SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

SAĞLIK BAKANLIĞI
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KANSER DAİRE BAŞKANLIĞI
2008 Yılı Türkiye Kanser İnsidansları
1
NÜFUS TABANLI KANSER KAYIT MERKEZLERİ VERİ HAVUZU
DOKUZ İL, 2008 YILI DEĞERLENDİRİLMESİ
Giriş:
Ülkemizde toplum tabanlı kanser kayıt merkezi çalışmalarına 1991 yılında İzmir ilinde başlanmıştır.
İlerleyen yıllarda bölgelerini temsil edebileceği düşünülen bazı illerde yaygınlaştırılmıştır. İzmir ve Antalya
Kanser Kayıt Merkezlerinin verileri, IACR (International Agency for Research on Cancer) tarafından
periyodik olarak yayınlanan Cancer Incidence in Five Continenece (Curado M. P., Edwards B., Shin H.R.,
Storm H., Ferlay J., Heanue M. and Boyle P., eds (2007) Cancer Incidence in Five Continents, Vol.
IX IARC Scientific Publications No. 160, Lyon, IARC ) ‘ın IX. bölümüne kabul edilecek derecede yüksek
geçerlilikte bulunup basılmıştır. 2011 yılı itibariyle bu kitapta yer almak üzere, Bursa, Edirne, Erzurum,
Eskişehir, Samsun, Trabzon kanser kayıt merkezleri de verilerini IACR’a göndermişlerdir.
Son yıllarda Başkanlığımız tarafından bu konuda yürütülen faaliyetler yoğunlaştırılmış olup, kanser
kontrolünün ilk basamağı olan güçlü bir kayıt sistemi oluşturma çalışmaları devam etmektedir.
Yöntem:
Bu bölümde, illerde kalite kontrolü tamamlanmış 2008 yılı verileri ile veri havuzu oluşturulmuş ve
bu havuzdaki veri tekrar işlenerek (iller arası dublikasyon kontrolü, kalite kontrolü, vb.) analizleri
yapılmıştır. Bu çalışmada, dokuz il nüfus tabanlı kanser kayıt merkezi veri havuzu kullanılarak yapılan
hesaplamalarla 2008 yılı için Türkiye kanser insidansı tahminleri yapılmış, 2004-2007 yılları sonuçları ile
insidans değerleri bazında karşılaştırılmıştır.
Bunun yanı sıra 2008 yılına ait tahmini yeni olgu sayıları verilmiştir. (Tablo 5) Beklenen yeni olgu
sayılarına ait yüzdeler (malign melanom dışı) hesaplanarak, verilmiştir. (Grafik 9 )
İnsidans hızlarını hesaplamada payda olarak, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından yayınlanan
ADNKS (Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi ) nüfus verileri kullanılmıştır.
2
Harita 1: Aktif Kanser Kayıtçılığı ile kanser verisi toplayan ve bu çalışmaya dahil edilen Nüfus Tabanlı Kanser
Kayıt Merkezleri (9 il)
Kanser kayıt çalışmalarında ülkelerin kanser profillerinin ortaya konulabilmesi için nüfusun
tamamından değil seçilmiş nüfus bölgelerinden veriler aktif olarak toplanmakta ve ülke tahminleri
hesaplanmaktadır. Dünyada bilimsel olarak yürütülen kanser kayıtçılık çalışmalarında, bir ülke verisinin
yansıtılabilmesi için o ülkenin nüfusunun en az %20’sini temsil eden nüfus bölgesinden kayıt toplanıyor olması
gerekmektedir. Ülkemiz için seçilmiş ve bu yayında verileri kullanılmış olan illerimizin nüfusları toplamı yaklaşık
olarak nüfusumuzun % 23’ünü oluşturmaktadır. Kanser verileri kalite ve tamlık yönünden kabul gören dokuz il
dışında ülkemizde aktif kanser kayıtçılık sistemi ile veri toplayan üç il daha mevcuttur. Bu iller Gaziantep,
Kocaeli ve Malatya’dır. Bu illere ait veriler de tamlık ve kalite yönünden istenen kriterlere ulaştığında, ülkemiz
kanser kayıtçılığında kullanılan verilerin temsil gücü % 27’ye ulaşacaktır. Bu da verilerimizin güvenirliğini
arttıracaktır.
