13 Temmuz 2014 - Zaman Bulgaristan
advertisement
Fransa’da oruç serbest ÇOCUKLARIN KÂBUSU ERKEN ERGENLİK SAĞLIK 07 Ramazan ayı başlarken gözler Dünya Kupası’nda top koşturan Müslüman futbolculara çevrildi. Kadrosunda Benzama, Sakho, Sagna gibi Müslüman yıldızları barından Fransa’nın teknik patronu Didier Deschamps, oruç için öğrencilerini serbest bıraktı. 110 SPOR 7 — 13 TEMMUZ 2014 WWW.ZAMAN.BG YIL: XXII SAYI: 27 (1114) 0.70 LV Bulgaristan’da bir ilk: Cumhurbaşkanlığı rezidansında iftar yemeği FACEBOOK’UN GİZLİ DENEYİNE TEPKİ MAGAZİN 09 FOTOĞRAF: PRESIDENT.BG Geçen yıl Plovdiv’de iftara katılan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, bu yıl inisiyatifi kendi kullandı. Rezidanstaki salona dini cemaat temsilcilerinin birlikte girmeleri dikkat çekti. İftar öncesi hoşgörü havası estirildi. Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, “Bulgaristan toplumu asırlar boyunca hoşgörülü olduğunu sözde değil, icraatlarıyla ispatlamıştır.” dedi 1cumhurbaşkanı iftar yemeği Bulgaristan’da ilk kez bir BNB, BANKALARI SARSMA TEŞEBBÜSÜNE HAPİS İSTİYOR verdi. Cumhurbaşkanlığı’nın Boyana rezidansı, ülkenin demokratik tarihinde ilk kez iftar yemeğine ev sahipliği yaptı. Geçen yıl Plovdiv’de iftara katılan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, bu yıl ini- siyatifi kendi kullandı. Rezidanstaki salona dini cemaat temsilcilerinin birlikte girmeleri dikkat çekti. İftar öncesi hoşgörü havası estirildi. Cumhurbaşkanı Plevneliev, davet ettiği dini liderler, siyasi parti yöneticileri ve sanatçıları tek tek selamladıktan sonra iftarın yapı- lacağı salona geçti. Burada bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı, Ramazan ayının temelinde merhamet duygusunun, başkalarına iyiliği tavsiyenin, fani olmayan bir merhamet ve birlik olarak güçlü olabileceği hikmetinin yatmakta olduğunu belirtti. 1HABERLER 02 EKONOMİ 05 AYDINLAR HİZMET HAREKETİ’Nİ ANLATIYOR 1yük düşünce hareketTarih şahittir ki bü- Hizmet Hareketi’ni ayrı kılan yönü eğitime gösterdiği özendir. GAZETENİZLE İLGİLİ DAĞITIM VE DİĞER PROBLEMLER İÇİN BİZİ ARAYINIZ! TEL.: (02) 832 31 11, E-MAIL: NEWS@ZAMAN.BG leri ve ona öncülük eden kişiler, genelde yakın çevrelerinden vefasızlığa hatta kimi zaman saygısızlığa maruz kalmıştır. Fethullah Gülen Hocaefendi ve onun teşvikleriyle ortaya çıkan Hizmet, tarihin tekerrür ettiği bir kavşakta duruyor bugünlerde. Bir yandan en kaba, en vefasız, en saldırgan hücumlara maruz bırakılırken, diğer yandan taşıdığı evrensel mesajdaki yansımalar nedeniyle dünyanın dört bir yanında takdir ediliyor; özellikle aydınlar arasında, akademik çevreler- de ve sivil toplum öncüleri arasında. Hiçbir benlik hesabı ve ego çatışması yaşamadığı için uzaktan bakan kişilerin Hizmet’i daha derinden anlaması bir avantaj oluştursa da, takdir ve tebcilin asıl sebebi belli noktalarda yoğunlaşıyor. Mesela ‘medeniyetler çatışması’ için hemen herkesin büyük bir hevesle bir kızılca kıyametin etrafında dans edip savaş tam tamları çaldığı bir dönemde Yunus olup yeryüzüne seslenmeyi, Mevlâna olup kardeşlik şarkısı söylemeyi dışarıdaki aydın daha net kavrayabiliyor. 1HABERLER 04 02 HABERLER 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN FOTOĞRAF: PRESIDENT.BG Bulgaristan’da bir ilk: Cumhurbaşkanlığı rezidansında iftar yemeği İftara Bulgaristan patriği Neofit, Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Hacı, Musevi Cemaati Başkanı Rober Jerasi, Katolik ve Ermeni kiliseleri temsiclileri ile birçok politikacı, sanatçı, diplomat ve iş adamı katıldı. BİRİNCİ SAYFADAN DEVAM 1 Cumhurbaşkanı, “Bulgaristan toplumu asırlar boyunca hoşgörülü olduğunu sözde değil, icraatlarıyla ispatlamıştır. Müslüman, Hristiyan ve diğer cemaatler yaşanan son doğal afette kapılarını hep birlikte insanlara açtı. Müslüman mültecilerin kilise onarımına katıldıklarını müşahade ettik. Bulgaristan Müslümanları ile birbirimize karşı olan merhamet hümanizmin bir parçasıdır. Aslında uzatılan elin dini yoktur. Ben bugün uzatılan elin yarın da uzatılacağına inanıyorum” sözlerini kullandı. Plevneliev’in girişimi için teşekkür eden Başmüftü Mustafa Hacı, “Her ne kadar hep söylense de kendi aramızdaki iyilik ve hoşgörü toplumumuz için yeni değil. Asırlardan beri var olan yardımseverlik ve tolerans, dini barışı muhafaza ederek günümüze gelmiştir” dedi. İftara Bulgaristan patriği Neofit, Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Hacı, Musevi Cemaati Başkanı Rober Jerasi, Katolik ve Ermeni kiliseleri temsilcileri ile birçok politikacı, sanatçı, diplomat ve iş adamı katıldı. BEYNUR SÜLEYMAN SOFYA FOTOĞRAF: İDRİS ALİ Şumen’de, 3 camide teravih kılınıyor 1si teravih namazı için Şu- Ramazan ayının haberci- men şehrinde yaşayan Müslümanlar, camilere yöneldi. Şehirde, Osmanlı’dan kalma 3 camide toplanan halk, coşkuyla ibadetlerini yerine getiriyor. Şumen’de yaşayan Müslümanlar, Şerif Halil Paşa (Tombul) Camii, Kılâk Camii ve Tatar Camii’nde teravih namazı için bir araya geliyor. Şumen Bölge Müftüsü Mesut Mehmed, tarihi üç camide de bir ay boyunca teravih namazlarıİskelelere yaslanmış vaziyette de olsa yıllardır onarımda bulunan Şumen’deki nın kılınacağını söyledi. Bunun Tombul Camii’nin, kendisinde manevi huzur arayanlara kapıları daima açık. yanı sıra aynı şekilde camile- rin üçünde de mukabele okunacağını ifade eden Mehmed, hayırsever sponsorlar bulunursa Tombul Camii’nin avlusunda halka iftarlar düzenleneceğini belirtti. Bölge Müftüsü Mesut Mehmed, “Her yıl olduğu gibi bu sene de Şumen bölgesine Türkiye’den gelen Ramazan hocası var. Halkın istifade etmesi için merkezde ve köylerde istihdam etmeyi düşünüyoruz.” dedi. Mehmed, Temmuz ayının başından itibaren bölgede yaklaşık elli yerde yaz Kur’an Kursu düzenleyeceklerini açıkladı. İDRİS ALİ ŞUMEN Avrupa programları temmuz sonunda imzalanacak 1tanova, yeni dönem AvruAdalet Bakanı Zinaida Zla- pa programları anlaşmalarının temmuz ayı sonuna kadar imzalanacağını söyledi. Presa gazetesine demeç veren Zlatanova, bu anlaşmaları geçici hükümetin veya yeni hükümetin imzalayacağının kendisi için bir anlam ifade etmediğini kaydetti. Bakan, kendi bakanlığındaki hükümetin büyük iş yaptığını dile getirerek şunları söyledi: “Hazırlanmış bir anlaşma bırakıyorum. Bunu kim isterse imzalayabilir. Bu anlaşma bir kişi, hatta sadece bakanlar tarafından hazırlanmadı. Hazırlık dönemi son derece topluma açık şe- kilde devam etti. Avrupa Komisyonu ile anlaşmalar dar koordineler ile yapılıyor. Komisyondakiler de büyük gayretler sundu.” Boyko Borisov’un BSP iktidarında Avrupa yardımlarının kesildiği, oysa GERB iktidarında yardımların salındığı iddiasına yönelik ise Zlatanova, “Bu hiç bir şekil- Kırcali’de, göçmenlerin eski fotoğrafları sergilendi Kırcali’de eski fotoğ- edilen etkinlikte, 17 Kırca- okul yıllarından kareler 1raflardan oluşan ser- lili aile albümünden derle- dikkat çekiyor. gi açıldı. “Göçmenlerin albümlerinde Kırcali’nin canlı tarihi” adını taşıyan sergide, 19. yüzyıl sonları ile 1989 yılı arasında çekilen fotoğraflar yer alıyor. Krıg Vakfı tarafından organize nen fotoğraflar bulunuyor. Sergide, Kırcali’deki ilk askeri doktor olarak bilinen Sadık Efendi’nin 1912’de çekilen portresi, Müftü Yunus Efendi ve ünlü pehlivan Hüseyin Alkayalı’nın Krıg Vakfı Başkanı Radost Nikolaeva, fotoğrafların 3 yıldan beri toplandığını, Türkiye’den göçmenlerin bu arşive destek sağladıkları için