ısf 404 sermaye piyasaları ve menkul kıymet yönetimi
advertisement
02.05.2017 7. HAFTA ISF 404 SERMAYE PİYASALARI VE MENKUL KIYMET YÖNETİMİ PORTFÖY YÖNETİMİ I Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Portföy Kavramı Portföy Kavramı • Kelime anlamı “cüzdan” olmakla birlikte menkul kıymetler topluluğunaportföy denir. • Portföy, birden fazla menkul kıymetin bir araya getirilmesiyle oluşan yeni bir finansalvarlık olarak tanımlanabilir. • Portföy, belirli menkul kıymetlerden oluşsa da menkul kıymetler arasında bir ilişki olduğundan, portföy, kendine öz, ölçülebilir nitelikleri olan bir varlıktır. Bu nedenle, portföy içerdiği menkul kıymetlerin basit bir toplamı değildir. • Portföy yönetimi ise, finansal varlıklardan oluşturulan portföylerin yatırımcılar adına, yatırımcıların belirlediği risk oranı ve süre çerçevesinde maksimum verimi sağlayacak şekilde vekil sıfatı ile yönetilmesidir. • Portföy yönetimi, yatırımcının sahip olduğu toplam menkul kıymetlerin seçimi ve her birinden ne miktarda portföye dahil edileceğikonusundakibelliyöntem ve tekniklerikapsamaktadır. • Yatırımcıların ihtiyaçları risk olarak ifade edilmektedir. Portföy yöneticisi, alınan riske uygun olarak yatırımcının karlılığını maksimumyapmaya çalışmaktadır. • Portföy yönetiminde en temel amaç, yüklenilen riskin çeşitlendirme yoluyla düşürülmesidir. Bu durum «yumurtaların hepsini aynı sepete koymamak»şeklindeözetlenebilir. • Başarılı bir portföy yönetimi ile özellikle küçük tasarruf sahiplerinin zarara uğramaları önlenebilir, tasarrufların sermaye piyasalarında değerlendirilmesi teşvik edilebilir ve böylece fonların işletmeleretransferi sağlanabilir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 3 4 Portföy Yönetimi ile İlgili Yasal Düzenleme Portföy Yönetimi ile İlgili Yasal Düzenleme • Portföy yönetimi yatırımcının kendisi tarafından yapabileceği gibi, profesyonel portföy yönetim hizmeti sunan finansal kurumlarada devredebilir. • Portföyden hangi kıymetlerin ne zaman satılacağı ve yerlerine hangi kıymetlerin ne zaman alınacağına karar vermek, uzmanlık ve sorumluluk isteyen bir iştir. Bu durum da portföyün etkin bir şekildeyönetilmesinigereklikılmaktadır. • Bu nedenle, «portföy yöneticiliği faaliyetleri» yetkili kurullardan gerekli izinleri almış bankalar ve uzman kuruluşlar tarafından yapılmaktadır. • Türkiye'de 1992 yılına kadar yasal anlamda yeterli düzenlemeler olmadığından, portföy yönetimi, bizzat yatırımcının kendisi tarafından yapılmayaçalışılmıştır. • Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), piyasada, güven ve istikrarın sağlanması amacıyla, profesyonel portföy yöneticiliğinin Türkiye'dede yerleşmesinisağlayançalışmalaryapmaktadır. • Bu açıdan, Türkiye'de portföy yönetimi ve yatırım danışmanlığı yasal bir çerçeveye oturtulmuştur. Yasal düzenlemelerin hemen ardından, sermaye piyasasında faaliyet gösteren birçok aracı kurum, profesyonel portföy yöneticiliği belgesini almış ve müşterilerineportföy yönetimihizmetisunmayabaşlamıştır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5 6 1 02.05.2017 Portföy Yönetimi ile İlgili Yasal Düzenleme Portföy Yönetimi ile İlgili Yasal Düzenleme • Müşteri Portföyü Yönetimi faaliyeti, ayrıca, 14 Ocak 1993 tarihli 21465 sayılı Resmi Gazetede, "Portföy Yöneticiliği