Bulgular:
2008 yılı Tüik verilerine göre ülkemiz nüfusu 71.517.100’dür. Burada seçilen illere ait nüfus ise
16.606.164’dür.
Bu çalışmada 2008 yılı için 22.892 erkek, 16.263 kadın olmak üzere toplam 39.155 olgu havuza
alınmıştır. 2008 yılı için erkeklerde tüm kanserler için kaba hız yüz binde 275,2, YSH 280,5’dir (yüz binde, dünya
standart nüfusu). Deri hariç tüm kanserler için ise kaba hız yüz binde 250,4, YSH 255,3’dür. En sık görülen
kanserler akciğer, prostat, mesane, kolorektal ve mide kanserleri olarak sıralanmaktadır (Tablo 3, Grafik 2). En
sık görülen altı kanser sıralamasının beş yılda da değişmediği görülmektedir (Grafik 7).
Kadınlarda 2008 yılında tüm kanserler için kaba hız yüz binde 195,4, YSH 172,0; Deri hariç tüm
kanserlerde ise kaba hız yüz binde 174,5, YSH 154,1’dir. İlk beş sırada meme, tiroid, kolorektal, uterus korpusu
3
ve akciğer kanserleri yer almaktadır (Tablo 4, Grafik 3). 2004 yılında sıralama, meme, kolorektal, uterus
korpusu, akciğer ve tiroid iken, 2005 yılında sıralama, meme, kolorektal, tiroid, akciğer, uterus korpusu olarak
değişmiştir. 2006 yıllarında en sık görülen ilk beş kanser sıralaması meme, kolorektal, tiroid, uterus korpusu ve
akciğer iken, 2007 yılında bu sıralama meme, tiroid, kolorektal, uterus korpusu ve mide olarak değişmiştir.
Yıllar arası sıralamada tiroid kanseri dikkati çekmektedir. Tiroid kanseri hem insidans değeri olarak hem de
sıralamaki yeri anlamında değişiklik göstererek son iki yılda ilk sıralarda yer almaktadır.(Grafik 3,8).
Grafik 4 ve 5’de, 2008 yılı erkekler ve kadınlarda en sık görülen kanserlerin yaşa özel hız grafikleri yer
almaktadır. Grafik 6‘da ise 2008 yılı için hem tüm kanserler, hem de malign melanom dışı deri kanserleri için
yaşa standardize insidans hızları verilmiştir.
Grafik 1: Erkek ve kadınlar için YSH, Türkiye,2004-2008
Türkiye Kanser İnsidansları (YSH*-100.000)
300,0
279,0
280,5
158,1
165,1
172,0
2006
2007
2008
250,0
200,0
236,3
246,5
150,0
142,9
149,7
2004
2005
256,4
100,0
50,0
Erkek
0,0
4
Kadın
Tablo 1: Erkeklerde kanser olgu sayısı, rölatif frekans ve insidans hızları, Türkiye, 2008
Yerleşim Yeri
1
2
3
Rölatif
Kaba Hız
YSH
Frekans
%
Dudak
120
0.5%
1.4
1.4
Dil
71
0.3%
0.9
0.8
Ağız
64
0.3%
0.8
0.8
Tükrük Bezleri
62
0.3%
0.7
0.7
Tonsil
28
0.1%
0.3
0.3
Diğer Orofarinks
9
0.0%
0.1
0.1
Nasofarinks
142
0.6%
1.7
1.6
Hipofarinks
42
0.2%
0.5
0.5
Farinks, tanımlanmamış
6
0.0%
0.1
0.1
Özofagus
217
0.9%
2.6
2.6
Mide
1496
6.5%
18.0
18.0
İnce Barsak
49
0.2%
0.6
0.6
Kolon
982
4.3%
11.8
12.0
Rektum
732
3.2%
8.8
8.8
Anüs
30
0.1%
0.4
0.3
Karaciğer
354
1.5%
4.3
4.5
Safrakesesi vb.
