Lokalize Prostat Kanseri - EAU Patient Information

Hasta Bilgilendirme Formu
3
Türkçe
Lokalize Prostat Kanseri
Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir.
Eğer lokalize prostat kanseri tanısı aldıysanız,
doktorunuz kanserin tedavisinde konservatif tedavi,
radikal prostatektomi, radyoterapi veya yeni deneysel
yöntemleri size önerebilir. Her bir tedavinin kendine
özgü avantaj ve dezavantajları vardır. Tedavi seçimi
sizin bireysel durumunuza bağlıdır.
Bu bölümde, doktorunuzla birlikte karar vermeniz
gereken farklı tedavi seçenekleri anlatılmaktadır.
kadar küçük tümör anlamına gelir. T1 tümörler biyopsi
ile teyit edilir ve patoloğun incelemesine dayanarak a,
b veya c evresi olarak belirlenir.
T2 tümör, prostat kanserinin PRM sırasında hissedilebildiği fakat halen prostatta sınırlı olduğu anlamına
gelir. Doktorunuz ayrıca bu evreyi, tümörün boyutuna
ve bir veya daha fazla prostat lobunu tutup tutmamasına bağlı olarak a, b veya c olarak belirler (Şekil 1
ve 2).
mesane
pubik
kemik
seminal vezikül
(er bezleri)
Bunlar genel bilgiler olup, bireysel gereksinimlerinize
göre özelleştirilmemiştir. Bireysel önerilerin ülkenize
ve sağlık sisteminize bağlı olduğunu unutmayınız.
Lokalize prostat kanseri
nedir?
tümör
Lokalize prostat kanseri; prostatta sınırlı olan ve
vücudun başka herhangi bir yerine yayılmayan
tümörü tarif eder. Tümörün boyutuna ve prostattaki
yerleşim yerine bağlı olarak T1 veya T2 tümör olabilir.
T1, görüntüleme yöntemlerinde görülemeyecek veya
parmakla rektal muayenede (PRM) hissedilmeyecek
prostat
rektum
(son bağırsak)
Şekil 1: Parmakla rektal muayenede hissetmek için
çok küçük T1 (1. Evre) prostat tümörü.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 1 / 14
mesane
pubik kemik
seminal vezikül (er bezleri)
iki taraflı prostat
tümörü
rektum (son bağırsak)
Şekil 2: Prostata sınırlı T2 (2. Evre) prostat tümörü.
Tedavi seçenekleri
Lokalize prostat kanseri için en yaygın tedavi seçenekleri konservatif tedavi, radikal prostatektomi ve radyasyon
tedavisidir. Hangi tedavi seçeneğinin sizin için en iyisi olduğu aşağıdakilere bağlıdır:
•
•
•
•
•
•
Tümör özellikleri
Tıbbi geçmişiniz
Yaşınız
Hastanenizdeki mevcut tedavi seçenekleri
Kişisel tercihler ve değerler/inançlar
Sizin için sağlanabilecek destek ağı
Konservatif yöntemde doktor tümörü ve büyümesini izler gerektiğinde ek tedavi önerir. Bu tedavi
genellikle Gleason skoru düşük olduğu zaman uygundur.
Radikal prostatektomi prostatın tamamının ve seminal veziküllerin çıkartıldığı cerrahi tedavidir.
Doktorunuz ayrıca radyoterapi tavsiye edebilir. Bu tedavi kanser hücrelerine zarar verir ve onları öldürür. Eksternal
ışın tedavisi ve brakiterapi ile tedavi edilebilirsiniz.
Konservatif tedavi
Konservatif tedavi, hastalığın ilerlemesinin yakından takip edildiği bir tedavi türüdür. Prostat kanserinde bu, aktif
izlem veya bekle gör ile yapılabilir.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 2 / 14
Aktif izlem süresince, doktor sıkı bir takip programıyla tümör ve tümör büyümesini izler. Her bir kontrolde, kandaki
prostat-spesifik antijen (PSA) seviyesinin kontrolünü de içeren birçok test yapılır. Amaç hastalığın ilerlediğine dair
bulgu varsa diğer tedavi seçeneklerine geçmektir. Aktif izlem düşük gleason skorlu lokalize prostat kanserini tedavi
etmek için bir tedavi seçeneğidir. Eğer lokal-ileri prostat kanseriniz varsa, diğer tedavi seçenekleri önerilecektir.
Bekle gör, semptoma dayalı bir tedavi şeklidir. Amaç, sadece semptomlar görüldüğü zaman diğer tedavi seçeneklerine
geçilmesidir. Doktorunuz diğer tedavi seçenekleri sizin bireysel durumunuz için uygun olmadığı zaman bekle gör
seçeneğini önerebilir.
Doktorunuzla konservatif tedavinin avantaj ve dezavantajlarını, sizin için uygun olup olmadığını görüşün.