Faaliyetlerine ve Bu Faaliyette Bulunacak Kurumlara İlişkin Esaslar" Tebliği'nde (Seri V No:59) etraflıcaaçıklanmıştır. • Söz konusu tebliğde değişen ihtiyaç ve gelişmelere göre değişikleryapılmıştır. • Bu tebliğe göre; portföy yöneticiliği; finansal varlıklardan oluşan portföylerin, her bir müşteri adına, müşterilerle yapılacak portföy yönetim sözleşmesi çerçevesinde maddi bir menfaat sağlamak üzere vekilsıfatıylayönetilmesidir. • Bu faaliyet, Sermaye Piyasası Kurulu'ndan yetki belgesi almış «portföy yönetim şirketleri», «aracı kuruluşlar», «girişim sermayesi yatırım ortaklıkları» ve «mevduat kabul etmeyen bankalar» tarafından yapılabilecektir. Böylece, SPK, portföy yönetme hakkını aracı kurumlar ve bu konuda özel olarak kurulacakşirketleretanımıştır. • Portföy yönetim şirketi müşterilerine ait finansal varlıkların saklanması, kayıtlarının tutulması, varlık ve nakit hareketlerinin idaresi ve kontrolü faaliyetlerini Takasbank nezdinde izlemek zorundadır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 7 8 Portföy Yönetiminin Süreci Portföy Yönetiminin Süreci • Portföy yönetim sürecinde; – yatırımcıyaözel yatırım politikalarınınbelirlenmesi, – yatırımayönelik stratejilergeliştirilmesi, – piyasa koşulları, – yatırım araçlarının değerleri ve yatırımcının sürekli göz önünde bulundurulması, – değişen koşullara göre portföy kompozisyonunda değişiklikleryapılmasıve – müşterilerindüzenliolarak bilgilendirilmesigerekmektedir. • Söz konusu süreç karar verirken sıralı bir analizi içermektedir. Buna göre portföy yönetim süreci birbirini takip eden 5 aşamadan oluşmaktadır: KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 9 Portföy Yönetiminin Aşamaları 1. Portföy Planlaması 2. Yatırım Analizi • Yatırımcının profili • Yöneticinin profili • Yatırım Ölçütleri •Ekonomik Analiz •Sektör Analizi •Firma Analizi •Tahmin Analizi 3. Portföy Seçimi •Genel Kompozisyon Kararı •Menkul Kıymet Seçimleri KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 10 • Bu aşamada çeşitli yatırım olanaklarının özelliklerinin belirlenmesi ve yatırımcılarınihtiyaç ve tercihleridoğrultusundaeşleştirilmesidir. • Portföy planlaması aşamasında yatırımcının risk, getiri ve vade beklentileridoğrultusundayatırım ölçütleribelirlenir. • Ayrıca, mevcut finansal durum ve finansal piyasalardaki koşullar dikkatli bir şekilde gözden geçirilir. Gerekli hallerde portföy planlaması yeniden yapılarak, portföyün içeriği tamamen değiştirilerek yeni bir portföy oluşturulur. • Portföy planlamasıaşamasıaşağıdakikonuları kapsamaktadır. 5. Portföyün Gözden Geçirilmesi 4. Portföy Değerleme Portföyün Planlanması YatırımAnalizi Portföy Seçimi Portföy Değerlemesi Portföy Revizyonu 1. Portföy Planlaması Aşaması •Menkul Kıymet Seçim Kararı •Menkul Kıymet Karışım Kararı •Zaman Kararı •Performans Ölçülmesi •Performansın Karşılaştırması – – – – – 11 1. 2. 