VakıfB fBank

 Hafftalık Ekkonomi Raporu
u
VakıfB
fBank 30 M
Mart 2012
2
‐Bu H
Haftaki Yazzımız... TCM
MB faiz oran
nlarını değişştirmedi...
TCMB
B, Mart ayı toplantısında
t
a beklendiği gibi g faiz oran
nlarını değiştiirmezken, zorun
nlu karşılıklarrla ilgili önem
mli değişiklikleere gitmiştir. Bunun yanı ssıra TCMB bir so
onraki PPK to
oplantısına kadar miktar ihalesi açılaccak normal günlerdeki g
fonla
ama tutarının
n 1‐6 milyar TL arasında olmasını ka
ararlaştırmış ve bir ay vadelli repo ihaleleerinde üst sın
nırı 5 milyar TL’ye indirmiiştir. Bu raporumuzda, TCMB
B’nin son to
oplantısında aldığı kararrlar kur ve enflasyon gelişmeleri çerçeevesinde incellenecektir. Vakıfbaank V
E
Ekonom
mik Arraştırm
malar ‐Geççtiğimiz Haffta Açıklana
an Veriler.... Şuba
at ayında dış tticaret açığı 5
5.94 milyar d
dolar oldu... 2012 yılı Şubat ayyında ihracatt bir önceki yyılın aynı ayın
na göre %17.1 artarak 11.8 milyar dolar, ithalat isee %1.1 artarrak 17.7 mily
lyar dolar geerçekleşti. Böyleece dış ticareet açığı 5.94 m
milyar dolara
a geriledi. Dışş ticaret açığ
ğı 12 aylık topla
amda ise 104 milyar dolar oldu. Kapa
asite kullanım
m oranı 73.1 o
oldu... Martt ayında imallat sanayi ka
apasite kullan
nım oranı birr önceki aya göre 0.2 puan
n artarak %7
73.1 oldu. İm
malat sanayyi genelinde mevsimsel etkilerden e
arınd
dırılmış kapassite kullanım oranı da bir önceki aya g
göre 0.2 puan artarak %76.1 seviyesindee gerçekleşti.
Reel kesim güven
n endeksi 112
2.9 seviyesinee yükseldi... Martt ayında reel kkesim güven endeksi ise b
bir önceki aya
a göre 5.6 pu
uan artışla 112.9
9 seviyesine yükseldi. Mevsimsellikte
M
en arındırılm
mıs reel kesiim güven endeksi ise bir öncceki aya göree 1.7 puan arttarak 110.5 seeviyesinde geerçekleşti. S&P, Türkiye’nin n
notunu değişştirmedi... Kredii derecelendirrme kuruluşu
u S&P, son deeğerlendirmessinde Türkiyee’nin kredi notun
nu değiştirm
mezken, Türrkiye’nin ka
aynaklarını h
hızla ihraca
at odaklı büyümeye yönlen
ndirmesiyle kredi k
notunu
un yükselebilleceğini açıklladı. S&P ayrıca
a, sosyal gü
üvenlik reform
mlarının bekllentilerden d
daha kapsam
mlı olması halinde de kredi n
notunun yükseelebileceğini söyledi. Mood
dy’s, Türkiye’nin notunu d
değiştirmedi.... Mood
dy’s, Türkiye’nin kredi no
otuna ilişkin yayınladığı y
vve notta her hangi bir değişşiklik içermeeyen değerlendirmede, Ba2 olan borçlanma notunun Türkiiye’nin kamu finansmanın
nın global kriiz sırasında g
gösterdiği esn
nekliği ve diren
nci yansıttığın
nı bildirdi. Türkiye’nin T
e
ekonomik güçlenmesinin aynı not seviyesindeki ülkeelere göre ılım
mlı‐yüksek old
duğunu ifadee eden Mood
dy’s, geniş ölçekkli ekonomi ve v bu ekonominin çeşitlilliğinin Türkiyye’de kişi başına gelir seviyesini benzerleerinin üzerinee çıkardığını d
da vurguladı. ekonomik.arastirmalar@vakifbank.co
om.tr İstanbul, TÜR
RKİYE TCMB faiz oranlarını değiştirmedi 20.03.2012
10.03.2012
29.02.2012
19.02.2012
09.02.2012
30.01.2012
20.01.2012
10.01.2012
31.12.2011
21.12.2011
11.12.2011
01.12.2011
