viral hepatitler=bulaşıcı sarılıklar

VİRAL HEPATİTLER
Dr.Hayat Kumbasar Karaosmanoğlu
S.B. Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Karaciğer nedir ?
Karaciğer :
- en büyük organ
( 1300-1500 gr )
- en önemli
organlarından biridir.
- 500’den fazla görevi
vardır
Karaciğersiz bir yaşam
düşünülemez
Karaciğerin görevleri
Karaciğer, 24 saat boyunca
vücudumuzun düzgün çalışması için birçok
görevi yerine getirir.
Elektrik süpürgesi gibidir!
Kanımızdan zehirleri temizler.
Depo gibidir !
Vitaminleri ve mineralleri depolar .
Vücut yapıcısı gibidir !
Vücudumuzu güçlendirecek ve
kaslara sağlık kazandıracak maddeleri
doğru ve uygun miktarlarda üretir.
Ölçme aleti gibidir!
Aldığımız ilaçları düzenler, işe yarar şekilde
kullanılmalarını sağlar.
Bazı ilaçların görevlerini yapabilmeleri için onları
düzenler ve işlevleri bittiğinde vücuttan
uzaklaştırır
Aynı zamanda hormonları düzenler.
Fabrika gibidir!
Sindirim için önemli bir salgı olan safrayı üretir.
Gaz istasyonu gibidir!
Doğru miktarlardaki şeker ile vücudun yakıtını
hazır ve dolu tutar.
HEPATİT NEDİR ?
Herhangi bir nedenle karaciğerin iltihaplanması
demektir.
Hepatit nedenleri ;
mikroplar
kimyasal maddeler
bazı ilaçlar
çok fazla alkol almak olabilir.
Viral Hepatit nedenleri ? ( Bulaşıcı Sarılık)
Hepatit A
B
C
D
E…….. ve diğer
virüslerin (mikropların) neden olduğu
hastalıklardır.
Bulaşıcı Sarılık Hastalığının Belirtileri
Nelerdir
• Halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı
• Bulantı, Kusma, Karın ağrısı
• Ateş yüksekliği
• Gözlerin aklarında sararma
• Ciltte sararma
• İdrar renginin koyulaşması (çay rengi)
• Büyük abdestin renginin açılması (kül rengi)
Çoğunlukla sarılık yoktur!
Belirtisiz seyreder!
Çoğunlukla sarılık yoktur!
Belirtisiz seyreder!
Kronik viral hepatit;
İltihabın devamlılığının 6 aydan fazla sürmesi
• A ve E hepatiti kronikleşmez
• B,C ve D hepatitleri kronikleşebilirler
A tipi sarlık bulaşma yolu:
 Büyük abdest ile atılan
mikrop ağız yoluyla
başkalarına bulaşır
 Kanalizasyon !!
Nasıl önlenir ?
 Tuvalet eğitimi
 El yıkama eğitimi
BU NEDENLE ELLERİMİZİ
ÖZELLİKLE;
•
•
•
•
Yemek hazırlamadan önce
Yemek yemeden önce
Tuvalet sonrası
Çiğ yada hazır yiyecekleri ellemeden
önce ve sonra
MUTLAKA YIKAYIN
B ve C tipi sarılık
Hepatit B ve Hepatit
(B ve C tipi Sarılık)
• Bulaşma yolları birbirine benzer
• Kronik=müzmin=uzun süreli sarılık hastalığına
neden olurlar
• Uzun yıllar sonra Siroz’a
ve Karaciğer Kanserine neden olabilirler
Hepatit B =B tipi bulaşıcı sarılık hastalığı
• Doğum sırasında
• Bebeklik veya küçük çocukluk yaşlarında
bulaşmış ise müzminleşme olasılığı çok
yüksektir (%75-90)
• Erişkin yaşta geçirilirse müzminleşme riski
düşer (%5)
Dünyada B Tipi Sarılık Hastalığının
yaygınlığı
Dünyada 2 milyardan fazla kişi B tipi sarılık mikrobuyla
karşılaşmıştır
Dünyada yaklaşık 400 milyon kişi müzmin B tipi sarılık
hastasıdır
Her yıl bu kişilerin 500 bin-1.2 milyon kişi
özellikle siroz, karaciğer kanseri gibi B tipi sarılık mikrobunun
neden olduğu karaciğer hastalıkları nedeni ile kaybedilmektedir.
B tipi sarılık mikrobu, sigaradan sonra ikinci
sıradaki kanser yapıcı etkendir
Kronik hepatit =Müzmin bulaşıcı sarılık
neden bu kadar önemli ?
• Kısa sürede karaciğer yetersizliğine yol
açabilirler
• Sinsi olarak yıllarca devam eder
• Karaciğer sirozuna yol açabilirler
• Karaciğer kanseri gelişme riski, bu
hastalıkların bulunmadığı kişilere göre çok daha
fazladır !
Kronik=müzmin sarılık hastalığı olan
kişilerin dış görünüşünde genellikle normal
görünüşlüdürler.
