Günlük Bülten 29.09.2017 DEĞERLENDİRME Dış denge sabahına AB idealizminin “real-politik” sınavıyla uyanıyoruz. Bora Tamer Yılmaz btyilmaz@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1136 Duygu Akkoca dakkoca@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1134 Gülhan Kaya gulkaya@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1135 TÜİK, TSİ 10:00’da Ağustos ayı dış ticaret verilerini resmileştirecek. Ay başında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre Türkiye 5,9 milyar ABD Doları tutarında dış ticaret açığı kaydetti. Güçlü altın talebi, temel mal ve ticaret dengesindeki iyileşmeyi perdelemekte (Şekil 1). Küresel ticaret hacimlerinin yükseldiği, Avrupa’da ekonominin güçlendiği bir yılda ihracatımız %12,9 oranında artış kaydetti. Buna karşın altın hariç tutulduğunda, yükselen petrol fiyatlarına rağmen ithalat %10,6 oranında arttı. Geçtiğimiz yılın Kasım ayında devreye giren ve açıklanan Orta Vadeli Program’a göre güncellenecek otomotiv vergilendirmesi tüketime yönelik ithalatı frenledi. Ancak sene başından bu yana 5,9 milyar ABD Doları tutarındaki net altın ithalatı toplam açığın yükselmesiyle sonuçlandı. Daha önce 2013 – 2014 döneminde benzer bir dinamikle karşılaşmıştık (Şekil 1). Şekil 1: Türkiye cari dengenin, bileşenlerine göre seyri. Kaynak: TÜİK, TCMB, Bloomberg, Ziraat Günlük Bülten 29.09.2017 DEĞERLENDİRME TÜİK’den bir saat sonra ise bu sefer Kültür ve Turizm Bakanlığı, aynı aya ilişkin turizm verilerini açıklayacak. Havacılık verileri Ağustos ayında turist sayısındaki artışının sürdüğüne işaret ediyorlar (Şekil 2). Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ), ayın ilk haftası açıkladığı verilere göre uluslararası uçan yolcu sayısı yıllık %28,3 oranında arttı. Bununla birlikte turist sayısındaki toparlanma henüz gelirlere yansımadı. Sektördeki kapasite fazlası fiyatların düşük kalmasıyla sonuçlanıyor. Turizm, geniş bir değer zincirinde çalışmakta. Havacılık, perakende, gıda gibi sektörler turizm değer zincirinin halkaları. Bu nedenle turizm ekonominin hem iç hem de dış talebini etkileyebiliyor. Bu sene gelirlerin turist sayısı kadar toparlanamaması dış denge katkısını sınırlandırdı. Ancak tesislerin çalışması, gelen turistlere sunulan hizmetler istihdamı desteklediler. Bu nedenle turizm bu sene iktisadi faaliyete ve ülke büyümesine pozitif katkı sağladı. Önümüzdeki yıllarda turizmdeki toparlanmanın sürerek 2019 – 2020 döneminde kapasite fazlasının erimesi beklenebilir. Turist başına en yüksek geliri sağlayan Kruvaziyer turizminin gelişimi de toparlanma da rol oynayacaktır. Bu sene kruvaziyer turizmindeki görece düşük performans da gelir artışının önündeki engellerdendi. Şekil 2: Turizm değer zincirinde havacılık sektörü. Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı, DHMİ, Ziraat Günlük Bülten 29.09.2017 PİYASA DETAYLARI Döviz Piyasası Dün küresel risk iştahındaki artışla birlikte gelişmekte olan ülke para birimlerinin geneli dolar karşısında ılımlı bir seyir izledi. TL’de, kar realizasyonlarıyla birlikte değer kazanarak haftanın son iş gününde 3,56’larda işlem görmekte.TL varlıklardaki toparlanma ile birlikte verim eğrisinin özellikle orta ve uzun vadesinde aşağı yönlü kayma gözlenirken; BIST-100 endeksi, önceki günkü kayıplarını telafi ederek %1,4 yükseldi. Trump yönetiminin vergi politikalarının desteğine, ABD büyümesinin yukarı yönlü