e-dergi - Kanser Daire Başkanlığı

advertisement
2015 Yılı Sayı: 2
E-DERGİ
Kanser Daire Başkanlığı Yayınıdır
Meme Kanseri İçin
Farkındalığı Artıracağız
Kanser Daire Başkanı
Doç.Dr.Murat
Gültekin
Kanser beraberinde taşıdığı fiziksel rahatsızlıkların
yanı sıra sosyal, maddi ve manevi yönleri ile
mücadelesi zor bir hastalıktır. Dünya genelinde
artışı öngörülen kanser yükü ile başa çıkabilmek
için oluşturulan ulusal kanser kontrol programları
oldukça büyük önem taşımaktadır. Ülkemizde
uygulanmakta olan kanser kontrol programında
da oldukça önemli gelişmeler elde edilmiş olup
bunlardan bir kısmını şu şekilde özetlemek
mümkündür;
* Kanser kayıtçılığında, dünya nüfusunun % 8’i
takip edilmektedir. Ülkemizde ise toplam nüfusun
yaklaşık % 100’ü 81 ilimizde kurulan kanser kayıt
merkezleri ile aktif olarak takip edilmektedir.
* İzmir Kanser Kayıt Merkezimiz, Dünya Sağlık
Örgütü Uluslararası Kanser Araştırma Kurumu
(IARC) tarafından Bölgesel Eğitim Merkezi (Hub)
olarak seçilmiştir.
* Kanser önleme çalışmalarında tütün ve
obezite ile mücadele devam edecektir. Ayrıca
2013 yılında, Türkiye Radon Haritalandırma ve
Eylem Planı hayata geçirilmiş, Türkiye Asbest
Kontrolü Stratejik Eylem Planının ise 1. Fazı
tamamlanmıştır. Asbest için alınan toprak
numuneleri ölçümü ve radon için belirlenen
adreslerde ölçüm işlemi tamamlanmasının
ardından ıslah ve önleme çalışmalarını
başlatılacaktır.
2
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
* KETEM’lerde yapılan kanser taramalarına Aile
Hekimlerinin entegrasyonu sağlanmış olup 2014’te
daha da aktif yer almalarına başlanılmıştır.
* Gaitada gizli kan testi ile taramalara da devam
edilmektedir.
* Servikal kanser tarama programında kullanılacak
olan HPV testlerinin alımı tamamlanmış olup, Ağustos
2014’de rahim ağzı kanseri taramalarında pap smeare
ilaveten HPV DNA testlerine geçilmiştir.
* Ülkemizde kanserle olan mücadelemiz bütün
toplumsal unsurların desteği ile devam edecektir.
Kanserle mücadele uzun soluklu bir maratondur ve
ekonomik güç, siyasal istikrar ile birlikte halkımızın da
aktif katılımını gerektirmektedir.
Biz farkındayız, kanseri yeneceğiz…
Doç. Dr. Murat GÜLTEKİN
Daire Başkanı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
3
Meme Kanseri İçin
Farkındalığı Artıracağız
Ekim ayı Meme Kanseri Bilinçlendirme Ayı Etkinlikleri kapsamında Nevşehir’e gelen Başbakan Ahmet
Davutoğlu’nun eşi Sare Davutoğlu, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Nevşehir Valisi Mehmet
Ceylan, Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Tuncer, KETEM’de tarama yaptıran hastalar, meme kanseri
tedavisi gören hastalar Sivil Toplum Kuruluşları ve vatandaşlar katıldı. Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal
Marşı’nın okunmasının ardından bir konuşma yapan meme kanseri tedavisi gören Yasemin Tamer, “Yaklaşık 5 yıldır
meme kanseri ile mücadele ediyorum. Kanserde erken teşhisin önemli olduğunu düşünüyorum. Eğer riskiniz varsa
erken kontrol yaptırıp korkunuzu alabilirsiniz. Artık meme kanserinin yaş ortalaması düştü. Farkındalığın artması
anlamında çok güzel çalışmalar yapılıyor” dedi.
Konferansın açılış konuşmasını yapan Sağlık Bakanlığı Kanser Daire Başkanı Doç. Dr. Murat Gültekin ise, “Ekim ayı
meme kanseri farkındalık ayıdır. Dünya genelinde olduğu gibi bizde farklı etkinlikler yapalım dedik. Dünyanın yeni
kanser istatistiklerinin en önünde kadınlarda görünen en fazla kanser riski meme kanseridir. Artık dünya genelinde
en öndedir. Türkiye’de de son yıllarda kadınlarda görünen kanser türü. 60 bin kadınımıza kanser teşhisi koyuyoruz
ve bunun 15 bini meme kanseridir. Meme kanseri tamamen tedavi edilebilen bir kanserdir. Kadın, üretkenliği
ve çalışkanlığı dışında bizim için gelecek demektir. AB bir yılda 1.6 trilyon harcıyor. 2020’ye kadar tüm Avrupa
genelinde yüzde 100 tarama ortaya koydular. biz sadece 40 yaşında mamografiye gelin diyoruz” ifadelerini kullandı.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma
Şahin de, "Yola çıkarken önce insan dedik. İnsanı
yaşat ki devlet yaşasın dedik. Önce insanın
yaşam, eğitim ve temel haklarını gördük. Kadın
erkek hiçbir ayrımcılık yapmadan insanlara fırsat
eşitliği verdik. Bu yüzden 12 yılımız dolu dolu
geçti. Sağlıkta dönüşüm en temel dönüşümdür.
Burada en önemli pozitif ayrımcılıkta
kadınlarımıza ve çocuklarımıza verildi. Mutlaka
farkındalığın artması gerekiyor.
Bu bilincin yükselmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Bütün fırsatlar elimizdedir. Yeni araştırmaların
bize önemli bir faktör olarak olduğunu
görüyoruz. Bu işin maliyetinin de sonuçtan daha
ucuz olduğunu düşünüyoruz.
Koruyucu ve önleyici sisteme mutlaka
inanmamız gerekiyor. 12 yıllık Ankara
tecrübesinin ardından şehrimize döndüğümüzde
ilk olarak verdiğimiz talimat meme kanseri oldu.
Kadınlarımızın çekindiğini gördük ama bu işin
başında inanan birilerinin olduğunu görünce
sonuçlarının hızlı bir şekilde değiştiğini gördük.
76 milyonun sağlığı toplum sağlığından geçiyor.
Gücümüzü birleştirip koordine olacağız ve erken
teşhisin hayat kurtardığını görüyoruz" şeklinde
konuştu.
Nevşehir Valisi Mehmet Ceylan da, "İlimizde
böyle hayırlı bir işi yaptığınız için teşekkür
ediyorum. Erken teşhisin ve KETEM'in ne kadar
önemli olduğunu bir kez daha hissediyorum.
Büyük bir vebal altında olduğumuzun bilinci
ile ve halkımızın imkânlardan en iyi şekilde
yararlanabilmeleri için değerli halkımıza yönelik
sürdürmeye devam edeceğiz.
Bize destek olan herkese teşekkür ediyorum.
bu tür toplantıların hem bilinçlenmemize ve
hastalığı yenmenin erken teşhis olduğuna
inanmamıza teşvik olmasını diliyorum" diye
konuştu.
4
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
5
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun eşi Sare Davutoğlu, kitlelere doğru bilginin verilmesi gerektiğini söyledi.
Davutoğlu, şunları söyledi: “İnsanlar arası iletişimin hız kazandığı günümüzde sahip olduğumuz araçlarımız
bu mücadele etkin bir şekilde kullanılması çok önemlidir. Kitlelere doğru bilgi ve yönlendirmelerle
aktarılması gerekmektedir. Meme kanseri mücadelede yer alan tüm aktörlerin hastanın kendisi ve yakınları
bilinç ve duyarlılıklarının yanında birbirleri ile kuracağı iletişimde STK’ların yeri önemlidir.
Tüm kanser türlerinin önlenmesinde hastaların çözüme katkı sürecine dahil edilmemeleri mücadelemizi
olumsuz etkilemektedir. Hastanın ve ailesinin yalnız olmadıklarını hatırlatmak gerekir. Bir bayanın kanser
tanısı alması bütün ailesini sarsacaktır. Pek çok ülkede meme kanserinin etkinliğini artırmak için mamografi
kullanılmaktadır. Bu araçların ülkemizin her köşesindeki kadınlarımıza ulaştırarak daha faydalı olacaktır.
Öncülükler son derecede önemlidir.
KETEM’lerde çalışan personellerin meme kanserinde ne kadar önemli bir görev icra ettikleri bilinmektedir.
Meme kanseri tüm kadınların kanserlerinin 4’te 1’ini oluşturuyor. Alkol ve tütün kullanımı, stres ve daha kısa
süreli emzirme ve zaman zaman kontrolsüzce kullanılan hormon tedavilerindeki ilaçlar meme kanserinin
arttığını açıklayan faktörlerdir.
Çevresel kanserojenlerin arttığı günümüzde kanserojenlerden sakınmak için kullanılan gıdalar faydalı
olacaktır. Her yıl ekim ayında yapılan etkinlikler kapsamında farkındalık düzeyini artıracak faaliyetler
düzenliyorlar. Bu programların meme kanseri ile birlikte tüm kanser türlerinde farkındalık oluşturmasını
temenni ediyorum.
6
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Konferans da, meme kanseri mücadelesinde emeği geçen; Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun eşi Sare Davutoğlu,
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Tuncer,
Nevşehir Valisi Mehmet Ceylan’nın eşi Zühal Ceylan, Muş Valisi Vedat Büyükersoy'un eşi Zehra Kadriye
Büyükersoy, Aydın Valisi Erol Ayyıldız'ın eşi Dilek Didem Ayyıldız’a plaket verildi.
Daha sonra Sare Davutoğlu ve beraberindeki protokol 36 dijital mamografi cihazı, 19 adet CR cihazı 5 adet mobil
mamografi tarama aracı açılış törenini gerçekleştirerek, KETEM'i ziyaret etti.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
7
Ulusal Kanser Taramalarında Değerlendirme
Grafikler :
Kanser Daire Başkanlığı
Kanser Tarama Ekibi
Ülkemizde kanser taramaları Sağlık
Bakanlığı Türk Halk Sağlığı Kurumu Kanser
Daire Başkanlığı tarafından, Ulusal Kanser
Tarama Standartlara uygun olarak Halk Sağlığı
Müdürlüğü altında
Kanser Erken Teşhis
ve Tarama Merkezi
(KETEM), Aile Hekimleri, Toplum
Sağlığı Merkez’lerinde yürütülmektedir.
Ayrıca Devlet Hastaneleri, Üniversite ve Özel
Hastanelerden toplanan kanser tarama verileri
değerlendirilerek kanser tarama istatistikleri
yapılmaktadır.
8
Ulusal Kanser
Tarama Standartları
Türkiye genelinde
doğrultusunda yürütülen meme, serviks, kolorektal
kanser taramaları 2013 yılında olduğu gibi 2014 yılında
da artarak devam etmiştir.
Aşağıdaki grafiklerde yurt genelinde ve
Halk Sağlığı Müdürlüğü
tarafından yürütülen kanser taramalarındaki artış
görülmektedir.
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
9
SICAK HAVA BALONLARI
KANSER İÇİN HAVALANDI
Kanser Daire Başkanlığı “Ekim Ayı Meme Kanseri Bilinçlendirme ve
Farkındalık Ayı” kapsamında kanser hastaları ve sağlık çalışanları ile birlikte
Kapadokya'da balona bindi.
Nevşehir'in Ürgüp ilçesinde sabahın erken saatlerinde düzenlenen balon turu
öncesinde sıcak hava balonlarının sepetlerine meme kanserine dikkat çekmek
için çeşitli pankartlar asıldı.
Daha sonra pembe önlükleri ile balonlara binen ve Türkiye'nin çeşitli
illerinden gelen kanser hastaları burada açtıkları pankartlar ile hastalığa
meydan okudu. Ardından havalanan balonlar yaklaşık bir saat süre ile
Kapadokya semalarında kaldı. Balonlardaki kanser hastaları Kapadokya'daki
peribacalarını gökyüzünden görme imkânı bulurken bol bol fotoğraf çektiler.
