PowerPoint Sunusu
advertisement
TARĠHÇE : 1665 - Bir hayvandan diğerine kan transfüzyonu 1667 - Hayvandan insana kan transfüzyonu 1818 - Ġnsandan insana ilk kan transfüzyonu 1900 - A B O kan gruplarının keĢfi 1902 - AB kan grubunun keĢfi 1914 - Sitrat solüsyonu antikoagülan olarak kullanıldı 1937 - Ġlk kan bankası kuruldu 1940 - Rh sistemi bulundu 1960 - Viral hepatit testleri geliĢtirildi 1910’ ların Transfüzyon aleti 1970 - Tam kan yerine kan komponenti kullanılmaya baĢlandı daha fazla 1985 - BağıĢlanan kanda AIDS ile ilgili uygulanmaya baĢladı antijen testi KAN HACMĠ ml/kg Yaklaşık Kan Hacmi Erişkin Erkek 70 ml / kg 90 kg = 6300 ml Erişkin Kadın 70 ml / kg 60 kg = 4200 ml Çocuk 80 ml / kg 30 kg = 2400 ml Yeni Doğan 85 - 90 ml / kg 3 kg = 255 - 270 ml KAN HACMĠ Plazma % 55 Şekilli elemanlar % 45 YaklaĢık 10 damla kan 1 ml. dir KANIN GÖREVLERĠ hücrelerin beslenmesi metabolitlerin atılması vücut ısısının ayarlanması organizmanın korunması pH nın ayarlanması hormonların taĢınması kanamaların durdurulması KAN GRUBU A B AB O GENOTĠP AA,AO BB,BO AB OO A ERĠTROSĠT YÜZEY ANTĠJENĠ PLAZMA ANTĠKORU B A B A Grubu Eritrosit yüzey antijeni Plazma antikoru Aglutinasyon B Grubu GÖRÜLME SIKLIĞI Kan Grubu KTÜ KAN BANKASI % ĠRLANDA % O 43,8 56 A 43,5 31 B 7,9 11 AB 4,8 2.5 Rh ( + ) 83,8 85 Rh ( - ) 16,2 15 DONÖR KAN BANKASI 18 –65 yaĢ arası Sağlıklı olmalı Ġnfeksiyonu olmamalı tam kan : yılda 2 – 3 defa verebilir plazma : aferez ile yılda 15 lt.verebilir trombosit : aferez ile yılda 24 defa bağışlayabilir BÖLGESEL BAĞIġ ORANLARI Avrupa % 4,12 Kuzey / Güney amerika % 2,81 Türkiye % 1,5 Kuzey Afrika/ Ortadoğu % 0,84 Asya / Pasifik % 0,81 Afrika % 0,41 TÜRKĠYE’ DE KAN BAĞIġI YILLIK KAN MĠKTARI ASKERĠ BAĞIġ ORANI SĠVĠL BAĞIġ ORANI 1.000.000 ünite % 43 % 57 UYUMLULUK TESTLERĠ MAJOR CROSS - MATCH donör eritrositleri + alıcının serumu veya plazması MĠNOR CROSS - MATCH donör serumu veya plazması + alıcının eritrositleri hemoliz ya da aglütinasyon olmaması uygunluğu gösterir ERĠTROBLASTOSĠS FETALĠS Yeni doğanın Rh uyuşmazlığı nedeniyle oluşan hemolitik hastalığı Doğurganlık çağındaki Rh ( - ) kadınlara Rh ( + ) kan verilmemeli Rh ( - ) anne – 1. hamileliği Rh antijeni Rh ( + ) fötüs Rh antikoru Rh ( + ) fötüs Rh ( - ) anne – 2. hamileliği KAN KOMPONENTLERĠNĠN HAZIRLANMASI Kan manuel ya da mekanik yöntemlerle hazırlanır Manuel yöntem Donörden kanın doğrudan içinde antikoagülan bulunan kan torbasına alınmasıdır Sonra santrifüj ile eritrosit, tombosit ve plazma ayrılır Aferez Spesifik kan komponentinin ayrılması işlemi Örnek : Trombositlerin ayrılması ve kalan komponentlerin ( eritrosit ve plazma ) donöre geri verilmesi Tam kan bağışı yaklaşık 10 – 20 dakika sürerken, aferez ile yapılan bağış 1 – 2 saat almaktadır Santrifüj sonucu komponentlerin sıralanışı Dansite farkına göre Plazma Trombositler Mononükleer hücreler Granülositler Genç eritrositler Olgun eritrositler DONÖR Tam kan Eritrosit + 4°C Uyumluluk kontrolü plazma - 30°C eritme HASTA trombosit 22°C ajitatör KANIN HAZIRLANMASI VE SAKLANMASINDAKĠ HEDEFLER 1 . İçeriğin ( hücre, faktör ) canlılık ve fonksiyonunu korumak 2 . Zararlı fiziksel