3. Yatırımcının durumununincelenmesi, Yatırım uzmanınınveya portföyyöneticisinin durumununsaptanması, Yatırımcıadına faaliyette bulunanportföyyöneticisineyol gösterecekyatırım ölçütlerinin saptanmasıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 12 2 02.05.2017 2. Yatırım Analizi Aşaması 3. Portföy Seçimi Aşaması • Yatırım analizi, portföye dahil edilecek menkul kıymetlerin niteliklerinin incelenmesi, ölçülmesi, belirli bir süre içinde değişik menkul kıymetlerin performanslarının ne olabileceğinin nicel olarak tahmin edilmesidir. • Bu analizde, önemli olan, sadece yatırım yapılabilecek finansal varlıkların geçmiş performanslarının incelenmesi ve değerlendirilmesi değildir. Buna ilave olarak, çeşitli bilgilerden yararlanılarak, ileriye dönük matematiksel tahminlerin yapılması da gerekir. • Yatırım analizi yapılırkenhissesenedi seçiminde • Portföy seçimi sürecinde, ilk iki aşamada yapılan analizler sonucunda portföye dahil edilecek finansal araçların seçimi yapılır. Portföy yönetimindeki en önemli karar varlık karmasının seçimidir. • Varlık karmasının seçimi, portföy yatırımını hisse senedi, tahvil, varant, hazine bonosu, finansman bonosu, varlığa dayalı menkul kıymet, repo, altın, döviz gibi değişik varlık sınıflarına bölmeyi ifade eder. Daha sonra, hangi menkul kıymete ne kadar yatırım yapılacağısaptanır. • Tüm bu çalışmalar, portföy yöneticisinin yatırım kararlarına netlik getirebilmekte ve karşılaşılması muhtemel riskleri düşürebilmektedir. – TemelAnalizi – TeknikAnalizi – TesadüfiSeçimYöntemlerindenyararlanılır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 13 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 14 4. Portföy Değerlendirilmesi Aşaması Portföyün Revizyonu Aşaması • Portföy yönetimi dinamik bir süreç olması nedeniyle belirli zaman aralıklarıyla verimi ve değerinde meydana gelen değişikliklerincelenmelidir. • Portföyün değerlemesi iki aşamada gerçekleşir. Bu aşamaları performans ölçülerinin hesaplanması ve performans karşılaştırılmalarınınyapılmasıdır. • Portföy revizyonu ile portföy değerlendirmesi arasındaki ilişki; portföy yatırımlarının sürekli değerlendirilmesi, gerekiyorsa değişiklikler yapılması ve bu değişikliklerin ortaya çıkaracağı sonuçlarındeğerlendirilmesişeklindeifade edilebilir. • Portföy revizyonu sürekli analiz gerektiren bir işlem olduğundan, ekonomik, sektör ve menkul kıymet analizlerinin sürekli olarak yapılmasıgerekmektedir. • Portföyü gözden geçirme dönemlerinin sıklığı, portföyün büyüklüğü, içerisindeki varlık sayısı ve yatırım araçlarının türlerine göre farklılık gösterir. • Bu aşamada piyasada ortaya çıkan fırsatlar değerlendirilerek bazı varlıklarportföye dahil edilerekportföy verimi artırılabilir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 15 16 Portföy Çeşitleri Portföy Çeşitleri • Yatırımcıların en çok tercih ettikleri finansal araçlar arasında hisse senedi ve tahvillergelmektedir. • Yatırımcılar değişik menkul kıymetlerden veya yatırım araçlarından çok sayıda portföyler oluşturabilirler. Ancak, olaya hisse senedi ve tahvil gibi geleneksel menkul kıymetler açısından bakıldığındaüç farklı portföyden söz edilebilir. • Tamamı Tahvillerden Oluşturulan Portföyler, tasarrufunu güvenini önde tutan yani risk almayı sevmeyen, piyasayı izlemekte güçlük çeken tasarruf sahiplerinin tercih ettikleri portföy çeşididir. • Birbirinden farklı işletmeler ile devlet tahvilleri hazine bonolarından oluşturulan bir portföy sahip olduğu düşük risk oranı yanında, kısıtlıbir gelir olanağıda sağlamaktadır. • Sağlam bir yatırım türü olabileceği için bu tür portföylerin ekonominin resesyon dönemlerinde oluşturulmasında yarar vardır. 1. 2. 