Kronik Hepatit B Hastası
Sadece Gribal Enfeksiyon
siroz
KARACİĞER SİROZU VE
KARACİĞER KANSERİ
Türkiye’de farklı bölgelerdeki B tipi sarılık
taşıyıcılık oranları
( yüzde olarak)
3.7
4.5
4.4
7
4.6
6.7
4.9
3.5
7.9
8.8
8.9
6.9
12-18
B ve C TİPİ SARILIK MİKROPLARININ
BULAŞMA YOLLARI
Mikrobu taşıyan veya hasta
olan gebe anneden
çocuğuna
doğum sırasında
Kan Nakli İle
1991 yılından önce kan veya organ nakli yapılmışsa
ve bilmeden sarılık mikrobu içeren kan veya
kan ürünleri kullanılmışsa
(1991 öncesi ameliyatlar)
Kan Teması İle
Mikroplu kan ile temas edilmesi ;
jilet, ustura, traş makinesi, makas,
diş fırçasının ortaklaşa kullanımı
Özellikle;
Berberlerde aynı jiletin ve
usturanın birkaç kişiye
kullanılması ile !!!
Temiz ve mikropsuz hale getirilmemiş olan
“Manikür pedikür malzemeleri” ile
Kirli ve mikroplu aletlerle yapılan
“Toplu Sünnet Şölenleri” ile
İlaç/uyuşturucu enjekte ederken
mikroplu iğnelerin ortak kullanılması ile
İğne batma kazası ile (hemşirelerde)
Mikroplu aletlerle yapılan Diş tedavisi ile
Kontrolsuz ve uygunsuz “Cinsel ilişki” ile
Dövme, akupunktür, piercing ile
Mikrobu giderilmemiş malzemelerle yapılan dövme,
vücut deldirme (piercing), hızma vb
Alın kestirme, dilinin altını
kestirme ile
Aile içi yakın temas sonucu
C TİPİ BULAŞICI SARILIK HASTALIĞI
Bu hastalıkta müzminleşme oranı
çok daha yüksektir
Genellikle kalıcı bağışıklık
Aşısı yoktur
oluşmaz
BULAŞICI SARILIK
HASTALIKLARINDAN KORUNMA
A TİPİ SARILIK AŞISI
A tipi sarılık hastalığı bizim ülkemizde
erişkinlerin çoğu tarafından geçirilmiştir ve
kalıcı bağışıklık (korunma ) oluşmuştur
Ancak çocuklar, ergenlik çağındaki gençlerle
bazı risk grubundaki kişiler henüz A tipi sarılık
geçirmemişlerse aşılanmaları önerilir
A tipi sarılık aşısı
Çocuklara ;
0-6 aylarda birer doz olarak toplam 2 doz
Erişkinlere;
0-12 aylarda birer doz olarak toplam 2
doz
B TİPİ SARILIK AŞISI
B tipi sarılık Aşılamaları
-Yenidoğan bebeklere yapılıyor
-İlköğretim 4,5,6,7, 8. sınıfta yapılıyor
-Risk grubundaki kişilere yapılıyor
Toplam 3 doz aşı yeterli
Sağlık Ocağı/Aile Hekimi/Devlet
Hastanelerinde ücretsiz
Piyasada A ve B tipi sarılık aşısının
her ikisinin birlikte yer aldığı
kombine=birleşik aşı da bulunmaktadır
C TİPİ SARILIK AŞISI varmıdır ?
Ne yazık ki halen C tipi sarılık mikrobu için
uygun bir aşı geliştirilememiştir
Nelere Dikkat Edilmeli??
• Toplu sünnetlerde sterilizasyona dikkat
edilmeli
Tek kullanımlık aletler!
• Alın kestirme dil altını kestirme, kan
kardeşliği
KAÇINILMALI!
• Tüm gebelere gebelik sırasında hepatit B
bakılmalı
• Yenidoğan tüm bebekler hepatit B’ye karşı
aşılanmalı
• Şüpheli cinsel ilişkilerde kondom kullanılmalı
Kronik hepatitli kişilerin ve ailelerinin
dikkat etmesi gerekenler nelerdir?
• Kişiler bulaşma yolları hakkında bilgilendirilmeli
• Hastayla aynı evde kalanlar hastaya ait kanla temas
edebilecek malzemeleri (diş fırçası, traş malzemeleri,
tırnak makası vb) kullanmamalı
• Cinsel ilişkide kondom kullanılmalı ve cinsel partner/eş
hemen aşılanmalı (hepatit B için)
• Hepatit C’de tek eşli çiftlere korunma
önerilmemektedir.
• Hepatit B taşıyıcısı kadınlar gebe kalabilirler
• Bebek doğar doğmaz aşılanmalı ve hepatit B
serumu uygulanmalıdır
• Hepatit B taşıyıcısı anne bebeğini emzirebilir.
• Hepatit C’li kadınlarda gebe kalabilir ve
emzirebilirler, bebek doğumdan sonra takip
edilmeli.
• Kronik hepatitlerde erken tanı ve tedavi
önemlidir.
• Her hepatit hastası tedaviye ihtiyaç
duymamaktadır.
• Tedavi herkes için aynı değil, hastaya özeldir.
• Yeni tedavilerle siroz ve kansere gidiş önemli
ölçüde azalmaktadır.
• Tedavi sürecinde ilaç uyumu ve düzenli
kontroller çok önemlidir.
Teşekkür ederim..