ve kimyasal değişiklikleri önlemek 3 . Bakteriel proliferasyonu azaltmak KATKI MADDELERĠ ACD ( Acid-Citrate-Dextrose ) CPD ( Citrate-Phosphate-Dextrose ) CPDA ( CPD-Adenin ) kanın pıhtılaĢmasını önlemek GÖREVLERĠ hücrelerin glikoz ihtiyacını karĢılamak pH yı tamponlamak BANKA KANINDA MEYDANA GELEN DEĞĠġĠKLĠKLER Hb ‘ in O2 ‘ e affinitesi artar Eritrositlerde 2,3 DPG değeri azalır pH azalır Eritrositlerin deformabilitesi değişir Hemoliz görülür Vazoaktif maddeler salınır Proteinler denatüre olur Potasyum, fosfat ve amonyak artar F5 ve F8 bozulur DEPO ÖMRÜ baĢlangıç pH 7 potasyum 4 mEq/lt mEq/lt laktik asit % 20 bitiĢ 6,68 32 % 140 TRANSFÜZYON ENDĠKASYONLARI 1 - Kan hacmindeki eksikliğin giderilmesi 2 - Kanın oksijen taĢıma kapasitesinin düzeltilmesi 3 - Komponent eksikliğinin düzeltilmesi TRANSFÜZYONA KARAR VERĠRKEN Anemi akutmu kronikmi ? Transfüzyon endikasyonu varmı ? İhtiyaç duyulan komponent ? Kaç ünite transfüzyon gerekecek ? Hastaya yararları ve zararları neler ? KAN ÜRÜNÜ ĠSTENĠRKEN Transfüzyon nedeni belirtilmeli İhtiyaç duyulan komponent belirtilmeli Transfüzyonun zamanlama, miktar, süresi Transfüzyon istek formu doldurulmalı Uyumluluk testi için kan örneği alınmalı TRANSFÜZYONA BAġLARKEN DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKENLER Ünitenin ABO ve Rh grubu Hastanın ismi, dosya numarası Hastanın ABO ve Rh grubu Bağış numarası Kan ürününün son kullanım tarihi Kan torbasında yırtık, renk değişikliği, hemoliz, pıhtılaşma olup olmadığı TRANSFÜZYONDA GÖZLEM AteĢ, nabız, solunum, TA - transfüzyon öncesi - ilk 15. dakikasında - bitinceye kadar saatde bir İlk 5 – 10 dk. reaksiyonları gözlemek için yavaş verilmeli ( ilk 25 – 50 ml. si 2 – 5 ml / dk verilir ) Komplikasyon riski nedeniyle İ.V. yol açık tutulur Komplikasyon geliştiğinde nedeni araştırılır Komplikasyonla ilgili hastada Ģu bulgular gözlenir kızarma ürtiker kusma diare ateş kaşıntı hemoglobinüri baş ağrısı transfüzyon yerinde ağrı sırt ağrısı kollaps dolaşım yetmezliği TRANSFÜZYONA BAġLAMA SÜRESĠ Kan ürününde çevre ısısında bakteriel proliferasyon gelişir Bu nedenle : Banka kanı 30 dk. içinde verilmeye baĢlanmalı Transfüzyon 5 saat içinde bitirilmeli Transfüzyon hızı rutin 4 - 5 ml. / dk. olarak ayarlanır Ciddi oligemilerde ilk 500 ml. 10 dakika içinde verilebilir FĠLTRELER Gözle görülmeyen pıhtı, hücre döküntüleri kanda birikebilir Standart kan filtreleri 170 – 260 mikron çapında por içerirler Lökositlerin filtre edilmesi için daha küçük porlu filtreler kullanılır ( Lökositler % 99 oranında arındırılmakta ) KAN ISITICILARI İnfüzyonun yavaş yapıldığı hastalarda sorun olmaz Transfüzyon hızı 100 ml / dk. üzerinde olursa soğuk kan kardiak arreste neden olabilir Kan ürünü sıcak su içine konarak, mikro dalga fırında, soba - radyatör üstünde ısıtılmamalı Bu amaçla üretilmiş ısıtıcılar mevcut PERĠOPERATĠF KAN TRANSFÜZYONU Transfüzyonların % 60 ‘ ı peroperatuar uygulanır Dikkat edilmesi gerekenler : Anemi geçicimi, süreklimi İhtiyac her hasta için ayrı ayrı değerlendirilir 1 ünite verilir, yeni ihtiyaç değerlendirilir Perioperatif kan kaybı önlenmeli Cerrahi öncesi antikoagülan ve trombolitik