Etkinliği organize eden Kanser Daire Başkanı Doç. Dr. Murat Gültekin
yaptığı açıklamada: "Her yıl Ekim ayı 'Meme Kanseri Farkındalık Ayı' olarak
kutlanmaktadır. Bu yıl çok daha farklı bir etkinlik yapmak istedik.
Meme Kanseri alanında çalışan sivil toplum örgütleri ve hastalarımızla birlikte
Kapadokya'da balon turu düzenledik. Buradaki amacımız; hastalarımızla el
ele verebilmek, güneşin doğuşunu beraber izleyebilmek, sohbet edebilmek,
onların yaşadığı sorunları dinleyip empati yapabilmek, bu sorunlara çözüm
bulabilmek.
Sloganımız ise “Hastalarımızla el ele kanser sana güle güle'" dedi.
Etkinliğe katılan kanser hastaları ise, bu gibi etkinliklerin kendileri açısından
büyük bir moral kaynağı olduğunu belirterek aynı zamanda bu sayede meme
kanserine dikkat çekildiğini kaydetti.
10
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
36.AVRASYA MARATONU
Avrupa ve Asya kıtalarını birbirine bağlayan Boğaziçi
Köprüsünde 36.sı yapılan Avrasya Maratonu 16
Kasım Pazar günü yapıldı. Sabah saat 08:00’da
Altunizade Kavşağında İstanbul Halk Sağlığı
Müdürlüğü standından, yürüyüş katılımcılarına göğüs
numaraları verildi.
Sporcuların ve halkın buluştuğu maratona İstanbul
Belediye Başkanı tarafından start verildi.
THSK Bulaşıcı olmayan Hastalıklar Programlar ve
Kanser Kurum Başkan Yardımcısı Sayın Uzm.Dr.Bekir
Keskinkılıç’ın beraberinde Kanser Dairesi Başkanı
Doç. Dr. Murat Gültekin ve Daire çalışanları, Kadın
ve Üreme Sağlığı Daire Başkanığı, Obezite Diabet ve
Kronik Hastalıklar Daire Başkanlığının yanısıra;
Kanserle Dans Derneği tarafından davet edilen Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği, Türk Tıbbi Onkoloji
Derneği, Türk Onkoloji Vakfı ve Türk Plastik-Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği, Europa Donna
Türkiye (Meme Hastalıkları Koalisyonu Derneği), Lenfoma Platformu, Trabzon Umut ve Savaşım Derneği,
60 meme kanser hikayesi olan kadından oluşan Farkındalık Korosu, Kanser Savaşçıları, Kanser Hastaları
ve Yakınları Dayanışma Grubu ile beraber kanser için “Erken Tanı Hayat Kurtarır” sloganıyla yürüdüler.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
11
Bölgesel Kanser Değerlendirme Toplantısı
Bayburt, Gümüşhane, Erzincan, Bingöl, Muş, Ağrı,
Kars, Ardahan İlleri Bölgesel Kanser Değerlendirme
Toplantısı 15 Kasım 2014 tarihinde Erzurum' da
gerçekleştirildi. Toplantıya Sayın Kanser Daire
Başkanımız Doç. Dr. Murat GÜLTEKİN' de katıldı. Halk
Sağlığı Müdürlerimizle 2015 yılı için kanser konusunda
yapılacak çalışmaların gözden geçirildiği toplantı olumlu
geçti.
Yapılan değerlendirme toplantısından sonra Erzurum
Büyükşehir Belediyesinin hibesi ve Halk Sağlığı
Müdürlüğünün emekleri ile hazırlanan "kanser tarama
aracının" hizmete başlaması nedeniyle bir tören
düzenlendi.
Törende konuşma yapan Kanser Daire Başkanımız
Doç. Dr. Murat GÜLTEKİN kanser tarama aracının
tüm Erzurum halkına hayırlı uğurlu olmasını dileyerek,
kanserden korkmayalım taramalara katılalım dedi.
12
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
KETEM ve
Ulusal HPV
Labaratuvarı
Kurum Başkanımız Prof. Dr. Seçil Özkan ile Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar, Programlar ve Kanser Başkan Yardımcımız
Dr. Bekir Keskinkılıç Ankara Etimesgut ilçesinde yeni kurulan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim (KETEM)
Merkezi ile Ulusal HPV laboratuarımızı ziyaret etti.
Kurum Başkanımıza ziyaret sırasında KETEM işleyişi ve yurt genelinde sürdürülen HPV taramalarındaki laboratuar
işleyişi hakkında Daire Başkanımız Doç. Dr. Murat Gültekin ve çalışan personellerimiz tarafından detaylı bilgi verildi.
Kurumumuz tarafınca yeni hayata geçirilen, toplum temelli taramalarda kullanılan ve mükerrer taramaların önüne
geçerek anlık tarama hızları verebilen, Halk Sağlığı Bilgi Sistemleri ve Kanser Modülü hakkında bilgi verildi.
Çalışan personellerimiz ile de bir araya gelen kurum Başkanımıza kanser taramaları ve KETEM işleyişleri hakkında
yaşanılan sorunlar hakkında bilgi verildi ve olası çözüm önerileri üzerinde tartışıldı.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
13
Alanya KETEM Açılışı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı Doç.
Dr. Murat Gültekin’in katılımıyla gerçekleştirilen ve
Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü
tarafınca düzenlenen Alanya KETEM açılışı 8 Ekim’de yapıldı.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Kanser Daire Başkanı
Doç. Dr. Murat Gültekin, Antalya Halk Sağlığı Müdürü Dr.
Murat Özdemir ve Alanya Kaymakamı Sayın Hasan Tanrıseven
tarafından açılış konuşmaları yapılarak başlayan organizasyon,
KETEM’in ziyareti
ve müzik dinletisi ile son buldu.
14
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Denizin
Derinliklerden
Kansere Karşıyız
Antalya İlimiz Alanya bölgesinde
Sağlıkta Umut Vakfı
ve Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafınca
organize edilen dalış etkinliği gerçekleştirildi.
Meme kanserine karşı halkın farkındalık düzeyini
arttırmak amacıyla Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü
çalışanları, THSK Kanser Daire Başkanlığı, Sağlıkta
Umut Vakfı ve meme kanseri hastalarının dalış
yaptığı etkinlik, su altında açılan
pankartlar ve su üstünde
gösterilen dövizlerle son
bulurken, bu etkinliğe halkımızla birlikte yurt
dışından da çok sayıda turist ilgi ve katılım gösterdi.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
15
Sağlık
Okuryazarlığın da
Kanser Okuryazarlığı
Ülkemizde ve birçok ülkede uygulanmakta olan Ulusal
Kanser Tarama Standartlarını bilmemiz, yaşama
geçirmemiz ve etrafımızdaki toplumu da bu konuda
bilgilendirmemiz Kanser Okuryazarlık düzeyinde
artışa yol açmaktadır.
Ulusal Kanser Tarama Standartları;
* 30 yaşında Rahim Ağzı Kanser için Pap
Smear ve HPV testi
* 40 yaşında Meme Kanseri için Mamografi
Film çekimi
* 50 yaşında Kolon Kanseri için Gaitada Gizli
Kan (GGK) testi önerilmektedir.,
Sağlık Okuryazarlığı, karmaşık okumaları,
Tülay Bayramoğlu
Sağlığın korunması ve geliştirilmesi önemli
bir devlet görevidir. Doğru eğitim ve sağlık
politikalarıyla belirli bilinç düzeyine ulaşmış
bireylerin, toplumun sağlığını koruma ve geliştirme
açısından önemli işlev ve sorumluluğu vardır
Sağlık sorunlarının önlenmesi erken tanı, uygun
tedavi ve yitirilen yetilerin kazandırılması
bakımından önemli etmenlerden biride bireyin
sağlıkla ilgili doğru kaynaklara ulaşabilme,
elde ettiği bilgiyi değerlendirebilme ve
yaşama geçirebilme yeteneği, kısaca SAĞLIK
OKURYAZARLIĞI düzeyidir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sağlık
Okuryazarlığını; sağlıkla ilgili bilgilerin
okunması ve anlaşılması için gerekli temel
becerilerin ötesinde, bireylerin sağlığını geliştirmesi
ve sağlıkla ilgili bilgiye ulaşması, anlaması ve
kullanması için gerekli olan temel motivasyonu
tanımlayan bilişsel ve sosyal beceriler kapasitesi
olarak;
Amerikan Tıp Fakültesi ise bireyin sağlığı ile
ilgili uygun karar vermesi için gerekli sağlık bilgisi
ve hizmetlerini elde etme, anlama ve idrak etme
kapasitesinin düzeyi olarak tanımlamıştır.
dinleyip anlamayı analitik ve karar verici beceriyi ve
bu beceriyi sağlıkla ilgili durumlarda kullanabilmeyi
içermektedir.
Sağlık Okuryazarlığı reçete edilen ilaç
talimatlarını, randevu kartlarını, tıbbi eğitim
broşürlerini, doktorların açıklamalarını ve
onam formlarını anlama ve karmaşık sağlık
sistemleri ile baş edebilme yeteneğine sahip
olmak Sağlık Okuryazarlığı düzeyi belirler.
Kamu harcamasının tüm ülkelerde sağlık
harcamalarından kaynaklandığı bilinmekte olup
“toplumun Sağlık Okuryazarlığı düzeyi” arttıkça
kamunun sağlık harcamalarında oluşan gereksiz
maliyetten kurtulma ihtimali de doğal sonuç olarak
beklenmektedir.
Ayrıca “bireysel hak” olarak bireylerin kendi hak
ve sınırları konusunda bilgilendirilmeleri kamu
organların sorumluluğundadır.
Yani bireyin sağlık konusunda kendisine sunulan
hizmetleri doğru algılaması ve kendi sağlık düzeyi/
ortamı konusunda farkındalığın sağlanması ona
sunulması gereken bir haktır.
Sağlık Okuryazarlığı Nutbeam’a göre üç
düzeyde ele alınmaktadır;
1-Temel/Fonksiyonel Sağlık Okuryazarlığını
2-İnteraktif Sağlık Okuryazarlığını
3-Eleştirel Sağlık Okuryazarlığını
16
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine bakılmaksızın Sağlık
Okuryazarlığı düzeyinin tüm dünyada düşük olduğu
bilinmektedir. Olumsuz etkiler göz önüne alındığında
Sağlık Okuryazarlığı düzeyinin doğrudan yada dolaylı
olarak, morbitite ve mortalite oranları ile temel sağlık
göstergelerini de etkilediği söylenebilir.
Sağlık Okuryazarlık düzeyi düşük bireyler;
hastalık yapıcı etkenlere, özellikle meslek hastalıklarına
ve iş kazalarına daha fazla maruz kalabilirler. Hastalık
belirtilerini daha geç fark edebilirler. Pek çok hastalığın
erken teşhisi, örneğin meme kanserinin erken teşhisi
iyileşme oranını artırıcı bir unsurdur.
Sağlık Okuryazarlık düzeyi yüksek olanlar,
erken teşhis tanı ve tedavide karar verme yetisi ve
sağlıklı bireylerin çoğalmasına sebep olmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kanserin
önlenmesi amacıyla erken tanı ve tarama
programlarının uygulanmasını önermektedir.
Böylece kanser tarama oranları %70’lere
ulaştığı zaman, yeni kanser vakaları, ileri
evrede tanı alan kanser olguları ve meme,
serviks, kolorektal kanserlere bağlı ölümlerin
azalacağı öngörülmektedir.
Ulusal Kanser Taramalarında başarıyı elde etmek
için tüm bireylerin Kanser Okuryazarlık düzeyinin
artırılması gerekmektedir. Hedeflenen sağlıklı bireyler
için koruyucu ve önleyici sağlık politikalarını tüm
kurum ve kuruluşların işbirliği ile istikrarlı bir şekilde
uygulamak gerekmektedir.
Özellik arz eden riskli durumlarda Aile Hekimi ve
Kanser Tarama Eğitim Merkezi (KETEM) lerine
ücretsiz başvurup bilgi alabilirsiniz.
Kanser Okuryazarlığı düzeyimiz Kanser taramalarına
katılım oranları ile doğru orantılıdır.
Erken teşhisle yeni kanser vakaları, ileri evrede tanı
alan kanser olguları ve meme, serviks, kolorektal
kanserlere bağlı ölümlerin azalacağı öngörülmektedir.