136
0.6%
1.6
1.6
Pankreas
493
2.2%
5.9
6.1
Burun, sinüsler vb.
59
0.3%
0.7
0.7
Larinks
752
3.3%
9.0
9.1
Trakea,Bronş,Akciğer
5594
24.4%
67.2
69.2
Diğer Torasik organlar
57
0.2%
0.7
0.7
Kemik
98
0.4%
1.2
1.2
Deri Melanomu
162
0.7%
1.9
1.9
Diğer Deri
2062
9.0%
24.8
25.1
Mezoteliyoma
164
0.7%
2.0
1.9
Kaposi sarkomu
60
0.3%
0.7
0.8
Konnektif,Yumuşak doku
162
0.7%
1.9
1.9
Meme
70
0.3%
0.8
0.8
Penis
4
0.0%
0.0
0.1
Prostat
2946
12.9%
35.4
37.6
Testis
334
1.5%
4.0
3.4
Diğer erkek genital
11
0.0%
0.1
0.1
Böbrek
469
2.0%
5.6
5.8
Renal Pelvis
23
0.1%
0.3
0.3
Üreter
19
0.1%
0.2
0.2
Mesane
1751
7.6%
21.0
21.7
Diğer Üriner organlar
10
0.0%
0.1
0.1
Göz
46
0.2%
0.6
0.6
Beyin, sinir sistemi
523
2.3%
6.3
6.1
Tiroid
349
1.5%
4.2
3.9
Adrenal bez
25
0.1%
0.3
0.4
Diğer Endokrin
18
0.1%
0.2
0.2
Hodgkin hastalığı
176
0.8%
2.1
2.1
Non-Hodgkin lenfoma
577
2.5%
6.9
6.9
İmmunoproliferatif has.
5
0.0%
0.1
0.1
Multiple Myelom
225
1.0%
2.7
2.8
Lenfoid Lösemi
285
1.2%
3.4
3.9
Myeloid Lösemi
235
1.0%
2.8
2.8
Lösemi, tanımlanmamış
33
0.1%
0.4
0.5
Diğer & tanımlanmamış
555
2.4%
6.7
6.7
Bütün yerleşim yerleri
22892
100.0%
275.2
280.5
4
Deri dışında tüm bölgeler
20830
91.0%
250.4
255.3
1
2
3
4
Verihavuzundaki olgu sayısı, Yüz binde, Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu, M.Melonom dışında
5
Olgu Sayısı
ICD-10
C00
C01-C02
C03-C06
C07-C08
C09
C10
C11
C12-C13
C14
C15
C16
C17
C18
C19-C20
C21
C22
C23-C24
C25
C30-C31
C32
C33-C34
C37-C38
C40-C41
C43
C44
C45
C46
C47;C49
C50
C60
C61
C62
C63
C64
C65
C66
C67
C68
C69
C70-C72
C73
C74
C75
C81
C82-C85;C96
C88
C90
C91
C92-C94
C95
Diğer
All
Not C44
Tablo 2: Kadınlarda kanser olgu sayısı, rölatif frekans ve insidans hızları, Türkiye, 2008
1
Yerleşim Yeri
Olgu Sayısı
Dudak
Dil
Ağız
Tükrük Bezleri
Tonsil
Diğer Orofarinks
Nasofarinks
Hipofarinks
Farinks, tanımlanmamış
Özofagus
Mide
İnce Barsak
Kolon
Rektum
Anüs
Karaciğer
Safrakesesi vb,
Pankreas
Burun, sinüsler vb,
Larinks
Trakea,Bronş,Akciğer
Diğer Torasik organlar
Kemik
Deri Melanomu
Diğer Deri
Mezoteliyoma
Kaposi sarkomu
Konnektif,Yumuşak doku
Meme
Vulva
Vajina
Uterus Serviksi
Uterus Korpusu
Uterus unspec,
Over
Diğer Kadın Genital
Plasenta
Böbrek
Renal Pelvis
Üreter
Mesane
Diğer Üriner organlar
Göz
Beyin, sinir sistemi
Tiroid
Adrenal bez
Diğer Endokrin
Hodgkin hastalığı
Non-Hodgkin lenfoma
İmmunoproliferatif has.