3. Yalnız tahvillerden oluşan portföyler, Yalnız hisse senetlerinden oluşan portföyler ve Hem hisse senedi hem de tahvillerden oluşan karmaportföylerdir. • Bunun yanısıra, diğer yatırım araçlarından oluşan portföylerden de söz etmek mümkündür. Yatırımcının riske karşı tavrı yatırımcıların hazırlayacakları portföylerindefarklı olmasına neden olacaktır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 17 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 18 3 02.05.2017 Portföy Çeşitleri Portföy Çeşitleri • Tamamı Hisse Senetlerinden Oluşturulan Portföyler, Tamamı hisse senetlerini kapsayan portföy çeşitleridir. • Hisse senetlerinden portföy oluşturmaya çalışan yatırımcı, portföyünde her türlü risk düzeyine uygun hisse senedi bulundurarakyatırım yapabilmektedir. • Bu portföyler, ekonominin istikrarlı olduğu dönemlerde başarıyla yönetilebilenportföy çeşitleridir. • Bu tür portföylerde yatırımcı tipinin portföy oluşturma kararı üzerindeetkisioldukçayüksektir. • Böyle bir portföy oluşturulabilmesi için piyasanın dikkatli bir şekilde izlenmesi ve portföydeki hisse senetlerinin likiditesinin yüksekolması gerekir. • Hisse Senetleri ve Tahvillerden Oluşturulan Portföyler, hisse senetleri ve tahvillerden oluşan portföyler, en yaygın portföy türüdür. • Yatırımcı tasarrufunu belli oranda hisse senedi, tahvil ve türev ürünler arasında paylaştırmaktadır. • Temel amaç güvenlik ve karlılık unsurlarının birleştirilerek dengeli bir portföy oluşturmaktır. • Bu portföy çeşidi yatırımcıya, ekonomik değişmelere en az riskle uyum sağlamaolanağıvermektedir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 19 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 20 Portföy Çeşitleri Portföy Çeşitleri • Diğer Yatırım Araçlarından Oluşturulan Portföyler, Hisse senedi, tahvil gibi temel menkul kıymetler dışındaki yatırım araçlarıyla oluşturulan portföylerdir. Portföy ve varlıklar arasından seçim yapılarak oluşturulmaktadır. • Hisse senedi ve tahvil dışındaki yatırım araçları aşağıdaki şekilde sıralanabilir: • Bu yatırım araçlarının dışında, menkul kıymet yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarına yatırım yapılabileceği gibi, gayri menkul yatırım fonları da tercih edilebilir. • Bu portföy yatırımında da temel olarak yatırım aracının riski ve bu riskingetirisigöz önünde bulundurulmalıdır. • • • • • • Varlığa Dayalı Menkul Kıymet, FinansmanBonosu, Hazine Bonoları Gelir Ortaklığı Senetleri, Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar, Vb. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 21 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 22 Yatırımcı Tipleri Yatırımcı Tipleri • Risk karşısında yatırımcılar değişik tepkiler gösterirler. • Risk karşısındaki yatırımcıların tipleri aşağıdaki gibi üçe ayrılabilir. • Riskten kaçan yatırımcılar, riski sevmezler ve riskten korkarlar. Bu nedenle, getirileri belli olan iki yatırımdan daha az riskli olanını tercih ederler. • Risktenkaçanyatırımcıiçinrisk primisıfırdan yüksekolmalıdır. • Risk primi ise bir yatırım aracının taşıdığı risklerin fiyatlara yansımasıolarak tanımlanır. • Riskten kaçan bir yatırımcının sağlayacağı ek gelilirin faydası, her ek ünitede azalarak devam etmektedir. Bu şekilde düşünen yatırımcı için, paranın marjinalfaydası negatif eğimlidir. • Yatırımcıların çoğunluğu rasyonel