimine alınır. Ayrıca Başkanlık gerekli gördüğü durumlarda sertifikalı
personeli tazeleme eğitimine çağırabilir.
İl Eylem Planı
Madde 7 –
Eğitim sonucu katılımcılar KSDB işbirliği ile eğitim ve tarama il eylem planı hazırlar. (Ek 2)
Eğitim Modülü
Madde 8 –
(I) KETEM KANSERDE ERKEN TEŞHİS, TARAMA VE EĞİTİM BECERİLERİ MODÜLÜ:
Eğitim ile KETEM’de görevli/görevlendirilecek sağlık personelinin çalışma konuları olan;
eğitim, Meme ve Serviks kanserinde erken tanı ve taramalar konularında bilgilendirilerek, beceri
kazanmaları amaçlanır.(Ek 3)
Hedef Grup: KETEM’ de çalışacak Hekim, Ebe, Hemşire ve Tıbbi Teknologlardır.
Süre: Teorik 5 gün, pratik uygulama 2 gün
Eğitim İçeriği ve Eğitim Verilecek Konular:
Yönetim ve Organizasyon, Erken Teşhis ve Tarama, Eğitim Becerileri
2
TEORİK BÖLÜM:
A.Yönetim ve Organizasyon
Konu Süresi: 1 Gün
A) KETEM’lerin Çalışma Sistemleri:
1) Kanser,
2) Merkezler,
3) KETEM Gerekçeleri, Tarihçe
4) Mevzuat
5) Personel Altyapı ve Donanım
6) Faaliyet (İş Tanımları)
7) Kalite Kriterleri (Çalışma İlkeleri)
8) Uygulama Örnekleri (İl Sunusu Son Gün)
B) İşleyiş(Teknik Uygulama)
C) Yönetsel Uygulama
B. Erken Teşhis ve Tarama
Konunun Süresi: 1. ve 2. bölümler 1 gün, 3. bölüm ½ gün ( Toplam 1,5 Gün)
A) Kanserde Temel Tarama İlkeleri
1) Türkiye ve Dünyadan Örnekler
2) Yeni Tarama Modaliteleri
B) Meme Kanseri (KKMM Uygulama) Tarama Programı
1) Meme Anatomisi ve Meme Hastalıkları
2) Meme Kanseri
3) Meme Tarama İlkeleri ve Yöntemleri
4) Meme Tarama Kalite Güvenceleri
5) Uygulama
C) Serviks Kanseri (Smear Alımı-Uygulama) Tarama Programı
1) Serviks Anatomisi
2) Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar
3) Serviksin Premalign Lezyonları
4) Serviks Kanseri Oluşumu ve Tedavisi
5) Serviks Kanserinde Tarama Programları
6) PAP Smear Kime? Nasıl? Ne Zaman?
7) PAP Smear Uygulama
D) Deri Kanseri (Bölgesel) Tarama Programı
1) Deri Anatomisi
2) Deri Hastalıkları
3) Deri Kanseri
4) Deri Kanseri Tarama Programı ( Bölgesel Planlanacak )
C. Eğitim Becerileri
Konunun Süresi: 2,5 Gün
1) Eğitim öncesi değerlendirme
2) Olumlu eğitim atmosferi
3) Yetişkin eğitimi
4) Görsel-işitsel araçların hazırlanması ve kullanımı
5) İletişim-Danışmanlık
6) Demonstrasyon
7) Koçluk (Yetiştiricilik)
8) Interaktif eğitim teknikleri
9) Sunum becerileri
10) Sunum uygulama
11) Eğitim sonu değerlendirmesi
12) Kapanış faaliyetleri
3
Birlikte Çalışılabilecek Kurum ve Kuruluşlar:
1) AÇSAP (Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması) Genel Müdürlüğü
2) İl Sağlık Müdürlükleri
3) Yetkin Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
PRATİK BÖLÜM:
Pratik uygulama, altyapısı uygun olan bir hastanede 12 saat uygulanır.
(II) KETEM UZMAN HEKİM KANSERDE ERKEN TEŞHİS-TARAMA MODÜLÜ:
Eğitim ile KETEM bünyesinde konsültasyon hizmetlerinin yürütülmesi için uzman hekimlerin
Ulusal Kanser Kontrol Programı, Kanserde Erken Teşhis ve Tarama İlkeleri konusunda
bilgilenmelerinin sağlanması amaçlanır.
Eğitim İçeriği ve Eğitim Verilecek Konular:
KETEM Genel Cerrah Eğitimi, KETEM Radyolog Eğitimi, KETEM Jinekolog Eğitimi,
KETEM Patolog Eğitimi.
Eğitim Ekibi:
Başkanlık veya diğer kurumlarca düzenlenen bilimsel toplantılarda görev almış, vizyon sahibi
konunun uzmanlarından belirlenir.
