İçindekiler Şekiller Listesi

 İçindekiler İçindekiler ................................................................................................................................... 1 Şekiller Listesi ............................................................................................................................. 1 A. MEVCUT DURUM ANALİZİ .................................................................................................. 2 1 GİRİŞ ................................................................................................................................... 2 2 SOSYO‐EKONOMİK GELİŞMİŞLİK ........................................................................................ 2 2.1 Devlet Planlama Teşkilatı’nın İllerin ve Bölgelerin Sosyo‐Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması ............................................................................................................ 2 2.2 EDAM Türkiye için bir Rekabet Endeksi Araştırması .................................................. 3 2.3 URAK İller Arası Rekabetçilik Endeksi Araştırması ..................................................... 4 Şekiller Listesi Şekil 1: İllerin DPT sosyo‐ekonomik gelişmişlik endeksine göre sıralaması (ilk 30 il) ................ 3 Şekil 2: İllerin EDAM rekabetçilik endeksine göre sıralaması (ilk 30 il) ...................................... 4 Şekil 3: İllerin URAK rekabetçilik endeksine göre sıralaması (ilk 30 il) ....................................... 5 1 A. MEVCUT DURUM ANALİZİ 1
GİRİŞ 2
SOSYO‐EKONOMİK GELİŞMİŞLİK Bir bölgenin sosyal, ekonomik, fiziksel özelliklerinin analiz edilmesinin neticesinde, diğer bölgelerle kıyaslayabilmek, bölgenin görece üstünlüklerini tespit edebilmek amacıyla endeksler geliştirilmektedir. Bu endeksler, bölgelerarası gelişmişlik farklarını ortaya koymaya ve bu farklara yönelik politika ve eylemler tasarlamaya yardımcı olmaktadır. Türkiye’de de kamu ve sivil toplum kuruluşları tarafından bölgelerarası gelişmişlik farklarını ortaya koyan araştırmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar genellikle il düzeyinde sosyal ve ekonomik verilerin endekslere dönüştürülmesiyle gerçekleştirilmektedir. Kullanılan metotların farklılığı ortaya çıkan sonuçların da farklı olmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, DPT, EDAM ve URAK tarafından üç ayrı metotla gerçekleştirilen bu endeks çalışmalarının sonuçları, Çukurova Bölgesi’nin Türkiye içerisindeki yerini belirlemek ve bölgenin mevcut durumunun tespit edilmesi çalışmasında başlangıç noktası olmak üzere aşağıda ele alınmıştır. 2.1 Devlet Planlama Teşkilatı’nın İllerin ve Bölgelerin Sosyo‐Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması DPT’nin gerçekleştirmiş olduğu çalışmada demografik göstergeler, istihdam göstergeleri, eğitim göstergeleri, sağlık göstergeleri, sanayi göstergeleri, tarım göstergeleri, inşaat göstergeleri, mali göstergeler, altyapı göstergeleri ve diğer refah göstergeleri kullanılmıştır. Buna göre Türkiye’deki iller arasında Adana ilinin 8, Mersin ilinin ise 17. sırada yer aldığı görülmektedir. 2 Şekil 1: İllerin DPT sosyo‐ekonomik gelişmişlik endeksine göre sıralaması (ilk 30 il) Kaynak: DPT, (2003) 2.2 EDAM Türkiye için bir Rekabet Endeksi Araştırması EDAM (Ekonomi ve Dış Politikalar Araştırma Merkezi), Türkiye’de illerin görece rekabet güçlerini ortaya çıkarmak için bir endeks oluşturmuştur. Bu endeks yalnızca ekonomik gelişmişlik ile ölçülmeyen, gelecekteki rekabet gücüne de atıf yapabilecek farklı bileşenlerden oluşmaktadır. İktisadi etkinlik ve canlılığın yanı sıra, fiziki altyapı ve eğitim gibi girdiler açısından da her bir ilin potansiyelini dikkate almaktadır. Oluşturulan endeksin asıl önemli özelliği, yaratıcılık ve bilgi ekonomisinin altını çizmesidir. Öte yandan sosyal sermaye ve emek piyasalarındaki gelişmeler de dikkate alınmıştır. Buna göre Türkiye’deki iller arasında Adana ili 22, Mersin ili ise 25. sırada yer almaktadır. 3 Şekil 2: İllerin EDAM rekabetçilik endeksine göre sıralaması (ilk 30 il) Kaynak: EDAM, (2009) 2.3 URAK İller Arası Rekabetçilik Endeksi Araştırması URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu), iller arası rekabet endeksi oluşturulması için dört ana değişken belirlemiştir. Bunlar beşeri sermaye ve yaşam kalitesi, markalaşma becerisi ve yenilikçilik, ticaret becerisi ve üretim potansiyeli ile erişilebilirliktir. 4 Şekil 3: İllerin URAK rekabetçilik endeksine göre sıralaması (ilk 30 il) Kaynak: URAK, (2009) Şekil 3’te iller arası rekabetçilik endeksi sıralamasında ilk 30 il görülmektedir.Buna göre URAK rekabetçilik endeksi sıralamasında Adana ili 9, Mersin ili ise 12. sırada yer almaktadır. Ayrıca 81 il arasında URAK iller arası rekabetçilik endeksi sıralamasına bakıldığında Gümüşhane ilinin en son sırada yer aldığı, komşu illerimizden Osmaniye’nin 48, Hatay’ın 10 ve Gaziantep’in 14. sırada yer aldığı görülmektedir. 5