ajanlar kesilmeli PERĠOPERATĠF KAN TRANSFÜZYONU Rejyonal anestezi tercih edilmeli Genel anestezi için hipotansif ajanlar tercih edilmeli Yeterli cerrahi hemostaz sağlanmalı Cerrahi yaklaşım gerekirse modifiye edilmeli Otolog kan allojenik kana tercih edilmeli Cerrahi hastada maksimal O2 dağılımı sağlanmalı KANAMALI HASTADA MONĠTÖRĠZASYON nabız kan basıncı saatlik idrar miktarı santral venöz basıncı arteryel kateterizasyon pulmoner arter kateterizasyonu AKUT KAN KAYBINDA TRANSFÜZYON TEDAVĠSĠ Geniş İ.V. kateter girilir Kan örneği alınır Hızla kristalloid solüsyonu infüze edilerek TA düzeltilmeye çalışılır ( Hipoperfüzyon düzeltilir ) Kanamanın cerrahi kontrolü sağlanır Yeterli kan oksijen taşıma kapasitesi sağlanır Koagülasyon gözlenir ( kan transfüzyonuna rağmen inatçı kanama görülmesi ) KAN HACĠM KAYBI (%) EġDEĞER SIVI HACMĠ YERĠNE KONACAK SIVI % 20 < 1 litreye kadar -kristalloid % 20 > 1 litreden fazla -eritrosit süspansiyonu -kristalloid ve/veya kolloid CERRAHĠ HEMOSTAZA RAĞMEN kanama devam ederse koagülasyon testleri bozulmuşsa trombosit sayısı yetersizse trombosit süspansiyonu, taze donmuş plazma ( veya kryopresipitat ) yada bunların kombinasyonu kullanılabilir ACĠL ġARTLARDA FARKLI GRUPTAN TRANSFÜZYON alıcı kan grubu verilebilecek eritrosit susp. grubu [ tercihen Rh ( - ) ] O YOK A O B O AB A,B,O ANEMĠYE CEVAP OLARAK GÖRÜLEBĠLEN FĠZYOLOJĠK DEĞĠġĠKLĠKLER kardiak output kalp hızı, kontraktilite eritrositlerden O 2 salınımı periferik vasküler rezistans kan viskozitesi DAHA YÜKSEK HEMOGLOBĠN DEĞERĠNE ĠHTĠYAÇ DUYULAN HASTALIKLAR ( Hb 10 gr / dl nin üzerinde tutulmalıdır ) Koroner arter hastalığı Konjestif kalp yetmezliği KOAH Periferik vasküler hastalık Felç Beta bloker kullanımı Kan kaybı beklentisi YaĢlılık kardiak output Hb 7 gr / 100 ml. akut anemiyi tolore edebilir SAĞLIKLI GENÇ ERĠġKĠN kardiak output akut anemi miyokard iskemisi KARDĠOPULMONER HASTALIKLI eritrosit süspansiyonu verilmeli ELEKTĠF CERRAHĠ UYGULANACAK HASTALARDA DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKEN ĠLAÇLAR Warfarin Elektif cerrahi öncesi warfarin ile yapılan antikoagülasyon kesilmeli Protrombin zamanı normal değerlerde olmalı Aspirin 150 mg. lık doz birkaç gün trombosit fonksiyonlarında yetersizliğe neden olur Cerrahiden en az 7 gün önce kesilmelidir Trombosit defektine bağlı kanama görülürse, trombosit süspansiyonu kullanılır KAN ÜRÜNLERĠ TAM KAN : Taze kan ve banka kanı olarak iki şekli vardır Kısa süreli ( 48 saat ) depolamada heparin kullanılır Hematokrit değeri % 30 - 40 Lökosit, trombosit ,labil pıhtılaşma faktörü bulunmaz ( F1, F5, F8 ) Kanlar 4°C de en çok ACD ile 21 gün CPDA ile 35 gün saklanabilir KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU Bir ünite tam kandaki eritrositleri içerir Süspansiyonun % 70 ‘ i eritrosittir ( Hct % 70 ) Az miktar plazma ve antikoagülan bulunur Trombositler dejenere olur ve fonksiyon görmezler Faktör 5 ve 8, 24 saatden sonra önemli oranda azalır 1 - 6 C derecede CPDA ile 35 gün AS-1 ile 42 gün saklanabilir KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU Avantajları Hepatit geçme ihtimali azalır Elektrolit ve metabolik