revizyon edilmesinin eklenmesi dün ABD borsalarını yukarı çekerken; artan küresel risk iştahı da Avrupa borsalarındaki kazancın sürmesini sağladı. Asya borsaları ise Cuma gününde Japonya haricinde primli bir seyir izlemekte. $/TL 30 Ara 16 27 Eyl 17 28 Eyl 17 3,85 1,17 1,15 1,19 3,5771 3,5594 -0,5% 1,0% 3,75 €/TL 3,7053 4,2024 4,1990 -0,1% 13,3% 3,65 Sepet* 3,6144 3,8898 3,8792 -0,3% 7,3% €/$ 1,0517 1,1745 1,1786 0,3% 12,1% $/Yen 116,96 112,84 112,34 -0,4% -4,0% 93,36 93,09 1,21 3,95 3,5235 102,68 €/$ (Sağ eks) 2016 Sonuna Göre Değişim $/TL $ Endeks Sepet Günlük Değişim -0,3% -9,3% 1,13 1,11 1,09 3,55 1,07 3,45 1,05 3,35 Oca 17 Şub 17Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Eyl 17 1,03 * (0,5$+0,5€) Kaynak: Bloomberg Dolar endeksi, Trump’ın maliye politikasının reflasyon temasını canlı tuttuğu bir ortamda, Fed’in Aralık ayında faiz artırabileceğinin ihtimalinin yükselmesinin sayesinde dün 18 Ağustos’tan bu yana en yüksek seviye olan 93,6 seviyesine kadar çıktıktan sonra yeni günde gevşeyerek 93,2 seviyesine yakın işlem görmekte. Bugün ABD’de kişisel tüketim harcamalar verisi ile Euro Bölgesi’nde enflasyon verilerinin beklenmesiyle EUR/USD paritesi de 1,1775’lerde işlem görmekte. Faiz Piyasası TCMB’nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti bir önceki günle aynı seyir izleyerek %11,98 seviyesinde gerçekleşti. 11,93 0,00 1,30 11,21 11,12 -0,09 -0,09 10 Yıllık Gösterge Tahvil -0,40 11,39 11,05 10,99 -0,06 USD Libor (3 Aylık) 1,00 1,33 1,33 0,00 0,33 EUR Libor (3 Aylık) -0,34 -0,38 -0,38 0,00 -0,04 Türkiye CDS (5 Yıl Vadeli) 273,00 191,94 189,66 -2,27 -83,34 ABD 10 Yıllıkların Faizi 2,44 2,31 2,32 0,01 -0,12 Almanya 10 Yıllıkların Faizi 0,21 0,47 2,32 1,85 2,11 Kaynak: Bloomberg 2 5 10 Eyl 17 11,93 11,21 Ağu 17 10,63 5 Yıllık Gösterge Tahvil Tem 17 2 Yıllık Gösterge Tahvil Gösterge Kağıtların Seyri 12 11,8 11,6 11,4 11,2 11 10,8 10,6 10,4 10,2 Haz 17 2016 Sonuna Göre Değişim May 17 Günlük Değişim Nis 17 30 Ara 16 27 Eyl 17 28 Eyl 17 Günlük Bülten 29.09.2017 PİYASA VERİLERİ Emtia Piyasası 59 1.350 30 Ara 16 27 Eyl 17 28 Eyl 17 2016 Sonuna Göre Değişim 1.300 1.250 Altın($/Ons) 1.148 1.283 1.287 0,4% 12,1% Petrol(Brent) 56,1 57,9 57,4 -0,8% 2,3% Gümüş($/Ons) 15,9 16,8 57 Günlük Değişim 16,9 0,7% 6,2% Kaynak: Bloomberg 55 53 51 1.200 49 47 1.150 Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 45 1.100 Oca 17 Şub 17Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Eyl 17 43 Altın ($/Ons) Borsalar Günlük Değişim 2016 Sonuna Göre Değişim İşlem Hacmi (Milyon TL) 1550 BIST-100 78.139 101.218 102.651 1,4% 31,4% BIST-30 95.499 124.377 126.005 1,3% 31,9% Sanayi 83.586 113.877 114.624 0,7% 37,1% 1150 950 Hizmetler 49.626 66.885 68.186 1,9% 37,4% Mali 103.595 124.925 126.860 1,5% 22,5% Bankalar Endeksi 129.550 162.221 165.454 2,0% 27,7% Dow Jones 19.820 22.341 22.381 0,2% 12,9% S&P 500 2.249 2.507 2.510 0,1% 11,6% DAX 11.481 12.657 12.705 0,4% 10,7% Nikkei 225 19.145 20.363 20.327 -0,2% 6,2% Bovespa 60.227 73.797 73.567 -0,3% 22,1% Kaynak: Bloomberg BIST 100 Endeksi (Sağ eks) 108000 103000 1350 98000 93000 88000 750 83000 550 78000 350 73000 150 68000 Oca 16 Şub 16 Mar 16 Nis 16 May 16 Haz 16 Tem 16 Ağu 16 Eyl 16 Eki 16 Kas 16 Ara 16 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Eyl 17 30 Ara 16 27 Eyl 17 28 Eyl 17 UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.