Radikal prostatektomi
Radikal prostatektomi lokalize prostat kanseri için bir cerrahi tedavi seçeneğidir. Amaç prostatın tamamının ve
seminal veziküllerin çıkartılmasıdır. Radikal prostatektomi için genel anestezi alacaksınız.
Doktorunuzla radikal prostatektominin avantaj ve dezavantajlarını, sizin için uygun olup olmadığını görüşün.
Radikal prostatektomi nasıl yapılır?
Radikal prostatektomi açık veya laparoskopik cerrahi ile yapılabilir. Açık cerrahide, cerrah prostata doğrudan ulaşmak
için karın duvarına veya perine bölgesine cerrahi kesi yapar. Prostat ve seminal veziküller çıkarılır, mesane ve üretra
(idrar kanalı) biraraya getirilir (Şekil 3). Doktor, üretra ve mesane iyileşmesi için kateter yerleştirir. Kateter genellikle
7 gün sonra çıkartılır.
Mesane
seminal vezikül (er bezleri)
tümör
Şekil 3a: Radikal
prostatektomi (prostat
ameliyatı) sırasında
prostat ve seminal
veziküllerin kaldırılması.
mesane
prostat
Şekil 3b: Ameliyat
sonrası mesanenin
pozisyonu.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
üretra (dış idrar yolu)
Sayfa 3 / 14
Laparoskopik cerrahide, cerrah karnınızın içine küçük
plastik trokarlar (kanüller) yerleştirir. Bu trokarlar
aracılığıyla cerrah prostatı çıkarmak için gerekli
aletleri karın içine yerleştirebilir. Küçük trokarlardan
biri, monitörde prostatın yüksek kalite görüntüsünü
görebilmek için kamera yerleştirilmesinde kullanılır.
Laparoskopik cerrahi, robotik cerrahi sistem
yardımıyla da yapılabilir.
Lokalize prostat kanserinin açık veya laparoskopik
radikal prostatektomi ile çıkartılmasının eşit derecede
etkili olduğu görülmektedir.
Pelvik lenf nodunun çıkarılması
Pelvik bölgede eğer kanser lenf nodlarına yayılırsa/
yayılmışsa, doktorunuz radikal prostatektomi esnasında pelvik lenf nodu çıkarılmasına karar verebilir.
Ameliyat için nasıl hazırlanırım?
Doktorunuz ameliyat için nasıl hazırlanacağınız konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlanmak
için cerrahiden önceki 6 saatte sigara dahil herhangi
bir şey yiyip içilmemelidir. Herhangi bir ilaç kullanıyorsanız bunu doktorunuzla görüşün. Cerrahiden birkaç
gün önce bu ilaçları bırakmanız gerekebilir. Doktorunuz ilaçlarınıza tekrar ne zaman başlamanız gerektiği
hakkında önerilerde bulunacaktır.
Ameliyatın yan etkileri nelerdir?
Ameliyattan sonra genellikle 3-7 gün içinde hastaneden
ayrılabilirsiniz. Hastanede kalış süresi ülkelere göre
farklılık gösterebilir. Açık radikal prostatektomiden
birkaç hafta sonrasına kadar alt karın bölgesinde hafif
ağrı hissedebilirsiniz. Ameliyat sonrası idrar kaçırma
ve sertleşme problemi şikayetleriniz olabilir. Bu
durumlar için tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz.
•
•
•
•
Ateş olması
Ağır kan kaybı
Şiddetli ağrı hissi
İdrar yapmakla ilgili problemler varsa, doktorunuza
veya hastaneye derhal gitmeniz gerekebilir.
Tedavinin etkisi nedir?
Radikal prostatektomi; lokalize
tedavisinde yaygın bir yöntemdir.
prostat
kanseri
Radikal prostatektomi stres tipinde idrar kaçırmaya
(STİ) neden olabilir. Bu durum, prostatın üretra
etrafını çevrelemesi ve dolu mesanenin basıncına
karşı gösterilen dirence yardımcı olması nedeniyle
ortaya çıkar. Prostatınızın çıkartılması, üretranın
ne kadar basınca karşı koyacağına etki yapabilir.
STİ’nin iyileştirilmesi veya tedavisi için çeşitli tedavi
seçenekleri vardır. Bu konuda, İdrar kaçıma EAU
hasta bilgilendirme kılavuzu’nda yer alan prostat
cerrahisi sonrası idrar kaçıma bölümünden, daha
fazla bilgi edinebilirsiniz.
Radikal prostatektominin diğer yaygın riski sertleşme
bozukluğudur. Ameliyat sırasında cerrahın penis
sinir ve damarlarına yakın ameliyat yapması gerekir.
Cerrah penis sinirlerine zarar vermemeye çalışır.
Bu başarı tümörün bulunduğu yere ve kanserin
agresifliğine bağlıdır.
Gerekirse, doktorunuz stres inkontinans veya sertleşme bozukluğu için tedavi önerebilir. Doktorunuzla endişeleriniz hakkında görüşmek konusunda tereddüt
etmeyin. Diğer tedavi seçeneklerinin sizin için daha
uygun olup olmadığına birlikte karar verebilirsiniz.
