Kafiristan nasıl Nuristan oldu?

Kafiristan nasıl Nuristan oldu?
Afganistan'ın doğusunda Nuristan olarak anılan bölgenin Kafiristan geçmişi ve İslam
diniyle tanışmasının hikayesi hayli ilginç.
10.07.2017 / 13:21
Hindikuş Dağları'nın güneydoğusunda antik çağlardan beri önemli bir yer işgal eden
Nuristan, yüksek dağların arasında, çevresindeki coğrafyadan oldukça farklı
insanlarıyla tanınıyor. Yaban bir bağımsızlık hayatı yaşanan bölge, coğrafyası kadar
tarihiyle de hayli ilginç bir hikaye oluşturuyor.
Afganistan İslam ile 7. yüzyılda tanıştı
Müslümanların Afganistan'a girişi, ülkenin batısındaki Herat'ın 652 yılında ele
geçirilmesiyle başlar. 683 yılında gittikçe ilerleyerek başkent Kabil'i de fetheden İslam
orduları bir süre sonra bazı yenilgiler alsa da İslam dini bölgeye bir daha çıkmayacak
şekilde girmiştir. 10. yüzyılda Gazneliler tarafından ülkede İslam dininin siyasi
hakimiyeti tamamıyla tesis edilmiştir.
Asırlarca İslam'a "direnen" bölge: Kafiristan
Ancak Afganistan'da, İslam dininin Hz. Muhammed'in sahabeleri zamanında girdiği ve
yayıldığı ülkede bir bölge 20. yüzyıla kadar "inatla" bu dini benimsememiştir:
Günümüzde Nuristan olarak anılan Kafiristan...
Ağaçlarla dolu vadiler, yüksek dağlar nedeniyle önemli ticaret yollarından izole bir
coğrafyaya sahip olan Kafiristan, İslam diniyle dolu bir ülkede geleneksel inançlarını
20. asra taşıyan bir bölge. Şimdiki adıyla Nuristan, Hristiyanlığın doğuşundan da önce,
antik ve yerel inanışlarıyla oluşturdukları ve Hinduizmle ilişkili görünen dine neredeyse
20 asır bağlı kalmış. Bölgenin inancı farklı olduğu gibi, Nuristan'da yaşayan insanların
milletleri de bölgelerini çevreleyen coğrafyayla farklılık arzediyor. İslam dininin
ilerlemesiyle Nuristaniler izole bölgelerine daha da kapanmış.
"Büyük İskender'e dayanan bir halk" iddiası
Peştu, Özbek, Tacik, Hazara gibi birçok farklı milletten oluşan Afganistan'da Nuristan
bölgesinde yaşayanların yüzde 99'u Nuristani olarak adlandırılıyor, yani bölgedeki
diğer milletlerle bir bağlantıları mevcut değil. Kendilerine has bir millet olan
Nuristanlılar fiziksel özellikleri ile de bilindik Afgan halkından ayrılıyor. Uzun boylu,
geniş yapılı, kızıl-sarışın ve renkli gözlü Nuristanlılar doğu halklarından değil, batı
halklarından bir kavmi andırıyor. Bölgede yaşayan topluluklardan birisi de Kalaşlar. Bu
topluluğun Hint-Aryen kökeninden geldiği ifade edilmekte. Nuristanlıların soyunun
Büyük İskender'in bölgeye gelen ordusuyla ilişkili olduğuna dair iddialar da bulunuyor.
Bu nedenle bölgeye yönelik 1600'lü yıllarda başlayan ve 19. yüzyılda tekrar alevlenen
bir Batılı ilgisi de mevcut.
Nuristanlılar, fiziki görünümleriyle Afgan halkından oldukça farklı
Zıtlıkların coğrafyası
Tarih boyunca bölgeye yolu düşen birçok kumandan, zaptedilemez bir coğrafya olarak
görülen Nuristan'a dokunmadan geçip gitmiş. Büyük İskender, Timur ve Gazneli
Mahmud Nuristan ile savaşsa da başarılı olamazken Cengiz Han ve Babür bölgede
savaşmadan geçip gitmiş. Coğrafyaya, kültüre, dine, yaşayışa dair zıtlıkların
coğrafyası 20. asra kadar Kafiristan olarak varlığını sürdürmüş. Bölgenin halkı gerek
İslam dinine inada varan muhaliflikleri, gerekse dini değerlere hakaretleri gerekçesiyle
'Kafir' olarak anılagelmiş.
Kafiristan'dan Nuristan'a
Bölgenin Kafir sıfatını muhafazası, Afganistan'da birliği sağlayarak ülkeyi merkezi
şekilde yönetmeye başlayan Demir Emir lakaplı Abdurrahman Han devrine kadar
sürmüş. Abdurrahman Han ülkeyi İslam ve Afganlık düzleminde birleştirmek için
Hazaralar ve Nuristanlılar üzerine seferler düzenleyerek büyük ölçüde İslam dinine
geçmelerini sağlamış. Asırlardır inanışlarını koruyan Nuristan halkı Demir Emir'in
seferleri karşısında tutunamayarak İslam dinini seçmiş ve bölge Nuristan, yani nurun
diyarı olarak adlandırılmış. Hızlı bir şekilde İslamlaşan bölgede eski inanışlarına bağlı
kalan son topluluklar da 1930 ve 1970'li yıllarda İslam'a geçmiş.
Bölge İslam'ı özümsemiş halde
Günümüzde Nuristan ismiyle anılan bölge, Sovyetler Birliği'ne karşı savaşta da önemli
bir yer işgal ettiği gibi günümüzde Taliban'ın yürüttüğü savaşta da mühim bir merkez.
Grup bu bölgede oldukça faal. Nuristan 2001 yılından bu yana ABD güçlerine ve Kabil
hükümetine karşı oldukça büyük saldırılara sahne oldu. İslam ile yaklaşık 13 asırlık bir
mazisi olan Afganistan'da yalnızca 100 yıl önce İslam'ı seçen bu bölgede, İslam adına
uzun yıllar savaşacak kadar bu dini özümsemiş vaziyette.
Kaynak: Mepa News
© 2015 Mepa News Tüm Hakları Saklıdır!
Kaynak Gösterilmeden Alıntı Yapılamaz!
Tasarım ve Yazılım: Mepanews