memnuniyet duyduğunu aktardı. de doğru değil. Avrupa fonlarının alınma oranı şu anda yüzde 55. Yani bir yıl içinde önceki altı yılda alınan kadar kaynak alındı. Bizim iktidar dönemimizde 4 milyar levadan fazla girdi sağlandı. Bir yalan ne kadar fazla söylenirse söylensin hiçbir zaman gerçek olmaz. Çünkü rakamlar ortada.” Nadejden, Ramazan’a ilahi konseriyle girdi 1güneyinde bulunan NaHarmanli Belediyesi’nin dejden köyü halkı, ilk kez Ramazan coşkusunu ilahi konseriyle karşıladı. Köyün merkezindeki toplantı salonunda düzenlenen konsere, yaklaşık 50 kişi katıldı. Organizasyon ise 19 yaşındaki Sinan Salim tarafından yapıldı. Sinan Salim, “Bizim köyde ilk kez yapıldığı için insanlar bu programdan çok memnun kaldı.” ifadelerini kullandı. İlahileri ise Haskovo’da Kur’an kursu veren Fatma Hoca öğretti. Her öğrenci 5’er ilahi seslendirirken, 12 yaşındaki çocukların söyledikleri ilahiler en çok alkışlandı. Mekke Şehri, Bilal Gibi, Günahkarım Neyleyim, Esselamu Aleyke gibi ilahiler seslendirildi. Programda Bulgarca Hey Çoveçe şarkısı da seslendirildi. MESUT CAFER HASKOVO 03 HABERLER 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Dılgopol’da ilk kez iftar verildi Yabancılar evlatlık için bizzat görüşecek 1uluslararası evlatlık alma koşulla- Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı rını içeren yeni taslağa göre, yabancılar ülkede çocuğu görmeden alamayacak. Yeni düzenlemelerde evlatlık edinmek isteyen dilekçeyi bizzat vermesi gerekiyor. Bu vesileyle çocuk sahibi olmak isteyenler motivasyon ve isteklerini, çocuğun özellikleriyle birlikte bildirmesi şartı koşuluyor. Şu ana kadar dilekçe, hususi yetkisi olan kurumlara veriliyordu. Çocuğun bilgilendirilmesi ve hazırlanması amaçlı öngörülen değişikliklerle, daha fazla şeffaflık ve kontrolün sağlanması da öngörülüyor. İftara katılanlar arasında Belediye Başkanı Marinka İvanova da yer aldı ve gelen davetlilere ilk yahniyi kendi ikram etti. FOTOĞRAFLAR: İLHAN ŞENOL İLHAN ŞENOL DILGOPOL 1 Zaman gazetesinin ve Dılgopol Belediye Başkanı Marinka İvanova’nın sponsorluğunda Dılgopol ve Kamen Dyal halkına ilk defa iftar verildi. Dılgopol’da yaşayan 350-400 civarında Müslümana, ken- di semtlerinde bulunan kreşte verilen iftara 70-80 kişi katıldı. İlk defa iftar heyecanını yaşayan halkın sevinci yüzlerinden belliydi. İftara katılanlar arasında Belediye Başkanı Marinka İvanova da yer aldı ve gelen davetlilere ilk yahniyi kendi elleriyle ikram etti. İftara ilk defa katılan Belediye Başkanı İvanova: “Kutsal aylar barışın, yardımlaşmanın ve iyilik yapmanın zirve yaptığı aylardır. Bu aylarda büyük-küçük, erkek-bayan herkes küskünlüğünü gidermeli ve herkes barışık olmalıdır.” dedi. Sınırdaki tel örgü ay sonuna hazır 1Naydenov, Türkiye sını- Savunma Bakanı Angel rında inşaatı devam eden tel örgü yapısının kısa zamanda hazır olacağını duyurdu. Gazatecilere konuşan Naydenov, “4 ay gibi bir zaman diliminde bu yapıyı tamamlayacak başka bir kurum yok. Bunlardan 2 ayı zaten yağmurlu geçti. Bulgaristan’ın güvenliği için öneme sahip bu yapının tamamlanmasına sayılı günler kaldı.” sözlerini kullandı. Haziran sonu itibarıyla 23 kilometrenin hazır olduğuna dikkat çeken bakan, tüm projenin 7 milyon levanın biraz üzerinde olduğunu açıkladı. Tel örgü, geçen sene Bulgaristan’a gelen yoğun mülteci akınını durdurabilmek için 30 kilometre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğinde yapılması kararı alınmış- tı. Yıl başında şubat ayına kadar tamamlanacağı duyurulmasına rağmen gecikme yaşandı. İçişleri Bakanı Tsvetlin Yovçev, Türkiye sınırında mülteci dalgasına karşı yaklaşık bin polisin görev yaptığını bildirdi. Ay sonuna kadar tel örgünün hazır olacağını savunan Yovçev, son haftalarda mülteci dalgasının arttığını ve günde 150-200 kişiyi geri çevirdiklerine değindi. 1nı ZAMAN GAZETESİ ÇALIŞANLARINDAN İLHAN ŞENOL VE GÜLCAN ŞENOL ÇİFTİNİN BİR ERKEK EVLADI (SELÇUK) DÜNYAYA GELMİŞTİR. ANNE VE BABAYI TEBRİK EDER, KÜÇÜK YAVRUYA SAĞLIKLI, MUTLU VE HAYIRLI BİR HAYAT NİYAZ EDERİZ. ZAMAN EKİBİ Tarım ve Gıda BakaDimitır Grekov, 2014 yılı kampanyasının yeni değişikliklerle gerçekleşeceğini duyurdu. Bu yeniliklerle tütünün üretim ve ticaret arasındaki orantısızlığın minimuma indirgenmesi olduğunu belirten Bakan, tütün alımında devlet uzmanlarının yer almasının öngörüldüğünü kaydetti. Bu uzmanlar birkaç yıl öncesine kadar daimi olarak görev yapıyordu. Bunun yanı sıra tüccar- 1yündeki Osmanlı eseri olan caHaskovo’ya bağlı Gılıbets kö- mi restore edilerek, Ramazan’da ibadete açıldı. Caminin tarihine göre, mabet 1350 yılında inşa edildi. Gılıbets köyünde yaşayan ve 30 yıllık inşaat ustası olan Yüksel Akif Eyub, caminin depreme dayanıklı olduğunu ve bugünlere kadar ayakta kalmasının da bunu gösterdiğini söyledi. Caminin inşaatı için ise GERB partisi 4 bin 200 leva yardım salmış. Türkiye’de yaşayan bir Gılıbets vatandaşı da destek olmuş. Köy muhtarı Canip Hsein, caminin en son 40 yıl önce tamir edildiğini söyledi. MESUT CAFER HASKOVO Ülkedeki en büyük işveren İçişleri Bakanlığı 1fından kabul edilen yeni dü- İçişleri Bakanlığı (MVR) tara- 2014 tütün kampanyasında devlet uzmanları yer alacak TEBRiK Gılıbets’te, Osmanlı döneminden kalma cami restore edildi lar için iki ayrı kayıt listesi oluşturulacak. Grekov, şu ana kadar sözleşme imzalanan, fakat alınmayan tütün için 2 ihbarın olduğunu, bunların da araştırıldığını belirtti. Devlet düzenlemesinin 2011’de kaldırılmasıyla, tütün kişisel sözleşmelerle yapılıyor. Tütün satın alma vadeleri iki taraftan belirleniyor. Sözleşmelerde vadelerin geciktirilmesi sırasında tazminatlar da öngörülüyor. zenlemede ilk kez Bakanlık bünyesinde çalışacak kişilerin sayısı yer aldı. Yürürlüğe giren düzenlemeye göre, MVR’de 52 bin 900 kişi görev yapacak. MVR’den yapılan açıklamada şu anda MVR bünyesinde 49 bin kişinin görev yaptığı kaydedildi. İçişleri Bakanı Tsvetelin Yovçev, Kozloduy’daki nükleer santralin ve BNT gibi stratejik öneme sahip alanların, futbol karşılaşmaları gibi kısa süreli olayların güvenliğini sağlamak amacıyla ve zabıta için kullanılacak kişiler de hesaba katılırsa bu sayının artabileceği söyleniyor. Şu ana kadar faaliyet gösteren Ulusal Polis Teşkilatı, Kriminal ve Güvenlik Dairesi olmak üzere ikiye ayrılıyor. Güvenlik Dairesi bünyesinde Jandarma yer alacak. Güvenlik Dairesi bünyesindekiler ayrıca tren istasyonları, demiryolları ve demiryolları yüklerinin güvenliğini de üstlenecek. Buraların güvenliği daha önce Ulaşım Polisi tarafından sağlanıyordu. Güvenlik bünyesine tüm trafik hizmetleri de dahil edilecek. 