Multiple Myelom
Lenfoid Lösemi
Myeloid Lösemi
Lösemi, tanımlanmamış
Diğer & tanımlanmamış
Bütün yerleşim yerleri
4
Deri hariç tüm kanserler
32
65
39
33
2
2
44
15
3
148
751
26
792
476
22
158
173
317
27
53
781
30
75
133
1739
65
36
170
3873
43
14
389
783
48
642
23
4
271
7
4
294
5
38
397
1550
28
15
115
475
4
191
204
226
14
399
16263
14524
6
Rölatif Frekans
%
0.2%
0.4%
0.2%
0.2%
0.0%
0.0%
0.3%
0.1%
0.0%
0.9%
4.6%
0.2%
4.9%
2.9%
0.1%
1.0%
1.1%
1.9%
0.2%
0.3%
4.8%
0.2%
0.5%
0.8%
10.7%
0.4%
0.2%
1.0%
23.8%
0.3%
0.1%
2.4%
4.8%
0.3%
3.9%
0.1%
0.0%
1.7%
0.0%
0.0%
1.8%
0.0%
0.2%
2.4%
9.5%
0.2%
0.1%
0.7%
2.9%
0.0%
1.2%
1.3%
1.4%
0.1%
2.5%
100.0%
89.3%
Kaba Hız
0.4
0.8
0.5
0.4
0.0
0.0
0.5
0.2
0.0
1.8
9.0
0.3
9.5
5.7
0.3
1.9
2.1
3.8
0.3
0.6
9.4
0.4
0.9
1.6
20.9
0.8
0.4
2.0
46.5
0.5
0.2
4.7
9.4
0.6
7.7
0.3
0.0
3.3
0.1
0.0
3.5
0.1
0.5
4.8
18.6
0.3
0.2
1.4
5.7
0.0
2.3
2.5
2.7
0.2
4.8
195.4
174.5
2
3
YSH
ICD-10
0.3
0.7
0.4
0.3
0.0
0.0
0.5
0.2
0.0
1.6
7.7
0.3
8.2
5.0
0.2
1.7
1.8
3.3
0.3
0.5
8.2
0.3
0.9
1.3
17.9
0.7
0.3
1.9
40.7
0.4
0.1
4.1
8.6
0.5
6.9
0.3
0.0
3.0
0.1
0.0
3.0
0.1
0.5
4.4
16.2
0.4
0.2
1.3
5.0
0.0
2.0
2.7
2.4
0.1
4.1
172.0
154.1
C00
C01-C02
C03-C06
C07-C08
C09
C10
C11
C12-C13
C14
C15
C16
C17
C18
C19-C20
C21
C22
C23-C24
C25
C30-C31
C32
C33-C34
C37-C38
C40-C41
C43
C44
C45
C46
C47;C49
C50
C51
C52
C53
C54
C55
C56
C57
C58
C64
C65
C66
C67
C68
C69
C70-C72
C73
C74
C75
C81
C82-C85;C96
C88
C90
C91
C92-C94
C95
Diğer
All
Not C44
1
2
3
4
Veri havuzundaki olgu sayısı, Yüz binde, Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu, Malign Melonom dışında
Tablo 3: Erkeklerde en sık görülen kanserlerin olgu sayısı, rölatif frekansı ve insidans hızları, Türkiye, 2008
Rölatif Frekans
%
1
Yerleşim Yeri
Olgu Sayısı
Trakea,Bronş,Akciğer
Prostat
Mesane
Kolorektal
Mide
Larinks
Non-Hodgkin lenfoma
Pankreas
Beyin, sinir sistemi
Böbrek
4
Deri hariç tüm kanserler
Kaba Hız
2
3
YSH
5594
2946
1751
1714
1496
752
577
493
523
469
24.4%
12.9%
7.6%
7.5%
6.5%
3.3%
2.5%
2.2%
2.3%
2.0%
67.2
35.4
21.0
20.6
18.0
9.0
6.9
5.9
6.3
5.6
69.2
37.6
21.7
20.8
18.0
9.1
6.9
6.1
6.1
5.8
20830
91.0%
250.4
255.3
280.5
22892
100.0%
275.2
Tüm kanserler
1
2
3
4