oldukları için riskten kaçarlar. – Riskten kaçan yatırımcı – Riske kayıtsız yatırımcı – Riski seven yatırımcı KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 23 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 24 4 02.05.2017 Yatırımcı Tipleri Yatırımcı Tipleri • Riske karşı kayıtsız yatırımcılar, riskle ilgilenmezler. Onlar için hangi yatırımın seçileceği önemli değildir. Riske kayıtsız bir yatırımcıiçin risk yatırım kararlarını hiçbirşekildeetkilemez. • Bu tür yatırımcılar, yatırım kararlarını sadece beklenen getiriye göre alırlar. Riske karşı kayıtsız olan yatırımcılar için paranın marjinal faydası 1’dir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 25 Yatırımcı Tipleri KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 26 Yatırımcı Tipleri • Riski seven yatırımcılar için, yatırımın beklenen faydası, yatırım yapmamanınbeklenenfaydasından daha büyüktür. • Bu tip yatırımcılar için risk primi her zaman sıfır veya sıfırın altındadır. Diğer bir deyişle, risk almak için risksiz yatırımlara göre ek bir risk primi istemezler. • Riski seven bir yatırımcının, her ek ünitede kazanacağı verimliliğinsağlayacağıfayda da giderek artacaktır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 27 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 28 29 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 30 Yatırımcı Tipleri KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5 02.05.2017 Portföy Yönetim Stratejileri Portföy Yönetim Stratejileri • Portföy yöneticisi, müşteri adına bir yatırım portföyünü yöneten kişi veya işletmelerdir. • Portföy yöneticisinin görevleri • Pasif strateji, hisse senedi arayışına girmeyen, sektör ayrımı yapmadan aktif olarak pazarda zamanlama arayışında olmayan stratejileredenir. • Pasif portföye göre bir portföy kurulur ve uzun bir süre elde tutulur,ancak gerektiğindebir düzeltmeyapılır. • Pasif portföy yönetiminin kurulabilmesi için, pazarda etkinliğin sağlanması ve yatırımcıların pazar ile ilgili beklentilerinin aynı olmasıgerekmektedir. • Etkin bir pazarda tüm menkul kıymetler iyi şekilde fiyatlanmıştır, ucuzve pahalı hisse senedi bulmak zorlaşmaktadır. • Bu durumdahisse senedi alıp satmakrasyonel olmamaktadır. – Portföy oluşturup analizinin yapılması – Portföydeki değişikliklerin izlenmesi, – Portföy performansının ölçülmesi şeklinde sıralanabilir. • Genel olarak iki temel portföy yönetim stratejisi söz konusudur: – Pasif yönetim – Aktif yönetim KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 31 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 32 Portföy Yönetim Stratejileri Portföy Yönetim Stratejileri • Aktif portföy yönetiminde, ise sık sık ve kapsamlı olarak portföyler değiştirilmektedir. • Portföy yöneticisine göre menkul kıymetler pazarı sürekli olarak etkin değildir. Bu nedenle pazar, menkul kıymetlerin fiyatını tam olarak yansıtmamaktadır. • Aktif portföy yönetimi, iki noktada yatırımcılara katkı sağlamaktadır. Birincisi daha etkin risk ile getiri ölçümü sağlayan menkul kıymet portföyü seçilmektedir. İkincisi ise, piyasa koşullarına göre portföy sürekli olarak izlenmekte ve kontrol edilmektedir. • Aktif portföylerin devir hızları, işlem maliyetleri ve yönetim giderleri yüksektir. Bu nedenle belirli bir düzeyde bir işletme riski