ARAPÇA SARF NE NAHİV BİLGİSİ

advertisement
1
ARAPÇA SARF NE NAHİV BİLGİSİ
Hazırlayan ve Derleyen
M.sani ÖZDEMİR
Tatvan Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmeni
NOT: 1.
Bu notlar öğreticilere yönelik hazırlandığından dolayı öğretici, örnekleri zenginleştirerek konuyu sunma-
lıdır.
2. Eğitimci arkadaş aşağıdaki notları öğrenciye sırasıyla kavrattıktan sonra mutlaka ezberletmelidir.
3. Buna paralel olarak günde en az 20-30 kelime (Türkçe’den Arapça’ya) ezberletmelidir.
4. Bu faaliyetler fazla uzamamakla beraber hemen bu kural ve kelimlerin metin içerisinde kullanımını göstermelidir ki kısa zamanda ciddi bir sonuç alınabilsin. Ancak uyarılar dikkate alınmadığı zaman istenilen sonuca
ulaşılamayacağını peşinen belirtmiş olalım.
Gayret bizden başarı ALLAH’tandır.
Hata ve eksiklikler için uyarırsanız sevinirim. Allah razı olsun.
Tlf: 0 507 231 6304
sani_ozdemir@hotmail.com
2
İÇİNDEKİLER
1-Fill Çekimleri
2-İsm-i Fail, İsm-i Mef’ul, İsm-i Fail Mübalağa Siğaları
3-Aksam-ı Seb’a
4-Mezid Fiiller
5-İSm-i Zaman, İsm-i Mekân, İsm-i Alet
6-İsm-i Tesğir
7-Harfi Cerler
8-Zarflar
9-Zamirler
10-İsm-i İşaretler
11-İsm-i Mewsuller
12-İsim Tamlaması (İdafet)
13-Ma’rife ve Nekira, Ma’rifenin Çeşitleri
14-Müzekkerlik ve Müenneslik, Müennesliğin Alametleri
15-İsm-i Maksur, İsm-i Menkus, İsm-i Memdud
16- İsm-i Mensub
17- İsm-i Tafdil
18- İ’rab Tablosu
19-Cümle ve Çeşitleri
20-Fiil Cümlesi, Naibu’l-Fail
21-Mef’ul Çeşitleri
22-Lazım Fill, Müteaddi Fiil
23-Sıfat-ı Müşebbehe
24- İsim Cümlesi
25- Haberin Çeşitleri
26- Haberin Öne Geçmesi
27-‫ إِن‬ve Kardeşleri
28-‫ان‬
َ ‫ َك‬ve Kardeşleri
29-‫ْس‬
َ ‫ لَي‬Gibi İş Gören Edatlar
30- َ‫ َكاد‬Ve Kardeşleri
31- Sıfat Tamlaması
32- Sıra Sayıları
33- Saatler
34-Sayma Sayıları
35- Esma-i Hamse
36- Soru Edatları
37- Fiilleri Cezm Eden Şart Edatları
38- Şartın Cevabının Başına ‘’FA’’ Gelmesi
39- Mudari Fiili Cezm Eden Edatlar
40- Mudari Fiili Nasb Eden Edatlar
41- Ğeyr-i Munsarıf
42- Mebni İsimler
43-Mebni Fiiler
44- Te’kid (Pekiştirme)
45- Bedel
46- Hal
47- Atf
‫‪3‬‬
‫‪etmedi‬‬
‫مَفَرَدَ‬
‫‪Yardım‬‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫لَ ْم َي ْنصُرْ‬
‫لَ ْم َت ْنصُرْ‬
‫لَ ْم َت ْنصُرْ‬
‫لَ ْم َت ْنص ُِري‬
‫لَ ْم أَ ْنصُرْ‬
‫‪Henüz, Hiç yardım‬‬
‫‪etmedi‬‬
‫مَفَرَدَ‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫لَمّا َي ْنصُرْ‬
‫لَمّا َت ْنصُرْ‬
‫لَمّا َت ْنصُرْ‬
‫لَمّا َت ْنص ُِري‬
‫لَمّا أَ ْنصُرْ‬
‫‪Yardım etmesin‬‬
‫مَفَرَدَ‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫ََل َي ْنصُرْ‬
‫ََل َت ْنصُرْ‬
‫ََل َت ْنصُرْ‬
‫ََل َت ْنص ُِري‬
‫تثنِيةَ‬
‫لَ ْم َي ْنص َُرا‬
‫لَ ْم َت ْنص َُرا‬
‫لَ ْم َت ْنص َُرا‬
‫لَ ْم َت ْنص َُرا‬
‫لَ ْم َن ْنصُرْ‬
‫جمعَ‬
‫لَ ْم َي ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫لَ ْم َي ْنصُرْ َن‬
‫لَ ْم َت ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫لَ ْم َت ْنصُرْ َن‬
‫لَ ْم َن ْنصُرْ‬
‫جمعَ‬
‫تثنِيةَ‬
‫لَمّا َي ْن ُ‬
‫صرَ ا‬
‫لَمّا َت ْن ُ‬
‫صرَ ا‬
‫لَمّا َت ْن ُ‬
‫صرَ ا‬
‫لَمّا َت ْن ُ‬
‫صرَ ا‬
‫لَمّا َن ْنصُرْ‬
‫لَمّا َي ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫لَمّا َي ْنصُرْ نَ‬
‫لَمّا َت ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫لَمّا َت ْنصُرْ نَ‬
‫لَمّا َن ْنصُرْ‬
‫تثنِيةَ‬
‫جمعَ‬
‫ََل َي ْنص َُرا‬
‫ََل َت ْنص َُرا‬
‫ََل َت ْنص َُرا‬
‫ََل َت ْنص َُرا‬
‫َ‬
‫ََل َي ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫ََل َي ْنصُرْ َن‬
‫ََل َت ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫ََل َت ْنصُرْ َن‬
‫‪ 'si olmaz çünkü kendisine‬نفسَمتكلمة ‪َ Emir olduğu için‬لَينصرَ‬
‫‪emir vermez.‬‬
‫‪Yardım et‬‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫مَفَرَدَ‬
‫صرْ‬
‫ا ُ ْن ُ‬
‫ا ُ ْن ُ‬
‫ص ِري‬
‫تثنِيةَ‬
‫ا ُ ْن ُ‬
‫ص َرا‬
‫ا ُ ْن ُ‬
‫ص َرا‬
‫جمعَ‬
‫ا ُ ْن ُ‬
‫ص ُروا‬
‫ا ُ ْن ُ‬
‫صرْ َن‬
‫‪Emr-i Hazır: Orta harfin harekesi mudaride ötre ( ُُ ) ise emir‬‬
‫‪fiilindeki elifin harekesi de ötre olur, eğer üstün ( َُ ) ya da esre‬‬
‫‪( ُِ ) olursa, emir fiillindeki elifin harekesi esre olur.‬‬
‫‪Yardım etsin‬‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫‪Asla yardım etmeye‬‬‫‪cek‬‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫‪Yardım edildi‬‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫‪Yardım ediliyor, edilir‬‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫مَفَرَدَ‬
‫لِ َي ْنصُرْ‬
‫لِ َت ْنصُرْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫مَفَرَ َد‬
‫َي ْنص َُر‬
‫َت ْنص َُر‬
‫َت ْنص َُر‬
‫َت ْنص ُِري‬
‫أَ ْنص َُر‬
‫تثنِيةَ‬
‫لِ َي ْنص َُرا‬
‫لِ َت ْنص َُرا‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫تثنِي َة‬
‫َي ْنص َُرا‬
‫َت ْنص َُرا‬
‫َت ْنص َُرا‬
‫َت ْنص َُرا‬
‫َن ْنص َُر‬
‫جمعَ‬
‫لِ َي ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫لِ َي ْنصُرْ َن‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫لَنْ‬
‫جم َع‬
‫َي ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫َي ْنصُرْ َن‬
‫َت ْن ُ‬
‫صرُوا‬
‫َت ْنصُرْ َن‬
‫َن ْنص َُر‬
‫مَفَرَدَ‬
‫ُنصِ َر‬
‫ُنصِ َر ْ‬
‫ت‬
‫ُنصِ رْ تَ‬
‫ت‬
‫ُنصِ رْ ِ‬
‫ُنصِ رْ ُ‬
‫ت‬
‫تثنِيةَ‬
‫ُنصِ َرا‬
‫ُنصِ َر َتا‬
‫ُنصِ رْ ُت َما‬
‫ُنصِ رْ ُت َما‬
‫ُنصِ رْ َنا‬
‫جمعَ‬
‫ُنصِ ُروا‬
‫ُنصِ رْ َن‬
‫ُنصِ رْ ُت ْم‬
‫ُنصِ رْ ُتن‬
‫ُنصِ رْ َنا‬
‫مَفَرَدَ‬
‫ص ُر‬
‫ُي ْن َ‬
‫ص ُر‬
‫ُت ْن َ‬
‫ص ُر‬
‫ُت ْن َ‬
‫ين‬
‫ص ِر َ‬
‫ُت ْن َ‬
‫ص ُر‬
‫أ ُ ْن َ‬
‫تثنِيةَ‬
‫ان‬
‫ُي ْن َ‬
‫ص َر ِ‬
‫ان‬
‫ُت ْن َ‬
‫ص َر ِ‬
‫ان‬
‫ُت ْن َ‬
‫ص َر ِ‬
‫ان‬
‫ُت ْن َ‬
‫ص َر ِ‬
‫ص ُر‬
‫ُن ْن َ‬
‫جم َع‬
‫ون‬
‫ص ُر َ‬
‫ُي ْن َ‬
‫صرْ َن‬
‫ُي ْن َ‬
‫ون‬
‫ص ُر َ‬
‫ُت ْن َ‬
‫صرْ َن‬
‫ُت ْن َ‬
‫ص ُر‬
‫ُن ْن َ‬
‫‪etti‬‬
‫‪Yardım‬‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫‪etmedi‬‬
‫‪Yardım‬‬
‫مذكر غائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫‪Yardım ediyor‬‬
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫مَفَرَ َد‬
‫ص َر‬
‫َن َ‬
‫ص َر ْ‬
‫ت‬
‫َن َ‬
‫صرْ تَ‬
‫َن َ‬
‫ت‬
‫صرْ ِ‬
‫َن َ‬
‫صرْ ُ‬
‫ت‬
‫َن َ‬
‫تَثَنِيَ َة‬
‫ص َرا‬
‫َن َ‬
‫ص َر َتا‬
‫َن َ‬
‫ُ‬
‫صرْ ت َما‬
‫َن َ‬
‫صرْ ُت َما‬
‫َن َ‬
‫صرْ َنا‬
‫َن َ‬
‫جَمَ َع‬
‫صرُوا‬
‫َن َ‬
‫صرْ َن‬
‫َن َ‬
‫صرت ْمُ‬
‫َن َ‬
‫صرْ ُتن‬
‫َن َ‬
‫صرْ َنا‬
‫َن َ‬
‫مَفَرَ َد‬
‫ص َر‬
‫َما َن َ‬
‫ص َر ْ‬
‫ت‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ تَ‬
‫َما َن َ‬
‫ت‬
‫صرْ ِ‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ تُ‬
‫َما َن َ‬
‫تثنِي َة‬
‫ص َرا‬
‫َما َن َ‬
‫ص َر َتا‬
‫َما َن َ‬
‫ُ‬
‫صرْ ت َما‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ ُت َما‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ ناَ‬
‫َما َن َ‬
‫جم َع‬
‫صرُوا‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ َن‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ ت ْمُ‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ ُتن‬
‫َما َن َ‬
‫صرْ ناَ‬
‫َما َن َ‬
‫مَفَرَ َد‬
‫َي ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫ين‬
‫َت ْنص ُِر َ‬
‫أَ ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫تثنِي َة‬
‫ان‬
‫َي ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َت ْنص َُر ِ‬
‫َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫جم َع‬
‫َي ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫َي ْنصُرْ َن‬
‫َت ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫َت ْنصُرْ َن‬
‫َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫‪Şimdi yardım‬‬
‫مَفَرَ َد‬
‫‪etmiyor‬‬
‫ْ‬
‫مذكر غائب‬
‫َما َين ُ‬
‫ص ُر‬
‫مؤنثََغائبة َما َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫مذكرَمخاطب َما َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫ين‬
‫مؤنثَمخاطبة َما َت ْنص ُِر َ‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫َما أَ ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫تثنِي َة‬
‫ان‬
‫َما َي ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َما َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َما َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َما َت ْنص َُر ِ‬
‫َما َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫جم َع‬
‫َما َي ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫َما َي ْنصُرْ َن‬
‫َما َت ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫َما َت ْنصُرْ َن‬
‫َما َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫‪Yardım etmiyor,‬‬
‫مَفَرَدَ‬
‫‪etmez‬‬
‫مذكر غائب‬
‫ََل َي ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫مؤنثََغائبة ََل َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫مذكرَمخاطب ََل َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫ين‬
‫مؤنثَمخاطبة ََل َت ْنص ُِر َ‬
‫نفسَمتكلمة ََل أَ ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫تثنِي َة‬
‫ان‬
‫ََل َي ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫ََل َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫ََل َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫ََل َت ْنص َُر ِ‬
‫ََل َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫جم َع‬
‫ََل َي ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫ُرْ‬
‫ََل َي ْنص َن‬
‫ََل َت ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫ََل َت ْنصُرْ َن‬
‫ََل َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫‪Yakın gelecekte‬‬
‫مَفَرَدَ‬
‫‪yardım edecek‬‬
‫مذكر غائب‬
‫َس َي ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫ْ‬
‫َ‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫َستن ُ‬
‫ص ُر‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫َس َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫ْ‬
‫ين‬
‫مؤنثَمخاطبة َس َتنص ُِر َ‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫َسأ َ ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫تثنِي َة‬
‫ان‬
‫َس َي ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َس َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َس َت ْنص َُر ِ‬
‫ان‬
‫َس َت ْنص َُر ِ‬
‫َس َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫جم َع‬
‫َس َي ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫َس َي ْنصُرْ َن‬
‫َس َت ْن ُ‬
‫ُون‬
‫صر َ‬
‫َس َت ْنصُرْ َن‬
‫َس َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫مَفَرَدَ‬
‫تثنِيةَ‬
‫جمعَ‬
‫‪Uzak gelecekte‬‬
‫‪yardım edecek‬‬
‫مذكر غائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َي ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫َت ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫َت ْنص ُِرينَ‬
‫أَ ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َس ْوفَ‬
‫َي ْن ُ‬
‫ان‬
‫صرَ ِ‬
‫ُ‬
‫ان‬
‫ص‬
‫َت ْن‬
‫رَ‬
‫ِ‬
‫َت ْن ُ‬
‫ان‬
‫صرَ ِ‬
‫َت ْن ُ‬
‫ان‬
‫صرَ ِ‬
‫َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
‫س َْوفَ َي ْن ُ‬
‫صرُونَ‬
‫َس ْوفَ َي ْنصُرْ نَ‬
‫س َْوفَ َت ْن ُ‬
‫صرُونَ‬
‫َس ْوفَ َت ْنصُرْ نَ‬
‫َس ْوفَ َن ْن ُ‬
‫ص ُر‬
4
İSM-İ FAİL : َ) ‫َ( َفاعِ ٌل‬kalıbında gelir. Örnek: ََ ٌ‫ارب‬
, ََََ ‫ َفا ِت ٌح‬-‫ َف َت َح‬,
‫ار ٌج‬
, ٌ‫ َكا ِتب‬-‫ب‬
َ ‫ َش ِر‬, ‫ َحا ِم ٌد‬-‫َح ِم َد‬
َ ‫َك َت‬
ِ ‫ َش‬-‫ب‬
ِ ‫ َخ‬-‫َخ َر َج‬
ْ
ْ
ْ
ْ
ْ
ُ
ُ
َ
َ
َ
َ
ٌ
ٌ
ٌ‫ُوب‬
ٌ
ٌ
ٌ‫وب‬
İSM-İ MEF’UL ) ‫ ( َمفعُول‬kalıbında gelir. Örnek: ‫ َمشر‬-‫ب‬
‫ َمكت‬-‫ب‬
َ ‫ ش ِر‬, ‫ َمحْ مُود‬-‫ َح ِم َد‬, ‫ َمفتوح‬-‫ فت َح‬, ‫ َمخرُوج‬-‫ خ َر َج‬,
َ ‫َك َت‬
MÜBALAĞALI İSM-İ FAİL SİĞALARI: Bir varlıkta bir özelliğin çok fazla bulunduğunu ve bir kimsenin bir şeyi çok fazla yaptığını
gösteren isimlerdir. Bu isimler sülasi (müteaddi=nesne alan) fiillerden olur. Bunların dışındaki fiillerden nadiren gelir ve özel
vezinleri vardır. Bu vezinler semâidirler. Yani biz istediğimiz fiili herhangi bir vezne sokarak mübalağalı ism-i fail yapamayız.
Ayrıca müennes ve müzekker için ayrı siğaları yoktur. Sonlarına ta-i te’nis getirilerek müennes yapılabilirler.
Mübalâgalı İsm-i Fâil,
(1) Maziden türeyenler, bir işi sık sık yapanı veya aşırı yapanı veya bir özelliği çokca göstereni tanımlar. ( َ‫ ض َّراب‬çok döven)
gibi.
(2) Sıfattan türeyenler, kalıcı bir sıfatlanmayı ve geçici bir isimlenmeyi bildirir, buna “Hâl” da denir ( َ‫ ض ِريب‬dövücü) gibi.
(3) İsimden türeyenler, bir kimsenin o işle meşgul olduğunu bildirir ( َ‫ ملِك‬hükümdar) gibi.
Mübalağalı ism-i failin vezinleri: Mübalaga-i ism-i failin vezinlerini sırasıyla öğrenelim:
Vezin
Örnek 1
Tercüme 1
Tövbeleri çok kabul eden
Çok gezen, çok dolaşan
Çok kıskanç
Çok iyi işiten
Çok susan
Çok fasık
Çok büyük
Çok uyuyan
Çok yayıp saçan
Güzel kokuyla çok kokulanan
Çok söz söyleyen
Kral, hükümdar
Çok cahil
Çok dolu
Örnek 2
Tercüme 2
Çok veren, çok bağışlayan
Çok bilen
Çok temizleyici
Çok acıyan
Çok ayırıcı
Çok zalim
Çok cesur
Çok kınayan
Çok müsrif, savurgan
Çok güzel konuşan
Çok açıklayan
Örnek 3
Tercüme 3
Çok yalancı
Çok anlayışlı
Çok cesur
Çok bilen
ٌ‫َتواب‬
ٌ‫َوهاب‬
ٌ‫َكذاب‬
‫َفعا ٌل‬
ٌ‫َفعالَة‬
ٌ
ٌ
ٌ‫ارة‬
‫َعال َمة‬
‫َفها َمة‬
َ ‫َسي‬
‫َفعُو ٌل‬
‫غَ يُو ٌر‬
‫َطهُو ٌر‬
‫َجسُو ٌر‬
َ
ٌ‫َس ِميع‬
‫فعِي ٌل‬
‫َرحِي ٌم‬
‫َعلِي ٌم‬
ٌ ‫َسا ُك‬
ٌ ‫َفار‬
‫َفاعُو ٌل‬
‫وت‬
‫ُوق‬
ٌ ‫ِفس‬
ٌ ‫ صِ ِّد‬Çok dürüst
‫ِفعِّي ٌل‬
‫ِّيق‬
‫ظِ لِّي ٌم‬
‫يق‬
ُ
ٌ‫فُ َعال‬
ٌ‫ُك َبار‬
ٌ‫ش َجاع‬
‫ ض َُخا ٌم‬Çok şişman
ٌ‫فُ َعلَة‬
ٌ‫ُن َو َمة‬
ُ
ٌ‫ل َم َزة‬
‫ ُه َم َز ٌة‬Çok alay eden
ْ
ْ
َ
ٌ‫ِمضْ َياع‬
ٌ‫ِمتالف‬
‫ِمف َعا ٌل‬
‫ ِم ْق َدا ٌم‬Çok atılgan
ٌ ِ‫ِم ْنط‬
ٌ‫ِمعْ طِ ير‬
ٌ‫ ِمسْ ِكين‬Çok fakir
‫ِم ْفعِي ٌل‬
‫يق‬
ْ
ْ
َ
ٌ‫ِت ْب َيان‬
‫ِتف َعا ٌل‬
‫تِكال ٌم‬
ٌ ِ‫َمل‬
‫َف ِع ٌل‬
‫ك‬
ٌ‫ ُكبَّار‬Çok büyük
‫فُعا ٌل‬
‫جُها ٌل‬
َ‫ِمجْ ز ٌم‬
ٌ‫ِم ْف َعل‬
ٌ‫ قَيُّوم‬Daima sabit ve kalıcı
ٌ‫ قُ ُّدوس‬Çok kutsal
‫َفعُّو ٌل‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
َ‫السبَعَة‬
ََّ ََ‫اَلَقَسَام‬
‫َالمَعََلَّ َل‬/ََ‫المَعَتَل‬
َ‫حيح‬
َِ ‫لص‬
ََّ َ‫ا‬
‫ َيس َُر‬- ‫ض َع‬
َ ‫َو َجدَ – َو‬
َ‫ال َِمثَاَل‬
‫س – َف َت َح‬
َ َ‫ب – َجل‬
َ ‫َك َت‬
َ‫لساَلِم‬
ََّ َ‫ا‬
‫ار‬
َ ‫َنا َل – َماتَ – َس‬
َ‫الَجَوَف‬
َ‫ َق َرأ‬- ‫أَ َك َل – َسأ َ َل‬
َ‫اَلَمَهَمَوز‬
‫ َخ َال‬- ‫رَ َمي – َدعَا‬
َ‫الََّناقِص‬
‫ َفر‬- ‫َمد – َشر‬
َ‫اَلَمَضَ ََّعف‬
‫ َق َوى‬- ‫َش َوى‬
ُ‫ال َم ْق ُرون‬
ُ ‫ال َم ْف ُر‬
‫ َو َقى‬- ‫وق َو َعى‬
َ‫الَلَّفِيف‬
(İkiye
ayrılır)
NOT: 1-Fiiller, kök harflerinin sayısı itibariyle sülasiَ(‫َ) ُث َالثِي‬
üç harfli ve rubai( ‫ ) ُر َبا ِعي‬olmak üzere ikiye ayrılır.
َ – ‫ َر َمي‬- َ‫َ َمات‬- ‫َ َو َج َد‬- ‫ َفر‬- ‫ب‬
sülasi ör: ‫ش َوى‬
َ ‫ َك َت‬- ‫أَ َك َل‬
rubai ör: tek bir kalıbı vardır. ‫َ َدحْ رَ ج = َفعْ لَ َل‬
2- Fiiller, kök harfleri itibariyle ek harf alıp almamasına
göre de ikiye ayrılır. Eğer fiiller ek harf almamışlarsa onlara mücerred ( ‫) مَجَ ََّرد‬, eğer ek harf almışlarsa bunlara
da mezidun fihَ( ‫َزَيدَفَِي َِه‬
ِ ‫ ) م‬fiiller denir.
3- Fiiller, içinde ilet harfi ( ‫ ) اََوََى‬bulunup bulunmamasına göre ikiye ayrılır.
AKSAM-I SEB'A َََََ)َ‫سبعة‬
َّ ‫(َالقسامَال‬
A-)Sahih fiiller: içinde illet harfi bulunmayan fiillere denir.
Üçe ayrılır.
1-Salim fiiller: İçinde illet harfi, hemze ve şedde bulunmayan fiillerdir.
2-Mehmuz filler: İçinde hemze bulunan fiillere denir.
3-Muda’af fiiller: ikinci harfi şeddeli olan fillerdir.
B-)Muallel(Mu’tel)fiiller: içinde illet harfi bulunan fiillere
denir. Dörde ayrılır.
1-Misal fiiller: İlk harfi َ‫َ و‬veَ ‫ َي‬olan fillerdir.
5
2-Ecvef fiiller: İkinci harfi illetli olan fiillerdir.
3-Nakıs fiiller: Son harfi illetli olan fiillerdir.
4-Lefif filler: içinde iki illet harfi bulunan fiillerdir. İkiye
ayrılır.
a-Lefif-i Makrun: İkinci ve üçüncü harfi illetli olan fillerdir.
b-Lefif-i Mefruk: Birinci ve üçüncü harfi illetli olan fiillerdir.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
‫اَلَفَعَالََالَمَ َِزيدَةََفَِيهَا‬
a)İsm-i zaman ve ism-i mekân: Bir fiil işlendiği zamanı
veya yeri gösterirler. Sülasi mücerred fiilde iki vezinde
alınırlar.
1-ََ‫َمَفَعَل‬- Daha çok kök ikinci harfin mudaride fetha
(ََ )َveya ötre ( ََ ) ile harekeli olan fiilerin zaman ve yer
isimleri bu vezindedir.
ُ‫ َي ْل َعب‬, َ‫َم ْد َخ ٌل‬
oyun oynanılan yer ٌ‫َم ْل َعب‬
‫ََََََ َي ْد ُخ ُل‬
NOT-1:Nakıs fiilerin zaman ve yer isimleri aşağıdaki vezindedir.
‫امثلة‬: ‫َمرْ َعى‬
‫َماْوَ ى رَ َعى‬
‫رَ َمى ََََََ َ َمرْ َمى اَوَ ى‬
2َََ‫ََمَفَ ِعَل‬- Mudaride kök ikinci harfi esre ( َ
َِ ) ile harekeli
fiilerin zaman ve yer ismi bu vezinde gelir.
ُ‫َََََ ََ َيجْ لِس‬
ََََََََ ٌ‫َمجْ لِس‬
NOT-2:Misal fiillerin zaman ve yer isimleri ‫ مَفَ َِعل‬vezninde
gelir. ََََََََ‫ضعَ َََََََََََََََ َم ْوضِ ٌع‬
َ ‫َو‬
KURAL-1:Bir şeyin çok olduğu veya bir işin çok yapıldığı yeri
gösteren ismi mekanın sonuna bir ‫ ة‬eklenir böyle ismeَ
َ‫ اسمَالكثرة‬denir. ََََ‫َدرَ سَ ََََََََََََََََ َم ْدرَ َس ٌة‬
3+1
3 BAB
3+2
5 BAB
3+3
4 BAB
‫اسمَالمفعول‬
‫اسمَالفاعل‬
‫أمر‬
‫مصدر‬
‫مضارع‬
‫ماض‬
‫ُم َفع ٌل‬
‫ُم َف ِّع ٌل‬
‫َف ِّع ْل‬
‫َت ْفعِي ٌل‬
‫ُي َف ِّع ُل‬
‫َفع َل‬
َ
ْ
ْ
ْ
ٌ‫ُم ْف َعل‬
ٌ‫ُم ْف ِعل‬
ٌ
‫أف ِع ْل‬
‫إِف َعال‬
‫ُيف ِع ُل‬
‫أَ ْف َع َل‬
ٌ
‫ُم َفا َع ٌل‬
‫ُم َفاعِ ٌل‬
‫َفاعِ ْل‬
‫ ِف َعا ٌل‬/‫ُم َفا َعلَة‬
‫ُي َفاعِ ُل‬
‫َفا َع َل‬
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
‫ُمتفع ٌل‬
‫ُمتف ِّع ٌل‬
‫تفع ْل‬
‫تف ُّع ٌل‬
‫َيتفع ُل‬
‫َت َفع َل‬
‫ُم َت َفا َع ٌل‬
‫ُم َت َفاعِ ٌل‬
‫َت َفا َع ْل‬
‫َت َفا ُع ٌل‬
‫َي َت َفا َع ُل‬
‫َت َفا َع َل‬
ْ
ْ
ْ
ْ
ْ
‫ُمف َت َع ٌل‬