TCMB, Mart ayı toplantısında beklendiği gibi faiz oranlarını değiştirmezken, zorunlu karşılıklarla ilgili önemli değişikliklere gitmiştir. Bunun yanı sıra TCMB bir sonraki PPK toplantısına kadar miktar ihalesi açılacak normal günlerdeki fonlama tutarının 1‐6 milyar TL arasında olmasını kararlaştırmış ve bir ay vadeli repo ihalelerinde üst sınırı 5 milyar TL’ye indirmiştir. Bu raporumuzda, TCMB’nin son toplantısında aldığı kararlar kur ve enflasyon gelişmeleri çerçevesinde incelenecektir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mart ayı Grafik 1
Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faiz TCMB Faiz Oranları (%)
14
oranını beklentilere paralel olarak %5.75 seviyesinde 12
sabit bırakmıştır. TCMB %5 olan gecelik borç alma faiz 11.5
10
oranında ve Şubat ayında %11.5 seviyesine çektiği 8
5.75
6
borç verme faiz oranında da değişikliğe gitmemiş, 4
5.00
ayrıca Geç Likidite Penceresi uygulaması 2
çerçevesinde, bankalararası Para Piyasası’nda gecelik 0
vadede uygulanan Merkez Bankası borç verme faiz oranını %14.5’te sabit tutmuştur. Merkez Bankası’nın toplantıya ilişkin yayımladığı kararda yakın vadede Borç Alma Borç Verme
Politika maliyet unsurlarında gözlenen gelişmelerin beklentiler Kaynak: TCMB
üzerindeki etkisini önlemek amacıyla, sıkılaştırma kararları alındığı vurgulanırken, söz konusu önlemlerin önümüzdeki dönemde tekrarlanabileceği belirtilmiştir. TCMB, Mart ayı toplantısında faiz oranlarını sabit Grafik 2
APİ‐ İhale ile gerçekleştirilen repo işlemleri bırakırken, bir sonraki PPK toplantısının yapılacağı 18 (milyar TL)
18
Nisan 2012 tarihine kadar miktar ihalesi açılacak 16
normal günlerdeki fonlama tutarının 1 milyar TL ile 6 14
12
milyar TL arasında olmasını kararlaştırmıştır. Son iki 10
8
haftadır yapılan ihalelerde fonlama tutarı 3 ila 7 6
milyar TL arasındaydı. Ayrıca, 30 Mart – 19 Nisan 2012 4
2
döneminde açılacak her bir ay vadeli repo ihalesi için 0
ihale miktarına ilişkin üst sınır 6 milyar TL’den 5 milyar TL’ye düşürülmüştür. Bununla birlikte TCMB, likidite koşullarında öngörüler dışında önemli bir değişiklik olması durumunda planlanan limitlerin dışında Kaynak: TCMB
fonlama yapılabileceğini de belirtmiştir. Böylece piyasadaki TL likiditesini sıkılaştırmayı amaçlayan TCMB’nin kararlarında enflasyonda son dönemde görülen yukarı yönlü hareketlerin etkili olduğu söylenebilir. TCMB Başkanı Erdem Başçı, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamalarda, TCMB’nin enflasyonu %5 olan hedefe indirene kadar kontrollü parasal sıkılaştırmaya devam edeceğini söylemiştir. Açıklamaları takip eden günde TCMB miktar yöntemiyle repo ihalesi açmayarak o günü istisnai gün ilan etmiştir. Ancak TCMB, geleneksel yöntemle piyasayı fonlamaya devam etmektedir. 21 Mart tarihinden beri miktar yöntemiyle repo ihalesi açmayan TCMB, son toplantıda aldığı kararlarla da piyasadaki TL likiditesini kontrol altında tutmaya devam edeceğini göstermiştir. 2 Ayrıca TCMB son toplantısında, geçtiğimiz haftalarda Grafik 3
TCMB Rezervleri (milyar $)
da sinyalini verdiği gibi altın rezervlerinin 94
12
güçlendirilmesi ve bankacılık sektörünün 11
90
10
maliyetlerinin kısılması amacıyla altın cinsi 9
86
tutulabilecek zorunlu karşılıklara ilişkin değişiklikler 8
82
7
yapmıştır. Bu çerçevede, TL yükümlülükler için tesis 6
78
5
edilmesi gereken zorunlu karşılıkların altın olarak 74
4