yüklenmeden kaçınılır Bazı antijenlerle temasdan korunulur 250 ml.lik eritrosit süsp.: Hb.’ i 1 - 1,5 gr. / dl., hematokriti % 3 yükseltir Hb. seviyesinin 10 gr. / dl. olması, genel anestezi ve büyük ameliyat için gereklidir KAN ÜRÜNLERĠ YIKANMIġ ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU Eritrosit süspansiyonu yıkanır ve SF ile süspanse edilir ( plazmadan temizlenmiş olur ) LÖKOSĠTTEN ARINDIRILMIġ ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU Eritrosit süspansiyonu fitre edilerek lökositlerden temizlenir GLĠSEROL ĠLE SAKLANAN ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU Nadir bulunan kan ünitesi - 65 ° C de 3 yıldan uzun saklanabilir KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ ERĠTROSĠT SÜSP. ĠÇĠN ENDĠKASYONLAR Hb 8 gr / 100 ml. veya akut kan kaybı olan sağlıklı kişide hipoksi ile aşağıdakilerden en az 2 sinin bulunması : kan hacminin % 15’ inin akut kaybı diastolik kan basıncının 60 mmHg olması sistolik kan basıncında normale göre 30 mmHg düşme taşikardi ( > 100 atım / dk. ) oligüri / anüri mental durum değişiklikleri Hb 10 gr / 100 ml. olan koroner arter hastalığı veya pulmoner yetmz. hastalarda kan kaybının olması veya devam etmesi KAN ÜRÜNLERĠ TROMBOSĠT SÜSPANSĠYONU 2 şekilde elde edilir Tek donörden aferez ile : Herhangi bir donörden : Donör, hücre separatörüne Tam kanın 8 h. içinde santrifüjü bağlanır. Santrifüj ile trombosit ile trombositten zengin plazma ayrılır, eritrosit - plazma donöre elde edilir. Tekrar santrifüj ile trombosit konsantresi hazırlanır. geri döner Oda ısısında, agregasyonun önlenmesi için hafif çalkalanarak ( agitator ile ) 5 güne kadar saklanabilir KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ TROMBOSĠTTEN ZENGĠN PLAZMA Hacmi, orjinal tam kanın sadece % 50 ‘ sidir 200 ml. plazma içinde % 60 - 70 oranında trombosit bulunur ABO uyumlu 5 - 6 donörden sağlanan kandan konsantre edilir TROMBOSĠT KONSANTRELERĠ Trombositten zengin plazma yüksek devirle santrifüj edilir Plazma alınır, kalan 25 - 30 ml. lik kısım - 30°C ye dondurulur Kullanılacağı zaman, yeniden süspanse edilirler KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ TROMBOSĠT TRANSFÜZYONU ĠÇĠN ENDĠKASYONLAR Son 24 h. de trombosit sayımı 10 000 / mm3 ( profilaksi için ) Son 24 h. de trombosit sayımı 50 000 / mm3 ile beraber mikrovasküler kanama veya planlanan cerrahi / invazif işlem Mikrovasküler kanama ve trombosit sayısında birden düşme Komplike girişim sonucu massif kan transfüzyonu yapılması ve sonucunda mikrovasküler kanama görülmesi Cerrahi için yeterli trombosit sayısı 50 - 60 bin / mm3 ‘ dür KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ PLAZMA Taze, taze donmuş, kuru ve dinlendirilmiş solüsyonlar şeklinde hazırlanır. ABO uyumluluğu bakılır Hepatit ve AIDS virüsü taşıma riski vardır AB grubundakiler bütün gruplara plazma verebilirler ( ? ) KAN ÜRÜNLERĠ TAZE DONMUġ PLAZMA FV ve VIII inaktivasyonunu önlemek için 8 h. içinde dondurulur -18°C de 1 yıl depolanabilir. Verilmeden 30 – 37°C ye kadar eritilir 1 – 6°C ye ısıtılıp, 24 saat içinde vermek şartıyla saklanabilir Bir ünite, bütün pıhtılaşma fakt. ve 500 mg. Fibrinojen