Verihavuzundaki olgu sayısı, Yüz binde, Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu, M.Melonom dışında
Tablo 4: Kadınlarda en sık görülen kanserlerin olgu sayısı, rölatif frekansı ve insidans hızları, Türkiye, 2008
Yerleşim Yeri
Meme
Tiroid
Kolorektal
Uterus Korpusu
Trakea,Bronş,Akciğer
Mide
Over
Non-Hodgkin lenfoma
Beyin, sinir sistemi
Uterus Serviksi
4
Deri hariç tüm kanserler
1
Olgu Sayısı
3873
1550
1268
783
781
751
642
475
397
389
14524
16263
Rölatif Frekans
%
23.8%
9.5%
7.8%
4.8%
4.8%
4.6%
3.9%
2.9%
2.4%
2.4%
89.3%
100.0%
Kaba Hız
Tüm kanserler
2
3
4
Verihavuzundaki olgu sayısı, Yüz binde, Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu, M.Melonom hariç
1
7
2
46.5
18.6
15.2
9.4
9.4
9.0
7.7
5.7
4.8
4.7
174.5
195.4
3
YSH
40.7
16.2
13.2
8.6
8.2
7.7
6.9
5.0
4.4
4.1
154.1
172.0
Grafik 2: Erkeklerde yerleşim yerlerine göre en sık görülen kanserler,%, Türkiye, 2008
Trakea,Bronş,Akc
Trakea,Bronş,Akc; 24,4
Prostat
Mesane
Diğer; 45,3
Kolorektal
Mide
Prostat; 12,9
Larinks
Diğer
Mesane; 7,6
Larinks; 3,3
Mide; 6,5
Kolorektal;
7,5
Grafik 3: Kadınlarda yerleşim yerlerine göre en sık görülen kanserler, %,Türkiye, 2008
Meme; 23,8
Meme
Tiroid
Kolorektal
Diğer; 44,7
Uterus Korpusu
Trakea,Bronş,Akc
Tiroid; 9,5
Mide
Diğer
Kolorektal; 7,8
Trakea,Bronş,Akc;
4,8
Mide; 4,6
8
Uterus Korpusu; 4,8
Grafik 4: Yaş gruplarına göre erkeklerde en sık görülen altı kanserin YÖH*, Türkiye, 2008
600
500
400
Trakea,Bronş,Akc.
Prostat
300
Mesane
Kolorektal
Mide
200
Larinks
100
85+
80-84
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
0-4
0
*Yaşa Özel Hız, yüz binde
Grafik 5: Yaş gruplarına göre Kadınlarda en sık görülen altı kanserin YÖH*, Türkiye, 2008
160
140
120
100
Meme
Tiroid
80
60
40
20
0
*Yaşa Özel Hız, yüz binde
9
Kolorektal
Uterus Korpusu
Trakea,Bronş,Akc,
Mide
Grafik 6: Yıllara göre tüm kanserler için YSH*, Türkiye
300
279,0
250
236,3
246,5
280,5
256,4
200
150
100
215,5
221,9
232,3
252,0
165,1
172,0
142,9
149,7
158,1
128,5
131,2
140,2
146,6
154,1
2004
2005
2006
2007
2008
255,3
50
0
2004
2005
2006
2007
2008
Erkek
Kadın
*Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu, **Malign Melonom dışı
Grafik 7: Yıllara göre en sık görülen kanserler YSH*, Erkek, Türkiye
10
80
70
60
Trakea, Bronş, Akc.