‫ُمف َت ِع ٌل‬
‫ِاف َت ِع ْل‬
‫ِاف ِت َع ٌل‬
‫َيف َت ِع ُل‬
‫ِا ْف َت َع َل‬
------‫ُم ْن َف ِع ٌل‬
‫ِا ْن َف ِع ْل‬
‫ِا ْن ِف َعا ٌل‬
‫َي ْن َف ِع ُل‬
‫ِا ْن َف َع َل‬
-------‫ُم ْف َعل‬
‫ِا ْف َعل‬
‫ِا ْفع َِال ٌل‬
‫َي ْف َع ُّل‬
‫ِا ْف َعل‬
ْ
ْ
ْ
ْ
ْ
َ
َ
َ
َ
‫مُسْ تف َع ٌل‬
‫مُسْ تف ِع ٌل‬
‫ِاسْ تف ِع ْل‬
‫ِاسْ ِتف َعا ٌل‬
‫َيسْ تف ِع ُل‬
‫ِاسْ َت ْف َع َل‬
‫ُم ْف َع ْو َع ٌل‬
‫ُم ْف َع ْوعِ ٌل‬
‫ِا ْف َع ْوعِ ْل‬
‫ِا ْفعِي َعا ٌل‬
‫َي ْف َع ْوعِ ُل‬
‫ِا ْف َع ْو َع َل‬
ْ
ْ
ْ
ْ
َ
-------‫ُمف َعال‬
‫ِاف َعالِ ْل‬
‫ِافعِيال ٌل‬
‫َيف َعا ُّل‬
‫اَ ْف َعال‬
‫ُم ْف َعو ٌل‬
‫ُم ْف َعوِّ ٌل‬
‫ِا ْف َع ِّو ْل‬
‫ِا ْفعِو ًاَل‬
‫َي ْف َعوِّ ُل‬
‫ِا ْف َعو َل‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------İSM-İ ZAMAN, İSM-İ MEKAN, İSM-İ ALET ‫ان وَالَلَ َِة‬
َِ َ‫انَوَالَمَك‬
َِ َ‫الزم‬
ََّ ََ‫اَسَمَاء‬
KURAL-2:Mezid fiilerin zaman ve yer isimleri ise bu fiillerin
ismul
mefulleri
ile
aynı
vezindedir.
ُ
ْ
ْ
ْ
ْ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
َ
‫ََََََََاِسْ تشفىَََََََََََََالمُسْ تشفى‬،َََََ‫َت َوضأ َََََََََََََََََََال ُمت َوضأ‬
b)İsm-i alet: Fiilden türeyen ve ait olduğu fiilin kendisiyle
işlendiği
alete
delalet
eden
isim
yapısıdır. Müteaddi, sülasi fiillerden türerler. Alet isimleri şu
kalıplardadır:
VEZİN
ÖRNEK
َ
Ölçtü,
tarttı
ٌ‫ِم ْف َعال‬
‫كا َل‬
‫ ِم ْك َيال‬Ölçek
‫ َف َت َح‬Açtı
‫ ِم ْف َتاح‬Anahtar
ْ
Eğirdi
‫َغ َز َل‬
‫ م ِْغ َزل‬İğ
‫ِمف َع ٌل‬
َ
Yükseltti
‫ن َب َر‬
‫ ِم ْن َبر‬Minber
َ‫ لَ ِعق‬Yaladı
‫ م ِْل َع َقة‬Kaşık
‫ِم ْف َعلَة‬
‫س‬
‫ ِم ْك َن َسة‬Süpürge
َ ‫ َك َن‬Süpürdü
‫ َن َخ َل‬Eledi
‫ ُم ْن ُخل‬Elek
‫ُم ْف ُع ٌل‬
‫َفعالَة‬
ٌ‫ َثل َج‬Karlı oldu
‫ َثال َج ٌة‬Buzdolabı
şofben
‫َس ّخا َ َنة‬
‫ َس َخ َن‬ısıttı
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------İSM-İ TASĞİR,
İsm-i Tasğir: ilk harfi zamme, ikinci harfi fetha yapılarak
c)
‫ فُ َع ْيعِي ٌل‬: Bu kalıp beş harfli isimler içindir.
ve ikinci harften sonra sakin bir (‫ ) ي‬harfi ilave edilerek
ٌ ‫( ِمصْ َبا‬Lamba)-- ‫صي ِْبي ٌح‬
Örnek: ‫ح‬
َ ‫( ُم‬Küçücük lamba, lamküçültülür. Bu işleme tasgir yani küçültme denilir.
bacık)
ٌ ‫( َر ُج‬Adam) ------ ‫( ر َُج ْي ٌل‬Adamcık)
Tasgir aşağıdaki gayeleri ifade eder:
Örnek: ‫ل‬
1)
Azaltma
‫( َج َب ٌل‬Dağ)---------- ‫( ُج َب ْي ٌل‬Dağcık)
2)
Küçümseme
İsmi tasgir (küçültme) üç kalıpta gelmektedir.
3)
Yaklaştırma
a)
‫ فُ َع ْي ٌل‬: Bu kalıp üç harfli isimler içindir.
4)
Şefkat ve sevgi
ٌ ‫( َج َب‬Dağ) ------ ‫( ُج َب ْي ٌل‬Dağcık)
Örnek: ‫ل‬
İsm-i
tasğirin
başka kalıpları da vardır. Ancak burada en
‫( َقل ٌم‬Kalem)---- ‫( قُلَ ْي ٌم‬Kalemcik)
çok kullanılan bu üç kalıpla yetineceğiz.
b)
‫ فُ َعي ِع ٌل‬: Bu kalıp dört harfli isimler içindir.
Örnek: ‫ج ٌد‬
ِ ْ‫( َمس‬Cami) --- ‫( ُم َس ْي ِج ٌد‬Küçücük cami, camicik)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6
HARFİ CERLER ‫حروفَالجر‬
İsimlerin önüne gelip, kendilerinden sonra gelen ismin
180 derece zıt manalara gelmektedir. O yüzden bu harfi
son harekesini kesra (esreli) okuturlar, yani mecrur yaparcerler çok iyi ezberlenmelidir. Bu harfi cerler toplam 20
lar. Harf oldukları için kendi başlarına bir anlam ifade
tanedir. İngilizce bilenler bunları in, on, at, since, for, as,
etmezler, ancak isme dâhil olduklarında manaya katkıda
from vs. şeklinde düşünürse daha kolay kavrayacaktır.
bulunurlar. Harf-i cerler arapçada çok büyük önemi haizOkunuş ve yazılışları tüm harf-i cerler aşağıdadır.
dir hem çok kullanılmakta hem de birçok fiil bu harfler ile
:)‫حروف الجرَ وحروف اإلضافة (تج ّر اإلسم فقط‬
ُ ‫آ َم ْن‬
Allah’a inandım
ََِّ ‫ت ِبا‬
‫ّلل‬
ّ
ْ
ُ
ُ ‫ُتب‬
Bütün günahlardan tövbe ettim
‫ْت مِنَ ك ِّل ذنب‬
ُ ‫ُتب‬
Allah Teala’ya tövbe ettim
‫َّللا َت َعالَى‬
ِ ‫ْت ِالى‬
ُ ‫ُك ِف ْف‬
Haramdan men edildim
‫لح َر ِام‬
َِ ‫ت ع‬
َ ‫ن ْا‬
ْ
ُ
ُ
Her günahkar üzerine tövbe etmek vaciptir
‫َت ِجبُ الت ْو َبةَعلى ك ِّل مُذنِب‬
Ben Allah Teala’nın/Teala için kulcağızıyım
‫ّلل َت َعالَى‬
ََِّ ِ ‫اَ َنا ُع َب ْي ٌد‬
İtaat eden cennettedir
‫لجن ِة‬
َ ‫اَ ْلمُطِ ي ُع فِي ْا‬
O’nun benzeri gibi hiçbir şey yoktur (Şura 42/11)
‫ْس كمِثلِ َِه َشيْ ٌء‬
َ ‫لَي‬
Ölüme kadar Allah Teala’ya ibadet ederim
‫ت‬
ِ ‫َّللا َت َعالَى ح َّتى ْال َم ْو‬
َ ‫اَعْ ُب ُد‬
ْ
ْ
ُ
ُ
Nice okuyucular vardır ki Kur’an onlara lanet eder
ُ‫ب َتال َيل َعن ُه القرْ آن‬
ََّ ‫ر‬
Allah’a yemin ederim ki asla büyük günahları yapmayacağım
‫ّللا ََل اَ ْف َعلَن اْل َكبائ َِر‬
ََِّ ‫و‬
Allah’a yemin ederim ki elbette farzları yapacağım
‫ِض‬
ََِّ ‫ت‬
َ ‫اّلل ََلَ ْف َعلَن ْال َف َرائ‬
ْ
ُ
َ
ُ ‫ُتب‬
Buluğ gününden beri yaptığım tüm günahlara tövbe ettim
‫وغ‬
ِ ‫ْت ِمنْ ُك ِّل ذ ْنب َف َعل ُت ُه مذَ َي ْو ِم ْال ُبل‬
ُ
ْ
َ
Buluğ gününden itibaren namaz farz olur
‫وغ‬
ِ ‫َت ِجبُ الصالةُ منذَ َي ْو ِم ال ُبل‬
Âlim hariç, insanlar helak oldu
‫ك الناسُ حاشا ْال َعال ِِم‬
َ َ‫َهل‬
ْ
İlmiyle amel edenler hariç, âlimler helak oldu
‫ُون خلَ ْال َعام ِِل ِبعِل ِم ِه‬
َ ‫ك ْال َعالِم‬
َ َ‫َهل‬
ُ
ْ
ْ
ْ
İhlâslılar hariç, amel edenler helak oldu
‫ِص‬
َ ‫ك ال َعا ِمل‬
َ َ‫َهل‬
ِ ‫ون عدا المُخل‬
1
َ‫ب‬
ِ
َ‫ مِن‬2
‫ إلَى‬3
َ‫ عن‬4
‫ على‬5
6
‫َِل‬
‫ فِي‬7
َ‫ ك‬8
‫ ح َّتى‬9
ََّ ‫ ر‬10
‫ب‬
‫ واوَ القس َِم‬11
‫ تاءَ القس َِم‬12
َ‫ مذ‬13
َ‫ منذ‬14
‫ حاشا‬15
َ‫ خل‬16
‫ عدا‬17
Ey Allah’ın rahmeti, sen olmasaydın elbette insanlar helak olurdu
ُ‫ك الناس‬
َ‫ لوَل‬18
َ َ‫َّللا لَ َهل‬
ِ ‫لوَلكَ َيا َرحْ َم َة‬
Niçin/neden isyan ettin? (Keymihe = keymâ (elif’ten bedel he gelmiş)
َ‫صيْت‬
َ‫ كيم‬19
َ ‫كيمه َع‬
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZARFLAR
Zarflar; fiilin meydana geldiği zamanı ve mekânı belirten, “Ne zaman” ve “nerede” sorularının cevabı olan kelimelerdir. Kendinden sonra gelen ismi, cer harfleri gibi mecrûr (esreli) yapar.
Zarflar; zaman zarfı ve mekân zarfı olmak üzere iki kısımdır:
Bazı Önemli Mekân Zarfları
‫ أ َما َم‬Önünde
‫ب‬
ِ ‫ أ َما َم ْال َبا‬Kapının önünde
‫ف‬
‫ب‬
ِ ‫ف ْال َبا‬
َ ‫ َخ ْل‬Arkasında
َ ‫ َخ ْل‬Kapının arkasında
َ‫ َف ْوق‬Üstünde, üzerinde
ِّ‫ َف ْوقَ الرف‬Rafın üzerinde
َ‫ َتحْ ت‬Altında
‫ب‬
ِ ‫ َتحْ تَ ْال َبا‬Kapının altında
‫ خا َ ِر َج‬Dışında
‫دي َن ِة‬
ِ ‫ خا َ ِر َج ْال َم‬Şehrin dışında
‫ داَ ِخ َل‬İçinde
‫دي َن ِة‬
ِ ‫ داَ ِخ َل ْال َم‬Şehrin içinde
‫ َبي َْن‬Arasında
‫ب َوالنا ِف َذ ِة‬
ِ ‫ َبي َْن ْال َبا‬Kapı ve pencerenin arasında
ْ‫ عِ ن َد‬Yanında
‫ب‬
ِ ‫ عِ ْن َد ْال َبا‬Kapının yanında
‫ َو َس َط‬Ortasına, ortasında
‫ َو َس َط الشا ِر ِع‬Caddenin ortasına
‫ َح ْو َل‬Etrafında, çevresinde
‫ َح ْو َل ْال َكعْ َب ِة‬Kâbe’nin etrafında
‫ َم َع‬Birlikte, beraber
‫س‬
ِ ‫ َم َع النا‬İnsanlarla beraber
Bazı Önemli Zaman Zarfları
َ
Önce
‫ق ْب َل‬
‫ َش ْه ٌر‬Ay
‫ َس َن ٌة‬- ‫ عا َ ٌم‬Yıl
َ‫ َبعْ د‬Sonra
َ
‫ ل ْي ٌل‬Gece
‫ َفجْ ٌر‬fecr
‫ سا َ َع ٌة‬Saat
‫ َي ْو ٌم‬Gün
ُ
Sabah
ٌ‫ أسْ بُوع‬Hafta
‫صبا َ ٌح‬
َ
‫ اَ ْْل َن‬Şimdi
‫ لَ ْيلَ ٌة‬Bir gece
‫ َطواَ َل‬Boyunca
‫مْس‬
ِ َ‫ أ‬Dün
ُ Öğle
‫ أَ ْثنا َ َء‬Esnasında
‫ظ ْه ٌر‬
7
‫ َنها َ ٌر‬Gündüz
‫ َعصْ ٌر‬İkindi
ٌ‫ َدقِي َقة‬Dakika
‫ َمسا َ ٌء‬Akşam
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZAMİRLERََََ) َ‫ضمائِر‬
َّ ‫ََََ(َال‬
MUNFASIL ZAMİRLER
MUTTASIL ZAMİRLER
َ‫جمع‬
‫ُه ْم‬
‫هُن‬
‫أَ ْن ُت ْم‬
‫أَ ْن ُتن‬
ُ‫َنحْ ن‬
‫تثنِي َة‬
‫ُه َما‬
‫ُه َما‬
‫أَ ْن ُت َما‬
‫أَ ْن ُت َما‬
ُ‫َنحْ ن‬
َ‫مفرد‬
‫ه َُو‬
‫ِي‬
َ ‫ه‬
َ‫أَ ْنت‬
‫ت‬
ِ ‫أَ ْن‬
‫أَ َنا‬
‫جم َع‬
‫ ُه ْم‬...
‫هُن‬...
‫ ُك ْم‬...
‫ ُكن‬...
‫ َنا‬...
O
‫مذكر غائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
‫تثنِي َة‬
‫ ُه َما‬...
‫ ُه َما‬...
‫ ُك َما‬...
‫ ُك َما‬...
‫ َنا‬...
‫مفر َد‬
ُ‫ه‬...
‫ َها‬...
‫ك‬
َ ...
ِ‫ك‬...
‫ِي‬...
Ona,onun,onu
‫مذكر غائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫مذكرَمخاطب‬
‫مؤنثَمخاطبة‬
‫نفسَمتكلمة‬
ÖRNEK: ........., ‫ ِك َتا ُبهُن‬, ‫ ِك َتا ُب ُه َما‬, ‫ ِك َتا ُب َها‬, ‫ ِك َتا ُب ُه ْم‬, ‫ ِك َتا ُب ُه َما‬, ‫ ِك َتا ُب ُه‬ve diğer muttasıl zamirler başka örneklerle kullanılabilir.
İSM-İ İŞARETLER
YAKIN İSM-İ İŞARETLER
َ‫جمع‬
‫َهؤُ ََل ِء‬
‫َهؤُ ََل ِء‬
َ‫تثنِية‬
‫ان‬
ِ ‫َه َذ‬
‫ان‬
ِ ‫َها َت‬
‫مفر َد‬
‫َه َذا‬
‫َه ِذ ِه‬
UZAK İSM-İ İŞARETLER
َ‫جمع‬
‫ك‬
َ ‫أُولَ ِئ‬
‫ك‬
َ ‫أُولَ ِئ‬
Bu
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
َ‫تثنِية‬
‫َذلِ ُك َما‬
‫ت ِْل ُك َما‬
‫مفر َد‬
‫ك‬
َ ِ‫َذل‬
‫ك‬
َ ‫ت ِْل‬
Şu
‫مذكرَغائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
İSM-İ MEWSULLER
İsm-i mewsuller genellikle kendinden önceki ile kendinden sonraki arasında bağ kuran bağlaçlardır. Kendinden sonrakiler
öncekinin açıklaması niteliğindedir.
Öyleki
َ‫جمع‬
َ‫تثنِية‬
َ‫مفرد‬
‫ان‬
ِ ‫اَل َذ‬
‫ان‬
ِ ‫اَلل َت‬
‫ِين‬
َ ‫اَلذ‬
‫اَلل َواتِي‬/‫اَلالتِي‬/‫اَلالئِي‬
Örnek:
‫اَلذِي‬
‫اَلتِي‬
Dini yalanlayanı gördün mü?
İbadetlerinden gafil olanlar-Gösteriş yapanlar
Namazlarında huşu içerisinde olan mü’minler kesinlikle kurtuluşa ermişlerdir.
Babası imam olan kız öğrenci geldi.
Annesi mühendis olan öğrenci geldi
Babaları gelen çocuklar gittiler.
Anneleri öğretmen olan iki çocuk geldiler.
Babaları öğretmen olan iki kız çocuğu geldiler.
Babaları Profesör olan kızlar öldüler.
َ‫اَ َإلِضافة‬
‫مذكر غائب‬
‫مؤنثََغائبة‬
‫ين‬
ِ ‫اَ َراَ ْيتَ ال ِذي ُي َكذبُ ِبال ِّد‬
‫ين ُه ْم ُي َراؤُ َن‬
َ ‫ُون اَل ِذ‬
َ ‫ص َال ِت ِه ْم َساه‬
َ ْ‫ينَهمَ َعن‬
َ ‫ال ِذ‬
ْ
ُ
َ
َ
َ
َ
ْ
ُ
ُ
ُ
‫ون‬
‫ع‬
‫خ‬
‫م‬
‫ه‬
‫ت‬
‫ال‬
‫ص‬
‫ي‬
‫ف‬
‫م‬
‫ه‬
‫ين‬
‫ذ‬
‫ل‬
‫ا‬
*
‫ون‬
‫ن‬
‫م‬
‫ؤ‬
‫م‬
‫ال‬
‫ح‬
‫ل‬
ِ ْ َ ِ
َ ِ‫َ ِ ِ ْ اش‬
َ ِ
َ ‫َق ْد أَ ْف‬
ُ
‫ت الطالِ َبة ال ِتي اَ ُبو َها إِ َما ٌم‬
ِ ‫َجا َء‬
ٌ‫َجا َء الطالِبُ ال ِذي ا ُ ُّم ُه ُم َه ْن ِد َسة‬
‫ين َجا َء اَ ُبو ُه ْم‬
َ ‫ب ْاَلَ ْط َفا ُل ال ِذ‬
َ ‫َذ َه‬
ِّ
ٌ‫ان ا ُ ُّم ُه َما ُم َدرِّ َسة‬
َ
ْ
َ
ِ ‫َجا َء الطفال ِن الذ‬
ِّ ‫ت‬
‫ان اَ ُبو ُه َما ُم َعلِّ ٌم‬
ِ ‫َجا َء‬
ِ ‫ان الل َت‬
ِ ‫الط ْفلَ َت‬
ٌ‫ات الل ِتي اَ ُبو ُهن ا ُسْ َتاذ‬
ْ
ُ ‫ت ال َب َن‬
ِ ‫ُتوُ ِّف َي‬
İSİM TAMLAMASI
İdafette iki öğe vardır; mudaf (َ‫ )مَضَاف‬ve mudafun ileyh
(‫)مَضَافََاَِلَيَه‬
Kurallar;
1-Mudaf olan kelime ‫ ال‬takısı ve tenvin( ََََََََ,ََََ
َ َََ,ََََ ) almaz.
Cümle içindeki yerine göre (ََ)َ,َ( َ
َِ )َ,َ( ََ ) harekelerini alabilir.
2-Mudafun ileyh olan kelime ise mecrur olmak zorundadır.
Ma’rife veya nekira olabilir.
- ‫ف‬
ِ ‫ َم ْك َتبُ الص‬- ‫ب‬
ِ ِ‫ َقلَ ُم الطال‬- ‫ف‬
ِ ‫ ُم َد ِّرسُ الص‬- ‫َد ْف َت ُر ُم َدرِّ َسة‬
‫ َمالِكِ َي ْو ِم ال ِّد ِي ِن‬- ِ‫صِ ْب َغ َة َّللا‬
ُ ‫ رَ اَ ْي‬-1
‫ت ُم َد ِّرسَ ا ْل َم ْد رَ َس ِة فِي ا ْل َم ْد رَ َس ِة‬
‫ت‬
ِ ‫ ُم َد ِّرسُ ا ْل َم ْد رَ َس ِة فِي ا ْل َب ْي‬-2
ُ ْ‫ َمرَ ر‬-3
‫س ا ْل َم ْد رَ َس ِة‬
ِ ‫ت بِ ُم َد ِّر‬
NOT-1: Mudaf olan kelime eğer müsenna veya cem müzekker
salim ise bu kelimenin sonundaki nûn ( ‫ ) ن‬harfi düşer.
ْ ‫َتب‬
‫ن اَ ِبي لَ َهب‬
َِ ‫ت َي َدا‬
‫ ُه َما‬+ ‫ن‬
َِ ‫ِاسْ َما‬
ْ ‫َتب‬
‫ت َي َدا اَ ِبي لَ َهب‬
‫ِاسْ َما ُه َما‬
,
NOT-2: Mudaf olan kelimenin başına nida harfi gelirse mudaf
olan kelimeyi mansup yapar.
ِ‫َيا ِع َبا َد َّللا‬
ِ‫ِع َبا ُد َّللا‬
,
‫َيا اَ َبا َب ْكر‬
‫اَ ُبو َب ْكر‬
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
8
MA’RİFE VE NEKİRA
)‫(المعرفةَوالنكرة‬
İsim ve sıfatların belirli olduğunu göstermek üzere başlarına
)‫ (ال‬takısı getirilir. Bu takıya belirlilik takısı denir.
-Başında belirlilik takısı bulunmayan sonu tenvinli olup belirsiz
bir varlığı gösteren ( ٌ‫ ) ِك َتاب‬gibi bu tür kelimelere nekira (ٌ‫َ) َن ِك َرة‬
denir.
-Nekira olan bir kelimenin başına belirlilik takısı getirilerek
ma’rife ( ‫ ) َمعْ ِر َف ٌة‬yapılır. Bilinen bir varlığı gösterip sonundaki
tenvin düşerَve bir hareke kalır.
Elَ)‫ (ال‬takısından sonra kelime bu harflerden biriyle başlarsa
lam harfi okunur.
 Erkek varlıkların isimlerine َ‫ مَذَ ََّكر‬denir.
 Dişi varlıkların isimlerine َ‫ مَؤَََّنث‬denir.
Arapça'da müzekker için bir alamet yoktur.
ٌ ‫َب ْي‬
Örnek: ََ‫ت‬
Müennes isimler Arapça'da üç kısma ayrılır; Hakiki Müennes, Lafzi müennes ve Sema-i Müennes.
1-Hakiki Müennes: Kendisinde mana itibariyle dişiliğin
olduğu isim hakiki müennestir. Bu kelimelerin lafzınayazısına bakılmaz.
ٌ ‫ أ ُ ْخ‬- ‫ أُم‬- ‫َمرْ َي ُم‬
ُ - ‫ت‬
Örenk: ُ‫ َز ْي َنب‬- ‫ َفاطِ َم ُة‬- ‫س َعا ُد‬
2-Lafzi Müennes: Bu isimlerin sonunda müennes isim
olduklarını gösteren alametler bulunmaktadır. Bu alametler şunlardır;
A) ‫َةَ–َىة‬: Müzekker isimlerin sonuna getirilerek müennes yapılır.
ٌ ‫تِ ْل ِم‬
Örnek: ‫َ ُم َعلِّ َم ٌة‬-‫ََ ُم َعلِّ ٌم‬/ ٌ‫ تِ ْل ِمي َذة‬- ‫يذ‬
َ‫ ة‬geldiği bazı yerler;
a) َ‫ ة‬Bazen erkek isimlerin (Talha) sonunda bulunur bura
da o isimlerin müennes olduğunu göstermez.
َ - ‫َحمْ َز ُة‬
Örnek: َََ‫ط ْل َح ُة‬
Sonunda ‫ ة‬bulunan bütün özel isimler gayri munsarif
olurlar.
b) َ‫ ة‬İsmi failin ‫ ُم َبالَ َغ ٌة‬kipini göstermek için ismi failin
sonuna gelir. Müzekker ismi failin sonuna geldiği zaman
dişilik alameti olmaz.
ٌ ‫َ َرحا‬
Örnek: (çokbilmiş)َ‫َ َعال َم ٌة‬-َ‫ َعال ٌم‬/‫َ َرحالَ ٌة‬-َ‫ل‬
Ek Bilgi: Ayrıca ismi faillerin sonuna çoğul alameti olarak
gelmektedir.
Örnek: ‫ َق َتلَ ٌة‬- ٌ‫ َف َج َرة‬- ٌ‫َك َف َرة‬
B) (kısa elif) elif-i maksure: Elif sesiyle telaffuz edilen َ‫ى‬
şeklinde yazılan harflerde de müenneslik alameti vardır.
ْ ‫ َ ُب‬- ‫ُيسْ َرى‬
Örnek: ‫َ ُك ْب َرى‬-َ‫ش َرى‬
İsimlerin sonundaki ) ‫ ( ا‬de müenneslik alametidir.
Örnek: َ‫عصا‬
C) Bazı isimlerin sonundaki hemzeden( ‫) ء‬önce bulunan
elif ( ‫ ) ا‬isimlerde müenneslik alameti katar. Bu tür müennes isimler hep sıfat anlamı taşıyan isimlerdir.
Örnek: ‫ َس ْو َدا ُء‬- ‫ َزرْ َقا ُء‬- ‫ْضا ُء‬
َ ‫ َبي‬- ‫َح ْم َرا ُء‬
3-Sema-i Müennes: Bunların müennes olduğunu gösteren herhangi bir alamet yoktur. Sözlükten, duyarak veya
ezberleyerek bulunur bilinir. َََََََََََََََََََ
ٌ ‫ ُرو‬- ٌ‫ َعيْن‬- ٌ‫ َشمْس‬- ٌ‫ََََََََََََََ َن ْفس‬
Örnek:َََ‫ح‬
ٌ‫َباب‬
ُ‫اَ ْل َباب‬
,
ٌ‫اَب‬
ُ‫اَ َْلَب‬
َ
MA’RİFE VE NEKİRA
)َ‫(اَلَمَعَ َِرفَةََوَالََّن َِكرَة‬
ُ‫ َو َي ُكون‬.‫َلسْ ُم ال ِذي ََل َي ُد ُّل َعلَى َش ْيئ ُم َحدد اَ ْو َمعْ روُ ف‬
ِ ْ َ‫ ا‬:ََََ‫نَ ِكَرَة‬
َ
َ
ٌ‫ طالِب‬- ٌ‫ ِك َتاب‬- ‫ َقل ٌم‬:‫ مثال‬.‫ُم َنو ًنا َعادَ ًة‬
‫ َو ِه َي سِ ت ُة‬.‫َلسْ ُم ال ِذي َي ُد ُّل َعلَى َش ْيئ ُم َحدد أَ ْو َمعْ ُروف‬
ِ ْ َ‫ ا‬:ََ‫َرَفَة‬
ِ ‫مَع‬
ٌ ‫ َب ْي‬: ٌ‫َن ِك َرة‬
ُ ‫ اَ ْل َب ْي‬: ‫َمعْ ِر َف ٌة‬
‫ت – َقلَ ٌم‬
‫ اَ ْل َقلَ ُم‬- ‫ت‬
‫أَ ْن َواع‬
Arapça'da 28 harfin 14 tanesi şemsi diğer 14 tanesi kameri
ُ‫ اَلطالِب‬- ُ‫ اَ ْل ِك َتاب‬- ‫ اَ ْل َقلَ ُم‬: )‫ب (اَ ْل‬
ِ ُ‫اَ ْل ُم َعرف‬-1
harftir.
ُ
ُ
‫ َمكة‬- ‫ َفاطِ َمة‬- ‫ اَحْ َم ُد‬:
‫اَ ْل َعلَ ُم‬-2
Şemsi harfler: ‫َ َت ث د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ل ن‬
-şemsi harflerde el takısından sonra gelen bir kelime bu 14
........‫ك‬
َ ‫ك – ِت ْل‬
َ ِ‫ َذل‬-- ‫ َه ِذ ِه‬- ‫ َه َذا‬: ‫ار ِة‬
َ ‫اَل َش‬
ِ ْ ‫أَسْ َما ُء‬-3
harften biriyle başlarsa el (‫)ال‬takısının lamَ(‫ )ل‬harfi okunmaz.
..........‫ ـ ُه – َها‬-- ‫ ِه َي‬- ‫ ُه َو‬:
‫اَلض َما ِئ ُر‬-4
Lamdan sonraki harf şeddeli okunur. ‫ج ٌر‬
ْ
ِ ‫اَلتا ِج ُرَََََََََ َتا‬
ُ
ُ ‫اَ َْلَسْ َما ُء ال َم ْو‬-5
...........‫ اَل ِذي – اَل ِتي‬:‫صولَة‬
Kameri harfler: ‫ع ِقي َم ُه‬
َ ْ‫ك َو َخف‬
َ ‫اَ ْب ِغ َحج‬
ُ‫ضاف‬
‫ب‬
ِ ِ‫ َقلَ ُم الطال‬- ‫ب‬
ِ ِ‫ ِك َتابُ الطال‬:
َ ‫اَ ْل ُم‬-6
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------MÜZEKKERLİK VE MÜENNESLİK
َِ‫اَلََّتذَ َِكيرََوَالََّتأَنِيثََفِيَالَسَمَاء‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------İSM-İ MAKSUR, İSM-İ MENKUS, İSM-İ MEMDUD
a)
Maksur isim, sonunda devamlı elif-ya bulunan
Fakat bu isim mansub olduğu zaman, sonunda fetha ortaisimdir. Üç hareke bunların sonunda takdir edilir.
ya çıkar.
ْ
ْ
ْ
ْ
َ
َ
ُ ‫( أَي‬Kadı’yı gördüm)
Örnek: ‫ْت ْالقِاضِ َي‬
Örnek: .‫ت ِباَلذى‬
ِ ‫( َهذا ال َف َتى ِات َب َع ال ُه َدى َولَ ْم َيأ‬Bu delikanlı,
Bu isimler nekira olarak geldiklerinde kelimenin sonunaki
doğru yola uydu ve eziyet verici bir şey yapmadı) gibi.
‘’ya’’ harfi düşer. Merfu ve mecrur halinde ise ‫حَ َك َم َقاض‬
b) Menkus isim, sonunda bir önceki harf kesreli olan
‫ َعلَى جَ ان‬şeklinde gelir, mansub halinde ise ‘’ya’’ harfi tekdevamlı “ya” bulunan isimdir. Merfu’ veya mecrur olduُ ‫ َرأَي‬şeklinde yazılır.
rar ortaya çıkar ve ‫ْت َقاضِ يًا‬
ğunda (zamme ve kesre) ağır geldiği için, sonunda bu
c)
Memdud isim, sonunda kendisinden önce zaid elif
harekeler takdir edilir.
(eklenmiş
elif) olan her murab (sonu değişebilen) isimdir.
ْ
Örnek: .‫( َح َك َم ْال َقاضِ ي َعلَى ال َجا ِني‬Hâkim, suçluyu mahkûm
ُ ‫( ِاحْ َت َرم‬Okuyuculara hürmet ettim) gibi.
Örnek: ‫ْت ْالقُرا َء‬
etti. Gibi.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
9
İSM-İ MENSUB
İsm-i Mensub: Sonuna, kendisinden önceki harfin hare
Şeddeli (‫ ) ي‬ile sona eren isme nisbet yapıldığında bu ismin üç hükmü vardır:
kesi kesreli, şeddeli bir “‫ ”ي‬harfi eklenen isimdir. Bu, sonunda “‫ ”ي‬bulunmayan isme mensubiyeti (aitliği) gösa)
Eğer şeddeli (‫ ) ي‬bir harften sonra gelirse, birinci
termek için yapılır.
(‫ ) ي‬aslına, ikinci (‫) ي‬, (‫’) و‬a çevrilir ve bundan önceki