içerir Bir ünite, pıhtılaşma faktör seviyesini % 3 arttırır KAN ÜRÜNLERĠ TAZE DONMUġ PLAZMA TRANSFÜZYON ENDĠKASYONU Anormal spesifik faktör eksikliğinde Konjenital eksiklik : Antitrombin 2; F-2, 5, 7, 8, 9, 10 ve 11; plazminojen Kazanılmış eksiklik : veya antiplazmin Warfarin tedavisi., K Vit. eksikliği, karaciğer hast., massif transfüzyon, DIC Endikasyonu sınırlı olan durumlar Massif transfüzyonda klinik koagülopati olmadan kullanım Volüm replasmanı Nutrisyonel destek Hipoalbuminemi KAN ÜRÜNLRĠ FAKTÖR KONSANTRELERĠ Aynı hacim taze donmuş plazmadan 20 - 30 kat etkilidir. Fibrinojen, kuru hazırlanır, SF ile sulandırılıp kullanılabilir. Hepatit taşıma riski oldukça fazladır. ALBUMĠN KONSANTRELERĠ Tuzlu ve tuzdan fakir olmak üzere iki şekilde hazırlanır. 25 gr. / 100 ml. lik preparatı 500 ml. lik plazmaya eşit ozmotik basınç sağlar. Hepatit riski çok azdır. ġOKDAKĠ HASTADA TRANSFÜZYON oksijen transportu ŞOKDA HEDEF yeterli perfüzyon kristalloid / eritrosit süspansiyonu = 3 / 1 dolaĢımın düzenlenmesi hemodinamik cevap anaerobik metabolizma ürünlerinin temizlenmesi aerobik metabolizmanın oluĢması ġOKDAKĠ HASTADA TRANSFÜZYON Kristalloid : kan hazırlanmasında gecikme olduğunda ilk resüsitasyon sıvısı olarak kullanılabilir Kolloid solüsyonları ( albumin, plazma gibi ) Kristalloid solüsyonları ( laktatlı ringer , SF gibi ) hangisinin tercih edileceği tartışmalıdır Resüsitasyon için kolloidin kristalloidden üstün olmadığı gösterilmiştir ( ancak daha fazla kristalloide gerek vardır ) ġOKDAKĠ HASTADA TRANSFÜZYON Suni kolloid solüsyonu Yan etkileri Modifiye sıvı jelatin Dextran Nişasta içeren (hydroxyethyl starch-HES) Allerjik reaksiyonlar Koagülasyon bozuklukları Böbrek toksisitesi KRĠSTALLOĠD SOLÜSYONLARININ AVANTAJLARI Daha ucuz Crossmatch gerektirmez Hastalık taşımaz MASSĠF KAN TRANSFÜZYONU : Tarif : a - 24 saatte verilen kan miktarı total kan volümüne eşitse b - 10 Ü ‘den fazla tam kan, 20 Ü ‘den fazla eritrosit süspansiyonu transfüze edilmişse c - 3 saat ya da daha kısa sürede dolaşımdaki kan volümünün % 50 ‘ den fazlası replase edilmişse d - kan kaybı 150 ml / dakika ise massif transfüzyondan bahsedilir MASSĠF TRANSFÜZYONUN ETKĠLERĠ hipotermi asidoz alkaloz sitrat toksisitesi hiperpotasemi 2,3 DPG azalması dilüsyonel trombositopeni faktör eksikliği Ayrıca diğer kan transfüzyon komplikasyonlarının görülme sıklığı artar hipotermi Hb ‘in oksijene affinitesini pıhtılaşma olayı tam gerçekleşemez kardiak debi fatal aritmilere yol açabilir soğuk karaciğer sitratı yeterli metabolize edemez düşük ısı, hipokalsemi riskini asidoz kan asit pH da ( 6,3 ) depolanır alkaloz Sodyum sitrat k.c. de sodyum bikarbonata çevrilir Hb ‘in oksijene affinitesini İntrasellüler 2,3 DPG Oksijenin dokulara bırakılması Potasyum değeri Miyokardial kontraktilite bozulur sitrat toksisitesi Karaciğer hastalığı veya hipotansiyonu olan hastalarda görülür Kanda Ca bağlar, tetaniye sebep olabilir İyonize kalsiyum seviyesi Hipokalsemi sonucu hipotansiyon gelişir EKG ‘ de anormallikler tesbit edilir hiperpotasemi Oligürik hastalarda önem kazanır Transfüzyon hızı 100-150 ml./dk. yı aşmadıkça nadiren sorun olur