04 HABERLER 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Aydınlar Hizmet Hareketi’ni anlatıyor İnancına nasıl hizmet edersin ki? PROF. DR. AMMIR HUSSAIN * 1çok hayati bir konumu olduğunu düşünüyoÇağdaş İslam açısından Hizmet Hareketi’nin SOLDAN SAĞA: Fethullah Gülen, Prof. Dr. Philip Clayton, Prof. Dr. Ammir Hussain BİRİNCİ SAYFADAN DEVAM 1 O açıdan baktığımızda Hizmet Hareketi’nin nasıl âlemşümul bir performans sergilediğini, Hocaefendi’nin yeryüzü barışı için ne kadar değerli bir fikir adamı olduğunu anlıyoruz. Burnunun ucunu görmeyenlerin kendi egolarını aşarak engin ve rengin bir ufuk çizgisi yakalamasını beklemiyoruz; ancak evrensel bir hizmete karşı yerel düşmanlığın ma’şeri vicdanda yer bulamayacağını ve uzun bir mesafe alamayacağını hatırlatmak isteriz. Batı’dan Doğu’ya aydınların sevgi ile bağrına bastığı, her dinden her dilden kanaat önderinin yeryüzü için önemli bir ilham kaynağı olarak gördüğü Hizmet ve Hocaefendi için olmadık lafları peş peşe sıralayanlar, sosyal gerçeklere de tarihî gelişimin kaderine de karşı çıkarak kendilerine yazık ediyor. Hizmet ile ilgili düşüncelerini ortaya koyan 100 fikir adamından bazılarının görüşlerini okuyacaksınız bu yazıda. Gelin kulak kesilelim yeryüzü entelektüellerine; Arab’ı, Acem’i, Müslüman’ı, Hıristiyan’ı, Yahudi’si vs. hep aynı şeyi söylüyor ve Hizmet’in cihanşümul mesajına insanlığın ihtiyaç duyduğunu haykırıyor. Peygamber yolunun yolcuları PROF. DR. PHILIP CLAYTON * 1 Fethullah Gülen Beyefendi’den önce hiçbir şahıs, Peygamber’in öğretilerinin çekici yüzünü bütün bir Batı dünyasına bu şekilde temsil edememiştir. Anlatanlar olmuştur elbet, ama bunları fiiliyata geçiren bir imam, kendisi de bir sufi, bir düşünür olmamıştır. 90’lı yılların başından itibaren son yıllarda, Gülen’in bütün dünyaya ya- yılan bir öneme, bir ağırlığa yükseldiğini görüyoruz. Bu önemin, kendisinin, Batı dünyasına, bütün bir din olarak, İslamiyet’in kapsadığı bütün bir yaşam tarzının, hikmetli, derin ve manevi yüzünü temsil etmesinden kaynaklandığına inanıyorum. Fethullah Gülen Beyefendi ve Hizmet Hareketi’nin yaptığı, dünyanın her yerindeki Müslümanlara, layıkıyla dünya vatandaşı olabilmek, 21.yüzyılda yaşayan bir vatan- daş olmanın hakkını verebilmek ve aynı zamanda da derinlemesine bir Müslüman olabilmek için bir model çizmek olmuştur. Hareketin kendisini çok önemli buluyorum, kurulan okulları önemli buluyorum, yazdıklarının ve öğretilerinin çeşitliliğini önemli buluyorum. Ancak 21. yüzyılda yaşayan bir Müslüman olmaktan onur duyma hissi var ya, işte onu her şeyden daha önemli buluyorum. * [Claremont School of Theology / ABD] rum. Çağdaş İslam da anlattığım konular arasında yer alıyor.Ben de bir Müslüman’ım, aynı zamanda da İslamî ilimler üzerine çalışan bir akademisyenim. Bu hareketin bizzat bir parçası olmasam da Hizmet Hareketi’nin, adı üzerinde, hizmet etmeye yönelik bir hareket olduğuna inanıyorum ve bir Müslüman olarak bu benim için çok büyük bir önem arz ediyor. Müslüman olmanın özündeki mana işte budur, başkalarına hizmet etmek, yaşatmak için yaşamak olgusudur. Kur’an-ı Kerim’de anlatılan, Müslümanlar için ilk ve temel prensip tevhid inancıdır, Allah’ın bir olmasıdır. İlk önce Allah’ı sevmeliyiz. Hemen sonrasında da komşunu sevmek gelir. Peki, komşumuzu nasıl severiz? Ona hizmet ederek. Bu nedenle, Gülen Beyefendi’nin öncülük ettiği Hizmet Hareketi’nin olağanüstü bir şey olduğunu düşünüyorum. Bir manada, yalnızca Müslümanlara değil, hatta özellikle Müslüman olmayan kişilere seslenerek diyor ki; işte biz buyuz ve yapmamız gerekenler de bunlardır. Hizmet Hareketi’ni ayrı kılan yönü ise eğitime gösterdiği özendir ve bunu, bir eğitimci olarak, üniversite seviyesinde gençlere eğitim vermeye çalışan birisi olarak söylüyorum. * [Hukukçu - Los Angeles Cizvit ve Katolik Üniversitesi, Loyola Marymount Üniversitesi] Bütün bir insanlığı kucaklama teşebbüsü PROF. DR. SOPHIA PANDYA 1len, hayırsever, insan odaklı bir sivil toplum haHizmet Hareketi, onlarca yıldır devam edege- reketidir. Dünyanın dört bir yanında, bini aşkın-hatta şimdi iki bini de bulmuş olabilir — eğitim müesseseleri var. Bu okulların çoğunu kendim de bizzat ziyaret etme imkânı buldum. Etiyopya, Malezya, Hong Kong, Taiwan, Yemen, dünyanın her yerinde okulları var... Başarılı olup da eğitim imkânı bulamayacak olan öğrencilere ulaşarak, onlara bilim ve teknoloji ağırlıklı, yüksek kalitede eğitim verebilmek adına çok çalışıyorlar. Böylesine bir çalışma daha önceleri görülmemiş bir şey. Karşımızda Hizmet adı verilen ve kendini insanlığa adamış bir dinî hareket var. Çok geniş çapta, uluslararası eğitim projeleri yürütüyorlar, ve bunu dini ideallerinin bir parçası sayıyorlar. Dinî idealleri insan odaklı hedefler haline geliyor, insan odaklı hedefler de eğitim odaklı hedefler haline geliyor, ve en nihayetinde insanlığa hizmet etmiş oluyorlar. Dolayısıyla, böyle bir çalışmayı yani Hizmet Hareketi’ni, oldukça takdir edilesi bir dinî hareket olarak görüyorum. * [CALIFORNIA STATE UNIVERSITY/ ABD] 05 EKONOMİ BNB, bankaları sarsma teşebbüsüne hapis istiyor 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Merkez Bankası kredi şartlarını değiştiriyor 1kaların zor dönemlerinde leva Merkez Bankası yönetimi, ban- 1kası, Bulgaristan Merkez Banbankaların güvenini sarsmaya yönelik son olaydan sonra Ceza Kanunu’nda değişiklik önerisinde bulundu. Kanunda ilave bir madde yapılması önerisi Bütçe ve Mali Komisyonuna gönderilirken, banka veya finans kurumu için kamuyu aldatmaya yönelik asılsız bilgi yayan ve bu şekilde toplumda panik oluşturan kişiler için 2 ila 5 yıl ceza talep ediliyor. Başkalarına verilen zarar veya elde edilen gelir söz konusu olduğu durumlarda cezanın 5 ila 10 yıl olması tavsiye ediliyor. Avrupa Komisyonu, Bulgaristan bankalarına likidite sağlamaları için 3,3 milyon leva verme kararı aldı. Geçen hafta önemli bankalardan birinin asılsız haberlerle sarsılmaya çalışıldığını aktaran Bulgaristan Hükümeti, bu vesileyle AK’den yardım talebinde bulunmuştu. Bulgaristan bankalarının istikrarını korumak adına kullanılacak destek devlet yardımı niteliği taşıyor. AK, teklifin tek piyasa prensibine uygun olduğunu belirterek söz konusu mad- di kaynağı onaylayarak sisteme dış unsuru ve gerekli orantılı likiditenin sağlayacağını duyurdu. Bu arada bankalara yönelik asılsız haberlerle insanları ‘uyaran’ çete üyesi oldukları iddia edilen bir grup Sofya ve Ruse’de yakalandı. Devlet Güvenliği Ulusal Ajansı (DANS), yatırım ajansına çalışan bir ağı çökerterek mesajların gönderildiği bilgisayar sistemlerini ele geçirdi. Haberlere inanan birçok kişi, bankaların önünde kuyruk oluşturarak mevduatlarını çekti. Doğalgaz fiyatı beklenenden daha az artıyor 1baren yüzde 1,8 oranında artacak. Doğalgaz fiyatı 1 Temmuz’dan iti- Devlet Enerji ve Su Düzenleme Komisyonu, kalorifer fiyatlarının yüzde 2,6 oranında artacağını açıkladı. Tahmin edilen artışın ise yüzde 11 ila 13 olduğu, ancak en düşük şekilde halka yansıyacağı belirtildi. Buna göre, 1 Temmuz’dan itiba- ren kalorifer fiyatları Sofya’da KDV hariç yüzde 5,94 oranında artacak. Plovdiv’de ise kalorifer fiyatları yüzde 5,07; Varna’da yüzde 5,5; Ruse’de yüzde 9,8 artacak. Öte yandan Burgas’da kalorifer fiyatlarında az da olsa azalış olurken en büyük düşüş yüzde 11,7 ile Pernik’te yaşanacak. 1 Temmuz’dan itibaren doğalgaz fiyatı bin metreküpü 601,7 levadan 609,4 levaya yükselecek. Böylece doğalgaz fiyatı beklenenden daha düşük oranda artmış olacak. Doğalgaz fiyatı 2014 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 1,81 oranında artacak. Komisyon, fiyatın daha önce yüzde 2,46 oranında artacağı tahmininde bulunmuştu. İşsizlik oranı 400 bin kişinin altına indi 1ği ülkeleri arasındaki işsizlik oranı Eurostat tarafından Avrupa Birli- açıklamalarına göre, Bulgaristan’daki işsizlik oranının yüzde 11,9 olduğu, bunun geçen yıla göre yüzde 13’ün altında olduğu belirtildi. Eurostat verilerine göre, mayıs ayındaki işsiz sayısı 399 bine geriledi. Nisan ayında bu sayı 402 bin iken Mayıs 2013’te ise 439 bin olarak belirtilmişti. Mayıs ayında gençlerdeki işsizlik oranı ise yüzde 25,2’den yüzde 24,6’ya geri- ledi. Geçen yıl ise gençlerdeki işsizlik oranı yüzde 29,1 olarak kaydedilmişti. Buna göre, 25 yaşından küçük işsiz gençlerin sayısının 46 bin olduğu, bu sayının nisan ayında 48 bin, geçen yıl ise 69 bin olduğu belirtildi. 