vardır. • Portföy yönetim stratejileri, yukarıda belirtilen genel sınıflandırmanın dışında aşağıdaki gibi gruplandırılabilir: – SatınAl ve Elde Tut Stratejisi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 33 – Endeks Fonlar Stratejisi – Bağışlama Stratejisi – Maliyet Ortalama Stratejisi – Gelecekteki Yükümlülükler Stratejisi, – Sabit Para Miktarı Stratejisi – Sabit Oran Stratejisi 34 Portföy Yönetim Stratejileri Portföy Yönetim Stratejileri • Satın Al ve Elde Tut Stratejisi, menkul kıymet yatırımlarında izlenenen basit stratejidir. • Yatırım döneminin başlangıcında belirlenen amaçlar doğrultusunda yatırım süresine göre bir veya birkaç menkul kıymetseçilipsatın alınmaktadır. • Vade sonunda kadar başka alım ve satım işlemi yapılmamaktadır. Bu nedenle pasif portföy yönetim stratejilerinden birisi olarak sayılır. • Bu stratejide piyasa fiyatları düşse dahi alım veya satım yapılmamaktadır. • Yatırımcı başlangıçta tahminlerde bulunarak kendisine uygun finansal varlığı seçmeye çalışmaktadır. Yatırımcının tahmini gerçekleşirse kazanç elde edilmekte, beklentiler ters yönde hareket ederse yatırımcı stratejiden zararlı çıkabilmektedir. • Portföyün kazancı yatırımcının bilgisine bağlıdır. • En önemli avantajı ise alım ve satım bir kez gerçekleştiği için ödenen komisyonların düşük düzeyde olmasıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 35 36 6 02.05.2017 Portföy Yönetim Stratejileri Portföy Yönetim Stratejileri • Endeks Fonlar Stratejisi, pasif portföy yönetim stratejilerinden birisidir. • Portföye dahil edilen fonlar yayınlanan bir endekse göre oluşturulmaktadır. Dolaysıyla endeks kapsamındaki hisse senetlerine endeks içindeki ağırlıkları korunarak yatırım yapılmaktadır. Endeks piyasayı aynen temsil ettiğine göre, bu endekse eşit bir getiri elde edilmektedir. • En popüler endeks ilk defa ABD’de 1970 yılında uygulamaya başlayan S&P 500 endeksidir. • Pasif yönetim savunucularına göre, pazarın etkin olması durumunda bir menkul kıymetin en iyi tahmin fiyatı kendi fiyatıdır. Bu nedenle hisse senedi seçmek anlamlı olmamaktadır. • İşletme riskini ortadan kaldıran en iyi çeşitlendirme endeks fon stratejisidir. • Endeks fonlar oluşturulurken, endeksi aynen kopya edilerek aynı ağırlıkları koruyan kopya yönetimi uygulanabilir. • Bunun dışında büyük ve küçük işletmelerden bir örneklem oluşturularak fonu oluşturacak işletmelerde seçilebilmektedir. • Endeks fonlarında işlem giderleri düşüktür. Bunun nedeni, devir hızlarının düşük olması ve fazla kazanmak için daha fazla almak amacıyla masraf yapılmamasıdır. • KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 37 38 Portföy Yönetim Stratejileri Portföy Yönetim Stratejileri • BağışıklamaStratejisi,pasif bir yönetim stratejisidir. • Bu stratejide yatırım dönemi sonunda tahmin edilen getiri ile gerçekleşen getiri eşitse portföyde kullanılan sermayenin maliyetininüzerinebir kazanç elde edilmişdemektir. • Yatırılan paranın maliyeti ile getirisi karşılaştırılarak bunun üzerinde bir kazanç elde edecek portföyün oluşturulması üzerine kurulmuştur. • Maliyeti Ortalama Stratejisi, bu strateji yatırımlar ve analiz yöntemleri konusunda yeteri kadar bilgi sahibi olmayan yatırımcılarınkullandıklarıyöntemlerdenbiridir. • Yöntemin temelinde belirli aralıklarla yatırım yapılması