İsmin sonunda müenneslik “‫ ”ة‬si varsa hazfedilir
harfin harekesi fetha kılınır.
َ (Tay—aslı= ‫ي‬
(düşürülür.)
ٌ ‫ ) َط ْو‬‫َط َو ِوي‬
Örneğin; ‫طي‬
ٌ
ْ
ْ
َ
Örneğin; ‫( َمالطة‬Malta)  ‫( َمالطِ ي‬Maltalı)
Diğer örnek: ‫( َحي‬Canlı)  ‫( َح َي ِوي‬canlıya ait)

İsim, üç harfli maksur (sonunda elif-i maksure
b)
Eğer şeddeli “‫ ”ي‬iki harften sonra gelirse, birinci
bulunan) bir isim ise, veya elif-i memdude ile sona eren
(‫ ) ي‬hazfedilir, ikinci (‫‘ ) و( ) ي‬a çevrilir ve bundan önceki
müennes bir isim ise, son harfi “‫‘ ”و‬a çevrilir.
harfin harekesi fethalı kılınır.
Örneğin: ‫صا‬
َ ‫( َع‬baston)  ‫ص ِوي‬
َ ‫ َع‬----- ‫صحْ َرا ُء‬
َ (Çöl) 
Örneğin; ‫( َعلِي‬Ali)  ‫( َعلَ ِوي‬Aliye ait)
‫صحْ َر ِوي‬
gibi
َ
c)
Eğer şeddeli (‫ ) ي‬üç veya daha fazla harften sonra

İsim dört harfli maksur veya menkus bir isim ise
gelirse, hazfedilir.
َ (Şafi-i)  ‫( َشا ِفعِي‬Şafi’ye ait)
( ‫ ) ا‬ve (‫’) ي‬yı (‫’) و‬a çevirmek ve bunları hazfetmek (düÖrneğin; ‫شا ِفعِي‬
şürmek) caizdir.
Diğer örnek: ُّ‫( ُكرْ سِ ي‬Kürsü, sandalye)  ُّ‫( ُكرْ سِ ي‬Kürsüye
Örneğin; ً‫( َمعْ نى‬Mana)  ‫ َمعْ َن ِوي‬veya ‫( َمعْ نِي‬Manevi) ---ait, sandalyeye ait)
‫( المَاضِ ي‬Mazi, geçmiş)  ُّ‫ ال َما ضِ ي‬veya ُّ‫ض ِوي‬
İsim ‫ َفعِيلَ ٌة‬veya ‫ فُ َعيلَ ٌة‬vezninde ise, “‫ “ ي‬ve “‫ ”ت‬hazfedilir
َ ‫( ال َما‬Mazi ile
ilgili, geçmiş)
(düşürülür) ve ikinci harf fethalı kılınır.