Radikal prostatektominin temel amacının tümörün
çıkarılması ve sizi tedavi etmek olduğunu unutmayın.
Takipler nasıl olur?
Prostat kanserinde radikal prostatektomiyi takiben,
doktorunuz düzenli kontroller için sizinle birlikte
planlama yapar. Rutin takip en az 5 yıldır. Kontrolleriniz
süresince doktorunuz kan PSA düzeyinizi kontrol
eder. Bazı durumlarda parmakla rektal muayene
gerekebilir. Takipler, ameliyat sonrası iyileşmenin
nasıl olduğunun takibi, genel sağlık durumunun
kontrolü ve muhtemel kanser nüksünün saptanması
için önemlidir.
Cerrahi sonrası destek bölümünde, cerrahi sonrası
iyileşme hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 4 / 14
Cerrahi sonrası tedavi
Takipleriniz süresince PSA düzeyi prostatınızın tamamen çıkarılamadığını gösterirse, tüm tümör hücrelerinin
çıkarılması için ek tedaviye ihtiyacınız olabilir. Sizin için hangi tedavi seçeneğinin en iyisi olduğunu doktorunuzla
görüşün.
Doktorunuzun kullanabileceği terimler:
Açık cerrahi → Cerrahın prostata direkt ulaşmak için cildi ve dokuları kesmesi işlemidir.
Sinir koruyucu cerrahi → Prostat bezinin her iki yanındaki sinirlerin korunarak cinsel fonksiyonun
korunmasına yardımcı olan cerrahi prosedürdür.
Laparoskopik cerrahi→ Cerrahın cilt ve dokuları kesmesine gerek kalmadığı minimal invaziv cerrahidir.
Bunun yerine; cerrah, cerrahi aletleri karından küçük bir kesiyle yerleştirir.
Robotik cerrahi sistem→ Cerrahın Laparoskopik cerrahi uygulamasına yardımcı bir enstrümandır. Cerrah
uzaktan kontrol sistemi ile robotik enstrümanları kontrol eder.
Radyoterapi
Radyasyon tedavisi hücrelere zarar verir, öldürür ve kanser hücrelerine saldırı için kullanılır. Eksternal (dışarıdan)
radyoterapi veya brakiterapi (içerden/yakından) ile yapılabilir. Prostat kanseri hücreleri genellikle radyoterapiye yanıt
verir. Radyoterapi, tekniklerindeki gelişmeler nedeniyle, lokalize prostat kanseri için etkili bir tedavi yöntemi haline
geldi.
Doktorunuzla radyoterapinin avantaj ve dezavantajlarını, sizin için uygun olup olmadığını görüşün.
Radyoterapi nasıl uygulanır?
Radyoterapinin amacı prostattaki kanser hücrelerini öldürmektir. Radyoterapi mesane gibi diğer organlardaki hücreleri
de öldürebileceğinden, radyasyon ışınlarının, esas olarak kanseröz hücreleri hedeflemesi ve diğer dokuların zarar
görmesini sınırlaması önemlidir. Radyasyon tedavisindeki gelişmeler ışınlamanın doğruluğunu artırdı ve daha az yan
etki ile daha yüksek doz radyasyon verilmesine olanak sağladı.
Standart eksternal radyoterapi kürü yaklaşık haftada 5 gün olmak üzere 8 haftada tamamlanır (Şekil 4). Günlük tek
doz radyoterapi alınır. Tedavi günlük 20 dk sürer ve hastanede kalmanız gerekmez.
Radyoterapi başlamadan önce size bilgisayarlı tomografi çektirilir. Bu, ışınlanacak alanı ve bunu çevreleyen tedavi
edilmeyecek dokuyu haritalandırmak için yapılır. Son yıllarda görüntü kılavuzluğunda radyoterapi daha yaygın olarak
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 5 / 14
radyasyon ışını
hüzmesi
makine
prostat
rektum (son barsak)
Radyasyon ışınları
Fig 4b: Dışardan
radyasyon ışını
tedavisi ile kanser
tedavisi.
prostat
Şekil 4a. Radyasyon ışınlarının farklı açılarla prostata etkisi.
kullanılabilir hale geldi. Bu tedavi için radyasyon onkoloğu prostata radyasyonu vermek için x-ışını veya bilgisayarlı
tomografi yardımıyla prostatın tam olarak yerini saptar.
Radyasyon tedavisinin diğer bir şekli brakiterapidir. Tedavinin bu türü için, bir radyasyon kaynağı prostat içine direkt
olarak yerleştirilir (Şekil 5). Eğer düşük Gleason skorunuz varsa ve idrar yapmakla ilgili belirtileriniz yoksa doktorunuz
bu tedaviyi önerebilir.
Bu işlem için nasıl hazırlanabilirim?
