TÜRKİYE’NİN BANKASI 2013 FAALİYET RAPORU İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla toplam varlıkları, kredi büyüklüğü ve özkaynakları bakımından ülkemizin en büyük bankasıdır. Cumhuriyetin simgelerinden olan İş Bankası, kurulduğu günden itibaren ekonomik ve toplumsal hayata kalıcı değer katmayı misyon edinmiştir. 89 yıldır Türkiye için çalışan İş Bankası, sürdürülebilirliğin gerçek bir örneğidir. İçindekiler KURUMSAL PROFİL RAKAMLARLA İŞ BANKASI İŞ BANKASI’NIN VİZYONU, AMAÇLARI VE STRATEJİSİ 1924’TEN BUGÜNE İŞ BANKASI İLKLER VE ÖNCÜLÜKLER Sunuş 2 4 6 8 9 10 YÖNETİM KURULU BAŞKANI’NIN MESAJI 16 GENEL MÜDÜR’ÜN MESAJI 22 DÜNYA EKONOMİSİ 24 TÜRKİYE EKONOMİSİ 30 2013 YILINDA İŞ BANKASI VE FAALİYETLERİ 54İŞTİRAKLER 58 KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK FAALİYETLERİ 62 İŞ BANKASI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 63 YILLIK FAALİYET RAPORU UYGUNLUK GÖRÜŞÜ 64 66 68 70 70 70 71 74 76 76 77 78 80 81 82 YÖNETİM KURULU İCRA KURULU ORGANİZASYON ŞEMASI ORGANİZASYON YAPISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER İÇ SİSTEMLER KAPSAMINDAKİ YÖNETİCİLER YÖNETİM KURULU TOPLANTILARINA İLİŞKİN BİLGİLER İŞ BANKASI’NDA FAALİYET GÖSTEREN KOMİTELER İŞ BANKASI’NDA İNSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARI BANKA’NIN DAHİL OLDUĞU RİSK GRUBU İLE YAPTIĞI İŞLEMLERE İLİŞKİN BİLGİLER BANKALARIN DESTEK HİZMETİ ALMALARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK UYARINCA DESTEK HİZMETİ ALINAN FAALİYETLER KÂR DAĞITIM POLİTİKASI ÖZET YÖNETİM KURULU RAPORU OLAĞAN GENEL KURUL GÜNDEMİ KÂR DAĞITIM TEKLİFİ KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM RAPORU 90 DENETİM KOMİTESİ’NİN İÇ KONTROL, İÇ DENETİM VE RİSK YÖNETİM SİSTEMLERİNİN İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELERİ VE HESAP DÖNEMİ İÇERİSİNDEKİ FAALİYETLERİ HAKKINDAKİ BİLGİLER 93 MALİ DURUM, KÂRLILIK, BORÇ ÖDEME GÜCÜ 94 RİSK TÜRLERİ İTİBARIYLA UYGULANAN RİSK YÖNETİMİ POLİTİKALARINA İLİŞKİN BİLGİLER 96 İŞ BANKASI’NIN KREDİ NOTLARI VE İLGİLİ AÇIKLAMALAR 97 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU 192 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU 302 BEŞ YILLIK DÖNEME İLİŞKİN ÖZET FİNANSAL BİLGİLER VE GÖSTERGE RASYOLAR 304 DOĞRUDAN VE DOLAYLI İŞTİRAKLER 307 İŞTİRAK PAY ORANLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER 308 2013 YILINDA YAPILAN ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ 316 HİSSEDARLARA BİLGİ İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 1 Sunuş Kurumsal Profil Türkiye’nin Lider Bankası Yaygın Hizmet Ağı İş Bankası, 210,5 milyar TL aktif büyüklüğü ile Türkiye’nin en büyük bankasıdır. İş Bankası yaygın hizmet ağıyla 16 milyona yaklaşan müşterisine hizmet sunmaktadır. İş Bankası aktif büyüklüğü, krediler ve özkaynaklar bakımından sektörün en büyük bankasıdır. Mevduatta ise özel bankalar arasında liderdir. Yaygın hizmet ağıyla müşterisinin ihtiyaçlarına en hızlı ve etkin şekilde cevap vermeye devam eden İş Bankası, 1.309 şubesi ile özel bankalar içindeki en büyük şube ağına, yurt içinde toplam 5.673 Bankamatik ile sektördeki en geniş ATM ağına sahiptir. 2 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 2013 yıl sonu itibarıyla İş Bankası: - 1.289 yurt içi, 20 yurt dışı şube - 5.673 yurt içi Bankamatik - İnternet Bankacılığı - Mobil Bankacılık kanalları aracılığıyla kurumsal, ticari, KOBİ, bireysel ve özel bankacılık segmentlerinde sayısı 16 milyona yaklaşan müşterilerine hizmet sunmaktadır. Sürdürülebilir ve Güçlü Mali Yapı Sürdürülebilirliği destekleyen güçlü finansal yapı… İş Bankası’nın sahip olduğu 23,6 milyar TL’lik özkaynak büyüklüğü, iş hacmindeki gelişimi desteklemiş ve yatırımlarını sürdürmesini sağlamıştır. Banka’nın sermaye yeterlilik oranı 2013 yıl sonu itibarıyla yasal sınırın oldukça üzerinde, %14,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Banka, takipteki krediler için BDDK’nın öngörmüş olduğu yasal sınırlar düzeyinde karşılık ayırma politikası benimsemiştir. 2013 yıl sonu itibarıyla takipteki krediler için ayrılan karşılık oranı sektör seviyesinin üzerinde, %80,4 olarak gerçekleşmiştir. 134,8 milyar TL İş Bankası, 210,5 milyar TL aktif büyüklüğü ile Türkiye’nin lider bankasıdır. İş Bankası’nın toplam kredi hacmi, 2013 yıl sonunda 134,8 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Güven, Saygınlık ve İtibar İle Özdeş Marka Toplumun gözünde güven, saygınlık ve itibar ile özdeş olan İş Bankası markası yurt dışında da güçlü bir konuma sahiptir. 1924’ten beri Türk insanına ve sanayicisine gerek yurt içinde gerekse yurt dışında destek vermektedir. İş Bankası dış ticaret ve uluslararası finansman işlemlerinde de etkin bir hizmet sağlayıcıdır. Banka, kreditörler ile geliştirmiş olduğu güçlü işbirliği kapsamında dış kaynak temini işlemlerini başarıyla yürütmekte; Türk iş insanlarına uluslararası hizmet ağıyla etkin ve yerinde hizmet sunmaktadır. Sunuş 210,5 milyar TL Yaygın Hissedar Tabanı Toplumsal Gelişime Katkı İş Bankası’nın en önemli varlıklarından biri yaygın hissedar tabanıdır. İş Bankası, toplumsal gelişime katkı sağlayan sosyal sorumluluk faaliyetleri yürütmektedir. 200 bini aşkın hissedarı ve kurumsal yatırımcı niteliğindeki ortaklarıyla İş Bankası, geniş bir sermayedar tabanına sahiptir. Banka sermayesinin %40,2 oranındaki bölümü, yaklaşık 50 bin çalışan ve emeklinin üye olduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’na aittir. İş Bankası, kurumsal sosyal sorumluluğu, ekonomik misyonunu tamamlayan ve toplumsal sürdürülebilirliğe katkıda bulunan çok değerli ve temel bir araç olarak görmektedir. Geniş toplum kitlelerine ulaşmayı hedefleyen projeleriyle İş Bankası, eğitim, çevre, kültür ve sanat alanında fark yaratan çalışmalara imza atmaktadır. İş Bankası 2013 yılında The Banker dergisinin “Dünyanın En Büyük 1000 Bankası” listesinde en üst sırada yer alan Türk bankası olmuştur. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 3 Sunuş Rakamlarla İş Bankası İş Bankası reel sektöre sağladığı kaynak, yarattığı istihdam, sunduğu finansal ürün ve hizmetler ile ülkemiz ekonomisinde kilit bir rol üstlenmektedir. Banka, sunduğu ürün ve çözümleriyle milyonlarca birey ve şirketin finansal ihtiyaçlarını karşılamakta ve yarınların şekillenmesinde rol oynamaktadır. 31 Aralık 2013 İtibarıyla Ortaklık Yapısı %40,2 Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı %31,7 Halka Açık Bölüm %28,1 Atatürk Hisseleri (Cumhuriyet Halk Partisi) 4 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Ana Sözleşme Değişiklikleri Banka’nın 29 Mart 2013 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Türk Ticaret Kanunu’nun değişen hükümleri ve ilgili diğer mevzuata uyum sağlanması amacıyla Ana Sözleşme’nin 12, 23, 24, 32, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 53, 54, 56, 57, 65, 66 ve 67 numaralı maddeleri tadil edilmiş, 68 ve 69 numaralı maddeler Ana Sözleşmeye eklenmiştir. Tadil edilen maddelerin eski ve yeni hallerine ve eklenen maddeye Faaliyet Raporu’nun 308-315. sayfalarında yer verilmiştir. Başlıca Finansal Büyüklükler (Milyon TL) 31.12.2012 31.12.2013 Değişim (%) Aktif Toplamı 175.444 210.500 20,0 Krediler 106.716 134.843 26,4 Mevduat 105.383 120.975 14,8 22.719 23.579 3,8 3.310 3.163 -4,4 Özkaynaklar Net Dönem Kârı Başlıca Finansal Rasyolar (%) 31.12.2012 31.12.2013 3.163 milyon TL 2013 yılında İş Bankası’nın net dönem kârı 3.163 milyon TL olmuştur. %14,4 İş Bankası’nın sermaye yeterlilik rasyosu 2013 yıl sonunda %14,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Faiz Getirili Aktifler (*) / Aktif Toplamı 91,4 92,2 Krediler / Aktif Toplamı 60,8 64,1 101,3 111,5 1,9 1,6 Özel Karşılık Oranı 78,9 80,4 Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat 19,9 21,2 Özkaynaklar / Pasif Toplamı 12,9 11,2 Sermaye Yeterlilik Rasyosu 16,3 14,4 Kredi / Mevduat Takipteki Krediler / Toplam Krediler (*) Faiz getirili aktifler TP ve YP zorunlu karşılıkları da içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 5 Sunuş İş Bankası, 2013 yılının dalgalı ve değişken piyasa ortamında, müşterilerine katma değeri yüksek ürün ve hizmetler sunarak Türkiye ekonomisini desteklemeye devam etmiştir. Sunuş İş Bankası’nın Vizyonu, Amaçları ve Stratejisi Vizyonumuz Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu bölgesel finansal güç olarak sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların en çok tercih ettikleri banka olmak Amaçlarımız Müşterilerimiz açısından; --Hizmet sunumunda, hedefimizi oluşturan tüm sektör ve müşteri gruplarında en çok tercih edilen banka olmak --Müşterilerimize, nitelikli çalışanlarımız, yaygın şube ağımız ve şube dışı hizmet kanallarımız ile eksiksiz, güvenilir ve kaliteli hizmet sunmak --Yüksek iş ahlakı prensiplerimize taviz vermeksizin uymak Hissedarlarımız açısından; --Hisse değerimizi istikrarlı bir biçimde artırmak --Etkin bir risk yönetimi anlayışı ile hareket etmek 6 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Çalışanlarımız açısından; --Tercih edilen işveren olmak ve çalışanlarımıza kişisel ve mesleki gelişimlerini teşvik edici programlar ve eğitim imkanları sunmak --Müşteri odaklı yaklaşımımızı tüm çalışanlarımıza yaymak --Sadakati, sorumluluk almayı ve yaratıcı olmayı desteklemek ve teşvik etmek --Yetkinlik ve performansa dayalı, adil ve güvenilir bir işe alma, değerlendirme, atama ve yükselme sistemi uygulamak Özetle, Müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle karşılayan ve çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri için teşvik eden bir banka olarak, hissedarlarımıza yarattığımız değeri istikrarlı bir biçimde artırmak Stratejimiz Bankamızın kurumsal kimliğini temsil eden, vizyon ve amaçlarımıza ulaşmamızda yol gösteren ve çalışanlarımızın içselleştirerek iş ve yaşam biçimi haline getirdikleri değerlerimiz; Vizyon ve amaçlarımıza ulaşmak üzere “müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir kârlı büyüme”dir. Sunuş Değerlerimiz --dürüst ve güvenilir, --lider, öncü ve yenilikçi, --müşteri odaklı ve kaliteli hizmet sunan, --topluma, insana, çevreye saygılı ve duyarlı, --şeffaf olmaktır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 7 Sunuş 1924’ten Bugüne İş Bankası İş Bankası, Türk toplumunda tasarruf bilincinin gelişmesi ve yerleşmesinde büyük rol oynamıştır. İş Bankası, kuruluş misyonu gereği en küçük tasarrufu kalkınmaya aktarmayı hedeflemiş, Türk toplumunda tasarruf bilincinin gelişmesi ve yerleşmesinde büyük rol oynamıştır. 1991 yılında “Mavi Hat”ın ve 1997 yılında ilk internet şubesinin kullanıma açılmasıyla, İş Bankası alternatif dağıtım kanallarında da sektöre yön veren öncü banka kimliğini pekiştirmiştir. Kuruluşunun hemen ardından Türkiye çapında şubeleşmeye başlayan İş Bankası, 1932 yılında Almanya’nın Hamburg ve Mısır’ın İskenderiye şehirlerinde ilk uluslararası şubelerini açmış ve yurt dışında şube açan ilk Türk bankası olmuştur. Takip eden yıllarda İş Bankası, sunduğu hizmetlerin kalitesini artırarak ve müşteri beklentilerine göre ürün geliştirerek ilerlemesini sürdürmüştür. Aynı dönemde bu gelişmelerin bir gereği olarak Banka Ar-Ge faaliyetlerine ağırlık vermiş ve teknolojiden azami oranda yararlanmıştır. 1950’li yıllarda Banka, iştirak portföyünü geliştirmiştir. Banka’nın iştirakleri ülke sanayisinin itici gücü olurken, başta imalat sektörleri olmak üzere birçok iş koluna yatırım yapılmış ve finansman sağlanmıştır. İş Bankası, 1960’lı ve 1970’li yıllarda şubeleşmeye ağırlık vermiş, 1980’li yıllarda yurt dışındaki şube sayısını artırmıştır. 1980’li yıllar İş Bankası için çok kanallı bankacılığın önem kazandığı yıllar olmuş; Banka, müşterilerine daha geniş bir yelpazede ürün sunmaya başlamıştır. 1982 yılında ilk ATM’leri Türkiye ile tanıştıran İş Bankası, “Bankamatik” ismini bir marka haline getirmiştir. Güçlü ve istikrarlı büyümesini sürdüren Banka, 2000 yılında Genel Merkezini Ankara’dan İstanbul’a taşımıştır. 2006 yılında başlattığı MOD projesi ile İş Bankası, stratejik hedefleri doğrultusunda müşteri odaklı yeni bir yapılanmaya yönelmiş ve yapısal bir devrim niteliğindeki çok sayıdaki projeyi başarıyla tamamlamıştır. Teknolojideki hızlı gelişmelere paralel olarak İş Bankası, müşterilerinin tüm işlemlerini kolay, hızlı ve güvenilir bir şekilde en uygun alternatif dağıtım kanalından 7 gün 24 saat gerçekleştirmelerine imkân tanıyacak yenilikçi ve çok kanallı bankacılık ağını geliştirmeye devam etmiştir. Global piyasalardaki varlığını güçlendirme hedefiyle İş Bankası, Türkiye’nin çevre coğrafyasında yer alan piyasaları yakından izlemiştir. 2011 yılında yeni şubeler ile yurt dışı hizmet ağını genişleten İş Bankası, Moskova merkezli bir banka satın almıştır. Söz konusu banka İşbank Rusya adıyla faaliyet göstermeye başlamıştır. İş Bankası 2013 yılında da uluslararası hizmet ağını geliştirmeye yönelik araştırmalarını sürdürmüştür. 8 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İlkler ve Öncülükler İş Bankası; -- Tasarruf alışkanlığını yaratmak ve yaygınlaştırmak amacıyla Türk toplumuna kumbarayı sunmuştur. -- Günlük harcamalarda çek uygulamasını başlatmıştır. -- “Bankamatik” ile Türkiye’de elektronik bankacılığın temellerini atmıştır. -- Avrupa ve Kıbrıs’ta şube açan ilk Türk Bankası olmuştur. -- Finans sektöründe ilk yatırım hesabı hizmetini sunmuştur. -- İlk yatırım fonunu kurmuştur. -- Türkiye’de bir banka bünyesinde ilk menkul kıymet alım satımını başlatmıştır. -- İlk interaktif telefon bankacılığı hizmetini başlatmıştır. -- İlk internet şubesini müşteri kullanımına açmıştır. -- WAP telefon bankacılığı işlemlerini başlatmıştır. -- İlk Java tabanlı Cep Telefonu Bankacılığı hizmetini müşterilerinin kullanımına açmıştır. -- Türkiye’de TRLIBOR piyasasına endeksli getiri sağlayan ilk vadeli mevduat ürünü olan “Değişken Hesabı” müşterilerinin kullanımına sunmuştur. -- Türkiye’nin ilk sosyal sorumluluk odaklı yatırım fonu olan “Çevreye Yatırım Fonu”nu kurmuştur. -- Konut sektöründe çevre dostu teknolojilerin gelişmesine ve yayılmasına yardımcı olunması amacıyla “Çevre Dostu Konut Kredisi” ürününü müşterilerinin kullanımına sunmuştur. -- Mobil imza ile şubeye gitmeden kredi kullanma ve kartsız para çekme işlemlerini başlatmıştır. -- Multi touch özelliğini kullanan ilk getiri karşılaştırma uygulaması “Getiri Sihirbazı”nı müşterilerin hizmetine sunmuştur. -- Anlık Borsa İstanbul verilerini sunan ilk finansal uygulama olan “İş’te Yatırım iPhone” uygulamasını müşterilerin kullanımına açmıştır. -- Üçüncü nesil mobil telefon teknolojisi (3G) ile Görüntülü Telefon Bankacılığı uygulamasını başlatmıştır. -- İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanallarında işlem güvenliğini pekiştiren, aynı zamanda Bankamatiklerden kartsız para çekme imkânı sağlayan “Cep Anahtar” uygulamasını müşterilerin kullanımına sunmuştur. Sunuş İş Bankası 89 yıllık tarihi boyunca çok sayıda ilki hayata geçirerek bireylerin ve firmaların bankacılık ve finansal ihtiyaçlarının karşılanmasında öncülük etmiştir. -- Dünyada bir ilk olan “Biyokimlikli POS” (parmak izi ile kimlik doğrulama özellikli) cihazlarını kullanıma açmıştır. -- POS terminallerini çift yönlü bir iletişim aracına dönüştüren “İnteraktif Mesajlaşma Sistemi”ni hayata geçirmiştir. -- Hesap özeti borcunun, bir üst limite yuvarlanarak aradaki farkın yatırım fonunda değerlendirilmesini sağlayan “Üstü Kalsın” uygulamasını Türkiye’de bir ilk olarak hizmete sunmuştur. -- Kurlardaki aşırı yükselişlerden koruyan “Kur Korumalı (Opsiyonlu) Döviz Kredisi”, faiz oranlarındaki değişimlerden etkilenmek istemeyenler için “Sabit Faizli Rotatif (BCH) Kredi” ve Çin ile ticari ilişkisi olanlar için Çin Yuanı cinsi döviz kredisini müşterilerine sunmuştur. -- Türkiye’de bir ilk olan ve kişiye özel Bankamatik devrini başlatan “Benim Bankamatik’im” uygulamasını başlatmıştır. -- Tek tuşla para çekme olanağı tanıyan “Temassız Kartla Para Çekme” uygulamasını başlatmıştır. -- Türkiye’de ilk defa tümüyle farklı ve özel bir yapı ile sadece yabancı sermayeli şirketlere hizmet vermek üzere tasarlanmış ihtisas şubesini açmıştır. -- Müşterilerin cep telefonları ile hem internet üzerinden hiçbir kart bilgisi girmeden hem de mağazalardan yanlarında kredi kartı bulundurmalarına gerek kalmadan QR kod teknolojisi ile alışveriş yapmalarına olanak sağlayan İşCep Parakod uygulamasını sunmuştur. -- 2B Kredisi özel bankalar arasında ilk defa İş Bankası tarafından uygulamaya konulmuştur. -- Çeke güvenilir ödeme aracı niteliğinin yeniden kazandırılması amacıyla sektörde bir ilk olan Karşılıklı Çek ürününü piyasaya sunmuştur. -- QR kod teknolojisine ilave olarak “Şipşak” adlı yeni ürünü ile gazete, dergi, afiş ve katalog gibi basılı mecralardan da QR kod okutularak anında alışveriş yapılabilmesini sağlamıştır. -- Kredi kartlarına Müzekart özelliğini ekleyerek, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı tüm müze ve ören yerlerini her yıl 1 ay boyunca ücretsiz ziyaret etme imkânı sunmuştur. -- İnternet Şubesi’ne tek kullanımlık şifre tuşlamaya gerek olmaksızın güvenli giriş yapılmasını sağlayan Intel Doğrulama Teknolojisini müşterilerinin hizmetine sunmuştur. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 9 Faaliyetler Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı 2013 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren dünya ekonomisinde gözlenen yeniden dengelenme ve fiyatlama sürecinin 2014 yılında da devam edeceği tahmin edilmektedir. H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı 10 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle Küresel ekonomik faaliyetlerdeki toparlanma beklentilerin altında kaldı. Gelişmekte olan ekonomilerin önceki yıllara kıyasla daha ılımlı bir büyüme sergilemesi bekleniyor. Küresel ekonomi yeniden dengelenme ve fiyatlama sürecinden geçmektedir. 2013 yılı, küresel ekonomik faaliyetlerin beklentilerden daha yavaş toparlanma kaydettiği bir yıl olmuş; gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme performanslarında gözlenen belirgin ayrışma ortadan kalkmaya başlamıştır. ABD ve Japonya ekonomilerinde belirgin iyileşmeler kaydedilirken, Euro alanı ülkelerinde de ekonomik faaliyetin önceki yıllara oranla toparlanmaya başladığı gözlenmiştir. 2013 yılının piyasalara yön veren en önemli gelişmesi, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı’nın Mayıs ayında yaptığı açıklama olmuştur. Bernanke, ABD ekonomisinde işlerin görece iyiye gitmeye başladığını ve Fed’in işsizlik oranındaki gelişmelere bağlı olarak varlık alımları programını sınırlandırabileceğini açıklamıştır. Fed’in varlık alım programını daraltacağına ilişkin bekleyişlerin gündeme gelmesiyle birlikte, 2013 yılının ikinci yarısından itibaren gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarında oynaklık artmıştır. Bu durum gelişmekte olan ülkelerde ekonomik faaliyeti olumsuz yönde etkilemiştir. Sürecin bir diğer sonucu, gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinde görülen değer kayıpları ve bunun enflasyon üzerinde yarattığı yukarı yönlü baskı olmuştur. 2013 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren dünya ekonomisinde gözlenen yeniden dengelenme ve fiyatlama sürecinin 2014 yılında da devam edeceği tahmin edilmektedir. Bu konjonktürde, gelişmiş ülkelerin görece olumlu bir ekonomik performans ortaya koyacakları, gelişmekte olan ekonomilerin ise önceki yıllara kıyasla daha ılımlı büyüyecekleri öngörülmektedir. ABD’de ekonomik faaliyetin gelişimine bağlı olarak Fed’in atacağı adımlar paralelinde faiz oranlarının seyri ve regülasyonlar bankacılık sektörünün performansını belirleyecektir. Euro alanında ise, ekonomik toparlanmanın ABD’ye kıyasla zayıf olması ve bölgeyi oluşturan ülkelerde ekonomik faaliyetin belirgin bir şekilde ayrışması nedeniyle bankacılık sektörünün 2014 yılında da istenen performansa ulaşamayacağı düşünülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin bankacılık sektörlerinin ise Fed’in atacağı adımlardan ve uluslararası sermaye hareketlerindeki dalgalanmalardan etkilenmeleri beklenmektedir. Faaliyetler Değerli paydaşlarımız, Türkiye ekonomisi 2013 yılında tüketim ve yatırım harcamalarının katkısıyla büyüdü. Türkiye ekonomisi büyüme kompozisyonu tüketim ve yatırım harcamalarının desteğinde gelişen bir görünüm sunmuştur. Kriz sonrası dönemde Türkiye ekonomisinin gelişimi incelendiğinde, 2010 ve 2011 yıllarında iç tüketim ve yatırım harcamalarına dayalı hızlı bir büyüme kaydedildiği, 2012 yılında ise iç tüketim ve yatırım harcamalarının yatay seyrettiği, buna karşılık net ihracatın büyümeye katkısının geliştiği izlenmektedir. 2013 yılında ise Türkiye ekonomisinin büyüme kompozisyonu 2012 yılına kıyasla değişmeye başlamış ve yeniden tüketim ve yatırım harcamalarının desteğinde gelişen bir görünüm sunmuştur. Bütçe açığının ve kamu borcunun GSYH’ye oranının düşük seviyesi ülkemiz ekonomisinin olumlu yönde ayrışmasını sağlayan diğer bir konudur. Bunların yanında, bankacılık sektörünün güçlü sermaye yapısı ve gelişmiş risk yönetimi uygulamaları uluslararası kuruluşların ve yatırımcıların Türkiye’ye yönelik değerlendirmelerinde sıklıkla ve övgüyle dile getirilmektedir. 2013 yılında 21 yıllık aradan sonra Türkiye ilk defa iki kredi derecelendirme kuruluşundan birden yatırım yapılabilir seviyede kredi notuna sahip olmuştur. Diğer taraftan, Türkiye’nin yüksek cari açığı ve yüksek dış finansman ihtiyacı en önemli risk faktörleri olmayı sürdürmektedir. 2014, iş dünyasının yakından izlemesi ve ülkemiz ekonomisinin mevcut güçlü temelleri üzerinde dikkat ve özenle inşa edilmesi gereken bir yıl olmaya adaydır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 11 Faaliyetler Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı İş Bankası, 2013 yılında da ana performans göstergeleri itibarıyla Türkiye’de bankacılığın lideri konumunu sürdürmüştür. 50 bin İş Bankası Grubu, 50 bini aşan çalışanıyla toplam 121 şirketten oluşan Türkiye’nin en büyük şirket topluluklarından biridir. Bankacılık sektörü 2013 yılında güçlü bilanço yapısını ve kârlılığını korumuştur. Türkiye ekonomisinde 2012 yılında gerçekleşen “yumuşak iniş”in ardından 2013 yılı ile birlikte gözlenmeye başlanan canlanma bankacılık sektöründe büyüme ve kârlılığı pozitif yönde etkilemiştir. Yurt içi tüketim harcamalarında kaydedilen iyileşmenin bankacılık sektöründe kredi hacmi artışının hız kazanmasında etkili olduğu izlenmiştir. Diğer taraftan, sektörün tahsili gecikmiş alacaklar oranı ve sermaye yeterlilik rasyosu gibi sağlamlık göstergeleri, kredi hacmindeki büyümeye rağmen güçlü ve güven verici seviyelerini korumuştur. TCMB’nin son dönemde izlemiş olduğu para politikası sektörün fonlama maliyetlerini bir miktar artırmıştır. Buna karşın, sektörümüz, menkul kıymet ihraçları gibi alternatif kaynak yaratma imkânlarını mevduat ve sendikasyon kredilerinin yanında fonlama amacıyla etkin olarak kullanmış ve istikrarlı büyümesini desteklemiştir. Değerli paydaşlarımız, Küresel ve ulusal ekonomiye dair tespitlerimden sonra şimdi de Bankamızın güncel konumu ve geleceğe dair düşüncelerimi paylaşmak istiyorum. İş Bankası liderdir. İş Bankası, 2013 yılında da ana performans göstergeleri itibarıyla Türkiye’de bankacılığın lideri konumunu sürdürmüştür. İş Bankası’nın liderliğinin üç önemli ekseni vardır. Bunlardan ilki yaygın hizmet ağı ve güçlü mali performansımızdır. İş Bankası’nın rekabette farklılaştığı ve liderliğini tayin eden en önemli nokta her türlü piyasa koşulunda korunan ve nesilden nesile geliştirilerek aktarılan itibarıdır. 12 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle Yaygın hizmet ağı ve güçlü mali performansı İş Bankası’na liderliği getiren önemli bir unsurdur. İş Bankası itibarını nesilden nesile geliştirerek aktarmaktadır. Yaygın sermaye yapısı, İş Bankası’nı rekabette farklılaştırmaktadır. İş Bankası’nın iştirak stratejisinin temel unsurları, iştiraklerimizin faaliyet gösterdikleri sektörlerin öncü ve lider kuruluşları arasında yer alması, kârlılık itibarıyla sürdürülebilir ve tatminkâr bir performans sergilemesi ve piyasa değerlerinin sürekli artırılmasıdır. Bu prensipten hareket edilerek, gerekli her türlü seçenek değerlendirilmekte, ihtiyaç duyulan inisiyatifler alınmakta ve iştirak portföyümüz küresel ekonomik trendlerin ışığında yönetilmektedir. Liderliğimizle alakalı olarak hatırlamamız gereken diğer bir önemli konu ise kolektif sermaye yapımız ve bu konuda sahip olduğumuz derin ve yaygın bilinçtir. İş Bankası’nın başarısının temelinde yatan değerlerimizi ve ilkelerimizi kuruluşumuzdan bugüne kadar sadakatle korumamıza imkân tanıyan kolektif sermaye yapısına hizmet ediyoruz. Diğer taraftan sermaye yapımızın sadece liderliğimizin değil aynı zamanda geleceğimizin de teminatı olduğunu hiç unutmuyoruz. İş Bankası’nın cam sektöründe faaliyet gösteren öncü kuruluşu Şişecam Topluluğu; 20.000’e yakın çalışanıyla toplam 13 ülkede faaliyet göstermektedir. Düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı gibi camın tüm temel alanları ile soda ve krom bileşiklerini kapsayan kimyasallar sektöründe faaliyet gösteren Şişecam Topluluğu, ulaştığı ölçek, ihtisaslaşma derecesi ve yüksek rekabet gücü ile dünyanın en seçkin üreticileri arasında sayılmaktadır. Bu yaygın sermaye yapısı, İş Bankası’nda bireysel olduğu kadar paylaşılan bir sorumluluk bilincinin de kabul görmesini sağlamakta ve bizi rekabette farklılaştırmaktadır. Finansal iştiraklerimiz ise faaliyet gösterdikleri çeşitli iş kolları vasıtasıyla, İş Bankası’nın müşterilerine sunduğu ürün ve hizmet yelpazesini zenginleştirmekte, çapraz ve tamamlayıcı hizmet satışına olanak tanımakta ve katma değer üretimimizi pekiştirmektedirler. Bu üç ana unsur, İş Bankası’nın liderliğini tanımladığı gibi gelecekte ortaya koyacağımız performansın ihtiyaç duyacağı enerji kaynağını ve güvencesini de oluşturmaktadır. İş Bankası ülkemizin en büyük ekonomik güçlerinden birini temsil etmektedir ve yaygın bir erişime sahiptir. Kuruluşunda ülkenin ekonomik gelişimine katkı sağlamak gibi önemli bir misyon üstlenen İş Bankası, bankacılıkta ürettiği katma değer ile başta finansın farklı dalları olmak üzere birçok yatırıma imza atmış ve Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında büyük rol oynamıştır. Bugün İş Bankası, 50 bini aşan çalışanıyla toplam 121 şirketten oluşan Türkiye’nin en büyük şirket topluluklarından biridir. Topluluğumuz sadece yarattığı istihdam ile değil, ticari faaliyetleri ile de Türkiye için kalıcı değer üretmektedir. Yurt dışında büyüme stratejimizi titizlikle uyguluyoruz. İş Bankası büyük bir ekonomik aktör olarak, geniş bir küresel coğrafyanın da önde gelen finans güçlerinden biri olma yolunda ilerlemektedir. Cumhuriyet dönemi bankacılığımızın ilk yurt dışı atılımlarını 1932 yılında İş Bankası başlatmıştır. 2013 yıl sonu itibarıyla Bankamız, şubeleri ve bankacılık sektöründeki iştirakleri aracılığıyla 14 farklı ülkede, 49 şubesi, 2 temsilcilik ofisi ve 750’nin üzerinde çalışanıyla geniş bir coğrafyada uluslararası alandaki faaliyetlerini sürdürmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 13 Faaliyetler Bankamız, 1924’teki kuruluş misyonundan sapmadan yoluna devam ederek bugüne gelmiş ve yarına güçlü adımlarla ilerlemektedir. İş Bankası markası toplumun her kesimi için güven ve istikrarı ifade etmekte, her türlü piyasa koşulunda iş dünyasının korunaklı limanı ve istikrarlı destekçisi olarak faaliyet göstermektedir. İş Bankası, benzer şekilde uluslararası arenada da büyük bir güce sahiptir. Saygın kimliğiyle Türk bankacılık sektörünü tüm platformlarda başarıyla temsil etmektedir. Faaliyetler Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı İş Bankası Türkiye’nin kalkınmasına, inşasına ve gelişmesine her alanda katkısını sürdürmektedir. 14 ülke 2013 yıl sonu itibarıyla İş Bankası 14 farklı ülkede faaliyetlerini sürdürmektedir. 750 İş Bankası’nın 49 şube ve 2 temsilcilik ofisinden oluşan uluslararası hizmet ağında 750’yi aşkın kişi çalışmaktadır. İş Bankası’nın yurt dışında büyüme stratejisinin temelinde uluslararası alanda öncelikle bölgesel daha sonra küresel bir banka olmak hedefi yer almaktadır. Türkiye’nin yakın coğrafyasında yer alan ülkeler öncelikli olmak üzere, ülkemizle ekonomik ve ticari ilişkileri bulunan pazarlarda ve özellikle Türk şirketlerinin aktif olarak faaliyet gösterdiği bölgelerde, engin ve köklü bankacılık tecrübemizle müşterilerimize kaliteli hizmet ve katma değer sunmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda 2014 yılında piyasa koşullarını izlemeyi ve yatırım olanaklarını değerlendirmeyi sürdüreceğiz. İş Bankası milyonlarca birey ve şirketin geleceğini planlama sürecinde görev almaktadır. Bankamız, 2013 yıl sonu itibarıyla toplam sayısı 16 milyona yaklaşan geniş ve yaygın bir müşteri kitlesine hizmet sunmaktadır. Ürün ve hizmet gamımız geniş bir çeşitlilik ve zenginlik arz etmektedir. Grubumuzun sunduğu ürün ve hizmetler, bireysel olduğu kadar kurumsal müşterilerimizin de hayatlarında önemli işlevler üstlenmekte ve finansal geleceklerinde kilit roller oynamaktadır. Bu gerçeği, çok önemli bir diğer sorumluluğumuz olarak kabul ediyor ve her türlü hizmet ve ürün sunumunu kanun ve mevzuatın gereklerine tam uyumu hedefleyerek yerine getiriyoruz. Burada değinmek istediğim bir diğer konu yenilikçiliği ürün ve hizmetlerimiz açısından algılama şeklimizdir. İş Bankası olarak yenilikçi ve öncü olmayı kurumsal tarihimiz boyunca bir ödev olarak kabul etmiş ve bunun sayısız örneğini sergilemiş bir bankayız. 14 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İnanıyoruz ki biz bankacılığı teknolojik, yalın ve her türlü alternatif kanaldan kolay erişilen bir hizmet olarak sunduğumuz sürece müşterilerimizin finansal hayatına katkımız çok daha güçlü ve yoğun olacaktır. İş Bankası topluma katkısını kararlı bir şekilde ortaya koymaktadır. İş Bankası Türkiye’nin kalkınmasına, inşasına ve gelişmesine her alanda katkısını sürdürmektedir. Bu bağlamda toplumsal gelişmeye yaptığımız katkı da en az ekonomik performansımız kadar değer ve önem taşımaktadır. 2013 yılı toplumsal alandaki katkılarımızı başarıyla sürdürdüğümüz ve çalışmalarımıza yenilerini eklediğimiz bir yıl olmuştur. Eğitim, çevre, kültür ve sanat ana başlıklarında yürüttüğümüz uzun soluklu çalışmalarımız toplumla kucaklaşmaktadır. Darüşşafaka Cemiyeti’ne olan desteğimizden ülkemizin orman alanlarının geliştirilmesine kadar çok sayıdaki çalışmamız, İş Bankası’nın Türkiye’ye ve toplumumuza olan taahhüdünü ve derin bağını güçlü bir biçimde ortaya koyan birer sembole dönüşmüştür. “En önemli sermayeniz zekâ, dikkat ve iffettir.” Kurucumuz, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “En önemli sermayeniz, zekâ, dikkat ve iffettir” deyişi, 2014 gibi zorluklarla geçeceği öngörülen bir yılda İş Bankası’nın en temel kılavuzu olmayı sürdürecektir. İş Bankası, sektörün lideri olarak, geçmiş 89 yılda olduğu gibi 2014 ve sonrasında da taşıdığı büyük sorumlulukla ve şevkle çalışmaya devam edecektir. Paydaşlarımıza değerli katkı ve güvenleri için şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına teşekkür ederim. Saygılarımla, H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı İnancım odur ki, İş Bankası yıllar geçtikçe daha geniş kitlelere ulaşacak ve sosyal misyonunun kapsamındaki paylaşımını daha da artıracaktır. Bu vesileyle bizimle işbirliği içinde çalışan tüm sivil toplum kuruluşlarına ve sosyal paydaşlarımıza teşekkür etmek isterim. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 15 Faaliyetler Bugün, aynı anlayışa sıkıca sadık kalarak, teknolojiyi yenilikçilik yaklaşımımızın tamamlayıcı bir unsuru olarak kabul ediyoruz. Faaliyetler Genel Müdür’ün Mesajı İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla ulaştığı aktif büyüklüğü ile Türkiye’nin en büyük bankası kimliğini korumuştur. Adnan Bali Genel Müdür 16 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle 2013 yılı İş Bankası için yaygın müşteri tabanının korunduğu sağlıklı bir büyüme yılı oldu. İş Bankası, hizmet ağını yurt içinde 59, yurt dışında 1 yeni şube açılışıyla genişletmeye devam etti. Türkiye’nin Bankası, 2013 yılını da ülkemiz bankacılığının lideri olarak tamamlamıştır. 2013, İş Bankası için sağlıklı ve yaygınlığın korunduğu bir büyüme yılıdır. İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla ulaştığı aktif büyüklüğü ile Türkiye’nin en büyük bankası kimliğini korumuştur. Bankamız, aynı zamanda, özkaynaklarda, nakdi kredilerde ve ticari kredilerde sektör liderliğini sürdürmüştür. İş Bankası’nın 2013 yıl sonu itibarıyla 210,5 milyar TL’ye ulaşan aktif büyüklüğündeki gelişmeye en büyük katkı %26,4’lük artış göstererek 134,8 milyar TL’ye ulaşan kredilerden gelmiştir. Yıl sonu itibarıyla nakdi ve gayri nakdi kredilerimiz aracılığıyla Türkiye ekonomisine yaptığımız katkı ise 172,9 milyar TL olmuştur. Sahip olduğumuz yaygın hizmet ağıyla ülkenin her noktasına erişerek, her ölçekteki müşterimize ihtiyaçları doğrultusunda sağladığımız finansman imkânları ile ekonomik büyümeye ve istihdama katkımızı bir kez daha güçlü bir şekilde ortaya koymuş bulunuyoruz. İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla 121,0 milyar TL’ye ulaşan mevduat bakiyesiyle, özel bankalar arasındaki lider konumunu pekiştirmiştir. Hizmet ağımız, müşteri sayımız, işlem hacimlerimiz ve insan kaynağımızda elde ettiğimiz gerçekleşmeler sağlıklı büyümemizin diğer kanıtlarıdır. 2013 yılında hizmet ağımızın temel unsuru olan şube ağımızı, yurt içinde 59, yurt dışında 1 yeni şube açarak genişletmeye devam etmiş bulunuyoruz. 2013 sonunda yurt içi şube sayımız 1.289’a, yurt dışı şube sayımız ise 20’ye çıkmıştır. 2014 yılında potansiyel taşıyan yerlerde şube açmayı ve yaygın fiziki hizmet ağımızı geliştirmeyi öngörüyoruz. İş dünyasının talep ve beklentileri kadar verimlilik ve etkinlik konusundaki kriterlerimiz de yeni şube açılış plan ve çalışmalarımızda bize kılavuzluk etmeyi sürdürecektir. İş Bankası, 2013 yılında 5.673 adede ulaşan yurt içi Bankamatik sayısıyla Türkiye’nin en geniş ve yaygın ATM ağına sahip olmayı sürdürmüştür. Bankamatiklerimizi kullanan müşteri sayısı yaklaşık 8 milyona çıkarken internet kanalımızı kullanan müşterilerimizin sayısı 2,1 milyon kişiye ulaşmıştır. Aynı dönemde Mobil bankacılık kullanıcı sayısı bir önceki yıla göre %129’un üzerinde artış göstermiştir. Bir bankanın ekonomiye ve kalkınmaya katkısını en net ortaya koyduğu alan kredilerdir. İş Bankası, kredilerde Türkiye’nin en büyük bankasıdır. Türkiye ekonomisine aktardığımız kaynağın reel olarak arttığı 2013 yılında kredilerimizin aktif büyüklüğümüze oranı %64,1’e yükselmiştir. İş Bankası, 2013 yılında büyüme alanlarında faaliyetlerini başarıyla geliştirmiş ve portföy yapısını korumuştur. Yatırım kredileri ve proje finansmanları gibi kurumsal ölçekteki kredilerimizin yanı sıra hem coğrafi hem de iş kolu bazında Anadolu’nun her yerine yayılmış binlerce irili ufaklı işletmenin ve girişimcinin ihtiyaçlarını karşılamayı öngören finansal hizmetlerimiz önemli oranda artmıştır. Bireysel iş kolumuzda ise geniş bir yelpazede milyonlarla ifade edilen müşteri kitlemize desteğimizi yıl boyunca zengin ürün çeşitliliğimiz ile devam ettirmiş bulunuyoruz. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 17 Faaliyetler İş Bankası’nın değerli hissedarları, müşterileri, çalışanları ve iş ortakları, Ekonomiye sağladığı kaynağı reel olarak artıran İş Bankası, kredilerde Türkiye’nin en büyük bankası konumunu korudu. Faaliyetler Genel Müdür’ün Mesajı İş Bankası 2013 yılında kurumsal stratejisini kararlı bir biçimde uygulamış; kârlılığa ve verimliliğe odaklı politikalarla performansını geliştirmiştir. Müşteriye en yakın banka İş Bankası’nın stratejisi “müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir kârlı büyüme”dir. Bankamız, 2013 yılı içinde sağlıklı kredi portföy yapısını korumuştur. Takipteki kredilerimizin oranı 2013 yılında sektör ortalamasının altında kalarak %1,6 olmuştur. Ulusal sermayeli bir banka olarak sağlıklı bir büyümeyle kredilerdeki mevcut duruma ulaşmayı sürdürülebilir büyüme adına elde edilmiş bir başarı olarak değerlendiriyoruz. Stratejimiz, vizyon ve amaçlarımıza ulaşmak üzere “müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir kârlı büyüme”dir. İş Bankası 2013 yılında kurumsal stratejisini kararlı bir biçimde uygulayarak yukarıda özetlenen sürdürülebilir finansal neticeleri kaydetmiştir. Bu doğrultuda, uluslararası ve ulusal piyasaların değişken nabzını proaktif bir yaklaşımla yakından izlemiş ve iş kollarımız bazında geliştirdiğimiz, kârlılığa ve verimliliğe odaklı politikalarımızla performansımızı geliştirmiş bulunuyoruz. Sermaye gücümüzü, kârlılığımızı ve aktif kalitemizi korurken, piyasa paylarımızın sağlıklı bir şekilde yönetilmesi temel amaçlarımızdır. Hassas bir şekilde yönettiğimiz sermaye yeterlilik oranımız, 2014 ve sonrasında iş hacmimizde öngördüğümüz büyümeyi destekleyecek güçlü bir seviyededir. 2013 yılında, küresel iktisadi faaliyetin görece ılımlı seyri ve yurt içi talep koşullarındaki iyileşme sonucunda, bankacılık sektörünün büyümesi 2012 yılına oranla hız kazanmıştır. 2013 yılında kendimiz için belirlediğimiz hedeflere büyük ölçüde ulaşmış bulunuyoruz. Bankamız, faaliyetlerinde maliyet unsurunu dikkatle gözetmiş; bilanço kompozisyonunu oluşturma sürecinde sermaye yeterliliği, likidite ve yapısal faiz oranı riski gibi oranları güçlendirecek proaktif stratejiler izlemiştir. 18 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle İş Bankası’nın stratejisi “müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir kârlı büyüme”dir. 2013 yılında da mevduat dışı borçlanma enstrümanları kaynak maliyetini iyileştirici ve vade uyumsuzluğunu azaltıcı alternatifler olarak kullanılmıştır. Bankamız; tarihsel geçmişi ve güçlü kurumsal yapısı, bankacılık kültürü ve tecrübesi, yüksek itibar ve güvenilirliği, yaygın şube ağı, dağıtım kanalları ve uzun vadeli perspektifle yaratılan insan kaynağı ile uzun yıllara dayanan derin bir işbirliği kültürünü paylaştığı yaygın bir müşteri portföyüne sahiptir. Bu çerçevede konjonktür ne yönde gelişirse gelişsin sağlam müşteri ilişkilerimiz ve etkin bilanço yönetimi politikalarımız, mevcut piyasa paylarımızı yönetmeyi ve kârlılığı da gözeterek geliştirmeyi olanaklı kılmaktadır. Bankamızın en önemli ayırt edici özelliği, samimiyetimiz, çalışkanlığımız, iş yapma tarzımız, Türkiye’nin dokusuna uyumlu bir banka olmamızdır. Bankamızın sunduğu ürün ve hizmetler, müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin ve kaliteli çözümlerle karşılamak suretiyle müşterilere ve ülke ekonomisine değer katmaktadır. Rekabet avantajımızın sürdürülebilirliğini sağlayan en önemli unsur, ürün ve hizmetlerde modern tekniklerden sonuna kadar yararlanılmasının yanı sıra tüm organizasyonun eş güdüm içerisinde hareket edebilmesi ve İş Bankası’nın yönetim kalitesinin sahaya yansıtılma yetkinliğidir. Vizyonumuz doğrultusunda önümüzdeki dönemde; verimliliğimizin korunması ve piyasa paylarımızın kârlılık odaklı bir yaklaşımla yönetilmesi İş Bankası’nın stratejilerinin temelini oluşturmaya devam edecektir. Bu kapsamda; kredi ve mevduat piyasa payımızın sektördeki lider konumumuzu koruyacak şekilde yönetilmesine, özkaynak kârlılığına önem verilmesi ve giderlerin kontrol altında tutulmasına devam edilecektir. Kaynak yapımızı çeşitlendirme çalışmalarımız stratejimizi güçlü bir biçimde desteklemiştir. 2013 yılında izlediğimiz kaynak politikası, İş Bankası’nın fonlama yapısının dengeli ve piyasa gerçeklerine uygun bileşimini sürdürmeye odaklı olmuştur. Mevduat en önemli fonlama kaynağımız olmaya devam ederken, kaynak yapımızı çeşitlendirmek amacıyla yurt dışı fonlara erişim olanakları en etkin şekilde değerlendirilmiştir. Yurt dışı finans kuruluşları ile ilişkilerimiz kapsamında yürüttüğümüz ikili ve çok taraflı kaynak sağlama çalışmaları ile yurt içi ve yurt dışında ihraç ettiğimiz İş Bankası bono ve tahvilleriyle sağladığımız kaynağın toplam kaynaklardaki payı 3 puan artarak %13,5 düzeyinde oluşmuştur. Diğer taraftan, 2013 yılında sendikasyon kredileri ile sağladığımız kaynak, bir önceki yıla göre maliyet avantajı da yaratılarak %106 oranında yenilenmiştir. Yurt içi ve yurt dışı sermaye piyasalarına ihraçlarla, Türk bankacılık sektörünün küresel piyasalarla entegrasyonunu desteklemek, finansal kuruluşlar dışındaki yatırımcılara ulaşmak ve dolayısıyla reel sektöre daha uzun vadelerde ve uygun koşullarda finansman sunabilmek hedeflenmiştir. Bu kapsamda atılan önemli bir adım da Eurobond ihraçlarımıza ilişkin süreçlerin bir program çatısı altında toplanması olmuştur. İş Bankası, 2013’ün ikinci yarısında orta vadeli borçlanma programını kurmuştur. Kurulan bu program, Bankamızın uluslararası piyasalarda farklı para birimlerinde ve çeşitli vadelerde borçlanma araçlarının ihracını mümkün kılarak borçlanma kaynaklarında esneklik ve çeşitlilik de sağlamaya başlamıştır. İş Bankası, 2013 yılında, yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirdiği ihraçlar yoluyla sağladığı 1,7 milyar ABD doları ve 600 milyon TL’lik kaynağı Türkiye ekonomisinin büyümesine hizmet edecek yatırımlara, dolayısıyla reel sektörün kullanımına sunmuştur. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 19 Faaliyetler 2013 yılında bilanço büyümesinin temelini oluşturan kredi portföyünün yapısı yakından takip edilmiş, orta-uzun vadeli kaynak sağlanmasına yönelik politikalar izlenmiştir. Kredi talebi ağırlıklı olarak Banka bilançosunun temel fonlama kalemi olan mevduat ile karşılanmakla birlikte diğer borçlanma enstrümanları kaynak maliyetini iyileştirici ve vade uyumsuzluğunu azaltıcı alternatifler olarak kullanılmıştır. İş Bankası 2013 yılında belirlediği hedeflere büyük ölçüde ulaşmıştır. Faaliyetler Genel Müdür’ün Mesajı İş Bankası dünyanın içinden geçtiği değişken konjonktürde de koyduğu hedeflere emin adımlarla yürümeyi sürdürmektedir. Denge arayışı Küresel ekonomi, 2008’den bu yana yeni bir denge arayışı içindedir. İş Bankası kredilendirme faaliyetlerinin, ülke kaynaklarının doğru tahsisi adına kendisine büyük bir sorumluluk yüklediğinin bilincindedir. Tevdiat sahiplerince bankacılık sistemine emanet edilen tasarrufların doğru bir biçimde dağıtımı bankacıların en önemli sorumluluğunu oluşturmaktadır. İş Bankası, kredilendirme faaliyetlerini bu bilinçle yürütmektedir. Öncelikleri doğru belirlememiz, topluma tekrar değer olarak dönebilecek türden alanlara öncelik vermemiz; bunu da yaparken dikkatle, iffetle ve metodolojik bir tutarlılıkla davranıyor olmamız en değerli varlıklarımızdandır. İş Bankası başarılı yürüyüşünü dünyanın içinden geçtiği değişken konjonktürde de emin adımlarla sürdürmektedir. İş Bankası sermaye yapısıyla ve yönetim yaklaşımıyla sektöründe ayrışan ve bu farklılığını doğru kullanan bir bankadır. Türkiye İş Bankası ailesi olarak, Bankamızın kurulduğu günden bu yana ülkemiz için değer yaratmanın haklı gururuyla 2013 yılını tamamlamış bulunuyoruz. Faaliyette olduğumuz 89 yılda dünya önemli ölçüde değişmiş, iktisatta, bankacılıkta, uluslararası ticarette, diplomaside neredeyse her on yılda bir yeni yapılar, kurallar, teoriler, rekabeti hızlandıran unsurlar ortaya çıkmıştır. Son 20 yılda ise dijital iletişimde yaşanan devrim küreselleşmeye yeni bir boyut kazandırmıştır. 20 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle İş Bankası, kaynakların doğru alanlara tahsisinin öneminin bilincindedir. İş Bankası’nın başarısı, sahip olduğu kurumsal kültürün bir sonucudur. Dünyada bunlar olup biterken bu gelişmelerin hepsi küresel ekonominin önemli bir parçası haline gelmiş olan ülkemizi değişik ölçülerde etkilemiştir. İş Bankası bu süreçte başarılı yürüyüşünü emin adımlarla sürdürebilen bir kurum olmuştur. Sürdürülebilir, paydaşlarına değer katan, rekabetçi bir ortamda elde edilen bu başarı; İş Bankası’nın bir yandan değerlerini muhafaza ederken bir yandan da yenilikçi ve piyasa koşullarına göre esnek davranabilmesini sağlayan kurumsal kültürünün sonucudur. Yarınlara dair Küresel ekonomi, 2008’den bu yana yeni bir denge arayışı içindedir. Ezberlerin bozulduğu, değişen koşullara göre ülkelerin ve şirketlerin hızlı kararlar almak zorunda kaldığı, bünyesinde fazlasıyla risk barındıran bir konjonktürden geçiyoruz. 2013 yılında gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomiler arasında ayrışma yavaşlamış ve dinamikler tersine dönmeye başlamıştır. ABD’den gelen iyileşme belirtileri, para politikasının değişeceğinin güçlü sinyallerini vermiştir. Bu durum 2013 yılının özellikle ikinci yarısında gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışlarının artmasına neden olmuştur. Aynı süreçte, aralarında Türk Lirasının da bulunduğu pek çok gelişmekte olan ülke para birimi önemli oranda değer yitirmiş; bu ülkelerin büyüme performanslarına ilişkin riskler ve kırılganlıkları tartışılmaya başlanmıştır. 2014 yılında devam edeceğini öngördüğümüz bu koşullar karşısında, düzenleyici otoritelerin olduğu kadar özel kesimin de öncelikli sorumluluğu, küresel piyasalardaki olası dalgalanmaların ülkemiz ekonomisine etkisini mümkün olan en düşük seviyede tutmak olacaktır. Bu kapsamda başta mali disiplin olmak üzere makroekonomik göstergelerimizin sağlamlığının ve bankacılık sektörünün gücünün korunması büyük önem taşımaktadır. Faaliyetler Gelişmiş ülkeler küresel rekabette güç kaybederken uzun yıllardır onları takip etmeye çalışan gelişmekte olan ülkeler aradaki farkı kapatmak için atağa kalkmıştır. İş Bankası, önümüzdeki dönemde de, Türkiye’nin istikrarı ve büyümesi için üzerine düşen görevleri yerine getirmeye odaklanacaktır. İş Bankası, önümüzdeki zor dönemde, çağdaş bankacılık uygulamalarıyla şirket ve bireylerin finansal hayatlarındaki yerini pekiştireceği gibi, Türkiye’nin makroekonomik istikrarının korunması ve sürdürülebilir büyümenin sağlanması için üzerine düşen görevleri eksiksiz yerine getirmeye odaklanacaktır. 2013 yılı performansını üreten İş Bankası ailesine ve desteklerini bizden esirgemeyen tüm paydaşlarımıza teşekkür ederim. Hissedarlarımız başta olmak üzere, paydaşlarımızın değerli desteği ve güveni bizi emin adımlarla 100. yaşımıza taşımaya devam edecektir. Saygılarımla, Adnan Bali Genel Müdür İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 21 Faaliyetler Dünya Ekonomisi Küresel krizin ardından hızlı büyüme kaydeden gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranlarında 2013 yılında bir miktar ivme kaybı görülmüştür. Dengeli bir büyüme Küresel ekonomide daha dengeli bir büyüme süreci Gelişmiş ülkelerdeki tedrici toparlanma ve gelişmekte olan ülkelerde gözlenen yavaşlama eğilimi küresel ekonominin büyüme açısından önümüzdeki dönemde daha dengeli bir görünüme bürüneceğine işaret etmektedir. Gelişmiş ülkelerin para politikaları küresel ekonomik aktivitede belirleyici olmaya devam etmektedir. Gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının ekonomiyi desteklemek amacıyla olağanüstü gevşek para politikalarına devam etmesi bu ülkelerde iktisadi faaliyetin kademeli olarak iyileşmesini sağlamıştır. Bu çerçevede, 2013 yılında gelişmiş ülkelerde ekonomik aktivite toparlanma eğilimi sergilemeye başlamıştır. Küresel krizin ardından hızlı büyüme kaydeden gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranlarında ise küresel likidite koşullarının geçmişteki kadar destekleyici olmayacağına ilişkin endişelerle bir miktar ivme kaybı görülmüştür. 2013 yılında özellikle ABD ekonomisi diğer gelişmiş ülkelere kıyasla daha olumlu bir ekonomik performans ortaya koymuştur. Bu durum yılın ikinci yarısında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) varlık alımları aracılığıyla ekonomiye sağladığı desteği azaltabileceği beklentisini güçlendirmiş ve gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışlarına neden olmuştur. Bu dönemde, küresel risk algılamasındaki artış ve sermaye hareketlerinde yaşanan oynaklık gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde baskı yaratmıştır. ABD gevşek para politikasından çıkışın ilk adımını atmıştır. Fed, Aralık ayındaki toplantısında üçüncü miktarsal genişleme programı çerçevesinde 1 yılı aşkın bir süredir devam ettiği aylık 85 milyar ABD doları tutarındaki varlık alımlarını Ocak 2014’ten itibaren azaltma kararı almıştır. Bununla birlikte Fed, işsizlik oranı para politikası için gösterge olarak belirtilen %6,5 seviyesine gerilese dahi, enflasyonun %2’lik uzun vadeli hedefin altında kalmaya devam etmesi durumunda, politika faizinin sıfıra yakın seviyede tutulmaya devam edilebileceğini belirtmiştir. 22 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle 2013 yılında gelişmiş ülkelerde ekonomik aktivite toparlanma eğilimi sergilemeye başladı. Fed’in varlık alım programında değişikliğe gitme kararı, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye hareketlerinde dalgalanmalara yol açtı. Nitekim, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomiyi desteklemek amacıyla 2013 yılı içerisinde iki defa faiz indirimi gerçekleştirmiş, politika faizinin uzun bir süre boyunca düşük seviyelerde tutulacağını belirtmiştir. ECB buna ek olarak, gerek duyulması halinde faiz indiriminin yanı sıra yeni politika uygulamalarının da gündeme gelebileceğini vurgulamıştır. Gelişmekte olan ülkelerde ivme kaybı Gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki ivme kaybı 2013 yılında devam etmiştir. Yılın ikinci yarısında Fed’in varlık alım programının geleceğine ilişkin belirsizliğe bağlı olarak, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye hareketlerinde artan dalgalanmalar bu ülkelerde yerel para birimlerinin ABD doları karşısında değer kaybetmesine neden olmuştur. Bu gelişmenin enflasyon ve dış finansman koşulları üzerindeki baskıları artırması gelişmekte olan ülkelerin bir bölümünde faiz oranlarının yükselmesine neden olmuştur. Geleceğe dair beklentiler 2013 yılında küresel ekonomik faaliyetteki toparlanma öngörülenin gerisinde kalmıştır. Bu çerçevede, gelişmiş ülke ekonomilerinin büyüme performansı tahminlere paralel bir görünüm sergilerken gelişmekte olan ülkelerde büyüme önceki yıllara kıyasla daha zayıf olmuştur. Küresel krizin ardından gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme performanslarında gözlenen belirgin ayrışmanın 2013 yılı itibarıyla ortadan kalkmaya başladığı dikkat çekmektedir. Faaliyetler Euro Alanı resesyondan çıkmıştır. Euro Alanı ekonomisi 2013 yılının ikinci çeyreğinde büyüme kaydederek 6 çeyrektir devam eden resesyondan çıkmıştır. Buna karşılık, bölge genelinde ekonomik faaliyet zayıf seyrini sürdürmektedir. 2014 yılı, gelişmiş ülkelerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki büyüme hızı farklılıklarının azalma eğilimini sürdüreceği bir ekonomik konjonktüre işaret ediyor. Gelişmiş ülkelerdeki tedrici toparlanma ve gelişmekte olan ülkelerde gözlenen yavaşlama eğilimi küresel ekonominin büyüme açısından önümüzdeki dönemde daha dengeli bir görünüme bürüneceğini işaret etmektedir. Gelişmiş ülkelerde beklenen kademeli iyileşmenin önümüzdeki dönemde dış ticaret kanalı ile gelişmekte olan ekonomilere de olumlu yönde yansıyacağı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede IMF, 2013 yılında %3,0 civarında gerçekleştiğini öngördüğü küresel ekonomik büyümenin 2014 yılında %3,7 düzeyine yükseleceğini tahmin etmektedir. ABD’de Ekim ayında bütçe görüşmelerinde çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle uzlaşı sağlanamamış, yeni bütçe yasasının onaylanamaması nedeniyle hükümet harcama yetkisi alamamıştır. Bu durum hükümet harcamalarında 16 gün boyunca kısmi aksamalara neden olmuştur. Benzer bir hadisenin yeniden tekrarlanmaması için ABD’de yeni bir bütçe tasarısı hazırlanmıştır. Tasarı, 2013 sonuna doğru onaylanmış ve bu gelişme ülkede kamu harcamalarının devamına ilişkin riskleri büyük ölçüde hafifletmiştir. Ekonomik faaliyetin baskı altında olduğu Euro Alanı’nda kademeli toparlanmanın önümüzdeki dönemde devam edeceği beklenmektedir. Bölgede bankacılık birliğinin kurulması yolunda atılan adımların devam etmesi Euro Alanı ekonomisine ilişkin risk algısının iyileşmesine imkân sunmaktadır. 2014 yılında, Fed’in alacağı para politikası kararlarına bağlı olarak önümüzdeki dönemde sermaye hareketlerinde yaşanabilecek dalgalanmalar gelişmekte olan ülkelerin sergileyeceği performans üzerinde belirleyici olacaktır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 23 Faaliyetler Türkiye Ekonomisi 2013 yılının ilk dokuz ayında kaydedilen büyümede özel sektörün tüketim harcamaları ve kamunun yatırım harcamaları belirleyici olmuştur. 2013 yılında makroekonomik gelişmeler Tüketim ve yatırım ağırlıklı büyüme kompozisyonu 2013 yılında Türkiye ekonomisinde büyüme bileşenlerinin 2012’ye oranla değiştiği gözlenmiştir. Bu dönemde, yurt içi talep koşullarındaki toparlanma paralelinde Türkiye ekonomisinde özel sektörün tüketim harcamaları, kamunun ise yatırım harcamaları ön plana çıkmıştır. 2013 yılının ilk dokuz ayında kaydedilen %4,0 oranındaki büyümenin 3,1 puanı özel sektörün tüketim harcamalarından, 1,3 puanı da kamunun yatırım harcamalarından kaynaklanmıştır. 2012 yılının aksine net ihracat 2013 yılında büyümeyi 2,2 puan azaltmıştır. Dış ticaret açığı 2013 yıl sonu itibarıyla bir önceki yıla göre %18,7 oranında genişlemiş ve 99,8 milyar ABD doları olmuştur. 2012 yılında önemli ölçüde gerileyen AB ülkelerinin Türkiye’nin ihracatındaki payı, 2013 yılında bu bölgede görülen kademeli canlanmaya bağlı olarak yeniden yükseliş eğilimine girmiştir. İç talep koşulları ve dış ticarette kaydedilen gelişmelere bağlı olarak 12 aylık birikimli cari açığın özellikle Nisan ayından itibaren yükseliş eğilimine girdiği izlenmiştir. Bununla birlikte, yılın son iki ayında cari açık, TCMB’nin para politikasını sıkılaştırması ve hane halkının tüketim harcamalarındaki artışı sınırlandırmak için aldığı tedbirlerin etkisiyle yatay bir seyir izlemiştir. 12 aylık birikimli cari açık, Aralık ayında 2012 sonuna göre 16,5 milyar ABD doları artarak 65 milyar ABD dolarına yükselmiştir. 2013 yılında uluslararası konjonktürde kaydedilen hızlı değişimlere bağlı olarak, portföy yatırımlarının cari açığın finansmanında dalgalı bir seyir gösterdiği, doğrudan yatırımların ise önceki yıllara oranla daha düşük seviyede gerçekleştiği görülmektedir. GSYH’daki Sektörel Büyüme Oranları (%) 12 İnşaat 8 Tarım 4 Sanayi Hizmetler 0 24 Ocak-Eylül dönemi itibarıyladır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu GSYH Sanayi Hizmetler İnşaat 2012 (*) Tarım 2013 * GSYH Özetle Bütçe disiplini korunurken, enflasyon oranı yıl sonu hedefinin üzerinde gerçekleşti. TCMB, sıkılaştırıcı yönde tedbirler almaya başladı. Moody’s Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükseltti. Yıl sonu hedefinin üzerinde bir enflasyon oranı İşlenmemiş gıda fiyatları ve döviz kurlarındaki yükseliş sonucunda yıllık TÜFE artışı Temmuz ayında %8,88 ile 2013 yılının en yüksek düzeyine ulaşmıştır. Temmuz ayından itibaren baz etkisine bağlı olarak gerileyen yıllık TÜFE artışı yıl sonu itibarıyla %7,4 düzeyinde gerçekleşmiştir. Yılın ikinci yarısında TL’deki değer kaybının ivme kazanması yıllık TÜFE artışındaki gerilemeyi sınırlandırmıştır. TCMB’nin tercihi: Parasal sıkılaşma TCMB, 2013 yılının ilk aylarında faiz indirimleri ve makro ihtiyati tedbirlerin ön plana çıktığı; ekonomik faaliyeti destekleyici para politikası uygulamalarına ağırlık vermiştir. Yılın ikinci yarısında ise, Fed’in varlık alım programını sonlandırabileceği endişelerinin gündeme gelmesi ile beraber diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye’den de sermaye çıkışları izlenmiştir. Bu durum TL’de değer kaybına ve enflasyon üzerindeki baskının artmasına yol açmıştır. Bu gelişmelerin ışığında TCMB, yurt içinde fiyat istikrarını sağlamak ve finansal istikrarı desteklemek amacıyla faiz koridorunun üst sınırını yükseltirken, “istisnai” ve “normal” gün uygulamaları ile sıkılaştırıcı yönde tedbirler almaya başlamıştır. Bu dönemde likidite yönetimine ağırlık veren TCMB, enflasyon hedeflerle uyumlu hale gelene kadar sıkılaştırıcı yöndeki para politikasına devam edeceğini açıklamıştır. İkinci bir kredi derecelendirme kuruluşundan yatırım yapılabilir kredi notu 2013 yılında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Türkiye’nin kredi notunu bir basamak artırarak “Ba1”den “Baa3”e yükseltmiştir. Böylece, Moody’s Fitch’in ardından Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükselten ikinci kuruluş olmuştur. Not artırımına gerekçe olarak ülkenin ekonomi ve kamu maliyesi göstergelerindeki iyileşmeyi gösteren Moody’s, gerçekleştirilen yapısal reformların sermaye akımlarına karşı kırılganlıkları azaltacağı öngörüsünde bulunmuştur. Enflasyon ve Döviz Sepeti (Aylar İtibarıyla Yıllık Değişimler) (%) ÜFE TÜFE Döviz Sepeti (sağ eksen) A 13 K 13 E 13 E 13 A 13 T 13 H 13 M 13 N 13 M 13 Ş 13 -10 0 13 0 A 12 -5 K 12 2 E 12 0 E 12 4 A 12 5 T 12 6 H 12 10 M 12 8 N 12 15 M 12 10 Ş 12 20 0 12 12 *Döviz Sepeti (0,5*€+0,5*$), TCMB kurlarının aylık ortalamaları kullanılarak hesaplanmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 25 Faaliyetler Korunan bütçe disiplini Merkezi yönetim bütçesinin sergilediği olumlu performans 2013 yılında da devam etmiştir. İç talep koşullarının seyri vergi gelirlerine olumlu yönde yansımıştır. 2013 yılının sonu itibarıyla bütçe gelirleri %17,1, bütçe harcamaları ise %12,7 artış kaydetmiştir. Bu çerçevede, 2012 yılında 29,4 milyar TL açık veren bütçe dengesi 2013 yılında 18,4 milyar TL açık vermiştir. Faaliyetler Bankacılık Sektörü Bankacılık sektörü 2013 yılında finansman ihtiyacını ana fonlama kaynağı olan mevduata ek olarak yurt dışından sağladığı borçlar ve repo işlemlerinden sağladığı fonlar ile karşılamaya devam etmiştir. 2013 Yılında Bankacılık Sektöründeki Gelişmeler Sektör fonlama kaynaklarını çeşitlendirmeyi sürdürmüştür. Bankacılık sektörü 2013 yılında finansman ihtiyacını ana fonlama kaynağı olan mevduata ek olarak yurt dışından sağladığı borçlar ve repo işlemlerinden sağladığı fonlar ile karşılamaya devam etmiştir. Ayrıca, menkul kıymet ihraçları da bankacılık sektörünün bilançosunu desteklemiştir. Bankacılık sektörü istikrarlı büyümesini sürdürüyor. 2013 yılında bankacılık sektörü - aktif büyüklüğü, - açılan şube sayısı ve - istihdam edilen kişi sayısı bakımından büyümesini sürdürmüştür. Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2013 yıl sonu itibarıyla 2012 yıl sonuna göre %26,4 oranında artarak 1.732 milyar TL seviyesine yükselmiştir. 2012 sonunda 37,9 milyar TL olan sektörün menkul kıymet ihraçları bakiyesi %60’lık artışla 2013 yıl sonu itibarıyla 61 milyar TL’ye yükselmiştir. 2013 yılında iç talep koşullarındaki iyileşmenin de etkisiyle kredi hacmi artışı hız kazanmıştır. TCMB’nin 2013 yılının ilk yarısında almış olduğu faiz indirim kararları bankacılık sektöründe fonlama maliyetlerine olumlu yansımıştır. İzleyen dönemde hayata geçirilen sıkılaştırıcı yöndeki para politikası uygulamaları ise sektör genelinde fonlama maliyetlerini yeniden yükseltmiştir. Öte yandan, BDDK sermaye yeterliliği oranının hesaplanmasında yeni düzenlemelere gitmiş, kredi kartlarında genel taksit sayısını, taşıt kredilerinde kredilendirme oranını ve tüketici kredilerinde vadeyi sınırlandırmaya yönelik yeni adımlar atmıştır. Sermaye yeterliliği yüksek seviyesini koruyor. Sektörün sermaye yeterlilik oranı 2012 yıl sonuna göre bir miktar azalsa da 2013 Aralık itibarıyla %15,3 ile yüksek düzeyini korumuştur. Sektörün net kârı 2013 yıl sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,9 oranında artış kaydederek 24,7 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. 2013 Yılında Mevduat ve Krediler (*) (Yıl Sonuna Göre Değişim) (%) 40 35 30 25 20 15 10 5 0 -5 O Ş TL Mevduat 26 M YP Mevduat İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu N Krediler M H T A E E K A Kaynak: BDDK Aylık Bülten Verileri, (*) Katılım bankaları dahildir. Sürdürülebilir büyüme 2014 yılında Türkiye ekonomisinin büyüme görünümünün net ihracat ağırlıklı olması beklenmektedir. Reel efektif döviz kurunun geldiği seviyenin ihracat olanaklarını olumlu yönde etkileyerek net ihracatın büyümeye katkısını pozitife çevireceği düşünülmektedir. Uluslararası sermaye akımlarının seyri ve yurt içindeki siyasi konjonktür, 2014 yılı büyüme hızını etkileyebilecek diğer unsurları oluşturmaktadır. Ana ihraç pazarlarındaki gelişmeler Başta AB ülkeleri olmak üzere Türkiye’nin ana ihraç pazarlarındaki gelişmeler, önümüzdeki dönemde de ekonomik faaliyet üzerinde etkili olmayı sürdürecektir. Bu kapsamda, 2013 yılında resesyondan çıkan AB ekonomilerindeki toparlanmanın Türkiye ekonomisine de olumlu yönde katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Esnek para politikası 2013 yılının ikinci yarısından itibaren Fed’in para politikasına ilişkin belirsizliğin döviz kurları üzerinde yarattığı oynaklığın önümüzdeki dönemde söz konusu belirsizliğin ortadan kalkmasına bağlı olarak azalacağı öngörülmektedir. Bu durumun enflasyon üzerindeki baskıları hafifleteceği düşünülmektedir. TCMB’nin sürdürdüğü esnek para politikası çerçevesinde almış olduğu makro ihtiyati tedbirlerin enflasyon görünümünü olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir. Ancak, iç ve dış faktörlere bağlı olarak döviz kurlarında meydana gelebilecek dalgalanmalar fiyat istikrarı açısından temel risk faktörü olmaya devam edecektir. Bankacılık sektörü büyümesini 2014 yılında da sürdürecektir. TCMB’nin son dönemde izlemiş olduğu mevcut para politikası sektörün fonlama maliyetini artırmıştır. Bununla birlikte bankacılık sektörü, menkul kıymet ihraçları gibi alternatif kaynak yaratma araçları vasıtasıyla istikrarlı büyüme trendini korumaktadır. Türkiye’nin kredi notunun iki ayrı uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu tarafından yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesi önümüzdeki dönemde sektörün yurt dışından kaynak sağlamada bir sorun yaşamayacağına işaret etmektedir. Bununla birlikte, küresel likidite koşullarının ve yurt içindeki siyasi gelişmelerin Türkiye’ye yönelik risk algısını etkilemesi, borçlanma maliyeti ve tutarı üzerinde belirleyici olabilecektir. Sektörün 2014 yılında, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi Türkiye ekonomisinin büyümesine paralel gelişimini sürdüreceği tahmin edilmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 27 Faaliyetler Geleceğe Dair Beklentiler İş Bankası’nın hedefi önce bölgesel sonra da küresel bir banka olmaktır. Banka bu doğrultuda hizmet ağını genişletmeye devam etmektedir. • Rusya İngiltere • Fransa • •Hollanda •Almanya •İsviçre • Çin •Kosova •Bulgaristan •Gürcistan •K.K.T.C. Irak • •Mısır •Bahreyn 60 yeni şube 826 yeni Bankamatik 956 yeni İş Bankalı İş Bankası 2014 yılında da piyasanın sunacağı iş olanakları paralelinde hizmet ağı büyümesini yurt içi ve yurt dışında sürdürecektir. •İş Bankası, uluslararası genişleme stratejisi çerçevesinde başta Türkiye’nin yakın coğrafyasında yer alan ülkeler olmak üzere, Türkiye ile önemli ekonomik ve ticari ilişkileri bulunan pazarlarda hizmet ağını genişletmeye odaklanmaktadır. •İş Bankası, yurt içi hizmet ağını da geliştirmeye devam etmektedir. 2013 yılında toplam yurt içi şube sayısını 1.289’a çıkararak, özel bankalar arasında liderliğini sürdürmüştür. Yurt içi Bankamatik sayısını 5.673’e yükselten İş Bankası Türkiye’deki en büyük ATM ağına sahiptir. •K.K.T.C.’deki 15. şube olan Taşkınköy Şubesi 2013 yılında faaliyete geçmiştir. İş Bankası, K.K.T.C.’deki en geniş şube ağına sahip bankadır. •İş Bankası, alternatif dağıtım kanallarındaki ürün ve hizmet çeşitliliğini geliştirmeye ve işlem hacimlerini büyütmeye devam etmektedir. İş Bankası’nda alternatif dağıtım kanalları aracılığıyla gerçekleştirilen işlemlerin toplam işlemlere oranı 2013 yılında %80,5’e yükselmiştir. •Irak’ın Bağdat ve Duhok, Gürcistan’ın Tiflis, Kosova’nın Prizren ve İngiltere’nin Londra kentlerinde yeni şubeler açılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. •İş Bankası Grubu, 2013 yılı itibarıyla 50 binin üzerinde çalışanı bulunan büyük bir ailedir. Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri 2013 yılında İş Bankası’nın toplam aktifleri %20,0 oranında artarak 210,5 milyar TL’ye ulaşmıştır. İş Bankası, toplam varlıkları, kredi büyüklüğü ve özkaynakları itibarıyla Türkiye’nin en büyük bankasıdır. 2013 yılında sağladığı büyüme ile İş Bankası’nın toplam varlıkları 210,5 milyar TL’ye, kredileri 134,8 milyar TL’ye ulaşırken, özkaynakları 23,6 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir. İş Bankası iş hacmini büyütürken aktif kalitesi ve kârlılığa odaklanmayı sürdürmüştür. Türkiye ekonomisi ve Türk Bankacılık sektörünün önemli kuruluşlarından biri olan İş Bankası, kendisini müşterilerine en yakın banka olarak konumlandırmaktadır. 2013 yıl sonu itibarıyla aktif toplamı, krediler ve özkaynaklar bakımından sektörün en büyük oyuncusu olan İş Bankası, mevduatta ve şube sayısında özel bankalar arasında lider konumdadır. 2012 2013 9,9 11,7 Menkul Değerler 21,7 17,5 Krediler 60,8 64,1 İştirak ve Bağlı Ortaklıklar 4,4 3,7 Diğer 3,2 3,1 100 100 Nakit Değerler ve Bankalar Toplam İş Bankası 2013 yılında aktif toplamını bir önceki yıla göre %20 oranında büyüterek 210,5 milyar TL’ye ulaştırmıştır. Kredilerin aktif toplamı içindeki payı yükseliş trendini 2013 yılında da sürdürmüş ve yıl sonunda %64,1 seviyesine ulaşmıştır. 2013 yılında yurt içi ve yurt dışı hizmet ağını genişletmeye devam eden İş Bankası, 59 yeni şube ile yurt içi şube sayısını 1.289’a, K.K.T.C.’nin Lefkoşa şehrinde açtığı bir şube ile yurt dışı şube sayısını 20’ye çıkarmıştır. Aktif Kompozisyonu (%) 2013 yılında özkaynaklarını %3,8 oranında artıran İş Bankası, güçlü sermaye yapısıyla önümüzdeki dönemde de gelişen Türkiye ekonomisine destek vermeye devam edecektir. İş Bankası, mevduat büyüklüğü bakımından özel bankalar arasındaki liderliğini koruduğu 2013 yılında mevduat toplamını bir önceki yıla kıyasla %14,8 oranında artırarak 121,0 milyar TL’ye ulaştırmıştır. İş Bankası 2013 yılında uzun vadeli kaynak yaratmak ve kaynak yapısını çeşitlendirmek amacıyla mevduat dışı fonları da etkin şekilde kullanmaya devam etmiştir. 2013 yılında devam eden yurt içi ve yurt dışı menkul kıymet ihraçları sonucunda, ihraç edilen menkul kıymetler %58,6 oranında büyüyerek yıl sonunda pasif toplamının %4,8’ini oluşturmuştur. 2012 2013 Mevduat 60,1 57,5 Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar (*) 18,5 23,7 8,5 7,6 Özkaynaklar 12,9 11,2 Toplam 100 100 Pasif Kompozisyonu (%) Diğer Yükümlülükler (*) Türk parası ve yabancı para cinsinden borçlanma aracı ihraçları ile sermaye benzeri krediler dahildir. 30 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Toplam Krediler (Milyon TL) 134.843 106.716 2012 Toplam Mevduat (Milyon TL) 105.383 %26,4 2013 2012 İş Bankası’nın sermaye yeterlilik oranı 2013 yıl sonu itibarıyla %14,4 gibi yasal sınırın çok üzerinde bir seviyede gerçekleşmiştir. İş Bankası’nın kredileri 2013 yılında %26,4 oranında büyüyerek 134,8 milyar TL’ye ulaşmıştır. İş Bankası 2013 yılında, toplam krediler büyüklüğü açısından sektördeki liderliğini sürdürmüştür. Kredi türleri açısından portföyündeki çeşitliliği korumaya özen gösteren İş Bankası’nın kredilerinin %28,5’i bireysel kredilerden, %71,5’i ise kurumsal ve ticari krediler ile KOBİ kredilerinden oluşmaktadır. Takipteki kredilerin toplam krediler içindeki payı 2013 yılında da düşmeye devam etmiştir. Net Faiz Geliri ve Net Ücret ve Komisyon Gelirleri 5.928 2012 6.655 2013 Net Faiz Geliri %12,3 1.706 2012 1.919 %14,8 2013 2013 yıl sonu itibarıyla takipteki krediler oranı %1,6 ile sektör ortalamasının altındaki seviyesini korumuştur. Faaliyetler 2013 yılında bir önceki yıla göre %3,8 oranında artan ve büyüklüğü 23,6 milyar TL’ye ulaşan özkaynaklar güçlü kredi büyümesini destekleyen önemli unsurlardan biri olmuştur. 120.975 İş Bankası 2013 yılında mevduat toplamını %14,8 oranında artırarak 121,0 milyar TL seviyesine yükseltmiştir. 2013 yılında da İş Bankası için ana fonlama kaynağı olmaya devam eden mevduat kaleminin pasif toplamı içindeki payı %57,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. İş Bankası 2013 yıl sonu itibarıyla TP, YP, vadesiz ve toplam mevduat büyüklüklerinde özel bankalar arasında lider konumunu sürdürmüştür. 45,4 milyar TL’ye ulaşan Türk Lirası tasarruf mevduatıyla da özel bankalar arasında en yüksek pazar payına sahip olan İş Bankası, 2013 yılında da tasarrufların ekonomiye döndürülmesi sürecinde etkin rol oynamıştır. İş Bankası’nın 2013 yılında net faiz geliri bir önceki yıla göre %12,3 artmıştır. 2013 yılında %12,5 oranında artan net ücret ve komisyon gelirleri kârlılığı olumlu yönde etkileyen bir diğer unsur olmuştur. Takipteki Krediler Oranı (%) %12,5 2013 %1,9 %1,6 2012 -0,3 2013 Net Ücret ve Komisyon Geliri İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 31 Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası kurumsal bankacılık stratejisini, müşterileriyle uzun dönemli işbirlikleri oluşturmak ve mevcut ilişkilerini daha da derinleştirmek üzerine yapılandırmıştır. Kurumsal Bankacılık İş Bankası kurumsal bankacılık müşterileriyle kalıcı ve çok yönlü ilişkiler geliştirmeyi stratejik olarak önemsemektedir. Banka, her türlü konjonktürde reel sektöre olan desteğini kesintisiz biçimde sürdürmektedir. İş Bankası, gücünü, bilgi birikimini ve köklü tecrübesini müşterileriyle ana çözüm ortağı olarak paylaşmaktadır. Banka, müşterilerinin ulusal ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılmasına ve büyüme fırsatlarının değerlendirilmesine etkin bir şekilde katkı sağlamaktadır. İş Bankası teknoloji alanındaki güncel yenilikleri hizmet ve ürünlerine yansıtarak müşteri talep ve beklentilerini karşılamaktadır. Banka, müşterilerine ve sektörlere özel geliştirdiği ürün yelpazesi ve finansman çözümleriyle kurumsal bankacılık müşterilerinin öncelikli tercihi olmaya devam etmiştir. İş Bankası 2013 yılının dalgalı piyasa ortamında kurumsal bankacılıkta öncü konumunu pekiştirmiştir. İş Bankası ihtisaslaşmış 9 kurumsal bankacılık şubesi ve yabancı sermayeli şirketler şubesi ile hizmet sunmaktadır. İş Bankası kurumsal bankacılık stratejisini, müşterileriyle uzun dönemli işbirlikleri oluşturmak ve var olan ilişkilerini daha da derinleştirmek üzerine yapılandırmıştır. İş Bankası, kurumsal müşterilerine, uzman kadrolar ve ileri teknolojik altyapıyla donatılmış, 4 adedi İstanbul’da olan toplam 9 adet kurumsal şubesi ve yine İstanbul’da faaliyet gösteren ve sadece yabancı sermayeli şirketlere özel olarak tasarlanan Yabancı Sermayeli Şirketler Şubesi ile hizmet sunmaktadır. İş Bankası kurumsal bankacılık faaliyetlerini, - bulundukları sektördeki lokomotif konumları, - ulusal ve/veya uluslararası düzeydeki ticari ve endüstriyel ilişkileri, - çeşitlilik arz eden ürün ve hizmet talepleri, - fiyat ve sunum hızı gibi ürün bileşenlerine karşı sergiledikleri yüksek hassasiyetleri gibi özellikleriyle öne çıkan büyük ölçekli firmalara yönelik olarak, müşteri memnuniyeti sağlama hedefiyle yürütmektedir. 32 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İş Bankası ülke ekonomisine artı değer yaratmaya devam ediyor. İş Bankası, kaynaklarını müşterilerin faaliyetlerine ve ihtiyaçlarına yönlendirerek, müşterileriyle birlikte ülke ekonomisine değer yaratmaya 2013 yılında da devam etmiştir. İş Bankası sektörel bazda farklılık gösteren müşteri ihtiyaçlarının çeşitlilik ve kalite açısından doğru bir şekilde analiz edilerek bu ihtiyaçlara özel çözümler geliştirilmesi yönündeki çalışmalarını sürdürmüştür. Müşteri memnuniyetinin pekiştirilmesi için ürün ve hizmetlerin hız ve kalite düzeyi ile müşteri ihtiyaçlarına özel yenilikçi ürünlerin ve teknolojik altyapının geliştirilmesine devam edilmiştir. Bu dönemde özellikle kredi portföyünün daha etkin yönetimine yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Bu doğrultuda, piyasa gelişmelerinin ışığında proaktif, süratli ve yerinde yönetsel müdahaleler uygulanmıştır. Bu yaklaşım, İş Bankası’nın kurumsal bankacılık müşterileri ile olan işbirliğinin daha da gelişmesini ve müşterileri nezdindeki etkinliğinin daha üst seviyelere taşınmasını sağlamıştır. İş Bankası, ülkemizdeki önemli yatırım projelerine kaynak sağlamaya devam ediyor. İş Bankası, proje yatırımlarında sektördeki öncü rolünün sorumluluğuyla hareket etmektedir. Banka, deneyimlerine ve rasyonel analizlere dayalı finansman çözümleriyle birlikte reel sektöre sağladığı kaynaklarla ülke ekonomisinin gelişimine katkı sağlayan birçok projeye adını yazdırmaktadır. İş Bankası, ülke ekonomisinin lokomotifi niteliğindeki enerji, altyapı, ulaştırma, imalat sanayi, inşaat ve turizm alanlarındaki yatırımlar başta olmak üzere özelleştirmeleri de kapsayan satın alma projelerinin finansmanlarına önemli düzeyde kaynak sağlamaktadır. Banka 2013 yılında bu alandaki etkinliğini artırmış ve güçlü konumunu devam ettirmiştir. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren kurumsal ve ticari müşterilerinin finansman ihtiyaçlarına nitelikli çözümler getiren İş Bankası, 2013 yılında, aralarında Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş., İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş., Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş., Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş., Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş., Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş., Kangal Termik Santrali ile Seyitömer Termik Santrali özelleştirmesinin de yer aldığı büyük çaplı özelleştirme ihalelerinin yanı sıra, Özetle İş Bankası gücünü, bilgi birikimini ve köklü tecrübesini müşterileriyle paylaşıyor. İş Bankası’nın özel tasarlanmış Yabancı Sermayeli Şirketler Şubesi müşterilerine özel hizmet sunuyor. Proje finansmanı 2014 yılında da önemini koruyacaktır. İş Bankası proje finansmanının 2014 yılında da önemini koruyacağını öngörmektedir. Banka, proje finansmanı alanında teknik, mali ve finansal analizlerle desteklenen deneyimiyle nitelikli finansman çözümleri sunmaya devam etmektedir. Banka, reel sektöre sağladığı kaynaklarla, ülke ekonomisinin gelişiminde kilit role sahip sektörlerdeki projelerin finansmanındaki lider ve güçlü konumunu sürdürecektir. Yatırımların finansmanında uluslararası kuruluşlarla işbirliği İş Bankası, Avrupa Yatırım Bankası’ndan (EIB) daha önce sağladığı kaynaklara ilave olarak çalışan sayısı 3.000’e kadar olan firmalara kullandırılmak üzere 150 milyon Euro tutarında yeni bir kredi sağlanması hususunda 2013 yılında bir sözleşme imzalamıştır. Avrupa Yatırım Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ortak finansmanı ile başlatılan Türkiye Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansmanı (MidSEFF) programı kapsamında 2013 yılında İş Bankası’nca sağlanan kaynak toplamı 175 milyon Euro tutarına ulaşmıştır. Kaynağın, yenilenebilir enerji yatırımları, endüstriyel enerji etkinliği yatırımları ve atıklardan enerji üretilmesine yönelik yatırımların finansmanı amacıyla plasmanı konusundaki çalışmalar sürdürülmektedir. Japan Bank for International Cooperation (JBIC) tarafından yenilenebilir enerji projeleri ile ilgili Japonya’dan tedarik edilecek mal ve hizmetlerin finansmanına yönelik olarak sağlanan toplam 300 milyon ABD doları kaynağın kullandırım çalışmaları devam etmektedir. İş Bankası, kurumsal bankacılık müşterilerini özel risk yönetimi çözümleri ile de destekliyor. Piyasa parametreleri nedeniyle hassaslaşan risk algılarının bir sonucu olarak öne çıkan türev ürünler ve risk yönetimi hizmetleri 2013 yılında da müşterilerden yoğun talep görmeye devam etmiştir. İş Bankası, belirsizliklerin bir sonucu olarak müşterilerinin maruz kaldıkları faiz, kur ve emtia fiyatı değişim risklerine yönelik çeşitli türev enstrümanlar ile diğer bankacılık ürünleriyle entegre ürünler geliştirmekte ve sunmaktadır. İş Bankası, 2014 yılında da ihtiyaç ve beklentilere uygun olarak yapılandırdığı türev ürünleri ve özel risk yönetimi çözümleriyle müşterilerini desteklemeyi sürdürecektir. Nakit yönetimi çözümleri ile müşteri memnuniyetine katkı İş Bankası müşterilerine sektör ihtiyaçlarına özel olarak geliştirilmiş, yenilikçi teknolojiyle desteklenen nakit yönetimi çözümleri sunmaktadır. Müşterilerinin hızını ve verimini doğrudan artıran bu ürünler, müşteri memnuniyetine ve sadakatine güçlü katkıda bulunmaktadır. İş Bankası 2013 yılında, müşterilerine zaman ve maliyet tasarrufu sağlayacak, ihtiyaçlara göre özelleştirilmiş ödeme çözümlerinin sunulmasına yönelik çalışmalar yürütmeye devam etmiştir. Gerek yurt içi gerekse yurt dışı ödemeler için yararlanılabilen söz konusu çözümlerin kullanımı süratle yaygınlaştırılmış ve toplam ödeme işlemleri içerisinde kayda değer bir paya ulaşılmıştır. Diğer taraftan, İş Bankası’nın piyasadaki başlıca oyunculardan biri olduğu ticari tahsilat sistemleri ve bu alandan elde edilen bankacılık hizmet gelirlerindeki hızlı büyüme trendi 2013’te de devam etmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 33 Faaliyetler Gebze-İzmir Otoyolu 1. Fazı Projesi’ne uzun vadeli finansman sağlayan bankalar konsorsiyumu içerisinde yer almıştır. İş Bankası 4’ü İstanbul’da olan toplam 9 şube ile kurumsal müşterilere hizmet veriyor. Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası, 2013 yılında uluslararası kuruluşlardan sağladığı kaynakları KOBİ’lerin kullanımına sunmaya devam etmiştir. Ticari Bankacılık İş Bankası, 2013’ün dalgalı piyasa koşullarında ticari bankacılık müşterilerine desteğini sürdürmüştür. İş Bankası 2013 yılında ticari bankacılık iş kolunda müşterilerine istikrarlı desteğine devam etmiş; sanayicinin, ticaret erbabının, KOBİ’lerin ve esnafın yanında yer almayı sürdürmüştür. İş Bankası, ticari bankacılık iş kolunda, -- sayısı 47’ye ulaşan ticari şubeleri, -- ülke geneline yaygın karma şubeleri, -- 26 adet satış bölgesi (K.K.T.C. dahil), -- deneyimli saha örgütü, müşteri ilişkileri yöneticileri ve müşteri temsilcileri ile hizmet sunmaktadır. Ticari bankacılık kredi portföyünde yüksek oranlı artış İş Bankası ticari bankacılık iş kolunda yıllardır gösterdiği başarılı performansı 2013 yılında da devam ettirmiştir. Taksitli ticari krediler alanındaki açık ara liderliğini 2013 yılında da sürdüren İş Bankası, bu alanda %17,5’lik(*)(**) pazar payına ulaşmıştır. Banka’nın taksitli ticari krediler portföy büyüklüğü yıl sonu itibarıyla 22,5(**) milyar TL olmuştur. İş Bankası, 2013 yılında KOBİ’lerin işletme sermayesi ve yatırım finansmanı ihtiyaçlarını karşılarken ticari taşıt ve işyeri alımlarını da kredilendirmeye devam etmiştir. Banka, ticari taşıt kredilerinde %25,8’lik(*), işyeri kredilerinde %12,1’lik(*), ihtiyaç kredilerinde %16,9’luk(*)(**) piyasa payıyla lider konumunu sürdürmüştür. (*) Piyasa payları, faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarına katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları dâhildir. (**) Kredili mevduat hesapları dâhildir. 34 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Mesleki birlikler, sektörel kuruluşlar ve kamu kurumlarıyla artan işbirliği İş Bankası geçmiş yıllarda olduğu gibi 2013 yılında da ticari bankacılık faaliyetlerini bölgesel ihtiyaçları gözeterek geliştirmiştir. Banka, bu doğrultuda ticaret ve sanayi odalarının yanı sıra, mesleki örgütlerle de işbirliklerini sürdürmüştür. Bu kapsamdaki çalışmalardan bazıları aşağıda özetlenmiştir. -- İş Bankası ile KOSGEB arasında “Reyhanlı İlçesi Acil Destek Kredisi Protokolü” ve KOBİ Proje Destek Programı, Tematik Proje Destek Programı, İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı, Girişimcilik Destek Programı, Ar-Ge İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı’nda yer almaya hak kazanan firmaların finansman ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik “Eş Finansman Kredi Programı Protokolü” imzalanmıştır. Diğer yandan, KOSGEB tarafından sunulan geri ödemeli ve geri ödemesiz destek programlarından yararlanmaya hak kazanan firmaların finansman ihtiyaçlarına yönelik olarak KOSGEB Destek Paketi hazırlanmıştır. Bu paket kapsamında firmalara Köprü Finansman Kredisi, Eş Finansman Kredisi ve Teminat Mektubu ürünleri sunulmaktadır. -- İş Bankası, 2013 yılında da Toprak Mahsulleri Ofisi A.Ş. (TMO) ile işbirliğini sürdürmüş, TMO’ya ürün (buğday, arpa, mısır ve çeltik) teslim eden mudilerine makbuz senedine dayalı kredi kullandırmıştır. -- İş Bankası ve Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği (PANKOBİRLİK) arasında “İşbirliği ve İmece Kart Üye İşyeri Çerçeve Protokolü” imzalanmıştır. -- İş Bankası’nın Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile olan işbirliği sürdürülmüştür. Eczacıların Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sağlık yardımı ödemelerine Banka tarafından aracılık edilmesi ve TEB Yardımlaşma Sandığı kredilerinin İş Bankası’nca kullandırılmasına yönelik işbirliği protokollerinin devamı sağlanmıştır. -- Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Bileşeni (IPARD) Programına ilişkin olarak Banka ile Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) arasındaki protokol yenilenmiştir. Protokol çerçevesinde başvuru çağrıları doğrultusunda çalışmalara devam edilmektedir. Özetle İş Bankası ticari bankacılık iş kolundaki başarılı performansını 2013 yılında da sürdürdü. İş Bankası ticari bankacılık faaliyetlerini bölgesel ihtiyaçları gözeterek geliştirmeye devam etti. -- 2013 yılında, önceki dönemlerde EIB’den sağlanarak KOBİ’lerin finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kullandırılan 150 milyon Euro tutarındaki kredinin geri ödemeleri neticesinde oluşan limit boşlukları kullanılarak KOBİ’lere yeniden EIB kredisi kullandırılmasına başlanmıştır. Buna ilaveten 2013 yılı içerisinde EIB ile 150 milyon Euro tutarında yeni bir sözleşme imzalanmıştır. Söz konusu kaynak çalışan sayısı 3.000’e kadar olan firmalara kullandırılacaktır. -- Kore Eximbank (KEXIM) ile İş Bankası arasında, Kore bağlantılı firmaların işletme sermayesi ve yatırım finansmanı ile Kore bağlantılı firmalarla işlem yapan firmaların bu kapsamdaki finansman ihtiyaçlarına yönelik olarak önceki dönemlerde imzalanmış olan anlaşma çerçevesinde 2013 yılında yeniden açılan Türkiye limitleri kullanılarak plasman çalışmalarına devam edilmiştir. -- Avrupa Birliği Küçük İşletmeler Kredi Programı İkinci Aşaması (Small Enterprises Loan Programme-SELP II) kapsamında KfW Entwicklungsbank’tan önceki dönemlerde sağlanan 60,74 milyon Euro’ya ilaveten, Ekim 2013’te toplam 17,64 milyon Euro tutarında kaynak temin edilmiştir. Bu kredilerin 2013 yılında Türkiye’nin 49 ilindeki KOBİ’lerin finansmanını teminen kullandırılmasına devam edilmiştir. Müşteri ihtiyaçlarına özel farklılaştırılmış çözümler ve ürünler İş Bankası, firmaların yöresel ve dönemsel ihtiyaç ve isteklerini gerek sahada gerek Genel Müdürlük’te gerçekleştirdiği incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda tespit etmekte, ürün ve hizmetlerini bu doğrultuda tasarlamaktadır. 2013 yılında müşterilerin finansal ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılama yönündeki çalışmalar kapsamında; -- Yurt İçi Diğer Banka Avalli YP Poliçe/Bono İskonto Kredisi, -- Yurt İçi TL/YP Akreditif İskonto Kredisi, -- Otomotiv bayilerinin takasa aldıkları araçların finansmanına yönelik Takas Finansmanı Kredisi, -- Kentsel Dönüşüm Yasası Kapsamında İşyeri Kredisi Faaliyetler KOBİ’lere sağlanan yurt dışı kaynaklı fonlar -- 2013 yılı içerisinde EBRD ile İş Bankası arasında TurSEFF, TurAFF ve WIB programları kapsamında 50 milyon Euro tutarında kredi anlaşması imzalanmıştır. TurSEFF kaynağının müşterilere plasman çalışmaları devam etmektedir. TurAFF ve WIB kaynakları kapsamında müşterilere kredi kullandırma çalışmalarına da başlanmıştır. “İş’le Buluşmalar” toplantıları, 2013 yılında Muğla, Erzurum, Kocaeli ve Samsun illerinde düzenlendi. hayata geçirilmiştir. İş Bankası, ticari kesimin danışmanı ve çözüm ortağıdır. İş Bankası, dünya ekonomisindeki gelişmelere paralel olarak firmaların içinde bulundukları değişim ve dönüşümü yakından takip etmekte; bilgilendirme ve danışmanlık faaliyetlerini kesintisiz olarak sürdürmektedir. 2013 yılında Genel Müdürlük ve saha ekibiyle birlikte yoğun müşteri ziyaretlerine devam edilmiştir. Yaklaşık 185 bin müşterinin ihtiyaçları yerinde tespit edilerek kısa sürede sonuçlandırılması sağlanmıştır. Yoğun müşteri ziyaretlerinin yanı sıra, bilgi paylaşımı ve danışmanlık faaliyetleri kapsamındaki “İş’le Buluşmalar” toplantıları, 2013 yılında Muğla, Erzurum, Kocaeli ve Samsun illerinde düzenlenmiştir. 2013 yılında KOBİ’lerin, sağlıklı büyümelerine ve rekabet avantajı sağlamalarına destek olmak amacıyla, ekonomik beklenti ve gelişmelerin yanı sıra ticari kesimi yakından ilgilendiren Kamu Ar-Ge Hibe ve Teşvikleri konularında, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) özelinde seminerler düzenlenmeye devam edilmiştir. Bu kapsamda 2013 yılında Denizli ve Tuzla Deri OSB’de iki adet seminer düzenlenmiştir. İŞ’TE KOBİ internet sitesine 3 uluslararası ödül daha Başta KOBİ’ler olmak üzere çeşitli ölçekteki firmaların yakından takip ettiği İŞ’TE KOBİ (www.istekobi.com.tr) internet sitesinin üye sayısı 2013 yılı sonunda 56 bini aşmıştır. İŞ’TE KOBİ, yenilikçi SUNUMATİK uygulamasıyla 2013 yılında kazandığı 3 uluslararası ödül ile toplam ödül sayısını 30’a yükseltmiştir. İş Bankası, ticari bankacılığın sektörün itici güçlerinden biri olmayı sürdüreceğini öngörmektedir. Banka bu öngörüsü doğrultusunda, ticari bankacılık iş kolundaki çalışmalarını farklılaştırılmış hizmet ve iş ortaklığı yaklaşımı ile devam ettirecektir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 35 Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri 2013 yılında İş Bankası, bireysel krediler bakiyesini %26,2 artırarak 38,5 milyar TL’ye ulaştırmıştır. Banka, bireysel kredilerde sektörün üzerinde bir büyüme kaydetmiştir. Bireysel Bankacılık İş Bankası, piyasanın bireysel krediler ile mevduat ve yatırım ürünleri alanlarında sunduğu büyüme olanaklarından aldığı payı artırmaya yönelik güçlü adımlar atmaya devam etmektedir. 2013 yılında İş Bankası, bireysel krediler bakiyesini %26,2 artırarak 38,5 milyar TL’ye ulaştırmıştır. Banka, bireysel kredilerde sektörün üzerinde bir büyüme kaydetmiştir. Sürdürülebilir, kârlı büyüme stratejisi ve müşteri merkezli çalışma sistematiği ile İş Bankası, bireylerin yaşamlarının farklı evrelerinde ihtiyaç duydukları tüm bankacılık ürün ve hizmetlerini, yaygın ve çok kanallı dağıtım ağı üzerinden kalite odaklı bir yaklaşım ile sunmaktadır. İş Bankası’na bireysel bankacılıkta rekabet avantajı sağlayan başlıca özellikler; - ülke genelinde sahip olduğu geniş şube ve Bankamatik ağı, - yetiştirdiği yüksek nitelikli insan gücü, - yenilikçi çözümlerle her geçen gün zenginleşen geniş ürün gamı, - müşteri analitiği ve kampanya yönetimi yetkinlikleri, - güçlü teknolojik altyapısı ve - hizmet sunumunda sağladığı kanal çeşitliliğidir. Müşteri yönetimi çalışmaları İş Bankası’nın değişmez hedeflerinden biri müşterileri ile kalıcı ve karşılıklı verimliliğe dayalı ilişkiler kurmak ve sürdürmektir. Banka, bu hedefle hayata geçirmiş olduğu ilişki evreleri bankacılığı programı kapsamında yeni kazandığı bireysel müşterilerle ilişkilerin sağlıklı bir biçimde yürütülmesini sağlamak üzere “hoş geldin” ve “aktivasyon” çalışmaları gerçekleştirmektedir. “Tutundurma” ve “sadakat” faaliyetleri kapsamında ise, müşterilere İş Bankası ürün ve hizmetleriyle ilgili sürekli bilgi aktarılmakta, ödüllü kampanyalar ve farklı etkinlikler düzenlenmektedir. Müşterilerin Banka ile ilişki düzeyini sistematik olarak ölçümleyen müşteri erimesi modelinin ortaya koyduğu sonuçlar doğrultusunda ise “elde tutma” ve “geri kazanım” iletişim çalışmaları yürütülmektedir. 36 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 2013 yılında bireysel bankacılık müşterileri, içinde bulundukları yaşam evreleri, Banka ile süregelen ilişki evreleri ve davranış modelleri, ihtiyaç ve beklentileri dikkate alınarak 20 adet alt segmentte izlenmeye başlanmıştır. İş Bankası, belirlenen alt segmentlere özel değer önerileri oluşturmakta ve müşterilerine sunmaktadır. Müşteri analitiği ve kampanya yönetim çalışmalarındaki gelişmeler İş Bankası 2013 yılında geniş müşteri tabanını daha iyi tanıyabilmek ve müşteri ile kurulan ilişkinin en uygun kaynak tahsisi ile yönetilmesine katkı sağlamak amacıyla - müşteri segmentasyonu, - kredi kartı segmentasyonu, - yaşam boyu değer, - müşteri erimesi, - satın alma olasılığı gibi analitik modelleri aktif olarak kullanmaya devam etmiştir. Çok kanallı entegre kampanya yönetimi altyapısı çerçevesinde şube, internet şubesi, Çağrı Merkezi, Bankamatik, e-posta ve SMS kanalları bütünleşmiş bir biçimde kullanılmakta ve çok sayıda kampanya eş zamanlı olarak yürütülmektedir. İş Bankası çok kanallı, çok aşamalı ve kişiselleştirilmiş müşteri etkileşimleri gerçekleştirebilme, müşteri hesap hareketlerine dayalı gerçek zamanlı kampanya yapabilme yetkinliğine sahiptir. Ürün, kanal, fiyat ve iletişim karmasını etkin bir şekilde kullanmak ve yönetmek amacıyla İş Bankası, kampanya optimizasyonu sistematiğini 2013 yılında hayata geçirmiştir. Uygulama kapsamında şube, Bankamatik, internet şubesi, SMS ve e-posta kanalları üzerinden sunulacak tekliflerin kabul edilme olasılığını müşteri bazında belirleyen 100’ü aşkın model oluşturulmuştur. Kampanya optimizasyonu sayesinde müşterilere yönelik tekliflerin kârlılık esasına göre sistematik bir biçimde önceliklendirilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda, e-posta, SMS ve şube satış fırsatlarının günlük, haftalık ve aylık adetsel sınırlamalar çerçevesinde sistem kontrolünde gönderilmesine olanak sağlayan müşteri temas kuralları da devreye alınmıştır. 2013 yıl sonu itibarıyla, toplam mevduatı 121,0 milyar TL’ye ulaşan İş Bankası, bu alanda özel bankalar arasındaki lider konumunu sürdürmüştür. İş Bankası: Son 4 yıldır bireysel bankacılıkta en memnun olunan banka Türkiye Kalite Derneği (KalDer) tarafından yürütülen Türkiye Müşteri Memnuniyeti araştırması kapsamında İş Bankası, son 4 yılda üst üste özel bankalar arasında “Bireysel Bankacılık Alanında En Memnun Olunan Banka” seçilmiştir. Aynı araştırma sonuçlarına göre 2013 yılında Maximum Kart da “En Memnun Olunan Kredi Kartı” seçilmiştir. Yaşam evreleri bankacılığındaki gelişmeler İş Bankası, yaşam evresi bankacılığı yaklaşımı çerçevesinde çocuklara, gençlere ve emeklilere yönelik çalışmalar yürütmektedir. Gençlere İş’te Üniversiteli Bankacılık Hizmet Paketi, gençlik döneminin tüm finansal ihtiyaçlarına cevap vermeyi öngörmektedir. İş’te Üniversiteli Kredi Kartı ise yaşam boyu sürecek ve gelişecek kredi kartı ilişkisinin ilk adımını oluşturmaktadır. İş Bankası, gençlerle öğrencilik yıllarında kurduğu ilişkiyi korumakta, mezuniyeti takiben müşteri kart limitlerini güncellemeyi sürdürmektedir. Emeklilere İş Bankası Emekli Paketi ile aktif çalışma hayatları boyunca geniş bireysel ürün yelpazesiyle hizmet sunulan müşterilere emeklilik döneminde de katma değeri yüksek hizmet sunmayı amaçlamaktadır. İş Bankası’nın toplam mevduatı 121,0 milyar TL’ye ulaşmıştır. 2013 yıl sonu itibarıyla, İş Bankası’nın toplam mevduatı(**) 121,0 milyar TL’ye ulaşmıştır. Banka’nın aynı dönemdeki toplam mevduat pazar payı %12,4(*)(**) olmuş ve İş Bankası mevduat alanında özel bankalar arasındaki lider konumunu sürdürmüştür. İş Bankası 2013 yılında mevduat alanında - özel bankalar arasındaki liderliğinin sürdürülmesi Çocuklara İş Bankası ile çocuklar arasındaki ilk iletişim İş Bankası Kültür Yayınları aracılığı ile kurulmaktadır. - mevduat hacminin uygun maliyetle sürdürülebilir bir şekilde büyütülmesi Türkiye’deki en prestijli ve lider yatırım fonlarından olan Kumbara Fonu ve Çocuk Hesabı Banka’nın çocuklar ile kurduğu hizmet ilişkisinin omurgasını oluşturmaktadır. Kumbara Fonu, 2013 yılında A Tipi fon endüstrisinde tutar bazında %20’lik payla Türkiye’deki en büyük A tipi fon olma özelliğini korumuştur. 2013 yılında, bir önceki yıl içerisinde ağırlık verilen, mevduat tabanının genişletilmesi ve müşteri sayısının artırılmasına yönelik çalışmalara hız kesmeksizin devam edilmiştir. Bu çerçevede, faiz hassasiyetinin görece düşük olduğu taban mevduat teminine önem verilmiştir. Banka tarafından 12-18 yaş arası çocuklara yönelik sunulan İlk İmza Hesabı ile çocukların kendi hesaplarını yönetme yetkinliğini geliştirmeleri ve tasarruf alışkanlığı kazanmaları hedeflenmektedir. Faaliyetler İş Bankası şubelerindeki gişe servislerinin satış potansiyelinin değerlendirilmesi amacıyla geliştirilen Gişe Fırsatları Uygulaması tüm karma şubelerde kullanılmaya başlanmıştır. Bu uygulama kapsamında müşteri bazında görüntülenen satış teklifleri doğrultusunda gişe servisine gelen müşterilerin bilgi güncellemeleri ve satışı kolay ürünlerin satışı yapılmakta, daha kapsamlı ürünler için müşteri, satış ekibine yönlendirilmektedir. Bu uygulama kapsamında 2013 yıl sonu itibarıyla 15 farklı teklif türünde toplam 271.951 adet başarılı satış ve bilgi güncelleme işlemi gerçekleşmiştir. konularına odaklanmıştır. İş Bankası bu çalışmalarının da etkisiyle 2013 yılı içerisinde özel bankalar arasında tasarruf mevduatında liderliğini korumuştur. (*) Piyasa payları, faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarına katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları dâhildir. (**) Bankalar mevduatı hariçtir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 37 Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası ihtiyaç kredisi bakiyesini yıl sonu itibarıyla %32,6 artırarak 15,3 milyar TL’ye ulaştırmış ve özel bankalar arasındaki liderliğini devam ettirmiştir. İş Bankası tüketici kredilerinde %26,7 büyüme sağlamıştır. İş Bankası’nın tüketici kredileri 2013 yılında %26,7 artışla 28,4(**) milyar TL’ye ulaşmıştır. İş Bankası’nın tüketici kredilerine ilişkin piyasa payı gelişimini olumlu yönde etkileyen ve müşteriler nezdinde bir prestij unsuru olarak algılanan proaktif hazır kredi limit belirleme çalışmaları başta maaş anlaşmalı müşteriler ile kamu ve özel sektör çalışanları olmak üzere muhtelif müşteri kitlelerine yönelik olarak sürdürülmektedir. İş Bankası, özel bankalar arasında ihtiyaç kredilerinde liderdir. Sektörde ihtiyaç kredilerinde, 2013 yıl sonu itibarıyla bir önceki yıla göre %29,0(*)(**) oranında bakiye artışı görülmüştür. İş Bankası’nın ihtiyaç kredisi bakiyesi ise yıl sonu itibarıyla %32,6(**) artarak 15,3(**) milyar TL’ye ulaşmış ve özel bankalar arasındaki liderlik korunmuştur. 2013 yılında 902 bin adet ihtiyaç kredisi kullandırılmıştır. 2013 yılında İş Bankası’nda aylık düzenli kampanyaların yanı sıra Tatil Kredisi, Eğitim Kredisi, Bayram Kredisi ve Yeni Yıl Kredisi gibi kitlesel mecra kampanyaları düzenlenmiştir. Anında Bankacılık kanallarından Hızlı Kredi başvurusunda bulunan müşterilerin, kampanya yönetimi sistemi aracılığıyla şubelere yönlendirilmesine devam edilmiştir. Kredi Kayıt Bürosu’nun (KKB) tüm bireylerin kullanımına sunduğu Kredi Risk Raporu ve Çek Raporlarına, İş Bankası müşterilerinin şubeler ve internet şubesi aracılığıyla 2013 yılının Şubat ayından itibaren üye olabilmeleri sağlanmıştır. 2/B kapsamındaki arazilerin yasal mevzuat çerçevesinde kredilendirilmesine yönelik tasarlanan kredi ürünü Haziran ayının ikinci yarısı itibarıyla Türkiye’de ilk olarak İş Bankası tarafından kullandırılmıştır. İş Bankası 2013 yılı içinde ihtiyaç kredisi portföyünün genişletilmesi ve müşterilerin farklı nakit ihtiyaçlarına cevap verilebilmesi amacıyla, mevcut binaların ısı ve su yalıtımı, doğal gaz dönüşümünün temini, eski ve verimsiz sistemlerin yenileri ile değiştirilmesi ve benzeri amaçlara yönelik olarak “Çevreci Kredi” ürününü müşterilerin kullanımına sunmuştur. 22 bin müşteriye taşıt kredisi İş Bankası’nın bireysel taşıt kredisi bakiyesi 2013 yılında 1,3 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir. İş Bankası 2013 yılında yaklaşık 22 bin adet müşteriye bireysel taşıt kredisi kullandırmıştır. 2013 yıl sonu itibarıyla, Banka’nın bireysel taşıt kredilerindeki pazar payı %15,3(*) olmuştur. İş Bankası bireysel taşıt kredilerinde sektörde üst sıralarda yer almaya devam etmektedir. 2013 yılı boyunca sektörde yer alan taşıt markaları ile yakın işbirliği sürdürülmüş, yeni iş ortaklığı kurma çalışmaları yapılmış, Türkiye’de faaliyet gösteren belli başlı firmalar ile kampanyalar düzenlenmiştir. Konut kredilerinde % 23,5 büyüme İş Bankası 2013 yılı itibarıyla konut kredilerinde %23,5 artış kaydederek 11,8 milyar TL’lik bakiyeye ulaşmıştır. 2013 yıl sonu itibarıyla 204 adet tamamlanmamış konut projesi değerlendirilmiş, 105 adet projeye limit tahsis edilmiştir. Bu çalışmaların sonucunda anlaşmalı proje sayısı 256’ya yükselmiştir. İş Bankası, 2013 yılında gerçekleştirilen TOKİ indirim kampanyası kapsamında, 12’si işyeri kredisi olmak üzere 13,7 milyon TL tutarında toplam 218 adet kredi kullandırmıştır. Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında konut ve işyeri sahiplerinin ihtiyaç duyacağı finansmana yönelik olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokol imzalayan ilk banka olan İş Bankası, bu çerçevede 145 müşteriye yaklaşık 18,8 milyon TL tutarında kredi kullandırmıştır. (*) Piyasa payları, faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarına katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları dâhildir. (**) 38 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Kredili mevduat hesapları dâhildir. Özetle İş Bankası 2013 yılında konut kredilerinde %23,5 artış kaydetti. İş Bankası Maximum üye işyeri sayısı 210 bini aştı. -- 6.242.695 adet kredi kartı -- 55,1 milyar TL tutarında kredi kartı cirosu -- %13,0 oranındaki ciro bazlı piyasa payıyla Türkiye kartlı ödeme sistemleri piyasasının önde gelen bir katılımcısıdır. Maximum her yerde: 210 bini aşkın üye işyeri İş Bankası kredi kartı müşterilerine 210 bini aşkın aktif Maximum üye işyeriyle hizmet sunmaktadır. 2013 yılı boyunca dönemsel, sektörel ve firma bazlı özel hazırlanmış kampanyaların yanında ilave taksit, taksit erteleme, ekstra MaxiPuan ve hediye ürün mekanizmalı kampanyalar düzenlenmiştir. Pek çok sektörde, farklı segmentlere hitap eden yoğun kampanya planlaması ile kart kullanıcılarına avantajlı alışveriş olanağı sunulmuş, mevcut marka paylaşım ortaklığı işbirliğinin olumlu etkisiyle Maximum üye işyerlerinde İş Bankası kartlarının artan oranda tercih edilmesi sağlanmıştır. 2013 yılı içerisinde Büyük Kulüp, Makromarket ve Bursaspor ile Maximum dünyasının sunduğu avantajlara sahip ortak kredi kartları müşterilerin kullanıma sunulmuştur. Hizmet yelpazesi çeşitlenmeye devam ediyor. İş Bankası, -- Maximum Kart, -- mil programı altyapısına sahip Maximiles, -- mil programı altyapısı içeren ve Mercedes marka araç sahibi müşterilere sunulan MercedesCard, Türkiye’de bir ilk olan basit, güvenilir ve yenilikçi ödeme teknolojisi İşCep Parakod’dan yeni özellik: Şipşak İşCep Parakod, İş Bankası’nın basit, yenilikçi ve güvenilir ödeme teknolojisidir. 2013 yılında İşCep Parakod ile e-ticaret ve mağaza alışverişlerinde QR kod teknolojisinin kullanımına ek olarak Şipşak isimli yeni ürün sunulmuştur. Şipşak ile müşterilere gazete, dergi, afiş ve katalog gibi basılı mecralardan QR kod okutularak anında alışveriş yapılabilmesi imkânı verilmiştir. 2013 yılında ayrıca, İşCep Parakod uygulaması ile fatura ödemelerinin yapılabilmesine de olanak sağlanmıştır. Ürün çeşitliliği müşteri ihtiyaç ve beklentilerine göre şekillenerek genişlemeye devam ediyor. İş Bankası; -- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı tüm müze ve ören yerlerinde geçerli Müzekart, -- Üye işyerlerinin tedarikçilerine yapacakları ödemelerde kartlı ödeme olanağı sağlayan Tedarikçi POS, -- Yeme/içme/servis sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde, kredi kartları ya da banka kartları kullanılarak bahşiş verilebilmesini sağlayan Bahşiş POS ile farklı beklenti ve ihtiyaçları olan müşterilerine etkin ve hayatı kolaylaştıran çözümler sunmaktadır. Banka, 2013 yılı içerisinde POS bütünleşik yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu getirilen mükelleflere hizmet sağlamak için üretici firmalar ile işbirliğine gitmiş ve söz konusu cihazları üye işyerlerine avantajlı kampanya ve koşullarda sunmuştur. -- doğaya duyarlı müşteriler için Maximum TEMA Kart ve -- ön ödemeli kart ürünü MaxiPara Kart ile farklı beklentileri olan müşterilerine özel çözümler sunmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 39 Faaliyetler Geniş ürün yelpazesi ve rekabetçi özelliklerle desteklenmiş kartlı ödeme sistemleri İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla İşCep Parakod’dan yeni özellik: “QR kod ile anında alışveriş” Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri Türkiye’de tasarrufun öncüsü olan İş Bankası, müşteri ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulan farklı ürün ve hizmetleriyle bireysel tasarrufların gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Kolay, hızlı ve güvenli alışveriş için sektöre özel kartlı ödeme sistemi: Güvenli Alışveriş İş Bankası 2013 yılında işlemlerin niteliği gereği üye işyerlerince kart bilgisi saklama gerekliliği bulunan sektörlere yönelik olarak “Güvenli Alışveriş” uygulamasını hayata geçirmiştir. Güvenli Alışveriş ile kart bilgileri üye işyeri adına güvenli bir şekilde saklanmakta; üye işyerleri kart bilgilerinin güvenliğine ilişkin olası risklerden korunmaktadır. Uluslararası üye işyeri hizmet ağı genişliyor. İş Bankası yurt dışı örgütünün hizmet ağını geliştirmeye 2013 yılında da devam etmiş; -- Batum/Gürcistan, Londra/İngiltere ve Priştine/Kosova şubeleri aracılığı ile adı geçen ülkelerde Bankamatik -- Londra Şubesi aracılığıyla İngiltere’de üye işyeri (POS) hizmetlerini sunmaya başlamıştır. Kredi kartı müşterilerinin hayatı her geçen gün daha da kolaylaşıyor. İş Bankası kredi kartı müşterilerine sunduğu ayrıcalık ve kolaylıklara 2013 yılında yenilerini eklemiştir. İnternet Şubesi’nde Motorlu Taşıtlar Vergisi ve trafik para cezası ödemelerinin kredi kartları ile gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Ayrıca “sgk.gov.tr” internet sitesi üzerinden İş Bankası kredi kartları ve banka kartları ile SGK prim ödemelerinin yapılabilmesine de olanak tanınmıştır. 2013 yılında yeni bölgesel projeler ve ortak kart projeleri de hayata geçirilmiştir. Bu çerçevede İş Bankası temassız özellikli kredi kartına sahip müşterilere, Konya Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde belediye otobüsü ve tramvay ulaşım ücretlerini kartları ile ödeme olanağı sunulmuştur. Sinema, kültür ve sanat, eğlence Maximum’da İş Bankası, sinema, eğlence, kültür ve sanat alanındaki işbirlikleri ile Maximum Kart müşterilerine ayrıcalıklı hizmet sunumuna devam etmiştir. Maximum Kart sponsorluğu altında 25 ilde 62 lokasyonda bulunan Cinemaximum salonlarında düzenlenen kampanya ve etkinliklerin yanı sıra çeşitli üye işyerlerinde sunulan indirim ayrıcalıkları ile Maximum markasına duyulan sadakat ve yakınlık güçlendirilmiştir. İş Bankası 2013 yılı içerisinde Maximum özellikli tüm kredi kartlarına Müzekart özelliğini kazandırmıştır. Sektörde bir ilk olan bu hizmet ile 300’ü aşkın müze ve ören yerine ücretsiz giriş olanağı sunulmaktadır. Tasarrufun öncüsünden çağdaş uygulamalar Kurulduğu 1924’ten itibaren Türkiye’de tasarrufun öncüsü olan İş Bankası, tasarruf bilincinin toplumda yerleşmesi ve bireysel tasarrufların gelişmesine, müşteri ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulan farklı ürün ve hizmetleriyle katkıda bulunmaktadır. İş Bankası müşterilerini geleneksel mevduat ve yatırım ürünleri gamının yanı sıra bireysel emeklilik, düzenli fon alımı, altın hesabı, Kumbara Fonu, Düzenli Birikim Talimatı, Üstü Kalsın gibi sektörde fark yaratan ürünlerle tasarrufa yönlendirmektedir. 2013 yılında hizmete sunulan “Düzenli Birikim Talimatı” hizmeti ile müşterilerin kendilerinin belirleyeceği tutarın vade tarihlerinde düzenli olarak vadesiz mevduat hesaplarından vadeli mevduat hesaplarına otomatik olarak aktarılması imkânı sunularak müşteriler tasarrufa teşvik edilmiştir. Üstü Kalsın Üstü Kalsın, tasarruf ve yatırım bilincini geliştirmeyi hedefleyen yenilikçi bir üründür. Üstü Kalsın, İş Bankası nezdinde kredi kartı ve yatırım hesabı bulunan herkesin yararlanabileceği bir üründür. Bu ürün, hesap özeti toplam borcunun, tercih edilen bir üst limite yuvarlanarak aradaki farkın yatırım fonunda değerlendirilmesini sağlamaktadır. Bu ürün ile müşterilerin harcama alışkanlıklarını değiştirmeden tasarrufa yönlendirilmeleri hedeflenmiştir. 2013 yıl sonu itibarıyla 144.810 adet Üstü Kalsın talimatı alınmış; 32,3 milyon TL’ye yakın yatırım fonu hacmi yaratılmıştır. 40 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle Maximum özellikli tüm kredi kartları Müzekart özelliği kazandı. İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla yaklaşık 1,7 milyon kişinin maaş ödemesine aracılık ediyor. İş Bankası şubelerinden açılan bireysel emeklilik hesabı sayısı bir önceki yıla kıyasla %25 artış kaydetti. otomatik likit fon alımı suretiyle yatırıma dönüştürülmesini sağlayan Maksimum Hesap talimat adedi ise 827.980’e ulaşmıştır. İş Bankası, sektördeki yoğun rekabet, kamu kurumu maaş anlaşmalarının yüksek promosyon maliyetleri ve bölgesel pazar payını da dikkate alarak, özel sektör maaş anlaşmalarına da ağırlık vermeye devam etmiştir. -- elementer sigorta, OGS ve HGS’de sağlanan rahatlık İş Bankası, köprü ve otoyol geçiş sistemlerinde piyasa liderliğini sürdürmektedir. Köprü ve otoyol geçişlerini kolaylaştıran Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) cihazları ve Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) etiketleri İş Bankası güvencesinde özel hizmetlerle araç sahiplerine sunulmaktadır. 2013 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla İş Bankası tarafından sağlanan OGS cihazı sayısı 842.174’e ulaşmıştır. İş Bankası, Aralık 2012’de Türkiye’de bankalar arasında bir ilk olarak HGS etiketi satışına da başlamıştır. Banka’da kredi kartı ya da ek hesabı bulunan müşterilere ücretsiz olarak sunulan HGS etiketlerinin sayısı 2013 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla 635.828’e ulaşmıştır. Bireysel nakit yönetiminde sağlanan gelişmeler İş Bankası, müşterilerine toplam 496 kurumun faturalarını internet şubesi, Bankamatik, mobil bankacılık kanalları, şube gişeleri ya da otomatik ödeme yöntemleriyle ödeme olanağı sunmaktadır. Banka, 2014 yılında fatura ödemelerine aracılık edilen kurumların artırılmasına yönelik çalışmalarına devam edecektir. İş Bankası, Sınırsız Otomatik Servis -SOS/Maksimum Hesap uygulamaları ile müşterilerine hesaplarında bulunan ve günlük işlemler için gerekli tutarların dışındaki serbest bakiyelerin yatırım fonu alımına otomatik olarak yönlendirilmesine imkân sunmaktadır. 2013 yıl sonu itibarıyla, Sınırsız Otomatik ServisSOS talimat adedi 1.243.579’a, vadesiz TL hesaptaki atıl tutarın Faaliyetler İş Bankası 1,7 milyon kişinin maaş ödemesine aracılık etmektedir. İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla 467 bini SGK emeklisi olmak üzere yaklaşık 1,7 milyon kişinin maaş ödemesine aracılık etmektedir. İş Bankası hizmetlerinden çeşitli ayrıcalıklarla faydalanan maaş anlaşmalı bireylere sunulan özel ürün ve hizmetler, müşteri sadakatine önemli katkıda bulunmaktadır. Anadolu Sigorta ve Anadolu Hayat Emeklilik ile gelişen işbirliği Sektörlerinin lider kuruluşları Anadolu Sigorta ve Anadolu Hayat Emeklilik ile geliştirilen güçlü işbirliği kapsamında İş Bankası; -- hayat sigortası ve -- bireysel emeklilik ürünlerini geniş bir yelpazede ve etkin bir hizmet anlayışıyla sunmaktadır. 2013 yılında Anadolu Hayat Emeklilik üzerinden sunulan hayat sigortalarının prim üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre %13, vefat sigortalarının prim üretimi ise %22 oranında artmıştır. Tasarruf alışkanlığına güçlü katkı: Bireysel emeklilik hesabı Müşteriyle uzun vadeli bir ilişki kurulmasını sağlayan bireysel emeklilik hesabı, müşteri sadakatini güçlendiren ve tasarrufu destekleyen bir üründür. Anadolu Hayat Emeklilik’in acenteleri olan İş Bankası şubelerinden açılan bireysel emeklilik hesabı sayısı bir önceki yıla kıyasla %25 artış kaydederek 2013 yıl sonu itibarıyla 571.779’a ulaşmıştır. Elementer sigorta ürünleri kapsamında… İş Bankası ve Anadolu Sigorta işbirliği kapsamında, sigorta müşteri portföyünün çeşitlendirilmesi amacıyla, kredi müşterilerine kullandırılan krediye uygun sigorta ürününün sağlanmasına ve satış kanallarının güçlendirilmesine yönelik uygulamalar 2013 yılında da sürdürülmüştür. Banka, 2013 yıl sonu itibarıyla hayat ve elementer sigorta ürünlerinden elde ettiği toplam komisyon gelirlerini 2012 yılına göre %17 oranında artırmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 41 Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası, 11 adedi ihtisas şubesi olmak üzere toplam 80 şubesinde özel bankacılık hizmetleri vermektedir. Özel Bankacılık İş Bankası Özel Bankacılık, 2013 yılında ihtisaslaşmış şube ağını genişletmeye ve hizmet sunumunu müşteri risk algısına uygun ürün çeşitlendirmesi ile geliştirmeye devam etmiştir. İş Bankası, 11 adedi ihtisas şubesi olmak üzere toplam 80 şubesinde müşteri gizliliğine önem veren, karşılıklı güven ilişkisine dayanan, uzun süreli, şeffaf yönetim anlayışıyla yürütülen özel bankacılık hizmetleri vermektedir. Uzman, deneyimli ve portföyünde sınırlı sayıda müşteri bulunduran Özel Bankacılık Müşteri İlişkileri Yöneticileri ile sunulan kişiselleştirilmiş hizmetler, 2013 yılında müşteri ilişki derinliğinin artmasında önemli rol oynamıştır. Banka, yıl sonu itibarıyla 23 bini aşkın müşterinin yaklaşık 25 milyar TL tutarındaki varlığını yönetmektedir. Özel Bankacılık İhtisas Şubeleri 2013 yılında açılan Nişantaşı Özel Bankacılık/İstanbul, Sirkeci Özel Bankacılık/İstanbul ve Yenişehir Özel Bankacılık/Ankara şubeleri ile toplam özel bankacılık ihtisas şube sayısı 11’e yükselmiştir. Ülkemizin coğrafi servet dağılımına paralel olarak, İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya illerinde müşterilerin İş Bankası Özel Bankacılık hizmetlerine erişimini sağlayan şube ağı büyük ölçüde oluşturulmuştur. 42 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Alternatif yatırım araçları sunumu 2013 yılında, özel bankacılık müşterilerine süreçleri farklılaştırılmış bankacılık ürünlerinin yanı sıra, risk profilleri gözetilerek, talepleri uyarınca alternatif yatırım ürünleri ile türev ürünler sunulmuştur. Düşük faiz ortamında alternatif yüksek getiri imkânlarından faydalanmayı hedefleyen özel bankacılık müşterileri tarafından yıl boyunca yapılan 2.000’in üzerindeki türev işlemde yaklaşık 7 milyar TL düzeyinde işlem hacmi gerçekleştirilmiştir. İş Bankası bono ve tahvil halka arzları özel bankacılık müşterileri tarafından yoğun ilgi görmüştür. 2013 yılında gerçekleştirilen ihraçlarda özel bankacılık müşterilerinden 1,2 milyar TL’lik talep toplanmıştır. Privia markalı ürünlerdeki gelişim İş Bankası Özel Bankacılık, müşterilerinin ihtiyaçlarına uygun farklılaştırılmış süreçlerle değer yaratan ürün ve hizmetleri Privia markası altında sunmaktadır. Bir önceki yıla oranla, 2013 yılında Privia kredi kartı kullanımı %60; Privia bireysel krediler hacmi %50 düzeyinde artış göstermiştir. 2013 yılında özel bankacılık müşterilerine pazarlanan Privia bireysel emeklilik hesaplarının toplam katkı payı üretimi ise %62 artışla 31 milyon TL’ye ulaşmıştır. Özetle Özel Bankacılık 11 özel bankacılık ihtisas şubesi ile hizmet sunuyor. 2013 yılında gerçekleştirilen bono ihraçlarında özel bankacılık müşterilerinden 1,2 milyar TL’lik talep toplandı. 2014 yılında… İş Bankası Özel Bankacılık, 2014 yılında yeni özel bankacılık ihtisas şubeleri açmaya devam edecektir. Banka, sayısı artan ihtisas şubelerinde sermaye piyasası ürünlerinin tanıtımına katkı sağlamak ve kullanımını teşvik etmek amacıyla iş ortakları ile stratejik işbirlikleri geliştirmeyi ve bütünleşik varlık yönetimi yaklaşımını hayata geçirmeyi hedeflemektedir. Bu çerçevede, yüksek büyüme potansiyeli ihtiva eden özel sektör tahvilleri başta olmak üzere, müşterilerin sermaye piyasası araçlarından en etkin şekilde faydalandırılmasına devam edilecektir. Ayrıca alternatif getiri imkânları sağlayan ürün yelpazesinin genişletilmesi çalışmalarına ağırlık verilecektir. İş Bankası Özel Bankacılık, 2014 yılında da mevcut müşterilerinde sahip olduğu cüzdan payını artırma ve yeni müşteri kazanımı yönündeki proaktif ve sistematik çalışmalarını sürdürecektir. Kullanımı giderek yaygınlık kazanan mobil mecralarda özel bankacılık müşterileriyle daha kapsamlı iletişim kurulabilmesi ve müşteri tecrübesinin özelleştirilmesi amaçlarıyla mobil hizmet uygulamaları geliştirilmesi hedeflenmektedir. İş Bankası Özel Bankacılık, müşterilerine çok yönlü fayda sağlama amacına uygun olarak, 2014 yılında sunduğu ürün/ hizmet yelpazesine müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda çeşitli danışmanlık hizmetlerini de eklemeyi planlamaktadır. Sermaye Piyasaları İş Bankası, 2013 yılında BİST Borçlanma Araçları Piyasası’nda açık ara liderliğini sürdürmüştür. Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası’nda 2012 yılında 3,1 trilyon TL tutarında işlem hacmi ile lider konumda bulunan İş Bankası, 2013 yılında işlem hacmini 3,4 trilyon TL seviyesine yükseltmiştir. İş Bankası, Türk sermaye piyasalarında uzun yıllardır koruduğu öncü ve lider konumunu %24,5 oranındaki pazar payı ile 2013 yılında da sürdürmüştür. İş Bankası, özel sektör borçlanma aracı ihraçlarında piyasa liderliğini pekiştirmiştir. Son dönemde Hazine Müsteşarlığı borçlanma gereğinin düşük seyretmesi, yatırımcıların özel sektör tahvilleri gibi alternatif yatırım araçlarına daha fazla yönelmelerini sağlamıştır. Kaynak çeşitlendirmesi arayışı ile artan özel sektör borçlanma aracı ihraçları 2013 yılında da hızlanarak devam etmiştir. İş Bankası, 2013 yılında da uzun vadeli kaynak sağlanması, mevcut kaynak yapısının çeşitlendirilmesi, aktif-pasif bilanço kalemleri arasındaki vade uyumunun iyileştirilmesi ve kısa vade nedeniyle oluşan faiz riskinin önüne geçilmesi amacıyla farklı tür ve vadelerde borçlanma aracı ihraçları gerçekleştirmiştir. İş Bankası gerçekleştirdiği toplam 38 adet, 11 milyar TL nominal değerde yurt içi bono ve tahvil ihracı ile 2013 yılında toplam ihraçlar bazında sektörden %22,5 pazar payı almış ve lider konumunu korumuştur. Dolaşımdaki ihraçlar bazında ise İş Bankası 2013 yıl sonu itibarıyla %20,9 pazar payı ile açık ara sektör liderliğini sürdürmüştür. İş Bankası, altın işlemlerinde de liderdir. İş Bankası’nın altın depo hesabı ve yatırım hesabı müşteri bakiyesi toplamı 2013 yılı sonunda 46 ton olarak gerçekleşmiştir. İş Bankası, 2013 yıl sonu itibarıyla %15,5’lik altın depo hesabı pazar payı ile açık ara sektör lideri konumundadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 43 Faaliyetler İş Bankası Özel Bankacılık etkinlikleri Finans dışı alanlarda müşteri beklentileriyle uyumlu fayda sunumu amacıyla geliştirilen müşteri beğeni bilgileri veri tabanında kayıtlı 1.800’ün üzerinde özel bankacılık müşterisi, 2013 yılı içerisinde sergi açılışlarına ve Cinemaximum film galalarına davet edilmiş, İş Sanat ve spor etkinliklerinde misafir edilmiştir. 1.800’ün üzerinde özel bankacılık müşterisi farklı sosyal etkinliklerde misafir edildi. Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası, 2013 yılında Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası’nda işlem hacmini 3,4 trilyon TL seviyesine yükseltmiştir. 