M. Meclisi B : 101 AnayaJsanın gayet açık olanak, (işçiler sen­ dikalara serbestçe girerler ve serbestçe çıkar­ lar) demesine rağmen, getirilen kanun tasarı­ sında istida ile sendikaya girecek olan işçi, çı­ karken de noterden yine 15-20 lira masraf ya­ pacak ve öylece çıkacaktır. Gelelim, Türkiye Cumhuriyeti ile yapılan milletlerarası anlaşmaların birkaç maddesine. Sendika hürriyetine ve sendika haklarının ko­ runmasına dair 87 sayılı Sözleşmenin 2 nci maddesi, «işçilerle işverenler hiçbir tefrik ya­ pılmayarak evvelden müsaade almaksızın, iste­ dikleri teşekkülleri kurmak ve yalnız bu teişekküllerin statülerine uymak şartiyle bunlara üye olmak hakkını haizdirler.» Muhterem arkadaşlarım, beynelmilel sözleş­ medir bu, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti de altına imza atmış. Madde 3 : «işçi ve işveren teşekkülleri sta­ tülerini, idari tüzüklerini tanzim etmek, tem­ silcilerini serbestçe seçmek, idarecilerini ve faaliyetlerini düzenlemek ve iş programlarını tesbit etmek hakkını haizdirler.» Ben iş programını yapamıyorum şimdi. Be­ nimle hiç ilgisi olmıyan Türk - iş Konfederas­ yonu ikinci Başkanı Sayın Hasan Türkay ar­ kadaşımız, Türk - iş Yönetim Kurulu Üyesi Os­ man Soğukpınar falan karar verecekler. Lâstik iş Sendikasının milyonları var, yatırım yapa­ cak, kanunen % 30 yatırım yapacak; Türk - iş Konfederasyonu müsaade ederse yatırım yapa­ bileceğim ben... 11.6.1970 O : 1 ve her türlü teşekkül, federasyon veya konfe­ derasyon, milletlerarası işçi ve işveren teşekkül­ lerine üye olma hakkını haizdirler.» Madde 7. — «işçi ve işveren konfederasyon­ ları ve federasyonlarının tüzük, kişilik iktisabı yukardaki 3 ve 4 ncü maddeler hükümlerinin uygulanmasını ihlâl edecek mahiyette şartlara tabi tutulamaz.» Milletlerarası sözleşmeler yapılmış ve bun­ ların dışında bir şarta tabi tutulamaz diye Tür­ kiye Cumhuriyetini temsilen Meclisten çıkmış ve ondan sonra şartlı bir kanun tasarısı buraya getiriliyor. Bu şartlı kanun tasarısında, daha çocuk doğmadan yürümesini istiyoruz. Türkiye'­ de kurulacak bir sendika 1/3 ü temsil edecek, yani bir siyasi parti kurulur kurulmaz Türkiye'­ de, 5 milyon üye alacak, ancak o zaman Mec­ lise gelebilecek; yani öyle bir kanun tasarısı. 1/3 ü temsil edebilirse ona toplu sözleşme ve rekabete girişme hakkı verilecek. Biz bununla doğmasına mani oluyoruz. Milletlerarası Söz­ leşme, Anayasa, bu çocuk ister istemez doğacak demiş, o hakkı biz almışız. Anayasanın 47 nci maddesi sendika kurma, sendika hürriyetini, sendikalara girme çıkma hürriyetini, bize vermiş. Ne Cumhuriyet Halk Partisi, ne koalisyon hükümetleri, ne de başka bir iktidar vermiş bunu bize. 27 Mayıs Devrimi vermiştir onu bize, onu da sonradan elimizden almıştır. O da ayrı bir konu. ŞEVKET YILMAZ (Adana) — Doğru dü­ rüst bir oku da ondan sonra konuş. RIZA KUAS (Devamla) — Komisyon mü­ zakerelerinde saatlerce zatıâlinizle münakaşası­ nı yaptık bunların. Maddeler gelince de tekrar görüşeceğiz. BAŞKAN — Sayın Yılmaz, lütfen müdahale etmeyiniz. Bu kürsüden mutlaka ve mutlaka doğru şeyler söylenmeyebilir. RIZA KUAS (Devamla) — Beynelmilel söz­ leşmelerle benim hürriyetlerim tasdik ediliyor. Şu anda Cenevre'de toplantı var ve Türk - iş in yetkilileri de orada. Şimdi orada hürriyet­ ten, anayasadan ve demokrasiden bahsediyor­ lar. Anayasamızın 47 nci maddesini açıklıyalım: İşçiler grev yapabilir diyor. Türkiye'de işçiler bugün grev yapamaz. O da ayrı bir konu. «iş­ çiler, işverenlerle olan münasebetlerinde, iktisa­ di ve sosyal durumlarını korumak veya düzelt­ mek amaciyle toplu sözleşme ve grev haklarına sahiptirler.» Anayasamızın 47 nci maddesi bunu söylüyor. İşçiler bu hakka sahip midÜr bu­ gün Türkiye'de- Bu hakka sendikalar sahiptir arkadaşlar. O yetkiler sendikalara verilmiş, işçi­ lere verilmemiştir. Anayasaya aykırı olan ayrı bir konu o da. işçilere grev yapma ve sendika kurma hakkını 27 Mayıs Devrimi getirmiş ver­ miş. Şimdi bu haklar geri alınmak isteniyor. Türk işçisine verilen hakların geri alınması pek kolay olmıyacaktır. Bunun mümkün olabilece­ ğini de »anmıyorum. Madde 5. — «işçi ve işveren teşekkülleri, konfederasyonlar kurmak ve bunlara üye olmak Bu konuşmalarımı komisyon toplantılarında Sayın Çalışma Bakanına ve komisyon üyelerine 271 —