Doktorunuz bu işleme nasıl hazırlanacağınız hakkında detaylı bilgi verecektir. Her tedavi seansından önce, işlem
öncesi idrar kesenizin uygun dolulukta olduğundan ve rektumun boş olduğundan emin olmak için bir yeme-içme
programı alacaksınız. Herhangi bir ilaç alıyorsanız bunu doktorunuzla görüşün. Genellikle radyoterapi esnasında
kullandığınız ilaçları kesmeniz gerekmez.
Bu işlemin yan etkileri nelerdir?
Yaygın yan etkiler idrar yaparken yanma hissi, sık idrara çıkma ve anüste rahatsızlıktır. Bunun nedeni çevre organların
özellikle idrar kesesi ve rektumun da bir miktar radyasyon almasıdır. Bu bulgular genellikle tedavinin ortalarında
görülür ve tedavi bitiminden birkaç ay sonra kaybolur.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 6 / 14
mesane
prostat
balonlu katater
(sonda)
radyasyon kaynağı (“seeds”)
kalıp
iğneler
ultrason ucu
rektum
Şekil 5. Brakiterapide radyasyon kaynağı iğnelerin prostata girişi.
Radyoterapinin yaygın bir etkisi de, tedaviden birkaç
yıl sonra bile görülebilen, idrar kesesinde ve rektumda
kanamadır. Alt üriner sistemle ilgili şikayetler (AÜSS)
veya sertleşme problemi de yaşayabilirsiniz.
takibi, genel sağlık durumunun kontrolü ve muhtemel
kanser nüksünün saptanması için önemlidir.
Radyoterapinin rahatsız edici yan etkileri kişiden
kişiye değişir ve bu aldığınız radyoterapi tipiyle ve
genel sağlık durumunuzla ilişkilidir.
Eğer yüksek Gleason skorlu lokalize prostat kanseriniz varsa doktorunuz hormonal tedavi ile birlikte radyasyon tedavisi önerebilir. Bu tedaviye nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda doktorunuz sizinle detaylı
olarak görüşecektir.
Radyoterapinin yan etkileriyle başa çıkma konusunda
daha fazla bilgi için radyasyon tedavisi için destek
bölümünü okuyunuz.
Takip nasıl olacak?
Prostat kanserinde radyoterapiyi takiben, doktorunuz
düzenli kontroller için sizinle planlama yapar.
Rutin takip en az 5 yıldır. Kontrolleriniz süresince
doktorunuz kan PSA düzeyinizi kontrol eder. Bazı
durumlarda parmakla rektal muayene gerekebilir.
Takipler, tedavi sonrası iyileşmenin nasıl olduğunun
Hormonal tedavi ile birlikte radyasyon
tedavisi
Radyoterapi sonrası tedavi
Takip süresince PSA seviyeleri prostat kanserinin
tamamen ortadan kaldırılamadığını gösterirse
tüm tümör hücrelerini temizlemek için ek tedaviye
ihtiyacınız olabilir. Sizin için hangi tedavi seçeneğinin
en iyisi olduğunu konusunda doktorunuzla görüşün.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 7 / 14
Yeni deneysel teknikler
Lokalize prostat kanserinde, cerrahi, radyasyon ve koruyucu tedavilerin yanısıra başka tedavi seçenekleri de vardır.
Bunlar:
• Prostatın kriyo-cerrahi ile ablasyonu (CSAP)
• Yüksek Yoğunluklu Odaklanmış Ultrason (HIFU)
• Fokal tedavidir.
CSAP nedir?
Prostatın kriyo-cerrahi ile ablasyonu (CSAP), prostat kanserinin tedavisinde deneysel bir yöntemdir. Tümör hücrelerini
dondurarak öldürmek için uygulanan bir minimal invaziv cerrahidir (Şekil 6).
mesane
CSAP sonrası prostat
balonlu katater
(sonda)
kalıp
ultrason ucu
rektum
dondurucu iğnelerin
uygulanışı
Şekil 6. Prostat kriyoablasyonu (CSAP) ile kanser hücrelerinin dondurularak yok edilmesi.
HIFU nedir?
Yüksek Yoğunluklu Odaklanmış Ultrason (HIFU), prostat kanserinin tedavisinde deneysel bir yöntemdir. Yüksek
frekanslı ses dalgalarının enerjisi, kanser hücrelerine ısı uygulamak ve öldürmek için kullanılır (Şekil 7).
Fokal tedavi nedir?
Fokal tedavi, prostattaki küçük tümörlerin yok edilmesinde bazı deneysel teknikler için kullanılan bir terimdir. Tümör
hücreleri doğrudan hedef olduklarından dolayı, prostattaki diğer dokularda veya alt üriner sistemde fazla hasar
oluşmaz (Şekil 8).