A. KETEM Genel Cerrah Eğitimi
Eğitim Konuları:
1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri
a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler
b) Yeni Tarama Modaliteleri
2) Ulusal Kanser Kontrol Programı
3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri
4) KETEM Çalışma Sistemleri
5) Konsültasyon
6) Meme CA Tarama Kriterleri
7) Meme radyolojisi
8) Meme radyolojisi kalite kriterleri
Süre: 2 gün
B. KETEM Radyolog Eğitimi
Eğitim Konuları
1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri
a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler
b) Yeni Tarama Modaliteleri
2) Ulusal Kanser Kontrol Programı
3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri
4) KETEM Çalışma Sistemleri
5) Konsültasyon
6) Meme CA Tarama Kriterleri
7) Meme radyolojisi
8) Meme radyolojisi kalite kriterleri
Süre: 2 gün
4
C. KETEM Jinekolog Eğitimi
1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri
a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler
b) Yeni Tarama Modaliteleri
2) Ulusal Kanser Kontrol Programı
3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri
4) KETEM Çalışma Sistemleri
5) Serviks Kanseri Eğitim Programı
6) Kolposkopi Eğitimi
Süre: 2 gün
D. KETEM Patolog Eğitimi
1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri
a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler
b) Yeni Tarama Modaliteleri
2) Ulusal Kanser Kontrol Programı
3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri
4) KETEM Çalışma Sistemleri
5) Serviks Kanseri
6) Sitoloji Eğitim Programı
7) Sitoloji Kalite Kriterleri
8) Tanı ve Sınıflama
Süre: 2 gün
D. KETEM Dermatolog Eğitimi
1) Kanserde Temel Tarama İlkeleri
a) Türkiye ve Dünyadan Örnekler
b) Yeni Tarama Modaliteleri
2) Ulusal Kanser Kontrol Programı
3) Kanserde Erken Tanı ve Tarama İlkeleri
4) KETEM Çalışma Sistemleri
5) Dermatoloji Eğitim Programı
Süre: 2 gün
(III)
KETEM RÖNTGEN TEKNİSYENİ, LABORATUAR TEKNİSYENİ, TIBBİ
SEKRETER ERKEN TANI, TARAMA VE İLETİŞİM BECERİLERİ MODÜLÜ:
Eğitim ile KETEM’de çalışacak teknisyenlerin sertifikalandırılması amaçlanır.
Hedef Grup :
Röntgen, Laboratuar Teknisyenleri, Tıbbi Sekreterler (Ek 4)
Eğitim Konuları:
1) Temel Patoloji, Preparat Alımı, saklanma koşulları, hazırlanma
2) Meme Anatomisi ve Fizyolojisi
3) Mamografi Çekim Teknikleri
4) İletişim ve Danışmanlık
5) Yetişkin Eğitimi
6) Arşiv, dosyalama
Süre: 3 gün
Birlikte Çalışılan Kurum ve Kuruluşlar:
Radyoloji Dernekleri, Patoloji Dernekleri, Üniversiteler (Ege Üniversitesi, Uludağ
Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi)
5
(IV) UYGULAMALI EĞİTİM MODÜLÜ
Eğitim ile Uzman Hekim, Pratisyen Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşire ve Ebelerin
KETEM’lerde uygulama almaları amaçlanır.
Hedef Grup:
Hekim, Tıbbi Teknolog, Hemşire ve ebeler için süre 5 gün ( Uzmanlar için 3 gün)
Konu: Tamamı uygulama
Yürürlük
Madde 9 - Bu Genelge Bakan tarafından onaylandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 10 - Bu Genelge hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
6
EK 1: KETEM PERSONELİ EĞİTİM BAŞVURU FORMU
7
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı
KETEM PERSONELİ EĞİTİM BAŞVURU FORMU
BAŞVURU SAHİBİNİN KİMLİK BİLGİLERİ
ADI
SOYADI
BABA ADI
DOĞUM TARİHİ
DOĞUM YERİ
MEZUN OLDUĞU OKUL
MEZUN OLDUĞU YIL
ÇALIŞTIĞI KURUM
KETEM’DE GÖREVE BAŞLAMA
TARİHİ
İLETİŞİM BİLGİLERİ
ADRES:
İŞ TLF:
CEP TLF:
FAX NO:
E- MAİL:
TAAHHÜTNAME:
Eğitimi takiben Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezinde en az 2 yıl çalışacağımı taahhüt
ederim.