Kardiak fonksiyonda değişiklikler görülür 2,3 DPG azalması 3 haftalık depolamada eritrositlerdeki miktarı azalır oksijen yüklenimi yaşlı hastalarda kardiak problemler dilüsyonel trombositopeni ve faktör eksikliği DIC gelişebilir MASSĠF TRANSFÜZYON GEREKTĠREN HASTALARDA intravasküler volümü ayarlamada oksijen taĢıma kapasitesini arttırmak için mikrovasküler kanamada eritrosit süspansiyonu kristalloid solüsyonu trombosit OTOLOG TRANSFÜZYON Üç şekilde uygulanabilir : 1 - Elektif ameliyat öncesi hastanın kanı alınır 2 - Hemodilüsyon 3 - Ameliyatta kaybedilen kan, özel cihazda toplanır,eritrosit ayrılıp yıkanır,elektrolitli sıvılar içinde hastaya geri verilir Otolog kan kullanılmasının faydaları : 1. Kan ile bulaşan viral hastalıklar ( HIV, HCV, HBV, CMV ) 2. Kan nakline bağlı alloimmünizasyon 3. Kan naklinden sonra oluşan ateş, allerjik olaylar görülmez OTOLOG TRANSFÜZYON Kontrendikasyonları : Sistemik sepsis Malign hastalık Operasyon alanı kontaminasyonu Ototransfüzyon cihazı KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI Sıklığı % 5 - 6 ‘dır Ölüme yol açabilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir HEMOLİTİK REAKSİYON ALLERJİK REAKSİYONLAR PİROJEN ( FEBRİL ) REAKSİYON BAKTERİEL SEPSİS HAVA EMBOLİSİ TROMBOFLEBİT DOLAŞIM YÜKLENMESİ HASTALIK GEÇMESİ KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI ANTİKOR ANTİJEN HEMOLĠTĠK REAKSĠYON : Ölüm oranı 1 / 300 – 700 bin kan transfüzyonu Sadece 5 – 10 ml uygunsuz kan nakliyle oluşabilir Aşağıdakilerden biri görülürse transfüzyon kesilir, nedeni araştırılır Semptomlar Birşeylerin yanlış gitmesi Ajitasyon, Kızarma Transfüzyon alanında ağrı Karın, sırt, göğüste ağrı Bulgular Ateş, Hipotansiyon Hemoglobinemi Hemoglobinüri Yaradan sızma şeklinde kanama KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI HEMOLĠTĠK REAKSĠYON : AraĢtırma : Transfüze edilen kanın uygun kan olup olmadığına bakılır İdrar miktarı gözlenir EKG takip edilir ( hiperkalemi riski nedeniyle ) 2 – 4 saat arayla biyokimya ve pıhtılaşma testleri takip edilir KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI HEMOLĠTĠK REAKSĠYON : Tedavi : Kan verme işlemi durdurulur İ.V. set değiştirilir ve yol % 0,9 NaCl ile açık tutulur Bakteriel kontaminasyon şüphesi varsa geniş spektrumlu antibiyotikler İ.V. kullanılır Hiperkalemi varsa 10 ünite insülin içeren % 50 glukoz dan 50 ml. İ.V. infüzyon yapılır Tekrar kan transfüzyonu gerekirse uygunluk testi tekrarlanır İdrar miktarı > 1,5 ml / kg / saat olacak şekilde sıvı verilir KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI ALLERJĠK REAKSĠYONLAR : Transfüzyonların yaklaşık % 1 ‘ inde olurlar Klinik Ürtiker, bronkospazm, larengeal ödem, şiddetli hipotansiyon Korunmak için Hasta 1 şiddetli ya da 2 minör allerjik reaksiyon geçirmişse : Klorfeniramin Transfüzyon esnasında anafilaktik reaksiyon geliĢirse Transfüzyon kesilir. İ.V. yol % 0,9 NaCl ile açık tutulur Solunum yolu açık tutulur ve oksijen verilir Adrenalin, Klorfeniramin, Kortikosteroid Nebulizer ile salbutamol KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI PĠROJEN ( FEBRĠL ) REAKSĠYON : En sık rastlanılan komplikasyon