Diğer tedaviler sizin için uygun bir seçenek değilse, doktorunuz bu tedavi seçeneklerini sizinle görüşecektir. Bu aynı
zamanda sizin kişisel tercihlerinize ve değerlerinize bağlıdır. Bu tedaviler klinik çalışmaların bir parçası olarak size
önerilebilir.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 8 / 14
mesane
prostat
balonlu katater
(sonda)
tümör
HIFU probu
rektum
Şekil 7. Yüksek yoğunluklu odaklanmış ultrason ile yüksek frekanslı ses dalgaları
enerjisi kullanılarak kanser tedavisi.
mesane
balonlu katater (sonda)
tedaviden
etkilenmiş tümör
prostat
üretra (dış idrar yolu)
Şekil 8. Çevre dokulara zarar vermeden prostat dokusunun direk hedeflenerek tedavisi.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 9 / 14
Tekrarlayan hastalığın
tedavisi
Tedavi edildikten sonra prostat kanserinin tekrarlaması mümkündür. Bu nüks olarak bilinir. Kanser;
prostatta, prostatın etrafındaki dokularda, pelvik lenf
nodlarında veya vücudun diğer bölgelerinde tekrarlayabilir. Bir sonraki tedavi seçeneği kanserin nerede
olduğuna bağlıdır. Doktorunuz tümörün yerini belirlemek, özelliklerini tespit etmek ve tedaviyi belirlemek
için bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, PET görüntüleme veya kemik taraması önerecektir.
Radikal prostatektomi ile tedavi edildiyseniz ve kan
PSA seviyeniz artıyorsa, bu bir nüks belirtisi olabilir.
Doktorunuz kurtarma radyoterapisi önerebilir. Bu prosedürde, prostatın bulunduğu alan, kanser hücrelerini
öldürmek için ışınlanacaktır. Eğer kanseriniz radyoterapi ile tedavi edilmişse, doktorunuz nüksün radikal
prostatektomi ile tedavi edilmesini önerebilir.
Deneysel yöntemlerle tedavi edildiyseniz, hangi tedavi
seçeneğinin sizin için en iyisi olduğunu doktorunuzla
görüşün.
Destek
Kanser tanısını almanın sizin ve sevdiklerinizin
hayatında büyük bir etkisi vardır. Kanser kendinizi
güçsüz hissetmenize neden olabilir. Bu endişe, öfke,
korku hissine hatta depresyona neden olabilir. Kanser
nedeniyle tedavi olmak ciddi bir durumdur ve işinizi,
sosyal hayatınızı ve cinselliğinizi etkileyecektir.
Destek almak için, hastanede doktorunuza veya hemşirenize ulaşın ya da aile hekiminizle görüşün. Size
hasta dernekleri, psikolojik destekte bulunabilecek diğer tarafların iletişim bilgilerini veya mali danışmanlık
gibi pratik bilgiler verebilirler.
Konsültasyona hazırlık
Konsültasyon için hazırlık çok yararlı olabilir. Bu,
sorularınızı ve endişelerinizi gidermede size ve
doktorunuza yardımcı olacaktır. Aynı zamanda tedavi
ve olası yan etkilere hazırlanmanız için size yardımcı
olacaktır. Deneyebileceğiniz bazı şeyler aşağıdadır.
• Doktorunuza sormak istediğiniz soruları bir ke-
•
•
•
•
nara yazın. Bu, sormak istediğiniz şeyleri hatırlamanıza yardımcı olacaktır. Soruları yazmanız düşüncelerinizi organize etmenize yardımcı olabilir.
Muayeneye giderken yanınızda birini götürebilirsiniz. Doktorunuzun ne söylediğini ele almak ve
muhtemelen farklı şeylerin hatırlanması için birinin yanınızda olması iyi olacaktır.
Prostat kanserinizin türü hakkında bilgi için soru
sorun
Doktorunuz anlamadığınız kelimeler kullanıyorsa, açıklama yapmasını isteyin.
Kullandığınız ilaçları ve eğer herhangi bir alternatif ilaç alıyorsanız doktorunuza söyleyin. Bu ilaçların bazıları tedaviyi etkileyebilir.
Konsültasyondan sonra yapabilecekleriniz:
• Kanser tipiniz hakkında daha fazla bilgi için
internetten araştırma yapın veya kütüphaneye
gidin. İnternette gördüğünüz tüm bilgilerin nitelikli
olmadığını bilin. Doktorunuz veya sağlık ekibiniz
güvenilir web siteleri önerebilir.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 10 / 14
• Hasta dernekleriyle iletişime geçin, size destek
• Bir gezi veya ziyaret gibi sosyal aktiviteler
ve bilgi sunabilirler.
planlarken, gün boyunca dinlenmek için zamana
ihtiyacınız olabileceğini unutmayın. Bunu
aileniz, arkadaşlarınız veya bakıcınızla görüşün,
böylece önceden plan yapabilirsiniz. Yorgun
hissettiğinizde onlara söylemeniz önemlidir.
• Tedavinizin muhtemel maliyetini sağlık ekibinizle
•
görüşün. Sağlık ekibiniz sizi, ekonomik
durumunuz veya mali yardım hakkında öneri
alabileceğiniz yerlere veya kişilere yönlendirebilir.
İsterseniz, başka bir uzmandan ikinci bir görüş
alabilirsiniz.