Gelin hep beraber sağlıklı bireyler ve toplum için
önerilen taramalara katılarak Kanser okuryazarlık
düzeyimizi artıralım.
Çünkü Sağlık Okuryazarlığı;
* Hasta olmamak için ne yapmam
gerekirtiğini öğrenmeliyim,
* Beni nelerin hasta edeceğini ve hastalığımın
neleri körükleyeceğini öğrenmeliyim,
* Sağlık hizmetlerine nasıl ulaşabilirim,
* Sağlık Profesyonelleri ile nasıl iletişim
kurabilirim,
* Sağlıkla ilgili yazılı ve görsel medyayı nasıl
kullanabilirim? için gereklidir.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
17
Toplantılar
Akciğer
Kanserinde
Elektronik
Burun
Ulusal Kanser Danışma Kurulu Toplantısı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK),
Marmara Araştırma Merkezi (MAM), Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Hacettepe Üniversiteleri ile
ortaklaşa hazırlanan “Akciğer Kanserinde Elektronik Burun” 1003 Projesinin TÜBİTAK başvurusu 1.
Aşamayı geçti. Proje Bilimsel Kurulu’nun ilk toplantısı 25 Kasım 2014 tarihinde Kanser Daire Başkanlığı’nda
gerçekleştirilmiş, ileriye yönelik yapılması planlananlar görüşülerek projenin yol haritası oluşturulmuştur.
Ulusal Radon
Haritalama
Projesi
Kanserle ilgili ulusal politikaların görüşülmesi ve kanserle ilgili
konularda eylem planlarının hazırlanması ile ilgili bilimsel görüşler
almak amacıyla Ulusal Kanser Danışma Kurulu toplantısı düzenlendi.
Türkiye’nin tüm üniversite ve Araştırma Hastaneleri ile
birlikte dalında uzman 200’ e yakın bilim adamlarımızdan oluşan
Ulusal Kanser Danışma Kurulu ve Alt Kurul Üyeleri Kanser Daire
Başkanlığının ev sahipliğinde 8-9 Aralık 2014 tarihinde Ankara da bir
araya geldi.
Toplantıda açılış konuşması yapan Sağlık Bakanlığı
Ulusal Radon Haritalaması Projesi” kapsamında 15 Ekim tarihinde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ile
ortaklaşa düzenlenen toplantıda projedeki mevcut durum ve ileriye yönelik planlamalar görüşüldü. Projeye
Kasım ayında Düzce, Kocaeli, Sakarya, Aralık ayında ise İzmir ve Bilecik’e detektör yerleştirilerek devam edilmesi
kararlaştırılırken, detektörlerin yerleştirildiği ilk 5 ilimizdeki durum da görüşülmüştür.
Detektörlerin zamanından önce yerleştirilmesini sağlayan ve bu konuda üstün özveri ve emek ile destek veren
Kayseri ili Halk Sağlığı müdürlüğümüz ve personellerimize teşekkür eder; benzer başarıların diğer illerimizde de
devam etmesini temenni ederiz
18
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanımız sayın Prof. Dr. Seçil Özkan
Kurumumuzun çalışmalarından bahsederken, belirlenen politikalar
ışığında kanserle mücadeleye devam edeceklerini bildirdi.
Sağlık
Bakanlığı Müsteşarı Yardımcısı Prof. Dr. İrfan Şencan
sağlıkta dönüşüm projelerinin kapsamında kurulacak olan ve artık
yasalaşan Türkiye ve Sağlık Enstitüleri Birliği’nin çalışma ve yapılanma
prensiplerinden bahsetti.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
19
ULUSAL DANIŞMA ALT KURULLARI :
Açılış konuşmalarının ardından
12 alt kurul gruplar halinde kanser
konusunda kendilerine sorulan soruların cevaplandırılması
çalışmalarına başladı.
İkinci gün ise
alınan kararların sunumları
yapılarak UKDK toplantısı sonlandırıldı.
20
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
1-Epidemiyoloji ve Kayıt Alt Kurulu
2- Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Altkurulu
3-Tıbbi Jeoloji Alt Kurulu
4-Palyatif Bakım Altkurulu
5-Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu
5.a) Meme kanser
5.b) Serviks kanseri
5.c) Kolon Kanseri
5.d) -Diğer Kanser Taramaları Alt Kurulu
5.d.1) Ürolojik Kanserler
5.d.2) Akciğer Kanseri Taramaları
5.d.3) Mide Kanseri Taramaları
5.d.4) Cilt Kanseri Taramaları
6-Elektromanyetik Alanlar Sağlık Etkileri Değerlendirme Alt Kurulu
7-Radyasyon Güvenliği Alt Kurulu
8-Preventif Onkoloji Alt Kurulu
9-Kanser Tedavi Alt Kurulu
10-İnsan Kaynakları Alt Kurulu
11-Onkolojik Araştırmalar Alt Kurulu
12-Ukdk Hasta Okulları Alt Kurulu
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
21
Ulusal Kanser Kongreleri
1.Geriatri Onkoloji
Kongresi
Karadeniz Ülkeleri
MemeMeme
ve Serviks
Kanseri Önleme
4.Karadeniz
Ülkeleri
ve Serviks
Kanseri
Koalisyonu
Başkanlığı
TÜRKİYE’de
Önleme
Toplantısı
Ülkemizde
Yapıldı
Karadeniz Ülkeleri Meme
ve Serviks Kanseri Önleme
Koalisyonu 2011 yılında Gürcistan
first lady’si sayın Sandra Roelofs
önderliğinde kurulmuştur.
Ermenistan, Azerbeycan,
Bulgaristan, Gürcistan, Moldova,
Romanya Türkiye ve Ukrayna
Ülkelerinin Sağlık Bakanlığı
yetkilileri, Birleşmiş Milletler
Nüfus Fonu bölgesel liderleri
ve Avrupa Serviks Kanseri
Birliği(ECCA)’nın başkanının yer
aldığı koalisyonun 4. toplantısı
T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı
Kurumu Kanser Daire Başkanlığı
katkılarıyla Hacettepe Üniversitesi
ev sahipliğinde 11 Eylül 2014
tarihinde gerçekleştirilmiştir.
22
Toplantıda Sağlık Bakanlığı Türkiye
Halk Sağlığı Kurumu Kanser
Daire Başkanı Murat Gültekin
ülkemizde 1 Ağustos tarihiyle HPVDNA’sı ile taramaya geçildiğini,
bu yöntemle taramalar negatif
prediktif değerin yani “ kanseri
teşhis edebilme- yakalayabilme”
olanağının son bilimsel verilere
göre çok daha yüksek olduğu,
ayrıca ulusal laboratuarlarımızda
değerlendirmelerin yapılarak
vatandaşlarımıza sonuçlarının
en geç 15 iş günü içerisinde
ulaştırılacağını vurgulamıştır.
1 Ağustos-1 Eylül tarihleri
arasında 81 ilde 18 bin vatandaşın,
Kanser Erken Teşhis, Tarama ve
Eğitim Merkezlerinde HPV-DNA
taramasını yaptırdığını belirtmiştir.
Dünya genelinde ülkeden
ülkeye değişmekle birlikte
%15-40 arasında görülen HPV
pozitifliğinin ülkemizde çok daha
düşük oranlarda bulunduğunu
(%2.5) belirtilmiştir. Toplantıda
meme ve serviks kanserinin
önlenmesi ve erken tespit
edilmesine yönelik uluslararası
işbirliği imkânları ve ileriye yönelik
olası projeler de görüşülmüştür.
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Ülkemiz ve dünyadaki geriatrik onkoloji alanında
bilimsel gelişme ve sorunları tartışmak ve
değerlendirmek amacıyla; Geriatrik Onkoloji Derneği
tarafından Antalya’da 16-19 Ekim 2014 tarihinde “1.
Geriatrik Onkoloji Kongresi ve Geriatrik Onkolojide
Moleküler Nütrisyon Sempozyumu” düzenlendi.
Ülkemizde ve dünyada kanser önemi giderek artan
bir halk sağlığı sorunudur. Genel yaşam süresinin
artması ile ülkemizde de popülasyon yaşlanmaktadır.
Dünya geneline bakıldığında ileri yaştaki kişilerde
kanser görülme sıklığı giderek artmaktadır. Yine
dünya geneline bakıldığında kanser tanısı alan olguların
yaklaşık % 60’ı ve kanser mortalitelerinin % 70’i 65
yaş ve üstü olgularda meydana geldiği görülmektedir.
Ülkemizde ise kanser tanısı alanların %27’si 65 yaş ve
üstündedir.
İleri yaşta kimyasal tedavi uygulamaları ve kanser
prevansiyonu hakkındaki doğrudan bilgilerin kısıtlı
olması; bu yaş grubundaki olguların yönetiminde
onkolojik ve geriatrik prensiplerin birlikte dikkate
alınacağı özel bir yaklaşımı gerektirmektedir.
Geriatrik kanserli hasta popülâsyonundaki fizyolojik ve farmakolojik farklılıkların değerlendirilmesi başta olmak
üzere, tanı ve tedavilerdeki yeniliklerin tartışıldığı kongrede THSK Kanser Daire Başkanı Doç Dr. Murat Gültekin
Ülkemizin Geriatrik Onkolojideki Ulusal Perspektifi hakkında açılış konuşması yaptı.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
23
Uluslararası Kanser Kongresi
AR-GE
Dünya Jinekolojik Kanserler Kongresi
Onkolojide Yerli İlaç Üretimi
Dünya Jinekolojik Kanserler Kongresi bu
yıl 7-11 Kasım tarihlerinde Avusturalya
Melbourne’de gerçekleştirilmiş olup
2500 kişinin katıldığı kongrede Daire
Başkanımız Avrupa Birliği’nde onkolojik
cerrahi eğitimlerine yönelik bir sunum
yapmıştır.
Avrupa ve Dünya jinekolojik kanser
derneklerinin yönetim kurulu
toplantılarına da katılım gösterilen
kongrede serviks- endometrium- over
kanserleri ve HPV enfeksiyonları ile
ilgili güncel bilimsel veriler uluslararası
konuyla ilgili uzman bilim adamlarınca
katılımcılara aktarılmıştır.
Ulusal Kanser Kongreleri
24.Ulusal Patoloji Kongresi
19-23 Kasım 2014 tarihleri arasında Trabzon’da 24. Ulusal
Patoloji Kongresi düzenlenmiştir. Karadeniz Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Osman Turan Kongre ve Kültür Merkezi’nde
gerçekleşen kongreye Daire Başkanımız Doç. Dr. Murat Gültekin
de katılım göstermiş ve “Türkiye’de Kanser İnsidansı” konulu bir
sunum gerçekleştirmiştir.
24
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Türk İlaç Sektörüne ve Türk Tıbbı’na büyük katkıları
olan yerli yatırım yapan sayılı birkaç Türk firması
vardır.
Dünya Sağlık Örgütü İlaç üretiminde GMP (İyi
Üretim Uygulamaları Sertifikası) standartlarında
getirerek kurallara uygun olarak üretim yapan
firmaları belgelendirmektedir.
Avrupa Birliği ve PIC/S ülkelerine farmasötik ürün ihracatı yapma izni almış olan firmalar ülkemizin ihracatına
ve Avrupa Birliği ile entegrasyon sürecine katkıda bulunan öncü Türk firmaları son dönemde ülkemizde yerli
üretime başlamıştır.
Yerli onkolojik ilaç üretiminde de oldukça önemli çalışmalar yürütmüş olan firmalarımız bu alanda 33 tane
ilacın yerel üretimi ve bunların hem ihracatı hem Türk hastaların hizmetine sunulması aracılığıyla yurtiçi ve
yurtdışında önemli bir AR-GE başarısı elde etmiştir.
Böylelikle yerli üretim ile beraber nadir hasta gruplarında ihtiyaç duyulan öksüz ilaçların üretimleri de
gerçekleştirilmiştir.
Ülkemizde Morfin Üretimi Başladı
Palyatif bakımın olmazsa olmazı olan oral hızlı salınımlı morfin tabletlerinin, ülkemizde Hacettepe
Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile birlikte yerli üretimi tamamlanmıştır.
Yakın bir zamanda ruhsatlandırma çalışmaları tamamlanarak, aşağıdaki moleküller ihtiyaç duyulan
hastalarımıza sunulacaktır.