28 Avrupa Birliği ülkesindeki işsizlik oranı ise yüzde 10,4’ten yüzde 10,3’e geriledi. Bir yıl önce ise işsizlik oranı yüzde 10,9 olarak kaydedilmişti. Euro Bölgesindeki işsizlik oranı da yüz- de 12’den yüzde 11,6’ya geriledi. Verilere göre, mayıs ayında 25,1 milyon Avrupalı işsiz kaydedildi. Nisan ayına kıyasla bu sayı 63 bin kişi, Mayıs 2013’e kıyasla ise 1,36 milyon kişi azaldı. Avrupa’da 25 yaşına kadar olan gençlerden 5,18 milyonu işsiz olarak belirtildi. Avrupa genelindeki genç işsizlik oranı yüzde 22,2 olarak kaydedildi. 2013 yılında bu oran yüzde 23,6 iken bir yılda 464 bin genç iş sahibi oldu. olarak verilecek kredi şartlarında bazı değişikliğe gitme kararı aldı. Bankanın aldığı karara göre, borç verme güvenlik oranı yüzde 125’den yüzde 110’a düşürülüyor. Bunun yanı sıra Merkez Bankası, 1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren KTB’deki mevduatların faiz oranlarını düşürme kararı aldı. KTB Bankası’nın piyasada en iyi faiz oranı veren bankalardan biri olduğu için bunun beklenen bir uygulma olduğu aktarıldı. Karara göre, faiz oranları mayıs ayındaki piyasa seviyesine göre düşürülecek. Şirketlerin mevduat hesaplarına levada ortalama yüzde 2,11; Euro’da ise yüzde 1,94 faiz uygulanacak. Vatandaşlar için ise levada ortalama yüzde 3,59; Euro’da ise yüzde 3,44 faiz uygulanacak. Fasulye ve soya fasulyesi üretenlere ‘yeşil ücret’ ödenecek 1 Tarım Bakanlığı ile iş dünyası, toprağı azot bakımından zenginleştiren ürünlerin listesi ile 2015 yılından itibaren yeşil ücret ödenecek ürünlerin listesini hazırladı. Tarım Bakanlığı, 2020 yılına kadar çevreye yönelik araziler için destek ödeyecek. Yeni düzenlemeye göre, yetiştirilen ürünlerden en az yüzde 5’i toprağı azot bakımından zenginleştiren ürünlerden olması gerekiyor. Onaylanan listeye göre, bu yardımlar bezelye, fasulye, soya fasulyesi, nohut, yer fıstığı, bakla gibi ürünlerden oluşuyor. Avrupa yasalarına göre, üreticilerin çevreyi koruma desteği alabilmeleri için üç şartı yerine getirmeleri gerekiyor. Aynı arazide yetiştirilen ürünlerin değiştirilmesi, her yıl ekilen arazilerin ekimine devam etmek, işlenen arazilerde öncelikli çevreyi koruyan arazileri bulundurmak. Ekolojik arazilere toprağı azot bakımından zenginleştiren ürünler de giriyor. Bu ürünlerin yetiştirilmesi teşvik edilecek. 06DIŞ HABERLER 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Ortadoğu’da 5 ülkeden 14 devlet çıkabilir! ABDÜLHAMİT BİLİCİ 1 Osmanlı’nın 1. Dünya Savaşı’nı kaybetmesi üzerine Ortadoğu’da İngiltere ve Fransa tarafından çizilen sınırlar tam 100 yıl sonra yeniden allak bullak. Suni şekilde bölünen Ortadoğu, daha da parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya. Galiba son dönemde Pandora’nın kutusu, Saddam’ın tuhaf şekilde cesaretlendirilerek Kuveyt’i işgaliyle açıldı. İşgale karşı düzenlenen Körfez Savaşı, sadece Arap dünyasının değil, Irak’ın da fiilen bölünmesiyle sonuçlandı. Şii nüfusuyla problemi derinleşen ve 36’ncı paralelin üzerine çıkması yasaklandığı için Kürt bölgesini fiilen kaybeden Saddam, öldürücü darbeyi ise 11 Eylül ile dengesi bozulmuş Bush liderliğindeki Irak Savaşı’nda aldı. İşgal sonrası Şii ve Kürtlerin işbirliği ile Bağdat’ta bir yönetim kurulsa da yüzyıllar sonra ilk kez Sünnilerin dışlandığı yeni rejim, ülkeye huzur ve istikrar getiremedi. Aslında savaştan çok önce, “Iraklı” kimliğinin altına dinamit konulmuştu. “Irak” kimliği yerine Şii, Kürt, Sünni gibi doğuştan elde edilen kimlikler, siyasetin temel taşı yapıldı. Savaş başlamadan, Iraklı kavramı konuşma ve haberlerden silinmişti. Şiiler, Kürtler, Sünniler, Ortadoğu’nun minyatürü olan Irak’ın sı- duya eski sistemin yıkılması kaosa yol açnır aşan önemli unsurlarıydı. Ama “Irak” tı. Dışlananların direnişi ve iç savaş sırakimliği yok edilince hangisi ortak kimlik sında yüz binler öldü. Irak’ın hafızasını olacaktı? temsil eden kanaat önderleri, bilim adamÜstelik Kürtler de Sünni idi ama ne- ları teker teker temizlendi. Irak, kendini dense onlar “Sünni” denilen gruba gir- yönetme kabiliyetini kaybettikçe yabancı miyorlardı. Şiilerin çoğu Arap kökenliy- güçlerin ve radikal grupların oyun sahadi. Ama onların Araplığı sına dönüştü. üzerinde durulmuyordu. Şimdi silahı olanın seOlan, bir kısmı Sünni bir sinin yüksek çıktığı, sabah kısmı Şii olan Türkmenerken kalkanın şehirleri lere oldu. Ortada kaldılar. ele geçirdiği, ülke güvenÇok geçmeden bu yarı etliğinden sorumlu olması nik, yarı mezhepsel dağıbeklenen ordunun kâğıtlımı gösteren haritalar çıktan kaplan olduğunun antı: Güneyde Şiiler, ortada laşıldığı vahşi ve perişan Abdülhamit Bilici Sünniler; kuzeyde Kürtler. Irak coğrafyası, çoktandır Halbuki Irak’ın her yerinkonuşulan harita çalışmade insanlar iç içe yaşıyordu. Tarihte; Basra, larını hayata geçirmek için çok müsait bir Bağdat ve Musul idari merkezler olmuştu. hale gelmiş durumda. Parçalanmanın arAma Irak için yarı etnik, yarı mezhepsel bu tık kaçınılmaz olduğunu sadece ülke içintanımlama ilk kez kullanılıyordu. deki güçler söylemiyor. İsrail Başbakanı Bu anlayışla beraber devlet meka- Netanyahu, bağımsız Kürdistan’ın kurulnizması da yerle bir edildi. Yıllardır ül- ması gerektiğini söylüyor. Dışişleri Bakakeye kan kusturan, Halepçe’de Kürtle- nı Lieberman da “Irak’taki kriz bağımsız ri, Basra’da Şiileri katleden Saddam’ın Kürdistan’ın kurulmasıyla sonuçlanacak.” diktatörlüğünden kurtulma ihtimali, Ba- diyor. Eskiden federal bir Irak’a bile karas rejiminin dayandığı oligarşik yapı dı- şı çıkan Ankara da artık bu ihtimalden raşındaki çoğunluk için bir umuttu. Ama hatsız değilmiş gibi görünüyor. Hüseyin Saddam’la birlikte tapu kayıtlarından or- Çelik, Irak’ta bağımsız Kürt devleti ihti- malinin devleti eskisi gibi rahatsız etmediğini söyledikten sonra ekliyor: “Irak bölünürse ki, kaçınılmaz görünüyor; onlar bizim kardeşimizdir.” Aslında sadece Irak’ın değil, tüm Ortadoğu haritasının yeniden çizileceği senaryoları çoktandır sır değil. Ortadoğu uzmanı Robin Wright, geçen yılki makalesinde, “5 ülkenin 14 ülkeye dönüşebileceğini” yazmıştı. Buna göre Libya, kabile farkları temelinde Tripolitanya , Sirenayka ve Fizan olarak üçe; Suudi Arabistan, kuzey, güney, doğu, batı Arabistan ve Vehhabistan olmak üzere beşe bölünebilir. Yemen, önceki kuzey ve güney diye parçalanabilir. Irak ve Suriye’den ise Şiistan (Irak’ın güney Şii bölgesi), Sünnistan (İki ülkedeki Sünni Arapları bir araya getiren, bugün IŞİD kontrolündeki bölge), Kürdistan (İki ülkedeki Kürtleri bir araya getiren yapı), Alevistan (Lazkiye ve Batı Suriye bölgesi) ve Dürzistan diye 5 devlet doğabilir. Bu senaryo gerçekleşir mi bilmiyoruz ama zaten suni olan sınırların, bir kez daha suni şekilde çizilmesi, keşke bölgede barış ve istikrara vesile olsa. Ama bugünkü mezhepçi, ırkçı ve radikal anlayışlardan kurtulmadıkça, korkarım bu süreç daha çok çatışmaya neden olacak. a.bilici@zaman.com.tr İki kurşun, milyonlarca hayat 1. Dünya Savaşı’nın fitili, Avusturya tahtının veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve eşinin 28 Haziran 1914’te Gavrilo Princip tarafından Saraybosna’da öldürülmesiyle ateşlenmişti. Fotoğraf Avusturya Milli Kütüphanesine aittir. SEYİT ARSLAN 1 Osmanlı ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun sonunu hazırlayan, milyonlarca insanın hayatını kaybettiği 1. Dünya Savaşı’nın fitili, Avusturya tahtının veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve eşinin 28 Haziran 1914’te Gavrilo Princip adında bir Sırp milliyetçisi tarafından Saraybosna’da öldürülmesiyle ateşlenmişti. 