Yakında bir hasta derneği nasıl
bulunur
Hasta grupları çok yararlı olabilir. Size yakın
birini bulmak için, aile hekiminiz, hastanede
hemşire veya bir doktorla görüşün. İnternette
hasta grubu için araştırma da yapabilirsiniz.
Radikal prostatektomi stres tipi idrar kaçırmaya (STİ)
neden olabilir. Bu örneğin; öksürmek, gülmek, koşmak
veya ağırlık kaldırmak gibi belirli aktiviteler boyunca
idrar kaçıracağınız anlamına gelir. Şikayetlerinizde
yardımcı olacak bazı ipuçları aşağıdadır:
• En yakın tuvaletin nerede olduğunu bildiğinizden
•
Ameliyat sonrası destek
emin olmaya çalışın. Evden uzakta olduğunuzda
tuvaletin nerede olduğunu sormaktan asla
korkmayın veya çekinmeyin.
İdrarınızın damlamasıyla ilgili probleminiz varsa,
ped veya buna yönelik bir araç kullanabilirsiniz.
Bu araçlar penis üzerine yerleştirilir ve iç
çamaşırınızla yerinde tutulur.
Koku gidericiler alın. Bunlar hakkında aile
doktorunuz veya eczacınızla görüşün.
Koyu renkli giysiler giyin. Açık renkli giysiler daha
kolay leke gösterebilir.
Konforunuz için rahat kıyafetler giyin.
Yedek kıyafet bulundurun.
Ameliyat sonrası ilk günlerde veya haftalarda günlük
aktiviteleriniz için yardıma ihtiyacınız olabilir. Alışveriş, ev yemeği, temizlik ve bahçe işleri gibi konular için
ailenizden, arkadaşlarınızdan veya komşularınızdan
yardım isteyebilirsiniz. Ayrıca profesyonel ev bakımı
hakkında yardım için sağlık ekibinizle görüşebilirsiniz.
•
Ameliyattan sonra, yorgun olmanız muhtemeldir. Bu
normalden daha yorgun hissedeceğiniz, güçsüz olacağınız, konsantrasyon güçlüğü yaşıyacağınız ve uykudan sonra daha iyi olmayacağınız anlamına gelir.
İnsanların çoğu ameliyattan sonra 1-2 ay boyunca
yorgunluk yaşar. Yorgunluk ile başa çıkmak için şunları yapabilirsiniz:
Bu konu hakkında EAU Hasta bilgilendirme klavuzunda idrar kaçırma ile birlikte yaşama bölümünde daha
fazla bilgi bulabilirsiniz.
• Size enerji veren şeyleri yazın ve gün veya hafta
•
•
•
Cerrahi tedavinin diğer yaygın riski sertleşme problemidir. Bu durumun tedavisinde çeşitli seçenekler
vardır. En yaygın olanları; ilaç, enjeksiyon veya protezdir. Sizin için en iyi seçeneğin ne olduğunu doktorunuzla görüşün.
boyunca onlara öncelik verin.
• Bulaşık, temizlik, ya da bahçe işleri gibi ev
•
•
işlerinde yardım alın.
Gün boyunca bir kaç kez kestirin/kısa uyuklayın.
Mümkün olduğunca aktif olmaya çalışın. Hergün
kısa bir yürüyüş, haftada bir uzun yürüyüşten
daha iyidir.
Radikal prostatektomi sonrası STİ veya sertleşme
bozukluğu ile başa çıkmak zor olabilir. Uzun süren
psikolojik etkileri olabilir. Cerrahınız, hemşireniz veya
aile hekiminiz ile konuşun, ihtiyacınız olan desteği
bulmanıza yardımcı olabilirler.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 11 / 14
Radyoterapi süresince destek
Radyoterapi esnasında genellikle günlük aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Tedavi alt üriner sisteminizi
ve barsaklarınızı etkileyebilir, yorgunluğa neden olabilir. Yorgunluk her gün hastaneye gitmenizin sonucu olabilir. Bu semptomlar genellikle birkaç ay sonra
kaybolur.
Cildiniz radyasyondan etkilenebilir. Cildinizin bakımı
için aşağıdakileri yapabilirsiniz:
• Radyoterapi yapılan alanları kaşımaktan ve
•
•
•
•
•
•
•
ovalamaktan kaçının.
Cilt tahrişi ile başa çıkabilmek için hangi tip cilt
losyonu kullanmanız gerektiğini doktorunuza
veya hemşirenize sorun.
Güneşe maruz kalmaktan sakının.
Yüksek faktörlü güneş kremi kullanın.
Pamuk veya keten gibi doğal kumaşlardan
üretilmiş rahat giysiler giyin.
Yumuşak bir sabun ve ılık su ile her gün yıkanın.
Yıkanmadan sonra nazikçe cildinizi kurulayın.
Saunadan kaçının.