İsim, beş veya daha fazla harfli maksur veya menÖrneğin; ‫( َحنِي َف ٌة‬Hanife)  ‫( َح َنفِي‬Hanifeye ait)
َ ‫( قُ َري‬Kurayze) ‫( قُ َرظِ ي‬Kurayze’ye ait)
kus bir isim ise nisbet (‫ ) ي‬sı eklenmeden önce kelimenin
Diğer örnek; ‫ظ ٌة‬
son harfi hazfedilir. (düşürülür)

Lame’l fiil (son harfi) hazfedilen ve kök harflerinَ ْ‫( المُص‬Mustafa)  ُّ‫( المُصْ َطفِي‬Mustafa’ya ait)
Örneğin; ‫طف َى‬
den ikisi üzerine kalan üç harfli her isme nisbet yapıldığında bu isim aslına döndürülür.
‫( ال ُم ْش َت ِري‬Müşteri)  ُّ‫( ال ُم ْش َت ِري‬Müşteri ile ilgili, müşteriye
ait)
Örneğin; ‫( َي ٌد‬El)  ‫دَوي‬
ِ ‫( َي‬El ile ilgili)

İsim, ikinci harfi kesreli, üç harfli bir isim ise, nisDiğer örnek; ٌ‫( اَب‬Baba)  ‫( اَ َب ِوي‬Babaya ait)
ٌ َ‫( ا‬Kardeş)  ‫( اَ َخ ِوي‬Kardeşe ait)
bet yapılmadan önce ikinci harfi fethalı kılınır.
Diğer örnek; ‫خ‬
َ
ٌ ِ‫( َمل‬Kral)  ‫( َملكِي‬Krala ait)----- ‫( ا ِِب ٌل‬Deve) ‫ِا َبلِي‬
Örneğin; ‫ك‬
(Deve ile ilgili)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------İSM-İ TAFDİL,
İsm-i Tafdil: iki şeyin nitelendiği bir sıfatta, birinin diğeDİKKAT KIYAS YOK!
rinden daha üstün olduğunu gösteren kiptir.
ÖRNEKLER:
ُ ‫( اَ ْل ِب ْن‬En büyük kız çalışkandır.) gibi.
Örneğin; ِّ‫( َز ْي ٌد اَعْ لَ ُم ِمنْ َعلِي‬Zeyd Ali’den daha bilgilidir.)
.ٌ‫ت ْال ُكب َْرى مُجْ َت ِه َدة‬
.‫( اَ ْل ُغرْ َف ُة الص ُّْغ َرى َجمِيلَ ٌة‬En küçük oda güzeldir.)
ُ ‫اَ ْف َع‬, müennesi ‫ فُعْ لَى‬vezninde
İsm-i tafdil üç harfli fiilden ‫ل‬
‫ب‬
ِ َ‫( اَ ْل َولَ ُد اَلَ ْك َب ُر ِب َم ْن ِزلَ ِة ْاَل‬En büyük erkek çocuk, baba yerinyapılır. Bu fiilin malum, tam, olumlu, çekimli, yalın, farklıdedir=baba makamındadır)
C) a-Marifeye mudaf olması durumunda: Bu durumda
lığı kabul eden, renk, kusur veya süse delalet etmeyen bir
kendinden öncekine uyması ve uymaması caizdir. (Yani
fiil olması şarttır.
İsm-i tafdilin üç kullanılış şekli vardır:
uyabilir de uymayabilir de)
ÖRNEKLER:
A) Başında “‫ “ ال‬bulunmaması ve mudaf olmaması: Bu
ُ (Mekke, şehirlerin en
durumda müfred müzekker olması ve kendinden sonra da
‫ َمك ُة اَ ْش َرفُ ْال ُم ُد ِن‬ya da ‫شرْ َفى ْال ُم ُد ِن‬
değerlisidir.)
“mufaddalun aleyh’in (kendisine karşı başkası üstün tutulmuş olanın=kıyas var) “min” ile mecrur olarak getiril.‫اس‬
َ ‫ون اَ ْف‬
َ ُ ‫ اَ ْل ُعلَ َما ُء ْا َلعا ِمل‬Ya da ( ‫اس‬
ِ ‫ض ُل الن‬
ِ ‫) اَ َفاضِ ُل الن‬. (Amel
mesi gerekir.
eden âlimler, insanların en faziletlisidir. )
DİKKAT KIYAS VAR!
.‫ض ُل ال ِّن َسا ِء‬
َ ‫ َز ْي َنبُ اَ ْف‬Ya da (‫ ( ) فُضْ لَى ال ِّن َسا ِء‬Zeynep, kadınların
Örneğin; ‫( َز ْي َنبُ اَ ْك َب ُر ِمنْ َمرْ َيم‬Zeynep Meryem’den daha
en faziletlisidir.)
büyüktür.) gibi.
C) b-Nekreye mudaf olması: Bu durumda müfred ve müْ
ْ
ْ
َ
َ
َ
ْ‫ن‬
ُ
zekker olması gerekir.
.‫ال‬
‫م‬
‫ال‬
‫م‬
‫ع‬
‫ف‬
‫ن‬
‫ا‬
‫م‬
‫ِل‬
‫ع‬
‫ل‬
‫ا‬
(İlim,
maldan
daha
faydalıdır.)
ِ
ُ
ِ َ
ُ
ÖRNEKLER:
.‫( َفاطِ َمة اَعْ لَ ُم ِمنْ َخالِد‬Fatma, Halid’den daha bilgilidir.)
ُ (Tuba, en faziletli kadındır) gibi.
ْ
َ
َ
َ
‫ض ُل ِا ْم َرأَة‬
ْ‫ن‬
ُ
ُ‫مْس‬
َ ‫طو َبي اَ ْف‬
‫( الش اك َبر ِم الق َم ِر‬Güneş, Ay’dan daha büyüktür.)
ْ
ْ
ْ
B) Başında “‫‘ ”ال‬in bulunması: Bu durumda ism-i tafdilin
.‫( ِر َجا ُل العِل ِم اَن َف ُع ِر َجال‬İlim adamları, en faydalı adamlardır.)
mevsufuna uyması gerekir ve kendinden sonra “mufaddalun aleyh” (=kendisini başkası üstün tutulmuş olan=kıyas
‫( َمرْ َي ُم اَ ْك َب ُر ِا ْم َرأَة‬Meryem, kadınların en büyüğüdür.)
getirilmez)
10
‫ اعرابَاَلسماء‬İ’RAB TABLOSU
‫جمعََالتكسِ ير‬
َ‫ثَالسالم‬
َِ ‫جمعََالمؤن‬
َ‫كرَالسالم‬
َِ ‫جمعَالمذ‬
‫تثنية‬
‫مفرد‬
ُُ
َ‫ات‬...
َ‫ون‬...
َ‫ان‬
ِ ...
ُُ
‫مرفوع‬
َُ
‫ت‬
ِ ‫َا‬...
‫ين‬
َ ِ...
َ‫ََي ِن‬...
َُ
‫منصوب‬
ُِ
‫ت‬
ِ ‫َا‬...
‫ين‬
َ ِ...
ُِ
‫مجرور‬
‫اَ َْلَطِ با ُء‬
ُ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َس‬
‫ات‬
‫ون‬
َ ‫اَ ْل ُم َدرِّ ُس‬
َ‫ََي ِن‬...
‫ان‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َس‬
‫اَ َْلَطِ با َء‬
‫اء‬
ِ ‫اَ َْلَطِ ب‬
‫ت‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َسا‬
‫ين‬
َ ِ‫اَ ْل ُم َدرِّ س‬
‫ْن‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َسي‬
‫ْن‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َسي‬
ُ‫اَ ْل ُم َدرِّ س‬
‫س‬
َ ِّ‫اَ ْل ُم َدر‬
‫المثلة‬
‫ت‬
‫ين‬
‫س‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َسا‬
َ ِ‫اَ ْل ُم َدرِّ س‬
ِ ِّ‫اَ ْل ُم َدر‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------CÜMLE
Cümle: İki veya daha fazla kelimeden oluşmuş tam mana
veren söz dizisine cümle denir.
Arapçada isim cümlesi ve fiil cümlesi olmak üzere iki türlü
cümle vardır.
A-FİİL CÜMLESİ (َ‫َ)اَلَجَمَلَةََالَفِعََلََِّية‬
ُ
ْ
ُ
ْ ‫َك َت َب‬
Fiil ile başlayan cümlelere fiil cümlesi (‫ )اَ ْل ُج ْملَةَالفِعْ لِية‬denir.
‫ت ال ُم َد رِّ َس ُة الرِّ َسالَ َة‬
‫ب ْال ُمدَ رِّ سُ الرِّ َسالَ َة‬
َ ‫َك َت‬
ْ
Fiil (َ‫)َفعل‬,fail ( ‫ ) فاعل‬ve mef’ul ( ‫ ) مفعول‬olmak üzere 3 öğeَ‫ان الرِّ َسالَة‬
َ
َ
ْ ‫َك َت َب‬
‫ب ال ُمدَ رِّ َسا ِن الرِّ َسالة‬
َ ‫َك َت‬
ِ ‫ت ال ُم َد رِّ َس َت‬
si vardır. Fiil müzekkerlik konusunda faile tabi olur, ancak!
ْ
ْ ‫َك َت َب‬
ُ ‫ت ال ُم َد رِّ َس‬
ُ
ِّ‫ر‬
ُ
‫ات الرِّ َسالَ َة‬
‫ون الرِّ َسالَ َة‬
‫س‬
‫م‬
‫ال‬
‫ب‬
َ‫َك َت َ د‬
َ
Aynı zamanda fiil her zaman müfrettir.
Fail cem li ğayri akil olursa fiil müfred ve müennes olarak
Madi fiil fetha üzere mebnidir, mudaride ise merfu olur.
ُّ َ‫ت‬
ْ ‫ََََََََََََََََََََََََََََََ َما َت‬
gelirَََ َََ‫الط ُيو ُر‬
KURALLAR:
NOT:Fiil cümlesinin iki temel öğesi; fiil ve faildir.
Fail kural itibarı ile her zaman merfudur. Mef’ul ise menFail gizli veya açık gelebilir.
suptur.
Bu fiilin faili gizlidir.
‫َخ َر َجَ= ُهو‬
MEF’UL ÇEŞİTLERİ
1-Mef’ulü mutlak: Fiilin lafzından alınan mansub bir isim.‫( اَ ْذ َهبُ ِالَى َع َملِي صَبَاحَا‬İşime sabahleyin gidiyorum)
dir. Yani fiilin mastarından getirilir. Mefulu mutlak;
Bu örnekte ise, zaman bildirildi. İşe gitme eyleminin hangi
a)Fiili pekiştirmek,
zaman diliminde yapıldığı söylendi.
b)Çeşidini belirtmek,
ُ ‫( َي ِقفُ ال ِّت ْل ِم‬Öğrenci, tahtanın önünde duruc)Sayısını belirtmek için fiilden sonra zikredilir.
.‫سبَورَ َِة‬
ََّ ‫عنَدَ ال‬
َِ ‫يذ‬
Örneğin;
yor.)
َ
ُ
ْ‫ح‬
‫َّللا َح ْم ًدا‬
‫د‬
‫م‬
‫ا‬
(Allah’a
güzelce
hamd
ederim.)
(
Pekiştirme
)
َ
Dikkat edilirse, bu örnekte de durma işinin nerede yapılَ
ً ‫ص ْبرً ا َج ِم‬
ْ‫ر‬
ْ‫ص‬
dığı bildiriliyor. Burada yapılan durma eylemi belirli bir
‫يال‬
‫ب‬
‫ا‬
(Güzel
bir
sabırla
sabret.)
(
Çeşit
)
َ
ِ ِ
ِّ
mekan olan tahtanın önünde yapılmıştır.
‫ضرْ َب َت ْي ِن‬
َ ‫ب ال ُّشرْ طِ يُّ اللص‬
َ ‫ض َر‬
َ (Polis hırsıza iki defa vurdu.)(sayı)
Mekan zarfı, sınırları belli bir yer olduğu zaman “fi” zik2-Mef’ulün li eclih: Mansub veya sebep gösteren bir harfredilir.
le mecrur olan bir isimdir. Yani mefulün li eclih, ya fetha
Örneğin;
alarak, ya da bir harfi cerden dolayı kesre alarak görevini
yapar. Fiilden sonra gelir ve fiilin sebebini ve meydana
.َ‫ب‬
ِ َ‫ب ْاَلَ ْو ََل ُد فِي الَمَلَع‬
َ ‫( لَ ِع‬Çocuklar oyun sahasında oynadı)
geliş nedenini açıklar.
Bu örnekte de fiilin hangi mekanda yapıldığı sınırlandırılaÖrneğin;
rak bildirilmiştir. Yani çocuklar tamı tamına oyun sahasınْ
da oynamıştır başka bir yerde değil.
‫ِل‬
ِ ِ ‫صليِ ال ُمسْ لِ ُم شَكَرَا‬
َ ‫( ُي‬Müslüman, Allah’a şükür olsun diye
ُ ‫صل ْي‬
namaz kılar.)
.َ‫ج ِد‬
َِ َ‫ت فِي الَمَس‬
َ (Camide namaz kıldım.)
ُ
ْ‫ب ْال ِعلم‬
ْ
َ
Bu
son
örneğimize
dikkat ettiğimizde, namaz kılma işinin
َِ َ‫( َساف َر التل ِميذ َلِطَل‬Öğrenci, ilim talep etmek için yolcuِ
belirli sınırlandırılmış bir mekânda yani camide yapıldığı
luğa çıktı.)
vurgulanmaktadır.
3-Mef’ulun fih: Fiilin meydana geliş zamanını veya yerini
Kısacası mefulu fihler; yer ve zaman bildiren isimlerdir.
belirten mansub isimdir. Daima “fi=de, da” manasını içerir.
4-Mef’ulü ma’ah: (‫ ) مع‬beraber manasındaki “vav” dan
ْ
ُ
َ
dan sonra gelen ve fiilin, kendisiyle beraber geldiği şeye
Örneğin; .‫السبَورَ َِة‬
ََّ َ‫( َوقفت اَمَام‬Tahtanın önünde durdum.)
Bu örnekte görüldüğü üzere, durmak işinin nerede yapıldelalet eden mansub bir isimdir. Yani burada “ ‫ ”و‬harfi
dığı bildirilmektedir. Tahtanın önünde durma işi, tam
cümlede bir eylemin birlikte yapıldığı manasını vermekteOlarak sınırlandırılmamıştır. Yani tahtanın ne kadar önündir. Burada bu “‫ ”و‬harfine “vav-ı maiyye” (beraberlik vavı)
de durulduğu tam olarak belirli değildir.
denilir.
11
ُ ْ‫( سِ ر‬Dağ boyunca yürüdüm= Dağla birÖrneğin; َ‫ت وَالَجَبَل‬
likte yürüdüm)
ٌ ‫( َم َشى َخلِي‬Halil nehir kıyısı boyunca yürüdü.
.‫ل وَ شَاطَِئَ الََّنهَ َِر‬
=Halil nehirle beraber yürüdü.)
.‫ش‬
َِ َ‫شم‬
ََّ ‫ض َر ُم َحم ٌد وَ غَرَوبَ ال‬
َ ‫( َح‬Muhammed, güneşin batışıyla
geldi= Muhammed, güneşin batışıyla birlikte geldi.)
Yukarıdaki örnekleri incelediğimizde şu sonuç ortaya çıkmaktadır:
Cümlelerde bulunan “‫ ”و‬harfi beraberlik anlamı katmıştır.
5-Mef’ulun bih: Failin işlediği işten etkilenen isme mefulun bih denir. Fiil, mefulun bih'ten önce doğrudan doğru-
ya, kendisi gelmişse, yani, fiille meful arasında cer harfi
yoksa, böyle mefule sarih mefulun bih denir:
ُ ‫ ِا ْش َت َري‬Bir kalem satın aldım.
‫ْت قلما‬
َ‫ َق َر ْأ َنا الكِتاب‬Kitabı okuduk.
cümlelerindeki ‫ َقلَمًا‬ve ‫اب‬
َ ‫ ال ِك َت‬isimleri, sarih mefullerdir.
Bazı fiiller de, mefullerine, ancak cer harfi ile tesir ederler.
Böyle, önünde cer harfi bulunan mefulun bih'e de gayri
sarih mefulun bih denir:
‫ب على صاح ِِب َِه‬
َ ِ‫ َغض‬Arkadaşına kızdı
Bazı fiiller iki meful alırlar:
َ‫ أَعْ َطيْتَ الفقِيرَ صدقة‬Fakire sadaka verdin.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------LAZIM FİİL-MÜTEADDİ FİİL
Lazım fiil; faili ile yetinen ve herhangi bir mefulun bihi
‫( َخا َل‬Hayal etti, farz etti) , ‫ب‬
َ ‫( َو َه‬Hibe etti)
nasb etmeyen (almayan) fiillerdir. Yani eğer bir fiil, bir
Yukarıdaki bu fiiller, zan ifade eder.
mefule ihtiyaç duymadan mana tamamlanabiliyorsa bu
fiil lazım fiildir.
b) ‫( َد َرى‬Bildi, idrak etti) , ‫( َراَى‬Gördü) , ‫( َت َعل ْم‬Öğren) ,
ُ ‫ت ْال ِب ْن‬
Örneğin: ‫س َعلِي‬
ِ ‫( َذ َه َب‬Kız gitti)
َ َ‫( َجل‬Ali oturdu.) ‫ت‬
‫( َعـلِ َم‬Bildi) , ‫( َو َج َد‬Buldu) , ‫( اَ ْل َفى‬Birini buldu).
ِّ‫( َخ َر َج ْال ُم َعل ُم‬Öğretmen çıktı)
Yukarıdaki fiiller kesin bilgi ifade eder.
Yukarıdaki örneklerde görüldüğü üzere, gelen fiiller herhangi bir mefule ihtiyaç duymamışlardır. O halde bu fiiller
c) ‫( َج َع َل‬Yaptı, kıldı) , ‫ب‬
َ ‫( َو َه‬Hibe etti) , ‫( ِات َخ َذ‬Edindi) , ‫ك‬
َ ‫َت َر‬
lazım fiillerdir.
(Terk etti) , ‫( َرد‬Reddetti) ,
Müteaddi fiil ise, bir veya daha çok mefulun bihi nasb
Yukarıdaki fiiller bir şeyi bir halden başka bir hale dönüşeden, yani mefule ya da mefullere ihtiyaç duyan fiillerdir.
türmeyi ifade ederler.
O halde aşağıdaki örnekleri incelememizde fayda vardır:
3)
Asılları mübteda ve haber olmayan iki mefulu
ُ
ُ
ْ
َ
َ
ْ‫ر‬
ْ‫س‬
Örneğin: ‫س‬
‫الد‬
‫اذ‬
‫ت‬
‫اَل‬
‫ح‬
‫ر‬
‫ش‬
(Hoca
dersi
açıkladı)
nasb
eden
(iki meful alan) fiiller : Bunlar:
َ
َ َ
َ
‫اح‬
‫( َعل َم‬Öğretti) , ‫( اَعْ َطى‬Verdi) , ‫( َسأ َ َل‬Sordu) , ‫( َم َن َح‬Bağışlaَ ‫( أ َك َل َعلِي اَل ُّتف‬Ali elmayı yedi.)
Yukarıda da görüldüğü üzere, gelen fiiller, meful almışlar
dı) ,
ve cümleler de bu şekilde oluşmuştur. O halde bu fiiller
‫( َم َن َع‬Engel oldu) , ‫( َك َسا‬Giydirdi) , ‫( َسمى‬İsim verdi) , ‫س‬
َ ‫اَ ْل َب‬
müteaddi fiillerdir.
(Elbise giydirdi) , ‫( َه َدى‬Hidayet etti)
Örneğin: Ali geldi (Nesne almadı- Geçişsiz fiil)
4)
Üç mefulu nasb eden fiiller (Üç meful alan fiiller)
Ali eve geldi (Nesne aldı- Geçişli fiil)
Bunlar:
Sonuç olarak Arapça’da;
َ ‫( َحد‬Anlattı, aktardı) , ‫( َج َب َر‬Zorladı) , ‫( اَجْ َب َر‬Zorladı) , َ ‫َن َبأ‬
‫ث‬
 Lazım fiil, meful almayan
(Haber verrdi) , َ ‫( أَ ْن َبأ‬Haber verdi) , ‫( اَعْ لَم‬Bildirdi, öğretti) ,
Müteaddi fiil ise meful alan fiillerdir.
‫( اَ َرى‬Gösterdi) fiilleridir.
Sonuç olarak Arapça’da geçişli (müteaddi) fiillere meful
Geçişli fiil, dört kısma ayrılır:
gelmesi hususu;
1)
Bir mefulun bihi nasb eden fiiller: ( Bir meful