2012 yılında başlatılan “Şubelerde Altın Buluşmaları” ve “Kuyumcularda Altın Buluşmaları” hizmeti kapsamında 2013 yılında 81 ilin tamamına ulaşılmıştır. Bu projelerin hedefi “yastık altı” olarak tabir edilen fiziki altınların ekonomiye kazandırılması olmuş ve bu noktada önemli oranda başarı kaydedilmiştir. İş Bankası teknolojik altyapısının yaratıcı, pratik ve güvenli bir şekilde kullanılması ile kurgulanan “Kuyumcularda Altın Buluşmaları” hizmeti Türkiye’de bu alanda bir ilk olma özelliğini de taşımaktadır. Türkiye’nin en yüksek hisse senedi işlem hacmi İş Bankası, iştiraki İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile birlikte, 2013 yılında Borsa İstanbul Pay Piyasası işlem hacminin %8,4’ünü gerçekleştirerek, bu piyasada faaliyet gösteren 89 aracı kurum arasında uzun yıllardır devam eden liderliğini sürdürmüştür. İş Bankası’nın yatırım fonları pazar payı 2013 yıl sonu itibarıyla %23,5 olurken, sektördeki en yakın takipçisi ile arasındaki fark 8,0 puandır. Yatırım fonlarındaki sektör liderliğini 2013 yılında pekiştiren İş Bankası, A ve B tipi fonlarda da sırasıyla %36,3 ve %22,7 ile en yüksek pazar payına sahip fon kurucusudur. Çocuklara yönelik geliştirilen ilk yatırım fonu İş Bankası Kumbara Fonu, A tipi yatırım fonları sınıfında toplam katılımcı sayısının %83’ünü ve toplam portföy büyüklüğünün %20,6’sını oluşturmaktadır. 2013 yılında ürün geliştirme çalışmaları çerçevesinde, uluslararası piyasalarda yatırım yapan iki adet yeni fon yatırımcılara sunulmuştur. Bu fonlardan Global Borsalar Fonu hisse senetlerine, Global Borçlanma Araçları Fonu ise borçlanma araçlarına yatırım yapmaktadır. Böylelikle, 2011 yılında oluşturulan Global Emtia Fon Sepeti Fonuyla birlikte, yurt dışı piyasalarda yatırım yapılabilecek en önemli finansal araç türlerini kapsayan bir global fon ailesi meydana getirilmiştir. Ayrıca Banka’nın 3 adet global fondan oluşan “Global Fon Buketi” hizmeti de yatırımcılara sunulmuş; fonlardan oluşan bir yatırım kompozisyonuna tek seferde yatırım yapabilme imkânı tanınmıştır. 44 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Bilgi birikimini sektörle paylaşma çalışmaları kapsamında… Banka’nın ve bazı iştiraklerinin kurucusu olduğu yatırım fonlarına sunulan değerleme hizmetleri, ilk defa 2011 yılında Grup dışı bir şirkete sunulmuştur. İş Bankası tarafından değerleme hizmeti sunulan Grup dışı fon sayısı 2013 yılında da artış göstermiştir. İş Bankası, Türkiye’de portföy saklama kuruluşu yetkisi alan ilk bankadır. İş Bankası, portföy yönetim şirketlerinin bireysel portföy yönetimine konu varlıklarının saklanması konusunda portföy saklama kuruluşu olarak faaliyet gösterme izni almış ve Türkiye’de “portföy saklama kuruluşu” yetkisi alan ilk bankadır. Banka, saklama hizmetinde sahip olduğu bilgi birikimi ile kurulmakta olan portföy yönetim şirketlerinin ilk başvuru adresi olmuştur. İş Bankası, bireysel portföy yönetimine konu varlıkların saklama hizmetinde 2013 itibarıyla %38,0’lık pazar payına sahiptir. İş Bankası, 2014 yılında da, -- müşteri tercihleri ve piyasa koşulları çerçevesinde tasarlanan yeni ürün ve hizmetleri, -- rekabetçi fiyatlama politikası, -- kesintisiz ve kaliteli hizmet sunumunu sağlayan çok çeşitli hizmet kanalları ile yatırım fonu, hisse senedi, bono, tahvil, özel sektör borçlanma araçları, repo, Eurobond ve altın işlemlerindeki piyasa paylarını geliştirmeye kararlıdır. TCMB 2013 yılında fiyat istikrarını hedeflemiş ve bu hedefle uyumlu olarak finansal istikrarı gözetmeye devam etmiştir. Küresel likidite koşullarında değişim sinyalleri 2013 yılının ilk aylarında gelişmiş ülke merkez bankalarının genişletici para politikalarını sürdürmesine bağlı olarak sermaye akımları güçlü seyrini korumuştur. Ancak, Mayıs ayı ile beraber Fed’in genişletici para politikasını sınırlandırma ve nihai olarak sonlandırma vurgusunu artırması piyasaları olumsuz yönde etkilemiştir. 2013 yılında piyasalar, küresel likiditeyi son yıllarda önemli ölçüde destekleyen ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik faaliyetleri için belirleyici olan genişletici para politikalarındaki değişim sinyallerinin yanı sıra, ABD’de borç tavanı ve Euro Bölgesi’nde yüksek seyreden işsizlik gibi sorunların da etkisiyle dalgalı bir seyir izlemiştir. TCMB para politikası araçlarını etkin ve dinamik şekilde kullanmıştır. TCMB 2012 yıl sonu itibarıyla, 2013 yılı içerisindeki sermaye girişlerinden kaynaklanabilecek makro finansal riskleri kontrol edebilmek amacıyla faiz koridorunun hem üst hem de alt bandını kademeli olarak aşağıya çekmiştir. Türkiye’nin kredi notunda artış beklentisi ve hızlanan sermaye girişleri ile birlikte Nisan ve Mayıs aylarında politika faizinde indirime gitmiştir. Yılın ikinci yarısının başında küresel ekonomide yaşanan belirsizliklerin yurt içine yansımalarını sınırlamak amacıyla sıkı para politikasını sürdüren TCMB, aynı dönemde kredi artışını sınırlamak ve döviz rezervlerine katkı sağlamak amacıyla zorunlu karşılık oranlarını ve Rezerv Opsiyon Mekanizmasını (ROM) beraber kullanmaya devam etmiş, piyasaya vermiş olduğu fonlama tutarını ise azaltmıştır. Küresel ekonomide süregelen kırılganlığın özellikle Haziran ayından itibaren fiyatlanmaya başlamasıyla beraber TCMB, Temmuz ve Ağustos aylarında borç verme faiz oranını yükselterek faiz koridorunu genişletmiş, ayrıca ek parasal sıkılaştırma uygulamasına giderken, sermaye girişlerinin zayıflığı karşısında da döviz satım ihaleleri yoluyla piyasadaki döviz likiditesini artırıcı bir politikayı benimsemiştir. (*) Bankalar mevduatı hariçtir. TCMB, finansal istikrarı sağlamak amacıyla, faiz politikasının yanı sıra zorunlu karşılık politikasını ve likidite yönetimini içeren para politikası araçlarını etkin ve dinamik şekilde kullanmıştır. Böylece, piyasa likiditesini ve faizlerini etkileyerek hem kısa vadeli sermaye hareketlerindeki oynaklığa karşı daha hızlı ve esnek tepki verilebilmesi hem de kredi büyümesinin belli bir dengede tutulması imkânı sağlanmıştır. 2013 yılında kaynak maliyetine ilişkin gelişmeler Türkiye, kredi notunun Kasım 2012’de Fitch, Mayıs 2013’te ise Moody’s tarafından artırılması ile birlikte 21 yıl aradan sonra iki derecelendirme kuruluşundan da “yatırım yapılabilir” kredi notu almıştır. Paralel olarak yurt dışı piyasalardaki likiditenin gelişmekte olan ülkeler lehine bir seyir izlemesi de 2013 yılının ilk yarısında iyimser beklentileri güçlendirmiştir. Piyasalardaki genel olumlu seyir TCMB politikalarının da etkisiyle piyasa faizlerindeki düşüş sürecini hızlandırmış, bu dönemde kaynak maliyeti gerek banka gerek sektör genelinde kademeli olarak azalmış ve genel itibarıyla sektör kârlılıkları olumlu yönde etkilenmiştir. Yılın ikinci yarısında ise küresel ekonomideki likidite olanaklarının azalmasıyla beraber, TCMB faiz koridorunu yukarı yönlü genişletmek amacıyla borç verme faiz oranını Temmuz ve Ağustos aylarındaki faiz artışlarıyla %7,75 seviyesine yükseltmiş ve ek parasal sıkılaştırmaya gitmiştir. Ek parasal sıkılaştırma bankaların fonlama maliyetini artırırken, faiz oranlarının piyasa genelinde yükselmesinde etkili olmuştur. Bankacılık sektörünün bilanço kompozisyonu 2013 yılında sektörün aktif büyüklüğü %26,4 artarak 1.732 milyar TL seviyesine ulaşmış, %12,6 olan 2012 büyümesinin 13,8 puan üstünde bir performans göstermiştir. 2013 yılının ikinci yarısında fonlama maliyetindeki artışa rağmen, ekonomik aktivitedeki olumlu seyir, bankacılık sektörü kredi hacmi artışının 2012 yılına kıyasla ivme kazanmasını sağlamıştır. 2012 yılı tamamındaki bankacılık sektörü kredi hacmi artış oranı %16,4 seviyesindeyken, 2013 yılında %31,8 seviyesinde artış kaydedilmiş, sektör kredi hacmi 1.047 milyar TL’ye ulaşmıştır. Toplam kredilerin toplam aktifler içindeki payı İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 45 Faaliyetler Hazine Yönetimi Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri Bankacılık sektöründe mevduattaki kısıtlı artışı telafi edecek şekilde başta menkul kıymet ihraçları olmak üzere mevduat dışı kaynaklardan faydalanılmaya devam edilmiştir. 2012 yılı sonuna göre 2,5 puan seviyesinde bir artış kaydederek %60,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Öte yandan 2013 yılında, toplam menkul kıymetler portföyünün 2012 yıl sonuna göre %6,2 seviyesinde büyümesine karşılık toplam aktifler içerisindeki payı 2012 sonuna göre 3,1 puan azalarak %16,6 seviyesinde oluşmuştur. 2012 yılı genelinde %11 artış kaydeden bankacılık sektörünün toplam mevduatı(*), 2013 yılında TL bazında %22,5 oranında artmış ve 946 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemde, TL mevduat %14,1 artarken, yabancı para mevduatın TL karşılığı ise %39,7 oranında büyümüştür. Toplam yabancı para mevduatın ABD doları karşılığı ise 2012 sonuna göre %16,3 artış göstermiştir. Söz konusu dönemde, mevduatın pasifler içindeki payı %56,3 seviyesinden %54,6’ya gerilemiştir. Diğer taraftan, sektörde mevduattaki kısıtlı artışı telafi edecek şekilde başta menkul kıymet ihraçları olmak üzere mevduat dışı kaynaklardan faydalanılmaya devam edilmiştir. Yurt içi ve yurt dışı piyasalarda gerçekleştirilen menkul kıymet ihraçları, sektör açısından fon kaynaklarının çeşitlendirilmesine, kaynak maliyetlerinin düşürülmesine ve vade uyumsuzluğunun hafifletilmesine olanak sağlamıştır. Benzer şekilde, yurt dışından sağlanan fonlar 2013 yılında güçlü seyrini sürdürerek sektörün özkaynak hariç mevduat dışı kaynakları arasında önemini korumuştur. Bu kapsamda Türkiye, küresel yatırımcılar ve yurt dışı bankaların tercih ettiği ülkeler arasında olmayı başarmış ve bu sayede Eurobond ihraçları, sendikasyon, seküritizasyon ve ikili anlaşmalar yoluyla sağlanan fon kaynaklarından azami ölçüde faydalanılmıştır. 46 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İş Bankası’nda bilanço kompozisyonunun dinamik yönetimi Sunulan her türlü ürün ve hizmet için gerekli olan kaynağın hazır bulundurulması, kredi ve yatırım portföylerinin yanı sıra döviz ve likidite pozisyonlarının en etkin şekilde yönetilmesi gibi unsurları kapsayan İş Bankası’nın bilanço yönetimi, Aktif-Pasif Yönetimi Komitesinin kararları çerçevesinde şekillendirilen proaktif stratejiler ile sürdürülmektedir. İş Bankası 2013 yılı bilanço gelişimi sektöre paralel bir seyir izlemiş olup, aktif kalemler arasında menkul kıymetler portföyünün payı %21,7’den %17,5’e gerilerken, kredilerin payı %60,8’den %64,1’e yükselmiştir. Pasif kalemler arasında ise mevduat %57,5 pay ile önemini korurken, ihraç edilen TL ve yabancı para cinsinden bono/tahviller mevduat dışı kaynaklar içerisindeki ağırlığını artırmıştır. Bu çerçevede, 3 ay - 1 yıl vade grubunda 11 milyar TL nominal değerde yurt içi bono/tahvil, 10 yıla kadar uzayan vadelerde 1,8 milyar ABD doları tutarında yurt dışı tahvil ihracı gerçekleştirilmiştir. Bilanço yapısını güçlendiren etkin risk yönetimi İş Bankası’nın temel hedefi güçlü bilanço yapısı ile karlılığın sürdürülebilirliği ve risk-getiri dengesinin optimum seviyelerde oluşturulmasıdır. Bu hedefler doğrultusunda, İş Bankası’nın Aktif-Pasif Yönetimi Riski Politikası ilkelerine uygun olarak likidite, faiz ve kur riski unsurlarının banka risk iştahına paralel şekilde yönetilmesine 2013 yılında da büyük özen gösterilmiştir. Sürdürülen tüm bankacılık faaliyetleri kapsamında etkin risk yönetimi modelleri kullanılmış; risklerle uyumlu olarak anlık piyasa gelişmeleri yakından takip edilirken, belirlenen proaktif stratejiler çerçevesinde para ve sermaye piyasaları ile türev ürünlerden faydalanılmıştır. Söz konusu işlemler ile yapısal faiz oranı ve kur riskinin kabul edilebilir seviyelerde tutulması hedeflenirken, likidite gereksinimi de aynı titizlikle karşılanmaya çalışılmıştır. Özetle İş Bankası, Türkiye ile 243 farklı ülke arasında yapılan dış ticaret işlemlerine aracılık etti. İş Bankası toplam 1,25 milyar ABD doları nominal tutarda Eurobond ihracı gerçekleştirdi. İş Bankası, 2013 yılında muhabir bankalarla ilişkilerini geliştirmeyi ve çeşitlendirmeyi sürdürmüştür. Banka, 128 farklı ülkede yerleşik 1.600’ü aşkın banka ile kurduğu muhabirlik ağı kapsamında - müşterilerine dış ticaret ürün ve hizmetlerini sunmuş, - Türkiye ile 243 farklı ülke arasında yapılan dış ticaret işlemlerine aracılık etmiştir. İş Bankası, Japonya muhabirlerinden The Bank of Tokyo Mitsubishi UFJ Ltd. ile dış ticaretin finansmanı, sendikasyon kredileri ve ihracat kredi kuruluşlarınca sağlanan krediler başta olmak üzere bireysel ve kurumsal bankacılık alanlarını da kapsayan işbirliği anlaşması imzalamıştır. Bunun yanında, Irak muhabirlerinden Cihan Bank for Islamic Investment and Finance ile müşterilere karşılıklı olarak geniş kapsamlı bankacılık hizmetleri sunulmasına olanak sağlayacak işbirliğini hedefleyen mutabakat belgesi imzalanmıştır. İş Bankası, müşterilerinin artan yatırım malı ithalatı ve enerji projeleri kapsamındaki finansman ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak, ihracat kredisi kuruluşlarının sigortası altında orta ve uzun vadeli finansman sağlanması amacıyla yeni anlaşmalar imzalamıştır. Bu doğrultuda, 2013 yılı Şubat ve Mart aylarında Alman bankaları Bayerische Landesbank AG ve Landesbank Berlin AG ile çerçeve anlaşmaları imzalanmıştır. İş Bankası SIBOS toplantılarında yoğun ilgi görmüştür. İş Bankası SWIFT (Dünya Bankalararası Finansal Teleiletişim Topluluğu) tarafından 16-19 Eylül 2013 tarihleri arasında Dubai’de gerçekleştirilen SIBOS (SWIFT International Banking Operations Seminar) toplantılarına katılmıştır. SIBOS’a Viyana, Hong Kong, Amsterdam, Toronto ve Osaka’dan sonra altıncı kez stant açarak katılan İş Bankası yoğun ilgi görmüştür. Fuar süresince gerçekleşen toplantı ve etkinliklerde Banka’nın kurumsal tanıtımının yanı sıra ürün ve hizmetlerine yönelik bilgi paylaşımında bulunulmuş ve karşılıklı işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. İş Bankası’nın uluslararası hizmet kalitesine 4 yeni ödül İş Bankası, müşterilerinin yurt dışı havalelerindeki yüksek hizmet kalitesini sürekli geliştirmektedir. Faaliyetler Uluslararası Bankacılık Commerzbank NA, Deutsche Bank AG, Citibank NA ve JP Morgan Chase Bank NA’dan İş Bankası’na STP kalite ödülü geldi. Banka, bu alanda gerçekleştirdiği teknoloji yatırımları paralelinde ulaştığı hatasız işlem oranları ile muhabirleri tarafından 2013 yılında da ödüllendirilmeye devam etmiştir. Commerzbank NA, Deutsche Bank AG, Citibank NA ve JP Morgan Chase Bank NA, İş Bankası’na STP kalite ödülü sunmuşlardır. Dış kaynak temininde başarılı bir yıl daha İş Bankası, 2013 yılı Mayıs ve Eylül aylarında imzaladığı anlaşmalar ile toplam tutarı 2,5 milyar ABD dolarını aşan sendikasyon kredisi sağlamıştır. Sağlanan bu kaynaklar ile reel sektör şirketlerinin dış ticaret işlemlerinin finansmanına destek verilmiş ve ülke ekonomisinin gelişimine yapılan katkı sürdürülmüştür. Eurobond ihraçları İş Bankası’nın güçlü itibarını ve kredibilitesini teyit etmiştir. İş Bankası, 2013 yılında uluslararası piyasalarda düşük düzeyde seyreden faiz oranları ve yatırımcılardan gelen yüksek talep kapsamında 500 milyon ABD doları nominal tutarda ve 5,5 yıl vadeli bir Eurobond ihracı yapmıştır. İhraç, %3,75 kupon faiz oranı ve %3,89 getiri ile 2013 yılı Nisan ayında tamamlanmıştır. İhraç tutarının dört katı talep oluşması sonrasında, İş Bankası aynı koşullara sahip ek bir Eurobond ihracı yapmış ve Nisan ayında %3,55 getiri ile, 250 milyon ABD doları nominal tutarda ek kaynak sağlamıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 47 Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası 2013 yılının Temmuz ayında Global Medium Term Note (GMTN) Programı’nı kurmuştur. İş Bankası Eurobond ihraçlarını bir çatı altında toplamak için bir program kurmuştur. İş Bankası, gerçekleştirdiği Eurobond ihraçlarına ilişkin süreçleri bir program çatısı altında toplamak ve gelecekteki ihraçlarını program kapsamında gerçekleştirmek amacıyla 2013 yılı Temmuz ayında Global Medium Term Note (GMTN) Programı’nı kurmuştur. GMTN Programı; uluslararası piyasalarda farklı para birimlerinde ve çeşitli vadelerde borçlanma araçlarının daha kısa sürelerde ihracını mümkün kılmakta, borçlanma kaynaklarında esneklik ve çeşitlilik sağlamaktadır. İlgili program, gerek piyasaya gerekse tek bir yatırımcıya yönelik ihraç yapılmasını da mümkün kılmaktadır. GMTN Programı kapsamındaki ilk Eurobond ihracı İş Bankası, GMTN Programını kurduktan sonra ilk piyasa işlemini 2013 yılı Ekim ayında gerçekleştirmiştir. İhraç edilen tahvillere, ihraç tutarının yaklaşık yedi katı talep toplanmıştır. 500 milyon ABD doları nominal tutarda ve 5,5 yıl vadeli ihracın, kupon faiz oranı %5,500, getiri oranı ise %5,614 seviyesinde oluşmuştur. Sermaye benzeri borç niteliğine sahip ikinci Eurobond ihracı İş Bankası, 400 milyon ABD doları nominal tutarda ve 10 yıl vadeli sermaye benzeri borç niteliğindeki ikinci Eurobond ihracını %7,85 kupon faiz oranı ve getiri ile 2013 yılı Aralık ayında tamamlamıştır. Seküritizasyon programı kapsamında 185 milyon Euro ve 50 milyon ABD doları tutarında kaynak İş Bankası’nın 2004 yılında kurduğu havale akımlarına dayalı seküritizasyon programı kapsamında, 185 milyon Euro ve 50 milyon ABD doları tutarında yeni bir seküritizasyon işlemi gerçekleştirilmiştir. İşlemin 50 milyon Euro tutarındaki kısmı EBRD tarafından sağlanmıştır. İlgili kaynak MidSEFF kapsamında enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji projelerinin finansmanında kullanılmak üzere temin edilmiştir. Seküritizasyon işleminin EBRD’den sağlanan 50 milyon Euro tutarındaki dilimi 12 yıl, diğer dilimleri ise 5 yıl vadelidir. İş Bankası ile PROPARCO işbirliği: Enerji verimliliği kriterlerine uyan konutlara finansman 2013 yılının Mart ayında İş Bankası ile Fransız Kalkınma Ajansı’nın özel sektör finansmanında uzmanlaşmış iştiraki PROPARCO arasında yerel enerji verimliliği kriterlerine uygun konutlara finansman sağlanmasını öngören bir kredi anlaşması imzalanmıştır. Kredi 50 milyon Euro tutarında olup 10 yıl nihai vadelidir. İş Bankası, 2013 yılında da uluslararası kalkınma ve yatırım bankaları ile olan ilişkilerini yeni işlemler ile güçlendirmiş, ilgili kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli ve özel amaçlı krediler ile Türkiye ekonomisinin çeşitli alanlarını desteklemeye devam etmiştir. 48 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle 400 milyon ABD dolarlık sermaye benzeri borç niteliğindeki ikinci Eurobond ihracı tamamlandı. EIB ile küçük ve orta ölçekli işletmelere kullandırılmak üzere 8 yıl nihai vadeli, 150 milyon Euro tutarında kredi sözleşmesi imzalandı. -- 2013, 2014 ve 2015 yılları içerisinde sağlanması planlanan 150 milyon Euro tutarındaki kaynağa ilişkin bir mutabakat belgesi ile -- kaynağın 50 milyon Euro tutarındaki kısmına ilişkin 7 yıl vadeli kredi anlaşmaları imzalanmıştır. 50 milyon Euro tutarındaki kaynağın -- 25 milyon Euro’luk kısmı WIB programı kapsamında kadın girişimcilerin sahip olduğu veya yönettiği KOBİ’lerin finansmanında; -- 15 milyon Euro tutarındaki kısmı TurSEFF kapsamında enerjinin etkin ve verimli kullanımı ile yenilenebilir enerji alanlarındaki faaliyetlerinin finansmanında; -- 10 milyon Euro tutarındaki kısmı ise TurAFF kapsamında Türkiye’nin kalkınmada öncelikli bölgelerine yönlendirilecek tarım kredilerinin finansmanında kullanılmak üzere temin edilmiştir. 2013 yılında İş Bankası ile Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) arasında küçük işletmelerin finansmanına yönelik ek kredi anlaşmaları imzalanmıştır. SELP II kapsamında İş Bankası ile KfW Entwicklungsbank arasında Aralık 2008’de bir çerçeve anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma kapsamında, KOBİ’lerin finansmanında kullanılmak üzere, 2013 yılının Ekim ayında toplam 17,64 milyon Euro tutarında azami 4 yıl vadeli yeni kaynak sağlanmıştır. İş Bankası ile Avrupa Yatırım Bankası (EIB) arasında 150 milyon Euro tutarında kredi sözleşmesi İş Bankası ile EIB arasında 2013 yılı Aralık ayında EIB tarafından belirlenen kriterlere uyan küçük ve orta ölçekli işletmelere kullandırılmak üzere azami 8 yıl nihai vadeli, 150 milyon Euro tutarında kredi sözleşmesi imzalanmıştır. EIB ile dördüncü ortak çalışma olan bu anlaşma kapsamında sağlanacak kaynağın bir bölümü çevresel ve sosyal sorumluluk politikasına sahip olan işletmeler veya işletmelerin enerji verimliliği, çevre, doğal afetlerden korunması, sağlık ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi sosyal sorumluluk projelerinin finansmanında kullandırılacaktır. Sınır Ötesi Bankacılık Faaliyetleri 2013 yılında İş Bankası, yurt dışındaki hizmet ağını genişletmeye devam etmiştir. İş Bankası, yurt içinde benimsediği sürdürülebilir kârlı büyüme stratejisine yurt dışı hizmet ağını da dahil etmiş ve uluslararası varlığını genişletme çalışmalarını sürdürmüştür. İş Bankası’nın K.K.T.C.’deki 15. şubesi olan Taşkınköy Şubesi 2013 yılında faaliyete geçmiş, K.K.T.C.’deki en geniş şube ağına sahip banka unvanı güçlendirilmiştir. 2013 yılı içinde Irak’ın Duhok, Gürcistan’ın Tiflis, Kosova’nın Prizren ve İngiltere’nin Londra kentlerinde yeni şubeler açmak için gerekli çalışmalar yürütülmüştür. İş Bankası, konumunu bölgesel finansal güç olarak sürdürme vizyonu çerçevesinde başta Türkiye’nin yakın coğrafyasında yer alan ülkeler olmak üzere, Türkiye ile önemli ekonomik ve ticari ilişkileri bulunan pazarlarda varlığını oluşturmaya odaklanmıştır. Banka, özellikle Türk firmalarının aktif olarak faaliyet gösterdiği bölgelerde, engin ve köklü bankacılık tecrübesi sayesinde müşterilerine kaliteli hizmet sunmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda, 2013 yılı içerisinde Azerbaycan, Balkanlar, Kafkasya, Orta Asya ve Ortadoğu pazarlarında incelemeler yapılmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 49 Faaliyetler İş Bankası ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) arasında ekonominin çeşitli alanlarının finansmanına yönelik bir mutabakat belgesi ile kredi sözleşmeleri imzalanmıştır. 9 Mayıs 2013 tarihinde İş Bankası ile EBRD arasında, EBRD’nin kredi programları WIB, TurSEFF ve TurAFF kapsamında yeni kaynak anlaşmaları yapıldı. Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri Anında Bankacılık kanallarından yapılan karşılaştırılabilir işlemlerin oranı, 2013 yılında dünya ölçeğinde başarı referansı kabul edilen %75-80 aralığını aşarak %80,5’e ulaşmıştır. Alternatif Dağıtım Kanalları Alternatif Dağıtım Kanallarında “Türkiye’nin En İyi Çok Kanallı Bankası Olmak” vizyonuyla çalışmalarını sürdüren İş Bankası, bu alandaki tüm uygulamalarını Anında Bankacılık markası altında sunmaktadır. “Öncü ve yenilikçi banka” algısında lider Banka’nın müşterileri nezdindeki öncü ve yenilikçi algısı izlenmeye devam edilmiştir. 2013 yıl sonu itibarıyla karşılaştırmalı algı ölçüm verilerine göre İş Bankası diğer birçok alanda olduğu gibi “öncü, yenilikler getiren banka” algısında da lider durumdadır. İş Bankası’nın alternatif dağıtım kanalları vizyonu “Türkiye’nin En İyi Çok Kanallı Bankası Olmak”tır. Banka, bu alandaki tüm uygulamalarını Anında Bankacılık markası altında yapılandırmıştır. Müşteri deneyimini kolaylaştıran yenilikler 2013 yılında kanallara erişimin güvenli olduğu kadar rahat da olması için müşteri deneyimini kolaylaştıracak değişiklik ve yeniliklere gidilmiştir. Bu çerçevede İş Bankası; Anında Bankacılık kanallarından yapılan karşılaştırılabilir işlemlerin oranı, 2013 yılında dünya ölçeğinde başarı referansı kabul edilen %75-80 aralığını aşarak %80,5’e ulaşmıştır. 2013 yılında İş Bankası Bankamatiklerini kullanan müşteri sayısı yaklaşık 8 milyona yükselirken, internet kanalını kullanan müşterilerin sayısı 2,1 milyon kişiye ulaşmıştır. Mobil bankacılık uygulamalarını (İşCep, İşPad ve İşWap) kullanan müşteri sayısı ise bir önceki yıla göre %129 artış göstererek 727 bin kişiyi aşmıştır. 2013 yılında alternatif dağıtım kanallarının yenilikçi uygulamaları, ürün tanıtım faaliyetleri ve iletişim çalışmaları yurt içi ve yurt dışında çeşitli ödüller almaya devam etmiştir. Bu dönemde İş Bankası; - “İşCep QR Kodla Bankamatikten Para Çekme” uygulamasıyla, uluslararası iş dünyasının saygın ödüllerinden Stevie Awards’ta “Yılın En İyi Yeni Ürünü Kategorisi”nde Altın Stevie ödülüne, - Hürriyet Gazetesi tarafından 10.’su düzenlenen ‘Kırmızı Basında En İyiler Reklam Ödülleri’nde, En İyi Tablet Uygulaması kategorisinde “Yenilenen İşPad için Parmağınızı Yeniliyoruz” uygulaması ile Kırmızı ödülüne layık görülmüştür. -- Kurumsal internet sitesi www.isbank.com.tr üzerinden genel bankacılık ve ürünleri hakkında müşterilerinin temsilciler ile yazışarak bilgi almalarını sağlayan Canlı Yardım hizmetini, -- Bireysel İnternet Şubesi kullanıcılarının ihtiyaçları göz önüne alınarak T.C. kimlik numarası ve Bankamatik/kredi kartı ile giriş seçeneklerini, -- Intel Doğrulama ile Bireysel ve Ticari İnternet Şubesi’ne tek kullanımlık şifre girişine gerek olmaksızın hızlı ve güvenle giriş, -- İşCep’e mobil onay ile giriş uygulamalarını 2013 yılı içinde müşterilerinin hizmetine sunmuştur. Bankamatik Türkiye geneline yaygın ve en geniş kullanıcı sayısına sahip Anında Bankacılık kanalı Bankamatik ağıdır. Bankamatik, İş Bankası bireysel müşterilerinin tercihlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye’nin en geniş Bankamatik ağı vasfı 2013 yılında da sürdürülmüştür. 2013 yılı içinde hizmete alınan 826 yeni Bankamatik ile yıl sonu itibarıyla yurt içi ve yurt dışı toplam Bankamatik sayısı 5.678 adede ulaşmıştır. İş Bankası, müşterilerine, Bankamatiklerden yanlarında herhangi bir kart bulunmasına gerek olmadan, sadece İşCep’e giriş yaparak ve QR kod kullanarak, istedikleri hesaplarından para çekebilme imkânını sunmuştur. Operasyonel maliyetlerin azaltılması ve müşteri memnuniyetinin artırılması hedefleri doğrultusunda, Bankamatik ağındaki banknot geri dönüşümlü cihaz oranı %32’ye ulaşmıştır. 2013 yılında Londra, Batum ve Priştine şubelerinde Bankamatik kanalından da hizmet verilmeye başlanmıştır. 50 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Özetle “İşCep QR Kodla Bankamatikten Para Çekme” uygulamasıyla, Stevie Awards’ta “Yılın En İyi Yeni Ürünü Kategorisi”nde Altın Stevie ödülüne layık görüldü. Karşılaştırmalı ölçüm verilerine göre İş Bankası “öncü, yenilikler getiren banka” algısında da liderdir. Londra, Batum ve Priştine şubelerinde Bankamatik hizmeti Özellikle İşCep uygulamasındaki geliştirme çalışmalarının kullanıcı sayısına sağladığı katkının da etkisiyle mobil bankacılık kanalının kullanımı artmış ve 2012 yıl sonunda %4,4 olan kanal payı 2013 yılı itibarıyla %9,4’e yükselmiştir. Piyasaların gerçek zamanlı izlenmesine olanak tanıyan ve internet şubesinden bağımsız olarak alım satım talimatları verilebilen Borsa İşlem Platformu 2013 yılında müşterilerin kullanımına açılmıştır. İnternet Şubesi’ne Tek Kullanımlık Şifre tuşlamadan, güvenli giriş yapılmasını sağlayan Intel Doğrulama Teknolojisi, Türkiye’de ilk kez İş Bankası tarafından müşterilerinin hizmetine sunulmuştur. Şüpheli işlemlere etkin kontrol Dolandırıcılık Tespit Sistemi projesi ile Anında Bankacılık kanallarında gerçekleştirilen şüpheli işlemlerin etkin olarak tespit edilmesi ve otomatik aksiyon alma imkanları ile dolandırıcılık denemelerinin engellenmesine yönelik etkinlik artırılmıştır. Ticari İnternet Şubesi’nde kredi işlemleri yenilenmiş, maaş ve Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS) işlemleri eklenerek, Ticari İnternet Şubesi, nakit yönetimi işlemleri açısından zenginleştirilmiştir. Diğer taraftan, 2013 yılında Londra Şubesi müşterileri için www.isbank.co.uk adresinden ulaşılabilen ayrı bir internet şubesi kullanıma açılmıştır. Mobil bankacılık kanalları 2012 yıl sonunda Türkiye’de mobil bankacılık hizmeti sunan banka sayısı 13 iken 2013 yılında 3 banka daha bu kanalı kullanıma açmıştır. Daha etkin Çağrı Merkezi hizmetleri için 2012 yılı Kasım ayında kurulan İş Bankası iştiraki Erişim Müşteri Hizmetleri A.Ş., Banka’ya kademeli olarak Çağrı Merkezi hizmeti sunmaya başlamıştır. Şirket, 2013 yıl sonu itibarıyla 222 müşteri temsilcisi ve 35 idari personel ile 257 kişilik kadroya ulaşmıştır. Böylelikle Çağrı Merkezi’nin temel performans göstergeleri olarak tanımlanan 3 aylık servis seviyesi ve çağrı cevaplama oranı değerlerinde iyileşme sağlanmış, 2012 yıl sonunda %45,1 olan 3 aylık servis seviyesi ortalaması 2013 yıl sonunda %69,8’e; yine 2012’de %74,5 olan çağrı cevaplama oranı ortalaması ise %90,7’ye çıkmıştır. 2013 yılı mobil bankacılık kanallarının hızlı büyüdüğü bir yıl olmuştur. Özellikle İşCep uygulamasına girişin daha da kolaylaştırılması sonucunda İşCep kullanıcı sayısında %100’ün üzerinde bir artış sağlanmıştır. İşCep uygulamasına kredi kartı ile giriş özelliği de 2013 yılı sonunda hayata geçirilmiştir. Windows Phone 8 işletim sistemli telefonlar için özel olarak hazırlanmış İşCep uygulaması müşterilerin kullanımına sunulmuştur. İşCep’e mobil onay kodu ile giriş yapılması sağlanmış; internet bağlantısının belirli bazı operatörler üzerinden kurulması durumunda sadece müşteri numarası ve şifreyi kullanarak giriş yapılabilmesine imkân tanınmıştır. İşCep uygulamasına Parakod ile fatura ödeme, Parakod Şipşak ile alışveriş ve QR kodla para çekme özellikleri eklenmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 51 Faaliyetler İnternet Şubesi İş Bankası İnternet Şubesi’nin işlem menüleri zenginleştirilmiş; mevcut işlemler kullanıcı deneyimini ve işlem güvenliğini iyileştirmeyi hedefleyen çalışmalar ile geliştirilmiştir. Faaliyetler 2013 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası, operasyonel işlemlerin merkezileşmesi konusunda öncü, yenilikçi, verimli ve düşük maliyetli bir yapıyla hizmetlerini sürdürme vizyonuna sahiptir. Yenilikçi Uygulamalar ve Ürün Geliştirme İş Bankası; lider, öncü ve güvenilir banka konumunu sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların, özetle Türkiye’nin en çok tercih ettiği banka olma vizyonu ile 2013 yılında teknolojik yenilik ve altyapı yatırımlarına devam etmiştir. İş Bankası müşteri deneyimi yeni ürün ve hizmetlerle iyileştiriliyor. Ürün yelpazesini zenginleştirerek piyasada öncü olma vizyonuyla ilerleyen İş Bankası 2013 yılında da yeni ürün ve hizmetlerini müşterilerine sunmaya devam etmiştir. -- Ülkesine, tarihine ve kültürüne sahip çıkan İş Bankası, Türkiye’de bir ilke daha imza atarak kredi kartlarına Müzekart özelliği yüklemiştir. Banka, bu uygulaması kapsamında kredi kartı müşterilerinin T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 300’ü aşkın müze ve ören yerini her yıl 1 ay boyunca ücretsiz ziyaret etmelerini mümkün kılmıştır. -- İş Bankası müşterilerine, Makromarket’lerde yapacakları alışveriş üzerinden Makro Puan (MaxiPuan) kazanabilecekleri ve kazanılan puanları Makromarket alışverişlerinde harcayabilecekleri Makromarket logolu Maximum kredi kartı sunulmuştur. -- İş Bankası temassız özellikli kredi kartlarının Konya Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki otobüs ve tramvaylarda ödeme aracı olarak kullanılması sağlanmıştır. -- Kamera ve internet bağlantılı mobil cihazlarda kullanılabilen İş Bankası Parakod hizmeti ile internet sitelerinin yanı sıra gazete, dergi, afiş ve panolardaki QR (Quick Response - Hızlı Cevap) kod ile anında alışveriş yapılabilmesi sağlanmıştır. -- Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 70 numaralı tebliği gereğince Ödeme Kaydedici Cihaz kullanması zorunlu olan üye işyerleri için, İş Bankası üye işyeri sistemi yeni yazar kasa-POS cihazları ile uyumlu hale getirilmiştir. 52 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu -- İş Bankası, dış ticaret işlemlerinde banka garantili olmayan ödeme yöntemleri için banka güvencesi ve geniş finansman imkânları sağlayan SWIFT BPO hizmetini müşterilerine sunmaya başlamıştır. -- Bankacılık işlemlerini elektronik imza ile güvenli şekilde yürütmeyi tercih eden kurumsal ve ticari müşterilerin, elektronik ortamda ilettikleri maaş ödeme talimatlarının İş Bankası sistemine alınarak sonuçlandırılması ve ilgili kayıtların müşteri muhasebe uygulamalarına doğrudan aktarılması sağlanmıştır. Uluslararası hizmet ağındaki öncü adımlar İş Bankası, 2013 yılında yurt dışı şubelerde Bankamatik ve kredi kartı ile POS hizmeti verilmesi konusundaki yaygınlaştırma çalışmalarını sürdürmüştür. Banka, Irak ve Gürcistan’daki müşterilerine Bankamatik kartları sunmaya yönelik altyapıyı hayata geçirmiştir. Yurt dışı internet şubesindeki işlem çeşitliliği ve kullanıcı deneyiminin artırılmasına yönelik çalışmalar da tüm hızıyla devam etmektedir. İş Bankası’nda süreçler sürekli iyileştiriliyor. İş Bankası, 2013 yılında finansal yönetim altyapısında iyileştirmeler yapmaya devam etmiştir. 2012 yılında başlatılmış en önemli dönüşüm projesi olan çok boyutlu kârlılık projesi kapsamında 2013 yılında tüm bankacılık uygulamaları yeni kârlılık sistemi ile entegre edilmiştir. Bu proje, müşteri ve ürün fiyatlama ile finansal raporlama açısından önemli kazanımlar sağlamıştır. Kredi kartı altyapısının tümüyle yenilenmesine yönelik çalışmalara 2013 yılında başlanmıştır. 2014’te devreye alınması planlanan yeni altyapı ile İş Bankası kredi kartına ilişkin yeniliklerin piyasaya daha hızlı sunulması, ürün çeşitliliğinin artırılması ve şubelerdeki işlemlerin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Özetle Gişematikler %50’ye varan zaman tasarrufu sağlıyor. İş Bankası Parakod ile dergi, afiş ve panolardaki QR kod ile anında alışveriş imkânı Yurt dışı internet şubesindeki işlem çeşitliliğini artırmaya yönelik çalışmalar devam etti. -- Talimatlı EFT, havale, SGK ve anlaşmalı kurum personelinin maaş ödemeleri, Şube işlemlerinin hızlandırılması ve çalışanların kullanıcı deneyimlerini artırmaya yönelik iyileştirmelere 2013 yılında da devam edilmiştir. Kredi kullandırımı, yatırım işlemleri ve vergi ödeme talimatları gibi yoğun hacme sahip işlemlerde yeni önyüzler İş Bankası şubelerinin kullanımına sunulmuştur. -- Gecikmiş alacak izleme ve takip operasyonları Gişematiklerle %50’ye varan zaman tasarrufu Gişematik cihazları banknotların güvenli şekilde sayımını ve depolanmasını sağlamakta, şubelerdeki gişe işlemlerinde %50’ye kadar zaman tasarrufu yaratmaktadır. 2013 yılında, 344 İş Bankası şubesinde mevcut cihazlar daha üstün özelliklere sahip Gişematik cihazı ile yenilenmiştir. Ayrıca, Gişematiklerin yabancı para işlemlerde kullanılabilmesi sağlanmıştır. Yıl sonu itibarıyla 977 İş Bankası şubesinde Gişematik cihazı kullanılmaktadır. Operasyonel Mükemmellik Programı ile Ortak Servis Merkezi’nde süreç verimliliği artıyor. İş Bankası, operasyonel işlemlerin merkezileşmesi konusunda öncü, yenilikçi, verimli ve düşük maliyetli bir yapıyla hizmetlerini sürdürme vizyonuna sahiptir. Faaliyetler 2013 yılında İş Bankası şubelerinin kredi kartı ve bireysel kredi tahsisindeki etkinliğini artırmaya yönelik çalışmalar sürdürülmüştür. Kredinin merkezi tahsisi, tahsis sürecinin sadeleştirilmesi ve etkinliğin artırılmasını hedefleyen bu çalışmalar tamamlanmıştır. 2014 yılında kredi kartları da yeni kredi tahsis platformu üzerinden tahsis edilmeye başlanacaktır. -- Çek ve senet işlemleri, -- Dış ticaret operasyonları ve kambiyo işlemleri, -- Ticari kredi işlemleri, -- Kredi kartı operasyonları, yer almaktadır. Ortak Servis Merkezi’nin işlem sayısı ve kapsamı her geçen dönem artarken, bir yandan da süreçlerin sürekli iyileştirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Bu kapsamda iş süreçlerinin etkinlik ve veriminin artırılması amacıyla 2013 yılında başlatılan Operasyonel Mükemmellik Programı ile önemli iyileşmeler sağlanmıştır. Çevik proje metodolojisiyle süreçlerin tek tek ele alınarak iyileştirildiği bu program kapsamında 2013 yılında birçok işlem yeni süreç aracı üzerine alınarak tüm şubelerde hayata geçirilmiştir. İş Bankası çalışanlarının gelişimine önem veriyor. Bilgi paylaşımını güçlendiren online paylaşım platformu, video portalı ve e-öğrenme uygulamalarını kullanarak eğitim faaliyetlerini teknolojik gelişmelere paralel şekilde geliştiren İş Bankası, çalışanlarının kişisel öğrenme çabalarına farklı kanallarla destek olmak konusunda da önemli yenilikler hayata geçirmiştir. ISO 9001 kalite belgesine sahip olan İş Bankası Ortak Servis Merkezi, müşteri memnuniyetini artırmak ve şubelerin operasyonel iş yükünü azaltmak amacı ve kaliteli üretim anlayışı ile 2005 yılından bu yana hizmet sunmaktadır. Ortak Servis Merkezi’nin başlıca faaliyetleri kapsamında; İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 53 Faaliyetler İştirakler İş Bankası finans sektöründe büyüme ve yüksek kâr potansiyeli taşıyan yatırım olanaklarını takip etmektedir. Finansal hizmetler sektöründeki iştirakleri, İş Bankası’nın ürün ve hizmet yelpazesini zenginleştirmekte ve rekabet gücünü pekiştirmektedir. İş Bankası kurulduğu 1924 yılından günümüze toplam 293 şirkete iştirak etmiştir. Banka, zaman içinde 267 şirketteki ortaklığını devretmiştir. 2013 yıl sonu itibarıyla İş Bankası’nın 26 şirkette doğrudan ortaklığı bulunmaktadır. İş Bankası’nın doğrudan ve dolaylı olarak kontrol ettiği şirket sayısı ise 112’dir. İş Bankası iştirakler portföyünün %72’si Borsa İstanbul Ulusal Pazar’da işlem görmektedir. İş Bankası’nın iştirakler portföyünün %72’lik kısmını oluşturan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş., İş Finansal Kiralama A.Ş., İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ve Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. halka açık şirketler olup hisseleri BİST Ulusal Pazar’da işlem görmektedir. 2013 yıl sonu itibarıyla iştirakler portföyünün İş Bankası’nın aktif toplamına oranı %3,7’dir. Verimlilik ve kârlılık odaklı iştirak stratejisi İş Bankası’nın özkaynak yatırımları kapsamında iştirakler portföyünün verimliliği büyük önem taşımaktadır. İş Bankası, yatırım stratejisi doğrultusunda, finansal hizmetler sektörüne odaklanarak, finans sektöründe büyüme ve yüksek kâr potansiyeli taşıyan yatırım olanaklarını takip etmektedir. TSKB Türkiye’nin özel sermayeli ilk yatırım ve kalkınma bankası Türk bankacılık sektörünün öncüleri arasında yer alan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB), kurulduğu 1950 yılından bugüne kadar Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında sürekli ve vazgeçilmez bir rol üstlenmiştir. Banka, kaydettiği ekonomik, çevresel ve sosyal performans ile paydaşlarına ve ülke ekonomisine sürdürülebilir değer katmaya devam etmektedir. TSKB’nin yatırım kredileri, proje finansmanı, finansal kiralama ve yatırım bankacılığı alanında başta kurumsal finansman olmak üzere, geniş bir hizmet yelpazesi bulunmaktadır. Yatırım projelerine sağladığı uzun vadeli kaynak ve müşteriye özel geliştirdiği danışmanlık hizmetleriyle Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir kalkınmasına sürekli ve artan oranda katkıda bulunan TSKB, kullandırdığı kredilerin çevresel etki boyutunu gözetmekte, uluslarüstü kuruluşlardan sağladığı yenilenebilir enerji, enerji ve kaynak verimliliği, sürdürülebilir turizm, çevre ve KOBİ kredileri ile farklı sektörlerdeki yatırımlara finansman desteği sunmaktadır. Finans 2008, 2009 ve 2010 yıllarında Financial Times ve Uluslararası Finans Kurumu (International Finance Corporation - IFC) tarafından verilen Sürdürülebilir Bankacılık Ödülleri kapsamında Gelişmekte Olan Ülkeler kategorisinde Doğu Avrupa’da Yılın Sürdürülebilir Bankası seçilen TSKB, aynı ödül kapsamında 2011 ve 2013 yıllarında Avrupa’da sürdürülebilirlik alanında en başarılı 3 bankadan biri olmuştur. İş Bankası’nın bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik, sermaye piyasası işlemlerine aracılık, portföy yönetimi, girişim sermayesi, faktoring, reasürans, finansal kiralama, varlık yönetimi, menkul kıymet yatırım ortaklığı, yatırım bankacılığı ve gayrimenkul yatırım ortaklığı gibi sektörlerde faaliyet gösteren finansal hizmet iştirakleri bulunmaktadır. “CDP (Carbon Disclosure Project) Türkiye 2013 İklim Değişikliği Liderleri” ödülü kapsamında, “Saydamlık” ve “Performans” derecelendirmelerinde en yüksek puanı alan şirketler arasına girerek her iki kategoride de ödüle değer bulunan TSKB, sahip olduğu çevre yönetim sistemi ile uluslararası denetim firması BSI tarafından da ödüllendirilmiştir. Finansal hizmet iştirakleri İş Bankası’nın farklı hizmet alanlarında bireysel ve kurumsal müşterilerine sunduğu ürün ve hizmet yelpazesini zenginleştirmekte, aynı zamanda çapraz ve tamamlayıcı ürün sunum ve satış olanakları da yaratmaktadır. Kurumsal yönetim ilkelerini kurulduğu ilk günden bu yana kesintisiz uygulayan TSKB, 2013 yılı Ekim ayında 10 üzerinden 9,40 seviyesine yükseltilen derecelendirme notuyla, Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) tarafından, bir kez daha ‘En Yüksek Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notuna Sahip Kuruluş’ kategorisinde birincilik ile ödüllendirilmiştir. 54 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Millî Reasürans, Türk sigorta piyasasının tek yerel reasürörüdür. İşbank Almanya Avrupa’nın önde gelen Türk sermayeli finansal kuruluşu İş Bankası tarafından Avrupa’da ticari bankacılık alanında faaliyet göstermek amacıyla 1992’de Almanya’da kurulan İşbank Almanya, günümüzde Avrupa’nın önde gelen Türk sermayeli finansal kuruluşları arasında yer almaktadır. Genel Müdürlüğü Frankfurt’ta bulunan İşbank Almanya, Almanya’da 13, Hollanda, Fransa, İsviçre ve Bulgaristan’da ise birer şube olmak üzere toplam 17 şubesi ile faaliyetlerini sürdürmektedir. 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide olmayan bazda 917 milyon Euro aktif toplamı ile 130 milyon Euro özkaynağa sahip olan İşbank Almanya, Türkiye ve Avrupa’daki müşterilerine ticaret finansmanı, kurumsal bankacılık ve bireysel bankacılık ürün ve hizmetlerinin yanı sıra Türkiye’de gayrimenkul finansmanı hizmeti de sunmaktadır. www.isbank.de Anadolu Hayat Türkiye’nin lider bireysel emeklilik şirketi Türkiye’nin ilk hayat sigortası şirketi olan Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. (Anadolu Hayat Emeklilik), bireysel emeklilik ve hayat sigortası sektöründe faaliyet gösteren halka açık tek şirkettir. 2013 yıl sonu itibarıyla sektördeki en yüksek katkı payı ve fon büyüklüğüne ulaşan Anadolu Hayat Emeklilik, aynı tarih itibarıyla konsolide bazda 7,9 milyar TL aktif ve 540 milyon TL özkaynak büyüklüğüne sahiptir. www.anadoluhayat.com.tr Anadolu Sigorta Türk sigorta sektörünün öncü kuruluşu Hayat dışı sigorta branşlarında faaliyet gösteren ve ülkemizin lider sigorta şirketlerinden olan Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi (Anadolu Sigorta), 2013 yıl sonu itibarıyla 2,7 milyar TL prim üretimi gerçekleştirmiştir. Şirket, 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide bazda 3,0 milyar TL aktif toplamına ve 653 milyon TL özkaynağa sahiptir. İş Bankası, Anadolu Sigorta’yı Millî Reasürans üzerinden dolaylı olarak kontrol etmektedir. www.anadolusigorta.com.tr İşbank Rusya Millî Reasürans Rusya’da 12 noktada hizmet Rusya’da faaliyet gösteren İşbank Rusya, İş Bankası’nın uluslararası bankacılık faaliyetlerinin geliştirilip büyütülmesi amacıyla Nisan 2011’de gerçekleştirilen hisse devri ile Banka’nın iştirak portföyüne katılmıştır. 1929’dan bugüne kesintisiz reasürans hizmeti Türkiye reasürans sektörünün köklü şirketi Millî Reasürans T.A.Ş. (Millî Reasürans) 1929 yılında kurulmuştur. 2013 yıl sonu itibarıyla 290 çalışanı bulunan İşbank Rusya, Moskova, Balakovo, Saratov, Saint-Petersburg, Samara ve Novosibirsk şehirlerinde toplam 12 hizmet noktası ile hizmet sunmaktadır. 2013 yılı Eylül ayı itibarıyla Banka, Rus muhasebe standartlarına göre konsolide olmayan bazda 263,3 milyon ABD doları tutarında aktif büyüklüğüne ve 76,2 milyon ABD doları düzeyinde özkaynağa sahiptir. www.isbank.com.ru Faaliyetler 2013 yıl sonu itibarıyla, konsolide bazda 2,0 milyar özkaynak büyüklüğüne ve 13,4 milyar aktif toplamına sahip olan TSKB’nin, Fitch Ratings tarafından yapılan Ekim 2013 tarihli değerlendirmede, uzun vadeli yerel para cinsinden kredi notu “BBB-”den “BBB” seviyesine yükseltilerek görünümü ‘Durağan’ olarak belirlenmiş ve uzun vadeli ulusal kredi notu ise “AAA(tur)” olarak teyit edilmiştir. www.tskb.com.tr Millî Reasürans’ın mali yeterlilik kredi notu sigortacılık sektöründe dünyanın en saygın derecelendirme kuruluşu olarak kabul edilen A.M. Best tarafından Nisan 2013’te “B+” olarak; ulusal ölçekli kredi notu ise Standard & Poor’s tarafından Temmuz 2013’te “tr AA+” olarak teyit edilmiştir. Şirket’in ulusal pazarda edindiği bilgi birikimini ve reasürans deneyimini küresel piyasalara taşıma stratejisi kapsamında Singapur’da açtığı bir şubesi bulunmaktadır. 2013 yıl sonu itibarıyla yurt dışından elde edilen prim tutarının toplam prim içindeki payı %24 seviyesine ulaşmıştır. Şirket, 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide olmayan bazda 4,4 milyar TL düzeyinde aktif toplamına ve 976 milyon TL tutarında özkaynağa ulaşmıştır. www.millire.com İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 55 Faaliyetler İştirakler İş Yatırım 2013 yılında, EMEA Finance ve Euromoney Dergisi tarafından Türkiye’nin En İyi Yatırım Bankası; Capital Dergisi tarafından da En Beğenilen Aracı Kurum seçilmiştir. İş Leasing İş Yatırım Finansal kiralama hizmetleri sektöründe öncü Kurulduğu 1988 yılından bugüne kadar finansal kiralama sektörünün öncü kurumları arasında yer alan İş Finansal Kiralama A.Ş. (İş Leasing) faaliyetlerini, KOBİ’lere kaynak sağlamaya öncelik vermek, yaygın ve kaliteli bir portföy oluşturmak ve müşteri taleplerini etkin, hızlı ve kaliteli çözümlerle karşılamak misyonuyla yürütmektedir. Sermaye piyasalarının lider ve öncü yatırım şirketi İş Leasing’in 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide aktif büyüklüğü 3,5 milyar TL, özkaynakları 604 milyon TL ve finansal kiralama portföy büyüklüğü 2,2 milyar TL seviyesindedir. İş Yatırım BİST Pay Piyasasında 11 yıldır ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında ise kuruluşundan bugüne olmak üzere 9 yıldır lider konumunu sürdürmektedir. Ayrıca Şirket, kurulduğu günden bu yana pay ve özel sektör borçlanma araçlarının halka arz ve ihracına aracılık işlemlerinde de liderdir. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Ekim 2013’te yaptığı değerlendirmede, İş Leasing’in uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notu ile uzun vadeli yerel para cinsinden kredi notunu “BBB”, uzun vadeli ulusal kredi notunu ise “AAA(tur)” olarak teyit etmiştir. Şirketin kurumsal yönetim derecelendirme notu ise Aralık 2013’te yükseltilmek suretiyle 10 üzerinden 9,11 olarak güncellenmiştir. www.isleasing.com.tr İş GYO Türkiye’nin en büyük gayrimenkul yatırım ortaklıklarından biri İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (İş GYO), bir taraftan mevcut gayrimenkul portföyünün kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalarını sürdürürken aynı zamanda portföyünü büyütmeye ve çeşitlendirmeye yönelik yeni projeler de geliştirmektedir. Şirketin 2013 yılı Aralık ayında JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş. tarafından güncellenen değerlendirme raporunda önceki dönem 8,53 olan SPK Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu 8,81’e yükselmiştir. Şirketin 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide aktif büyüklüğü 1,7 milyar TL, özkaynakları ise 1,2 milyar TL seviyesindedir. www.isgyo.com.tr 56 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Yurt içi ve uluslararası piyasalarda sermaye piyasası araçlarının alım satımına aracılık, yatırım danışmanlığı, portföy yönetimi ve kurumsal finansman hizmetleri sunan İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (İş Yatırım), hisseleri BİST Ulusal Pazar’da işlem gören tek aracı kurumdur. Türk sermaye piyasalarının lider ve öncü kuruluşu İş Yatırım, başta kurumsal finansman, aracılık, yatırım danışmanlığı ve portföy yönetimi hizmetleri olmak üzere müşterilerine sunduğu sermaye piyasası faaliyetlerinde gösterdiği üstün başarı nedeniyle, 2013 yılında EMEA Finance tarafından düzenlenen Avrupa Bankacılık Ödülleri’nde ve Euromoney tarafından düzenlenen “Euromoney Mükemmellik Ödülleri”nde Türkiye’nin En İyi Yatırım Bankası; Capital Dergisi tarafından ise En Beğenilen Aracı Kurum seçilmiştir. 2013 yılı Eylül ayında, JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş. tarafından Şirketin 8,87 olan SPK Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu 9,06 olarak revize edilmiştir. 2013 yılının Kasım ayında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings tarafından uzun vadeli ulusal kredi notu “AAA” olarak teyit edilen İş Yatırım’ın 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide aktif büyüklüğü 4,9 milyar TL, özkaynakları ise 917,4 milyon TL’dir. İş Yatırım, ihraç ettiği borçlanma araçları borsada işlem gören ve aracı kuruluş varantı ihraç eden ilk yerli yatırım şirketi unvanına da sahiptir. www.isyatirim.com.tr Şişecam Topluluğu, sektöründe dünyanın ve Avrupa’nın önde gelen şirketleri arasında yer almaktadır. Şişecam Türk cam sanayiinin kurucusu ve değişmez lideri 1935 yılında kurulan Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (Şişecam), düz cam, cam ev eşyası, cam ambalaj ile soda külü ve krom kimyasalları başta olmak üzere kimyasallar grupları altında faaliyet gösteren 66 şirketin oluşturduğu Şişecam Topluluğu’nun holding şirketidir. Topluluğun ana şirketi Şişecam’ın yanı sıra, Trakya Cam, Anadolu Cam, Denizli Cam ve Soda Sanayii şirketlerinin hisse senetleri de Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Şişecam Topluluğu, Türkiye başta olmak üzere Mısır, Rusya, Gürcistan, Bulgaristan, Bosna-Hersek, İtalya, Ukrayna, Romanya, Almanya, Macaristan, Slovakya ve Hindistan’da bulunan tesis ve fabrikalarında üretim yapmaktadır. 2013 yılı Eylül sonu itibarıyla toplam cam üretiminin ton bazında %35’ini yurt dışında gerçekleştiren ve toplam satış gelirlerinin %48’ini uluslararası satışlardan elde eden Şişecam Topluluğu, 2013 yılı Eylül sonu itibarıyla 150’den fazla ülkeye, 622 milyon ABD doları tutarında ihracat gerçekleştirmiştir. Yarattığı yüksek ihracat değeriyle, 2012 yılında düzenlenen “İhracatın Yıldızları” yarışmasında Yılın İhracatçısı ödülüne layık görülen Şişecam Topluluğu, yeni kapasite oluşturmayı hedefleyen yatırımlarıyla üretim gücünü sürekli artırmaktadır. Sektöründe dünyanın ve Avrupa’nın önde gelen şirketleri arasında yer alan Şişecam Topluluğu, 2013 yılı Eylül ayı itibarıyla, kapasite büyüklüğüne göre yapılan sıralamada, cam üretimi alanlarında dünyada üçüncülük ile altıncılık, Avrupa’da ise ikincilik ile dördüncülük arasında değişen konumlarda yer almaktadır. Soda üretim kapasitesi açısından Avrupa’da dördüncü sırada olan Topluluk, bazik krom sülfat ve sodyum bikromat üretiminde ise dünya lideri durumundadır. 2013 Eylül ayı itibarıyla Şişecam’ın konsolide aktif büyüklüğü 10,9 milyar TL, özkaynakları ise 6,3 milyar TL düzeyindedir. notunu “B”, görünümünü “durağan” olarak ve Moody’s Şirket’in uzun vadeli kredi notunu “Ba1” görünümünü ise “durağan” olarak belirlemiştir. 2012 yılı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayii Kuruluşu” listesinde, Şişecam Topluluğuna dahil 8 şirket yer almaktadır. www.sisecam.com.tr Telekomünikasyon Avea Türkiye’deki tek GSM 1800 mobil iletişim operatörü Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. (Avea), 2013 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 14,5 milyon abonesi ile mobil iletişim pazarında %21 pazar payına sahiptir. Uluslararası muhasebe standartlarına uygun olarak hazırlanan mali tablolar uyarınca, 2013 yıl sonu itibarıyla Avea’nın konsolide olmayan bazda aktif büyüklüğü 6,9 milyar TL, özkaynakları ise 4,0 milyar TL düzeyindedir. Müşterilerine yenilikçi, fark yaratan ve katma değeri yüksek teknolojik ürün ve hizmetler sunan Avea, bu amaçla şebeke, bilgi teknolojileri ve araştırma geliştirme faaliyetlerine yönelik yatırımlarını kesintisiz bir biçimde sürdürmektedir. www.avea.com.tr Diğer Nemtaş Deniz Taşımacılığı Armatörlük, gemi işletmeciliği, gemi kiralama ve acentelik faaliyetlerinde bulunan Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş. (Nemtaş), mülkiyetinde bulunan toplam 252.959 DWT’luk beş gemiden oluşan filosu ile denizcilik faaliyetlerine devam etmektedir. 2013 yıl sonu itibarıyla konsolide olmayan aktif büyüklüğü 507 milyon TL, özkaynakları ise 438 milyon TL’dir. www.nemtas.com.tr Nisan 2013 tarihinde Standart&Poor’s, Şişecam’ın TL ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu “BB +”, kısa vadeli kredi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 57 Faaliyetler Cam Faaliyetler Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri İş Bankası, kurumsal sosyal sorumluluğu, ekonomik misyonunu tamamlayan ve toplumsal sürdürülebilirliğe katkıda bulunan çok değerli ve temel bir araç olarak görmektedir. İş Bankası, toplumsal gelişmeye katkı sağlayan - uzun soluklu - yaygın erişimli - sürdürülebilir yapıda sosyal sorumluluk faaliyetleri yürütmektedir. Güçlü bir sosyal sorumluluk anlayışına ve kültürüne sahip olan İş Bankası, 89 yıldır toplumu destekleyen faaliyetler gerçekleştirmektedir. İş Bankası, kurumsal sosyal sorumluluğu, ekonomik misyonunu tamamlayan ve toplumsal sürdürülebilirliğe katkıda bulunan çok değerli ve temel bir araç olarak görmektedir. Banka, 2013 yılında da eğitim, çevre, kültür ve sanat alanlarındaki projelerine devam etmiştir. 2013 yılı içinde 2.100 satranç sınıfı açılmış ve okullarda açılan satranç sınıflarının sayısı toplam 10.241’e ulaşmıştır. Sporcu sayısının artırılmasına, kamuoyunun dikkatinin bu alana çekilmesine ve ülkemizde satrancın yaygınlaştırılmasına destek vermek amacıyla önümüzdeki dönemde de satranç sınıfları açılmaya devam edilecektir. İş Bankası şubelerinden satranç lisans kartı verilmesi Satranca verilen destek kapsamında sporcular ve aileleri ile kalıcı ve güçlü bir bağ kurmak üzere TSF tarafından sporculara tahsis edilen lisanslar 2007 yılından bu yana Bankamatik kartı olarak verilmektedir. Lisans kartları; -- 18 yaş üstü sporcular için Electron Bankamatik kartı, Eğitim -- 12-18 yaş arası sporcular için Maestro İlk İmza Bankamatik kartı, Satranç olarak sunulmaktadır. Türkiye Satranç Federasyonu ana sponsorluğu İş Bankası, satrancın ülkemizde yaygın, kitlesel ve kolay erişilebilir bir spora dönüşmesi hedefiyle 2005 yılı Aralık ayında Türkiye Satranç Federasyonu (TSF) ile işbirliğine girmiş ve Türkiye genelinde bu sporun en büyük destekçisi olmuştur. Sponsorluğun başlangıcından bu yana, satrançta ulusal ve uluslararası alanda yaşanan gelişmeler; lisanslı sporcu, madalya sayıları ve benzeri göstergelerde kaydedilen hızlı artış satranca, dolayısıyla çocukların ve ülkenin geleceğine yapılan yatırımın olumlu sonuçlarını teyit etmektedir. Sponsorluğun ardından; -- satranç oynayan sporcu sayısı 30.000’den 366.000’e, -- uluslararası turnuvalarda kazanılan madalya sayısı 225’e ulaşmıştır. 2013 yılında satranç sponsorluğu hedefleri doğrultusunda devam edilen çalışmalardan satır başları aşağıda sunulmuştur. İlköğretim Okullarına İş Bankası Satranç Sınıflarının açılması İlköğretim okullarında satrancı kolay erişilebilir bir spor haline getirmek, çocukları satranç oynamaya teşvik etmek, öğretmenlerin ve velilerin dikkatini bu alana çekmek, olanakları sınırlı okullarda malzeme yetersizliğini ortadan kaldırmak amaçlarıyla okullarda satranç sınıfları açılmaktadır. 58 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu -- 12 yaş altı sporcular için manyetik özelliği olmayan plastik kart Satrancoyna.com.tr 250 bin kayıtlı kullanıcısı olan Playchess dünyanın en büyük internet satranç platformudur. İş Bankası 2008 yılında Playchess ile kapsamlı bir işbirliği başlatmıştır. Site içeriği Türkçeleştirilmiş ve www.tsf.org.tr adresinden siteye erişim sağlanmıştır. Türkiye’den Playchess.com’a bağlanan 5 binden fazla lisanslı satranç oyuncusu ücretsiz olarak sitede online satranç oynamaktadır. İş Bankası 8 Yaş Altı Minikler Satranç Şenliği 2006 yılından bu yana eğitim öğretim yılının sona ermesinin hemen ardından düzenlenen “İş Bankası 8 Yaş Altı Minikler Satranç Şenliği” çocuklara, aileleri ile birlikte katılabileceği eğlenceli bir satranç ortamı sunmayı hedeflemektedir. 2013 yılında Çamlıca Spor Tesislerinde 8.’si düzenlenen şenliğe, 6-8 yaş arası çok sayıda minik satrançsever katılmıştır. Şenliğe katılan çocuklara hem satranç oynama hem de çeşitli oyun ve aktivitelerle eğlenme fırsatı sunulmuştur. Kıbrıs Satranç Federasyonu Ana Sponsorluğu Türkiye İş Bankası satranç sporuna verdiği desteği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne de taşımıştır. 2013 yıl sonu itibarıyla Kıbrıs Satranç Federasyonu’nun ana sponsoru olan İş Bankası 2014 yılından itibaren K.K.T.C.’deki ilkokullarda satranç sınıfları açmaya başlayacaktır. Özetle İş Bankası, satrancın yaygın, kitlesel ve kolay erişilebilir bir spora dönüşmesi hedefiyle 2005 yılından itibaren TSF ile işbirliği yapıyor. 2013 yılı içinde 2.100 satranç sınıfı açılmış ve okullarda açılan satranç sınıflarının sayısı toplam 10.241’e ulaşmıştır. 2013 yılında Türkiye Küçükler Satranç Şampiyonası 27 Ocak – 1 Şubat tarihleri arasında Kemer’de gerçekleştirilmiştir. Şampiyonaya 54 ilden ve K.K.T.C.’den 7–12 yaş aralığında 1.329 sporcu katılmış; 133 sporcu Milli Takım havuzuna alınmıştır. Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası Şampiyona 21 – 27 Temmuz 2013 tarihleri arasında Isparta’da gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe 36 ilden 13–18 yaş aralığında 303 sporcu katılmış, 74 sporcu Milli Takım havuzuna alınmıştır. Türkiye İş Bankası Satranç Ligi İş Bankası adıyla anılan “Türkiye İş Bankası Satranç Ligi” kapsamında maçlar düzenlenmeye devam edilmiştir. 20122013 sezonunda Türkiye İş Bankası Satranç Ligi’nin şampiyonu Beşiktaş Jimnastik Kulübü olmuştur. Türkiye İş Bankası Satranç Ligi, alanında ülkemizin en güçlü ligi olup Avrupa’nın en kuvvetli ligleri arasında yer almaktadır. İş’te Turnuva İş Bankası, çalışanları arasında satrancın yaygınlaştırılmasını teşvik etmek ve çalışanlar arasındaki iletişimi artırmak amaçlarıyla 26 Mayıs 2013 tarihinde Çamlıca Spor Tesislerinde “İş’te Turnuva” düzenlemiştir. 81 İlden 81 Öğrenci İş Bankası, toplumsal gelişime katkı sağlamak ve ilerlemeyi kalıcı kılmak için geleceğe yatırım yapmakta ve bu doğrultuda eğitime özel önem vermektedir. İş Bankası, bugüne kadar ülkemizde eğitim alanında gerçekleştirilen en uzun soluklu ve katma değeri yüksek sosyal sorumluluk projelerinden biri olan “81 İlden 81 Öğrenci” projesini Darüşşafaka ortaklığında yürütmektedir. olan Darüşşafaka ile İş Bankası işbirliğinin kökeni 74 yıl öncesine dayanmaktadır. 1939 Erzincan depremi sonrasında Banka 83 depremzede çocuğun Darüşşafaka’daki eğitim giderlerini üstlenmiştir. “81 İlden 81 Öğrenci” projesi kapsamında da Banka, Darüşşafaka sınavını kazanan 81 ilden 81 öğrencinin Darüşşafaka’daki eğitim masraflarını karşılamaktadır. Öğrencilerin üniversite yaşamlarında da desteklenmesi öngörülmektedir. Projenin başladığı 2008-2009 öğretim yılında Darüşşafaka’da 4. sınıfa başlayan öğrencilerin üniversiteden mezun olacakları, projenin 14. yılında İş Bankası’nın desteklediği öğrenci sayısı 1.000’i aşacaktır. Projenin ilk yılı olan 2008 senesinde Darüşşafaka’daki eğitimlerine başlayan öğrenciler 2013-2014 eğitim yılında 9. sınıfta okumaktadır. 2013-2014 eğitim döneminde toplam 388 öğrenci “81 İlden 81 Öğrenci” projesi kapsamında Darüşşafaka’da eğitimlerine devam etmektedir. İş Bankası, maddi desteğin ötesinde çeşitli etkinlikler ile de öğrencilerin sosyal gelişimlerine katkıda bulunmaktadır. Karneni Göster, Kitabını Al Kampanyası İş Bankası, - çocukların bilişsel ve kültürel yeteneklerinin gelişimine katkı sağlamak, - okuyan ve sorgulayan bir nesil oluşmasına destek olmak ve - Banka ile çocuklar arasında erken yaşta sıcak bir iletişim kurulmasına yardımcı olmak amaçlarıyla 2007-2008 öğretim yılı sona ererken “Karneni Göster, Kitabını Al” adıyla ülkemizde bugüne kadarki en büyük kitap kampanyalarından birini başlatmıştır. 2013 yılında da devam ettirilen kampanya ile 6 yılda toplam 7 milyon kitap ilköğretim öğrencileriyle buluşturulmuştur. Darüşşafaka maddi imkânları yetersiz annesi ve/veya babası olmayan çocuklara 5. sınıftan lise son sınıfa kadar tam burslu ve yatılı eğitim fırsatı sağlamaktadır. Öğrencilerine hem kaliteli eğitim, hem sosyal gelişim hem de sıcak bir yuva ortamı sağlamayı hedefleyen, ülkenin en köklü eğitim kurumlarından İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 59 Faaliyetler Türkiye Küçükler Satranç Şampiyonası İş Bankası, Türkiye Küçükler ve Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası’nı yakından takip etmekte ve iletişim faaliyetleriyle destekleyerek satranç sporuna bu yönde de katkı sağlamaktadır. Türkiye İş Bankası 2013 yıl sonu itibarıyla Kıbrıs Satranç Federasyonu’nun ana sponsoru olmuştur. Faaliyetler Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Kültür Yayınları 2013 yılı içerisinde 2 milyondan fazla kitabı okuyucularıyla buluşturmuştur. Okullara ve kütüphanelere kitap yardımı Kültür Yayınları tarafından yayımlanan kitaplar, eğitime katkı alanındaki sosyal sorumluluk misyonunun bir parçası olarak, Türkiye’nin her köşesindeki okullara ve halk kütüphanelerine gönderilmektedir. 2013 yılında 941 okula 10.000’e yakın kitap ulaştırılmıştır. İş Bankası 2013 yılında eğitim alanında ayrıca; - Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı işbirliğinde Ateşböceği Gezici Öğrenim Birimi, - Geleneksel Altın Gençler ödülü, - depremzede öğrencilerine eğitim bursu Kültür – Sanat Kültür Yayınları Kültür Yayınları 1956 yılında Milli Eğitim Eski Bakanı Hasan Âli Yücel tarafından kurulmuştur. Kurulduğu günden bu yana ülkemizin kültür hayatında özel bir yer edinen Kültür Yayınları, zengin içerik ve yüksek baskı kalitesinde eserler ile yayıncılık faaliyetlerini sürdürmektedir. Yayımladığı eserlerle büyük ilgi gören Kültür Yayınları, başta araştırmacılar olmak üzere tüm okuyucular için vazgeçilmez yayınevleri arasında yer almaktadır. 2013 yılı içerisinde 2 milyondan fazla kitap okuyucularıyla buluşmuştur. çalışmalarını da sürdürmüştür. Kültür Yayınları aşağıdaki 13 başlıkta yayın çalışmaları gerçekleştirmektedir. Çevre -- Hasan Âli Yücel Klasikleri 81 İlde 81 Orman Projesi Çevrenin korunması ve başta çocuklar olmak üzere halkımızın çevre konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla 2008 yılı sonunda hayata geçirilen “81 İlde 81 Orman” projesi kapsamında tüm illerde toplam 1.500 hektar alana 2 milyon 205 bin adet fidan dikilmiştir. Proje kapsamında 5 yıl sürecek olan bakım çalışmalarına 2013 yılında da devam edilmiştir. -- Modern Klasikler Türkiye’de gerçekleştirilen 81 İlde 81 Orman projesi paralelinde TEMA Vakfı ile K.K.T.C. Orman Dairesi Müdürlüğü işbirliğinde “Türkiye İş Bankası K.K.T.C. Ormanı” oluşturulmuştur. K.K.T.C. Orman Dairesi Müdürlüğü tarafından belirlenen “Türkiye İş Bankası K.K.T.C. Ormanı”nda 22 hektar alana 35 bin 200 adet fidan dikilmiştir. -- Tarih ve Anı -- Çocuk ve İlk Gençlik -- Edebiyat (Türk-Dünya) -- Nehir Söyleşileri -- 99 Sayfada Dizisi -- Yaşam Kültürü -- Satranç -- Sanat -- Ekonomi, İş İdaresi ve Bireysel Gelişim -- İnceleme ve Araştırma -- Sosyal ve Beşeri Bilimler İş Sanat Konser Salonu Ülkemiz sanat yaşamını ileriye taşıma misyonuyla faaliyetlerini sürdüren İş Sanat’ta düzenlenen konserler İstanbul’un en prestijli etkinlikleri arasında yer almaktadır. Bugüne kadar 13 sezonda 800’e yakın etkinlikle 500 bini aşkın sanatseveri ağırlayan İş Sanat, Türkiye’de ve dünyada tüm kaynağını bir bankadan alan ve bir kuruma ait tek konser salonudur. 60 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İş Bankası, toplumsal gelişime katkı sağlamak ve ilerlemeyi kalıcı kılmak için geleceğe yatırım yapmaktadır. İş Sanat Konser Salonu’nun açılışı 2 Kasım 2013’te Türkiye’nin gurur veren genç sanatçılarından Özgür Aydın ve ülkemizin önde gelen senfonik topluluklarından Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ile gerçekleşmiştir. Türkiye İş Bankası Müzesi Kasım 2007’de kapılarını ziyaretçilerine açan Türkiye İş Bankası Müzesi, Banka’nın köklü kurumsal tarihini ve Türkiye’nin ekonomik gelişimini belgeler, bankacılık gereçleri, iletişim araçları, fotoğraflar, resimler, reklam ve promosyon malzemeleri ve filmlerle anlatmaktadır. Müzenin hazırlık çalışmaları kapsamında Türkiye’nin dört bir köşesinde biriken belgeler, fotoğraflar, filmler, objeler, hatta hafızalarda ve kalplerde yer etmiş hatıralar özenle toplanmış, belgelenmiş, ömürlerini gelecek nesillerle buluşacak şekilde uzatmak için restore edilmiş, korumaya alınmıştır. Çocukların finansal okuryazarlık konusunda eğitim alması için müzede çocuklara yönelik atölyeler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, özellikle iktisat ve işletme fakülteleri dışında okuyan üniversite öğrencileri için finansal okuryazarlık eğitimi verilmektedir. Söz konusu atölye çalışmalarına 2013 yılında toplam 3.000’i aşkın öğrenci katılmıştır. Türkiye İş Bankası Müzesi 2013 yılında yaklaşık 65.000 kişi tarafından ziyaret edilmiş, müzenin ziyaretçi sayısı açılışından bu yana 350.000’i aşmıştır. İş Sanat Galerileri İş Sanat Kibele ve İzmir Sanat Galerilerinde hem usta sanatçıların hem de gelecek vadeden sanatçıların resim, heykel ve seramik alanlarındaki çalışmaları sergilenmektedir. İş Bankası galerilerinde sergi açan sanatçıların eserleriyle koleksiyon genişletilirken, Türkiye plastik sanatlar tarihinde yer edinen sanatçılar anılmaktadır. Kibele Sanat Galerisi, 2012 - 2013 sezonunda Neşet Günal, Zahit Büyükişliyen, Hüsamettin Koçan ve Naile Akıncı retrospektif sergilerine ev sahipliği yapmıştır. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Laboratuvar ve Atölye Projesi Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu Laboratuvarı’nın açılışıyla birlikte İş Bankası koleksiyonunda bakım ve onarıma ihtiyaç duyulan eserlerin çalışmalarına başlanmıştır. Ayrıca üniversite bünyesinde kurulan Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu lisans programı bu yıl 10 öğrenci ile eğitime başlamıştır. 2012–2013 sezonunda İzmir Sanat Galerisi’nde 7 sergide resim, baskı ve seramik sanatından çok sayıda eser sergilenmiş, sergiler ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görmüştür. Söz konusu sergiler arasında İş Sanat Kibele Galerisi’nde izleyicilerin beğenisine sunulduktan sonra İzmir’e taşınan Zahit Büyükişliyen sergisi de yer almaktadır. Zeugma Antik Kenti “Muzalar Evi” kazı sponsorluğu Ülkemizin önemli tarihi ve kültürel mekanları arasında yer alan Gaziantep’in Nizip ilçesinde Birecik Baraj Gölü kıyısında bulunan Zeugma Antik Kenti’nde 1987 yılında başlatılan kazılar tamamlanmak üzere olup, kazılarda elde edilen eserler Zeugma Açık Hava Müzesi’nde sergilenmeye başlanmıştır. Zeugma Antik Kenti’nde her biri ayrı birer proje olan kazı alanlarından bir tanesi 2007 yılında tespit edilen “Muzalar (Esin Perileri) Evi”dir. Antik kentte yapılacak kazı çalışmalarının ülkemiz kültür mirasının korunmasına kıymetli katkılar sağlayacağı değerlendirilmiş ve “Muzalar Evi” kazı sponsorluğu 2012 yılından itibaren 5 yıl boyunca İş Bankası tarafından üstlenilmiştir. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı Uluslararası İstanbul Müzik Festivali İş Bankası mütevelli üyesi olarak uluslararası alandaki film, tiyatro, caz, klasik müzik festivalleri ve Uluslararası İstanbul Bienali’yle ülkemizdeki kültür ve sanat gündemini belirleyen İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın projelerine destek vermektedir. 41. Uluslararası İstanbul Müzik Festivali 4 - 29 Haziran 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş, İş Bankası 25 Haziran tarihinde Aya İrini Müzesi’nde gerçekleştirilen “Amsterdam Sinfonietta&Sol Gabetta” konserine katkıda bulunmuştur. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 61 Faaliyetler Geçtiğimiz sezon 13. yılını kutlayan İş Sanat’ta 2013 yılında 39 konser, 8 çocuk etkinliği ve 5 şiir dinletisi gerçekleştirilmiştir. Faaliyetler İş Bankası ve Sürdürülebilirlik İş Bankası kuruluşundan beri sürdürülebilirlik kavramını ön planda tutmuştur. İş Bankası için sürdürülebilirlik, paydaşlara olan taahhütlerin kısa, orta ve uzun vadede yerine getirilebilmesinin temelidir. Sürdürülebilirlik, İş Bankası’nın olduğu kadar çalışanlarının, müşterilerinin, iş ortaklarının ve tüm paydaşlarının başarısı, refahı ve geleceği açısından son derece önemli bir konudur. Sürdürülebilirlik, 1924 yılından beri İş Bankası için ön planda olmuş; ürün ve hizmet geliştirme sürecinden hizmet sunumuna ve topluma değer katma noktasına kadar her konuda kılavuzluk etmiştir. İş Bankası, sürdürülebilirliği aşağıdaki başlıklarda ele almakta ve kalıcı değer üretme çalışmalarına devam etmektedir. Ekonomik performans Sorumluluk sahibi bir kurumsal vatandaş olarak İş Bankası’nın yürüttüğü tüm çalışmalarda, sürdürülebilir büyüme açısından kritik öneme sahip olan; - güç ve istikrar ile, - ihtiyaçları doğru ürün ve hizmetlerle karşılama kapasitesinin korunmasını gözetmektedir. Ekonomik kalkınmaya katkı İş Bankası, firma ve bireylere yatırımlarını, projelerini ve geleceğe dair hayallerini hayata geçirmeleri için ihtiyaç duydukları kaynakları aktarmakta ve ekonomik büyümeye sürekli katkıda bulunmaktadır. Çevreyi korumaya ve geliştirmeye yönelik çalışmalar İş Bankası, çevreyi sürdürülebilir geleceğin vazgeçilemez ve korunması gereken temel bir unsuru olarak kabul etmektedir. Banka, kaynak aktardığı projelerin çevreye etkilerini proaktif bir yaklaşımla izlemektedir. Diğer taraftan İş Bankası, bir dünya vatandaşı olarak çevreyi korumaya yönelik çok sayıda ve yaygın çalışmayı hayata geçirmektedir. 62 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Kalıcı bir fark yaratmaya yönelik sosyal sorumluluk projeleri İş Bankası eğitim, çevre, kültür ve sanat alanlarında yürüttüğü projeler ile toplumsal kalkınmayı desteklemeyi ve gelecek nesillere aktarılacak bir fark yaratmayı hedeflemektedir. Katılımı teşvik eden, farklılığı ve yaratıcılığı besleyen iş ortamını geliştirme faaliyetleri İş Bankası 24.129 çalışanıyla, Türkiye’nin en büyük ve coğrafi olarak en yaygın işverenlerinin arasında yer almaktadır. Kurumsal performansının, çalışanların refahı ve geleceğine bağlı olduğuna inanan İş Bankası, insan haklarına saygılı, katılımı teşvik eden, farklılığı ve yaratıcılığı besleyen iş ortamını geliştirmeye ve piyasadaki en yetkin insan kaynağının ilk tercihi olmaya devam edecektir. Tedarik zincirinin sürdürülebilirliğini öngören çalışmalar İş Bankası’nın tedarik politikası, faaliyet döngüsü kapsamında satın alınan çok sayıdaki ürün ve hizmetin farklılaşmış ve zengin bir tedarikçi havuzundan sağlanmasının yanı sıra tedarikçilerle uzun vadeli ve güçlü işbirliğinin geliştirilmesini hedeflemektedir. Bir diğer ifadeyle, tedarik zincirinde sürdürülebilirlik İş Bankası için önemli ve temel bir araç olup kurumsal performansın önemli bir belirleyicisidir. Sürdürülebilirlik raporlaması İş Bankası, sürdürülebilirliğin farklı eksenlerindeki performansı hakkındaki bilgileri, yıllık olarak hazırladığı Küresel Raporlama Girişimi (GRI) standardındaki sürdürülebilirlik raporları ile paydaşlarına sunmaktadır. İş Bankası, BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin imzacısıdır. İş Bankası 7 Mart 2012 tarihinde Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne olan taahhüdünü Birleşmiş Milletler’e bildirmiştir. Banka, benimsediği ve faaliyetlerinde içselleştirdiği 10 küresel ilke kapsamında kaydettiği ilerlemeleri, 2012 yılı Sürdürülebilirlik Raporu kapsamında raporlamıştır. Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. Kavacık Rüzgarlı Bahçe Mah. Kavak Sok. No: 29 Beykoz 34805 İstanbul Telephone +90 (216) 681 90 00 Fax +90 (216) 681 90 90 İnternet www.kpmg.com.tr Faaliyetler Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi Genel Kurulu’na: Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi’nin (“Banka”) 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla hazırlanan yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin ilgili hesap dönemi sonu itibarıyla düzenlenen bağımsız denetim raporu ile uyumluluğunu ve doğruluğunu denetlemiş bulunuyoruz. Rapor konusu yıllık faaliyet raporu Banka yönetiminin sorumluluğundadır. Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, yıllık faaliyet raporu üzerinde görüş bildirmektir. Denetim, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca yürürlüğe konulan yıllık faaliyet raporu hazırlanmasına ve yayımlanmasına ilişkin usul ve esaslar ile bağımsız denetim ilkelerine ilişkin düzenlemelere uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu düzenlemeler, yıllık faaliyet raporunda önemli bir hatanın olup olmadığı konusunda makul güvence sağlamak üzere planlanmasını ve yürütülmesini gerektirmektedir. Gerçekleştirilen denetimin, görüşümüzün oluşturulmasına makul ve yeterli bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüşümüze göre, ilişikteki yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgiler, bütün önemli taraflarıyla, Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi’nin 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 40’ıncı maddesi gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak Banka’nın finansal durumuna ilişkin bilgileri doğru bir biçimde yansıtmakta ve özet yönetim kurulu raporu ile tarafımızca verilen bağımsız denetçi görüşünü içermekte olup, bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolarda verilen bilgiler ile uyumludur. İstanbul, 06 Mart 2014 Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Murat Alsan Sorumlu Ortak, Başdenetçi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 63 Kurumsal Yönetim Yönetim Kurulu 1 2 3 4 5 1- H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı 1953, Havran. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi, İşletme Bölümü mezunu. 1976 yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Özince, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde yöneticilik yapmış, 1994 yılında Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. Bu görevi sırasında sorumluluk alanları Bankanın Hazine, Finansal Yönetim, Sermaye Piyasaları, Krediler ve İstihbaratMali Analiz Bölümlerini kapsayan Sayın Özince, 28 Ekim 1998 tarihinde İş Bankası’nın 15. Genel Müdürü olarak atanmıştır. 31 Mart 2011 tarihinde Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen ve 1 Nisan 2011 tarihinden itibaren de Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini sürdüren Sayın Özince, 29 Aralık 2011 tarihinde Ücretlendirme Komitesi Başkanı olarak seçilmiştir. Sayın Özince, Mayıs 2002’den itibaren Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı olarak sürdürdüğü görevinden Nisan 2011’de ayrılmıştır. Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı ile T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı olan Sayın Özince, The Institute of International Finance (IIF) ile Institut International d’Etudes Bancaires (IIEB) Üyesi, TEMA Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi ve Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi olarak görev yapmaktadır. 3- Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür 1962, İslahiye. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Bali, 1994 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğünde Müdür Yardımcısı, 1997 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğü Grup Müdürü, 1998 yılında ise Fon Yönetimi Müdürü olmuştur. 2002 yılında Şişli Şubesi’ne, 2004 yılında Galata Şubesi’ne Müdür olarak atanan Sayın Bali, 30 Mayıs 2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. Sayın Bali 1 Nisan 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin 16. Genel Müdürü olarak atanmış olup Kredi Komitesi Başkanlığının ve Risk Komitesi Üyeliğinin yanı sıra Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., İşbank Almanya ve İşbank Rusya’da Yönetim Kurulu Başkanlığı, Türkiye İş Bankası A.Ş. Batum/Gürcistan Şubesi ve Vehbi Koç Vakfı’nda Yönetim Kurulu Üyeliği, The Institute of International Finance Üyeliği, Darüşşafaka Cemiyeti Üyeliği ve Mütevelli Heyet Üyeliği, TÜSİAD Üyeliği, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) Üyeliği, Finans Yöneticileri Derneği (Finans Kulüp) Üyeliği, TEMA Mütevelli Heyet Üyeliği görevlerini de sürdürmektedir. 2- Füsun Tümsavaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili 1957, Ankara. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, İktisat ve Maliye Bölümü mezunu. İş hayatına 1979 yılında T.C. Merkez Bankası Ankara Şubesi’nde başlayan Sayın Tümsavaş, İş Bankası’ndaki kariyerine 1981 yılında I. Krediler Müdürlüğü’nde Memur olarak başlamıştır. Takiben aynı Müdürlükte Servis Yetkilisi Yardımcısı, Kredi Uzman Yardımcısı, 1994 yılında Müdür Yardımcısı ve 1999 yılında Birim Müdürü görevlerinde bulunmuş olup, 2004 yılında Ticari Krediler Müdürlüğü’ne Müdür olarak atanmıştır. 4- Prof. Dr. Savaş Taşkent Yönetim Kurulu Üyesi 1943, İyidere. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu. 1971 yılında İ.T.Ü. Temel Bilimler Fakültesi Hukuk Kürsüsü’nde asistan olarak göreve başlayan Sayın Prof. Dr. Taşkent, İ.Ü. Hukuk Fakültesi’nde Hukuk Doktoru, İ.T.Ü. İşletme Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent, aynı bölümde İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku bilim dalında Doçent ve 1990 yılında Profesör unvanını kazanmış, aynı üniversitede Dekan Yardımcılığı ve Rektör Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda Bakan Danışmanı olarak görev yapmış olan Sayın Prof. Dr. Taşkent, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) Cenevre’de toplanan konferansına Hükümet Danışmanı olarak katılmıştır. Sayın Tümsavaş, 28 Mart 2008 ve 31 Mart 2011 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi, 30 Mayıs 2011 tarihinde Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Risk Komitesi Başkanı, Denetim Komitesi Başkanı ve K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi Başkanı, 27 Şubat 2013 tarihinde ise Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı seçilmiştir. 2 Nisan 2008 tarihinden itibaren Kredi Komitesi Üyeliği görevini de sürdürmekte olan Sayın Tümsavaş, 27 Temmuz 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Yönetim Kurulu Başkan Vekili seçilmiştir. Halen İ.T.Ü. İşletme Fakültesi, İşletme Mühendisliği Bölümü’nde saat ücretli öğretim üyeliği ve hukuk işleri ile ilgili Rektör Danışmanlığı görevlerini sürdürmekte olan Sayın Prof. Dr. Taşkent, 31 Mart 2005, 28 Mart 2008 ve 31 Mart 2011 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 26.03.2008 tarihinde Denetim Komitesi, 15.06.2009 tarihinde K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi, 29.12.2011 tarihinde Ücretlendirme Komitesi ve 27.02.2013 tarihinde Kurumsal Yönetim Komitesi Üyeliği görevlerine seçilmiştir. 5- Hasan Koçhan Yönetim Kurulu Üyesi 1957, Trabzon. Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi Bankacılık Sigortacılık Yüksekokulu, Bankacılık Bölümü mezunu. 1984 yılında Maçka/Trabzon Şubesi’nde Memur olarak göreve başlayan Sayın Koçhan, Bayburt, Yomra/Trabzon, Bulancak/ Giresun ve Trabzon Şubelerinde Servis Yetkilisi Yardımcısı, takiben Trabzon Şubesi’nde II. Müdür ve Müdür Yardımcısı, Park/Trabzon, Ordu, Gaziantep ve İzmit/Kocaeli Şubelerinde Müdür olarak görev yapmıştır. Sayın Koçhan, 3 Kasım 2008 ve 31 Mart 2011 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 31 Mart 2009 tarihinde Kredi Komitesi Yedek Üyeliğine seçilmiş olup 30 Mayıs 2011 tarihinden itibaren de Kredi Komitesi Üyeliği görevini sürdürmektedir. 64 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 6 7 10 11 8 9 9- Aysel Tacer Yönetim Kurulu Üyesi 1959, Siverek/Şanlıurfa. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü mezunu. Kariyerine 1980 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Taksim Şubesi’nde Memur olarak başlamıştır. Sayın Ataklı 1980 -1991 döneminde Devlet Planlama Teşkilatı’nda Uzman Yardımcısı, Uzman ve Özel İhtisas Komisyonu Üyesi, 1991-1998 döneminde T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nde sırasıyla Uzman, Daire Başkanı ve Genel Müdür Yardımcısı, Metek A.Ş. (Berlin)’de Yönetim Kurulu Başkanı, Sivas Demir Çelik İşletmeleri A.Ş.’de Yönetim Kurulu Üyesi, 1998- 2011 yıllarında ise T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Müşaviri olarak çalışmıştır. 1983-1989 yıllarında İstihbarat ve Mali Analiz Bölümü’nde Servis Yetkilisi Yardımcısı ve Mali Analist olarak çalışan Sayın Tacer 1989 yılında Şişli Şubesi’nde Kredi Uzman Yardımcısı, 1993’te aynı şubede Müdür Yardımcısı olmuştur. 1996-2011 yılları arasında Akatlar, Çarşı Bakırköy, Bakırköy, Güneşli ve Güneşli Kurumsal Şubelerinde Şube Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. 1990 yılında Ripa, The Royal Institute of Public Administration, London’da “Üst Düzey Kamu Yönetimi Teknikleri ve Avrupa Birliği” programlarına katılmıştır. Sayın Ataklı, 31 Mart 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiş olup 1 Nisan 2011 tarihinden itibaren de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyeliği görevini sürdürmektedir. 7- M. Mete Başol Yönetim Kurulu Üyesi 1957, İstanbul. Arizona State Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezunu. Sayın Başol 1984-1988 yılları arasında Interbank’ta çeşitli kademelerde bankacılık, 1988-2001 yılları arasında Turk Merchant Bank A.Ş., Bankers Trust A.Ş. ve Deutsche Bank A.Ş.’de Genel Müdür Yardımcılığı, Genel Müdürlük ve Yönetim Kurulu Başkanlığı, 2001-2003 yılları arasında Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’de Yönetim Kurulu Murahhas Azalığı ve 2011-2012 yıllarında GS Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar A.Ş.’de Yönetim Kurulu Üyeliği yapmıştır. Sayın Başol halen Anadolu Efes Biracılık ve Malt San. A.Ş.’de Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetimden Sorumlu Komite Üyesi, Coca Cola İçecek A.Ş.’de Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetimden Sorumlu Komite Başkanı, Dedeman Holding A.Ş. ve Dedeman Turizm Yönetimi A.Ş.’de Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini yürütmektedir. Ayrıca, Mehmet Mete Başol Şahıs Firmasının sahibidir. Sayın Tacer, 31 Mart 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 1 Nisan 2011 tarihinde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyeliğine seçilmiş olup 30 Mayıs 2011 tarihinden itibaren de Kredi Komitesi Yedek Üyeliği görevini sürdürmektedir. Sayın Tacer, 27 Temmuz 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir. 10- Hüseyin Yalçın Yönetim Kurulu Üyesi 1947, Kızılca. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi Ekonomi Bölümü mezunu. Meslek hayatına 1966 yılında ilkokul öğretmenliği ile başlamıştır. Dışbank A.Ş. ve Türkiye Emlak Kredi Bankası’ndaki Memurluk görevinden sonra Sayın Yalçın, 1977-1990 yılları arasında T.C. Ziraat Bankası’nda Müfettişlik, Müdür Yardımcılığı, Şube Müdürlüğü ve İzmir Bölge Dış Muameleler Müdürlüğü, 1990-2000 yılları arasında Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.’de Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel Müdür Danışmanlığı, 20002002 yılları arasında bankaların TMSF’ye devrini müteakip Yurtbank Genel Müdür Baş Yardımcılığı, Sümerbank Genel Müdür Yardımcılığı, Kent Portföy Genel Müdür Yardımcılığı ve Toprakbank Genel Müdürlük Danışmanlığı görevlerinde bulunmuştur. Sayın Yalçın, 31 Mart 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 27 Şubat 2013 tarihinde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiş olup Bağımsız Üyelik görevi 29 Mart 2013 tarihli Genel Kurul Toplantısında onaylanmıştır. Sayın Başol, 31 Mart 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiş olup 1 Nisan 2011 tarihinden itibaren de Kredi Komitesi Yedek Üyeliği görevini sürdürmektedir. 11- Murat Vulkan Yönetim Kurulu Üyesi 1957, Ankara. Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunu. 1982 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Kızılay/Ankara Şubesi’nde Memur olarak göreve başlamıştır. 8- Mustafa Kıcalıoğlu Yönetim Kurulu Üyesi 1946, Silifke. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu. Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde “Kamu Yönetimi Lisans Üstü Uzmanlık Programı”nı bitirmiştir. 1987 yılında Ankara Şubesi’nde Servis Yetkilisi Yardımcısı, 1993 yılında II. Müdür, 1995 yılında Müdür Yardımcısı olan Sayın Vulkan, 1999 yılında Ereğli/Karadeniz Şubesi Müdürlüğüne yükseltilmiştir. 2001-2011 yılları arasında Kayseri Şubesi Müdürlüğü, KOBİ Kredileri Tahsis Bölümü İstanbul Maltepe Bölge Müdürlüğü, Yenişehir/Ankara Şubesi Müdürlüğü, Başkent Kurumsal Şubesi Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. Silifke Hâkim adayı olarak mesleğe başlayan Sayın Kıcalıoğlu sırasıyla Aralık ve Giresun Cumhuriyet Savcı Yardımcılığı, Baskil, Çankırı, Kocaeli ve Ankara Hâkimliği görevlerinde bulunmuştur. 2001’de Yargıtay Üyeliğine seçilen Sayın Kıcalıoğlu, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Başkanı iken 2011 yılında yaş haddinden emekliye ayrılmıştır. Sayın Vulkan 30 Mayıs 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiş; Yönetim Kurulu Üyeliği görevi 30 Mart 2012 tarihli Genel Kurul Toplantısında onaylanmıştır. Sayın Kıcalıoğlu, 31 Mart 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 65 Kurumsal Yönetim 6- Aynur Dülger Ataklı Yönetim Kurulu Üyesi 1958, Ankara. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat-Maliye Bölümü mezunu. Meslek hayatına 1979 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde araştırma asistanı olarak başlamıştır. Kurumsal Yönetim İcra Kurulu 1 2 1- Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür 1962, İslahiye. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Bali, 1994 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğü’nde Müdür Yardımcısı, 1997 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğü Grup Müdürü, 1998 yılında ise Fon Yönetimi Müdürü olmuştur. 2002 yılında Şişli Şubesi’ne, 2004 yılında Galata Şubesi’ne Müdür olarak atanan Sayın Bali, 30 Mayıs 2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. Sayın Bali 1 Nisan 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin 16. Genel Müdürü olarak atanmış olup Kredi Komitesi Başkanlığının ve Risk Komitesi Üyeliğinin yanı sıra Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., İşbank Almanya ve İşbank Rusya’da Yönetim Kurulu Başkanlığı, Türkiye İş Bankası A.Ş. Batum/Gürcistan Şubesi ve Vehbi Koç Vakfı’nda Yönetim Kurulu Üyeliği, The Institute of International Finance Üyeliği, Darüşşafaka Cemiyeti Üyeliği ve Mütevelli Heyet Üyeliği, TÜSİAD Üyeliği, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) Üyeliği, Finans Yöneticileri Derneği (Finans Kulüp) Üyeliği, TEMA Mütevelli Heyet Üyeliği görevlerini de sürdürmektedir. 2- Mahmut Magemizoğlu Genel Müdür Yardımcısı 1959, Antakya. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü mezunu. Magemizoğlu, The University of Stirling (İngiltere)’de Yatırım Analizi konusunda yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası’na 1982 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Magemizoğlu, çeşitli birimlerde görev almış olup, 18.05.2005 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 66 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 3 4 5 6 3- Suat İnce Genel Müdür Yardımcısı 1964, Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1987 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak katılan İnce, çeşitli birim ve şubelerde görev almış, 02.04.2008 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 4- Hakan Aran Genel Müdür Yardımcısı 1968, Antakya. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü mezunu. Aran, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü’nde yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası’na 1990 yılında Bilgi İşlem Müdürlüğü’nde Yazılım Uzmanı olarak katılan Aran, Bilgi İşlem ve Yazılım Geliştirme Müdürlüğü’nde çeşitli görevler üstlenmiş olup 17.07.2008 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 5- Aydın Süha Önder Genel Müdür Yardımcısı 1962, İskilip. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında İktisadi Araştırmalar Müdürlüğü’nde Aday Memur olarak katılan Önder, Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın yanı sıra çeşitli birim ve şubelerde görev almış olup, 13.04.2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. Önder, Şişecam Topluluğu bünyesinde üstlendiği görev nedeniyle İş Bankası’ndaki görevinden 06.01.2014 tarihi itibarıyla ayrılmıştır. 6- Levent Korba Genel Müdür Yardımcısı 1960, Muğla. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi İngiliz Dili Eğitimi Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında İş Bankası İzmir Şubesi’nde Aday Memur olarak katılan Korba, İş Bankası’nın çeşitli birim ve şubelerinde görev almış olup, 13.04.2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 7 8 11 12 9 10 10- Senar Akkuş Genel Müdür Yardımcısı 1969, Diyarbakır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1991 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğü’nde Stajyer Uzman Yardımcısı olarak katılan Akkuş, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13.04.2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 8- Yalçın Sezen Genel Müdür Yardımcısı 1965, İzmir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1987 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sezen, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13.04.2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 11- Yılmaz Ertürk Genel Müdür Yardımcısı 1964, İstanbul. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. Ertürk, aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Bilim Dalı yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası’na 1987’de, İktisadi Araştırmalar ve Planlama Müdürlüğü’nde Stajyer İktisat Uzman Yardımcısı olarak katılan Ertürk, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde ve Kozyatağı Kurumsal Şubesi’nde görev almış olup, 30.01.2013 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 9- Rıza İhsan Kutlusoy Genel Müdür Yardımcısı 1965, İzmir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1988 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Kutlusoy, İş Bankası’nın şube ve çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13.04.2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 12- İlhami Koç Genel Müdür Yardımcısı 1963, Hekimhan. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Koç, İş Bankası’nın Menkul Kıymetler Müdürlüğü’nde görev almış olup, İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.‘de Genel Müdürlük görevi yapmış; 30.01.2013 tarihinde Bankamız Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 67 Kurumsal Yönetim 7- Ertuğrul Bozgedik Genel Müdür Yardımcısı 1964, Kayseri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Bozgedik, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13.04.2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. Kurumsal Yönetim Organizasyon Şeması (*) YÖNETİM KURULU GENEL MÜDÜR Adnan Bali GENEL MD. YRD. TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI İC KONTROL BÖLÜMÜ GENEL MÜDÜRLÜK MÜŞAVİRİ İ. Hakkı Akşener Mahmut Magemizoğlu GENEL MD. YRD. GENEL MD. YRD. GENEL MD. YRD. GENEL MD. YRD. Suat İnce Hakan Aran Aydın Süha Önder FİNANSAL YÖNETİM BÖLÜMÜ KOBİ VE İŞLETME BANKACILIĞI SATIŞ BÖLÜMÜ ALTERNATİF DAĞITIM KANALLARI BÖLÜMÜ HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ BANKACILIK TEMEL OPERASYONLARI BÖLÜMÜ YATIRIMCI İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ KURUMSAL BANKACILIK PAZARLAMA VE SATIŞ BÖLÜMÜ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ FİNANSAL ANALİZ BÖLÜMÜ BİREYSEL KREDİ VE KART OPERASYONLARI BÖLÜMÜ YÖNETİM RAPORLAMASI VE İÇ MUHASEBE BÖLÜMÜ SERBEST BÖLGE ŞUBELERİ PERAKENDE KREDİLER İZLEME VE TAKİP BÖLÜMÜ DESTEK HİZMETLERİ VE SATIN ALMA BÖLÜMÜ TİCARİ BANKACILIK PAZARLAMA BÖLÜMÜ TİCARİ VE KURUMSAL KREDİLER İZLEME VE TAKİP BÖLÜMÜ DIŞ İŞLEMLER VE TİCARİ KREDİ OPERASYONLARI BÖLÜMÜ GENEL MÜDÜRLÜK MÜŞAVİRLİĞİ Levent Korba KURUMSAL UYUM BÖLÜMÜ RİSK YÖNETİMİ BÖLÜMÜ YÖNETİM KURULU RAPORTÖRLÜĞÜ TİCARİ BANKACILIK SATIŞ BÖLÜMÜ İÇ OPERASYONLAR BÖLÜMÜ TİCARİ BANKACILIK ÜRÜN BÖLÜMÜ İNŞAAT VE GAYRİMENKUL YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ŞUBE AĞI GELİŞTİRME BÖLÜMÜ (*) 31 Aralık 2013 itibarıyla 68 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu DENETİM KOMİTESİ Füsun Tümsavaş Prof. Dr. Savaş Taşkent GENEL MD. YRD. Ertuğrul Bozgedik GENEL MD. YRD. Yalçın Sezen GENEL MD. YRD. Rıza İhsan Kutlusoy GENEL MD. YRD. GENEL MD. YRD. GENEL MD. YRD. Senar Akkuş Yılmaz Ertürk İlhami Koç BİREYSEL BANKACILIK PAZARLAMA BÖLÜMÜ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ BÖLÜMÜ HAZİNE BÖLÜMÜ ULUSLARARASI FİNANSAL KURULUŞLAR BÖLÜMÜ DIŞ ŞUBELER VE DIŞ TEMSİLCİLİKLER KOBİ KREDİLERİ TAHSİS BÖLÜMÜ BİREYSEL BANKACILIK SATIŞ BÖLÜMÜ KURUMSAL MİMARİ BÖLÜMÜ KURUMSAL İLETİŞİM BÖLÜMÜ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ İŞTİRAKLER BÖLÜMÜ KREDİLER PORTFÖY YÖNETİMİ BÖLÜMÜ BİREYSEL BANKACILIK ÜRÜN BÖLÜMÜ STRATEJİ VE KURUMSAL PERFORMANS YÖNETİMİ BÖLÜMÜ KURUMSAL KREDİLER TAHSİS BÖLÜMÜ BİREYSEL KREDİLER BÖLÜMÜ YETENEK YÖNETİMİ BÖLÜMÜ TİCARİ KREDİLER TAHSİS BÖLÜMÜ KARTLI ÖDEME SİSTEMLERİ BÖLÜMÜ Kurumsal Yönetim BİREYSEL KREDİLER TAHSİS BÖLÜMÜ SERMAYE PİYASALARI BÖLÜMÜ ÖZEL BANKACILIK PAZARLAMA VE SATIŞ BÖLÜMÜ İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 69 Kurumsal Yönetim Organizasyon Yapısındaki Değişiklikler 2013 yılı içerisinde “KOBİ ve İşletme Bankacılığı Satış Bölümü” kurulmuş ve faaliyete başlamıştır. İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler Teftiş Kurulu Başkanlığı, Risk Yönetimi, Kurumsal Uyum ve İç Kontrol Bölümlerinden oluşan İç Sistemlerin yöneticilerinin ad ve soyadları, görev süreleri, sorumlu oldukları alanlar, öğrenim durumları ve mesleki deneyimlerine aşağıda yer verilmiştir. Teftiş Kurulu Başkanı: M. Turgay Atalay Görev Süresi Mesleki Deneyim Önceden Çalıştığı Birimler Öğrenim Durumu Teftiş Kurulu Başkanlığı, Londra Şubesi, Galata Şubesi, Bayrampaşa Şubesi, Lefkoşa Şubesi, Beyoğlu Şubesi, 2 yıl 9 ay 33 yıl Bireysel Bankacılık Pazarlama ve Mevduat Müdürlüğü, Yurt İçi Lisans Derecesi Bireysel Krediler Müdürlüğü, Dış İşler Müdürlüğü, Proje ve Değişim Yönetimi Başkanlığı Risk Yönetimi Bölümü Müdürü: Gamze Yalçın Görev Süresi Mesleki Deneyim Önceden Çalıştığı Birimler Öğrenim Durumu 2 yıl 9 ay 20 yıl Organizasyon Müdürlüğü, Muhasebe Müdürlüğü, Risk Yönetimi Bölümü Yurt İçi Lisans Derecesi Yurt Dışı Yük. Lisans Derecesi Kurumsal Uyum Bölümü Müdürü: Mehmet Ali Madendere Görev Süresi Mesleki Deneyim Önceden Çalıştığı Birimler Öğrenim Durumu 5 yıl 3 ay 27 yıl Teftiş Kurulu Başkanlığı, İstanbul III. Bölge Müdürlüğü, Krediler Müdürlüğü, İç Kontrol Müdürlüğü Yurt İçi Lisans Derecesi İç Kontrol Bölümü Müdürü: Aydın Erendil Görev Süresi Mesleki Deneyim Önceden Çalıştığı Birimler Öğrenim Durumu 5 yıl 3 ay 25 yıl Teftiş Kurulu Başkanlığı, Bilgi İşlem Müdürlüğü Yurt İçi Lisans Derecesi Yönetim Kurulu Toplantılarına İlişkin Bilgiler Bankamızda Yönetim Kurulu toplantıları genel olarak ayda bir yapılmakla birlikte ihtiyaç görüldüğü takdirde ara toplantılar da düzenlenmektedir. Toplantı gündemleri Bölümlerden gelen önergeler doğrultusunda hazırlanmakta, ayrıca Yönetim Kurulunun İcradan talep ettiği çeşitli raporlar ve gündem dışı bölümünde de üyelerden gelen çeşitli konular toplantı sırasında görüşülmektedir. Gündem ve ilgili dosyalar üyelere toplantıdan belirli bir süre önce dağıtılmaktadır. 2013 yılı boyunca 14 Yönetim Kurulu toplantısı yapılmış ve toplantıların 13’üne katılım tam sayı ile gerçekleşmiştir. Toplantı yapılarak ya da toplantı yapılmadan her üyenin dosyayı inceleyip imzalaması suretiyle yapılan çalışmalarla, 2013 sonu itibarıyla kredi tahsisi için 445, kredi ile ilgili diğer konular için 90 adet olmak üzere toplam 535 adet dosya ile ilgili inceleme yapılarak 284 adet kredi kararı, kredi dışı konularla ilgili olarak da toplam 368 dosya incelenerek 368 adet karar alınmıştır. Sonuç olarak 2013 yılında Yönetim Kurulu karar sayısı, toplantılarda alınan kararlar da dâhil olmak üzere toplam 819 adet olarak gerçekleşmiştir. 70 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İş Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler Komitelere İlişkin Değerlendirmeler 2013 yılı içerisinde İş Bankası’nda faaliyet gösteren komiteler faaliyetleri çerçevesinde gerektiğinde karar ve raporlarını Yönetim Kurulu’na sunmuş; Yönetim Kurulu değerlendirmesi sonucunda gerekli kararlar alınmıştır. Denetim Komitesi İki üyeden oluşan Denetim Komitesine, Yönetim Kurulunun 30.05.2011 tarih, 37575 sayılı kararı ile Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş başkanlık etmektedir. Komitenin diğer üyesi, Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Savaş Taşkent’tir. Denetim Komitesi, çalışma esasları uyarınca altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla yılda en az iki defa toplanmak ve icra ettiği faaliyetlerin sonuçları ile alınması gereken önlemlere, yapılmasına ihtiyaç duyulan uygulamalara ve Bankanın faaliyetlerinin güven içinde sürdürülmesi bakımından önemli gördüğü diğer hususlara ilişkin görüşlerini Yönetim Kuruluna bildirmekle yükümlüdür. Denetim Komitesi; • Bankanın iç sistemlerinin etkinliğinin ve yeterliliğinin, bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin ilgili mevzuat ile Banka politikaları çerçevesinde işleyişinin ve üretilen bilgilerin bütünlüğünün gözetilmesinden, • Bağımsız denetim kuruluşları ile derecelendirme, değerleme ve destek hizmeti kuruluşlarının seçilmesinde gerekli ön değerlendirmelerin yapılmasından ve Yönetim Kurulu tarafından seçilen bu kuruluşların faaliyetlerinin düzenli olarak izlenmesinden, • İlgili mevzuat kapsamında, konsolidasyona tabi ortaklıkların iç denetim işlevlerinin konsolide olarak eş güdüm içerisinde sürdürülmesinin sağlanmasından, • İç sistemler ile iç sistemler kapsamındaki Bölümlerin işleyişi, faaliyetleri ve bunlara ilişkin politika ve düzenlemeler konusunda Yönetim Kuruluna raporlama yapılmasından, görüş ve önerilerde bulunulmasından, • Bankanın finansal raporlarının ilgili mevzuat, düzenleme ve standartlara uygun olarak hazırlanmasından, • Gerektiğinde Bankanın tüm birimlerinden, anlaşmalı destek hizmeti ve bağımsız denetim kuruluşlarından bilgi, belge veya rapor talep edilmesinden; konularında ihtisas sahibi kişilerden Yönetim Kurulu onayına bağlı olarak danışmanlık hizmeti sağlanmasından, • Yürürlükteki ilgili mevzuat hükümleriyle belirlenen diğer sorumlulukları ile Yönetim Kurulu tarafından bu çerçevede verilen görevlerin yerine getirilmesinden, • Yürüttüğü faaliyetlerin sonuçları ile Bankanın faaliyetlerinin ilgili mevzuat ve Banka politikaları çerçevesinde süreklilik ve güven içinde yürütülmesi bakımından alınması gereken önlemlere ve önemli gördüğü diğer hususlara ilişkin tespit, görüş ve önerilerinin Yönetim Kuruluna bildirilmesinden veya raporlanmasından sorumlu olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Denetim Komitesi 2013 yılı içinde tüm üyelerinin katılımı ile 28 defa toplanarak 38 adet karar almıştır. K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi K.K.T.C. Bankalar Yasası ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde ilk defa 15.06.2009 tarih, 35546 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile kurulan K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi iki üyeden oluşmaktadır. En son 30.05.2011 tarih, 37576 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile Komite Başkanlığına Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş, Komite Üyeliğine Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Savaş Taşkent seçilmiştir. Komite, altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla yılda en az iki defa toplanır ve icra ettiği faaliyetlerin sonuçları ile Bankanın K.K.T.C. Müdürlüğüne bağlı olan şubelerce alınması gereken önlemlere, yapılmasına ihtiyaç duyulan uygulamalara ve bu şubelerin faaliyetlerinin güven içinde sürdürülmesi bakımından önemli gördüğü diğer hususlara ilişkin görüşlerini Yönetim Kuruluna bildirir. K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi; Bankanın K.K.T.C. Müdürlüğüne bağlı olan şubelerinin faaliyetlerine yönelik olarak tesis ettiği iç sistemlerin etkinliğini ve yeterliliğini, bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin yasa ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde işleyişini ve üretilen bilgilerin bütünlüğünü gözetmek, bağımsız denetim kuruluşları ve diğer bankacılık faaliyetleri ile doğrudan ilgili olarak hizmet alınan kuruluşların Yönetim Kurulu tarafından seçilmesinde gerekli ön değerlendirmeleri yapmak, Yönetim Kurulu tarafından seçilen ve sözleşme imzalanan bu kuruluşların faaliyetlerini düzenli olarak izlemek ve eş güdümünü sağlamakla görevli ve sorumludur. K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi 2013 yılı içerisinde tüm üyelerinin katılımı ile 8 defa toplanarak 10 adet karar almıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 71 Kurumsal Yönetim • İç sistemler kapsamındaki Bölümlerden ve bağımsız denetim kuruluşlarından faaliyetleri ile ilgili alınan bilgi ve raporların değerlendirilmesinden, Kurumsal Yönetim İş Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler Kredi Komitesi Bankamızda Kredi Komitesi, yetki limiti içerisindeki kredi tahsis kararlarını vermekte, yetkisine giren işlemlerde kredi tahsis koşullarının değiştirilmesi taleplerini karara bağlamakta ve Yönetim Kurulunun kredilerle ilgili verdiği görevleri yapmaktadır. Kredi Komitesi, Komite Başkanı olan Genel Müdür veya Genel Müdür Vekili ve iki Yönetim Kurulu Üyesi olmak üzere üç kişiden oluşmaktadır. Ayrıca gerektiğinde görev yapmak üzere de iki yedek üye seçilmektedir. Kredi Komitesi, onayına kredi teklif dosyası sunuldukça her bir üyenin dosyayı inceleyip imzalaması suretiyle kredinin tahsisine oy birliği ile karar verir. Komitenin oy birliği ile verdiği kararlar doğrudan, oy çokluğu ile verdiği kararlar Yönetim Kurulunun onayından sonra uygulanır. 2013 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla Kredi Komitesi yetkisindeki 100 adet dosya incelenmek suretiyle 83 karar alınmıştır. Yönetim Kurulunun 29 Mart 2013 tarih, 39017 sayılı kararıyla oluşturulan Kredi Komitesi’nde daimi üye ve Komite Başkanı Genel Müdür Sayın Adnan Bali’nin yanı sıra Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ve Üye Sayın Hasan Koçhan yer almaktadır. Kredi Komitesi yedek üyeleri ise Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın M. Mete Başol ve Sayın Aysel Tacer’dir. Kredi Komitesi Üyeleri Görevi Asli Görevi Adnan Bali Komite Başkanı Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi Füsun Tümsavaş Üye Yönetim Kurulu Başkan Vekili Hasan Koçhan Üye Yönetim Kurulu Üyesi Yedek Üyeler: M. Mete Başol – Aysel Tacer Kredi Revizyon Komitesi Yönetim Kuruluna bağlı komitelerden biri olan Kredi Revizyon Komitesi, Yönetim Kurulunun 31.07.2012 tarih ve 38485 sayılı kararı ile yürürlüğe konulan Kredi Riski Politikasının Limitlerin Revizyonu maddesi uyarınca, yıl sonlarında kredi portföyünün gözden geçirilerek kredi müşterileri ile ilişkilerin değerlendirilmesi ve söz konusu kişi ve kuruluşlar açısından izleyen yılda dikkate alınacak limitlerin belirlenmesi esası çerçevesinde görev yapmak üzere her yıl yeniden oluşturulan komite asgari olarak yılda 1 kez toplanmaktadır. 2013 yılı için Yönetim Kurulunun 06.12.2012 tarih ve 38729 sayılı kararıyla Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ile Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Hasan Koçhan, Sayın Aysel Tacer ve Sayın Murat Vulkan’dan oluşmak üzere belirlenen Kredi Revizyon Komitesi, Yönetim Kurulu ve Kredi Komitesi yetkisindeki belirli firma ve kuruluşlar ve genel limit toplamı 200 milyon ABD dolarını aşan muhabir bankalar/banka grupları ile ilgili incelemelerini 22.03.2013 tarihinde tamamlamıştır. 2014 yılı için ise Yönetim Kurulunun 19.12.2013 tarih ve 39566 sayılı kararıyla Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ile Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Hasan Koçhan, Sayın Aysel Tacer ve Sayın Murat Vulkan’dan oluşmak üzere belirlenen Kredi Revizyon Komitesi halen çalışmalarını sürdürmektedir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Yönetim Kurulunun kararı ile kabul edilmiş bulunan Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulama Yönetmeliği uyarınca oluşturulan Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi’nde, Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Aynur Dülger Ataklı ve Sayın Aysel Tacer, Genel Müdür Yardımcıları Sayın Yalçın Sezen ve Sayın Senar Akkuş ile Kurumsal İletişim Bölüm Müdürü Sayın Suat E. Sözen bulunmaktadır. Komite eğitim, kültür ve sanat faaliyetleri, sağlık faaliyetleri, çevrenin korunması ve diğer faaliyetler şeklinde belirlenen temel katkı alanları dikkate alınmak suretiyle ve Yönetmelik esaslarına uygun şekilde çalışmalarını sürdürmektedir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi, 2013 yılında tüm üyelerinin katılımı ile 7 defa toplanarak 34 adet karar almıştır. 72 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Kurumsal Yönetim Komitesi Kurumsal Yönetim Komitesi; • Banka’nın kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemek, • kurumsal yönetim konusunda iyileştirme çalışmaları yapmak ve Yönetim Kuruluna önerilerde bulunmak ve • ilgili mevzuat ile Kurumsal Yönetim Komitesi ve Aday Gösterme Komitesi için öngörülmüş olan görevleri yerine getirmek üzere 27.02.2013 tarih ve 38923 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla kurulmuş olup, Komiteye Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş başkanlık etmektedir. Komitenin diğer üyesi, Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Savaş Taşkent’tir. 2013 yılında Kurumsal Yönetim Komitesi tüm üyelerinin katılımı ile 5 defa toplanmış ve 1 adet karar almıştır. Risk Komitesi Risk Komitesi, Banka’nın konsolide ve konsolide olmayan bazda izleyeceği risk yönetimi strateji ve politikalarının hazırlanması, Yönetim Kurulunun onayına sunulması ve uygulamaların izlenmesi için faaliyette bulunmaktadır. Komite Banka’nın maruz bulunduğu risklerin değerlendirilmesi, alınacak önlem ve izlenecek yöntemler konusunda öneride bulunulması için Banka’nın İcrai sistemleriyle ortak iletişim platformudur. Komitenin temel faaliyet alanı aşağıda belirtilen hususlardan oluşmaktadır: Kurumsal Yönetim • İzlenecek risk yönetimi stratejilerinin ve politikalarının hazırlanması, Yönetim Kurulunun onayına sunulması. • Risk Yönetimi Bölümünce gündeme getirilen hususların görüşülerek karara bağlanması. • Maruz kalınan temel riskler konusundaki limitlerin belirlenmesi, limit ihlallerinin izlenmesi ve bunların giderilmesi konusunda Yönetim Kuruluna öneride bulunulması. • Risk politikalarının değiştirilmesi konusunda Yönetim Kurulu’na öneride bulunulması. • Risk Yönetimi teşkilatınca yerine getirilecek olan riskin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, değerlendirilmesi ve yönetilmesi sürecine yönelik izlemenin ve haberleşmenin yerine getirilmesi. • Risk ölçüm, yöntem ve sonuçlarının doğruluğunun ve güvenilirliğinin sağlanmasına ilişkin izlemenin yerine getirilmesi. Komite üyeleri aşağıda belirtilmiştir: • Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Risk Komitesi Başkanı: Füsun Tümsavaş • Genel Müdür ve Kredi Komitesi Başkanı: Adnan Bali • Genel Müdür Yardımcısı: Ertuğrul Bozgedik • Genel Müdür Yardımcısı ve Aktif Pasif Yönetimi Komitesi Başkanı: Senar Akkuş • Risk Yönetimi Bölümü Müdürü: Gamze Yalçın Risk Komitesi, Banka’nın mali ve mali olmayan iştiraklerini kapsayacak şekilde konsolide olarak da toplanarak grup risk politikalarının oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Risk Komitesi’nin, konsolide bazda yapılan çalışmalarına; • Genel Müdür Yardımcısı: İlhami Koç • İştirakler Bölümü Müdürü: Burhanettin Kantar tarafından da iştirak edilmektedir. Risk Komitesi 2013 yılı içerisinde 4 adedi konsolide bazda olmak üzere 13 kez toplanmıştır. Toplantılarda, İş Bankası ve konsolidasyona tabi iştiraklerinin risk yönetimi çalışmalarının değerlendirilmesinin yanı sıra Komiteye sunulan 12 adet risk yönetimi raporu incelenmiş ve risk yönetimi sistem ve süreçleri ile ilgili kararlar alınmıştır. Ücretlendirme Komitesi Bankamız ücretlendirme uygulamalarının Yönetim Kurulu adına izlenmesi ve denetlenmesi ile ilgili görev ve faaliyetleri yürütmek üzere 29.12.2011 tarih ve 38038 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla kurulan Ücretlendirme Komitesi iki üyeden oluşmakta olup aynı karar ile Komite Başkanlığına Yönetim Kurulu Başkanı Sayın H. Ersin Özince, Komite Üyeliğine Yönetim Kurulu üyesi Sayın Prof. Dr. Savaş Taşkent seçilmiştir. Ücretlendirme Komitesi; Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum kapsamında, Yönetim Kurulu adına ücret yönetimine ilişkin uygulamaların izlenmesi ve denetlenmesi; ücretlerin, Bankanın etik değerleri, iç dengeleri ve stratejik hedefleri ile uyumlu olması; ücretlendirme politikası ve uygulamalarının risk yönetimi çerçevesinde değerlendirilmesi; ücretlendirme politikasının gözden geçirilip ihtiyaçlar doğrultusunda belirlenen önerilerin Yönetim Kuruluna sunulması görevlerini yerine getirmektedir. Komite ayrıca, yürürlükteki ilgili mevzuat hükümleriyle belirlenen diğer yükümlülükler ile Yönetim Kurulu tarafından bu çerçevede verilen görevlerin yerine getirilmesinden de sorumludur. Ücretlendirme Komitesi 2013 yılı içerisinde tüm üyelerinin katılımı ile 1 defa toplanmış ve 1 adet karar almıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 73 Kurumsal Yönetim İş Bankası’nda İnsan Kaynakları Uygulamaları 2013 yılında hayata geçirilen insan kaynakları uygulamalarıyla, İş Bankası’nın kurumsal stratejik öncelikleri ile uyumlu insan kaynakları çözümlerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. İş Bankası’nda işlem hacminin artması ve yeni şube açılışları nedeniyle doğan ihtiyaçlar sonucunda gerekli olan insan kaynağının Banka’ya kazandırılarak, personel ihtiyacının hızlı bir şekilde karşılanması için 2013 yılında farklı unvan gruplarında 956 çalışanın istihdam edilmesi sağlanmış olup 2013 yıl sonu itibarıyla personel sayısı 24.129’a ulaşmıştır. “Türkiye’nin Bankacılık Okulu” olarak da tanımlanan İş Bankası, sektörünün en nitelikli insan kaynağını yetiştirmekte; çalışanların mesleki gelişimlerinin ve kurum bağlılıklarının artırılmasına özel önem vermektedir. Aynı hassasiyet eleman alım süreçlerinde de gösterilmekte olup 2013 yılında gerçekleştirilen alım süreçlerinde bölgesel / yerel alımlar yapılarak süreçlerin etkin yönetimi ön planda tutulmuştur. Aday memnuniyetinin sağlanması hedeflenerek görev tekliflerinin adayların ikametlerine en uygun yerlere yapılması ile de İş Bankası’nın “Tercih Edilen İşveren” konumunun güçlendirilmesi sağlanmıştır. İnsan kaynakları süreçlerinde operasyonel maliyetleri ve riskleri azaltacak, çalışanların insan kaynakları süreçlerine etkin katılımını sağlayacak, iş gücünün verimli kullanımını ve insan kaynakları verisinin doğru ve güvenli tutulmasını destekleyecek uygulama geliştirme çalışmaları 2013 yılında da sürdürülmüştür. İnsan kaynakları süreçlerinde; çalışanların Banka’ya ve iş süreçlerine dair görüşlerini üst yönetime doğrudan iletebilecekleri kanallar geliştirilmiş olup çalışan memnuniyeti kapsamında olumlu geri bildirimler alınmıştır. İş Bankası’nda eğitim faaliyetleri, kurumsal hedeflerle uyumlu ve diğer İnsan Kaynakları uygulamalarını tamamlayıcı nitelikte tasarlanarak hayata geçirilmektedir. Banka çalışanları, kariyerlerinin her aşamasında, öğrenme tercihlerine göre eğitim alabilecekleri karma eğitim uygulamaları ile desteklenmektedir. 2013 yılında bu uygulamalara, sosyal öğrenme araçları olan İşpedia ve İştube uygulamaları eklenmiştir. İş Bankası eğitim ekibi; 2012 yılında American Society for Training and Development tarafından “Uygulama Mükemmelliği” ödülüne, 2013 yılında ise Brandon Hall tarafından “En İyi Eğitim Ekibi” ödülüne layık görülmüştür. İş Bankası’nda ara kademe yönetici transferi yapılmamakta, tüm yöneticiler Banka’nın kendi bünyesinde yetişmektedir. Yöneticilerin ve yöneticiliğe hazırlanan çalışanların yeni unvan ve görevlerinde ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerilerin kazandırılması konusuna oldukça önem verilmekte, bu amaçla teknik ve kişisel gelişim programları düzenlenmektedir. İş Bankası Çalışan Performansı Yönetimi uygulamaları; yurt içinde ve dışında tüm Banka çalışanlarının gelişimini destekleyecek, Banka’nın kurumsal kültürü, değerleri ve etik ilkeleri ile uyumlu, kollektif sermaye anlayışını ve iletişim kültürünü güçlendirecek bir yaklaşım çerçevesinde yürütülmektedir. İş Bankası’nda çalışanların sosyal hakları, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde Toplu İş Sözleşmesi ile belirlenmektedir. Şubelerde ve Genel Müdürlük Birimlerinde görev yapan yöneticilere ve yönetici adayı çalışanlara yılda bir kez yönetici primi ödemesi yapılmaktadır. Yönetici primi ödemelerinin çalışanların performansının yanı sıra İş Bankası’nın uzun vadeli stratejisi ve üstlenilen riskle uyumlu olması gözetilmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndan doğan yükümlülükler, İnsan Kaynakları Fonksiyonu bünyesinde yerine getirilmektedir. Yapılan çalışmalar ile yasal uyumun sağlanmasının yanında çalışanlar arasında bir iş sağlığı ve güvenliği kültürü oluşturulması hedeflenmektedir. 74 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 2014 yılı için hedefler 2014 yılında mutat insan kaynakları uygulamaları sürdürülecek olup ayrıca İş Bankası’nın kurumsal stratejik öncelikleri ile İnsan Kaynakları Fonksiyonunun önceliklerinin uyumunun sağlanabilmesi için gerekli insan kaynakları çözümlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, yüksek performans kültürünün pekiştirilmesi ve çalışanların bağlılık ve motivasyonlarının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılması öngörülmektedir. 2014 yılında alım süreçlerinde hem aday memnuniyetini artıracak hem de işe alınan adayların verimliliğinin geliştirilmesine yardımcı olacak çalışmaların yapılması planlanmaktadır. Yüksek performans ve potansiyele sahip insan kaynağı istihdamına, Banka ve çalışanlar arasında geri bildirim ve iletişim kültürünün desteklenmesine ve çalışanların kurum bağlılığının artırılmasına yönelik çalışmalara devam edilecektir. 2014 yılında da karma eğitim uygulamalarına ağırlık verilerek, sosyal öğrenme araçlarının yaygınlaştırılması sürdürülecektir. Yöneticilerin mesleki ve kişisel gelişimleri için Yönetim Gelişimi Programları kapsamında yurt içinde ve yurt dışında saygın iş okulları ile işbirlikleri tesis edilecektir. Kurumsal Yönetim İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 75 Kurumsal Yönetim Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemlere ilişkin Bilgiler İş Bankası Risk Grubuna dahil firmalara yönelik her türlü finansal hizmet, üçüncü taraflara sağlanan aynı prosedür ve politika çerçevesinde sağlanmaktadır. Krediler Portföy Yönetimi Bölümü, Banka Risk Grubu bünyesindeki firmalara tahsis edilen kredi ve ödünç verme işlemlerini analiz ederek, bu işlemlerin yasal limitler içerisinde kalıp kalmadığını izlemektedir. 2013 yılında, grup firmalarına kullandırılan krediler, yasal risk limitleri içerisinde kalmıştır. Grup firmaları ile çoğunlukla kredi ve mevduat işlemleri gerçekleştirilmiştir. Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin Yönetmelik Uyarınca Destek Hizmeti Alınan Faaliyetler • Kurye Net Motorlu Kuryecilik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.’den kredi kartı ürünlerimizin müşterilerimizin adreslerine teslimine ilişkin alınan hizmet; • Kurye Net Motorlu Kuryecilik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.’den KKGS kartlarının müşterilere kurye aracılığıyla teslimine ilişkin alınan hizmet; • Kurye Net Motorlu Kuryecilik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.’den OGS kartlarının müşterilere kurye aracılığıyla teslimine ilişkin alınan hizmet; • Aktif İleti ve Kurye Hizmetleri A.Ş. ’den alınan kredi kartı ürünlerimizin müşterilerimizin adreslerine teslimi hizmeti; • Aktif İleti ve Kurye Hizmetleri A.