İLAÇ
ÖZELLİĞİ
Morfin MIR 15 mg
Oral, Hızlı Salınım
Morfin MIR 30 mg
Oral, Hızlı Salınım
Morfin MCR 10 mg
Oral, Yavaş Salınım
Morfin MCR 30 mg
Oral, Yavaş Salınım
Morfin MCR 100 mg
Oral, Yavaş Salınım
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
25
Temel Kanser Kayıtçılık Eğitimi
Kanserle Daire
Başkanlığı, Kanser
kayıtçılığında belirli bir yerde ve
zamanda, kanser tanısı almış her
hastanın verisinin kaydedilmesi
gerekir.
Toplumda
kanserin
görülüş sıklığı, özel grupların
risk düzeyleri, kanser tiplerinin
insidans ve mortalitesi gibi bilgilerin
elde edilebilmesi için bilimsel ve
sistematik bir kanser kayıtçılığı
faaliyeti yürütülmesi gerekmektedir.
Kanser Kayıtçılığı,
”Kanser Kontrolü” çalışmalarının
başlangıç noktasıdır. Kanser
kayıtçılığında; Epidemiyoloji,
kanser paternlerinin belirlenmesi,
kanser yükünün tanımlanması,
hedef popülasyonların belirlenmesi,
tedavi şekillerinin tanımlanması,
hasta sağ kalımlarının ölçülmesi
amaçlanmaktadır.
Kanser kayıt
elemanları tarafından
tek tek hasta dosyaları araştırılarak
bilgiler kanser kayıt formlarına
aktarılır. Bu formların İl Sağlık
Müdürlüğü Kanser Kayıt
Merkezlerinde Canreg-4 bilgisayar
programına girilmesinin ardından
dublikasyon kontrolü ve diğer
kalite kontrolü çalışmaları
yapıldıktan sonra veriler
Başkanlığımıza elektronik ortamda
gönderilmektedir.
26
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Kanser kayıtçılığı profesyonel anlamda kayıtçılığı bilmeyi
gerektirir. Bu profesyonel kayıtçılık içinde Kanser Kayıt Elemanlarının, rutin kurslara tabi tutulmasını
gerektirir. Aktif Kanser Kayıtçılığı konusunda kurslara tabi tutulmayan elemanlar, bu formları dolduramazlar, bu
sistem içinde herhangi bir iş yapamazlar.
Ayrıca bu elemanlar, değişen kayıtçılık standartları,
kodlama sistemleri konusunda
hizmetiçi eğitimlere tabi tutulmak zorundadır.
Bu amaçla; Kanser Daire Başkanlığımız tarafından 06-08 Mayıs 2014 tarihleri arasında kanser epidemiyolojisi ve
kanser kayıtçılığı ile ilgili temel bilgilerin verileceği “Temel Kanser Kayıtçılığı Eğitimi” yapılmaktadır.
Kanser Kayıtçılığın da Kalite Eğitimi Başladı...
Kanser Kayıtlarında kalite Eğitimleri
başladı.14-16 Ekim 2014 tarihleri arasında
Kanser Kayıtçılığında Kalite Eğitimi Doç. Dr.
Murat Gültekin’in açılış konuşması ile başlamış
bulunmaktadır.
19 ilin Kanser Kayıt Merkezinden 60 personelin
katılımı ile gerçekleşmekte olan eğitim 3
gün boyunca devam edecektir. Bu sürede
kanser kayıtçılığında kalite kontrolü, veri
değerlendirme, raporlama konusunda teorik ve
pratik dersler yapılacaktır.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
27
Michael Silberman
Uluslararası Kanser Savaş
Örgütü Başkanlığı Türkiye’de
3-6 Aralık 2014 tarihlerinde Avusturalya’ nın Melbourne şehrinde Dünya Kanser Kongresi yapılmış
olup, Kanser Daire Başkanımız Doç. Dr. Murat Gültekin kongreye katılmıştır.
Kongre de Dünya Kanser Liderleri Zirvesi toplantısına katılım sağlanmış, sonrasında Ürdün Prensesi
Dina Mired, Güney Afrika First Lady’si, Jameika Sağlık Bakanı ve Avustralya Sağlık Bakanlığı Üst Düzey
Yetkilisi Chris Baggoley katıldığı bir oturumda Kanser Kontrol Programında “Türkiye Deneyimleri ve
Gelecek Yıllardaki Kanser Planlamalarımız” konusunda başkanımız tarafından sunum yapılmıştır.
Kongrede Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tezer Kutluk, dünyada kendi alanında en
eski ve büyük sivil toplum kuruluşlarından Uluslararası Kanser Savaş Örgütü’nün (UICC) başkanlığına
getirilmiştir. UICC tarihinde ilk defa bir Türk bilim adamı, derneğin seçilmiş başkanı olarak
belirlenmiştir.
28
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Ortadoğu Kanser Konsorsiyumu-MECC
Toplantısı Ankara’da Yapıldı
Eş başkanlığını yürütmekte olduğumuz Ortadoğu Kanser Konsorsiyumu (MECC) ile birlikte ortadoğu
ülkelerinde meme kanseri insidansı, görülme yaşı gibi epidemiyolojik verilerin paylaşıldığı toplantı Ankara’da
yapılmıştır.
Uluslararası konuşmacıların ve ülkemizden Türk Tıbbi Onkoloji Derneği, Türk Radyoloji Derneği,
Türkiye Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu, SenaTürk, Meme Sağlığı Derneği, Cerrahi Onkoloji
Dernek’lerinin ve ülkemizin bu alanda önde gelen bilim insanlarının katılımı ile gerçekleşti.
Toplantıda, meme kanseri taramalarının bu kanserden ölümleri azalttığı, taramalara devam edilmesi
gerektiği, bu konudaki farkındalığın önemli olduğu sonucuna varılmıştır.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
29
Radon
Satın Alma
Türkiye
Ev İçerisinde
Radon Seviyesi
Haritalandırma
Çalışması
2015 KETEM Yatırımları
2014 yılında 19 CR ve 43 Dijital Mamografi alımı ile, tüm
KETEM’leri dijitalize ettik.
Şimdi sıra 2015’de Merkezi Mamografi Okuma Birimini
Kurmada..
2015’de de 16’sı Mobil toplam 56 yeni KETEM daha
açacağız...
İnsanların doğal kaynaklardan
maruz kaldıkları radyasyon dozuna
önemli bir katkı oluşturan radon
gazının insan sağlığı üzerindeki olası
etkilerinin belirlenmesine temel
2014 yılında 2 milyon GGT aldık..
Bu yıl 3 milyon GGT alımı daha yapacağız..
teşkil etmek üzere, kapalı ortamlardaki radon gazı miktarının belirlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik
81 ilde yapılacak ölçümlerle “Türkiye Ev İçerisinde Radon Seviyesi Haritası” oluşturulması ve sonrasında
“Ulusal Radon Kontrol Programı” geliştirilmesi için Bakanlığımız ve Türkiye Atom Enerji Kurumu arasında
bir protokol imzalanmıştır.
Önümüzdeki beş yıl içerisinde tamamlanması planlanan Türkiye Ev İçerisinde Radon Seviyesi
haritalandırılması çalışmasında; Türkiye İstatistik Kurumu tarafınca bilimsel yöntemlerle seçilmiş ve ülkenin
genelini temsil eden, 81 il de 62 bin üzerinde hanede dedektörler ile ev içerinde radon gazı miktarı 2 ay
boyunca ölçülecektir.
Çalışanlarımız
Kanserle mücadele umut, güleryüz ve
inançla başlar …Bu anlamda emeklerini ve
desteklerini bizden hiçbir zaman esirgemeyen,
her daim güleryüz ve sabırla çalışarak her
günü enerjimizden hiçbir şey kaybetmeden
tamamlamamızı sağlayan
Sabiha Ceyhan,
Rıza Özmen ve
İbrahim Erdoğan’a
81 İl, değerli hocalarımızla,firmalarla ve tüm
iletişimimizi sabır ve güleryüzle sağlayan
Seyhan Azman ve
Hülya Korkmaz’a sonsuz teşekkür.
30
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
31
13 Kasım Dünya Pankreas
Kanser Günü
Pankreas kanseri nadir görülen ancak daha fazla
araştırmalara gerek duyulan bir kanser türüdür. Bu
konuda farkındalığı artırmak için tüm dünya da
13 Kasım 2014 ilk kez “Dünya Pankreas Kanseri
Günü” olarak belirlenmiştir.
Pankreas kanseri; erkeklerde ve ileri yaşlarda
daha sık görülmektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk
Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı 2010
verilerine göre ülkemizde erkeklerde tüm kanserler
içinde 9 sırada olup, 50 yaş üzeri için 7. sıraya
yükselmektedir.
Hastalığın sebebi kesin olarak bilinmemekle
birlikte sigara, şeker hastalığı, kronik pankreatit
risk faktörleri içinde gösterilmiştir.
Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi
Akciğer Kanserleri Derneği (AKAD) tarafınca düzenlenen "Ulusal Akciğer Kanserleri Kongresi" 13-16
Mart tarihleri arasında Antalya’da gerçekleşti.
Programında AKAD Başkanı Prof. Dr. Turhan ECE ile birlikte açılış konuşması yapan Daire Başkanımız,
ülkemizdeki kanser kontrol politikaları ile birlikte, akciğer kanserleri epidemiyolojisi ve akciğer kanserleri
özelinde yürütülen projelerimizi katılımcılar ile paylaştı.
Akciğer kanserleri tarama programı üzerinde İngiltere Liverpool Üniversite’nden gelen Prof Dr John Field ile
karşılıklı bilgi alışverişinde bulunuldu.
32
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Pankreas kanseri bulguları;
iştahsızlık, kilo kaybı, karın
ağrısı, sarılık,
bulantıkusma, halsizlik, yorgunluk,
ishal, sindirim zorluğu, sırt
ağrısı, camcı macunu şeklinde
dışkılama, aniden ortaya çıkan
ve aile öyküsü olmayan şeker
hastalığı şeklinde sayılabilinir.
Pankreas başı kanseri sırta vuran ağrı ve tıkanma tipi
sarılık ile daha erken bulgu verirken, gövde ve kuyruk
kısmında oluşan kanserler komşu organ yayılımı yaptıktan
sonra geç bulgu verirler.
Tanı klinik bulgular, tümör
belirteçleri ve ultrason, Bilgisayarlı
Tomografi, Manyetik Rezonans, PET
gibi radyolojik tetkiklerle konulur.
Esas tedavisi cerrahidir, kemoterapi ve radyoterapi
hastalığın yaygınlığına göre kullanılabilir. Esas tedavisi
cerrahi olan bu hastalıkta erken tanı bu nedenle önemlidir.
Bu amaçla 13 Kasım 2014 “Dünya Pankreas Kanseri
Günü” olarak belirlenmiş ve farkındalık etkinlikleri
düzenlenmektedir.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
33
22 Eylül Kronik
Miyolosit Lösemi
DünyaFarkındalık Günü
22 Eylül Kronik Miyelositer Lösemi (KML) Dünya
Farkındalık Günü nedeniyle Ankara Üniversitesi Tıp
Fakültesi Hematoloji Anabilim dalı öğretim üyesi
Prof. Dr. Mühit Özcan Kanser Daire Başkanlığına
açıklamalarda bulundu.
Bir çeşit kanser türü olan KML nin çocukluk çağı ve
erişkin dönemde görülebilmesine rağmen, daha sık
olarak ileri yaş hastalığı olduğunu belirten Özcan
sorularımızı cevapladı;
KML NEDİR: Kan hücrelerini üreten kemik
7’inci Uluslararası Onkoloji Günleri’ne
Genç Birikim Derneği (GençBir-Der) ve Onkoloji Hastaları
Derneği
Yardımlaşma
ve
dan
tarafın
(ONKO-SEV)
düzenlenen 7’inci Uluslararası
Muş’da
Günleri
Onkoloji
başladı.81 ilimizden gelen hasta
34
temsilcileri ve sağlık personelimizin
bir
araya
geldiği
farkındalık
yürüyüşünü
takiben
düzenlenen
sempozyumun
açılışına
katılan
Sayın Muş Valisi Vedat Büyükersoy
kanserin tedavi edilebilir bir hastalık
olduğunu ifade ederken, kanser ile
mücadelede farkındalık etkinliklerinin
ve erken teşhisin önemine değindi.