Tarih
İmza
Tasdik Olur
Kurum Yetkilisinin
Adı Soyadı
İmza/Mühür
EK 2: KETEM İL EYLEM PLANI
KETEM
8
İL EYLEM PLANI
HEDEF NÜFUS:
Konuya göre belirlenecek
HEDEFLER:
Ayda en az bir kez sivil toplum örgütleriyle toplantı
Kadınlarla haftada en az 1 grup toplantısı (En az 20 kişilik)
Seçilmiş Grup Eğitimleri
Sağlık Personeli Eğitimi
→Doktor
→Ebe/ Hemşire
→Sağlık Memuru
→Tıbbi Teknolog
→…
b) Öğretmenler, İmamlar, Muhtarlar vb.
c) Okul Eğitimleri (Hedefe göre ilköğretim, kız meslek, sağlık meslek vb. )
d) Kursiyer Eğitimleri ( Halk Eğitim Merkezi, Çıraklık, Dikiş-nakış, vb.)
e) Sosyal Evler
f) Diğer
→ Askeri Kışlalar
→ Cezaevi
→…
Toplantılar:
İl Kanser Kontrol Koordinatörünün katılımıyla (ayda bir KETEM’de)
İl Kanser Kontrol Danışma Kurulu toplantısı ( KETEM sorumlu hekimin katılımıyla)
5) Basın İlişkileri
a) Görsel Medya (Tv. Programı vs.)
b) Yazılı Medya (Gazete, dergi vb. makaleler vs.)
c) Basın Bülteni (Özel günler, haftalar, aylarda mutlaka)
d)…
6) Basılı ve Görsel Materyal (Bez Afiş, Poster, Broşür, Sticker, Takvim vb.)
EK 3:
KETEM, KANSERDE ERKEN TEŞHİS, TARAMA VE EĞİTİM BECERİLERİ EĞİTİMİ
../.. / ….
1.GÜN (6 saat)
2.GÜN (6 saat)
3.GÜN (6 saat)
4.GÜN (6 saat)
5.GÜN (6 saat)
9
Açılış-Tanışma
Beklentilerin
Alınması
Amaç- Hedefler
Kurs Programı
Kurs Öncesi Soru
Formu(KÖSF)
IsınmaGünün Programı
IsınmaGünün Programı
IsınmaGünün Programı
İletişim
Danışmanlık
Anatomi-CYBE ve
Genital
Kanserler
Koçluk
ARA
ARA
ARA
ARA
Kanser Kontrol
Organizasyonu
İnteraktif Eğitim
Teknikleri
Servikal
Hastalıkları
Smear Alınması
Sunum Becerileri
ARA
Sunum 5
Sunum 6
Sunum 7
Sunum 8
YEMEK
(12:30-13:30)
YEMEK
(12:30-13:30)
YEMEK
(12:30-14:00)
Saha ziyareti
YEMEK
(12:30-13:30)
YEMEK
(12:30-13:30)
Isınma
Isınma
Isınma
Kanserde Erken
Tanı ve Temel
Tarama İlkeleri
Olumlu Eğitim
Atmosferi
Yetişkin Eğitimi
Meme Kanseri
Isınma
Dersin Devamı
Smear Alınması
Pratiği
Kurs Ortası Soru
Formu
Sunum 1
Sunum 2
Sunum 3
Sunum 4
-Dünyadan ve
Türkiye’den Örnekler
-Yeni Tarama
Modaliteleri
-Eylem Planı
ARA
ARA
ARA
ARA
ARA
Görsel İşitsel
Araçların
Hazırlanması ve
Kullanımı
Kendi Kendine
Meme Muayenesi
(KKMM)
Demonstrasyon
Sunum İçin Grup
Çalışması
-Eğitimin Genel
Değerlendirilmesi
-Sertifikaların
Verilmesi
Günün
Değerlendirilmesi Ev ödevi
Günün
Değerlendirilmesi Ev ödevi
Günün
Değerlendirilmesi Ev ödevi
Günün
Değerlendirilmesi Ev ödevi
Kapanış
10
EK 4: KETEM, RÖNTGEN TEKNİSYENİ, LABORATUAR TEKNİSYENİ,
SEKRETER ERKEN TANI, TARAMA VE İLETİŞİM BECERİLERİ EĞİTİMİ
TIBBİ
11
KONU
BRANŞ
SÜRE/
SAAT
KETEM Yönetimi, Çalışma Sistemi
Röntgen Teknisyeni, Laboratuar
Teknisyeni,
Tıbbi Sekreter
Röntgen Teknisyeni, Laboratuar
Teknisyeni,
Tıbbi Sekreter
2
İletişim Danışmanlık
Röntgen Teknisyeni, Laboratuar
Teknisyeni,
Tıbbi Sekreter
1
Yetişkin Eğitimi
Meme Anatomisi ve Fizyolojisi
Röntgen Teknisyeni
6
Teorik
Mamografi Çekim Teknikleri
Temel Patoloji, Preparat Alımı,
Saklama Koşulları, Hazırlama
3
6
Röntgen Teknisyeni
Uygulama
30
Teorik
12
Laboratuar Teknisyeni
Uygulama
30
12
Arşiv, Dosyalama
Tıbbi Sekreter
12