Ş. ’den “Anında Müşteri” başvurusu yapan kişilerin adreslerine imzalatılmak üzere Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi gönderilmesi, Akıllı Kalem cihazı ile imzalatılan sözleşmenin elektronik ortamda Banka sistemine gönderilmesi ve fiziksel olarak şubelere iletilmesine ilişkin alınan hizmetler; • Provus Bilişim Hizmetleri A.Ş.’den kredi kartı ve üye iş yeri hesap özetlerinin ve mektup, ihbarname benzeri diğer belgelerin basımı ve/veya zarflanmasına ilişkin alınan hizmetler; • Hobim Bilgi İşlem Hizmetleri A.Ş.’den kredi kartı ve üye iş yeri hesap özetlerinin ve mektup, ihbarname benzeri diğer belgelerin basımı ve/veya zarflanmasına ilişkin alınan hizmetler; • Atos Bilişim Danışmanlık ve Müşteri Hizmetleri San. ve Ticaret A.Ş.’den alınan satış amaçlı dış arama destek hizmeti; • Atos Bilişim Danışmanlık ve Müşteri Hizmetleri San. ve Ticaret A.Ş.’den gecikmeli bireysel kredi ve kredi kartı müşterilerimizin telefonla aranarak borç hatırlatılması yapılmasına yönelik alınan destek hizmeti; • Loomis Güvenlik Hizmetleri A.Ş. firmasından alınan, Grup Merkezleri ile Bankacılık Temel Operasyonları Bölümü arasında çek, senet, diğer kıymetli evrak ve belgelerin taşınması hizmeti; • Loomis Güvenlik Hizmetleri A.Ş. firmasından alınan, Grup merkezleri ile İstanbul Nakit Yönetim Merkezi arasında efektiflerin taşınması hizmeti; • Softtech Yazılım Teknolojileri Araştırma Geliştirme ve Pazarlama Tic. A.Ş.’den bilgi sistemleri yönetimi, bilgi sistemleri altyapı desteği, yazılım geliştirme, proje geliştirme, iş analizi, sistem analizi, proje ve ürün danışmanlığı, teknik destek konularında alınan hizmetler; • Asseco See Teknoloji A.Ş’den alınan, elektronik ticaret ile ilgili güvenli e-ödeme altyapısı hizmeti; • Accenture Danışmanlık Ltd.Şti.’den kredi yönetim uygulamasına ilişkin alınan hizmet; • IBM Global Services İş ve Teknoloji Hizmetleri ve Ticaret Ltd.Şti.’den sistem yedeklemesine yönelik İzmir’deki Olağanüstü Durum Merkezi için alınan destek; • E-Kart Elektronik Kart Sistemleri San. Tic. A.Ş.’den kredi kartlarımızın kişiselleştirilmesine ilişkin alınan hizmet; • İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Ticaret ve İletişim Hizmetleri A.Ş.’den bilgi işlem uygulama sunucuları ve sunucu işletim sistemlerinin operasyon ve yönetimi, iletişim ağları işletim, yönetim ve bakımı için gereken kaynakların sağlanmasına ilişkin alınan hizmet; • Erişim Müşteri Hizmetleri A.Ş.’den Telefon şubesini kullanan banka müşterilerinin taleplerinin karşılanmasına ilişkin alınan hizmet; • Logista Kurye ve Lojistik Hizmetleri Ltd.Şti.’den kart ürünlerimizin müşterilerimize adreslerinde teslimine ilişkin alınan hizmet; • Aras Kurye Servisi A.Ş.’den kart ürünlerimizin müşterilerimize adreslerinde teslimine ilişkin alınan hizmet; • Canon Eurasia Görüntüleme ve Ofis Sistemleri A.Ş.’den elektronik ortamda firmaya iletilen “Müşteri Bilgi Formları” ve “Kredi Kartı Başvuru Formları” nın dijital görüntüleri üzerinde yer alan müşteri bilgilerinin veri girişi işlemlerinin yapılarak, bilgilerin elektronik ortamda Banka sistemine aktarılmasına ilişkin alınan hizmet; • 90 adet otomobil bayisinden bireysel kredilerin pazarlanmasına ilişkin alınan destek. 76 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Kâr Dağıtım Politikası Banka’nın kâr dağıtımına ilişkin esaslar Ana Sözleşmenin 58. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; Banka’nın bir yıllık işlemlerinden elde edilecek gelirlerinden her çeşit genel giderler ile bu giderler arasında Banka personeline ödenecek prim, ikramiye ve benzeri tutarlar ve her türlü amortisman bedelleri ve gerekli karşılıklarının indirilmesinden sonra kalacak safi kâr aşağıda yazılı şekil ve oranlarda sıra ile kısmen yedek akçeye ayrılır ve kısmen de dağıtılır. a) 1- %5’i kanuni yedek akçeye, 2- %5’i ilerde doğması muhtemel zararlar karşılığına, 3- %10’u birinci tertip olağanüstü yedek akçeye ayrılır. Muhtemel bir zararı ve/veya riski karşılamak üzere ayrılmış olup da tesis ediliş sebebinin ortadan kalkması dolayısıyla serbest kalan karşılık ve fon bulunduğu takdirde, safi kâra eklenen bu hesaplardan (a) bendinde yapılan ayırımdan kalanları (a/3) bölümündeki birinci tertip olağanüstü yedek akçeye eklenir. b) Safi kârdan yukarıda (a) bendinde yazılı yedek akçelerin ayrılmasından sonra arta kalacak miktardan A, B ve C grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermayenin %6’sını karşılayacak miktar “birinci temettü payı” olarak pay sahiplerine dağıtılır. Herhangi bir yılın kârı işbu %6 oranı üzerinden hesaplanacak birinci temettü payı tutarını karşılamaz ise noksanı olağanüstü yedek akçeden ayrılır ve dağıtılır. Fakat bu suretle yedek akçelerden ayrılan tutar gelecek yılların safi kârından ayrılması gereken borç niteliğindedir. c) Safi kârdan yukarıda (a) bendinde yazılı yedek akçeler ile (b) bendinde yazılı birinci temettü payının ayrılmasından sonraki bakiyenin, %10’u kurucu paylarına (ödenmiş sermayenin 250 Bin –ikiyüzellibin- Türk Liralık bölümü ile sınırlı olarak), ‰2.5’i Yönetim Kurulu Üyeleri ile Genel Müdür’e eşit olarak, %10’u ikinci tertip olağanüstü yedek akçeye ayrılır. d) (a), (b), (c) bentlerinde yazılı ayırım ve dağıtımların yapılmasından sonra (e) bendi göz önünde bulundurulmak suretiyle kalacak kısım aşağıda belirtildiği şekilde “ikinci temettü payı” olarak pay sahiplerine dağıtılır. 1- (b) ve (d) bentlerine göre birinci ve ikinci temettü payı olarak A grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettüün net tutarı ödedikleri sermayenin %60’ından, B grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettüün net tutarı ödedikleri sermayenin %30’undan, C grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettüün net tutarı ödedikleri sermayenin %25’inden fazla olamaz. 2- (a), (b), (c) bentlerinde yazılı ayırım ve dağıtımların yapılmasından sonra kalacak kısım yukarıda 1 numaralı fıkrada belirtilen şekilde ikinci temettü payı dağıtımına yetmediği takdirde ikinci temettü payının dağıtımında A grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermaye iki katı, B grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermaye aynen, C grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermayenin 5/6 (altıda beşi) nazarı itibara alınmak suretiyle her üç gruba ödenecek temettü toplamları ayrı ayrı hesaplanır. e) Türk Ticaret Kanununun 466. maddesinin 3. bendi uyarınca kanuni yedek akçeye eklenmesi gereken miktar ayrılır. f) Safi kârın yukarıda yazılı hükümlere göre dağıtım ve tahsisinden sonra kalacak bakiyenin olağanüstü yedek akçelere nakline veya gelecek yıla devrine veya bu bakiyenin %80’ine kadar olan kısmının pay adedine bölünmek suretiyle pay sahiplerine net olarak dağıtılmasına ve kalanının olağanüstü yedek akçelere nakline veya gelecek yıla devrine Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Genel Kurul karar verir. Her üç gruba ait paylara ödenecek temettüün hesaplanmasında; beheri 500 TL (5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun öncesindeki döneme ilişkin olup; değişim oranı uygulanmamış tutardır) nominal değerde 20 adet payın 1 Kuruş nominal değerde pay ile değiştirilmesi nedeniyle A grubu pay sayısının 40 katı, B grubu pay sayısının 1,5 katı, C grubu pay sayısı ise aynen dikkate alınır. Kâr ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul’un belirlediği tarihte ve Genel Kurulca belirlenen şekilde ödenir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 77 Kurumsal Yönetim %20’si Banka personeline dağıtılır ve Kurumsal Yönetim Özet Yönetim Kurulu Raporu Değerli Hissedarlarımız, Bankamızın 90’ıncı Olağan Genel Kurul Toplantısı’na hoş geldiniz. 2013 yılı hesap dönemine ilişkin faaliyet sonuçlarını içeren Yönetim Kurulu Raporu ile Bilanço ve Kâr/Zarar Hesaplarını inceleme ve onaylarınıza sunarken sizleri saygı ile selamlıyoruz. Sürdürülen olağanüstü gevşek para politikaları neticesinde 2013 yılında başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde ekonomik aktivite toparlanma eğilimi sergilemeye başlamıştır. ABD Merkez Bankası’nın varlık alımları aracılığıyla ekonomiye sağladığı desteği azaltabileceği yönündeki beklenti 2013 yılında gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışlarına neden olurken, küresel risk algılamasındaki artış ve sermaye hareketlerinde yaşanan oynaklık gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde baskı yaratmıştır. Türkiye ekonomisinde büyüme bileşenlerinin 2012’ye oranla değiştiği gözlenen 2013 yılında, yurt içi talep koşullarındaki toparlanma paralelinde Türkiye ekonomisinde özel sektörün tüketim harcamaları, kamunun ise yatırım harcamaları ön plana çıkmıştır. 2013 yılının ilk dokuz ayında %4 oranında büyüme kaydedilmiştir. Dış ticaret açığı 2013 yılında bir önceki yıla göre %18,7 oranında genişlemiş ve 99,8 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığındaki genişlemede artan altın ithalatı etkili olmuştur. AB ülkelerinde görülen kademeli canlanmaya bağlı olarak, bölgenin Türkiye’nin ihracatındaki payı 2013 yılında yeniden yükseliş eğilimine girmiştir. TCMB’nin para politikasını sıkılaştırması ve alınan diğer tedbirler nedeniyle yılın son iki ayında yatay bir seyir izleyen cari açık, 2013 yılı genelinde iç talep koşulları ve dış ticaretteki gelişmelere bağlı olarak önceki yıla göre artarak 65 milyar ABD dolarına yükselmiştir. Merkezi yönetim bütçesinin sergilediği olumlu performans 2013 yılında da devam ederken, bütçe açığı önceki yıla göre gerileyerek 18,4 milyar TL düzeyinde oluşmuştur. Yıl genelinde işlenmemiş gıda fiyatları ve döviz kurlarındaki artış nedeniyle yüksek seyreden yıllık enflasyon, tüketici fiyat endeksine göre (TÜFE) %7,4’e, üretici fiyat endeksine göre ise (ÜFE) %7,0’ye yükselmiştir. 2013 yılında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Türkiye’nin kredi notunu bir basamak artırarak “Ba1”den “Baa3”e yükseltmiştir. Böylece, Moody’s Fitch’in ardından Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükselten ikinci kuruluş olmuştur. Bankacılık sektörü 2013 yılında aktif büyüklüğü, açılan şube sayısı ve çalışan sayısı bakımından büyümesini sürdürmüştür. Sektörün toplam aktifleri 2013 yıl sonu itibarıyla %26,4 oranında artarak 1.732 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. 2013 yılında iç talep koşullarındaki iyileşmenin de etkisiyle kredi hacmi artışı hız kazanırken, yıl boyunca uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve TCMB para politikasında meydana gelen değişiklikler kredi fiyatlamaları üzerinde etkili olmuştur. Sektörün ana fonlama kaynağını oluşturan mevduat hacmindeki büyüme devam ederken, menkul kıymet ihraçları bankacılık sektörünün bilançosunu desteklemeyi sürdürmüştür. İş Bankası açısından değerlendirildiğinde, 2013 yılı iş hacmi ve kârlılık verileri bakımından güçlü performans sergilediğimiz bir yıl olmuştur. 31.12.2013 itibarıyla önceki yıl sonuna göre, • Kredilerimiz %26,4 oranında artarak 134.843 milyon TL’ye, • Mevduatımız %14,8 oranında artarak 120.975 milyon TL’ye, • Aktiflerimiz %20,0 oranında artarak 210.500 milyon TL’ye, • Özkaynaklarımız %3,8 oranında artarak 23.579 milyon TL’ye ulaşmış, net kârımız ise 3.163 milyon TL düzeyinde gerçekleşmiştir. 78 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 2013 yılında, fonlama tarafında etkin maliyet yönetimi ön plana çıkarılırken, alternatif araçlarla vadelerin uzatılması ve kaynak çeşitliliği sağlanmasına özen gösterilmiştir. Plasman tarafında ise menkul değerler portföyünün toplam aktifler içindeki payının azalma eğilimi devam etmiş, kredilerin payı bu dönemde yaklaşık 3 puanlık artışla %64,1 seviyesine ulaşmıştır. 2012 yılında %1,9 olan takipteki krediler oranı, sağlıklı kredi büyümesi, güçlü tahsilat performansı ve yıl içerisinde gerçekleştirilen alacak satışları sonucunda, 2013 yılı sonunda %1,6 düzeyine gerilemiştir. Bu dönemde sermaye yeterlilik rasyosu %14,4 ile yasal sınırın çok üzerinde bir seviyede oluşmuştur. Sonuç olarak, 2013 yılında Bankamızın aktif kârlılığı %1,6 olurken, özkaynak kârlılığı %13,7 düzeyinde gerçekleşmiştir. Döviz kurunun ulaştığı seviye nedeniyle, 2014 yılında Türkiye ekonomisinin net ihracat ağırlıklı bir büyüme gerçekleştireceği beklenmekle birlikte, uluslararası sermaye akımlarının seyri ve yurt içindeki siyasi konjonktürün büyüme hızını etkileyebilecek unsurlar olduğu düşünülmektedir. Başta AB ülkeleri olmak üzere Türkiye’nin ana ihraç pazarlarındaki gelişmeler, önümüzdeki dönemde de ekonomik faaliyet üzerinde etkili olmayı sürdürecektir. Bankacılık sektörünün ise 2014 yılında, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi Türkiye ekonomisinin büyümesine paralel biçimde gelişimini sürdüreceği tahmin edilmektedir. Sayın Pay Sahiplerimiz, 2013 yılı çalışmalarımızı gösteren Faaliyet Raporu, Bilanço ve Kâr/Zarar hesaplarımızı inceleme ve onaylarınıza sunmuş bulunuyoruz. Bankamıza güvenini esirgemeyen halkımıza, destekleri dolayısıyla Devletimizin yetkili organlarına şükranlarımızı sunar, özverili katkılarından ötürü mensuplarımıza teşekkür eder, Genel Kurulumuzu onurlandıran siz değerli ortaklarımıza saygılarımızı sunarız. TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. YÖNETİM KURULU Kurumsal Yönetim İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 79 Kurumsal Yönetim Olağan Genel Kurul Gündemi 1- Açılış ve Toplantı Başkanlığının teşkili 2- Yönetim Kurulu ve Bağımsız Denetim Kuruluşu raporlarının okunması ve müzakeresi 3- 2013 yılı bilançosu ile kâr ve zarar hesabının incelenerek onaylanması 4- Yönetim Kurulu’nun 2013 yılı işlem ve hesaplarından dolayı ibra edilmesi 5- Kâr dağıtımı, kâr dağıtım şekli ve dağıtım gününün tespiti 6- Yönetim Kurulu Üyelerinin seçilmesi 7- Yönetim Kurulu Üyelerine verilecek tahsisatın tespiti 8- Denetçinin seçimi 9- Yönetim Kurulu Üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun 395 ve 396. maddeleri gereğince izin verilmesi 10-SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri 1.3.6 no.lu ilke kapsamına giren konular hakkında bilgi verilmesi 11-Yapılan bağışlar hakkında bilgi verilmesi 80 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Kâr Dağıtım Teklifi 2013 yılı faaliyetlerimiz sonucunda 3.163.365.119,60 TL net kâr elde edilmiştir. Net kârın 71.102.671,00 TL tutarındaki bölümü, Yönetim Kurulumuz tarafından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinde yer alan istisna hükümlerinden yararlanılmak üzere pasifte özel bir fon hesabında tutulması ve gerektiğinde sermaye artırımında kullanılması kararı alınmış olan gayrimenkul ve iştirak satış kazançlarından oluşmaktadır. Öte yandan, Bankamız Ana Sözleşmesi’nin 58. Maddesi’ne göre hesap dönemine ilişkin net kârın bir kısmının personele kâr payı olarak dağıtıldığı dikkate alınarak ilgili Türkiye Muhasebe Standardı çerçevesinde, Bankamız kâr dağıtım politikası, geçmiş uygulamalar ve ilgili mevzuat göz önünde tutularak, belirli varsayımlar tahtında personele dağıtılacak kâr payı için 2013 yılı içinde karşılık ayrılmıştır. Buna göre; -- 71.102.671,00 TL tutarındaki gayrimenkul ve iştirak satış kazancının dağıtım dışı tutularak ilgili yedeklere aktarılması, personele dağıtılacak kâr payı için ayrılmış bulunan 95.000.000,00 TL karşılığın dağıtıma esas tutara ilave edilmesi, -- bu şekilde oluşacak 3.187.262.448,60 TL üzerinden birinci tertip olağanüstü yedek akçelere ayrılması gereken %10’luk tutarın, Bankacılık Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde artırılarak birinci tertip olağanüstü yedek akçelere toplam 1.379.784.322,38 TL’nin ayrılmasını da içerecek şekilde, 3.187.262.448,60 TL’lik dağıtıma esas tutarın ilgili mevzuat hükümleri ve Türkiye İş Bankası Ana Sözleşmesi’nin 58. Maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde dağıtılması önerilmektedir. TL NET BİLANÇO KÂRI DAĞITIM DIŞI TUTULAN DAĞITIMA İLAVE EDİLEN DAĞITIMA ESAS TUTAR II. İKİNCİ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md.58/c-d-e) - Kurucu Hisselerine - %02,5 Yön.Kur.Üyeleri ile Genel Müdüre Eşit Olarak (*) - %20 Banka Personeline - %10 Kanuni Yedek Akçelere - %10 İkinci Tertip Olağanüstü Yedek Akçelere - İkinci Temettü A Grubu Hisselere B Grubu Hisselere C Grubu Hisselere 159.363.122,43 2.288.785.409,59 60,00 1.740,00 269.998.200,00 2.718.148.532,02 469.113.916,58 2.606,19 1.172.784,79 93.822.783,32 42.472.956,81 46.911.391,66 151,86 2.201,92 284.729.040,03 469.113.916,58 * 3 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe giren Sermaye Piyasası Kurulu “Kurumsal Yönetim Tebliği” ekinde yer alan Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uyulması zorunlu olan 4.6.3 numaralı ilkesindeki “Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlendirilmesinde kâr payı, pay opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılamaz. Şu kadar ki, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlerinin bağımsızlıklarını koruyacak düzeyde olması gerekir.” hükmü uyarınca Ana Sözleşmenin 58. maddesi çerçevesinde Yönetim Kurulu Üyeleri için hesaplanan kâr payının 3/11 oranındaki kısmının yedek akçelere aktarılmak suretiyle Banka bünyesinde bırakılması önerilmektedir. Söz konusu önerinin Genel Kurul tarafından kabul edilmesi durumunda, Banka hissedarlarına kâr payı dağıtımına 01.04.2014 tarihinden itibaren başlanacak olup, 1 TL nominal değerli her bir pay grubuna ve kurucu hisselerin her birine aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde brüt kâr payı dağıtımı gerçekleştirilecektir. Hisse Türü 1 TL nominal değerli A grubu hisselere 1 TL nominal değerli B grubu hisselere 1 TL nominal değerli C grubu hisselere Kurucu Hisselerinin Her Birine Brüt TL 0,2118565 0,1359283 0,1232735 1,0602889 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 81 Kurumsal Yönetim I. BİRİNCİ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md. 58/a-b) - % 5 Kanuni Yd. Akçeler - Birinci Tertip Olağanüstü Yedek Akçelere - Birinci Temettü A Grubu Hisselere B Grubu Hisselere C Grubu Hisselere 3.163.365.119,60 -71.102.671,00 95.000.000,00 3.187.262.448,60 Kurumsal Yönetim Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu 1. KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI İş Bankası, Bankacılık mevzuatı ve Sermaye Piyasası mevzuatında bankalar için öngörülen Kurumsal Yönetim İlkelerine ilişkin hükümlere tabidir. Bu hükümlerin içinde uyulması zorunlu olmayan hükümlere ilişkin Banka uygulamaları aşağıda ilgili bölümlerde belirtilmiştir. Yıl içinde Banka’nın tabi olduğu kurumsal yönetim ilkeleri yapısının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar sürdürülmüştür. Bu kapsamda, dönem içinde zorunlu hale gelen ilkelere uyum sağlanması amacıyla Kurumsal Yönetim Komitesi kurulmuş, Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi seçilmiş ve mevzuatta belirtilen diğer hususlar yerine getirilmiştir. BÖLÜM I - PAY SAHİPLERİ 2. Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Magemizoğlu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nde görev yapan yetkili personelin isimleri ve iletişim bilgileri aşağıda yer almaktadır. Adı Soyadı Unvanı Telefon Numarası E-posta adresi Süleyman H. Özcan Müdür 0212 - 316 16 00 Suleyman.Ozcan@isbank.com.tr Alper Turgal Birim Müdürü 0212 - 316 16 10 Alper.Turgal@isbank.com.tr Can Akıncılar Müdür Yardımcısı 0212 - 316 16 08 Can.Akincilar@isbank.com.tr 2013 yılında Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün yürüttüğü temel faaliyetlere aşağıda yer verilmiştir: • Mevcut ve potansiyel yatırımcılar, kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası borçlanmalarda ilgili tarafların Banka’ya ilişkin ticari sır veya müşteri sırrı niteliğinde olmayan bilgi taleplerinin ilgili mevzuat çerçevesinde karşılanması, • Yurt içinde veya yurt dışında düzenlenen yatırımcı toplantıları ve konferanslara İş Bankası’nı temsilen iştirak edilmesi ve gerektiğinde ilgili taraflara sunum yapılması, • Özel durum açıklamaları ve açıklama konusu diğer bilgilerin BİST dâhil ilgili kuruluşlar ve mecralar aracılığıyla kamuya duyurulması ve gerekli bildirimlerin yapılması, • Banka’nın kurumsal internet sitesindeki Yatırımcı İlişkileri sayfası içeriğinin güncel tutulması, • Kurumsal yönetim uygulamalarının geliştirilmesi konusunda çalışmalar yapılması, • Genel kurul toplantısı ve yıllık faaliyet raporu hazırlanmasına ilişkin faaliyetlerin koordinasyonu, • Banka hissedarlarına ilişkin işlemlerin yürütülmesi. 2013 yılı içinde Yatırımcı İlişkileri Bölümü’ne telefon ve e-posta yoluyla 500’ün üzerinde bilgi talebi içeren başvuru yapılmış ve bu başvuruların tamamına cevap verilmiştir. Aynı yıl içinde 15 adet yurt dışı, 3 adet yurt içi yatırımcı konferansı ile yurt dışı borçlanma kapsamında 1 adet yatırımcı ziyaretine katılım gerçekleştirilmiş ve bu faaliyetlerde 223 yatırım kuruluşunun temsilcileri ile görüşülmüştür. Bunların dışında, Yatırımcı İlişkileri Bölümü Banka merkezinde 82 yatırımcı toplantısı, 36 analist toplantısı ve 97 telekonferans gerçekleştirmiştir. 82 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı Pay sahipleri tarafından mektup, telefon, e-posta ve diğer yollarla Banka’ya çeşitli konularda aktarılan temettü dağıtımı, sermaye artırımı, genel kurul toplantısı, faaliyet raporları, mali tablolar ve benzeri konulardaki bilgi talepleri değerlendirilerek en hızlı ve etkin şekilde yanıtlanmaktadır. Banka’ya ilişkin bilgi talepleri, Yatırımcı İlişkileri Bölümü tarafından cevaplandırılmaktadır. Sermaye artırımı, kâr payı dağıtımı, Genel Kurul toplantısı ve kamuyu aydınlatma ve bilgilendirme konusunda ilgili mevzuat doğrultusunda yapılan açıklamalar İş Bankası Yatırımcı İlişkileri internet sitesi aracılığı ile hissedarlara duyurulmaktadır. İş Bankası, başta Bankacılık Kanunu olmak üzere ilgili mevzuat çerçevesinde düzenli olarak denetime tabi tutulmaktadır. Diğer taraftan, Bankacılık Kanunu’nun 24. maddesi gereğince kurulan İş Bankası Denetim Komitesi, hâlihazırda Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ve Yönetim Kurulu üyesi Sayın Prof. Dr. Savaş Taşkent’ten oluşmaktadır. İlgili mevzuat uyarınca genel kurulca bazı özel konuların tetkiki ve teftişi için gerektiğinde özel denetçi seçilmesi mümkün olup, İş Bankası Ana Sözleşmesi’nde özel denetçi atanması konusunda ayrı bir düzenleme yer almamaktadır. Dönem içinde özel denetçi tayin talebi olmamıştır. 4. Genel Kurul Toplantıları İş Bankası Genel Kurul toplantılarına ilişkin düzenlemeler Banka’nın internet sitesinde de yer verilen ve kamuya açık olan “İş Bankası Ana Sözleşmesi”nde ve “Genel Kurul Çalışma Esas ve Usülleri Hakkında İç Yönerge”de yer almaktadır. İş Bankası Genel Kurulu’na ilişkin toplantı gündemi ve diğer hususlar ilgili mevzuat gereğince, Genel Kurul toplantısından önce özel durum açıklaması ve İş Bankası internet sitesi aracılığıyla açıklanmakta olup, bu konuda Genel Kurul’a yönelik olarak hazırlanan faaliyet raporu da Genel Kurul öncesinde Banka ortaklarının bilgi ve incelemesine sunulmaktadır. İş Bankası Genel Kurul toplantılarına pay sahiplerinin yanı sıra ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul’a katılma yetkisi bulunan resmi kuruluş temsilcileri katılabilmektedir. İş Bankası Genel Kurulları’nda bütün pay sahipleri gündeme ilişkin konularda görüş beyan etme ve soru sorma hakkına sahiptir. Gündem maddeleri ile ilgili olarak verilen öneriler yasal prosedüre uygun şekilde sonuçlandırılmaktadır. 2013 yılında yapılan Genel Kurul toplantısında pay sahipleri tarafından iletilen sorular toplantı sırasında yanıtlanmıştır. 2013 yılı Genel Kurul toplantısında pay sahipleri tarafından gündem önerisi verilmemiştir. İş Bankası’nda bağış ve yardımlar ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. 2013 yılı Genel Kurul toplantısında ayrı bir gündem maddesiyle dönem içinde yapılan bağış ve yardımlara ilişkin bilgi verilmiştir. Genel Kurul tutanakları, Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmekte ve ilgili tutanaklar İş Bankası’nın ilgili biriminden temin edilebilmektedir. Söz konusu tutanaklara aynı zamanda internet sitesinde de yer verilmektedir. 2013 yılında düzenlenen Olağan Genel Kurulda alınan kararların gereği yapılmıştır. 29.03.2013 tarihli Genel Kurul kararı ile Banka Yönetim Kurulu üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri tahtında şirketle işlem yapma ve rekabet yasağı kapsamındaki faaliyetlere dair verilen izin çerçevesinde, İş Bankası Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Adnan Bali, Banka’nın iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini de yürütmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 83 Kurumsal Yönetim İş Bankası’nda, 29 Mart 2013 tarihinde Olağan Genel Kurul toplantısı fiziki ve elektronik ortamda gerçekleştirilmiştir. Genel Kurul toplantısına ilişkin duyurular yasal sürelere uygun olarak özel durum açıklaması, Ticaret Sicili Gazetesi, Elektronik Genel Kurul Sistemi, basın ve İş Bankası internet sitesinde gündem maddelerini ve vekâletname örneğini de içerir şekilde yayınlanmıştır. 29 Mart 2013 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul toplantısı %85 toplantı nisabı ile gerçekleşmiştir. Toplantılara davet Sermaye Piyasası Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve İş Bankası Ana Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır. Genel Kurul öncesi yasal sürelere uygun olarak Banka’nın şubelerinde bulundurulan faaliyet raporlarında bilanço, bilanço dipnotları, bağımsız denetim raporu, Yönetim Kurulunun kâr dağıtım önerisi gibi ayrıntılı bilgiler pay sahiplerimizin bilgisine sunulmaktadır. Talep eden pay sahiplerine ilgili faaliyet raporları Genel Kurul toplantılarından önce temin edilmektedir. Kurumsal Yönetim Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu 5. Oy Hakları ve Azlık Hakları Banka’nın sermaye yapısı ve hisselere ilişkin nitelikler ile taşıdıkları haklar İş Bankası Ana Sözleşmesi’nde ve faaliyet raporunda yer almakta ve pay sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır. Yönetim Kurulunda azlık payları ile seçilmiş üye bulunmamaktadır. Yönetim Kurulu seçiminde azlığın oy haklarının kullanımı konusunda bir engel bulunmamaktadır. İş Bankası grubuna dâhil şirketlerin Banka sermayesinde payları bulunmamaktadır. 6. Kâr Payı Hakkı İş Bankası hisse senetlerine ilişkin kâr dağıtımı esaslarına Banka Ana Sözleşmesi’nde ayrıntılı olarak yer verilmiş olup, kâr dağıtım politikası bu şekilde pay sahipleri ile paylaşılmaktadır. İş Bankası’nın kâr dağıtımı mevzuatta öngörülen yasal süreler içinde gerçekleştirilmektedir. Kâr dağıtım politikasına ayrıca, faaliyet raporunda ve İş Bankası kurumsal internet sitesinde yer verilmektedir. Diğer taraftan İş Bankası Yönetim Kurulunun kâr dağıtımına ilişkin önerisi, her yıl Olağan Genel Kurul toplantılarından önce pay sahiplerinin bilgisine sunulan faaliyet raporu içeriğinde de yer almaktadır. Kâr dağıtımı, Genel Kurul’da görüşülen gündem konuları arasında olup, pay sahiplerinin onayına sunulmakta ve Genel Kurul tarafından onaylanarak uygulanmaktadır. 2012 yılı faaliyet kârının dağıtımı 2013 yılında düzenlenen Olağan Genel Kurul’da alınan karar doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. 7. Payların Devri Pay devirleri, İş Bankası Ana Sözleşmesi ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilebilmektedir. BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK 8. Şirket Bilgilendirme Politikası İş Bankası, ticari sır kapsamı dışındaki gerekli bilgi ve açıklamaların pay sahipleri, yatırımcılar, çalışanlar, müşteriler, kreditörler ve ilgili diğer taraflara ilgili mevzuat çerçevesinde iletilmesinin sağlanması amacıyla Bilgilendirme Politikası oluşturmuştur. Yönetim Kurulu tarafından oluşturulan Bilgilendirme Politikasına, İş Bankası’nın kurumsal internet sitesinde yer verilmektedir. İş Bankası’nda kamunun aydınlatılması ve Bilgilendirme Politikasının izlenmesi, gözetimi ve geliştirilmesi Yönetim Kurulunun yetki ve sorumluluğu altındadır. Bilgilendirme fonksiyonunun koordinasyonu için Yatırımcı İlişkileri Bölümü görevlendirilmiştir. Söz konusu Bölümün yetkilileri Denetim Komitesi, Kurumsal Yönetim Komitesi ve Yönetim Kurulu ile koordinasyon içerisinde bu sorumluluklarını ifa ederler. 9. Türkiye İş Bankası Kurumsal İnternet Sitesi (www.isbank.com.tr) Bilgilendirme ve kamunun aydınlatılmasında İş Bankası’nın internet sitesi aktif ve yoğun olarak kullanılmaktadır. İnternet sitesi Türkçe ve İngilizce dillerinde, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin ve düzenleyici otoritelerin öngördüğü bilgi ve verileri içermektedir. İnternet sitesinin sürekli olarak güncel tutulmasına özen gösterilmektedir. 10. Faaliyet Raporu İş Bankası faaliyet raporu Türkçe ve İngilizce olarak, ilgili mevzuatın öngördüğü bilgi ve verileri içerecek şekilde oluşturulmaktadır. BÖLÜM III - MENFAAT SAHİPLERİ 11. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi İş Bankası menfaat sahipleri, gerekli görülen konularda basın bültenleri, basın toplantıları, röportajlar, faaliyet raporları, internet sitesinde yer alan haberler, açıklamalar ve çeşitli toplantılar aracılığıyla düzenli olarak bilgilendirilmektedir. Pay sahipleri, çalışanlar ve müşterilerimizin bilgi taleplerinin karşılanması konusunda gerekli kurumsal örgütlenme yapılmıştır. Çalışanların insan kaynakları uygulamalarından ve politikalarından haberdar edilmesine ilişkin faaliyetler İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü tarafından yerine getirilmekte ve bu kapsamda İş Bankası kurumsal portalı etkin olarak kullanılmaktadır. Şikâyete konu olan işlemler genellikle ilgili menfaat sahipleri tarafından doğrudan muhataplarına, Genel Müdürlüğe, Teftiş Kurulu Başkanlığı’na ve Yönetim Kurulu’na aktarılabilmektedir. 84 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 12. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı İş Bankası çalışan ve emeklileri, Banka hissedarı olan T. İş Bankası Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı aracılığı ile yönetime katılmaktadır. Diğer pay sahipleri ise Ana Sözleşme düzenlemeleri çerçevesinde Genel Kurul’da Banka’nın yönetime ilişkin karar verme sürecine oy kullanmak suretiyle katılmaktadır. Ayrıca, çalışanların Banka faaliyetlerine ilişkin önerilerini iletebilecekleri bir öneri sistemi bulunmaktadır. İş Bankası’nda çalışanların her türlü talep ve şikâyetlerini doğrudan üst yönetime iletebildikleri bir çevrimiçi iletişim ortamı mevcuttur. 13. İnsan Kaynakları Politikası İş Bankası’nın insan kaynakları politikalarının ana esasları fırsat eşitliği, adalet, saydamlık ve performans ilkelerine dayandırılmıştır. İlgili politikalar temel davranış kuralları ve etik değerlere de bağlı kalınarak, gelişim imkânlarını artıracak şekilde uygulanmaktadır. İş gücü ihtiyacının karşılanması, İş Bankası’nın insan kaynaklarına özgü vizyon ve misyonuna uygun şekilde, işin gerektirdiği yetkinlik ve vasıflara sahip kişilerin, uygun değerlendirme araç ve yöntemleri kullanılarak işe alınması ve istihdam edilmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. Bu bağlamda, temel işe alım kriterleri de yazılı olarak belirlenmiş olup, süreçlerde bu kriterlere uygun hareket edilmektedir. İş Bankası’nın yönetici kadrolarında prensip olarak kurum içinden yetişen çalışanlar istihdam edilmektedir. İhtiyaçlar doğrultusunda özel uzmanlık gerektiren alanlarda profesyonel danışmanlık da dâhil olmak üzere gerektiğinde dış kaynak da kullanılmaktadır. Çalışanların performansları, görevlerine uygun bir biçimde belirlenen performans değerlendirme kriterleri çerçevesinde periyodik olarak çalışan ile birlikte karşılıklı görüşme yapılarak değerlendirilmekte ve çalışanların gerek performanslarının artırılmasını gerekse bir üst göreve hazırlanmalarını teminen, güçlü ve/veya geliştirilmesi gereken yönleri tespit edilerek gelişim ve eğitim planları oluşturularak bu planların uygulanmasına ve eğitim ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Sürekli gelişimi esas alan bir kariyer yönetimi felsefesi doğrultusunda, çalışanların sahip oldukları özellikler dikkate alınarak, Banka’nın ihtiyaçlarının karşılanması ve verimlilik açısından en uygun oldukları pozisyonlarda değerlendirilmeleri sağlanmaktadır. Kurumsal Yönetim İş Bankası’nda çalışmaya aday olacak kişiler İnsan Kaynakları uygulamalarından ve işe alımlardan Bankanın ik.isbank.com.tr adresli İnsan Kaynakları sitesi aracılığı ile haberdar edilmektedir. İş Bankası’nda işe yeni başlayan çalışanların çalışma ortamına uyum süreçlerinin hızlandırılmasına ve işteki verimliliklerinin artırılmasına destek olacak bir oryantasyon programı uygulanmaktadır. Kurum içi bilgi paylaşımını artırmak ve çalışanlar ile iletişimi daha etkin hale getirmek amacıyla oluşturulan İş Bankası Kurumsal Portalı sayesinde tüm çalışanlara Banka mevzuatı, bölümlerin çalışmaları, görev tanımı ve dağılımları, performans yönetimi uygulamaları, güncel duyurular ve yardımcı kaynaklara hızlı bir şekilde ulaşma imkânı tanınmaktadır. İş Bankası çalışanlarının örgütlendiği Banka- Sigorta İşçileri Sendikası (BASİSEN) tarafından atanan işyeri sendika temsilcileri mevcuttur. Çalışanlar ve İş Bankası arasındaki ilişkilerin yürütülmesi sürecinde ilgili sendika temsilcileri yapıcı ve etkin bir rol oynamaktadırlar. İş Bankası ile BASİSEN arasında iki yılda bir Toplu İş Sözleşmesi imzalanmaktadır. 01.04.2012 - 31.03.2014 dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesi, 22.03.2013 tarihinde imzalanmıştır. İş Bankası çalışanlarına yönelik tazminatların esasları Toplu İş Sözleşmesi ile belirlenmekte olup, Toplu İş Sözleşmesi İş Bankası Kurumsal Portalı’nda çalışanlarla paylaşılmaktadır. İş Bankası’nda ırk, dil, din ve cinsiyet ayrımı yapılmaması ve insan haklarına saygı gösterilmesi esastır. 14. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk İş Bankası sahip olduğu iştirakler ile birlikte ulusal ekonomiye sağladığı katkı, kamu yararına dönük vizyonu, yarattığı ciddi istihdam seviyesi ve yönetim unsurları arasında yer alan sosyal sorumluluk bilinci ile Türkiye’nin en büyük ekonomik aktörlerinden biridir. İş Bankası, Türkiye Bankalar Birliği’nin ilan ettiği Bankacılık etik ilkelerini benimsemiş olup, bu ilkeler Banka’nın kurumsal internet sitesi vasıtasıyla kamuya duyurulmaktadır. Kurulduğu günden beri, modern toplumun temel gereksinimleri olan ve ülkenin geleceğini doğrudan ilgilendiren alanlara ciddiyetle eğilen İş Bankası 2007 yılında oluşturulan Sosyal Sorumluluk Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde eğitim, çevre, kültür ve sanat alanlarındaki uzun soluklu, toplumu ileriye götürecek, geniş kapsamlı, sürdürülebilir ve yaygınlaştırılabilir nitelikteki sosyal sorumluluk projelerine destek vermektedir. Bu alanlardaki faaliyetlerle ilgili detaylı bilgilere İş Bankası’nın internet sitesi ve faaliyet raporlarında yer verilmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 85 Kurumsal Yönetim Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu 15. Yönetim Kurulunun Yapısı ve Oluşumu İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeleri’ne aşağıda yer verilmektedir. Adı ve Soyadı Görevi H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı Füsun Tümsavaş* Yönetim Kurulu Başkan Vekili Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Prof. Dr. Savaş Taşkent* Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Koçhan Yönetim Kurulu Üyesi Aynur Dülger Ataklı Yönetim Kurulu Üyesi M. Mete Başol Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Kıcalıoğlu Yönetim Kurulu Üyesi Aysel Tacer Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Yalçın Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Murat Vulkan Yönetim Kurulu Üyesi * Denetim Komitesi üyesi olması nedeniyle ilgili mevzuat kapsamında bağımsız Yönetim Kurulu üyesi olarak kabul edilmektedir. Yönetim Kurulu, Genel Müdür dışında, icracı olmayan üyelerden oluşmaktadır. İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçimi, Ana Sözleşme’nin 25. maddesi uyarınca ve Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılır. Bankacılık Kanunu uyarınca, Banka Genel Müdürü, bulunmadığı hallerde ise vekili Yönetim Kurulunun tabii üyesidir. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin özgeçmişleri, görev süreleri ve görev aldıkları komitelere ilişkin bilgilere yıllık faaliyet raporlarında yer verilmektedir. Sayın Hüseyin Yalçın Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi adayı olarak gösterilmiş, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin 27.02.2013 tarihli “Bağımsız Üye Adayı Değerlendirme Raporu” aynı tarihte Yönetim Kurulu’na sunulmuştur. Sayın Yalçın’ın bağımsızlık beyanına aşağıda yer verilmiştir: “Türkiye İş Bankası A.Ş. (İş Bankası) Yönetim Kurulu’na “Bağımsız Üye” adaylığım dolayısıyla mevzuat, İş Bankası Esas Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri gereği; • İş Bankası, İş Bankası’nın ilişkili taraflarından biri veya İş Bankası sermayesinde doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazla paya sahip hissedarların yönetim veya sermaye bakımından ilişkili olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında son beş yıl içinde, doğrudan veya dolaylı önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam, sermaye veya önemli nitelikte ticari ilişkinin kurulmadığını, • Son beş yıl içerisinde başta İş Bankası’nın denetimini, derecelendirilmesini ve danışmanlığını yapan şirketler olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde İş Bankası’nın faaliyet ve organizasyonunun tamamını veya belli bir bölümünü yürütenşirketlerde çalışmadığımı ve Yönetim Kurulu üyesi olarak görev almadığımı, • Son beş yıl içerisinde, İş Bankası’na önemli ölçüde hizmet ve ürün sağlayan firmaların herhangi birisinde ortak, çalışan veya Yönetim Kurulu üyesi olmadığımı, • İş Bankası’nda %1’den fazla ve imtiyazlı pay sahibi hissedar konumunda olmadığımı, • Bağımsız Yönetim Kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu, • Kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı görev almadığımı, • Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleşmiş sayıldığımı, • İş Bankası’nın faaliyetine olumlu katkılarda bulunabilecek, ortaklar arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu, 86 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu • Banka faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiği görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi, • Kurumsal Yönetim İlkeleri kapsamındaki bağımsız üyelik ile ilgili kriterlerin tamamını hala taşıdığımı ve bağımsız üye olarak görevlendirildiğim takdirde söz konusu görev süresince de bu kriterleri gözeteceğimi ve bağımsızlığımı ortadan kaldıran bir durum ortaya çıktığı takdirde, bu durumu derhal İş Bankası Yönetim Kurulu’na ileteceğimi ve dolayısıyla bağımsızlığımı Komitenize, İş Bankası ortaklarına ve ilgili bütün taraflara beyan ederim.” Dönem içerisinde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerinin bağımsızlığını ortadan kaldıran bir durum oluşmamıştır. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin İş Bankası dışında başka yerlerde görev almamalarına ilişkin bir sınırlama bulunmamakla birlikte, İş Bankası Ana Sözleşmesi’nin “Yasak İşlemler” başlıklı 32. maddesinde Yönetim Kurulu Üyeleri’nin yapması yasak olan işlemler belirlenmiştir. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin İş Bankası dışındaki şirketlerde aldıkları görevlere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Yönetim Kurulu Üyeleri Grup İçi Şirketlerdeki Görevleri* Diğer Görevleri - Füsun Tümsavaş - • Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik Yardımlaşma Sandığı Vakfı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Adnan Bali • İşbank Rusya (CJSC İşbank) Yönetim Kurulu Başkanı • İşbank Almanya (İşbank AG) Yönetim Kurulu Başkanı • Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı • Türkiye İş Bankası A.Ş. Batum/ Gürcistan Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Savaş Taşkent - Hasan Koçhan Aynur Dülger Ataklı - Mehmet Mete Başol - Kurumsal Yönetim H. Ersin Özince • Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı • TEMA Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi • Institut International d’Etudes Bancaires Üyesi • The Institute of International Finance Üyesi • Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi • Darüşşafaka Cemiyeti Üyesi ve Yüksek Danışma Kurulu Üyesi • Global İlişkiler Forumu Üyesi • Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi • Darüşşafaka Cemiyeti Üyesi, Mütevelli Heyet Üyesi • TÜSİAD Üyesi • İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) Üyesi • Finans Yöneticileri Derneği (Finans Kulüp) Üyesi • The Institute of International Finance Üyesi • TEMA Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi • Global İlişkiler Forumu Üyesi • İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Üyesi • İ.T.Ü. saat ücretli Öğretim Üyesi • İ.T.Ü. Rektör Danışmanı • Anadolu Efes Biracılık ve Malt San. A.Ş. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetimden Sorumlu Komite Üyesi • Coca Cola İçecek A.Ş. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetimden Sorumlu Komite Başkanı • Dedeman Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi • Dedeman Turizm Yönetimi A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Kıcalıoğlu - Aysel Tacer - Hüseyin Yalçın Murat Vulkan - • Mehmet Mete Başol Şahıs Firması • Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi - * İş Bankası grubunun ana şirketi olan Türkiye İş Bankası’nın şube, iştirak ve bağlı ortaklıkları dikkate alınmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 87 Kurumsal Yönetim Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu 16. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları Yönetim Kurulu, Ana Sözleşme gereğince ayda en az bir defa toplanmakla birlikte ihtiyaç oldukça ara toplantılar da düzenlenmektedir. Toplantı gündemleri Banka’nın çeşitli birimlerinden gelen önergelere göre hazırlanmakta, ayrıca Yönetim Kurulunun İcra’dan talep ettiği çeşitli raporlar ve gündem dışı bölümünde Üyelerden gelen çeşitli konular da toplantı sırasında görüşülmektedir. Toplantı tarihi, gündemi ve ilgili dosyalar Yönetim Kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde toplantıdan belirli bir süre önce üyelere iletilmektedir. Yönetim Kurulu toplantılarında yapılan görüşmeler toplantı tutanağına kaydedilmektedir. Yönetim Kurulu toplantı tutanakları Ana Sözleşme’nin 28. maddesi gereğince Yönetim Kurulu Karar Defteri’ne kaydedilmekte iken, ilgili mevzuatta yapılan değişiklik çerçevesinde 11.06.2008 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu kararları ve Yönetim Kurulu toplantı tutanakları için ayrı defterler tutulmaya başlanmıştır. Yönetim Kurulu toplantılarında farklı görüş açıklanan konulara ilişkin karşı oy gerekçeleri karar zaptına geçirilmektedir. Her Yönetim Kurulu Üyesi’nin bir oy hakkı mevcut olup, üyelerin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı bulunmamaktadır. 2013 yılı süresince 14 Yönetim Kurulu toplantısı yapılmıştır. Toplantıya katılım genelde tam sayı ile olmakta olup kararlar Ana Sözleşme’de belirtilen karar nisabına uygun olarak alınmaktadır. 2013 yılındaki toplantıların 13’üne katılım tam sayı ile gerçekleşmiştir. Yönetim Kurulu toplantıları sonucunda yıl içerisinde 563 sayfa tutanak düzenlenmiştir. Yönetim Kurulu gerek toplantılarda gerekse dosya incelemek suretiyle toplam 819 adet karar almıştır. 17. Yönetim Kurulunda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı İş Bankası’nda, 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun ve ilgili mevzuatın öngördüğü düzenlemeler çerçevesinde gerekli idari ve organizasyonel yapılanma mevcuttur. İlgili mevzuat çerçevesinde bir Yönetim Kurulu üyesi birden fazla komitede görev alabilmektedir. 27.02.2013 tarih ve 38923 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla • Banka’nın kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemek, • Kurumsal Yönetim konusunda iyileştirme çalışmaları yapmak ve Yönetim Kuruluna önerilerde bulunmak ve • İlgili mevzuat ile Kurumsal Yönetim Komitesi ve Aday Gösterme Komitesi için öngörülmüş olan görevleri yerine getirmek üzere Kurumsal Yönetim Komitesi kurulmuş olup, Komiteye Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş başkanlık etmektedir. Komitenin diğer üyesi, Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Savaş Taşkent’tir. 2013 yılında Kurumsal Yönetim Komitesi tüm üyelerinin katılımıyla 5 defa toplanmış ve 1 adet karar almıştır. Bankacılık mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde oluşturulmuş olan diğer komitelere ilişkin detaylı bilgilere faaliyet raporunun “İş Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler” bölümünde yer verilmiştir. 88 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 18. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması Bankacılık Kanunu’nun 29. maddesi gereğince, bankalar, maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması, faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu ve değişen koşullara uygun, tüm şube ve konsolidasyona tâbi ortaklıklarını kapsayan yeterli ve etkin bir iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemi kurmak ve işletmekle yükümlüdürler. Bankamız çalışanlarınca yüksek sorumluluk bilinciyle yürütülen iç kontrol faaliyetleri, Yönetim Kuruluna bağlı olarak çalışan İç Kontrol Bölümü ve personeli tarafından, sürekli olarak kontrol edilmekte ve izlenmektedir. Risk yönetimi faaliyetleri ise yine Yönetim Kuruluna bağlı olarak çalışan Risk Yönetimi Bölümü ve personeli tarafından yürütülür. Bankalar bütün birim, şube ve konsolidasyona tâbi ortaklıklarını kapsayan bir iç denetim sistemi kurmak zorundadır. Bu çerçevede, faaliyetlerin mevzuata, ana sözleşmeye, iç düzenlemelere ve bankacılık ilkelerine uygunluğu, banka müfettişleri tarafından denetlenir. İş Bankası’nda iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemleri en gelişmiş uluslararası uygulamalar paralelinde, ülke mevzuatının öngördüğü ilkelere ve örgütlenme çerçevesine uygun olarak yapılandırılmıştır. İç sistemleri oluşturan birimler, Teftiş Kurulu Başkanlığı ile İç Kontrol, Risk Yönetimi ve Kurumsal Uyum Bölümleri’dir. İç sistemleri oluşturan birimler Yönetim Kuruluna bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmekte olup söz konusu birimlerce yürütülen çalışmaların etkinliği Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu tarafından gözetilmektedir. Kurumsal Uyum Bölümü mevzuat ve uyum ile suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi konularında, Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kuruluna bağlı olarak görev yapmaktadır. Kurumsal uyum faaliyetlerinin temel amacı; Banka’da uyum riskinin amaca uygun ve etkin bir biçimde yönetilerek kontrol altında tutulmasının ve bu çerçevede Banka’nın faaliyetlerinin yapı ve işleyiş itibarıyla devamlı surette ilgili mevzuat, düzenleme ve standartlara uygun ve uyumlu olarak yürütülüp yönetilmesinin sağlanması konusunda azami katkıyı sağlamaktır. Bunun yanı sıra İş Bankası’nda yürütülen uyum ve uyum riski ile ilgili görev ve faaliyetlerin eşgüdümünü sağlamakla da görevli olan Kurumsal Uyum Bölümü, bu kapsamda ilgili diğer bölümler ve çalışanlar ile daima karşılıklı iletişim ve işbirliği içerisinde faaliyet gösterir. 20. Mali Haklar İş Bankası ücretlendirme politikalarına ilişkin uygulamalarını ilgili Bankacılık ve Sermaye Piyasası mevzuatı çerçevesinde yürütmektedir. Yönetim Kurulu Üyelerinin aylık istihkakları yıllık bazda İş Bankası Genel Kurulu’nda belirlenerek BİST’de ilan edilir. 2013 yılında kilit yöneticilere sağlanan faydaların toplam tutarı 15.401 bin TL’dir. Ayrıca aynı dönemde kilit yöneticilere verilen ödenekler, yolculuk, konaklama ve temsil giderleri ile ayni ve nakdi imkânlar, sigortalar ve benzeri teminatların toplam tutarı ise 5.506 bin TL’dir. Diğer taraftan Yönetim Kurulu Üyelerine ve Banka mensuplarına İş Bankası tarafından kullandırılacak krediler, Bankacılık Kanunu’nun 50. maddesinde belirli bir çerçeve içerisinde kısıtlanmaktadır. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Banka mensuplarına bu çerçeve dışında kredi kullandırılmamaktadır. Yönetim Kurulu Üyelerine sağlanan mali haklara ilişkin olarak İş Bankası Ana Sözleşmesi’nin 58. maddesinde “Safi kârdan yedek akçeler ve birinci temettü payının ayrılmasından sonraki bakiyenin %0,25’i Yönetim Kurulu üyeleri ile genel müdüre eşit olarak dağıtılır.” hükmü yer almaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 89 Kurumsal Yönetim 19. Şirketin Stratejik Hedefleri İş Bankası’nın vizyon ve amaçları Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak internet sitesi aracılığı ile kamuya açıklanmıştır. Bu kapsamda İş Bankası’nın vizyonu; “Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu bölgesel finansal güç olarak sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların, en çok tercih ettikleri banka olmak”, Banka’nın genel olarak amaçları ise; “Müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle karşılamak, hissedarlarına yarattığı değeri istikrarlı bir biçimde artırmak ve çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri için teşvik eden bir banka olmak” ve stratejisi ise vizyon ve amaçlarına ulaşmak üzere “Müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir kârlı büyüme” şeklinde belirlenmiştir. İş Bankası’nın stratejik hedeflere ulaşılması konusundaki performansı Yönetim Kurulu tarafından düzenli olarak takip edilmektedir. Genel stratejik hedefler doğrultusunda belirlenmiş yıllık hedefleri içeren İş Programı, Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girmekte, üçer aylık dönemler itibarıyla hedeflere kıyasla Banka performansı Yönetim Kuruluna detaylı olarak raporlanmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Denetim Komitesi’nin İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler İç Denetim İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığı, Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Teftiş Kurulu Başkanlığı, İç Kontrol, Risk Yönetimi ve Kurumsal Uyum Bölümleri dâhil olmak üzere Banka’nın bütün Genel Müdürlük bölümleri ile yurt içi ve yurt dışı şubelerin, kontrolü altındaki kuruluşların faaliyetlerinin kanun ve ilgili diğer mevzuat ile banka içi strateji, politika, ilke ve hedefler doğrultusunda yürütüldüğünün teftişi ve denetimi görevini ifa etmektedir. İş Bankası’nın süreçleri ve bilgi sistemlerinin denetimini gerçekleştiren Teftiş Kurulu Başkanlığı gerektiği takdirde ön araştırma, inceleme ve soruşturma faaliyetlerini de yürütmektedir. Uluslararası kalite standartları doğrultusunda faaliyet gösterdiği belgelenen İş Bankası Teftiş Kurulu, köklü denetim tecrübesini ve ileri teknolojiyi modern ve risk odaklı bir yaklaşım ile birleştirerek görevini yerine getirmektedir. Kadrosunda 194 müfettiş ve müfettiş yardımcısı bulunan İş Bankası Teftiş Kurulu, saha denetimlerinin yanı sıra, bilişim teknolojilerinden yararlanarak uzaktan denetimler de gerçekleştirmektedir. Teftiş çalışmaları sonucunda düzenlenen teftiş raporları önem ve önceliğine uygun bir şekilde sınıflandırılarak İş Bankası Yönetim Kurulu’na, Denetim Komitesi’ne, Üst Yönetimine ve ilgili birimlere iletilmekte ve tespit edilen hususlara yönelik alınan önlemler Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından izlenmektedir. İş Bankası Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi aracılığıyla sunulan dönemsel faaliyet raporları sayesinde Teftiş Kurulu’nun çalışmalarını yakından takip etmektedir. 2013 yılında 467 adet şubenin, 3 adet Genel Müdürlük biriminin, 4 iştirakin denetimi gerçekleştirilmiştir. Genel Müdürlük bölümlerinde görevlendirilen müfettişler yürütülen çeşitli çalışma ve projelerde aktif olarak rol üstlenmiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanan “Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Banka Bilgi Sistemleri ve Bankacılık Süreçlerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde bankacılık süreçleri ile bilgi sistemleri Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca her yıl denetlenmektedir. Finansal raporlama sürecinin denetimi sırasında konsolide olmayan finansal tabloların yanı sıra konsolide finansal tabloların hazırlanması süreci de incelenmektedir. 2013 yılına ilişkin bankacılık süreçleri ve bilgi sistemleri denetim çalışmaları neticesinde 31.12.2013 itibarıyla; - süreçler üzerinde, Banka’nın faaliyetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesini engelleyecek nitelikte önemli bir kontrol eksikliğinin, - konsolide ve konsolide olmayan finansal raporlarda yer alan bilgilerin bütünlüğünü, zamanında elde edilebilirliğini, tutarlılığını ve güvenilirliğini önemli düzeyde etkileyecek bir bulgunun mevcut olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Risk odaklı teftiş programları sayesinde 2013 yılında İş Bankası kredi portföyünün önemli ölçüde teftiş edilmesi mümkün olmuştur. İş Bankası Teftiş Kurulu’nda yürütülen uzaktan denetim çalışmaları, kredi ve insan kaynakları başta olmak üzere, yoğun riskli alanların süreklilik arz edecek şekilde denetlenmesine olanak tanımıştır. İç Kontrol İş Bankası iç kontrol sistemi, Bankanın varlıklarının korunmasını, faaliyetlerin etkin ve verimli bir şekilde Kanuna ve ilgili diğer mevzuata, banka içi politika ve kurallara ve bankacılık teamüllerine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve finansal raporlama sisteminin güvenilirliğini, bütünlüğünü ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliğini sağlayacak şekilde yapılandırılmış ve işletilmektedir. İş Bankasının tüm faaliyetlerinin iç kontrol sistemiyle bütünlüğü sürekli muhafaza edilmektedir. Bankacılık faaliyetlerinin tasarlanması ve işletilmesi sırasında İş Bankası’nın tüm çalışanlarınca yüksek sorumluluk bilinciyle yürütülen iç kontrol faaliyetlerinin ana çerçevesini, faaliyetin icrasına yönelik kontroller, bilgi ve iletişim sistemleri ile finansal raporlama sisteminin kontrolü ve uyum kontrolleri oluşturmaktadır. Yönetim Kuruluna bağlı olarak faaliyet gösteren İç Kontrol Bölümü, Bankanın kontrol yapısının devamlı surette mevzuat ve standartlara uygun, sağlıklı, etkin ve güçlü olması konusunda azami katkıyı sağlamayı amaçlamaktadır. İş Bankası’nın faaliyetlerine ilişkin kontrollerin etkinliğini incelemek, izlemek, değerlendirmek ve sonuçları ilgililere raporlamakla görevli olan İç Kontrol Bölümü, Genel Müdürlük, yurt içi ve yurt dışı şube süreçlerini ve konsolidasyona tabi ortaklıkları kapsayacak şekilde yerinde ve/veya merkezden yaygın kontrol ve izleme faaliyetleri yürütmektedir. 90 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İç kontrole tabi tutulan faaliyetlerle ilgili tespitler, etkinlik ve verimliliği artıracak görüş ve öneriler İç Kontrol Bölümünce, ilgili süreç sahipleriyle paylaşılmakta, çözümlerin hayata geçirilmesine katkı sağlanmaktadır. Tüm bu çalışmalar, faaliyetleri yürütenlerin yanı sıra iç kontrol görevlileri ve iç kontrol yöneticileri tarafından da sürekli olarak takip edilmekte ve faaliyetlere ilişkin yapılan değerlendirmeler Üst Yönetime raporlanmaktadır. İç kontrol faaliyetlerinin sonuçları, Yönetim Kurulu ile Denetim Komitesi tarafından da düzenli olarak takip edilmekte ve değerlendirilmektedir. İş Bankası’nın güçlü kontrol ortamında tüm çalışanlar yüksek kontrol bilinci ve sorumluluğu ile görev yapmaktadır. İç kontrol sisteminin amaca uygun, verimli ve etkin bir şekilde işleyişi Yönetim Kurulu tarafından yakından takip ve teşvik edilmektedir. Kurumsal hedeflerin potansiyel riskleri ve olası etkileri belirlenmiş, riskleri önlemek veya kabul edilebilir seviyelere indirebilmek için gerekli kontroller tesis edilmiştir. İç kontrol faaliyetlerinin, kurumsal hedefleri destekleyecek şekilde yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan nitelikli bilgilere erişilebilmekte, tüm çalışanların iç kontrol görev ve sorumlulukları hakkında bilgi sahibi olabilmesine imkân sağlayan sağlıklı bir iletişim ortamı bulunmaktadır. İç kontrol bileşenlerinin varlığı ve sağlıklı bir şekilde işletildiği tüm ilgili taraflarca sürekli ve düzenli olarak izlenmekte, iç kontrol sisteminin sürekli gelişimi için tüm paydaşlarca çaba harcanmaktadır. İş Bankası iç kontrol sisteminin, amaç ve hedefler paralelinde, güvenilir, mevzuata uyumlu ve etkin bir biçimde işlev görmekte olduğu sonucuna varılmaktadır. Uyum İş Bankası’nda uyum; Bankanın her kademedeki yönetici ve çalışanlarının asli görev ve sorumluluklarının başında gelmektedir. Bankanın Genel Müdürlük bölümlerinde ve şubelerinde yürütülen uyum ile ilgili görev ve faaliyetlerin eş güdümü, Yönetim Kuruluna bağlı olarak faaliyet gösteren Kurumsal Uyum Bölümü bünyesinde yürütülen kurumsal uyum faaliyetleri ile sağlanmaktadır. Kurumsal Uyum Bölümü, Bankada uyum riskinin amaca uygun ve etkin bir biçimde yönetilerek kontrol altında tutulmasının ve bu çerçevede Bankanın faaliyetlerinin yapı ve işleyiş itibarıyla devamlı surette ilgili mevzuat, düzenleme ve standartlara uygun ve uyumlu olarak yürütülüp yönetilmesinin sağlanması konusunda azami katkıyı sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. Mevzuat Uyum, Bankacılık Faaliyetleri Uyum ve Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Uyum şeklinde üç alt birimden oluşan Kurumsal Uyum Bölümü bünyesinde, uyum ile ilgili konularda gerekli araştırma, inceleme, izleme, değerlendirme, bilgilendirme, yönlendirme, koordinasyon ve raporlama faaliyetleri yürütülmektedir. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve bu Kanuna dayalı yürürlükteki mevzuat hükümleri ile uyum görevlisine yüklenen görev ve sorumluluklar, aynı zamanda Banka’nın yasal “Uyum Görevlisi” olarak görevlendirilen Kurumsal Uyum Bölümü Müdürü tarafından yerine getirilmektedir. İş Bankası’nda suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik faaliyetler, ilgili mevzuat ve düzenlemeler ile bu paralelde oluşturulan Banka Politikası ve Uyum Programı çerçevesinde, amaca uygun ve etkin bir biçimde yürütülmektedir. Banka Uyum ve Uyum Riski Yönetimi Politikası ile Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Politikası; İş Bankası internet sitesi www.isbank.com.tr adresinde “Yatırımcı İlişkileri/Kurumsal Yönetim” alanında Türkçe ve İngilizce olarak yer almaktadır. Risk Yönetimi Bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra, faaliyetlerin bütününü oluşturan grubun bir bütün olarak maruz kaldığı mali ve mali olmayan risklerin, bankacılığa özgü risk yönetimi ilkeleri ile birlikte grup risk yönetimi bakış açısıyla analizi, izlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu husus sadece bir yasal raporlama gereksinimi olmaktan öte günümüzde kurumsal yönetim için bir endüstri standardı haline gelmiş durumdadır. Risk yönetimi düzenlemeleri çerçevesinde örgütlenen ve kurum genelinde ortak bir risk kültürü oluşturulmasına hizmet eden risk yönetimi süreci; “iyi kurumsal yönetimi” ön plana alan, riski üstlenen icracı birimler ile dahili denetim ve gözetim birimlerinin birbirinden bağımsızlığının tesis edildiği, riskin uluslararası düzenlemelerle uyumlu bir şekilde tanımlandığı ve bu çerçevede ölçüm, analiz, izleme, raporlama, denetleme faaliyetlerinin yerine getirildiği bir yapıdadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 91 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Uyum ile ilgili faaliyetlerin sonuçları Bankanın üst yönetim kademelerince de düzenli olarak takip edilmekte ve değerlendirilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Denetim Komitesi’nin İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler Risk kategorileri genel olarak değerlendirildiğinde, 2012 yılında olduğu gibi, 2013 yılında da maruz kalınan risklerin en önemlisi kredi riski olmuştur. Kredi riskini takip eden piyasa riski içerisinde kur riski ağırlığını korumuş; 2013 yılında sürdürülen faaliyetlerde, finansal risklerin yanı sıra, finansal nitelikli olmayan operasyonel riskler için de belirlenen çerçevede sermaye tahsisi yapılmıştır. Bankacılık süreçleri itibarıyla maruz kalınabilecek yaygın risklerin bilgi teknolojileri ile ilişkili olduğu görülmektedir. Faaliyetlerin büyük ölçüde bilgi teknolojileri desteğiyle sürdürülmesine bağlı olarak bilgi teknolojileri riski yakından gözetilmektedir. Risk yönetimi süreci ve bu süreçte yer alan fonksiyonlar Yönetim Kurulu’nun öncelikli sorumlulukları arasındadır. Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Risk Komitesi aracılığıyla Banka Kredi Komitesi ve Aktif-Pasif Komitesi ile birlikte risk yönetimi fonksiyonunun işlevsel bir parçası olan Risk Yönetimi Bölümü; uluslararası en iyi uygulamalara paralel olarak Basel düzenlemeleri çerçevesinde sermaye yeterliliği hesaplama çalışmalarını yürütmenin yanı sıra hesaplamaların geliştirilmesi ve sermaye yeterliliği yönetimi sürecinin optimizasyonuna yönelik faaliyetleri sürdürmektedir. Risk Yönetimi Bölümü; Aktif-Pasif Yönetimi Riski Birimi, Kredi Riski ve Ekonomik Sermaye Birimi, Operasyonel Risk, Model Doğrulama ve İştirak Riski Birimi olarak örgütlenmiştir. Prof. Dr. Savaş Taşkent Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi 92 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Füsun Tümsavaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Denetim Komitesi Başkanı Mali Durum, Kârlılık, Borç Ödeme Gücü İş Bankası, 2013 yılında aktif toplamını %20,0 oranında artırarak 210,5 milyar TL’ye yükseltmiştir. 2013 yılında aktif büyümesine en fazla katkıyı, önceki yıla göre %26,4 oranında artarak 134,8 milyar TL seviyesine ulaşan krediler kalemi sağlamıştır. Bu dönemde, Türk Parası krediler %22,0 oranında artarken, yabancı para kredilerdeki büyüme %35,2 olarak gerçekleşmiştir. Döviz kurundaki artışın etkisinden arındırıldığında ise yabancı para kredi büyümesi %14,2 seviyesinde oluşmuştur. 2013 yılında, kredilerin aktifler içindeki payı %64,1’e yükselmiş, menkul değerler portföyünün toplam aktiflerdeki payı ise önceki yıl olduğu gibi azalarak %17,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. 2012 yılı sonunda %1,9 olan takipteki krediler oranı, sağlıklı kredi büyümesi, güçlü tahsilat performansı ve yıl içerisinde gerçekleştirilen alacak satışları sonucunda, 2013 yılı sonunda sektör ortalamasının altında kalmaya devam ederek %1,6 düzeyine gerilemiştir. Takipteki krediler için ayrılan özel karşılıkların oranı ise 2013 yıl sonu itibarıyla %80,4 seviyesindedir. Mevduat toplamı 2013 yılında %14,8 oranında artarak 121,0 milyar TL’ye ulaşmıştır. Türk Parası mevduat %2,2 oranında büyürken, yabancı para mevduattaki artış %35,0 olarak gerçekleşmiştir. Kur etkisinden arındırıldığında ise yabancı para mevduattaki artış %14,1 düzeyinde kalmaktadır. Diğer taraftan, söz konusu yılda, Türk Parası tasarruf mevduatı %9,5 oranında büyüyerek 45,4 milyar TL’ye ulaşmıştır. Yıl sonu itibarıyla toplam mevduatın %37,5’ini oluşturan Türk Parası tasarruf mevduatının büyüklüğü Banka’nın yaygın ve istikrarlı mevduat tabanının önemli göstergelerinden biridir. 2013 yılı içerisinde etkin maliyet yönetimi ve kaynak çeşitlendirmesi yaklaşımı çerçevesinde, aktiflerin finansmanında mevduatın yanı sıra, alınan krediler, REPO işlemleri ve ihraç edilen menkul kıymetlerden oluşan mevduat dışı kaynakların kullanılmasına devam edilmiştir. 2013 yılında mevduat %57,5 oranındaki payı ile ana fonlama kaynağı olmayı sürdürürken, mevduat dışı kaynakların pasif toplamı içindeki payı %23,7 düzeyinde oluşmuştur. 2013 yıl sonu itibarıyla İş Bankası’nın özkaynakları 23,6 milyar TL düzeyine ulaşmış ve İş Bankası 2013 yılında da özkaynak büyüklüğü açısından lider konumunu sürdürmüştür. Banka’nın sermaye yeterlilik oranı ise yasal limitin oldukça üzerinde, %14,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2013 yılında net faiz marjının, önceki yıla göre sınırlı bir şekilde gerilemesine karşın, kredi büyümesinin etkisiyle faiz getirili aktiflerin %21,0 oranında genişlemesi sonucunda, net faiz geliri bir önceki yıla göre %12,3 oranında artmıştır. 2013 yılında %12,5 oranında artan net ücret ve komisyon gelirleri ise kârlılığı olumlu yönde etkileyen bir diğer unsur olmuştur. 2013 yılında İş Bankası’nın net kârı 3,2 milyar TL seviyesinde oluşurken, bu dönemde özkaynak kârlılığı %13,7 aktif kârlılığı ise %1,6 olarak gerçekleşmiştir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 93 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler Banka risk politikaları ve bunlara ilişkin uygulama usulleri, Risk Yönetimi Bölümü önerilerinin de dikkate alınması suretiyle Yönetim Kurulu tarafından oluşturularak yürürlüğe konulan ve üst düzey yönetim tarafından uygulanan yazılı standartları ihtiva etmektedir. Uluslararası uygulamalara paralel olarak yürürlüğe girmiş bulunan bu politikalar, risk yönetimi fonksiyonunun organizasyonunu ve kapsamını, risklerin ölçülme usullerini, risk yönetimi grubunun görev ve sorumluluklarını, risk limitlerinin saptanma usullerini, limit ihlallerinin giderilmesinde izlenecek yolları, çeşitli olay ve durumlarda verilmesi zorunlu onay ve teyitleri içeren genel nitelikli standartlardır. Risk türleri itibarıyla, Bankanın maruz kaldığı en önemli finansal riskin temel faaliyet konusuyla bağlantılı olarak kredi riski olduğu değerlendirilmektedir. Kredi riskinin dışında bankacılık sektöründeki aktif ile pasif arasındaki vade uyumsuzluğuna paralel olarak faiz riski ve likidite riski de ön plana çıkan diğer finansal risklerdir. Bunlara ilave olarak, Bankanın üzerindeki doğrudan etkisi çok yüksek düzeyde olmamakla birlikte, reel sektörde faaliyet gösteren kredi müşterilerinin taşıdığı kısa döviz pozisyonları nedeniyle, kur riskinin Bankanın kredi riski profilini artıran etkenlerden biri olduğu değerlendirilmektedir. Finansal risklerin yanında Bankanın maruz kalabileceği en önemli finansal olmayan riskin ise faaliyet ortamı riski olduğu öngörülmektedir. Ülkemiz yakın coğrafyasındaki siyasi istikrarsızlık ortamından kaynaklanan jeopolitik riskler, yerel piyasada yaşanması öngörülen yoğun rekabet ortamı ve bankacılığa ilişkin yeni düzenlemelerin faaliyet ortamı riskini ön plana çıkaran temel hususlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu değerlendirmelere mali tablo dipnotlarında yer verilmiştir. Bankanın risk iştahı, iş planı ve piyasa gelişmeleriyle uyumun sağlanmasını teminen, Yönetim Kurulu tarafından tesis edilen limitler aracılığıyla kontrol altında tutulmaktadır. Bu kapsamda, piyasa riski, likidite riski, yapısal faiz oranı riski ve kredi riski kapsamında tesis edilen limitlerde oluşan aşımlar, ilgili dönemdeki piyasa ve sektör koşulları da dikkate alınarak Risk Yönetimi Bölümü tarafından değerlendirilmekte ve konuya ilişkin oluşturulan tespit ve görüşler Denetim Komitesi’ne raporlanmaktadır. Sermaye Yeterliliği Politikası Sermaye Yeterliliği Politikası; Bankanın, solo ve konsolide bazda, bilanço içi ve bilanço dışı varlık ve yükümlülüklerinden kaynaklanan finansal riskler ile faaliyetler nedeniyle maruz kalınan finansal olmayan risklerden kaynaklanabilecek zararlara karşı gereksinim duyulan sermaye düzeyinin belirlenmesi ve söz konusu düzeyin, yasal mevzuat ile içsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci sonucunda belirlenmiş olan asgari seviyeler dikkate alınarak sürekliliğinin temini ve izlenmesine ilişkin esasları düzenlemektedir. Risk Politikaları, bu Politikanın ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır. Kredi Riski Politikası Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı karşılaşılabilecek durum olarak tanımlanmaktadır. Kredi riskinin yönetimi, kontrolü ve izlenmesine ilişkin metodoloji ve sorumluluklar ile kredi riski limitlerine ilişkin hususlar Kredi Riski Politikasında belirlenmiştir. Banka, sadece kredi ürünleriyle sınırlı kalmaksızın, tüm ürün ve faaliyetlerinin içerdiği kredi risklerinin tanımlanmasını, ölçülmesini ve yönetilmesini sağlar. Yönetim Kurulu, Banka’nın kredi riski politikalarını ve kredi riski stratejisini asgari olarak yıllık bazda gözden geçirir. Yönetim Kurulunca onaylanan kredi riski politikalarının uygulanmasından Üst Yönetim sorumludur. Kredilerin ve kredi riskinin bağımsız bir şekilde incelenmesi sonucunda ulaşılan tüm bulgular, Yönetim Kurulu ve Üst Yönetime düzenli olarak raporlanır. Kredi riskinin izlenmesi, kredilerin, işlem ve firma bazındaki değerlendirmelere ilaveten, bir bütün olarak vade, sektör, teminat, coğrafya, döviz cinsi, kredi türü, risk dereceleri gibi parametreler itibarıyla izlenmesini ve yönetilmesini içeren bir yaklaşımı ifade eder. Banka kredi riskinin yönetiminde, yasal düzenlemelerle zorunlu tutulan limitlerin yanı sıra Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve risk grupları, sektörler gibi unsurlar itibarıyla Bankanın üstleneceği azami kredi riskini sınırlayan risk limitlerinden yararlanır. Bu limitler, risk temerküzü oluşturmayacak şekilde saptanır. Risk Limitlerinin yasal limitlere kadar aşımı, istisna işlemi olarak kabul edilir. İstisna işlemine ilişkin yetki Yönetim Kuruluna aittir. Risk Limitlerinin aşımına ilişkin kontrollerin sonuçları ile bu limitlerle ilgili değerlendirmeler, İç Denetim ve Risk Yönetimi Grubunca Üst Yönetim ve Yönetim Kuruluna sunulur. Banka, kredi riskinin yönetimi, kredilendirme kararlarının oluşturulması, kredilendirme sürecinin denetlenmesi ile kredi karşılıklarının ayrılması amaçlarına hizmet etmek üzere geliştirilen kredi karar destek sistemleri kullanır. Kredi karar destek sistemlerinin Banka’nın faaliyetlerinin yapısı, büyüklüğü ve karmaşıklığı ile uyumlu olup olmadığı hususu, İç Sistemler tarafından sürekli olarak incelenir, geliştirilir ve gerektiğinde sistemde ayarlamalara gidilir. Kredi karar destek sistemleri Risk Komitesi değerlendirmesi ve Yönetim Kurulu onayını taşır. 94 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Aktif Pasif Yönetimi Riski Politikası Aktif pasif yönetimi riski; Bankanın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan tüm finansal risklerinin, etkin bir şekilde yönetilmemesi nedeniyle Bankanın zarara uğrama riski olarak tanımlanmaktadır. Alım satım portföyünün piyasa riski, bankacılık portföyünün yapısal faiz oranı riski ile likidite riski; aktif pasif yönetimi riski kapsamında ele alınmaktadır. Aktif pasif yapısının oluşturulmasına ve yönetilmesine ilişkin tüm ilke ve esaslar ile tahsis edilecek sermayeye ilişkin “Risk İştahı” Yönetim Kurulunca belirlenir. Aktif pasif yönetimi riskinin, yasal mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve tesis edilen risk limitlerine uygun olması birincil önceliktir. Risk limitleri; Bankanın likiditesi, hedeflediği getiri düzeyi ile risk faktörlerindeki fiyat değişimlerine ilişkin genel beklentileri ve risk iştahı gözetilerek Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi, Banka sermayesinin optimum biçimde kullanıldığını takip etmek; bu amaçla, risklerin limitler karşısındaki durumunu kontrol etmek ve gerekli aksiyonların alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Yönetim Kurulu tarafından belirlenen risk iştahı ve risk limitlerine uygun olarak politika metninde yer verilen çalışma esasları çerçevesinde aktif pasif riskinin yönetilmesinden Aktif-Pasif Komitesi sorumludur. Aktif pasif yönetimi riskinin ölçülmesi, ölçüm sonuçlarının raporlanması ve risk limitlerine uygunluğun izlenmesi Risk Yönetimi Bölümünün sorumluluğundadır. Değişik senaryolar doğrultusunda, alınan riskin izleyeceği seyir incelenir. Ölçüm sonuçları bütünlük ve güvenilirlikleri açısından test edilir. Risk Yönetimi Bölümü tarafından, aktif pasif yönetimi riskine ilişkin bilgiler, Risk Komitesine ve Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kuruluna raporlanır. Risk limitlerine uyum, Risk Yönetimi Bölümü, Aktif-Pasif Komitesi ve ilgili icracı birimler tarafından yakından ve sürekli olarak izlenir. Limitlerde aşım oluşması halinde, aşım ve nedenleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kuruluna ivedilikle raporlanır. Aşımın giderilmesi konusundaki hareket tarzı Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Aktif pasif yönetimine ilişkin süreçler ve politika hükümlerine uyum, iç denetim sistemince denetlenir. Söz konusu denetimin yürütülmesine, denetim sonuçlarının raporlanmasına ve denetimler sonucu saptanan hata ve noksanların giderilmesine yönelik eylem planlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar Yönetim Kurulunca belirlenir. Operasyonel Risk Politikası Operasyonel risk, “yetersiz ya da işlemeyen iç süreçler, insanlar, sistemler ya da dış etkenler nedeniyle ortaya çıkabilecek kayıp riski” olarak tanımlanır ve konuyla ilgili çalışmalar Risk Yönetimi Bölümü tarafından yürütülür. Bu çalışmalar; operasyonel risklerin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, izlenmesi ve ilgili birimlere raporlanması, operasyonel risk yönetimine ilişkin ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmelerin izlenmesi ve uygulanan teknik ve yöntemlerin geliştirilmesi, gerekli yasal raporlama, bildirim ve takip işlemlerinin yürütülmesinden oluşur. Operasyonel riskin yönetimine ilişkin esas ve usuller Operasyonel Risk Politikasında belirlenir. Faaliyetler sırasında karşılaşılabilecek operasyonel risklerin sınıflandırılması “Banka Risk Kataloğu” düzenlenerek izlenir. Banka Risk Kataloğu, karşılaşılabilecek tüm risklerin tanımlanması ve sınıflandırılmasında kullanılan temel belge niteliğindedir. Banka Risk Kataloğu, gelişen risk yönetimi uygulamaları ve değişen düzenlemeler doğrultusunda güncellenir. Operasyonel risklerin belirlenmesinde “Kendi Kendini Değerlendirme Metodolojisi” uygulanır. Bu yöntem, yürütülen faaliyetlere ilişkin risklerin işi yapan personelin katılımıyla ortaya konulmasını içerir. Operasyonel riskin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde niteliksel ve niceliksel yöntemler bir arada kullanılır. Ölçümlerde, etki-olasılık analizi, kayıp olay veri analizi ve risk göstergelerinden yararlanılır. Bankacılık ve bilgi sistemleri süreçleri itibarıyla maruz kalınabilecek tüm operasyonel riskler, yeni geliştirilen ürün, hizmet ve faaliyetlerin risklilik seviyesi, Bankamızda meydana gelen operasyonel risk nitelikli kayıp olayları ile risk göstergeleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından düzenli aralıklarla izlenmekte ve periyodik olarak Risk Komitesi’ne ve Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır. Konsolide Risk Politikaları Bankanın iştiraklerine ilişkin risk yönetimi ilkeleri, Bankamız Konsolide Risk Politikaları uyarınca, Risk Yönetimi Bölümü bünyesinde faaliyet gösteren İştirakler Riski Birimi tarafından gözetilmektedir. İştirakler, Konsolide Risk Politikaları doğrultusunda ve faaliyetlerine özgü yapılanmayı dikkate alarak kendi risk yönetimi politikalarını uygulamaktadır. İştiraklerin yönetim kurulları tarafından onaylanan risk politikaları, risk yönetimi sistemi ve sürecinin çerçevesini oluşturmaktadır. Bilgi Sistemleri Yönetimi Politikası Bilgi Sistemleri Yönetimi Politikasının amacı; Bankanın, faaliyetlerinin ifasında kullandığı bilgi sistemlerinin yönetiminde esas alınacak ilkeler ile bilgi teknolojilerinin kullanımından kaynaklanan risklerin tanımlanması, ölçülmesi, izlenmesi, kontrol edilmesi, raporlanması ve yönetilmesine ilişkin esasları belirlemektir. Bu politika ile, bilgi sistemleri yönetiminin kurumsal yönetim uygulamalarının bir parçası olarak ele alınarak Banka faaliyetlerinin sürdürülmesinde önemli bir unsur olan bilgi teknolojilerinin etkin biçimde yönetilmesi amaçlanmaktadır. Bankanın bilgi sistemleri ile bu sistemleri içeren tüm unsurların yönetiminde bu politika hükümleri uygulanır. Bilgi teknolojilerinden kaynaklanan riskler temel olarak, Bankanın operasyonel risk yönetimi kapsamında değerlendirilir. Bu risklerin, bankacılık faaliyetlerinden kaynaklanan diğer risklerin de bir çarpanı olabileceğinden hareketle Bankanın bütünsel risk yönetimi çerçevesinde ölçülmesi, yakından takibi ve gözetimi esastır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 95 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bankanın tüm çalışanları, operasyonel risk politikası başta olmak üzere Bankanın mevzuatında yer alan esas ve uygulamaların, operasyonel risklerin varlığına duyarlı ve bu risklere ait kontrol mekanizmalarını dikkate alarak zarar olasılığını azaltacak çalışma ortamının tesis edilmesinin amaçladığını göz önünde bulunduran bir sorumluluk anlayışı içinde görevlerini yerine getirir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası’nın Kredi Notları ve İlgili Açıklamalar Not Görünüm(*) Açıklama D+ Durağan Bankanın finansal gücünün müstakil olarak makul düzeyde olduğunu gösterir. Uzun Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu Baa3 Durağan Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur. Uzun Vadeli Türk Parası Mevduat Notu Baa2 Durağan Bankanın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir. Kısa Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu P-3 - Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur. Kısa Vadeli Türk Parası Mevduat Notu P-2 - Bankanın kredi değerliliğinin yüksek olduğuna işaret eder. Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu BBB Durağan Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu BBB Durağan Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu F3 - Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir. Kısa Vadeli Türk Parası Kredi Notu F3 - Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir. AAA (tur) Durağan bbb - Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Temel finansal göstergeler yeterli düzeydedir. 3 - Dış destek ihtimali makul seviyededir. Uzun Vadeli Kredi Notu BB+ Negatif Kısa Vadeli Kredi Notu B - Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücüne sahip olduğunu gösterir. Uzun Vadeli Ulusal Notu trAA+ - Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünün yüksek seviyede olduğunu gösterir. Kısa Vadeli Ulusal Notu trA-1 - Bu kategoride verilebilecek en yüksek not olup, bankanın kısa vadeli borçlarını ödeyebilme kapasitesinin ülkedeki diğer kurumlara göre yüksek olduğunu gösterir. MOODY’S Banka Finansal Güçlülük Notu FITCH RATINGS Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu Finansal Kapasite Notu Destek Notu En yüksek kredi kalitesini (ulusal olarak) gösterir. STANDARD & POOR’S Türkiye’ye verilen YP ülke notu ile aynıdır. Banka’nın kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir: Moody’s: 20.05.2013, Fitch Ratings: 31.10.2013, Standard & Poor’s: 11.02.2014 (*) Görünüm: “Durağan” mevcut notun kısa vadede değişmeyeceğini, “pozitif” mevcut notun yukarı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu, “negatif” ise mevcut notun aşağı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir. 96 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 31 Aralık 2013 Hesap Dönemine Ait Konsolide Olmayan Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Kurumsal Yönetim İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 97 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Bağımsız Denetim Raporu 31 Aralık 2013 Hesap Dönemine Ait Konsolide Olmayan Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. Kavacık Rüzgarlı Bahçe Mah. Kavak Sok. No: 29 Beykoz 34805 İstanbul Telephone +90 (216) 681 90 00 Fax +90 (216) 681 90 90 İnternetwww.kpmg.com.tr Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi Yönetim Kurulu’na; Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin (“Banka”) 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide olmayan bilançosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide olmayan gelir tablosu, nakit akış tablosu, özkaynak değişim tablosu ve önemli muhasebe politikaları ile diğer açıklayıcı notların bir özetini denetlemiş bulunuyoruz. Banka Yönetim Kurulu, rapor konusu finansal tabloların 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerinin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Türkiye Muhasebe Standartları ile Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (“BDDK”) tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ ve genelgeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan açıklamalara uygun olarak ve hata ya da suistimal dolayısıyla önemlilik arzeden ölçüde yanlış bilgi içermeyecek şekilde hazırlanmasını ve sunulmasını sağlayacak bir iç kontrol sistemi oluşturulması, uygun muhasebe politikalarının seçilmesi ve uygulanmasından sorumludur. Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, denetlenen finansal tablolar üzerinde görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve uluslararası denetim standartlarına uyumlu olarak gerçekleştirilmiştir. Finansal tabloların önemlilik arz edecek ölçüde bir hata içermediğine ilişkin makul güvence sağlayacak şekilde bağımsız denetim planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Bağımsız denetimde; finansal tablolarda yer alan tutarlar ve finansal tablo açıklama ve dipnotları hakkında denetim kanıtı toplamaya yönelik denetim teknikleri uygulanmış; bu teknikler istihdam ettiğimiz bağımsız denetçilerin inisiyatifine bırakılmış, ancak, duruma uygun denetim teknikleri, finansal tabloların hazırlanması ve sunumu sürecindeki iç kontrollerin etkinliği dikkate alınarak ve uygulanan muhasebe politikalarının uygunluğu değerlendirilerek belirlenmiştir. Aşağıda belirtilen bağımsız denetim görüşünün oluşturulması için yeterli ve uygun denetim kanıtı sağlanmıştır. 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla hazırlanan ilişikteki konsolide olmayan finansal tablolar, Banka yönetimi tarafından ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek olumsuz gelişmelerin olası etkileri nedeniyle ayrılan ve tamamı geçmiş dönemlerde gider yazılan toplam 1.000.000 Bin TL tutarında serbest karşılığı içermektedir. Görüşümüze göre, yukarıda dördüncü paragrafta açıklanan hususun finansal tablolar üzerindeki etkileri haricinde, ilişikteki konsolide olmayan finansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla mali durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait faaliyet sonuçları ile nakit akımlarını 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 37’nci maddesi gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen muhasebe ilke ve standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ ve genelgeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan açıklamalara uygun olarak doğru bir biçimde yansıtmaktadır. İstanbul, 12 Şubat 2014 Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Murat Alsan Sorumlu Ortak, Başdenetçi 98 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Yönetim Merkezi Adresi: İş Kuleleri, 34330, Levent/İstanbul Telefon: 0212 316 00 00 Faks: 0212 316 09 00 İnternet Sayfası Adresi: www.isbank.com.tr Elektronik Posta Adresi: musteri.iliskileri@isbank.com.tr Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğe göre hazırlanan yıl sonu konsolide olmayan finansal rapor aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır. BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLAR MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR MALİ BÜNYEYE ve RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA ve DİPNOTLAR DİĞER AÇIKLAMALAR BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR Bu raporda yer alan konsolide olmayan finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) mevzuatı, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, bunlara ilişkin ek ve yorumlar ile Banka kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmediği müddetçe bin Türk Lirası cinsinden hazırlanmış olup, bağımsız denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur. Prof. Dr. Savaş Taşkent Füsun Tümsavaş H. Ersin Özince Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Denetim Komitesi Başkanı Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Magemizoğlu Adnan Bali Finansal Yönetim Bölüm Müdürü Finansal Raporlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Ali Tolga Ünal Bu finansal rapor ile ilgili olarak soruların iletilebileceği yetkili personele ilişkin bilgiler: Ad-Soyad/Unvan: Süleyman H. Özcan/Yatırımcı İlişkileri Bölüm Müdürü Tel No: +90 212 3161602 Faks No:+ 90 212 3160840 E-posta: Suleyman.Ozcan@isbank.com.tr investorrelations@isbank.com.tr Web: www.isbank.com.tr İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 99 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor BİRİNCİ BÖLÜM Banka Hakkında Genel Bilgiler I. Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi II. Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu Hususlarda Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama III. Banka’nın, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları Paylara ve Sorumluluk Alanlarına İlişkin Açıklama IV. Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama V. Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi VI. Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya Muhtemel, Fiili veya Hukuki Engeller VII. Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar Sayfa No 101 101 101 102 103 103 103 İKİNCİ BÖLÜM Ana Ortaklık Banka’nın Konsolide Olmayan Finansal Tabloları I. Bilanço (Finansal Durum Tablosu) - Aktif Kalemler II. Bilanço (Finansal Durum Tablosu) - Pasif Kalemler III. Nazım Hesaplar Tablosu IV. Gelir Tablosu V. Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir ve Gider Kalemlerine İlişkin Tablo VI. Özkaynak Değişim Tablosu VII. Nakit Akış Tablosu VIII. Kâr Dağıtım Tablosu 104 105 106 108 109 110 112 113 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Muhasebe Politikalarına İlişkin Açıklamalar I. Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar II. Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar III. İştirak ve Bağlı Ortaklıklara İlişkin Açıklamalar IV. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar V. Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar VI. Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar VII. Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar VIII. Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar IX. Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar X. Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar XI. Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar XIII. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar XIV. Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar XV. Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar XVI. Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar XVII. Çalışanların Haklarına İlişkin Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar XVIII. Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar XIX. Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar XX. Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar XXI. Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar XXII. Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar XXIII. Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar XXIV.Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar 114 114 115 115 115 115 115 117 117 117 118 118 118 119 119 119 120 121 122 123 123 123 123 123 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Mali Bünyeye ve Risk Yönetimine İlişkin Bilgiler I. Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar II. Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar III. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar IV. Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar V. Kur Riskine İlişkin Açıklamalar VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar VII. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar VIII. Likidite Riskine İlişkin Açıklamalar IX. Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar X. Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar XI. Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar XII. Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar XIII. Finansal Varlık ve Borçların Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar XIV. Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar XV. Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar 124 127 135 137 138 140 144 145 148 148 149 150 151 152 152 BEŞİNCİ BÖLÜM Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar I. Aktif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar II. Pasif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar III. Nazım Hesaplara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar IV. Gelir Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar V. Özkaynak Değişim Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar VI. Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar VII. Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar VIII. Banka’nın Yurt İçi, Yurt Dışı, Kıyı Bankacılığı Bölgelerindeki Şube veya İştirakler ile Yurt Dışı Temsilciliklerine İlişkin Açıklamalar IX. Bilanço Sonrası Hususlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar 155 172 180 182 186 186 187 189 189 ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklamalar I. Banka’nın Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar II. Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar 190 191 YEDİNCİ BÖLÜM Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar I. Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar II. Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar 191 191 100 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor BİRİNCİ BÖLÜM: BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER I. Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. (Banka), 26.08.1924 tarihinde, her türlü bankacılık işlemini gerçekleştirmek, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her nevi teşebbüsler kurmak veya bu gibi teşebbüslere iştirak etmek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın statüsünde kurulduğundan bu yana herhangi bir değişiklik olmamıştır. II. Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu Hususlarda Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama 31.12.2013 tarihi itibarıyla Banka hisse senetlerinin %40,16’sına Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı (Vakıf), %28,09’una Cumhuriyet Halk Partisi-CHP (Atatürk Hisseleri) sahiptir. Banka hisselerinin %31,75’lik bölümü halka açıktır (31.12.2012: Vakıf %40,73, CHP %28,09, halka açık %31,18). III. Banka’nın, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları Paylara ve Sorumluluk Alanlarına İlişkin Açıklama Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri: Ad Soyad H. Ersin Özince Füsun Tümsavaş Adnan Bali Prof. Dr. Savaş Taşkent Hasan Koçhan Aynur Dülger Ataklı M. Mete Başol Mustafa Kıcalıoğlu Aysel Tacer Hüseyin Yalçın Murat Vulkan Görevi ve Sorumluluk Alanı Yönetim Kurulu ve Ücretlendirme Komitesi Başkanı Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Denetim Komitesi, K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi, Risk Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı, Kredi Komitesi Üyesi Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Üyesi, İcra Kurulu Başkanı Üye, Denetim Komitesi, K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi, Ücretlendirme Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Üye, Kredi Komitesi Üyesi Üye, Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi Üye, Kredi Komitesi Yedek Üyesi Üye Üye, Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi, Kredi Komitesi Yedek Üyesi Üye Üye Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 101 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Genel Müdür ve Yardımcıları: Ad Soyad (*) Adnan Bali Mahmut Magemizoğlu Suat İnce Hakan Aran Levent Korba Ertuğrul Bozgedik Yalçın Sezen Rıza İhsan Kutlusoy Senar Akkuş İlhami Koç Yılmaz Ertürk Ergün Yorulmaz (*) Görevi ve Sorumluluk Alanı Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Üyesi, İcra Kurulu Başkanı Finansal Yönetim, Yatırımcı İlişkileri, Yönetim Raporlaması ve İç Muhasebe Kurumsal ve Ticari Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, KOBİ ve İşletme Bankacılığı Satış, Serbest Bölge Şubeleri Alternatif Dağıtım Kanalları, Bilgi Teknolojileri Bankacılık Temel Operasyonları, Bireysel Kredi ve Kart Operasyonları, Destek Hizmetleri ve Satın Alma, Dış İşlemler ve Ticari Kredi Operasyonları, İç Operasyonlar, İnşaat ve Gayrimenkul Yönetimi, Şube Ağı Geliştirme Kurumsal Krediler, KOBİ Kredileri, Ticari Krediler ve Bireysel Krediler Tahsisi, Krediler Portföy Yönetimi, Risk Komitesi Üyesi Bireysel Krediler, Kartlı Ödeme Sistemleri, Bireysel Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, Özel Bankacılık Pazarlama ve Satış, Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi İnsan Kaynakları, Kurumsal Mimari, Strateji ve Kurumsal Performans ile Yetenek Yönetimi, Tüketici İlişkileri Koordinasyon Görevlisi Hazine, Kurumsal İletişim, Sosyal Sorumluluk Komitesi ve Risk Komitesi Üyesi İştirakler, Sınır Ötesi Bankacılık, Yurt dışı İştirak, Şube ve Temsilcilikler, Sermaye Piyasaları ve Risk Komitesi Üyesi (**) İktisadi Araştırmalar, Uluslararası Finansal Kuruluşlar Hukuk Müşavirliği, Finansal Analiz, Ticari ve Kurumsal Krediler ile Perakende Krediler İzleme ve Takip Sayın Aydın Süha Önder 27.12.2013 tarihi itibarıyla Banka’daki görevinden ayrılmıştır. (**) Sayın İlhami Koç, Risk Komitesi’nin konsolide bazdaki toplantılarına iştirak etmektedir. Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyeleri, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının Banka’da sahip olduğu paylar çok önemsiz seviyededir. IV. Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama Ad Soyad/Ticaret Unvanı T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Cumhuriyet Halk Partisi (Atatürk Hisseleri) 102 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Pay Tutarları Pay Oranları Ödenmiş Paylar 1.807.003 1.264.142 %40,16 %28,09 1.807.003 1.264.142 Ödenmemiş Paylar TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor V. Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi Banka’nın faaliyet alanı, ilgili mevzuat ile Banka’nın Ana Sözleşmesinde yer verilen esaslar çerçevesinde; bireysel, ticari, kurumsal ve özel bankacılık, döviz ve para piyasaları işlemlerini, menkul kıymet işlemlerini, uluslararası bankacılık hizmetlerini ve diğer bankacılık işlemlerini gerçekleştirmeyi, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her çeşit teşebbüsü kurmayı ve bu gibi teşebbüslere iştirak etmeyi içermektedir. VI. Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya Muhtemel, Fiili veya Hukuki Engeller Bulunmamaktadır. VII. Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar Banka’nın kamuya açıklama yükümlülüğüne uyuma ve söz konusu açıklamaların doğruluğu, sıklığı ve uygunluğunun değerlendirilmesine yönelik yazılı politikaları da içeren bir Bilgilendirme Politikası bulunmaktadır. Yönetim Kurulu’nun 29.04.2009 tarih ve 35386 sayılı kararı ile kabul edilen Bilgilendirme Politikası’na, Banka’nın internet sitesinden ulaşılabilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 103 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Bilançosu (Finansal Durum Tablosu) AKTİF KALEMLER I. NAKİT DEĞERLER VE MERKEZ BANKASI II. GERÇEĞE UYGUN DEĞER FARKI KÂR/ZARARA YANSITILAN FV (Net) 2.1 Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar 2.1.1 Devlet Borçlanma Senetleri 2.1.2 Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler 2.1.3 Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar 2.1.4 Diğer Menkul Değerler 2.2 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV 2.2.1 Devlet Borçlanma Senetleri 2.2.2 Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler 2.2.3 Krediler 2.2.4 Diğer Menkul Değerler III. BANKALAR IV. PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR 4.1 Bankalararası Para Piyasasından Alacaklar 4.2 İMKB Takasbank Piyasasından Alacaklar 4.3 Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar V. SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLAR (Net) 5.1 Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler 5.2 Devlet Borçlanma Senetleri 5.3 Diğer Menkul Değerler VI. KREDİLER VE ALACAKLAR 6.1 Krediler ve Alacaklar 6.1.1 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuna Kullandırılan Krediler 6.1.2 Devlet Borçlanma Senetleri 6.1.3 Diğer 6.2 Takipteki Krediler 6.3 Özel Karşılıklar (-) VII. FAKTORİNG ALACAKLARI VIII. VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Net) 8.1 Devlet Borçlanma Senetleri 8.2 Diğer Menkul Değerler IX. İŞTİRAKLER (Net) 9.1 Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler 9.2 Konsolide Edilmeyenler 9.2.1 Mali İştirakler 9.2.2 Mali Olmayan İştirakler X. BAĞLI ORTAKLIKLAR (Net) 10.1 Konsolide Edilmeyen Mali Ortaklıklar 10.2 Konsolide Edilmeyen Mali Olmayan Ortaklıklar XI. BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (İŞ ORTAKLIKLARI) (Net) 11.1 Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler 11.2 Konsolide Edilmeyenler 11.2.1 Mali Ortaklıklar 11.2.2 Mali Olmayan Ortaklıklar XII. KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN ALACAKLAR 12.1 Finansal Kiralama Alacakları 12.2 Faaliyet Kiralaması Alacakları 12.3 Diğer 12.4 Kazanılmamış Gelirler (-) XIII. RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLAR 13.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar 13.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar 13.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar XIV. MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net) XV. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (Net) 15.1 Şerefiye 15.2 Diğer XVI. YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (Net) XVII. VERGİ VARLIĞI 17.1 Cari Vergi Varlığı 17.2 Ertelenmiş Vergi Varlığı XVIII. SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIKLAR (Net) 18.1 Satış Amaçlı 18.2 Durdurulan Faaliyetlere İlişkin XIX. DİĞER AKTİFLER 104 AKTİF TOPLAMI İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Dipnot V-I-a V-I-b-c BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) TP YP Toplam TP YP Toplam 5.223.115 17.804.420 23.027.535 2.593.915 13.361.931 15.955.846 917.552 1.286.006 2.203.558 898.143 475.193 1.373.336 917.552 1.286.006 2.203.558 898.143 475.193 1.373.336 883.996 5.901 889.897 748.739 4.978 753.717 2 0 2 56 0 56 32.468 1.280.105 1.312.573 148.448 470.215 618.663 1.086 0 1.086 900 0 900 0 0 0 0 0 0 V-I-o 0 0 0 0 115.202 0 0 0 0 21.947.541 27.833 21.908.184 11.524 87.553.358 87.115.711 737.844 0 86.377.867 2.236.248 1.798.601 0 7.611.751 7.603.817 7.934 743.915 0 743.915 85.295 658.620 6.600.545 3.278.397 3.322.148 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.825.513 195.168 0 195.168 0 538.521 0 538.521 62.639 V-I-ö 62.639 0 1.122.096 V-I-ç V-I-d-e V-I-f V-I-g V-I-ğ V-I-h V-I-ı V-I-i V-I-j V-I-k V-I-l V-I-m V-I-n 0 0 0 0 0 0 0 0 1.412.408 1.527.610 0 0 0 0 0 0 0 0 6.400.289 28.347.830 252 28.085 5.147.066 27.055.250 1.252.971 1.264.495 47.727.663 135.281.021 47.727.663 134.843.374 783.201 1.521.045 0 0 46.944.462 133.322.329 1.544 2.237.792 1.544 1.800.145 0 0 15.697 7.627.448 0 7.603.817 15.697 23.631 0 743.915 0 0 0 743.915 0 85.295 0 658.620 416.311 7.016.856 416.311 3.694.708 0 3.322.148 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.093 1.831.606 791 195.959 0 0 791 195.959 0 0 71 538.592 0 0 71 538.592 0 62.639 0 0 973.372 62.639 0 2.095.468 0 0 0 0 104.137 0 0 0 0 20.009.079 14.832 19.974.632 19.615 71.841.167 71.414.783 863.444 0 70.551.339 1.993.124 1.566.740 0 10.944.717 10.937.646 7.071 743.915 0 743.915 85.295 658.620 6.594.184 3.058.279 3.535.905 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.816.398 104.907 0 104.907 0 594.491 0 594.491 72.970 72.970 0 1.353.642 0 0 0 0 0 0 0 0 1.330.709 1.434.846 0 0 0 0 0 0 0 0 6.337.824 26.346.903 252 15.084 5.029.824 25.004.456 1.307.748 1.327.363 35.300.987 107.142.154 35.300.987 106.715.770 535.632 1.399.076 0 0 34.765.355 105.316.694 32.143 2.025.267 32.143 1.598.883 0 0 8.441 10.953.158 0 10.937.646 8.441 15.512 0 743.915 0 0 0 743.915 0 85.295 0 658.620 361.855 6.956.039 361.855 3.420.134 0 3.535.905 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.510 1.820.908 0 104.907 0 0 0 104.907 0 0 0 594.491 0 0 0 594.491 0 72.970 0 0 591.335 72.970 0 1.944.977 134.456.916 76.043.121 210.500.037 117.671.665 57.772.785 175.444.450 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Bilançosu (Finansal Durum Tablosu) BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) TP YP Toplam TP YP Toplam 66.439.955 54.534.810 120.974.765 64.989.794 40.393.640 105.383.434 1.973.195 1.888.715 3.861.910 2.112.558 1.750.760 3.863.318 64.466.760 52.646.095 117.112.855 62.877.236 38.642.880 101.520.116 685.499 296.023 981.522 390.718 346.566 737.284 1.651.042 14.270.852 15.921.894 888.308 9.859.246 10.747.554 17.002.149 3.914.129 20.916.278 10.399.226 3.119.873 13.519.099 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17.002.149 3.914.129 20.916.278 10.399.226 3.119.873 13.519.099 5.152.912 4.942.514 10.095.426 4.566.127 1.797.989 6.364.116 3.896.072 158.658 4.054.730 3.423.236 0 3.423.236 0 0 0 0 0 0 1.256.840 4.783.856 6.040.696 1.142.891 1.797.989 2.940.880 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.054.172 283.085 4.337.257 3.416.228 258.031 3.674.259 1.354.946 3.193.203 4.548.149 1.756.651 2.816.158 4.572.809 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.819.573 22.883 5.842.456 5.363.669 16.436 5.380.105 1.968.929 3.659 1.972.588 1.613.677 0 1.613.677 0 0 0 0 0 0 364.947 0 364.947 362.521 0 362.521 0 0 0 0 0 0 3.485.697 19.224 3.504.921 3.387.471 16.436 3.403.907 318.736 294 319.030 541.966 328 542.294 318.736 294 319.030 541.966 328 542.294 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 105 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi PASİF KALEMLER Dipnot I. MEVDUAT V-II-a 1.1 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubunun Mevduatı 1.2 Diğer II. ALIM SATIM AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR V-II-b III. ALINAN KREDİLER V-II-c IV. PARA PİYASALARINA BORÇLAR 4.1 Bankalararası Para Piyasalarına Borçlar 4.2 İMKB Takasbank Piyasasına Borçlar 4.3 Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar V. İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (Net) V-II-ç 5.1 Bonolar 5.2 Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler 5.3 Tahviller VI. FONLAR 6.1 Müstakriz Fonları 6.2 Diğer VII. MUHTELİF BORÇLAR VIII. DİĞER YABANCI KAYNAKLAR V-II-e IX. FAKTORİNG BORÇLARI X. KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR V-II-f 10.1 Finansal Kiralama Borçları 10.2 Faaliyet Kiralaması Borçları 10.3 Diğer 10.4 Ertelenmiş Finansal Kiralama Giderleri (-) XI. RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR V-II-g 11.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar 11.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar XII. KARŞILIKLAR V-II-ğ 12.1 Genel Karşılıklar 12.2 Yeniden Yapılanma Karşılığı 12.3 Çalışan Hakları Karşılığı 12.4 Sigorta Teknik Karşılıkları (Net) 12.5 Diğer Karşılıklar XIII. VERGİ BORCU V-II-h 13.1 Cari Vergi Borcu 13.2 Ertelenmiş Vergi Borcu XIV. SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE V-II-ı İLİŞKİN DURAN VARLIK BORÇLARI (Net) 14.1 Satış Amaçlı 0 0 0 0 0 0 14.2 Durdurulan Faaliyetlere İlişkin 0 0 0 0 0 0 XV. SERMAYE BENZERİ KREDİLER V-II-i 0 2.984.143 2.984.143 0 1.804.451 1.804.451 XVI. ÖZKAYNAKLAR V-II-j 23.621.893 -42.776 23.579.117 22.278.554 440.491 22.719.045 16.1 Ödenmiş Sermaye 4.500.000 0 4.500.000 4.500.000 0 4.500.000 Sermaye Yedekleri 3.674.798 -42.776 3.632.022 4.910.420 440.491 5.350.911 16.2 16.2.1 Hisse Senedi İhraç Primleri 3.694 0 3.694 3.694 0 3.694 16.2.2 Hisse Senedi İptal Kârları 0 0 0 0 0 0 16.2.3 Menkul Değerler Değerleme Farkları 2.028.474 -42.776 1.985.698 3.264.096 440.491 3.704.587 16.2.4 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 0 0 0 0 0 0 16.2.5 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 0 0 0 0 0 0 16.2.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farkları 0 0 0 0 0 0 16.2.7 İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ort.) Bedelsiz Hisse 26.692 0 26.692 26.692 0 26.692 Senetleri 16.2.8 Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) 0 0 0 0 0 0 16.2.9 Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran 0 0 0 0 0 0 Varlıkların Birikmiş Değerleme Farkları 16.2.10 Diğer Sermaye Yedekleri 1.615.938 0 1.615.938 1.615.938 0 1.615.938 16.3 Kâr Yedekleri 12.283.730 0 12.283.730 9.557.827 0 9.557.827 16.3.1 Yasal Yedekler 2.044.830 0 2.044.830 1.816.495 0 1.816.495 16.3.2 Statü Yedekleri 0 0 0 0 0 0 16.3.3 Olağanüstü Yedekler 10.177.540 0 10.177.540 7.754.686 0 7.754.686 16.3.4 Diğer Kâr Yedekleri 61.360 0 61.360 -13.354 0 -13.354 16.4 Kâr veya Zarar 3.163.365 0 3.163.365 3.310.307 0 3.310.307 16.4.1 Geçmiş Yıllar Kâr/Zararı 0 0 0 0 0 0 16.4.2 Dönem Net Kâr/Zararı 3.163.365 0 3.163.365 3.310.307 0 3.310.307 PASİF TOPLAMI 126.100.877 84.399.160 210.500.037 114.591.241 60.853.209 175.444.450 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Nazım Hesaplar Tablosu BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) Dipnot A. BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER (I+II+III) TP YP ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) Toplam TP YP Toplam V-III 73.673.427 94.970.887 168.644.314 60.478.549 68.744.213 129.222.762 I. GARANTİ ve KEFALETLER 15.457.202 22.554.912 38.012.114 12.507.104 16.114.508 28.621.612 1.1. Teminat Mektupları 15.445.061 14.065.796 29.510.857 12.465.658 9.785.736 22.251.394 1.1.1. Devlet İhale Kanunu Kapsamına Girenler 767.823 3.865.351 4.633.174 788.915 2.923.182 3.712.097 1.1.2. Dış Ticaret İşlemleri Dolayısıyla Verilenler 2.010.806 5.064.059 7.074.865 1.147.044 2.529.524 3.676.568 1.1.3. Diğer Teminat Mektupları 12.666.432 5.136.386 17.802.818 10.529.699 4.333.030 14.862.729 1.2. Banka Kredileri 4.262 1.490.684 1.494.946 19.739 1.278.511 1.298.250 1.2.1. İthalat Kabul Kredileri 0 191.778 191.778 0 113.096 113.096 1.2.2. Diğer Banka Kabulleri 4.262 1.298.906 1.303.168 19.739 1.165.415 1.185.154 1.3. Akreditifler 0 6.421.249 6.421.249 0 4.585.247 4.585.247 1.3.1. Belgeli Akreditifler 0 4.221.966 4.221.966 0 3.298.568 3.298.568 1.3.2. Diğer Akreditifler 0 2.199.283 2.199.283 0 1.286.679 1.286.679 1.4. Garanti Verilen Prefinansmanlar 0 0 0 0 0 0 1.5. Cirolar 0 0 0 0 0 0 1.5.1. T.C. Merkez Bankasına Cirolar 0 0 0 0 0 0 1.5.2. Diğer Cirolar 0 0 0 0 0 0 1.6. Menkul Kıy. İh. Satın Alma Garantilerimizden 0 0 0 0 0 0 1.7. Faktoring Garantilerinden 0 0 0 0 0 0 486.721 1.8. Diğer Garantilerimizden 7.879 577.183 585.062 21.707 465.014 1.9. Diğer Kefaletlerimizden 0 0 0 0 0 0 II. TAAHHÜTLER 33.746.881 13.558.184 47.305.065 29.490.633 7.658.309 37.148.942 2.1. Cayılamaz Taahhütler 33.621.597 8.171.671 41.793.268 29.404.129 5.417.667 34.821.796 2.1.1. Vadeli Aktif Değerler Alım Satım Taahhütleri 140.066 3.339.085 3.479.151 96.311 788.786 885.097 2.1.2. Vadeli Mevduat Alım Satım Taahhütleri 0 0 0 0 0 0 2.1.3. İştir. ve Bağ. Ort. Ser. İşt. Taahhütleri 0 0 0 0 0 0 6.752.742 2.1.4. Kul. Gar. Kredi Tahsis Taahhütleri 7.819.183 1.336.209 9.155.392 5.838.616 914.126 2.1.5. Men. Kıy. İhr. Aracılık Taahhütleri 0 0 0 0 0 0 2.1.6. Zorunlu Karşılık Ödeme Taahhüdü 0 0 0 0 0 0 6.124.562 2.1.7. Çekler İçin Ödeme Taahhütleri 6.024.383 0 6.024.383 6.124.562 0 2.1.8. İhracat Taahhütlerinden Kaynaklanan Vergi ve Fon Yükümlülükleri 16.821 0 16.821 13.899 0 13.899 2.1.9. Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri 17.679.967 0 17.679.967 15.742.457 0 15.742.457 76.548 2.1.10. Kredi Kartları ve Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Promosyon Uyg. Taah. 90.239 0 90.239 76.548 0 2.1.11. Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Alacaklar 0 0 0 0 0 0 2.1.12. Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Borçlar 0 0 0 0 0 0 5.226.491 2.1.13. Diğer Cayılamaz Taahhütler 1.850.938 3.496.377 5.347.315 1.511.736 3.714.755 2.2. Cayılabilir Taahhütler 125.284 5.386.513 5.511.797 86.504 2.240.642 2.327.146 2.2.1. Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütleri 125.284 5.386.513 5.511.797 86.504 2.240.642 2.327.146 2.2.2. Diğer Cayılabilir Taahhütler 0 0 0 0 0 0 III. TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR 24.469.344 58.857.791 83.327.135 18.480.812 44.971.396 63.452.208 3.1 Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar 0 0 0 0 0 0 3.1.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler 0 0 0 0 0 0 3.1.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler 0 0 0 0 0 0 3.1.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler 0 0 0 0 0 0 3.2 Alım Satım Amaçlı İşlemler 24.469.344 58.857.791 83.327.135 18.480.812 44.971.396 63.452.208 3.2.1 Vadeli Döviz Alım-Satım İşlemleri 3.631.263 5.518.931 9.150.194 4.587.624 5.472.881 10.060.505 3.2.1.1 Vadeli Döviz Alım İşlemleri 2.456.254 2.105.382 4.561.636 3.306.856 1.737.497 5.044.353 3.2.1.2 Vadeli Döviz Satım İşlemleri 1.175.009 3.413.549 4.588.558 1.280.768 3.735.384 5.016.152 3.2.2 Para ve Faiz Swap İşlemleri 17.732.945 44.310.130 62.043.075 11.365.854 31.614.867 42.980.721 3.2.2.1 Swap Para Alım İşlemleri 5.244.998 15.052.183 20.297.181 1.123.113 7.811.818 8.934.931 3.2.2.2 Swap Para Satım İşlemleri 8.702.379 11.270.075 19.972.454 3.054.741 5.190.493 8.245.234 3.2.2.3 Swap Faiz Alım İşlemleri 1.892.784 8.993.936 10.886.720 3.594.000 9.306.278 12.900.278 3.2.2.4 Swap Faiz Satım İşlemleri 1.892.784 8.993.936 10.886.720 3.594.000 9.306.278 12.900.278 3.2.3 Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları 3.104.778 8.590.476 11.695.254 2.525.134 7.463.218 9.988.352 3.2.3.1 Para Alım Opsiyonları 1.520.789 3.034.751 4.555.540 1.415.580 2.298.340 3.713.920 1.463.989 3.100.255 4.564.244 989.554 2.708.886 3.698.440 3.2.3.2 Para Satım Opsiyonları 106 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Nazım Hesaplar Tablosu BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) Dipnot ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) TP YP Toplam 3.2.3.3 Faiz Alım Opsiyonları 60.000 1.227.735 1.287.735 60.000 1.227.996 1.287.996 3.2.3.4 Faiz Satım Opsiyonları 60.000 1.227.735 1.287.735 60.000 1.227.996 1.287.996 3.2.3.5 Menkul Değerler Alım Opsiyonları 0 0 0 0 0 0 3.2.3.6 Menkul Değerler Satım Opsiyonları 0 0 0 0 0 0 3.2.4 358 0 358 0 0 0 3.2.4.1 Futures Para Alım İşlemleri 0 0 0 0 0 0 3.2.4.2 Futures Para Satım İşlemleri 358 0 358 0 0 0 3.2.5 Futures Faiz Alım-Satım İşlemleri 0 0 0 0 0 0 3.2.5.1 Futures Faiz Alım İşlemleri 0 0 0 0 0 0 3.2.5.2 Futures Faiz Satım İşlemleri 0 0 0 0 0 0 3.2.6 0 438.254 438.254 2.200 420.430 422.630 77.377.230 270.887.443 160.107.876 Futures Para İşlemleri Diğer TP YP Toplam B. EMANET VE REHİNLİ KIYMETLER (IV+V+VI) 193.510.213 IV. EMANET KIYMETLER 49.695.774 9.890.096 59.585.870 45.042.294 7.648.546 4.1. Müşteri Fon ve Portföy Mevcutları 0 0 0 0 0 0 4.2. Emanete Alınan Menkul Değerler 32.722.340 134.226 32.856.566 30.488.698 44.824 30.533.522 4.3. Tahsile Alınan Çekler 13.321.784 3.547.479 16.869.263 11.296.787 2.367.371 13.664.158 4.4. Tahsile Alınan Ticari Senetler 2.423.688 4.572.093 6.995.781 2.054.097 3.393.443 5.447.540 4.5. Tahsile Alınan Diğer Kıymetler 12.832 37.853 50.685 4.352 32.246 36.598 4.6. İhracına Aracı Olunan Kıymetler 2.541 0 2.541 2.541 0 2.541 4.7. Diğer Emanet Kıymetler 1.212.589 1.598.445 2.811.034 1.195.195 1.810.597 3.005.792 4.8. Emanet Kıymet Alanlar 0 0 0 624 65 689 V. REHİNLİ KIYMETLER 143.814.439 67.487.134 211.301.573 115.065.582 36.356.024 151.421.606 5.1. Menkul Kıymetler 3.798.677 0 3.798.677 1.866.264 0 1.866.264 5.2. Teminat Senetleri 3.929.544 6.850.390 10.779.934 3.810.275 5.608.008 9.418.283 5.3. Emtia 37.367.678 9.148.271 46.515.949 29.745.612 2.176.075 31.921.687 5.4. Varant 0 0 0 0 0 0 5.5. Gayrimenkul 94.867.501 50.094.299 144.961.800 77.086.299 28.325.120 105.411.419 5.6. Diğer Rehinli Kıymetler 3.851.039 1.394.174 5.245.213 2.557.132 199.614 2.756.746 5.7. Rehinli Kıymet Alanlar 0 0 0 0 47.207 47.207 VI. KABUL EDİLEN AVALLER VE KEFALETLER 0 0 0 0 0 0 267.183.640 172.348.117 439.531.757 220.586.425 112.748.783 333.335.208 BİLANÇO DIŞI HESAPLAR TOPLAMI (A+B) 44.004.570 204.112.446 52.690.840 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 107 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Gelir Tablosu GELİR VE GİDER KALEMLERİ I. FAİZ GELİRLERİ 1.1 Kredilerden Alınan Faizler 1.2 Zorunlu Karşılıklardan Alınan Faizler 1.3 Bankalardan Alınan Faizler 1.4 Para Piyasası İşlemlerinden Alınan Faizler 1.5 Menkul Değerlerden Alınan Faizler 1.5.1 Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan 1.5.2 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV 1.5.3 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan 1.5.4 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan 1.6 Finansal Kiralama Gelirleri 1.7 Diğer Faiz Gelirleri II. FAİZ GİDERLERİ 2.1 Mevduata Verilen Faizler 2.2 Kullanılan Kredilere Verilen Faizler 2.3 Para Piyasası İşlemlerine Verilen Faizler 2.4 İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler 2.5 Diğer Faiz Giderleri III. NET FAİZ GELİRİ/GİDERİ (I - II) IV. NET ÜCRET VE KOMİSYON GELİRLERİ/GİDERLERİ 4.1 Alınan Ücret ve Komisyonlar 4.1.1 Gayri Nakdi Kredilerden 4.1.2 Diğer 4.2 Verilen Ücret ve Komisyonlar 4.2.1 Gayri Nakdi Kredilere 4.2.2 Diğer V. TEMETTÜ GELİRLERİ VI. TİCARİ KÂR/ZARAR (Net) 6.1 Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı/Zararı 6.2 Türev Finansal İşlemlerden Kâr/Zarar 6.3 Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı VII. DİĞER FAALİYET GELİRLERİ VIII. FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ TOPLAMI (III+IV+V+VI+VII) IX. KREDİ VE DİĞER ALACAKLAR DEĞER DÜŞÜŞ KARŞILIĞI (-) X. DİĞER FAALİYET GİDERLERİ (-) XI. NET FAALİYET KÂRI/ZARARI (VIII-IX-X) XII. BİRLEŞME İŞLEMİ SONRASINDA GELİR OLARAK KAYDEDİLEN FAZLALIK TUTARI XIII. ÖZKAYNAK YÖNTEMİ UYGULANAN ORTAKLIKLARDAN KÂR/ZARAR XIV. NET PARASAL POZİSYON KÂRI/ZARARI XV. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XI+...+XIV) XVI. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±) 16.1 Cari Vergi Karşılığı 16.2 Ertelenmiş Vergi Karşılığı XVII. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XV±XVI) XVIII. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GELİRLER 18.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Gelirleri 18.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Kârları 18.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Gelirleri XIX. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GİDERLER (-) 19.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Giderleri 19.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Zararları 19.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Giderleri XX. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XVIII-XIX) XXI. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±) 21.1 Cari Vergi Karşılığı 21.2 Ertelenmiş Vergi Karşılığı XXII. DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XX±XXI) XXIII. NET DÖNEM KÂRI/ZARARI (XVII+XXII) Hisse Başına Kâr/Zarar (*) (*) Tam TL tutarı ile gösterilmiştir. 108 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Dipnot V-IV-a V-IV-b V-IV-c V-IV-ç V-IV-d V-IV-e V-IV-f V-IV-g V-IV-ğ V-IV-h V-IV-ı BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM ÖNCEKİ DÖNEM (01/01-31/12/2013) (01/01-31/12/2012) 13.460.682 13.390.415 10.379.513 9.685.519 0 0 8.190 12.284 167 407 3.031.035 3.650.118 21.460 62.266 0 0 1.783.152 2.064.650 1.226.423 1.523.202 0 0 41.777 42.087 6.805.252 7.462.498 4.854.411 5.469.527 338.799 259.778 946.292 1.221.163 584.757 438.540 80.993 73.490 6.655.430 5.927.917 1.919.086 1.706.227 2.150.697 1.918.597 227.450 183.830 1.923.247 1.734.767 231.611 212.370 973 993 230.638 211.377 450.312 417.703 223.266 590.390 155.651 617.560 -249.394 -483.135 317.009 455.965 1.038.142 1.172.144 10.286.236 9.814.381 1.467.018 1.209.122 4.962.519 4.484.306 3.856.699 4.120.953 0 0 0 0 0 0 3.856.699 4.120.953 693.334 810.646 363.860 1.117.517 329.474 -306.871 3.163.365 3.310.307 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.163.365 3.310.307 0,028118238 0,029424363 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Tablo BİN TÜRK LİRASI ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN GELİR GİDER KALEMLERİ CARİ DÖNEM (01/01-31/12/2013) ÖNCEKİ DÖNEM (01/01-31/12/2012) I. MENKUL DEĞERLER DEĞERLEME FARKLARINA SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLARDAN EKLENEN -1.892.943 1.427.594 II. MADDİ DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI 0 0 III. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI 0 0 IV. YABANCI PARA İŞLEMLER İÇİN KUR ÇEVRİM FARKLARI 41.777 -103.121 V. NAKİT AKIŞ RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı) 0 0 VI. YURTDIŞINDAKİ NET YATIRIM RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı) 0 0 VII. MUHASEBE POLİTİKASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE HATALARIN DÜZELTİLMESİNİN ETKİSİ VIII. TMS UYARINCA ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN DİĞER GELİR GİDER UNSURLARI IX. DEĞERLEME FARKLARINA AİT ERTELENMİŞ VERGİ X. DOĞRUDAN ÖZKAYNAK ALTINDA MUHASEBELEŞTİRİLEN NET GELİR/GİDER (I+II+…+IX) XI. DÖNEM KÂRI/ZARARI 1.1 Menkul Değerlerin Gerçeğe Uygun Değerindeki Net Değişme (Kâr-Zarara Transfer) 1.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklardan Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım 1.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım 1.4 Diğer XII. DÖNEME İLİŞKİN MUHASEBELEŞTİRİLEN TOPLAM KÂR/ZARAR (X±XI) 0 0 -66.575 997.530 273.566 -200.993 -1.644.175 2.121.010 3.163.365 3.310.307 -53.993 -21.631 0 0 0 0 3.217.358 3.331.938 1.519.190 5.431.317 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 109 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Özkaynak Değişim Tablosu I. II. 2.1 2.2 III. IV. V. VI. 6.1 6.2 VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. 14.1 14.2 XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. 20.1 20.2 20.3 I. II. III. IV. 4.1 4.2 V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. 12.1 12.2 XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. 18.1 18.2 18.3 ÖZKAYNAK KALEMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) Dönem Başı Bakiyesi TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler Hataların Düzeltilmesinin Etkisi Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi Yeni Bakiye (I+II) Dönem İçindeki Değişimler Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış Menkul Değerler Değerleme Farkları Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz HS Kur Farkları Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi Sermaye Artırımı Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhracı Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Diğer Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü Yedeklere Aktarılan Tutarlar Diğer Dönem Sonu Bakiyesi (III+IV+V+……+XVIII+XIX+XX) CARİ DÖNEM (31/12/2013) Önceki Dönem Sonu Bakiyesi Dönem İçindeki Değişimler Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış Menkul Değerler Değerleme Farkları Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz HS Kur Farkları Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi Sermaye Artırımı Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhraç Primi Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Diğer Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü Yedeklere Aktarılan Tutarlar Diğer (*) Dönem Sonu Bakiyesi (I+II+III+…+XVI+XVII+XVIII) Dipnot V -V Ödenmiş Sermaye 4.500.000 4.500.000 4.500.000 4.500.000 4.500.000 Ödenmiş Sermaye Enf. Düzeltme Farkı 1.615.938 1.615.938 1.615.938 1.615.938 1.615.938 Hisse Senedi İhraç Primleri 3.694 3.694 3.694 3.694 3.694 Hisse Senedi İptal Kârları Yasal Yedek Akçeler 1.646.564 1.646.564 169.931 169.931 1.816.495 1.816.495 228.335 228.335 2.044.830 Banka Ana Sözleşmesi’ne göre hesap dönemine ilişkin net kârın bir kısmının personele kâr payı olarak dağıtıldığı dikkate alınarak “TMS 19 - Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kâr payı için 2012 yılında ayrılan karşılık, dağıtılabilir kâr rakamına ilave edilmiştir. (*) 110 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu BİN TÜRK LİRASI Olağanüstü Yedek Akçe 5.890.766 5.890.766 1.863.920 1.863.920 7.754.686 7.754.686 2.422.854 2.285.354 137.500 10.177.540 Diğer Yedekler 89.767 89.767 -103.121 -13.354 -13.354 41.777 32.937 61.360 Dönem Net Geçmiş Dönem Kârı/(Zararı) Kârı/(Zararı) 2.667.487 2.667.487 3.310.307 -2.667.487 -633.636 -2.033.851 3.310.307 3.310.307 3.163.365 -3.310.307 -796.618 -2.513.689 3.163.365 Menkul Değer. Değerleme Farkı 1.480.456 1.480.456 2.224.131 3.704.587 3.704.587 -1.718.889 1.985.698 Maddi ve Maddi Ortaklıklardan Olmayan Duran Bedelsiz Hisse Varlık YDF Senetleri 26.692 26.692 26.692 26.692 26.692 Riskten Korunma Fonları Satış A./Durdurulan F. İlişkin Dur. V. Bir. Değ. F. Toplam Özkaynak 17.921.364 17.921.364 2.224.131 -103.121 3.310.307 -633.636 -633.636 22.719.045 22.719.045 -1.718.889 41.777 32.937 3.163.365 -659.118 -796.618 137.500 23.579.117 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 111 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Statü Yedekleri Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Olmayan Nakit Akış Tablosu A. 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.2.8 1.2.9 1.2.10 I. B. II. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 C. III. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 IV. V. VI. VII. 112 BANKACILIK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Bankacılık Faaliyet Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Öncesi Faaliyet Kârı Alınan Faizler Ödenen Faizler Alınan Temettüler Alınan Ücret ve Komisyonlar Elde Edilen Diğer Kazançlar Zarar Olarak Muhasebeleştirilen Donuk Alacaklardan Tahsilatlar Personele ve Hizmet Tedarik Edenlere Yapılan Nakit Ödemeler Ödenen Vergiler Diğer Bankacılık Faaliyetleri Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklarda Net (Artış) Azalış Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z’a Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV’larda Net (Artış) Azalış Bankalar Hesabındaki Net (Artış) Azalış Kredilerdeki Net (Artış) Azalış Diğer Aktiflerde Net (Artış) Azalış Bankaların Mevduatlarında Net Artış (Azalış) Diğer Mevduatlarda Net Artış (Azalış) Alınan Kredilerdeki Net Artış (Azalış) Vadesi Gelmiş Borçlarda Net Artış (Azalış) Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış) Bankacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı İktisap Edilen İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Elden Çıkarılan İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Satın Alınan Menkuller ve Gayrimenkuller Elden Çıkarılan Menkul ve Gayrimenkuller Elde Edilen Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Elden Çıkarılan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Satın Alınan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Satılan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Diğer FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Net Nakit Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Sağlanan Nakit Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışı İhraç Edilen Sermaye Araçları Temettü Ödemeleri Finansal Kiralamaya İlişkin Ödemeler Diğer Döviz Kurundaki Değişimin Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Üzerindeki Etkisi Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklardaki Net Artış Dönem Başındaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Dönem Sonundaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Dipnot V - VI BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM ÖNCEKİ DÖNEM (01/01-31/12/2013) (01/01-31/12/2012) 5.242.758 9.351.352 13.769.237 -6.778.433 163.755 2.150.697 534.289 950.275 -3.638.746 -777.636 -1.130.680 -5.712.966 -148.595 0 -3.575.370 -20.912.984 -109.096 499.201 8.296.289 3.000.768 0 7.236.821 -470.208 6.300 -54.456 214.325 -206.604 211.624 -11.774.295 8.900.633 -24.953 2.926.786 -186.760 3.464.202 14.318.219 -10.057.399 0 -796.618 0 0 595.762 3.596.056 6.011.943 9.607.999 13.274.692 -7.236.703 145.842 1.918.597 1.196.091 601.888 -3.042.824 -1.060.136 3.553.905 -21.176.269 -70.054 0 -4.446.091 -17.758.100 -322.164 736.265 5.141.943 -872.193 0 -3.585.875 -11.824.917 5.433.455 -97.452 0 -201.501 254.173 -13.490.340 16.704.991 -14.913 2.388.275 -109.778 3.421.019 10.047.521 -5.992.854 0 -633.636 -12 0 -116.937 -3.087.380 9.099.323 6.011.943 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Kâr Dağıtım Tablosu I. 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 A. 1.3 1.4 1.5 B. 1.6 1.6.1 1.6.2 1.6.3 1.6.4 1.6.5 1.7 1.8 1.9 1.9.1 1.9.2 1.9.3 1.9.4 1.9.5 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 II. III. 3.1 3.2 3.3 3.4 IV. 4.1 4.2 4.3 4.4 (1) Kâr dağıtımı Banka Genel Kurulu tarafından kararlaştırılmaktadır. Finansal tabloların düzenlendiği tarih itibariyle Genel Kurul toplantısı henüz yapılmamıştır. (2) “TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kâr payı için 2012 yılında ayrılan ve aynı yılın kâr dağıtımı matrahına eklenen 137.500 TL, tabloda önceki dönem “dönem kârı” rakamına ilave edilmiştir. (3) Cari döneme ilişkin tutar ertelenmiş vergi gideri, önceki döneme ilişkin tutar ise ertelenmiş vergi geliridir. (4) Tam TL tutarı ile gösterilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 113 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.4 2.5 DÖNEM KÂRININ DAĞITIMI (1) DÖNEM KÂRI (2) ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-) Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi) Gelir Vergisi Kesintisi Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler (3) NET DÖNEM KÂRI (1.1-1.2) GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARI (-) BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-) BANKADA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR (-) DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KÂRI [(A-(1.3+1.4+1.5))] ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ (-) Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine PERSONELE TEMETTÜ (-) YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ (-) ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ (-) Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-) STATÜ YEDEKLERİ (-) OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER DİĞER YEDEKLER ÖZEL FONLAR YEDEKLERDEN DAĞITIM DAĞITILAN YEDEKLER İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEKLER (-) ORTAKLARA PAY (-) Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine PERSONELE PAY (-) YÖNETİM KURULUNA PAY (-) HİSSE BAŞINA KÂR HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (%) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (%) HİSSE BAŞINA TEMETTÜ HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (%) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (%) BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2013) (31/12/2012) 3.856.699 4.258.453 693.334 810.646 357.885 1.111.381 5.975 6.136 329.474 -306.871 3.163.365 3.447.807 0 0 0 171.173 0 2.357.989 3.163.365 918.645 0 270.000 0 269.998 0 2 0 0 0 0 0 0 0 129.729 0 1.621 0 395.268 0 395.261 0 3 0 4 0 0 0 0 0 57.162 0 0 0 64.865 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,0281 0,0294 70 74 0 0 0 0 0 0,0059 0 15 0 0,0017 0 17 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR I. Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar Bu raporda yer alan konsolide olmayan finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar, Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ile Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) (birlikte TMS), Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğe ve BDDK tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ, açıklama ve genelgelere uygun olarak hazırlanmıştır. İzlenen muhasebe politikaları ile finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme esasları aşağıda detaylı olarak sunulmuştur. II. Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar 1. Banka’nın Finansal Araçlara İlişkin Stratejileri Banka’nın temel faaliyet alanları özel, bireysel, ticari ve kurumsal bankacılık, para piyasaları ve menkul kıymet piyasası işlemleri ile uluslararası bankacılık hizmetlerine yönelik faaliyetleri kapsamaktadır. Bankacılık sisteminin genel pasif yapısına paralel olarak Banka bilançosunun pasifi ağırlıklı olarak kısa vadeli mevduat ile orta ve uzun vadeli diğer kaynaklardan oluşmaktadır. Bu durumun yaratabileceği likidite riski ise mevduatın sürekliliğinin yanı sıra yaygın muhabir ağı, piyasa yapıcılığı (Banka piyasa yapıcısı bankalar arasındadır) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) likidite imkanlarının kullanımı sayesinde rahatlıkla kontrol altında tutulabilmekte, Banka ve sistem likiditesi bu bakımdan sürekli olarak izlenmektedir. Diğer taraftan, döviz cinsi bazında oluşan likidite ihtiyaçları para piyasaları ve para swapları vasıtasıyla giderilmektedir. Toplanan kaynaklar büyük oranda sabit faizli olup, sektör gelişmeleri yakından izlenerek alternatif yatırım araçlarının getirilerine göre hem sabit hem de değişken faizli plasmanlar yapılmaktadır. Plasman çalışmalarında emniyet ilkesi ön planda tutulmakta, plasmanlar vade yapısı da dikkate alınarak yüksek getirili ve düşük riskli varlıklara yöneltilmektedir. Bunun gereği olarak uzun vadeli plasmanlarda genel olarak yüksek getiriyi amaçlayan fiyatlama politikası uygulanmakta ve faiz dışı gelir yaratma imkanlarının azami ölçüde kullanılmasına dikkat edilmektedir. Banka, kredilere ilişkin stratejisini, uluslararası ve ulusal ekonomik verileri ve beklentileri, piyasa koşullarını, mevcut ve potansiyel kredi müşterilerinin beklentilerini ve eğilimlerini, faiz-likidite-kur-kredi vb. riskleri göz önüne alarak belirlemektedir. Ayrıca, Banka bilanço yönetiminde de bu strateji paralelinde ve yasal limitler dahilinde hareket etmektedir. Bilanço büyüklüklerine ilişkin temel hedefler bütçeleme çalışmaları sonrasında oluşturulan uzun vadeli planlarla ortaya konulmakta, para ve sermaye piyasalarındaki kısa vadeli kur, faiz ve fiyat hareketleri karşısında söz konusu planlar ve piyasa koşullarının seyrine göre pozisyon alınmaktadır. Piyasalardaki kur, faiz ve fiyat hareketleri anlık olarak takip edilmekte, pozisyon alınırken yasal sınırların yanında Banka’nın kendine özgü işlem ve kontrol limitleri de etkin şekilde izlenmekte, limit aşımlarına sebebiyet verilmemektedir. Banka’nın aktif-pasif yönetimi, özkaynak imkanları dahilinde likidite riski, faiz oranı riski, kur riski ve kredi riskini belli sınırlar içinde tutmak ve kârlılığı maksimize etmek amacıyla Aktif-Pasif Komitesi tarafından Yönetim Kurulu’nca belirlenen risk limitleri dahilinde yürütülmektedir. 2. Yabancı Para İşlemlerle İlgili Açıklamalar Bilançoda yer alan yabancı para parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Gerçeğe uygun değerden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kurları kullanılarak çevrilir. Parasal kalemlerin çevrimden veya tahsil ve tediyelerinden kaynaklanan kur farkları gelir tablosunda yer almaktadır. Yurt dışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımlar “TMS 21-Kur Değişiminin Etkileri” uyarınca parasal olmayan kalem olarak değerlendirilip tarihi maliyet cinsinden ölçülerek işlem tarihindeki döviz kurları ile Türk Parasına dönüştürülmekte ve yine “TMS 29-Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” gereğince, işlem tarihi ile enflasyon muhasebesinin en son uygulandığı 31.12.2004 tarihleri arasında geçerli enflasyon endeksleri kullanılarak endekslenmiş değeri hesaplanıp varsa kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak muhasebeleştirilmektedir. 114 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Banka’nın yurt dışında kurulu şubelerinin finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi ile düzenlenmekte, Banka’nın geçerli para birimi olan ve finansal tablolar için sunum birimi olarak kullanılan TL cinsinden ifade edilmektedir. Yurt dışında kurulu şubelerin varlık ve yükümlülüklerinin TL’ye çevrilmesinde Banka’nın dönem sonu kapanış kurları, gelir ve giderlerin çevrilmesinde ise işlem tarihindeki kurlar dikkate alınmaktadır. TL’ye dönüştürme işlemlerinden doğan tüm kur farkları özkaynaklar altında “Diğer Kâr Yedekleri” hesabında izlenmektedir. III. İştirak ve Bağlı Ortaklıklara İlişkin Açıklamalar İştirakler ve bağlı ortaklıklar “TMS 39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem gören bağlı ortaklıklar, söz konusu piyasadaki (borsadaki) kayıtlı fiyatları dikkate alınarak gerçeğe uygun değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem görmeyen bağlı ortaklıklar ile iştirakler ise elde etme maliyetleri üzerinden izlenmekte, bu varlıklar varsa değer azalış karşılıkları düşüldükten sonra maliyet bedelleri ile finansal tablolarda gösterilmektedir. IV. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar Banka’nın türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Banka’nın ana sözleşmeden ayrıştırılmak suretiyle oluşturulan türev ürünleri bulunmamaktadır. Türev işlemler, sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile kayıt altına alınmakta, ayrıca bu işlemlerden doğan alacak ve borçlar nazım hesaplarda izlenmektedir. Türev işlemler kayda alınmalarından sonraki raporlama dönemlerinde gerçeğe uygun değerleri ile değerlenmekte ve değerleme farkının pozitif ya da negatif olmasına göre söz konusu farklar “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar” veya “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar” hesaplarında gösterilmektedir. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken tüm koşullar yerine getirilmediği için, “TMS 39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. Türev işlemlerin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan değerleme farkları kâr zarar tablosu ile ilişkilendirilmektedir. Öte yandan, Nazım Hesaplar Tablosunda, Banka’ya varlık oluşturan opsiyon işlemleri “alım”, yükümlülük oluşturanlar ise “satım” satırlarında gösterilmektedir. V. Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar Faiz gelirleri ve giderleri “TMS 39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde etkin faiz (finansal varlığın ya da yükümlülüğün gelecekteki nakit akımlarını bugünkü net defter değerine eşitleyen oran) yöntemi ile tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir. Donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve diğer alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte ve söz konusu tutarlar tahsil edilene kadar faiz gelirleri dışında tutulmaktadır. Ücret ve komisyon gelir/giderleri işlemin niteliği doğrultusunda tahakkuk esasına ya da etkin faiz yöntemine göre muhasebeleştirilmektedir. Sözleşmeler yoluyla ya da üçüncü bir gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı veya varlık satımı gibi işlemler dolayısıyla verilen hizmetler karşılığında sağlanan gelirler, tahsil edildikleri dönemde gelir hesaplarına aktarılmaktadır. VII. Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar Finansal varlıklar nakit mevcudunu, sözleşmeden doğan ve karşı taraftan nakit veya başka bir finansal varlık edinme veya karşılıklı olarak finansal araçları değiştirme hakkını ya da karşı tarafın sermaye aracı işlemlerini ifade eder. Finansal varlıklar, ilgili varlıkların Banka yönetimi tarafından elde tutulma amaçları dikkate alınarak, “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar”, “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” ve “Krediler ve Alacaklar” olarak dört grupta sınıflandırılmaktadır. 1. Nakit Değerler ve Bankalar Nakit değerler kasa, efektif deposu, yoldaki paralar, satın alınan çekler ve kıymetli madenlerden oluşmaktadır. Yabancı para nakit değerler ve yabancı para bankalar hesabı, bilanço tarihinde geçerli olan kurlara göre TL’ye çevrilmiş tutarları üzerinden bilançoya yansıtılmaktadır. Gerek nakit değerlerin gerekse bankalar hesabının bilançoda kayıtlı değerleri, bu varlıkların tahmini gerçeğe uygun değerleridir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 115 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi VI. Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 2. Menkul Değerler a. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar a.1. Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar Alım satım amaçlı finansal varlıklar, piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kâr sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden bağımsız olarak kısa dönemde kâr sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan menkul değerlerdir. Alım satım amaçlı finansal varlıklar, bilançoya gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılmakta ve kayda alınmalarını müteakiben gerçeğe uygun değerleri üzerinden değerlemeye tabi tutulmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda, gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim oranı kullanılarak “İskonto Edilmiş Değer” gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır. Alım satım amaçlı finansal varlıkların değerlemesi sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar kâr/zarar hesaplarına yansıtılmaktadır. Tekdüzen Hesap Planı (THP) açıklamaları doğrultusunda, finansal varlığın elde etme maliyeti ile iskonto edilmiş değeri arasındaki olumlu fark “Faiz Gelirleri”nde, varlığın gerçeğe uygun değerinin iskonto edilmiş değerin üzerinde olması halinde ise aradaki olumlu fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Kârları” hesabında, gerçeğe uygun değerin iskonto edilmiş değerin altında olması halinde ise iskonto edilmiş değer ile gerçeğe uygun değer arasındaki olumsuz fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları” hesabına kaydedilmektedir. Finansal varlığın vadesinden önce elden çıkarılması durumunda ise, oluşan kazanç veya kayıplar aynı esaslar çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. a.2. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Finansal Varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, alım satım amaçlı olarak edinilmeyen, ancak ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılacak şekilde sınıflandırılan finansal varlıkları ifade etmektedir. Söz konusu varlıkların gerçeğe uygun değer farklarının muhasebeleştirilmesi alım satım amaçlı finansal varlıklar ile aynı şekilde gerçekleştirilmektedir. b. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara ve Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar b.1. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar Satılmaya hazır finansal varlıklar, banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacaklar ve gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların işlem maliyetleri dahil olmak üzere ilk muhasebeleştirilmesi ve müteakip değerlemesi gerçeğe uygun değer esasına göre yapılmakta olup, iç verim oranı kullanılarak iskonto edilen değer ile maliyet arasındaki fark kâr/zarara yansıtılmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kâr ve zararlar, ilgili finansal varlığa karşılık gelen değerin tahsili, varlığın satılması, elden çıkarılması veya zafiyete uğraması durumlarından birinin gerçekleşmesine kadar dönemin gelir tablosuna yansıtılmamakta ve özkaynaklar içindeki “Menkul Değerler Değerleme Farkları” hesabında izlenmektedir. İlgili varlığın değerinin tahsil edilmesi veya elden çıkarılması durumunda gerçeğe uygun değer uygulaması sonucunda özkaynak hesaplarında oluşan gerçeğe uygun değer farkları gelir tablosuna yansıtılmaktadır. b.2. Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan, ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar ile satılmaya hazır olarak tanımlanan ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. İlk kayıtları işlem maliyetleri de dahil olmak üzere gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılan vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, varsa değer azalışı için ayrılan karşılığın düşülmesinden sonra, iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti ile değerlemeye tabi tutulmaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların kazanılmış olan faiz gelirleri, gelir tablosunda “Faiz Geliri” olarak muhasebeleştirilmektedir. Banka tarafından vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak finansal varlık bulunmamaktadır. 116 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 3. Krediler ve Alacaklar Krediler ve alacaklar borçluya para, mal veya hizmet sağlama yoluyla yaratılan, sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal varlıklardır. Krediler ve alacakların ilk kayıtları elde etme maliyeti üzerinden yapılmakta ve müteakiben iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri ile değerlenmektedir. Nakdi krediler içerisinde izlenen bireysel ve ticari krediler içeriklerine göre, Tekdüzen Hesap Planı (THP) ve İzahnamesinde belirtilen hesaplarda orijinal vadeleri ile muhasebeleştirilmektedir. Dövize endeksli krediler, açılış tarihindeki kurdan Türk Lirası’na çevrilerek Türk Parası (TP) hesaplarda izlenmekte, müteakip dönemlerde ise ilgili dönem kurlarının başlangıç kurlarının üzerinde veya altında olması durumuna göre kredinin anapara tutarında meydana gelen artış ya da azalışlar gelir-gider hesaplarına kaydedilmektedir. Geri ödemeler, geri ödeme tarihindeki kur üzerinden hesaplanmakta, oluşan kur farkları “Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı” hesaplarına yansıtılmaktadır. VIII. Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar Banka her bilanço döneminde, bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı hususunu değerlendirir. Anılan türden bir göstergenin mevcut olması durumunda Banka, ilgili değer düşüklüğü tutarını tespit eder. Bir finansal varlık veya finansal varlık grubu, yalnızca ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın (“zarar/kayıp olayı”) meydana geldiğine ve söz konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. İleride meydana gelecek olaylar sonucunda oluşması muhtemel kayıplar, olasılığın yüksekliğine bakılmaksızın muhasebeleştirilmez. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin değer düşüklüğü zararı meydana gelmesi durumunda, ilgili zararın tutarı, gelecekteki tahmini nakit akışlarının finansal varlığın orijinal faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki fark olarak ölçülmekte, söz konusu fark tutarının zarar olarak muhasebeleştirilmesi yoluyla da varlığın defter değeri azaltılmaktadır. Müteakip dönemlerde, değer düşüklüğü tutarının azalması durumunda, daha önce muhasebeleştirilmiş bulunan değer düşüklüğü zararı iptal edilmektedir. Gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilen ve değer artış veya azalışları özkaynaklarda izlenen satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğüne uğraması durumunda, birikmiş kâr veya zarar kayıtları özkaynak kalemlerinden çıkarılarak dönem net kâr/zararında gösterilmektedir. Zarar kaydı yapılan dönemi izleyen hesap dönemlerinde, varlığın gerçeğe uygun değerinde bir artış gerçekleşmesi durumunda, varlığa ilişkin olarak kaydedilen zarar kaydı iptal edilmektedir. Özel karşılıkların dışında, Banka yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri çerçevesinde kredi ve diğer alacakları için genel kredi karşılığı ayırmaktadır. IX. Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması ya da varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde bilançoda net değerleri ile gösterilir. X. Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar Repoya konu olan menkul kıymetler Banka portföyünde tutuluş amaçlarına göre “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar” veya “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” portföylerinde sınıflandırılmakta ve ait oldukları portföyün esaslarına göre değerlemeye tabi tutulmaktadırlar. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 117 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Krediler, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmakta ve izlenmektedir. İlgili mevzuat düzenlemeleri kapsamında, sorunlu hale geldiği kabul edilen kredi ve diğer alacaklar için anılan yönetmelikte belirtilen asgari karşılık oranları dikkate alınmak suretiyle karşılık hesaplanmaktadır. Ayrılan özel karşılıklar gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Aynı yıl içinde serbest kalan karşılıklar, “Karşılık Giderleri” hesabına alacak kaydedilmek suretiyle, geçmiş yıllarda ayrılan karşılıkların serbest kalan bölümü ise “Diğer Faaliyet Gelirleri” hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Repo sözleşmeleri karşılığında elde edilen fonlar pasifte “Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar” hesaplarında izlenmekte, repo anlaşmaları ile belirlenen satım ve geri alım fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gider reeskontu hesaplanmaktadır. Ters repo işlemleri “Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar” hesabında muhasebeleştirilmektedir. Ters repo anlaşmaları ile belirlenen alım ve geri satım fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gelir reeskontu hesaplanmaktadır. XI. Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar Satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılma kriterlerini sağlayan varlıklar, defter değerleri ile satış için katlanılacak maliyetler düşülmüş gerçeğe uygun değerlerinden düşük olanı ile ölçülür ve bu varlıklar bilançoda ayrı olarak sunulur. Bir varlığın satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılabilmesi için ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) bu tür varlıkların (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek olması gerekir. Satış olasılığının yüksek olması için uygun bir yönetim kademesi tarafından, varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olmalıdır. Ayrıca, varlık (veya elden çıkarılacak varlık grubu) gerçeğe uygun değeriyle uyumlu bir fiyat ile aktif olarak pazarlanıyor olmalıdır. Çeşitli olay veya koşullar satış işleminin tamamlanma süresini bir yıldan fazlaya uzatabilir. Söz konusu gecikmenin işletmenin kontrolü dışındaki olaylar veya koşullar nedeniyle gerçekleşmiş ve işletmenin ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına yönelik satış planının devam etmekte olduğuna dair yeterli kanıt bulunması durumunda bahse konu varlıklar, satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılmaya devam edilir. Durdurulan bir faaliyet, Banka’nın elden çıkarılan veya satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir bölümüdür. Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar gelir tablosunda ayrı olarak sunulur. XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar Bilanço tarihi itibarıyla Banka’nın konsolide olmayan finansal tablolarında şerefiye bulunmamaktadır. Banka’nın maddi olmayan duran varlıkları yazılım programlarından meydana gelmektedir. Satın alınan kalemler satın alım maliyet değerlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılmış olarak finansal tablolarda gösterilir. Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi olmayan duran varlığın geri kazanılabilir tutarı “TMS 36-Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Söz konusu varlıklar doğrusal amortisman yöntemine göre beklenen faydalı ömürleri dikkate alınarak 1-3 yıl arasında amortismana tabi tutulmaktadır. Amortisman yöntemi ve dönemi her yılın sonunda periyodik olarak gözden geçirilmektedir. XIII. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar 01.01.2005 tarihinden önce satın alınan maddi duran varlıklar 31.12.2004 tarihi itibarıyla enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden, izleyen dönemlerde satın alınanlar ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak finansal tablolara yansıtılır. Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi duran varlığın geri kazanılabilir tutarı “TMS 36-Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar. Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışındaki maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile kiralama süresinden kısa olanı üzerinden belirlenen süre boyunca amortismana tabi tutulur. Faaliyet kiralaması geliştirme maliyetleri faydalanma süresi dikkate alınarak eşit tutarlarla itfa edilir. Ancak her durumda faydalanma süresi kiralama süresini geçemez. Kira süresinin belli olmaması veya 5 yıldan uzun olması durumunda itfa süresi 5 yıl olarak kabul edilir. 118 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Maddi duran varlıkların elden çıkartılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark gelir tablosuna dahil edilir. Maddi duran varlıklara yapılan normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır. Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar Kasalar Diğer Menkuller Finansal Kiralama Yoluyla Alınan Menkuller Tahmini Ekonomik Ömür (Yıl) 4-50 2-50 2-25 4-5 Amortisman Oranı %2- %25 %2-%50 %4- %50 %20- %25 XIV. Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar Finansal kiralama yoluyla edinilen aktifler, gerçeğe uygun değerleri ile kira ödemelerinin iskonto edilmiş değerlerinin düşük olanı üzerinden aktifleştirilmekte, kira bedelleri toplamı pasifte yükümlülük olarak kaydedilirken içerdikleri faiz tutarları ertelenmiş faiz gideri olarak muhasebeleştirilmektedir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal kiralama yükümlülüğündeki azalışı sağlayan anapara ödemesi olarak ayrılır ve böylelikle borcun geri kalan anapara bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmasını sağlar. Finansal giderler, Banka’nın genel borçlanma politikası kapsamında gelir tablosuna kaydedilir. Kiralama konusu varlıklar “Maddi Duran Varlıklar” hesabının altında izlenmekte ve doğrusal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır. Banka “kiralayan” sıfatıyla finansal kiralama işlemleri gerçekleştirmemektedir. Faaliyet kiralamasına ilişkin işlemler ilgili sözleşme hükümleri doğrultusunda ve tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir. XV. Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olması ihtimalinin böyle bir yükümlülüğün var olmaması ihtimalinden fazla olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılmaktadır. Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olmama ihtimalinin böyle bir yükümlülüğün var olması ihtimalinden fazla olması durumunda ise ekonomik fayda içeren kaynakların çıkış ihtimali düşük olmadıkça, koşullu borçlara ilişkin açıklamalara dipnotlarda yer verilmektedir. Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarının kullanılarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir. Yükümlülüğün yerine getirilmesi için kaynak çıkışı ihtimalinin bulunmadığı ve yükümlülük tutarının yeterince güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda yükümlülük “Koşullu Yükümlülük” olarak kabul edilmekte ve bu konuda dipnotlarda bilgi verilmektedir. XVI. Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar Koşullu varlıklar, genellikle ekonomik yararların Banka’ya giriş olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen olaylardan oluşmaktadır. Koşullu varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklara finansal tablolarda yer verilmemekte, öte yandan bu varlıkların ekonomik faydalarının Banka’ya girişleri olası ise, finansal tablo dipnotlarında bu konuda açıklama yapılmaktadır. Bununla birlikte, koşullu varlıklarla ilgili gelişmeler sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutularak, ekonomik faydanın Banka’ya girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 119 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynak çıkışının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor XVII. Çalışanların Haklarına İlişkin Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar 1. Kıdem Tazminatı ve İzin Hakları Banka, ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personeli ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlarına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Banka, “TMS 19-Çalışanlara Sağlanan Faydalar” hükümleri çerçevesinde kıdem tazminatına ilişkin gelecekteki muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahmin edilmesi suretiyle karşılık kaydı gerçekleştirmektedir. 01.01.2013 sonrasında oluşan aktüeryal kayıp ve kazançlar, revize TMS 19 standardı uyarınca özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında Banka, kullanılmamış izinler için de karşılık ayırmaktadır. 2. Emeklilik Hakları Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuştur. Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında kurulmuş olan banka sandıklarının, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesi ile kanunun yayımını izleyen 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi öngörülmüş, bu kapsamda 30.11.2006 tarih ve 2006/11345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’yla da devre ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna karşılık, devre ilişkin ilgili kanun maddesi, Cumhurbaşkanı tarafından 02.11.2005 tarihinde yapılan başvuruya istinaden Anayasa Mahkemesi’nin 31.03.2007 tarih ve 26479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22.03.2007 tarih ve E.2005/39, K.2007/33 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve yürürlüğü kararın yayım tarihinden itibaren durdurulmuştur. Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesinin iptaline ilişkin gerekçeli kararın Anayasa Mahkemesi tarafından 15.12.2007 tarih ve 26731 sayılı Resmi Gazete’de açıklanmasını takiben Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) yeni yasal düzenlemelerin tesisi yönünde çalışmaya başlamış ve TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardından, 08.05.2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de 5754 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni kanun ile banka sandıklarının iştirakçileri ve aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ilgili maddenin yayım tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi ve bu Kanun kapsamına alınması, üç yıllık devir süresinin Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla iki yıl uzatılabileceği hüküm altına alınmış, 09.04.2011 tarih ve 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14.03.2011 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de bahse konu devir süresi iki yıl uzatılmıştı. Bununla birlikte, 08.03.2012 tarih ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6283 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile devir süresinin uzatımına ilişkin iki yıllık süre dört yıla çıkarılmıştır. 03.05.2013 tarih, 28636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 08.04.2013 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de bahse konu devir süresi bir yıl uzatılmıştır. Diğer yandan, 19.06.2008 tarihinde kanunun devir hükümlerini içeren geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının da arasında yer aldığı bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yapılan başvuru, adı geçen mahkemenin 30.03.2011 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda reddedilmiştir. Söz konusu Kanun’da; • Sosyal Güvenlik Kurumu, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Plânlama Teşkilatı Müsteşarlığı, BDDK, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, her sandık için ayrı ayrı olmak üzere hesabı yapılan sandığı temsilen bir ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşu temsilen bir üyenin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından, devir tarihi itibarıyla devredilen kişilerle ilgili olarak sandıkların anılan Kanun kapsamındaki sigorta kolları bazında gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüklerinin peşin değerinin hesaplanacağı ve peşin değerin aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranının %9,8 olarak esas alınacağı, • Sandık iştirakçileri ile aylık ve/veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemelerinin, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanmaya devam edileceği hususlarına yer verilmiştir. Banka, yeni kanuna uygun olarak 31.12.2013 tarihi itibarıyla anılan sandık için aktüeryal değerleme yaptırmış ve cari döneme ilişkin finansal tablolarında, 10.01.2014 tarihli aktüer raporunda belirtilen fiili ve teknik açık tutarı kadar karşılığa yer vermiştir. Bahse konu aktüer raporunda kullanılan aktüeryal varsayımlara Beşinci Bölüm II-ğ.5.2 no.lu dipnotta yer verilmiştir. Banka çalışanlarının Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurduğu ve emeklilik sonrası hak sağlayan Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’nın ise bugüne kadar herhangi bir açığı oluşmamış ve Banka tarafından bu amaçla bir ödemede bulunulmamıştır. Bu vakfın sahip olduğu aktifler, vakfın toplam yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olup Banka’ya ilave bir yükümlülük getirmeyeceği düşünülmektedir. 120 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor XVIII. Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar 1. Kurumlar Vergisi 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca, kurumlar vergisinin hesaplanmasında %20 oranı dikkate alınmaktadır. İlgili kanun gereği üçer aylık dönemler itibarıyla Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre ve kurumlar vergisi oranında geçici vergi hesaplanmakta ve ödenmektedir. Söz konusu geçici vergi ödemeleri cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere, 2013 yılına ilişkin geçici vergi, 2014 yılı Şubat ayında ödenecektir. Vergi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur. Cari döneme ilişkin vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kâr, diğer dönemlerde vergilendirilebilen veya indirilebilen gelir veya gider kalemleri ile vergilendirilemeyen veya indirilemeyen kalemleri hariç tuttuğundan, gelir tablosunda belirtilen kârdan farklılık gösterir. Ödenecek cari vergi tutarları peşin ödenen vergi tutarlarıyla netleştirilerek finansal tablolarda gösterilmektedir. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde, asgari 2 tam yıl süreyle aktifte tutulan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışından doğan kazançların %75’i, Kanun’da öngörüldüğü şekilde sermayeye eklenmeleri veya 5 yıl süreyle pasifte özel bir fon hesabında tutulmaları şartıyla, vergiden müstesna tutulmaktadır. 2. Ertelenmiş Vergi Ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğü, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarlar arasında ortaya çıkan geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bankaca ileride doğması muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar vergi matrahına dahil edilmekte, ertelenmiş vergi hesaplamasına ise konu edilmemektedir. Şerefiye veya işletme birleşmeleri dışında varlık veya yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından dolayı oluşan ve hem ticari hem de mali kâr veya zararı etkilemeyen geçici zamanlama farkları için ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı hesaplanmamaktadır. Ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri, her bir bilanço tarihi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenen vergi varlığının bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri azaltılır. Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Bununla birlikte, ertelenen vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynak ile ilişkilendirilen varlıklarla ilgili ise doğrudan özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilir. Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü finansal tablolarda netleştirilmek suretiyle gösterilmektedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (K.K.T.C.) K.K.T.C. vergi mevzuatı gereğince kurum kazançları ayrı ayrı olmak üzere %10 oranında kurumlar vergisi ve %15 oranında gelir vergisine tabidir. Kurumların vergi matrahları, K.K.T.C. mevzuatı çerçevesinde indirimi mümkün olmayan giderlerin ticari kazanca ilavesi, istisna ve indirimlerin ise düşülmesi suretiyle tespit edilmektedir. Gelir vergisi Haziran ayında, kurumlar vergisi ise Mayıs ve Ekim aylarında olmak üzere iki taksit halinde ödenmektedir. Öte yandan, kurumların K.K.T.C.’deki faiz vb. gelirleri üzerinden stopaj ödemesi gerçekleştirilmektedir. Söz konusu stopaj ödemeleri ödenecek kurumlar vergisinden mahsup edilmekte, stopaj tutarının ödenecek kurumlar vergisinden büyük olması halinde ise aradaki fark ödenecek gelir vergisinden düşülmektedir. İngiltere İngiltere’de kurum kazançları %23 oranında kurumlar vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Diğer yandan, ilgili yıla ait vergi matrahı, ilgili ülke mevzuatı uyarınca hesaplanan belirli bir rakam üzerinde kalır ise kurumlar vergisi ilgili yılın Temmuz, Ekim ve takip eden yılın Ocak ve Nisan aylarında geçici vergi olarak 4 taksit halinde ödenmekte, söz konusu geçici vergiler, ilgili yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar kesinleşen kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Diğer taraftan, vergi matrahı bahsedilen hesaplama sonucunda belirlenen rakamın altında kalır ise kurumlar vergisi kârın elde edildiği yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar ödenmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 121 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 3. Yurt Dışı Şubelerin Faaliyette Bulundukları Ülkelerdeki Vergi Uygulamaları Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Bahreyn Bahreyn’de faaliyet gösteren bankalar bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir. Irak Cumhuriyeti (Irak) Irak’ta kurum kazançları %15 oranında gelir vergisine tabidir. Gelir vergisi yıl sonunda tahakkuk ettirilerek en geç izleyen yılın Haziran ayı sonuna kadar ilgili vergi dairesine ödenmektedir. Kurumlar Vergisi oranı %15 olup takip eden yılın Haziran ayı sonuna kadar bilançonun vergi dairesine sunulması ve tahakkuk ettirilecek verginin ödenmesi gerekmektedir. Diğer yandan Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi vergi idareleri belirtilen oran dışında maktu vergi tahakkuk ettirebilmektedir. Gürcistan Gürcistan mevzuatına göre kurum kazançları %15 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Gelir vergisi izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmek zorundadır. Bununla birlikte, Gürcistan mevzuatı gereğince her yılın Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık aylarında bir önceki yıla ait hesaplanan vergi miktarı 4 eşit taksit halinde, içinde bulunulan yıl elde edilecek muhtemel gelir için ödenecek vergi tutarına mahsuben vergi dairesine ödenmektedir. Bu şekilde ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark vergi dairesince kuruma iade edilmektedir. Kosova Kosova mevzuatına göre kurum kazançları %10 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin yapılması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Vergi, içinde bulunulan yılın Nisan, Temmuz, Ekim ve izleyen yılın Ocak ayının 15’ine kadar 4 taksit halinde peşin olarak ödenmektedir. Peşin ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark vergi dairesince kuruma iade edilmektedir. 4. Transfer Fiyatlandırması Transfer fiyatlandırması konusu Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” başlıklı 13. maddesi ile düzenleme altına alınmış, konu hakkında uygulamaya yönelik ayrıntılı açıklamalara ise “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”de yer verilmiştir. Söz konusu düzenlemeler uyarınca, ilişkili kişilerle/kuruluşlarla emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel üzerinden mal veya hizmet alımı ya da satımı yapılması durumunda, kazanç transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılmakta ve bu nitelikteki kazanç dağıtımları kurumlar vergisi açısından indirime tabi tutulmamaktadır. XIX. Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar Banka, gerektiğinde sendikasyon, seküritizasyon, teminatlı borçlanma ve tahvil/bono ihracı gibi borçlanma araçlarına başvurmak suretiyle yurt içi ve yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlardan kaynak temini yoluna gitmektedir. Söz konusu işlemler ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta, takip eden dönemlerde ise iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri üzerinden değerlenmektedir. 122 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor XX. Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar Hisse senedi ihracı ile ilgili işlem maliyetleri gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Hisse senetleriyle ilgili kâr payları Banka’nın Genel Kurulu tarafından tespit edilmektedir. Hisse başına kazanç hesabında hisse senedi sayısının ağırlıklı ortalaması dikkate alınmaktadır. Hisse senedi sayısının, iç kaynaklardan yapılan sermaye artırımları sonucunda gerçekleşen bedelsiz ihraçlar yoluyla artması durumunda, hisse başına kazanç hesaplamaları, karşılaştırma dönemleri itibarıyla daha önce hesaplanan ağırlıklı ortalama hisse senedi sayısı düzeltilerek yapılmaktadır. Düzeltme, hesaplamada kullanılan hisse senedi sayısının, bedelsiz ihraç işleminin karşılaştırma dönemi başında gerçekleştirilmiş gibi dikkate alınmasını ifade etmektedir. Hisse senedi sayısındaki bu gibi değişikliklerin bilanço tarihinden sonra, ancak finansal tabloların yayımlanmak üzere onaylanmasından önce ortaya çıkması durumunda da hisse başına kazanç hesaplamaları yeni hisse senedi sayısına dayandırılmaktadır. Banka’nın gelir tablosunda yer alan hisse başına kazanç hesaplaması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Hisse sahiplerine dağıtılabilir kâr Hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi (Bin Adet) Hisse başına kazanç (Tam TL) Cari Dönem 3.163.365 112.502.250 0,028118238 Önceki Dönem 3.310.307 112.502.250 0,029424363 XXI. Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar Aval ve kabuller müşterilerin ödemeleri ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmekte, olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı yükümlülükler arasında gösterilmektedir. XXII. Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar Banka’nın cari ve önceki dönemde almış olduğu devlet teşviği bulunmamaktadır. XXIII. Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar Faaliyet bölümü, bir işletmenin; • hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği (aynı işletmenin diğer kısımları ile yapılan işlemlere ilişkin hasılat ve giderler de dahil olmak üzere) işletme faaliyetlerinde bulunan, • faaliyet sonuçlarının, bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve • hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu bir kısmıdır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka’nın faaliyet bölümlemesiyle ilgili bilgilere ve bölümlere ilişkin rapora Dördüncü Bölüm XV no.lu dipnotta yer verilmiştir. XXIV. Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar 31 Aralık 2013 tarihli finansal tablolarla uyum için 31 Aralık 2012 tarihli nazım hesaplar tablosu üzerinde sınıflandırma işlemleri yapılmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 123 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER I. Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar Banka’nın sermaye yeterliliği standart oranı %14,38’dir (31 Aralık 2012: %16,33). Söz konusu oran, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Tebliğ ve Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ ile 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hesaplanmıştır. Sermaye yeterliliği standart oranı, kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risk için gerekli sermaye yükümlülükleri üzerinden hesaplanmaktadır. Kredi riskine esas tutar, bilanço içi varlıklar ile gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçların türleri, risk sınıfları ve derecelendirme notları dikkate alınarak ilgili mevzuattaki risk ağırlıklarında değerlendirilmektedir. Gayrinakdi krediler ve taahhütler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca ayrılan özel karşılıklar düşüldükten sonra, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’in 5’inci maddesinde belirtilen krediye dönüştürme oranlarına tabi tutulmak suretiyle kredi riskine esas tutar hesaplamalarına dâhil edilmektedir. Özkaynak hesaplamasında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar, kredi riskine esas tutar hesaplamasına konu edilmemektedir. Hesaplamaya konu finansal varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemler; yasal mevzuat ve Banka’nın dâhili risk politikaları çerçevesinde “alım-satım hesapları” ve “bankacılık hesapları” olmak üzere iki ayrı portföy altında izlenmektedir. Banka tarafından aktif olarak alımsatıma konu edilen bilanço içi finansal varlıklar, ticari kâr elde edilmesi amacıyla yapılan türev işlemler ile döviz pozisyonundan oluşan alım-satım hesapları için Banka Standart Metot çerçevesinde piyasa riski hesaplamaları yapmaktadır. Alım-satım hesapları içerisinde değerlendirilmeyen varlık ve yükümlülüklerden oluşan bankacılık hesaplarındaki finansal enstrümanlar ile finansal olmayan varlıklar ise kredi riskine konu edilmektedir. Operasyonel risk için Temel Gösterge Yöntemi kullanılmaktadır. 124 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler: Risk Ağırlıkları Banka %0 %10 %20 %50 %75 %100 %150 %200 %250 3.208.546 12.031.089 148.946 %1250 Kredi Riskine Esas Tutar Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 51.586.757 Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 7.035.311 341.208 42.445 2 16.352 İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 211.846 1.121 Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 3.263.247 4.003.876 139.060 Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar 435.838 257.106 2.528.801 91.507.548 Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar 12 5.466 Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar 35.004.914 58 3.067.376 11.245.721 437.647 Tahsili gecikmiş alacaklar (*) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar İpotek teminatlı menkul kıymetler Menkul kıymetleştirme pozisyonları Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar 359.208 2.219.811 6 10.584.715 “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereği, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında izlenen kredi ve diğer alacakların, bunlar için ayrılan özel karşılıklarla netleştirilmesinden sonraki net değerlerini ifade etmektedir. (*) Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi: Kredi Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (Kredi Riskine Esas Tutar*0,08) (KRSY) Piyasa Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (PRSY) Operasyonel Risk İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (ORSY) Özkaynak Özkaynak/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5*100) Cari Dönem Önceki Dönem 14.023.032 410.935 971.452 27.689.806 14,38 10.945.847 281.182 894.118 24.739.690 16,33 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 125 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler: ANA SERMAYE Ödenmiş Sermaye Nominal Sermaye Sermaye Taahhütleri (-) Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Hisse Senedi İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Kârları Yedek Akçeler Yedek Akçeler Enflasyona Göre Düzeltme Farkı Kâr Net Dönem Kârı Geçmiş Yıllar Kârı Muhtemel Riskler İçin Ayrılan Serbest Karşılıkların Ana Sermayenin %25’ine Kadar Olan Kısmı İştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrimenkul Satış Kazançları Birincil Sermaye Benzeri Borçlar Zararın Yedek Akçelerle Karşılanamayan Kısmı (-) Net Dönem Zararı Geçmiş Yıllar Zararı Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (-) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (-) Ana Sermayenin %10’unu Aşan Ertelenmiş Vergi Varlığı Tutarı (-) Kanunun 56 ncı maddesinin Üçüncü Fıkrasındaki Aşım Tutarı (-) Ana Sermaye Toplamı KATKI SERMAYE Genel Karşılıklar Menkuller Yeniden Değerleme Değer Artışı Tutarının %45’i Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Değer Artışı Tutarının %45’i İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan Bedelsiz Olarak Edinilen ve Dönem Kârı İçerisinde Muhasebeleştirilmeyen Hisseler Birincil Sermaye Benzeri Borçların Ana Sermaye Hesaplamasında Dikkate Alınmayan Kısmı İkincil Sermaye Benzeri Borçlar Satılmaya Hazır Menkul Değerler ile İştirak ve Bağlı Ortaklıklara İlişkin Değer Artışı Tutarının %45’i(*) Sermaye Yedeklerinin, Kâr Yedeklerinin ve Geçmiş Yıllar K/Z’ının Enflasyona Göre Düzeltme Farkları (Yedek Akçelerin Enflasyona Göre Düzeltme Farkı hariç) Katkı Sermaye Toplamı SERMAYE SERMAYEDEN İNDİRİLEN DEĞERLER Sermayesinin Yüzde On ve Daha Fazlasına Sahip Olunan Bankalar ile Finansal Kuruluşlardan (Yurt İçi, Yurt Dışı) Konsolide Edilmeyenlerdeki Ortaklık Payları Sermayesinin Yüzde Onundan Azına Sahip Olunan Bankalar ile Finansal Kuruluşlardaki (Yurt İçi, Yurt Dışı) Bankanın Ana Sermaye ve Katkı Sermaye Toplamının Yüzde On ve Daha Fazlasını Aşan Tutardaki Ortaklık Payları Toplamı Bankalara, Finansal Kuruluşlara (Yurt İçi, Yurt Dışı) veya Nitelikli Pay Sahiplerine Kullandırılan İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Krediler ile Bunlardan Satın Alınan Birincil veya İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Borçlanma Araçları Kanunun 50 ve 51 inci Maddeleri Hükümlerine Aykırı Olarak Kullandırılan Krediler Bankaların, Gayrimenkullerinin Net Defter Değerleri Toplamının Özkaynaklarının Yüzde Ellisini Aşan Kısmı İle Alacaklarından Dolayı Edinmek Zorunda Kaldıkları Ve Kanunun 57 nci Maddesi Uyarınca Elden Çıkarılması Gereken Emtia Ve Gayrimenkullerden Edinim Tarihinden İtibaren Beş Yıl Geçmesine Rağmen Elden Çıkarılamayanların Net Defter Değerleri Özkaynaktan Düşülmesi Tercih Edilen Menkul Kıymetleştirme Pozisyonları Diğer(**) TOPLAM ÖZKAYNAK Cari Dönem Önceki Dönem 4.500.000 4.500.000 4.500.000 4.500.000 1.615.938 3.694 1.615.938 3.694 12.013.726 9.312.168 3.163.365 3.163.365 3.310.307 3.310.307 1.000.000 270.004 1.000.000 245.659 105.877 195.959 116.974 104.907 22.264.891 1.972.588 19.765.885 1.613.677 26.692 26.692 2.957.500 545.459 1.785.000 1.667.064 5.502.239 27.767.130 77.324 5.092.433 24.858.318 118.628 2.586 1.448 54.196 20.542 27.689.806 75.269 41.911 24.739.690 Katkı sermaye hesabında, ilgili mevzuat gereğince menkul değerler değer artış fonuna konu kalemlerin negatif bakiye vermesi halinde bu bakiyenin tamamı, pozitif bakiye vermesi halinde ise bakiyenin %45’i dikkate alınır. (*) (**) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 18.12.2010 tarih ve 27789 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16.12.2010/3980 tarih ve sayılı kararı gereğince sermayeden indirilen tutarları içermektedir. 126 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci kapsamında içsel sermaye gereksiniminin cari ve gelecek faaliyetler açısından yeterliliğinin değerlendirilmesi amacıyla uygulanan yaklaşıma ilişkin bilgiler: Banka tarafından, bilanço içi ve bilanço dışı varlık ve yükümlülüklerden kaynaklanan finansal riskler ile faaliyetler nedeniyle maruz kalınan finansal olmayan risklerden kaynaklanabilecek zararlara karşı gereksinim duyulan sermaye düzeyinin belirlenmesi ve söz konusu düzeyin, yasal ve içsel olarak belirlenmiş olan asgari seviyeler dikkate alınarak sürekliliğinin temini ve izlenmesi süreci “Sermaye Yeterliliği Politikası” çerçevesinde yürütülmektedir. Banka tarafından sermaye yeterlilik seviyesi; ekonomik konjonktür, risk faktörleri, bilanço yapısı ve büyüklüğü, kârlılık, temettü politikası gibi unsurlarda meydana gelebilecek olası değişimler de dikkate alınarak analiz edilmekte ve izlenmektedir. Sermaye yeterlilik seviyesine yönelik olarak ileriye dönük bir bakış açısıyla gerçekleştirilen analiz ve projeksiyon çalışmaları, Banka’nın planlama ve karar alma süreçlerinde dikkate alınmaktadır. Sermaye yeterliliği içsel değerlendirme süreci, yasal sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesinin yanı sıra, Banka’nın maruz kaldığı riskleri dâhili bir perspektifle belirlemesini ve söz konusu risklere karşılık sahip olması gereken sermaye miktarını kendi usul ve yöntemleri çerçevesinde değerlendirmesini de kapsamaktadır. Bahse konu süreç; sermayenin normal koşullardaki yeterliliğinin değerlendirilmesi ile stres koşulları altında yapılan değerlendirmeleri ihtiva etmektedir. Banka’nın içsel sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesi sırasında; yasal sermaye yeterliliği kapsamında yer alan kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risklere ilave olarak Banka tarafından önemli olarak değerlendirilen ve sayısallaştırılabilir nitelikteki diğer riskler için de genel kabul görmüş yöntemler çerçevesinde sermaye gereksinimi hesaplanmaktadır. II. Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar 1. Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden ya da getirmemesinden dolayı Banka’nın zarara uğrama ihtimali olarak tanımlanır. Banka’nın yürürlükteki mevzuat tarafından tanımlanmış kredi riski sınırlamaları karşısındaki durumu Yönetim Kurulu’nca izlenir. Bu çerçevede, Risk Gruplarına ve Banka’nın da yer aldığı Banka Risk Grubuna kullandırılan krediler, büyük krediler ve ortaklık paylarına ilişkin sınırlamalar, özkaynak büyüklüğüne bağlı olarak belirlenmiş bulunan sınırlara göre izlenmektedir. Kredi müşterilerinin risk limitleri, yasal mevzuata uygun olmak koşuluyla, Şubeler, Bölge Müdürlükleri, Krediler Bölümleri, Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcıları, Genel Müdür, Kredi Komitesi ve Yönetim Kurulu’na ait kredilendirme yetki limitleri çerçevesinde, kredi müşterilerinin finansal durumlarına ve kredi ihtiyaçlarına göre tahsis edilmekte, gerekli görülmesi durumunda söz konusu limitler değiştirilebilmektedir. Borçlular lehine tahsis edilmiş tüm ticari nitelikli kredi limitleri bir yılı aşmayacak periyotlarla revize edilmektedir. Ayrıca, günlük olarak yapılan işlemlere ilişkin risk limitleri ve dağılımları günlük olarak izlenmektedir. Buna ilave olarak, karşılaşılabilecek kredi riskini asgari düzeye indirebilmek amacıyla toplam plasmanın oransal olarak önemli bir kısmını oluşturan borçlu ve borçlu grupları özel temerküz uygulaması kapsamında risk sınırlamasına tabi tutulmaktadır. Kredi müşterilerinin sektörel dağılımı dönemsel olarak izlenmekte olup, sektörel anlamda bir risk yoğunlaşmasını önlemeye yönelik olarak sektörel risk limitleri oluşturulmuştur. Kredi müşterilerinin kredi değerlilikleri düzenli aralıklarla izlenmekte, bu amaca yönelik olarak geliştirilmiş derecelendirme ve skorlama modelleri kullanılmakta, alınan hesap durumu belgelerinin ilgili mevzuatta değinilen şekilde denetlenmiş olması sağlanmaktadır. Kredilerin teminata bağlanmasına özen gösterilmektedir. Kredilerin büyük bir bölümü gayrimenkul ve menkul rehni, ticari işletme rehni, kambiyo senedi ve diğer likit kıymetlerin teminata alınması, banka teminat mektupları ve diğer kişi ve kuruluşların kefaletinin kabul edilmesi suretiyle teminatlandırılmıştır. Tahsili gecikmiş ve değer kaybına uğramış krediler, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmaktadır. Bunlara ilişkin muhasebe uygulamaları ile karşılık yöntemlerine ilişkin detaylı açıklamalara, Üçüncü Bölüm VIII no.lu dipnotta yer verilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 127 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Kredi müşterilerinin coğrafi dağılımı, ülkemiz sınai ve ticari faaliyetlerinin yoğunlaşmasına paralel coğrafi dağılıma uygundur. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Kredi riski azaltımının etkileri dikkate alınmaksızın mahsup işlemleri sonrası maruz kalınan risklerin toplam tutarı ile farklı risk sınıfları ve türlerine göre ayrıştırılmış risklerin ilgili döneme ilişkin ortalama tutarlarına aşağıda yer verilmiştir. Kredi Riskine Esas Tutar (*) Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar Tahsili gecikmiş alacaklar Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar İpotek teminatlı menkul kıymetler Menkul kıymetleştirme pozisyonları Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar Cari Dönem Risk Tutarı Ortalama Risk Tutarı (**) 58.963.276 55.943.867 58.799 63.238 211.846 1.121 278.323 1.211 7.842.079 94.293.455 38.077.768 9.148.821 86.420.766 37.597.580 11.245.721 437.647 15.388.581 10.701.655 476.581 12.263.137 359.208 12.804.532 367.761 12.713.799 (*) Krediye dönüşüm sonrası risk tutarlarına yer verilmiştir. (**) Ortalama risk tutarı, cari dönemde üçer aylık olarak hazırlanan raporlardaki risk tutarlarının aritmetik ortalaması alınarak tespit edilmiştir. 2. Vadeli işlem sözleşmeleri üzerinde karşı taraflar bazında belirli risk kontrol limitleri bulunmakta olup, türev araçlar için üstlenilen kredi riski piyasa hareketlerinden kaynaklanan diğer potansiyel risklerle birlikte değerlendirilmektedir. 3. Müşteri gereksinimlerinin düzeyi ve yurt içi türev işlemler piyasalarındaki olgunlaşma, türev işlemlere gerek riski azaltma, gerekse ticari amaçlı olarak başvurulmasına yol açmaktadır. Önemli hacme sahip olan türev işlemler gereksinim halinde likide edilebilecekleri göz ardı edilmeyecek biçimde izlenmektedir. 4. Tazmin edilen gayrinakdi krediler, vadesi geldiği halde ödenmeyen krediler gibi aynı risk ağırlığına tabi tutulmaktadır. Banka tarafından uygulanmakta olan derecelendirme ve skorlama sistemleri detaylı firma ve kredi analizi içermekte ve kredi değerlilikleri açısından bir kısıtlama olmaksızın bütün firma ve kredilerin derecelendirilmesine olanak sağlamaktadır. Yenilenen ve yeniden itfa planına bağlanan krediler ve firmalar da bu sistem kapsamında derecelendirilmektedir. İhtisas kredileri karşı tarafın kredi değerliliği ile birlikte öncelikli olarak üstlenilen projenin veya finansmanı yapılan varlığın yaratacağı nakit akımlarının fizibilite ve risklilik analizini temel alan özel bir derecelendirme sistemi kullanılarak değerlendirilmektedir. 5. Yurt dışında yürütülen kredilendirme işlemlerinde mevcut derecelendirme modeli kapsamında ilgili ülkelerin ülke limitleri saptanarak, piyasa koşulları, ilgili ülke riskleri ve bu konudaki yasal sınırlamalar da gözetilmektedir. Ayrıca, yurt dışında yerleşik banka ve diğer finansal kuruluşların kredi değerlilikleri geliştirilen derecelendirme modeli çerçevesinde incelenerek söz konusu banka ve finans kuruluşlarına limit tahsis edilmektedir. 6. i) Banka’nın ilk büyük 100 ve 200 nakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam nakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla %21, %28’dir (31.12.2012: %22, %29). ii) Banka’nın ilk büyük 100 ve 200 gayrinakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam gayrinakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla %46, %57’dir (31.12.2012: %44, %55). 128 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor iii) Banka’nın ilk büyük 100 ve 200 kredi müşterisinden olan nakdi ve gayrinakdi alacak tutarının, toplam bilanço içinde ve nazım hesaplarda izlenen varlıklar içindeki payı sırasıyla %16, %21’dir (31.12.2012: %15, %20). Nakdi, gayrinakdi ve toplam risklere göre Banka’nın en büyük kredi müşterileri arasında yer alan kuruluşlar faaliyet gösterdikleri sektörlerin önde gelen kuruluşları olup kullandıkları krediler sınai ve ticari faaliyet hacimleri ile orantılıdır. Kredilerin önemli bir bölümü proje bazında kullandırılmış, geri ödeme kaynakları bankacılık ilkeleri çerçevesinde analiz edilmiş ve tatmin edici bulunmuş, olası riskler tespit edilerek gerekli görülenler teminat altına alınmıştır. 7. Banka’ca üstlenilen kredi riski için ayrılan genel karşılık tutarı 1.972.588 TL’dir. 8. Banka nakdi ticari/kurumsal krediler, bireysel krediler ve kredi kartları için ayrı derecelendirme/skorlama modelleri uygulayarak kredi portföyünün kalitesini ölçmektedir. Derecelendirme/skorlama sonuçlarının temerrüt karakteristikleri dikkate alınarak “Güçlü”, “Standart” ve “Standart Altı” şeklinde sınıflandırılan dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Borçluların yükümlülüklerini yerine getirme kapasitelerinin genellikle çok iyi olduğu krediler “Güçlü”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin makul olduğu krediler “Standart”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin düşük olduğu krediler “Standart Altı” olarak tanımlanmıştır. Cari Dönem %49,38 %37,02 %4,71 %8,89 Güçlü Standart Standart Altı Derecelendirme/Skorlama Yapılmayan Önceki Dönem %51,46 %33,83 %5,99 %8,72 Tablo davranış derecelendirme/skorlama sonuçlarını göstermektedir. 9. Yakın izlemedeki kredilerin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Önceki Dönem Teminatın Net Değeri Kredi Bakiyesi 574.296 574.296 140.164 140.164 10.645 185.229 40.562 10.645 185.229 40.562 19.074 126.458 30.673 19.074 126.458 30.673 308.302 1.237.059 308.302 847.602 2.084.661 173.691 173.691 827.175 1.891.531 1.064.356 Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış, karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır. (*) 10. Takipteki kredilerin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Teminatın Türü Gayrimenkul İpoteği (*) Nakit Karşılık Taşıt Rehni Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, kıymetli evrak vb.) Cari Dönem Teminatın Net Değeri Kredi Bakiyesi 354.879 354.879 157 157 53.749 53.749 23.247 23.247 Önceki Dönem Teminatın Net Değeri Kredi Bakiyesi 417.804 417.804 36 36 59.204 59.204 30.474 30.474 Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış, karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır. (*) İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 129 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Teminatın Türü Gayrimenkul İpoteği (*) Taşıt Rehni Maddi Teminat (Nakit karşılık, menkul kıymet rehni vb.) Maaş Rehni Çek/Senet Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, ihracat vesaiki vb.) Teminatsız Toplam Cari Dönem Teminatın Net Değeri Kredi Bakiyesi 582.828 582.828 109.493 109.493 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 11. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış kredilerin yaşlandırma analizine aşağıda yer verilmiştir. Cari Dönem (*) Verilen Krediler Kurumsal/Ticari Krediler Tüketici Kredileri Kredi Kartları Toplam (*) 1-30 Gün (**) 31-60 Gün (***) 61-90 Gün (***) Toplam 197.912 81.125 499.098 778.135 43.257 29.178 118.302 190.737 21.287 13.501 53.962 88.750 262.456 123.804 671.362 1.057.622 Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 1.292.022 TL’dir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 393.028 TL ve 705.078 TL’dir. (**) (***) İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 213.285 TL ve 299.867 TL’dir. Önceki Dönem (*) Verilen Krediler Kurumsal/Ticari Krediler Tüketici Kredileri Kredi Kartları Toplam (*) 1-30 Gün (**) 31-60 Gün (***) 61-90 Gün (***) 336.684 67.281 421.829 825.794 20.916 27.038 115.243 163.197 21.316 11.860 48.273 81.449 Toplam 378.916 106.179 585.345 1.070.440 Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 1.170.546 TL’dir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 405.363 TL ve 586.342 TL’dir. (**) (***) İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 218.097 TL ve 258.242 TL’dir. 130 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 12. Önemli Bölgelerdeki Önemlilik Arz eden Risklere İlişkin Profil: Cari Dönem Yurt içi Avrupa Birliği OECD Ülkeleri Ülkeleri(*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri ABD, Kanada İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Dağıtılmamış Diğer Edilen Varlıklar/ Ülkeler Ortaklıklar Yükümlülükler (**) Toplam Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 58.963.276 58.963.276 Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 58.799 58.799 İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 211.837 Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 9 106 1.015 Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 4.824.620 2.713.392 101.838 Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar 92.174.171 765.401 1.194 Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar 37.582.266 32.228 1.384 Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar 11.153.523 26.787 3.692 437.510 58 8 3 15.179.195 12.968 1.304 1 211.846 1.121 Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Tahsili gecikmiş alacaklar Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar 20.339 181.890 7.842.079 21.954 8.649 1.322.086 94.293.455 25 1.174 460.691 38.077.768 2.164 59.555 11.245.721 1 67 437.647 755 194.358 15.388.581 Menkul kıymetleştirme pozisyonları Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar Toplam (*) 5.402.969 225.988.272 3.551.849 109.420 21.983 33.082 2.218.656 359.208 359.208 7.401.563 12.804.532 7.760.771 239.684.033 AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri (**) Tutarlı bir esasa göre bölümlere dağıtılamayan varlık ve yükümlülükler İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 131 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İpotek teminatlı menkul kıymetler Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 13. Sektörlere veya karşı taraflara göre risk profili: Cari Dönem Banka Sektörler/Karşı Taraflar Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Ulaştırma ve Haberleşme Mali Kuruluşlar Gayrimenkul ve Kira. Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam (1) (2) 671 671 (3) 86 86 220 5 62.376 215 22.436.980 291 15 22.436.936 20 16 8 36.526.296 58.963.276 274 2 57.617 58.799 32 62.344 1 145.849 100 8 152 24 7.630 122.678 3.609 11.648 3.534 211.846 (4) 1.121 1.121 1.121 Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (2) Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (3) İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (4) Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (5) Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (7) Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar (8) Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar (9) Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar (10) Tahsili gecikmiş alacaklar (11) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar (12) İpotek teminatlı menkul kıymetler (13) Menkul kıymetleştirme pozisyonları (14) Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar (15) Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar (16) Diğer alacaklar 132 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu (6) (1) (6) (5) 7.777.910 4 7.722.741 5 55.160 64.169 7.842.079 (7) 777.529 421.056 96.323 260.150 39.743.917 1.105.104 27.128.029 11.510.784 11.213.902 41.915.499 16.496.535 3.125.403 6.794.098 4.516.377 6.863.468 2.820.060 605.588 693.970 642.608 94.293.455 (8) 1.226.168 1.021.430 162.470 42.268 5.199.342 222.364 4.859.214 117.764 2.781.823 16.259.680 9.326.120 659.397 3.283.053 158.489 990.242 1.250.122 159.962 432.295 12.610.755 38.077.768 (9) 69.564 61.575 5.154 2.835 270.680 6.955 257.079 6.646 136.544 1.970.804 488.389 73.689 199.994 23.479 141.675 926.555 35.225 81.798 8.798.129 11.245.721 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor (10) 7.548 5.757 1.371 420 53.208 1.148 51.531 529 32.065 111.094 69.358 7.041 13.068 2.647 9.890 6.049 689 2.352 233.732 437.647 (11) 82.174 75.493 4.405 2.276 136.677 8.160 124.065 4.452 68.500 1.259.917 288.417 50.017 134.540 17.207 102.130 588.768 31.057 47.781 13.841.313 15.388.581 (12) (13) (14) (15) 359.208 359.208 (16) TP 1.817.869 1.527.408 204.721 85.740 16.261.011 524.237 14.245.440 1.491.334 7.932.960 61.873.230 20.544.418 1.364.096 4.895.913 26.310.989 3.183.716 4.189.362 492.977 891.759 12.804.532 78.432.815 12.804.532 166.317.885 YP Toplam 345.871 2.163.740 58.660 1.586.068 65.002 269.723 222.209 307.949 29.205.409 45.466.420 819.499 1.343.736 18.174.510 32.419.950 10.211.400 11.702.734 6.299.875 14.232.835 30.005.915 91.879.145 6.124.520 26.668.938 2.551.459 3.915.555 5.528.992 10.424.905 8.568.032 34.879.021 4.931.324 8.115.040 1.580.324 5.769.686 343.169 836.146 378.095 1.269.854 7.509.078 85.941.893 73.366.148 239.684.033 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 133 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 14. Vade Unsuru Taşıyan Risklerin Kalan Vadelerine Göre Dağılımı: Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar Toplam Cari Dönem Vadeye Kalan Süre 3–6 ay 6–12 ay 1 ay 1–3 ay 1 yıl üzeri Toplam 1.394.391 1.338.452 2.018.261 7.797.315 24.816.699 37.365.118 2.066 11.602 2.694 10.840 30.708 57.910 5.031 74.266 6.471 9.010 104.225 199.003 102 634 71 314 1.121 3.393.061 311.061 575.626 344.028 3.020.122 7.643.898 6.892.155 6.888.625 10.208.854 15.198.526 50.679.232 89.867.392 7.050.122 4.089.038 4.526.213 6.466.856 7.812.756 29.944.985 257.252 387.310 565.844 1.116.546 8.918.769 11.245.721 447.964 19.442.042 755.255 13.855.711 1.112.521 19.017.118 3.355.513 9.717.328 15.388.581 34.298.705 105.100.153 191.713.729 15. Risk Sınıflarına İlişkin Bilgiler: Kredi Riskine Esas Tutar hesaplamalarında, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin altıncı maddesinde belirtilen risk sınıflarına ilişkin risk ağırlıklarının belirlenmesinde, Fitch Ratings derecelendirme kuruluşunun, sınırları 10.02.2012 tarih 4577 sayılı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararı ile belirlenen uluslararası derecelendirme notları esas alınmaktadır. “Bankalar ve Aracı Kurumlardan Şarta Bağlı Olan ve Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen yurt dışında yerleşik bankalardan olan alacakların ve “Merkezi Yönetimlerden veya Merkez Bankalarından Şarta Bağlı Olan ve Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen merkezi yönetimlerden olan alacakların tabi olacağı risk ağırlıkları derecelendirme notları çerçevesinde belirlenirken; yurt içinde yerleşik bankaların derecelendirilmemiş olarak kabul edilmesi dolayısıyla, söz konusu bankalardan olan alacaklara döviz cinsine ve kalan vadesine göre risk ağırlığı uygulanmaktadır. Alacağa özgü bir derecelendirme yapılmış ise, söz konusu alacağa uygulanacak olan risk ağırlığının tespit edilmesinde, ilgili kredi derecelendirme notu kullanılmaktadır. Hesaplamalarda kullanılan derecelendirme notlarının Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ekinde belirtilen kredi kalitesi kademelerine eşleştirilmesine ilişkin tabloya aşağıda yer verilmektedir. Kredi Kalitesi Kademesi Derece Notu 1 AAA ile AA- 2 A+ ile A- 3 BBB+ ile BBB- 4 BB+ ile BB- 5 B+ ile B- Alım satım hesaplarına dahil edilmeyen kalemler için görevlendirilen kredi derecelendirme ve ihracat kredi kuruluşu bulunmamaktadır. 134 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 6 CCC+ ve aşağısı TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Risk Ağırlığına Göre Risk Tutarları: Risk Ağırlığı %0 %10 %20 %50 %75 %100 %150 %200 %250 %1250 Özkaynaklardan İndirilenler Kredi Riski Azaltımı Öncesi Tutar 54.243.527 3.536.723 24.861.620 35.004.914 106.648.610 3.208.604 12.031.089 148.946 379.160 Kredi Riski Azaltımı Sonrası Tutar(*) 54.243.527 3.536.723 24.861.620 35.004.914 106.648.610 3.208.604 12.031.089 148.946 379.160 (*) Sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kredi riski azaltımı tekniklerinin etkisi dikkate alınmamıştır. 16. Önemli Sektörlere veya Karşı Taraf Türüne Göre Muhtelif Bilgiler 1 1.1 1.2 1.3 2 2.1 2.2 2.3 3 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 5 6 Önemli Sektörler/Karşı taraflar Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Ulaştırma Ve Haberleşme Mali Kuruluşlar Gayrimenkul ve Kira. Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam Krediler Değer Kaybına Uğramış Tahsili Gecikmiş(*) 55.477 17.235 45.336 15.648 7.621 794 2.520 793 365.631 71.298 22.596 1.887 340.204 68.113 2.831 1.298 351.564 43.433 581.419 142.564 396.377 68.123 27.866 7.835 59.775 21.469 8.216 339 37.770 34.351 31.947 7.697 4.803 1.066 14.665 1.684 883.701 783.092 2.237.792 1.057.622 Değer Ayarlamaları(**) 362 308 34 20 2.403 78 2.166 159 1.436 7.278 3.113 463 1.858 24 905 523 151 241 57.790 69.269 Karşılıklar(***) 47.929 39.579 6.250 2.100 312.423 21.448 288.673 2.302 319.499 470.325 327.019 20.825 46.707 5.569 27.880 25.898 4.114 12.313 649.969 1.800.145 (**) Tahsili gecikmiş krediler için ayrılan genel karşılıkları ifade etmektedir. (***) Değer kaybına uğramış krediler için ayrılan özel karşılıkları ifade etmektedir. 17. Değer Ayarlamaları ve Kredi Karşılıkları Değişimine İlişkin Bilgiler 1 2 Özel Karşılıklar Genel Karşılıklar Açılış Bakiyesi 1.598.883 1.613.677 Dönem İçinde Ayrılan Karşılık Tutarları 833.562 385.633 Karşılık İptalleri Diğer Ayarlamalar -632.300 -26.722 Kapanış Bakiyesi 1.800.145 1.972.588 III. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar 1. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar: Banka’nın maruz kaldığı piyasa riski, uluslararası uygulamalara paralel olarak oluşturulmuş ülke mevzuatında yer alan, Standart Metot ve Riske Maruz Değer (RMD) olarak bilinen iki farklı yöntem kullanılarak ölçülmekte ve izlenmektedir. Bu kapsamda kur riski piyasa riskini oluşturan en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 135 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 90 güne kadar gecikmiş kredileri ifade etmektedir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup, söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 606.313 TL ve 1.004.945 TL’dir. (*) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Standart Metot kullanılarak gerçekleştirilen piyasa riski hesaplamaları ay sonları itibarıyla gerçekleştirilmekte, ölçüm sonuçları yasal raporlamaya konu edilmesinin yanı sıra Banka Üst Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır. Piyasa riskini ölçme ve izlemenin, Standart Yönteme alternatif yolu olarak RMD Yöntemi kullanılmakta ve maruz kalınan piyasa riski, faiz, kur ve hisse senedi pozisyon riski ayrımında günlük olarak ölçülmekte ve Banka içi raporlamaya konu edilmektedir. İzleyen günün olabilecek en büyük kayıp tutarını tahmin etmeye dayalı olan RMD yönteminin içerdiği tahminlerin sağlığını test etmeye yönelik Geriye Dönük Testler de günlük olarak yerine getirilmektedir. Olağan piyasa koşulları altında Banka portföyünün piyasa değerinde meydana gelebilecek değer kaybını ölçmekte olan RMD yöntemini destekleyici mahiyette senaryo analizleri gerçekleştirilmekte, geleceğe ilişkin öngörüler ve geçmişte yaşanan kriz koşulları doğrultusunda geliştirilen senaryoların Banka’nın portföy değeri üzerindeki olası etkileri belirlenerek ulaşılan sonuçlar Üst Düzey Yönetime raporlanmaktadır. Banka aktif-pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde piyasa riskinin yönetimine ilişkin belirlenen limitler Risk Komitesi tarafından izlenmekte ve piyasa koşulları doğrultusunda gözden geçirilmektedir. Aşağıdaki tabloda “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında “Standart Metot ile Piyasa Riski Ölçüm Yöntemi”ne göre gerçekleştirilen 31.12.2013 tarihi itibarıyla piyasa riski hesaplamasının ayrıntıları yer almaktadır. 1.a. Piyasa riskine ilişkin bilgiler: (I) Genel Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü- Standart Metot (II) Spesifik Risk İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot Menkul kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Spesifik Risk İçin Gerekli Sermaye YükümlülüğüStandart Metot (III) Kur Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (IV) Emtia Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (V) Takas Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (VI) Opsiyonlardan Kaynaklanan Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (VII) Karşı Taraf Kredi Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (VIII) Risk Ölçüm Modeli Kullanan Bankalarda Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü (IX) Piyasa Riski İçin Hesaplanan Toplam Sermaye Yükümlülüğü (I+II+III+IV+V+VI+VII) (X) Piyasa Riskine Esas Tutar (12,5 x VIII) ya da (12,5 x IX) Tutar 39.445 2.766 229.510 53.138 678 111 85.287 410.935 5.136.688 1.b. Dönem içerisinde ay sonları itibarıyla hesaplanan piyasa riskine ilişkin ortalama piyasa riski tablosu: Faiz Oranı Riski Hisse Senedi Riski Kur Riski Emtia Riski Takas Riski Opsiyon Riski Karşı Taraf Kredi Riski Toplam Riske Maruz Değer Ortalama 38.951 6.645 202.401 22.407 603 2.282 46.010 3.991.238 Cari Dönem En Yüksek 35.383 5.616 285.802 44.956 422 762 53.272 5.327.663 En Düşük 52.533 5.646 112.206 24.750 361 4.707 39.126 2.991.613 Önceki Dönem(*) Ortalama En Yüksek En Düşük 27.851 30.814 23.130 14.486 13.622 15.475 212.856 234.256 208.179 4.719 5.239 1.290 406 294 1.165 2.274 1.673 33.085 33.041 31.435 3.682.100 3.994.250 3.514.775 1 Temmuz 2012 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren yeni sermaye yeterliliği mevzuatı çerçevesinde Piyasa Riskine Esas Tutar hesaplama metodolojisinde değişiklik meydana gelmesi nedeniyle, tablo anılan tarihten sonraki dönem dikkate alınarak düzenlenmiştir. (*) 136 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor 2. Karşı Taraf Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar: Alım-satım hesaplarında izlenen türev ve repo işlemleri gibi her iki tarafa da yükümlülük getiren işlemlerden kaynaklanan karşı taraf kredi riski, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Ek-2” hükümleri çerçevesinde hesaplanmaktadır. Karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında türev işlemler için gerçeğe uygun değerine göre değerleme yöntemi uygulanmaktadır. Türev işlemlere ilişkin risk tutarının hesaplanmasında, potansiyel kredi risk tutarları ile pozitif yenileme maliyetlerinin toplamı alınmaktadır. Potansiyel kredi risk tutarlarının hesaplanmasında, sözleşme tutarları düzenlemede yer verilen oranlar ile çarpılmaktadır. Türev işlemlerin yenileme maliyetleri ise ilgili sözleşmelerin gerçeğe uygun değerine göre değerlemesi ile elde edilmektedir. Banka’nın maruz kaldığı karşı taraf kredi riski, genel kredi limit tahsis ve teminatlandırma prensipleri çerçevesinde yönetilmektedir. Bankalarla yapılan türev işlemler nedeniyle maruz kalınan kredi riskinin büyük bölümü, ilgili taraflarla karşılıklı olarak imzalanan anlaşmalar çerçevesinde günlük teminat takasına tabi tutulmakta, bu suretle maruz kalınan karşı taraf kredi riski azaltılmaktadır. Diğer taraftan sermaye yeterliliği mevzuatı kapsamında karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında, bu türden anlaşmaların risk azaltıcı etkisi dikkate alınmamaktadır. Alım-satım hesapları kapsamında Banka tarafından kredi türevleri ile alınan veya satılan herhangi bir koruma bulunmamaktadır. Karşı Taraf Riskine İlişkin Nicel Bilgiler (31.12.2013): Tutar 47.473 415.153 6.988 1.032.543 1.502.157 Faiz Oranına Dayalı Sözleşmeler Döviz Kuruna Dayalı Sözleşmeler Emtiaya Dayalı Sözleşmeler Hisse senedine Dayalı Sözleşmeler Diğer Pozitif Gerçeğe Uygun Brüt Değer Netleştirmenin Faydaları Netleştirilmiş Cari Risk Tutarı Tutulan Teminatlar Türevlere İlişkin Net Pozisyon IV. Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar Temel gösterge yönteminin kullanılması durumunda aşağıdaki tabloda yer alan bilgiler: Brüt Gelir Operasyonel Riske Esas Tutar (Toplam*12,5) 2ÖD Tutar 5.520.969 1ÖD Tutar 6.225.680 CD Tutar 7.682.384 Toplam/ Pozitif BG yılı sayısı 3 Oran (%) 15 Toplam 971.452 12.143.145 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 137 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Operasyonel risk sermaye gereksinimi, ülke mevzuatındaki uygulamaya paralel olarak, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin Yönetmelik’in 24. maddesi uyarınca Temel Gösterge Yöntemi kullanılarak yılda bir defa hesaplanmaktadır. 31.12.2013 itibarıyla operasyonel riske esas tutar 12.143.145 TL seviyesinde olup, hesaplamaya ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor V. Kur Riskine İlişkin Açıklamalar Banka’nın maruz kaldığı kur riski, yabancı para cinsinden ve yabancı paraya endeksli varlıkları ile yabancı para cinsinden yükümlülükleri arasındaki farka bağlı olarak şekillenmektedir. Öte yandan, farklı döviz cinslerinin birbirlerine kıyasla gösterdikleri değer değişimi de kur riskinin bir diğer boyutu olarak ortaya çıkmaktadır. Kur riski, Banka risk politikalarının bir parçası olarak oluşturulan dahili kur riski limitleri dikkate alınarak yönetilmektedir. Yasal yükümlülükler arasında yer alan YP Net Genel Pozisyon/Özkaynak Rasyosu’nun çizdiği temel sınırlar ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenen dahili kur riski limitleri çerçevesinde, periyodik olarak toplanan Aktif-Pasif Komitesi ve Aktif-Pasif Birimi tarafından kur ve parite riskinden korunmaya yönelik kararlar alınmakta ve alınan kararlar titizlikle uygulanmaktadır. Kur riskinin ölçümünde, yasal raporlamada kullanılan Standart Metot ile Riske Maruz Değer (RMD) Yöntemi kullanılmaktadır. Standart Metot kapsamında yapılan ölçümler aylık bazda gerçekleştirilmekte ve kur riskinden kaynaklanan sermaye gereksiniminin belirlenmesine dayanak teşkil etmektedir. Tarihsel ve Monte Carlo simülasyon yöntemleri kullanılarak, RMD hesaplamaları kapsamında yapılan kur riski ölçümleri ise günlük bazda yerine getirilmektedir. Öte yandan, RMD kapsamında yapılan hesaplamaları destekleyici mahiyette senaryo analizleri gerçekleştirilmektedir. Kur riskine yönelik olarak yapılan ölçüm sonuçları Banka Üst Düzey Yönetimine raporlanmakta, piyasa gelişmeleri ve ekonomik durum göz önüne alınarak maruz kalınan kur riski sürekli olarak izlenmektedir. Finansal Tablo Tarihindeki ve Söz Konusu Tarihten Önceki Son 5 İş Günü İtibarıyla Bankaca İlan Edilen Gişe Döviz Alış Kurları: Tarih 31.12.2013 30.12.2013 27.12.2013 26.12.2013 25.12.2013 24.12.2013 USD 2,1125 2,0942 2,1090 2,0794 2,0449 2,0400 EURO 2,9068 2,8931 2,9100 2,8463 2,7991 2,7883 Banka’nın Cari Döviz Alış Kurunun Finansal Tablo Tarihinden Geriye Doğru Son Otuz Günlük Basit Aritmetik Ortalama Değeri: USD: 2,0330 TL EURO: 2,7864 TL Kur riskine duyarlılık: Banka’nın, döviz kurlarındaki olası bir değişime olan duyarlılığı analiz edilmiştir. Aşağıda sonuçlarına yer verilen söz konusu analizde USD, EUR, GBP ve CHF kurlarında %10’luk bir değişim öngörülmüş olup, anılan değişim oranı Banka’nın iç raporlarında kullanılan orandır. USD EURO GBP CHF (*) Döviz Kurundaki % Değişim %10 artış %10 azalış %10 artış %10 azalış %10 artış %10 azalış %10 artış %10 azalış Vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ifade etmektedir. 138 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Kâr/Zarar Üzerindeki Etki (*) Cari Dönem 14.050 -14.050 -240.107 240.107 26.043 -26.043 -42.646 42.646 Önceki Dönem 189.438 -189.438 -184.307 184.307 69.305 -69.305 -18.577 18.577 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Kur riskine ilişkin bilgiler: EURO USD Diğer YP Toplam 6.833.662 219.837 7.740.328 848.595 3.230.430 343.976 17.804.420 1.412.408 126.703 371.616 623.394 16.055.402 5.776.895 34.735.278 1.479.203 6.400.289 52.269.883 285.945 7.561 2.115 130.366 6.021 416.311 15.697 86 50 1.298 1.434 525.963 24.678.553 1.282.495 23.038.932 220.903 6.019.731 17.405 5.208.699 340.084 5.319.656 117.467 400.172 49.875.049 1.062.947 23.490.696 3.693.226 8.249.622 7.926.657 135.400 30.218 943.540 79.762.301 2.685.526 51.849.284 3.914.129 14.270.852 7.926.657 283.085 Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu 1.189.626 31.869.154 -7.190.601 4.849.740 2.171.324 46.729.872 3.145.177 -2.733.080 10.297 5.701.754 -493.055 370.169 3.371.247 84.300.780 -4.538.479 2.486.829 Türev Finansal Araçlardan Alacaklar (5) Türev Finansal Araçlardan Borçlar (5) Gayrinakdi Krediler Önceki Dönem Toplam Varlıklar Toplam Yükümlülükler Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar Türev Finansal Araçlardan Borçlar Gayrinakdi Krediler 11.027.720 6.177.980 7.498.203 17.304.130 20.707.518 -3.403.388 1.560.584 4.513.401 2.952.817 5.287.473 8.671.467 11.404.547 14.182.117 39.055.492 35.045.233 4.010.259 -2.165.399 6.079.032 8.244.431 10.132.636 2.196.777 1.826.608 874.592 4.558.007 4.547.397 10.610 531.147 1.696.374 1.165.227 694.399 21.895.964 19.409.135 22.554.912 60.917.629 60.300.148 617.481 -73.668 12.288.807 12.362.475 16.114.508 Cari Dönem Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk. Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar (1) Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler (2) İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Maddi Duran Varlıklar (1) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (1) Diğer Varlıklar (1) Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı (3) Para Piyasalarına Borçlar Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar İhraç Edilen Menkul Değerler (4) Muhtelif Borçlar Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Borçlar Diğer Yükümlülükler (1) Toplam Yükümlülükler 498.319 1.499 (2) Söz konusu tutarlara TP hesaplarda takip edilen dövize endeksli krediler de dahil edilmekte olup, toplam 4.542.220 TL tutarındaki söz konusu kredilerin 2.514.699 TL’si USD’ye, 1.982.235 TL’si EURO’ya, 7.555 TL’si CHF’ye, 6.174 TL’si GBP’ye, 31.541 TL’si Yen’e, 16 TL’si ise CAD’ye endekslidir. (3) Söz konusu kaleme 3.235.823TL tutarındaki kıymetli maden depo hesapları dahildir. (4) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (5) Yukarıda belirtilen Yönetmelik’te yer alan vadeli döviz alım ve vadeli döviz satım taahhütleri tanımları kapsamındaki türev işlemler dikkate alınmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 139 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi “Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik” hükümleri gereğince; aktifte Türev Finansal Araçlar Kur Gelir Reeskontları (787.687 TL), Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (4.659 TL), Maddi Olmayan Duran Varlıklar (791 TL), Ertelenmiş Vergi Varlığı (71 TL), Peşin Ödenmiş Giderler (29.832 TL); pasifte ise Türev Finansal Araçlar Kur Gider Reeskontları (137.497 TL), Genel Karşılıklar (3.659 TL) ile Özkaynaklar (-42.776 TL) kur riski hesaplamasında dikkate alınmamıştır. (1) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar Faiz oranı riski, faiz oranlarında meydana gelen dalgalanmaların, Banka’nın faize duyarlı varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemleri üzerinde meydana getirebileceği değer düşüşü olarak tanımlanmaktadır. Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz riskinin ölçümünde standart faiz şoklarının Banka’nın bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesaplarının ekonomik değerleri üzerindeki etkisini dikkate alan bir yaklaşım kullanılırken, alım-satım hesaplarında izlenen faize duyarlı finansal enstrümanlara ilişkin faiz riski ise piyasa riski kapsamında değerlendirilmektedir. Faiz oranı riskinin Banka’nın varlık ve yükümlülükleri üzerindeki olası etkileri, piyasa gelişmeleri, genel ekonomik durum ve beklentiler paralelinde Aktif-Pasif Komitesi’nde ele alınmakta, gerektiğinde riskin azaltılmasına yönelik önlemlere başvurulmaktadır. Banka’nın piyasa riskine maruz varlık ve yükümlülükleri dışında kalan bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesapları, Yönetim Kurulu tarafından aktif – pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde belirlenmiş bulunan yapısal faiz oranı riskinin özkaynağa oranı üzerindeki limitler ile izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Ayrıca söz konusu riskin yönetilmesinde ortalama vade açıklarının seyri ile tarihsel veriler ve beklentiler doğrultusunda oluşturulan senaryo analizlerinden de yararlanılmaktadır. Faiz oranı duyarlılığı: Bu bölümde Banka’nın gerek alım-satım hesapları gerekse bankacılık hesaplarında izlenen tüm varlık ve yükümlülüklerinin faiz oranlarındaki olası değişim karşısındaki duyarlılığı bütüncül bir yaklaşımla analize konu edilmiştir. Söz konusu analiz yıl sonu itibarıyla gerçekleşen vade yapısı ve bakiyelerin tüm yıl boyunca aynı kaldığı varsayımı altında YP ve TP faiz oranlarında yaşanan birer puanlık değişimlerin bir yıllık süre zarfında Banka’nın gelir hesapları ile özkaynaklarını nasıl etkilediğini göstermektedir. Banka’nın faiz oranı duyarlılığının hesaplanması sırasında, piyasa değeri ile değerlenen aktif ve pasif kalemlerin kâr/zararı; faiz oranlarının değişmemesi halinde portföyün bir sene sonraki muhtemel piyasa değeri ile faiz şoku sonrasında hesaplanan portföyün bir sene sonraki değeri arasındaki farka, ilgili portföyün faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenilenmesi veya yeniden fiyatlanması nedeniyle 1 senelik süre zarfında ilave olarak elde edilecek/mahrum kalınacak faiz gelirinin eklenmesi/ düşülmesi suretiyle belirlenmektedir. Diğer taraftan, cari piyasa fiyatı ile değerlenmeyen varlık ve yükümlülüklere ilişkin kâr/zarar hesaplaması yapılırken, sabit faizli varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin sonunda, değişken faizli varlık ve yükümlülüklerin ise yeniden fiyatlama dönemleri sonunda, faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenileneceği varsayılmıştır. Bu kapsamda, raporlama tarihinde TP ve YP faiz oranlarında 1 puan artma/azalma olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda Banka’nın bir yıl sonraki kârında ve özkaynağında meydana gelecek değişime aşağıda yer verilmiştir. Faiz Oranındaki Değişim (*) TP YP (****) 1 puan artış 1 puan artış 1 puan azalış 1 puan azalış Kâr/Zarar Üzerindeki Etki (**) Cari Dönem Önceki Dönem -194.306 -72.312 205.131 109.855 Özkaynak Üzerindeki Etki (***) Cari Dönem Önceki Dönem -480.678 -444.381 512.920 478.449 Faiz oranlarındaki değişimin enflasyon beklentisine de yansıdığı varsayılarak hesaplanmıştır. Yukarıda belirtilen kâr/zarar ve özkaynak üzerindeki etkiler vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ile ifade edilmiştir. (*) (**) Kâr/Zarar üzerindeki etki önemli ölçüde Banka’nın sabit faizli yükümlülüklerinin ortalama vadesinin sabit faizli varlıklarının ortalama vadesinden kısa olmasından kaynaklanmaktadır. (***) Özkaynak üzerindeki etki Banka’nın Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar kaleminde izlenmekte olan menkul kıymetlerinin gerçeğe uygun değerindeki değişimden kaynaklanmaktadır. Her iki dönemde de Libor oranlarının düşük seviyelerde seyretmesi nedeniyle, bazı vade dilimlerinde YP faiz oranlarına uygulanan negatif yönlü şok belirtilen oranların altında kalmıştır. (****) 140 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor a. Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla): Cari Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk. Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (*) Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Diğer Yükümlülükler (**) Toplam Yükümlülükler (*) 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam 998.639 9.107 27.373 21.169 23.027.535 471.322 23.027.535 1.527.610 525.710 696.723 609.748 243.837 126.708 832 2.203.558 6.966.296 28.032.474 4.027.216 21.621.321 6.261.904 28.371.035 5.680.266 44.311.794 5.340.061 12.915.324 72.087 29.073 28.347.830 135.281.021 150.501 536.893 37.210.513 3.067.789 64.146.810 19.851.877 47.295 1.039.817 906.709 6.570.238 27.261.076 329.471 19.921.952 418.461 41.840.298 301.182 7.435.026 645.940 50.257.066 1.269.975 2.693.928 4.041.087 4.034.762 4.560.018 356.791 93.070.397 6.740.531 869.308 29.549.698 3.284.981 2.460.625 16.821.682 25.018.616 431.857 151.511 4.798.226 45.458.840 904.507 4.939.269 13.442.824 -55.859.884 -2.288.622 1.423.899 2.553.709 3.977.608 -54.435.985 265.087 -835.740 24.182.876 -2.689.164 42.769.676 -259.344 13.183.480 -25.771.774 -3.784.248 193.360 18.382.093 173.771 7.627.448 11.948.142 12.485.035 35.548.991 210.500.037 280.968 3.979.410 25.317.796 116.995.355 20.916.278 4.289.962 4.337.257 13.079.569 15.921.894 31.432.039 35.270.274 61.320.765 210.500.037 83.920.280 -25.771.774 -83.920.280 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (**) Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 141 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon Toplam Pozisyon 1 Aya Kadar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla): Önceki Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk. Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (*) Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Diğer Yükümlülükler (**) Toplam Yükümlülükler Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon Toplam Pozisyon (*) 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 816.858 35.300 19.954 328.015 588.712 361.258 86.474 7.762.510 31.562.413 2.177.410 11.539.552 7.297.099 23.208.831 5.226.291 33.448.925 661.469 307.016 41.438.281 2.169.983 55.470.561 12.498.660 80.051 997.897 3.264.888 5 17.605.867 387.544 20.381.535 299.695 5.029.472 1 35.916.615 251.233 5.576.390 720.744 1.997.329 1.727.076 1.885.232 1.773.362 1.785.000 5.795.809 240.364 77.253.325 2.202.631 774.868 25.773.349 1.946.767 2.277.753 12.658.119 23.258.496 73.517 44.432 2.102.917 38.656.102 728.830 2.513.830 8.679.705 -35.815.044 -8.167.482 2.258.675 4.308.600 6.567.275 -33.556.369 -3.858.882 -3.046.236 20.212.260 -2.870.847 35.785.255 -339.234 8.340.471 -26.611.777 -6.256.317 310.958 40.759.019 Faizsiz Toplam 15.955.846 562.734 15.955.846 1.434.846 8.821 56 1.373.336 3.820.176 7.364.538 63.417 17.895 26.346.903 107.142.154 11.193.535 211.606 10.953.158 11.931.185 12.238.207 28.531.133 175.444.450 237.191 3.045.951 20.697.391 102.337.483 13.519.099 3.594.208 3.674.259 8.168.567 10.747.554 30.614.120 33.951.537 55.142.910 175.444.450 70.594.303 -26.611.777 -70.594.303 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (**) Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir. 142 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor b. Parasal finansal araçlara uygulanan ortalama faiz oranları: Cari Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez B. Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (*) Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar (*) USD % Yen % 0,15 0,27 4,86 3,15 4,59 12,02 4,60 3,95 1,29 1,83 2,03 1,56 4,23 4,41 0,05 0,86 2,08 1,20 1,35 5,25 2,01 3,39 0,05 2,49 TL % 8,09 11,61 11,83 6,65 6,38 7,45 8,40 7,35 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. EURO % USD % Yen % 0,46 0,36 5,15 2,31 3,25 8,61 4,63 4,67 0,75 1,90 2,19 2,09 4,57 4,90 0,05 2,10 2,26 1,44 1,40 5,33 2,29 3,31 0,01 TL % 8,18 12,94 12,54 6,16 6,40 5,74 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Önceki Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez B. Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (*) Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar (*) EURO % 8,11 8,85 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 143 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor c. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riski: Bankacılık hesaplarında yer alan faiz getirili aktifler, faiz ödenen pasifler ve faize duyarlı türev işlemlerin yeniden fiyatlama dönemi ve faiz yapılanmalarındaki farklılıklar nedeniyle piyasa faiz oranlarında meydana gelen değişimlerin sermayeyi olumsuz etkileme riski olarak tanımlanan bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski; Yönetim Kurulu tarafından oluşturulan politikalar dahilinde, Banka Aktif-Pasif Komitesi tarafından belirlenen stratejiler çerçevesinde yönetilmektedir. Bankacılık portföyüne ilişkin dahili risk limitlerine uyum Risk Yönetimi Bölümü ve Aktif-Pasif Komitesi tarafından yakından ve sürekli olarak izlenmekte, ölçüm sonuçları aylık periyotlarda Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır. Yasal mevzuat gereği bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski, 23.08.2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik kapsamında aylık bazda ölçülmekte ve takip edilmektedir. Söz konusu yöntem çerçevesinde hesaplanan kazanç ve kayıplar, bahse konu faiz değişimlerinin gerçekleşmesi halinde oluşacak kâr/zarardan ziyade, Bankanın varlık ve yükümlülüklerinin ekonomik değerlerindeki -piyasa koşulları çerçevesinde nakde çevrilmeleri halinde oluşacak- değişimleri ifade etmektedir. Bahse konu yönetmelik çerçevesinde yapılan hesaplamalarda, faiz değişimlerine duyarlılığı düşük olan ve asıl vadesi sözleşme vadesine göre uzun olan vadesiz mevduatlara ilişkin olarak davranışsal vade modellemesi yapılmaktadır. Çekirdek mevduat analizi olarak tanımlanan bahse konu çalışmalarda, tarihsel verilerden yola çıkılarak vadesiz mevduatların ne tutardaki bölümünün hangi vadede banka bünyesinde kalacağına yönelik hesaplamalar yapılmakta, bu analizler bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskinin sayısallaştırılmasında yasal hükümlere aykırılık teşkil etmeyecek şekilde girdi olarak kullanılmaktadır. Para Birimi TL TL EURO EURO USD USD Toplam (Negatif Şoklar İçin) Toplam (Pozitif Şoklar İçin) Uygulanan Şok (+/- x baz puan) (+) 500 (-) 400 (+) 200 (-) 200 (+) 200 (-) 200 Kazançlar/Kayıplar -3.871.922 3.746.604 -70.607 87.635 -362.130 424.716 4.258.955 -4.304.659 Kazançlar/Özkaynaklar – Kayıplar/Özkaynaklar %-13,98 %13,53 %-0,25 %0,32 %-1,31 %1,53 %15,38 %-15,54 VII. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar a. İştirak ve bağlı ortaklık niteliğindeki hisse senedi yatırımlarına ilişkin muhasebe uygulamalarına Üçüncü Bölüm-III no.lu dipnotta yer verilmiştir. b. Hisse senedi yatırımlarının bilanço değeri, gerçeğe uygun değer ve borsada işlem görenler için, piyasa değeri gerçeğe uygun değerden önemli oranda farklı ise piyasa fiyatıyla yapılan karşılaştırma: Hisse Senedi Yatırımları Borsada İşlem Gören Hisse Senedi Yatırım Grubu A Bağlı Ortaklıklar Mali Bağlı Ortaklıklar Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar Borsada İşlem Görmeyen İştirakler Mali İştirakler Mali Olmayan İştirakler Bağlı Ortaklıklar Mali Bağlı Ortaklıklar Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar 144 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Bilanço Değeri Karşılaştırma Gerçeğe Uygun Değer Piyasa Değeri 2.829.152 2.756.550 85.295 658.620 865.556 565.598 2.829.152 2.756.550 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor c. Hisse senedi yatırımlarına ilişkin gerçekleşmemiş kazanç veya kayıplar, yeniden değerleme değer artışları ile bunların ana ve katkı sermayeye dahil edilen tutarları: Portföy 1 Özel Serm. Yatırımları 2 Borsada İşlem Gören Hisse Senetleri 3 Diğer Hisse Senetleri 4 Toplam Dönem İçinde Gerçekleşen Kazanç/Kayıp Yeniden Değerleme Değer Artışları Katkı Sermayeye Dahil edilen Toplam Gerçekleşmemiş Kazanç ve Kayıplar Katkı Ana Sermayeye Sermayeye Dahil Edilen Dahil Edilen Toplam 2.618.616 1.178.377 2.618.616 1.178.377 VIII. Likidite Riskine İlişkin Açıklamalar Likidite riski, uzun vadeli varlıkların kısa vadeli kaynaklarla fonlanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. Mevcut piyasa koşullarında varlık ve yükümlülükler arasındaki vade uyumunun tesis edilmesine yönelik azami özen gösterilmekte, özellikle daha uzun vadeli kaynak temin edilmesi yönünde stratejiler uygulanmaktadır. Banka’nın başlıca fon kaynağını mevduat oluşturmaktadır. Piyasa koşulları gereği ortalama mevduat vadesinin varlıklara kıyasla daha kısa olmasına karşın, geniş şube ağı ve istikrarlı çekirdek mevduat tabanı Banka’nın kaynak temininde en önemli güvencelerinden birini teşkil etmektedir. Öte yandan, orta ve uzun vadeli kaynak teminine yönelik olarak yurt dışı kuruluşlardan kredi temin edilmesi de söz konusu olmaktadır. Piyasa dalgalanmaları neticesinde ortaya çıkabilecek likidite ihtiyacının eksiksiz bir biçimde sağlanabilmesi amacıyla likit değerlerin muhafaza edilmesine özen gösterilmekte, bu kapsamdaki çalışmalar TP ve YP nakit akım projeksiyonları ile desteklenmektedir. TP ve YP mevduatın vade yapısı, maliyeti ve toplam tutarındaki gelişmeler günlük olarak takip edilmekte, söz konusu çalışmalar sırasında geçmiş dönemlerde yaşanan gelişmeler ve geleceğe yönelik beklentiler dikkate alınmaktadır. Yapılan nakit akım projeksiyonlarından hareketle çeşitli vadelerdeki fiyatlamaların farklılaştırılması suretiyle likidite ihtiyacının giderilmesine yönelik tedbirler alınmakta, ayrıca olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyulabilecek likidite tahmin edilerek kullanılabilecek alternatif likidite kaynakları belirlenmektedir. Ayrıca, haftalık bazda yasal raporlamaya konu edilen ve raporlama tarihini izleyen 7 gün ve 31 gün için ayrı ayrı hesaplanan yabancı para ve toplam likidite yeterlilik rasyoları ile Banka’nın dahili olarak kurguladığı stres senaryolarına bağlı olarak hesaplanan likidite yeterlilik oranları, likidite riskinin yönetilmesinde etkin olarak kullanılmaktadır. “Bankaların Likidite Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” gereğince 7 ve 31 günlük vadeler itibarıyla hesaplanan yabancı para ve toplam likidite yeterlilik oranlarının sırasıyla %80 ve %100’den az olmaması gerekmektedir. Yabancı para likidite yeterlilik oranı, yabancı para varlıkların yabancı para yükümlülüklere, toplam likidite yeterlilik oranı da toplam varlıkların toplam yükümlülüklere oranını ifade etmektedir. 2013 yılında gerçekleşen en yüksek, en düşük ve ortalama likidite yeterlilik oranlarına önceki dönem ile karşılaştırmalı olarak aşağıda yer verilmiştir. Cari Dönem Ortalama (%) En Yüksek (%) En Düşük (%) Birinci Vade Dilimi (Haftalık) YP YP + TP 149,64 142,48 179,14 179,34 100,23 114,61 İkinci Vade Dilimi (Aylık) YP YP + TP 103,54 107,25 126,04 116,66 86,59 100,52 Önceki Dönem Ortalama (%) En Yüksek (%) En Düşük (%) Birinci Vade Dilimi (Haftalık) YP YP + TP 150,28 150,51 172,36 175,69 125,96 119,19 İkinci Vade Dilimi (Aylık) YP YP + TP 97,72 109,76 113,42 125,15 88,25 103,75 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 145 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Aktif- pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde değerlendirilen, likidite riskinin yönetimine ilişkin belirlenen limitler Risk Komitesi tarafından izlenmekte, olumsuz piyasa koşulları gereği hızlı hareket edilmesini gerektiren olağanüstü durumlarda likidite riskine ilişkin acil durum aksiyon ve fonlama planı uygulanmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Aktif ve pasif kalemlerin kalan vadelerine göre gösterimi: Cari Dönem Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk. Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Para Piyasalarına Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (**) Muhtelif Borçlar Diğer Yükümlülükler Toplam Yükümlülükler Likidite Açığı Önceki Dönem Toplam Aktifler Toplam Yükümlülükler Likidite Açığı Vadesiz 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Dağıtılamayan (*) 8.221.153 652.317 14.806.382 817.644 9.107 27.373 21.169 23.027.535 1.527.610 2 72.087 6.731.535 422.372 559.211 12.586.977 406.728 617.121 10.906.926 491.647 568.431 314.378 3.777.572 11.002.925 12.318.914 37.919.809 54.358.626 12.339.501 437.647 2.203.558 28.347.830 135.281.021 717.720 5.769.789 1.139.939 1.422.599 49.347 12.750 35.041 10.965.298 15.677.094 30.615.185 12.706.949 47.998.940 67.126.131 24.972.793 11.402.945 297.512 3.051.245 329.471 301.182 25.325.583 64.137.223 19.915.765 7.442.976 173.808 418.617 1.147.496 8.980.455 4.199.522 1.175.804 19.585.239 94.899 240.067 558.129 437.944 1.029.298 1.246.964 2.663.335 4.094.001 4.045.971 4.197.017 62.510 36.051 41.679 1.701.580 1.047.961 2.457.933 151.511 29.911.289 25.623.095 94.120.219 23.845.066 22.121.999 9.218.650 5.659.719 29.911.289 -9.946.001 -63.505.034 -11.138.117 25.876.941 57.907.481 19.313.074 -18.508.344 17.687.386 27.906.789 8.874.685 32.734.514 59.077.721 18.008.981 11.154.374 20.946.735 76.654.612 23.984.350 17.169.013 5.300.465 2.927.156 28.462.119 -3.259.349 -48.747.823 -15.109.665 15.565.501 53.777.256 15.081.825 -17.307.745 7.627.448 12.485.035 210.500.037 3.979.410 116.995.355 15.921.894 20.916.278 13.079.569 4.337.257 35.270.274 210.500.037 175.444.450 175.444.450 Toplam Bilançoyu oluşturan aktif hesaplardan sabit kıymetler, iştirak ve bağlı ortaklıklar, ayniyat mevcudu, peşin ödenmiş giderler ve takipteki alacaklar gibi bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için gereksinim duyulan, kısa zamanda nakde dönüşme şansı bulunmayan diğer aktif nitelikli hesaplar ile bilançoyu oluşturan pasif hesaplardan borç niteliği taşımayan karşılıklar gibi diğer pasif hesaplar ve özkaynak toplamı “Dağıtılamayan” sütununda gösterilmektedir. (*) (**) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. 146 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Aşağıdaki tabloda Banka’nın türev niteliğinde olmayan başlıca finansal varlık ve yükümlülüklerinin “TFRS 7” hükümleri doğrultusunda hazırlanan vade dağılımı yer almaktadır. Dağılım, Banka’nın varlık ve yükümlülüklerinin iskonto edilmeden, tahsil edilmesi ve ödenmesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu varlık ve yükümlülükler üzerinden alınacak ve ödenecek faizler tabloya dahil edilmiştir. Düzeltmeler sütunu, ilerleyen dönemdeki muhtemel nakit akımına sebep olan kalemi göstermektedir. İlgili varlık ve yükümlülüklerin bilançoda kayıtlı değerleri bu tutarları içermemektedir. Cari Dönem Sonu Varlıklar Alım Satım Amaçlı Fin. V. Bankalar Satılmaya Hazır Finansal V. Verilen Krediler(*) Vadeye Kadar Elde Tut. Yat. Yükümlülükler Mevduat Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Para Piyasalarına Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (**) (*) 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 2 652.317 6.428 817.647 23.718 9.170 198.843 28.103 540.117 22.196 72.087 795.859 6.731.535 13.060.967 924.026 12.029.857 3.327 25.623.095 67.356.660 837.842 20.405.566 6.132.573 7.873.928 1.257.748 185.883 424.628 1.172.886 9.121.167 19.589.631 96.033 1.035.839 1.290.308 4.789.300 15.577.217 43.044.772 64.427.772 5 Yıl ve Üzeri 496.434 Toplam Düzeltmeler Bilanço Değeri 1.265.542 1.529.433 374.557 1.823 890.985 1.527.610 19.127.387 41.285.876 14.132.153 153.427.056 12.938.046 28.347.830 18.583.682 134.843.374 8.231.490 121.445.132 604.042 7.627.448 470.367 120.974.765 4.550.715 1.243.094 16.512.490 590.596 15.921.894 253.132 623.117 446.774 21.008.687 92.409 20.916.278 3.125.617 5.551.020 4.881.459 15.884.243 2.804.674 13.079.569 Takipteki krediler (Net) tabloya dahil edilmemiştir. (**) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. Yükümlülükler Mevduat Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Para Piyasalarına Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (**) Vadesiz 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 56 711.020 15.819 668.625 63.219 35.390 258.100 20.661 459.208 212.068 63.417 1.504.071 12.188.320 12.858.210 619.398 9.056.309 515.270 292.581 20.946.735 57.776.498 20.948.449 Toplam Düzeltmeler 1.008.470 1.435.696 4.994.235 14.227.319 11.334.342 32.742.782 29.159.245 47.448.870 10.229.343 120.940.297 3.750.520 5.957.463 8.098.198 231.148 12.656.569 105.860.293 253.797 850 Bilanço Değeri 754.673 1.434.846 6.395.879 26.346.903 14.224.527 106.715.770 1.703.411 10.953.158 476.859 105.383.434 307.084 396.337 6.755.842 2.972.570 793.591 11.225.424 477.870 10.747.554 12.283.555 5.768 394.543 544.922 411.281 13.640.069 120.970 13.519.099 1.000.000 1.605.389 2.239.056 2.465.531 2.320.500 9.630.476 1.461.909 8.168.567 Takipteki krediler (Net) tabloya dahil edilmemiştir. (**) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 147 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Önceki Dönem Sonu Varlıklar Alım Satım Amaçlı Fin. V. Bankalar Satılmaya Hazır Finansal V. Verilen Krediler (*) Vadeye Kadar Elde Tut. Yat. (*) Vadesiz 1 Aya Kadar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Aşağıdaki tablo, Banka’nın gayrinakdi kredilerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir. Cari dönem Akreditifler Teminat Mektupları Kabul kredileri Diğer Toplam Vadesiz 3.049.754 17.552.272 26.160 8.494 20.636.680 1 Aya Kadar 226.328 594.791 282.825 696 1.104.640 1-3 Ay 751.540 1.642.000 191.936 9.193 2.594.669 3-12 Ay 2.300.112 5.588.081 964.702 23.639 8.876.534 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 93.515 3.404.725 728.988 29.323 50.312 492.728 3.577.875 1.221.716 Toplam 6.421.249 29.510.857 1.494.946 585.062 38.012.114 Önceki dönem Akreditifler Teminat Mektupları Kabul kredileri Diğer Toplam Vadesiz 2.043.693 13.464.796 45.351 22.057 15.575.897 1 Aya Kadar 372.527 642.626 168.374 5.276 1.188.803 1-3 Ay 631.597 1.343.974 343.971 6.996 2.326.538 3-12 Ay 1.495.739 3.973.423 698.964 32.888 6.201.014 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 41.691 2.488.947 337.628 41.590 42.769 376.735 2.614.997 714.363 Toplam 4.585.247 22.251.394 1.298.250 486.721 28.621.612 Aşağıdaki tablo, Banka’nın türev niteliğinde olan finansal varlık ve yükümlülüklerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir. Cari dönem Forward Sözleşmeleri Alım Forward Sözleşmeleri Satım Swap Sözleşmeleri Alım Swap Sözleşmeleri Satım Futures İşlemleri Alım Futures İşlemleri Satım Opsiyonlar Alım Opsiyonlar Satım Diğer Toplam Önceki dönem Forward Sözleşmeleri Alım Forward Sözleşmeleri Satım Swap Sözleşmeleri Alım Swap Sözleşmeleri Satım Futures İşlemleri Alım Futures İşlemleri Satım Opsiyonlar Alım Opsiyonlar Satım Diğer Toplam 1 Aya Kadar 1.931.447 1.938.462 9.363.548 9.279.628 1-3 Ay 929.102 945.983 4.703.135 4.670.697 3-12 Ay 1.563.470 1.566.678 3.701.449 3.682.428 919.955 924.307 52.397 24.409.744 358 835.986 840.338 240.338 13.165.937 3.164.858 3.164.858 145.519 16.989.260 1 Aya Kadar 2.181.845 2.159.549 5.192.537 4.781.645 1-3 Ay 1.109.347 1.104.851 1.501.917 1.501.805 3-12 Ay 1.585.745 1.584.790 5.690.904 5.464.629 712.426 711.100 380.080 16.119.182 583.651 580.993 2.212 6.384.776 2.142.104 2.130.608 40.338 18.639.118 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 137.617 137.435 11.075.371 2.340.398 10.886.023 2.340.398 Toplam 4.561.636 4.588.558 31.183.901 30.859.174 352.305 352.305 570.171 570.171 22.941.056 5.821.138 358 5.843.275 5.851.979 438.254 83.327.135 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 167.416 166.962 7.806.874 1.642.977 7.754.456 1.642.977 Toplam 5.044.353 5.016.152 21.835.209 21.145.512 1.074.063 1.074.063 489.672 489.672 18.043.834 4.265.298 5.001.916 4.986.436 422.630 63.452.208 IX. Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar Bulunmamaktadır. X. Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar Bankaca yürütülen ve kredi riski doğuran faaliyetler, ilgili mevzuat hükümlerine uyumlu şekilde teminatlandırılmaktadır. Ancak, sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kredi riski azaltımı tekniklerinin etkisi dikkate alınmamıştır. 148 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor XI. Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar Bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra, faaliyetlerin bütününü oluşturan grubun bir bütün olarak maruz kaldığı mali ve mali olmayan risklerin, bankacılığa özgü risk yönetimi ilkeleri ile birlikte grup risk yönetimi bakış açısıyla analizi, izlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu husus sadece bir yasal raporlama gereksinimi olmaktan öte günümüzde kurumsal yönetim için bir endüstri standardı haline gelmiş durumdadır. Risk yönetimi düzenlemeleri çerçevesinde örgütlenen ve kurum genelinde ortak bir risk kültürü oluşturulmasına hizmet eden risk yönetimi süreci; “iyi kurumsal yönetimi” ön plana alan, riski üstlenen icracı birimler ile dâhili denetim ve gözetim birimlerinin birbirinden bağımsızlığının tesis edildiği, riskin uluslararası düzenlemelerle uyumlu bir şekilde tanımlandığı ve bu çerçevede ölçüm, analiz, izleme, raporlama ve denetleme faaliyetlerinin yerine getirildiği bir yapıdadır. Risk yönetimi süreci ve bu süreçte yer alan fonksiyonlar Yönetim Kurulu’nun öncelikli sorumlulukları arasındadır. Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Risk Yönetimi Bölümü; Aktif-Pasif Yönetimi Riski Birimi, Kredi Riski ve Ekonomik Sermaye Birimi, Operasyonel Risk, Model Doğrulama ve İştirak Riski Birimi olarak örgütlenmiştir. Banka’da risk yönetimi, Risk Yönetimi Bölümü önerilerinin de dikkate alınması suretiyle Yönetim Kurulu tarafından oluşturularak yürürlüğe konulan ve icrai birimler tarafından uygulanan yazılı standartları ihtiva eden risk politikaları çerçevesinde yürütülmektedir. Uluslararası uygulamalara paralel olarak yürürlüğe girmiş bulunan bu politikalar, risk yönetimi fonksiyonunun organizasyonunu ve kapsamını, risklerin ölçülme usullerini, risk yönetimi grubunun görev ve sorumluluklarını, risk limitlerinin saptanma usullerini, limit ihlallerinin giderilmesinde izlenecek yolları, çeşitli olay ve durumlarda verilmesi zorunlu onay ve teyitleri içeren genel nitelikli standartlardır. Ana risk türleri itibarıyla Banka’nın risk yönetim sisteminin kapsam ve içeriğine aşağıda yer verilmektedir. Kredi Riski Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı karşılaşılabilecek durum olarak tanımlanmaktadır. Kredi riskinin yönetimi, kontrolü ve izlenmesine ilişkin metodoloji ve sorumluluklar ile kredi riski limitlerine ilişkin çerçeve kredi riski politikası ile çizilmiştir. Banka, sadece kredi ürünleriyle sınırlı kalmaksızın, tüm ürün ve faaliyetlerinin içerdiği kredi risklerinin tanımlanmasını, ölçülmesini ve yönetilmesini sağlar. Yönetim Kurulu, Banka’nın kredi riski politikalarını ve kredi riski stratejisini asgari olarak yıllık bazda gözden geçirir. Yönetim Kurulu’nca onaylanan kredi riski politikalarının uygulanmasından Üst Yönetim sorumludur. Kredilerin ve kredi riskinin bağımsız bir şekilde incelenmesi sonucunda ulaşılan tüm bulgular, Yönetim Kurulu ve Üst Yönetime düzenli olarak raporlanır. Kredi riskinin izlenmesi, kredi riskinin, işlem ve firma bazındaki değerlendirmelere ilaveten, bir bütün olarak vade, sektör, teminat, coğrafya, döviz cinsi, kredi türü, risk dereceleri gibi parametreler itibarıyla izlenmesini ve yönetilmesini içeren bir yaklaşımı ifade eder. Risk limitlerinin yasal limitlere kadar aşımı, istisna işlemi olarak kabul edilir. İstisna işlemine ilişkin yetki Yönetim Kurulu’na aittir. Risk limitlerinin aşımına ilişkin kontrollerin sonuçları ile bu limitlerle ilgili değerlendirmeler, İç Denetim ve Risk Yönetimi Grubunca Üst Yönetim ve Yönetim Kurulu’na sunulur. Banka, kredi riskinin yönetimi, kredilendirme kararlarının oluşturulması, kredilendirme sürecinin denetlenmesi ile kredi karşılıklarının ayrılması amaçlarına hizmet etmek üzere geliştirilen kredi karar destek sistemleri kullanır. Kredi karar destek sistemlerinin Banka’nın faaliyetlerinin yapısı, büyüklüğü ve karmaşıklığı ile uyumlu olup olmadığı hususu, İç Sistemler tarafından sürekli olarak incelenir. Kredi karar destek sistemleri Risk Komitesi değerlendirmesi ve Yönetim Kurulu onayını taşır. Aktif Pasif Yönetimi Riski Aktif pasif yönetimi riski; Banka’nın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan tüm finansal risklerinin, etkin bir şekilde yönetilmemesi nedeniyle Banka’nın zarara uğrama riski olarak tanımlanmaktadır. Alım satım portföyünün piyasa riski, bankacılık portföyünün yapısal faiz oranı riski ile likidite riski; aktif pasif yönetimi riski kapsamında ele alınmaktadır. Aktif pasif yapısının oluşturulmasına ve yönetilmesine ilişkin tüm ilke ve esaslar ile tahsis edilecek sermayeye ilişkin “Risk İştahı” Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Aktif pasif yönetimi riskinin, yasal mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve tesis edilen risk limitlerine uygun olması birincil önceliktir. Risk limitleri; Banka’nın likiditesi, hedeflediği getiri düzeyi ile risk faktörlerindeki fiyat değişimlerine ilişkin genel beklentileri ve risk iştahı gözetilerek Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 149 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka kredi riskinin yönetiminde, yasal düzenlemelerle zorunlu tutulan limitlerin yanı sıra Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve risk grupları, sektörler gibi unsurlar itibarıyla Banka’nın üstleneceği azami kredi riskini sınırlayan risk limitlerinden yararlanır. Bu limitler, risk temerküzü oluşturmayacak şekilde saptanır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi, Banka sermayesinin optimum biçimde kullanıldığını takip etmek; bu amaçla, risklerin limitler karşısındaki durumunu kontrol etmek ve gerekli aksiyonların alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Yönetim Kurulu tarafından belirlenen risk iştahı ve risk limitlerine uygun olarak politika metninde yer verilen çalışma esasları çerçevesinde aktif pasif riskinin yönetilmesinden Aktif Pasif Yönetimi Komitesi sorumludur. Aktif pasif yönetimi riskinin ölçülmesi, ölçüm sonuçlarının raporlanması ve risk limitlerine uygunluğun izlenmesi Risk Yönetimi Bölümü’nün sorumluluğundadır. Değişik senaryolar doğrultusunda, alınan riskin izleyeceği seyir incelenir. Ölçüm sonuçları bütünlük ve güvenilirlikleri açısından test edilir. Risk Yönetimi Bölümü tarafından, aktif pasif yönetimi riskine ilişkin bilgiler, Risk Komitesi’ne ve Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na raporlanır. Aktif pasif yönetimine ilişkin süreçler ve politika hükümlerine uyum, iç denetim sistemince denetlenir. Söz konusu denetimin yürütülmesine, denetim sonuçlarının raporlanmasına ve denetimler sonucu saptanan hata ve noksanların giderilmesine yönelik eylem planlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Operasyonel Risk Operasyonel risk, “yetersiz veya başarısız iç süreçler, insanlar, sistemler, dış etkenler ya da yasal riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zarar etme olasılığı” olarak tanımlanır. Finansal riskler dışında kalan tüm riskler operasyonel risk kapsamında ele alınır. Çalışmalar; operasyonel risklerin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, izlenmesi, gerekli kontrollerin tesis edilmesi ve raporlanması ile operasyonel risk yönetimine ilişkin ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmelerin izlenmesi, uygulanan teknik ve yöntemlerin geliştirilmesi, gerekli yasal raporlama, bildirim ve takip işlemlerinin yürütülmesinden oluşur. Konuyla ilgili çalışmalar Risk Yönetimi Bölümü tarafından yürütülür. Faaliyetler nedeniyle karşılaşılabilecek operasyonel riskler, “Banka Risk Kataloğu”nda tanımlanır ve türler itibarıyla sınıflandırılır. Banka Risk Kataloğu, karşılaşılabilecek tüm risklerin tanımlanması ve sınıflandırılmasında kullanılan temel belge niteliğinde olup, süreç ve faaliyetlerin niteliğinde meydana gelebilecek değişiklikler paralelinde güncellenir. Operasyonel risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde niteliksel ve niceliksel yöntemler bir arada kullanılır. Bu süreçte, “EtkiOlasılık Analizi”, “Kayıp Olay Veri Analizi”, “Risk Göstergeleri” yöntemlerinden elde edilen bilgilerden yararlanılır. Operasyonel risk için gereken sermaye düzeyinin belirlenmesinde asgari olarak yasal düzenlemelerde öngörülen yöntemler uygulanır. Operasyonel risk kapsamında değerlendirilen tüm riskler ile Banka’da meydana gelen operasyonel risk nitelikli kayıp olayları ve risk göstergeleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından düzenli aralıklarla izlenir ve periyodik olarak Risk Komitesi’ne ve Yönetim Kurulu’na raporlanır. XII. Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar Banka, Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem gören şirketlere olan yatırımlarından kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri daha ziyade yatırım amacıyla edinilmektedir. Raporlama tarihi itibarıyla Banka’nın hisse senedi fiyat riskine karşı duyarlılığının ölçülmesine yönelik bir analiz çalışması yapılmıştır. Yapılan analizde, tüm diğer değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin (hisse senedi fiyatları) %10 oranında fazla/az olduğu varsayımından hareket edilmiştir. Bu varsayım doğrultusunda özkaynaklardaki menkul değerler değerleme farkları hesabında 558.570 TL (31.12.2012: 549.635 TL) tutarında artış/azalış olabileceği öngörülmektedir. Bu durum esasen, halka açık iştirak ve bağlı ortaklıkların gerçeğe uygun değerindeki artış/azalıştan kaynaklanmaktadır. 150 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor XIII. Finansal Varlık ve Borçların Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar 1. Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değerlerine ilişkin bilgiler Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Bankalar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Verilen Krediler Finansal Borçlar Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar İhraç Edilen Menkul Değerler (*) Muhtelif Borçlar (*) Defter Değeri Cari Dönem Önceki Dönem 1.527.610 28.347.830 7.627.448 135.281.021 3.979.410 116.995.355 15.921.894 13.079.569 4.337.257 1.434.846 26.346.903 10.953.158 107.142.154 3.045.951 102.337.483 10.747.554 8.168.567 3.674.259 Gerçeğe Uygun Değer Cari Dönem Önceki Dönem 1.528.476 28.347.830 7.732.705 135.246.177 3.978.557 116.991.760 15.847.426 12.834.095 4.337.257 1.435.488 26.346.903 11.737.347 109.328.315 3.047.971 102.336.717 10.780.406 8.368.707 3.674.259 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların gerçeğe uygun değeri, piyasa fiyatları veya bu fiyatın tespit edilemediği durumlarda, faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı nitelikli itfaya tabi diğer menkul değerler için kote edilmiş piyasa fiyatları baz alınarak saptanmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin gerçeğe uygun değerlerinin tespitinde piyasada oluşan fiyatlar dikkate alınmakta, fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun değer olarak kabul edilmektedir. Bankalar, verilen krediler, mevduat, diğer mali kuruluşlardan sağlanan fonlar ve ihraç edilen menkul kıymetlerin gerçeğe uygun değeri, yeniden fiyatlama dönemlerine göre oluşturulan vade dilimlerindeki tutarların cari piyasa koşullarına dayanan iskonto eğrilerinde ilgili vade dilimine tekabül eden oran üzerinden iskonto edilmesi suretiyle hesaplanmaktadır. 2. Finansal tablolarda muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değer ölçümlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yan. Fin. Var. Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Diğer Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar (*) Borçlanma Senetleri Diğer İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (**) Türev Finansal Borçlar 1. Seviye 827.854 2 18.989.827 5.585.702 2. Seviye 5.901 1.312.573 5.190.812 44.002 981.522 3. Seviye 57.228 4.095.104 Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki sermayede payı temsil eden menkul kıymetler (28.085 TL) aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış olup, söz konusu kıymetler bu tabloda gösterilmemiştir. (*) (**) Halka açık olmayan iştirak ve bağlı ortaklıklar “TMS 39” çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 151 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi “TFRS 7-Finansal Araçlar: Açıklamalar” standardı, bilançoda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayıtlı kalemlerin dipnotlarda bir sıra dahilinde sınıflandırılarak gösterilmesini öngörmektedir. Buna göre söz konusu finansal araçlar, gerçeğe uygun değer ölçümleri sırasında kullanılan verilerin önemini yansıtacak şekilde, üç seviyede sınıflandırılmaktadır. İlk seviyede gerçeğe uygun değerleri özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalarda kayıtlı fiyatlara, ikinci seviyede gerçeğe uygun değerleri doğrudan ya da dolaylı olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine, üçüncü seviyede ise gerçeğe uygun değerleri gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan verilere göre belirlenen finansal araçlar yer almaktadır. Banka bilançosunda gerçeğe uygun değerlerinden kayıtlı finansal araçlar, söz konusu sınıflandırma esaslarına göre aşağıdaki gibi seviyelendirilerek gösterilmiştir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yan. Fin. Var. Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Diğer Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar (*) Borçlanma Senetleri Diğer İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (**) Türev Finansal Borçlar 1. Seviye 743.081 56 20.011.555 2. Seviye 4.978 618.663 5.043.551 48.333 737.284 5.496.345 3. Seviye 6.558 1.228.380 Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki sermayede payı temsil eden menkul kıymetler (15.084 TL) aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış olup, söz konusu kıymetler bu tabloda gösterilmemiştir. (*) (**) Halka açık olmayan iştirak ve bağlı ortaklıklar “TMS 39” çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir. 3. seviyedeki finansal varlıkların hareket tablosuna aşağıda yer verilmiştir. Dönem Başı Bakiye Alışlar İtfa veya Satış Değerleme Farkı Transferler Dönem Sonu Bakiye Cari Dönem 1.234.938 2.995.775 -297.139 171.547 47.211 4.152.332 Önceki Dönem 6.352.548 25.603 -2.957.158 -135.885 -2.050.170 1.234.938 XIV. Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar Banka, müşterilerinin nam ve hesabına alım, satım, saklama, fon yönetimi hizmetleri vermektedir. Bankaca inanca dayalı işlem ise yapılmamaktadır. XV. Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar Banka’nın faaliyetleri, kurumsal, ticari, bireysel ve özel bankacılık ile hazine/yatırım bankacılığı başlıkları altında gruplandırılmıştır. Banka, kurumsal ve ticari bankacılık faaliyeti kapsamında büyük ölçekli kurumsal şirketlere, KOBİ’lere ve diğer ticari firmalara çeşitli finansal araçlar yoluyla bankacılık hizmetleri sunmaktadır. Proje finansmanı, işletme ve yatırım kredileri, mevduat ve nakit yönetimi, kredi kartı, çek-senet, dış ticaret işlemleri ve finansmanı, teminat mektubu, akreditif, forfaiting, döviz alım-satımı, fatura tahsilatı, maaş ödemesi, yatırım hesabı, vergi tahsilatı ve diğer bankacılık ürünleri ile söz konusu müşteri grubuna hizmet verilmektedir. Bireysel bankacılık başlığı altında, bireylerin ihtiyaçları, mevduat, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı, kredi kartı, fatura tahsilatı, havale, döviz alım-satımı, kiralık kasa, sigorta, vergi tahsilatı, yatırım hesabı ve diğer bankacılık hizmetleriyle karşılanmaktadır. Özel bankacılık kategorisinde ise yüksek gelir grubu içerisinde yer alan bireylere her türlü finansman ve nakit yönetimi hizmeti verilmektedir. Hazine işlemleri kapsamında, menkul kıymet alım-satımı, para piyasası işlemleri, spot ve vadeli TL ve döviz alım-satımı, forward, swap, futures ve opsiyon gibi türev işlemler, sendikasyon, seküritizasyon vb. araçlarla orta-uzun vadeli kaynak temini gerçekleştirilmektedir. Banka’nın finansal ve reel sektörde faaliyet gösteren iştirak ve bağlı ortaklık yatırımları yatırım bankacılığı kapsamında değerlendirilmiştir. Söz konusu yatırımlara ilişkin detaylar Beşinci Bölüm I.ğ-I.h no.lu dipnotlarda yer almaktadır. 152 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Faaliyet bölümlemesine ilişkin bilgiler tablosuna aşağıda yer verilmiştir. BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ Mevduat Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar Alınan Krediler Para Piyasasına Borçlar İhraç Edilen Menkul Kıymetler (*) Diğer Yükümlülükler Karşılıklar Özkaynaklar (*) Kurumsal Ticari Bireysel 2.380.559 4.529.831 3.223.543 Özel Hazine/Yatırım 39.690 Dağıtılamayan 205.890 8.190 3.031.035 167 933.631 724.155 1.673.395 1.086.472 41.777 436.758 338.799 946.292 584.757 80.993 281.772 29.899 36.879 71.928 966.744 332.476 560.619 814.927 865.311 118.649 298.209 1.453.675 22.837 30 1.552 28.826 14.033 231.611 450.312 223.266 153.913 26.721 97.334 403.175 543.038 2.495.829 2.203.558 1.527.610 28.347.830 44.568.109 52.151.330 33.404.513 501.812 4.655.257 7.627.448 7.760.771 27.751.799 18.489.358 23.928.060 47.392.329 22.226.914 8.938.104 981.522 15.921.894 20.916.278 13.079.569 9.204.436 5.842.456 23.579.117 Toplam 13.460.682 10.379.513 8.190 3.031.035 41.944 6.805.252 4.854.411 338.799 946.292 584.757 80.993 6.655.430 1.919.086 2.150.697 231.611 450.312 223.266 1.038.142 1.467.018 4.962.519 3.856.699 693.334 3.163.365 2.203.558 1.527.610 28.347.830 135.281.021 7.627.448 7.760.771 27.751.799 210.500.037 120.974.765 981.522 15.921.894 20.916.278 13.079.569 9.204.436 5.842.456 23.579.117 210.500.037 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 153 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Cari Dönem FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ Faiz Gelirleri Kredilerden Alınan Faizler Bankalardan Alınan Faizler Menkul Değerlerden Alınan Faizler Diğer Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Mevduata Verilen Faizler Kullanılan Kredilere Verilen Faizler Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler İhraç Edilen M. Kıymetlere. Ver. Faizler Diğer Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Net Ücret ve Komisyon Gelirleri Alınan Ücret ve Komisyonlar Verilen Ücret ve Komisyonlar Temettü Gelirleri Ticari Kâr/Zarar (Net) Diğer Gelirler Kredi ve Diğer Al. Değ. Düş. Karş. Diğer Giderler Vergi Öncesi Kâr Vergi Karşılığı Net Dönem Kârı BÖLÜM VARLIKLARI G. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var. Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar Diğer Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Önceki Dönem FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ Faiz Gelirleri Kredilerden Alınan Faizler Bankalardan Alınan Faizler Menkul Değerlerden Alınan Faizler Diğer Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Mevduata Verilen Faizler Kullanılan Kredilere Verilen Faizler Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler İhraç Edilen M. Kıymetlere. Ver. Faizler Diğer Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Net Ücret ve Komisyon Gelirleri Alınan Ücret ve Komisyonlar Verilen Ücret ve Komisyonlar Temettü Gelirleri Ticari Kâr/Zarar (Net) Diğer Gelirler Kredi ve Diğer Al. Değ. Düş. Karş. Diğer Giderler Vergi Öncesi Kâr Vergi Karşılığı Net Dönem Kârı BÖLÜM VARLIKLARI G. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var. Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar Diğer BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ Mevduat Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar Alınan Krediler Para Piyasasına Borçlar İhraç Edilen Menkul Kıymetler (*) Diğer Yükümlülükler Karşılıklar Özkaynaklar (*) Kurumsal Ticari Bireysel Özel 1.878.217 4.466.142 3.076.112 45.054 Hazine/ Yatırım Dağıtılamayan 219.994 12.284 3.650.118 407 1.180.937 955.887 1.773.124 1.251.535 42.087 308.044 259.778 1.221.163 438.540 73.490 203.439 17.932 19.673 204.825 419.068 356.260 427.490 801.220 574.114 305.082 244.815 1.555.040 17.106 277 868 73.774 704.870 212.370 417.703 590.390 108.303 26.964 384.290 489.312 1.849.447 1.373.336 1.434.846 26.346.903 36.942.125 39.850.812 27.097.088 403.235 2.848.894 10.953.158 7.699.954 20.494.099 23.541.186 19.314.523 41.607.322 17.726.355 737.284 10.747.554 13.519.099 8.168.567 3.194.048 8.789.362 5.380.105 22.719.045 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. 154 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Toplam 13.390.415 9.685.519 12.284 3.650.118 42.494 7.462.498 5.469.527 259.778 1.221.163 438.540 73.490 5.927.917 1.706.227 1.918.597 212.370 417.703 590.390 1.172.144 1.209.122 4.484.306 4.120.953 810.646 3.310.307 1.373.336 1.434.846 26.346.903 107.142.154 10.953.158 7.699.954 20.494.099 175.444.450 105.383.434 737.284 10.747.554 13.519.099 8.168.567 8.789.362 5.380.105 22.719.045 175.444.450 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor BEŞİNCİ BÖLÜM: FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR I. Aktif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Nakit değerler ve TCMB hesabı: a.1. Nakit değerler ve TCMB’ye ilişkin bilgiler: Kasa/Efektif TCMB Diğer Toplam Cari Dönem TP YP 1.338.201 814.128 3.884.914 16.922.804 67.488 5.223.115 17.804.420 Önceki Dönem TP YP 1.063.603 594.193 1.530.312 12.668.939 98.799 2.593.915 13.361.931 Cari Dönem TP YP 3.884.914 2.116.423 Önceki Dönem TP YP 1.530.312 1.437.666 a.2. T.C. Merkez Bankası hesabına ilişkin bilgiler: Vadesiz Serbest Hesap Vadeli Serbest Hesap Vadeli Serbest Olmayan Hesap Diğer (*) Toplam (*) 3.884.914 14.806.381 16.922.804 1.530.312 11.231.273 12.668.939 TCMB nezdinde blokede tutulan zorunlu karşılık tutarıdır. a.3. Zorunlu karşılık uygulamasına ilişkin açıklamalar: TCMB’nin 2013/15 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği gereğince, bankalar anılan tebliğde belirtilen TP ve YP yükümlülükleri için TCMB nezdinde zorunlu karşılık tesis etmektedirler. Zorunlu karşılık oranları yükümlülüklerin vade yapısına göre değişiklik göstermekte olup, TP mevduat ve diğer yükümlükler için %5-%11,5 aralığında, YP mevduat için %9-%13 ve YP diğer yükümlülükler için ise %6-%13 aralığında uygulanmaktadır. Zorunlu karşılıklar, iki haftada bir Cuma günleri itibarıyla hesaplanarak 14 günlük dilimler halinde tesis edilmektedir. İlgili tebliğ uyarınca TCMB zorunlu karşılıklara faiz ödememektedir. b. Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklara ilişkin bilgiler: b.1. Teminata verilen/bloke edilen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar: b.2. Repo işlemlerine konu edilen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar: 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu olan gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıkların tutarı 816.339 TL’dir (31 Aralık 2012: 717.170 TL). c. Alım satım amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu: Vadeli İşlemler Swap İşlemleri Futures İşlemleri Opsiyonlar Diğer Toplam Cari Dönem TP YP 1.577 115.890 27.319 1.050.468 Önceki Dönem TP YP 64.342 10.695 77.827 424.280 3.572 113.747 6.279 32.468 1.280.105 148.448 32.731 2.509 470.215 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 155 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 54 TL’dir (31 Aralık 2012: 97 TL). Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ç. Bankalar hesabı: ç.1. Bankalara ilişkin bilgiler: Bankalar Yurt içi Yurt dışı Yurt dışı Merkez ve Şubeler Toplam Cari Dönem TP YP Önceki Dönem TP YP 15.338 99.864 534.818 877.590 9.146 94.991 279.888 1.050.821 115.202 1.412.408 104.137 1.330.709 ç.2. Yurt dışı bankalar hesabına ilişkin bilgiler: AB Ülkeleri ABD, Kanada OECD Ülkeleri (*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri Diğer Toplam (*) Serbest Tutar Cari Dönem Önceki Dönem 365.127 696.358 128.062 129.382 92.047 10.572 309.113 894.349 242.308 1.078.620 Serbest Olmayan Tutar Cari Dönem Önceki Dönem 106 89 82.999 83.105 67.103 67.192 AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri d. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: d.1. Teminata verilen/bloke edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla satılmaya hazır finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 3.466.708 TL’dir (31 Aralık 2012: 1.949.912 TL). d.2. Repo işlemlerine konu edilen satılmaya hazır varlıklara ilişkin bilgiler: 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu olan satılmaya hazır finansal varlıkların tutarı 16.621.455 TL’dir (31 Aralık 2012: 9.653.102 TL). e. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: Borçlanma Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen (*) Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen Değer Azalma Karşılığı (-) Diğer Toplam (*) Cari Dönem 28.930.590 19.483.445 9.447.145 28.085 Önceki Dönem 26.308.601 20.035.781 6.272.820 15.084 28.085 654.847 44.002 28.347.830 15.084 25.115 48.333 26.346.903 Borsaya kote olmayan ve Borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında Borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir. 156 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f. Kredilere ilişkin açıklamalar: f.1. Banka’nın ortaklarına ve mensuplarına verilen her çeşit kredi veya avansın bakiyesine ilişkin bilgiler: Cari Dönem Nakdi Gayrinakdi Banka Ortaklarına Verilen Doğrudan Krediler Tüzel Kişi Ortaklara Verilen Krediler Gerçek Kişi Ortaklara Verilen Krediler Banka Ortaklarına Verilen Dolaylı Krediler Banka Mensuplarına Verilen Krediler ve Diğer Alacaklar Toplam 213.084 213.084 39 39 Önceki Dönem Nakdi Gayrinakdi 180.615 180.615 69 69 f.2. Birinci ve ikinci grup krediler, diğer alacaklar ile sözleşme koşullarında değişiklik yapılan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler: Nakdi Krediler 3.276.236 27.659.221 10.644.603 19.885.705 132.758.713 94.801 176.538 67.792 13.046 2.041 756 705.374 375.037 202.929 2.354.248 1.593.768 2.084.661 429.786 67.393 1.834.063 1.591.727 29.711 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır. (*) İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 157 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İhtisas Dışı Krediler İşletme İhracat Kredileri İthalat Kredileri Mali Kesime Verilen Krediler Tüketici Kredileri Kredi Kartları Diğer İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Toplam Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Alacaklar Krediler ve Krediler ve Diğer Alacaklar Sözleşme Koşullarında Diğer Alacaklar Sözleşme Koşullarında (Toplam) Değişiklik Yapılanlar (Toplam) Değişiklik Yapılanlar Ödeme Planının Ödeme Planının Uzatılmasına Yönelik Uzatılmasına Yönelik Değişiklik Yapılanlar Diğer Değişiklik Yapılanlar Diğer 132.758.713 2.354.248 1.593.768 2.084.661 429.786 67.393 54.347 63.729.249 485.798 730.660 85.931(*) 7.563.699 4.676 69.905 4.724 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Ödeme Planının Uzatılmasına Yönelik Yapılan Değişiklik Sayısı 1 veya 2 Defa Uzatılanlar 3,4 veya 5 Defa Uzatılanlar 5 Üzeri Uzatılanlar Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar 2.251.092 72.912 30.244 420.260(*) 3.504 6.022 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde ödeme planı uzatılan kredilerden oluşmaktadır. (*) Ödeme Planı Değişikliği ile Uzatılan Süre 0-6 Ay 6 Ay-12 Ay 1-2 Yıl 2-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar 716.951 247.220 523.221 803.823 63.033 21.384 46.619 87.215 165.175(*) 109.393(*) Toplam 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde ödeme planı uzatılan kredilerden oluşmaktadır. (*) f.3. Vade yapısına göre nakdi kredilerin dağılımına ilişkin bilgiler: Kısa Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar İhtisas Dışı Krediler İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Orta ve Uzun Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar İhtisas Dışı Krediler İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Krediler ve Diğer Yeni Bir İtfa Planına Alacaklar Bağlananlar 38.815.588 85.459 38.815.588 85.459 93.943.125 93.943.125 3.862.557 3.862.557 Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Krediler ve Diğer Yeni Bir İtfa Planına Alacaklar Bağlananlar 572.241 45.676 572.241 45.676 1.512.420 1.512.420 451.503 451.503(*) 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır. (*) 158 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f.4. Tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, personel kredileri ve personel kredi kartlarına ilişkin bilgiler: Orta ve Uzun Vadeli 27.274.054 11.634.334 1.278.900 1.554.910 12.805.910 33.091 33.084 7 8.953.679 4.344.349 4.609.330 1.013.433 1.013.433 31.231 31.231 9.998.343 5.357.782 4.640.561 7.474 72.810 1.606 1.730 7.521 61.953 277 277 534 134 9 59 332 221 221 80.818 1.740 1.754 8.082 69.242 498 498 124.107 58.539 65.568 347 347 124.454 58.539 65.915 323.071 4.995 328.066 231.453 38.487.392 15 502 6.957 9.862.274 28.393.665 Toplam 27.896.552 11.718.758 1.300.940 1.640.373 13.236.481 58.661 58.650 11 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 159 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Tüketici Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Bireysel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Bireysel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Personel Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Personel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP(Gerçek Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP(Gerçek Kişi) Toplam Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları 168.555 69.315 7.339 11.985 79.916 25.570 25.566 4 Kısa Vadeli 453.943 15.109 14.701 73.478 350.655 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f.5. Taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartlarına ilişkin bilgiler: Taksitli Ticari Krediler-TP İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Taksitli Ticari Krediler -Dövize Endeksli İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Taksitli Ticari Krediler-YP İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Kurumsal Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Kurumsal Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP(Tüzel Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP(Tüzel Kişi) Toplam Kısa Vadeli Orta ve Uzun Vadeli 1.360.896 17.755.089 1.646 770.377 74.414 2.718.545 1.279.304 13.897.447 5.532 368.720 55.010 1.539.496 73.999 1.172 513.205 53.838 908.180 44.112 709 504.076 709 854.436 255.922 598.514 504.076 39.625 39.625 777.375 3.048.426 19.838.286 Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları 148.506 4.498 15.445 122.367 6.196 361.744 18.406 125.905 203.209 14.224 11.365 11.365 2.782 Toplam 19.264.491 776.521 2.808.404 15.299.118 380.448 1.956.250 92.405 640.282 1.165.227 58.336 516.150 2.782 516.150 896.843 295.547 601.296 8.471 785.846 532.868 23.419.580 Cari Dönem 2.152.127 133.128.894 135.281.021 Önceki Dönem 1.965.493 105.176.661 107.142.154 Cari Dönem 133.419.538 1.861.483 135.281.021 Önceki Dönem 105.715.828 1.426.326 107.142.154 Cari Dönem 841.356 Önceki Dönem 343.580 841.356 343.580 f.6. Kredilerin kullanıcılara göre dağılımı: Kamu Özel Toplam f.7. Yurt içi ve yurt dışı kredilerin dağılımı: Yurt içi Krediler Yurt dışı Krediler Toplam f.8. Bağlı ortaklık ve iştiraklere verilen krediler: Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Doğrudan Krediler Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Dolaylı Krediler Toplam 160 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f.9. Kredilere ilişkin olarak ayrılan özel karşılıklar: Özel Karşılıklar Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Toplam Cari Dönem 52.680 234.190 1.513.275 1.800.145 Önceki Dönem 54.050 215.259 1.329.574 1.598.883 f.10. Donuk alacaklara ilişkin bilgiler (net): f.10.1. Donuk alacaklardan Banka’ca yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler: Cari Dönem (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar Önceki Dönem (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar III. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar IV. Grup V. Grup Tahsili Şüpheli Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Krediler ve Diğer Alacaklar Alacaklar 2.338 20.218 21.087 2.338 20.218 21.087 1.839 22.526 21.600 1.839 22.526 21.600 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 161 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f.10.2. Toplam donuk alacak hareketlerine ilişkin bilgiler: Önceki Dönem Sonu Bakiyesi Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Dönem İçinde İntikal (+) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Diğer Donuk Alacak Hesaplarından Giriş (+) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Diğer Donuk Alacak Hesaplarına Çıkış(-) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Dönem İçinde Tahsilat (-)(*) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Aktiften Silinen (-)(*) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Dönem Sonu Bakiyesi Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Özel Karşılık (-) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Bilançodaki Net Bakiyesi III. Grup IV. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Tahsili Şüpheli Krediler ve Krediler ve Diğer Alacaklar Diğer Alacaklar 266.953 428.740 132.048 259.362 79.859 96.991 55.046 72.387 1.470.876 33.951 669.391 15.059 454.421 1.439 347.064 17.453 1.115.468 576.393 302.570 236.505 1.115.468 576.393 302.570 236.505 856.753 513.221 185.484 158.048 362.959 115.190 150.056 97.713 255.330 101.128 88.658 65.544 281 91 123 67 680 44 244 392 259.121 109.765 81.531 67.825 465.396 236.421 126.614 102.361 52.680 22.386 16.628 13.666 234.190 119.069 63.808 51.313 206.441 231.206 V. Grup Zarar Niteliğindeki Kredi ve Diğer Alacaklar 1.329.574 930.310 175.585 176.133 47.546 47.968 27.046 6.738 6.763 7.421 856.753 513.221 185.484 158.048 502.408 337.112 100.620 61.739 2.937 218.612 118.124 35.478 63.670 1.340 1.513.275 1.015.341 231.709 215.535 50.690 1.513.275 1.015.341 231.709 215.535 50.690 Cari dönemde takipteki krediler portföyünün 87.849 TL’lik bölümü, 10.430 TL karşılığında LBT Varlık Yönetim A.Ş.’ye, 106 TL’si evvelce aktiften silinen alacaklardan oluşan 163.865 TL’lik bölümü ise 32.041 TL karşılığında Girişim Varlık Yönetimi A.Ş.’ye temlik edilmiştir. (*) 162 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f.10.3. Yabancı para olarak kullandırılan kredilerden kaynaklanan donuk alacaklara ilişkin bilgiler: Cari Dönem: Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi (*) Önceki Dönem: Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi (*) (*) III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Tahsili Şüpheli Krediler ve Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar Diğer Alacaklar Krediler ve Diğer Alacaklar 8.759 2.109 6.650 26.693 13.727 12.966 291.680 291.680 4.974 1.226 3.748 15.269 7.831 7.438 340.069 340.069 Yabancı para olarak kullandırılmakla birlikte, Türk Parası takip hesaplarında izlenen kredilere ilişkin bakiyeleri de içermektedir. f.10.4. Donuk alacakların kullanıcı gruplarına göre brüt ve net tutarlarının gösterimi: IV. Grup: Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar 231.206 465.396 234.190 231.206 V. Grup Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 1.462.585 1.462.585 50.690 50.690 212.903 266.953 54.050 212.903 213.481 428.740 215.259 213.481 1.282.028 1.282.028 47.546 47.546 f.10.5. Zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar için tasfiye politikasının ana hatları: Sorunlu alacakların tasfiyesinin temini amacıyla mevzuat çerçevesinde mümkün olan tüm alternatifler azami tahsilatı sağlayacak şekilde değerlendirilmektedir. Öncelikle borçlular nezdinde bulunulan idari girişimlerle bir anlaşma ortamı sağlanmaya çalışılmakta, görüşmeler yoluyla tahsilat, tasfiye veya yapılandırma imkanı bulunmayan alacaklarla ilgili olarak ise yasal takip yolu ile tahsilat sağlanması yöntemine başvurulmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 163 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Cari Dönem (Net) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) Önceki Dönem (Net) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) III. Grup: Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar 206.441 259.121 52.680 206.441 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor f.10.6. Aktiften silme politikasına ilişkin açıklamalar: Yasal takip kapsamında borçluların tüm malvarlıklarının paraya çevrilmesine karşılık bakiye alacağın kalması veya borçluların paraya çevrilebilir malvarlığının bulunmaması nedeniyle yasal takipten sonuç alınamaması durumunda, borçlular hakkında kanaat verici vesika temin edilerek alacağın bire indirilmesi yoluna gidilmektedir. Kanaat verici vesika temin edilemeyen, tahsil imkanı tamamen kaybolmuş alacaklar ise imha işlemiyle aktiften çıkarılmaktadır. g. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar: g.1. Teminata verilen/bloke edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar: 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla vadeye kadar elde tutulacak yatırımlardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 1.123.268 TL’dir (31 Aralık 2012: 1.735.349 TL). g.2. Repo işlemlerine konu edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar: 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu olan vadeye kadar elde tutulacak yatırımların tutarı 5.492.696 TL’dir (31 Aralık 2012: 4.200.685 TL). g.3. Vadeye kadar elde tutulacak devlet borçlanma senetlerine ilişkin bilgiler: Devlet Tahvili Hazine Bonosu Diğer Kamu Borçlanma Senetleri Toplam Cari Dönem 7.603.817 7.603.817 Önceki Dönem 10.937.646 10.937.646 Cari Dönem 7.627.448 7.603.817 23.631 7.627.448 Önceki Dönem 10.953.158 10.937.646 15.512 10.953.158 g.4. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin bilgiler: Borçlanma Senetleri Borsada İşlem Görenler Borsada İşlem Görmeyenler (*) Değer Azalma Karşılığı (-) Toplam (*) Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir. g.5. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların yıl içindeki hareketleri: Dönem Başındaki Değer Parasal Varlıklarda Meydana Gelen Kur Farkları Yıl İçindeki Alımlar Satış ve İtfa Yoluyla Elden Çıkarılanlar Değer Azalışı Karşılığı (-) Değerleme Etkisi Dönem Sonu Toplamı 164 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem 10.953.158 2.601 24.953 -3.672.701 319.437 7.627.448 Önceki Dönem 13.465.702 346 14.913 -2.913.716 385.913 10.953.158 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ğ. İştiraklere ilişkin bilgiler (Net): Sıra No ğ.1. İştiraklere ilişkin genel bilgiler: 1234- Unvanı Arap Türk Bankası A.Ş. Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. Kredi Kayıt Bürosu A.Ş. Adres (Şehir/Ülke) İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE Banka’nın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı(%) 20,58 7,44 9,98 9,09 Banka Risk Grubu Pay Oranı (%) 20,58 10,00 9,98 9,09 Sıra No ğ.2. Yukarıdaki sıraya göre iştiraklere ilişkin finansal tablo bilgileri (*): 1234(*) Aktif Toplamı 3.466.934 10.694.873 32.354 79.837 Özkaynak 469.698 8.209.896 19.628 67.450 Sabit Varlık Toplamı 27.850 9.329.474 15.161 45.452 Faiz Menkul Değer Gelirleri(**) Gelirleri 115.593 66 81.521 858 217 2.016 Önceki Dönem Kâr/ Gerçeğe Zararı Uygun Değeri 59.860 -1.040.680 2.619 18.566 Cari Dönem Kâr/Zararı 48.534 -752.521 1.144 33.184 Arap Türk Bankası A.Ş. 31.12.2013, diğerleri 31.12.2012 değerleridir. (**) Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir. ğ.3. İştiraklere ilişkin hareket tablosu: Cari Dönem 743.915 743.915 Önceki Dönem 743.915 743.915 Cari Dönem 85.295 Önceki Dönem 85.295 ğ.4. Mali iştiraklere ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar: İştirakler Bankalar Sigorta Şirketleri Faktoring Şirketleri Leasing Şirketleri Finansman Şirketleri Diğer Mali İştirakler ğ.5. Borsaya kote edilen iştirakler: Bulunmamaktadır. ğ.6. Cari dönem içinde elden çıkarılan iştirakler: Bulunmamaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 165 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Alışlar Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Cari Yıl Payından Alınan Kâr Satışlar Yeniden Değerleme Artışı Değer Azalma Karşılıkları Dönem Sonu Değeri Sermaye Taahhütleri Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ğ.7. Cari dönem içinde satın alınan iştirakler: Bulunmamaktadır. h. Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler (Net) h.1. Önemli büyüklükteki bağlı ortaklıkların özkaynaklarına ilişkin bilgiler: Ana Sermaye Ödenmiş Sermaye Hisse Senedi İhraç Primi Yedek Akçeler Net Dönem Kârı ile Geçmiş Yıl Kârı Azınlık Hakları Ana Sermayeden İndirilen Değerler (-) Katkı Sermaye Sermaye Sermayeden İndirilen Değerler (-) Konsolide Özkaynak Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 1.888.601 1.300.374 Sigorta/ Reasürans Şirketleri 1.724.039 1.465.000 İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. 1.155.973 870.146 424 19.758 265.758 262.926 326.057 273.461 69.786 756 138.562 2.027.163 356 2.026.807 84.208 149.396 1.873.435 1.155.973 İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 832.544 310.500 1.302 36.778 165.236 398.953 80.225 2.094 834.638 1.873.435 1.155.973 834.638 113 İş Finansal Kiralama A.Ş. 595.985 424.365 99.899 58.365 15.109 1.753 3.721 599.706 599.706 Sıra No h.2. Bağlı ortaklıklara ilişkin genel bilgiler: 910- Unvanı Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Antgıda Gıda Tarım Turizm Enerji ve Demir Çelik Sanayi Ticaret A.Ş. Camiş Yatırım Holding A.Ş. Closed Joint Stock Company İşbank İş Finansal Kiralama A.Ş. İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Ticaret ve İletişim Hizmetleri A.Ş. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. İşbank AG 111213141516- Kültür Yayınları İş-Türk Limited Şirketi Milli Reasürans T.A.Ş. Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş. Trakya Yatırım Holding A.Ş. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 12345678- 166 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Adres(Şehir/Ülke) İstanbul/TÜRKİYE Banka’nın Pay Oranı-Farklıysa Oy Banka Risk Grubu Pay Oranı(%) Oranı (%) 62,00 83,00 İzmir/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE Moskova/RUSYA İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE 99,89 99,97 100,00 27,79 42,23 86,33 99,99 100,00 100,00 57,39 58,04 100,00 İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE Frankfurt-Main/ ALMANYA İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE İzmir/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE İstanbul/TÜRKİYE 94,65 65,65 100,00 70,69 100,00 99,17 76,64 99,81 65,34 40,52 65,47 100,00 100,00 77,06 100,00 100,00 50,00 73,69 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Sıra No h.3. Yukarıdaki sıraya göre bağlı ortaklıklara ilişkin finansal tablo bilgileri (*): Aktif Sabit Varlık Toplamı Özkaynak Toplamı 17.908.679 540.143 26.684 248.286 23.189 8.283 3119.056 119.050 4483.610 103.625 47.921 53.492.581 603.638 2.958 61.668.720 1.156.086 1.379.950 739.854 15.814 1.185 842.686 34.577 16.846 94.935.366 917.423 95.408 102.643.785 378.985 52.444 1114.479 9.131 713 121.847.224 702.006 43.700 13604.079 480.807 190.524 14436.842 436.839 15- 13.439.216 2.017.534 248.941 16- 10.946.553 6.312.906 5.705.274 Faiz Menkul Değer Gelirleri(**) Gelirleri 232.141 33.851 2 2 29.662 29.518 185 188.495 2.573 5.630 1.109 1.881 335 195 408 194.142 139.022 100.712 3.001 1 20 65.176 20.412 580 281.101 237 657.490 23.443 35.448 47 Cari Dönem Kâr/Zararı 84.706 -5.582 27.855 -16.040 42.189 116.157 6.083 3.108 125.312 2.476 1.452 22.639 253.150 218 295.154 268.198 Önceki Gerçeğe Dönem Kâr/ Uygun Zararı Değeri 80.952 1.841.000 -3.803 18.995 -2.479 41.801 407.390 65.408 882.000 6.053 11.620 137.364 397.440 15.188 1.701 98.349 -19.383 57 325.151 2.379.000 290.393 4.273.120 İhtiyaç Duyulan Özkaynak Tutarı Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş., Closed Joint Stock Company İşbank, İş Finansal Kiralama A.Ş., İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş., İşbank AG, Milli Reasürans T.A.Ş., Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 31.12.2013, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 30.09.2013, diğerleri 31.12.2012 değerleridir. (*) (**) Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir. h.4. Bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosu: (*) Önceki Dönem 5.531.102 369.313 997.530 58.094 6.956.039 Cari dönemde muhtelif bağlı ortaklıkların gerçekleştirdiği bedelsiz sermaye artırımlarından kaynaklanmaktadır. (**) Söz konusu tutar Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş. ile Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Pazarlama A.Ş.’nin satışından kaynaklanmaktadır. (***) Söz konusu tutarlar borsaya kote bağlı ortaklıkların borsa değerlerinde meydana gelen artış ve azalışları göstermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 167 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Alışlar (*) Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Cari Yıl Payından Alınan Kâr Satışlar (**) Yeniden Değerleme Artışı (***) Değer Azalma Karşılıkları/İptalleri Dönem Sonu Değeri Sermaye Taahhütleri Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) Cari Dönem 6.956.039 336.771 -269.593 -107.746 101.385 7.016.856 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor h.5. Mali bağlı ortaklıklara ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar: Bağlı Ortaklıklar Bankalar Sigorta Şirketleri Faktoring Şirketleri Leasing Şirketleri Finansman Şirketleri Diğer Mali Bağlı Ortaklıklar Toplam Cari Dönem 1.369.683 1.592.835 112.051 620.139 3.694.708 Önceki Dönem 1.386.942 1.230.445 Cari Dönem 5.585.702 Önceki Dönem 5.496.345 5.585.702 5.496.345 110.282 692.465 3.420.134 h.6. Borsaya kote edilen bağlı ortaklıklar: Yurt içi Borsalara Kote Edilenler Yurt dışı Borsalara Kote Edilenler Toplam h.7. Cari dönem içinde elden çıkarılan bağlı ortaklıklar: • Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş.’nin 89.500 TL’lik sermayesinde Banka’nın sahip olduğu %86,90 oranında ve 77.776 TL nominal değerdeki payın tamamı Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.’ye 127.315 TL peşin bedelle satılmış olup, satış işlemi sonucunda 913 TL kâr oluşmuştur. • Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Pazarlama A.Ş.’nin 18.630 TL’lik sermayesinde Banka’nın sahip olduğu %99,98 oranında ve 18.627 TL nominal değerdeki payın tamamı Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.’ye 87.010 TL peşin bedelle satılmış olup, satış işlemi sonucunda 55.663 TL kâr oluşmuştur. h.8. Cari dönem içinde satın alınan bağlı ortaklıklar: Bulunmamaktadır. ı. Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklara (İş Ortaklıklarına) İlişkin Bilgiler: Banka’nın birlikte kontrol edilen ortaklığı (iş ortaklığı) bulunmamaktadır. i. Kiralama işlemlerinden alacaklara ilişkin bilgiler (net): Banka’nın kiralama işlemlerinden alacağı bulunmamaktadır. j. Riskten korunma amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin açıklamalar: Banka’nın riskten korunma amaçlı türev finansal varlığı bulunmamaktadır. 168 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor k. Maddi duran varlıklara ilişkin bilgiler (*) (net): Cari Dönem Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler - İktisap Edilenler - Elden Çıkarılanlar - Transfer - Değer Azalış Karşılığı(-) (**) - Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler - Amortisman Bedeli - Elden Çıkarılanlar - Transfer - Değer Azalış Karşılığı(-) - Kur Farkı(-) Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri Gayrimenkuller 3.452.705 155.166 -220.297 -45.321 45.628 3.387.881 -2.185.464 -46.925 76.736 -2.155.653 1.267.241 1.232.228 İnşa Halindeki Binalar 5.624 13.219 -420 -6.262 12.161 5.624 12.161 Araçlar 13.538 2597 -1.023 25 15.137 -11.280 -1.214 977 -17 -11.534 Diğer MDV 1.489.099 205.923 -24.068 1.850 1.672.804 -943.314 -157.777 12.913 -1.012 -1.089.190 2.258 3.603 545.785 583.614 Toplam 4.960.966 376.905 -245.808 -51.583 45.628 1.875 5.087.983 -3.140.058 -205.916 90.626 -1.029 -3.256.377 1.820.908 1.831.606 Bilanço tarihi itibarıyla, Banka’nın finansal kiralama yoluyla edinilmiş maddi duran varlıklarının defter değeri 57 TL (2012: 466 TL) olup dönem içinde giriş yoktur. Dönem içinde alacaklardan dolayı edinilen maddi duran varlıkların defter değeri ise 170.421 TL’dir (2012: 159.137 TL) . (*) (**) Elden çıkarılan ve/veya ekspertizleri yenilenen gayrimenkullere ilişkin çözülen değer azalış karşılıklarıdır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 169 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Önceki Dönem (*) Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler - İktisap Edilenler - Elden Çıkarılanlar - Transfer - Değer Azalış Karşılığı(-) (**) Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler - Amortisman Bedeli - Elden Çıkarılanlar - Transfer - Değer Azalış Karşılığı(-) Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri Gayrimenkuller İnşa Halindeki Binalar 3.512.507 171.000 -167.712 -70.975 7.885 3.452.705 -2.182.992 -49.992 47.520 -2.185.464 8.767 12.834 -7.935 -8.042 5.624 1.329.515 1.267.241 8.767 5.624 Araçlar Diğer MDV Toplam 15.461 830 -2.753 1.337.556 175.974 -24.431 13.538 -12.659 -1.373 2.752 1.489.099 -818.806 -134.015 9.507 -11.280 -943.314 4.874.291 360.638 -202.831 -79.017 7.885 4.960.966 -3.014.457 -185.380 59.779 -3.140.058 2.802 2.258 518.750 545.785 1.859.834 1.820.908 Bilanço tarihi itibarıyla, Banka’nın finansal kiralama yoluyla edinilmiş maddi duran varlıklarının defter değeri 466 TL (2011: 5.544 TL) olup dönem içinde giriş yoktur. Dönem içinde alacaklardan dolayı edinilen maddi duran varlıkların defter değeri ise 159.137 TL’dir (2011: 44.811 TL) . (*) (**) Elden çıkarılan ve/veya ekspertizleri yenilenen gayrimenkullere ilişkin çözülen değer azalış karşılıklarıdır. l. Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin bilgiler: Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler - İktisap Edilenler - Elden Çıkarılanlar (-) - Değer Düşüşü Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler - Amortisman Bedeli (-) - Elden Çıkarılanlar - Değer Düşüşü Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri 170 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem 366.663 193.377 -20.062 539.978 261.756 95.708 -13.445 344.019 104.907 195.959 Önceki Dönem 256.885 109.778 366.663 193.208 68.548 261.756 63.677 104.907 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor m. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar: Banka’nın yatırım amaçlı gayrimenkulü bulunmamaktadır. n. Ertelenmiş vergi varlığına ilişkin açıklamalar: Banka’nın 31.12.2013 itibarıyla 538.592 TL ertelenmiş vergi aktifi bulunmaktadır. Söz konusu ertelenmiş vergi varlığı, Banka’nın kayıtlarında defter değeri ile takip ettiği varlık ve yükümlülüklerle, bunların vergi mevzuatı gereği hesaplanan vergiye esas değerlerinin oluşturduğu geçici farklar üzerinden hesaplanmıştır. Geçici farkları oluşturan kalemlerin özkaynak unsurları arasında izlenmesi durumunda söz konusu geçici farklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığı/yükümlülüğü ilgili özkaynak kalemleri ile ilişkilendirilmiş olup, Banka’nın 31.12.2013 itibarıyla dönem zararı veya vergi indirimi üzerinden hesapladığı herhangi bir vergi varlığı bulunmamaktadır. Ertelenmiş Vergi (Aktifi)/Pasifi: Maddi Duran Varlıklar Matrah Farkları Karşılıklar (*) Finansal Varlıkların Değerlemesi Diğer Net Ertelenmiş Vergi (Aktifi)/Pasifi: (*) Cari Dönem Önceki Dönem 28.583 -559.910 -1.542 -5.723 -538.592 28.419 -462.737 -162.872 2.699 -594.491 Çalışan hakları yükümlülükleri, emekli sandığı fiili ve teknik açığı, kredi kartı puan karşılıkları ve diğer karşılıklardan oluşmaktadır. Ertelenmiş vergi varlığının hareketi aşağıdaki gibidir: Dönem Başı Değeri Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) (Net) Özkaynaklar Altında Muhasebeleştirilen Ertelenmiş Vergi Kur Farkı Ertelenmiş Vergi Aktifi Cari Dönem 594.491 -329.474 273.566 9 538.592 Önceki Dönem 488.613 306.871 -200.993 594.491 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 171 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor o. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar hakkında açıklamalar: Dönem Başı Net Defter Değeri Girişler Transferler (Net) Elden Çıkarılanlar (Net) Değer Düşüşü (-) Amortisman Dönem Sonu Net Defter Değeri Cari Dönem 72.970 120 51.583 -60.893 Önceki Dönem 59.803 1.012 79.017 -65.548 -1.141 62.639 -1.314 72.970 Banka’nın durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Banka’nın satış amaçlı elde tutulan duran varlık olarak sınıflandırdığı varlıklar gayrimenkullerden oluşmaktadır. Satışa konu edilen söz konusu gayrimenkuller Banka’nın internet sitesinde ilan edilmektedir. Ayrıca, gazete ilanı ve benzeri araçların kullanılması suretiyle de satışa çıkarılan gayrimenkullerle ilgili duyurular yapılmaktadır. ö. Diğer aktiflere ilişkin bilgiler: Bilanço’nun diğer aktifler kalemi, bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. II. Pasif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Mevduata ilişkin bilgiler: a.1. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (cari dönem): 7 Gün Vadesiz İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 7.385.973 2.753.147 33.728.760 7.974.367 5.416.482 25.621.537 7.137.326 4.786.500 22.865.329 837.041 629.982 2.756.208 562.517 45.869 110.818 6.165.405 1.544.157 7.233.562 220.842 502.468 2.353.464 3.016.479 297.512 1.661.896 1.354.415 48.260 2.719 1.221.390 425.923 226.623 440.506 928.492 19.910 Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Yurt içinde Yer. K. Yurt dışında Yer.K Resmi Kur. Mevduatı Tic. Kur. Mevduatı Diğ. Kur. Mevduatı Kıymetli Maden DH Bankalar Mevduatı TCMB Yurt içi Bankalar Yurt dışı Bankalar Katılım Bankaları Diğer Toplam 25.623.095 172 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 164.899 6 Ay-1 Yıl 248.841 1.565.994 1.150.746 415.248 423.821 25.762 132.666 202.545 47.959 1 Yıl ve Üstü 465.557 5.182.747 2.499.155 2.683.592 321 16.352 13.642 16.799 452.729 164.899 8.251 39.708 14.341 438.388 11.924.019 70.402.556 4.229.360 2.647.588 6.148.147 3-6 Ay 792.099 2.852.334 2.501.749 350.585 2.317 283.281 134.430 Birikimli Mevduat Toplam 45.374.377 48.613.461 40.940.805 7.672.656 1.145.663 15.268.519 3.357.512 3.235.823 3.979.410 48.260 1.672.624 2.238.616 19.910 120.974.765 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor a.2. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (önceki dönem): 7 Gün Vadesiz İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 5.580.363 4.031.259 30.161.742 6.692.214 5.783.009 16.690.009 6.166.298 5.205.093 15.501.343 525.916 577.916 1.188.666 492.556 34.022 821.728 4.974.356 2.498.516 6.347.295 211.236 200.728 6.557.278 2.751.819 116.440 4.751 244.191 777.331 1.476.926 56.997 1.996 618.597 283.963 178.066 158.734 1.192.963 7.132 Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Yurt içinde Yer. K. Yurt dışında Yer.K Resmi Kur. Mevduatı Tic. Kur. Mevduatı Diğ. Kur. Mevduatı Kıymetli Maden DH Bankalar Mevduatı TCMB Yurt içi Bankalar Yurt dışı Bankalar Katılım Bankaları Diğer Toplam 20.946.735 3-6 Ay 897.622 1.593.172 1.044.582 548.590 2.091 290.726 31.578 1 131.054 6 Ay-1 Yıl 328.138 501.996 314.620 187.376 127 16.225 1.096 4.827 10.357 1 Yıl ve Üstü 454.004 4.191.082 2.084.342 2.106.740 429 72.689 1.390 969 406.092 78.884 52.170 2.103 8.254 19.314 386.778 13.441.305 62.059.729 2.946.244 862.766 5.126.655 Birikimli Mevduat Toplam 41.453.128 35.451.482 30.316.278 5.135.204 1.350.953 14.199.807 7.003.306 2.878.807 3.045.951 56.997 1.004.857 1.976.965 7.132 105.383.434 a.3. Mevduat sigortası kapsamında bulunan ve mevduat sigortası limitini aşan tasarruf mevduatına ilişkin bilgiler: Tasarruf Mevduatı (*) Tasarruf Mevduatı Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz DTH Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz Diğ. H. Yurt dışı Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar Kıyı Bnk. Blg. Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigorta Tabi Hesaplar Mevduat Sigortası Kapsamında Bulunan Cari Dönem Önceki Dönem 24.302.069 17.246.503 9.360.101 6.101.391 2.216.518 1.518.080 Mevduat Sigortası Limitini Aşan Cari Dönem Önceki Dönem 20.666.849 23.879.880 21.533.835 16.103.380 933.581 1.205.813 849.246 705.500 112.359 50.957 41.743 28.337 15 Şubat 2013 tarih ve 28560 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan karar gereği, yurt içi şubeler nezdindeki mevduat için geçerli mevduat sigortası limit tutarı 50.000 TL’den (tam rakam) 100.000 TL’ye (tam rakam) yükseltilmiştir. (*) a.4. Mevduat sigortası kapsamında bulunmayan tasarruf mevduatı: Cari Dönem 154.102 Önceki Dönem 79.294 9.274 9.769 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 173 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Yurt dışı Şubelerde Bulunan Mevduat ve Diğer Hesaplar Hâkim Ortaklar ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar Yönetim veya Müdürler Kurulu Başkan ve Üyeler, Genel Müdür ve Yardımcıları ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar 26/9/2004 Tarihli ve 5237 Sayılı TCK’nın 282 nci Maddesindeki Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerleri Kapsamına Giren Mevduat ile Diğer Hesaplar Türkiye’de Münhasıran Kıyı Bankacılığı Faaliyeti Göstermek Üzere Kurulan Mevduat Bankalarında Bulunan Mevduat Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor b. Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler: Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu: Cari Dönem TP 161.705 519.557 Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Yükümlülükler Vadeli İşlemler Swap İşlemleri Futures İşlemleri Opsiyonlar Diğer Toplam YP 12.511 161.986 Önceki Dönem TP 11.797 372.702 4.237 121.526 6.219 685.499 296.023 390.718 YP 44.251 268.382 33.236 697 346.566 c. Bankalar ve diğer mali kuruluşlar: c.1. Bankalar ve diğer mali kuruluşlara ilişkin bilgiler: T.C. Merkez Bankası Kredileri Yurt içi Banka ve Kuruluşlardan Yurt dışı Banka, Kuruluş ve Fonlardan Toplam Cari Dönem TP YP Önceki Dönem TP YP 271.666 1.379.376 1.651.042 375.190 13.895.662 14.270.852 220.240 668.068 888.308 382.843 9.476.403 9.859.246 Cari Dönem TP 1.462.322 188.720 1.651.042 YP 7.862.046 6.408.806 14.270.852 Önceki Dönem TP YP 869.719 5.425.214 18.589 4.434.032 888.308 9.859.246 c.2. Alınan kredilerin vade yapısı: Kısa Vadeli Orta ve Uzun Vadeli Toplam c.3. Alınan kredilere ilişkin bilgiler: Alınan krediler içerisinde önemli yer tutan sendikasyon kredilerine ve seküritizasyon işlemleri yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmiştir. Sendikasyon kredileri: Kullanım Tarihi Mayıs 2013 Eylül 2013 174 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Alınan Kredi 441.000.000 USD + 631.000.000 EURO 391.000.000 USD + 651.500.000 EURO Vade 1 yıl (1 yıl uzatma opsiyonlu) 1 yıl (1 yıl uzatma opsiyonlu) TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Seküritizasyon işlemleri: Banka, yurt dışında kurulu özel amaçlı kuruluşlar (SPV) olan; TIB Diversified Payment Rights Finance Company aracılığıyla ABD Doları, Euro ve GBP cinsinden havale akımlarına, TIB Card Receivables Funding Company Limited aracılığıyla da yabancı para cinsinden banka kartı ve kredi kartı akımlarına ilişkin tüm hak ve alacaklarını seküritizasyon işlemlerine konu etmek suretiyle kaynak temin etmiştir. Seküritizasyon yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır. Tarih Kasım 2004 Aralık 2005 Haziran 2006 Mart 2007 Ekim 2011 Ekim 2011 Haziran 2012 Haziran 2012 Aralık 2013 Aralık 2013 (*) Özel Amaçlı Kuruluş (SPV) TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Card Receivables Funding Company Limited TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company Tutar 600.000.000 USD 350.000.000 USD 800.000.000 USD 550.000.000 USD 75.000.000 USD 160.000.000 EURO 225.000.000 USD 125.000.000 EURO 50.000.000 USD 185.000.000 EURO Nihai Vade 7-10 yıl 8 yıl (*) 5-8 yıl 7-8 yıl 5 yıl 5-7 yıl 5 yıl 12 yıl 5 yıl 5-12 yıl 31.12.2013 İtibarıyla Kalan Borç Tutarı 16.000.000 USD 9.462.517 USD 43.000.000 USD 37.000.000 USD 75.000.000 USD 160.000.000 EURO 225.000.000 USD 125.000.000 EURO 50.000.000 USD 185.000.000 EURO Nihai vade bitim tarihi 06.01.2014’tür. ç. İhraç Edilen Menkul Kıymetler (Net): Bono Tahvil Toplam Cari Dönem TP 3.896.072 1.256.840 5.152.912 YP 158.658 4.783.856 4.942.514 Önceki Dönem TP 3.423.236 1.142.891 4.566.127 YP 1.797.989 1.797.989 d. Banka’nın yükümlülüklerine ilişkin yoğunlaşma: e. Diğer yabancı kaynaklar: Diğer yabancı kaynaklar bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. f. Kiralama işlemlerinden borçlara ilişkin bilgiler (net): Banka’nın kiralama işlemlerine ilişkin borcu bulunmamaktadır. g. Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler: Banka’nın riskten korunma amaçlı türev finansal borcu bulunmamaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 175 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka’nın yükümlülüklerinin %57’si mevduattan, %10’u repo işlemlerinden sağlanan fonlardan, %8’i alınan kredilerden ve %6’sı ihraç edilen menkul kıymetler ile ikincil sermaye benzeri kredilerden oluşmaktadır. Mevduat, farklı özellikleri haiz geniş bir müşteri tabanına yayılmış bulunmaktadır. Alınan krediler ise sendikasyon, seküritizasyon, post-finansman ve para piyasaları yoluyla muhtelif finansal kuruluşlardan temin edilen fonlardan oluşmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ğ. Karşılıklara ilişkin bilgiler: ğ.1. Genel karşılıklara ilişkin bilgiler: Genel Karşılıklar I. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar -Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar II. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar -Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar Gayrinakdi Krediler İçin Ayrılanlar Diğer Cari Dönem (*) 1.972.588 1.661.838 113.530 89.839 9.874 142.185 78.726 Önceki Dönem 1.613.677 1.345.971 73.259 69.570 7.257 127.290 70.846 Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 8. maddesi göz önünde bulundurularak hesaplanmıştır. (*) ğ.2. Çalışan hakları karşılığı: Banka, ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personeli ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlarına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Kıdem tazminatı, ilgili mevzuat uyarınca her hizmet yılı için kıdem tazminatına esas tavan olan 3.254,44 TL’yi (31.12.2013 itibarıyla tam TL tutarıdır) aşmayacak şekilde bir aylık ücret tutarıdır. Kıdem tazminatı karşılığı, çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel tutarların bugünkü değeri hesaplanarak ayrılmaktadır. Banka’nın kıdem tazminatından kaynaklanan yükümlülüğü, bağımsız bir değerleme şirketi tarafından düzenlenen aktüeryal rapor doğrultusunda belirlenmiş, bu çerçevede 31.12.2013 tarihi itibarıyla 338.434 TL tutarında karşılık ayrılarak finansal tablolara yansıtılmıştır (31.12.2012: 342.205 TL). Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hesaplanmasında kullanılan başlıca aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir: • Hesaplamada yıllara göre değişen iskonto ve enflasyon oranları kullanılmış olup, reel ücret artış oranı ise %2 olarak dikkate alınmıştır. • Hesaplamada 31.12.2013 itibarıyla geçerli olan 3.254,44 TL (tam TL tutardır) düzeyindeki tavan esas alınmıştır. • Emeklilik yaşı, bireylerin en erken emekli olabileceği yaş olarak dikkate alınmıştır. • Kadın ve erkeklere ilişkin ölüm olasılıkları için CSO 1980 mortalite tablosu kullanılmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin hareketleri içeren tabloya aşağıda yer verilmiştir. Yükümlülüklerin Dönem Başındaki Peşin Değeri Cari Hizmet Maliyeti Faiz Maliyeti Ödenen Tazminatlar Ödeme/Faydaların Kısılması/İşten Çıkarma Dolayısıyla Oluşan Kayıp/ (Kazanç) Aktüeryal Kayıp/(Kazanç) Yükümlülüklerin Dönem Sonundaki Peşin Değeri Cari Dönem 342.205 29.612 24.749 -19.434 Önceki Dönem 235.821 20.043 20.751 -18.222 2.473 -41.171 338.434 3.475 80.337 342.205 Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında, Banka kullanılmamış izinler için de karşılık ayırmaktadır. 2013 yılı için kullanılmamış izin karşılığı tutarı 26.513 TL’dir (31.12.2012: 20.316 TL). ğ.3. Dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılıkları: Dövize endeksli krediler açılış tarihinde baz alınan kurlar üzerinden izlendiğinden açılış tarihine göre kurların azalış göstermesi halinde zarar, artış göstermesi halinde ise kâr oluşmaktadır. 31.12.2013 tarihi itibarıyla dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılığı 52 TL olup, söz konusu tutar finansal tablolarda dövize endeksli kredilerin bakiyesi ile netleştirilmiştir. 176 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ğ.4. Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi krediler özel karşılıkları: “Tasfiye Olunacak Alacaklar” hesabında izlenen firmaların tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi kredileri için 88.971 TL karşılık ayrılmıştır (31.12.2012: 102.568 TL). ğ.5. Diğer karşılıklara ilişkin bilgiler: ğ.5.1. Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar: Ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek muhtemel gelişmeler dikkate alınarak ihtiyatlılık prensibi dahilinde, tamamı önceki dönemlerde ayrılmış 1.000.000 TL tutarında serbest karşılık bulunmaktadır. ğ.5.2. Emeklilik haklarından doğan yükümlülükler: SSK’ya istinaden kurulan sandıklar için yükümlülükler: 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuş olan Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı için, Üçüncü Bölüm XVII no.lu dipnotta açıklandığı üzere, 31.12.2013 itibarıyla gerçekleştirilen aktüer değerlemesi sonucunda fiili ve teknik açık tutarı 1.775.839 TL olarak belirlenmiş (31.12.2012: 1.778.210 TL) olup, aynı tarih itibarıyla mali tabloda bu tutarda karşılık ayrılmış durumdadır. İlgili kanundaki esaslara uygun olarak gerçekleştirilmiş olan yukarıda belirtilen aktüer denetlemesi, 31.12.2013 itibarıyla yükümlülüğün peşin değerini, diğer bir ifadeyle Banka tarafından SGK’ya yapılacak tahmini ödeme tutarını ölçmektedir. Aktüeryal hesaplamada kullanılan varsayımlara aşağıda yer verilmiştir. • %9,8 teknik faiz oranı kullanılmıştır. • kısa vadeli sigorta prim oranının 01.09.2013 tarihinden itibaren %2 ile sabitlenmiş olması göz önünde bulundurularak, toplam prim oranı %34,5 olarak dikkate alınmıştır. • CSO 1980 kadın/erkek mortalite tabloları kullanılmıştır. Aşağıdaki tabloda, 31.12.2013 itibarıyla SSK hadleri çerçevesinde sağlık giderleri de dikkate alınarak prim ve maaş ödemelerinin peşin değerleri gösterilmiştir. Sağlık Dışı Yükümlülükler Toplamının Peşin Değeri Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primlerinin Peşin Değeri Net Sağlık Dışı Yükümlülüklerin Peşin Değeri Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri Sağlık Primlerinin Peşin Değeri Net Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri Önceki Dönem -4.323.548 1.779.033 -2.544.515 -660.534 1.235.098 574.564 -581.571 1.014.295 432.724 376.562 -1.775.839 333.581 -1.778.210 Cari Dönem 253.716 96.722 26.124 376.562 Önceki Dönem 210.692 96.928 25.961 333.581 Vakfın varlıkları aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır. Hazır Değerler Menkul Kıymetler Diğer Toplam Halen ödenmekte olan sağlık yardımları ise, devirle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde belirlenecektir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 177 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Vakıf Varlığı Fiili ve Teknik Açık Tutarı Cari Dönem -4.900.737 2.173.772 -2.726.965 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ğ.5.3. Kredi kartları ve bankacılık hizmetlerine ilişkin promosyon uygulamaları karşılığı: Banka’nın, kredi kartı hamillerinin yaptığı harcamalar ya da verilen bankacılık hizmetlerine yönelik promosyon uygulamaları çerçevesinde muhasebeleştirdiği 62.797 TL tutarında (31.12.2012: 53.443 TL) karşılığı bulunmaktadır. ğ.5.4. Rekabet Kurulu’nun 02.11.2011 tarih, 11-55/1438-M sayılı kararı ile Banka’nın da aralarında bulunduğu Türkiye’de faaliyet gösteren 12 banka ve finansal hizmetler konusunda faaliyet gösteren 2 firma hakkında, mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri konusunda anlaşma ve/veya uyumlu eylem içerisinde bulunmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin belirlenmesi amacıyla açılan soruşturma süreci tamamlanmıştır. Söz konusu soruşturma sonucunda, Banka dahil, toplam 12 bankaya idari para cezası verilmesine yargı yolu açık olmak üzere karar verilmesi hususu Rekabet Kurulu tarafından tefhim edilmiş, Banka için 146.656 TL tutarında idari para cezası öngörülmüştür. Soruşturmaya konu edilen hususlar ile ilgili faaliyetlerinin mevzuata uygun olduğunu değerlendirmekle beraber Banka, idari para cezasının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 17. madde hükmü çerçevesinde indirimden yararlanılarak hesaplanan kısmı olan 109.992 TL’yi, ilgili karara karşı dava açma ve iade talebinde bulunma dahil yasal hakları saklı kalmak kaydıyla Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na cari dönemde ödemiştir. Öte yandan; Rekabet Kurulu’nun idari para cezası verilmesine dair anılan kararına karşı, Banka’ca Ankara İdare Mahkemesi nezdinde yürütmeyi durdurma istemli olarak iptal davası açılmıştır. Söz konusu dava henüz sonuçlanmamış olup, Banka, 31.12.2013 tarihi itibarıyla finansal tablolarında, gerçekleştirdiği 109.992 TL tutarındaki ödemenin tamamı için karşılık ayırmıştır. ğ.5.5. 31.12.2012 tarihli özel durum açıklaması ile de duyurulduğu üzere, Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan “Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı”na, Vakıf Senedi ve ilgili mevzuat çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmek üzere Banka tarafından yapılan ödemelerle (katılım payı) ilgili olarak Vergi Denetim Kurulu müfettişleri tarafından bir inceleme yapılmıştır. Bu inceleme sonucunda, söz konusu yükümlülük tutarlarının, ödemenin yapıldığı dönemde çalışan vakıf üyeleri açısından ücret mahiyetinde bir menfaat olduğu, dolayısıyla söz konusu ödemeler üzerinden cezalı gelir vergisi stopajı/cezalı istihkaktan kesilen damga vergisi alınması gerektiği iddiasıyla 2007 ve 2008 dönemleri için inceleme raporu düzenlenmiştir. Bu rapora istinaden, söz konusu dönemlere ilişkin cezalı gelir vergisi/damga vergisi tarhiyatları yapılarak Banka’ya tebliğ edilen vergi cezası ihbarnameleri toplamı 74 milyon (tam rakam) TL’dir. Konuya ilişkin yapılan değerlendirmede Banka uygulamasının mevzuata uygun olduğu ve cezalı tarhiyatın yasal dayanağının olmadığı sonucuna ulaşıldığından, söz konusu tarhiyatlara karşı ülke genelindeki muhtelif vergi mahkemelerinde davalar açılmıştır. İlk derece vergi mahkemelerince, açılan davaların bir kısmı için Banka lehine, bir kısmı için Banka aleyhine kararlar verilmiş olup, bir kısım davalarda ise henüz karar verilmemiştir. Diğer taraftan, Banka aleyhine olan Mahkeme kararları ile ilgili olarak Banka tarafından, İdare aleyhine olan kararlarla ilgili olarak da İdare tarafından temyiz ve itiraz talebinde bulunulmuş olup, bu davaların da bir bölümü Banka aleyhine bir bölümü Banka lehine sonuçlanmıştır. Diğer taraftan; 19.12.2013 tarihli özel durum açıklaması ile duyurulduğu üzere, cari dönem içerisinde aynı konuda düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden bu defa, 2009, 2010 ve 2011 dönemleri için cezalı gelir vergisi/damga vergisi tarhiyatları yapılarak, vergi ceza ihbarnamelerinin tebliğ edilmesine başlanmıştır. Bu rapora istinaden, 11.02.2014 tarihi itibarıyla, Banka’ya tebliğ edilen vergi ve ceza toplamı ise 134 milyon (tam rakam) TL olup, bahsi geçen vergi ceza ihbarnamelerine ilişkin olarak vergi idareleri nezdinde yargı yolu açık olmak üzere tarhiyat sonrası uzlaşma süreci başlatılmıştır. Banka, bu gelişmeler çerçevesinde, 31.12.2013 tarihi itibarıyla finansal tablolarında, konuya ilişkin olarak toplam 209.189 TL tutarında karşılık ayırmıştır. ğ.5.6. Yukarıda belirtilenler dışında kalan diğer karşılıklar, gider karşılıkları, devam eden dava karşılıkları ve muhtelif nedenlerle ayrılan diğer karşılıklardan oluşmaktadır. h. Vergi borcuna ilişkin açıklamalar: h.1. Cari vergi borcuna ilişkin açıklamalar: h.1.1. Vergi karşılığına ilişkin bilgiler: Vergi uygulamalarına ve hesaplamalarına ilişkin açıklamalara Üçüncü Bölüm XVIII no.lu dipnotta yer verilmiş olup, 31.12.2013 itibarıyla, kurumlar vergisi yükümlülüğü ile ödenen geçici vergilerin netleştirilmesi sonucunda kalan kurumlar vergisi borcu 104.681 TL’dir. 178 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor h.1.2. Ödenecek vergilere ilişkin bilgiler: Ödenecek Kurumlar Vergisi Menkul Sermaye İradı Vergisi Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi BSMV Kambiyo Muameleleri Vergisi Ödenecek Katma Değer Vergisi Diğer Toplam Cari Dönem 104.681 108.952 2.355 72.776 55 1.887 25.904 316.610 Önceki Dönem 351.351 94.727 2.124 68.274 25 1.667 22.109 540.277 Cari Dönem 57 66 Önceki Dönem 49 60 766 1.531 636 1.272 2.420 2.017 h.1.3. Primlere ilişkin bilgiler: Sosyal Sigorta Primleri-Personel Sosyal Sigorta Primleri-İşveren Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-Personel Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-İşveren Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-Personel Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-İşveren İşsizlik Sigortası-Personel İşsizlik Sigortası–İşveren Diğer Toplam h.2. Ertelenmiş vergi borcuna ilişkin açıklamalar: Bulunmamaktadır. ı. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borçları hakkında bilgiler: Banka’nın satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borcu bulunmamaktadır. i. Sermaye benzeri kredilere ilişkin bilgiler: Söz konusu tahvillerin dönem sonu itibarıyla değeri toplam 2.984.143 TL’dir. (31.12.2012: 1.804.451 TL) j. Özkaynaklara ilişkin bilgiler: j.1. Ödenmiş sermaye: Hisse Senedi Karşılığı İmtiyazlı Hisse Senedi Karşılığı Toplam Cari Dönem 4.499.970 30 4.500.000 Önceki Dönem 4.499.970 30 4.500.000 Ödenmiş Sermaye 4.500.000 Tavan 10.000.000 j.2. Kayıtlı sermaye sisteminin uygulanıp uygulanmadığı ve kayıtlı sermaye tavanı: Sermaye Sistemi Kayıtlı Sermaye Sistemi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 179 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka önceki dönemde yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz 1.000.000.000 USD nominal değerli, 10 yıl vadeli tahvil ihraç etmiştir. Banka cari dönemde yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz 400.000.000 USD nominal değerli, 10 yıl vadeli tahvil ihraç etmiştir. Söz konusu tahvillerin faiz oranı %7,85 seviyesinde gerçekleşmiştir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor j.3. Cari dönem içinde yapılan sermaye artırımı: Bulunmamaktadır. j.4. Cari dönem içinde sermaye yedeklerinden sermayeye ilave edilen kısma ilişkin bilgiler: Bulunmamaktadır. j.5. Son mali yılın ve onu takip eden ara dönemin sonuna kadar olan sermaye taahhütleri, bu taahhütlerin genel amacı ve bu taahhütler için gerekli tahmini kaynaklar: Sermaye taahhüdü olmamıştır. j.6. Şirketin iktisap ettiği paylara ilişkin bilgiler: Banka kendi paylarını iktisap etmemiştir. j.7. Gelirler, kârlılık ve likiditeye ilişkin geçmiş dönem göstergeleri ile bu göstergelerdeki belirsizlikler dikkate alınarak yapılacak öngörülerin özkaynak üzerindeki tahmini etkileri: Banka bilançosu faiz, kur ve kredi risklerinden minimum düzeyde etkilenecek bir ihtiyatlılıkla yönetilmektedir. j.8. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerine tanınan imtiyazlar: Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri saklı olmak üzere; Her biri 1 Kr nominal değerde olan A Grubu paylar; • olağanüstü yedek akçelerden veya yasalara göre yapılacak değerlendirmelerden oluşacak kaynaklardan verilecek bedelsiz pay alımında 20 kat pay alımı (Ana Sözleşme Md.18) • rüçhan hakkı kullanımında 20 kat hak kullanımı (Ana Sözleşme Md.19) • oy hakkında ise 20 oy (Ana Sözleşme Md.49) imtiyazlarına sahip durumdadır. Her biri 1 Kr nominal değerde B Grubu paylar ise, daha düşük nominal değere sahip olmalarına rağmen, yukarıda sıralanan hususlarda her biri 4 Kr nominal değerde C Grubu paylar ile aynı haklara sahiptir. Ayrıca, Ana Sözleşme’nin 58. maddesi çerçevesinde, her biri 1 Kr nominal değerde A ve B Grubu payların kâr dağıtımında da imtiyazları bulunmaktadır. j.9. Menkul değerler değer artış fonuna ilişkin bilgiler: İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan Değerleme Farkı Kur Farkı Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan Değerleme Farkı Ertelenmiş Vergi Etkisi Kur Farkı Toplam Cari Dönem TP 2.618.616 2.618.616 -590.142 -737.510 147.368 2.028.474 YP -42.776 -42.776 -42.776 Önceki Dönem TP 2.726.362 2.726.362 537.734 672.166 -134.432 3.264.096 YP 440.491 440.491 440.491 III. Nazım Hesaplara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Nazım hesaplarda yer alan yükümlülüklere ilişkin açıklamalar: a.1 Gayri kabili rücu nitelikteki kredi taahhütlerinin türü ve miktarı: Kredi kartlarına ilişkin harcama limiti taahhüdü 17.679.967 TL, çek yaprakları için ödeme taahhüdü 6.024.383 TL’dir. Vadeli aktif değer alım taahhüdü 1.735.933 TL, satım taahhüdü ise 1.743.218 TL’dir. 180 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor a.2 Aşağıdakiler dahil nazım hesap kalemlerinden kaynaklanan muhtemel zararların ve taahhütlerin yapısı ve tutarı: Bilanço dışı kalemlerden kaynaklanan muhtemel zarar bulunmamaktadır. Taahhütlere ilişkin bilgiler “Bilanço Dışı Yükümlülükler Tablosu”nda gösterilmiştir. a.3 Garantiler, banka aval ve kabulleri ve mali garanti yerine geçen teminatlar ve diğer akreditifler dahil gayrinakdi krediler: Kabul Kredileri Akreditif Kredileri Diğer Garantiler Toplam Cari Dönem 1.494.946 6.421.249 585.062 8.501.257 Önceki Dönem 1.298.250 4.585.247 486.721 6.370.218 Cari Dönem 868.963 20.761.079 4.528.544 1.952.773 1.399.498 29.510.857 Önceki Dönem 1.114.185 15.832.634 3.532.163 1.053.538 718.874 22.251.394 Cari Dönem 1.378.300 178.153 1.200.147 36.633.814 38.012.114 Önceki Dönem 700.897 74.452 626.445 27.920.715 28.621.612 a.4. Kesin teminatlar, geçici teminatlar, kefaletler ve benzeri işlemler: Geçici Teminat Mektupları Kesin Teminat Mektupları Avans Teminat Mektupları Gümrüklere Hitaben Verilen Teminat Mektupları Diğer Teminat Mektupları Toplam a.5 Gayrinakdi kredilerin toplam tutarı: Nakit Kredi Teminine Yönelik Olarak Açılan Gayrinakdi Krediler Bir Yıl veya Daha Az Süreli Asıl Vadeli Bir Yıldan Daha Uzun Süreli Asıl Vadeli Diğer Gayrinakdi Krediler Toplam a.6. Gayrinakdi kredilerin sektörel risk yoğunlaşması: Cari Dönem (%) YP 0,84 28.035 0,51 20.255 0,30 7.780 0,03 34,42 12.029.836 0,78 95.375 20,74 8.663.024 12,90 3.271.437 15,51 3.349.682 48,51 4.797.497 29,69 2.189.684 0,96 34.844 3,07 1.473.772 4,76 567.869 6,50 249.738 2,99 178.047 0,14 4.927 0,40 98.616 0,72 2.349.862 100 22.554.912 (%) TP 0,12 129.033 0,09 79.722 0,03 46.541 2.770 53,33 4.261.407 0,42 125.173 38,41 2.781.625 14,50 1.354.609 14,85 2.145.979 21,27 5.827.196 9,71 3.431.829 0,15 106.912 6,53 403.592 2,52 1.154.367 1,11 255.429 0,79 399.197 0,02 18.859 0,44 57.011 10,43 143.489 100 12.507.104 Önceki Dönem (%) YP 1,03 29.364 0,64 21.051 0,37 6.790 0,02 1.523 34,07 8.852.299 1,00 140.957 22,24 7.069.768 10,83 1.641.574 17,16 1.978.878 46,59 3.661.516 27,44 1.696.793 0,85 27.593 3,23 981.082 9,23 478.675 2,04 268.301 3,19 194.285 0,15 7.339 0,46 7.448 1,15 1.592.451 100 16.114.508 (%) 0,18 0,13 0,04 0,01 54,93 0,87 43,87 10,19 12,28 22,72 10,53 0,17 6,09 2,97 1,66 1,20 0,05 0,05 9,89 100 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 181 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Ulaştırma ve Haberleşme Mali Kuruluşlar Gayrimenkul ve Kiralama Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam TP 130.175 79.088 46.815 4.272 5.319.731 120.711 3.205.632 1.993.388 2.396.869 7.499.025 4.589.459 148.474 473.894 736.072 1.004.990 462.499 22.393 61.244 111.402 15.457.202 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor a.7. I ve II’nci grupta sınıflandırılan gayrinakdi kredilere ilişkin bilgiler: Gayrinakdi Krediler Teminat Mektupları Aval ve Kabul Kredileri Akreditifler Cirolar Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantilerimizden Faktoring Garantilerimizden Diğer Garanti ve Kefaletler I’inci Grup TP YP 15.356.038 22.484.118 15.343.897 14.003.410 4.262 1.490.314 6.413.211 7.879 II’nci Grup TP 101.164 101.164 YP 70.794 62.386 370 8.038 577.183 b. Türev finansal araçlara ilişkin bilgiler: Banka’nın türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken koşulların tamamı yerine getirilmediği için “TMS 39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. c. Koşullu borçlar ve varlıklara ilişkin açıklamalar: Banka’nın kendi iç işleri nedeniyle çeşitli müesseselere hitaben vermiş olduğu teminat mektupları, garanti ve taahhütlerin, Banka lehine üçüncü kişilere hitaben diğer kuruluşlar tarafından verilen garantilerin ve tamamlanmamış konut projeleri kapsamında kullandırılan konut kredileri nedeniyle doğan taahhütlerin izlendiği “Diğer Cayılamaz Taahhütler” hesabının bakiyesi 5.347.315 TL’dir. Müşterilere verilen çeklerden dolayı ilgili mevzuat gereği oluşan 6.024.383 TL tutarındaki ödeme yükümlülüğü, taahhüt hesaplarında kayıt altına alınmıştır. Lehdarlarına ödenmek üzere ibraz edilen çeklerin karşılıksız kalması durumunda karşılıksız kalan kısım için, ilgili mevzuat çerçevesinde, 3167 sayılı “Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun”a tabi çekler için 660 TL’ye (tam rakam), 5941 sayılı “Çek Kanunu”na tabi çekler için ise 1.120 TL’ye (tam rakam) kadar Banka tarafından ödeme yükümlülüğü doğacaktır. Söz konusu tutarların müşterilerden tahsili yoluna gidilecek, tahsili mümkün olmayan tutarlar ise “Tazmin Edilen Gayrinakdi Kredi Bedelleri” hesaplarında izlenecektir. ç. Başkaları nam ve hesabına verilen hizmetlere ilişkin açıklamalar: Bu konuda Dördüncü Bölüm’de yer alan XIV no.lu dipnotta açıklama yapılmıştır. IV. Gelir Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Faiz Gelirleri a.1. Kredilerden alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler: Kredilerden Alınan Faizler (*) Kısa Vadeli Kredilerden Orta ve Uzun Vadeli Kredilerden Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler Kaynak Kul. Destekleme Fonundan Alınan Primler Toplam (*) Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon gelirlerini de içermektedir. 182 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem TP YP Önceki Dönem TP YP 3.098.503 5.032.069 153.675 277.274 1.817.992 3.408.410 4.405.307 165.515 291.981 1.414.306 8.284.247 2.095.266 7.979.232 1.706.287 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor a.2. Bankalardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler: T.C. Merkez Bankasından Yurt içi Bankalardan Yurt dışı Bankalardan Yurt dışı Merkez ve Şubelerden Toplam Cari Dönem TP 165 978 3.357 300 3.390 609 3.776 325 7.574 4.500 3.690 4.385 7.899 YP Önceki Dönem TP YP a.3. Menkul değerlerden alınan faizlere ilişkin bilgiler: Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan(*) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar(*) Toplam Cari Dönem TP 21.436 1.528.864 1.226.370 2.776.670 YP 24 254.288 53 254.365 Önceki Dönem TP 62.181 1.758.293 1.523.081 3.343.555 YP 85 306.357 121 306.563 Söz konusu kalemlere ilişkin faiz gelirlerinin toplam 1.334.092 TL’si enflasyona endeksli Devlet İç Borçlanma Senetlerinden kaynaklanmaktadır (31.12.2012: 1.326.850 TL). (*) a.4. İştirak ve bağlı ortaklıklardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler: Cari Dönem 32.161 İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Faizler Önceki Dönem 21.856 b. Faiz Giderleri b.1. Kullanılan kredilere verilen faizlere ilişkin bilgiler: (*) Önceki Dönem TP YP 51.337 156.646 14.846 88.273 YP 180.445 4 11.068 169.373 19.269 32.068 9.894 146.752 795 103.914 54.440 234.885 1 51.338 51.794 208.440 Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon giderlerini de içermektedir. b.2. İştirak ve bağlı ortaklıklara verilen faiz giderlerine ilişkin bilgiler: İştirak ve Bağlı Ortaklıklara Verilen Faizler Cari Dönem 82.326 Önceki Dönem 102.841 b.3. İhraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlere ilişkin bilgiler: İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler Cari Dönem TP 323.135 YP 261.622 Önceki Dönem TP YP 369.131 69.409 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 183 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bankalara T.C. Merkez Bankasına Yurt içi Bankalara Yurt dışı Bankalara Yurt dışı Merkez ve Şubelere Diğer Kuruluşlara Toplam(*) Cari Dönem TP 103.119 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor b.4. Mevduata ödenen faizin vade yapısına göre gösterimi: Türk Parası Bankalar Mevduatı Tasarruf Mevduatı Resmi Mevduat Ticari Mevduat Diğer Mevduat 7 Gün İhbarlı Mevduat Toplam Yabancı Para DTH Bankalar Mevduatı 7 Gün İhbarlı Mevduat Kıymetli Maden D.Hs. Toplam Genel Toplam Vadesiz Mevduat 69 5 1 Aya Kadar 26.562 229.716 2.172 155.592 12.225 74 426.267 3.173.348 35 40 75 149 3 Aya Kadar 37.968 2.241.926 12.503 590.611 290.340 Vadeli Mevduat 6 Aya 1 Yıla Kadar Kadar 9.806 728 76.839 31.908 337 16.559 71.996 19.293 63.844 14.765 1Yıldan Uzun 863 34.536 30 3.791 587 Birikimli Mev. Toplam 75.927 2.614.925 31.601 841.352 381.766 222.822 83.253 39.807 510.713 13.680 90.083 1.472 18.917 3.055 150.828 8.007 3.945.571 864.220 43.280 110.670 524.393 536.937 3.697.741 91.555 314.377 1.240 23.212 106.465 100 158.935 198.742 1.340 908.840 4.854.411 93.644 17.026 c. Temettü gelirlerine ilişkin açıklamalar: Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan Diğer Toplam Cari Dönem Önceki Dönem 4.241 446.071 450.312 1.348 416.355 417.703 Cari Dönem Önceki Dönem 162.213 2.651.563 53.784.271 6.562 2.900.957 53.467.262 223.266 621.023 2.399.211 46.994.070 3.463 2.882.346 46.538.105 590.390 ç. Ticari kâr/zarara ilişkin açıklamalar (net): Kâr Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı Türev Finansal İşlemlerden Kâr Kambiyo İşlemlerinden Kâr Zarar (-) Sermaye Piyasası İşlemleri Zararı Türev Finansal İşlemlerden Zarar Kambiyo İşlemlerinden Zarar Ticari kâr/zarar (Net) Türev işlemlere ilişkin kur değişimlerinden kaynaklanan kâr tutarı 1.967.448 TL, zarar tutarı 2.272.128 TL olup, net zarar tutarı 304.680 TL’dir. (31.12.2012 kâr: 1.642.824 TL, zarar: 1.921.615 TL’dir). d. Diğer faaliyet gelirlerine ilişkin bilgiler: Diğer faaliyet gelirlerinin 111.844 TL’si cari dönem içerisinde satışı gerçekleştirilen Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş. ve Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Pazarlama A.Ş. ile ilgili olarak çözülen karşılık tutarından oluşmaktadır. İlgili gelir kaleminin %64’ü önceki yıllarda, başta takipteki krediler ile ilgili olmak üzere muhtelif nedenlerle ayrılan karşılık tutarlarından yapılan tahsilat ya da iptallerden, geri kalan kısmı ise çeşitli bankacılık hizmetleri karşılığında müşterilerden elde edilen ücret gelirleri ile duran varlık satışı gelirlerinden oluşmaktadır. 184 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor e. Kredi ve diğer alacaklara ilişkin karşılık giderleri: Kredi ve Diğer Alacaklara İlişkin Özel Karşılıklar III. Grup Kredi ve Alacaklardan IV. Grup Kredi ve Alacaklardan V. Grup Kredi ve Alacaklardan Genel Karşılık Giderleri (*) Muhtemel Riskler İçin Ayrılan Serbest Karşılık Giderleri Menkul Değerler Değer Düşme Giderleri Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve VKET Men. Değ. Değer Düşüş Giderleri İştirakler Bağlı Ortaklıklar Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Toplam Cari Dönem 833.562 57.998 221.136 554.428 385.633 16.263 16.263 Önceki Dönem 601.096 61.305 210.817 328.974 373.512 50.000 4 4 10.458 26.960 10.458 26.960 221.102 1.467.018 157.550 1.209.122 Cari döneme ilişkin genel karşılıklar, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 8. maddesi göz önünde bulundurularak hesaplanmıştır. (*) f. Diğer faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler: Cari Dönem 2.275.548 37.400 1.231 8.041 Önceki Dönem 2.108.651 106.384 440.051 288 177.494 68.548 1.783 9.200 1.439.198 224.595 22.014 169.044 1.023.545 101.786 801.266 4.962.519 1.221.673 176.599 19.821 149.948 875.305 4.312 345.922 4.484.306 3.325 199.016 95.708 Cari dönemde çalışanlara kâr payı vb. ödemeler için ayrılan karşılık tutarlarını, önceki dönemde ise bunların yanı sıra Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinin tamamlanmamış olması göz önünde bulundurularak muhtemel ücret artışları için ayrılan karşılıkları içermektedir. (*) (**) Banka’nın bağış, yardım ve sosyal sorumluluk projeleri kapsamında cari dönemde yaptığı harcama tutarı 24.327 TL’dir. (***) Cari dönemde Beşinci Bölüm II-ğ.5.4/ğ.5.5 no.lu dipnotlarda değinilen hususlara ilişkin olarak ayrılan toplam 319.181 TL’lik karşılığı da içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 185 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Personel Giderleri (*) Kıdem Tazminatı Karşılığı Banka Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı Maddi Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri Maddi Duran Varlık Amortisman Giderleri Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri Şerefiye Değer Düşüş Gideri Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri Özkaynak Yöntemi Uygulanan Ortaklık Payları Değer Düşüş Gideri Elden Çıkarılacak Kıymetler Değer Düşüş Giderleri Elden Çıkarılacak Kıymetler Amortisman Giderleri Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar Değer Düşüş Giderleri Diğer İşletme Giderleri Faaliyet Kiralama Giderleri Bakım ve Onarım Giderleri Reklam ve İlan Giderleri (**) Diğer Giderler (**) Aktiflerin Satışından Doğan Zararlar Diğer (***) Toplam Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor g. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi öncesi kâr/zararına ilişkin açıklamalar: Banka’nın vergi öncesi kârı sürdürülen faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Vergi öncesi kârın, 6.655.430 TL’si net faiz gelirlerinden, 1.919.086 TL’si net ücret ve komisyon gelirlerinden oluşmakta olup, diğer faaliyet giderleri toplamı 4.962.519 TL’dir. ğ. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi karşılığına ilişkin açıklamalar: Banka’nın 31.12.2013 tarihi itibarıyla toplam 693.334 TL tutarındaki vergi karşılığının 363.860 TL tutarındaki kısmı cari, 329.474 TL tutarındaki kısmı ise ertelenmiş vergi giderinden oluşmaktadır. h. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler dönem net kâr/zararına ilişkin açıklamalar: Banka’nın sürdürülen faaliyetlerinden elde ettiği net kâr 3.163.365 TL’dir. ı. Net dönem kâr ve zararına ilişkin açıklamalar: ı.1. Olağan bankacılık işlemlerinden kaynaklanan gelir ve giderler: Banka’nın 01.01.2013-31.12.2013 dönemindeki performansının anlaşılması için özel açıklama yapılmasını gerektirecek bir husus bulunmamaktadır. ı.2. Muhasebe tahminlerindeki değişikliklerin cari ve gelecek dönem kâr/zararlarına etkisi: Açıklama yapılmasını gerektirecek herhangi bir husus bulunmamaktadır. ı.3. Gelir Tablosundaki “Alınan Ücret ve Komisyonlar” altında yer alan “Diğer” kalemi, kredi kartı işlemleri başta olmak üzere muhtelif bankacılık işlemlerinden alınan ücret ve komisyonlardan oluşmaktadır. ı.4. Diğer kalemler gelir tablosu toplamının %10’unu aşmamaktadır. V. Özkaynak Değişim Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Yasal kayıtlardaki ödenmiş nominal sermaye tutarı 4.500.000 TL olup, bilanço tarihi itibarıyla yasal yedek akçeler bakiyesi 2.044.830 TL, olağanüstü yedek akçeler bakiyesi 10.177.540 TL’dir. Cari dönemde diğer yedekler hesabında oluşan değişim yurt dışı şubelerin çevrim farkı kârı ile kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin aktüeryal kazançtan kaynaklanmaktadır. Menkul değer artış fonunun detayı Beşinci Bölüm II-j-9 no.lu dipnotta verilmiş olup bu tutarın 147.368 TL’lik kısmı satılmaya hazır menkul değerlere ait ertelenmiş vergi etkisinden oluşmaktadır (31 Aralık 2012: -134.432 TL). VI. Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Bankacılık faaliyet konusu aktif ve pasiflerdeki değişim öncesi faaliyet kârına ilişkin 5.242.758 TL gelir tutarı, 13.769.237 TL’si ağırlıklı olarak kredilerden ve menkul kıymetlerden alınan faizler ile 6.778.433 TL’si ağırlıklı olarak mevduat ve para piyasası işlemlerine verilen faizlerden kaynaklanmaktadır. Faaliyet kârının içinde yer alan ‘’Diğer’’ kalemi verilen ücret ve komisyonlar, personele ve hizmet tedarik edenlere yapılan nakit ödemeler ile ödenen vergiler dışındaki diğer faaliyet giderleri ve kambiyo kâr/zararı gibi kalemlerden oluşmakta olup 1.130.680 TL (31.12.2012: 3.553.905 TL tutarında artış) olarak gerçekleşmiştir. Aktif ve pasif hesapların değişimi içinde yer alan ‘’Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış)’’ kalemi, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, muhtelif borçlar, diğer yabancı kaynaklar ve ödenecek vergi, resim, harç ve primlerdeki değişimlerden kaynaklanmakta olup 7.236.821 TL (31.12.2012: 3.585.875 TL tutarında azalış) olarak gerçekleşmiştir. Döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi 31.12.2013 tarihi itibarıyla yaklaşık 595.762 TL olarak tespit edilmiştir (31.12.2012: -116.937 TL). Kasa, efektif deposu, T.C. Merkez Bankası serbest hesapları, yoldaki paralar, satın alınan banka çekleri, kıymetli madenler, para piyasası işlemleri ile vadesiz ve 3 aya kadar vadeli bankalar, nakit ve nakde eşdeğer varlık olarak tanımlanmaktadır. 186 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor Dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar: Cari Dönem 31.12.2012 Önceki Dönem 31.12.2011 4.724.573 6.920.592 1.657.796 1.120.445 3.066.777 5.800.147 1.287.370 2.178.731 1.287.370 2.135.604 43.127 6.011.943 9.099.323 Nakit Kasa ve Efektif Deposu T.C. Merkez Bankası ve Diğer Nakde Eşdeğer Varlıklar Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar Para Piyasalarından Alacaklar Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık Önceki dönemde gerçekleşen işlemler neticesinde bulunan toplam değer, cari dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar toplamını verir. Dönem sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler: Cari Dönem 31.12.2013 Önceki Dönem 31.12.2012 8.221.154 4.724.573 2.152.329 1.657.796 6.068.825 3.066.777 1.386.845 1.287.370 1.386.845 1.287.370 Nakit Kasa ve Efektif Deposu T.C. Merkez Bankası ve Diğer Nakde Eşdeğer Varlıklar Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar Para Piyasalarından Alacaklar Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık 9.607.999 6.011.943 VII. Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ilişkin işlemlerin hacmi, dönem sonunda sonuçlanmamış kredi ve mevduat işlemleri, döneme ilişkin gelir ve giderler: a.1. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna kullandırılan kredilere ilişkin bilgiler: Cari Dönem: 343.531 841.304 30.338 1.191.186 1.308.883 1.082 Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Nakdi G.Nakdi 1 Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler Nakdi G.Nakdi 1.055.544 679.741 49.003 198.270 240.119 1.688 Önceki dönem: Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu Krediler ve Diğer Alacaklar Dönem Başı Bakiyesi Dönem Sonu Bakiyesi Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Nakdi G.Nakdi 538.591 343.531 18.782 2.188.952 1.191.186 523 Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Nakdi G.Nakdi 2 1 19 Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler Nakdi G.Nakdi 892.899 1.055.544 48.378 148.663 198.270 1.703 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 187 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu Krediler ve Diğer Alacaklar Dönem Başı Bakiyesi Dönem Sonu Bakiyesi Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Nakdi G. Nakdi Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor a.2. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ait mevduata ilişkin bilgiler: Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu Mevduat Dönem Başı Dönem Sonu Mevduat Faiz Gideri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Cari Dönem Önceki Dönem 1.868.581 1.430.686 1.149.202 1.868.581 74.992 84.790 Bankanın Doğrudan ve Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Dolaylı Ortakları Gerçek ve Tüzel Kişiler Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem 385.728 549.679 1.609.009 1.725.317 352.420 385.728 2.360.288 1.609.009 45.462 46.369 82.792 84.671 a.3. Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile yaptığı vadeli işlemler ile opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmelere ilişkin bilgiler: Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan İşlemler Dönem Başı Dönem Sonu Toplam Kâr/Zarar Riskten Korunma Amaçlı İşlemler Dönem Başı Dönem Sonu Toplam Kâr/Zarar İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Cari Dönem Önceki Dönem 526.529 1.208.134 67.916 Bankanın Doğrudan ve Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Dolaylı Ortakları Gerçek ve Tüzel Kişiler Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem 557.190 526.529 -15.547 4.708 308 188.145 4.708 -2.438 b. Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile ilgili olarak b.1. Taraflar arasında bir işlem olup olmadığına bakılmaksızın Banka’nın dahil olduğu risk grubunda yer alan ve Banka’nın kontrolündeki kuruluşlarla ilişkileri: Söz konusu kuruluşlara Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde her türlü bankacılık hizmeti verilmektedir. b.2. İlişkinin yapısının yanında, yapılan işlemin türü, tutarı ve toplam işlem hacmine olan oranı, başlıca kalemlerin tutarı ve tüm kalemlere olan oranı, fiyatlandırma politikası ve diğer unsurlar: Yapılan işlemler ağırlıklı olarak kredi ve mevduat işlemlerinden oluşmaktadır. Risk grubu kuruluşlara kullandırılan nakdi kredilerin toplam nakdi kredilere oranı %1,13; toplam aktiflere oranı %0,72; risk grubu kuruluşların mevduatının toplam mevduata oranı %3,19; toplam pasiflere oranı %1,83’tür. İşlemlerde karşılaştırılabilir fiyatlar yöntemi uygulanmaktadır. 188 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor b.3. Gayrimenkul ve diğer varlıkların alım satımı, hizmet alımı satımı, acente sözleşmeleri, finansal kiralama sözleşmeleri, araştırma ve geliştirme sonucu elde edilen bilgilerin aktarımı, lisans anlaşmaları, finansman (krediler ve nakit veya ayni sermaye destekleri dahil), garantiler ve teminatlar ile yönetim sözleşmeleri: Menkul alımları, gerektiğinde Banka’nın iştiraki İş Finansal Kiralama A.Ş. aracılığıyla leasing yoluyla yapılabilmektedir. Banka’nın şubeleri, Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi ile Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin acentesi konumundadır. Ayrıca Banka, şubeleri aracılığıyla, İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin acentelik faaliyetlerini yürütmektedir. Banka’nın kurucusu olduğu 29 adet yatırım fonunun 28 adedinin yönetimi İş Portföy Yönetimi A.Ş., 1 adedinin yönetimi ise İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Risk grubu firmaların nakdi ve gayri nakdi kredi ihtiyaçları, talepleri halinde Bankacılık Kanunu’ndaki sınırlamalar ve geçerli piyasa koşulları dikkate alınarak karşılanmaktadır. c. Kilit yönetici (yönetim organı üyeleri ve üst düzey yöneticiler) personele sağlanan faydalar: Kilit yönetici personele cari dönem içerisinde sağlanan faydalar 15.401 TL’dir (31.12.2012: 15.193 TL). VIII. Banka’nın Yurt İçi, Yurt Dışı, Kıyı Bankacılığı Bölgelerindeki Şube veya İştirakler ile Yurt Dışı Temsilciliklerine İlişkin Açıklamalar Yurt içi şube (*) Yurt dışı temsilcilikler Yurt dışı şube Kıyı Bnk. Blg. Şubeler (*) Sayı 1.289 1 1 1 15 1 1 1 1 Çalışan Sayısı 23.868 2 1 34 174 20 12 8 10 Bulunduğu Ülke Çin Halk Cumhuriyeti Mısır İngiltere K.K.T.C. Irak Gürcistan Kosova Bahreyn Aktif Toplamı 8.759.834 1.179.536 316.975 38.570 36.049 8.989.901 Yasal Sermaye 349 80.000 15.044 15.831 23.525 Türkiye’de bulunan Serbest Bölge şubeleri yurt içi şube sayısına dahil edilmiştir. IX. Bilanço Sonrası Hususlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 189 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka Yönetim Kurulu’nun borçlanma aracı ihracına ilişkin 30.09.2013 tarihli kararı kapsamında, 2014 yılı Ocak ayında 200.000 TL nominal değerli, 127 gün vadeli banka bonosu, 600.000 TL değerli 232 gün vadeli banka bonosu ve 200.000 TL nominal değerli, 370 gün vadeli iskontolu tahvil ihracı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu bonoların itfa tarihleri 11.06.2014 ve 24.09.2014, iskontolu tahvillerin itfa tarihi 09.02.2015 olup, faiz oranları sırasıyla %10,49, %11,13, %11,47 (yıllık basit faiz) düzeyinde gerçekleşmiştir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor ALTINCI BÖLÜM: DİĞER AÇIKLAMALAR I. Banka’nın Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar: MOODY’S Banka Finansal Güçlülük Notu Not D+ Görünüm(*) Durağan Uzun Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu Uzun Vadeli Türk Parası Mevduat Notu Baa3 Durağan Baa2 Durağan Kısa Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu P-3 - Kısa Vadeli Türk Parası Mevduat Notu P-2 - FITCH RATINGS Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu BBB Durağan Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu BBB Durağan Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu F3 - Kısa Vadeli Türk Parası Kredi Notu F3 - AAA (tur) Durağan Finansal Kapasite Notu bbb - Destek Notu STANDARD & POOR’S Uzun Vadeli Kredi Notu 3 BB+ Negatif Kısa Vadeli Kredi Notu B - Uzun Vadeli Ulusal Notu trAA+ - Kısa Vadeli Ulusal Notu trA-1 - Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu Açıklama Bankanın finansal gücünün müstakil olarak makul düzeyde olduğunu gösterir. Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur. Bankanın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir. Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur. Bankanın kredi değerliliğinin yüksek olduğuna işaret eder. Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir. Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir. En yüksek kredi kalitesini (ulusal olarak) gösterir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Temel finansal göstergeler yeterli düzeydedir. Dış destek ihtimali makul seviyededir. Türkiye’ye verilen YP ülke notu ile aynıdır. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücüne sahip olduğunu gösterir. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünün yüksek seviyede olduğunu gösterir. Bu kategoride verilebilecek en yüksek not olup, bankanın kısa vadeli borçlarını ödeyebilme kapasitesinin ülkedeki diğer kurumlara göre yüksek olduğunu gösterir. Banka’nın kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir: Moody’s: 20.05.2013, Fitch Ratings: 31.10.2013, Standard & Poor’s: 11.02.2014 (*) Görünüm: “Durağan” mevcut notun kısa vadede değişmeyeceğini, “pozitif” mevcut notun yukarı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu, “negatif” ise mevcut notun aşağı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir. 190 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor II. Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar: Cari dönemde Banka’da Türk Ticaret Kanunu’nun 207, 438 ve 439. maddeleri kapsamında özel denetim yapılmamıştır. Banka başta BDDK, TCMB, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu gibi kamu kurumları olmak üzere kamu denetimine tabidir. Söz konusu kamu kurumlarının Banka’da yaptıkları denetimlere ilişkin olarak kamuya açıklama gereken bir husus çıktığı takdirde bu hususlar özel durum açıklamaları aracılığıyla kamuyla paylaşılmaktadır. YEDİNCİ BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR I. Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar: Banka’nın kamuya açıklanacak 31.12.2013 tarihli konsolide olmayan finansal tabloları ve dipnotları Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. (the Turkish member firm of KPMG International Cooperative, a Swiss entity) tarafından bağımsız denetime tabi tutulmuş ve 12.02.2014 tarihli bağımsız denetim raporunun dördüncü paragrafında açıklanan hususun finansal tablolar üzerindeki etkileri haricinde, söz konusu finansal tabloların Banka’nın 31.12.2013 tarihi itibarıyla mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru bir biçimde yansıttığı belirtilmiştir. II. Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar Banka’nın faaliyetiyle ilgili olan, ancak yukarıdaki bölümlerde belirtilmeyen önemli bir husus ve gerekli görülen açıklama ve dipnotlar bulunmamaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 191 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 31 Aralık 2013 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu 192 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Bağımsız Denetim Raporu Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. Kavacık Rüzgarlı Bahçe Mah. Kavak Sok. No: 29 Beykoz 34805 İstanbul Telephone +90 (216) 681 90 00 Fax +90 (216) 681 90 90 İnternetwww.kpmg.com.tr Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi Yönetim Kurulu’na: Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin (“Banka”) ve konsolidasyona tabi finansal ortaklıklarının (birlikte “Grup”) 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide bilançosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide gelir tablosu, nakit akış tablosu ve özkaynak değişim tablosu ve önemli muhasebe politikaları ile diğer açıklayıcı notların bir özetini bağımsız denetime tabi tutmuş bulunuyoruz. Banka Yönetim Kurulu, rapor konusu konsolide finansal tabloların 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerinin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Türkiye Muhasebe Standartları ile Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (“BDDK”) tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ ve genelgeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan açıklamalara uygun olarak ve hata ya da suistimal dolayısıyla önemlilik arzeden ölçüde yanlış bilgi içermeyecek şekilde hazırlanmasını ve sunulmasını sağlayacak bir iç kontrol sistemi oluşturulması, uygun muhasebe politikalarının seçilmesi ve uygulanmasından sorumludur. Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, denetlenen konsolide finansal tablolar üzerinde görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve uluslararası denetim standartlarına uyumlu olarak gerçekleştirilmiştir. Finansal tabloların önemlilik arz edecek ölçüde bir hata içermediğine ilişkin makul güvence sağlayacak şekilde bağımsız denetim planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Bağımsız denetimde; finansal tablolarda yer alan tutarlar ve finansal tablo açıklama ve dipnotları hakkında denetim kanıtı toplamaya yönelik denetim teknikleri uygulanmış; bu teknikler istihdam ettiğimiz bağımsız denetçilerin inisiyatifine bırakılmış, ancak, duruma uygun denetim teknikleri, finansal tabloların hazırlanması ve sunumu sürecindeki iç kontrollerin etkinliği dikkate alınarak ve uygulanan muhasebe politikalarının uygunluğu değerlendirilerek belirlenmiştir. Aşağıda belirtilen bağımsız denetim görüşünün oluşturulması için yeterli ve uygun denetim kanıtı sağlanmıştır 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla hazırlanan ilişikteki konsolide finansal tablolar, Banka yönetimi tarafından ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek olumsuz gelişmelerin olası etkileri nedeniyle ayrılan ve tamamı geçmiş dönemlerde gider yazılan toplam 1.000.000 Bin TL tutarında serbest karşılığı içermektedir. İstanbul, 12 Şubat 2014 Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Murat Alsan Sorumlu Ortak, Başdenetçi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 193 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Görüşümüze göre, yukarıda dördüncü paragrafta açıklanan hususun konsolide finansal tablolar üzerindeki etkileri haricinde, ilişikteki konsolide finansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin ve konsolidasyona tabi finansal ortaklıklarının 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla konsolide finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait faaliyet sonuçları ile nakit akımlarını 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 37’nci ve 38’inci maddeleri gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen muhasebe ilke ve standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ ve genelgeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan açıklamalara uygun olarak doğru bir biçimde yansıtmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Yönetim Merkezi Adresi: İş Kuleleri, 34330, Levent/İstanbul Telefon: 0212 316 00 00 Faks: 0212 316 09 00 İnternet Sayfası Adresi: www.isbank.com.tr Elektronik Posta Adresi: musteri.iliskileri@isbank.com.tr Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğe göre hazırlanan yıl sonu konsolide finansal rapor aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır. ANA ORTAKLIK BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER ANA ORTAKLIK BANKA’NIN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI İLGİLİ DÖNEMDE UYGULANAN MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR KONSOLİDASYON KAPSAMINDAKİ GRUBUN MALİ BÜNYESİNE İLİŞKİN BİLGİLER KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR DİĞER AÇIKLAMALAR BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR Bu konsolide finansal rapor çerçevesinde finansal tabloları konsolide edilen bağlı ortaklık, iştirak ve özel amaçlı işletmeler aşağıdadır: Bağlı Ortaklıklar anadolu anonim türk sigorta şİRKETİ anadolu hayat emeklilik a.ş. CAMİŞ MENKUL DEĞERLER A.Ş. CLOSED JOINT STOCK COMPANY İŞBANK (CJSC İŞBANK) EFES VARLIK YÖNETİM A.ş. IS INVESTMENTS GULF LTD. İŞ B TİPİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. İŞ FAKTORİNG A.Ş. iş finansal kiralama a.ş. iŞ gayrimenkul yatırım ortaklığı a.ş. İŞ GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. İŞ PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. iŞbank AG MAXIS INVESTMENTS LTD. milli reasürans T.a.ş. TSKB GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. türkiye sınai kalkınma bankası a.ş. YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş. Özel Amaçlı İşletmeler TIB Card ReceIvables FundIng Company LImIted TIB DIversIfIed Payment RIghts FInance Company İştirakler ARAP-TÜRK BANKASI A.Ş. Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) mevzuatı, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, bunlara ilişkin ek ve yorumlar ile Banka kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmediği müddetçe bin Türk Lirası cinsinden hazırlanmış olup, bağımsız denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur. Prof. Dr. Savaş Taşkent Füsun Tümsavaş Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi Yönetim Kurulu Başkan Yönetim Kurulu Vekili ve Başkanı Denetim Komitesi Başkanı H. Ersin Özince Ali Tolga Ünal Mahmut Magemizoğlu Adnan Bali Finansal Yönetim Bölüm Müdürü Finansal Raporlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür Bu finansal rapor ile ilgili olarak soruların iletilebileceği yetkili personele ilişkin bilgiler: Ad-Soyad/Unvan: Süleyman H. Özcan/Yatırımcı İlişkileri Bölüm Müdürü Tel No: +90 212 3161602 Faks No:+ 90 212 3160840 E-posta: Suleyman.Ozcan@isbank.com.tr investorrelations@isbank.com.tr Web: www.isbank.com.tr 194 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Sayfa No İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 196 196 196 197 197 197 199 199 200 201 202 204 205 206 208 209 210 210 211 212 212 213 213 214 215 215 215 216 216 217 217 217 217 218 218 219 220 222 222 222 222 223 223 223 228 237 239 240 242 246 247 250 250 251 252 253 254 254 257 276 285 287 293 293 295 298 299 300 301 301 301 195 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi BİRİNCİ BÖLÜM Ana Ortaklık Banka Hakkında Genel Bilgiler I. Ana Ortaklık Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi II. Ana Ortaklık Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu Hususlarda Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama III. Ana Ortaklık Banka’nın Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları Paylara ve Sorumluluk Alanlarına İlişkin Açıklama IV. Ana Ortaklık Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama V. Ana Ortaklık Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi VI. Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ ile Türkiye Muhasebe Standartları Gereği Yapılan Konsolidasyon İşlemleri Arasındaki Farklılıklar ile Tam Konsolidasyona veya Oransal Konsolidasyona Tabi Tutulan, Özkaynaklardan İndirilen ya da Bu Üç Yönteme Dahil Olmayan Kuruluşlar Hakkında Kısa Açıklama VII. Ana Ortaklık Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya Muhtemel, Fiili veya Hukuki Engeller VIII. Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar İKİNCİ BÖLÜM Ana Ortaklık Banka’nın Konsolide Finansal Tabloları I. Bilanço (Finansal Durum Tablosu) - Aktif Kalemler II. Bilanço (Finansal Durum Tablosu) - Pasif Kalemler III. Nazım Hesaplar Tablosu IV. Gelir Tablosu V. Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir ve Gider Kalemlerine İlişkin Tablo VI. Özkaynak Değişim Tablosu VII. Nakit Akış Tablosu VIII. Kâr Dağıtım Tablosu ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Muhasebe Politikalarına İlişkin Açıklamalar I. Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar II. Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar III. Konsolide Edilen Ortaklıklara İlişkin Bilgilerin Sunumu IV. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar V. Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar VI. Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar VII. Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar VIII. Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar IX. Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar X. Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar XI. Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar XIII. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar XIV. Yatırım Amaçlı Gayrimenkullere İlişkin Açıklamalar XV. Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar XVI. Sigorta Teknik Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar XVII. Sigorta Teknik Karşılıklarına İlişkin Açıklamalar XVIII. Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar XIX. Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar XX. Çalışanların Haklarıyla İlgili Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar XXI. Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar XXII. Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar XXIII. Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar XXIV. Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar XXV. Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar XXVI. Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar XXVII. Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Grubun Mali Bünyesine ve Risk Yönetimine İlişkin Bilgiler I. Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar II. Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar III. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar IV. Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar V. Kur Riskine İlişkin Açıklamalar VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar VII. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar VIII. Likidite Riskine İlişkin Açıklamalar IX. Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar X. Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar XI. Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar XII. Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar XIII. Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar XIV. Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar XV. Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar BEŞİNCİ BÖLÜM Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar I. Aktif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar II. Pasif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar III. Nazım Hesaplara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar IV. Gelir Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar V. Özkaynak Değişim Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar VI. Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar VII. Grubun Dahil Olduğu Risk Grubuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar VIII. Grubun Yurt içi, Yurt dışı, Kıyı Bankacılığı Bölgelerindeki Şube veya İştirakler ile Yurt dışı Temsilciliklerine İlişkin Açıklamalar IX. Bilanço Sonrası Hususlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklamalar I. Grubun Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar II. Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar YEDİNCİ BÖLÜM Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar I. Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar II. Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor BİRİNCİ BÖLÜM: ANA ORTAKLIK BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER I. Ana Ortaklık Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. (“Banka” veya “Ana Ortaklık Banka”), 26.08.1924 tarihinde, her türlü bankacılık işlemini gerçekleştirmek, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her nevi teşebbüsler kurmak veya bu gibi teşebbüslere iştirak etmek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın statüsünde kurulduğundan bu yana herhangi bir değişiklik olmamıştır. II. Ana Ortaklık Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu Hususlarda Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama 31.12.2013 tarihi itibarıyla Banka hisse senetlerinin %40,16’sına Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı (Vakıf), %28,09’una Cumhuriyet Halk Partisi-CHP (Atatürk Hisseleri) sahiptir. Banka hisselerinin %31,75’lik bölümü halka açıktır (31.12.2012: Vakıf %40,73, CHP %28,09, halka açık %31,18). III. Ana Ortaklık Banka’nın Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları Paylara ve Sorumluluk Alanlarına İlişkin Açıklama Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri: Ad Soyad H. Ersin Özince Füsun Tümsavaş Adnan Bali Prof. Dr. Savaş Taşkent Hasan Koçhan Aynur Dülger Ataklı M. Mete Başol Mustafa Kıcalıoğlu Aysel Tacer Hüseyin Yalçın Murat Vulkan Görevi ve Sorumluluk Alanı Yönetim Kurulu ve Ücretlendirme Komitesi Başkanı Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Denetim Komitesi, K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi, Risk Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı, Kredi Komitesi Üyesi Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Üyesi, İcra Kurulu Başkanı Üye, Denetim Komitesi, K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi, Ücretlendirme Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi Üye, Kredi Komitesi Üyesi Üye, Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi Üye, Kredi Komitesi Yedek Üyesi Üye Üye, Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi, Kredi Komitesi Yedek Üyesi Üye Üye Genel Müdür ve Yardımcıları: Ad Soyad (1) Adnan Bali Mahmut Magemizoğlu Suat İnce Hakan Aran Levent Korba Ertuğrul Bozgedik Yalçın Sezen Rıza İhsan Kutlusoy Senar Akkuş İlhami Koç Yılmaz Ertürk Ergün Yorulmaz Görevi ve Sorumluluk Alanı Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Üyesi, İcra Kurulu Başkanı Finansal Yönetim, Yatırımcı İlişkileri, Yönetim Raporlaması ve İç Muhasebe Kurumsal ve Ticari Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, KOBİ ve İşletme Bankacılığı Satış, Serbest Bölge Şubeleri Alternatif Dağıtım Kanalları, Bilgi Teknolojileri Bankacılık Temel Operasyonları, Bireysel Kredi ve Kart Operasyonları, Destek Hizmetleri ve Satın Alma, Dış İşlemler ve Ticari Kredi Operasyonları, İç Operasyonlar, İnşaat ve Gayrimenkul Yönetimi, Şube Ağı Geliştirme Kurumsal Krediler, KOBİ Kredileri, Ticari Krediler ve Bireysel Krediler Tahsisi, Krediler Portföy Yönetimi, Risk Komitesi Üyesi Bireysel Krediler, Kartlı Ödeme Sistemleri, Bireysel Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, Özel Bankacılık Pazarlama ve Satış, Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi İnsan Kaynakları, Kurumsal Mimari, Strateji ve Kurumsal Performans ile Yetenek Yönetimi, Tüketici İlişkileri Koordinasyon Görevlisi Hazine, Kurumsal İletişim, Sosyal Sorumluluk Komitesi ve Risk Komitesi Üyesi İştirakler, Sınır Ötesi Bankacılık, Yurt dışı İştirak, Şube ve Temsilcilikler, Sermaye Piyasaları Yönetimi ve Risk Komitesi Üyesi (2) İktisadi Araştırmalar, Uluslararası Finansal Kuruluşlar Hukuk Müşavirliği, Finansal Analiz, Ticari ve Kurumsal Krediler ile Perakende Krediler İzleme ve Takip (1) Sayın Aydın Süha Önder 27.12.2013 tarihi itibarıyla Banka’daki görevinden ayrılmıştır. (2) Sayın İlhami Koç, Risk Komitesi’nin konsolide bazdaki toplantılarına iştirak etmektedir. Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyeleri, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının Banka’da sahip olduğu paylar çok önemsiz seviyededir. 196 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor IV. Ana Ortaklık Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama Ad Soyad/Ticaret Unvanı T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Cumhuriyet Halk Partisi (Atatürk Hisseleri) Pay Tutarları Pay Oranları Ödenmiş Paylar 1.807.003 1.264.142 %40,16 %28,09 1.807.003 1.264.142 Ödenmemiş Paylar V. Ana Ortaklık Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi Ana Ortaklık Banka’nın faaliyet alanı, ilgili mevzuat ile Banka’nın Ana Sözleşmesinde yer verilen esaslar çerçevesinde; bireysel, ticari, kurumsal ve özel bankacılık, döviz ve para piyasaları işlemlerini, menkul kıymet işlemlerini, uluslararası bankacılık hizmetlerini ve diğer bankacılık işlemlerini gerçekleştirmeyi, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her çeşit teşebbüsü kurmayı ve bu gibi teşebbüslere iştirak etmeyi içermektedir. VI. Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ ile Türkiye Muhasebe Standartları Gereği Yapılan Konsolidasyon İşlemleri Arasındaki Farklılıklar ile Tam Konsolidasyona veya Oransal Konsolidasyona Tabi Tutulan, Özkaynaklardan İndirilen ya da Bu Üç Yönteme Dahil Olmayan Kuruluşlar Hakkında Kısa Açıklama Bankalar, “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği konsolide bazda yasal sınırlamalara esas teşkil etmek üzere kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulayarak konsolide finansal tablo hazırlamakla yükümlü tutulmaktadır. Söz konusu Tebliğ ile Türkiye Muhasebe Standartları gereği yapılan konsolidasyon işlemleri arasında farklılık bulunmamaktadır. Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar BDDK mevzuatı gereği Banka’nın kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını kapsamakta olup, Banka’nın cari dönem itibarıyla konsolidasyon kapsamına dahil edilmeyen kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğinde bağlı ortaklığı bulunmamaktadır. Konsolidasyon kapsamına alınan kuruluşlara ilişkin açıklama: Ana Ortaklık Banka ile bağlı ortaklıkları niteliğindeki; Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi • anadolu anonim türk sigorta şİRKETİ • anadolu hayat emeklilik a.ş. • CAMİŞ MENKUL DEĞERLER A.Ş. • CJSC İŞBANK • EFES VARLIK YÖNETİM A.Ş. • IS INVESTMENTS GULF LTD. • iş B TİPİ yatırım ortaklığı a.ş. • iş faKtoring a.ş. • iş finansal kiralama a.ş. • iŞ gayrimenkul yatırım ortaklığı a.ş. • iş girişim sermayesi yatırım ortaklığı a.ş. • iş portföy yönetimi a.ş. • İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. • iŞbank AG • maxIs INVESTMENTS ltd. • MİLLİ REASÜRANS T.A.Ş. • TSKB GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. • TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş. • YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş. ile özel amaçlı işletmeler niteliğindeki; • TIB Diversified Payment Rights Finance Company • TIB Card Receivables Funding Company Limited “tam konsolidasyon yöntemine” göre, iştiraki niteliğindeki; • ARAP-TÜRK BANKASI A.Ş. ise “özsermaye yöntemine” göre konsolide finansal tablolara dahil edilmişlerdir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 197 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Konsolidasyon kapsamına alınan kuruluşlar bankacılık, sigorta ve reasürans, bireysel emeklilik, finansal kiralama, faktoring, gayrimenkul yatırımı, aracılık ve yatırım danışmanlığı, portföy yönetimi ile varlık yönetimi alanlarında hizmet vermekte olup, söz konusu ortaklıklara ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir. Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi 1925 yılında kurulmuş olan Şirket’in fiili faaliyet konusu hayat dışı branşlarda sigortacılık faaliyetlerini yürütmektir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Şirket’in hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. 1990 yılında kurulmuş olan Şirket’in merkezi İstanbul’dadır. Ferdi veya grup bireysel emeklilik ve hayat sigortası faaliyetlerinde bulunmaktadır. Aynı zamanda Şirket’in kurucusu olduğu 24 adet bireysel emeklilik yatırım fonu mevcuttur. Şirket’in hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. Camiş Menkul Değerler A.Ş. 1984 yılında kurulan şirket sermaye piyasasında aracı kurum olarak faaliyet göstermektedir. CJSC İşbank 1998 yılında kurulan ve Moskova merkezli olan Banka’nın, Volga, Saint-Petersburg ve Novosibirsk’te şubeleri bulunmaktadır. Banka, mevduat, kredi ve aracılık işlemleri ağırlıklı olmak üzere, Rusya Federasyonu içerisinde bankacılık hizmetleri vermektedir. Efes Varlık Yönetim A.Ş. Şubat 2011’de kurulan Şirket’in faaliyet konusu mevduat ve katılım bankaları ile diğer mali kuruluşların alacakları ve diğer varlıklarını satın almak ve satmaktır. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Is Investments Gulf Ltd. 2011 yılında Dubai’de kurulan Şirket’in amacı, körfez bölgesi sermaye piyasalarında faaliyette bulunmaktır. İş B Tipi Yatırım Ortaklığı A.Ş. 1995 yılında İstanbul’da kurulan Şirket’in fiili faaliyet konusu portföy işletmeciliği olup hisse senetleri Nisan 1996’dan itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. 2012 yılında TSKB Yatırım Ortaklığı A.Ş. ile birleşen Şirket’in İş Yatırım Ortaklığı A.Ş. olan unvanı Mayıs 2013 itibarıyla İş B Tipi Yatırım Ortaklığı A.Ş. olarak değiştirilmiştir. İş Faktoring A.Ş. 1993 yılından bu yana faktoring sektöründe faaliyet gösteren Şirket’in faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışı faktoring işlemleridir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Şirket’in İş Factoring Finansman Hizmetleri A.Ş. olan unvanı Nisan 2013 itibarıyla İş Faktoring A.Ş. olarak değiştirilmiştir. İş Finansal Kiralama A.Ş. Şirket’in ana faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışı finansal kiralama faaliyetlerinde bulunmak olup, kiralama faaliyetlerine 1988 itibarıyla başlamıştır. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Şirket hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. 1999 yılından itibaren gayrimenkul yatırım ortaklığı olarak sektörde yerini alan Şirket’in temel amaç ve faaliyet konusu gayrimenkuller, gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçları, gayrimenkul projeleri ve sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmaktır. Şirket’in hisse senetleri kuruluşundan bu yana Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. 2000 yılında girişim sermayesi faaliyetlerine başlayan şirket girişim sermayesi ile bilişim, ses ve iletişim sistemleri, ortopedik tıbbi, cerrahi aletlerin üretimi ve ticareti, spor giyim ürünleri toptan ve perakende satışı ve restoran işletmeciliği olmak üzere beş bölümde faaliyet göstermektedir. Şirket’in hisse senetleri 2004 yılından itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. 198 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor İş Portföy Yönetimi A.Ş. 2000 yılında kurulan Şirket’in amacı ana sözleşmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Şirket sermaye piyasası faaliyetleri arasında sadece kurumsal yatırımcılara portföy yönetimi ve yatırım danışmanlık hizmeti sunmaktadır. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin ana faaliyet alanı aracılık, kurumsal finansman, yatırım danışmanlığı, özel portföy yönetim hizmetlerinden oluşmaktadır. Şirket’in hisse senetleri Mayıs 2007’den itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. İşbank AG Banka’nın Avrupa’daki bankacılık işlemlerini yürütmek üzere kurulmuştur. İşbank AG’nin Almanya’da (13), Hollanda’da (1), Fransa’da (1), İsviçre’de (1) ve Bulgaristan’da (1) olmak üzere toplam 17 şubesi bulunmaktadır. Maxis Investments Ltd. 2005 yılında İngiltere’de kurulmuş olan Şirket’in amacı yurt dışı sermaye piyasalarında faaliyetlerde bulunmaktır. Aralık 2013 itibarıyla Şirket’in unvanı Maxis Investments Ltd. (eski unvan Maxis Securities Ltd.) olarak değiştirilmiştir. Milli Reasürans T.A.Ş. Reasürans hizmetleri sağlamak üzere 1929’da kurulmuş olan Şirket’in merkezi İstanbul’dadır. TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. 2006 yılında kurulan Şirket’in ana faaliyet konusu gayrimenkul portföyü oluşturmak, bunu geliştirmek ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmaktır. Şirket’in hisse senetleri 2010 yılının Nisan ayından itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Türkiye’nin ilk özel kalkınma ve yatırım bankası olan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB), sanayi başta olmak üzere bütün ekonomik sektörde özel girişim yatırımlarını desteklemek ve yerli ve yabancı sermayenin Türk firmalarına iştirak etmesine yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Banka hisseleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir. Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. 1976 yılında İstanbul’da kurulan şirket 2006 yılında TSKB Menkul Değerler A.Ş. ile birleşmiştir. Şirket’in amacı ana sözleşmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bulunmamaktadır. VIII. Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar Ana Ortaklık Banka’nın kamuya açıklama yükümlülüğüne uyuma ve söz konusu açıklamaların doğruluğu, sıklığı ve uygunluğunun değerlendirilmesine yönelik yazılı politikaları da içeren bir Bilgilendirme Politikası bulunmaktadır. Yönetim Kurulu’nun 29.04.2009 tarih ve 35386 sayılı kararı ile kabul edilen Bilgilendirme Politikası’na, Banka’nın internet sitesinden ulaşılabilmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 199 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi VII. Ana Ortaklık Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya Muhtemel, Fiili veya Hukuki Engeller Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Bilançosu (Finansal Durum Tablosu) AKTİF KALEMLER I. NAKİT DEĞERLER VE MERKEZ BANKASI II. GERÇEĞE UYGUN DEĞER FARKI KÂR/ZARARA YANSITILAN FV (Net) 2.1 Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar 2.1.1 Devlet Borçlanma Senetleri 2.1.2 Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler 2.1.3 Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar 2.1.4 Diğer Menkul Değerler 2.2 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV 2.2.1 Devlet Borçlanma Senetleri 2.2.2 Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler 2.2.3 Krediler 2.2.4 Diğer Menkul Değerler III. BANKALAR IV. PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR 4.1 Bankalararası Para Piyasasından Alacaklar 4.2 İMKB Takasbank Piyasasından Alacaklar 4.3 Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar V. SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLAR (Net) 5.1 Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler 5.2 Devlet Borçlanma Senetleri 5.3 Diğer Menkul Değerler VI. KREDİLER VE ALACAKLAR 6.1 Krediler ve Alacaklar 6.1.1 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuna Kullandırılan Krediler 6.1.2 Devlet Borçlanma Senetleri 6.1.3 Diğer 6.2 Takipteki Krediler 6.3 Özel Karşılıklar (-) VII. FAKTORİNG ALACAKLARI VIII. VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Net) 8.1 Devlet Borçlanma Senetleri 8.2 Diğer Menkul Değerler IX. İŞTİRAKLER (Net) 9.1 Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler 9.2 Konsolide Edilmeyenler 9.2.1 Mali İştirakler 9.2.2 Mali Olmayan İştirakler X. BAĞLI ORTAKLIKLAR (Net) 10.1 Konsolide Edilmeyen Mali Ortaklıklar 10.2 Konsolide Edilmeyen Mali Olmayan Ortaklıklar XI. BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (İŞ ORTAKLIKLARI) (Net) 11.1 Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler 11.2 Konsolide Edilmeyenler 11.2.1 Mali Ortaklıklar 11.2.2 Mali Olmayan Ortaklıklar XII. KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN ALACAKLAR 12.1 Finansal Kiralama Alacakları 12.2 Faaliyet Kiralaması Alacakları 12.3 Diğer 12.4 Kazanılmamış Gelirler (-) XIII. RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLAR 13.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar 13.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar 13.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar XIV. MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net) XV. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (Net) 15.1 Şerefiye 15.2 Diğer XVI. YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (Net) XVII. VERGİ VARLIĞI 17.1 Cari Vergi Varlığı 17.2 Ertelenmiş Vergi Varlığı XVIII. SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIKLAR (Net) 18.1 Satış Amaçlı 18.2 Durdurulan Faaliyetlere İlişkin XIX. DİĞER AKTİFLER 200 AKTİF TOPLAMI İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Dipnot V-I-a V-I-b BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) TP YP Toplam TP YP Toplam 5.265.768 18.143.973 23.409.741 2.619.873 13.491.254 16.111.127 1.642.222 1.293.803 2.936.025 1.668.204 534.437 2.202.641 1.642.222 1.293.803 2.936.025 1.668.204 534.437 2.202.641 1.132.898 5.901 1.138.799 977.602 5.711 983.313 55.273 0 55.273 195.388 0 195.388 40.316 1.248.518 1.288.834 154.780 487.743 642.523 413.735 39.384 453.119 340.434 40.983 381.417 0 0 0 0 0 0 V-I-c V-I-ç V-I-d V-I-e V-I-f V-I-g V-I-ğ V-I-h V-I-ı V-I-i V-I-j V-I-k V-I-l V-I-m 0 0 0 0 478.503 140.375 0 128.447 11.928 27.034.185 93.573 26.162.475 778.137 89.370.339 88.862.000 136.938 0 88.725.062 2.325.180 1.816.841 794.055 7.712.750 7.704.816 7.934 767.872 96.644 671.228 0 671.228 3.406.441 0 3.406.441 0 0 0 0 0 470.502 551.498 757 0 81.753 0 0 0 0 2.137.896 288.050 35.974 252.076 1.342.182 676.790 18.785 658.005 65.777 0 0 0 0 4.707.508 0 0 0 0 7.241.218 3.209 5.817.614 1.420.395 56.365.932 56.327.919 431.572 0 55.896.347 151.153 113.140 152.056 15.697 0 15.697 238 0 238 0 238 0 0 0 0 0 0 0 0 1.563.620 1.775.923 0 0 212.303 0 0 0 0 96.432 4.967 0 4.967 0 15.974 7.436 8.538 2.872 0 0 0 0 5.186.011 140.375 0 128.447 11.928 34.275.403 96.782 31.980.089 2.198.532 145.736.271 145.189.919 568.510 0 144.621.409 2.476.333 1.929.981 946.111 7.728.447 7.704.816 23.631 768.110 96.644 671.466 0 671.466 3.406.441 0 3.406.441 0 0 0 0 0 2.034.122 2.327.421 757 0 294.056 0 0 0 0 2.234.328 293.017 35.974 257.043 1.342.182 692.764 26.221 666.543 68.649 0 0 0 0 2.842.903 81.675 0 72.968 8.707 24.817.136 134.271 24.337.618 345.247 73.101.703 72.646.147 300.173 0 72.345.974 2.030.689 1.575.133 987.006 11.040.338 11.033.267 7.071 778.066 86.722 691.344 0 691.344 3.620.153 0 3.620.153 0 0 0 0 0 312.578 373.251 3.125 0 63.798 0 0 0 0 2.056.546 187.836 35.974 151.862 1.108.704 729.844 29.121 700.723 73.295 0 0 0 0 1.708.990 0 0 0 0 7.356.689 3.209 5.777.789 1.575.691 42.116.780 42.072.632 267.004 0 41.805.628 123.793 79.645 27.934 8.441 0 8.441 215 0 215 0 215 0 0 0 0 0 0 0 0 1.071.877 1.233.374 0 0 161.497 0 0 0 0 83.238 1.791 0 1.791 0 8.553 5.303 3.250 0 0 0 0 0 4.551.893 81.675 0 72.968 8.707 32.173.825 137.480 30.115.407 1.920.938 115.218.483 114.718.779 567.177 0 114.151.602 2.154.482 1.654.778 1.014.940 11.048.779 11.033.267 15.512 778.281 86.722 691.559 0 691.559 3.620.153 0 3.620.153 0 0 0 0 0 1.384.455 1.606.625 3.125 0 225.295 0 0 0 0 2.139.784 189.627 35.974 153.653 1.108.704 738.397 34.424 703.973 73.295 V-I-n 65.777 0 8.484.903 150.078.610 2.872 0 1.936.240 91.540.530 68.649 0 10.421.143 241.619.140 73.295 0 7.509.778 133.535.638 0 0 1.128.902 67.539.101 73.295 0 8.638.680 201.074.739 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Bilançosu (Finansal Durum Tablosu) PASİF TOPLAMI Dipnot V-II-a V-II-b V-II-c V-II-ç V-II-d V-II-e V-II-f V-II-g V-II-ğ V-II-h V-II-ı V-II-i V-II-j 0 0 0 25.809.518 4.500.000 2.360.886 33.940 0 712.187 0 0 0 -1.179 0 0 3.090.902 85.108 0 -31.790 0 0 -31.790 0 0 0 0 0 0 3.090.902 25.894.626 4.500.000 2.329.096 33.940 0 680.397 0 0 0 -1.179 0 0 0 24.259.134 4.500.000 3.787.286 33.940 0 2.138.587 0 0 0 -1.179 0 0 1.893.576 599.621 0 474.466 0 0 474.466 0 0 0 0 0 0 1.893.576 24.858.755 4.500.000 4.261.752 33.940 0 2.613.053 0 0 0 -1.179 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.615.938 13.153.484 2.286.486 59.539 10.792.384 15.075 2.672.230 -621.726 3.293.956 3.122.918 143.389.097 0 157.434 0 0 20.360 137.074 -51.068 6.967 -58.035 10.532 98.230.043 1.615.938 13.310.918 2.286.486 59.539 10.812.744 152.149 2.621.162 -614.759 3.235.921 3.133.450 241.619.140 1.615.938 10.334.091 2.031.309 48.553 8.309.493 -55.264 2.784.682 -613.983 3.398.665 2.853.075 129.362.396 0 68.583 0 0 9.497 59.086 17.830 4.473 13.357 38.742 71.712.343 1.615.938 10.402.674 2.031.309 48.553 8.318.990 3.822 2.802.512 -609.510 3.412.022 2.891.817 201.074.739 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 201 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi PASİF KALEMLER I. MEVDUAT 1.1 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubunun Mevduatı 1.2 Diğer II. ALIM SATIM AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR III. ALINAN KREDİLER IV. PARA PİYASALARINA BORÇLAR 4.1 Bankalararası Para Piyasalarına Borçlar 4.2 İMKB Takasbank Piyasasına Borçlar 4.3 Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar V. İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (Net) 5.1 Bonolar 5.2 Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler 5.3 Tahviller VI. FONLAR 6.1 Müstakriz Fonları 6.2 Diğer VII. MUHTELİF BORÇLAR VIII. DİĞER YABANCI KAYNAKLAR IX. FAKTORİNG BORÇLARI X. KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR 10.1 Finansal Kiralama Borçları 10.2 Faaliyet Kiralaması Borçları 10.3 Diğer 10.4 Ertelenmiş Finansal Kiralama Giderleri (-) XI. RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR 11.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar 11.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar XII. KARŞILIKLAR 12.1 Genel Karşılıklar 12.2 Yeniden Yapılanma Karşılığı 12.3 Çalışan Hakları Karşılığı 12.4 Sigorta Teknik Karşılıkları (Net) 12.5 Diğer Karşılıklar XIII. VERGİ BORCU 13.1 Cari Vergi Borcu 13.2 Ertelenmiş Vergi Borcu XIV. SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIK BORÇLARI (Net) 14.1 Satış Amaçlı 14.2 Durdurulan Faaliyetlere İlişkin XV. SERMAYE BENZERİ KREDİLER XVI. ÖZKAYNAKLAR 16.1 Ödenmiş Sermaye Sermaye Yedekleri 16.2 16.2.1 Hisse Senedi İhraç Primleri 16.2.2 Hisse Senedi İptal Kârları 16.2.3 Menkul Değerler Değerleme Farkları 16.2.4 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 16.2.5 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 16.2.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farkları 16.2.7 İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ort.) Bedelsiz Hisse Senetleri 16.2.8 Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) 16.2.9 Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıkların Birikmiş Değerleme Farkları 16.2.10 Diğer Sermaye Yedekleri 16.3 Kâr Yedekleri 16.3.1 Yasal Yedekler 16.3.2 Statü Yedekleri 16.3.3 Olağanüstü Yedekler 16.3.4 Diğer Kâr Yedekleri 16.4 Kâr veya Zarar 16.4.1 Geçmiş Yıllar Kâr/ Zararı 16.4.2 Dönem Net Kâr/ Zararı 16.5 Azınlık Payları BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) TP YP Toplam TP YP Toplam 65.359.750 56.478.048 121.837.798 63.574.673 42.436.187 106.010.860 892.591 1.476.460 2.369.051 697.009 1.594.374 2.291.383 64.467.159 55.001.588 119.468.747 62.877.664 40.841.813 103.719.477 696.001 501.344 1.197.345 393.716 366.724 760.440 3.111.333 24.112.363 27.223.696 1.846.350 17.226.437 19.072.787 20.823.398 4.176.477 24.999.875 13.673.648 3.357.183 17.030.831 0 0 0 0 19.458 19.458 2.403.976 0 2.403.976 2.180.946 0 2.180.946 18.419.422 4.176.477 22.595.899 11.492.702 3.337.725 14.830.427 5.134.330 4.942.514 10.076.844 4.678.374 1.797.989 6.476.363 3.896.072 158.658 4.054.730 3.487.256 0 3.487.256 0 0 0 0 0 0 1.238.258 4.783.856 6.022.114 1.191.118 1.797.989 2.989.107 946 5.008 5.954 1.909 7.836 9.745 946 5.008 5.954 1.909 7.836 9.745 0 0 0 0 0 0 10.448.283 701.857 11.150.140 8.590.411 594.067 9.184.478 1.508.917 3.308.205 4.817.122 1.973.307 2.911.687 4.884.994 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10.094.287 824.681 10.918.968 9.746.437 513.620 10.260.057 2.073.263 27.339 2.100.602 1.697.391 7.762 1.705.153 0 0 0 0 0 0 411.438 2.058 413.496 405.404 1.287 406.691 4.029.494 771.746 4.801.240 4.165.394 486.019 4.651.413 3.580.092 23.538 3.603.630 3.478.248 18.552 3.496.800 402.334 3.536 405.870 624.437 7.416 631.853 399.735 3.536 403.271 618.004 6.579 624.583 2.599 0 2.599 6.433 837 7.270 0 0 0 0 0 0 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Nazım Hesaplar Tablosu BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) Dipnot A. BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER (I+II+III) I. GARANTİ ve KEFALETLER 1.1 Teminat Mektupları 1.1.1 Devlet İhale Kanunu Kapsamına Girenler 1.1.2 Dış Ticaret İşlemleri Dolayısıyla Verilenler 1.1.3 Diğer Teminat Mektupları 1.2 Banka Kredileri 1.2.1 TP 81.418.598 V-III YP ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) Toplam TP YP Toplam 108.787.611 190.206.209 64.691.713 80.056.402 144.748.115 16.110.063 23.659.989 39.770.052 12.908.107 17.189.100 30.097.207 15.952.429 14.662.821 30.615.250 12.753.135 10.194.326 22.947.461 767.823 3.865.351 4.633.174 788.915 2.923.182 3.712.097 2.010.806 5.064.059 7.074.865 1.147.044 2.529.524 3.676.568 13.173.800 5.733.411 18.907.211 10.817.176 4.741.620 15.558.796 4.262 1.490.684 1.494.946 19.739 1.278.511 1.298.250 İthalat Kabul Kredileri 0 191.778 191.778 0 113.096 113.096 1.2.2 Diğer Banka Kabulleri 4.262 1.298.906 1.303.168 19.739 1.165.415 1.185.154 1.3 Akreditifler 0 6.903.157 6.903.157 0 5.220.486 5.220.486 1.3.1 Belgeli Akreditifler 0 4.687.003 4.687.003 0 3.899.886 3.899.886 1.3.2 Diğer Akreditifler 0 2.216.154 2.216.154 0 1.320.600 1.320.600 1.4 Garanti Verilen Prefinansmanlar 0 0 0 0 0 0 1.5 Cirolar 0 0 0 0 0 0 1.5.1 T.C. Merkez Bankasına Cirolar 0 0 0 0 0 0 1.5.2 Diğer Cirolar 0 0 0 0 0 0 1.6 Menkul Kıy. İh. Satın Alma Garantilerimizden 0 0 0 0 0 0 1.7 Faktoring Garantilerinden 59.639 12.808 72.447 69.042 18.083 87.125 1.8 Diğer Garantilerimizden 93.733 590.519 684.252 66.191 477.694 543.885 1.9 Diğer Kefaletlerimizden 0 0 0 0 0 0 II. TAAHHÜTLER 37.582.606 15.533.980 53.116.586 33.064.869 9.356.149 42.421.018 2.1 Cayılamaz Taahhütler 37.093.928 8.593.817 45.687.745 32.236.265 5.466.913 37.703.178 2.1.1 Vadeli Aktif Değerler Alım Satım Taahhütleri 353.660 3.636.836 3.990.496 99.081 796.191 895.272 2.1.2 Vadeli Mevduat Alım Satım Taahhütleri 0 0 0 0 0 0 2.1.3 İştir. ve Bağ. Ort. Ser. İşt. Taahhütleri 0 0 0 120 0 120 2.1.4 Kul. Gar. Kredi Tahsis Taahhütleri 7.819.183 1.367.072 9.186.255 5.838.616 918.133 6.756.749 2.1.5 Men. Kıy. İhr. Aracılık Taahhütleri 0 0 0 0 0 0 2.1.6 Zorunlu Karşılık Ödeme Taahhüdü 0 0 0 0 0 0 2.1.7 Çekler İçin Ödeme Taahhütleri 6.024.383 0 6.024.383 6.124.562 0 6.124.562 2.1.8 İhracat Taahhütlerinden Kaynaklanan Vergi ve Fon Yükümlülükleri 2.1.9 Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri 2.1.10 Kredi Kartları ve Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Promosyon Uyg. Taah. 2.1.11 Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Alacaklar 2.1.12 Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Borçlar 2.1.13 Diğer Cayılamaz Taahhütler 2.2 Cayılabilir Taahhütler 2.2.1 Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütleri 2.2.2 Diğer Cayılabilir Taahhütler III. TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR 3.1 3.1.1 16.821 0 16.821 13.899 0 13.899 17.679.967 0 17.679.967 15.742.457 0 15.742.457 90.239 0 90.239 76.548 0 76.548 0 0 0 0 0 0 1.695 0 1.695 52.774 0 52.774 5.107.980 3.589.909 8.697.889 4.288.208 3.752.589 8.040.797 488.678 6.940.163 7.428.841 828.604 3.889.236 4.717.840 488.678 6.940.163 7.428.841 828.604 3.889.236 4.717.840 0 0 0 0 0 0 27.725.929 69.593.642 97.319.571 18.718.737 53.511.153 72.229.890 Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar 0 0 0 0 0 0 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler 0 0 0 0 0 0 3.1.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler 0 0 0 0 0 0 3.1.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler 0 0 0 0 0 0 3.2 Alım Satım Amaçlı İşlemler 27.725.929 69.593.642 97.319.571 18.718.737 53.511.153 72.229.890 3.2.1 Vadeli Döviz Alım-Satım İşlemleri 3.909.499 8.134.835 12.044.334 4.740.295 9.404.096 14.144.391 3.2.1.1 Vadeli Döviz Alım İşlemleri 2.700.765 3.303.958 6.004.723 3.386.864 3.699.476 7.086.340 3.2.1.2 Vadeli Döviz Satım İşlemleri 1.208.734 4.830.877 6.039.611 1.353.431 5.704.620 7.058.051 3.2.2 Para ve Faiz Swap İşlemleri 20.325.006 50.359.859 70.684.865 11.322.852 35.262.471 46.585.323 3.2.2.1 Swap Para Alım İşlemleri 8.276.302 15.023.163 23.299.465 1.260.755 8.659.050 9.919.805 3.2.2.2 Swap Para Satım İşlemleri 8.213.744 14.888.196 23.101.940 2.874.097 6.344.991 9.219.088 3.2.2.3 Swap Faiz Alım İşlemleri 1.917.480 10.224.250 12.141.730 3.594.000 10.129.215 13.723.215 3.2.2.4 Swap Faiz Satım İşlemleri 1.917.480 10.224.250 12.141.730 3.594.000 10.129.215 13.723.215 3.2.3 Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları 3.478.120 10.635.424 14.113.544 2.597.625 8.403.163 11.000.788 3.2.3.1 Para Alım Opsiyonları 1.708.133 4.108.815 5.816.948 1.435.814 2.799.876 4.235.690 1.647.633 4.151.335 5.798.968 1.009.761 3.207.375 4.217.136 3.2.3.2 Para Satım Opsiyonları 202 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Nazım Hesaplar Tablosu BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM (31/12/2013) Dipnot ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) TP YP Toplam TP YP Toplam 3.2.3.3 Faiz Alım Opsiyonları 60.000 1.187.637 1.247.637 60.000 1.197.956 1.257.956 3.2.3.4 Faiz Satım Opsiyonları 60.000 1.187.637 1.247.637 60.000 1.197.956 1.257.956 3.2.3.5 Menkul Değerler Alım Opsiyonları 1.177 0 1.177 16.032 0 16.032 3.2.3.6 Menkul Değerler Satım Opsiyonları 1.177 0 1.177 16.018 0 16.018 7.496 24.582 32.078 16.146 20.980 37.126 3.2.4.1 Futures Para Alım İşlemleri 4.150 11.652 15.802 16.146 3.180 19.326 3.2.4.2 Futures Para Satım İşlemleri 3.2.4 Futures Para İşlemleri 3.346 12.930 16.276 0 17.800 17.800 3.2.5 Futures Faiz Alım-Satım İşlemleri 0 0 0 0 0 0 3.2.5.1 Futures Faiz Alım İşlemleri 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.808 438.942 444.750 41.819 420.443 462.262 218.665.767 138.404.836 357.070.603 215.557.367 91.758.474 307.315.841 61.546.050 10.623.597 72.169.647 96.325.940 8.255.361 104.581.301 3.2.5.2 Futures Faiz Satım İşlemleri 3.2.6 Diğer B. EMANET VE REHİNLİ KIYMETLER (IV+V+VI) IV. EMANET KIYMETLER 4.1 Müşteri Fon ve Portföy Mevcutları 0 0 0 0 0 0 4.2 Emanete Alınan Menkul Değerler 42.972.176 829.393 43.801.569 80.662.840 630.739 81.293.579 4.3 Tahsile Alınan Çekler 13.468.159 3.579.302 17.047.461 11.418.874 2.385.085 13.803.959 4.4 Tahsile Alınan Ticari Senetler 2.449.009 4.578.604 7.027.613 2.059.401 3.396.629 5.456.030 4.5 Tahsile Alınan Diğer Kıymetler 12.832 37.853 50.685 4.352 32.246 36.598 4.6 İhracına Aracı Olunan Kıymetler 2.541 0 2.541 2.541 0 2.541 4.7 Diğer Emanet Kıymetler 1.213.106 1.598.445 2.811.551 1.198.530 1.810.597 3.009.127 4.8 Emanet Kıymet Alanlar V. REHİNLİ KIYMETLER 5.1 5.2 5.3 Emtia 5.4 Varant 5.5 Gayrimenkul 5.6 Diğer Rehinli Kıymetler 5.7 Rehinli Kıymet Alanlar VI. KABUL EDİLEN AVALLER VE KEFALETLER 1.428.227 0 1.428.227 979.402 65 979.467 157.119.717 127.781.239 284.900.956 119.231.427 83.503.113 202.734.540 Menkul Kıymetler 5.342.002 10.667.762 16.009.764 2.050.982 7.728.524 9.779.506 Teminat Senetleri 5.048.500 9.659.691 14.708.191 4.252.893 7.398.137 11.651.030 42.996.498 10.205.230 53.201.728 32.171.862 2.975.987 35.147.849 0 0 0 0 0 0 95.746.451 71.599.711 167.346.162 77.620.350 44.868.184 122.488.534 7.986.266 25.648.845 33.635.111 3.135.340 20.485.074 23.620.414 0 0 0 0 47.207 47.207 0 0 0 0 0 0 300.084.365 247.192.447 547.276.812 280.249.080 171.814.876 452.063.956 BİLANÇO DIŞI HESAPLAR TOPLAMI (A+B) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 203 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Gelir Tablosu GELİR VE GİDER KALEMLERİ I. FAİZ GELİRLERİ 1.1 Kredilerden Alınan Faizler 1.2 Zorunlu Karşılıklardan Alınan Faizler 1.3 Bankalardan Alınan Faizler 1.4 Para Piyasası İşlemlerinden Alınan Faizler 1.5 Menkul Değerlerden Alınan Faizler 1.5.1 Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan 1.5.2 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/ Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV 1.5.3 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan 1.5.4 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan 1.6 Finansal Kiralama Gelirleri 1.7 Diğer Faiz Gelirleri II. FAİZ GİDERLERİ 2.1 Mevduata Verilen Faizler 2.2 Kullanılan Kredilere Verilen Faizler 2.3 Para Piyasası İşlemlerine Verilen Faizler 2.4 İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler 2.5 Diğer Faiz Giderleri III. NET FAİZ GELİRİ/GİDERİ (I - II) IV. NET ÜCRET VE KOMİSYON GELİRLERİ/GİDERLERİ 4.1 Alınan Ücret ve Komisyonlar 4.1.1 Gayri Nakdi Kredilerden 4.1.2 Diğer 4.2 Verilen Ücret ve Komisyonlar 4.2.1 Gayri Nakdi Kredilere 4.2.2 Diğer V. TEMETTÜ GELİRLERİ VI. TİCARİ KÂR / ZARAR (Net) 6.1 Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı/Zararı 6.2 Türev Finansal İşlemlerden Kâr/Zarar 6.3 Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı VII. DİĞER FAALİYET GELİRLERİ VIII. FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ TOPLAMI (III+IV+V+VI+VII) IX. KREDİ VE DİĞER ALACAKLAR DEĞER DÜŞÜŞ KARŞILIĞI (-) X. DİĞER FAALİYET GİDERLERİ (-) XI. NET FAALİYET KÂRI/ZARARI (VIII-IX-X) XII. BİRLEŞME İŞLEMİ SONRASINDA GELİR OLARAK KAYDEDİLEN FAZLALIK TUTARI XIII. ÖZKAYNAK YÖNTEMİ UYGULANAN ORTAKLIKLARDAN KÂR/ZARAR XIV. NET PARASAL POZİSYON KÂRI/ZARARI XV. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XI+...+XIV) XVI. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±) 16.1 Cari Vergi Karşılığı 16.2 Ertelenmiş Vergi Karşılığı XVII. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XV±XVI) XVIII. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GELİRLER 18.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Gelirleri 18.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Kârları 18.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Gelirleri XIX. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GİDERLER (-) 19.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Giderleri 19.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Zararları 19.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Giderleri XX. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XVIII-XIX) XXI. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±) 21.1 Cari Vergi Karşılığı 21.2 Ertelenmiş Vergi Karşılığı XXII. DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XX±XXI) XXIII. NET DÖNEM KÂRI/ZARARI (XVII+XXII) 23.1 Grubun Kârı / Zararı 23.2 Azınlık Payları Kârı / Zararı (-) Hisse Başına Kâr / Zarar (*) (*) Tam TL tutarı ile gösterilmiştir. 204 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Dipnot V-IV-a V-IV-b V-IV-c V-IV-ç V-IV-d V-IV-e V-IV-f V-IV-g V-IV-ğ V-IV-h V-IV-g V-IV-ğ V-IV-h V-IV-ı BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM ÖNCEKİ DÖNEM (01/01-31/12/2013) (01/01-31/12/2012) 14.853.908 14.676.856 10.879.785 10.129.963 0 0 162.261 199.780 14.374 7.762 3.570.864 4.135.462 55.878 99.255 0 0 2.277.936 2.494.658 1.237.050 1.541.549 126.046 107.110 100.578 96.779 7.172.014 7.834.591 4.797.189 5.409.094 528.881 417.738 1.165.751 1.476.204 595.555 454.618 84.638 76.937 7.681.894 6.842.265 1.468.946 1.258.319 2.400.210 2.081.434 236.835 194.994 2.163.375 1.886.440 931.264 823.115 8.659 9.673 922.605 813.442 238.057 205.032 378.591 871.070 181.749 767.177 -500.764 -295.502 697.606 399.395 4.615.411 4.559.561 14.382.899 13.736.247 1.654.701 1.291.545 8.308.239 7.783.373 4.419.959 4.661.329 0 0 9.922 12.317 0 0 4.429.881 4.673.646 823.022 958.912 472.907 1.263.465 350.115 -304.553 3.606.859 3.714.734 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.606.859 3.714.734 3.235.921 3.412.022 370.938 302.712 0,028763167 0,030328478 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Konsolide Tablo BİN TÜRK LİRASI ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN GELİR GİDER KALEMLERİ CARİ DÖNEM (01/01-31/12/2013) ÖNCEKİ DÖNEM (01/01-31/12/2012) I. MENKUL DEĞERLER DEĞERLEME FARKLARINA SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLARDAN EKLENEN -2.003.089 1.533.550 II. MADDİ DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI III. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI IV. YABANCI PARA İŞLEMLER İÇİN KUR ÇEVRİM FARKLARI 115.431 -106.500 V. NAKİT AKIŞ RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı) YURTDIŞINDAKİ NET YATIRIM RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı) VII. MUHASEBE POLİTİKASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE HATALARIN DÜZELTİLMESİNİN ETKİSİ VIII. TMS UYARINCA ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN DİĞER GELİR GİDER UNSURLARI -191.984 140.022 IX. DEĞERLEME FARKLARINA AİT ERTELENMİŞ VERGİ X. DOĞRUDAN ÖZKAYNAK ALTINDA MUHASEBELEŞTİRİLEN NET GELİR/GİDER (I+II+…+IX) XI. DÖNEM KÂRI/ZARARI 11.1 Menkul Değerlerin Gerçeğe Uygun Değerindeki Net Değişme (Kâr-Zarara Transfer) 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklardan Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım 11.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım 11.4 Diğer XII. DÖNEME İLİŞKİN MUHASEBELEŞTİRİLEN TOPLAM KÂR/ZARAR (X±XI) VI. 295.313 -220.425 -1.784.329 1.346.647 3.235.921 3.412.022 -45.083 -28.343 3.281.004 3.440.365 1.451.592 4.758.669 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 205 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Özkaynak Değişim Tablosu I. II. 2.1 2.2 III. IV. V. VI. 6.1 6.2 VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. 14.1 14.2 XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. 20.1 20.2 20.3 I. II. III. IV. 4.1 4.2 V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. 12.1 12.2 XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. 18.1 18.2 18.3 (*) ÖZKAYNAK KALEMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2012) Dönem Başı Bakiyesi TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler Hataların Düzeltilmesinin Etkisi Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi Yeni Bakiye (I+II) Dönem İçindeki Değişimler Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış Menkul Değerler Değerleme Farkları Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz HS Kur Farkları Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi Sermaye Artırımı Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhracı Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Diğer (*) Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü Yedeklere Aktarılan Tutarlar Diğer Dönem Sonu Bakiyesi (III+IV+V+……+XVIII+XIX+XX) Dipnot V-V Önceki Dönem Sonu Bakiyesi Dönem İçindeki Değişimler Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış Menkul Değerler Değerleme Farkları Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz HS Kur Farkları Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi Sermaye Artırımı Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhraç Primi Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Diğer (*) Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü Yedeklere Aktarılan Tutarlar Diğer (**) Dönem Sonu Bakiyesi (I+II+III+…+XVI+XVII+XVIII) CARİ DÖNEM (31/12/2013) Ödenmiş Ödenmiş Sermaye Hisse Senedi Hisse Senedi Yasal Yedek Statü Sermaye Enf. Düzeltme Farkı İhraç Primleri İptal Kârları Akçeler Yedekleri 4.500.000 1.615.938 33.937 1.838.830 39.586 4.500.000 1.615.938 33.937 1.838.830 39.586 3 229 192.250 8.967 192.250 8.967 4.500.000 1.615.938 33.940 0 2.031.309 48.553 4.500.000 4.500.000 1.615.938 1.615.938 33.940 33.940 0 2.031.309 73 255.104 255.104 2.286.486 Grup paylarında meydana gelen değişimi de içermektedir. Banka Ana Sözleşmesi’ne göre hesap dönemine ilişkin net kârın bir kısmının personele kâr payı olarak dağıtıldığı dikkate alınarak “TMS 19- Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kâr payı için 2012 yılında ayrılan karşılık, dağıtılabilir kâr rakamına ilave edilmiştir. (**) 206 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 48.553 10.986 10.986 59.539 BİN TÜRK LİRASI Olağanüstü Diğer Dönem Net Geçmiş Dönem Menkul Değer. Yedek Akçe Yedekler Kârı / (Zararı) Kârı / (Zararı) Değerleme Farkı 6.363.264 110.322 2.179.515 1.159.906 6.363.264 110.322 2.179.515 1.159.906 1.453.147 -106.500 1.754 -200 3.412.022 1.953.972 -2.788.825 -633.636 1.953.972 -2.155.189 8.318.990 3.822 3.412.022 -609.510 2.613.053 3.822 115.431 32.896 152.149 3.235.921 3.235.921 2.802.512 42 -3.417.313 -796.618 -2.620.695 -614.759 2.613.053 -1.932.656 680.397 0 -1.179 -1.179 Satış A./ Azınlık Riskten Durdurulan F. Payları Hariç Korunma İlişkin Dur. V. Toplam Azınlık Toplam Fonları Bir. Değ. F. Özkaynak Payları Özkaynak 17.840.119 2.470.450 20.310.569 17.840.119 2.470.450 20.310.569 1.453.147 197.702 1.650.849 -106.500 447 -106.053 1.786 -6.386 -4.600 3.412.022 302.712 3.714.734 -633.636 -73.108 -706.744 -633.636 -73.108 -706.744 0 0 0 0 21.966.938 2.891.817 24.858.755 0 21.966.938 2.891.817 24.858.755 -1.932.656 -30.652 -1.963.308 115.431 -1.542 113.889 33.229 498 33.727 3.235.921 370.938 3.606.859 -657.687 -97.609 -755.296 -796.618 -97.609 -894.227 0 0 138.931 138.931 0 22.761.176 3.133.450 25.894.626 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 207 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 8.318.990 218 2.493.536 2.354.605 138.931 10.812.744 Maddi ve Maddi Ortaklıklardan Olmayan Duran Bedelsiz Hisse Varlık YDF Senetleri -1.179 -1.179 0 -1.179 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Konsolide Nakit Akış Tablosu A. 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.2.8 1.2.9 1.2.10 I. B. II. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 C. III. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 IV. V. VI. VII. 208 BANKACILIK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Bankacılık Faaliyet Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Öncesi Faaliyet Kârı Alınan Faizler Ödenen Faizler Alınan Temettüler Alınan Ücret ve Komisyonlar Elde Edilen Diğer Kazançlar Zarar Olarak Muhasebeleştirilen Donuk Alacaklardan Tahsilatlar Personele ve Hizmet Tedarik Edenlere Yapılan Nakit Ödemeler Ödenen Vergiler Diğer Bankacılık Faaliyetleri Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklarda Net (Artış) Azalış Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z’a Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV’larda Net (Artış) Azalış Bankalar Hesabındaki Net (Artış) Azalış Kredilerdeki Net (Artış) Azalış Diğer Aktiflerde Net (Artış) Azalış Bankaların Mevduatlarında Net Artış (Azalış) Diğer Mevduatlarda Net Artış (Azalış) Alınan Kredilerdeki Net Artış (Azalış) Vadesi Gelmiş Borçlarda Net Artış (Azalış) Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış) Bankacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı İktisap Edilen İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Elden Çıkarılan İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Satın Alınan Menkuller ve Gayrimenkuller Elden Çıkarılan Menkul ve Gayrimenkuller Elde Edilen Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Elden Çıkarılan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Satın Alınan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Satılan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Diğer FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Net Nakit Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Sağlanan Nakit Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışı İhraç Edilen Sermaye Araçları Temettü Ödemeleri Finansal Kiralamaya İlişkin Ödemeler Diğer Döviz Kurundaki Değişimin Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Üzerindeki Etkisi Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklardaki Net Artış/Azalış Dönem Başındaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Dönem Sonundaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu BİN TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM ÖNCEKİ DÖNEM Dipnot (01/01-31/12/2013) (01/01-31/12/2012) V-VI 5.943.982 9.850.562 15.627.984 14.771.595 -7.129.809 -7.627.400 106.204 85.338 2.400.210 2.081.434 3.942.287 4.764.945 990.868 630.792 -4.181.504 -3.436.983 -958.677 -1.247.853 -4.853.581 -171.306 -4.420.002 -20.766.090 -111.506 -72.101 0 0 -3.548.227 -4.834.446 -23.354.766 -18.466.813 -1.737.804 -1.952.338 546.276 772.462 8.484.522 5.209.444 5.960.354 -167.742 0 0 9.341.149 -1.254.556 1.523.980 -10.915.528 -797.883 4.733.678 -323 -78.799 314.834 53.924 -632.185 -408.240 436.128 259.054 -14.650.450 -16.365.742 11.058.117 18.395.523 -24.953 -14.913 2.927.583 3.032.888 -226.634 -140.017 3.254.934 3.471.576 14.113.012 10.103.585 -9.963.851 -5.925.265 0 0 -894.227 -706.744 0 0 0 0 478.339 -194.415 4.459.370 -2.904.689 8.583.239 11.487.928 13.042.609 8.583.239 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Kâr Dağıtım Tablosu (1) DÖNEM KÂRININ DAĞITIMI (1) DÖNEM KÂRI (2) ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-) Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi) Gelir Vergisi Kesintisi Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler (3) NET DÖNEM KÂRI (1.1-1.2) GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARI (-) BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-) BANKADA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR (-) DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KÂRI [(A-(1.3+1.4+1.5))] ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ (-) Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine PERSONELE TEMETTÜ (-) YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ (-) ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ (-) Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-) STATÜ YEDEKLERİ (-) OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER DİĞER YEDEKLER ÖZEL FONLAR YEDEKLERDEN DAĞITIM DAĞITILAN YEDEKLER İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEKLER (-) ORTAKLARA PAY (-) Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine PERSONELE PAY (-) YÖNETİM KURULUNA PAY (-) HİSSE BAŞINA KÂR HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) HİSSE BAŞINA TEMETTÜ HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) Kâr dağıtımı Banka Genel Kurulu tarafından kararlaştırılmaktadır. Finansal tabloların düzenlendiği tarih itibariyle Genel Kurul toplantısı henüz yapılmamıştır. “TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kâr payı için 2012 yılında ayrılan ve aynı yılın kâr dağıtımı matrahına eklenen 137.500 TL, tabloda önceki dönem “dönem kârı” rakamına ilave edilmiştir. (2) (3) Cari döneme ilişkin tutar ertelenmiş vergi gideri, önceki döneme ilişkin tutar ise ertelenmiş vergi geliridir. (4) Tam TL tutarı ile gösterilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 209 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi I. 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 A. 1.3 1.4 1.5 B. 1.6 1.6.1 1.6.2 1.6.3 1.6.4 1.6.5 1.7 1.8 1.9 1.9.1 1.9.2 1.9.3 1.9.4 1.9.5 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 II. 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.4 2.5 III. 3.1 3.2 3.3 3.4 IV. 4.1 4.2 4.3 4.4 BİN YENİ TÜRK LİRASI CARİ DÖNEM ÖNCEKİ DÖNEM (31/12/2013) (31/12/2012) 3.856.699 4.258.453 693.334 810.646 357.885 1.111.381 5.975 6.136 329.474 -306.871 3.163.365 3.447.807 0 0 0 171.173 0 2.357.989 3.163.365 918.645 0 270.000 0 269.998 0 2 0 0 0 0 0 0 0 129.729 0 1.621 0 395.268 0 395.261 0 3 0 4 0 0 0 0 0 57.162 0 0 0 64.865 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,0281 0,0294 70 74 0 0 0 0 0 0,0059 0 15 0 0,0017 0 17 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR I. Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar, Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ile Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) (birlikte TMS), Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğe ve BDDK tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ, açıklama ve genelgelere uygun olarak hazırlanmıştır. İzlenen muhasebe politikaları ile konsolide finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme esasları aşağıda detaylı olarak sunulmuştur. II. Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar 1. Grubun finansal araçlara ilişkin stratejileri: Temel finansal faaliyetlerini bankacılık, sigortacılık ve reasürans hizmetleri, aracılık ve yatırım danışmanlığı hizmetleri, gayrimenkul portföy yönetimi, finansal kiralama, faktoring hizmetleri, portföy yönetimi ve varlık yönetimi gibi çok geniş ölçekli faaliyetlerin oluşturduğu Grubun konsolide bilançosunun pasifi, ağırlıklı faaliyet alanı olan bankacılık sisteminin genel pasif yapısına paralel olarak nispeten kısa vadeli mevduat ağırlıklı olup, orta ve uzun vadeli enstrümanlar vasıtasıyla mevduat dışı kaynak toplanmaktadır. Bu durumun yaratabileceği likidite riski ise mevduatın sürekliliğinin yanı sıra yaygın muhabir ağı, piyasa yapıcılığı (Ana Ortaklık Banka piyasa yapıcısı bankalar arasındadır) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) likidite imkanlarının kullanımı sayesinde rahatlıkla kontrol altında tutulabilmekte; Grubun ve bankacılık sisteminin likiditesi sürekli izlenmektedir. Diğer taraftan, döviz cinsi bazında oluşan likidite ihtiyaçları para piyasaları ve para swapları vasıtasıyla giderilmektedir. Toplanan kaynaklar büyük oranda sabit faizli olup, sektör gelişmeleri yakından izlenerek alternatif yatırım araçlarının getirilerine göre hem sabit hem de değişken faizli plasmanlar yapılmaktadır. Grubun plasmanları küresel ve ulusal ekonomik beklentiler, piyasa koşulları, mevcut ve potansiyel kredi müşterilerinin beklentileri ve eğilimleri, faiz-likidite-kur-kredi vb. riskler göz önüne alınarak yüksek getirili ve düşük riskli varlıklara yöneltilmekte, plasman çalışmalarında emniyet ilkesi ön planda tutulmaktadır. Grubun uzun vadeli plasmanlarında genel olarak yüksek getiriyi amaçlayan fiyatlama politikası uygulanmakta ve faiz dışı gelir yaratma imkanlarının azami ölçüde kullanılmasına dikkat edilmektedir. Bilanço büyüklüklerine ilişkin temel hedefler bütçeleme çalışmaları sonrasında oluşturulan uzun vadeli planlarla ortaya konulmakta, para ve sermaye piyasalarındaki kısa vadeli kur, faiz ve fiyat hareketleri karşısında söz konusu planlar ve piyasa koşullarının seyrine göre pozisyon alınmaktadır. Piyasalardaki kur, faiz ve fiyat hareketleri anlık olarak takip edilmekte, pozisyon alınırken yasal sınırların yanında Ana Ortaklık Banka’nın kendine özgü işlem ve kontrol limitleri de etkin şekilde izlenmekte, limit aşımlarına sebebiyet verilmemektedir. Ana Ortaklık Banka’nın aktif-pasif yönetimi, özkaynak imkanları dahilinde likidite riski, faiz oranı riski, kur riski ve kredi riskini belli sınırlar içinde tutmak ve kârlılığı maksimize etmek amacıyla Aktif-Pasif Komitesi tarafından Yönetim Kurulu’nca belirlenen risk limitleri dahilinde yürütülmektedir. 2. Yabancı para işlemlerle ilgili açıklamalar: Ana Ortaklık Banka’nın yurt dışında kurulu şubeleri ile finansal kuruluşlarının finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile düzenlenmekte, konsolidasyon aşamasında ise Ana Ortaklık Banka’nın fonksiyonel para birimi ve finansal tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmektedir. Bilançoda yer alan yabancı para parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL’ye çevrilir. Gerçeğe uygun değerden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kurları kullanılarak çevrilir. Parasal kalemlerin çevrimden veya tahsil ve tediyelerinden kaynaklanan kur farkları gelir tablosunda yer almaktadır. Yurt dışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımlar TMS 21 “Kur Değişiminin Etkileri” uyarınca parasal olmayan kalem olarak değerlendirilip tarihi maliyet cinsinden ölçülerek işlem tarihindeki döviz kurları ile Türk Parasına dönüştürülmekte ve yine TMS 29 “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” gereğince, işlem tarihi ile enflasyon muhasebesinin en son uygulandığı 31.12.2004 tarihleri arasında geçerli enflasyon endeksleri kullanılarak endekslenmiş değeri hesaplanıp, varsa kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak muhasebeleştirilmektedir. 210 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklıklardan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. yabancı para işlemlerinde kendi gişe kurlarını kullanırken, konsolidasyon kapsamındaki yurt içi yerleşik diğer kuruluşlar yabancı para işlemleri için TCMB kurlarını esas almaktadırlar. Yurt dışında kurulu şube ve finansal kuruluşların varlık ve yükümlülüklerinin TL’ye çevrilmesinde Banka’nın dönem sonu kapanış kurları kullanılmaktadır. Yurt dışı şubelerin gelir ve giderleri işlem tarihindeki kurlar üzerinden, yurt dışı finansal kuruluşların gelir ve giderleri ise dönem içinde kurlarda önemli bir dalgalanma olmadığı sürece ortalama kurlar üzerinden TL’ye çevrilmektedir. TL’ye dönüştürme işlemlerinden doğan tüm kur farkları özkaynaklar altında “Diğer Kâr Yedekleri” hesabında izlenmektedir. III. Konsolide Edilen Ortaklıklara İlişkin Bilgilerin Sunumu 1. Uygulanan konsolidasyon esasları: Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında, 08.11.2006 tarih ve 26340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ’de belirtilen usul, esas ve yöntemlere uygun hareket edilmektedir. a. Bağlı ortaklıkların konsolidasyon esasları: Bağlı ortaklıklar; Ana Ortaklığın kontrolü altında faaliyet gösteren ortaklıklardır. Kontrol; Ana Ortaklık Banka’nın bir tüzel kişiliğin sermayesinin, asgarî yüzde ellibirine sahip olma şartı aranmaksızın, çoğunluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olması veya bu çoğunluğa sahip olmamakla birlikte imtiyazlı hisseleri elinde bulundurması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunması suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünü elinde bulundurmasıdır. 08.11.2006 tarih ve 26340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği Banka’nın cari dönem itibarıyla konsolidasyon kapsamına dahil edilmeyen kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğinde bağlı ortaklığı bulunmamaktadır. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin açıklayıcı bilgilere Beşinci Bölüm I.g.3 no.lu dipnotta yer verilmiştir. Tam konsolidasyon yöntemine göre, bağlı ortaklıkların aktif, pasif, gelir, gider ve bilanço dışı kalemlerinin tamamı Ana Ortaklık Banka’nın aktif, pasif, gelir, gider ve bilanço dışı kalemleri ile birleştirilmiştir. Grubun konsolidasyona dahil edilen her bir bağlı ortaklıkta yer alan yatırımlarının defter değeri ile ilgili bağlı ortaklığın sermayesindeki gruba ait olan kısım karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıkların birbirleriyle yaptıkları her türlü işlem ve bu işlemlere ilişkin bakiyeler karşılıklı olarak silinmiştir. Konsolide edilmiş bağlı ortaklıkların net gelirleri ve özkaynakları içerisindeki azınlık hakları, grubun net gelirinden ve özkaynağından ayrı olarak hesaplanmış ve konsolide gelir tablosu ile konsolide bilançoda, ayrı bir kalem olarak gösterime tabi tutulmuştur. TFRS 3 “İşletme Birleşmeleri” çerçevesinde 31.03.2004 tarihinden sonraki satın almalardan kaynaklanan şerefiyeler için amortisman muhasebesi uygulanmaması, pozitif şerefiyenin bir aktif olarak kabul edilmesi ve bilanço dönemleri itibarıyla değer düşüklüğü analizine tabi tutulması öngörülür. Yine aynı standartta, söz konusu tarihten sonra gerçekleşen satın almalara ilişkin iktisap edilen tanımlanabilir varlık ve borçların gerçeğe uygun değerinde Grubun payının iktisap maliyetini aşması durumunda ortaya çıkan tutarı ifade eden negatif şerefiyenin ise, oluştuğu dönemde gelire yansıtılması gereğine işaret edilmektedir. Grubun bağlı ortaklıklarına yapmış olduğu yatırımlardan dolayı ortaya çıkan pozitif şerefiyenin yatırım bazında detayı aşağıdaki gibidir: Yatırımın Adı İş Finansal Kiralama A.Ş. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi CJSC İşbank Toplam Pozitif Konsolidasyon Şerefiyesi Tutarı 611 4.792 1.767 28.804 35.974 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 211 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Konsolide finansal tablolara dahil olan bağlı ortaklıkların finansal tablolarında kullandıkları muhasebe politikaları Ana Ortaklık Banka’nın muhasebe politikalarından farklı değildir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Banka’nın bağlı ortaklığı ve iştiraki olmamakla birlikte Banka’nın kullandığı seküritizasyon kredileri kapsamında kurulmuş olan özel amaçlı şirketler de konsolide finansal tablolara dahil edilmektedir. b. İştiraklerin konsolidasyon esasları: İştirakler; Ana Ortaklık Banka’nın sermayesine katıldığı, üzerinde kontrolü bulunmamakla birlikte önemli etkinliğe sahip olduğu, yurt içinde veya yurt dışında kurulu bulunan ortaklıklardır. Önemli etkinlik; iştirak edilen ortaklığın finansal ve idari politikalarının oluşturulmasına katılma gücünü ifade eder. Ana Ortaklık Banka, iştirak edilen ortaklıkta nitelikli paya sahipse, aksi ispat edilmediği sürece, ana ortaklık bankanın o iştirakte önemli etkinliğe sahip olduğu kabul edilir. Başka bir yatırımcının önemli oranda veya çoğunluk mülkiyetini elinde bulundurması, ana ortaklık bankanın o iştirakte önemli etkinliğe sahip olmasına engel oluşturmaz. Nitelikli pay; bir ortaklığın sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını teşkil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren paylardır. Özsermaye yöntemi; bir iştirakteki sermaye payının defter değerinin, iştirak edilen ortaklığın özsermayesinde dönem içinde ortaya çıkan değişiklik tutarından, iştirak edene düşen pay kadar artırılıp azaltılmasını ve iştirak edilen ortaklıktan alınan kâr paylarının, iştirak tutarının bu şekilde değiştirilmiş değerinden düşülmesini öngören muhasebeleştirme yöntemini ifade etmektedir. Konsolide finansal tablolara özsermaye yöntemine göre dahil edilen tek iştirak olan Arap-Türk Bankası A.Ş.’nin kullandığı muhasebe politikaları Ana Ortaklık Banka’nın muhasebe politikalarından farklı değildir. c. Birlikte kontrol edilen ortaklıkların konsolide edilme esasları: Banka’nın konsolidasyona dahil edilecek birlikte kontrol edilen bir ortaklığı bulunmamaktadır. ç. Devir, birleşme ve hisse edinimi işlemlerinde uygulanan ilkeler: Bulunmamaktadır. 2. Konsolidasyon kapsamı dışındaki iştirakler, bağlı ortaklıklar ve satılmaya hazır menkul değerler arasında izlenen hisse senetlerinin konsolide finansal tablolarda gösterilmesi: Konsolide finansal tablolarda iştirakler, bağlı ortaklıklar ve satılmaya hazır menkul değerler arasında izlenen hisse senetleri, TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem gören bağlı ortaklıklar, söz konusu piyasadaki (borsadaki) kayıtlı fiyatları dikkate alınarak gerçeğe uygun değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem görmeyen bağlı ortaklıklar ile iştirakler ise elde etme maliyetleri üzerinden izlenmekte, bu varlıklar varsa değer azalış karşılıkları düşüldükten sonra maliyet bedelleri ile finansal tablolarda gösterilmektedir. IV. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar Grubun türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Grubun ana sözleşmeden ayrıştırılmak suretiyle oluşturulan türev ürünleri bulunmamaktadır. Türev işlemler, sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile kayıt altına alınmakta, ayrıca bu işlemlerde doğan alacak ve borçlar nazım hesaplarda izlenmektedir. Türev işlemler kayda alınmalarından sonraki raporlama dönemlerinde gerçeğe uygun değerleri ile değerlenmekte ve değerleme farkının pozitif ya da negatif olmasına göre söz konusu farklar “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar” veya “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar” hesaplarında gösterilmektedir. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken tüm koşullar yerine getirilmediği için TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. Türev işlemlerin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan değerleme farkları gelir tablosu ile ilişkilendirilmektedir. Öte yandan, Nazım Hesaplar Tablosunda, Gruba varlık oluşturan opsiyon işlemleri “alım”, yükümlülük oluşturanlar ise “satım” satırlarında gösterilmektedir. V. Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar Faiz gelirleri ve giderleri, TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde etkin faiz (finansal varlığın ya da yükümlülüğün gelecekteki nakit akımlarını bugünkü net defter değerine eşitleyen oran) yöntemi ile tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir. 212 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve diğer alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte ve söz konusu tutarlar tahsil edilene kadar faiz gelirleri dışında tutulmaktadır. VI. Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar Ücret ve komisyon gelir/giderleri işlemin niteliği doğrultusunda tahakkuk esasına ya da etkin faiz yöntemine göre muhasebeleştirilmektedir. Sözleşmeler yoluyla ya da üçüncü bir gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı veya varlık satımı gibi işlemler dolayısıyla verilen hizmetler karşılığında sağlanan gelirler, tahsil edildikleri dönemde gelir hesaplarına aktarılmaktadır. VII. Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar Finansal varlıklar, nakit mevcudunu, sözleşmeden doğan ve karşı taraftan nakit veya başka bir finansal varlık edinme veya karşılıklı olarak finansal araçları değiştirme hakkını ya da karşı tarafın sermaye aracı işlemlerini ifade eder. Finansal varlıklar, ilgili varlıkların Banka yönetimi tarafından elde tutulma amaçları dikkate alınarak, “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar”, “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” ve “Krediler ve Alacaklar” olarak dört grupta sınıflandırılmaktadır. 1. Nakit Değerler ve Bankalar: Nakit değerler, kasa, efektif deposu, yoldaki paralar, satın alınan çekler ve kıymetli madenlerden oluşmaktadır. Yabancı para nakit değerler ve yabancı para bankalar hesabı bilanço tarihinde geçerli olan kurlara göre TL’ye çevrilmiş tutarları üzerinden bilançoya yansıtılmaktadır. Gerek nakit değerlerin gerekse bankalar hesabının bilançoda kayıtlı değerleri, bu varlıkların tahmini gerçeğe uygun değerleridir. 2. Menkul Değerler: a. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar: a.1. Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar: Alım satım amaçlı finansal varlıklar, piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kâr sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden bağımsız olarak kısa dönemde kâr sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan menkul değerlerdir. Alım satım amaçlı finansal varlıklar, bilançoya gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılmakta ve kayda alınmalarını müteakiben gerçeğe uygun değerleri üzerinden değerlemeye tabi tutulmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim oranı kullanılarak “İskonto Edilmiş Değer” gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır. a.2. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Finansal Varlıklar: Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, alım satım amaçlı olarak edinilmeyen, ancak ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılacak şekilde sınıflandırılan finansal varlıkları ifade etmektedir. Söz konusu varlıkların gerçeğe uygun değer farklarının muhasebeleştirilmesi alım satım amaçlı finansal varlıklar ile aynı şekilde gerçekleştirilmektedir. b. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara ve Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar: b.1. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar: Satılmaya hazır finansal varlıklar, banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacaklar ve gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların işlem maliyetleri dahil olmak üzere ilk muhasebeleştirilmesi ve müteakip değerlemesi gerçeğe uygun değer esasına göre İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 213 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Alım satım amaçlı finansal varlıkların değerlemesi sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar kâr/zarar hesaplarına yansıtılmaktadır. Yasal düzenlemeler çerçevesinde finansal varlığın elde etme maliyeti ile iskonto edilmiş değeri arasındaki olumlu fark “Faiz Gelirleri”, varlığın gerçeğe uygun değerinin iskonto edilmiş değerin üzerinde olması halinde aradaki olumlu fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Kârları”, gerçeğe uygun değerin iskonto edilmiş değerin altında olması halinde ise iskonto edilmiş değer ile gerçeğe uygun değer arasındaki olumsuz fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları” hesabına kaydedilmektedir. Finansal varlığın vadesinden önce elden çıkarılması durumunda ise, oluşan kazanç veya kayıplar aynı esaslar çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor yapılmakta olup, iç verim oranı kullanılarak iskonto edilen değer ile maliyet arasındaki fark kâr/zarara yansıtılmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kâr ve zararlar, ilgili finansal varlığa karşılık gelen değerin tahsili, varlığın satılması, elden çıkarılması veya zafiyete uğraması durumlarından birinin gerçekleşmesine kadar dönemin gelir tablosuna yansıtılmamakta ve özkaynaklar içindeki “Menkul Değerler Değerleme Farkları” hesabında izlenmektedir. İlgili varlığın değerinin tahsil edilmesi veya elden çıkarılması durumunda gerçeğe uygun değer uygulaması sonucunda özkaynak hesaplarında oluşan gerçeğe uygun değer farkları gelir tablosuna yansıtılmaktadır. b.2. Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar: Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan, ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan finansal varlıklar ile satılmaya hazır olarak tanımlanan ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. İlk kayıtları işlem maliyetleri de dahil olmak üzere gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılan vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, varsa değer azalışı için ayrılan karşılığın düşülmesinden sonra, iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti ile değerlemeye tabi tutulmaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların kazanılmış olan faiz gelirleri, gelir tablosunda “Faiz Geliri” olarak muhasebeleştirilmektedir. Grubun önceden vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak finansal varlığı bulunmamaktadır. 3. Krediler ve Alacaklar: Krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sağlama yoluyla yaratılan, sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal varlıklardır. Krediler ve alacakların ilk kayıtları elde etme maliyeti üzerinden yapılmakta ve müteakiben iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri ile değerlenmektedir. Nakdi krediler içerisinde izlenen bireysel ve ticari krediler içeriklerine göre orijinal vadeleri ile muhasebeleştirilmektedir. Dövize endeksli krediler, açılış tarihindeki kurdan Türk Lirası’na çevrilerek Türk Parası (TP) hesaplarda izlenmekte, müteakip dönemlerde ise ilgili dönem kurlarının başlangıç kurlarının üzerinde veya altında olması durumuna göre kredinin anapara tutarında meydana gelen artış ya da azalışlar gelir-gider hesaplarına kaydedilmektedir. Geri ödemeler, geri ödeme tarihindeki kur üzerinden hesaplanmakta, oluşan kur farkları “Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı” hesaplarına yansıtılmaktadır. VIII. Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar Grup firmalarınca her bilanço döneminde, bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı hususu değerlendirilir. Anılan türden bir göstergenin mevcut olması durumunda ilgili değer düşüklüğü tutarı tespit edilir. Bir finansal varlık veya finansal varlık grubu, yalnızca ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın (zarar/kayıp olayı) meydana geldiğine ve söz konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. İleride meydana gelecek olaylar sonucunda oluşması muhtemel kayıplar, olasılığın yüksekliğine bakılmaksızın muhasebeleştirilmez. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin değer düşüklüğü zararı meydana gelmesi durumunda, ilgili zararın tutarı, gelecekteki tahmini nakit akışlarının finansal varlığın orijinal faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki fark olarak ölçülmekte, söz konusu fark tutarının zarar olarak muhasebeleştirilmesi yoluyla da varlığın defter değeri azaltılmaktadır. Müteakip dönemlerde, değer düşüklüğü tutarının azalması durumunda, daha önce muhasebeleştirilmiş bulunan değer düşüklüğü zararı iptal edilmektedir. Gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilen ve değer artış veya azalışları özkaynaklarda izlenen satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğüne uğraması durumunda, birikmiş kâr veya zarar kayıtları özkaynak kalemlerinden çıkarılarak dönem net 214 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor kâr/zararında gösterilmektedir. Zarar kaydı yapılan dönemi izleyen hesap dönemlerinde, varlığın gerçeğe uygun değerinde bir artış gerçekleşmesi durumunda, varlığa ilişkin olarak kaydedilen zarar kaydı iptal edilmektedir. Krediler, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmakta ve izlenmektedir. İlgili mevzuat düzenlemeleri kapsamında, sorunlu hale geldiği kabul edilen kredi ve diğer alacaklar için anılan yönetmelikte belirtilen asgari karşılık oranları dikkate alınmak suretiyle karşılık hesaplanmaktadır. Grubun faaliyetleri arasında yer alan finansal kiralama ve faktoring işlemlerine ilişkin alacaklar için 20.7.2007 tarih ve 26558 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerince Alacakları için Ayrılacak Karşılıklara ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”, varlık yönetimi faaliyetleri kapsamında devralınan alacaklar için ise 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde özel karşılık ayrılmaktadır. Ayrılan özel karşılıklar gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Aynı yıl içinde serbest kalan karşılıklar, “Karşılık Giderleri” hesabına alacak kaydedilmek suretiyle, geçmiş yıllarda ayrılan karşılıkların serbest kalan bölümü ise “Diğer Faaliyet Gelirleri” hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmektedir. Özel karşılıkların dışında, Ana Ortaklık Banka ve Gruba bağlı finansal kuruluşlar yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler çerçevesinde kredi ve diğer alacakları için genel kredi karşılığı da ayırmaktadır. IX. Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması ya da varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilir. X. Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar Repoya konu olan menkul kıymetler Grup portföyünde tutuluş amaçlarına göre “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar” veya “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” portföylerinde sınıflandırılmakta ve ait oldukları portföyün esaslarına göre değerlemeye tabi tutulmaktadırlar. Repo sözleşmeleri karşılığında elde edilen fonlar pasifte “Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar” hesaplarında izlenmekte, repo anlaşmaları ile belirlenen satım ve geri alım fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gider reeskontu hesaplanmaktadır. Ters repo işlemleri, “Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar” hesabında muhasebeleştirilmektedir. Ters repo anlaşmaları ile belirlenen alım ve geri satım fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gelir reeskontu hesaplanmaktadır. Satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılma kriterlerini sağlayan varlıklar, defter değerleri ile satış için katlanılacak maliyetler düşülmüş gerçeğe uygun değerlerinden düşük olanı ile ölçülür ve bu varlıklar bilançoda ayrı olarak sunulur. Bir varlığın satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılabilmesi için ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) bu tür varlıkların (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek olması gerekir. Satış olasılığının yüksek olması için uygun bir yönetim kademesi tarafından, varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olmalıdır. Ayrıca, varlık (veya elden çıkarılacak varlık grubu) gerçeğe uygun değeriyle uyumlu bir fiyat ile aktif olarak pazarlanıyor olmalıdır. Çeşitli olay veya koşullar satış işleminin tamamlanma süresini bir yıldan fazlaya uzatabilir. Söz konusu gecikmenin işletmenin kontrolü dışındaki olaylar veya koşullar nedeniyle gerçekleşmiş ve işletmenin ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına yönelik satış planının devam etmekte olduğuna dair yeterli kanıt bulunması durumunda bahse konu varlıklar satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılmaya devam edilir. Durdurulan bir faaliyet, Banka’nın elden çıkarılan veya satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir bölümüdür. Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar gelir tablosunda ayrı olarak sunulur. Ana Ortaklık Banka’nın ve konsolide edilen kuruluşlarının durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 215 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi XI. Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar Grubun maddi olmayan duran varlıkları konsolidasyon şerefiyesi, yazılım programları ve haklardan oluşmaktadır. Bağlı ortaklık alımı sonucu ortaya çıkmış olan şerefiye, satın alım bedelinin, bağlı ortaklığın satın alınma tarihindeki kayıtlı tanımlanabilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe uygun değerinin üzerindeki kısmını temsil eder. Şerefiye maliyet değeri ile bir varlık olarak kayda alınır ve daha sonra maliyetten birikmiş değer düşüklükleri çıkartılarak hesaplanır. Değer düşüklüğü testinde şerefiye, Grubun birleşmenin sinerjilerinden yararlanacak olan her bir nakit üreten birimine tahsis edilir. Şerefiyenin tahsis edilmiş olduğu nakit üreten birimlerde değer düşüklüğünün olup olmadığını kontrol etmek amacıyla her yıl, ya da değer düşüklüğü belirtileri olduğu durumlarda daha sıklıkta değer düşüklüğü testi uygulanır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarının defter değerinden az olduğu durumlarda, değer düşüklüğü ilk olarak nakit üreten birime tahsis edilen şerefiyenin defter değerini daha sonra da bir oran dahilinde diğer varlıkların defter değerini azaltmada kullanılır. Şerefiye için ayrılmış değer düşüş karşılığı sonraki dönemlerde ters çevrilmez. Bir bağlı ortaklığın elden çıkarılması durumunda ilgili şerefiye tutarı, elden çıkarmaya ilişkin olarak hesaplanan kâr/zarara dahil edilir. Grubun bağlı ortaklıklarına yapmış olduğu yatırımlardan dolayı ortaya çıkan pozitif şerefiye, konsolide bilançonun aktifinde “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” kalemi içinde gösterilmiştir. Konsolidasyon şerefiyesine ilişkin açıklamalara Üçüncü Bölüm III.1.a no.lu dipnotta yer verilmiştir. Diğer maddi olmayan duran varlıkların maliyetlerinde ise; satın alınan kalemler satın alım maliyet değerlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılmış olarak finansal tablolarda gösterilir. Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi olmayan duran varlığın geri kazanılabilir tutarı TMS 36 “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Söz konusu varlıklar doğrusal amortisman yöntemine göre beklenen faydalı ömürleri dikkate alınarak 1-15 yıl arasında amortismana tabi tutulmaktadır. Amortisman yöntemi ve dönemi her yılın sonunda periyodik olarak gözden geçirilmektedir. XIII. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar 01.01.2005 tarihinden önce satın alınan maddi duran varlıklar 31.12.2004 tarihi itibarıyla enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden, izleyen dönemlerde satın alınanlar ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak finansal tablolara yansıtılır. Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi duran varlığın geri kazanılabilir tutarı TMS 36 “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar. Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışındaki maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile kiralama süresinden kısa olanı üzerinden belirlenen süre boyunca amortismana tabi tutulur. Faaliyet kiralaması geliştirme maliyetleri faydalanma süresi dikkate alınarak eşit tutarlarla itfa edilir. Ancak her durumda faydalanma süresi kiralama süresini geçemez. Kira süresinin belli olmaması veya 5 yıldan uzun olması durumunda itfa süresi 5 yıl olarak kabul edilir. Maddi duran varlıkların elden çıkartılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark gelir tablosuna dahil edilir. Maddi duran varlıklara yapılan normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır. 216 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar Kasalar Diğer Menkuller Finansal Kiralama Yoluyla Alınan Menkuller Tahmini Ekonomik Ömür (Yıl) 4-50 2-50 2-25 4-15 Amortisman Oranı %2 - %25 %2 - %50 %4 - %50 %6,66 - %25 XIV. Yatırım Amaçlı Gayrimenkullere İlişkin Açıklamalar Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan varlıklardan oluşmaktadır. Söz konusu gayrimenkuller ekli konsolide finansal tablolarda, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve varsa kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak gösterilmektedir. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar bölümünde yer verilen muhasebe politikaları yatırım amaçlı gayrimenkuller için de geçerlidir. XV. Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar Finansal kiralama yoluyla edinilen aktifler, gerçeğe uygun değerleri ile kira ödemelerinin iskonto edilmiş değerlerinin, düşük olanı üzerinden aktifleştirilmekte, kira bedelleri toplamı pasifte yükümlülük olarak kaydedilirken içerdikleri faiz tutarları ertelenmiş faiz gideri olarak muhasebeleştirilmektedir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal kiralama yükümlülüğündeki azalışı sağlayan anapara ödemesi olarak ayrılır ve böylelikle borcun geri kalan anapara bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmasını sağlar. Finansal giderler, Grubun genel borçlanma politikası kapsamında gelir tablosuna kaydedilir. Kiralama konusu varlıklar “Maddi Duran Varlıklar” hesabının altında izlenmekte ve doğrusal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır. Gruba bağlı olarak, münhasıran finansal kiralama işlemi yapan 1 adet şirket (İş Finansal Kiralama A.Ş.) ile 5411 Bankacılık Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca finansal kiralama faaliyetinde bulunan 1 adet banka (Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.) bulunmakta olup, finansal kiralama faaliyetleri 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Grubun, “kiralayan” olduğu hallerde, finansal kiralama alacakları, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmekte olup ilk kayıt tarihinden sonraki raporlama dönemlerinde etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmektedir. Finansal kiralamadan elde edilen faiz gelirleri ise finansal kiralama konusu net yatırımlardan sabit dönemsel bir getiri yansıtması için muhasebe dönemlerine bölüştürülmektedir. Faaliyet kiralamasına ilişkin işlemler ilgili sözleşme hükümleri doğrultusunda ve tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir. XVI. Sigorta Teknik Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar Hasarlar rapor edilip ödendikçe gider kaydedilmekte, dönem sonunda rapor edilip henüz ödenmemiş hasarlar ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş hasarlar için muallak hasarlar karşılığı ayrılmaktadır. Muallak ve ödenen hasarların reasürör payları bu karşılıklar içerisinde netleştirilmektedir. XVII. Sigorta Teknik Karşılıklarına İlişkin Açıklamalar Sigorta şirketleri, 01.01.2005 tarihi itibarıyla TFRS 4 “Sigorta Sözleşmeleri” hükümlerine tabidirler. TFRS 4, sigorta sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesine ilişkin projenin 1. aşamasını ifade etmekte olup, sigorta sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesi ve ölçümüne yönelik tam kapsamlı bir standart oluşturulmasına kadar geçen süre içerisinde kullanılacak bir geçiş standardı olarak değerlendirilmektedir. TFRS 4, sigorta şirketleri tarafından düzenlenen tüm sözleşmelerin sigorta sözleşmesi ya da yatırım sözleşmesi olarak sınıflandırılması gerekliliğini belirtir. Önemli derecede sigorta riski taşıyan sözleşmeler, sigorta sözleşmesi olarak nitelendirilmektedir. Sigorta riski, bir sigorta sözleşmesini elinde bulunduran (sigortalanan) tarafın sigortalayan tarafa, finansal risk dışında, devrettiği riskler olarak tanımlanır. TFRS 4, bir işletmenin daha önce kullandığı muhasebe politikalarını sigorta sözleşmelerine ilişkin muhasebeleştirme ve ölçüm kriterleri çerçevesinde uygulamasına izin vermekle birlikte, finansal tabloların sunumunda daha güvenilir rakamlara ulaşılmasının muhtemel olduğu durumlarda, muhasebe politikasında değişiklik öngörülebilir. Önemli derecede sigorta riski taşımayan sözleşmeler ise yatırım sözleşmeleri olarak sınıflandırılır. Yatırım sözleşmeleri, TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde muhasebeleştirilir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 217 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Sigorta şirketlerinde prim gelirleri tanzim edilen poliçe gelirlerinden reasürörlere devredilen hisse indirildikten sonra oluşmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Yürürlükteki sigorta mevzuatı çerçevesinde sigorta şirketlerince ayrılmış olan kazanılmamış primler karşılığı, devam eden riskler karşılığı, muallak tazminat karşılığı ve hayat matematik karşılığı konsolide finansal tablolarda yer almaktadır. Kazanılmamış primler karşılığı, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri için tahakkuk etmiş primlerin herhangi bir komisyon veya diğer bir indirim yapılmaksızın brüt olarak gün esasına göre ertesi hesap dönemi veya hesap dönemlerine sarkan kısmından oluşmaktadır. Devam eden riskler karşılığı, beklenen hasar prim oranının %95’in üzerinde olması halinde, Hazine Müsteşarlığı’nca belirlenen ana branşlar için ayrılmaktadır. Her bir ana branş için %95’i aşan oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar, o ana branşın kazanılmamış primler karşılığına ilave edilir. Muallak tazminat karşılığı, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş ancak daha önceki hesap dönemlerinde veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiş tazminat bedelleri veya bu bedel hesaplanamamış ise tahmini bedelleri ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedelleri için ayrılmaktadır. Matematik karşılık, bir yıldan uzun süreli hayat, sağlık ve ferdi kaza sigorta sözleşmeleri için poliçe sahipleri ile lehdarlara olan yükümlülüklerin karşılanmasını teminen aktüeryal esaslara göre ayrılmaktadır. Diğer taraftan geçmişte gerçekleşmiş hasar verilerine göre cari dönemde ayrılması gereken karşılık tutarının tahmin edilmesi için aktüeryal zincirleme merdiven metodu kullanılmaktadır. Yöntem sonucu bulunan karşılık tutarı muallak tazminat karşılığı tutarına eklenir ya da muallak tazminat karşılığı tutarından çıkarılır. Reasürans şirketleri, şirketler tarafından bildirilmiş, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş fiili tazminat bedelleri üzerinden kendi katılım hisselerine göre karşılık ayırmaktadırlar. Gruba bağlı sigorta şirketleri, öngörülen risklerden kaynaklanan zararlarını azaltmak amacıyla prim ve risklerini operasyonlarının bir parçası olarak devretmektedir. Önemli sigorta risklerini devreden sözleşmelere ilişkin reasürörlere devredilen sigorta primleri, güvence altına alınan muhtemel risklerden kaynaklanan sigorta prim gelirlerinin tahakkukuna paralel bir biçimde ilgili poliçelerin süresine yayılarak giderleştirilmektedir. Aracılık, komisyon, konsorsiyum giderleri ve diğer elde etme maliyetleri gibi sigorta ve reasürans sözleşmeleri ile doğrudan ilişkilendirilen ve değişken olan maliyetler, sözleşme süresince prim kazancının muhasebeleştirilmesine paralel bir biçimde itfa edilir. XVIII. Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olması ihtimalinin, böyle bir yükümlülüğün var olmaması ihtimalinden fazla olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılmaktadır. Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olmama ihtimalinin, böyle bir yükümlülüğün var olması ihtimalinden fazla olması durumunda ise, ekonomik fayda içeren kaynakların çıkış ihtimali düşük olmadıkça, koşullu borçlara ilişkin açıklamalara dipnotlarda yer verilmektedir. Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynak çıkışının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır. Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Ana Ortaklık Banka ve diğer Grup şirketleri yönetimi tarafından en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarının kullanılarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir. Yükümlülüğün yerine getirilmesi için kaynak çıkışı ihtimalinin bulunmadığı ve yükümlülük tutarının yeterince güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda yükümlülük “Koşullu Yükümlülük” olarak kabul edilmekte ve bu konuda dipnotlarda bilgi verilmektedir. XIX. Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar Koşullu varlıklar, genellikle ekonomik yararların Ana Ortaklık Banka’ya giriş olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen olaylardan oluşmaktadır. Koşullu varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklara finansal tablolarda yer verilmemekte, öte 218 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor yandan bu varlıkların ekonomik faydalarının Ana Ortaklık Banka’ya girişleri olası ise, finansal tablo dipnotlarında bu konuda açıklama yapılmaktadır. Bununla birlikte, koşullu varlıklarla ilgili gelişmeler sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutularak, ekonomik faydanın Ana Ortaklık Banka’ya girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılmaktadır. XX. Çalışanların Haklarıyla İlgili Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar 1. Kıdem Tazminatı ve İzin Hakları: Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil finansal kuruluşları (yurt dışı bağlı ortaklıklar hariç), ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personel ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlara kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Bu çerçevede, TMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” hükümleri çerçevesinde kıdem tazminatına ilişkin gelecekteki muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahmin edilmesi suretiyle karşılık kaydı gerçekleştirilmektedir. 01.01.2013 sonrasında oluşan aktüeryal kayıp ve kazançlar, revize TMS 19 standardı uyarınca özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir. Yurt dışında yerleşik olan bağlı ortaklıklarımızın faaliyet gösterdikleri ülkelerdeki yasal mevzuatlar kıdem tazminatı zorunluluğu getirmediğinden ilgili şirketler için karşılık yükümlülüğü oluşmamaktadır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında, kullanılmamış izinler için de karşılık ayrılmaktadır. 2. Emeklilik Hakları: Ana Ortaklık Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuştur. Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında kurulmuş olan banka sandıklarının, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesi ile kanunun yayımını izleyen üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi öngörülmüş, bu kapsamda 30.11.2006 tarih ve 2006/11345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’yla da devre ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna karşılık, devre ilişkin ilgili kanun maddesi, Cumhurbaşkanı tarafından 02.11.2005 tarihinde yapılan başvuruya istinaden Anayasa Mahkemesi’nin 31.03.2007 tarih ve 26479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22.03.2007 tarih ve E.2005/39, K.2007/33 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve yürürlüğü kararın yayım tarihinden itibaren durdurulmuştur. 03.05.2013 tarih, 28636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 08.04.2013 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de bahse konu devir süresi bir yıl uzatılmıştır. Diğer yandan, 19.06.2008 tarihinde kanunun devir hükümlerini içeren geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının da arasında yer aldığı bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yapılan başvuru, adı geçen mahkemenin 30.03.2011 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda reddedilmiştir. Söz konusu kanunda; • Sosyal Güvenlik Kurumu, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, BDDK, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, her sandık için ayrı ayrı olmak üzere hesabı yapılan sandığı temsilen bir ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşu temsilen bir üyenin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından, devir tarihi itibarıyla devredilen kişilerle ilgili olarak sandıkların anılan Kanun kapsamındaki sigorta kolları bazında gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüklerinin peşin değerinin hesaplanacağı ve peşin değerin aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranının %9,8 olarak esas alınacağı • Sandık iştirakçileri ile aylık ve/veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemelerinin, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanmaya devam edileceği hususlarına yer verilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 219 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesinin iptaline ilişkin gerekçeli kararın Anayasa Mahkemesi tarafından 15.12.2007 tarih ve 26731 sayılı Resmi Gazete’de açıklanmasını takiben Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) yeni yasal düzenlemelerin tesisi yönünde çalışmaya başlamış ve TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardından, 08.05.2008 tarih 26870 sayılı Resmi Gazete’de 5754 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni kanun ile banka sandıklarının iştirakçileri ve aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ilgili maddenin yayım tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi ve bu Kanun kapsamına alınması, üç yıllık devir süresinin Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla iki yıl uzatılabileceği hüküm altına alınmış, 09.04.2011 tarih ve 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14.03.2011 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de bahse konu devir süresi iki yıl uzatılmıştı. Bununla birlikte, 08.03.2012 tarih ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6283 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile devir süresinin uzatımına ilişkin iki yıllık süre dört yıla çıkarılmıştır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Banka, yeni kanuna uygun olarak 31.12.2013 tarihi itibarıyla anılan sandık için aktüeryal değerleme yaptırmış ve cari döneme ilişkin finansal tablolarında, 10.01.2014 tarihli aktüer raporunda belirtilen fiili ve teknik açık tutarı kadar karşılığa yer vermiştir. Bahse konu aktüer raporunda kullanılan aktüeryal varsayımlara Beşinci Bölüm II.g.2 no.lu dipnotta yer verilmiştir. Banka’nın yanı sıra Grup şirketlerinden Milli Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. de 31.12.2013 tarihi itibarıyla sandıkları için aktüeryal değerleme yaptırmıştır. Milli Reasürans T.A.Ş.’nin 07.01.2014 tarihli aktüeryal değerleme raporuna göre hesaplanan fiili ve teknik açık tutarı kadar karşılık da cari döneme ilişkin konsolide finansal tablolarda yer almıştır. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin ise 24.01.2014 tarihli aktüer raporuna göre 31.12.2013 tarihi itibarıyla karşılık ayrılmasını gerektiren fiili ve teknik açık tespit edilmemiştir. Ana Ortaklık Banka çalışanlarının Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurduğu ve emeklilik sonrası hak sağlayan Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’nın ise, bugüne kadar herhangi bir açığı oluşmamış ve Banka tarafından bu amaçla bir ödemede bulunulmamıştır. Bu vakfın sahip olduğu aktifler, vakfın toplam yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olup, Banka’ya ilave bir yükümlülük getirmeyeceği düşünülmektedir. Gruba dahil diğer finansal kuruluşlardan Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi, Milli Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. çalışanlarına ait munzam sandıkları için de aynı hususlar geçerlidir. XXI. Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar 1. Kurumlar Vergisi: Türk Vergi Mevzuatı, ana ortaklığın bağlı ortaklığı ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermemektedir. Bu nedenle, ekli konsolide finansal tablolardaki vergi karşılığı konsolidasyon kapsamındaki her bir kuruluş için ayrı ayrı hesaplanarak tespit edilmiştir. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca, kurumlar vergisinin hesaplanmasında %20 oranı dikkate alınmaktadır. İlgili kanun gereği üçer aylık dönemler itibarıyla Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre ve kurumlar vergisi oranında geçici vergi hesaplanmakta ve ödenmektedir. Söz konusu geçici vergi ödemeleri cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere, 2013 yılına ilişkin geçici vergi, 2014 yılı Şubat ayında ödenecektir. Vergi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur. Cari döneme ilişkin vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kâr, diğer dönemlerde vergilendirilebilen veya indirilebilen gelir veya gider kalemleri ile vergilendirilemeyen veya indirilemeyen kalemleri hariç tuttuğundan gelir tablosunda belirtilen kârdan farklılık gösterir. Ödenecek cari vergi tutarları peşin ödenen vergi tutarlarıyla netleştirilerek finansal tablolarda gösterilmektedir. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde, asgari 2 tam yıl süreyle aktifte tutulan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışından doğan kazançların %75’i, Kanun’da öngörüldüğü şekilde sermayeye eklenmeleri veya 5 yıl süreyle pasifte özel bir fon hesabında tutulmaları şartıyla, vergiden müstesna tutulmaktadır. 2. Ertelenmiş Vergi: Ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğü, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarlar arasında ortaya çıkan geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bankaca ileride doğması muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar vergi matrahına dahil edilmekte, ertelenmiş vergi hesaplamasına ise konu edilmemektedir. Şerefiye veya işletme birleşmeleri dışında varlık veya yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından dolayı oluşan ve hem ticari hem de mali kâr veya zararı etkilemeyen geçici zamanlama farkları için ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı hesaplanmamaktadır. Ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri, her bir bilanço tarihi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenen vergi varlığının bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri azaltılır. Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Bununla birlikte, ertelenen vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynak ile ilişkilendirilen varlıklarla ilgili ise doğrudan özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilir. Banka ve şirketlerin finansal tablolarında ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri netleştirilmek suretiyle gösterilmektedir. 220 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Konsolide finansal tablolarda ise şirketlerden netleştirilerek gelen ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri aktif ve pasifte ayrı olarak gösterilmiştir. 3. Yurt dışı Şubeler ve Finansal Kuruluşların Faaliyette Bulundukları Ülkelerdeki Vergi Uygulamaları: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (K.K.T.C.) K.K.T.C. vergi mevzuatı gereğince kurum kazançları ayrı ayrı olmak üzere %10 oranında kurumlar vergisi ve %15 oranında gelir vergisine tabidir. Kurumların vergi matrahları, K.K.T.C. mevzuatı çerçevesinde indirimi mümkün olmayan giderlerin ticari kazanca ilavesi, istisna ve indirimlerin ise düşülmesi suretiyle tespit edilmektedir. Gelir vergisi Haziran ayında, kurumlar vergisi ise Mayıs ve Ekim aylarında olmak üzere iki taksit halinde ödenmektedir. Öte yandan, kurumların K.K.T.C.’deki faiz vb. gelirleri üzerinden stopaj ödemesi gerçekleştirilmektedir. Söz konusu stopaj ödemeleri ödenecek kurumlar vergisinden mahsup edilmekte, stopaj tutarının ödenecek kurumlar vergisinden büyük olması halinde ise aradaki fark ödenecek gelir vergisinden düşülmektedir. İngiltere İngiltere’de kurum kazançları %23 oranında kurumlar vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Diğer yandan, ilgili yıla ait vergi matrahı, ilgili ülke mevzuatı uyarınca hesaplanan belirli bir rakam üzerinde kalır ise kurumlar vergisi ilgili yılın Temmuz, Ekim ve takip eden yılın Ocak ve Nisan aylarında geçici vergi olarak 4 taksit halinde ödenmekte, söz konusu geçici vergiler, ilgili yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar kesinleşen kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Diğer taraftan, vergi matrahı bahsedilen hesaplama sonucunda belirlenen rakamın altında kalır ise kurumlar vergisi kârın elde edildiği yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar ödenmektedir. Bahreyn Bahreyn’de faaliyet gösteren bankalar bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir. Irak Cumhuriyeti (Irak) Irak’ta kurum kazançları %15 oranında gelir vergisine tabidir. Gelir vergisi yıl sonunda tahakkuk ettirilerek en geç izleyen yılın Haziran ayı sonuna kadar ilgili vergi dairesine ödenmektedir. Kurumlar Vergisi oranı %15 olup takip eden yılın Haziran ayı sonuna kadar bilançonun vergi dairesine sunulması ve tahakkuk ettirilecek verginin ödenmesi gerekmektedir. Diğer yandan Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi vergi idareleri belirtilen oran dışında maktu vergi tahakkuk ettirebilmektedir. Gürcistan Kosova Kosova mevzuatına göre kurum kazançları %10 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin yapılması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Vergi, içinde bulunulan yılın Nisan, Temmuz, Ekim ve izleyen yılın Ocak ayının 15’ine kadar 4 taksit halinde peşin olarak ödenmektedir. Peşin ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark vergi dairesince kuruma iade edilmektedir. Almanya Almanya’da mevzuat gereği kurum kazançları %15 oranında kurumlar vergisine tabidir. Ayrıca kurumlar vergisi üzerinden %5,5 oranında dayanışma vergisi hesaplanmaktadır. Kurumlar vergisi matrahı vergi dönemine ilişkin faiz, komisyon ve diğer faaliyet gelirlerinden oluşan kurum kazancına yerel mevzuat gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ve istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde hesaplanmaktadır. Yıl içerisinde 4 taksit halinde geçici vergi ödemesi yapılmakta, yılsonunda nihai vergi hesaplaması sonucu yıl içerisinde peşin ödenen vergiler dikkate alınarak mahsup işlemi gerçekleştirilmektedir. Rusya Rusya mevzuatı gereği kurum kazançları %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Kurumlar vergisine esas tutar tahakkuk İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 221 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Gürcistan mevzuatına göre kurum kazançları %15 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Gelir vergisi izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmek zorundadır. Bununla birlikte, Gürcistan mevzuatı gereğince her yılın Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık aylarında bir önceki yıla ait hesaplanan vergi miktarı 4 eşit taksit halinde içinde bulunulan yıl elde edilecek muhtemel gelir için ödenecek vergi tutarına mahsuben vergi dairesine ödenmektedir. Bu şekilde ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark vergi dairesince kuruma iade edilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor esasına göre belirlenmekte ve dönem içerisinde oluşan kurum kazancına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi suretiyle hesaplanmaktadır. Rusya’da kurumlar üçer aylık dönemler itibarıyla beyanname düzenlemekte ve dönem içinde peşin ödenen tutarları mahsup ederek geçici vergi ödemesinde bulunmaktadır. Kurumlar vergisi için nihai vergilendirme dönemi bir yıl olup, yıl içerisinde ödenen geçici vergiler de dikkate alınarak izleyen yıl 28 Mart tarihine kadar ödenmektedir. Geçmiş vergi dönemlerinde oluşan zararlar, geriye doğru 10 yıl ile sınırlı olmak üzere, cari dönemin vergi matrahından indirilebilmektedir. Birleşik Arap Emirlikleri Dubai’nin serbest bölgelerinde faaliyet gösteren şirketler bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir. 4. Transfer Fiyatlandırması: Transfer fiyatlandırması konusu Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” başlıklı 13. maddesi ile düzenleme altına alınmış, konu hakkında uygulamaya yönelik ayrıntılı açıklamalara ise “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”de yer verilmiştir. Söz konusu düzenlemeler uyarınca, ilişkili kişilerle/kuruluşlarla emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel üzerinden mal veya hizmet alımı ya da satımı yapılması durumunda, kazanç transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılmakta ve bu nitelikteki kazanç dağıtımları kurumlar vergisi açısından indirime tabi tutulmamaktadır. XXII. Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen Grup şirketleri, gerektiğinde sendikasyon, seküritizasyon, teminatlı borçlanma ve tahvil/bono ihracı gibi borçlanma araçlarına başvurmak suretiyle yurt içi ve yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlardan kaynak temini yoluna gitmektedir. Söz konusu işlemler ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta, takip eden dönemlerde ise iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri üzerinden değerlenmektedir. XXIII. Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar Hisse senedi ihracı ile ilgili işlem maliyetleri gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Hisse senetleriyle ilgili kâr payları Ana Ortaklık Banka’nın Genel Kurulu tarafından tespit edilmektedir. Hisse başına kazanç hesabında hisse senedi sayısının ağırlıklı ortalaması dikkate alınmaktadır. Hisse senedi sayısının, iç kaynaklardan yapılan sermaye artırımları sonucunda gerçekleşen bedelsiz ihraçlar yoluyla artması durumunda, hisse başına kazanç hesaplamaları, karşılaştırma dönemleri itibarıyla daha önce hesaplanan ağırlıklı ortalama hisse senedi sayısı düzeltilerek yapılmaktadır. Düzeltme, hesaplamada kullanılan hisse senedi sayısının, bedelsiz ihraç işleminin karşılaştırma dönemi başında gerçekleştirilmiş gibi dikkate alınmasını ifade etmektedir. Hisse senedi sayısındaki bu gibi değişikliklerin bilanço tarihinden sonra, ancak finansal tabloların yayımlanmak üzere onaylanmasından önce ortaya çıkması durumunda da hisse başına kazanç hesaplamaları yeni hisse senedi sayısına dayandırılmaktadır. Banka’nın konsolide gelir tablosunda yer alan hisse başına kazanç hesaplaması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Hisse sahiplerine dağıtılabilir kâr Hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi (Bin adet) Hisse başına kazanç (Tam TL) Cari Dönem 3.235.921 112.502.250 0,028763167 Önceki Dönem 3.412.022 112.502.250 0,030328478 XXIV. Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar Aval ve kabuller müşterilerin ödemeleri ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmekte, olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı yükümlülükler arasında gösterilmektedir. XXV. Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar Bulunmamaktadır. 222 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor XXVI. Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar Faaliyet bölümü, bir işletmenin: • hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği (aynı işletmenin diğer kısımları ile yapılan işlemlere ilişkin hasılat ve giderler de dahil olmak üzere) işletme faaliyetlerinde bulunan, • faaliyet sonuçlarının, bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve • hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu bir kısmıdır. Grubun faaliyet bölümlemesiyle ilgili bilgilere ve bölümlere ilişkin rapora Dördüncü Bölüm XV no.lu dipnotta yer verilmiştir. XXVII. Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar 31 Aralık 2013 tarihli finansal tablolarla uyum için 31 Aralık 2012 tarihli nazım hesaplar tablosu üzerinde sınıflandırma işlemleri yapılmıştır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: GRUBUN MALİ BÜNYESİNE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER I. Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar Grubun ve Ana Ortaklık Banka’nın sermaye yeterliliği standart oranları sırasıyla %14,34 ve %14,38’dir (31.12.2012: 16,28, 16,33). Konsolide ve konsolide olmayan bazda sermaye yeterliliği standart oranı, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Tebliğ ve Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ ile 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hesaplanmıştır. Sermaye yeterliliği standart oranı, kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risk için gerekli sermaye yükümlülükleri üzerinden hesaplanmaktadır. Kredi riskine esas tutar, bilanço içi varlıklar ile gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçların türleri, risk sınıfları ve derecelendirme notları dikkate alınarak ilgili mevzuattaki risk ağırlıklarında değerlendirilmektedir. Gayrinakdi krediler ve taahhütler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca ayrılan özel karşılıklar düşüldükten sonra, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’in 5’inci maddesinde belirtilen krediye dönüştürme oranlarına tabi tutulmak suretiyle kredi riskine esas tutar hesaplamalarına dahil edilmektedir. Özkaynak hesaplamasında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar, kredi riskine esas tutar hesaplamasına konu edilmemektedir. Operasyonel risk için Temel Gösterge Yöntemi kullanılmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 223 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Hesaplamaya konu finansal varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemler; yasal mevzuat ve Banka’nın dahili risk politikaları çerçevesinde “alım-satım hesapları” ve “bankacılık hesapları” olmak üzere iki ayrı portföy altında izlenmektedir. Banka tarafından aktif olarak alımsatıma konu edilen bilanço içi finansal varlıklar, ticari kâr elde edilmesi amacıyla yapılan türev işlemler ile döviz pozisyonundan oluşan alım-satım hesapları için Banka Standart Metot çerçevesinde piyasa riski hesaplamaları yapmaktadır. Alım-satım hesapları içerisinde değerlendirilmeyen varlık ve yükümlülüklerden oluşan bankacılık hesaplarındaki finansal enstrümanlar ile finansal olmayan varlıklar ise kredi riskine konu edilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler: Risk Ağırlıkları Banka %0 %10 %20 %50 %75 %100 %150 %200 %250 3.208.546 12.031.089 148.946 %1250 Kredi Riskine Esas Tutar Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 51.586.757 Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 16.352 7.035.311 341.208 42.445 2 İdari birimlerden ve ticari olmayan girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 211.846 Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 1.121 Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 3.263.247 4.003.876 139.060 Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar 435.838 257.106 2.528.801 91.507.548 Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar 12 Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar 5.466 35.004.914 58 3.067.376 11.245.721 437.647 Tahsili gecikmiş alacaklar (1) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar İpotek teminatlı menkul kıymetler Menkul kıymetleştirme pozisyonları Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar 359.208 2.219.811 6 10.584.715 “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereği, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında izlenen kredi ve diğer alacakların, bunlar için ayrılan özel karşılıklarla netleştirilmesinden sonraki net değerlerini ifade etmektedir. (1) 224 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Konsolide sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler: Risk Ağırlıkları Konsolide %0 (2) %10 %20 %50 %75 %100 %150 %200 %250 12.031.124 148.946 %1250 Kredi Riskine Esas Tutar Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 56.877.986 Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 16.352 7.518.059 341.211 42.445 2 İdari birimlerden ve ticari olmayan girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 254.626 1.121 Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 519.957 Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar 5.239.480 5.528.629 8.157.879 161.180 58 148.145 1.999.917 106.712.068 16.705 12 Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar 5.464 35.738.580 3.066.665 11.245.721 546.352 Tahsili gecikmiş alacaklar (1) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar 3.270.962 İpotek teminatlı menkul kıymetler Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar 57.419 2.257.084 118.403 6 9.801.746 “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereği, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında izlenen kredi ve diğer alacakların, bunlar için ayrılan özel karşılıklarla netleştirilmesinden sonraki net değerlerini ifade etmektedir. (1) (2) Grup şirketlerinden Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin sigortalıları adına bloke ettiği menkul kıymetler ile bireysel emeklilik alacaklarını da içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 225 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Menkul kıymetleştirme pozisyonları Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Konsolide olmayan ve konsolide sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi: Kredi Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (Kredi Riskine Esas Tutar*0,08) (KRSY) Piyasa Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (PRSY) Operasyonel Risk İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (ORSY) Özkaynak Özkaynak/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5*100) 226 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Ana Ortaklık Banka Cari Dönem Önceki Dönem Konsolide Cari Dönem Önceki Dönem 14.023.032 410.935 971.452 27.689.806 14,38 15.423.661 538.117 1.090.380 30.567.360 14,34 10.945.847 281.182 894.118 24.739.690 16,33 11.953.017 449.795 1.021.396 27.325.571 16,28 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Konsolide özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler: Cari Dönem Önceki Dönem 4.500.000 4.500.000 4.500.000 4.500.000 1.615.938 33.940 1.615.938 33.940 13.023.832 2.621.162 3.235.921 -614.759 1.000.000 287.086 2.947.778 10.113.697 2.802.512 3.412.022 -609.510 1.000.000 288.977 128.762 257.043 125.518 153.653 35.974 25.607.957 35.974 22.715.413 2.100.602 1.705.153 -1.179 2.999.900 -47.440 -1.179 1.838.040 1.175.874 81.844 5.133.727 30.741.684 174.324 97.994 4.815.882 27.531.295 205.724 96.644 2.586 86.722 1.448 54.552 20.542 30.567.360 75.643 2.675.494 41.911 27.325.571 Katkı sermaye hesabında, ilgili mevzuat gereğince menkul değerler değer artış fonuna konu kalemlerin negatif bakiye vermesi halinde bu bakiyenin tamamı, pozitif bakiye vermesi halinde ise bakiyenin %45’i dikkate alınır. (1) (2) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 18.12.2010 tarih ve 27789 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16.12.2010/3980 tarih ve sayılı kararı gereğince sermayeden indirilen tutarları içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 227 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi ANA SERMAYE Ödenmiş Sermaye Nominal Sermaye Sermaye Taahhütleri (-) Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Hisse Senedi İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Kârları Yedek Akçeler Yedek Akçeler Enflasyona Göre Düzeltme Farkı Kâr Net Dönem Kârı Geçmiş Yıllar Kârı Muhtemel Riskler İçin A. Serb. Karşılıkların Ana Sermayenin %25’ine Kadar Olan Kısmı İştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrim. Satış Kazançları Birincil Sermaye Benzeri Borçlar Azınlık Payları Zarar (-) (Yedek Akçelerle Karşılanamayan Kısım) Net Dönem Zararı Geçmiş Yıllar Zararı Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (-) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (-) Ana Sermayenin %10’unu Aşan Ertelenmiş Vergi Varlığı Tutarı (-) Kanunun 56 ncı maddesinin Üçüncü Fıkrasındaki Aşım Tutarı (-) Konsolidasyon Şerefiyesi (Net) (-) Ana Sermaye Toplamı KATKI SERMAYE Genel Karşılıklar Menkuller Yeniden Değerleme Değer Artışı Tutarının %45’i Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Değer Artışı Tutarının %45’i İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Bedelsiz Olarak Edinilen ve Dönem Kârı İçerisinde Muhasebeleştirilmeyen Hisseler Birincil Sermaye Benzeri Borçların Ana Sermaye Hesaplamasında Dikkate Alınmayan Kısmı İkincil Sermaye Benzeri Borçlar Satılmaya Hazır Menkul Değerler ile İştirak ve Bağlı Ortaklıklara İlişkin Değer Artışı Tutarının %45’i (1) Sermaye Yedeklerinin, Kâr Yedeklerinin ve Geçmiş Yıllar K/Z’ının Enflasyona Göre Düzeltme Farkları (Yedek Akçelerin Enflasyona Göre Düzeltme Farkı hariç) Azınlık Payları Katkı Sermaye Toplamı SERMAYE SERMAYEDEN İNDİRİLEN DEĞERLER Konsolidasyon Dışı Bırakılmış Bankalar ve Finansal Kuruluşlardaki Ortaklık Payları Bankalara, Finansal Kuruluşlara (Yurt içi, Yurt dışı) veya Nitelikli Pay Sahiplerine Kullandırılan İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Krediler ile Bunlardan Satın Alınan Birincil veya İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Borçlanma Araçları Özsermaye Yöntemi Uygulanmış Ancak Aktif ve Pasifleri Konsolide Edilmemiş Bankalar ve Finansal Kuruluşlara İlişkin Ortaklık Payları Kanunun 50 ve 51 inci Maddeleri Hükümlerine Aykırı Olarak Kullandırılan Krediler Bankaların, Gayrimenkullerinin Net Defter Değerleri Toplamının Özkaynaklarının Yüzde Ellisini Aşan Kısmı ile Alacaklarından Dolayı Edinmek Zorunda Kaldıkları ve Kanunun 57 nci Maddesi Uyarınca Elden Çıkarılması Gereken Emtia ve Gayrimenkullerden Edinim Tarihinden İtibaren Beş Yıl Geçmesine Rağmen Elden Çıkarılamayanların Net Defter Değerleri Özkaynaktan Düşülmesi Tercih Edilen Menkul Kıymetleştirme Pozisyonları Diğer (2) TOPLAM ÖZKAYNAK Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci kapsamında içsel sermaye gereksiniminin cari ve gelecek faaliyetler açısından yeterliliğinin değerlendirilmesi amacıyla uygulanan yaklaşıma ilişkin bilgiler: Banka tarafından, bilanço içi ve bilanço dışı varlık ve yükümlülüklerden kaynaklanan finansal riskler ile faaliyetler nedeniyle maruz kalınan finansal olmayan risklerden kaynaklanabilecek zararlara karşı gereksinim duyulan sermaye düzeyinin belirlenmesi ve söz konusu düzeyin, yasal ve içsel olarak belirlenmiş olan asgari seviyeler dikkate alınarak sürekliliğinin temini ve izlenmesi süreci “Sermaye Yeterliliği Politikası” çerçevesinde yürütülmektedir. Banka tarafından sermaye yeterlilik seviyesi; ekonomik konjonktür, risk faktörleri, bilanço yapısı ve büyüklüğü, kârlılık, temettü politikası gibi unsurlarda meydana gelebilecek olası değişimler de dikkate alınarak analiz edilmekte ve izlenmektedir. Sermaye yeterlilik seviyesine yönelik olarak ileriye dönük bir bakış açısıyla gerçekleştirilen analiz ve projeksiyon çalışmaları, Banka’nın planlama ve karar alma süreçlerinde dikkate alınmaktadır. Sermaye yeterliliği içsel değerlendirme süreci, yasal sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesinin yanı sıra, Banka’nın maruz kaldığı riskleri dahili bir perspektifle belirlemesini ve söz konusu risklere karşılık sahip olması gereken sermaye miktarını kendi usul ve yöntemleri çerçevesinde değerlendirmesini de kapsamaktadır. Bahse konu süreç; sermayenin normal koşullardaki yeterliliğinin değerlendirilmesi ile stres koşulları altında yapılan değerlendirmeleri ihtiva etmektedir. Banka’nın içsel sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesi sırasında; yasal sermaye yeterliliği kapsamında yer alan kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risklere ilave olarak Banka tarafından önemli olarak değerlendirilen ve sayısallaştırılabilir nitelikteki diğer riskler için de genel kabul görmüş yöntemler çerçevesinde sermaye gereksinimi hesaplanmaktadır. II. Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar 1. Kredi riski, işlemin karşı tarafının Grup ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirmemesinden ya da getirememesinden dolayı Grubun zarara uğrama ihtimali olarak tanımlanır. Gruba bağlı bankalar ve finansal kuruluşlar plasman çalışmalarını faaliyet gösterdikleri ülkelerin yasal düzenlemeleri ile tanımlanan kredi sınırlamalarına uygun olarak yürütmektedir. Ana Ortaklık Banka’nın yürürlükteki mevzuat tarafından tanımlanmış kredi riski sınırlamaları karşısındaki durumu Yönetim Kurulunca izlenir. Bu çerçevede, Risk Gruplarına ve Banka’nın da yer aldığı Banka Risk Grubuna kullandırılan krediler, büyük krediler ve ortaklık paylarına ilişkin sınırlamalar, solo ve konsolide bazda hesaplanan özkaynak büyüklüğüne bağlı olarak belirlenmiş bulunan sınırlara göre izlenmektedir. Kredi müşterilerinin risk limitleri, yasal mevzuata uygun olmak koşuluyla, Şubeler, Bölge Müdürlükleri, Krediler Bölümleri, Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcıları, Genel Müdür, Kredi Komitesi ve Yönetim Kuruluna ait kredilendirme yetki limitleri çerçevesinde, kredi müşterilerinin finansal durumlarına ve kredi ihtiyaçlarına göre tahsis edilmekte, gerekli görülmesi durumunda söz konusu limitler değiştirilebilmektedir. Ayrıca, günlük olarak yapılan işlemlere ilişkin risk limitleri ve dağılımları günlük olarak izlenmektedir. Buna ilave olarak, karşılaşılabilecek kredi riskini asgari düzeye indirebilmek amacıyla toplam plasmanın oransal olarak önemli bir kısmını oluşturan borçlu ve borçlu grupları özel temerküz uygulaması kapsamında risk sınırlamasına tabi tutulmaktadır. Kredi müşterilerinin coğrafi dağılımı, ülkemiz sınai ve ticari faaliyetlerinin yoğunlaşmasına paralel coğrafi dağılıma uygundur. Kredi müşterilerinin sektörel dağılımı dönemsel olarak izlenmekte olup, sektörel anlamda bir risk yoğunlaşmasını önlemeye yönelik olarak sektörel risk limitleri oluşturulmuştur. Kredi müşterilerinin kredi değerlilikleri düzenli aralıklarla izlenmekte, bu amaca yönelik olarak geliştirilmiş derecelendirme ve skorlama modelleri kullanılmakta, alınan hesap durumu belgelerinin ilgili mevzuatta değinilen şekilde denetlenmiş olması sağlanmaktadır. 228 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Ana Ortaklık Banka ve finansal kuruluşlarınca kredilerin teminata bağlanmasına özen gösterilmektedir. Kredilerin büyük bir bölümü gayrimenkul ve menkul rehni, ticari işletme rehni, kambiyo senedi ve diğer likit kıymetlerin teminata alınması, banka teminat mektupları ve diğer kişi ve kuruluşların kefaletinin kabul edilmesi suretiyle teminatlandırılmıştır. Tahsili gecikmiş ve değer kaybına uğramış krediler, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmaktadır. Bunlara ilişkin muhasebe uygulamaları ile karşılık yöntemlerine ilişkin detaylı açıklamalara, Üçüncü Bölüm VIII no.lu dipnotta yer verilmiştir. Kredi riski azaltımının etkileri dikkate alınmaksızın mahsup işlemleri sonrası maruz kalınan risklerin toplam tutarı ile farklı risk sınıfları ve türlerine göre ayrıştırılmış risklerin ilgili döneme ilişkin ortalama tutarlarına aşağıda yer verilmiştir. Kredi Riskine Esas Tutar (1) Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar Tahsili gecikmiş alacaklar Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar İpotek teminatlı menkul kıymetler Menkul kıymetleştirme pozisyonları Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar Cari Dönem Risk Tutarı Ortalama Risk Tutarı (2) 64.737.256 65.052.737 58.799 63.238 254.626 1.121 314.989 1.211 14.367.703 108.876.835 44.050.201 15.027.645 99.489.857 39.647.665 11.245.721 546.352 15.451.032 10.701.655 575.069 12.344.970 175.822 12.058.836 111.970 11.793.145 Krediye dönüşüm sonrası risk tutarlarına yer verilmiştir. (2) Ortalama risk tutarı, cari dönemde üçer aylık olarak hazırlanan raporlardaki risk tutarlarının aritmetik ortalaması alınarak tespit edilmiştir. 2. Vadeli işlem sözleşmeleri üzerinde karşı taraflar bazında belirli risk kontrol limitleri bulunmakta olup, türev araçlar için üstlenilen kredi riski piyasa hareketlerinden kaynaklanan diğer potansiyel risklerle birlikte değerlendirilmektedir. 3. Müşteri gereksinimlerinin düzeyi ve yurt içi türev işlemler piyasalarındaki olgunlaşma, türev işlemlere gerek riski azaltma, gerekse ticari amaçlı olarak başvurulmasına yol açmaktadır. Önemli hacme sahip olan türev işlemler gereksinim halinde likide edilebilecekleri göz ardı edilmeyecek biçimde izlenmektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 229 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi (1) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 4. Tazmin edilen gayrinakdi krediler, vadesi geldiği halde ödenmeyen krediler gibi aynı risk ağırlığına tabi tutulmaktadır. Ana Ortaklık Banka tarafından uygulanmakta olan derecelendirme ve skorlama sistemleri detaylı firma ve kredi analizi içermekte ve kredi değerlilikleri açısından bir kısıtlama olmaksızın bütün firma ve kredilerin derecelendirilmesine olanak sağlamaktadır. Yenilenen ve yeniden itfa planına bağlanan krediler ve firmalar da bu sistem kapsamında derecelendirilmektedir. İhtisas kredileri karşı tarafın kredi değerliliği ile birlikte öncelikli olarak üstlenilen projenin veya finansmanı yapılan varlığın yaratacağı nakit akımlarının fizibilite ve risklilik analizini temel alan özel bir derecelendirme sistemi kullanılarak değerlendirilmektedir. 5. Yurt dışında yürütülen kredilendirme işlemlerinde mevcut derecelendirme modeli kapsamında ilgili ülkelerin ülke limitleri saptanarak, piyasa koşulları, ilgili ülke riskleri ve bu konudaki yasal sınırlamalar da gözetilmektedir. Ayrıca, yurt dışında yerleşik banka ve diğer finansal kuruluşların kredi değerlilikleri geliştirilen derecelendirme modeli çerçevesinde incelenerek söz konusu banka ve finans kuruluşlarına limit tahsis edilmektedir. 6. i) Grubun ilk büyük 100 ve 200 nakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam nakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla %21 ve %29’dur. (31.12.2012: %22, %29) ii) Grubun ilk büyük 100 ve 200 gayrinakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam gayrinakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla %45 ve %56’dır. (31.12.2012 %44, %54) iii) Grubun ilk büyük 100 ve 200 kredi müşterisinden olan nakdi ve gayrinakdi alacak tutarının, toplam bilanço içinde ve nazım hesaplarda izlenen varlıklar içindeki payı sırasıyla %14 ve %20’dir. (31.12.2012: %14, %18) Nakdi, gayrinakdi ve toplam risklere göre Grubun en büyük kredi müşterileri arasında yer alan kuruluşlar faaliyet gösterdikleri sektörlerin önde gelen kuruluşları olup kullandıkları krediler sınai ve ticari faaliyet hacimleri ile orantılıdır. Kredilerin önemli bir bölümü proje bazında kullandırılmış, geri ödeme kaynakları bankacılık ilkeleri çerçevesinde analiz edilmiş ve tatmin edici bulunmuş, olası riskler tespit edilerek gerekli görülenler teminat altına alınmıştır. 7. Grubun üstlendiği kredi riski için ayrılan genel karşılık tutarı 2.100.602 TL’dir. 8. Ana Ortaklık Banka nakdi ticari/kurumsal krediler, bireysel krediler ve kredi kartları için ayrı derecelendirme/skorlama modelleri uygulayarak kredi portföyünün kalitesini ölçmektedir. Derecelendirme/skorlama sonuçlarının temerrüt karakteristikleri dikkate alınarak “Güçlü”, “Standart” ve “Standart Altı” şeklinde sınıflandırılan dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Grubun kredi kullandıran diğer kuruluşları da kendi içsel derecelendirme sistemlerine sahiptir. Borçluların yükümlülüklerini yerine getirme kapasitelerinin genellikle çok iyi olduğu krediler “Güçlü”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin makul olduğu krediler “Standart”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin düşük olduğu krediler “Standart Altı” olarak tanımlanmıştır. Güçlü Standart Standart Altı Derecelendirme/Skorlama Yapılmayan Tablo davranış derecelendirme/skorlama sonuçlarını göstermektedir. 230 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem %49,38 %37,02 %4,71 %8,89 Önceki Dönem %51,46 %33,83 %5,99 %8,72 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 9. Grubun yakın izlemedeki kredilerinin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tablolarda yer verilmiştir. Teminatın Türü Gayrimenkul İpoteği (1) Taşıt Rehni Maddi Teminat (Nakit karşılık, menkul kıymet rehni vb) Maaş Rehni Çek/Senet Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, ihracat vesaiki vb) Teminatsız Toplam Cari Dönem Teminatın Net Değeri Kredi Bakiyesi 634.341 634.341 109.640 109.640 Önceki Dönem Teminatın Net Değeri Kredi Bakiyesi 608.935 608.935 140.837 140.837 11.961 185.780 40.562 11.961 185.780 40.562 19.538 127.790 30.673 19.538 127.790 30.673 398.911 398.911 855.323 2.236.518 183.211 1.110.984 183.211 833.603 1.944.587 1.381.195 Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış, karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır. (1) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 231 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 10. Gruba ait takipteki kredilerin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Teminatın Türü Gayrimenkul İpoteği (1) Nakit Karşılık Taşıt Rehni Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, kıymetli evrak vb.) Cari Dönem Teminatın Net Kredi Bakiye Değeri Toplamı 450.738 450.738 2.235 2.235 86.766 86.766 72.600 72.600 Önceki Dönem Teminatın Net Kredi Bakiye Değeri Toplamı 444.835 444.835 36 36 61.440 61.440 47.708 47.708 Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış, karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır. (1) 11. Finansal varlık sınıfları itibarıyla, vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış kredilerin yaşlandırma analizi aşağıdaki gibidir: Cari Dönem (1) Verilen Krediler Kurumsal/Ticari Krediler (4) Tüketici Kredileri Kredi Kartları Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (5) Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar Toplam (1) 1-30 Gün (2) 783.000 200.996 82.906 499.098 8.916 77.880 869.796 31-60 Gün (3) 200.897 46.847 35.748 118.302 3.345 12.545 216.787 61-90 Gün (3) 96.139 24.338 17.839 53.962 1.506 4.096 101.741 Toplam 1.080.036 272.181 136.493 671.362 13.767 94.521 1.188.324 Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 1.429.843 TL’dir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 393.028 TL ve 705.078 TL’dir. (2) (3) İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 213.285 TL ve 299.867 TL’dir. (4) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (5) Söz konusu rakam faturalanmış alacaklardan muaccel hale gelmiş tutarları içermekte olup, faturalanmış alacaklar için vadesi gelmemiş tutar 176.616 TL’dir. Önceki Dönem (1) Verilen Krediler Kurumsal/Ticari Krediler (4) Tüketici Kredileri Kredi Kartları Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (5) Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar Toplam (1) 1-30 Gün (2) 866.521 361.218 83.474 421.829 11.291 78.027 955.839 31-60 Gün (3) 178.713 29.669 33.801 115.243 3.087 13.001 194.801 61-90 Gün (3) 87.553 23.771 15.509 48.273 2.251 5.815 95.619 Toplam 1.132.787 414.658 132.784 585.345 16.629 96.843 1.246.259 Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 1.201.982 TL’dir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 406.160 TL ve 586.342 TL’dir. (2) (3) İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 218.097 TL ve 258.242 TL’dir. (4) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (5) Söz konusu rakam faturalanmış alacaklardan muaccel hale gelmiş tutarları içermekte olup, faturalanmış alacaklar için vadesi gelmemiş tutar 165.972 TL’dir. 232 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 12. Önemli Bölgelerdeki Önemlilik Arz eden Risklere İlişkin Profil: Cari Dönem Yurtiçi Avrupa Kıyı Birliği OECD Bankacılığı Ülkeleri Ülkeleri (1) Bölgeleri ABD, Kanada İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Dağıtılmamış Diğer Edilen Varlıklar/ Ülkeler Ortaklıklar Yükümlülükler(2) Toplam Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 64.691.365 Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 58.799 İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 235.196 19.422 106 1.015 Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 6.473 39.418 64.737.256 58.799 8 254.626 1.121 Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar 10.496.899 3.324.875 148.100 14.771 183.343 199.715 14.367.703 Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar 105.696.261 1.388.111 17.217 30.213 51.107 1.693.926 108.876.835 Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar 43.111.309 423.371 6.986 25 1.174 507.336 44.050.201 Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar 11.153.523 26.787 3.692 2.164 59.555 11.245.721 546.215 58 8 3 1 67 546.352 15.241.646 12.968 1.304 1 755 194.358 15.451.032 171.815 4.007 Tahsili gecikmiş alacaklar Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar İpotek teminatlı menkul kıymetler Menkul kıymetleştirme pozisyonları Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar Diğer alacaklar Toplam 175.822 7.884.285 259.291.426 5.203.080 177.307 (1) AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri. (2) Tutarlı bir esasa göre bölümlere dağıtılamayan varlık ve yükümlülükler. 45.013 238.544 2.694.383 4.174.551 12.058.836 4.174.551 271.824.304 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 233 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 13. Sektörlere göre risk profili: Cari Dönem Konsolide Sektörler/Karşı Taraflar Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Ulaştırma Ve Haberleşme Mali Kuruluşlar Gayrimenkul ve Kira. Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam (1) (2) (3) 671 671 86 86 220 5 62.376 215 26.141.089 291 15 26.141.045 20 16 8 38.596.167 64.737.256 274 2 57.617 58.799 32 62.344 1 157.332 100 8 161 30 7.630 122.678 3.609 23.116 34.831 254.626 (4) (6) (7) (8) (9) 1.121 14.297.302 4 1.121 14.242.133 5 55.160 930.748 463.196 205.523 262.029 47.646.397 1.188.764 30.591.190 15.866.443 11.923.682 46.051.414 16.766.818 3.596.310 7.729.131 5.605.648 7.948.450 2.870.772 628.777 905.508 2.324.594 108.876.835 1.246.648 1.039.854 164.517 42.277 5.351.142 219.580 5.011.971 119.591 2.875.440 16.497.031 9.419.865 692.305 3.304.124 155.111 1.014.784 1.305.832 157.092 447.918 18.079.940 44.050.201 69.564 61.575 5.154 2.835 270.680 6.955 257.079 6.646 136.544 1.970.804 488.389 73.689 199.994 23.479 141.675 926.555 35.225 81.798 8.798.129 11.245.721 1.121 (1) Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (2) Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (3) İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (4) Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (5) Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (6) Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (7) Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar (8) Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar (9) Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar (10) Tahsili gecikmiş alacaklar (11) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar (12) İpotek teminatlı menkul kıymetler (13) Menkul kıymetleştirme pozisyonları (14) Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar (15) Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar (16) Diğer alacaklar 234 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu (5) 70.401 14.367.703 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor (10) (11) 10.566 8.743 1.403 420 93.897 2.656 90.642 599 42.011 83.809 12.212 11.142 24.635 2.707 10.082 16.147 689 6.195 316.069 546.352 82.174 75.493 4.405 2.276 136.677 8.160 124.065 4.452 68.500 1.259.917 288.417 50.017 134.540 17.207 102.130 588.768 31.057 47.781 13.903.764 15.451.032 (12) (13) (14) (15) 175.822 175.822 (16) TP YP Toplam 1.947.359 1.549.025 312.585 85.749 17.103.100 526.787 14.818.364 1.757.949 8.208.911 67.503.609 20.569.575 1.373.927 4.939.571 31.742.286 3.233.268 4.199.962 495.442 949.578 12.058.836 85.649.780 12.058.836 180.412.759 393.098 100.593 68.417 224.088 36.458.289 899.333 21.256.615 14.302.341 6.837.267 38.956.501 6.406.245 3.049.544 6.453.014 14.446.195 5.991.488 1.686.244 361.023 562.748 8.766.390 91.411.545 2.340.457 1.649.618 381.002 309.837 53.561.389 1.426.120 36.074.979 16.060.290 15.046.178 106.460.110 26.975.820 4.423.471 11.392.585 46.188.481 9.224.756 5.886.206 856.465 1.512.326 94.416.170 271.824.304 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 235 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 14. Vade Unsuru Taşıyan Risklerin Kalan Vadelerine Göre Dağılımı: Risk Sınıfları Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar Toplam 1–3 ay Cari Dönem Vadeye Kalan Süre 3–6 ay 6–12 ay 1 yıl üzeri 1.588.679 1.712.894 2.316.626 8.241.477 26.960.688 40.820.364 2.066 11.602 2.694 10.840 30.708 57.910 24.337 74.266 6.471 9.010 127.700 241.784 102 634 71 314 1.121 7.960.829 846.227 974.482 908.298 3.612.921 14.302.757 9.142.084 7.081.587 10.575.476 15.959.943 61.553.093 104.312.183 7.228.452 4.121.613 4.563.903 6.500.239 8.274.896 30.689.103 257.252 387.310 565.844 1.116.546 8.918.769 11.245.721 447.964 26.651.663 755.255 14.990.856 1.112.521 20.118.651 1 ay Toplam 3.355.513 9.717.328 15.388.581 36.101.937 119.196.417 217.059.524 15. Risk Sınıflarına İlişkin Bilgiler: Kredi Riskine Esas Tutar hesaplamalarında, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin altıncı maddesinde belirtilen risk sınıflarına ilişkin risk ağırlıklarının belirlenmesinde, Fitch Ratings derecelendirme kuruluşunun, sınırları 10.02.2012 tarih 4577 sayılı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararı ile belirlenen uluslararası derecelendirme notları esas alınmaktadır. “Bankalar ve Aracı Kurumlardan Şarta Bağlı Olan ve Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen yurtdışında yerleşik bankalardan olan alacakların ve “Merkezi Yönetimlerden veya Merkez Bankalarından Şarta Bağlı Olan ve Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen merkezi yönetimlerden olan alacakların tabi olacağı risk ağırlıkları derecelendirme notları çerçevesinde belirlenirken; yurtiçinde yerleşik bankaların derecelendirilmemiş olarak kabul edilmesi dolayısıyla, söz konusu bankalardan olan alacaklara döviz cinsine ve kalan vadesine göre risk ağırlığı uygulanmaktadır. Alacağa özgü bir derecelendirme yapılmış ise, söz konusu alacağa uygulanacak olan risk ağırlığının tespit edilmesinde, ilgili kredi derecelendirme notu kullanılmaktadır. Hesaplamalarda kullanılan derecelendirme notlarının Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ekinde belirtilen kredi kalitesi kademelerine eşleştirilmesine ilişkin tabloya aşağıda yer verilmektedir. Kredi Kalitesi Kademesi Derece Notu 1 AAA ile AA- 2 A+ ile A- 3 BBB+ ile BBB- 4 BB+ ile BB- 5 B+ ile B- Alım satım hesaplarına dahil edilmeyen kalemler için görevlendirilen kredi derecelendirme ve ihracat kredi kuruluşu bulunmamaktadır. 236 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 6 CCC+ ve aşağısı TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Risk Ağırlığına Göre Risk Tutarları: Risk Ağırlığı %0 %10 %20 %50 %75 %100 %150 %200 %250 %1250 Özkaynaklardan İndirilenler Kredi Riski Azaltımı Öncesi Tutar 64.953.047 5.693.144 28.969.485 35.738.580 121.002.253 3.287.725 12.031.124 148.946 596.103 Kredi Riski Azaltımı Sonrası Tutar (1) 64.953.047 5.693.144 28.969.485 35.738.580 121.002.253 3.287.725 12.031.124 148.946 596.103 (1) Sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kredi riski azaltımı tekniklerinin etkisi dikkate alınmamıştır. 16. Önemli Sektörlere veya Karşı Taraf Türüne Göre Muhtelif Bilgiler Krediler Değer Kaybına Uğramış 66.048 55.604 7.924 2.520 478.882 26.755 431.751 20.376 377.727 559.415 316.637 35.986 79.844 9.926 38.258 47.083 4.867 26.814 994.261 2.476.333 Önemli Sektörler/Karşı taraflar (1) Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Ulaştırma Ve Haberleşme Mali Kuruluşlar Gayrimenkul ve Kira. Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam (1) Tahsili Gecikmiş (2) 19.475 15.785 2.895 795 79.575 2.437 74.691 2.447 46.231 151.585 72.122 8.958 24.386 339 34.365 8.584 1.066 1.765 796.937 1.093.803 Değer Ayarlamaları (3) 362 308 34 20 4.852 78 4.615 159 1.436 7.278 3.113 463 1.858 24 905 523 151 241 57.790 71.718 Karşılıklar (4) 55.481 46.860 6.521 2.100 384.984 24.099 341.109 19.776 335.716 475.606 304.425 24.844 55.209 7.219 28.176 30.936 4.178 20.619 678.194 1.929.981 Finansal kiralama ve faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (3) Tahsili gecikmiş krediler için ayrılan genel karşılıkları ifade etmektedir. (4) Değer kaybına uğramış krediler için ayrılan özel karşılıkları ifade etmektedir. 17. Değer Ayarlamaları ve Kredi Karşılıkları Değişimine İlişkin Bilgiler Özel Karşılıklar Genel Karşılıklar (1) Açılış Bakiyesi 1.654.778 1.705.153 Dönem İçinde Ayrılan Karşılık Tutarları 934.178 433.531 Karşılık İptalleri Diğer Ayarlamalar (1) -665.071 6.096 -39.920 1.838 Kapanış Bakiyesi 1.929.981 2.100.602 Kur farklarını ifade etmektedir. III. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar Grubun maruz kaldığı piyasa riski, uluslararası uygulamalara paralel olarak oluşturulmuş ülke mevzuatında yer alan, Standart Metot ve Riske Maruz Değer (RMD) olarak bilinen iki farklı yöntem kullanılarak ölçülmekte ve izlenmektedir. Bu kapsamda kur riski, piyasa riskini oluşturan en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 237 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 90 güne kadar gecikmiş kredileri ifade etmektedir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 606.313 TL ve 1.004.945 TL’dir. (2) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Standart Metot kullanılarak gerçekleştirilen konsolide piyasa riski hesaplamaları üç aylık bazda gerçekleştirilmekte, elde edilen ölçüm sonuçları yasal raporlamaya konu edilmesinin yanı sıra Banka Üst Düzey Yönetimine raporlanmaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın maruz kaldığı piyasa riskini ölçme ve izlemede, Standart Yönteme alternatif olarak RMD Yöntemi kullanılmakta ve maruz kalınan piyasa riski, faiz, kur ve hisse senedi pozisyon riski ayrımında günlük olarak ölçülmekte ve Banka içi raporlamaya konu edilmektedir. İzleyen günün olabilecek en büyük kayıp tutarını tahmin etmeye dayalı olan RMD yönteminin içerdiği tahminlerin sağlığını test etmeye yönelik Geriye Dönük Testler de günlük olarak yerine getirilmektedir. Olağan piyasa koşulları altında Ana Ortaklık Banka portföyünün piyasa değerinde meydana gelebilecek değer kaybını ölçmekte olan RMD yöntemini destekleyici mahiyette senaryo analizleri gerçekleştirilmekte, geleceğe ilişkin öngörüler ve geçmişte yaşanan kriz koşulları doğrultusunda geliştirilen senaryoların Ana Ortaklık Banka’nın portföy değeri üzerindeki olası etkileri belirlenerek ulaşılan sonuçlar Üst Düzey Yönetime raporlanmaktadır. Banka tarafından belirlenen çerçevede Gruba dahil finansal kuruluşlar tarafından da RMD hesaplamaları yapılmakta ve sonuçlar Banka Üst Düzey Yönetimine raporlanmaktadır. Ana Ortaklık Banka aktif-pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde piyasa riskinin yönetimine ilişkin belirlenen limitler Risk Komitesi tarafından izlenmekte ve piyasa koşulları doğrultusunda gözden geçirilmektedir. Aşağıdaki tabloda “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında “Standart Metot ile Piyasa Riski Ölçüm Yöntemi”ne göre 31.12.2013 tarihi itibarıyla gerçekleştirilen piyasa riski hesaplamasının ayrıntıları yer almaktadır. 1.a. Piyasa riskine ilişkin bilgiler: (I) Genel Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü- Standart Metot (II) Spesifik Risk İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot Menkul kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Spesifik Risk İçin Gerekli Sermaye YükümlülüğüStandart Metot (III) Kur Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (IV) Emtia Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (V) Takas Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (VI) Opsiyonlardan Kaynaklanan Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (VII) Karşı Taraf Kredi Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot (VIII) Risk Ölçüm Modeli Kullanan Bankalarda Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü (IX) Piyasa Riski İçin Hesaplanan Toplam Sermaye Yükümlülüğü (I+II+III+IV+V+VI+VII) (X) Piyasa Riskine Esas Tutar (12,5 x VIII) ya da (12,5 x IX) Tutar 68.801 82.875 244.266 53.139 678 492 87.866 538.117 6.726.463 1.b. Dönem içerisinde ay sonları itibarıyla hesaplanan piyasa riskine ilişkin ortalama piyasa riski tablosu (1): Faiz Oranı Riski Hisse Senedi Riski Kur Riski Emtia Riski Takas Riski Opsiyon Riski Karşı Taraf Riski Toplam Riske Maruz Değer (1) Ortalama 67.836 82.921 176.745 27.783 879 4.593 56.583 5.216.750 Cari Dönem En Yüksek 84.836 66.840 244.266 53.139 678 492 87.866 6.726.463 En Düşük 70.014 79.167 130.770 24.797 361 8.777 44.351 4.477.963 Önceki Dönem (2) Ortalama En Yüksek En Düşük 43.241 46.399 40.082 85.676 75.626 95.725 262.126 262.762 261.490 10.966 16.022 5.909 147 294 10.705 8.778 12.632 58.066 82.174 33.957 5.886.588 6.150.688 5.622.438 Üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmıştır. 1 Temmuz 2012 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren yeni sermaye yeterliliği mevzuatı çerçevesinde Piyasa Riskine Esas Tutar hesaplama metodolojisinde değişiklik meydana gelmesi nedeniyle, önceki dönem verileri anılan tarihten sonraki dönem dikkate alınarak düzenlenmiştir. (2) 238 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor 2. Karşı Taraf Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar: Alım-satım hesaplarında izlenen türev ve repo işlemleri gibi her iki tarafa da yükümlülük getiren işlemlerden kaynaklanan karşı taraf kredi riski, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Ek-2” hükümleri çerçevesinde hesaplanmaktadır. Karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında türev işlemler için gerçeğe uygun değerine göre değerleme yöntemi uygulanmaktadır. Türev işlemlere ilişkin risk tutarının hesaplanmasında, potansiyel kredi risk tutarları ile pozitif yenileme maliyetlerinin toplamı alınmaktadır. Potansiyel kredi risk tutarlarının hesaplanmasında, sözleşme tutarları düzenlemede yer verilen oranlar ile çarpılmaktadır. Türev işlemlerin yenileme maliyetleri ise ilgili sözleşmelerin gerçeğe uygun değerine göre değerlemesi ile elde edilmektedir. Maruz kalınan karşı taraf kredi riski, genel kredi limit tahsis ve teminatlandırma prensipleri çerçevesinde yönetilmektedir. Bankalarla yapılan türev işlemler nedeniyle maruz kalınan kredi riskinin büyük bölümü, ilgili taraflarla karşılıklı olarak imzalanan anlaşmalar çerçevesinde günlük teminat takasına tabi tutulmakta, bu suretle maruz kalınan karşı taraf kredi riski azaltılmaktadır. Diğer taraftan sermaye yeterliliği mevzuatı kapsamında karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında, bu türden anlaşmaların risk azaltıcı etkisi dikkate alınmamaktadır. Alım-satım hesapları kapsamında Grup tarafından kredi türevleri ile alınan veya satılan herhangi bir koruma bulunmamaktadır. Karşı Taraf Riskine İlişkin Nicel Bilgiler (31.12.2013): Tutar 55.543 459.837 6.988 348 1.031.506 1.554.222 Faiz Oranına Dayalı Sözleşmeler Döviz Kuruna Dayalı Sözleşmeler Emtiaya Dayalı Sözleşmeler Hisse senedine Dayalı Sözleşmeler Diğer Pozitif Gerçeğe Uygun Brüt Değer Netleştirmenin Faydaları Netleştirilmiş Cari Risk Tutarı Tutulan Teminatlar Türevlere İlişkin Net Pozisyon IV. Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar Temel gösterge yönteminin kullanılması durumunda aşağıdaki tabloda yer alan bilgiler: Brüt Gelir Operasyonel Riske Esas Tutar (Toplam*12,5) 2ÖD Tutar 6.316.693 1ÖD Tutar 6.967.199 CD Tutar 8.523.704 Toplam/ Pozitif BG yılı sayısı 3 Oran (%) 15 Toplam 1.090.380 13.629.748 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 239 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Operasyonel risk sermaye gereksinimi, ülke mevzuatındaki uygulamaya paralel olarak, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin Yönetmelik’in 24. maddesi uyarınca Temel Gösterge Yöntemi kullanılarak yılda bir defa hesaplanmaktadır. 31.12.2013 itibarıyla konsolide operasyonel riske esas tutar 13.629.748 TL seviyesinde olup, hesaplamaya ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmektedir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor V. Kur Riskine İlişkin Açıklamalar Grubun maruz kaldığı kur riski, yabancı para cinsinden ve yabancı paraya endeksli varlıkları ile yabancı para cinsinden yükümlülükleri arasındaki farka bağlı olarak şekillenmektedir. Öte yandan, farklı döviz cinslerinin birbirlerine kıyasla gösterdikleri değer değişimi de kur riskinin bir diğer boyutu olarak ortaya çıkmaktadır. Ana Ortaklık Banka nezdinde kur riski, Banka risk politikalarının bir parçası olarak oluşturulan dahili kur riski limitleri dikkate alınarak yönetilmektedir. Yasal yükümlülükler arasında yer alan YP Net Genel Pozisyon/Özkaynak Rasyosu’nun çizdiği temel sınırlar ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenen dahili kur riski limitleri çerçevesinde, periyodik olarak toplanan Aktif-Pasif Komitesi ve AktifPasif Birimi tarafından kur ve parite riskinden korunmaya yönelik kararlar alınmakta ve alınan kararlar titizlikle uygulanmaktadır. Grubun maruz kaldığı kur riskinin ölçümünde, yasal raporlamada kullanılan Standart Metot ile Riske Maruz Değer Yöntemi (RMD) kullanılmaktadır. Ana Ortaklık Banka için Standart Metot kapsamında yapılan ölçümler aylık bazda gerçekleştirilmekte ve kur riskinden kaynaklanan sermaye gereksiniminin belirlenmesine dayanak teşkil etmektedir. Tarihsel ve Monte Carlo simülasyon yöntemleri kullanılarak, RMD hesaplamaları kapsamında yapılan kur riski ölçümleri ise günlük bazda yerine getirilmektedir. Öte yandan, RMD kapsamında yapılan hesaplamaları destekleyici mahiyette senaryo analizleri gerçekleştirilmektedir. Kur riskine yönelik olarak yapılan ölçüm sonuçları Banka Üst Düzey Yönetimine raporlanmakta, piyasa gelişmeleri ve ekonomik durum göz önüne alınarak maruz kalınan kur riski sürekli olarak izlenmektedir. Finansal Tablo Tarihindeki ve Söz Konusu Tarihten Önceki Son 5 İş Günü İtibarıyla Ana Ortaklık Bankaca İlan Edilen Gişe Döviz Alış Kurları: Tarih 31. 12. 2013 30. 12. 2013 27. 12. 2013 26. 12. 2013 25. 12. 2013 24. 12. 2013 USD 2,1125 2,0942 2,1090 2,0794 2,0449 2,0400 EURO 2,9068 2,8931 2,9100 2,8463 2,7991 2,7883 Ana Ortaklık Banka’nın Cari Döviz Alış Kurunun Finansal Tablo Tarihinden Geriye Doğru Son Otuz Günlük Basit Aritmetik Ortalama Değeri: USD: 2,0330 TL EURO: 2,7864 TL Kur riskine duyarlılık: Grubun, döviz kurlarındaki olası bir değişime olan duyarlılığı analiz edilmiştir. Bu çerçevede USD, EURO, GBP ve CHF kurlarında %10’luk bir değişim öngörülmüş olup, söz konusu değişimin yaratabileceği etkilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. %10’luk oran Ana Ortaklık Banka’nın kendi iç raporlamalarında kullandığı orandır. USD EURO GBP CHF (1) Döviz Kurundaki %Değişim %10 artış %10 azalış %10 artış %10 azalış %10 artış %10 azalış %10 artış %10 azalış Kâr/Zarar Üzerindeki Etki (1) Cari Dönem 65.831 -65.831 -252.233 252.233 26.756 -26.756 -42.602 42.602 Yukarıda belirtilen kâr/zarar ve özkaynak üzerindeki etkiler vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ile ifade edilmiştir. 240 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Önceki Dönem 228.999 -228.999 -202.894 202.894 76.740 -76.740 -18.664 18.664 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Kur riskine ilişkin bilgiler: Cari Dönem Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar (1) Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler (2) İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Maddi Duran Varlıklar (1) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (1) Diğer Varlıklar (1) Toplam Varlıklar EURO USD Diğer YP Toplam 6.992.552 7.911.155 3.240.266 18.143.973 1.618.821 2.672.397 416.290 4.707.508 172.886 396.182 776.453 21.525.420 6.431.522 39.586.783 569.068 33.243 1.597.565 7.241.218 62.709.768 238 238 2.115 6.021 15.697 47.158 50 47.437 94.645 1.530.132 32.671.221 1.411.064 24.704.534 227.748 10.590.978 116.455 5.457.277 339.250 5.449.786 16.117 1.754 214.815 1.822.067 58.822.271 1.148.016 23.425.398 3.932.612 13.678.714 7.926.657 438.145 48.897 3.468.654 96.950.769 2.898.330 53.579.718 4.176.477 24.271.446 7.926.657 701.857 Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar (7) Türev Finansal Araçlardan Borçlar (7) Gayrinakdi Krediler 1.424.579 38.573.718 -5.902.497 3.479.654 11.948.934 8.469.280 7.803.123 2.742.682 53.292.224 5.530.047 -5.174.532 9.719.624 14.894.156 14.950.534 137.705 5.993.509 -536.232 350.310 2.597.446 2.247.136 906.332 4.304.966 97.859.451 -908.682 -1.344.568 24.266.004 25.610.572 23.659.989 Önceki Dönem Toplam Varlıklar Toplam Yükümlülükler Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar Türev Finansal Araçlardan Borçlar Gayrinakdi Krediler 22.671.583 26.469.546 -3.797.963 1.930.232 5.798.988 3.868.756 5.482.923 44.600.626 39.703.005 4.897.621 -2.942.156 7.213.488 10.155.644 11.003.204 4.817.082 4.817.594 -512 611.363 2.593.562 1.982.199 702.973 72.089.291 70.990.145 1.099.146 -400.561 15.606.038 16.006.599 17.189.100 Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı (3) Para Piyasalarına Borçlar Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar (4) İhraç Edilen Menkul Değerler (5) Muhtelif Borçlar Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Borçlar Diğer Yükümlülükler (1)(6) Toplam Yükümlülükler “Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik” hükümleri gereğince; aktifte Türev Finansal Araçlar Kur Gelir Reeskontları (724.735 TL), Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (4.659 TL), Ertelenmiş Vergi Varlığı (8.538 TL), Peşin Ödenmiş Giderler (38.642 TL), Maddi Olmayan Duran Varlıklar (4.967 TL); pasifte ise Genel Karşılıklar (27.339 TL), Türev Finansal Araçlar Kur Gider Reeskontları (310.469 TL) ile Özkaynaklar (85.108 TL) kur riski hesaplamasında dikkate alınmamıştır. (1) (2) Faktoring alacakları dahil bakiyeler olup, söz konusu tutarlara TP hesaplarda takip edilen dövize endeksli krediler ve faktoring alacakları da dahil edilmiştir. Aktifte toplam 6.191.780 TL tutarındaki söz konusu dövize endeksli bakiyenin 3.159.686 TL’si USD’ye, 2.986.808 TL’si EURO’ya, 7.555 TL’si ise CHF’ye, 6.174 TL’si GBP’ye, 31.541 TL’si JPY’ye, 16 TL’si ise CAD’ye endekslidir. (3) Söz konusu kaleme 3.235.823 TL tutarındaki kıymetli maden depo hesapları dahildir. (4) Söz konusu tutara TP hesaplarda takip edilen dövize endeksli krediler de dahil edilmiştir. Dövize endeksli toplam 52.324 TL tutarındaki bakiye EURO’ya endekslidir. (5) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (6) Müstakriz fonlar, “Diğer Yükümlülükler” satırında ilgili döviz cinsleri bazında yer almaktadır. (7) Yukarıda belirtilen Yönetmelik’te yer alan vadeli döviz alım ve vadeli döviz satım taahhütleri tanımları kapsamındaki türev işlemler dikkate alınmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 241 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 7.561 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar Faiz oranı riski, faiz oranlarında meydana gelen dalgalanmaların, faize duyarlı varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemleri üzerinde meydana getirebileceği değer düşüşü olarak tanımlanmaktadır. Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz riskinin ölçümünde standart faiz şoklarının Ana Ortaklık Banka’nın bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesaplarının ekonomik değerleri üzerindeki etkisini dikkate alan bir yaklaşım kullanılırken, alım-satım hesaplarında izlenen faize duyarlı finansal enstrümanlara ilişkin faiz riski ise piyasa riski kapsamında değerlendirilmektedir. Faiz oranı riskinin Ana Ortaklık Banka’nın varlık ve yükümlülükleri üzerindeki olası etkileri, piyasa gelişmeleri, genel ekonomik durum ve beklentiler paralelinde Aktif-Pasif Komitesi’nde ele alınmakta, gerektiğinde riskin azaltılmasına yönelik önlemler alınmaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın piyasa riskine maruz varlık ve yükümlülükleri dışında kalan bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesapları, Yönetim Kurulu tarafından aktif-pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde belirlenmiş bulunan yapısal faiz oranı riskinin özkaynağa oranı üzerindeki limitler ile izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Ayrıca söz konusu riskin yönetilmesinde ortalama vade açıklarının seyri ile tarihsel veriler ve beklentiler doğrultusunda oluşturulan senaryo analizlerinden de yararlanılmaktadır. Faiz oranı duyarlılığı: Bu bölümde Grubun gerek alım-satım hesapları gerekse bankacılık hesaplarında izlenen tüm varlık ve yükümlülüklerinin faiz oranlarındaki olası değişim karşısındaki duyarlılığı bütüncül bir yaklaşımla analize konu edilmiştir. Söz konusu analiz yıl sonu itibarıyla gerçekleşen vade yapısı ve bakiyelerin tüm yıl boyunca aynı kaldığı varsayımı altında YP ve TP faiz oranlarında yaşanan birer puanlık değişimlerin bir yıllık süre zarfında Grubun gelir hesapları ile özkaynaklarını nasıl etkilediğini göstermektedir. Grubun faiz oranı duyarlılığının hesaplanması sırasında, piyasa değeri ile değerlenen aktif ve pasif kalemlerin kâr/zararı; cari portföy değeri ile faiz şoku uygulanmış iskonto eğrileri kullanılarak hesaplanan portföy değeri arasındaki farka ilgili portföyün yeniden fiyatlanması nedeniyle 1 senelik süre zarfında ilave olarak elde edilecek/mahrum kalınacak faiz gelirinin eklenmesi/düşülmesi suretiyle belirlenmektedir. Diğer taraftan, cari piyasa fiyatı ile değerlenmeyen varlık ve yükümlülüklere ilişkin kâr/zarar hesaplaması yapılırken sabit faizli varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin sonunda, değişken faizli varlık ve yükümlülüklerin ise yeniden fiyatlama dönemleri sonunda faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenileneceği varsayılmıştır. Bu kapsamda, raporlama tarihinde TP ve YP faiz oranlarında 1 puan artma/azalma olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda Grubun bir yıl sonraki kârında ve özkaynağında meydana gelecek değişime aşağıda yer verilmiştir. Faiz Oranındaki Değişim (1) TP YP (4) 1 puan artış 1 puan artış 1 puan azalış 1 puan azalış Kâr/Zarar Üzerindeki Etki (2) Cari Dönem Önceki Dönem -165.600 -42.333 184.304 64.876 Özkaynak Üzerindeki Etki (3) Cari Dönem Önceki Dönem -622.653 -613.617 673.953 672.686 Faiz oranlarındaki değişimin enflasyon beklentisine de yansıdığı varsayılarak hesaplanmıştır. Yukarıda belirtilen kâr/zarar ve özkaynak üzerindeki etkiler vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ile ifade edilmiştir. (1) Kâr/Zarar üzerindeki etki önemli ölçüde Grubun sabit faizli yükümlülüklerinin ortalama vadesinin sabit faizli varlıklarının ortalama vadesinden kısa olmasından kaynaklanmaktadır. (2) Özkaynak üzerindeki etki Grubun Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar kaleminde izlenmekte olan menkul kıymetlerinin gerçeğe uygun değerindeki değişimden kaynaklanmaktadır. (3) (4) Her iki dönemde de Libor oranlarının düşük seviyelerde seyretmesi nedeniyle, bazı vade dilimlerinde YP faiz oranlarına uygulanan negatif yönlü şok belirtilen oranların altında kalmıştır. 242 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor a. Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla): Cari Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler (1) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (2) Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Diğer Yükümlülükler (3)(4) Toplam Yükümlülükler 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam 3.721.139 354.811 306.995 23.409.741 803.066 23.409.741 5.186.011 661.853 139.910 793.556 465 719.286 375.689 164.538 221.103 2.936.025 140.375 8.390.753 4.864.580 30.467.977 25.548.068 7.136.558 32.418.435 6.622.053 45.004.317 6.944.853 13.199.978 316.606 34.275.403 43.607 146.682.382 165.876 1.307.212 44.854.720 3.226.259 63.235.851 23.884.518 580.371 1.034.672 933.599 6.628.972 102.796 484.480 32.597.875 47.694.726 371.608 306.972 19.831.036 8.167.213 423.462 691.895 1.580 1.851 1.359.317 2.641.748 1.226.520 77.307 53.228.579 20.386.676 14.805 528.166 18.295 3.417 3.990.488 4.034.762 7.728.447 18.062.441 21.260.756 42.856.564 241.619.140 272.657 4.192.301 25.864.936 117.645.497 24.999.875 10.562.921 11.150.140 13.060.987 8.361.937 541.268 100.864.876 -56.010.156 10.497.048 6.077.090 876.964 2.497.398 33.361.015 20.384.167 27.310.559 -763.140 948.409 174.447 5.659.732 47.568.847 1.445.971 440 5.499.468 14.887.208 27.330.455 39.149.368 43.239.885 75.849.882 241.619.140 89.766.614 -32.993.318 -89.766.614 1.553.628 -54.456.528 2.645.064 4.198.692 -816.452 -2.968.171 -219.926 1.881.924 26.494.107 44.600.676 14.667.282 -32.993.318 -4.004.549 194.143 (1) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (2) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (3) Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir. (4) Müstakriz fonlar 1 aya kadar vade diliminde gösterilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 243 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon Toplam Pozisyon 1 Aya Kadar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla): Önceki Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler (1) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (2) Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar Diğer Yükümlülükler (3)(4) Toplam Yükümlülükler Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon Toplam Pozisyon 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam 3.006.260 682.860 80.505 16.111.127 782.268 16.111.127 4.551.893 368.828 81.675 745.742 538.110 137.716 70.456 341.789 2.202.641 81.675 9.323.834 33.584.462 3.159.679 8.071.869 14.239.146 26.859.888 5.832.841 33.953.698 5.528.868 7.577.925 256.734 18.304 32.173.825 116.233.423 676.402 924.355 47.965.816 2.308.441 54.553.321 15.725.235 230.187 977.611 3.290.560 5.084.488 1.997.329 71.338 298.889 820.505 22.189.325 40.933.749 42.742.089 404.997 258.284 11.863 20.184.263 6.344.956 583.630 584.075 721.521 1.967 258 3.557 1.789.232 1.838.522 1.890.449 94.874 13.272.123 26.620 1.785.000 16.461.415 33.971.637 228.227 21.106.258 8.948.509 11.048.779 18.671.376 201.074.739 3.211.812 102.799.048 17.030.831 9.184.478 8.280.814 970.175 9.563 2.791.358 10.480.765 38.017.259 68.300.253 -34.328.616 19.161.912 41.405.844 201.074.739 76.131.764 -76.131.764 6.697.881 -3.128.493 -2.860.887 -391.330 -2.431.556 22.613.740 37.047.879 10.089.435 -34.328.616 -6.380.710 317.171 8.910.894 5.247.654 266.570 773.842 82.972.259 28.986.030 -35.006.443 -6.796.705 2.332.732 -32.673.711 4.365.149 3.743.469 289.720 2.284.506 54.104 15.191.516 2.833.323 25.742.233 39.908.766 (1) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (2) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (3) Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir. (4) Müstakriz fonlar 1 aya kadar vade diliminde gösterilmiştir. 244 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor b. Parasal finansal araçlara uygulanan ortalama faiz oranları: Cari Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (1) Fonlar Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar (1) USD % JPY % 2,61 2,40 8,67 3,15 6,15 4,73 4,63 1,29 4,51 4,40 0,05 3,47 10,92 6,83 8,32 11,64 11,78 1,71 2,02 1,53 0,94 2,08 1,18 0,05 0,50 1,27 5,25 0,50 1,77 2,49 TL % 6,65 6,38 7,38 8,46 4,00 8,82 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. EURO % USD % JPY % TL % 0,75 1,26 8,36 2,31 5,24 4,86 5,33 0,75 4,79 4,83 0,05 3,31 8,04 5,90 8,34 12,91 12,51 1,80 2,22 1,96 1,99 2,26 1,41 0,01 1,00 1,48 5,33 1,00 1,96 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Önceki Dönem Sonu Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (1) Fonlar Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar (1) EURO % 6,16 6,40 5,72 8,10 6,50 7,95 Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 245 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor c. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riski Bankacılık hesaplarında yer alan faiz getirili aktifler, faiz ödenen pasifler ve faize duyarlı türev işlemlerin yeniden fiyatlama dönemi ve faiz yapılanmalarındaki farklılıklar nedeniyle piyasa faiz oranlarında meydana gelen değişimlerin sermayeyi olumsuz etkileme riski olarak tanımlanan bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski; Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu tarafından oluşturulan politikalar dâhilinde, Banka Aktif-Pasif Komitesi tarafından belirlenen stratejiler çerçevesinde yönetilmektedir. Bankacılık portföyüne ilişkin dâhili risk limitlerine uyum Risk Yönetimi Bölümü ve Aktif-Pasif Komitesi tarafından yakından ve sürekli olarak izlenmekte, ölçüm sonuçları aylık periyotlarda Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır. Yasal mevzuat gereği bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski, 23.08.2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik kapsamında aylık bazda ölçülmekte ve takip edilmektedir. Söz konusu yöntem çerçevesinde hesaplanan kazanç ve kayıplar, bahse konu faiz değişimlerinin gerçekleşmesi halinde oluşacak kâr/zarardan ziyade, Bankanın varlık ve yükümlülüklerinin ekonomik değerlerindeki piyasa koşulları çerçevesinde nakde çevrilmeleri halinde oluşacak- değişimleri ifade etmektedir. Bahse konu yönetmelik çerçevesinde yapılan hesaplamalarda, faiz değişimlerine duyarlılığı düşük olan ve asıl vadesi sözleşme vadesine göre uzun olan vadesiz mevduatlara ilişkin olarak davranışsal vade modellemesi yapılmaktadır. Çekirdek mevduat analizi olarak tanımlanan bahse konu çalışmalarda, tarihsel verilerden yola çıkılarak vadesiz mevduatların ne tutardaki bölümünün hangi vadede banka bünyesinde kalacağına yönelik hesaplamalar yapılmakta, bu analizler bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskinin sayısallaştırılmasında yasal hükümlere aykırılık teşkil etmeyecek şekilde girdi olarak kullanılmaktadır. Para Birimi TL TL EURO EURO USD USD Toplam (Negatif Şoklar İçin) Toplam (Pozitif Şoklar İçin) Uygulanan Şok (+/- x baz puan) (+) 500 (-) 400 (+) 200 (-) 200 (+) 200 (-) 200 Kazançlar/Kayıplar -3.871.922 3.746.604 -70.607 87.635 -362.130 424.716 4.258.955 -4.304.659 Kazançlar/Özkaynaklar – Kayıplar/Özkaynaklar %-13,98 %13,53 %-0,25 %0,32 %-1,31 %1,53 %15,38 %-15,54 VII. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar a. İştirak ve bağlı ortaklık niteliğindeki hisse senedi yatırımlarına ilişkin muhasebe uygulamalarına Üçüncü Bölüm III.2 no.lu dipnotta yer verilmiştir. b. Hisse senedi yatırımlarının, bilanço değeri, gerçeğe uygun değer ve borsada işlem görenler için, piyasa değeri gerçeğe uygun değerden önemli oranda farklı ise piyasa fiyatıyla yapılan karşılaştırma: Hisse Senedi Yatırımları Borsada İşlem Gören Hisse Senedi Yatırım Grubu A Bağlı Ortaklıklar Mali Bağlı Ortaklıklar Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar Borsada İşlem Görmeyen İştirakler Mali İştirakler (1) Mali Olmayan İştirakler Bağlı Ortaklıklar Mali Bağlı Ortaklıklar Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar (1) Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilenleri içermektedir. 246 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Bilanço Değeri Karşılaştırma Gerçeğe Uygun Değer Piyasa Değeri 2.758.589 2.758.589 96.644 671.466 647.852 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor c. Hisse senedi yatırımlarına ilişkin gerçekleşmemiş kazanç veya kayıplar, yeniden değerleme değer artışları ile bunların ana ve katkı sermayeye dahil edilen tutarları: Portföy Özel Sermaye Yatırımları Borsada İşlem Gören Hisse Senetleri Diğer Hisse Senetleri Toplam Dönem İçinde Gerçekleşen Kazanç/Kayıp Yeniden Değerleme Değer Artışları Katkı Sermayeye Toplam Dahil edilen Gerçekleşmemiş Kazanç ve Kayıplar Ana Katkı Sermayeye Sermayeye Toplam Dahil Edilen Dahil Edilen 1.512.118 680.453 1.512.118 680.453 VIII. Likidite Riskine İlişkin Açıklamalar Likidite riski, uzun vadeli varlıkların kısa vadeli kaynaklarla fonlanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. Mevcut piyasa koşullarında varlık ve yükümlülükler arasındaki vade uyumunun tesis edilmesine yönelik azami özen gösterilmekte, özellikle daha uzun vadeli kaynak temin edilmesi yönünde stratejiler uygulanmaktadır. Banka’nın başlıca fon kaynağını mevduat oluşturmaktadır. Piyasa koşulları gereği ortalama mevduat vadesinin varlıklara kıyasla daha kısa olmasına karşın, Banka’nın geniş şube ağı ve istikrarlı çekirdek mevduat tabanı kaynak temininde en önemli güvencelerinden birini teşkil etmektedir. Öte yandan, orta ve uzun vadeli kaynak teminine yönelik olarak yurt dışı kuruluşlardan kredi temin edilmesi de söz konusu olmaktadır. Piyasa dalgalanmaları neticesinde ortaya çıkabilecek likidite ihtiyacının eksiksiz bir biçimde sağlanabilmesi amacıyla likit değerler muhafaza edilmesine özen gösterilmekte, bu kapsamdaki çalışmalar TP ve YP nakit akım projeksiyonları ile desteklenmektedir. TP ve YP mevduatın vade yapısı, maliyeti ve toplam tutarındaki gelişmeler günlük olarak takip edilmekte, söz konusu çalışmalar sırasında geçmiş dönemlerde yaşanan gelişmeler ve geleceğe yönelik beklentiler dikkate alınmaktadır. Yapılan nakit akım projeksiyonlarından hareketle çeşitli vadelerdeki fiyatlamaların farklılaştırılması suretiyle likidite ihtiyacının giderilmesine yönelik tedbirler alınmakta, ayrıca olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyulabilecek likidite tahmin edilerek kullanılabilecek alternatif likidite kaynakları belirlenmektedir. Ayrıca, haftalık bazda yasal raporlamaya konu edilen ve raporlama tarihini izleyen 7 gün ve 31 gün için ayrı ayrı hesaplanan yabancı para ve toplam likidite yeterlilik rasyoları ile Banka’nın dahili olarak kurguladığı stres senaryolarına bağlı olarak hesaplanan likidite yeterlilik oranları, likidite riskinin yönetilmesinde etkin olarak kullanılmaktadır. “Bankaların Likidite Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” gereğince 7 ve 31 günlük vadeler itibarıyla hesaplanan yabancı para ve toplam likidite yeterlilik oranlarının sırasıyla %80 ve %100’den az olmaması gerekmektedir. Yabancı para likidite yeterlilik oranı, yabancı para varlıkların yabancı para yükümlülüklere, toplam likidite yeterlilik oranı da toplam varlıkların toplam yükümlülüklere oranını ifade etmektedir. Ana Ortaklık Banka’nın 2013 yılı içerisinde gerçekleşen en yüksek, en düşük ve ortalama likidite yeterlilik oranlarına önceki dönem ile karşılaştırmalı olarak aşağıda yer verilmiştir. Cari Dönem Ortalama (%) En Yüksek (%) En Düşük (%) Birinci Vade Dilimi (Haftalık) YP YP + TP 149,64 142,48 179,14 179,34 100,23 114,61 İkinci Vade Dilimi (Aylık) YP YP + TP 103,54 107,25 126,04 116,66 86,59 100,52 Önceki Dönem Ortalama (%) En Yüksek (%) En Düşük (%) Birinci Vade Dilimi (Haftalık) YP YP + TP 150,28 150,51 172,36 175,69 125,96 119,19 İkinci Vade Dilimi (Aylık) YP YP + TP 97,72 109,76 113,42 125,15 88,25 103,75 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 247 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Aktif-pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde değerlendirilen, likidite riskinin yönetimine ilişkin belirlenen limitler Risk Komitesi tarafından izlenmekte, olumsuz piyasa koşulları gereği hızlı hareket edilmesini gerektiren olağanüstü durumlarda likidite riskine ilişkin acil durum aksiyon ve fonlama planı uygulanmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Aktif ve pasif kalemlerin kalan vadelerine göre gösterimi: Cari Dönem Varlıklar Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Verilen Krediler (2) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Diğer Mali Kuruluşlardan Sağl. Fonlar Para Piyasalarına Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (3) Muhtelif Borçlar Diğer Yükümlülükler (4) Toplam Yükümlülükler Likidite Açığı Önceki Dönem Toplam Aktifler Toplam Yükümlülükler Likidite Açığı Vadesiz 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Dağıtılamayan (1) Toplam 8.336.580 984.061 15.056.665 3.538.140 356.815 16.496 306.995 23.409.741 5.186.011 220.273 431.998 436.246 604.510 861.465 381.533 2.936.025 139.910 465 140.375 316.606 6.946.486 690.487 13.601.399 1.008.654 4.796.807 11.387.358 40.236.770 12.828.083 14.634.766 59.445.663 14.518.353 34.275.403 546.353 146.682.382 752.660 17.556.666 289.201 25.872.725 2.192.918 35.651.517 3.209.715 63.226.262 721.197 5.790.441 150.723 498.650 14.061.458 52.250.669 371.608 306.972 19.824.849 8.175.163 1.210.312 6.497 1.261.561 77.307 75.607.084 29.618.456 14.805 528.203 18.295 7.728.447 16.326.937 21.260.756 16.873.290 241.619.140 4.192.301 117.645.497 1.580.129 23.617.880 1.024.153 6.273.624 4.729.330 2.281 1.933.804 32.437.831 99.321.273 -14.881.165 -63.669.756 1.580.305 99.900 10.427.360 286.022 8.205.662 558.129 5.536.999 437.944 27.330.455 24.999.875 1.336.306 2.611.155 64.129 37.961 1.090.312 2.494.670 24.367.409 24.339.303 -10.305.951 27.911.366 4.043.402 4.045.971 13.060.987 45.096 11.150.140 174.447 476 37.543.895 43.239.885 13.569.744 10.039.685 37.543.895 241.619.140 62.037.340 19.578.771 -20.670.605 19.025.859 31.812.507 10.084.295 36.173.433 26.673.938 80.219.082 24.514.778 18.686.669 -7.648.079 -48.406.575 -14.430.483 17.486.764 66.675.412 21.945.157 15.358.076 201.074.739 8.629.576 6.574.395 35.776.301 201.074.739 58.045.836 15.370.762 -20.418.225 Bilançoyu oluşturan aktif hesaplardan sabit kıymetler, iştirak ve bağlı ortaklıklar, ayniyat mevcudu, peşin ödenmiş giderler ve takipteki alacaklar gibi bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için gereksinim duyulan, kısa zamanda nakde dönüşme şansı bulunmayan diğer aktif nitelikli hesaplar ile bilançoyu oluşturan pasif hesaplardan borç niteliği taşımayan karşılıklar gibi diğer pasif hesaplar ve özkaynak toplamı “Dağıtılamayan” sütununda gösterilmektedir. (1) (2) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (3) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (4) Müstakriz fonlar 1 aya kadar vade diliminde gösterilmektedir. 248 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Aşağıdaki tabloda Grubun türev niteliğinde olmayan başlıca finansal varlık ve yükümlülüklerinin TFRS 7 “Finansal Araçlar: Açıklamalar” hükümleri doğrultusunda hazırlanan vade dağılımı yer almaktadır. Dağılım, Grubun varlık ve yükümlülükleri iskonto edilmeden, tahsil edilmesi ve ödenmesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu varlık ve yükümlülükler üzerinden alınacak ve ödenecek faizler tabloya dahil edilmiştir. Düzeltmeler sütunu ilerleyen dönemdeki muhtemel nakit akımına sebep olan kalemi göstermektedir. İlgili varlık ve yükümlülüklerin bilançoda kayıtlı değerleri bu tutarları içermemektedir. Cari Dönem Sonu Varlıklar Alım Satım Amaçlı Fin. V. Bankalar Satılmaya Hazır Finansal V. Verilen Krediler (1) Vadeye Kadar Elde Tut. Yat. Vadesiz 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Toplam Düzeltmeler 220.273 17.535 73.636 312.502 896.481 586.110 2.106.537 984.061 3.547.565 361.667 314.857 1.027 5.209.177 316.606 957.975 1.352.218 5.923.638 17.732.945 22.156.782 48.440.164 6.946.486 14.078.414 12.597.889 45.593.375 70.328.130 16.679.462 166.223.756 3.327 841.371 6.153.786 Yükümlülükler Mevduat 26.161.926 66.607.230 20.358.257 8.618.391 Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar 1.579.427 1.628.539 10.694.975 Para Piyasalarına Borçlar 23.629.319 101.075 299.797 İhraç Edilen Menkul Kıym. (Net)(2) 1.028.289 1.383.400 3.080.272 1.334.129 587.059 6.507 459.346 1.647.191 23.166 5.186.011 14.164.761 34.275.403 20.087.726 146.136.030 8.339.120 610.673 23.266 122.356.129 8.984.762 623.117 5.851.899 446.774 28.739.602 25.100.082 1.409.147 -100.207 27.330.455 24.999.875 5.503.231 4.881.459 15.876.651 2.815.664 13.060.987 Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. Takipteki krediler (net) tabloya dahil edilmemiştir. (2) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. Vadesiz 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 7.728.447 518.331 121.837.798 (1) Önceki Dönem Sonu Bilanço Değeri 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Toplam Düzeltmeler 304.970 26.211 7.232.775 15.160.388 (1) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. Takipteki krediler (net) tabloya dahil edilmemiştir. (2) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. 1.560.118 4.551.893 32.173.825 115.733.719 1.709.929 11.048.779 534.200 106.010.860 1.208.870 128.038 19.161.912 17.030.831 1.479.074 8.280.814 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 249 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Varlıklar Alım Satım Amaçlı Fin. V. 341.789 17.943 146.505 473.946 599.396 285.509 1.865.088 Bankalar 932.706 2.867.150 694.645 83.603 4.578.104 Satılmaya Hazır Finansal V. 256.734 1.720.751 754.763 5.806.943 16.866.584 14.000.825 39.406.600 Verilen Krediler (1) 12.371.747 14.563.509 9.413.666 30.150.364 52.276.053 12.118.768 130.894.107 Vadeye Kadar Elde Tut. Yat. 515.270 292.581 3.750.520 8.193.582 6.755 12.758.708 Yükümlülükler Mevduat 21.346.638 56.998.136 20.769.477 6.744.323 651.164 35.322 106.545.060 Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar 1.221.152 743.744 7.868.901 5.920.205 4.616.780 20.370.782 Para Piyasalarına Borçlar 15.515.373 291.971 395.322 544.922 411.281 17.158.869 İhraç Edilen Menkul Kıym. (Net)(2) 979.535 1.672.266 2.201.888 2.585.699 2.320.500 9.759.888 Bilanço Değeri Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Aşağıdaki tablo, Grubun gayrinakdi kredilerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir. Cari Dönem Akreditifler Teminat Mektupları Kabul Kredileri Diğer Toplam Vadesiz 3.049.754 17.598.231 26.160 9.235 20.683.380 1 Aya Kadar 389.595 620.831 282.825 62.808 1.356.059 1-3 Ay 772.079 1.653.869 191.936 64.494 2.682.378 3-12 Ay 2.344.750 5.632.291 964.702 77.049 9.018.792 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 149.655 197.324 4.233.410 876.618 29.323 50.385 492.728 4.462.773 1.566.670 Toplam 6.903.157 30.615.250 1.494.946 756.699 39.770.052 Önceki Dönem Akreditifler Teminat Mektupları Kabul Kredileri Diğer Toplam Vadesiz 2.043.692 13.506.229 45.351 28.863 15.624.135 1 Aya Kadar 454.640 664.166 168.374 88.260 1.375.440 1-3 Ay 657.179 1.349.647 343.971 39.889 2.390.686 3-12 Ay 1.604.296 3.997.469 698.964 54.413 6.355.142 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 144.711 315.968 3.025.066 404.884 41.590 42.850 376.735 3.254.217 1.097.587 Toplam 5.220.486 22.947.461 1.298.250 631.010 30.097.207 Aşağıdaki tablo, Grubun türev niteliğinde olan finansal varlık ve yükümlülüklerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir. Cari Dönem Forward Sözleşmeleri Alım Forward Sözleşmeleri Satım Swap Sözleşmeleri Alım Swap Sözleşmeleri Satım Futures İşlemleri Alım Futures İşlemleri Satım Opsiyonlar Alım Opsiyonlar Satım Diğer Toplam Önceki Dönem Forward Sözleşmeleri Alım Forward Sözleşmeleri Satım Swap Sözleşmeleri Alım Swap Sözleşmeleri Satım Futures İşlemleri Alım Futures İşlemleri Satım Opsiyonlar Alım Opsiyonlar Satım Diğer Toplam 1 Aya Kadar 3.217.380 3.231.421 12.142.112 12.138.490 1.534.622 1.523.863 52.397 33.840.285 1-3 Ay 1.016.225 1.036.552 4.603.190 4.576.290 15.802 16.276 1.222.704 1.214.926 246.730 13.948.695 3-12 Ay 1.640.998 1.642.433 4.102.853 4.109.040 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 130.120 129.205 12.016.447 2.576.593 11.843.280 2.576.570 3.316.450 3.317.007 145.623 18.274.404 471.158 471.158 520.828 520.828 25.061.368 6.194.819 Toplam 6.004.723 6.039.611 35.441.195 35.243.670 15.802 16.276 7.065.762 7.047.782 444.750 97.319.571 1 Aya Kadar 4.042.852 4.020.500 6.255.817 5.844.119 1.205.185 1.200.462 381.103 22.950.038 1-3 Ay 1.153.656 1.149.326 1.486.052 1.475.271 19.326 17.800 597.335 594.987 40.327 6.534.080 3-12 Ay 1.722.416 1.721.263 5.680.018 5.450.278 2.173.464 2.161.966 40.832 18.950.237 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri 167.416 166.962 8.301.550 1.919.583 8.253.098 1.919.537 1.089.662 444.032 1.089.663 444.032 19.068.351 4.727.184 Toplam 7.086.340 7.058.051 23.643.020 22.942.303 19.326 17.800 5.509.678 5.491.110 462.262 72.229.890 IX. Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar Bulunmamaktadır. X. Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar Grup bünyesinde yürütülen ve kredi riski doğuran faaliyetler, ilgili mevzuat hükümlerine uyumlu şekilde teminatlandırılmaktadır. Ancak, sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kredi riski azaltım tekniklerinin etkisi dikkate alınmamıştır. 250 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor XI. Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar Bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra, faaliyetlerin bütününü oluşturan grubun bir bütün olarak maruz kaldığı mali ve mali olmayan risklerin, bankacılığa özgü risk yönetimi ilkeleri ile birlikte grup risk yönetimi bakış açısıyla analizi, izlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu husus sadece bir yasal raporlama gereksinimi olmaktan öte günümüzde kurumsal yönetim için bir endüstri standardı haline gelmiş durumdadır. Risk yönetimi düzenlemeleri çerçevesinde örgütlenen ve kurum genelinde ortak bir risk kültürü oluşturulmasına hizmet eden risk yönetimi süreci; “iyi kurumsal yönetimi” ön plana alan, riski üstlenen icracı birimler ile dahili denetim ve gözetim birimlerinin birbirinden bağımsızlığının tesis edildiği, riskin uluslararası düzenlemelerle uyumlu bir şekilde tanımlandığı ve bu çerçevede ölçüm, analiz, izleme, raporlama ve denetleme faaliyetlerinin yerine getirildiği bir yapıdadır. Risk yönetimi süreci ve bu süreçte yer alan fonksiyonlar Banka Yönetim Kurulu’nun öncelikli sorumlulukları arasındadır. Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Risk Yönetimi Bölümü; Aktif-Pasif Yönetimi Riski Birimi, Kredi Riski ve Ekonomik Sermaye Birimi, Operasyonel Risk, Model Doğrulama ve İştirak Riski Birimi olarak örgütlenmiştir. Banka’da risk yönetimi, Risk Yönetimi Bölümü önerilerinin de dikkate alınması suretiyle Yönetim Kurulu tarafından oluşturularak yürürlüğe konulan ve icrai birimler tarafından uygulanan yazılı standartları ihtiva eden risk politikaları çerçevesinde yürütülmektedir. Uluslararası uygulamalara paralel olarak yürürlüğe girmiş bulunan bu politikalar, risk yönetimi fonksiyonunun organizasyonunu ve kapsamını, risklerin ölçülme usullerini, risk yönetimi grubunun görev ve sorumluluklarını, risk limitlerinin saptanma usullerini, limit ihlallerinin giderilmesinde izlenecek yolları, çeşitli olay ve durumlarda verilmesi zorunlu onay ve teyitleri içeren genel nitelikli standartlardır. Ana risk türleri itibarıyla Banka’nın risk yönetim sisteminin kapsam ve içeriğine aşağıda yer verilmektedir. Kredi Riski Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı karşılaşılabilecek durum olarak tanımlanmaktadır. Kredi riskinin yönetimi, kontrolü ve izlenmesine ilişkin metodoloji ve sorumluluklar ile kredi riski limitlerine ilişkin çerçeve kredi riski politikası ile çizilmiştir. Banka, sadece kredi ürünleriyle sınırlı kalmaksızın, tüm ürün ve faaliyetlerinin içerdiği kredi risklerinin tanımlanmasını, ölçülmesini ve yönetilmesini sağlar. Yönetim Kurulu, Banka’nın kredi riski politikalarını ve kredi riski stratejisini asgari olarak yıllık bazda gözden geçirir. Yönetim Kurulunca onaylanan kredi riski politikalarının uygulanmasından Üst Yönetim sorumludur. Kredilerin ve kredi riskinin bağımsız bir şekilde incelenmesi sonucunda ulaşılan tüm bulgular, Yönetim Kurulu ve Üst Yönetime düzenli olarak raporlanır. Kredi riskinin izlenmesi, kredi riskinin, işlem ve firma bazındaki değerlendirmelere ilaveten, bir bütün olarak vade, sektör, teminat, coğrafya, döviz cinsi, kredi türü, risk dereceleri gibi parametreler itibarıyla izlenmesini ve yönetilmesini içeren bir yaklaşımı ifade eder. Risk limitlerinin yasal limitlere kadar aşımı, istisna işlemi olarak kabul edilir. İstisna işlemine ilişkin yetki Yönetim Kurulu’na aittir. Risk limitlerinin aşımına ilişkin kontrollerin sonuçları ile bu limitlerle ilgili değerlendirmeler, İç Denetim ve Risk Yönetimi Grubunca Üst Yönetim ve Yönetim Kurulu’na sunulur. Banka, kredi riskinin yönetimi, kredilendirme kararlarının oluşturulması, kredilendirme sürecinin denetlenmesi ile kredi karşılıklarının ayrılması amaçlarına hizmet etmek üzere geliştirilen kredi karar destek sistemleri kullanır. Kredi karar destek sistemlerinin Banka’nın faaliyetlerinin yapısı, büyüklüğü ve karmaşıklığı ile uyumlu olup olmadığı hususu, İç Sistemler tarafından sürekli olarak incelenir. Kredi karar destek sistemleri Risk Komitesi değerlendirmesi ve Yönetim Kurulu onayını taşır. Aktif Pasif Yönetimi Riski Aktif pasif yönetimi riski; Banka’nın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan tüm finansal risklerinin, etkin bir şekilde yönetilmemesi nedeniyle Banka’nın zarara uğrama riski olarak tanımlanmaktadır. Alım satım portföyünün piyasa riski, bankacılık portföyünün yapısal faiz oranı riski ile likidite riski; aktif pasif yönetimi riski kapsamında ele alınmaktadır. Aktif pasif yapısının oluşturulmasına ve yönetilmesine ilişkin tüm ilke ve esaslar ile tahsis edilecek sermayeye ilişkin “Risk İştahı” Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Aktif pasif yönetimi riskinin, yasal mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve tesis edilen risk limitlerine uygun olması birincil önceliktir. Risk limitleri; Banka’nın likiditesi, hedeflediği getiri düzeyi ile risk faktörlerindeki fiyat değişimlerine ilişkin genel beklentileri ve risk iştahı gözetilerek Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 251 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Banka kredi riskinin yönetiminde, yasal düzenlemelerle zorunlu tutulan limitlerin yanı sıra Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve risk grupları, sektörler gibi unsurlar itibarıyla Banka’nın üstleneceği azami kredi riskini sınırlayan risk limitlerinden yararlanır. Bu limitler, risk temerküzü oluşturmayacak şekilde saptanır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi, Banka sermayesinin optimum biçimde kullanıldığını takip etmek; bu amaçla, risklerin limitler karşısındaki durumunu kontrol etmek ve gerekli aksiyonların alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Yönetim Kurulu tarafından belirlenen risk iştahı ve risk limitlerine uygun olarak politika metninde yer verilen çalışma esasları çerçevesinde aktif pasif riskinin yönetilmesinden Aktif Pasif Yönetimi Komitesi sorumludur. Aktif pasif yönetimi riskinin ölçülmesi, ölçüm sonuçlarının raporlanması ve risk limitlerine uygunluğun izlenmesi Risk Yönetimi Bölümü’nün sorumluluğundadır. Değişik senaryolar doğrultusunda, alınan riskin izleyeceği seyir incelenir. Ölçüm sonuçları bütünlük ve güvenilirlikleri açısından test edilir. Risk Yönetimi Bölümü tarafından, aktif pasif yönetimi riskine ilişkin bilgiler, Risk Komitesi’ne ve Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na raporlanır. Aktif pasif yönetimine ilişkin süreçler ve politika hükümlerine uyum, iç denetim sistemince denetlenir. Söz konusu denetimin yürütülmesine, denetim sonuçlarının raporlanmasına ve denetimler sonucu saptanan hata ve noksanların giderilmesine yönelik eylem planlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Operasyonel Risk Operasyonel risk, “yetersiz veya başarısız iç süreçler, insanlar, sistemler, dış etkenler ya da yasal riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zarar etme olasılığı” olarak tanımlanır. Finansal riskler dışında kalan tüm riskler operasyonel risk kapsamında ele alınır. Çalışmalar; operasyonel risklerin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, izlenmesi, gerekli kontrollerin tesis edilmesi ve raporlanması ile operasyonel risk yönetimine ilişkin ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmelerin izlenmesi, uygulanan teknik ve yöntemlerin geliştirilmesi, gerekli yasal raporlama, bildirim ve takip işlemlerinin yürütülmesinden oluşur. Konuyla ilgili çalışmalar Risk Yönetimi Bölümü tarafından yürütülür. Faaliyetler nedeniyle karşılaşılabilecek operasyonel riskler, “Banka Risk Kataloğu”nda tanımlanır ve türler itibarıyla sınıflandırılır. Banka Risk Kataloğu, karşılaşılabilecek tüm risklerin tanımlanması ve sınıflandırılmasında kullanılan temel belge niteliğinde olup, süreç ve faaliyetlerin niteliğinde meydana gelebilecek değişiklikler paralelinde güncellenir. Operasyonel risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde niteliksel ve niceliksel yöntemler bir arada kullanılır. Bu süreçte, “EtkiOlasılık Analizi”, “Kayıp Olay Veri Analizi”, “Risk Göstergeleri” yöntemlerinden elde edilen bilgilerden yararlanılır. Operasyonel risk için gereken sermaye düzeyinin belirlenmesinde asgari olarak yasal düzenlemelerde öngörülen yöntemler uygulanır. Operasyonel risk kapsamında değerlendirilen tüm riskler ile Banka’da meydana gelen operasyonel risk nitelikli kayıp olayları ve risk göstergeleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından düzenli aralıklarla izlenir ve periyodik olarak Risk Komitesi’ne ve Yönetim Kurulu’na raporlanır. XII. Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar Grup, Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem gören şirketlere yatırımlardan kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri daha ziyade yatırım amacıyla edinilmektedir. Raporlama tarihi itibarıyla Grubun hisse senedi fiyat riskine karşı duyarlılığının ölçülmesine yönelik bir analiz çalışması yapılmıştır. Yapılan analizde, tüm diğer değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin (hisse senedi fiyatları) %10 oranında fazla/az olduğu varsayımından hareket edilmiştir. Bu varsayım doğrultusunda özkaynaklardaki menkul değerler değerleme farkları hesabında 275.859 TL (31.12.2012: 288.943 TL) tutarında artış/azalış olabileceği öngörülmektedir. Bu durum esasen, halka açık iştirak ve bağlı ortaklıkların gerçeğe uygun değerindeki artış/azalıştan kaynaklanmaktadır. 252 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor XIII. Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar 1. Finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerine ilişkin bilgiler: Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Bankalar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Verilen Krediler (1) Finansal Borçlar Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar İhraç Edilen Menkul Değerler (2) Muhtelif Borçlar Defter Değeri Cari Dönem Önceki Dönem 140.375 5.186.011 34.275.403 7.728.447 146.682.382 4.192.301 117.645.497 27.330.455 13.060.987 11.156.094 81.675 4.551.893 32.173.825 11.048.779 116.233.423 3.211.812 102.799.048 19.161.912 8.280.814 9.194.223 Gerçeğe Uygun Değer Cari Dönem Önceki Dönem 140.375 5.205.393 34.275.403 7.833.550 146.830.129 4.190.672 117.626.195 27.084.100 12.817.699 11.156.094 (1) Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. (2) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. 81.675 4.561.539 32.173.825 11.838.343 118.594.871 3.212.239 102.768.626 19.164.808 8.480.954 9.194.223 Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ile ihraç edilen menkul kıymetlerin gerçeğe uygun değeri gerçeğe uygun değeri, piyasa fiyatları veya bu fiyatın tespit edilemediği durumlarda, faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı nitelikli itfaya tabi diğer menkul değerler için kote edilmiş piyasa fiyatları baz alınarak saptanmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin gerçeğe uygun değerlerinin tespitinde piyasada oluşan fiyatlar dikkate alınmakta, fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun değer olarak kabul edilmektedir. Bankalar, verilen krediler, mevduat ve diğer mali kuruluşlardan sağlanan fonların gerçeğe uygun değeri, yeniden fiyatlama dönemlerine göre oluşturulan vade dilimlerindeki tutarların cari piyasa koşullarına dayanan iskonto eğrilerinde ilgili vade dilimine tekabül eden oran üzerinden iskonto edilmesi suretiyle hesaplanmaktadır. 2. Finansal tablolarda muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değer ölçümlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yan. Fin. Var. Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Diğer Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler (1) Diğer İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (2) Türev Finansal Borçlar 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye 1.357.391 55.273 12.298 57.228 12.832 23.280.621 20.889 132.969 2.758.589 1.288.834 152.169 6.457.145 4.088.062 219.824 1.197.345 Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki sermayede payı temsil eden menkul kıymetler (75.893 TL) aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış olup, söz konusu kıymetler bu tabloda gösterilmemiştir. (1) (2) Halka açık olmayan iştirak ve bağlı ortaklıklar TMS 39 çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 253 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TFRS 7 “Finansal Araçlar: Açıklamalar”, bilançoda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayıtlı kalemlerin dipnotlarda bir sıra dahilinde sınıflandırılarak gösterilmesini öngörmektedir. Buna göre söz konusu finansal araçlar, gerçeğe uygun değer ölçümleri sırasında kullanılan verilerin önemini yansıtacak şekilde, üç seviyede sınıflandırılmaktadır. İlk seviyede gerçeğe uygun değerleri özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalarda kayıtlı fiyatlara, ikinci seviyede gerçeğe uygun değerleri doğrudan ya da dolaylı olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine, üçüncü seviyede ise gerçeğe uygun değerleri gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan verilere göre belirlenen finansal araçlar yer almaktadır. Konsolide finansal tablolarda gerçeğe uygun değerlerinden kayıtlı finansal araçlar, söz konusu sınıflandırma esaslarına göre aşağıdaki gibi seviyelendirilerek gösterilmiştir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yan. Fin. Var. Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Diğer Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler (1) Diğer İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (2) Türev Finansal Borçlar 1. Seviye 1.200.588 195.388 2. Seviye 11.184 642.523 129.323 17.077 24.611.395 96.664 2.889.429 3. Seviye 6.558 6.084.344 119.253 1.221.353 760.440 Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki sermayede payı temsil eden menkul kıymetler (40.816 TL) aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış olup, söz konusu kıymetler bu tabloda gösterilmemiştir. (1) (2) Halka açık olmayan iştirak ve bağlı ortaklıklar TMS 39 çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir. Dönem içinde 1. seviye ile 2. seviye arasında herhangi bir geçiş olmamıştır. 3. seviyedeki finansal varlıkların hareket tablosuna aşağıda yer verilmiştir. Dönem Başı Bakiye Alışlar İtfa veya Satış Değerleme Farkı Transferler Dönem Sonu Bakiye Cari Dönem 1.227.911 2.995.775 -297.139 171.532 47.211 4.145.290 Önceki Dönem 6.586.537 18.576 -3.191.156 -135.876 -2.050.170 1.227.911 XIV. Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar Grup, müşterilerinin nam ve hesabına alım, satım, saklama, fon yönetimi hizmetleri vermektedir. Grup bünyesinde inanca dayalı işlem bulunmamaktadır. XV. Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar Grubun faaliyetleri, kurumsal, ticari, bireysel ve özel bankacılık ile hazine/yatırım bankacılığı başlıkları altında gruplandırılmıştır. Ticari ve kurumsal faaliyetler Ana Ortaklık Banka ile finansal kuruluşlarının her birinin kendi ölçütlerine göre ayrıştırılırken, diğer faaliyetlerin tasnifinde Grup bazında aynı yöntemler izlenmiştir. Kurumsal ve ticari bankacılık faaliyeti kapsamında büyük ölçekli kurumsal şirketlere, KOBİ’lere ve diğer ticari firmalara çeşitli finansal araçlar yoluyla bankacılık hizmetleri sunulmaktadır. Proje finansmanı, işletme ve yatırım kredileri, mevduat ve nakit yönetimi, kredi kartı, çek-senet, dış ticaret işlemleri ve finansmanı, teminat mektubu, akreditif, forfaiting, döviz alım-satımı, fatura tahsilatı, maaş ödemesi, yatırım hesabı, vergi tahsilatı ve diğer bankacılık ürünleri ile söz konusu müşteri grubuna hizmet verilmektedir. Bireysel bankacılık başlığı altında, bireylerin ihtiyaçları, mevduat, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı, kredi kartı, fatura tahsilatı, havale, döviz alım-satımı, kiralık kasa, sigorta, vergi tahsilatı, yatırım hesabı ve diğer bankacılık hizmetleriyle karşılanmaktadır. Özel bankacılık kategorisinde ise yüksek gelir grubu içerisinde yer alan bireylere her türlü finansman ve nakit yönetimi hizmeti verilmektedir. Hazine işlemleri kapsamında, menkul kıymet alım-satımı, para piyasası işlemleri, spot ve vadeli TL ve döviz alım-satımı, forward, swap, futures ve opsiyon gibi türev işlemler, sendikasyon, seküritizasyon vb. araçlarla orta-uzun vadeli kaynak temini gerçekleştirilmektedir. Grubun konsolidasyon kapsamı dışında yer alan iştirak ve bağlı ortaklık yatırımları yatırım bankacılığı kapsamında değerlendirilmiştir. 254 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Grubun faaliyet bölümlerine ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmiştir. Kurumsal Ticari Bireysel Özel Hazine/ Yatırım Dağıtılamayan 2.694.840 60.556 32.605 835.417 190.082 227.869 359.444 1.038.827 36.879 792.648 4.659.878 65.490 20.542 739.619 1.034.589 214.183 1.813.698 560.619 2.285.810 3.279.487 1.698.923 900.044 150 1.011.796 298.209 2.198.387 39.690 1.086.472 22.837 30 1.552 28.826 162.261 14.374 3.570.864 863 338.799 1.165.751 595.555 348 200.214 125.786 238.057 378.591 313.579 26.721 282.125 205.890 46.568 436.758 84.290 14.657 231.701 447.403 730.721 2.720.443 14.853.908 10.879.785 162.261 14.374 3.570.864 126.046 100.578 7.172.014 4.797.189 528.881 1.165.751 595.555 84.638 7.681.894 1.468.946 2.400.210 931.264 238.057 378.591 4.625.333 1.654.701 8.308.239 4.429.881 823.022 3.606.859 3.235.921 370.938 52.900.499 1.215.477 957.127 53.664.424 817.888 278.196 34.014.279 501.812 2.936.025 5.186.011 140.375 34.275.403 7.728.447 4.174.551 757 1.342.182 4.655.257 36.830.430 2.936.025 5.186.011 140.375 34.275.403 145.736.271 7.728.447 4.174.551 2.034.122 39.407.935 241.619.140 17.290.610 11.209.648 45.032 24.758.068 48.624.102 22.226.914 1.197.345 16.120.807 24.999.875 13.060.987 158.214 8.938.104 16.175.840 10.918.968 25.894.626 121.837.798 1.197.345 27.330.455 24.999.875 13.060.987 16.379.086 10.918.968 25.894.626 241.619.140 (1) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (2) Müstakriz fonlar dahil bakiyelerdir. Toplam İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 255 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Cari Dönem FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ Faiz Gelirleri Kredilerden Alınan Faizler Bankalardan Alınan Faizler Para Piyasası İşlml. Alınan Faizler Menkul Değerlerden Alınan Faizler Finansal Kiralama Gelirleri Diğer Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Mevduata Verilen Faizler Kullanılan Kredilere Verilen Faizler Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler İhraç Edilen Menkul Değer. Ver. Faizler Diğer Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Net Ücret ve Komisyon Gelirleri Alınan Ücret ve Komisyonlar Verilen Ücret ve Komisyonlar Temettü Gelirleri Ticari Kâr/Zarar (Net) Diğer Gelirler Kredi ve Diğer Alac. Değer Düşüş Karş. Diğer Giderler Vergi Öncesi Kâr Vergi Karşılığı Net Dönem Kârı Grubun Kârı/Zararı Azınlık Payları Kârı/Zararı BÖLÜM VARLIKLARI Gerç. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var. Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar Kiralama İşlemlerinden Alacaklar Diğer BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ Mevduat Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar Alınan Krediler Para Piyasasına Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (1) Diğer Yükümlülükler (2) Karşılıklar Özkaynaklar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Önceki Dönem FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ Faiz Gelirleri Kredilerden Alınan Faizler Bankalardan Alınan Faizler Para Piyasası İşlml. Alınan Faizler Menkul Değerlerden Alınan Faizler Finansal Kiralama Gelirleri Diğer Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Mevduata Verilen Faizler Kullanılan Kredilere Verilen Faizler Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler İhraç Edilen Menkul Değer. Ver. Faizler Diğer Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Net Ücret ve Komisyon Gelirleri Alınan Ücret ve Komisyonlar Verilen Ücret ve Komisyonlar Temettü Gelirleri Ticari Kâr/Zarar (Net) Diğer Gelirler Kredi ve Diğer Alac. Değer Düşüş Karş. Diğer Giderler Vergi Öncesi Kâr Vergi Karşılığı Net Dönem Kârı Grubun Kârı/Zararı Azınlık Payları Kârı/Zararı BÖLÜM VARLIKLARI Gerç. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var. Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar Kiralama İşlemlerinden Alacaklar Diğer BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ Mevduat Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar Alınan Krediler Para Piyasasına Borçlar İhraç Edilen Menkul Değerler (1) Diğer Yükümlülükler (2) Karşılıklar Özkaynaklar Kurumsal Ticari Bireysel Özel Hazine/ Yatırım Dağıtılamayan Toplam 2.182.957 47.791 30.354 1.073.789 157.951 237.050 229.919 1.143.989 19.673 1.022.088 4.567.218 59.319 18.754 973.261 521.742 329.511 1.232.846 427.490 1.693.298 3.114.740 1 1.802.465 588.128 83 1.628.798 244.815 2.813.307 45.054 1.251.535 17.106 277 868 73.774 199.780 7.762 4.135.462 259.787 1.476.204 454.618 863 125.172 67.582 205.032 871.070 242.517 26.964 196.775 219.994 47.670 308.044 76.074 592.236 196.020 323.451 571.735 1.984.131 14.676.856 10.129.963 199.780 7.762 4.135.462 107.110 96.779 7.834.591 5.409.094 417.738 1.476.204 454.618 76.937 6.842.265 1.258.319 2.081.434 823.115 205.032 871.070 4.571.878 1.291.545 7.783.373 4.673.646 958.912 3.714.734 3.412.022 302.712 41.675.594 755.981 1.148.704 42.829.013 625.349 169.652 27.461.747 1.159 403.235 2.202.641 4.551.893 81.675 32.173.825 11.048.779 4.398.434 3.125 1.108.704 2.848.894 27.586.335 2.202.641 4.551.893 81.675 32.173.825 115.218.483 11.048.779 4.398.434 1.384.455 30.014.554 201.074.739 22.271.049 8.235.783 41.365 20.078.111 42.741.297 17.726.355 760.440 10.926.129 17.030.831 8.280.814 179.633 3.194.048 14.490.072 10.260.057 24.858.755 106.010.860 760.440 19.161.912 17.030.831 8.280.814 14.711.070 10.260.057 24.858.755 201.074.739 (1) Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir. (2) Müstakriz fonlar dahil bakiyelerdir. 256 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor BEŞİNCİ BÖLÜM: KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR I. Aktif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Nakit değerler ve TCMB hesabı: a.1. Nakit değerler ve TCMB’ye ilişkin bilgiler: Kasa/Efektif TCMB Diğer Toplam Cari Dönem TP YP 1.338.785 850.817 3.926.983 17.225.668 67.488 5.265.768 18.143.973 Önceki Dönem TP YP 1.064.233 616.428 1.555.640 12.776.027 98.799 2.619.873 13.491.254 Cari Dönem TP YP 3.926.983 2.152.509 15.073.159 3.926.983 17.225.668 Önceki Dönem TP YP 1.555.640 1.440.136 11.335.891 1.555.640 12.776.027 a.2. TCMB hesabına ilişkin bilgiler: Vadesiz Serbest Hesap Vadeli Serbest Hesap Vadeli Serbest Olmayan Hesap Diğer (1) Toplam (1) TCMB nezdinde blokede tutulan zorunlu karşılık tutarıdır. a.3. Zorunlu karşılık uygulamasına ilişkin açıklamalar: TCMB’nin 2013/15 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği gereğince, bankalar anılan tebliğde belirtilen TP ve YP yükümlülükleri için TCMB nezdinde zorunlu karşılık tesis etmektedirler. Zorunlu karşılık oranları yükümlülüklerin vade yapısına göre değişiklik göstermekte olup, TP mevduat ve diğer yükümlükler için %5-%11,5 aralığında, YP mevduat için %9 -%13 ve YP diğer yükümlülükler için ise %6-%13 aralığında uygulanmaktadır. Zorunlu karşılıklar, iki haftada bir Cuma günleri itibarıyla hesaplanarak 14 günlük dilimler halinde tesis edilmektedir. İlgili tebliğ uyarınca TCMB zorunlu karşılıklara faiz ödememektedir. b. Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklara ilişkin bilgiler: b.1. Teminata verilen/bloke edilen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar: b.2. Repo işlemlerine konu edilen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar: 31.12.2013 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu edilen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıkların tutarı 923.203 TL’dir (31.12.2012: 816.410 TL). b.3. Alım satım amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu: Vadeli İşlemler Swap İşlemleri Futures İşlemleri Opsiyonlar Diğer Toplam Cari Dönem TP YP 4.256 117.032 31.296 995.389 11 147 4.749 135.950 4 40.316 1.248.518 Önceki Dönem TP YP 66.134 13.888 82.178 437.811 180 6 6.288 33.529 2.509 154.780 487.743 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 257 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 31.12.2013 tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 16.325 TL’dir (31.12.2012: 44.206 TL). Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor c. Bankalara ilişkin bilgiler: c.1. Bankalara ilişkin bilgiler: Bankalar Yurt içi Yurt dışı Yurt dışı Merkez ve Şubeler Toplam Cari Dönem TP YP 376.598 3.449.601 101.905 1.257.907 478.503 4.707.508 Önceki Dönem TP YP 2.747.911 94.992 484.448 1.224.542 2.842.903 1.708.990 c.2. Yurt dışı bankalar hesabına ilişkin bilgiler: AB Ülkeleri ABD, Kanada OECD Ülkeleri (1) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri Diğer Toplam (1) Serbest Tutar Cari Dönem Önceki Dönem 620.713 741.057 158.681 168.707 152.177 58.473 333.173 280.713 1.264.744 1.248.950 Serbest Olmayan Tutar Cari Dönem Önceki Dönem 106 89 94.962 70.495 95.068 70.584 AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri. ç. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: ç.1. Teminata verilen/bloke edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: 31.12.2013 tarihi itibarıyla satılmaya hazır finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 5.576.279 TL’dir (31.12.2012: 4.557.148 TL). ç.2. Repo işlemlerine konu edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: 31.12.2013 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu edilen satılmaya hazır finansal varlıkların tutarı 18.383.911 TL’dir (31.12.2012: 10.878.084 TL). ç.3. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler: Borçlanma Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen (1) Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen Değer Azalma Karşılığı (-) Diğer Toplam (1) Cari Dönem 34.622.480 24.819.843 9.802.637 111.857 23.119 88.737 678.757 219.824 34.275.403 Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir. 258 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Önceki Dönem 31.945.060 25.157.963 6.787.097 148.435 98.830 49.605 38.923 119.253 32.173.825 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d. Kredilere ilişkin açıklamalar: d.1. Grubun ortaklarına ve mensuplarına verilen her çeşit kredi veya avansın bakiyesine ilişkin bilgiler: Grup Ortaklarına Verilen Doğrudan Krediler Tüzel Kişi Ortaklara Verilen Krediler Gerçek Kişi Ortaklara Verilen Krediler Grup Ortaklarına Verilen Dolaylı Krediler Grup Mensuplarına Verilen Krediler Toplam Cari Dönem Nakdi Gayrinakdi 218.120 218.120 204 204 Önceki Dönem Nakdi Gayrinakdi 183.695 183.695 175 175 d.2. Birinci ve ikinci grup krediler, diğer alacaklar ile sözleşme koşullarında değişiklik yapılan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler: Nakdi Krediler 3.649.290 27.964.454 10.644.603 26.764.571 142.953.401 1.838.568 1.592.743 153.323 62.423 2.482.365 1.655.166 756 717.225 375.037 336.903 2.236.518 95.791 176.538 168.335 537.351 13.046 392 67.785 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır. (1) İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 259 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İhtisas Dışı Krediler İşletme Kredileri İhracat Kredileri İthalat Kredileri Mali Kesime Verilen Krediler Tüketici Kredileri Kredi Kartları Diğer İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Toplam Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Krediler ve Krediler ve Diğer Alacaklar Sözleşme Koşullarında Değişiklik Diğer Alacaklar Sözleşme Koşullarında Değişiklik (Toplam) Yapılanlar (Toplam) Yapılanlar Ödeme Planının Ödeme Planının Uzatılmasına Yönelik Uzatılmasına Yönelik Değişiklik Yapılanlar Diğer Değişiklik Yapılanlar Diğer 142.953.401 2.482.365 1.655.166 2.236.518 537.351 67.785 54.347 66.218.710 485.798 736.692 91.963 (1) 7.711.773 4.676 69.905 4.724 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Ödeme Planının Uzatılmasına Yönelik Yapılan Değişiklik Sayısı 1 veya 2 Defa Uzatılanlar 3, 4 veya 5 Defa Uzatılanlar 5 Üzeri Uzatılanlar Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar 2.379.209 72.912 30.244 527.825 (1) 3.504 6.022 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır. (1) Ödeme Planı Değişikliği ile Uzatılan Süre 0-6 Ay 6 Ay-12 Ay 1-2 Yıl 2-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar 718.493 247.220 524.657 841.884 150.111 21.385 136.606 87.350 166.029 (1) 125.981 (1) Toplam 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır. (1) d.3. Vade yapısına göre nakdi kredilerin dağılımı: Kısa Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar İhtisas Dışı Krediler İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Orta ve Uzun Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar İhtisas Dışı Krediler İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Krediler ve Diğer Yeni Bir İtfa Planına Alacaklar Bağlananlar 40.363.289 93.591 40.363.289 93.591 102.590.112 102.590.112 4.043.940 4.043.940 Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Krediler ve Diğer Yeni Bir İtfa Planına Alacaklar Bağlananlar 575.007 45.676 575.007 45.676 1.661.511 1.661.511 559.460 559.460 (1) 32.032 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6. maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır. (1) 260 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d.4. Tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, personel kredileri ve personel kredi kartlarına ilişkin bilgiler: Orta ve Uzun Vadeli 27.274.054 11.634.334 1.278.900 1.554.910 12.805.910 33.091 33.084 7 252.457 2.853 451 247.442 1.711 1.013.433 1.013.433 72.859 1.606 1.730 7.521 62.002 277 277 4.259 381 55 3.512 311 7.521 28.657.951 Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları 168.555 69.315 7.339 11.985 79.916 25.570 25.566 4 904 1 889 14 31.231 31.231 543 134 9 59 341 221 221 9 7 2 347 347 4.995 41 232.416 Toplam 27.896.552 11.718.758 1.300.940 1.640.373 13.236.481 58.661 58.650 11 272.342 2.853 483 267.251 1.755 9.998.343 5.357.782 4.640.561 80.992 1.740 1.754 8.082 69.416 498 498 4.863 381 55 4.101 326 124.454 58.539 65.915 328.066 39.705 38.804.476 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 261 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Tüketici Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Bireysel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Bireysel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Personel Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Personel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP (Gerçek Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP (Gerçek Kişi) Toplam Kısa Vadeli 453.943 15.109 14.701 73.478 350.655 18.981 31 18.920 30 8.953.679 4.344.349 4.609.330 7.590 15 502 7.073 595 582 13 124.107 58.539 65.568 323.071 32.143 9.914.109 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d.5. Taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartlarına ilişkin bilgiler: Taksitli Ticari Krediler-TP İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Taksitli Ticari Krediler -Dövize Endeksli İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Taksitli Ticari Krediler-YP İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Kurumsal Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Kurumsal Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP (Tüzel Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP (Tüzel Kişi) Toplam Kısa Vadeli 1.360.896 1.646 74.414 1.279.304 5.532 55.010 1.172 53.838 43.142 30.554 12.588 854.436 255.922 598.514 777.375 113.453 3.204.312 Orta ve Uzun Vadeli 17.755.089 770.377 2.718.545 13.897.447 368.720 1.539.496 73.999 513.205 908.180 44.112 729.497 1.629 455 206.952 520.461 39.625 39.625 13.138 20.076.845 Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları 148.506 4.498 15.445 122.367 6.196 361.744 18.406 125.905 203.209 14.224 12.472 1.062 11.410 2.782 2.782 8.471 533.975 Toplam 19.264.491 776.521 2.808.404 15.299.118 380.448 1.956.250 92.405 640.282 1.165.227 58.336 785.111 1.629 455 238.568 544.459 896.843 295.547 601.296 785.846 126.591 23.815.132 Cari Dönem 2.157.493 143.578.778 145.736.271 Önceki Dönem 1.965.843 113.252.640 115.218.483 Cari Dönem 142.660.172 3.076.099 145.736.271 Önceki Dönem 112.859.489 2.358.994 115.218.483 Cari Dönem 15.428 15.428 Önceki Dönem 67.524 d.6. Kredilerin kullanıcılara göre dağılımı: Kamu Özel Toplam d.7. Yurt içi ve yurt dışı kredilerin dağılımı: Yurt içi Krediler Yurt dışı Krediler Toplam d.8. Bağlı ortaklık ve iştiraklere verilen krediler: Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Doğrudan Krediler Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Dolaylı Krediler Toplam 262 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 67.524 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d.9. Kredilere ilişkin olarak ayrılan özel karşılıklar: Özel Karşılıklar Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Toplam Cari Dönem 59.310 250.662 1.620.009 1.929.981 Önceki Dönem 57.272 225.595 1.371.911 1.654.778 d.10. Donuk alacaklara ilişkin bilgiler (Net): d.10.1 Donuk alacaklardan, Grup tarafından yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler: Cari Dönem (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar Önceki Dönem (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar III. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar 2.988 IV. Grup Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar 20.278 V. Grup Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 60.054 2.988 20.278 60.054 2.422 2.422 40.376 40.376 46.354 46.354 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 263 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d.10.2. Toplam donuk alacak hareketlerine ilişkin bilgiler: III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Önceki Dönem Sonu Bakiyesi 281.477 Kurumsal ve Ticari Krediler 139.002 Bireysel Krediler 87.429 Kredi Kartları 55.046 Diğer Dönem İçinde İntikal (+) 1.509.659 Kurumsal ve Ticari Krediler 706.609 Bireysel Krediler 455.986 Kredi Kartları 347.064 Diğer Diğer Donuk Alacak Hesaplarından Giriş (+) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler Kredi Kartları Diğer Diğer Donuk Alacak Hesaplarına Çıkış (-) 1.138.741 Kurumsal ve Ticari Krediler 591.970 Bireysel Krediler 310.266 Kredi Kartları 236.505 Diğer Dönem İçinde Tahsilat (-)(1) 363.180 Kurumsal ve Ticari Krediler 115.366 Bireysel Krediler 150.101 Kredi Kartları 97.713 Diğer Aktiften Silinen (-)(1) 281 Kurumsal ve Ticari Krediler 91 Bireysel Krediler 123 Kredi Kartları 67 Diğer Kur Değişimi Etkisi 3.329 Kurumsal ve Ticari Krediler 1.895 Bireysel Krediler 1.434 Kredi Kartları Diğer Dönem Sonu Bakiyesi 292.263 Kurumsal ve Ticari Krediler 140.079 Bireysel Krediler 84.359 Kredi Kartları 67.825 Diğer Özel Karşılık (-) 59.310 Kurumsal ve Ticari Krediler 27.467 Bireysel Krediler 18.177 Kredi Kartları 13.666 Diğer Bilançodaki Net Bakiyesi 232.953 Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar 455.384 283.250 99.747 72.387 54.851 32.370 5.028 17.453 1.138.741 591.970 310.266 236.505 896.683 548.301 190.334 158.048 256.608 101.448 89.616 65.544 680 44 244 392 3.335 2.773 562 498.340 260.570 135.409 102.361 250.662 131.143 68.206 51.313 247.678 Zarar Niteliğindeki Kredi ve Diğer Alacaklar 1.417.621 1.004.164 189.778 176.133 47.546 128.510 48.760 65.566 6.763 7.421 896.683 548.301 190.334 158.048 545.662 353.754 127.232 61.739 2.937 220.564 119.091 36.463 63.670 1.340 9.142 7.046 2.096 1.685.730 1.135.426 284.079 215.535 50.690 1.620.009 1.105.583 248.201 215.535 50.690 65.721 Cari dönemde takipteki krediler portföyünün 87.849 TL’lik bölümü, 10.430 TL karşılığında LBT Varlık Yönetim A.Ş.’ye, 106 TL’si evvelce aktiften silinen alacaklardan oluşan 163.865 TL’lik bölümü ise 32.041 TL karşılığında Girişim Varlık Yönetimi A.Ş.’ye temlik edilmiştir. (1) 264 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d.10.3. Grubun yabancı para olarak kullandırdığı kredilerden kaynaklanan donuk alacaklarına ilişkin bilgiler: Cari Dönem Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi (1) Önceki Dönem Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi (1) (1) III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Tahsili Şüpheli Krediler ve Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar Diğer Alacaklar Krediler ve Diğer Alacaklar 39.673 53.259 383.809 8.293 27.010 383.809 31.380 26.249 19.495 41.911 390.556 4.445 18.165 374.018 15.050 23.746 16.538 Yabancı para olarak kullandırılmakla birlikte, Türk Parası takip hesaplarında izlenen kredilere ilişkin bakiyeleri de içermektedir. d.10.4. Donuk alacakların kullanıcı gruplarına göre brüt ve net tutarlarının gösterimi: IV. Grup Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar 247.678 498.340 250.662 247.678 229.789 455.384 225.595 229.789 V. Grup Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 65.721 1.634.949 1.569.228 65.721 91 91 50.690 50.690 45.710 1.370.005 1.324.295 45.710 70 70 47.546 47.546 d.11. Zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar için tasfiye politikasının ana hatları: Sorunlu alacakların tasfiyesinin temini amacıyla mevzuat çerçevesinde mümkün olan tüm alternatifler azami tahsilatı sağlayacak şekilde değerlendirilmektedir. Öncelikle borçlular nezdinde bulunulan idari girişimlerle bir anlaşma ortamı sağlanmaya çalışılmakta, görüşmeler yoluyla tahsilat, tasfiye veya yapılandırma imkanı bulunmayan alacaklarla ilgili olarak ise yasal takip yolu ile tahsilat sağlanması yöntemine başvurulmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 265 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Cari Dönem (Net) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) Önceki Dönem (Net) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) III. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar 232.953 292.263 59.310 232.953 224.205 281.477 57.272 224.205 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d.12. Aktiften silme politikasına ilişkin açıklamalar: Yasal takip kapsamında borçluların tüm malvarlıklarının paraya çevrilmesine karşılık bakiye bir alacağın kalması veya borçluların paraya çevrilebilir malvarlığının bulunmaması nedeniyle yasal takipten sonuç alınamaması durumunda, borçlular hakkında kanaat verici vesika temin edilerek alacağın bire indirilmesi yoluna gidilmektedir. Kanaat verici vesika temin edilemeyen, tahsil imkanı tamamen kaybolmuş alacaklar ise imha işlemiyle aktiften çıkarılmaktadır. e. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar: e.1. Teminata verilen/bloke edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar: 31.12.2013 tarihi itibarıyla vadeye kadar elde tutulacak yatırımlardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 1.205.865 TL’dir (31.12.2012: 1.813.422 TL). e.2. Repo işlemlerine konu edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar: 31.12.2013 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımların tutarı 5.492.696 TL’dir (31.12.2012: 4.200.685 TL). e.3. Vadeye kadar elde tutulacak devlet borçlanma senetlerine ilişkin bilgiler: Devlet Tahvili Hazine Bonosu Diğer Kamu Borçlanma Senetleri Toplam Cari Dönem 7.704.816 7.704.816 Önceki Dönem 11.033.267 Cari Dönem 7.728.447 7.704.816 23.631 7.728.447 Önceki Dönem 11.048.779 11.033.267 15.512 11.033.267 e.4. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin bilgiler: Borçlanma Senetleri Borsada İşlem Görenler Borsada İşlem Görmeyenler (1) Değer Azalma Karşılığı (-) Toplam (1) 11.048.779 Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir. e.5. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların yıl içindeki hareketleri: Dönem Başındaki Değer Parasal Varlıklarda Meydana Gelen Kur Farkları Yıl İçindeki Alımlar Satış ve İtfa Yoluyla Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı (-) Değerleme Etkisi Dönem Sonu Toplamı 266 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem 11.048.779 2.601 24.953 -3.673.498 325.612 7.728.447 Önceki Dönem 13.707.432 346 14.913 -3.064.247 390.335 11.048.779 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor f. İştiraklere ilişkin bilgiler (Net): f.1. Konsolide edilmeyen iştiraklere ilişkin bilgiler: Bulunmamaktadır. f.2. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin bilgiler: Unvanı Arap Türk Bankası A.Ş. Adres (Şehir/Ülke) İstanbul/Türkiye Banka’nın Pay Oranı-Farklıysa Oy Oranı (%) 20,58 Diğer Ortakların Pay Oranı (%) 79,42 Yukarıdaki sıraya göre konsolide edilen iştiraklere ilişkin finansal tablo bilgileri: Aktif Toplamı 3.466.934 (1) Özkaynak 469.698 Sabit Varlık Toplamı 27.850 Faiz Gelirleri (1) 115.593 Menkul Değer Gelirleri 66 Cari Dönem Kâr/Zararı 48.534 Önceki Dönem Gerçeğe Kâr/Zararı Uygun Değer 59.860 Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir. f.3. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosu: Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Alışlar Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Cari Yıl Payından Alınan Kâr Satışlar Yeniden Değerleme Artışı Değer Azalma Karşılıkları Dönem Sonu Değeri Sermaye Taahhütleri Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) Cari Dönem 85.295 Önceki Dönem 85.295 85.295 85.295 Cari Dönem 85.295 Önceki Dönem 85.295 85.295 85.295 f.4. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar: f.5. Borsaya kote konsolide edilen iştirakler: Bulunmamaktadır. f.6. Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamındaki iştirakler: Bulunmamaktadır. f.7. Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki iştirakler: Bulunmamaktadır. f.8. İştiraklere ilişkin diğer hususlar: Konsolidasyona dahil şirketlerden İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. iştirakleri arasındaki Aras Kargo A.Ş. ve Türkmed Diyaliz ve Böbrek Sağlığı Kurumları A.Ş.’de sahip olduğu payların tamamını sırasıyla 100.000 TL karşılığında Post 206 Beteiligungs GmbH’a ve 500 TL karşılığında Basri Yılmaz’a satmıştır. Söz konusu satış işlemlerinden toplam 80.084 TL kâr elde edilmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 267 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Bankalar Sigorta Şirketleri Faktoring Şirketleri Leasing Şirketleri Finansman Şirketleri Diğer Mali İştirakler Toplam Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor g. Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler (Net): g.1. Önemli büyüklükteki bağlı ortaklıkların özkaynaklarına ilişkin bilgiler: ANA SERMAYE Ödenmiş Sermaye Hisse Senedi İhraç Primi Yedek Akçeler Net Dönem Kâr/Zararı ile Geçmiş Yıl Kâr/ Zararı Azınlık Hakları Ana Sermayeden İndirilen Değerler (-) KATKI SERMAYE SERMAYE SERMAYEDEN İNDİRİLEN DEĞERLER (-) KONSOLİDE ÖZKAYNAK Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 1.888.601 1.300.374 Sigorta/ Reasürans Şirketleri 1.724.039 1.465.000 273.461 İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. 1.155.973 870.146 424 19.758 İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 832.544 310.500 1.302 36.778 262.926 326.057 69.786 265.758 756 138.562 2.027.163 356 2.026.807 84.208 149.396 1.873.435 113 1.155.973 165.236 398.953 80.225 2.094 834.638 58.365 15.109 1.753 3.721 599.706 1.873.435 1.155.973 834.638 599.706 İş Finansal Kiralama A.Ş. 595.985 424.365 99.899 g.2. Konsolide edilmeyen bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler: Bulunmamaktadır. g.3. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler: 12345678910111213141516171819(1) Unvanı Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Camiş Menkul Değerler A.Ş. CJSC İşbank Efes Varlık Yönetim A.Ş. Is Investments Gulf Ltd. İş B Tipi Yatırım Ortaklığı A.Ş. İş Faktoring A.Ş. İş Finansal Kiralama A.Ş. İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. İş Portföy Yönetimi A.Ş. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. İşbank AG Maxis Investments Ltd. Milli Reasürans T.A.Ş. TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. Adres (Şehir/Ülke) İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye Moskova/Rusya İstanbul/Türkiye Dubai/BAE İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye Frankfurt/Almanya Londra/İngiltere İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye İstanbul/Türkiye Ana Ortaklık Banka’nın pay oranı olarak, Grubun dolaylı payları dikkate alınmıştır. 268 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Banka’nın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) (1) 43,92 71,55 67,60 100,00 63,96 67,62 22,75 40,73 40,10 50,42 33,48 65,84 67,62 100,00 67,62 76,64 25,93 43,01 41,74 Diğer Ortakların Pay Oranı (%) 56,08 28,45 32,40 0,00 36,04 32,38 77,25 59,27 59,90 49,58 66,52 34,16 32,38 0,00 32,38 23,36 74,07 56,99 58,26 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Yukarıdaki sıraya göre konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin finansal tablo bilgileri: 12345678910111213141516171819(1) Aktif Toplamı 2.992.599 7.908.679 17.031 483.610 110.660 1.823 261.877 971.615 3.492.581 1.668.720 420.681 80.906 4.935.366 2.643.785 95.805 1.847.224 376.188 13.439.216 733.968 Özkaynak 652.845 540.143 2.912 103.625 15.923 1.699 260.683 69.461 603.638 1.156.086 268.703 75.181 917.423 378.985 15.922 702.006 208.995 2.017.534 73.195 Sabit Varlık Toplamı 97.605 26.684 615 47.921 3.909 229 102 648 2.958 1.379.950 84.272 1.968 95.408 52.444 739 43.700 335.484 248.941 4.242 Faiz Gelirleri (1) 86.271 232.141 1.238 29.518 17.188 5.308 53.491 188.495 5.630 8.004 4.690 194.142 100.712 8.225 65.176 1.117 657.490 24.802 Menkul Değer Gelirleri 43.003 33.851 517 185 4.946 1.505 2.573 1.109 2.841 403 139.022 3.001 20.412 23.443 21.792 Cari Önceki Dönem Dönem Kâr/ Kâr/Zararı Zararı 66.403 -55.791 84.706 80.952 -285 -903 -16.040 -2.479 1.644 -4.231 -41 61 4.377 47.527 11.944 4.574 42.189 41.801 116.157 65.408 66.919 51.676 10.472 9.578 125.312 137.364 2.476 15.188 2.917 897 22.639 98.349 -26.167 17.047 295.154 325.151 2.924 2.851 Gerçeğe Uygun Değeri İhtiyaç Duyulan Özkaynak Tutarı Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir. g.4. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosu: Cari Dönem 3.420.134 Önceki Dönem 2.369.463 205.075 225.428 69.499 825.243 3.694.708 3.420.134 (1) Cari dönemdeki bakiye, konsolide edilen bağlı ortaklıkların gerçekleştirmiş olduğu kâr kaynaklı sermaye artırımlarına ilişkin edinimlerden kaynaklanmaktadır. (2) Söz konusu tutarlar ilgili dönemler itibarıyla borsaya kote bağlı ortaklıkların borsa değerlerinde meydana gelen artış ve azalışları göstermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 269 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Alışlar (1) Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Cari Yıl Payından Alınan Kâr Satışlar Yeniden Değerleme Artışı/Azalışı (2) Değer Azalma Karşılıkları Dönem Sonu Değeri Sermaye Taahhütleri Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor g.5. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar: Bankalar Sigorta Şirketleri Faktoring Şirketleri Leasing Şirketleri Finansman Şirketleri Diğer Mali Bağlı Ortaklıklar Toplam Cari Dönem 1.369.683 1.592.835 Önceki Dönem 1.386.942 1.230.445 112.051 110.282 620.139 3.694.708 692.465 3.420.134 Cari Dönem 2.829.152 Önceki Dönem 2.609.034 g.6. Borsaya kote konsolide edilen bağlı ortaklıklar: Yurt içi Borsalara Kote Edilenler Yurt dışı Borsalara Kote Edilenler g.7. Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar: Bulunmamaktadır. g.8. Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar: Bulunmamaktadır. g.9. Bağlı ortaklıklara ilişkin diğer hususlar: Banka, Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş.’nin 89.500 TL’lik sermayesinde sahip olduğu %86,90 oranında ve 77.776 TL nominal değerdeki payın tamamını ve Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Pazarlama A.Ş.’nin 18.630 TL’lik sermayesinde sahip olduğu %99,98 oranında ve 18.627 TL nominal değerdeki payın tamamını Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.’ye sırasıyla 127.315 TL ve 87.010 TL peşin bedelle satmış olup, satış işlemleri sonucunda 913 TL ve 55.663 TL kâr oluşmuştur. ğ. Birlikte kontrol edilen ortaklıklara (iş ortaklıklarına) ilişkin bilgiler (Net): Bulunmamaktadır. h. Kiralama işlemlerinden alacaklara ilişkin bilgiler (Net): h.1. Finansal kiralamaya yapılan yatırımların kalan vadelerine göre gösterimi: 1 Yıldan Az 1- 4 Yıl Arası 4 Yıldan Fazla Toplam Cari Dönem Brüt Net 860.283 729.537 1.202.497 1.052.078 264.641 251.750 2.327.421 2.033.365 Önceki Dönem Brüt Net 560.948 462.386 839.058 724.509 206.619 194.435 1.606.625 1.381.330 h.2. Finansal kiralamaya yapılan net yatırımlara ilişkin bilgiler: Brüt Finansal Kiralama Yatırımı Finansal Kiralamadan Kazanılmamış Finansal Gelirler (-) Net Finansal Kiralama Yatırımı (1) Cari Dönem 2.327.421 294.056 2.033.365 Önceki Dönem 1.606.625 225.295 1.381.330 Grubun tahsili gecikmiş finansal kiralama alacakları portföyünün 11.884 TL’lik bölümü cari dönem içerisinde 96 TL karşılığında Türkasset Varlık Yönetim A.Ş.’ye; 5.580 TL’si evvelce aktiften silinen alacaklardan oluşan 15.931 TL’lik bölümü ise önceki dönem içerisinde 189 TL karşılığında LBT Varlık Yönetim A.Ş.’ye temlik edilmiştir. (1) h.3. Faaliyet kiralaması alacaklarının kalan vadelerine göre gösterimi: Grubun faaliyet kiralaması alacaklarının kalan vadesi 1 yıldan az olup 31.12.2013 itibarıyla toplam tutarı 757 TL’dir (31.12.2012: 3.125 TL). 