Daire başkanımız Doç. Dr. Murat
Gültekin yapmış olduğu açılış
konuşmasında bakanlık ve kurum
olarak olarak bu tür programlarda
halk ile el ele vererek başarılı
olmayı ve kanseri kontrol altına almayı
amaçladıklarını belirtirken, bu anlamda
sivil toplum örgütlerine düşen görevin
de çok büyük olduğunu vurguladı.
ulusal kanser kontrol programımızı
anlatırken, Avrupa Birliği tarafından
yayınlanan “Kansere Karşı Mücadele
için Uluslar arası Eylem Planı” ve bu
planda belirlenmiş olan iki önemli
hedefi- kanserin önlenmesi ve kanser
taramalarında %100 kapsama oranına
ulaşma- ve bu hedeflere ulaşmak için
hem toplum hem de sağlık personeli
olarak yapılması gerekenlere değinildi.
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
iliğinde başlayan, kemik iliğini ve kanı tutan bir çeşit
kanserdir. Bu kansere bağlı olarak vücutta zamanla
giderek kontrolsüz şekilde artan bu hücreler hastalara
uzun aylar, hatta yıllar boyunca sıkıntı vermeyebilirler.
Çoğunlukla ileri yaşta, nadiren çocukluk çağında
karşımıza çıkan KML’nin ortalama görülme yaşı 64’tür.
Erkeklerde biraz daha sık görülür.
Prof.Dr. Muhittin Özcan
sayımında bile hastanın bir yakınması bulunmayabilir.
KML hastalığından kuşkulanıldığında bir dizi kan
testleri ve kalça kemiğinden lokal anestezi altında kemik
iliği biyopsisi yapılır. Olağan kan incelemelerini yanı
sıra, alınan kan lam üstünde yayılarak mikroskopta
incelenir. Bunlar tanıda oldukça yol gösterici olmakla
birlikte tanıyı kesinleştiren en önemli bulgu genetik ve
moleküler yöntemlerin kullanımıyla elde edilir.
KML de TEDAVİ: 2001 yılında 21. Yüzyılın
ilk önemli ilaç grubu üretilene kadar tek şifa sağlayıcı
tedavi olarak kök hücre nakli (geleneksel adıyla kemik
iliği transplantasyonu) kullanılmaktaydı. O tarihte
kullanıma giren ve lösemik hücrenin bir anlamda
enerji kaynağını durduran mucize ilaçlar hastalıktaki
KML ye NEDEN OLAN FAKTÖRLER: Kesin kötü seyri bir anda tam tersine çevirdi. Tirozin kinaz
sebebi bilinmemekle birlikte; yüksek doz radyasyona
isimli enzimi durduran bu ilaçlar (ingilizce inhibitor=
maruz kalmak bilinen tek çevresel etkendir. Ailesel olma baskılayan, durduran, dolayısıyla TKİ=tirozin kinaz
özelliği yoktur. Enfeksiyonlarla veya beslenmeyle ilişkisi inhibitörleri) ağızdan kullanılmaktadır.TKİ’leri düzenli
gösterilememiştir.
kullanıldıklarında hastaların %80-90 kadarında başarılı
olmakta; ilacın başarısız olduğu veya yan etkilerinin çok
görüldüğü durumlarda ise ya farklı bir TKİ (2. Nesil)
KML BELİRTİLERİ: Hastalığa özel bir
yakınma yoktur. Genellikle başka pek çok hastalıkta da ilacına geçilmekte veya kök hücre nakli ile hastalık
iyileştirilmektedir.
görülebilen, güçsüzlük, yorgunluk, kilo kaybı, kemik
ağrıları, dalak büyüklüğüne bağlı olarak kaburgaların
Ağızdan alınan haplarla kanserin tedavi edilmesi, yani
altında karnın sol üst tarafında dolgunluk hissi ve
dağlardaki vahşi ve kontrolsüz aslanların evdeki uysal
yemeklerde çabucak doyma hissi olabilir.
kedilere dönüştürülmesi bir rüyanın gerçekleşmesidir.
Tedavi başarısı için ilaçlar düzenli kullanılmalı,
KML TANISI NASIL KOYULUR:
hematoloji kontrolleri aksatılmamalı ve hastalık
Erken tanısı için önerilen bir test yoktur. Genellikle
konusunda güvenilir kaynaklardan bilgi alınmalıdır.
başka bir nedenle yapılan kan testinde, lökositlerin
(akyuvar=kanın beyaz hücreleri, ingilizce WBC=white HEDEFİMİZ lösemiyi önlemek, önleyemediğimiz
yerde başarıyla tedavi etmek; ilk aşamada lösemiden
blood cell) sayısının yüksek çıkmasıyla anlaşılır.
Normalde bir mm3 kanda en çok 10.000 tane bulunması ölümleri durdurmak; ardından da lösemisiz bir dünyada
gereken lökositler, bunun üzerinde, hatta bazen 100.000- yaşamaktır.
200.000 düzeylerinde görülebilir. Bu kadar yüksek kan
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
35
Baş’ınıza gelene
boyun eğmeyin!
Üç haftadan uzun süren boyunda şişlik, ses
kısıklığı, ağızda yara, yutma zorluğu belirtileri
baş boyun kanserlerinin habercisi olabilir.
Sigara, alkol ve HPV virüsünün risk faktörü
olarak tetiklediği baş boyun kanserleri,
Avrupa’da bu yıl ikincisi düzenlenen “22-26 Eylül
Baş Boyun Kanserleri Bilinçlendirme Haftası”
kapsamında, Türkiye’de de gündeme taşınıyor.
“Başınıza Gelmeden” sloganıyla oluşturulan
kampanya, Türk Tıbbi Onkoloji Derneği, Türk
Tıbbi Onkoloji Derneği, Türk Kulak, Burun,
Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği, Türk
Radyasyon Onkolojisi Derneği, T.C. Sağlık
Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser
Daire Başkanlığı destekleriyle gerçekleştirildi.
Sessiz Koro
“Avrupa Baş Boyun Kanserleri Farkındalık
Haftası” çerçevesinde EHNS’i (Avrupa Baş
36
ve Boyun Derneği) tüm Avrupa genelinde yaptığı
bilinçlendirme projelerinde destekleme kararı almıştı.
Diğer kanser türleri karşısında Türkiye’de bilinirliği
daha düşük olan baş ve boyun kanserlerine dair
farkındalık yaratmak amacıyla “Başınıza Gelmeden”
sloganıyla oluşturulan kampanyada posterler, broşürler
ve açıkhava reklamları hazırlandı, aynı zamanda konu
hakkında tv ve özel röportajlar organize edildi. Bu yıl
yapılacak çalışmalarda hastalığın belirtilerine dikkat
çekmek için 26 Eylül Cuma günü saat 12.30’da Kuğulu
Park’da Devlet Çoksesli Müzik Korosu’nun desteği ile
“Sessiz Koro” etkinliği düzenlendi ve Devlet Çok Sesli
Müzik Korosu’nun seslendirdiği şarkıların sonunda
sesleri kademeli olarak kısılarak sessizlik oluşturularak
hastalığın en önemli belirtilerinden olan ses kısıklığına
dikkat çekilmesi hedeflendi.
HPV, ağız ve boğaz kanserlerini tetikliyor!
Kansere bağlı ölüm nedenleri arasında 6’ncı sırada
yer alan baş boyun kanserleri, erkeklerde kadınlara
göre yaklaşık 2 ila 4 kat daha fazla görülmektedir. Bu
kanserler( dudak, ağız boşluğu, nasofarinx ve farinx)
bir arada değerlendirildiğinde dünyada en sık görülen
7. kanser olma ve kansere bağlı ölümlerin de 9. yedeni
olarak yer alma özelliği taşımakta olduklarından önem
arz etmektedirler. Dünyada yılda ortalama 550 bin kişi
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
bu kanserlere yakalanmakta ve bunun yaklaşık 300
bini ölümle sonuçlanmaktadır.
Uzmanlar, sigara ve alkole bağlı baş boyun
kanserlerinin azalırken, HPV’ye bağlı ağız ve boğaz
kanserlerinde artış olduğuna dikkat çekmektedir.
Dünyada tüm kanserlerin %5’ini baş boyun
kanserleri oluşturuyor!
Türkiye’de son dönemlerde Sağlık Bakanlığı’nın
sigaraya yönelik uygulamaları ile baş boyun
kanserlerinde önümüzdeki yıllarda bir azalmanın
söz konusu olabileceğini söyleyen Hacettepe
Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şefik Hoşal etkinlik
esnasında yaptığı konuşmada “Baş boyun
kanserlerinde hedefe yönelik ilaçlar yaşam kalitesini
artırıyor, yaşam süresini uzatıyor” diyerek tedavideki
gelişmelerin altını çizdi.
Bu hastaların ancak yüzde 12’sinin çok erken evrelerde
yakalanabildiğinin altını çizen Prof. Dr. Hoşal, “Baş
ve boyun kanserlerini sadece geliştiği organ olarak
değil, kaynaklandığı bölgelere göre değerlendiriyoruz.
Örneğin ağız kanseri denildiği zaman bu kanserler
dudaktan başlayarak ağız içinde dil, damak, diş eti,
yanak kanserlerini kapsıyor. Yüz cildi dâhil olmak
üzere burun boşluğu, paranazal sinüsler, geniz, gırtlak,
yutak ve tükrük bezleri bu kanserlerin geliştiği bölge
ve organlardır. Ağız içinde düzelmeyen yara, boğaz
ağrısı, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, burunda kanlı
akıntı tıkanıklık, boyunda şişlik başlıca belirtilerdir.
Bu sorunlar üç haftadan fazla devam ediyorsa mutlaka
ilgili hekim muayenesi gerekir” uyarısında bulundu.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
37
yani tedavi sonrası tekrarlamayacak kanserlerden biridir.
Güncel ilaç ve ışın tedavileri ile bazı lenfoma türlerinde
%95’e kadar başarı var. Ağır seyreden bazı lenfomalarda
ise kök hücre nakli ile yüksek başarı oranları sağlanabilir.
Lenfoma tedavisinde dünyadaki ve Türkiye’deki
çalışmaların amacı lenfomanın tansiyon, şeker vb. kontrol
edilebilen kronik bir hastalık haline gelmesidir.
TEDAVİ UYGULAMALARI DEĞİŞİYOR
Türk Aferez Derneği Başkanı ve Yıldırım Beyazıt
Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fevzi Altuntaş Dünya Lenfoma
Günü nedeniyle açıklama yaptı.
Lenfomanın lenf bezi kanseri olduğunu belirten
Prof. Dr. Altuntaş, hastalığın genellikle lenf bezlerinden
ve bazende herhangi bir organdan köken alan heterojen
bir grup kanser türü olduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Fevzi Altuntaş lenf bezi kanserlerinin Hodgkin
ve Hodgkin Dışı Lenfoma olmak üzere iki alt tipi
bulunduğunu belirterek bunların da kendi içinde çok
sayıda alt grupları olduğunu kaydetti.
LENFOMAYA NEDEN OLAN FAKTÖRLER
Genetik, immünsupresyon, çevresel faktörler, infeksiyöz
ajanlar (viruslar, bakteriler) kimyasal ve fiziksel ajanlar,
radyasyon, kemoterapi, kollajen doku hastalıkları,
bağışıklık sistemi bozulması ve bağışıklık sistemi
hastalıkları lenfoma gelişme riskini artırmaktadır.
LENFOMA BELİRTİLERİ
Lenf bezesinde büyüklük (boyun, koltuk altı, kasık vb),
vücutta 38 derece ve üzerinde ateş, kilo kaybı, gece
terlemesi, ciltte kaşıntı, halsizlik, yorgunluk, düşkünlük
ve tutulan organa ait herhangi belirtiler görülebilir.
LENFOMA TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Lenfoma tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bir taraftan
kanser tedavi edilirken diğer taraftan kanseri önleyici
girişimler hayata geçirilmelidir. Lenfoma kür şansı olan
38
Lenfoma tedavisinde eskiden sıklıkla hastane ortamında
damardan verdiğimiz ilaç dönemi artık yerini evde,
işyerinde ağız yoluyla alınabilen ilaç dönemine bırakıyor.