Bir meful alan fiiller
alan fiiller) Mefulun bih, failin işlediği işten etkilenen isim
Aslı mübteda-haber olup iki meful alan fiiller
lerdir. Yani hepimizin bildiği genel manada meful de diyea)
Zan ifade edenler
biliriz. Bu fiillerin bazıları şunlardır:
b)
Kesin bilgi ifade edenler
‫( اَ َك َل‬Yedi) ‫( َح ِف َظ‬Ezberledi) ‫( َق َرأ‬Okudu) vb.
c)
Bir halden başka hale dönüştürmeyi ifade edenler
َ ‫( َح ِف‬Ömer dersini ezberledi)
Örneğin: ‫ظ ُع َم ُر دَ رْ َس ُه‬

Aslı mübteda-haber olmayan ve iki meful alan
2)
Aslı mübteda ve haber olan iki mefulun bihi
fiiller
nasb eden (alan) fiiller: Bunlar :

Üç meful alan fiiller
a) ‫( َح َجا‬Biri hakkında iyi düşündü), ‫( َعد‬Saydı), ‫( َز َع َم‬iddia
olmak üzere incelenebilir.
َ (Zannetti) , ‫ب‬
etti) , ‫( َج َع َل‬Yaptı, kıldı), ‫ظن‬
َ ِ‫( َحس‬Sandı) ,
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SIFAT-I MÜŞEBBEHE
SÜLASİ MÜCERRED (YALIN HALDE) FİİLLERİN BABLARI
َ ‫َف َع َل – َي ْف َع ُل‬
) ُ‫ب – َي ْذ َهب‬
َ ‫(ذ َه‬
Bunlar altı tanedir: (Birinci bab:Mazi=>Fetha Muzari=>
Zamme)) ُ‫ب – َي ْك ُتب‬
َ ‫َف َع َل – َي ْف ُع ُل ( َك َت‬
ُ ‫َف َع َل – َي ْف ِع‬
(İkinci bab: Mazi=> Fetha / Muzari=> Kesra ( ‫ل‬
(Dördüncü bab: Mazi=> Kesra / Muzari=>Fetha)
(Üçüncü bab: Mazi=> Fetha / Muzari=> Fetha
(Altıncı bab: Mazi=> Kesra / Muzari=> Kesra)
) ُ‫ب – َيضْ ِرب‬
َ ‫ض َر‬
َ
)‫ َيعْ لَ ُم‬-‫َف ِع َل – َي ْف َع ُل ( َعلِ َم‬
(Beşinci bab:Mazi=>Zamme /Muzari=>Zamme)
) ُ‫َف ُع َل – َي ْف ُع ُل ( َحس َُن َيحْ سُن‬
12
) ُ‫ب – َيحْ سِ ب‬
َ ِ‫َف ِع َل – َي ْف ِع ُل ( َحس‬
Sıfat-ı müşebbehe; kendisiyle nitelenen şahıstan ayrılmayan sabit bir sıfata delalet etmek üzere üç harfli lazım bir
fiilden yapılan bir kiptir.
Örneğin; ٌ‫( َح َسن‬güzel), ‫( َك ِري ٌم‬Cömert), ٌ‫صعْ ب‬
َ (zor), ُ‫َشعْ َبان‬
(tok)
Sıfat-ı müşebbehe ‫ح‬
َ ‫ َف ِر‬babından (dördüncü babtan) üç
vezinde gelir.
ٌ ‫َف ِع‬
a)
Fiil, üzüntü veya sevince delalet ettiğinde ‫ل‬
ٌ
vezninde gelir. Müennesi ‫ َف ِعلَة‬dür. (Semai)
ٌ ‫َف ِر َح ٌة – َف ِر‬
Örneğin; ‫( َح ِزنٌ – َح ِز َن ٌة‬üzgün erkek-bayan), ‫ح‬
(sevinen erkek-bayan)
b)
Fiil, kusur veya süs veya renge delalet ettiğinde
ْ
‫ اَف َع ُل‬vezninde gelir. Müennesi de ‫ َفعْ الَ ُء‬dür. (Gayr-ı munsarıf, kıyasi)
BURADAKİ VEZİNLER KIYASİ (YANİ KALIPLI-KURALLI)
ُ ‫( اَعْ َر‬Topal erkek-bayan), ‫اَحْ َو ُر – َح ْو َرا ُء‬
Örneğin; ‫ج – َعرْ َجا ُء‬
(Huri gözlü erkek-bayan)
c)
Fiil, bir boşluk veya doluluğa delalet ettiğinde
ُ‫ َفعْ الَن‬veznindedir. Müennesi, ‫ َفعْ لَى‬dır. (Gayr-ı munsarıf ve
kıyasi)
َ – ُ‫( َش ْب َعان‬tok erkek-bayan), ‫َج ْو َعانُ – َج ْو َعى‬
Örneğin; ‫شب َْعى‬
(aç erkek-bayan)
Sıfat-ı müşebbehe ‫ َك ُر َم‬babından (beşinci babdan) birçok
vezinde gelir.
Bu vezinlerin en çok bilinen ve kullanılanı altı tanedir.
VEZİN
ÖRNEK
‫َف َعا ٌل‬
ٌ‫َج َبان‬
korkak
‫فُ َعا ٌل‬
ٌ ‫صرَ ا‬
ُ
‫ح‬
(çığlık
atan),
‫َفعْ ٌل‬
‫َفعِي ٌل‬
‫َف َع ٌل‬
‫َس ْه ٌل‬
‫َجمِي ٌل‬
ٌ‫َح َسن‬
Kolay
güzel
güzel
‫فُعْ ٌل‬
ٌ‫ص ُْلب‬
sertkatı

İsm-i fail ve ismi meful’den her biri devamlı bir
niteliğe delalet ettiğinde, Sıfat-ı müşebbehe; bunların
vezninde gelebilir.
Örneğin; ‫ب‬
ِ ‫( َطا ِه ُر ْال َق ْل‬temiz kalpli), ‫( مُعْ َت ِد ُل ْالقا َم ِة‬orta boylu),
‫( ُم َهذبُ الطب ِْع‬İyi huylu)
EXTRA BİLGİLER: (Önemlidir! Meraklısına    )
1)
‫ اَ ْف َع ُل‬ve ‫ َفعْ الَ ُء‬kalıpları gayr-ı munsarıftır. (Renk,
kusur ve sakatlık bildirenler)
2)
Sarf ilmi ile uğraşan âlimlerden bir kısmı, ism-i fail
ile sıfat-ı müşebbehe aynı şeydir demişlerdir.
3)
‫>= اَ ْف َع ُل‬Müennesi => ‫ >= َفعْ الَ ُء‬Cemisi => ‫ >= فُعْ ٌل‬Bu
kalıplar kıyasidir, yani kurallıdır, kalıplıdır. Diğer kalıplar
ise semaidir; yani sözlüklerden bakılarak ve kullanılarak
öğrenilir, belli bir kurala dâhil değildirler.
4)
Mezid fiillerin sıfatı müşebbehesi; ism-i failleridir.
ْ َ‫ُظلِ ٌم >= ا‬
ْ ‫( م‬Karanlık) ya da ‫مُعْ َت ِد ٌل >= ِاعْ َت َد َل‬
Örneğin; ‫ظلَ َم‬
(Orta yollu)
5)
Sıfat-ı müşebbehe lazım fiilden yapılırken, ismi fail
hem lazım hem müteaddiden yapılır.
6)
İsm-i fail daha çok hal ve istikbal (gelecek), bazen
de mazi içindir. Oysa sıfat-ı müşebbehe yalnız geniş zaman içindir.
7)
Sıfat-ı müşebbehe devamlılık bildirir.
8)
Sıfat-ı müşebbehe fail alır.
9)
Sıfat-ı müşebbehe failine mudaf olabilir. Örneğin;
ْ
ُ
ُ
‫( ه َُو َح َسنُ الخل ِق‬O güzel huyludur)
10)
Sıfat-ı müşebbehe bazen istisnai olarak müteaddi
(geçişli) fiillerden de gelebilir. Örneğin: ‫َعلِي ٌم >= َعلِ َم‬
11)
Sülasilerde semai, mezidlerde ise kıyasidir. (genellikle)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------İSİM CÜMLESİََََ)َ‫اَلِسَ ِمَََّية‬
َ ََ‫ََ(اَلَجَمَلَة‬
َ
İsim cümlesi bir durumu bir varlığın nasıl olduğunu haber
Haber mübteda'ya aşağıdaki hallerde uyar.
verir, bir hüküm bildirir umumiyetle isim cinsindenَbir
1-Cinsiyet konusunda yani mübteda müzekker ( ‫ ) مذكر‬ise
kelimeyle başlar.
haberَde müzekker, mübteda müennes ( ‫ ) مؤنث‬ise haber
ٌ ‫اَ ْل َم ْد َر َس ُةَ َنظِ َي‬
ÖRNEK: ‫َاَ ْل ِك َتابُ َ ُم ِفي ٌد‬-َ‫فة‬
de müennes olur.
İsim cümlesinde söze kendisiyle başlanan kelimeye MÜB2-Sayı konusunda yani mübteda müfred ( ‫ ) مفرد‬ise haber
TEDA ( ‫ ) مبتدأ‬denir. Mübteda isim cümlesinin öznesidir.
müfred, mübteda müsenna ( ‫ ) مثنى‬ise haber de müsenna,
Mübtedayı (özneyi) niteleyen öznenin durumunu haber
müpteda cem ( ‫ ) جمع‬ise haber de cem olarak gelir.
veren kelimeye HABER ( ‫ ) خبر‬denir. Haber isim cümlesiٌ ِ‫ اَ ْلمُدَ رِّ سُ َنش‬:‫ِم َثال‬
ُ ِ‫ُون َنش‬
َ ِ‫ان َنش‬
.‫ون‬
َ ‫يط‬
َ ‫اَ ْل ُم َدرِّ س‬- .‫ان‬
َ ‫ – اَ ْل ُم َدر‬.‫يط‬
ِ ‫يط‬
ِ ‫ِّس‬
nin yüklemidir.
ُ
ٌ
ٌ ‫ت َنشِ يط‬
ُ َ ‫ اَ ْلمُدَ رِّ َسا‬-.‫ان‬
.‫ات‬
ِ ‫ان َنشِ ي َط َت‬
ِ ‫ – اَ ْل ُم َدرِّ َس َت‬.‫اَ ْل ُم َدرِّ َس ُة َنشِ ي َطة‬
ٌ ‫اَ ْل َبابُ َ َم ْف ُتو‬
ÖRNEK: َ َ‫ح‬
Ancak mübteda cem liğeyri akil ise haber genelde müfred
(haber)
(mübteda)
ve müennes olarak gelir.
Mübteda umumiyetle marife ( ‫ ال‬alan( haber ise nekira
.ٌ‫اَ ْل ُك ُتبُ ُمفِي َدة‬
( ‫ ال‬almayan)dır.
Gerek mübteda gerekse haber merfudur.
HABERİN ÇEŞİTLERİ
Haber üç kısımdır: Müfred, cümle (isim veya fiil cümlesi)
‫( م َُحم ٌد اَبُو ُه َعالِ ٌم‬Muhammed (var ya) babası alim olandır. )
ve şibhi cümle (yani zarf veya carr ve mecrur
=> Haber isim cümlesi
=>Şibh=cümleye benzeyen) Dilerseniz bunları örneklerde
inceleyelim.
‫( اَ ْل ِك َتابُ فِي ْال َحقِي َب ِة‬Kitap çantadadır) => Şibh cümle(cümleye
‫( َعلِي مُجْ َت ِه ٌد‬Ali çalışkandır) => Haber müfreddir.
benzeyen)=>Carr ve mecrur (Esre yapan=‫ في‬ve Esre yapıُ ‫( اَل ِّت ْلم‬Öğrenci ödevini yazar) => Haber fiil cüm‫ِيذ َي ْك ُتبُ َوا ِج َب ُه‬
lan= ‫) اَ ْل َحقِي َب ِة‬
lesi
13
‫( اَلسالَ ُم َق ْب َل ْال َكالَ ِم‬Selam sözden (konuşmadan) öncedir.)
=>Şibh cümle(Fiile benzeyen) => Zarf (burada ‫ َق ْب َل‬zarf
edatıdır)

Haber cümlesinin, kendisini mübtedaya bağlayan bir
zamiri kapsaması gerekir:
ُ ‫ان َمالَ ِب‬
Örneğin: (‫س ُه َما َنظِ ي َف ٌة‬
ِ ‫ = اَل ِّت ْلمِي َذ‬İki öğrenci elibiseleri
temiz olandır.)
HABERİN ÖNE GEÇMESİ
Bazı durumlarda haberin, mübtedadan önce gelmesi ge2)
Haber, soru ismi olduğunda:
ُ ‫( اَي َْن الصد‬Arkadaş nerededir?)
rekir. Bu durumlardan bazıları şunlardır:
Örneğin: ‫ِيق ؟‬
1)
Haber, şibh-i cümle (zarf veya carr mecrur) olduُ ‫“ ) اَلصد‬arkadaş” kelimesi
Bu örnekte görüldüğü gibi (‫ِيق‬
ğunda ve mübteda da nekira olduğunda:
mübtedadır. (‫“ ) اَي َْن‬nerededir” kelimesi haberdir. Soru
ٌ ‫( فِي الصفِّ ت ِْلم‬Snıfta bir öğrenci vardır. )
Örneğin: ‫ِيذ‬
ismi olduğu için cümlenin başında gelmiş ve haber olmuşBu örnekte görüldüğü gibi ‫ تلميذ‬kelimesi nekiradır ve
tur.
mübtedadır.
3)
Mübtedada habere işaret eden bir zamir bulun) ِّ‫“ ) فِي الصف‬sınıfta” carr ve mecruru mahallen merfudur,
duğunda haberin mübtedadan önce gelmesi gerekir.
haberdir. Yani olması gereken konum, merfu konumudur
Örneğin: ‫ح ُب َها‬
ِ ‫صا‬
َ ‫ار‬
ِ ‫( فِي الد‬Evde sahibi vardır.)
ama harfi cerden ötürü mahallen merfu olabilmiştir. Bu
Bu örnekte görüldüğü gibi, (‫ ) صاحبها‬kelimesi mübtedaörnekte mübteda nekira olduğu için, haberin mübtedadır. Mübteda olan bu kelimede habere işaret eden bir
dan önce gelmesi gerekmiştir ve nitekim de öyle olmuşzamir bulunduğundan dolayı haberden sonra gelmiştir.
tur.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------İNNE VE KARDEŞLERİ
َ‫َل‬
َ‫لَيَت‬
َّ‫لَعَ َل‬
ََّ‫ل َِكن‬
ََّ‫( اِن‬İnne) ve benzerleri amil (Etki eden) harflerdir.Kendi
başlarına anlamları olmamakla birlikte isim cümlesinin
başına gelirler müptedayı(َ‫ )مَبَتَدَأ‬kendilerine isim olarak
alıp nasp eder,haberi de (‫ )خَبَر‬harberleri olarak alırlar ve
ref yaparlar.İsim cümlesine her biri ayrı bir anlam kazandırır.İnne ve benzerleri Arapça'da ‫( اَلَحَرَوفََالَمَشَََّبهَةَََبِاَلفَِعَ َِل‬fiile
benzeyen harfler) adıyla anılmaktadır,َ çünkü bunlar fiil
gibi üç ve daha fazla harflidirler ve fetha üzere mebnidirl-
ََّ‫كَأََن‬
ََّ‫اَن‬
ََّ‫َِان‬
er.َ Bu harfler isim cümlesinin başına gelerek müptedayı
kendilerine isim olarak nasp etmeleri, haberi de haber
olarak almaları ve merfû yapmaları sebebiyle ‫اَلََّنوَاسَِخ‬
(hükmü kaldıranlar) değiştirenler de denir. İnne ve benzerleri tüm diğer harfler gibi mebnidirler, bunların müzekkerlik-müenneslik, müred-tesniye ve cem olma durumu yoktur.
‫ِاَنَََّوََأَخَوَاتَهَا‬
َ
ْ
ُ
ْ
ْ
‫ان َس ْه ٌل‬
‫ح‬
‫ت‬
‫م‬
‫اَل‬
‫ن‬
‫أ‬
‫ت‬
‫م‬
‫ل‬
ِ ‫َع‬
َ َ ِ ِ
ْ
‫انَ َس ْه ٌل‬
ََ
َ ‫َاَل ْم ِت َح‬
ِ ‫َََََََََ ل ِكن‬
ْ
َ
‫انَ َس ْهل‬
َ ‫َاَل ْم ِت َح‬
ِ ‫ََََََل َعل‬
ٌ ‫ان َس ْه‬
Kesinlikle sınav kolaydır.َََ‫ل‬
َ ‫اَلمْ ِت َح‬
ِ ْ ‫ِان‬
Sanki sınav kolaydır.
َ‫ان َس ْه ٌل‬
َ ‫اَلمْ ِت َح‬
ِ ْ ‫َكأ َن‬
ٌ ‫ان َس ْه‬
َ
Keşke sınav kolay olsa. َ‫ل‬
َ ‫اَلمْ ِت َح‬
ِ ْ َ‫لَ ْيت‬
Allah'tan başka ilah yoktur. ُ ‫ََل ِال َه ِاَل َّللا‬
ََCİNSİNİ OLUMSUZ KILAN (Ait olduğu tüm grubla ilgili olumsuzluk bildiren ) “LA”
2) Kendisine bitişik olması (yan yana olması) araya başka
Cinsini nefyeden (olumsuz yapan) (‫“ ) َل‬la”, (‫ ) أِن‬gibi iş
kelime girmemiş olması
yapar. Yani mübtedayı nasb eder, mübteda onun ismi
3) Başına bir harfi cer gelmemesi gerekir.
kabul edilir. Haberi de ref eder, habere de onun haberi