Takip
Cerrahi veya radyoterapiden sonra doktorunuzla
görüşeceksiniz. Bu ziyarette, hem sonuçlarınız hem
de takip programınız değerlendirilecektir. Takip planını
sorun, böylece doktorunuzu ne sıklıkla göreceğinizi
ve her bir kontrol öncesi ne çeşit testlerin yapılması
gerektiğini anlarsınız. Bu hastalığınızın özelliklerine
bağlıdır.
Kontrol öncesi olabilecek sorularınızı aşağı yazın.
Sorabileceğiniz soru örnekleri:
• Kanser yok oldu mu?
• Ek tedaviye ihtiyacım var mı? Eğer öyleyse hangi
•
seçenekler benim için uygundur?
Kontrol öncesi hangi testler gereklidir?
Takiplere gitmenizin devamlı olması önemlidir. Bu
sırada, doktorunuz sağlığınızı izler ve muhtemel
tümör nüksünü zamanında saptayabilir. Herhangi yeni
bir belirti farkederseniz doktorunuza söylemelisiniz,
bu prostat kanseriyle ilişkili olabilir. Eğer belirtileri fark
ederseniz, kontrol öncesinde sağlık ekibi ile temasa
geçmekten çekinmeyin.
Yaşam tarzı önerileri
Tedavi sırasında ve sonrasında sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek önemlidir. Düzenli fiziksel egzersiz yapmaya çalışın. Yapmaktan hoşlanacağınız aktiviteler
bulun. Neler yapabileceğiniz konusunda tereddütleriniz varsa, doktorunuzdan sizi fizyoterapiste yönlendirmesini isteyin.
Sebze, meyve ve süt ürünlerinden oluşan dengeli
bir diyete uymaya çalışın. Diyet ayrıca ekmek patates gibi nişastalı gıda; pirinç veya makarna; et, balık,
yumurta veya baklagiller gibi proteinden zengin yiyecekler içermelidir. Daha az şeker, tuz ve yağlı gıda
yemeye çalışın. Herhangi bir sorunuz varsa, doktorunuzdan sizi diyetisyene yönlendirmesini isteyin.
Sigarayı bırakmaya çalışın. Bu tedaviden sonra daha
hızlı iyileşmenize yardımcı olabilir.
Psikolojik destek
Tedavinizden sonra hastalığınızın seyri, kanserin
sosyal hayatınız, maddi durumunuz veya diğer konular üzerine etkisi hakkında endişelenebilirsiniz.
Kanserin tekrarlaması hakkında endişenilmesi yaygındır. Kanser tanısı alan çoğu insan veya sevdikleri,
muhtemelen bu endişe ve kaygılara sahip olacaktır.
Kendinizi endişeli hissediyorsanız, doktorunuzla iletişime geçin ve kanserin nüks riskini öğrenin. Konuşmak için birilerine ihtiyacınız varsa psikolojik destek
için doktorunuzla görüşebilirsiniz. Bir hasta derneği
de size destek sunabilir.
Tedavi süresince işten uzak olacaksınız. İşe geri dönmenin en iyi yolu hakkında patronunuzla görüşünüz.
Belki yarı zamanlı veya farklı bir işlevde çalışabilirsiniz.
Sağlık ekibinizle tedavinizin muhtemel maliyetlerini
görüşün. Sizi, ekonomik durumunuz hakkında veya
mali yardım hakkında kişilere veya kuruluşlara yönlendirebilirler.
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 12 / 14
Tedavinin yan etkileri, sosyal ve ekonomik hayata
tam olarak katılmayı zorlaştırabilir. Hastalığın veya
tedavinin sonucunda günlük yaşamınızdaki değişiklikler, yalnız kalmanıza neden olabilir. Doktorunuz
veya hemşirenizle görüşün, ihtiyacınız olan desteği
bulmanızda size yardımcı olabilirler.
Kanser tanısı hayata farklı açılardan baktırabilir ve
farklı önceliklere sahip olduğunuzun farkına varabilirsiniz. Bu, işinizi veya ilişkilerinizi etkileyebilir ve
kafanız karışık, kararsız hissetmenize yol açabilir.
İhtiyacınız olduğu sürece ailenizle ve arkadaşlarınızla konuşun. Yakınlarınızla bu konuları ele alırken
kendinizi rahat hissetmiyorsanız, sizi bir psikoloğa
yönlendirmesi için sağlık ekibinizle görüşebilirsiniz.
Psikolog size bu duygularla başetmeniz ve istediğiniz
veya ihtiyacınız olan değişiklikleri gerçekleştirmeniz
için önerilerde bulunabilir.
Kanser tedavisi cinsel hayatınızı etkileyebilir. Depresyon ve yorgunluk hissinin de cinsel hayatınız üzerine
olumsuz etkisi vardır. Eşinizle duygularınızı paylaşmanız önemlidir. Yakın olabilmenin birçok yolu vardır. Cinsel aktif olmanız zor ise yakınlaşın, birbirinize
temas edin, sarılın ve birbirinize yakın olarak oturun
veya uzanın.