Yani artık bazı lenfoma tiplerinde yeni bir döneme
giriyoruz. Bazı lenfoma hastalarını artık ağızdan alınan
haplarla yüksek başarı oranları ile tedavi ediyoruz. ”Akıllı
ilaçlar” dediğimiz moleküller sayesinde yan etkilerin çok
azaldığı ancak etkinliğin bir o kadar arttığı yeni bir tedavi
dönemindeyiz.
KÖK HÜCRE VE GENETİK ÇALIŞMALARI
LENFOMA İÇİN UMUT VAAD EDİYOR
Pek çok hastalıkta olduğu gibi lenfomada da kök hücreler
ve genetik çalışmalar umut verici düzeyde devam
etmektedir. Genel hastalıktan ziyade hasta bazlı tedaviler
gündemde olacaktır. Artık bireyselleştirilmiş tedavi
çağındayız. Hastanın ve hastalığının fotoğrafını çekip ona
göre tedavi planlama şansımız var.
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ TEDAVİ
PLANI LENFOMA İLE MÜCADELE
ŞANSINI ARTIRIYOR
Lenfoma; aynı tip ve evreye sahip hastalar arasında bile
belirgin farklılıkların görüldüğü heterojen bir hastalık
grubudur. Hastaya doğru tedaviyi, doğru dozda, doğru
zaman ve sıklıkta vermek asıl hedef olmalıdır. Bu
bağlamda "bireyselleştirilmiş tedavi" dediğimiz daha
güvenli, daha etkin ilaç ve tedavilerin hastanın genotipi ve
bireysel gereksinimine göre verilmesi hedeflenmelidir.
DÜZENLİ ARALIKLARDA VE YETERLİ
DOZDA İLAÇ TEDAVİSİ ALMAK YAŞAMI
UZATIYOR Lenfoma tedavisinde yaşam süresi için
en önemli göstergelerden biri ilk aylarda aldığı ilaçların
toplam dozudur. Bu bağlamda uygun aralıklarda (iki, üç
hafta) yeterli dozda (önerilen doz) ilaç almak gereklidir.
Bu nedenle iki veya üç hafta aralıklarla verilen tedavi
sürelerini tıbbi zorunluluk olmadıkça geciktirmemeye
gayret edilmelidir.
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
LENFOMANIN ÜLKEMİZDE DÜNYA
STANDARTLARINDA TEDAVİ ŞANSI VAR
Tedavide amaç ya yaşam süresini uzatmak ya da yaşam
kalitesini artırmaktır. Bu bağlamda Türk tıbbında çok
ileri düzeydeyiz. Hastalığın tedavisi için gerekli her türlü
ilaca ve destek tedavilerine ulaşmak mümkün. Bazı batı
ülkelerinde geri ödemede olmayan ilaçlara dahi ülkemizde
makul sürede ulaşabiliyoruz. Bunda emeği geçen başta
Sağlık Bakanlığı ve SGK her kademede çalışanına teşekkür
etmek lazım.
LENFOMA TEDAVİSİNDE PSİKOLOJİK
DESTEK ÖNEMLİ
Lenfoma tedavisinde hastalara psikolojik destek her kanser
tedavisinde olduğu gibi önemli ve gerekli. Psikolojik
destek alan hastalar daha umutlu yaşadıkları ve hayata
daha olumlu baktıkları için hastalığın tedavisinde başarı
şansı da artıyor. Çünkü psikolojik olarak güçlü olan
hastalar hem tedaviye daha uyumlu hem de kendilerine
ve sağlıklarına daha özenli yaklaşıyor. Öte yandan
psikolojik destek tedavileri immün (bağışıklık) sistemi
güçlendirmekte, tedaviye uyumu artırmakta ve tedavinin
başarısını artırmakta ve sonuçta kanseri yenmede önemli
olmaktadır.
ŞEKER HASTALARI LENF KANSERLERİ
BAKIMINDAN DAHA DİKKATLİ KONTROL
EDİLMELİ
Diabetes mellitus yani halk arasında şeker hastalığı olarak
bilinen tablo insan sağlığı üzerine çeşitli olumsuz etkilere
neden olmaktadır. Dünyada lenf bezi kanserlerinde artış
görülmektedir. Yakın zamanlarda yayınlanan çalışmalar,
şeker hastalığının birçok kanser riskini artırdığını
göstermektedir.
Şeker hastalığı olan kişiler normal sağlıklı kişiler ile
karşılaştırıldığında, lösemi, lenfoma ve myeloma gibi
kan, kemik iliği ve lenf bezi kanserleri gibi birçok kanser
için risk faktörü olduğunu göstermektedir.Dünyanın çok
saygın dergilerinden biri olan "Blood" son sayılarında Prof.
Dr. Jorge J. Castillo şeker hastalığının lenfoma, lösemi ve
myeloma gibi lenf bezi ve kemik iliği kanserler gelişme
riskini artırdığını bildirmektedir.
LENFOMA HASTALARI YAŞAM
TARZLARINI DEĞİŞTİRMELİ, HAYATIN
İÇİNDE AKTİF OLARAK YER ALMALI
Prof:Dr.Fevzi Altuntaş
Bu nedenle kilo kontrolünün süreklilik arz etmesi çok
önemlidir.
Sağlık Bakanlığının obezite ve sigara ile mücadele
programları da lenfoma ve diğer kanserlerden
korunmak için son derece önemli. Obezite ile
mücadele için hem spor hem de düzenli yeme
alışkanlığı edinilmelidir.
Lenfoma hastalarının hayata sıkı sıkıya bağlı kalmaya
çalışmalarının, aile ve arkadaş çevreleri ile daha
sıcak ilişkiler içinde bulunmalarının hastalık ile
mücadelede çok önemli avantaj sağladığını biliyoruz.
Lenfoma hastaları tıbbi gereklilik olmadıkça
toplumdan kendilerini soyutlamamalıdır. Hastaların
gelecek kaygısı nedeniyle kariyer planlamalarından
vazgeçmemeleri, sevdikleri işleri yapmaları, sevdikleri
yemekleri yemeleri yani hayatı olabildiğince normal
akışında yaşamalarını öneriyoruz.
EVE GÖTÜRÜLECEK MESAJLAR
- LENFOMA DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE SIK
GÖRÜLEN BİR KAN HASTALIĞIDIR…
- DİYABETİ OLANLAR KAN VE LENF BEZİ
KANSERLERİ BAKIMINDAN DAHA DİKKATLİ
KONTROL EDİLMELİ…
-DÜZENLİ VE SAĞLIKLI YAŞAM KOŞULLARI VE
KİLO KONTROLÜ LENFOMADAN KORUNMAK
İÇİN ÖNEMLİ…
Rochester üniversitesinden Dr. Marshall Lichtman
- “KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ PLANLAMASI”
çalışmasında "Başarılı ve süregen kilo kaybı gelecekte
lösemi, lenfoma ve myeloma gelişim riskini azaltmaktadır". TEDAVİNİN BAŞARISINI ARTIRIYOR…
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
39
Meme Onarımı Farkındalık Günü 10 Ekim
Türkiye’de ilk kez, “Meme Onarımı Farkındalık
Günü” (Breast Reconstruction Awareness DayBRA Day), Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik
Cerrahi Derneği'nin öncülüğünde, T.C Sağlık
Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser
Daire Başkanlığı, Ankara
Meme Hastalıkları
Derneği, Türkiye
Meme Hastalıkları
Dernekleri
Federasyonu ve
Kanserle Dans,
Europa Donna ve
Kansersiz Yaşam
Dernekleri gibi meme
kanseri ile ilgili sivil
toplum kuruluşlarının
işbirliği ile 10 Ekim
Cuma günü Ankara’da
düzenlenen etkinlikle
kutlandı.
Meme Onarımı Farkındalık Günün
de temel amaç;
Meme kanser ile yüz yüze gelen kadınların kanser
nedeniyle memelerinin alınması sonrasında meme
40
onarımı hakkında bilgilendirilmesi, farkındalık
oluşturulması ve bu imkana ulaşabilmesi için
tasarlanmış olan bir sosyal sorumluluk projesidir.
ATO Congresium Ankara'da düzenlenen, halka açık
sempozyum ve etkinliklerde meme
kanseri, sadece onarım cerrahisi değil,
tüm yönleriyle masaya yatırıldı.
Etkinliklerden önce düzenlenen
basın bilgilendirme toplantısına, T.C
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı
Kurumu Kanser Daire Başkanı Doç.
Dr. Murat Gültekin, Türk Plastik
Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi
Derneği Genel Sekreteri Prof.
Dr. Sühan Ayhan, Türk Plastik
Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi
Derneği Basın Sorumlusu Prof.
Dr. Eksal Kargı ve Ankara Meme
Hastalıkları Derneği Başkanı Prof.
Dr. Bülent Alıç katıldı.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Kanser Dairesi Başkanı Doç. Dr.
Murat Gültekin, meme kanserinin tüm
dünyada olduğu gibi Türkiye'de de kadınlarda en sık
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
görülen kanser türü olduğunun altını çizerek, "Meme
kanseri, yılda yaklaşık 15 bin kadını etkilemekte.
2000'li yıllardan beri tüm kanser istatistiklerimizde
kadın kanserlerinin yüzde 20-25'i meme kanseridir.
Risk faktörleri arasında ailede meme öyküsü, erken
ilk adet yaşı, geç menopoz, çocuk emzirmeme ve
obezite sayılabilir.
Erken teşhise yönelik yapılan meme kanseri
taramaları, bu kanserlerden ölümleri ve hastalığın
sıklığını azaltmada en etkili yöntemdir." Doç. Dr.
Gültekin, meme kanserinde erken evrede tedavi
başarısının yüzde yüz sağlanabildiğini vurgulayarak,
ileri evrelerde hem yaşam süresinin kısıtlı olduğunu
hem de hastanın yaşam kalitesinin önemli ölçüde
düştüğünü dile getirdi.
Bu nedenle taramaların çok önemli olduğuna
işaret eden Gültekin, şöyle devam etti:"Türkiye'de
teşhis edilen meme kanserlerinin yaklaşık yarısı ne
yazık ki ileri evrede olup, meme koruyucu cerrahi
oranlarımız hala istenilen düzeyde değildir.
KETEM ve toplum tabanlı taramaların yapıldığı
merkezlerde yüzde 85 oranında erken evrede teşhis
edilmektedir.
yüksek olan kadınların da, kanserle yüzleşmeden
korunmanın bazı yolları olduğuna, ilaç
tedavisinin yanı sıra koruyucu mastektomi ve eş
zamanlı olarak memenin yeniden yapılmasının,
meme kanserinden büyük oranda koruduğuna
dikkat çektiler.
Halka açık ve ücretsiz olan sempozyum da
meme kanserinde erken tanının önemi ve
tedavi sürecindeki güncel yaklaşımların yanı
sıra, memenin yeniden yapılması ve tedaviden
sonra hastaların karşılaştıkları fiziksel, psikolojik
sorunlar ve bunlarla baş etme yolları, kanser
hastasında beslenme gibi konularda halka
aydınlatıcı bilgiler verildi.
Sonrasında, memeleri alındıktan sonra meme
onarımı yapılan kadınlar, bu ameliyatın
hayatlarını nasıl etkilediği konusunda
deneyimlerini paylaştı. Salonda ayrıca, maket
üzerinde kendi kendine meme muayene ve
onarım yöntemleri hakkında hasta eğitimi,
meme kanseri sonrası resim resim ve sanatla
Erken teşhis hayat kurtarır, meme
koruyucu cerrahiler ve meme
onarımı ise hayata bağlar" Meme
Onarımı Farkındalık Günü etkinliklerinde konuşan
uzmanlar, hastaların kanser tedavisinden sonra
tam ve dolu bir yaşamın mümkün olduğuna ve
meme onarımının kadınlık duygusunu yeniden
kazandırdığına; ayrıca meme kanseri gelişme riski
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
41
TÜBA-Ulusal
Kanser
Politikaları
Çalıştayı
Türkiye Bilimler Akademisi “Ulusal Kanser Politikaları
Çalıştayı” 27-28 Haziran tarihlerinde İstanbul’da 200 bilim
insanının katılımıyla gerçekleştirildi.