Tam kan ya da eritrosit süsp. % 1 oranında, Trombosit süsp. % 20 – 30 oranında Klinik Titreme, üşüme ve ateş yükselmesi ile karakterizedir Nedeni Donör lökosit yüzey antijenine karşı, alıcıda lökosit antikor reaksiyonudur ( lökositlerden endojen pirojen salınır ) KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI PĠROJEN ( FEBRĠL ) REAKSĠYON : Korunmak için Hasta 2 ya da daha fazla febril reaksiyon geçirmişse : Transfüzyon öncesi Parasetamol 1 gr oral Transfüzyona başladıktan 3 saat sonra Parasetamol 1 gr oral Üşüme titreme için Meperidin verilebilir Transfüzyon yavaş yapılır Hasta sıcak tutulur Bu yöntemler faydalı olmazsa filtre edilmiş eritrosit süsp. veya trombosit süsp. kullanılır KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI BAKTERĠEL SEPSĠS : Uygun olmayan toplama, depolama ve verilimden dolayı bakteriel kontaminasyon olabilir En sık 4°C de çoğalabilen gram ( - ) endotoksini ile oluşur Oda ısısında depolanan trombosit süsp. kullanımında daha sık Belirtiler : ateş, abdominal kramp, kusma, kanlı diare, şok Bakteriel sepsisten kuşkulanılınca transfüzyona derhal son verilir ve kan kültürü yapılır KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI HAVA EMBOLĠSĠ : Klinik Siyanoz, öksürük, dispne, hipotansiyon, taşikardi ve senkop ( Ölüme solunum yetmezliği yol açar ) Tedavi Hasta başı aşağıda, ayakları yukarıda sol tarafına yatırılır Böylece havanın sağ ventrikül çıkışını tıkaması önlenir KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI TROMBOFLEBĠT : Alt ekstremite venlerinin kullanıldığı hastalarda yüzeyel venlerde tromboz oluşur Tedavide transfüzyona son verilir ve lokal kompres uygulanır KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI DOLAġIM YÜKLENMESĠ : Kardiak veya solunum yetmezliği meydana gelebilir Dikkatli monitörizasyon bu komplikasyonu önleyebilir Tedavi infüzyona son verilir oturur duruma getirilir dijitalize edilir diüretikler uygulanır gerektiğinde damardan 500 ml. kadar kan alınır KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI HASTALIK GEÇMESĠ : VĠRÜSLER Hepatit HIV Cytomegalovirüs Epstein – Barr virüsü transfüzyon ile bulaĢma oranı HIV hepatit B hepatit C 1 / 493 000 1 / 63 000 1 / 103 000 BAKTERĠLER pseudomonas serratia salmonella stafilokok streptococcus campylobacter yersinia enterocolitica brucellozis treponema pallidium (sifiliz) transfüzyon ile bulaĢma oranı 1 / 1 milyon PARAZĠTLER plasmodium (malarya) toxoplasma gondii trypanasoma cruzi babesia türleri leishmaniasis KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI ĠMMÜNSÜPRESYON : Allojenik kan transfüzyonunun alıcıda immün sistemi değiştirdiği düşünülmekte Bu konuda iki görüş var : Transfüzyonla tümör rekürrens oranı artabilir ( ? ) Transfüzyonla postoperatif infeksiyon riski artabilir ( ± ) YAPAY KAN MODĠFĠYE HEMOGLOBĠN : Doğal hemoglobin içeren solüsyon Eritrosit yokluğunda yeterli oksijen yükleyip boşaltabilir Plazma yarı ömürleri kısa PERFLOROKARBONLAR : Florinlenmiş inert hidrokarbon Oksijeni içlerinde eritir O2 ve CO2 taşıma kapasiteleri deneysel olarak gösterildi Oksijen taĢıma kapasiteleri yetersiz Yüksek basınçlı hava gerektirir