Dikkat edilirse bu edatla yani ‫ ال‬ile başlayan cümdenir.
Özetle, ‫ َل‬ismini nasb (fethalı) haberini de ref (örteli)
lelere “hiç, hiçbir” anlamı verilerek giriş yapılmaktadır.
yapar.
Örnekler:
Mudaf veya mudafa benzer olduğu zaman ismini nasb
‫اب فِي الس َما ِء ُم ْن ُذ َثالَ َث ِة أَيام‬
َ ‫( َلَ َس َح‬Üç günden beri havada hiç
eder. Müfred (tek kelime) olduğu zaman, ne ile mansub
bulut yok.)
oluyorsa onun üzerine mebnidir.
‫ْب فِي ِه‬
َ ‫ َذل َِك ْال ِك َتابُ َلَ َري‬،‫( الم‬Elif lam, mim. O, kendisinde hiçÖrneğin; ٌ‫( َلَ َساعِ يًا فِي َفسِ اد َمحْ بُوب‬Fesada koşan hiçbir kimse
bir şüphe olmayan kitaptır.)
sevilmez.)
‫ْلن‬
َ َ‫ار ا‬
َ ‫( َلَ مُساَف‬Şu anda, tren garında hiçbir
ِ ‫ِرين فِي َم َحط ِة ْال ِق َط‬
ُ
ْ
َ
‫( َل ظل َم َدا ِئ ٌم‬Hiçbir zulüm daimi değildir.) gibi.
yolcu bulunmamaktadır. )
Bunun, ‫ َل‬nın, amel etmesi (iş görmesi) için,
1) isminin nekra olması
Öğrendim ki sınav kolaydır.
Fakat sınav kolaydır.
Umulur ki sınav kolaydır.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------KANE VE KARDEŞLERİ
14
Kane ve arkadaşları nakıs(eksik) fiillerdendir. Nakıs (eksik)
fiil; yalnız faili ile bir oluş bir iş bildirmeyen ve başka bir
kelimeye ihtiyaç duyan fiillerdir. Bu fiiller çoğu zaman
yardımcı fiil olarak kullanılır. Örneğin;
‫اب َق ْب َل َقلِيل‬
َ ‫ان اَحْ َم ُد َي ْق َرأ ُ ْال ِك َت‬
َ ‫( َك‬Ahmed, az önce kitap okuyordu.)
Kane ve arkadaşları isim cümlesinde geldiğinde durum şu
şekilde olur: Kane ve arkadaşları ismini ref haberini nasb
eder. Bu ne demek? Bu şu demek: Yani kane ve arkadaşlarından sonra gelen isim (mübteda) merfu (örteli) olur.
Peki haberi ne oldu? Yani ikinci isim? Haberini de nasb
(fethalı) yapar.
Şunu da söyleyelim: Mübteda kane ve arkadaşlarının ismi,
haber de kane ve arkadaşlarının haberidir.
Bu bizim kane’nin grubu oldukça kalabalıktır. 13 tane var.
1)
‫ان‬
َ ‫( َك‬idi, vardı, oldu)
2)
‫( أصْ َب َح‬sabahladı, oldu)
3)
‫( أضْ َحي‬kuşluk vakti oldu, oldu)
4)
‫( أَ ْم َسي‬akşamladı)
5)
‫ْس‬
َ ‫( لَي‬değildir, olmadı, yoktur)
6)
‫ار‬
َ ‫ص‬
َ (oldu, dönüştü,)
7)
‫( َظل‬gün boyunca oldu, devamlı)
َ‫( َبات‬gece boyunca oldu)
8)
9)
‫( َما دَ ا َم‬devam ettiği sürece)
َ ‫( َم‬hala, devam ediyor)
10)
‫ازا َل‬
11)
12)
13)
‫( َما َب ِر َح‬hala, devam ediyor)
‫( َما َفت َِئ‬hala, devam ediyor)
‫( َما ِا ْن َفك‬hala, devam ediyor)
ÖRNEKLER:
1)
‫ان اَحْ َم ُد َعالِمًا َم ْشهُورً ا‬
َ ‫( َك‬Ahmet meşhur bir alim idi)
2)
‫( اَصْ َب َح َعلِي َتا ِجرً ا‬Ali tüccar oldu)
3)
‫ْس ْال َجوُّ َبا ِر ًدا‬
َ ‫( لَي‬Hava soğuk değildir)
ْ
ِّ
4)
‫ْسي ال ُم َعل ُم َف ِرحً ا‬
َ ‫( اَم‬Öğretmen mutlu bir şekilde akşamladı)
ْ ‫( َظل‬Çalışkan kız devamlı başarılıdır)
5)
‫ت اَ ْلمُجْ َت ِه َد ُة َنا ِج َح ًة‬
MERAKLISINA !!! 
Kane ve arkadaşları tek başlarına pek bir şey ifade etmez.
Bunlara eksik(nakıs) denmesinin sebebi, bir fail meful
almamaları, eksik kalmaları, bunun yerine isim ve haber
almalarıdır. Yani bu fiiller tam bir fonksiyon içinde değildirler.

Bu fiillerden ‫ ما دام‬, ‫ْس‬
َ ‫ لَي‬nin muzari ve emir fiil
َ ‫ َم‬nin ise emir fiil çekimi yoktur. Yani
çekimleri yoktur. ‫ازا َل‬
bu fiiller camid (çekimsiz, türetilemez) dir.

İsimleri müfred de gelse, tesniye de gelse, cemi
de gelse, fiiller daima müfreddir.

Nakıs fiillerin (kane ve arkadaşlarının) isimleri
müzekkerse fiilleri de müzekker, müennesse fiilleri de
müennes gelir.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------LEYSE GİBİ İŞ GÖREN EDATLAR
Olumsuzluk ifade eden “ ْ‫ ” َلَتَ – َلَ – َما – ِان‬gibi edatlar,
b)
‫ َل‬nın iş görebilmesi için, yukarıda sayılan iki şarta
ilaveten,
“la” nın isminin ve haberinin nekre olması gere‫ْس‬
َ ‫( لَي‬değildir) gibi iş görürler.
kir.
Bu edatlar, isimlerini ref (ötre) haberlerini nasb ederler.
Örneğin; ‫ضا ًعا‬
َ ‫( َلَ َخ ْي ٌر ُم‬İyilik zayi olmaz=boşa gitmez)
Fakat bu edatlar bazı şartlarla şu şekillerde iş görürler:
َ‫ َلَت‬nin iş görebilmesi için isim ve haberinin zac)
ْ‫ َما – ِان‬edatlarının iş görebilmesi için, isimlerinin
a)
man
zarflarından
olması ve bunlardan birisinin hazfedilhaberlerinden önce gelmesi ve olumsuzluklarının ‫( اِالا‬anmesi gerekir.
cak) edatı ile bozulmaması gerekir.
Örneğin; ‫حي َْن َن َدا َمة‬
ِ ) ُ‫( َلَتَ (اَ ْل ِحيْن‬Zaman) pişmanlık zamanı
Örneğin ‫( َما حُمَ ام ٌد قَائِما‬Muhammed ayakta değildir.)
değildir.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------KADE VE KARDEŞLERİ
1Mukarebe (Yaklaşma) Fiilleri: Bu fiiller, haberin

Kade ve benzerleri (Mukarebe-Reca- Şuru fiilleri)
meydana gelmesinin yakın olduğunu bildirir.
nakıs fiillerdendir. Bu fiillerin haberleri her zaman muzari
bir fiille başlamalıdır. Oysa Kane ya da İnne ve benzerle‫َكاد‬
: Neredeyse
rinde haber: isim cümlesi, fiil cümlesi, mazi fiille başlayan
‫ك‬
َ ‫ اَ ْو َش‬: Az kalsın, üzere
fiil cümlesi, muzari bir fiille başlayan isim cümlesi, müfَ
‫ب‬
َ ‫ ك َر‬: Neredeyse
red, şibih cümle olabilir.
2Reca (Ümit ifade eden): Bu fiillerin haberin mey
Mukarebe( yaklaşma) fiilleri; bir isim cümlesinin
dana gelmesinin beklendiğini bildirir. Bunlar:
başına gelerek, ismini ref, haberi olan muzari fiili ise, cümَ‫ ا ِْخلَ ْولَق‬: İnşallah, umulur ki
le olduğu için mahallen nasb eden nakıs fiillerdir. Yaklaş‫ َع َسي‬: Umulur ki
ma anlamı kazandırırlar.
‫ َح َرى‬: Umulur ki

Mukarebe fiillerinden ‫ب‬
َ ‫ َك َر‬günümüz Arapçasında
3Şuru’ fiilleri: Bu fiiller haberin yapılmaya başkullanılmamaktadır.
landığını bildirir.

‫ َكا َد‬ve ‫ك‬
َ ‫ اَ ْو َش‬fiillerinin hem mazi hem de muzari
‫ َج َع َل‬: Başladı ‫ اَ َخ َذ‬: Başladı ‫ اَ ْق َب َل‬: Başladı َ‫ َعلِق‬: Başladı
şekilleri kullanılabilir. Oysa Reca ve ve Şuru fiillerinin saَ ‫ أَ ْن َشأ‬: Başladı
َ‫ َط ِفق‬: Başladı
‫ َش َر َع‬: Başladı ‫ َهب‬:
dece mazi şekilleri kullanılabilir.
Başladı ‫ قاَم‬:Başladı
َ
MERAKLISINA 
15

Kade ve benzerlerinin cümledeki anlamına göre,
müfred, müsenna, cem’, müzekker müennes, gaipmuhatap şekilleri yapılabilir.

Mukarebe (yaklaşma) bildiren fiillerin haberi konumundaki muzari fiillerin başına, muzari fiili nasb eden
bir ‫ اَن‬getirilebilir.

Şuru (başlama) fiillerinin haberi konumundaki
muzari fiillerin başına kesinlikle ْ‫ أَن‬edatı getirilmez.

Reca (ümit) fiillerinden ‫ عسى‬dışında kalanlar günümüz Arapçasında artık kullanılmamaktadır.

Reca (ümit) fiillerinden ‫ عسى‬den hemen sonra
‫ عسى‬nin ismi olan bir kelime gelmelidir. Bir isim değil de
‫ أن‬ile başlayan mansup bir muzari fiil geliyorsa, bu takdirde ‫ عسى‬nakıs fiil olmaktan çıkıp, tam fiil kapsamına
sokulur. ‫ أن‬ile başlayan muzari fiil cümlesi ise, bu tam
fiilin faili olarak mahallen merfu kabul edilir.
ÖRNEKLER:
Mukarebe(Yaklaşma) :
‫ان أَنْ َي ْن َت ِه َي‬
َ ‫ض‬
َ ‫( َي َكا ُد َش ْه ُر َر َم‬Ramazan ayı neredeyse bitmek
üzere)
‫ك ْا َلولَ ُد أَنْ َيسْ قُ َط م َِن ال ُّشرْ َف ِة‬
َ ‫( أَ ْو َش‬Çocuk az kalsın balkondan
düşecekti)
Reca (Ümit):
‫( َع َسي َر ُّب ُك ْم اَنْ َيرْ َح َم ُك ْم‬Umulur ki Rabbiniz size yardım eder.
ُ ‫( َج َع َل التالَم‬Öğrenciler ilim tahsiline
‫يل ْالع ِْل ِم‬
َ ‫ِيذ َي ْه َتم‬
ِ ِ‫ُّون ِب َتحْ ص‬
önem vermeye başladılar.)
‫اب‬
َ ‫( أَ َخ َذ ْال َولَ ُد َي ْق َرأ ُ ْال ِك َت‬Çocuk kitabı okumaya başladı.)
ِّ ‫( َش َر َع‬Çocuk ağlamaya başladı.)
‫الط ْف ُل َي ْبكِي‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SIFAT VE MEVSUFَََ (َ‫صفَةََوَالَمَوَصَوف‬
ََّ ‫)اَل‬
c) irab konusunda (üstün, esre ve ötre)
ُ ‫ ) َم ْو‬sonra
Arapçada Türkçenin aksine önce mevsuf ( ٌ‫صوف‬
d) marife ve nekrelik konusunda
ِّ ‫ )اَل‬gelir. Mevsuf nitelenen, sıfat ise niteleyendir.
sıfat (‫ص َف ُة‬
Ancak mevsuf cem li ğayriakil olursa sıfat müfred ve müSıfat mevsufa her halükarda uyar.
ennes olarak gelir(ağırlıklı olarak).
a) cinsiyet konusunda (müzekkerlik ve müenneslik)
b) sayı konusunda (müfred, müsenna ve cem)
ُ ِ‫ون َنش‬
.‫ون‬
َ ‫يط‬
َ ‫ون ْال ُمجْ َت ِه ُد‬
َ ‫اَ ْل ُم َدرِّ ُس‬
.‫ان َنشِ ي َطا ِن‬
ِ ‫ان ْال ُمجْ َت ِه َد‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َس‬
ٌ ِ‫اَ ْل ُم َدرِّ سُ ْال ُمجْ َت ِه ُد َنش‬
.‫يط‬
Erkek öğretmenler etkindirler.
Erkek iki öğretmen etkindirler.
Erkek öğretmen etkindir.
Bayan öğretmenler etkindirler.
Bayan iki öğretmen etkindirler.
Bayan öğretmen etkindir.
َ ِ‫ات َنش‬
ٌ ‫يطا‬
ُ ‫ات ْال ُمجْ َت ِه َد‬
ُ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َس‬
.‫ت‬
.‫ان َنشِ ي َط َتا ِن‬
ِ ‫ان ْال ُمجْ َت ِه َد َت‬
ِ ‫اَ ْل ُم َدرِّ َس َت‬
َ‫مَؤَََّنث‬
SIRA SAYILARI
‫اَلطالِ َب ُة ْاَل ُولَى‬
‫اَلطالِ َب ُة الثا ِن َي ُة‬
‫اَلطالِ َب ُة الثالِ َث ُة‬
‫اَلطا ِل َب ُة الر ِاب َع ُة‬
ُ‫اَلطالِ َب ُة ْال َخا ِم َسة‬
‫اَلطالِ َب ُة السا ِد َس ُة‬
‫اَلطالِ َب ُة الس ِاب َع ُة‬
‫اَلطالِ َب ُة الثا ِم َن ُة‬
‫اَلطالِ َب ُة التاسِ َع ُة‬
ُ‫اَلطالِ َب ُة ْال َعاشِ َرة‬
‫اَلطا ِل َب ُة ْال َحا ِد َي َة َع ْش َر َة‬
‫اَلطالِ َب ُة الثا ِن َي َة َع ْش َر َة‬
ََََََ
َ‫مذَ ََّكر‬
‫ْاَلَو ُل‬
‫الثا ِني‬
ُ ِ‫الثال‬
‫ث‬
‫الر ِاب ُع‬
ُ‫ْال َخا ِمس‬
ُ‫السا ِدس‬
‫الس ِاب ُع‬
ُ‫الثا ِمن‬
‫التاسِ ُع‬
‫ْال َعاشِ ُر‬
‫ي َع َش َر‬
َ ‫ْال َحا ِد‬
‫الثا ِن َي َع َش َر‬
ََََََSAATLER
------------
saat 10
saat 10'a 10 dakika var
saat 10'a çeyrek var
saat 10'a 20 var
َ‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ اَِل َع ْشرَ َد َقائِق‬
‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ اَِل ُر ْب ًعا‬
‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ اَِل ُثل ُ ًثا‬
------------
------------
------------
------------
saat 10 buçuk
------------
َ ِ‫اَ ْل ُم َدرِّ َس ُة ْال ُمجْ َت ِه َدةُ َنش‬
.‫يط ٌة‬
َََََََََََََََََََََََََََََََََ
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطا ِلب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطالِب‬
ُ‫اَلطا ِلب‬
ُ‫اَلطالِب‬
‫ َك ِم السا َع ُة ؟‬saat 10'u 10 dakika geçiyor
‫ َك ِم السا َع ُة ؟‬saat 10'u çeyrek geçiyor
‫ َك ِم السا َع ُة ؟‬saat 10'u 20 geçiyor
ُ‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ة‬
ْ
َ
َ‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ َو َعش ُر َدقائِق‬
‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ َوالرُّ ْب ُع‬
ُّ ‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ َو‬
ُ ُ ‫الثل‬
‫ث‬
ُ‫اَلسا َع ُة ا ْل َعاشِ رَ ةُ َوال ِّنصْ ف‬
‫َك ِم السا َع ُة ؟‬
‫َك ِم السا َع ُة ؟‬
‫َك ِم السا َع ُة ؟‬
‫َك ِم السا َع ُة ؟‬
‫َك ِم السا َع ُة ؟‬
SAYMA SAYILARI
1-2: Önce madud (‫ )معدود‬sonra aded (‫ )عدد‬gelir, madud
olarak gelir. Madud müzekker ise aded müennes, madud
müzekker ise aded de müzekker madud müennes ise
müennes ise aded müzekker olur.
aded de müennes olur.
ََََََََ
11-12: Önce aded sonra madud gelir, madud müzekker
3-10: Önce aded sonra madud gelir, aded ile madud
ise aded de müzekker, madud müennes ise aded de
arasında idafet ilişkisi vardır yani aded mudaf olur madud
müennes olur.
ise mudafun ileyh olur ve mecrur olur.Ayrıca madud cem
NOT-1: 11 ile 19 arasında geçen sayılar fetha üzere
mebnidir. Ancak 12 sayısının ikisi hariç.
16
NOT-2: 11 ile 99 sayıları arasında gelen madud müfred veَ
mansup olarak gelir.
13-19: Önce aded sonra madud gelir.Madud müzekker
olursa adedin birler basamağı müennes olur, madud
müennes olursa adedin birler basamağı müzekker olur.
20-99: Önce aded gelir sonra madud gelir.Madud müfred
ve mansup olur.
100 VE SONRASI: Önce aded sonra madud gelir.Madud
müfred ve mudafun ileyh olur.
-21-22'den 91-92'ye Kadar olan sayılar arasında 1-2'deki
kural geçerlidir.Madud müzekker ise aded de müzekker,
madud müennes ise aded de
SAYILAR
müennes olur.
23-29'den 93-99'a kadar olan
bu sayılar arasındaki sayılar3-9'deki kurala tabidirler yani
madud müzekker ise bu sayıların birler basamağı
müennes, madud müennes ise bu sayıların birler basamağı müzekker olur.
‫‪17‬‬
‫مؤنث‬
‫مذكر‬
‫َطالِ َب ٌة َوا ِح َدةٌ‬
‫َطالِبٌ َوا ِح ٌد‬
‫ان‬
‫ان ِا ْث َن ِ‬
‫َطالِ َب ِ‬
‫ان‬
‫ان ِا ْث َن َت ِ‬
‫َطالِ َب َت ِ‬
‫َث َال ُ‬
‫ث َطالِ َبات‬
‫َث َال َث ُة ُ‬
‫طالب‬
‫اَرْ َب َع ُة ُ‬
‫طالب‬
‫اَرْ َب ُع َطالِ َبات‬
‫َخ ْم َس ُة ُ‬
‫طالب‬
‫سِ ت ُة ُ‬
‫طالب‬
‫َخ ْمسُ َطالِ َبات‬
‫سِ ُّ‬
‫ت َطالِ َبات‬
‫َس ْب ُع َطالِ َبات‬
‫َس ْب َع ُة ُ‬
‫طالب‬
‫َث َما ِن َي ُة ُ‬
‫طالب‬
‫َث َما ِن ُي َطا ِل َبات‬
‫ِتسْ َع ُة ُ‬
‫طالب‬
‫َع َش َرةُ ُ‬
‫طالب‬
‫َع ْش ُر َطالِ َبات‬
‫اَ َح َد َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫ِا ْث َنا‪ِ -‬ا ْث َنيْ َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫َث َال َث َة َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫ِاحْ َدي َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫ِا ْث َن َتا‪ِ -‬ا ْث َن َتيْ َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫َث َال َ‬
‫ث َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫اَرْ َب َع َة َع َش َر َطا ِل ًبا‬
‫اَرْ َب َع َع ْش َر َة َطا ِل َب ًة‬
‫َخ ْم َس َة َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫سِ ت َة َع َش َر َطا ِل ًبا‬
‫س َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫َخ ْم َ‬
‫سِ ت َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫َس ْب َع َة َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫َس ْب َع َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫َث َمانِ َي َة َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫ِتسْ َع َة َع َش َر َطالِ ًبا‬
‫َث َما ِن َي َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫ِتسْ ُع َطالِ َبات‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫عِ ْش ُر َ‬
‫ِتسْ َع َع ْش َر َة َطالِ َب ًة‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫عِ ْش ُر َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫َوا ِح ٌد َو عِ ْش ُر َ‬
‫ون َطا ِل ًبا‬
‫ان َو عِ ْش ُر َ‬
‫ِا ْث َن ِ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫َوا ِح َدةٌ َوعِ ْش ُر َ‬
‫ون َطا ِل َب ًة‬
‫ان َوعِ ْش ُر َ‬
‫ِا ْث َن َت ِ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫َث َال َث ٌة َو عِ ْش ُر َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫اَرْ َب َع ٌة َو َث َال ُث َ‬
‫َث َال ٌ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫ث َوعِ ْش ُر َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫اَرْ َب ٌع َو َث َال ُث َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫َخ ْم َس ٌة َو اَرْ َب ُع َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫َخ ْمسٌ َو اَرْ َب ُع َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫سِ ت ٌة َو َخ ْم ُس َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫سِ ت َو َخ ْم ُس َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫َس ْب َع ٌة َو سِ ُّت َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫َث َما ِن َي ٌة َو َس ْب ُع َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫َس ْب ٌع َو سِ ُّت َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫َث َما ِن ٌي َو َس ْب ُع َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫ِتسْ َع ٌة َو َث َما ُن َ‬
‫ون َطالِ ًبا‬
‫ِتسْ َع ٌة َو ِتسْ ُع َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫ِتسْ ٌع َو َث َما ُن َ‬
‫ون َطالِ َب ًة‬
‫ِتسْ ٌع َو ِتسْ ُع َ‬
‫ِما َئ ُة َطالِب‬
‫ِما َئ ُة َطالِ َبة‬
‫‪ESMA-İ HAMSE‬‬
‫اََلَسَمَاءََالَخَمَسَةَ‬
18
‫مجرور‬
‫ِذي‬
‫ِفي‬
‫اَ ِبي‬
‫اَ ِخي‬
‫َح ِمي‬
‫منصوب‬
‫َذا‬
‫َفا‬
‫اَ َبا‬
‫اَ َخا‬
‫َح َما‬
Arapça'da esma-i hamse şunlardır; ‫ ذو‬- ‫ فو‬- ‫ اب‬- ‫ اخ‬- ‫حم‬
. Merfu (‫ ) مرفوع‬konumunda vav ( ‫ ) و‬ile,َMansup(‫ ) منصوب‬konumunda elif ( ‫ ) ا‬ile,Mecrur konumunda ya ( ‫) ي‬ile i’rab yapılır.