yatmaktadır. • Tahminlenen bir fiyattan alınan hisse senedinin fiyatı düşmeye başladığında, düşük fiyattan bir miktar hisse senedi alınmakta, fiyatlar daha da düşmeye devam ettiğinde bir miktar daha hisse senedi alınarak ortalama maliyet düşürülmeye çalışılmaktadır. Böylece fiyatlar tekrar yükseldiğinde kazanç olanağı sağlamaktadır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 39 40 Portföy Stratejileri Portföy Stratejileri • Gelecekteki Yükümlülükleri Karşılama Stratejisi, özellikle nakit akışları kesin vadeleri ve getirileri belli menkul kıymetlere yatırım yapılarak gelecek bir zamanda ihtiyaç duyulacak fonlar, portföy oluşturulurkengaranti altına alınmışolur. • Bu yöntemle oluşturulan portföyler genelde tahvil ve hazine bonosudur. Likit yatırım fonları küçük yatırımcılar için bu amaca hizmetetmektedir. • Daha çok sosyal güvenlik kuruluşları tarafından tercih edilmektedir. • Sabit Para Miktarı Stratejisi, portföyde yer alan hisse senetlerinin para birimi olarak sürekli aynı kalmasıdüşüncesine dayanmaktadır. • Portföy daha riskli hisse senetleri ve riskli sabit getirili menkul kıymetlerden oluşturulur. Böylece portföyde hisse senetlerine ayrılan ve piyasada dalgalanmalardan daha fazla etkilenen bölümü olan hisse senetlerinin para birimi olarak değeri sabit tutulmaktadır. • Bu stratejide hisse senetleri fiyatların yükseldiği dönemde satılarak, sağlanan fonlar sabit getirili menkul kıymetlere yatırılmalıdır. Hisse senetlerinin fiyatlarının düştüğü dönemde ise sabit getirili menkul kıymetler satılarak hisse senedi alınmalıdır. Böylece hisse senetlerinin değeri korunmuş olur. • Fiyatların doğru tahmini önem arz etmektedir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 41 42 7 02.05.2017 Portföy Stratejileri Portföy Stratejileri • Sabit Oran Stratejisi, yatırımcı portföyünde sabit getirili varlıklarla hisse senetlerinin oranlarını sabit tutar. Yatırımcı portföyünü piyasa değeri % 50 hisse senedi, % 50 tahvilden oluşturur. • Yatırımcı hisse senetleri fiyatları yükseldiğinde hisse senetlerini satmaya, hisse senetleri fiyatları düştüğünde ise hisse senetlerini satın almaya zorlanmaktadır. • Sabit oran, piyasanın yükseldiği dönemlerde yatırımcının daha büyük bir yatırıma, piyasanın düştüğü dönemde daha küçük bir yatırıma sahip olmasına neden olur. • Amaç kurulan bu dengeyi korumaktır. • Analiz Yöntemine Dayanan Stratejiler, yukarıda bahsedilen portföy yönetim stratejileri dışında piyasada tasarruflarını değerlendirmek ve portföylerini en iyi şekilde yönetmek isteyen yatırımcılar temel analiz, teknik analiz ve kantitatif analiz yöntemlerindenbir veya bir kaçınıseçerler. • Özellikle matematik ve istatistiğe dayalı tekniklerle hangi menkul kıymetene oranda yatırım yapılacağınınkararı verilmektedir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 43 Portföy Yönetim Yaklaşımları Portföy Yönetim Yaklaşımları • Geleneksel Portföy Yaklaşımı, Bu yaklaşıma göre portföy bir bilim değil, bir sanattır. Bu sanatın kendine özgü kuralları ve ilkeleri vardır. Bunlar yatırımcılar açısından çok önemlidir ve dikkatli bir biçimde değerlendirilmelidir. • Ancak, bu teorik araçları etkin bir biçimde kullanabilme yeteneği, sınırsız olarak kişiden kişiye değişen bilgi ve deneyime bağlıdır. Bu yaklaşımın sezgi, içe doğuş gibi