17 milyon insanın hayatına mal olan, 70 milyon insanı etkileyen, şehirleri harabeye çeviren 1. Dünya Savaşı, geçmişin en kanlı savaşlarından biri olarak tarihin kanlı sayfaları arasında yerini aldı. Sanayileşme sonucu elde edilen askeri ve mali güç, yayılmacı politikalar izleyen ve yeni sahalar kazanmak için fırsat kollayan Avrupalı dev güçleri yeni bir savaşın eşiğine getirmişti. Avusturya-Macaristan ve Osmanlı gibi iki çok millletli hanedan devleti ve Rusya ise Balkan coğrafyasında kozlarını paylaşıyordu. 1878 yılında başlayan Bosna olayları sonrası bölgenin Avusturya tarafından ilhakı, Rusya’nın Sırbistan üzerinden bölgedeki gücünü devam et- tirmek istemesi ve ‘Avrupa’nın hasta adamı’ Osmanlı’nın topraklarına göz dikilmesi, üç kıtada sürecek bir savaşın sinyallerini veriyordu. 5 Ekim 1908 yılında Bosna’nın 2. Meşrutiyet’in sancılarını yaşayan Osmanlı’nın iç karışıklığından yararlanan Avusturya-Macaristan tarafından resmen ilhakı sonrasında tansiyon iyice yükseldi. Panslavist politikalar güden Rusya’nın desteklediği Sırbistan’da bu ilhaka karşı ciddi tepkiler yükseliyordu. Balkan Savaşları sonrası iyiden iyiye karışan bölgede savaşa giden süreç, 28 Haziran 1914’de Avusturya Arşidükü Veliahd Franz Ferdinand’ın Bosna’daki kolorduları teftiş için geldiği Saraybosna’da öldürülmesiyle sonuna geliyordu. Mlada Bosna (Genç Bosna) isimli örgüt üyesi gençlerinden biri olan Sırp lise öğrencisi Gavrilo Princip tarafından Veliaht Franz Ferdinand’a yapılan saldırının ardından savaşın yaklaştığı hissedilmektedir. 23 Temmuz 1914’de Sırbistan’a ultimatom veren Avusturya-Macaristan, 28 Temmuz 1914’de Sırbistan Krallığı’na savaş ilan eder. 28 Temmuz’da çatışmalar Avusturya-Macaristan’ın Sırbistan’ı işgal etmesiyle başlamış, bunu Almanya’nın Belçika, Lüksemburg ve Fransa’yı işgaliyle, Rusya’nın Almanya’ya saldırması takip etmiştir. Osmanlı İmparatorluğu savaşa İttihat ve Terakki Hükümeti’nin Almanlarla işbirliği sonucu girmiştir. Os- manlıya sığınan iki Alman gemisiyle birlikte Rusya kıyılarının hedef alınması sonucunda 30 Ekim 1914’de Rusya ile resmen savaşa girilir. Osmanlı’nın 1914’te, İtalya ve Bulgaristan’ın 1915’te, ve Romanya’nın 1916’da savaşa girmesiyle ilave cepheler açıldı. Rusya İmparatorluğu 1917’de Ekim Devrimi ile yıkılınca savaştan da çekildi. Almanya, daha sonra Ateşkes Günü olarak tarihe geçecek olan 11 Kasım 1918’de ateşkesi kabul etti. Savaş böylece İngiltere, Fransa, İtalya’nın başını çektiği Müttefikler’in zaferiyle sona erip, Osmanlı Devleti ise müttefikleri Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan ile birlikte yenik sayıldı. Kafkasya, Sina, Filistin, Irak, Hicaz, Yemen, Çanakkale Galiçya, Balkanlar ve İran’da savaşan Devlet-i Ali Osmani, savaştan büyük yara almış ve bir Kurtuluş Savaşı vermek zorunda kaldı. Toprakları itilaf devletleri tarafından paylaşılan imparatorluk, 1922 yılında saltanatın kaldırılmasıyla son buldu. 4 Mart 1924 tarihinde çıkarılan bir başka kanunla Halifelik makamı da kaldırıldı ve Osmanlı hanedanına mensup bütün fertlerin vatandaşlıklarının düşürülüp, sınır dışına çıkarılmasına karar verildi. Savaş iki büyük hanedan devletinin tarihe karışmasıyla sonuçlandı, hem Habsburg hem de Osmanlı Hanedanı ülkesini terketmek zorunda kaldı. (Kısaltılmıştır.) 07 SAĞLIK 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Çocukların kâbusu erken ergenlik Kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce yaşanan ergenlik, birçok sorunu beraberinde getiriyor. GDO’lu gıdalar, fast food hatta oyuncaklardaki kimyasallar bile erken ergenliği tetikleyebiliyor. HABER MERVE TUNÇEL 1 Ergenlik tüm çocuklar için sorunlu bir süreç. Ancak bir de erken ergenlik durumu var ki bu, süreci daha da zorlaştırıyor. Fiziksel ve ruhsal değişimleri çok önceden yaşayan çocuk, türlü sağlık sorunlarıyla baş başa kalabiliyor. Liv Hospital Kadın Doğum Uzmanı Opr. Dr. Evrim Aksoy, erken ergenliği ve tedavi sürecini anlattı. Ergenlik normalde kız çocuklarında 8-13, erkek çocuklarında ise 9-14 yaş arasında yaşanıyor. Normalde ergenliğin kızlardaki ilk belirtisi göğüslerin büyümesi. Bunu takiben genital bölge ve koltuk altı tüylenmesi de görülür. Nihayetinde ilk adet kanamasının başlamasıyla da tamamlanmaya doğru gider. Erkeklerde ise cinsel organ gelişimi, genital bölge ve koltuk altı tüylenmesi, seste kalınlaşma, vücut kas kitlesinde artış gözlenir. Eğer ergenliğe ait bu belirtiler kızlarda 8, erkeklerde ise 9 yaşından önce görülüyorsa buna erken ergenlik deniyor. Normal şartlarda çocukluk döneminde ergenliği başlatan hormon uyarı sistemi, beyinde ergenliğe kadar sessiz bir bekleme sürecindeyken çeşitli dış uyarıların artışı ile aktif hale geliyor. Bunun ana sebebi gıdalardaki katkı maddeleri. Aynı zamanda iklim değişiklikleri ve fiziksel koşullar da erken ergenliği başlatabiliyor. OYUNCAKLAR BİLE TETİKLİYOR “Dünyada son 10 yılda, ülkemizde de son 5 yılda özellikle dikkati çeken oranda erken ergenlik problemine rastlanıyor.” diyor, Aksoy. Yapılan araştırmalara göre bunun en büyük nedeni aldığımız gıdalar içinde bulunan hormon ve katkı maddeleri. Büyüme hormonu eklenerek yetiştirilen meyveler (çilek vs.), sebzeler (domates, brokoli vs.), yine hormon (özellikle östrojen) eklenerek hızlı büyütülen tavuklar ve yumurtalar, etler ve sütler çocuklarda hormon uyarısına neden olabiliyor. Çocukluk döneminde bekleme sürecinde olması gereken hormon uyarı sistemi bu uyaranların artışıyla aktif hale geliyor. Kullanılan plastik malzemeler, oyuncakların içindeki hormon benzeri etki oluşturan kimyasallar da erken ergenliği başlatabiliyor. Fast food tarzı ve yapay gıdalarla beslenme alışkanlıkları da obeziteye neden olarak vücut yağ oranını artırıyor ve erken ergenliğe sebep oluyor. İlaçlarla baskılanabilir Psikolojik sorunlar da görülebiliyor Tedavi, detaylı bir değerlendirme sonrasında ilaçlar yardımıyla aktive olmuş sistemin baskılanarak erken ergenliğin durdurulması esasına dayanıyor. Gerçek ergenlik yaşı beklenip zamanı gelince bu ilaçlar kesilerek ergenliğin gelişmesine izin veriliyor. Aynı zamanda çocuğun psikolojik problemleri için muhakkak yardım alınması şart. Erken ergenlik probleminde çözüm endokrinolog, jinekolog, psikolog, psikiyatristin de içinde bulunduğu disiplinler arası bir yaklaşım ile mümkün. Ruh ve beyin gelişimi açısından çocuk, vücut yapısı olarak erişkin görünümünde olan bu çocuklarda kısa boylu kalma gibi fiziksel problemlerin yanında psikolojik sorunlar da görülüyor. Kimlik çatışması bunlardan en yaygını. Arkadaşları, ailesi ve öğretmenleriyle iletişim problemi yaşayan çocuğun okul başarısı düşüyor. Agresif, kendine güvensizbu çocuklarda madde bağımlılığı, intihar eğilimi gibi olumsuz durumlar da görülebiliyor. Böyle durumlarda psikolojik destek almakta yarar var. KIZLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR Erken ergenliğe giren çocuklar akranlarından önce büyümeye başladıklarından kemiklerdeki büyüme noktaları daha önce kapanıp akranlarından daha kısa boylu olabiliyorlar. Normalden erken dönemde yaşamak zorunda kaldıkları adet kanaması, erişkin görünüme ulaşmak gibi durumlar çocuğu psikolojik açıdan da olumsuz etkileyebilir. Ülkemizde özellikle kız çocuklarında ergenliğe erken girme oranı daha yaygın. 