kalsıfık plak

KORONER HASTALIKLARIN TANISINDA YENİ YAKLAŞIMLAR
Dünyada ve ülkemizde ölüm nedenleri sıralamasında %40 oran ile kalp damar hastalıkları ilk
sırada yer alır. Her yıl dünyada yaklaşık 15 milyon insan, Türkiye’de ise yaklaşık 70.000 insan
hayatını bu sebeple kaybetmektedir. Oysa gerek ilaç endüstrisinde yaşanan gelişmeler, gerekse
kalp hastalıklarındaki invazif girişimler ve gelişen ameliyat teknikleri ile kalp damar
hastalıkları, tedavisinde en başarılı olduğumuz hastalık grupları arasında yer almaktadır. Eğer
zamanında bu hastalığın tanısını koyabilirsek bu sayıları yok denebilecek noktaya çekmek
mümkün olabilir.
Özellikle kalp ve damar hastalıkları açısından riski olan hastalarda bunun gerektiği gibi
incelenmesi büyük önem arzetmektedir. Risk gruplarını değiştirilebilen ve değiştirilemeyen
risk faktörleri olarak sınıflandırabiliriz:
Değiştirilemeyecek risk faktörleri
Değiştirilebilecek risk Faktörleri
Yaş
Sigara
Şeker Hastalığı
Cinsiyet
Fazla Kilo
Yüksek LDL kolesterol
Genetik
Yüksek tansiyon
Düşük HDL kolesterol
Kalp damar hastalıkları erken döneminde tanısı zor koyulabilen hastalıklardır. Bu sebeple
genellikle ilk tanı ya hiçbir şikayet oluşturmadan veya kalp krizi ile konur. Klasik risk
sınıflaması ve günümüzde kullanılan EKG, eforlu EKG, stres eko ve talyum gibi klasik
yöntemler erken dönem hastalık tanısında çok duyarlı değildirler. Çünkü klasik yöntemlerde
kullanılan bu testler ile koroner damar hastalıkları ancak bir damardaki tıkanıklık %60 ve üzeri
durumlarda bulgu verir. Oysa bu seviyede koroner damar hastalıklarında iş çoktan ileri aşamada
demektir.
NORMAL KORONER DAMAR
KALSIFIK PLAK
Damar sertliği bir süreçtir. Asıl sebep çoğu kişi tarafından sanıldığının tersine kandaki yağ ve
kolesterol miktarı ile direkt ilgili değildir. Süreç damar iç duvarını örten endotel tabakasının
hasarlanmasıdır. Hasar gören endotel tabakasının elektrikselliği bozulur ve buradaki yangıyı
bastırmak için kanda bulunan yağ ve kolesterol buraya yapışarak onarmaya çalışır. Bu bölgede
damar elastisitesi zaman içerisinde bozulur. Esnekliği kaybolan damar hafifçe genişleyerek
lümen genişliğini korumaya çalışır. Damar duvarına biriken yağ içerisinde zaman içerisinde
kireç oturur.
Kireç varlığı damar sertliğinin kesin bir göstergesidir ve kireç miktarı ile koroner
damarlardaki plak yaygınlığı korelasyon gösterir.
Kalsiyum Yok - Skor ‘’0’’
Kalsiyum Var –Skor Düşük
Koroner Kalsiyum tarama Skorlama Testini
kimler yaptırmalıdır?
• Erkekler > 35 yaş
• kadınlar > 40 yaş
• >1 risk faktörü:
• Sigara, diabetes , hipertansiyon,
fazla kilo, aile hikayesi, stresli
yaşam, hareketsiz yaşam
Bu yöntemdeki en büyük defekt erken dönem plakların yani kireçlenme fırsatı bulamayan
plakların tespit edilememesidir. Erken yaşta görülen kalp krizlerinin en büyük sebebi bir
damarın tamamen tıkanması değil, genellikle damarın geniş yerindeki önemli darlık
oluşturmayan plağın yırtılarak damarın inceldiği yeri tıkamasıdır. Bu sebeple önemli darlık
oluşturmayan plakların varlığının tespiti de çok önemlidir.
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ İLE KORONER ARTER GÖRÜNTÜLEME
Koroner BTA
Çok dedektörlü bilgisayarlı tomografiler yardımı ile koroner damarların anjiografik
görüntülenmesi artık mümkün olmuştur. Elektrokardiyografi kontrollü olarak alınan
bilgisayarlı tomografi görüntülerinin gelişmiş iş istasyonları yardımı ile işlenmesi ile
oluşturulan görüntülerde koroner damarlar ayrıntısıyla gösterilmekte ve buradaki plakların
varlığı, çeşidi ve oluşturduğu darlıklar hakkında geniş bilgi sahibi olunabilmektedir.
Testin en önemli özelliği non-invazif olması, yani katetere ihtiyaç duyulmadan yapılabilmesi,
bu sebeple gelişebilecek birçok komplikasyondan sakınılabilmesidir. Test koldan toplar
damardan kontrast madde verilerek uygun zamanlama ile bir nefes tutum süresinde yapılan bir
incelemedir. Testin güvenilirliği yapılan cihazın teknolojisi, teknisyenin konusundaki deneyimi
ve değerlendiren doktorun konu hakkındaki tecrübesi ile doğru orantılı olarak artar. Çekim
sırasında hastanın nefes komutlarına uyması, kalp ritminin hızı ve düzeni, hastanın kilosu
incelemenin kalitesini doğrudan etkiler. Koroner damarların kalibrasyonu, damarlardaki kireç
miktarı, varsa uygulanmış stentlerin varlığı değerlendirmeyi etkileyen diğer faktörlerdir.
Test sırasında koldaki damardan tomografi kontrast maddesi verilir. Bu ilaç içerisinde iyot
vardır. İyot tiroid parankiminde tutulur. Hipertroidi ve tiroidit gibi hastalıklarda verilmesinin
sakıncalı olduğu hasta tarafından bilinmelidir. Verilen ilaç vücutta metabolize edilmez.
Böbrekler yoluyla 24 saat içerisinde atılır. Böbrek yetmezliği durumlarında kullanılmamalıdır.
Genetik yatkınlığı olan kişilerde, sigara bağımlılarında, yüksek tansiyon ve diabet gibi hastalığı
olanlarda, hiperlipidemi hastalarında, obezlerde, hareketsiz yaşam ve stresli kişilerde koroner
damar hastalıkları sık görülür. Bunlar risk faktörleridir ve bunlardan üç veya daha fazlası
bulunan kişilerde koroner arter değerlendirmesine yönelik inceleme önerilir.
Koroner arter çıkış anomalilerinin tespitinde ve by-pass ameliyatı sonrasında greftlerin
değerlendirilmesinde güvenle kullanılabilir.
MSBT ile Stent kontrolü
MSBT ile BY-PASS Kontrol