NEDENSELLİK KAVRAMI Doç.Dr. Zeliha Öcek Nedensellik • Özelliklerin biri değiştiğinde diğerlerinde de değişiklik olacak biçimdeki birliktelik • Bir sonucun bir etkenin varlığında artış göstermesi Nedensellik? • • • • Dondurma yeme ve suda boğulma Cips yeme ve diş çürüğü Yeşil gözlü olma ve diş çürüğü Düşük sosyal sınıfta olma ve çocuğuna şiddet uygulama • Sigara içme ve kalp hastalığı • Kürtaj yaptırma ve kanser İlişki • • • • Nedensel ilişki Şans eseri ortaya çıkan ilişki Karıştırıcı faktöre bağlı ilişki Yan tutmaya bağlı ilişki Çoğul Nedensellik Hastalık etkeni • Bir hastalığın oluşumunda olmazsa olmaz etmen Risk faktörü • Hastalık riski ile nedensel olarak pozitif yönde ilişkili olan faktör Nedensellik Kriterleri • • • • • • • • Zaman ilişkisi Olasılık Tutarlılık Güç Doz-yanıt ilişkisi Geri dönüş Araştırma tipi Kanıtın yorumu