sübjektif yaklaşımlar içerdiği söylenebilir. • Bu yaklaşımın amacı yatırımcının sağlayacağı faydayı maximize etmektir. • Bütün yumurtalarıaynı sepete koymamak şeklindede tanımlanabilir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 45 Portföy Yönetim Yaklaşımları • Burada portföy riskini yaymak ve azaltmak amacıyla çeşitlendirmeyegidilmektedir. • Çeşitlendirme, beklenen getiri için yatırım alternatifleri içinde en yüksek getiri sağlayan ve en az risk getiren menkul kıymetlerin seçilmesiprensibine dayanır. • Çeşitlendirmeyapılırkenşu stratejilertakip edilir – Farklı faaliyet kollarındaki şirketlerin hisse senetleri seçilmektedir. – Farklı bölgelerde faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetleri seçilmelidir. – Çok farklı menkul kıymetler (tahvil, varlığa dayalı menkul kıymet gayrimenkul sertifikası) gibi kıymetler portföye dahil edilmelidir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 46 Portföy Yönetim Yaklaşımları • Modern Portföy Yaklaşımı, Bu yaklaşım, bir yatırım portföyü oluştururken yatırım araçlarının getirileri arasındaki ilişkilerin araştırılması gerektiğini ve getirileri arasında tam pozitif korelasyon bulunmayan araçlardan oluşacak bir portföyün beklenen getiride bir azalma olmaksızın sistematik riskinin azaltılabileceğiniifade etmiştir. • Burada portföy riskinin azaltılabilmesi için, menkul kıymet getirileri arasındaki ilişkilerin yüksek olduğu menkul kıymetler portföye dahil edilmemelidir. • Getirileri aynı yönde hareket eden menkul kıymetler topluluğu, tek bir menkulkıymettenancak çok az bir farkla koruyucuolabilir. • Bu kurama göre portföye dahil edilebilecek menkul kıymetlerin sayısı4-15 arasında olmalıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 44 47 • Varsayımlarışu şekildedir: – Sermaye piyasaları etkindir. – Yatırımcıların temel amacı her dönemdeki faydayı maksimize etmektir. – Yatırımcılar portföy riskinin beklenen getirinin standart sapması ya da varyansı ile ölçerler – Yatırımcılar yatırım kararlarını beklenen getiri ve riske göre alırlar. – Yatırımcı riskten kaçınırlar. Yani aynı risk düzeyinde daha yüksek getiri olan menkul kıymete yatırım yaparlar, yada aynı getiri düzeyinde daha düşük riske sahip yatırım araçlarına yatırım yaparlar. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 48 8 02.05.2017 Kaynakça • • • • • • • • • Teşekkür Ederim Ahmet Aksoy, Cihan Tanrıöven, “Sermaye Piyasası Yatırım Araçları ve Analizi”, Gazi Kitabevi,Ankara,2007. AliCeylanTuranKorkmaz,“FinansalTeknikler”,EkinKitabevi,Bursa,2010. GüvenSayılgan,“Soru veYanıtlarıylaİşletmeFinansmanı”,TurhanKitabevi,Ankara,2011. KürşatYalçıner,vd.,“FinansalTekniklerveTürevAraçları”,DetayYayıncılık,Ankara,2011. MehmetBahaKaran,“YatırımAnalizivePortföy Yönetimi”,GaziKitabevi,Ankara,2011. MuharremAfşar,AslıAfşar,“FinansalEkonomi” DetayYayıncılık,Ankara,2010. Turhan Korkmaz, Ali Ceylan, “Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi”, Ekin Kitapevi, Bursa,2006. SadiUzunoğlu, “ParaveDöviz Piyasaları”,LiteratürYayınevi,İstanbul,2003. TSPAKB“TemelLisanslamaSınavlarıEğitimNotları”İstanbul. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 49 Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi çalışmalar dilerim… KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 50 9