Çalıştay, TÜBA Asli Üyesi ve TÜBA-Kanser Çalışma
Grubu Yürütücüsü Prof. Dr. Taner Demirer, TÜBA Başkanı
Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof.
Dr. Eyüp Gümüş ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler
Komisyonu Başkanı Necdet Ünüvar’ın konuşmalarıyla açıldı.
Çalıştay’da; Temel Onkoloji’de Sorunlar, Kanserde
Alternatif Tıp, Erişkin Onkolojide Sorunlar, Radyasyon
Onkolojisinde Sorunları, Temel ve Klinik Onkoloji Alanında
Yapılan Bilimsel Çalışmalarda Yaşanan Sorunlar, Kanser ve Etik
Masası, Kanserde Eğitim (Rotasyon, Müfredat, Standardizasyon,
Akademik Eğitim), Kanserde Palyatif Tıp, Kanserde Hemşirelik,
Kanserde Erken Teşhis ve Epidemiyoloji, Pediatrik Hematoloji/
Onkolojide Sorunlar, Kanser Hastalarının Sorunları, Kanser
Verilerinin Toplanması ve Değerlendirilmesinde Yaşananlar
Sorunlar, Kanser İlaçlarının Üretimi ve Hastaların Erişimindeki
Engeller, Kemoterapi Hazırlanmasında Merkezi Ünitelerin
Önemi ve Hazırlama Sistemlerinin Standardizasyonu isimli
toplam 15 masa oluşturuldu.
Kanser Daire Başkanlığı çalıştay da farklı masalarda
görev alarak bilimsel alanda çalışmakta olan hocalarımıza
bakanlığımızın çalışmaları hakkında bilgi vererek katkıda
bulunmuştur.
Kanser Kayıtçılığında CANTURK Yazılım
Günümüzde, ülkemizde ve Dünya’da sağlık politikaları giderek daha büyük bir oranda bulaşıcı olmayan
hastalıkların kontrolüne odaklanmaktadır. Bunun nedeni; gerek hastalık yükü, gerekse yüksek ölüm oranı ile
devlet ekonomilerine yük olan sağlık sorununun büyük ölçüde kontrol altına alınan bulaşıcı hastalıklardan çok,
kronik hastalıklar ve kanserin olmasıdır. Son derece basit önlemlerle büyük ölçüde korunmak mümkünken
kanser, hem Dünya’da hem de ülkemizde giderek artmaktadır. Türkiye’de 2002 yılında tüm ölümlerin %12’si
kansere bağlıyken bu oran 2012’de %21’e çıkmıştır.
Öngörülen bu kanser yükü ile başa çıkabilmek için ulusal kanser kontrol programı oluşturulmuş ve çalışmaya
başlanmıştır. Ulusal kanser kontrol programımızın dört ana başlığından biride kanser kayıtçılığıdır. 2013 yılında
81 ilimizde aktif kanser kayıtçılığına başlanılmış ve ülkemiz de toplam nüfusun yaklaşık % 100’ ü kanser gelişimi
açısından aktif takip altına alınmıştır. En son 2010 yılı Türkiye Kanser İstatistiğimiz yayınlamış olup 2010 yılı
kanser istatistiklerine göre ülkemizde her yıl yaklaşık 97 bin erkek ve 62 bin kadın kansere yakalanmaktadır.
İzmir, Antalya, Edirne ve Trabzon, Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Kanser Araştırma Kurumu (IARC)
tarafından akredite edilmiş ve İzmir bölgesi, Kuzey Afrika ve Batı Asya'daki, kendi ülkelerinin kanser kaydını
yapacak yabancı uzmanların eğitimi için Bölgesel Eğitim Merkezi olarak belirlenmiştir. Geçtiğimiz yıl, IARC
uzmanlarının katıldığı açılışın ardından eğitime başlanmıştır.
Aktif kanser kayıtçılığı çerçevesinde, hastanın kanser tanısı almasından itibaren, tümörün türüne, tatbik edilen
tedaviye ilişkin tüm detayların toplanacağı ve hekimlerin de bu bildirimleri zorunlu uygulayacağı yerli yazılım
programı üstünde çalışmalar devam etmektedir. Kanser istatistiklerinden edinilen verilerin geliştirileceği yerli
bir yazılım olan CANTURK yazılım programı ile 81 ilde online kanser haritasını ortaya çıkaran bir sistem
yapılacaktır.
IARC 2008-2012 yılı verilerini kanser kayıt merkezlerinden isteyeceği için merkezlerimizin veri kalite kontrolleri
2015 yılında tamamlanacaktır.
42
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
43
Ekip ilçede
kurulan Eskişehir
Mıhalıççık
Gün Sazak İlçe
Hastanesini ziyaret
ederek yerinde
değerlendirme
gerçekleştirildi.
Tıbbi Jeoloji Kurulu Eskişehir Mıhalıççık’ta
Asbest Islah Çalışmaları
Bölgede dağınık
olarak tespit ediln
Asbestli alanları
yerinde teker teker
inceleme yaptı.
16 Aralık 2014 tarihinde; Daire Başkanımız ve
Dairenin ilgili çalışanları, Tıbbi Jeoloji Alt kurul
üyelerimiz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıile
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ilgili uzmanları ve
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığının ilgili
kişilerinin katılımıyla Eskişehir Mıhalıççık ilçesine
Türkiye’de gerçekleştirilecek ve gerçekleştirilen asbest
ıslah çalışmaları ile ilgili yerinde inceleme gezisi
düzenlenmiştir.
İlgili çalışmada asbest unsurlarının yerinde görülmesi
ve asbest ıslah çalışmalarında nasıl bir yol izleneceği
ile ilgili konularda bilgi edinilmiştir.
44
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Tespit edilen
Asbestli alanlardan
inceleme yapılması
için örnekler alındı.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
45
Kadavra Kursu
Uluslararası Kanser Araştırmalar Kursu
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı , Amerika
Kanser Enstitüsü ve Hacettepe Üniversitesi Tıp
Fakültesi işbirliği ile Ankara’da 21.09.2014 tarihinde
Uluslararası Kanser Araştırmaları Kursu düzendi.
Kursa Türkiye’nin yanı sıra Afganistan, Cezayir,
Azerbeycan, Kıbrıs, Mısır, Gürcistan, Ürdün,
Lübnan, Fas, Sudan, Birleşik Arap Emirlikleri
ve Özbekistan’ nında katıldığı toplantıda kanser
kayıtları ve istatistikleri için personel eğitimleri
görüşmeleri yapıldı.
Kanser Daire Başkanımız Sayın Doç.Dr. Murat
Gültekin’de Uluslararası Kanser Araştırmaları Kursunda
Türkiye’de son yıllarda Kanser Kayıtçılığı konusunda
yapılan yatırımlar neticesinde gelinen noktayı, kanser
kayıtçılığında ülkemizin 2023 vizyonunu ve bölgesel
olarak komşu ülkelerimiz ile planladığımız ortak
çalışmalar hakkında sunumlar gerçekleştirdi.
Avrupa Jinekoloji Onkoloji Derneği (ESGO), Dokuz Eylül Üniversitesi , Ege Üniversitesi , Türk Alman Jinekoloji
Eğitim, Araştırma ve Hizmet Vakfı, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ve Türk Jinekolojik Onkoloji Derneği
ile ortaklaşa 18-19 Ekim 2014 tarihleri arasında İzmir'de "Kadavra Kursu" düzenlenmiştir. T.C.Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanımız Sayın Doç. Dr. Murat Gültekin Kadavra Kursunun
açılış konuşmasını yaptıktan sonra kurs da, genç jinekolog onkologlara ve asistanlarına yurt içi ve yurtdışından
konusunda uzman hocalar tarafından kadavra üzerinde cerrahi teknikler öğretildi.
Palyatif Bakım Kursu
Ortadoğu Kanser Konsorsiyumuna (MECC) 1996 yılında
Ortadoğu ülkelerine kanser alanında ortak bir bilimsel
platform oluşturmak amacıyla kurulmuş olup yüzlerce
sağlık personeline kanser kayıtçılığı ve palyatif bakım
eğitimleri verilmiştir.
Ülkemiz Ortadoğu Kanser Konsorsiyumuna (MECC) 2006
yılında üye olmuştur. T.C Sağlık Bakanlığı Kanser Daire
Başkanlığı, Ortadoğu Kanser Konsorsiyumuna (MECC),
ABD Ulusal Kanser Enstitüsü ile ortaklaşa 14-17 Temmuz
2014 tarihleri arasında Palyatif Bakım Kursu düzenledi.
İran’dan 30, Irak’dan 30, Türkiye’den 20 hemşire ve
pediatrik onkoloğun katılımıyla Hacettepe Onkoloji
Enstitüsünden ve ABD’den konu ile ilgili uzman
akademisyenler tarafından 4 gün sürecek olan Palyatif
Bakım Eğitimi uygulamalı olarak verilecektir.
46
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
47
01- 03 Nisan 2015 Ulusal Kanser
Haftası Kayıtçılık ve Tarama
Eğitimleri programında “Palyatif
Bakım Kursu” düzenlenecektir. Söz
konusu kurs için ilgili linkler den
bilgi alabilirsiniz.
* http://kanser.gov.tr/haberler/1433palyatif-bak%C4%B1m%C4%B1ntan%C4%B1m%C4%B1t%C3%BCrkiye-ve-d%C3%BCnyauygulamalar%C4%B1-kursu.html
Servikal Patolojiler
ve
Kolposkopi Kursu
T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı
Kurumu Servikal Patolojiler ve Kolposkopi
Kursu 26-27 Eylül Bursa ilinde yapıldı.
Toplantıya Kamu Hastaneler Birliği bağlı
hastanelerden Kadın Doğum Uzmanları katıldı.
Servikal Patolojiler ve Kolposkopi Kurs
Eğitimi ülkemizde Jinekoloji onkoloji
konusunda uzman olan hocalarımız tarafından
verildi.Eğitim sunumların ardından pratik
uygulamalarla devam edildi.
Ayrıca toplantının ikinci günü Doç.Dr. Murat
Gültekin ve Dr. Hatice Turan’ın oturum
Başkanlığında Balıkesir, Bursa, Bilecik,
Çanakkale, Eskişehir, Kocaeli Kütahya, Sakarya
ve Yalova illeri ile Bölgesel değerlendirme
toplantısı yapılmıştır.
48
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
“Ulusal Kanser Kongresi” (1-3 Nisan
2015) bünyesinde, Amerika Birleşik
Devletleri Ulusal Kanser Enstitüsü ile
birlikte “Uygulamalı Kanser
Epidemiyolojisine Giriş Kursu”
düzenlenecektir. Kursta Amerika Birleşik
Devletleri Ulusal Kanser Enstitüsü (NCI)
yanı sıra ülkemizden epidemiyoloji ve
kanser alanında uzman hocalarımız dersler
vereceklerdir. Kurs programı ektedir.
Kursa kanser alanında çalışmakta olan
pratisyen hekimler, halk sağlığı uzmanları,
onkologlar ve kanser kayıt elemanları
başvurabilirler. Kurs dili İngilizce olup, çeviri
olmayacaktır.
Kursa katılım ve konaklama ücretsiz
olacaktır.
Kursa Türkiye’den 40 katılımcı kabul edilecek olup,
katılımcıların daha önceden yaptıkları, halihazırda
planladıkları ya da verisini topladıkları bir çalışma
hakkında 500 kelimeyi geçmeyecek şekilde bir
özet hazırlamaları ve özgeçmişleri ile birlikte kdb.
kayitmerkezi@yahoo.com adresine 20 Mart 2015
tarihine kadar başvurmaları beklenmektedir.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
49
Kansersiz Yaşam Dileklerimizle
Kayseri
Parkta yürüyüş yapanlara pembe
kurdelelerin dağıtıldığı etkinlik ile eş
zamanlı olarak, Erciyes Kar Kaplanları da
Meme Kanseri Bilinçlendirme Etkinliği
için Erciyes dağında Pembe Kurdeleli
bereleri ile yürüyüş yaptılar.