Esmai hamse (beş isim) nin harf ile i’rab olabilmesi için aynı anda iki şartı birden taşıması gerekmektedir. Bu şartlar:
1. Müfret olmak (ikil ve çoğul olmamak)
2. Ya-i mütekellim (konuşan kişinin ya’sı) dışında
herhangi bir zamir veya isme mudaf olmak.
ÖRNEKLER:
‫ار ِة‬
َ ‫ُوك ِبا ل ِّت َج‬
َ ‫ ( َي ْش َت ِغ ُل َحم‬Kayınpederin ticaretle uğraşıyor.)
Burada kayınpeder kelimesi merfu durumundadır=faildir.
Bu yüzden irabı vav ile olmuştur ve ayrıca (‫ ) ك‬zamirine
muzaftır ve müfreddir.
ُ ‫( َقا َب ْل‬Muhammed’in kardeşiyle akşam
‫ت اَ َخا م َُحمد فِي ْال َم َسا ِء‬
görüştüm)
Bu örnekte, kardeş kelimesi mansup durumundadır=mef’uldur. Bu yüzden i’rabı elif ile olmuştur. Ve Muhammed kelimesinin mudafıdır ve müfreddir.
ُ ‫( َسلم‬Babana sabahleyin selam ver‫اح‬
َ ‫ْت َعلَى اَ ِب‬
ِ ‫يك فِي الص َب‬
‫مرفوع‬
‫ُذو‬
‫فُو‬
‫اَ ُبو‬
‫اَ ُخو‬
‫َح ُمو‬
Sahip
Ağız
Baba
Kardeş
Kayın peder
‫اس اَ َبا ُه‬
ِ ‫( َيحْ َت ِر ُم َجمِي ُع الن‬Bütün insanlar babasına hürmet gös-
teriyor.)
Bu örnekte baba kelimesi mansup konumundadır=mef’uldur. Bu yüzden irabı elif ile olmuştur. Ve ayrıca
(‫ )ه‬zamirine mudaftır. Ve müfreddir.

Esmai hamsenin (beş isim) harf ile i’rab edilmesi
anlatılırken iki şartımız vardı: Bunlardan ikincisi şuydu: Yai mütekellim dışında herhangi bir zamir veya isme mudaf
olmak. Burada istisna bir durum vardır. ‫ ذو‬sadece isme
mudaf olabilir, zamir önünde mudaf konumunda bulunamaz. Örnek: ‫ال‬
ِ ‫( ُذو ْال َم‬Mal sahibi= Burada görüldüğü gibi
damire değil isme bitişti)

Günümüz Arapçasında ‫ فَ ٌم‬sözcüğünün irabı esmai
hamse dışında normal kelimeler gibi hareke ile de yapılmaktadır. Örnek: ‫َف ُم ُه َف َم ُه َف ِم ِه‬

Esmai hamse’den (beş isim) ‫ ذو‬dışında kalan diğer dört isim, cümlede tesniye olarak kullanıldıklarında
klasik tesniye i’rabı ile i’rablanırlar. Ancak bu durumda ‫َف ٌم‬
ٌ َ‫اَبٌ ا‬
dışında kalan ‫خ َح ٌم‬
sözcüklerinin sonlarına okumada kolaylık olması için daha önce çıkarılmış ve kelimenin aslından olan “waw” harfleri yeniden ilave edilir.
Örnek: ‫ْن‬
ِ ‫ اَ َب َوي‬- ‫ان‬
ِ ‫اَبٌ > اَ َب َو‬

Her zaman bir isme mudaf olan Esmai Hamseden
‫ ذو‬nün tesniye formatı ise ( ْ‫ َذ َوي‬- ‫ ) َذ َوا‬cemi formatı ise
dim)
Bu örnekte, baba kelimesi başına harfi cer geldiğinden
mansup durumundadır. Bu yüzden irabı ya harfi ile ol(‫ َذ ِوي‬- ‫ ) َذوُ و‬olarak kullanılabilir.
muştur. Ve ayrıca (‫ )ك‬zamirine mudaftır ve müfreddir.
SORU EDATLARI
Soru edatları şunlardır: ‫ هل‬, ‫ (ء) همزة‬Bu iki edat harftir.
‫ف‬
َ ‫( َك ْي‬nasıl?)
Bunların olumlu cevabı; ‫ نعم‬ile, olumsuz cevabı ise ‫َل‬
‫( َك ْم‬kaç, ne kadar?)
iledir.
ُّ‫( اَي‬hangisi?)
Bu soru edatları ile belirli bir şey hakkında soru sorulur.
Olumsuz sorunun olumlu cevabı ‫( بلى‬evet) ile; olumsuz
Bunların cevabı ise, sorulan şeyi sınırlandırmak ve belirtcevabı ise ‫( نعم‬hayır) iledir.
mekle olur.
ْ‫( َمن‬kim?) (akıllı varlıklar için kullanılan soru edatı)
NOT:
ُّ‫ اَي‬dışındaki soru edatları mebnidir.
ُّ‫ اَي‬ise
‫( َما‬ne?) ( akılsız varlıklar için kullanılan soru edatı)
mu’rabtır.
‫( اَ ْي َن‬nerede?)
‫( َم َتى‬ne zaman?)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------CEZMEDEN ŞART EDATLARI
İki fiili cezmeden edatlar on üç tanedir. Bunlardan iki
( ‫ان‬
َ ‫( > ) اَي‬Ne zaman),
ْ
َ
tanesi harftir: ( ْ‫( ) ِان‬Şayet)
–
(‫( ) اِذما‬dığında)
(‫( > ) اَي َْن‬Nerede),
Diğerlerin tamamı ise isimdir. Birinci fiile “şart fiili”, ikinci(‫( > ) اَني‬Her nerede),
sine “şartın cevabı” denilir.
)‫( > ) اَ ْي َن َما‬Her nerede),
Bunlar: ( ْ‫( > ) َمن‬Kim),
(‫( > ) َحي ُْث َما‬Her nereye),
(‫( > ) َما‬Ne, öyle şeyki),
)‫( > ) َك ْي َف َما‬Nasıl),
(‫( >) َم ْه َما‬Her ne kadar),
( ُّ‫( > ) اَي‬Hangi)
(‫( > ) َم َتى‬Ne zaman),
19
ÖRNEK CÜMLELER:
ْ‫ > ِانْ َتجْ َت ِه ْد َك ِثيرً ا َت ْن َجح‬Şayet çok çalışırsan, başarırsın
‫آن َن ْشعُرْ ِبالس َعا َد ِة‬
َ ْ‫ > اَيا َن َت ْق َر ْا ْالقُر‬Ne zaman Kur’an okursan,
mutluluk hissedersin.
‫( َحي ُْث َما ُت َسا ِفرْ َت ِج ْد َرفِي ًقا‬Nereye yolculuğa çıkarsan arkadaş
bulursun)
ُ‫( َم ْه َما ُت ْنف ِْق فِي ْال َخي ِْر ي ُْخلِ ْف ُه َّللا‬Her ne kadar hayırda infak
edersen, Allah karşılığını verir)
DİKKAT! Şart için kullanılıp da iki fiili cezmetmeyen bazı
edatlar da vardır. Bunlar:
)‫( > ) لَ ْو‬Şayet), (َ‫( > ) لَ ْوَل‬Şayet olmasaydı), (‫( > ) لَ ْو َما‬Şayet
olmasaydı), (‫( > ) ل َما‬dığında), (Burada fiili muzariyi cezm
eden edat değil, şart edatıdır.)
(‫( > ) ُكل َما‬Ne zaman olsa, her oluşunda) (‫( > ) ا َِذا‬dığında),
(‫( > ) اَما‬Fakat, bununla beraber)
ÖRNEK CÜMLELER
‫( لَ ْو ِاحْ َت َمى ْال َم ِريضُ لَ َس ِل َم‬Hasta perhize uysaydı, kurtulurdu)
ٌ‫اش ِا ْن َسان‬
َ ‫( لَ ْوَلَ ْال َه َوا ُء َما َع‬Heva ve heves olmasaydı, insan
yaşamazdı)
‫( ا َِذا َعا َد َل الس ُّْل َطانُ ُي ِح ُّب ُه الرعِ ي ُة‬Sultan adil olunca, halk onu
sever.)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ŞARTIN CEVABININ BAŞINA “FA” NIN GELMESİ
Cevap (cümlesi), şart (cümlesi) olmaya uygun olmadığı
ÖRNEKLER:
َ‫ك َفنِعْ َم مَا َف َع ْلت‬
zaman, cevabın fa ile gelmesi vacip olur. Bu da cevabın;
َ ‫( اِنْ اَ ْكرَ ْمتَ َوالِ َد ْي‬Eğer anne babana ikramda
1) isim cümlesi
bulunursan, yaptığın iş ne güzeldir!) = Camid cümle= ‫= نِعْ َم‬
2) fiili camid(türemeyen=sabit= ‫ نِعْ م‬gibi) veya
çekimli değildir ve türemez.) Ayrıca anne babana ikram
3) taleb (istek) ifade eden veya
etmezsen kötüdür diye bir mana çıkmaz ve cevap şarta
4) kendisinden önce ْ‫ لَن‬,‫ َق ْد‬,‫ س‬, َ‫ س َْوف‬ve ‫( مَا‬edatlarından
bağlı değildir.
birisi) geçen bir fiil cümlesi olma durumunda olur.
‫ك‬
‫( اِنْ َت َتصَد ْق َفال ُتبْطِ ْل‬Eğer tasaddukta bulunurَ ‫ص َد َق َت‬
َ
Dilerseniz bunları örneklerde daha net bir şekilde göresan=sadaka verirsen, sadakanı başa kakarak boşa çıkarlim:
ma( =Burada da bir talep vardır.= Dikkat edilirse “fa” nın
ُ
ْ
ْ
َ
َ
َ
.ٌ‫( َمنْ َسعَي ِالي الخي ِْر ف َسعْ ُي ُه َمشكور‬Kim iyiliğe=hayra koşarsa,
cevap olarak geldiği kısımda şartın cevabı yoktur. Sadece
onun koşması=çabası şükürle karşılanır.) =Cevap fa ile
olması gereken bir tespit, bir durum, bir istek ortaya
sağlandı.=> Kişi iyiliğe=hayra koşmazsa çabası şükürle
konmuştur. Yani sadaka vereceğin zaman başa kaktığında
karşılanmaz diye anlam çıkmamaktadır=> Bu da şart cümsadakanın boşa çıkacağı sonucu ortaya çıkmıştır. Bir şarta
leciği olmadığını gösterir. =İsim cümlesi
bağlı durum söz konusu değildir.
Yukarıdaki örnekte cevap cümlesi, yani fa ile başlayan
‫ك‬
َ ُ ‫جرْ َفس َْوفَ َي ْك ُث ُر مَال‬
ِ ‫( اِنْ َتت‬Eğer ticaret yaparsan, (sonuçta )
bölüm, cevap cümlesi olmaya uygun değildir bu yüzden
malın artacaktır. =Sevfe ile gelecek manası verilen bir
cevap fa ile başlayan bir cümleyle sağlanmıştır. Ve cevap
cümle. =Burada “fa”lı cümle ile ortaya çıkacak bir sonuç
dikkat edilirse isim cümlesi yani yukarıda sayılan dört
bildirilmiş, herhangi bir şart cümlesine bağlı kalınmadan
maddeden birincisi olarak gelmiştir. Burada dikkat edileolacak durum gözler önüne serilmiştir. Yani malın çoğalacek en önemli husus şudur: İlk bölümde verilen bir şart
cağı bir şarta bağlı değil, ticaret yapılınca ortaya çıkan
cümlesi bulunmamaktadır. Yani cevaplanacak bir şart
doğal bir sonuç olarak bildirilmiştir.
cümlesi yoktur. Başka bir deyişle, şöyle olsaydı şöyle olur‫ك الطِ بيبُ َفات ِبعْ ُنصْ حَ ُه‬
َ َ‫صح‬
َ ‫( ِا َذا َن‬Doktor sana nasihat ettiğinde,
du ya da böyle olmasaydı böyle olmazdı diye bir şart yokonun nasihatine uy) = Talep cümlesi =Burada doktorun
tur. Şart ve şart edatlarıkonusu anlatıldığında hatırlanacak
nasihat etmesinin sonucunda ona uyulması istenmekteolursa, cevaplanacak şart cümlecikleri vardı. Ve ilk cümledir. Yine fa ile başlayan bir cevap sözkonusudur, nasihate
deki şarttan dolayı ikinci cümlede cevap oluşuyordu. Buşöyle olursa uy, böyle olursa uyma şeklinde bir şart ortaya
rada ise şarta bir cevap verilmiyor aksine, ortaya çıkan
konmamış, yalnızca nasihate uyulması istenmiştir.
sonuç, tespit fa ile cevaplanıyor.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------)15( ‫كلمات تجزم الفعل المضارع‬
:)4( ‫) تجزمَفعلَواحدا‬A
‫لمَ َيل ِْد َولم يُولَ ْد‬
‫ل َّما َي ْن َفعْ ُع ْم ِري‬
‫صالِحً ا‬
َ ‫لِيعملَ َع َم ًال‬
ْ‫َلَ ُت ْذ ِنب‬
‫ل َم‬
‫ل َّما‬
‫َلمَالم َِر‬
َِ ‫َلَفِيَال َّنه‬
‫ي‬
1
2
3
4
‫ُك‬
َ ‫إِنَ َت ُتبْ ي ُْغ َفرْ ُذ ُنوب‬
‫مهما َت ْف َع ْل ُتسْ َئ ُل ِم ْن ُه‬
‫َّللا َت َعالَى‬
ِ ‫ما َت ْف َع ْل ِمنْ َخيْر َت ِج ْدهُ عِ ْند‬
‫صالِحً ا َي ُكنْ َنا ِجيًا‬
َ ‫منَ َيعْ َم ْل َع َم ًال‬
ُ ‫ك ْال َم ْو‬
‫ت‬
َ ‫اينَ َت ُكنْ ي ُْد ِر ْك‬
ْ‫متى َتحْ س ُْد َت ْهلِك‬
َ ِ‫إ‬
‫ن‬
‫مهما‬
‫ما‬
َ‫من‬
َ‫أين‬
‫متى‬
1
2
3
4
5
6
(O Allah) doğurmadı ve doğrulmadı
Henüz ömrüm fayda vermedi
Salih amel yapsın
Günah işleme
:)11( َ‫) تجزمَفعلينَمس ِّميينَشرطاَوجزاء‬B
Eğer tövbe edersen günahların bağışlanır
Her ne yaparsan ondan sorulursun
Hayır, olarak ne yaparsan, Allah Teâlâ yanında onu bulursun
Kim salih amel yaparsa o kurtulan olur
Nerede olursan ol ölüm sana yetişir
Ne zaman haset edersen helak olursun
20
Nerede günah işlersen işle Allah Teala seni bilir
Hangi alim kibirlenirse Allah Teala ona gazaplanır
Her nerede yaparsan, amelin (fiilin) yazılır
Ne zaman tövbe edersen/Tövbe ettiğin zaman tövben kabul olur
İlminle amel ettiğin zaman/Ne zaman ilminle amel edersen, insanların en
hayırlısı olursun
‫ك َّللاُ َت َعالَى‬
َ ‫ا َّنى ُت ْذ ِنبْ َيعْ لَ ْم‬
‫اىَ َعالِم َي َت َكبرْ ُي ْب ِغضْ ُه َّللاُ َت َعالَى‬
‫حيثما َت ْف َع ْل ُي ْك َتبْ ِفعْ ل ُ َك‬
‫اِذما َت ُتبْ ُت ْق َب ْل َت ْو َب ُت َك‬
‫اس‬
َ ‫اِذاما َتعْ َم ْل ِبع ِْل ِم‬
ِ ‫ك َت ُكنْ َخي َْر الن‬
‫ أ َّنى‬7
َ‫ أي‬8
‫ حيثما‬9
‫ إِذما‬10
‫ إِذاما‬11
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------)4( ‫حروف تنصب الفعل المضارع‬
Allah Teala’ya itaat etmemi severim/itaat etmeyi seviyorum
Allah Teala, asla kafirleri bağışlamayacaktır
İlim tahsil edebilmem için ömrün uzun olmasını seviyorum
“Allah Teala’ya itaat ediyorum” diyen kimseye (cevaben) “O hade/ Öyleyse cennete girersin” sözün
‫َّللا َت َعالَى‬
َ ِ‫اُحِبُّ انَ اُط‬
َ ‫يع‬
‫أَن‬
1
‫ين‬
َ ‫لنَ َي ْغف َِرَّللا ُ َت َعالَى ل ِْل َكاف ِِر‬
‫لَن‬
2
ُ ُّ‫اُحِب‬
ِّ ‫طو َل ْال ُع ْم ِر كىَ ا ُ َح‬
‫ص َل ْالع ِْل َم‬
‫َكى‬
3
‫ "أُطِ ي ُع‬:‫ك "إِذنَ َت ْد ُخ َل ْال َجن َة" لِ َمنْ َقا َل‬
َ ُ ‫َق ْول‬
‫إِ َذن‬
4
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------GAYR-İ MUNSARIF
Gayr-i munsarıf isim, sonuna tenvin almayan ve kesre
Örneğin; ُ‫( َس ْك َران‬sarhoş) ‫( – َس ْك َرى‬sarhoş-müe) – ُ‫– اَ ْب َيض‬
yerine de fetha ile cer edilen (sonuna esre alan) isimdir.
َ َ‫ضا ُء – ُر َبا ُع – َم ْثل‬
‫ث‬
َ ‫ َب ْي‬gibi
Şimdi gayr-i munsarıfın çeşitlerini inceleyelim:
c)
İsim: Cem’in son şekli kalıbında geldiği veya müa)
Özel isim: Müennes veya yabancı kelimeleri kayenneslik alameti olan elifi memdude veya elifi meksure ile
naştırılmış veya sonuna elif veya nun ilave edilmiş veya fiil
bittiğinde gayr-i munsarıf olur.
vezninde gelmiş veya ilk harfi ötreli ikinci harfi fethalı üç
Örneğin; (hamile) ‫ارسُ – ُح ْبلَى‬
َ – ‫ ذ ِْك َرى‬gibi
ِ ‫صحْ َرا ُء – َم َد‬
harfli müzekker bir isim ise; tenvinden menedilir (gayri
Gayr-i munsarıf mudaf veya elif lamla marife kılındığında
munsarıf olur)
kesre ile cerredilir.
ُ ‫ َمرْ َي ُم – ِاسْ مَاعِ ي ُل – َحضْ َر َم ْو‬gibi
Örneğin; ‫ ُز َف ُر‬-‫ت – َع ْد َنانُ – َي ِزي ُد‬
ْ
Örneğin; ‫س ْال َمدِي َن ِة‬
ِ ‫ار‬
ِ ‫ ِمنْ َم َد‬-‫ِيح‬
ِ ‫ ِبال َم َفات‬gibi
ُ ‫ اَ ْف َع‬-‫ َفعْ ل َى‬- ُ‫ َفعْ الَن‬vezninde olduğunda
b)
Sıfat: ‫ل – َفعْ الَ ُء‬
gayr-i munsarıf olur. Sıfat ‫ مفعل‬-‫ فعال‬vezninde olduğunda
‫ ا ُ َخ ُر‬ve ‫ ُج َم ُع‬kelimelerinde gayr-i munsarıf olur.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------MEBNİ İSİMLER
Sonundaki hareke değişmeyen ve bütün terkiplerde bir
ÖRNEKLER:
ٌ ‫( انا ت ِْل‬Ben çalışkan bir öğrenciyim) (Zamir)
kalan isme “mebni” denilir. Mebni isimlerden bazıları
‫مِيذ مُجْ َت ِه ٌد‬
şunlardır:
‫( ه ِذ َِه َم ْد َر َس ٌة َجدِي َد ٌة‬Bu yeni bir okuldur) (İsmi işaret)
1) Zamirler, İsm-i işaretler, İsm-i mevsuller, Şart isimleri,
‫( اُحِبُّ الَّذِينَ َعلمُونِي‬Bana öğretenleri severim) (İsmi mevsul)
Soru isimleri, Fiil isimleri
ُ ‫( اينما َت ُكو ُنوا ي ُْد ِر ْك ُك ُم ْال َم ْو‬Her nerede olursanız ölüm sizi
‫ت‬
Bunları tamamı Araplardan duyulduğu şekilde mebni
bulur) (Şart ismi)
olurlar, yani sonları değişmez.
ُّ‫ك َيا َعلِي‬
َ ُ ‫( كيفَ َحال‬Nasılsın, ey Ali?) (Soru edatı)
2) Onikinin ilk kelimesi hariç, onbirden ondokuza kadar
‫ك‬
َ ‫( صهَ ا َِذا َت َكل َم َغ ْي ُر‬Biri konuştuğunda sen sus!) (Fiil ismi)
olan sayılar, her iki kelimenin fetha olması üzere mebniْ ‫ار‬
َ‫ت خمسَ عشرةَ حمامة‬
َ ‫( َط‬Onbeş güvercin, uçtu.) (11-19
dir.
arası sayı)
3) İdafete girmeyen bazı zarflar (yani mudafun ileyh göَ‫ِل ْاَلَ ْم ُر ِمنْ قبلَ َو ِمنْ بعد‬
ِ ِ (Sonra da önce de emir Allahındır.)
rünürde olmayan fakat mana bakımından vardır) Bunlar
(Görünürde muzafın ileyhi olmayan fakat mana bakımınise zamme üzere mebnidir.
dan var olan)
4) Nefyeden (yani yasaklayan) )‫ )َل‬nın ismi, mudaf veya
ُ‫( َلَ الهَ اَِل َّللا‬Allahtan başka ilah yoktur.) (La’nın ismi, muzaf
mudafa benzer olmadığı zaman mebnidir. Bu isim, ne ile
veya muzafa benzer değil)
nasb ediliyorsa o hal üzere mebnidir.
‫( سِ بوي َِه ِمنْ أَ ئِم ِة النحْ ِو‬Sibeveyh, büyük nahiv alimlerinden5) “‫ ” َو ْيه‬ile biten isimler kesre üzere mebnidir.
dir.)
Dilerseniz bunları örneklerde daha net bir şekilde görelim:
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------MEBNİ FİİLLER
21
Mazi fiilerin hepsi mebnidir. Aynı şekilde bütün emir fiiller
ve bazı muzari çekimler de mebnidir:
a)
Mazi fiil; fetha (üstün) üzere mebnidir. Ancak
kendisine cem-i müzekker vavı bitiştiğinde zamme (ötre)
üzere mebni olur. Kendisine harekeli merfu bir zamir bitiştiğinde de sükun (cezim) üzere mebni olur.
َ – ‫ َش ِرب َْن‬- ‫ب‬
Örneğin; ‫ش ِربُوا‬
َ ‫َش ِر‬
b)
Mudari fiil; Te’kid nununa doğrudan (araya başka
kelime girmeden bitiştiğinde) fetha (üstün) üzere mebni
olur. Cem-i müennes nununa bitiştiğinde sükûn üzere
mebni olur.
Örneğin; ‫لَ َتجْ َت ِهدَ ن – َيجْ َت ِه ْد َن‬
c)
Emir fiil; sonu sahih olup kendisine bir şey bitişmediğinde sükun üzere mebni olur. Kendisine Cem-i müennes nunu bitiştiğinde de böyledir.
Örneğin; ‫ اَ ْك ِر ْم َن‬- ‫اَ ْك ِر ْم‬
Kendisine tesniye elifi veya cem-i müzekker vavı veya
muhataba ya’sı bitiştiğinde nunun hazfı üzere mebni olur.
ْ ‫ِاجْ َت ِهدِي – ِاحْ َف‬
Örneğin; ‫ظ – ِا ْن َت ِبهُوا‬
Sonu illetli olduğunda illet harfinin hazfi üzere mebni olur.
Örneğin; ‫ِاسْ َع – ِارْ ِم – ا ُ ْد ُع‬
Kendisine te’kid nunu bitiştiğinde fetha üzere mebni olur.
Örneğin; ‫ِاجْ َت ِه َدن‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TE’KİD (PEKİŞTİRME)
Te’kid: Kendisinden önce geçeni pekiştirmek için zikrediBunlardan her birine, te’kid edilene (pekiştirilen kelimelen bir tabidir. Yani bir önceki kelimeyi kuvvetlendirir. İki
ye) uygun bir zamirin bitişmesi gerekir. Örneğin;
ْ ‫( َجا َء‬Kızın kendisi bizzat geldi)
ُ ‫ت اَ ْل ِب ْن‬
çeşittir:
‫ت َن ْف ُس َها‬
ْ
َ
a)
Lafzi te’kid: Bu lafzın (sözün) isim veya fiil veya
ُ ‫( َق َر ْأ‬Hikayeyi bizzat okudum)
‫ت القِصة َع ْي َن َها‬
edat veya cümle olarak tekrarlanmasıyla yapılır.