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN ‘KÂİNAT KİTABI’NDA ANILAN MEYVELER K HABER FEHMİ UR ur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan, sık sık nazarımızı ‘Kâinat Kitab’ına tevcih ederek, kader, kudret, ilim ve irade kaleminin kâinattaki icraatına dikkatimizi çekiyor. Mü’minleri tefekküre sevk ediyor. Bu sebeple İlahî Mesaj’da geçen her söz ve nesne büyük önem taşır. Zaten zikredenin Allah olması zikredileni, daha bir ehemmiyetli kılar. Kur’an-ı Kerim bir mucize ol- duğundan İlahî Kelam’da zikredilen her nesnenin özel bir anlamı var hiç kuşkusuz. Bazı gıdaların zikredilmesinin de şüphesiz birçok hikmeti bulunuyor. Bunların başında, insan sağlığı için gerekli olan protein, karbonhidrat ve yağları ihtiva ediyor olmaları geliyor. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Davut Aydüz’e göre, pek çok yiyeceğin arasında özellikle belli ürünlerin dile getirilme- si tesadüfî değil: “Çağımızda çok daha iyi anlaşılmıştır ki, bu gıdaların insan sağlığında çok önemli bir yeri var. Hattâ diyebiliriz ki, insan sağlığını koruyan bu gıda maddeleridir. Kur’ân, insan sağlığını korumaya vesile olan bu ürünlere dikkatleri çekmiş ve bunlara olan ihtiyaçlarını belirtmiş olmaktadır.” Prof. Dr. Davut Aydüz’ün tespitleri ışığında Kur’an-ı Hakîm’de bahsedilen bazı meyveleri ele aldık. Cennet sularından damlalar taşıyan meyve: Nar Cenâb-ı Hakk’ın Kur’an’da dikkat çektiği meyvelerden birisi nar. Bu meyveyi öven Efendimiz (s.a.s.) özel bir yanına işaret ediyor: “Her narda mutlaka cennet sularından bir damla vardır.” Bu hadis sebebiyle İslâm âlimleri narın tek bir tanesinin bile yere düşürülmesini doğru bulmuyor. Hz. Ali Efendimiz ise “Narı etli kısmıyla beraber yiyiniz. Zira nar mideyi tabaklayıp temizler.” diyerek meyvenin sağlık açısından önemine dikkat çekiyor. Nar meyvesi kabuğu, çiçekleri ve nar suyu kabız yapma özelliği sebebiyle ishale karşı kullanılıyor. Üzerine yemin edilen zeytin Çok eski çağlardan bu yana tüketilen zeytin, Cenâb-ı Hakk’ın Kur’an-ı Kerim’in Tin Suresi’nin 1. ayetinde üzerine yemin ettiği önemli meyvelerden biri: “İncire, zeytine, Sîna dağına ve şu emîn beldeye andolsun.” İlahî Beyan’da altı kez zikredilen zeytin ve zeytinyağı, Asr-ı Saadet’te en çok tüketilen gıda maddeleri arasında. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), “Zeytinyağını yiyin ve onunla yağlanın. Çünkü o, bereketi bol ve mübarek bir ağacın meyvesinden çıkartılmaktadır.” tavsiyesinde bulunuyor. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre zeytinyağı, kalp-damar hastalıklarının yanında midenin ülsere karşı korunmasında da tesirli. Mübarek meyve: İncir Müfessirlerin bir kısmı bu meyve üzerine yemin edilmesini Akdeniz havzası ve Ortadoğu bölgesinde yetişen önemli bir ticaret metaı olmasına bağlıyor. Zira binlerce çekirdeğe sahip olan incir, farklılığını hemen arz ediyor. Allah Resûlü de (s.a.v.) incirin cennet meyvelerinden biri olduğunu söyleyerek onu şöyle methediyor: “İncir yiyin. Eğer cennetten inen bir meyve söyleyecek olsaydım, bunun incir olduğunu söylerdim.”, “İncir yiyin, çünkü o, basuru keser, eklem ağrılarını yok eder.” İncirin ağız kokusunu giderme ve felci önleme gibi faydaları da bulunuyor. Dinlerin ortak meyvesi: Hurma Bilinen en eski meyve çeşitlerinden olan hurmanın cennet nimetleri arasında da adı geçiyor. Kur’an-ı Kerim’de 20 ayette hurma ve ağacına yer verilmesi de bu meyvenin önemini ortaya koyuyor. İlahî Beyan, hurma ve ağacını değişik ayetlerde misal malzemesi olarak kullanıyor. Tirmizi’de geçen bir hadis-i şerif bu meyvenin hikmetini şöyle açıklıyor: “Acve, cennet meyvelerindendir. O, zehirlenmeye karşı şifadır.” Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bir başka hadisinde ise “Sabahleyin aç karnına hurma yiyin, çünkü bağırsak kurtlarını öldürür.” buyuruyor. Allah’ın Hz. Meryem’in doğumunu kolaylaştırmak için sunduğu nimetlerden biri olan hurmanın, hamile ve doğum yapan kadınlar için önemi ve faydaları bilimsel olarak da kanıtlanmış durumda. Tükenmeyen cennet meyvesi: Muz Kur’an-ı Kerim’de yer alan mübarek meyvelerden biri muz. Allah (celle celaluhu), Vâkıa Suresi 28. ayetinde muzdan şöyle bahsediyor: “Ashab-ı yemin ki ne ashab-ı yemin! Ne mutludur onlar! Dalbastı kirazlar, dolgun salkımlı muzlar, yayılmış gölgeler... Şırıl şırıl akan sular... Tükenmeyen, eksilmeyen, hiçbir surette esirgenmeyen birçok meyveler içindedirler.” Muz, vücudun ihtiyacı olan bütün maddeleri karşılaması bakımından önemli bir meyve. Muzda; yüzde 75 oranında su, yüzde 1,3 oranında protein ve yüzde 0,6 oranında da yağ bulunuyor. Tefekkür kapılarını açan üzüm Kur’an-ı Kerim’de çokça zikredilen meyvelerden biri de üzüm. İlahî Beyan, bu meyveye 11 ayette yer verirken, En’âm Suresi’nin 99. ayeti inananları tefekküre çağırıyor: “Gökten su indiren O’dur. Sonra Biz onunla her çeşit bitkiyi çıkarırız. O bitkiden bir filiz, ondan da büyüyüp birbirinin üstüne binmiş taneler, başaklar çıkarırız. Hurma tomurcuklarından sarkan salkımlar, üzüm, zeytin ve nar bahçeleri yetiştiririz...” ‘Yemişlerin sultanı’ olarak bilinen üzümün çekirdeği de faydalıdır. Doktorlar bundan birtakım terkipler yaparak, zayıf mideleri tedavi eder. Dertlere deva kiraz Mübarek meyvelerden olan kiraz da, muz gibi sadece Vâkıa Suresi’nde anılıyor. Kirazın meyvesi, meyve sapları, çiçekleri ve gövde kabuklarından faydalanılır. Meyveler gıda olarak tüketilip, diğer kısımlar ise kurutularak ilâç yapımına hazır hâle getiriliyor. Kiraz sapları, kurutulup saklanmalı. Bunlar çay gibi demlendirilip içildiğinde, idrar söktürücü ve bedeni toksinlerden kurtarıcı tesire sahip. Ağaç kabuklarının, ateş düşürücü ve kabız yapıcı bir etkisi oluyor. NAMAZ VAKİTLERİ Günler 7 Pazartesi 8 Salı 9 Çarşamba 10 Perşembe 11 Cuma 12 Cumartesi 13 Pazar İmsak Güneş Öğle 3.38 3.39 3.40 3.42 3.43 3.44 3.46 5.51 5.51 5.52 5.53 5.54 5.54 5.55 13.39 13.39 13.39 13.39 13.39 13.39 13.39 İkindi Akşam Yatsı 17.39 17.39 17.39 17.39 17.39 17.39 17.39 21.14 21.14 21.13 21.13 21.12 21.12 21.11 23.12 23.11 23.10 23.09 23.08 23.07 23.06 SOFYA’DAN ÖNCE: Peştera, Velingrad 4 dk Pleven, Smolyan 5 dk. Karlovo, Plovdiv, Pazarcik 6 dk. Kırcali, Kazanlık, Momçilgrad, Sviştov 7 dk. Haskovo, Krumovgrad, St. Zagora, V. Tırnovo 9 dk. Ruse, Harmanli, N. Zagora 10 dk. Popovo 11 dk. Omurtag 12 dk. Kubrat, Razgrad, Tırgovişte, Yanbol 13 dk. İsperih, Tutrakan, Şumen, Preslav 14 dk. Karnobat 15 dk. Aytos, Novi Pazar, Silistra 16 dk. Burgas, Provadiya 17 dk. Varna, Dobriç 18 dk. 09 MAGAZiN 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN “Balkanlar ve İnsanlar İçin” dev tavada kebap pişti FOTOĞRAF: BEYNUR SÜLEYMAN BEYNUR SÜLEYMAN 1teşvik eden bir projeye start ve- Sofya’da, doğal gıda tüketimini rildi. “Balkanlar ve İnsanlar İçin” adını taşıyan proje çerçevesinde, ülkede yetişen doğal ürünlerin ve temiz hava şartlarında büyüyen yerli hayvanların etlerinin tüketilmesi teşvik edilecek. Bu vesileyle Bulgaristan Tarım Bakanlığı’nda geleneksel ve organik üretim yapan 4 şirketin ürünleri tanıtıldı. Yemek ustası ve TV yemek programı sunucusu Uti Bıçvarov ise, kendi deyimiyle Balkanlar’daki en büyük tavada kebap pişirdi. Yaklaşık 150 cm. çapında olan tavanın, aslında 1907’den