ABD'de Kanser Araştırmaları Sempozyumu
ABD Kanser Enstitüsü, New York Albany Üniversitesi ile YÖK, Sağlık Bakanlığı ve ülkemizin
önde gelen üniversiteleri ile birlikte ABD'de "Kanser Taramaları, Erken Teşhis ve Tedavi ile Yaşam
Kalitesine Etki Eden Klinik ve Toplum Temelli İnnovatif Kanser Araştırmaları" konulu bir sempozyum
düzenlenecektir. Sempozyumda ABD'li ve Türkiye'deki bilim insanları ve kanser alanında hizmet veren
bürokratlar bir araya gelme ve ortak çalışmalar planlama şansını elde edeceklerdir.
“Uluslararası Uyuşturucu Politikaları ve
Halk Sağlığı
Sempozyumu”
Sağlık Bakanlığı,
Türkiye Yeşilay
Cemiyeti,
Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa
Konseyi Pompidou Grubu, Aile
ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,
İçişleri Bakanlığı’yla birlikte
29 Eylül 1 Ekim 2014 Tarihleri
arasında İstanbul’da “Uluslararası
Uyuşturucu ve Halk Sağlığı
Politikaları Sempozyumu”
düzenleyecek.
50
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Kayseri Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı
Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser
Şubesi vatandaşlarla Kayseri Talas Mehmet
Şafak Yaşam Parkında buluşarak kanser
farkındalığı için yürüyüş yaptı ve dilekler
tutularak, dilek balonları uçuruldu.
Kayseri
Kayseri de yıl boyunca yapılan etkinlikler bunlarla
sınırlı değildi. Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından
şehrin işlek yerlerine kanserle ilgili uyarıcı bez
afişler asıldı.
Alış veriş merkezlerinde stantlar açılarak
halka meme kanseri ile ilgili broşürler dağıtıldı.
KETEM’ler aracılığıyla yıl boyunca hizmet içi
eğitimler ve halk eğitimleri yapıldı.
Belediye ve sendika işbirliği ile kadın belediye
çalışanlarına Meme Kanseri ile ilgili bilgilendirme
ve eğitim toplantısı gerçekleştirildi.
Kayseri de ki faaliyetlerin yerel ve ulusal medyada
da geniş yer alması sevindiriciydi.
Önemli bir halk sağlığı sorunu olan kanser konusunda
toplumda farkındalık sağlanması ve toplum bilincinin
geliştirilmesi amacıyla “Farkındayız, Kanseri Yeneceğiz” temalı
fidan dikme töreni yapıldı.
Kastamonu Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından organize
edilen etkinliğe, İl Sağlık Müdürü, Kamu Hastaneleri Birliği
Genel Sekreterliği, Tıbbi Hizmetler Başkanı, Orman Bölge
Müdürünün yanı sıra Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüğü
ve Gençlik Hizmetleri ve Spor Bölge Müdürlüğü ile
Müdürlüğümüzden Şube Müdürleri ve çalışanları katıldı.
Belediye bandosunun da hazır bulunduğu etkinlikte Orman
bakanlığının katkılarıyla hazırlanan fidanlar dikilerek, kanser
sloganları içeren pankartlar asıldı. Kanser farkındalığını
artırmak için ilimiz Müftülüğünün düzenlemiş olduğu
kermesde ve Pazaryerlerinde “Kanser ve KETEM” konulu
broşür dağıtımı yapıldı. İlimiz Kamu Hastaneler Birliği Genel
Sekreteri Dr. Münif İslamoğlu, Devlet Hastaneleri hasta
bekleme salonlarında bulunan LCD ekranlarda Halk Sağlığı
Müdürlüğünce hazırlanan “Kanser ve KETEM” ile ilgili spot
filmler yayınlanmaktadır.
Kastamonu
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
51
Bolu
Bolu Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan
Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi ve Dionysos
Dans Okulunun işbirliği ile Bolu Kent Meydanında
“KANSERE KARŞI DANS EDİYORUZ” sloganı ile bir
dans gösterisi düzendi.
Stant açılarak Bolu halkına kanser ve kanser taramaları
ile ilgili bilgi verildi.Mavi renkli tişört ve rozet
dağıtımı yapıldı.
Şehir merkezinde halkın görebileceği uygun yerlere
“ Farkındayız Kanseri Yeneceğiz” “Tarama Bir Saatinizi
Kanser Hayatınızı Alır” “ Düzenli Tarama Kanseri
Erken Teşhis Eder” sloganlarının yazılı olduğu
pankartlar asıldı.
Bilecik
Bilecik Halk Sağlığı Müdürlüğü bayan personellerinden oluşan (Erken Tanı Spor) ile Gençlik Hizmetleri
İl Müdürlüğü personelinden oluşan (Sağlıklı Yaşam Spor) takımları arasında arasında futbol maçı
düzenlenmiş ve bilecikte bulunan bütün resmi kurumlar maça davet edildi.
Meme kanserde farkındalık yaratmak için Bilecik Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından çanta aynası
yaptırılmış bütün resmi kurumlara dağıtılıp, KETEM’e taramalarını yaptırmak için davet edilmişlerdir.
Kırıkkale
52
Farkındalık çalışmaları çerçevesinde müdürlüğümüz
personelleri tarafından masa tenisi turnuvası
düzenledi. Turnuvaya katılan personellere pembe
kurdele takılarak meme kanserine dikkat çekildi.
Kırıkkale Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar, Programlar
ve Kanser Şubesine tarafından Podium AVM’de stant
açıldı.
Stant da halkımıza meme kanseri, erken teşhis ve
taramanın önemi, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve
Eğitim Merkezinde (KETEM) yürütülen ÜCRETSİZ
taramalar ve yaş grupları hakkında kısa bilgiler
verilmiş olup, bilgilendirici el broşürleri ve çeşitli
promosyonlar (not defteri, pembe kurdele vs.)
dağıtılmıştır.
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Kanser farkındalık kapsamında Balıkesir Devlet
Hastanesinde bir panel düzenlendi. Düzenlenen panelde
Kadın Kanserleri, Kanserden Korunma Yolları, Beslenme
ve Hareketin Önemi , Erkeklerde Prostat Kanseri ve
Sigara Kanser İlişkisi konularında eğitim verdi.
Balıkesir
Şehrin belirli caddelerine ve halkın görebileceği yerlere
kanser ile ilgili bez pankartlar asıldı broşürler dağıtıldı.
Tüm resmi kurum ve kuruluşlara kanser farkındalığı
konusunda afişler asıldı.
Ayvalık , Bandırma, Burhaniye, Dursunbey, Manyas
Devlet hastanelerinde ve Bigadiç ,Havran, Savaştepe
T.S.M ler de de Eğitimler düzenlenerek Halkın Kanser
konusunda bilinçlendirmesi sağlandı.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
53
Denizli
Denizli Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi tarafından
düzenlenen “Meme Kanseri” paneline gazeteci- yazar Nevval SEVİNDİ, Yrd. Doç Dr. Aykut SOYDER,
Cengiz UNUTMAZ ve Seda KANSU katıldı. Panelde meme kanserli hastalarda beslenme alışkanlıkları,
meme kanserli hastalara yaklaşım, tedavi sonrasında yapılacak egzersizler hakkında ki konulara değinildi.
TV Programı; Denizli Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürü Uzm.Dr. Mine
SOLAKOĞLU UÇAR ve KETEM Sorumlu hekimi Dr. Tülay ALAN tarafından farklı zamanlarda yerel
televizyon programına katılarak Ulusal Kanser Tarama Programı, Kanser tarama faaliyetleri Denizli
KETEM’ in taramalardaki başarısı ve Bakanlık kanser değerlendirmelerinde Denizli’nin İl taramalarda ilk
10 il içinde yer aldığı hakkında bilgi verildi.
Denizli ve tüm ilçelerde Meme kanseri ve kanser taramaları ile ilgili öğrenci, öğretmen, Hizmetiçi Eğitim ve
Halka yönelik eğitimler verilerek konu hakkında bilgilendirici afiş ve broşür dağıtıldı.
Samsun
Samsun Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından
kanser konusunda farkındalık çalışmaları
kapsamında “ANNE, BABA VE ÇOCUKLARLA
YÜRÜYORUZ” temalı etkinlik gerçekleştirildi.
Etkinlik sırasında Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar,
Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü
çalışanları tarafından açılan stantta KETEM’de
ücretsiz yapılan kanser taramaları hakkında
el broşürleri, şapka, çanta, kalem, defter
dağıtılarak, elma ve su ikramı yapıldı.
Diyarbakır
Diyarbakır Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından kanser farkındalık çalışmaları yıl boyunca devam etti. Milli
Eğitim Bakanlığına bağlı öğretim kurumlarında öğrenci ve halk eğitim kursiyerlerine kanser taramaları ve
korunma yöntemleri anlatıldı. Şehir merkezinin en işlek zaddelerine "Erken Teşhis Hayat Kurtarır Ücretsiz
Kanser Taramaları İçin Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM)'e Başvurunuz" yazılı
pankartlar asılarak halkın görmesi sağlandı. Eğitimlere katılan vatandaşları ücretsiz Kanser Erken Teşhis,
Tarama ve Eğitim Merkezlerine davet edildi.
İzmir
İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğünce İzmir kız kulesi
pembe ışıklarla renklendirildi.
Toplum Sağlığı Merkezi tarafından erken teşhis ve
tedavinin önemini belirtmek için “Kendi Kendine
Meme Muayenesi” eğitimleri yapıldı.
Halka yönelik bilbodlarında taramalar ilgili
görseller yayındı..
Kanserde erken teşhisin önemine dikkat çekmek
amacıyla halk bilgilendirilerek, KETEM’e davet
edildi.
54
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
55
Kitaplar...
Kitaplar...
2013-2018
Ulusal Kanser
Kontrol Planı
Ulusal Kanser Kontrol Planı 2013-2018
yayımlandı.
* Ulusal Kanser Kontrol Planı 2013-2018
ulaşmak için http://kanser.gov.tr/bilgi-dokumanlar/kitaplar/1431-k%C3%BCresel-eylem-plan%C4%B1-2013-2020.html
adresini ziyaret edebilirsiniz.
Uluslararası Hastalıkların
Sınıflandırılması-Onkoloji
UHS-O Uluslararası Hastalıkların Sınıflandırılması-Onkoloj
kodları yayımlandı.
* UHS-O Uluslararası Hastalıkların SınıflandırılmasıOnkoloj kodlarına ulaşmak için http://kanser.gov.tr/
bilgi-dokumanlar/kitaplar/1263-uluslararas%C4%B1hastal%C4%B1klar%C4%B1n-s%C4%B1n%C4%B1fland%C
4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1-onkoloji.html adresini ziyaret
edebilirsiniz.
56
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Global Action
Plan 2013-2020
Dünya Sağlık Örgütü’nün “Global Action
Plan 2013-2020" adlı dökümanı Türkçe’ye
tercüme edilmiştir.
* Global Action Plan 2013-2020” ulaşmak
için http://kanser.gov.tr/bilgi-dokumanlar/
kitaplar/1431-k%C3%BCresel-eylemplan%C4%B1-2013-2020.html adresini
ziyaret edebilirsiniz.
ATOME AB Projesi
Türkiye'de ve Doğu
Avrupa'da Opioidlere
Ulaşım Raporu
ATOME AB Projesi Türkiye'de ve Doğu Avrupa'da
Opioidlere Ulaşım Raporu yayımlandı.
*ATOME AB Projesi Türkiye’de ve Doğu Avrupa’da
Opioidlere Ulaşım Raporuna ulaşmak için http://kanser.
gov.tr/bilgi-dokumanlar/kitaplar/1387-atome-ab-projesit%C3%BCrkiye-de-ve-do%C4%9Fu-avrupa-da-opioidlereula%C5%9F%C4%B1m-raporu.html adresini ziyaret
edebilirsiniz.
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
57
Basında Biz
58
T.C . S a ğ l ı k Ba ka n l ı ğ ı Tü r k iye H a lk S a ğ lığ ı Ku r u mu Ka n s e r Da ire Ba ş ka n lığ ı
Basında Biz
T.C . Sağl ı k Bakanl ı ğı Türki ye Hal k Sağl ı ğı Kurumu Kanser D ai re Başkanlığ ı
59
Türkiye Halk Sağlığı
Kurumu
Kanser Daire Başkanlığı
Hazırlayan: Tülay BAYRAMOĞLU
tulayb08@gmail.com
0312 565 60 35
Download