Muttasıl (bitişik) ve müstetir (gizli) zamir merfu
Örneğin; .‫( اَحْ َت ِر ُم ْال ُم َعلِّ َم اَ ْل ُم َعلِّ َم‬Öğretmene hürmet ederim,
munfasıl (ayrık) zamirle pekiştirme yapılır.
öğretmene.)

Muttasıl (bitişik) ve müstetir (gizili) merfu zamir,
‫( َظ َه َر َظ َه َر ْال َح ُّق‬Hak ortaya çıktı, ortaya çıktı.)
ancak munfasıl (ayrık) zamirle pekiştirme yapıldıktan son‫( َن َع ْم َن َع ْم اَ ْنتَ َعلَى ْال َح ِّق‬Evet, evet sen haklısın)
ra ٌ‫ َن ْفس‬ve ٌ‫ َعيْن‬kelimeleri ile pekiştirilirler.
‫( اَ ْنتَ َنا ِج ٌح اَ ْنتَ َنا ِج ٌح‬Sen başarılısın, sen başarılısın)
Örneğin; َ‫ك اَ ْنت‬
َ ‫( اَ ْك َر ْم ُت‬Bizzat sana ikramda bulundum.)
b)
Manevi te’kid: Bu şu kelimelerden biri zikredile‫ُك‬
َ ‫( قُمْتَ اَ ْنتَ َن ْفس‬Sen bizzat kendin kalktın)
rek (kullanılarak) yapılır:
Te’kid; ref, nasb ve cer olarak irabında te’kid edilene=
‫ُون‬
َ ‫ اَجْ َمع‬- ‫َعيْنٌ – َن ْفسٌ – ِكالَ – ك ِْل َتا – ُك ُّل – َجمِي ٌع – َعم ٌة‬
pekiştirilene uyar.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------BEDEL
BEDEL: i’rabta kendinden önceki isme tabi olan isimdir.
MÜBDELÜN MİNH: Bedelden önceki isme denir. Tümden
bir parçanın(bedelü’l-ba’d mine’l-Küll) ve iştimal bedelinde mübdelün minhe dönen bir zamir vardır ve mübdelün
minhe mutabıktır.
Bedelin dört çeşidi var:
ِّ ‫ َب َد ُل ْال ُك ِّل م َِن ْال ُك‬: Mübdelün minhe eşit
1-Mutabık Bedel: ‫ل‬
ٌ َ‫بَد‬
olan, ona tamamen uygun bedele mutabık bedel ‫ل‬
َ ‫م‬veya ‫ َب َد ُل ْال ُك ِّل م َِن ْال ُك ِّل‬denir.
ٌ‫ُط ِابق‬
Örnek: ‫ب ْالخ َِال َف َة َبعْ دَ أَ ِبي َب ْكر‬
ِ ‫َت َولى اَ ْل َخلِي َف ُة ُع َم ُر بْنُ ْال َخطا‬
‫بدل‬
‫بدل‬
‫مبدل منه‬
3-İştimal bedeli :‫ال‬
ِ ‫اإل ْش ِت َم‬
ِ ‫ َب َد ُل‬: İştimal bedeli, mübdelün
minhe mutabık değildir, ondan bir parça da değildir. Ancak mubdelun minhin şümulüne girer.
ُ ‫اَعْ َج َبنِي الر ُج‬
Örnek: ‫ل صِ ْدقُ ُه‬
‫بدل‬
‫مبدل منه‬
‫بدل‬
‫مبدل منه‬
ُ ْ‫َس ِمع‬
‫ت الر ُج َل أَنِي َن ُه‬
‫مبدل منه‬
‫ث الش ِري َف ِة‬
ِ ‫اَلص َح ِابيُّ أَبُو ه َُري َْر َة ِمنْ ر َُوا ِة ْاَلَ َحادِي‬
‫بدل‬
ِّ ‫ض م َِن ْال ُك‬
2-Tümden bir parça bedel:( ‫ل‬
ِ ْ‫ )بَدَ ُل ْال َبع‬: Bedelin
hepsini değil de bir parçasını ifade eden bedel çeşidine
ُ ‫ضى الل ْي‬
denir. Örnek: ‫ل ِنصْ فُ ُه‬
َ ‫َم‬
ُ َ‫َاي ِن(اَ ْل َغل‬
bedel: )‫ط‬
ِ ‫ َب َد ُل ا ْل ُمب‬: Mübdelün minh ile hiç
ilgisi olmayan yanlışlıkla söylenen kelimedir.
ُ ‫ اَل ِّت ْلم‬,‫جَ ا َء ا ْل ُم َعلِّ ُم‬
Örnek:
‫ِيذ‬
4-Mubayin
‫مبدل منه‬
‫بدل‬
‫مبدل منه‬
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------HAL
Hal, fiil olurken, failin, mefulun veya her ikisinin durumunu gösteren sözdür. Türkçedeki durum zarfı karşılığıdır.
(nasıl?) sorusuna cevap teşkil eder.
Çocuk koşarak geldi.
‫َجا َء ْال َولَ ُد عَدَوَا‬
Halid binmiş olarak geldi.
‫َجا َء َخالِ ٌد رَا َِكبَا‬
Cümlelerindeki altı çizili kelimeler hal’dir, failin durumunu
göstermektedir.
Hasta sütü soğuk olarak içti.‫اردَا‬
َِ َ‫يب ب‬
َ ِ‫ب ْال َم ِريضُ ْال َحل‬
َ ‫َش ِر‬
ُ ‫َراَ ْي‬
Mahmudu uyur halde gördüm.
‫ت َمحْ ُمو ًدا نَائِمَا‬
Cümlelerindeki son kelimeler de hal olup mefulun durumunu göstermektedir.
Meyve olgun olarak yenir.
َ‫ُت ْؤ َك ُل ْال َفا ِك َه ُة نَاضَِجَة‬
Su soğuk olarak içilir.
‫اردَا‬
َِ َ‫َي ْش َربُ ْال َما ُء ب‬
Cümlelerindeki son kelimeler de haldir, naibu failin durumunu göstermektedir.
Not: Bir cümlede, birden fazla hal olabilir.
Tahir binmiş olarak gülerek geldi.
‫حكَا‬
َِ ‫َجا َء َطا ِه ٌر رَا َِكبَا ضَا‬
ِّ ‫س‬
ُ ‫الط ْف‬
Çocuk ağlayarak, bağırarak oturdu. ‫ل بَا َِكيَا صَائِحَا‬
َ َ‫َجل‬
22
Hal sahibine sahibul hal denir, umumiyetle marife olur.
HALİN ÇEŞİTLERİ: Hal, yalnız bir kelimeden ibaret olabileceği gibi, isim cümlesi, fiil cümlesi, zarf, carr ve mecrur da
olur.
a)İsim cümlesi: Hal olan isim cümlesinin başında, bu cümleyi asıl cümleye bağlayan, hal wawı denen bir waw bulunur.
Bildiğiniz halde Allah’a eşler yapmayınız.
َ‫ِل اَ ْندَ ا ًدا وَاَنَتَمَ تَعَلَمَون‬
ِ ‫َف َال َتجْ َعلُوا‬
ُ ‫َقا َت َل الض ِاب‬
Subay susamış olarak savaştı.
َ‫ط وَهَوَ عَطَشَان‬
b)Fiil cümlesi: Hal olan fiil cümlesinin de başında, eğer
cümlede, sahibul hale ait bir zamir yoksa bu cümleyi asıl
cümleye bağlayan hal wawı bulunur.
İmam güneş doğmadığı halde uyandı.
َ‫شمَس‬
ََّ ‫اَل َما ُم وَلَمَ تَطَلَ َِع ال‬
ِ ْ ‫ِاسْ َت ْي َق َظ‬
c)Zarf:
Arkadaşımın sesini, kapı arkasında olduğu halde işittim
ُ ْ‫َس ِمع‬
‫ب‬
َِ ‫ص ِدي ِقى خَلَفَ الَبَا‬
َ َ‫ص ْوت‬
َ ‫ت‬
d)Carr ve mecrur:
Mahmud, sevinçle bir mektup okudu ‫َق َرأَ َمحْ ُمو ٌد ِر َسالَ ًة فِى فَرَح‬
NOT: Hal, durumunu bildirdiği isme tekil-ikil-çoğul ve
müzekker-müenneslik açısından uyar. Ancak İnsan dışın-
dakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, hali vb. müennestekil gelir
‫أَنَوَاعََالَحَا َِل‬
HALİN ÇEŞİTLERİ
1- Hal tek kelime olursa genelde ism-i fail olur. Elimlamsız ve üstünlü olarak gelir
َ‫جَ ا َء اَلَ ْوَلَ ُد َلعِبِين‬
َِ ‫َان َلعِبي‬
‫ن‬
‫جَ ا َء ا ْل َولَ ُد َلعِبا‬
ِ ‫_ جَ ا َء ا ْلوَ لَد‬
Çocuk -iki-lar oynayarak geldiler
ُ ‫اءت ا ْل ِب َن‬
ْ َ‫ن ; ج‬
ْ ‫; جَ ا َئ‬
ُ ‫ت ا ْل ِب ْن‬
ْ ‫جَ ا َئ‬
َ‫ات َلعِبات‬
َِ ‫ان َلعِبتي‬
َ‫ت َلَعِبة‬
ِ ‫ت ا ْل ِب ْن َت‬
Bir kız-iki-lar oynayarak geldiler
2- Hal mazi fiil olursa başına ( ‫) َو َق ْد‬gelir.
Ali arabasına binmiş olduğu halde geldi.
َ‫جَ ا َء َعلِى وقدَ ركِبَ س َّيارته‬
3- Hal muzari fiil olursa başına bir şey gelmez. Ancak başında (‫ ) َق ْد‬varsa ( َ‫)و‬ilave edilir.
Öğretmen sınıfa öğrencileri müjdeleyerek girdi.
ِّ ‫َد َخ َل ا ْل ُم َعلِّ ُم الصف يب‬
َ‫طلب‬
ََّ ‫شرال‬
4- Hal isim cümlesi olursa başına (‫) َو‬gelir.
ُ ْ‫اَ َنا س َِهر‬
İnsanlar uyurken ben uyumadım. َ‫ت وَ ال َّناسَ نائِمون‬
5- Halde harf-i cer veya zarf varsa, aynen kalır.
ُ ‫رَ اَي‬
Hilali bulutlar arasında gördüm. ‫ب‬
َِ ‫سحا‬
َّ ‫ْت ا ْل ِهال َل بينَ ال‬
Ziynetleri içinde kavminin yanına çıktı.‫َخرَ َج َعلَى َق ْو ِم ِه فِى ِزينتِ َِه‬
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ATF
Arapçada Atıf Harfleri - Bağlaç Harfleri - Bağlaçlar
ْ‫ لَ ِكن‬- َ‫ف – أَ ْو – ُثم – أَ ْم – َحتى – إِما – َب ْل – َل‬
َ – ‫َو‬
- Harfleri, kelime veya cümleleri aynı hükme bağladıkları
için Atıf Harfi / Atf-ı Nesak olarak isimlenirler.
- Şayet bu harfler; kelime veya cümleleri aynı hükme (fiile) bağlamıyorsa, atf-ı nesak olarak görev yapmazlar. Atıf
harflerinden önceki kelimelere matufun aleyh, sonraki
kelime veya cümleye de matuf denir.
Atf-ı nesak edatı olur. Müfret kelimeleri “ile” manasıyla
ve cümleleri “-ip” manasıyla bağlar. Şayet öncesi ile sonrası arasında zıtlık varsa “fakat ise, de” anlamlarını verir.
Kelimelerin işinde (veya hükme bağlanışında), öncelik ve
sonralık aranmaz kaidesi vardır.
Atf-ı nesak olarak kullanıldığı cümlelerde, bir "MÂNA
DÖNGÜSÜnü saklarlar. Örnek: (‫ل‬
ٌَ ‫ ) ٌأُ ِطي ُع ٌهللاَ ٌ َو ٌال َّرسُو‬Matuf
olan (ٌ‫ )ال َّرسُو َل‬lafzı, matufun aleyh olan (ٌَ‫ )هللا‬lafzının harekesini almıştır.
* Matuf, matufun aleyh'in harekesini alır. İsim isime, fiil
fiile, cümle cümleye atfedilir. Atıf harfi arada olmaksızın
da atıf yapılabilir. Bu durumdaki atıf harfi MAHZÛF sayılır.
(ٌ‫ ) َو‬harfinin cümledeki görevleri hakkında örnekler:
َّ ‫ف‬
:)ِ‫سق‬
ُ ‫ َعط‬/( ‫ف‬
ُ ‫اَل َعط‬
َ ‫الن‬
Allah’a ve Resulüne itaat ediyorum
İftitah tekbiri vacip olur, kıyam da (hemen peşinden vacip olur)
(Önce) ilim, sonra amel vacip olur
İnsanlar öldü, hatta peygamberler de (öldüler)
Kuşluk (namazını) dört veyahut sekiz (rekat) kıl
Ya vacip veya müstehap (olarak) amel et
Allah Teala’nın rızasını mı istiyorsun, yoksa gazabını mı?
İyiyi amel et, kötüyü değil
Helali belki iyisini talep et
Gösteriş helal olmaz, fakat ihlas (helal olur)
:‫ان‬
ِ ‫عطفَالبي‬
Nebimiz Muhammed’e (asv) iman ettik
َ ‫الرس‬
‫ول‬
َّ ‫أُطِ ي ُع َّللاَ و‬
َ‫اح فالقِيام‬
َ ‫َت ِجبُ َت ْك ِب‬
ِ ُ‫يرة‬
ِ ‫اإل ْف ِت َت‬
‫َت ِجبُ الع ِْل ُم ث َّمَال َع َم ُل‬
َ‫َماتَ الناسُ ح َّتى الن ِبياء‬
َ‫ص ِّل الض َُحى أَر َب ًعا اوَ ثمانِية‬
َ
‫ِاعْ َم ْل اِ َّما َوا ِجبًا و ِا َّماَمستحبا‬
َ‫َّللا َت َعالَى َت ْطلُبُ امَ سخطه‬
ِ ‫ضا َء‬
َ ‫اَ ِر‬
‫صالِحً ا َلَ س ِّيئا‬
َ ‫ِاعْ َم ْل‬
‫ا ُ ْطلُبْ َحالَ ًَل بلَ ط ِّيبا‬
َ‫َلَ َي ِح ُّل ِر َئا ٌء لكِنَ اِخلص‬
)‫آ َمنا ِب َن ِب ِّي َنا مح َّمدَ ( َعلَ ْي ِه الص َالةُ والس َال ُم‬
َ‫و‬
َ
‫ف‬
‫ث َِّم‬
‫ح َّتى‬
َ‫او‬
‫ِا َّما‬
َ‫ام‬
َ‫َل‬
َ‫بل‬
َ‫لكِن‬
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Download