kalma bir tren lokomotifinin ön kısmından alınan büyük bir kapak olduğunu dile getiren Uti Bıçvarov, “Bu, Stara Planina’da (Kocabalkan) yetiştirilen bir danadan elde edilen çok lezzetli etten yapılan bir kebap. Kimyasal maddeler içermeyen baharat ve malzemelerle bu hale geldi. İçine 100 demet maydanoz attım. Hem sağlıklı hem lezzetli” dedi. Diğer stantlarda organik manda yoğurdu, peynir ve bal ürünleri yer aldı. Tarım Bakanı Dimitır Gre- Uti Bıçvarov, Stara Planina’da (Kocabalkan) yetiştirilen bir danadan elde edilen çok lezzetli etten bir kebap hazırladı. kov, 3 Haziran’da yürürlüğe giren kanun değişiklerinin ardından üreticilerin ürünlerini ülkenin dört bir tarafına doğrudan pazarlayabileceklerini söyledi. “Tarım Bakanlığı, geleneksel Bulgar gıdaların teşvik edilmesi için ça- ba sarfediyor.” diyen Bakan, yasalardaki düzenlemelerle süt ürünleri üretenlerin artık mobil mandıralar ve mobil dondurucularda ürün satabileceğini kaydetti. Bunun özellikle dağ kesimlerinde üretim yapan üreticileri etkileyeceğini kay- deden Grekov, bu şekilde otlakların yanında süt ürünleri yapılabileceğini söyledi. Finansmanını, İsviçre ve Bulgaristan arasındaki bir fonun sağladığı proje, Stara Planina’nın merkez ve batı kısmında uygulanıyor. Facebook’un gizli deneyine tepki 1lanıcısı üzerinde haberleri olmadan Facebook’un yaklaşık 700 bin kul- psikolojik bir test uyguladığı ortaya çıktı. Milyonlarca üyesi olan sosyal ağ, eleştiri oklarının hedefinde. Yaptığı açıklamada, insanların “bilgilerinin gereksiz yere toplanmadığını” belirten Facebook, “Kullanılan hiçbir veri belirli bir kişinin Facebook hesabı ile ilişkili değil.” dedi. Sosyal medya kullanıcılarından bazıları Twitter hesaplarını kullanarak araştırmaya tepki gösterdi. Araştırmayı eleştirenler yapılış biçimine karşı çıkıyor ve bu tür araştırmaların insanlar üzerindeki olası etkilerine dikkat çekiyor. İngiliz İşçi Partisi milletvekili Jim Sheridan da olayın araştırılması çağrısı yaptı. Guardian gazetesine konuşan Sheridan, insanların kişisel hayatlarına ait malzemenin manipüle edilmesinin aklına insanların siyasi fikirlerinin de manipüle edilip edilmeyeceği sorusunu getirdiğini söylüyor. MAGAZİN SERVİSİ Twiplomacy 2014 raporu açıklandı; En etkin lider Obama 1Marsteller’in yaptığı yıllık TwiploKüresel PR şirketi Burson- macy 2014 araştırması, devlet başkanları ve dışişleri bakanlarının Twitter kullanımlarını inceledi. Mikroblogdaki dünya liderlerinin takipçi sayılarını ve etkilerini ölçen Twiplomacy çalışmasının bu yılki sonuçları arasında bazı dünya liderleri büyük kitleleri peşlerinden sürüklerken, dışişleri bakanları ise birbirlerini Twitter’da takip ederek yapay bir ilişki kuruyor. Bu seneki Twiplomacy sonuçalarına göre, Twitter’da en çok takip edilen dünya lideri 43 milyon takipçisi ile ABD Başkanı Barack Obama (@BarackObama) olurken ikinci sıra da 14 milyon takipçi ile Papa Francis (@Pontifex) izliyor. Listenin üçüncü sırasında Endonezya Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono (@SBYudhoyono) bulunuyor. Yudhoyono, 5 milyondan fazla takipçiyle, 4 milyon 900 binlerdeki Beyaz Saray’ın biraz önünde. Bu yılki en önemli yükselişi Hindistan’ın Mayıs ayında seçilen Başbakanı Narendra Modi (@NarendraModi). Modi’nin 5 milyona yaklaşan takipçisi bulunuyor. Modi’nin yükselişi ile birlikte Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül (@cbabdullahgul) ve Türk Başbakan Recep Tayyip Erdoğan (@RT_ Erdogan) birer sıra gerilemiş durumda. ONLINE МАГАЗИНЪТ Е АКТИВЕН www.setabg.com 10 SPOR kupadan kısa kısa Sergio Aguero, gol atamadan sakatlandı 1sında Brezilya 2014’ün favorileri aragösterilen Arjantin’e Sergio Aguero’dan kötü haber geldi. Arjantin’in Nijerya’yı 3-2 yendiği maçın 38. dakikasında sakatlanarak yerini Ezequiel Lavezzi’ye bırakan 26 yaşındaki forvetin turnuvanın kalan bölümünde forma giyemeyeceği açıklandı. Böylece kabiliyetli isim dev şöleni gol atamadan bitirdi. Güney Amerika temsilcisinin en büyük yıldızlarından biri olan 1988 doğumlu yetenek, final yolunda yer alamayacağı için büyük üzüntü yaşadı. Dünya basını: Bosna’ya haksızlık yapıldı Bosna Hersek’in turnuva1ya F Grubu’nu 3. sırada bitire- rek havlu atması dünya basınının da gündemindeydi. The Telegraph, kadrosunda birbirinden kaliteli futbolcuları barındıran Bosna’nın eve dönüşünün çok üzücü olduğunu yazdı. Amerikan The New York Times, Dzeko’nun Nijerya’ya attığı golün hakem tarafından haksız yere sayılmadığını iddia etti. Bosna Hersek Milli Takım Teknik Direktörü Safet Susic’in ise oyuncularının psikolojik baskıya dayanamadığını söylediği belirtildi. Dünya Kupası’na hoca dayanmıyor Dünya Kupası’nda şu ana kadar 1toplam 5 teknik direktör, takım- larının başarısız olmasının ardından görevinden ayrıldı. İlk istifa Fildişi Sahili’nde yaşandı. Fransız taktisyen Sabri Lamouchi, 3 karşılaşmada tek galibiyet alıp elenmeleri üzerine koltuğu bıraktı. İtalya’da hezimetinin faturası Cesare Prandelli’ye çıktı. İran’da Carlos Queroz 2011’den beri sürdürdüğü görevini noktaladı. Japonya’da Alberto Zaccheroni ile Honduras’ın çalıştırıcısı Luis Suarez, gruplar döneminin sonrasında veda etti. 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Fransa’da oruç serbest 1Dünya Kupası’nda top koştu- Ramazan ayı başlarken gözler ran Müslüman futbolculara çevrildi. Kadrosunda Benzama, Sakho, Sagna gibi Müslüman yıldızları barından Fransa’nın teknik patronu Didier Deschamps, oruç için öğrencilerini serbest bıraktı. Kadrosunda birçok Müslüman oyuncuyu barındıran Fransa Milli Takımı’nın teknik direktörü Didier Deschamps, Dünya Kupası sırasında oruç tutmayı serbest bıraktı. Ramazan ayının başlaması dolayısıyla oruç tutan oyuncularıyla ilgili Fransız basınının sorularını cevaplayan Deschamps, “Ben oruç tutup tutmamayı futbolcuların inisiyatifine bıraktım.” dedi. Konunun oldukça hassas olduğunu kaydeden Fransız teknik adam, “Onlara dayatma yapacak değilim. Biz herkesin dinine saygı gösteriyoruz. Ayrıca bu yeni bir durum değil, herkes kendi durumuna göre uyum sağlayabilir.” ifadelerini kullandı. Karim Benzema, Mamadou Sakho, Bacary Sagna, Moussa Sissoko ve Paul Pogba gibi Müslüman yıldızların forma giydiği Fransa, Dünya Kupası’nda grubunu lider tamamlayıp ikinci tura kalma başarısı göstermişti. Öte yandan 1986 yılından beri ilk defa Dünya Kupası ve Ramazan ayı ile aynı döneme denk gelirken Brezilya’daki finallerde de çok sayıda Müslüman futbolcu oruç tuttu. Özellikle ikinci tura adını yazdıran Cezayir Milli Takımı’ndaki oyuncuların tamamına yakınının oruç ibadetini yerine getirdiği öğrenildi. Aynı şekilde İsveçre’nin kadrosunda yer alan Shaqiri, Behrami, Dzemaili, Mehmedi gibi Kosova asıllı futbolcuların yanı sıra Belçika ve Nijerya’da top koşturan bazı Müslüman oyuncular da bu grupa dahil oldu. Buna karşılık FIFA yetkilileri, Brezilya gibi sıcaklık ve nem oranının yüksek olduğu bir ülkede oruç tutmanın performansı düşüreceği kaygısını taşıyor. Capello’yu göndermek Rusya’ya 32 milyon Euro’ya mal olacak 1lere göre Rusya Milli Futbol Rus basınında yer alan haber- Takımı’nın hocası Fabio Capello’yu göndermek 32 milyon Euro’ya mal olacak. Dünya Kupası grup maçlarından çıkamayan Rusya Milli Futbol Takımı futbolcuları ve başta hocası Fabio Capello’nun durumu tartışılmaya devam ediliyor. Milli takımın turnuvadaki etkisiz oyunu ve aldığı başarısız sonuçları Rusya’yı, ev sahipliği yapacağı 2018 Dünya Kupası öncesi oldukça endişelendir- 2014’e kaleci damgası Günümüz futbolunda daha çok 1hücum oyuncuları popülerdir. Attıkları gollerle takımlarını galibiyete taşıyan yıldız isimlerin, taraftarın gönlünde ayrı bir yeri vardır. Fakat Brezilya’da devam eden Dünya Kupası’na en az golcüler kadar kaleciler de damgasını vuruyor. Kolombiyalı David Ospina, Kosta Rikalı Keylor Navas, ülkelerinin çeyrek finale yükselmesinde büyük pay sahibi oldu. Elenmelerine rağmen Meksika’dan Guillermo Ochoa, Şili’den Claudio Bravo, Nijerya’dan Vincent Enyeama, ABD’den Tim Howard ve Cezayir’den Rais M’Bolhi ise muhteşem kurtarışlarıyla turnuvada iz bırakmayı başardı. 