270 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor ı. Riskten korunma amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin açıklamalar: Grubun riskten korunma amaçlı türev finansal varlığı bulunmamaktadır. i. Maddi duran varlıklara ilişkin bilgiler (Net): Cari Dönem Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler İktisap Edilenler (1) Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı (2) Transfer Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Amortisman Bedeli Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı Transfer Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri Gayrimenkuller İnşa Halindeki Binalar Araçlar Diğer MDV Toplam 3.723.624 160.996 -221.734 45.609 -46.287 14.450 3.676.658 68.553 63.435 -1.004 -6.766 7 124.225 19.737 4.183 -2.210 187 21.897 1.636.878 242.823 -28.256 7.410 1.858.855 5.448.792 471.437 -253.204 45.609 -53.053 22.054 5.681.635 -2.243.068 -14.940 -1.051.000 -3.309.008 -51.420 77.282 -2.316 2.136 -171.235 16.587 -224.971 96.005 -1.062 -3.454 -2.221.722 -102 -15.222 -4.715 -1.210.363 -1.062 -8.271 -3.447.307 1.479.637 1.454.936 68.553 124.225 4.797 6.675 586.797 648.492 2.139.784 2.234.328 Bilanço tarihi itibarıyla, Grubun finansal kiralama yoluyla edinilmiş maddi duran varlıklarının defter değeri 807 TL olup, dönem içinde giriş yoktur. Dönem içinde alacaklardan dolayı edinilen maddi duran varlıkların defter değeri 170.471 TL’dir. (1) (2) Elden çıkarılan ve/veya ekspertizleri yenilenen gayrimenkullere ilişkin çözülen değer azalış karşılıklarıdır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 271 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Önceki Dönem Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler İktisap Edilenler (1) Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı (2) Transfer Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Amortisman Bedeli Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı Transfer Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri Gayrimenkuller İnşa Halindeki Binalar Araçlar Diğer MDV Toplam 5.346.694 3.773.052 176.694 -167.825 7.110 -55.835 -10.525 3.722.671 -2.235.018 -55.832 47.520 775 -3.541 3.062 -2.243.034 8.769 30.220 -7.935 37.499 68.553 21.611 1.950 -3.815 -9 19.737 -16.096 -2.443 3.567 27 5 -14.940 1.543.262 190.480 -34.812 10 -60.177 -932 1.637.831 -928.728 -145.765 19.419 -20 3.438 622 -1.051.034 -204.040 70.506 755 -76 3.689 -3.309.008 1.538.034 1.479.637 8.769 68.553 5.515 4.797 614.534 586.797 2.166.852 2.139.784 399.344 -214.387 7.120 -78.513 -11.466 5.448.792 -3.179.842 Bilanço tarihi itibarıyla, Grubun finansal kiralama yoluyla edinilmiş maddi duran varlıklarının defter değeri 1.382 TL olup, dönem içinde 16 TL giriş bulunmaktadır. Dönem içinde alacaklardan dolayı edinilen maddi duran varlıkların defter değeri 159.332 TL’dir. (1) (2) Elden çıkarılan ve/veya ekspertizleri yenilenen gayrimenkullere ilişkin çözülen değer azalış karşılıklarıdır. 272 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor j. Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin bilgiler: Maddi olmayan duran varlıklar içerisinde gösterilen konsolidasyon şerefiyesi hakkındaki açıklamalara Üçüncü Bölüm’de “XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar” başlığı altında yer verilmiştir. Diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin hareketleri içeren tablo aşağıda gösterilmiştir. Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler İktisap Edilenler Elden Çıkarılanlar (-) Değer Azalış Karşılığı Transfer Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Amortisman Bedeli (-) Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı Transfer Kur Farkı Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri Cari Dönem Önceki Dönem 464.786 226.634 -21.788 325.369 140.075 -58 4.511 674.143 -600 464.786 -311.133 -234.607 -114.985 13.445 -77.146 58 -4.427 -417.100 153.615 257.043 562 -311.133 90.762 153.653 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 273 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor k. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar: Yatırım amaçlı gayrimenkuller Grubun kira kazancı elde etmek amacıyla elde tuttuğu gayrimenkullerdir. Bu konudaki açıklamalara Üçüncü Bölüm XIV no.lu dipnotta yer verilmiştir. Maliyet Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler İktisap Edilenler Elden Çıkarılanlar (-) Değer Azalış Karşılığı Transfer Konsolidasyona Dahil Edilen Bağlı Ortakların Etkisi Dönem Sonu Değeri Birikmiş Amortisman Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Amortisman Bedeli (-) Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı Transfer Dönem Sonu Değeri Önceki Dönem Sonu Net Defter Değeri Dönem Sonu Net Defter Değeri Cari Dönem Önceki Dönem 1.367.428 331.220 -143.995 18.677 49 1.270.234 174.763 -827 3.275 -80.017 1.367.428 1.573.379 -258.724 -21.788 51.652 -2.337 -231.197 1.108.704 1.342.182 -232.940 -25.860 76 -258.724 1.037.294 1.108.704 l. Ertelenmiş vergi varlığına ilişkin açıklamalar: Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen Grup şirketlerinin 31.12.2013 tarihi itibarıyla 666.543 TL ertelenmiş vergi varlığı bulunmaktadır. Söz konusu ertelenmiş vergi varlığı, kayıtlarda defter değeri ile takip edilen varlık ve yükümlülüklerle, bunların vergi mevzuatı gereği hesaplanan vergiye esas değerlerinin oluşturduğu geçici farklar üzerinden hesaplanmıştır. Geçici farkları oluşturan kalemlerin özkaynak unsurları arasında izlenmesi durumunda söz konusu geçici farklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığı/yükümlülüğü ilgili özkaynak kalemleri ile ilişkilendirilmiştir. Maddi Duran Varlıklar Matrah Farkları Karşılıklar (1) Finansal Kiralama Gelir Tahakkukları Finansal Varlıkların Değerlemesi Diğer (2) Ertelenmiş Vergi Aktifi (1) Cari Dönem 28.059 -600.636 4.644 -43.279 -55.331 -666.543 Önceki Dönem 26.876 -496.153 3.200 -157.305 -80.591 -703.973 Çalışan hakları yükümlülükleri, emekli sandığı fiili ve teknik açığı, sigorta teknik karşılıkları, kredi kartı puan karşılıkları ve diğer karşılıklardan oluşmaktadır. Yatırım indirimi uygulaması 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmış olup şirketlerin 31.12.2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarlarının 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirilmesine imkan tanınmış ve 2008 yılı kurum kazancından indirilemeyen yatırım indirimi tutarının sonraki dönemlere devri mümkün olmadığı belirtilmiştir. Buna karşılık, Anayasa Mahkemesi, 15.10.2009 tarihli toplantısında, kazanılmış hakları ortadan kaldıran bu yasal düzenlemeyi, Anayasaya aykırı bularak iptal etmiş ve böylece yatırım indirimiyle ilgili süre sınırlaması da raporlama tarihi itibarıyla ortadan kalkmıştır. Söz konusu karar 08.01.2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu kapsamda konsolidasyona dahil şirketlerden İş Finansal Kiralama A.Ş.’nin kullanılmamış 230.055 TL tutarında yatırım indirimi istisnası bulunmakta olup yukarıdaki tablodaki “Diğer” rakamının 11.378 TL’si (31.12.2012: 42.721 TL) söz konusu yatırım indirimi üzerinden hesaplanmış ertelenmiş vergi aktifinden oluşmaktadır. (2) 274 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Ertelenmiş vergi varlığının hareketi aşağıdaki gibidir: Dönem Başı Değeri Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) (Net) Özkaynaklar Altında Muhasebeleştirilen Ertelenmiş Vergi Kur Farkı Ertelenmiş Vergi Aktifi (1) Cari Dönem 696.703 -350.115 316.605 751 663.944 Önceki Dönem 631.694 304.553 -239.600 56 696.703 Cari dönemde konsolide finansal tablolarda 666.543 TL ertelenmiş vergi aktifi, 2.599 TL ertelenmişi vergi pasifi bulunmakta olup hareket tablosu net bakiye üzerinden verilmiştir. Ertelenmiş vergi pasifine ilişkin açıklamalara Beşinci Bölüm II.ğ.2 no’lu dipnotta yer verilmiştir. (1) m. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar hakkında açıklamalar: Dönem Başı Net Defter Değeri Girişler Transferler (Net) Elden Çıkarılanlar (-)(Net) Değer Azalış Karşılığı (-) Amortisman Dönem Sonu Net Defter Değeri Cari Dönem 73.295 4.110 56.403 -64.018 -1.141 68.649 Önceki Dönem 60.256 1.089 79.017 -65.753 -1.314 73.295 Grubun durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Grubun satış amaçlı elde tutulan duran varlık olarak sınıflandırdığı varlıklar gayrimenkullerden oluşmaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın satışa konu edilen söz konusu gayrimenkulleri, Banka’nın internet sitesinde ilan edilmektedir. Ayrıca, gazete ilanı ve benzeri araçların kullanılması suretiyle de satışa çıkarılan gayrimenkullerle ilgili duyurular yapılmaktadır. n. Grubun diğer aktiflerine ilişkin bilgiler: Diğer aktifler kalemi, bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 275 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor II. Pasif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Mevduata ilişkin bilgiler: a.1. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (Cari Dönem): Tasarruf Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Yurt içinde Yer. K. Yurt dışında Yer. K. Resmi Kur. Mevduatı Tic. Kur. Mevduatı Diğ. Kur. Mevduatı Kıymetli Maden DH Bankalar Mevduatı TCMB Yurt içi Bankalar Yurt dışı Bankalar Katılım Bankaları Diğer Toplam 7 Gün Birikimli Vadesiz İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-6 Ay 6 Ay-1 Yıl 1 Yıl ve Üstü Mevduat 7.385.973 2.753.147 33.728.760 792.099 248.841 465.557 8.534.866 5.326.545 25.470.905 2.940.947 2.186.657 5.883.975 7.199.276 4.611.555 22.679.610 2.467.924 1.175.192 2.552.573 1.335.590 714.990 2.791.295 473.023 1.011.465 3.331.402 562.517 45.869 110.818 2.317 423.821 321 6.152.047 1.540.398 6.267.119 197.118 15.192 16.352 220.843 502.468 2.353.464 134.430 132.666 13.642 3.016.479 202.545 16.799 289.201 1.820.366 1.386.004 175.447 53.749 467.534 48.260 8.804 1.230.111 425.923 8.251 14.341 212.227 590.255 960.081 175.447 45.498 453.193 19.910 26.161.926 11.988.793 69.317.070 4.242.358 3.263.471 6.864.180 Toplam 45.374.377 50.343.895 40.686.130 9.657.765 1.145.663 14.188.226 3.357.513 3.235.823 4.192.301 48.260 1.687.430 2.436.701 19.910 121.837.798 a.2. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (Önceki Dönem): 7 Gün Vadesiz İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-6 Ay Tasarruf Mevduatı 5.580.363 4.031.259 30.161.742 897.622 Döviz Tevdiat Hesabı 7.107.652 5.850.945 16.654.919 1.814.221 Yurt içinde Yer. K. 6.216.006 5.225.162 15.427.113 1.050.275 Yurt dışında Yer. K. 891.646 625.783 1.227.806 763.946 Resmi Kur. Mevduatı 492.556 34.022 821.728 2.091 Tic. Kur. Mevduatı 4.967.759 2.398.335 5.186.234 143.335 Diğ. Kur. Mevduatı 211.261 200.728 6.557.278 31.578 Kıymetli Maden DH 2.751.819 116.440 4.751 1 Bankalar Mevduatı 235.228 842.336 1.505.097 193.790 TCMB 56.997 Yurt içi Bankalar 7.994 627.516 283.963 120.194 Yurt dışı Bankalar 163.105 214.820 1.221.134 73.596 Katılım Bankaları 7.132 Diğer Toplam 21.346.638 13.474.065 60.891.749 3.082.638 276 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Birikimli 6 Ay-1 Yıl 1 Yıl ve Üstü Mevduat 328.138 454.004 954.654 4.945.861 332.186 2.128.909 622.468 2.816.952 127 429 16.225 72.689 1.096 1.390 4.827 969 17.406 417.955 2.103 19.314 15.303 398.641 1.322.473 5.893.297 Toplam 41.453.128 37.328.252 30.379.651 6.948.601 1.350.953 12.784.577 7.003.331 2.878.807 3.211.812 56.997 1.061.084 2.086.599 7.132 106.010.860 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor a.3. Mevduat sigortası kapsamında bulunan ve mevduat sigortası limitini aşan tasarruf mevduatına ilişkin bilgiler: Tasarruf Mevduatı (1) Tasarruf Mevduatı Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz DTH Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz Diğ. H. Yurt dışı Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar Kıyı Bnk. Blg. Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar Mevduat Sigortası Kapsamında Bulunan Cari Dönem Önceki Dönem 24.302.069 17.246.503 9.360.101 6.101.391 2.216.518 1.518.080 Mevduat Sigortası Limitini Aşan Cari Dönem Önceki Dönem 20.666.849 23.879.880 21.533.835 16.103.380 933.581 1.205.813 2.601.869 2.375.931 136.894 103.711 41.743 28.337 15 Şubat 2013 tarih ve 28560 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan karar gereği, yurt içi şubeler nezdindeki mevduat için geçerli mevduat sigortası limit tutarı 50.000 TL’den (tam rakam) 100.000 TL’ye (tam rakam) yükseltilmiştir. (1) a.4. Mevduat sigortası kapsamında bulunmayan tasarruf mevduatı: Yurt dışı Şubelerde Bulunan Mevduat ve Diğer Hesaplar Hakim Ortaklar ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar Yönetim veya Müdürler Kurulu Başkan ve Üyeleri, Genel Müdür ve Yardımcıları ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar 26.09.2004 Tarihli ve 5237 Sayılı TCK’nın 282 nci Maddesindeki Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerleri Kapsamına Giren Mevduat ile Diğer Hesaplar Türkiye’de Münhasıran Kıyı Bankacılığı Faaliyeti Göstermek Üzere Kurulan Mevduat Bankalarında Bulunan Mevduat Cari Dönem 530.583 Önceki Dönem 346.412 9.274 9.769 b. Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler: Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu: YP 25.449 328.443 26 147.383 43 501.344 Önceki Dönem TP 13.362 372.702 124 6.226 1.302 393.716 YP 47.436 283.920 34.645 723 366.724 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 277 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Vadeli İşlemler Swap İşlemleri Futures İşlemleri Opsiyonlar Diğer Toplam Cari Dönem TP 163.057 526.834 7 5.690 413 696.001 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor c. Bankalar ve diğer mali kuruluşlar: c.1. Bankalar ve diğer mali kuruluşlara ilişkin bilgiler: T.C. Merkez Bankası Kredileri Yurt içi Banka ve Kuruluşlardan Yurt dışı Banka, Kuruluş ve Fonlardan Toplam Cari Dönem TP 1.363.090 1.748.243 3.111.333 Önceki Dönem TP 707.257 23.405.106 24.112.363 1.003.219 843.131 1.846.350 Cari Dönem TP 2.796.848 314.485 3.111.333 YP 8.615.258 15.497.105 24.112.363 Önceki Dönem TP YP 1.790.826 5.976.423 55.524 11.250.014 1.846.350 17.226.437 YP YP 548.672 16.677.765 17.226.437 c.2. Alınan kredilerin vade yapısı: Kısa Vadeli Orta ve Uzun Vadeli Toplam c.3. Alınan kredilere ilişkin bilgiler: Alınan krediler içerisinde önemli yer tutan sendikasyon kredilerine ve seküritizasyon işlemleri yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmiştir. Sendikasyon kredileri: Kullanım Tarihi Mayıs 2013 Temmuz 2013 Eylül 2013 Alınan Kredi 441.000.000 USD + 631.000.000 EURO 15.000.000 USD + 90.000.000 EURO 391.000.000 USD + 651.500.000 EURO Vade 1 yıl (1 yıl uzatma opsiyonlu) 1 yıl 1 yıl (1 yıl uzatma opsiyonlu) Seküritizasyon işlemleri: Ana Ortaklık Banka, yurt dışında kurulu özel amaçlı kuruluşlar (SPV) olan; TIB Diversified Payment Rights Finance Company aracılığıyla USD, EURO ve GBP cinsinden havale akımlarına, TIB Card Receivables Funding Company Limited aracılığıyla da yabancı para cinsinden banka kartı ve kredi kartı akımlarına ilişkin tüm hak ve alacaklarını seküritizasyon işlemlerine konu etmek suretiyle kaynak temin etmiştir. Seküritizasyon yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır. Tarih Kasım 2004 Aralık 2005 Haziran 2006 Mart 2007 Ekim 2011 Ekim 2011 Haziran 2012 Haziran 2012 Aralık 2013 Aralık 2013 (1) Özel Amaçlı Kuruluş (SPV) TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Card Receivables Funding Company Limited TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company TIB Diversified Payment Rights Finance Company Nihai vade bitim tarihi 06.01.2014’tür. 278 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Tutar 600.000.000 USD 350.000.000 USD 800.000.000 USD 550.000.000 USD 75.000.000 USD 160.000.000 EURO 225.000.000 USD 125.000.000 EURO 50.000.000 USD 185.000.000 EURO Nihai Vade 7-10 yıl 8 yıl (1) 5-8 yıl 7-8 yıl 5 yıl 5-7 yıl 5 yıl 12 yıl 5 yıl 5-12 yıl 31.12.2013 İtibarıyla Kalan Borç Tutarı 16.000.000 USD 9.462.517 USD 43.000.000 USD 29.880.000 USD 75.000.000 USD 160.000.000 EURO 225.000.000 USD 125.000.000 EURO 50.000.000 USD 185.000.000 EURO TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor ç. İhraç Edilen Menkul Kıymetler (Net): Bono Tahvil Toplam Cari Dönem TP YP 3.896.072 158.658 1.238.258 4.783.856 5.134.330 4.942.514 Önceki Dönem TP YP 3.487.256 1.191.118 1.797.989 4.678.374 1.797.989 Grubun yükümlülüklerine ilişkin yoğunlaşma: Grubun yükümlülüklerinin %50’si mevduattan, %9’u repo işlemlerinden sağlanan fonlardan, %11’i alınan kredilerden ve %5’i ikincil sermaye benzeri krediler ile ihraç edilen menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Mevduat, farklı özellikleri haiz geniş bir müşteri tabanına yayılmış bulunmaktadır. Alınan krediler ise sendikasyon, seküritizasyon, post-finansman ve para piyasaları yoluyla muhtelif finansal kuruluşlardan temin edilen fonlardan oluşmaktadır. d. Diğer yabancı kaynaklar: Diğer yabancı kaynaklar bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. e. Kiralama işlemlerinden borçlara ilişkin bilgiler (Net): Grubun kiralama işlemlerine ilişkin borcu bulunmamaktadır. f. Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler: Grubun riskten korunma amaçlı türev finansal borcu bulunmamaktadır. g. Karşılıklara ilişkin bilgiler: g.1. Genel karşılıklara ilişkin bilgiler: Cari Dönem (1) 2.100.602 1.770.516 119.337 96.073 15.203 145.323 88.690 Önceki Dönem 1.705.153 1.426.251 78.367 70.237 7.257 129.773 78.892 Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 8. maddesi göz önünde bulundurularak ayrılmıştır. (1) İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 279 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Genel Karşılıklar I. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar - Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar II. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar - Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar Gayrinakdi Krediler İçin Ayrılanlar Diğer Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor g.2. Çalışan hakları karşılığı: Banka, ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personeli ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlarına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Kıdem tazminatı, ilgili mevzuat uyarınca her hizmet yılı için kıdem tazminatına esas tavan olan 3.254,44 TL’yi (31.12.2013 itibarıyla tam TL tutarıdır) aşmayacak şekilde bir aylık ücret tutarıdır. Kıdem tazminatı karşılığı, çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel tutarların bugünkü değeri hesaplanarak ayrılmaktadır. Grubun kıdem tazminatından kaynaklanan yükümlülüğü, “TMS 19-Çalışanlara Sağlanan Faydalar” hükümleri çerçevesinde belirlenen aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmış ve 376.229 TL tutarında karşılık ayrılarak finansal tablolara yansıtılmıştır (31.12.2012: 377.765 TL). Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hesaplanmasında kullanılan başlıca aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir: • Hesaplamada yıllara göre değişen iskonto ve enflasyon oranları kullanılmış olup, reel ücret artış oranı ise %2 olarak dikkate alınmıştır. • Hesaplamada 31.12.2013 itibarıyla geçerli olan 3.254,44 TL (tam TL tutardır) düzeyindeki tavan esas alınmıştır. • Emeklilik yaşı, bireylerin en erken emekli olabileceği yaş olarak dikkate alınmıştır. • Kadın ve erkeklere ilişkin ölüm olasılıkları için CSO 1980 mortalite tablosu kullanılmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin hareketleri içeren tabloya aşağıda yer verilmiştir. Yükümlülüklerin Dönem Başındaki Peşin Değeri Cari Hizmet Maliyeti Faiz Maliyeti Ödenen Tazminatlar Ödeme/Faydaların Kısılması/İşten Çıkarma Dolayısıyla Oluşan Kayıp/(Kazanç) Aktüeryal Kayıp/(Kazanç) Yükümlülüklerin Dönem Sonundaki Peşin Değeri Cari Dönem 377.765 33.129 27.422 -23.406 2.613 -41.294 376.229 Önceki Dönem 260.666 23.821 26.076 -21.482 3.475 85.209 377.765 Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında, Banka ve konsolidasyona dahil Grup şirketleri kullanılmamış izinler için de karşılık ayırmaktadır. 2013 yılı için kullanılmamış izin karşılığı tutarı 37.267 TL’dir (31.12.2012: 28.926 TL). g.3. Dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılıkları: Dövize endeksli krediler açılış tarihinde baz alınan kurlar üzerinden izlendiğinden açılış tarihine göre kurların azalış göstermesi halinde zarar, artış göstermesi halinde ise kâr oluşmaktadır 31.12.2013 tarihi itibarıyla dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılığı 666 TL olup, söz konusu tutar finansal tablolarda dövize endeksli kredilerin bakiyesi ile netleştirilmiştir. g.4. Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi krediler özel karşılıkları: Tasfiye Olunacak Alacaklar hesabında izlenen firmaların tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi kredileri için 91.086 TL karşılık ayrılmıştır (31.12.2012: 102.568 TL). g.5. Diğer karşılıklara ilişkin bilgiler: g.5.1. Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar: Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar: Ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek muhtemel gelişmeler dikkate alınarak ihtiyatlılık prensibi dahilinde, tamamı önceki dönemlerde ayrılmış 1.000.000 TL tutarında serbest karşılık bulunmaktadır. 280 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor g.5.2. Emeklilik haklarından doğan yükümlülükler: SSK’ya istinaden kurulan sandıklar için yükümlülükler: 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuş olan Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı için, Üçüncü Bölüm XX.2 no.lu dipnotta açıklandığı üzere, 31.12.2013 itibarıyla gerçekleştirilen aktüer değerlemesi sonucunda fiili ve teknik açık tutarı 1.775.839 TL olarak belirlenmiş (31.12.2012: 1.778.210 TL) olup, aynı tarih itibarıyla mali tabloda bu tutarda karşılık ayrılmış durumdadır. Ana Ortaklık Banka’nın yanı sıra Milli Reasürans T.A.Ş. tarafından da 31.12.2013 tarihi itibarıyla yaptırılmış olan aktüer değerlemesi sonucunda fiili ve teknik açık tutarı 36.316 TL olarak belirlenmiştir (31.12.2012: 31.095 TL). Bu kapsamda cari dönemde öndeki dönem toplam açık tutarı ile yeni belirlenen açık tutarı arasındaki 2.400 TL’lik fark üzerinden ilave karşılık finansal tablolara yansıtılmıştır. İlgili kanundaki esaslara uygun olarak Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı için gerçekleştirilmiş olan yukarıda belirtilen aktüer denetlemesi, 31.12.2013 itibarıyla yükümlülüğün peşin değerini, diğer bir ifadeyle Banka tarafından SGK’ya yapılacak tahmini ödeme tutarını ölçmektedir. Aktüeryal hesaplamada kullanılan varsayımlara aşağıda yer verilmiştir. • %9,8 teknik faiz oranı kullanılmıştır. • Kısa vadeli sigorta prim oranının 01.09.2013 tarihinden itibaren %2 ile sabitlenmiş olması göz önünde bulundurularak, toplam prim oranı %34,5 olarak dikkate alınmıştır. • CSO 1980 kadın/erkek mortalite tabloları kullanılmıştır. Aşağıdaki tabloda, 31.12.2013 itibarıyla SSK hadleri çerçevesinde sağlık giderleri de dikkate alınarak prim ve maaş ödemelerinin peşin değerleri gösterilmiştir. Sağlık Dışı Yükümlülükler Toplamının Peşin Değeri Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primlerinin Peşin Değeri Net Sağlık Dışı Yükümlülüklerin Peşin Değeri Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri Sağlık Primlerinin Peşin Değeri Net Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri Vakıf Varlığı Fiili ve Teknik Açık Tutarı Önceki Dönem -4.323.548 1.779.033 -2.544.515 -660.534 1.235.098 574.564 -581.571 1.014.295 432.724 376.562 -1.775.839 333.581 -1.778.210 Cari Dönem 253.716 96.722 26.124 376.562 Önceki Dönem 210.692 96.928 25.961 333.581 31.12.2013 itibarıyla Vakfın varlıkları aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır: Hazır Değerler Menkul Kıymetler Diğer Toplam Halen ödenmekte olan sağlık yardımları ise, devirle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde belirlenecektir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 281 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Cari Dönem -4.900.737 2.173.772 -2.726.965 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor g.5.3. Kredi kartları ve bankacılık hizmetlerine ilişkin promosyon uygulamaları karşılığı: Ana Ortaklık Banka’nın, kredi kartı hamillerinin yaptığı harcamalar ya da verilen bankacılık hizmetlerine yönelik promosyon uygulamaları çerçevesinde muhasebeleştirdiği 62.797 TL tutarında (31.12.2012: 53.443 TL) karşılığı bulunmaktadır. g.5.4. Rekabet Kurulu’nun 02.11.2011 tarih, 11-55/1438-M sayılı kararı ile Ana Ortaklık Banka’nın da aralarında bulunduğu Türkiye’de faaliyet gösteren 12 banka ve finansal hizmetler konusunda faaliyet gösteren 2 firma hakkında, mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri konusunda anlaşma ve/veya uyumlu eylem içerisinde bulunmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin belirlenmesi amacıyla açılan soruşturma süreci tamamlanmıştır. Söz konusu soruşturma sonucunda, Banka dahil, toplam 12 bankaya idari para cezası verilmesine yargı yolu açık olmak üzere karar verilmesi hususu Rekabet Kurulu tarafından tefhim edilmiş, Banka için 146.656 TL tutarında idari para cezası öngörülmüştür. Soruşturmaya konu edilen hususlar ile ilgili faaliyetlerinin mevzuata uygun olduğunu değerlendirmekle beraber Banka, idari para cezasının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 17. madde hükmü çerçevesinde indirimden yararlanılarak hesaplanan kısmı olan 109.992 TL’yi, ilgili karara karşı dava açma ve iade talebinde bulunma dahil yasal hakları saklı kalmak kaydıyla Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na cari dönemde ödemiştir. Öte yandan; Rekabet Kurulu’nun idari para cezası verilmesine dair anılan kararına karşı, Banka’ca Ankara İdare Mahkemesi nezdinde yürütmeyi durdurma istemli olarak iptal davası açılmıştır. Söz konusu dava henüz sonuçlanmamış olup, Banka, 31.12.2013 tarihi itibarıyla finansal tablolarında, gerçekleştirdiği 109.992 TL tutarındaki ödemenin tamamı için karşılık ayırmıştır. g.5.5. 31.12.2012 tarihli özel durum açıklaması ile de duyurulduğu üzere, Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan “Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı”na, Vakıf Senedi ve ilgili mevzuat çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmek üzere Banka tarafından yapılan ödemelerle (katılım payı) ilgili olarak Vergi Denetim Kurulu müfettişleri tarafından bir inceleme yapılmıştır. Bu inceleme sonucunda, söz konusu yükümlülük tutarlarının, ödemenin yapıldığı dönemde çalışan vakıf üyeleri açısından ücret mahiyetinde bir menfaat olduğu, dolayısıyla söz konusu ödemeler üzerinden cezalı gelir vergisi stopajı/cezalı istihkaktan kesilen damga vergisi alınması gerektiği iddiasıyla 2007 ve 2008 dönemleri için inceleme raporu düzenlenmiştir. Bu rapora istinaden, söz konusu dönemlere ilişkin cezalı gelir vergisi/damga vergisi tarhiyatları yapılarak Banka’ya tebliğ edilen vergi cezası ihbarnameleri toplamı 74 milyon (tam rakam) TL’dir. Konuya ilişkin yapılan değerlendirmede Banka uygulamasının mevzuata uygun olduğu ve cezalı tarhiyatın yasal dayanağının olmadığı sonucuna ulaşıldığından, söz konusu tarhiyatlara karşı ülke genelindeki muhtelif vergi mahkemelerinde davalar açılmıştır. İlk derece vergi mahkemelerince, açılan davaların bir kısmı için Banka lehine, bir kısmı için Banka aleyhine kararlar verilmiş olup, bir kısım davalarda ise henüz karar verilmemiştir. Diğer taraftan, Banka aleyhine olan Mahkeme kararları ile ilgili olarak Banka tarafından, İdare aleyhine olan kararlarla ilgili olarak da İdare tarafından temyiz ve itiraz talebinde bulunulmuş olup, bu davaların da bir bölümü Banka aleyhine bir bölümü Banka lehine sonuçlanmıştır. Diğer taraftan; 19.12.2013 tarihli özel durum açıklaması ile duyurulduğu üzere, cari dönem içerisinde aynı konuda düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden bu defa, 2009, 2010 ve 2011 dönemleri için cezalı gelir vergisi/damga vergisi tarhiyatları yapılarak, vergi ceza ihbarnamelerinin tebliğ edilmesine başlanmıştır. Bu rapora istinaden, 12.02.2014 tarihi itibarıyla, Banka’ya tebliğ edilen vergi ve ceza toplamı ise 134 milyon (tam rakam) TL olup, bahsi geçen vergi ceza ihbarnamelerine ilişkin olarak vergi idareleri nezdinde yargı yolu açık olmak üzere tarhiyat sonrası uzlaşma süreci başlatılmıştır. Banka’nın yanı sıra Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandık Vakıflarına sahip Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Milli Reasürans T.A.Ş. ve Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi nezdinde de yukarıda bahsedilen katılım payı yükümlülüklerine ilişkin olarak Vergi Denetim Kurulu müfettişlerince 2007 2011 yıllarını kapsayan incelemeler yapılmıştır. Düzenlenen inceleme raporları neticesinde söz konusu şirketlere toplam 33 milyon (tam rakam) TL vergi cezası ihbarnamesi tebliğ edilmiştir. Şirketlerce konuya ilişkin yapılan değerlendirmelerde uygulamanın mevzuata uygun olduğu, Vergi İdaresi’nin cezalı tarhiyatının yasal dayanağının olmadığı sonucuna ulaşılmış ve söz konusu tarhiyatlara karşı muhtelif vergi mahkemelerinde davalar açılmıştır. Açılan davaların bir kısmı için lehte, bir kısmı için aleyhte kararlar açıklanmış, davaların önemli bir kısmı ise henüz sonuçlanmamıştır. Bu süreçte Grup şirketleri Ana Ortaklık Banka ile birlikte hareket etmekte olup, 2009, 2010 ve 2011 dönemlerine ilişkin olarak vergi idareleri nezdinde yargı yolu açık olmak üzere tarhiyat sonrası uzlaşma sürecini başlatmıştır. Grup, bu gelişmeler çerçevesinde, 31.12.2013 tarihi itibarıyla finansal tablolarında, konuya ilişkin olarak toplam 213.702 TL tutarında karşılık ayırmıştır. g.5.6. Yukarıda belirtilenler dışında kalan diğer karşılıklar ise, Banka ve konsolidasyona dahil şirketlerin gider karşılıkları, devam eden dava karşılıkları ve muhtelif nedenlerle ayrılan diğer karşılıklardan oluşmaktadır. 282 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor ğ. Vergi borcuna ilişkin açıklamalar: ğ.1. Cari vergi borcuna ilişkin açıklamalar: ğ.1.1. Vergi karşılığına ilişkin bilgiler: Vergi uygulamalarına ve hesaplamalarına ilişkin açıklamalara Üçüncü Bölüm XXI no.lu dipnotta yer verilmiş olup 31.12.2013 tarihi itibarıyla, Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil şirketlerin kurumlar vergisi yükümlülüğü ile ödenen geçici vergilerin netleştirilmesi sonucunda kalan kurumlar vergisi borcu 139.131 TL’dir. ğ.1.2. Ödenecek vergilere ilişkin bilgiler: Ödenecek Kurumlar Vergisi Menkul Sermaye İradı Vergisi Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi BSMV Kambiyo Muameleleri Vergisi Ödenecek Katma Değer Vergisi Diğer Toplam Cari Dönem 139.131 115.140 2.798 94.114 55 5.319 39.572 396.129 Önceki Dönem 394.486 100.471 2.424 81.768 25 6.417 33.111 618.702 Cari Dönem 1.229 1.555 1.282 11 973 1.769 323 7.142 Önceki Dönem 1.093 1.186 1.034 21 764 1.522 261 5.881 ğ.1.3. Primlere ilişkin bilgiler: Sosyal Sigorta Primleri-Personel Sosyal Sigorta Primleri-İşveren Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-Personel Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-İşveren Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-Personel Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-İşveren İşsizlik Sigortası-Personel İşsizlik Sigortası–İşveren Diğer Toplam Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen Grup şirketlerinin 31.12.2013 itibarıyla 2.599 TL ertelenmiş vergi pasifi bulunmaktadır. Söz konusu ertelenmiş vergi borcu, kayıtlarda defter değeri ile takip edilen varlık ve yükümlülüklerle, bunların vergi mevzuatı gereği hesaplanan vergiye esas değerlerinin oluşturduğu geçici farklar üzerinden hesaplanmıştır. Maddi Duran Varlıklar Matrah Farkları Karşılıklar (1) Finansal Varlıkların Değerlemesi Diğer Ertelenmiş Vergi Pasifi (1) Cari Dönem 1.833 766 2.599 Önceki Dönem 1.416 -2.466 7.483 837 7.270 Çalışan hakları yükümlülükleri için ayrılan karşılıklardan oluşmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 283 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi ğ.2. Ertelenmiş vergi borcuna ilişkin açıklamalar: Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor h. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borçları hakkında bilgiler: Grubun satış amaçlı elde tutulan veya durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borcu bulunmamaktadır. ı. Sermaye benzeri kredilere ilişkin açıklamalar: Banka önceki dönemde yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz 1.000.000.000 USD nominal değerli, 10 yıl vadeli tahvil ihraç etmiştir. Banka cari dönemde yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz 400.000.000 USD nominal değerli, 10 yıl vadeli tahvil ihraç etmiş olup, tahvillerin faiz oranı %7,85 seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu tahvillerin dönem sonu itibarıyla değeri toplam 2.984.143 TL’dir (31.12.20012: 1.804.451 TL). Banka’nın yanı sıra konsolidasyona dahil bağlı ortaklıklarından TSKB tarafından 05.11.2004 tarihinde International Finance Corporation’dan doğrudan borçlanma yolu ile 50 milyon USD sermaye benzeri kredi temin edilmiştir. Faiz oranı Libor + 3,00 ve ilk 5 yılı geri ödemesiz olan kredinin vadesi 15.10.2016 tarihinde dolmaktadır. Kredinin cari dönem faiz oranı %3,36 olarak gerçekleşmiş olup bilanço değeri 106.759 TL’dir (31.12.2012: 89.125 TL). i. Konsolide özkaynaklara ilişkin bilgiler: i.1. Ödenmiş sermaye: Cari Dönem 4.499.970 30 4.500.000 Hisse Senedi Karşılığı İmtiyazlı Hisse Senedi Karşılığı Toplam Önceki Dönem 4.499.970 30 4.500.000 i.2. Kayıtlı sermaye sisteminin uygulanıp uygulanmadığı ve kayıtlı sermaye tavanı: Sermaye Sistemi Kayıtlı Sermaye Sistemi Ödenmiş Sermaye 4.500.000 Tavan 10.000.000 i.3. Cari dönem içinde yapılan sermaye artırımı: Bulunmamaktadır. i.4. Cari dönem içinde sermaye yedeklerinden sermayeye ilave edilen kısım: Bulunmamaktadır. i.5. Son mali yılın ve onu takip eden ara dönemin sonuna kadar olan sermaye taahhütleri, bu taahhütlerin genel amacı ve bu taahhütler için gerekli tahmini kaynaklar: Sermaye taahhüdü bulunmamaktadır. i.6. Şirketin iktisap ettiği paylara ilişkin bilgiler: Ana Ortaklık Banka ve Gruba dahil şirketler kendi paylarını iktisap etmemiştir. i.7. Gelirler, kârlılık ve likiditeye ilişkin geçmiş dönem göstergeleri ile bu göstergelerdeki belirsizlikler dikkate alınarak yapılacak öngörülerin Grubun özkaynakları üzerindeki tahmini etkileri: Ana Ortaklık Banka ve Gruba dahil şirket bilançoları, faiz, kur ve kredi risklerinden minimum düzeyde etkilenecek bir ihtiyatlılıkla yönetilmektedir. i.8. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerine tanınan imtiyazlar: Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri saklı olmak üzere; Her biri 1 Kr nominal değerde olan A Grubu paylar; • olağanüstü yedek akçelerden veya yasalara göre yapılacak değerlendirmelerden oluşacak kaynaklardan verilecek bedelsiz pay alımında 20 kat pay alımı (Ana Sözleşme Md.18) • rüçhan hakkı kullanımında 20 kat hak kullanımı (Ana Sözleşme Md.19) • oy hakkında ise 20 oy (Ana Sözleşme Md.49) imtiyazlarına sahip durumdadır. Her biri 1 Kr nominal değerde B Grubu paylar ise, daha düşük nominal değere sahip olmalarına rağmen, yukarıda sıralanan hususlarda her biri 4 Kr nominal değerde C Grubu paylar ile aynı haklara sahiptir. Ayrıca, Ana Sözleşme’nin 58. maddesi çerçevesinde, her biri 1 Kr nominal değerde A ve B Grubu payların kâr dağıtımında da imtiyazları bulunmaktadır. 284 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor i.9. Menkul değerler değer artış fonuna ilişkin bilgiler: İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan (İş Ortaklıklarından) Değerleme Farkı Kur Farkı Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan Değerleme Farkı Ertelenmiş Vergi Etkisi Kur Farkı Toplam Cari Dönem TP 1.323.340 1.323.340 -611.153 -760.743 149.590 712.187 YP -31.790 -32.045 255 -31.790 Önceki Dönem TP YP 1.556.431 1.556.431 582.156 735.080 -152.924 2.138.587 474.466 475.221 -755 474.466 Cari Dönem 2.006.558 5.406 184.493 1.179 200.402 47.289 273.045 -864 -7.881 423.823 3.133.450 Önceki Dönem 1.846.726 5.406 215.145 1.179 170.317 40.389 279.587 517 -2.011 334.562 2.891.817 j. Azınlık paylarına ilişkin açıklamalar: Ödenmiş Sermaye Hisse Senedi İhraç Primleri Menkul Değerler Değer Artış Fonu İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar Bedelsiz Hisse Senetleri Yasal Yedekler Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Diğer Kâr Yedekleri Geçmiş Yıllar Kâr ve Zararları Dönem Net Kâr ve Zararı (1) Dönem Sonu Bakiye (1) Efektif ve direkt pay sahipliği oranları arasındaki fark cari dönemde 52.885 TL olarak gerçekleşmiştir (31.12.2012: 31.851TL). III. Nazım Hesaplara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Nazım hesaplarda yer alan yükümlülüklere ilişkin açıklamalar: Kredi kartlarına ilişkin harcama limiti taahhüdü 17.679.967 TL, çek yaprakları için ödeme taahhüdü 6.024.383 TL’dir. Vadeli aktif değer alım taahhüdü 1.957.163 TL, satım taahhüdü ise 2.033.333 TL’dir. a.2. Aşağıdakiler dahil nazım hesap kalemlerinden kaynaklanan muhtemel zararların ve taahhütlerin yapısı ve tutarı: Bilanço dışı kalemlerden kaynaklanan muhtemel zarar bulunmamaktadır. Taahhütlere ilişkin bilgiler “Nazım Hesaplar Tablosu”nda gösterilmiştir. a.3. Garantiler, banka aval ve kabulleri ve mali garanti yerine geçen teminatlar ve diğer akreditifler dahil gayrinakdi krediler: Kabul Kredileri Akreditif Kredileri Diğer Garantiler Toplam Cari Dönem 1.494.946 6.903.157 756.699 9.154.802 Önceki Dönem 1.298.250 5.220.486 631.010 7.149.746 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 285 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi a.1. Gayri kabili rücu nitelikteki kredi taahhütlerinin türü ve miktarı: Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor a.4. Kesin teminatlar, geçici teminatlar, kefaletler ve benzeri işlemler: Geçici Teminat Mektupları Kesin Teminat Mektupları Avans Teminat Mektupları Gümrüklere Hitaben Verilen Teminat Mektupları Diğer Teminat Mektupları Toplam Cari Dönem 868.963 21.361.449 5.038.010 1.952.773 1.394.055 30.615.250 Önceki Dönem 1.114.185 16.125.063 3.881.401 1.053.538 773.274 22.947.461 Cari Dönem 1.549.938 349.718 1.200.220 38.220.114 39.770.052 Önceki Dönem 846.859 175.287 671.572 29.250.348 30.097.207 a.5. Gayrinakdi kredilerin toplam tutarı: Nakit Kredi Teminine Yönelik Olarak Açılan Gayrinakdi Krediler Bir Yıl veya Daha Az Süreli Asıl Vadeli Bir Yıldan Daha Uzun Süreli Asıl Vadeli Diğer Gayrinakdi Krediler Toplam a.6. Gayrinakdi kredilerin sektörel risk yoğunlaşması: Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Ulaştırma ve Haberleşme Mali Kuruluşlar Gayrimenkul ve Kir. Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam 286 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem Önceki Dönem TP (%) YP (%) TP (%) YP (%) 131.602 0,82 28.035 0,12 130.276 1,01 29.364 0,17 79.840 0,50 20.255 0,08 80.122 0,62 21.051 0,12 47.490 0,29 7.780 0,04 47.384 0,37 6.790 0,04 4.272 0,03 2.770 0,02 1.523 0,01 5.735.510 35,60 12.920.326 54,61 4.471.797 34,64 9.549.668 55,56 121.053 0,75 95.375 0,40 125.429 0,97 140.957 0,82 3.240.953 20,12 8.947.469 37,82 2.828.465 21,91 7.381.685 42,94 2.373.504 14,73 3.877.482 16,39 1.517.903 11,76 2.027.026 11,80 2.412.054 14,97 3.395.141 14,35 2.151.167 16,67 1.996.011 11,61 7.683.723 47,70 4.936.712 20,86 5.993.371 46,43 3.987.520 23,20 4.647.051 28,85 2.215.050 9,36 3.471.452 26,89 1.924.175 11,19 148.474 0,92 37.515 0,16 106.912 0,83 29.612 0,17 478.171 2,97 1.487.786 6,29 404.301 3,13 983.744 5,72 854.324 5,30 645.942 2,73 1.276.326 9,89 553.097 3,22 1.005.833 6,24 252.373 1,07 255.909 1,98 268.813 1,56 463.070 2,88 190.259 0,80 399.197 3,09 207.425 1,21 23.197 0,14 5.379 0,02 18.859 0,15 7.475 0,04 63.603 0,40 102.408 0,43 60.415 0,47 13.179 0,09 147.174 0,91 2.379.775 10,06 161.496 1,25 1.626.537 9,46 16.110.063 100,00 23.659.989 100,00 12.908.107 100,00 17.189.100 100,00 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor a.7. I ve II’nci grupta sınıflandırılan gayrinakdi kredilere ilişkin bilgiler: Gayrinakdi Krediler Teminat Mektupları Aval ve Kabul Kredileri Akreditifler Cirolar Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantilerimizden Faktoring Garantilerimizden Diğer Garanti ve Kefaletler I. Grup TP YP 16.002.659 23.582.800 15.845.025 14.600.435 4.262 1.490.314 6.888.724 59.639 12.808 93.733 590.519 II. Grup TP 107.404 107.404 YP 77.189 62.386 370 14.433 b. Türev finansal araçlara ilişkin bilgiler: Grubun türev işlemlerini ağırlıklı olarak yabancı para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri, para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken koşulların tamamı yerine getirilmediği için TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. c. Koşullu borçlar ve varlıklara ilişkin açıklamalar: Grubun kendi iç işleri nedeniyle çeşitli müesseselere hitaben vermiş olduğu teminat mektupları, garanti ve taahhütlerin, Grup lehine üçüncü kişilere hitaben diğer kuruluşlar tarafından verilen garantilerin ve tamamlanmamış konut projeleri kapsamında kullandırılan konut kredileri nedeniyle doğan taahhütlerin izlendiği “Diğer Cayılamaz Taahhütler” hesabının bakiyesi 8.697.889 TL’dir. Müşterilere verilen çeklerden dolayı ilgili mevzuat gereği oluşan 6.024.383 TL tutarındaki ödeme yükümlülüğü, taahhüt hesaplarında kayıt altına alınmıştır. Lehdarlarına ödenmek üzere ibraz edilen çeklerin karşılıksız kalması durumunda karşılıksız kalan kısım için, ilgili mevzuat çerçevesinde, 3167 sayılı “Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun”a tabi çekler için 660 TL’ye (tam rakam), 5941 sayılı “Çek Kanunu”na tabi çekler için ise 1.120 TL’ye (tam rakam) kadar Banka tarafından ödeme yükümlülüğü doğacaktır. Söz konusu tutarların müşterilerden tahsili yoluna gidilecek, tahsili mümkün olmayan tutarlar ise “Tazmin Edilen Gayrinakdi Kredi Bedelleri” hesaplarında izlenecektir. ç. Başkaları nam ve hesabına verilen hizmetlere ilişkin açıklamalar: Bu konuda Dördüncü Bölüm XIV no.lu dipnotta açıklama yapılmıştır. IV. Gelir Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi a. Faiz Gelirleri a.1. Kredilerden alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler: Kredilerden Alınan Faizler (1) Kısa Vadeli Kredilerden Orta ve Uzun Vadeli Kredilerden Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler Kaynak Kul. Destekleme Fonundan Alınan Primler Toplam (1) Cari Dönem TP 3.110.497 5.110.579 168.569 8.389.645 YP 330.761 2.155.926 3.453 2.490.140 Önceki Dönem TP 3.426.444 4.484.870 166.915 8.078.229 YP 356.691 1.686.085 8.958 2.051.734 Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon gelirlerini de içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 287 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor a.2. Bankalardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler: T.C. Merkez Bankasından Yurt içi Bankalardan Yurt dışı Bankalardan Yurt dışı Merkez ve Şubelerden Toplam Cari Dönem TP 165 106.462 3.357 109.984 YP 47.696 4.581 52.277 Cari Dönem TP 55.697 YP 181 Önceki Dönem TP 143.407 3.777 147.184 YP 45.940 6.656 52.596 a.3. Menkul değerlerden alınan faizlere ilişkin bilgiler: Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan (1) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan (1) Toplam (1) 1.913.226 1.236.997 3.205.920 364.710 53 364.944 Önceki Dönem TP 96.361 2.149.744 1.541.428 3.787.533 YP 2.894 344.914 121 347.929 Söz konusu kalemlere ilişkin faiz gelirlerinin toplam 1.493.611 TL’si enflasyona endeksli Devlet İç Borçlanma Senetlerinden elde edilmiştir (31.12.2012: 1.458.756 TL). a.4. İştirak ve bağlı ortaklıklardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler: Cari Dönem 2.095 İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Faizler Önceki Dönem 3.960 b. Faiz Giderleri b.1. Kullanılan kredilere verilen faizlere ilişkin bilgiler: Bankalara T.C. Merkez Bankasına Yurt içi Bankalara Yurt dışı Bankalara Yurt dışı Merkez ve Şubelere Diğer Kuruluşlara Toplam (1) (1) Cari Dönem TP YP 189.252 206.781 4 75.476 16.907 113.776 189.870 795 132.053 190.047 338.834 Önceki Dönem TP 96.988 4 45.400 51.584 1 96.989 YP 184.724 21.835 162.889 136.025 320.749 Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon giderlerini de içermektedir. b.2. İştirak ve bağlı ortaklıklara verilen faiz giderlerine ilişkin bilgiler: Cari Dönem 20.955 İştirak ve Bağlı Ortaklıklara Verilen Faizler Önceki Dönem 31.308 b.3. İhraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlere ilişkin bilgiler: İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler 288 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem TP 333.933 YP 261.622 Önceki Dönem TP YP 385.209 69.409 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor b.4. Mevduata ödenen faizin vade yapısına göre gösterimi: Türk Parası Bankalar Mevduatı Tasarruf Mevduatı Resmi Mevduat Ticari Mevduat Diğer Mevduat 7 Gün İhbarlı Mevduat Toplam Yabancı Para DTH Bankalar Mevduatı 7 Gün İhbarlı Mevduat Kıymetli Maden D.Hs. Toplam Genel Toplam Vadesiz Mevduat 69 5 74 435 44 479 553 1 Aya Kadar 3 Aya Kadar 26.562 37.968 229.716 2.241.926 2.172 12.503 151.742 518.531 12.225 290.340 422.417 3.101.268 96.346 506.523 17.244 14.445 113.590 520.968 536.007 3.622.236 Vadeli Mevduat 6 Aya 1 Yıla Kadar Kadar 9.806 76.839 337 56.387 63.844 207.213 94.224 2.029 96.253 303.466 728 31.908 16.559 17.696 14.765 81.656 30.473 3.122 1.240 34.835 116.491 1 Yıldan Uzun Birikimli Mevduat Toplam 863 34.536 30 3.789 587 39.805 169.709 8.822 100 178.631 218.436 75.927 2.614.925 31.601 748.214 381.766 3.852.433 897.710 45.706 1.340 944.756 4.797.189 c. Temettü gelirlerine ilişkin açıklamalar: Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan Diğer Toplam Cari Dönem 2.541 18.111 217.405 238.057 Önceki Dönem 3.462 4.658 196.912 205.032 Cari Dönem 60.814.841 293.618 3.341.092 57.180.131 60.436.250 111.869 3.841.856 56.482.525 378.591 Önceki Dönem 54.041.593 1.540.471 3.121.820 49.379.302 53.170.523 773.294 3.417.322 48.979.907 871.070 ç. Ticari kâr/zarara ilişkin açıklamalar (Net): Türev işlemlere ilişkin kur değişimlerinden kaynaklanan kâr tutarı 2.154.721 TL, zarar tutarı 2.633.521 TL olup, net zarar tutarı 478.800 TL’dir (31.12.2013 kâr: 2.251.767 TL, zarar 2.330.662 TL’dir). İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 289 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Kâr Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı Türev Finansal İşlemlerden Kâr Kambiyo İşlemlerinden Kâr Zarar (-) Sermaye Piyasası İşlemleri Zararı Türev Finansal İşlemlerden Zarar Kambiyo İşlemlerinden Zarar Ticari Kâr/Zarar (Net) Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor d. Diğer faaliyet gelirlerine ilişkin bilgiler: Diğer faaliyet gelirlerinin 3.246.575 TL tutarındaki bölümü, sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetleriyle ilgili gelirlerin bu kalem içerisinde sınıflanması nedeniyle ilgili sektör şirketlerinden kaynaklanmakta olup bu tutarın %93’ü alınan sigorta primlerinden meydana gelmiştir. Diğer faaliyet gelirlerinin geriye kalan kısmını ise cari dönem içerisinde Ana Ortaklık Banka’nın satışını gerçekleştirdiği Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş. ve Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Pazarlama A.Ş. ile ilgili olarak çözülen 111.844 TL tutarındaki karşılık ile Banka ve konsolidasyon kapsamındaki ortaklıkların dönem içerisinde gerçekleştirdiği iştirak ve gayrimenkul satışlarından elde edilen satış kârları, önceki yıllarda başta takipteki krediler ile ilgili olmak üzere muhtelif nedenlerle ayrılan karşılık tutarlarından yapılan tahsilat ya da iptaller ve çeşitli bankacılık hizmetleri karşılığında müşterilerden elde edilen ücret gelirleri oluşturmaktadır. Diğer faaliyet gelirleri içerisinde sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetleriyle ilgili olarak raporlanan gelirin önceki dönem bakiyesi 3.193.334 TL olup, bu tutarın %95’i alınan sigorta primlerinden meydana gelmektedir. e. Kredi ve diğer alacaklara ilişkin değer düşüş karşılıkları: Kredi ve Diğer Alacaklara İlişkin Özel Karşılıklar III. Grup Kredi ve Alacaklardan IV. Grup Kredi ve Alacaklardan V. Grup Kredi ve Alacaklardan Genel Karşılık Giderleri (1) Muhtemel Riskler İçin Ayrılan Serbest Karşılık Giderleri Menkul Değerler Değer Düşme Giderleri Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve VKET Men. Değ. Değer Düşüş Giderleri İştirakler Bağlı Ortaklıklar Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Toplam Cari Dönem 930.449 84.708 236.394 609.347 433.531 34.665 32.809 1.856 10.458 10.458 245.598 1.654.701 Önceki Dönem 626.910 77.866 215.030 334.014 394.723 50.000 1.092 12 1.080 26.960 26.960 191.860 1.291.545 Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 8. maddesi göz önünde bulundurularak hesaplanmıştır. (1) 290 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor f. Diğer faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler: Personel Giderleri (1) Kıdem Tazminatı Karşılığı Banka Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı Maddi Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri Maddi Duran Varlık Amortisman Giderleri Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri Şerefiye Değer Düşüş Gideri Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri Özkaynak Yöntemi Uygulanan Ortaklık Payları Değer Düşüş Gideri Elden Çıkarılacak Kıymetler Değer Düşüş Giderleri Elden Çıkarılacak Kıymetler Amortisman Giderleri Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar Değer Düşüş Giderleri Diğer İşletme Giderleri Faaliyet Kiralama Giderleri Bakım ve Onarım Giderleri Reklam ve İlan Giderleri (2) Diğer Giderler (2) Aktiflerin Satışından Doğan Zararlar Diğer (3) Toplam Cari Dönem 2.713.365 40.545 5.221 3.325 239.852 101.541 1.250 8.048 Önceki Dönem 2.490.168 117.127 445.976 288 222.005 77.146 1.803 9.209 1.652.335 217.937 34.751 197.132 1.202.515 105.236 3.437.521 8.308.239 1.407.119 166.896 31.955 178.635 1.029.633 4.554 3.007.978 7.783.373 Cari dönemde çalışanlara kâr payı vb. ödemeler için ayrılan karşılık tutarlarını, önceki dönemde ise bunların yanı sıra Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinin tamamlanmamış olması göz önünde bulundurularak muhtemel ücret artışları için ayrılan karşılıkları içermektedir. (1) (2) Grubun bağış, yardım ve sosyal sorumluluk projeleri kapsamında cari dönemde yaptığı harcama tutarı 24.983 TL’dir. (3) Cari dönemde Beşinci Bölüm II.g.5.4/II.g.5.5 no.lu dipnotlarda değinilen hususlara ilişkin olarak ayrılan toplam 323.694TL’lik karşılığı da içermektedir. Yukarıdaki tabloda “Diğer” grubu içerisinde yer alan faaliyet giderlerinin 2.434.533 TL’lik kısmı, sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetleri ile ilgili giderlerin bu kalem içerisinde sınıflanması nedeniyle ilgili sektör şirketlerinden kaynaklanmaktadır. Sigorta ve reasürans şirketlerince ödenen tazminat giderleri cari dönemde bu tutarın tamamına yakınını oluşturmaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Önceki dönemde ise diğer faaliyet giderlerinin 2.481.949 TL’lik kısmı sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetleri ile ilgili giderlerinden kaynaklanmakta olup, ödenen tazminat giderleri bu tutarın tamamına yakınını oluşturmuştur. 291 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor g. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi öncesi kâr/zararına ilişkin açıklamalar: Grubun vergi öncesi kârı sürdürülen faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Vergi öncesi kârın, 7.681.894 TL’si net faiz gelirlerinden, 1.468.946 TL’si net ücret ve komisyon gelirlerinden oluşmakta olup, diğer faaliyet giderleri toplamı 8.308.239 TL’dir. ğ. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi karşılığına ilişkin açıklamalar: Grubun 31.12.2013 tarihi itibarıyla toplam 823.022 TL tutarındaki vergi karşılığının 472.907 TL tutarındaki kısmi cari vergi giderinden, 350.115 TL tutarındaki kısmı ise ertelenmiş vergi giderinden oluşmaktadır. h. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler dönem net kâr/zararına ilişkin açıklamalar: Grubun sürdürülen faaliyetlerinden elde ettiği net kâr 3.606.859 TL’dir. ı. Net dönem kâr ve zararına ilişkin açıklama: ı.1. Olağan bankacılık işlemlerinden kaynaklanan gelir ve giderler: Grubun 01.01.2013-31.12.2013 dönemindeki performansının anlaşılması için özel açıklama yapılmasını gerektirecek bir husus bulunmamaktadır. ı.2. Muhasebe tahminlerindeki değişikliklerin cari ve gelecek dönem kâr/zararlarına etkisi: Açıklama yapılmasını gerektirecek herhangi bir husus bulunmamaktadır. ı.3. Gelir Tablosundaki “Alınan Ücret ve Komisyonlar” altında yer alan “Diğer” kalemi, kredi kartı işlemleri, sermaye piyasası işlemleri ve sigorta-reasürans işlemleri başta olmak üzere muhtelif işlemlerden alınan ücret ve komisyonlardan oluşmaktadır. ı.4. Diğer kalemler gelir tablosu toplamının %10’unu aşmamaktadır. i. Azınlık paylarına ait kâr/zarar: Azınlık Paylarına Ait Kâr/Zarar 292 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Cari Dönem 370.938 Önceki Dönem 302.712 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor V. Özkaynak Değişim Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Yasal kayıtlardaki ödenmiş nominal sermaye tutarı 4.500.000 TL olup, bilanço tarihi itibarıyla yasal yedek akçeler bakiyesi 2.286.486 TL, olağanüstü yedek akçeler bakiyesi 10.812.744 TL’dir. Cari dönemde diğer yedekler hesabında oluşan değişim yurt dışı şube ve finansal kuruluşların çevrim farkı kârı ile kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin aktüeryal kazançtan kaynaklanmaktadır. Menkul değerler değer artış fonu hesabının detayı Beşinci Bölüm II.i.9 no.lu dipnotta verilmiş olup bu tutarın 149.845 TL’lik kısmı satılmaya hazır menkul değerlere ait ertelenmiş vergi etkisinden oluşmaktadır (31 Aralık 2012: -153.679TL). VI. Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Bankacılık faaliyetleri konusu aktif ve pasiflerdeki değişim öncesi konsolide faaliyet kârına ilişkin 5.943.982 TL gelir tutarı, 15.627.984 TL’si ağırlıklı olarak kredilerden ve menkul kıymetlerden alınan faizler ile 7.129.809 TL’si ağırlıklı olarak mevduat ve para piyasası işlemlerine verilen faizlerden kaynaklanmaktadır. 3.942.287 TL tutarındaki elde edilen diğer kazançların önemli bir kısmını sigorta şirketlerinin prim tahsilatları oluşturmaktadır. Faaliyet kârının içinde yer alan ‘’Diğer’’ kalemi verilen ücret ve komisyonlar, personele ve hizmet tedarik edenlere yapılan nakit ödemeler ile ödenen vergiler dışındaki diğer faaliyet giderleri ve kambiyo kâr/ zararı gibi kalemlerden oluşmakta olup 4.853.581 TL (31.12.2012: 171.306 TL) olarak gerçekleşmiştir. Aktif ve pasif hesapların değişimi içinde yer alan ‘’Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış)’’ kalemi, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, muhtelif borçlar, diğer yabancı kaynaklar ve ödenecek vergi, resim, harç ve primlerdeki değişimlerden kaynaklanmakta olup 9.341.149 TL (31.12.2012: 1.254.556 TL tutarında azalış) olarak gerçekleşmiştir. Döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi 31.12.2013 tarihi itibarıyla yaklaşık 478.339 TL olarak tespit edilmiştir (31.12.2012: -194.415 TL). Kasa, efektif deposu, T.C. Merkez Bankası serbest hesapları, yoldaki paralar, satın alınan banka çekleri, kıymetli madenler, para piyasası işlemleri ile vadesiz ve 3 aya kadar vadeli bankalar, nakit ve nakde eşdeğer varlık olarak tanımlanmaktadır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 293 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar: Nakit Kasa ve Efektif Deposu T.C. Merkez Bankası ve Diğer Nakde Eşdeğer Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık 31.12.2012 4.775.236 1.680.661 3.094.575 3.808.003 81.658 3.726.345 8.583.239 31.12.2011 6.957.355 1.149.355 5.808.000 4.530.573 171.596 4.358.977 11.487.928 Önceki dönemde gerçekleşen işlemler neticesinde bulunan toplam değer, cari dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar toplamını verir. Dönem sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler: Nakit Kasa ve Efektif Deposu T.C. Merkez Bankası ve Diğer Nakde Eşdeğer Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık 294 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 31.12.2013 8.336.582 2.189.602 6.146.980 4.706.027 140.262 4.565.765 13.042.609 31.12.2012 4.775.236 1.680.661 3.094.575 3.808.003 81.658 3.726.345 8.583.239 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor VII. Grubun Dahil Olduğu Risk Grubuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar a. Grubun dahil olduğu risk grubuna ilişkin işlemlerin hacmi, dönem sonunda sonuçlanmamış kredi ve mevduat işlemleri, döneme ilişkin gelir ve giderler: a.1. Grubun dahil olduğu risk grubuna kullandırılan kredilere ilişkin bilgiler: Cari Dönem: Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu Krediler ve Diğer Alacaklar Dönem Başı Bakiyesi Dönem Sonu Bakiyesi Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Nakdi G. Nakdi 67.477 15.375 1.308.746 1.426.296 1.557 284 Grubun Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Nakdi G. Nakdi 1 Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler Nakdi G. Nakdi 499.699 553.135 218.714 246.217 39.283 1.251 Önceki Dönem: Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu Krediler ve Diğer Alacaklar Dönem Başı Bakiyesi Dönem Sonu Bakiyesi Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Nakdi G. Nakdi 62.291 67.477 2.309.017 1.308.746 3.960 132 Grubun Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Nakdi G. Nakdi 2 1 19 Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler Nakdi G. Nakdi 639.896 499.699 149.171 218.714 34.144 1.463 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 295 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor a.2. Grubun dahil olduğu risk grubuna ait mevduata ilişkin bilgiler: Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu Mevduat Dönem Başı Dönem Sonu Mevduat Faiz Gideri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Cari Dönem Önceki Dönem 798.050 391.051 18.958 399.014 798.050 18.421 Grubun Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Cari Dönem Önceki Dönem 385.728 352.420 45.462 549.679 385.728 46.369 Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler Cari Dönem Önceki Dönem 1.107.605 1.625.580 38.176 1.184.469 1.107.605 42.088 a.3. Grubun dahil olduğu risk grubu ile yaptığı vadeli işlemler ile opsiyon ile benzeri diğer sözleşmelere ilişkin bilgiler: Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan İşlemler Dönem Başı Dönem Sonu Toplam Kâr/Zarar Riskten Korunma Amaçlı İşlemler Dönem Başı Dönem Sonu Toplam Kâr/Zarar 296 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Cari Dönem Önceki Dönem Grubun Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Cari Dönem Önceki Dönem 10.850 Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler Cari Dönem Önceki Dönem 817 344 188.145 817 -2.231 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor b. Grubun dahil olduğu risk grubu ile ilgili olarak: b.1. Taraflar arasında bir işlem olup olmadığına bakılmaksızın Grubun dahil olduğu risk grubunda yer alan ve Grubun kontrolündeki kuruluşlarla ilişkileri: Söz konusu kuruluşlara Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde her türlü bankacılık hizmeti verilmektedir. b.2. İlişkinin yapısının yanında, yapılan işlemin türü, tutarı ve toplam işlem hacmine olan oranı, başlıca kalemlerin tutarı ve tüm kalemlere olan oranı, fiyatlandırma politikası ve diğer unsurlar: Yapılan işlemler ağırlıklı olarak kredi ve mevduat işlemlerinden oluşmaktadır. Risk grubu kapsamındaki kuruluşlara kullandırılan nakdi kredilerin toplam nakdi kredilere oranı %0,39; toplam aktiflere oranı %0,24; risk grubu kapsamındaki kuruluşların mevduatının toplam mevduata oranı %1,94; toplam pasiflere oranı %0,98’dir. İşlemlerde karşılaştırılabilir fiyat yöntemi uygulanmaktadır. b.3. Gayrimenkul ve diğer varlıkların alım satımı, hizmet alımı satımı, acente sözleşmeleri, finansal kiralama sözleşmeleri, araştırma ve geliştirme sonucu elde edilen bilgilerin aktarımı, lisans anlaşmaları, finansman (krediler ve nakit veya ayni sermaye destekleri dahil), garantiler ve teminatlar ile yönetim sözleşmeleri: Menkul alımları, genel olarak Grup şirketlerinden İş Finansal Kiralama A.Ş. aracılığıyla leasing yoluyla yapılmaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın şubeleri, Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi ile Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin acentesi konumundadır. Ayrıca Banka, şubeleri aracılığıyla, İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin acentelik faaliyetlerini yürütmektedir. Ana Ortaklık Banka’nın kurucusu olduğu 29 adet yatırım fonunun 28 adedinin yönetimi İş Portföy Yönetimi A.Ş., 1 adedinin yönetimi ise İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin kurucusu olduğu yatırım fonlarından 22 adedinin yönetimi ise İş Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Risk grubu firmaların nakdi ve gayrinakdi kredi ihtiyaçları, talepleri halinde Bankacılık Kanunu’ndaki sınırlamalar ve geçerli piyasa koşulları dikkate alınarak karşılanmaktadır. c. Kilit yönetici personele sağlanan faydalar: Grubun kilit yönetici personele cari dönemde sağlandığı faydalar 56.889 TL’dir (31.12.2012: 51.337 TL). Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 297 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor VIII. Grubun Yurt içi, Yurt dışı, Kıyı Bankacılığı Bölgelerindeki Şube veya İştirakler ile Yurt dışı Temsilciliklerine İlişkin Açıklamalar Ana Ortaklık Banka - Türkiye İş Bankası A.Ş. Yurt içi şube (*) Yurt dışı temsilcilikler Yurt dışı şube Kıyı Bnk. Blg. Şubeler (*) Sayı 1.289 1 1 1 15 1 1 1 1 Çalışan Sayısı 23.868 2 1 34 174 20 12 8 10 Bulunduğu Ülke Çin Halk Cumhuriyeti Mısır İngiltere K.K.T.C. Irak Gürcistan Kosova Bahreyn Aktif Toplamı 8.759.834 1.179.536 316.975 38.570 36.049 8.989.901 Yasal Sermaye 349 80.000 15.044 15.831 23.525 Aktif Toplamı 1.205.185 67.782 38.131 21.434 Yasal Sermaye Aktif Toplamı Yasal Sermaye 98.483 49.089 Aktif Toplamı Yasal Sermaye Türkiye’de bulunan Serbest Bölge şubeleri yurt içi şube sayısına dahil edilmiştir. İşbank AG Yurt içi şube (*) Sayı 13 Çalışan Sayısı 190 1 1 1 1 11 9 11 8 Yurt dışı temsilcilikler Yurt dışı şube Kıyı Bnk. Blg. Şubeler (*) Bulunduğu Ülke Hollanda Fransa İsviçre Bulgaristan Merkezi Almanya’da olan Şirket’in Almanya’da olan şubeleri yurt içi şube olarak gösterilmiştir. Milli Reasürans T.A.Ş. Yurt içi şube Sayı 1 Çalışan Sayısı 203 Yurt dışı temsilcilikler Bulunduğu Ülke Yurt dışı şube Kıyı Bnk. Blg. Şubeler 1 11 Sayı 4 Çalışan Sayısı 290 Singapur İşbank Rusya Yurt içi şube (*) Yurt dışı temsilcilikler Yurt dışı şube Kıyı Bnk. Blg. Şubeler 298 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Bulunduğu Ülke TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor (*) Merkezi Moskova’da olan Şirket’in Rusya’da olan şubeleri yurt içi şube olarak gösterilmiştir. Yurt dışında şube ya da temsilciliği bulunmayan konsolidasyona dahil diğer bağlı ortaklıklara ilişkin çalışan sayısına ilişkin bilgiler: anadolu anonim türk sigorta şİRKETİ anadolu hayat emeklilik a.ş. CAMİŞ MENKUL DEĞERLER A.Ş. EFES VARLIK YÖNETİM A.Ş. IS INVESTMENTS GULF LTD. (1) iş faKTORİNG A.Ş. iş finansal kiralama a.ş. iŞ gayrimenkul yatırım ortaklığı a.ş. iş girişim sermayesi yatırım ortaklığı a.ş. iş portföy yönetimi a.ş. İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. iş yatırım ortaklığı a.ş. maxIs INVESTMENTS ltd. (2) tskb gayrimenkul yatırım ortaklığı a.ş. TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş. yatırım finansman menkul değerler a.ş. (1) Merkezi Dubai’de olan Şirket’in merkezi haricinde şube veya temsilciliği bulunmamaktadır. (2) Merkezi Londra’da olan Şirket’in merkezi haricinde şube veya temsilciliği bulunmamaktadır. Çalışan Sayısı 937 738 40 59 2 56 123 67 18 54 402 4 24 11 316 155 IX. Bilanço Sonrası Hususlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar 1. Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun borçlanma aracı ihracına ilişkin 30.09.2013 tarihli kararı kapsamında, 2014 yılı Ocak ayında 200.000 TL nominal değerli, 127 gün vadeli banka bonosu, 600.000 TL nominal değerli 232 gün vadeli banka bonosu ve 200.000 TL nominal değerli, 370 gün vadeli iskontolu tahvil ihracı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu bonoların itfa tarihleri 11.06.2014 ve 24.09.2014, iskontolu tahvillerin itfa tarihi 09.02.2015 olup, faiz oranları sırasıyla %10,49, %11,13 ve %11,47 (yıllık basit faiz) düzeyinde gerçekleşmiştir. 2. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., %5 pay oranı ile sahip olduğu Takasbank - İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’ye ait 21.000 TL nominal tutardaki tüm hisselerini 31.01.2014 tarihinde Borsa İstanbul A.Ş.’ye 33.390 TL bedelle satmış ve aynı gün içerisinde satış tutarının tamamını tahsil etmiştir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 3. İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş., portföyündeki girişim sermayesi yatırımlarından tam çıkış gerçekleştirmesi sebebiyle Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliğ gereği girişim sermayesi yatırımı yapılmasına ilişkin portföy sınırlamasına 31.12.2013 tarihi itibarıyla uyum sağlayamamış ve bu sınırlamaya uyumun sağlanmasına yönelik olarak 31.12.2015 tarihine kadar süre verilmesi talebine 27.01.2014 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu’ndan olumlu yanıt almıştır. 299 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor ALTINCI BÖLÜM: DİĞER AÇIKLAMALAR I. Grubun Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar Türkiye İş Bankası A.Ş. Not Görünüm (*) D+ Durağan Uzun Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu Baa3 Durağan Uzun Vadeli Türk Parası Mevduat Notu Baa2 Durağan Kısa Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu P-3 - Kısa Vadeli Türk Parası Mevduat Notu P-2 - FITCH RATINGS Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu BBB Durağan Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu BBB Durağan Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu F3 - Kısa Vadeli Türk Parası Kredi Notu F3 - AAA(tur) Durağan Finansal Kapasite Notu bbb - Destek Notu STANDARD & POOR’S Uzun Vadeli Kredi Notu 3 - BB+ Negatif Kısa Vadeli Kredi Notu B - Uzun Vadeli Ulusal Notu trAA+ - Kısa Vadeli Ulusal Notu trA-1 - MOODY’S Banka Finansal Güçlülük Notu Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu Açıklama Bankanın finansal gücünün müstakil olarak makul düzeyde olduğunu gösterir. Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur. Bankanın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir. Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur. Bankanın kredi değerliliğinin yüksek olduğuna işaret eder. Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir. Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir. En yüksek kredi kalitesini (ulusal olarak) gösterir. Bankanın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Temel finansal göstergeler yeterli düzeydedir. Dış destek ihtimali makul seviyededir. Türkiye’ye verilen YP ülke notu ile aynıdır. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücüne sahip olduğunu gösterir. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünün yüksek seviyede olduğunu gösterir. Bu kategoride verilebilecek en yüksek not olup, bankanın kısa vadeli borçlarını ödeyebilme kapasitesinin ülkedeki diğer kurumlara göre yüksek olduğunu gösterir. Banka’nın kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir: Moody’s: 20.05.2013, Fitch Ratings: 31.10.2013, Standard & Poor’s: 11.02.2014 (*) Görünüm: “Durağan” mevcut notun kısa vadede değişmeyeceğini, “pozitif” mevcut notun yukarı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu, “negatif” ise mevcut notun aşağı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir. 300 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. 31.12.2013 Tarihli Konsolide Finansal Rapor Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. MOODY’S Banka Finansal Güçlülük Notu Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu Kısa Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu Uzun Vadeli Yerel Para İhraççı Notu Kısa Vadeli Yerel Para İhraççı Notu FITCH RATINGS Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu Uzun Vadeli Yerel Para İhraççı Notu Kısa Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu Kısa Vadeli Yerel Para İhraççı Notu Ulusal Not Destek Notu Destek Notu Tabanı Not D+ Baa3 P-3 Baa3 P-3 Görünüm Durağan Durağan Durağan - BBBBBB F3 F3 AAA 2 BBB- Durağan Durağan Durağan Durağan TSKB’nin kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir: Moody’s: 03.07.2012, Fitch Ratings: 31.10.2013 İş Finansal Kiralama A.Ş. FITCH RATINGS Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu Uzun Vadeli Türk Parası İhraççı Notu Kısa Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu Kısa Vadeli Türk Parası İhraççı Notu Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu Destek Notu Not BBB BBB F3 F3 AAA(tur) 2 Görünüm Durağan Durağan Durağan - İş Finansal Kiralama A.Ş.’nin kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihe aşağıda yer verilmiştir: Fitch Ratings: 31.10.2013 Cari dönemde Banka’da Türk Ticaret Kanunu’nun 207, 438 ve 439. maddeleri kapsamında özel denetim yapılmamıştır. Banka başta BDDK, TCMB, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu gibi kamu kurumları olmak üzere kamu denetimine tabidir. Söz konusu kamu kurumlarının Banka’da yaptıkları denetimlere ilişkin olarak kamuya açıklama gereken bir husus çıktığı takdirde bu hususlar özel durum açıklamaları aracılığıyla kamuyla paylaşılmaktadır. YEDİNCİ BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR I. Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar Ana Ortaklık Banka’nın ve finansal kuruluşlarının kamuya açıklanacak 31.12.2013 tarihli konsolide finansal tabloları ve dipnotları Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. (the Turkish member firm of KPMG International Cooperative, a Swiss entity) tarafında bağımsız denetime tabi tutulmuş ve 12.02.2014 tarihli bağımsız denetim raporunun dördüncü paragrafında açıklanan hususun konsolide finansal tablolar üzerindeki etkileri haricinde, söz konusu finansal tabloların Ana Ortaklık Banka’nın ve finansal kuruluşlarının 31.12.2013 tarihi itibarıyla konsolide mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru bir biçimde yansıtmadığına dair herhangi bir hususa rastlanmadığı belirtilmiştir. II. Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar Grubun faaliyetiyle ilgili olan, ancak yukarıdaki bölümlerde belirtilmeyen önemli bir husus ve gerekli görülen açıklama ve dipnotlar bulunmamaktadır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 301 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi II. Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler ve Gösterge Rasyolar KONSOLİDE OLMAYAN AKTİF KALEMLER (Bin TL) Nakit Değerler Bankalar ve Para Piyasalarından Alacaklar (1) Menkul Değerler (Net) Krediler (2) İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (Net) Duran Varlıklar (Net) Diğer Aktifler Aktif Toplamı PASİF KALEMLER (Bin TL) Mevduat Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar (3) Karşılıklar Diğer Pasifler Özkaynaklar Pasif Toplamı GELİR VE GİDER KALEMLERİ (4) (Bin TL) Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Net Ticari Kâr/Zarar Net Ücret ve Komisyon Gelirleri Temettü Gelirleri Diğer Faaliyet Gelirleri Faaliyet Gelirleri Toplamı Faaliyet Giderleri NET FAALİYET KÂRI/ZARARI Kredi ve Diğer Alacaklar Değer Düşüş Karşılığı VERGİ ÖNCESİ KÂR/ZARAR Vergi Karşılığı NET DÖNEM KÂRI/ZARARI GÖSTERGE RASYOLAR % Faiz Getirili Aktifler (5) / Aktif Toplamı Faiz Getirili Aktifler (5) / Faiz Ödenen Pasifler Menkul Değerler / Aktif Toplamı Krediler / Aktif Toplamı Krediler / Mevduat Bireysel Krediler / Toplam Krediler Takipteki Krediler Oranı Özel Karşılık Oranı Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat Özkaynaklar / Toplam Pasifler Sermaye Yeterliliği Standart Oranı Ortalama Aktif Karlılığı (6) Ortalama Özkaynak Karlılığı (6) Faaliyet Giderleri / Faaliyet Gelirleri DİĞER VERİLER (Bin YTL) Yasal Özkaynak Ana Sermaye Serbest Sermaye (7) Vadesiz Mevduat 2009/12 884.514 16.308.023 39.289.717 48.334.786 5.031.079 1.922.019 1.453.166 113.223.304 2009/12 72.177.063 20.727.737 3.493.802 3.341.174 13.493.528 113.233.304 2009/12 10.200.437 5.332.949 4.867.488 408.373 1.252.604 325.037 1.073.275 7.926.777 2.694.687 5.232.090 2.286.474 2.945.616 573.209 2.372.407 2009/12 91,7 111,8 34,7 42,7 67,0 31,2 5,4 100,0 15,6 11,9 18,3 2,3 21,0 34,0 2009/12 13.963.036 12.932.571 8.972.745 11.258.761 2010/12 1.253.650 10.454.093 45.436.557 64.231.678 6.264.039 1.918.459 2.238.018 131.796.494 2010/12 88.260.157 18.201.332 3.631.589 4.689.612 17.013.804 131.796.494 2010/12 9.797.839 5.215.964 4.581.875 134.630 1.236.425 369.210 1.569.284 7.891.424 3.203.123 4.688.301 1.135.449 3.552.852 570.642 2.982.210 2010/12 91,1 112,8 34,5 48,7 72,8 30,6 3,6 100,0 16,4 12,9 17,5 2,4 19,9 40,6 2010/12 16.995.505 15.178.349 11.711.967 14.468.760 2011/12 1.231.464 14.802.918 42.778.027 91.620.638 6.275.017 1.983.314 2.977.126 161.668.504 2011/12 98.313.134 34.390.699 4.204.926 6.838.381 17.921.364 161.668.504 2011/12 10.898.384 6.336.584 4.561.800 306.073 1.428.583 555.702 1.311.114 8.163.272 3.481.199 4.682.073 1.383.793 3.298.280 630.793 2.667.487 2011/12 92,2 112,4 26,5 56,7 93,2 27,8 2,1 100,0 18,9 11,1 14,1 1,8 15,2 42,6 2011/12 18.631.132 17.182.647 12.117.791 18.626.781 2012/12 1.756.595 15.634.097 38.054.734 106.715.770 7.699.954 1.998.785 3.584.515 175.444.450 2012/12 105.383.434 30.630.769 5.380.105 11.331.097 22.719.045 175.444.450 2012/12 13.390.415 7.462.498 5.927.917 590.390 1.706.227 417.703 1.172.144 9.814.381 4.484.306 5.330.075 1.209.122 4.120.953 810.646 3.310.307 2012/12 91,4 116,4 21,7 60,8 101,3 28,6 1,9 78,9 19,9 12,9 16,3 2,0 16,5 45,7 2012/12 24.739.690 19.765.885 16.099.351 20.946.735 Merkez Bankası ve Zorunlu Karşılıklar hesabı dahildir. Takipteki Krediler hariçtir. (3) Türk Lirası ve yabancı para cinsinden tahvil ve bono ihraçları ile kullanılan Sermaye Benzeri Kredileri kapsamaktadır. (4) Nakdi Kredilerden Alınan Ücret ve Komisyonlar Faiz Gelirleri içinde, Nakdi Kredilere Verilen Ücret ve Komisyonlar Faiz Giderleri içinde gösterilmiştir. (5) Faiz getirili aktifler TP ve YP Zorunlu Karşılıkları da içermektedir . (6) Ortalamalar çeyreksel bakiyeler üzerinden hesaplanmıştır. (7) Serbest Sermaye = Özkaynaklar - (Duran Varlıklar+Mali Olmayan İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar+Net Takipteki Alacaklar) (1) (2) 302 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 2013/12 2.219.817 22.335.328 36.866.263 134.843.374 7.760.771 2.090.204 4.384.280 210.500.037 2013/12 120.974.765 46.933.598 5.862.456 13.170.101 23.563.117 210.504.037 2013/12 13.460.682 6.805.252 6.655.430 223.266 1.919.086 450.312 1.038.142 10.286.236 4.962.519 5.323.717 1.467.018 3.856.699 693.334 3.163.365 2013/12 92,1 113,5 17,5 64,1 111,5 28,5 1,6 80,4 21,2 11,2 14,4 1,6 13,7 48,2 2013/12 27.689.806 22.264.891 17.070.498 25.623.095 Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler ve Gösterge Rasyolar KONSOLİDE 2009/12 893.430 18.348.043 45.078.276 52.760.440 2.996.044 931.016 2.925.103 4.984.124 128.916.476 2009/12 72.054.972 28.346.924 7.112.309 6.096.346 15.305.925 128.916.476 2009/12 11.370.516 5.630.372 5.740.144 557.041 976.898 166.338 3.503.912 10.944.333 5.213.259 5.731.074 2.363.565 3.367.509 615.205 2.752.304 2009/12 90,6 116,4 35,0 40,9 73,2 28,8 5,1 100,0 15,9 11,9 18,1 2,3 20,3 35,3 2009/12 15.632.586 15.127.364 9.750.739 11.432.282 2010/12 1.262.764 13.719.134 51.814.331 69.409.124 3.541.421 963.265 3.352.137 6.748.560 150.810.736 2010/12 88.476.619 27.526.352 7.560.506 8.260.604 18.986.655 150.810.736 2010/12 10.850.750 5.440.180 5.410.570 292.912 997.891 45.785 4.031.367 10.778.525 5.671.987 5.106.538 1.185.911 3.920.627 688.933 3.231.694 2010/12 89,7 116,7 34,4 46,0 78,1 28,7 3,4 100,0 16,6 12,6 17,6 2,3 19,3 42,0 2010/12 19.350.844 17.982.133 12.160.810 14.688.893 2011/12 1.260.374 17.545.722 48.720.930 99.432.775 3.979.038 1.376.390 3.384.754 8.235.847 183.935.830 2011/12 98.831.996 45.121.027 8.713.868 10.958.370 20.310.569 183.935.830 2011/12 12.081.352 6.664.356 5.416.996 446.913 1.102.726 171.477 4.070.527 11.208.639 6.615.795 4.592.844 1.494.935 3.097.909 708.541 2.389.368 2011/12 90,5 115,7 26,5 54,1 100,2 25,9 2,1 100,0 19,3 11,0 14,1 1,4 12,1 48,4 2011/12 21.187.094 19.841.319 13.021.182 19.054.431 2012/12 1.779.460 18.965.235 44.782.722 115.733.719 4.398.434 1.384.455 3.511.410 10.519.304 201.074.739 2012/12 106.010.860 44.483.302 10.260.057 15.461.765 24.858.755 201.074.739 2012/12 14.676.856 7.834.591 6.842.265 871.070 1.258.319 205.032 4.571.878 13.748.564 7.783.373 5.965.191 1.291.545 4.673.646 958.912 3.714.734 2012/12 89,7 119,8 22,3 57,6 108,2 26,8 1,8 76,8 20,1 12,4 16,3 1,9 16,7 47,1 2012/12 27.325.571 22.715.413 16.535.929 21.346.638 2013/12 2.257.090 26.479.037 43.651.041 146.136.030 4.174.551 2.034.122 3.938.176 12.949.093 241.619.140 2013/12 121.837.798 65.397.271 10.918.968 17.570.477 25.894.626 241.619.140 2013/12 14.853.908 7.172.014 7.681.894 378.591 1.468.946 238.057 4.625.333 14.392.821 8.308.239 6.084.582 1.654.701 4.429.881 823.022 3.606.859 2013/12 90,1 116,3 18,1 60,5 119,2 26,7 1,7 77,9 21,5 10,7 14,3 1,6 14,3 49,1 2013/12 30.567.360 25.607.957 17.332.191 26.161.926 Merkez Bankası ve Zorunlu Karşılıklar hesabı dahildir. Takipteki Krediler hariçtir. (3) Türk Lirası ve yabancı para cinsinden tahvil ve bono ihraçları ile kullanılan Sermaye Benzeri Kredileri kapsamaktadır. (4) Nakdi Kredilerden Alınan Ücret ve Komisyonlar Faiz Gelirleri içinde, Nakdi Kredilere Verilen Ücret ve Komisyonlar Faiz Giderleri içinde gösterilmiştir. (5) Faiz getirili aktifler TP ve YP Zorunlu Karşılıkları da içermektedir . (6) Ortalamalar çeyreksel bakiyeler üzerinden hesaplanmıştır. (7) Hesaplama Faaliyet Gelir/Giderlerindeki Sigorta Teknik Gelir/Gider bakiyeleri netleştirilerek yapılmıştır. (8) Serbest Sermaye = Özkaynaklar - (Duran Varlıklar+Mali Olmayan İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar+Net Takipteki Alacaklar) (1) (2) İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 303 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi AKTİF KALEMLER (Bin TL) Nakit Değerler Bankalar ve Para Piyasalarından Alacaklar (1) Menkul Değerler (Net) Krediler ve Faktoring Alacakları (2) İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (Net) Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (Net) Duran Varlıklar (Net) Diğer Aktifler Aktif Toplamı PASİF KALEMLER (Bin TL) Mevduat Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar (3) Karşılıklar Diğer Pasifler Özkaynaklar Pasif Toplamı GELİR VE GİDER KALEMLERİ (4) (Bin TL) Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Net Faiz Geliri Net Ticari Kâr/Zarar Net Ücret ve Komisyon Gelirleri Temettü Gelirleri Diğer Faaliyet Gelirleri Faaliyet Gelirleri Toplamı Faaliyet Giderleri NET FAALİYET KÂRI/ZARARI Kredi ve Diğer Alacaklar Değer Düşüş Karşılığı VERGİ ÖNCESİ KÂR/ZARAR Vergi Karşılığı NET DÖNEM KÂRI/ZARARI GÖSTERGE RASYOLAR % Faiz Getirili Aktifler (5) / Aktif Toplamı Faiz Getirili Aktifler (5) / Faiz Ödenen Pasifler Menkul Değerler / Aktif Toplamı Krediler ve Faktoring Alacakları / Aktif Toplamı Krediler / Mevduat Bireysel Krediler / Toplam Krediler Takipteki Krediler Oranı Özel Karşılık Oranı Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat Özkaynaklar / Toplam Pasifler Sermaye Yeterliliği Standart Oranı Ortalama Aktif Karlılığı (6) Ortalama Özkaynak Karlılığı (6) Faaliyet Giderleri / Faaliyet Gelirleri (7) DİĞER VERİLER (Bin YTL) Yasal Özkaynak Ana Sermaye Serbest Sermaye (8) Vadesiz Mevduat Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Doğrudan ve Dolaylı İştirakler (*) DOĞRUDAN İŞTİRAKLER Unvan Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Antgıda Gıda Tarım Turizm Enerji ve Demir Çel. San. Tic. A.Ş. Arap Türk Bankası A.Ş. Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. Camiş Yatırım Holding A.Ş. CJSC İşbank İş Finansal Kiralama A.Ş. İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Ticaret ve İletişim Hizmetleri A.Ş. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. İşBank AG (EUR) Kredi Kayıt Bürosu A.Ş. Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti. Milli Reasürans T.A.Ş. Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş. Trakya Yatırım Holding A.Ş. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Aralık 2013 Doğrudan Pay %62,00 %99,89 %20,58 %7,44 %9,98 %99,97 %100,00 %27,79 %42,23 %86,33 %94,65 %65,65 %100,00 %9,09 %99,17 %76,64 %99,81 %65,34 %40,52 %65,47 Risk Grubu Payı %83,00 %99,99 %20,58 %10,00 %9,98 %100,00 %100,00 %57,39 %58,04 %100,00 %100,00 %70,69 %100,00 %9,09 %100,00 %76,74 %100,00 %100,00 %50,00 %73,69 DOLAYLI İŞTİRAKLER Unvan Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş. Anadolu Cam Investment BV Anadolu Cam Sanayi A.Ş. Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş Asmaş Ağır Sanayi Makinaları A.Ş. Automotive Glass Alliance Rus ZAO Automotive Glass Alliance Rus Trading OOO Balsand BV Batı Karadeniz Elektrik Dağıtım ve Ticaret A.Ş. Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşlet. A.Ş. Cam Elyaf Sanayii A.Ş. Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. Camiş Egypt Mining Ltd. Co. Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Camiş Limited (Euro) Camiş Madencilik A.Ş. Camiş Menkul Değerler A.Ş. Casaba Yönetim İşl. İmal. İth. İhr. Paz. Sağ. Tem. Güv. Ulş. Tic. ve San. A.Ş. CJSC Brewery Pivdenna (Odessa) Convera Systems FZ Limited Liability Company Covision Medical Technologies Limited Cromital SPA Çayırova Cam Sanayii A.Ş. Denizli Cam Sanayi ve Ticaret A.Ş. Dost Gaz Depolama A.Ş. Doğrudan Pay %0,00 %0.00 %0.00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0.00 %0.00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 Risk Grubu Payı %61,76 %100,00 %75.92 %79,12 %100,00 %99,98 %100,00 %100,00 %51,00 %65,00 %98,29 %99,72 %100,00 %99,70 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %50,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %51,00 %100,00 304 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Doğrudan ve Dolaylı İştirakler Aralık 2013 Doğrudan Pay %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 Risk Grubu Payı %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %90,00 %50,00 %36,60 %100,00 %57,67 %100,00 %100,00 %50,00 %99,86 %50,00 %100,00 %100,00 %99,95 %100,00 %88,00 %100,00 %50,00 %81,24 %100,00 %100,00 %61,66 %48,46 %100,00 %50,00 %50,00 %100,00 %99,72 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %32,50 %50,00 %99,45 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 305 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi DOLAYLI İŞTİRAKLER Unvan Efes Varlık Yönetim A.Ş. Erişim Müşteri Hizmetleri A.Ş. Fritz Beteiligungsgesellschaft Gmbh Fritz Holding Gmbh Glass Corp SA HNG Float Glass Limited İş B Tipi Yatırım Ortaklığı A.Ş. İş Faktoring A.Ş. İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Is Investment Gulf Ltd. İş Portföy Yönetimi A.Ş. İş-Koray Turizm Ormancılık Madencilik İnşaat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. JSC Mina Kanyon Yönetim İşletim Ve Pazarlama Ltd. Şti. Madencilik Sanayii ve Ticaret A.Ş. Maxis Securities Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. Merefa Glass Company Miltaş Turizm İnşaat Ticaret A.Ş. Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Paz. A.Ş. Nest in Globe (NIG) B.V Nevotek Bilişim Ses ve İletişim Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Nevotek Intercorporation Nevotek Middle East FZ Limited Liability Company Num Num Yiyecek ve İçecek A.Ş. OAO Form Mat OAO Ruscam-Pokrovsky Omco-İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş. OOO Balkum OOO Posuda OOO Ruscam OOO Ruscam Glass Packaging Holding OOO Ruscam Kuban OOO Ruscam Management Company OOO Ruscam Sibir Ortopro Tıbbi Aletler San. Tic. A.Ş. Oxyvıt Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş. Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. Paşabahçe Glas Gmbh Paşabahçe Investment BV Paşabahçe Mağazaları A.Ş. Paşabahçe Mağazaları BV Paşabahçe Spain SL Paşabahçe USA Inc. Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. Richard Fritz GmbH+Co. KG Richard Fritz Inc Richard Fritz Kft Richard Fritz Prototype Spare Parts Gmbh Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Doğrudan ve Dolaylı İştirakler DOLAYLI İŞTİRAKLER Unvan Richard Fritz Spol S.R.O. Rudnik Krecnjaka Vijenac DOO Saint Gobain Glass Egypt SAE Soda Sanayii A.Ş. Softtech Yazılım Teknolojileri Araştırma Geliştirme ve Pazarlama Tic. A.Ş. Solvay Sodi AD Solvay Şişecam Holding AG Sürdürülebilir Danışmanlık A.Ş. Şişecam (Shanghai) Trade Co Ltd Şişecam Bulgaria Ltd Şişecam Chem Investment Bv Şişecam Dış Ticaret A.Ş. Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. Şişecam Soda Lukavac DOO Toksöz Spor Malzemeleri Tic. A.Ş. Topkapı Yatırım Holding A.Ş. Trakya Cam Investment BV Trakya Cam Sanayii A.Ş. Trakya Glass Bulgaria Ead Trakya Glass Kuban OOO Trakya Glass Rus Trading OOO Trakya Glass Rus ZAO Trakya Investment BV Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. TRSG Autoglass Holding BV TRSG Glass Holding BV Tasfiye Halinde Tskb Gayrimenkul Danışmanlık A.Ş. TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. (*) İş Bankası payının %5 ve üzerinde olduğu doğrudan veya dolaylı iştiraklere yer verilmiştir. 306 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Aralık 2013 Doğrudan Pay %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 %0,00 Risk Grubu Payı %100,00 %50,00 %30,82 %89,70 %100,00 %25,00 %25,00 %97,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %89,30 %56,00 %100,00 %100,00 %69,79 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %70,00 %97,52 %100,00 %60,63 %98,42 İştirak Pay Oranlarındaki Değişiklikler (*) FİRMALAR DOĞRUDAN İŞTİRAKLER Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşlet. A.Ş. Mipaş Mümessillik İthalat İhracat ve Paz. A.Ş. Doğrudan Pay Aralık 2013 %0,00 %0,00 Risk Grubu Payı Aralık 2013 %98.29 %100,00 Risk Grubu Payı Aralık 2013 %0,00 %0,00 Gerekçeler Hisse Satışı Hisse Satışı %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0,00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %60.00 %20,00 %50.00 %98.90 %100.00 %50.00 %100.00 %99.00 %100.00 %25.78 %100,00 %20,00 %99.00 %99.00 %100.00 %70,00 %25.78 %0.00 %0.00 %0.00 %0.00 %100,00 %0.00 %0.00 %100,00 %100,00 %50,00 %0.00 %0.00 %100,00 %0.00 %100,00 %0.00 %0.00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %100,00 %30,82 %100,00 %0.00 %0.00 %0.00 %100,00 %100,00 %0.00 Şirket Birleşmesi Hisse Satışı Tasfiye Şirket Birleşmesi Yeni Kuruluş Tasfiye Hisse Satışı Hisse Alımı Hisse Alımı Hisse Alımı Tasfiye Şirket Birleşmesi Yeni Kuruluş Şirket Birleşmesi Yeni Kuruluş Hisse Satışı Şirket Birleşmesi Hisse Alımı Hisse Alımı Hisse Alımı Hisse Alımı Hisse Alımı Hisse Alımı Yeni Kuruluş Şirket Birleşmesi Şirket Birleşmesi Şirket Birleşmesi Yeni Kuruluş Hisse Alımı Hisse Satışı Banka’nın 2013 yılı içerisinde; sermayesinin doğrudan veya dolaylı olarak, yüzde beş, on, yirmi, yirmi beş, otuz üç, elli, altmış yedi veya yüzde yüzünü temsil eden miktarda paylarına sahip olduğu veya paylarının bu yüzdelerin altına düştüğü iştirakler ve bu işlemlerin gerekçelerine yer verilmiştir. (*) İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 307 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi DOLAYLI İŞTİRAKLER AC Glass Invest BV Aras Kargo Yurtiçi ve Yurtdışı Taşımacılık A.Ş. Arc Paşabahçe Food Service LLC Arena Su Sporları ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Automotive Glass Alliance Rus Trading OOO Camiş Rus ZAO Fillo Kargo A.Ş. Fritz Beteiligungsgesellschaft GmbH Fritz Holding GmbH Hng Float Glass Limited OAO Ruscam-Kirishsky Ons Spor Malzemeleri San. Tic. A.Ş. OOO Ruscam Glass Packaging Holding OOO Ruscam Holding OOO Ruscam Management Company Özel Türkmed Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. Paşabahçe Eskişehir Cam San ve Tic. A.Ş. Richard Fritz GmbH + Co. Kg Richard Fritz Inc. Richard Fritz Kft Richard Fritz Prototype + Spare Parts GmbH Richard Fritz Spol S.R.O. Saint Gobain Glass Egypt SAE Sisecam Chem Investment BV Sportive Spor Malzemeleri San. Tic. A.Ş. Tajmahal Spor Malzemeleri Tic. A.Ş. Trakya Glass Lojistics Trakya Glass Rus Trading OOO TRSG Autoglass Holding BV Turkmed Diyaliz ve Böbrek Sağlığı Kurumları A.Ş. Doğrudan Pay Aralık 2012 %86.90 %99,98 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri (*) MADDE NO 12 23 24 32 40 308 ESKİ METİN Payların Devri Nama yazılı payların devri, mevzuat uyarınca gerçekleştirilir. YENİ METİN Payların Devri Nama yazılı payların devri, mevzuat uyarınca gerçekleştirilir. Ancak bu devir, bankaya karşı pay defterine yazılacak kayıtla hüküm ifade eder. Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca, sebep göstermeksizin dahi kayıttan imtina edebilir. Yönetim Organları Bankanın yönetim organları Yönetim Kurulu, varsa Kredi Komitesi ve Genel Müdür’den oluşur. İdare meclisi azası, umum müdür, umum müdür muavini, 1. derecede imza yetkisini haiz memur ve murakıp olabilme şartları İdare meclisine aza olabilmek için bankanın ortağı bulunmak, medeni hakları kullanma salahiyetini haiz olmak ve ilgili kanunlarda belirlenen miktarda ve şekilde banka hisse senedinin T.C. Merkez Bankası’na tevdi edilmesi mecburidir. Payların devri; Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri, Sermaye Piyasası mevzuatı, Bankacılık Kanunu ve ilgili mevzuat ve iş bu esas sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydı ile serbesttir. Yönetim Organları Bankanın yönetim organı Yönetim Kurulu’dur. İlgili kanunlarda haklarında yasak getirilen kişiler idare meclisi azası, umum müdür, umum müdür muavini, birinci derecede imza yetkisini haiz memur ve murakıp olamazlar. Yasak İşlemler a) Yönetim Kurulu üyeleri şahsen ilgili oldukları hususların görüşülmesine katılamazlar. b) Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kuruldan izin almadan kendi veya başkası adına doğrudan doğruya veya dolaylı olarak banka ile herhangi bir ticari işlem yapamazlar. c) Yönetim Kurulu ve Kredi Komitesi başkan ve üyeleri Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 245. maddesinin 3 numaralı bendinde yazılı derecelerde yakınlığı bulunan kimselere ilişkin kredi, teminat ve kefalet taleplerinin görüşülmesine katılamazlar ve bu işler hakkında oy veremezler. ç) Yönetim Kurulu banka hesabına şirket hisse senetlerini satın alamaz, yahut işbu senetleri rehin karşılığında kabul ederek kredi veya avans veremez. Türk Ticaret Kanununun 329. maddesinde söz konusu istisnalar saklıdır. Murakıpların intihabı İşbu Esas Mukavale ve Türk Ticaret Kanunu ile Bankalar Kanunu hükümlerine tevfikan murakabe vazifesile mükellef olmak üzere her sene umumi heyet tarafından iki murakıp seçilir. Murakıpların tekrar seçilmeleri caizdir. İflas veya tatili tediyat eden murakıplar istifa etmiş sayılırlar. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu İdare meclisi azası, umum müdür, umum müdür muavini ve 1. derecede imza yetkisini haiz memur olabilme şartları İdare meclisine aza olabilmek için medeni hakları kullanma salahiyetini haiz olmak ve ilgili mevzuatta belirlenen niteliklere sahip olmak mecburidir. İlgili kanunlarda haklarında yasak getirilen kişiler idare meclisi azası, umum müdür, umum müdür muavini ve birinci derecede imza yetkisini haiz memur olamazlar. Yasak İşlemler a) Yönetim Kurulu üyeleri şahsen ilgili oldukları hususların görüşülmesine katılamazlar. b) Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kuruldan izin almadan kendi veya başkası adına doğrudan doğruya veya dolaylı olarak banka ile herhangi bir ticari işlem yapamazlar. c) Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri Bankacılık Kanununda yasaklanan haller ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 393. maddesinde yazılı hallerde müzakerelere katılamazlar ve bu işlere ilişkin oy kullanamazlar. Bankanın denetimi ve denetçi seçimi Bankanın denetimi ve denetçi seçimi ilgili mevzuat hükümlerine tabidir. 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 41 42 43 44 ESKİ METİN Vazifeleri Murakıplar bankanın bütün hesaplarını ve muamelelerini tetkik ve murakebe etmek salahiyetini haizdirler. Bütün defterleri, muhabere evrakını, zabıtnameleri mahallinde tetkik ve murakebe edebilirler. İdare meclisi her altı ay nihayetinde bankanın alacak ve borçlarını mübeyyin ihzar edilecek cetvelleri murakıplara vermek mecburiyetindedir. Murakıplar bu Esas Mukavele ve Türk Ticaret Kanunu ile Bankalar Kanunu hükümlerine göre yapacakları tetkikatın neticelerini ve senelik bilanço, kâr ve zarar hesapları ve idare meclisinin kârın tevziine dair teklifleri hakkındaki mütalaalarını bir raporla umumi heyete bildirmek mecburiyetindedirler. Murakıplar ilgili kanun hükümlerine uygun olarak tanzim edecekleri raporların birer suretini kanunlarda ve Esas Mukavalede öngörülen ilgili mercilere süresi içinde vermek veya göndermek zorundadırlar. Murakıplar, idare meclisi içtimalarında reye iştirak etmemek şartıyle hazır bulunabilirler. Ve münasip gördükleri teklifleri gerek idare meclisi ve gerek umumi heyet ruznamelerine ithal ettirebilirler. Murakıplar, Türk Ticaret Kanununda yazılı hallerde, umumi heyeti içtimaa davet etmekle mükelleftirler. Murakıpların ücreti Murakıplara verilecek ücretin miktarı ile tediye şekli her sene umumi heyet tarafından tespit olunur. Mesuliyet Murakıplar, kanunen ve işbu Esas Mukavelename ile kendilerine tevdi olunan vazifeleri hüsnü suretle ifa etmedikleri takdirde müteselsilen mesul olurlar. Adi ve fevkalade heyeti umumiyeler Bankanın hissedarları senede en az bir defa umumi heyet halinde içtima ederler. Kanuna ve işbu Esas Mukavelename hükümlerine muvafık surette içtima eden umumi heyetler; bütün hissedarları temsil eder. Bu suretle toplanan umumi heyetlerde alınan kararlar gerek muhalif kalanlar ve gerek içtimada hazır bulunmayanlar hakkında dahi hüküm ifade eder. YENİ METİN Vazifeleri Adi ve fevkalade heyeti umumiyeler Bankanın hissedarları senede en az bir defa umumi heyet halinde içtima ederler. Kanuna ve işbu Esas Mukavelename hükümlerine muvafık surette içtima eden umumi heyetler; bütün hissedarları temsil eder. Bu suretle toplanan umumi heyetlerde alınan kararlar gerek muhalif kalanlar ve gerek içtimada hazır bulunmayanlar hakkında dahi hüküm ifade eder. Umumi heyetler, adi veya fevkalade olarak içtima eder. Adi umumi heyet, hesap devresinin sonundan itibaren üç ay içinde ve senede her halde bir defa toplanır. Bu içtimada, Türk Ticaret Kanununun 369. maddesinde gösterilen hususlar müzakere edilerek karara bağlanır. Fevkalade umumi heyet, banka işlerinin lüzum göstereceği hallerde ve zamanlarda toplanır. Umumi heyetler, adi veya fevkalade olarak içtima eder. Adi umumi heyet, hesap devresinin sonundan itibaren üç ay içinde ve senede her halde bir defa toplanır. Bu içtimada, Türk Ticaret Kanununun 409. maddesinde gösterilen hususlar müzakere edilerek karara bağlanır. Fevkalade umumi heyet, banka işlerinin lüzum göstereceği hallerde ve zamanlarda toplanır. Esas Mukavelenameden çıkarılmıştır. Murakıpların ücreti Esas Mukavelenameden çıkarılmıştır. Mesuliyet Esas Mukavelenameden çıkarılmıştır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 309 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Sermaye Piyasası mevzuatı ve Bankacılık mevzuatı hükümleri saklıdır. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 45 46 310 ESKİ METİN İçtimaa davet Umumi heyeti adi toplantıya davet idare meclisine ve fevkalade toplantılara davet hem idare meclisine, hem de Türk Ticaret Kanununun 355. maddesi gereğince murakıplara aittir. Şirket sermayesinin en az onda biri değerinde hisse senetlerine malik olan hissedarların gerektirici sebepler bildiren yazılı talepleri üzerine idare meclisinin umumi heyeti fevkalade toplantıya davet etmesi mecburidir. Hissedarların bu talepleri idare meclisi ve Türk Ticaret Kanununun 355. maddesi gereğince murakıplar tarafından nazara alınmadığı takdirde şirket merkezinin bulunduğu yerdeki mahkeme zikri geçen hissedarların talebi üzerine kendilerini umumi heyeti toplantıya davete salahiyetli kılabilir. İlanlar Umumi heyetin gündemi, idare meclisi tarafından tanzim ve toplantı gününden en az iki hafta evvel ilan olunur. Bu suretle yapılacak ilanlarda toplantı yeri, gün ve saati tespit edilerek - davet ve toplantı günleri dahil olmamak üzere - toplantı gününden en az iki hafta evvel Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ve diğer gazetelerden en az iki gazete ile ilan olunur. Umumi heyetlerin toplanmasına dair olan ilanlarda gündemin derci mecburidir. Gündemde gösterilmeyen hususlar görüşülemez. Şirket sermayesinin en az onda biri değerinde paylara sahip olan kimselerin gerektirici sebepleri bildiren yazılı talepleri üzerine idare meclisinin, bu kimselerce müzakeresi istenilen maddeleri gündeme koyması mecburidir. Pay sahiplerinin bu talepleri idare meclisi ve Türk Ticaret Kanununun 355. maddesi gereğince murakıplar tarafından nazara alınmadığı takdirde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki mahkeme adı geçen pay sahiplerinin talebi üzerine umumi heyeti toplantıya davete, istedikleri hususu gündeme koymaya kendilerini salahiyetli kılabilir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu YENİ METİN İçtimaa davet Umumi heyeti toplantıya davet idare meclisine aittir. Şirket sermayesinin en az yirmide biri değerinde hisse senetlerine malik olan hissedarlar, ilgili mevzuata uygun olarak yönetim kuruluna müracaatla genel kurulun toplantıya davet edilmesini talep edebilirler. İlanlar Umumi heyetin gündemi, idare meclisi tarafından tanzim ve toplantı gününden en az üç hafta evvel Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası mevzuatı ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun surette ilan olunur. Umumi heyetlerin toplanmasına dair olan ilanlarda gündemin derci mecburidir. Gündemde gösterilmeyen hususlar görüşülemez. Çağrı ilanının Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmasına ilişkin ilan ücretinin yatırılmasından önce Şirket Yönetim Kuruluna noter aracılığıyla iletilmiş olmak kaydıyla Şirket sermayesinin en az yirmide biri değerinde paylara sahip olan kimseler ilgili mevzuata uygun olarak yönetim kuruluna müracaatla gündeme madde ilavesini talep edebilirler. 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 47 48 ESKİ METİN İçtima yeri Umumi heyetler bankanın idare merkezinde veya idare merkezinin bulunduğu şehrin diğer müsait bir mahallinde içtima eder. YENİ METİN Toplantı yeri ve yöntemi Umumi heyetler bankanın idare merkezinde veya idare merkezinin bulunduğu şehrin diğer müsait bir mahallinde içtima eder. Genel Kurul toplantı ve karar nisaplarına ilişkin olarak Sermaye Piyasası mevzuatı ve Bankacılık mevzuatı hükümleri saklıdır. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 311 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Şirketin genel kurul toplantılarına katılma hakkı bulunan hak sahipleri bu toplantılara, Türk Ticaret Kanununun 1527 nci maddesi uyarınca elektronik ortamda da katılabilir. Şirket, Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca hak sahiplerinin genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılmalarına, görüş açıklamalarına, öneride bulunmalarına ve oy kullanmalarına imkan tanıyacak elektronik genel kurul sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak tüm genel kurul toplantılarında esas sözleşmenin bu hükmü uyarınca, kurulmuş olan sistem üzerinden hak sahiplerinin ve temsilcilerinin, anılan Yönetmelik hükümlerinde belirtilen haklarını kullanabilmesi sağlanır. Toplantı nisabı Toplantı nisabı Bu statüde veya Türk Ticaret Kanununda aksine Bu statüde veya Türk Ticaret Kanununda aksine açık hüküm bulunmayan hallerde umumi heyet açık hüküm bulunmayan hallerde umumi heyet toplantılarında asaleten veya vekâleten sermayenin en toplantılarında asaleten veya vekâleten sermayenin en az dörtte birini temsil eden pay sahiplerinin bulunması az dörtte birini temsil eden pay sahiplerinin bulunması şarttır. İlk toplantıda bu nisap hasıl olmazsa pay sahipleri şarttır. İlk toplantıda bu nisap hasıl olmazsa pay sahipleri ikinci bir toplantıya davet edilir. İkinci toplantıda pay ikinci bir toplantıya davet edilir. İkinci toplantıda pay sahiplerinin temsil ettikleri sermaye miktarı ne olursa sahiplerinin temsil ettikleri sermaye miktarı ne olursa olsun umumi heyet muntazam bir şekilde toplanmış olsun umumi heyet muntazam bir şekilde toplanmış sayılarak müzakerelere başlar ve gereken kararları alır. sayılarak müzakerelere başlar ve gereken kararları alır. Kararın geçerli olması için asaleten veya vekâleten Kararın geçerli olması için asaleten veya vekâleten verilen reylerin çoğunluğu şarttır. Şirket yönetim kurulu verilen reylerin çoğunluğu şarttır. İdare meclisi azasına ait hisse senetleri, bilançonun tasdikine ve idare meclisi üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve azalarının sorumluluğuna ilişkin işlerde toplantı nisabına yönetimde görevli tek başına imza yetkisine sahip kişiler, yönetim kurulu üyelerinin ibra edilmelerine ilişkin dahil sayılırsa da bu konular hakkında sahiplerine rey kararlarda toplantı nisabına dahil sayılırsa da kendilerine hakkı veremez. ait paylardan doğan oy haklarını kullanamaz. Esas Mukavelenin değiştirilmesi ile ilgili fevkalade umumi Esas Mukavelenin değiştirilmesi ile ilgili fevkalade umumi heyet toplantılarında nisap hususunda Türk Ticaret heyet toplantılarında nisap hususunda Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri tatbik edilir. Kanununun ilgili hükümleri tatbik edilir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 49 ESKİ METİN Oylar Olağan veya olağanüstü toplantılara katılabilmek için en az bir paya sahip olmak gereklidir. Her pay sahibine bir oy hakkı verir. YENİ METİN Oylar Olağan veya olağanüstü toplantılara katılabilmek için en az bir paya sahip olmak gereklidir. Her pay sahibine bir oy hakkı verir. 5274 sayılı TTK’da değişiklik yapılmasına dair Kanun kapsamında her bir payın asgari 1 Yeni Kuruş itibari değere sahip olması gereği nedeniyle, daha önce her biri 500 TL itibari değere sahip olan A grubu payların 20 adedi birleştirilmiştir. 20 adet A grubu paydan oluşan her biri 1 Yeni Kuruş itibari değere sahip A grubu payın her biri sahibine 20 oy hakkı verir. 5274 sayılı TTK’da değişiklik yapılmasına dair Kanun kapsamında her bir payın asgari 1 Yeni Kuruş itibari değere sahip olması gereği nedeniyle, daha önce her biri 500 TL itibari değere sahip olan A grubu payların 20 adedi birleştirilmiştir. 20 adet A grubu paydan oluşan her biri 1 Yeni Kuruş itibari değere sahip A grubu payın her biri sahibine 20 oy hakkı verir. Genel Kurul toplantılarına katılacak olanların toplantı gününden en az bir hafta evvel malik oldukları pay tutarı ile numaralarını gösteren bir cetveli Yönetim Kuruluna veya göstereceği yerlere tevdi etmeleri gerekir. Karşılığında kendilerine giriş kartı verilir. Ancak pay defterinde kayıtlı nama yazılı pay sahiplerinin doğrudan Genel Kurula katılma hakları saklıdır. Vekalet yoluyla oy kullanmak mümkündür. Vekalet yoluyla oy kullanılmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklıdır. Vekalet yoluyla oy kullanmak mümkündür. Vekalet yoluyla oy kullanılmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklıdır. Vekil tayin etmek suretiyle genel kurullara katılacak olanlar buna ilişkin vekaletnameyi toplantı gününden en az bir hafta önce yukarıda sözü geçen cetvelle birlikte Yönetim Kuruluna veya göstereceği yerlere tevdi etmelidirler.Şu kadar ki, pay sahibi resmi bir daire veya tüzel kişiliği olan bir ortaklık veya kurum veyahut hacir altına alınmış bir kimse ise ayrıca vekaletnameye gerek kalmayıp temsil yetkisinin usulen kanıtlanması yeterlidir. 312 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu Vekil tayin etmek suretiyle genel kurullara katılacak olanlar buna ilişkin vekaletnameyi Yönetim Kuruluna veya göstereceği yerlere Yönetim Kurulu tarafından belirlenen zamanda tevdi etmelidirler. Şu kadar ki, pay sahibi resmi bir daire veya tüzel kişiliği olan bir ortaklık veya kurum veyahut hacir altına alınmış bir kimse ise ayrıca vekaletnameye gerek kalmayıp temsil yetkisinin usulen kanıtlanması yeterlidir. Genel Kurul toplantılarında oy hakkının kullanımında; Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası mevzuatı, Bankacılık mevzuatı ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulur. 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 50 53 ESKİ METİN Celseler Umumi heyetlerde içtima nisabının mevcudiyetini tayin için iştirak eden hissedarların isimlerini ve vekâleten veya asaleten malik oldukları rey adedini gösterir bir cetvel içtimadan evvel tanzim edilerek iştirak edenler tarafından imza edilir. YENİ METİN Celseler Umumi heyetlere katılabilecekler Yönetim Kurulunca Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine göre tespit edilir ve genel kurula katılabilecekler listesi oluşturulur. Genel kurula katılanlar tarafından imzalanan liste hazır bulunanlar listesi adını alır. Umumi heyetlere, idare meclisi reisi ve gıyabında idare meclisi azaları arasından seçilecek bir zat riyaset eder. Hazır olanlardan en ziyade reye malik iki zat reyleri tasnife memur edilir. Kâtibi, reis tayin eder. Ruznameye dahil maddeler hakkında umumi heyetçe karar ittihaz edilinceye kadar müteaddit celseler akdi suretiyle içtimaların temadisine reis karar verebilir. Umumi heyetlere, idare meclisi reisi ve gıyabında idare meclisi azaları arasından seçilecek bir zat başkanlık eder. Başkan tutanak yazmanı ile gerek görürse oy toplama memurunu belirlemek yetkisini haizdir. Gündeme dahil maddeler hakkında umumi heyetçe karar alınıncaya kadar müteaddit celseler akdi suretiyle toplantılara devam edilmesine reis karar verebilir. Umumi heyetlerde reyler el kaldırmak suretiyle verilir. Hazır bulunan hissedarlardan birinin talebi üzerine umumi heyetçe karar verildiği takdirde yazılı reye müracaat edilir. Umumi heyetlerde hazır bulunanlar reylerini el kaldırmak suretiyle verir. Umumi heyetlere elektronik ortamda katılanlar ise, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde oylarını Elektronik Genel Kurul Sistemi üzerinden kullanırlar. Hazır bulunan hissedarlardan birinin talebi üzerine umumi heyetçe karar verildiği takdirde yazılı reye müracaat edilir. Müzakere zabıtları Genel kurul toplantılarına ilişkin tutanak ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenir. Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Müzakere zabıtları Umumi heyetlerin verdikleri kararların muteber olabilmeleri için, alınan kararların mahiyet ve neticeleri ile muhalif kalanların muhalefet sebeplerini gösterir bir zabıtname tutulması lazımdır. Bu zabıtname reye iştirak eden hissedarlarla celsede hazır bulunan hükümet komiseri tarafından imza olunur. Reye iştirak eden hissedarların imzaları altında verecekleri bir salahiyetname ile reis ve rey toplamağa memur zevatın sözü geçen zabıtnameleri imzaya tevkil edilmeleri caizdir. Zabıtnamelere içtimada hazır bulunan hissedarların veya temsilcilerinin isimlerini tespit eden cetvel ile, içtimaa davetin usulü dairesinde cereyan ettiğini gösteren vesikaların bağlanması lazımdır. Bahsi geçen vesikaların münderecatı zabıtta açıklandığı takdirde bunların ayrıca bağlanmasına lüzum yoktur. İdare meclisi zabıtnamenin noterce tasdikli bir suretini derhal Ticaret Sicili Dairesine vermekle beraber bu zabıtname münderecatından tescil ve ilana tabi hususları tescil ve ilan ettirmekle mükelleftir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 313 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 54 56 ESKİ METİN Hükümet komiserleri, Ticaret Vekâletine gönderilecek vesikalar Gerek adi ve gerekse fevkalade umumi heyet toplantılarının, toplantı gününden en az yirmi gün evvel Ticaret Vekâletine bildirilmesi ve ruzname ile buna ait vesikaların birer suretlerinin Vekâlete gönderilmesi lazımdır. Bütün toplantılarda Ticaret Vekâleti komiserinin bulunması şarttır. Komiserin gıyabında yapılacak umumi heyet toplantılarında alınacak kararlar muteber değildir. İdare meclisi ve murakıp raporlarıyla senelik bilançodan, umumi heyet zabıtnamesinden ve umumi heyette hazır bulunan hissedarların isim ve hisselerinin miktarını gösteren cetvelden üçer nüsha, umumi heyetin son toplantı gününden itibaren en geç bir ay zarfında Ticaret Vekâletine gönderilecek veya toplantıda hazır bulunacak komiserlere verilecektir. Bilanço, kâr ve zarar hesapları, yıllık rapor, temettüün dağıtılması hakkındaki teklifler Her hesap yılı sonunda bankanın genel mali durumunu gösteren bir bilanço ile kâr ve zarar durumunu gösteren bir hesap cetveli ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre düzenlenir. Bilanço, kâr ve zarar hesabı, yıllık rapor ve temettüün nasıl dağıtılacağı hususundaki teklifler, denetçiler tarafından verilecek raporla birlikte Genel Kurulun olağan toplantısından en az on beş gün önce bankanın merkez ve şubelerinde pay sahiplerinin emrine amade bulundurulur. Bunlardan bilanço, kâr ve zarar hesabı ve yıllık rapor, toplantıdan itibaren bir yıl süreyle pay sahiplerinin emrine amade kalır. Her pay sahibi masrafı bankaya ait olmak üzere kâr ve zarar hesabıyla bilançonun bir suretini isteyebilir. Adı geçen belgelerin pay sahiplerine açık bulundurulduğu keyfiyeti Türkiye Ticaret Sicili Gazetesiyle ve diğer gazetelerden en az ikisiyle ilan olunur. Bilanço ile kâr ve zarar cetvellerinin denetçilerce onaylı birer örneği Genel Kurulun toplandığı tarihten itibaren mevzuat hükümleri çerçevesi içinde Yönetim Kurulu ve denetçilerin raporları ile birlikte ilgili mercilere tevdi edilerek Resmi Gazete ve yurt çapında yayın yapan bir gazete ile ilân olunur. Sermaye Piyasası Kurulunca düzenlenmesi öngörülen mali tablolar ile bağımsız denetlemeye tabi olunması durumunda bağımsız denetim raporu Kurulca belirlenen usul ve esaslar dahilinde Kurula gönderilir ve kamuya duyurulur. 314 İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu YENİ METİN İzin ve bildirimler Ana sözleşme değişikliğini içerenler de dahil genel kurulların yapılmasına ilişkin usul ve esaslar ve alınacak izin ve yapılacak bildirimler yönünden Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası mevzuatı ve Bankacılık mevzuatına uygun hareket edilir. Bilanço, kâr ve zarar hesapları, yıllık rapor, temettüün dağıtılması hakkındaki teklifler Her hesap yılı sonunda bankanın genel mali durumunu gösteren finansal tablolar ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre düzenlenir. Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, Yönetim Kurulu’nun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve temettüün nasıl dağıtılacağı hususundaki Yönetim Kurulu önerisi Genel Kurulun olağan toplantısından en az on beş gün önce bankanın merkez ve şubelerinde pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süreyle merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi gideri bankaya ait olmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir. 2013 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri MADDE NO 57 68 ESKİ METİN Üç aylık hesap özetleri Mevzuata uygun olarak Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayları sonu itibariyle düzenlenen ve denetçiler tarafından onaylanan 3 aylık hesap özetleri yetkili bakanlıkça belirlenecek süre içinde ilgili mercilere gönderilir. İstatistik İstatistik idaresince verilecek numunesine tevfikan her sene muamelatına dair bir istatistik defteri tanzim ve talep vukuunda İktisat Vekâletine takdim edilecektir. Emekli sandığı vesair yardım ve hayır tesisleri Banka idare meclisi kararıyla, Türk Ticaret Kanunun 468. maddesi ile 469. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca emekli sandıkları ve başka yardım ve hayır vakıfları veya fonları kurulabilir. Bankaca kurulan sandık, vakıf ve fonlardan yararlanacakların nitelikleri ile yararlanma şartları bu hususta banka idare meclisince kabul edilecek bir statü veya talimatname ile tespit olunur. İlanlar Bankaya ait ilanlar Türk Ticaret Kanunun 37. maddesi hükümleri ve ilanlara ilişkin Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümleri mahfuz kalmak şartıyla biri Ankara, diğeri İstanbul’da çıkan en az iki gazete ile on gün evvel yayınlanır. - 69 - 65 66 67 YENİ METİN Üç aylık hesap özetleri Şirketçe hazırlanan finansal tablolar şirketin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde ilgili mercilere gönderilir. İstatistik Esas Mukavelenameden çıkarılmıştır. Emekli sandığı vesair yardım ve hayır tesisleri Banka idare meclisi kararıyla, Türk Ticaret Kanununun 522 ve 523. maddeleri uyarınca emekli sandıkları ve başka yardım ve hayır vakıfları veya fonları kurulabilir. Bankaca kurulan sandık, vakıf ve fonlardan yararlanacakların nitelikleri ile yararlanma şartları bu hususta banka idare meclisince kabul edilecek bir statü veya talimatname ile tespit olunur. İlanlar Bankaya ait ilanlar Türk Ticaret Kanununun 35. maddesi, Bankacılık Kanunu ve Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümlerine uygun olarak yapılır. Bağış Bankacılık Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine uygun olmak kaydıyla bağış yapılabilir. Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygulaması zorunlu tutulan Kurumsal Yönetim İlkelerine uyulur. Zorunlu ilkelere uyulmaksızın yapılan işlemler ve alınan yönetim kurulu kararları geçersiz olup esas sözleşmeye aykırı sayılır. Yönetim kurulunda görev alacak bağımsız üyelerin sayısı ve nitelikleri Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurumsal yönetime ilişkin düzenlemelerine göre tespit edilir. (*) 29 Mart 2013 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda gerçekleştirilen Ana Sözleşme değişikliklerini içermektedir. İş Bankası 2013 Faaliyet Raporu 315 Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi Kurumsal Yönetim İlkelerinin uygulanması bakımından önemli nitelikte sayılan işlemlerde ve şirketin önemli nitelikteki ilişkili taraf işlemlerinde Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurumsal yönetime ilişkin düzenlemelerine uyulur. Hissedarlara Bilgi Ticaret unvanı: Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi Ticaret sicil numarası: 431112 Adres: İş Kuleleri 34330 Levent/İstanbul İnternet Sitesi: www.isbank.com.tr Şube İletişim Bilgileri: Şubelerin iletişim bilgilerine İş Bankası’nın kurumsal internet sitesinden (www.isbank.com.tr) ulaşılabilmektedir. Olağan Genel Kurul Toplantısı: İş Bankası Yönetim Kurulu’nca alınan karar doğrultusunda, İş Bankası Olağan Genel Kurul Toplantısı 28.03.2014 Cuma günü saat 14:00’da İş Kuleleri Genel Müdürlük/Oditoryum 34330 Levent/İstanbul adresinde yapılacaktır. Bağımsız Denetçi: Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. KPMG Turkey İstanbul Genel Müdürlük Kavacık Rüzgarlı Bahçe Mah. Kavak Sok. No:29 Beykoz 34805 İstanbul Tel : 0 (216) 681 90 00 Faks : 0 (216) 681 90 90 Şirket Haberleri ve Finansal Veriler: İş Bankası’nın finansal tabloları, bağımsız denetim raporları, faaliyet raporları, basın duyuruları ve özel durum açıklamalarına İş Bankası’nın kurumsal internet sitesinde yer alan Yatırımcı İlişkileri sayfasından Türkçe ve İngilizce olarak ulaşılabilmektedir. Buna ek olarak aşağıda irtibat adresi verilen Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nden mektup veya e-posta ile talep edilerek bilgi temin edilebilmektedir. Yatırımcı İlişkileri: Süleyman H. Özcan, Bölüm Müdürü İş Kuleleri Kule:1 Kat: 15, 34330 Levent/İstanbul Telefon: (0212) 316 16 02 E-posta: investorrelations@isbank.com.tr Temettünün Dağıtılması: Şirket Ana Sözleşmesi’nin 58. maddesinde açıklanmakta olan İş Bankası’nın kâr dağıtım politikası hakkındaki bilgiler faaliyet raporunda yer almaktadır. Söz konusu bilgilere ayrıca İş Bankası’nın kurumsal internet sitesinde yer alan Yatırımcı İlişkileri sayfasından Türkçe ve İngilizce olarak ulaşılabilmektedir. Hisse Bilgileri: İş Bankası A Grubu, B Grubu ve C Grubu hisseleri İMKB Ulusal Pazarı’nda ISATR, ISBTR ve ISCTR sembolleri ile işlem görmektedir. İş Bankası C grubu hisse senetleri karşılığında çıkarılan depo sertifikaları, Londra Borsası’nda “Regulation S” mevzuatına tabi olarak işlem görmekte; Amerika’da ise “Rule 144A” mevzuatı kapsamında tezgah üstü piyasalarda nitelikli kurumsal yatırımcılar tarafından alınıp satılmaktadır. Produced by Tayburn Tel: (90 212) 227 04 36 www.tayburnkurumsal.com www.isbank.com.tr TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. Genel Müdürlük İş Kuleleri 34330 Levent/İstanbul Telefon: (0212) 316 00 00 Faks: (0212) 316 04 04 Çağrı Merkezi: (0850) 724 0 724 E-posta: musteri.iliskileri@isbank.com.tr