50
Prostat
40
Mesane
Kolorektal
30
Mide
20
Larinks
10
0
2004
2005
2006
2007
2008
*Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu
Grafik 8: Yıllara göre en sık görülen kanserler YSH*, Kadın, Türkiye
45
40
35
30
Meme
25
Tiroid
Kolorektal
20
Uterus Korpusu
15
Trakea, Bronş, Akc.
10
Mide
5
0
2004
2005
2006
2007
2008
*Yüz binde, Dünya Standart Nüfusu
Tablo 5: 2008 yılı verilerine göre yıllık tahmin edilen yeni kanser olgu sayısı,Türkiye
Yerleşim yeri
Oral Kavite ve farinks
Özofagus
Mide
Kolorektal
Pankreas
Larinks
Trakea,Bronş,Akciğer
11
ICD-10
C00-14
C15
C16
C18-21
C25
C32
C33-C34
Erkek
2261
933
6462
7575
2189
3267
24843
Kadın
854
569
2742
4772
641
178
2920
Deri Melanomu
Meme
Uterus Serviksi
Uterus Korpusu
Over
Prostat
Testis
Böbrek ve diğer üriner sistem
Mesane*
Beyin, sinir sistemi
Tiroid
Hodgkin hastalığı
Non-Hodgkin lenfoma
Lösemi
Deri hariç tüm kanserler
Bütün yerleşim yerleri
*İnsutu ve davranışı belirlenemeyenler dahil.
C43
C50
C53
C54-55
C56
C61
C62
C64-66,68
C67
C70-72
C73
C81
C82-C85;C96
C91-95
C00-97dahil,C44 hariç
C00-97
682
287
13498
1220
2297
7790
2189
1400
753
2477
2584
91655
100702
463
14495
1460
3241
2457
1139
1068
1567
5769
463
1780
1842
54884
61259
Grafik 9: Tahmin edilen yeni kanser olgularının yüzdeleri, Türkiye
Seçilmiş Kanser Türlerine Göre Tahmin Edilen Yeni Kanser Olgularının Görülme Yüzdeleri (%,melanom dışı deri hariç)
Erkek
Kadın
Trakea,Bronş,Akciğer; 27,1
Prostat; 14,7
Mesane*; 8,5
Kolorektal; 8,3
Mide; 7,1
Oral Kavite ve farinks; 2,4
12
Lösemi; 3,4
NHL; 3,2
Beyin, sinir sistemi; 2,9
Uterus Serviksi; 2,7
Böbrek ve ürüner sistem; 2,1
Tiroid; 1,5
Mesane*; 1,9
Testis; 1,3
Oral kavite ve farinks; 1,6
Özofagus; 1,0
Sonuç:
Trakea, Bronş,Akciğer; 5,3
Over; 4,5
Pankreas; 2,4
*İnsutu ve davranışı belirlenemeyenler dahil.
Uterus Korpusu; 5,9
Mide; 5,0
Beyin, sinir sistemi; 2,4
10,0
-10,0
Kolorektal; 8,7
Larinks; 3,6
Böbrek ve üriner sistem; 2,5
20,0
-20,0
Tiroid; 10,5
Lösemi; 2,8
NHL; 2,7
30,0
-30,0
Meme ; 26,4
Pankreas; 1,2
0,0
0,0
10,0
10,0
20,0,
20,0
30,0
30,0
Elde edilen bu bulgulara göre, ülkemizde erkeklerde akciğer, mesane ve larinks gibi sigara kullanımı ile
ilişkili kanserler ilk sıralarda yer almaktadır. Kadınlarda ise meme kanseri en sık görülen kanserdir. Ayrıca tiroid
kanseri insidans değerleri incelendiğinde yıllara göre bir artış söz konusudur. Tiroid kanseri 2007 ve 2008 yılları
insidans değerleriyle kadınlarda ikinci sıraya yerleşmiştir. Kolorektal kanserler, hem erkeklerde hem de
kadınlarda üst sıralarda bulunmaktadır. Bu bulgular, ülkemizde en yaygın görülen kanserlerin önlenebilir
nitelikteki kanserler olduğunu ortaya koymaktadır.