1986 yılından beri ilk defa Dünya Kupası ve Ramazan ayı aynı döneme denk gelirken, Brezilya’daki finallerde çok sayıda Müslüman futbolcu oruç tuttu. di. Öte yandan Adaletli Rusya Milletvekili Oleg Paholkov, Rusya Milli Futbol Takımı’nın hocası Fabio Capello’dan aldığı paraları geri istedi. Rusya parlamentosu Duma’da kürsüde konuşma yapan milletvekili Oleg Paholkov, Dünya Kupası’nda kaybetmemeleri gerektiğini söyledi. Capello’ya seslenen Paholkov, “Rezil yenilgi için 800 milyon ruble (yaklaşık 23 milyon dolar) aldınız. Paraları iade edin, en azından yarısını.” diye konuştu. Wesley Sneijder’den sprey tepkisi 1landa Milli Takımı’nın Galatasaray’ın ve Hol- yıldızı Wesley Sneijder, Dünya Kupası’nda kullanılan spreyler için tespitlerde bulundu. Brezilya’da kendileri açısından şu ana kadar her şeyin yolunda gittiğini belirten yetenekli oyuncu, yeşil zemin- de kullanılan spreyin kendisine zorluk yaşattığını söyledi. Topun önüne sıkılan maddenin kendisine engel teşkil ettiğini ifade eden 30 yaşındaki isim, “Serbest vuruşlarda topun önünde engel varmış hissine kapılıyorum. Zorlandığımı söylemem gerek.” dedi. 11 EĞLENCE 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN Çocuk Sudoku Her satırda, her sütunda ve her 2 x 2’lik bölgede verilen şekiller birer kez yer alacak şekilde diyagramı doldurun. SÖZCÜK AVI B A K Y A L İ N E T G N E Ç T İ B A E R H A A R İ G G Ü L N E G Y L M Y E G S E İ N N E N Y L E İ A N S İ V N A G E E L M T E İ D Y İ R S L C N C E İ N D R A A Z E E A S A R D U N L E E I Y K S K T A K R İ F T V A S R Y O S U R B A N İ O A L N P E R I N Y L E F S İ N H N N E P E İ Y L T E S B İ İ A N G R Ö H N İ L Ü N D O E K S İ A İ A K E F İ T A L R R Z R U Y L U K A K U L E D N İ N E M E O T O R A Y E Y E O N B T U S I Z N İ S R E M I Z Y I Aşağıdaki sözcükleri bulmaca karelerinde arayın ve bulduklarınızın üzerini karalayın. Geride kalan harfler bir şarkıdan sözleri oluşturacaktır. ESPERİ ISKALA MERSİN REVANİ BORNOZ FİRKAT İTİYAT NİHALE SARDUN CENGEL GEVREK KAKULE OTORAY TİFTİK DİNGİN HASRET LATİFE PROSES URBAN ÇÖZÜMLER ARMADA Cambazlık da bir yere kadar! İsviçreli ip cambazı Freddy Nock, gözü kara bir akrobat. Binlerce metre yükseklikteki iplerden emniyet kemeri takmadan sadece elindeki denge çubuğu ile yürümeyi başardı bugüne kadar. Pek çok rekorun sahibi olan Nock, Çin’in Hunan bölgesi Zhangjiajie şehrinde ‘Cennet Kapısı’ olarak da bilinen Tianmen Dağı’ndaki teleferikte yürümek istedi. Bin 279 metre yükseklikte 743 metre uzunluğundaki teleferiğe çıkan gözü pek akrobat, 420 metresini yürüdükten sonra vazgeçti. Dağın dik ve eğimli olması nedeniyle savrulma korkusu yaşayan Nock, görevlilerin yardımıyla ipten indi. Her ne kadar bu yürüyüşünde başarısız olsa da Freddy Nock’un hayatı rekorlar dolu. 3 yıl önce 3 bin 300 metre yükseklikteki teleferik telleri üzerinde ölümle dans etmişti. 2009’da Almanya’nın en yüksek dağında benzer bir gösteri düzenlemiş ve başarılı olmuştu. REUTERS - ÇİN 7 — 13 TEMMUZ 2014 ZAMAN GÜNEŞ KREMİNİ NASIL ALIRDINIZ? MERVE TUNÇEL Güneşten korunmak için... 1 Tatil sezonu açıldı, güneş koruyucuları valize yerleşeceği günü bekliyor. Peki elinizdeki koruyucu, doğru ürün mü? Sağlıklı güneş koruyucu seçmenin püf noktaları... Sıcaklık her geçen gün yükselirken tatil planları yapanların sayısı da artıyor. Özellikle beyaz tenliyseniz, valizinizin olmazsa olmaz parçasını güneş koruyucuları oluşturuyor. Sütü de var, kremi de… Yüksek koruma sağlayanı da var, bronzlaşmayı kolaylaştıranı da. Bir de ‘faktör’ sorunu var ki bir türlü çözülemeyen… Memorial Etiler Tıp Merkezi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Zerrin Baysal, doğru güneş koruyucuyu seçmenin püf noktalarını anlatıyor. Güneşin zararlı ışınlarının miktarı gün geçtikçe artıyor. Güneş ışınlarına maruz kalan kişilerin derileri bu ışınların etkisiyle zarar görmeye başlıyor. Zaman içinde hücreler geriye dönüşümü olmayan hasara maruz kalıyor ve kendilerini onaramıyor. Bu aşamadan sonra deride erken yaşlanma, lekelenme, benlerde artış ve deri kanseri oluşumu riskleri artıyor. İyi bir güneş koruyucunun ultraviyole ışınlarından hem UVA hem UVB’ye karşı eşit ve etkili koruma sağlaması gerekiyor. Cilt tipine uygun ve suya dayanıklı olmasıysa diğer önemli husus. Yüksek ‘güneş koruma faktörü’ nam-ı diğer SPF içermesi de şart. Özellikle beyaz tenliler ve çocuklarda bunun önemi daha büyük. Deri rengine göre uygun ürünü mutlaka profesyonel kişilere danışmakta fayda var. Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak için; koruyucu kremler, jel ve losyon kullanılmalı. “Yüksek koruma faktörlü bir güneş Dışarı çıkmadan 20 dakika önce koruyucu sürün. Şapka giyin ya da başınızı örtün ve gözlük takın, açık renk kıyafetler giyin. Güneşin dik açıyla geldiği saat 11.00 ile 15.00 arasında mümkün olduğunca dışarı çıkmayın. Mümkünse gölgede ya da şemsiye altında durun. Güneş koruyucunuzu 4 saat ara ile tazeleyin. Terleme, havuz ve duş sonrasında mutlaka tekrar güneş koruyucu sürün. Sadece yaz aylarında değil, kış aylarında da koruyucuları ihmal etmeyin. Açık ve hassas tenliyseniz yüksek korumalı ürünler kullanın. koruyucusuyla bile güneşin zararlı etkilerinden korunmak mümkün olmadığından, yardımcı koruma yöntemlerinden de yararlanmak gerekli.” diyor, Uz. Dr. Zerrin Baysal. Üstelik sadece güneşli havalarda değil. Bulutlu, yağmurlu hatta karlı havada bile UV ışınları mevcut zira. En az 30 faktör ürünleri kullanın Güneşten koruyucu kremler fiziksel, kimyasal ve hem fiziksel hem de kimyasal koruma sağlayan ürünler. Piyasada her geçen gün sayıları ve çeşitleri artıyor. Kişiye uygun olan ürünü tespit etmek profesyonel destek bile gerektirebiliyor bu yüzden. Ortalama bir yaklaşımla açık tenli insanların daha yüksek koruyucu özellikleri olan ürünleri tercih etmesi gerekebilir. Derilerindeki koruyucu renk hücrelerinin sayısı az olduğundan dışarıdan koruma şart. Esmer olanlarda daha düşük korumaya sahip ürünler yeterli gelebilir. SPF denilen güneşten koruma güçleri üründen ürüne değişmesine rağmen minimum 30 faktörlü olması gerekiyor. Bu, güneşin zararını 30 kat azaltan ürün demek oluyor. 30’dan yüksek koruyuculuğu olan ürünlerin fiyatları daha fazla olmasına rağmen koruyuculukları buna paralel olarak artmıyor. Bebek ve çocuklarınız için onlara özel ürünleri tercih edin ve sık sık sürün. Daha fazla bronzlaşma vaat eden ürünlerden uzak durun. Herhangi bir ilaç kullanıyorsanız güneş yanıkları veya lekelenme riskinin artabileceğini unutmayın. Yağlanmaya meyilli bir cildiniz varsa, yağlı koruyucu kullanmayın. Sivilce ya da ter bezi tıkanıklıklarına neden olabilir. Herhangi bir cilt hastalığınız varsa sıradan koruyucular yerine doktorunuzun önereceği ürünü kullanın.