Aile ve arkadaşlar için destek
Kanser tanısı sadece hastayı etkilemez, aynı zamanda etrafındaki kişileri de etkiler. Sevilen biri olarak,
birçok farklı yolla destek sunabilirsiniz. Bazen alışveriş, çamaşır, bahçe işleri gibi pratik şeylerle yardımcı
olabilirsiniz.
değişebilir. Hastalığın seyri, tedavinin etkileri ve hatta
ölüm ihtimali ile ilgili sorular akla gelebilir. Bir arkadaş
veya sevilen biri olarak orada olabilir veya dinleyebilirsiniz. Cevapları bilmek zorunda değilsiniz.
Birisiyle konuşma ihtiyacınız olduğunu hissederseniz,
destek almak için aile hekiminiz veya sağlık ekibinizle
görüşün. Hasta dernekleri, kanser tanısı almış kişilerin aile üyelerine veya arkadaşlarına destek sunabilir.
Eşler için destek
Kanser tanısı ilişkiniz üzerindeki baskıyı artırabilir.
Birbirinizle konuşmanız, sıklıkla tedaviye zaman ve
enerji harcanması nedeniyle daha zor hale gelir. Herhangi bir problemi bir doktorla görüşmeye karar verebilirsiniz.
Eşiniz gibi benzer şekilde stres, sinirlilik ve depresyon
yaşayabilirsiniz. Hem duygusal hem de fiziksel tükenmişlik hissedebilirsiniz. Bu, eşinize bakma ve evde
ek iş alma sorumluluğunun sonucu olabilir. Kendinize
zaman ayırdığınızdan, kendi istek ve ihtiyaçlarınızı
da düşündüğünüzden emin olun.
Eşinizin kanser tedavisi cinsel hayatınızı etkileyebilir.
Duygularınızı eşinizle paylaşın. Yakınlaşabileceğiniz
birçok yol var. Birbirinize yakın olun, birbirinize dokunun ve sarılın, birbirinize yakın olarak oturun veya
uzanın.
Yalnız kalmak konusunda endişelenmeniz normaldir.
Birisiyle konuşma ihtiyacı hissederseniz, aile hekiminiz veya ruh sağlığı danışmanınızla görüşün. Hasta
kuruluşları da hastalara destek sunabilir.
Doktora birlikte gitmek de yararlı olabilir. Kontrole giderken araç sürmeyi teklif edebilir veya muayene sırasında soruların sorulmasında yardımcı olabilirsiniz.
Muayene esnasında orada olmanız iyi olabilir. Aynı
zamanda daha sonra birlikte görüşebileceğiniz farklı
şeyleri hatırlayabilirsiniz veya diğer detaylara odaklanabilirsiniz. Tedavinin, bakım döneminde sizi nasıl
etkileyeceğini ve psikolojik etkilerini doktora sorabilirsiniz.
Tanı ve tedavi, kanser olan herkes için çok duygusal
olabilir. Kanser tedavisi yoğundur ve hayatınız birden
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 13 / 14
Bu bilgiler Ocak 2015’te güncellendi.
Serilere katkıda bulunanlar:
Bu broşür; EAU Prostat Kanseri Hasta Bilgilendirme’nin parçasıdır.
Hastalık hakkında genel bilgiler içerir. Bireysel tıbbi durumunuz
ile ilgili olarak herhangi bir özel sorunuz varsa doktorunuza veya
profesyonel sağlık kuruluşunuza danışmalısınız. Hiç bir broşür,
doktorunuz ile yapacağınız özel bir görüşmenin yerini alamaz.
Dr. Roderick van den Bergh
Prof. Dr. Zoran Culig
Prof. Dr. Louis Denis
Prof. Bob Djavan
Sn. Enzo Federico Sn. Günter Feick
Dr. Pirus Ghadjar
Dr. Alexander Kretschmer
Prof. Dr. Feliksas Jankevičius Prof. Dr. Nicolas Mottet
Dr. Bernardo Rocco Sn. Maria Russo Bu bilgilendirme; Avrupa Üroloji Derneği (EAU) tarafından, EAU
Uro-Oncology (ESOU), the Young Academic Urologists (YAU),
the European Association of Urology Nurses (EAUN), and Europa
Uomo bölümlerinin işbirliği ile hazırlanmıştır.
Bu broşürün içeriği EAU Kılavuzları ile uyumludur.
Utrecht, Hollanda
Innsbruck, Avusturya
Antwerp, Belçika
Viyana, Avusturya
Trieste, İtalya
Pohlheim, Almanya
Berlin, Almanya
Münih, Almanya
Vilnius, Litvanya
Saint-Étienne, Fransa
Milan, İtalya
Orbassano, İtalya
Ürolojik hastalıklar ile ilgili bu ve diğer bilgilere web sitemizden
ulaşabilirsiniz: http://patients.uroweb.org/tr/
Hasta Bilgilendirme Formu - Lokalize Prostat Kanseri
Sayfa 14 / 14