6,7 ve 8. Grafikler incelendiğinde, yaşa standardize kanser insidans hızlarının yıllara göre her iki cinste
de arttığı görülmektedir. Bu artışın ne kadarının kayıtların iyilileştirilmesi, ne kadarının sağlık sisteminin
kullanılırlığının artışına bağlı olduğu ve kanser insidansında gerçek bir artışın söz konusu olup olmadığını
söyleyebilmek için daha ayrıntılı analizlere ve çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
2007 ve 2008 yılları verilerinde tiroid kanserlerinde görülen artışın nedenleri irdelendiğinde şu tespitler
yapılabilir. Başkanlığımız tarafından tiroid kanserleri konusundaki çalışmalarda, son 10 yılda artan tiroid kanseri
vakalarının aralarında istatistiksel anlamda fark olmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, biraz daha papiller
kanser lehine; ama hem papiller hem de folliküler tipte artış yönünde olduğu tespit edilmiştir. Papiller kanserin
de özellikle mikro invaziv papiller karsinom ve papiller karsinom folliküler varyant alt tiplerinin daha belirgin
olarak arttığı anlaşılmıştır. Bu durum hem erkek hem de kadın cinsiyetler için geçerlidir.
Ülkemizde tiroid kanserleri artışında önemli olabilecek bir diğer unsur, patolojik kesit (örneklem)
sayısıdır. 2000 yılından önce malignite şüphesi olmayan bir tiroidektomi spesimeninden her iki loptan birer ya
da ikişer tane, istmustan bir tane olmak üzere ortalama 3-5 örneklem yapıldığı bilinmektedir. Son yıllarda ise
patologlarda tiroidektomi spesimenlerine her iki loptan 4-5’er adet, istmustan ise 1-3 adet olmak üzere toplam
9-13 adet örneklem yapma eğilimi olmuştur. Bu eğilimin nedeni; son yıllarda dünyadan bildirilen tiroid kanseri
artışından dolayı tiroidin daha detaylı incelenmesi önerileri ya da sağlıkta dönüşüm programı ile hayata geçen
yeni uygulamalardan sonra (ülkemizin uzman patolog dağılımının dengelenmiş olması, malpraktis endişeleri,
hekime başvuru sayıları ve hastalar arasındaki farkındalık seviyesindeki artış vb.) hiçbir sınıf içine alınamayan ve
benign olarak yorumlanabilecek vakalar yeni terminoloji ile “ Folüküler Varyant “ olarak yani kanser olarak
kodlanmaktadır.
Başkanlığımız konuyla ilgili aktif kanser kayıtlarının tutulduğu illerden yıllara göre tiroidektomi
materyallerinden yapılan örneklem sayılarını talep etmiştir. Araştırmanın yapıldığı ilk yıllarda ortalama
örneklem sayısı 7,9 iken 2011 yılında bu sayının 12,4 e yükseldiği görülmüştür. Tüm bu gelişmeler ve sağlığa
erişimin artmış olması nedeniyle tiroid kanserlerinde artış yaşandığını düşündürmektedir.
Kanserle mücadelede, kayıt sistemindeki iyileştirilmenin sürdürülüp bütün merkezlerin verilerini
uluslararası kabul görebilecek standarda yükseltilmesi, sigara tüketiminin azaltılması, sağlıklı beslenme ve
sağlıklı yaşam biçiminin promosyonu gibi konularda koruyucu ve önleyici hizmetlerin sunulması, erken tanı,
tedavi ve palyatif tedavi hizmetlerinin yaygınlaştırılması, halkın sağlık hizmetlerine erişimi ile ilgili sorunların
ortadan kaldırılması, bireylerin kanserle ilgili farkındalık düzeylerinin artırılması temel müdahale alanlarını
oluşturmaktadır.
13