tutulabilecek kısmı %10’dan %20’ye yükseltilirken, kıymetli maden hariç yabancı para yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların altın olarak tutulabilecek kısmı %10’dan %0’a indirilmiştir. Yapılan Brüt Döviz Altın (sağ eksen)
düzenleme ile bankaların döviz cinsinden tutmaları Kaynak: TCMB
gereken zorunlu karşılık tutarı ve TCMB döviz rezervleri yaklaşık 1.3 milyar dolar yükselecektir. TL zorunlu karşılıklar için altın tesis imkanının tamamının kullanılması durumunda ise altın rezervi yaklaşık 2.2 milyar dolar artacaktır. Böylelikle piyasaya yaklaşık 6.1 milyar TL likidite kalıcı olarak sağlanacaktır. Bu durum piyasanın fonlama ihtiyacını azaltabilecektir. Zorunlu karşılıkların bir kısmının standart altın cinsinden tutulabilme imkanı 2011 yılının Ekim ayında başlamış ve bu tarihten sonra TCMB’nin altın rezervlerinde sert artış görülmüştür. Son değişiklikle birlikte altın rezervlerinin artmaya devam etmesi beklenirken, yabancı para yükümlülükler için bu imkanın kaldırılması sonucu TCMB’nin döviz rezervleri de kuvvetlenecektir. Küresel ekonomiye dair belirsizliklerin etkisiyle 2011 yılı boyunca yukarı yönlü hareket eden Dolar/TL Sepet (0.5$+0.5€)
kurunda 2011 yılsonunda bir önceki yılsonuna göre 2.3
2.2
%22.5 oranında sert bir yükseliş görülmüştür. 2.1
Hatırlanacağı gibi TCMB 2011 yılsonunda, döviz kuru 2
hareketlerinin fiyatlar üzerindeki birikimli etkileri ve 1.9
işlenmemiş gıda fiyatlarındaki olumsuz gelişmeler 1.8
2011 yıl sonunda 2010 yıl nedeniyle enflasyonun yüksek seyretmesini muhtemel sonuna göre %22.5 1.7
29.12.2011'den yükseldi.
görerek, yüksek miktarda doğrudan müdahalede 21.02.2012'ye kadar 1.6
%8.58 düştü.
bulunmuştur. Uygulanan doğrudan döviz 1.5
müdahalesinin yanı sıra para politikasındaki 1.4
sıkılaştırmayla döviz piyasasındaki hareket ters dönmüş ve Dolar/TL kurundaki gerileme 21 Şubat’a Kaynak: Bloomberg
dek sürmüştür. 21 Şubat’ta yapılan PPK toplantısında TCMB’nin borç verme faiz oranını indirmek suretiyle faiz koridorunu daraltmasının ardından ise kurda son dönemde yeniden yukarı yönlü hareketler görülmeye başlanmıştır. Söz konusu artışlar, TCMB’nin maliyet enflasyonuna yeniden odaklanmasına neden olurken, TCMB enflasyon beklentilerinin bozulmasına izin vermeyecek şekilde parasal sıkılaştırmaya gitmiş ve bundan sonraki süreçte enflasyon gelişmelerine bağlı olarak ek parasal sıkılaştırmalara gidilebileceği sinyallerini vermiştir. Şub.12
Gıda Enflasyonu (%,y‐y)
Enerji Enflasyonu (%,y‐y)
TÜFE (% y‐y, sağ eksen)
Grafik 5
40
Mar.12
Oca.12
Ara.11
Eki.11
Kas.11
Eyl.11
Ağu.11
Haz.11
Tem.11
Nis.11
May.11
USD/TL
Şub.11
Mar.11
Ara.10
Oca.11
Grafik 4 2.4
13
11
30
9
20
7
10
5
3
Şub.12
Eki.11
Haz.11
Şub.11
Eki.10
Haz.10
Şub.10
Eki.09
Haz.09
Şub.09
Eki.08
Haz.08
Şub.08
0
2012 yılının Şubat ayında enflasyonun çift haneli seyrini devam ettirmesinde ana belirleyici gıda fiyatlarındaki artış olmuştur. Gıda fiyatlarının hareketine baktığımızda ise işlenmemiş gıda fiyatlarındaki %13.21’lik sert artış dikkat çekmiştir. Artan petrol fiyatlarının etkisiyle sert şekilde artması beklenen ulaştırma grubundaki yıllık artış ise daha sınırlı kalmıştır. Ancak Mart ayında artan petrol fiyatlarının benzin fiyatlarına yansımış olduğunu göz önüne aldığımızda, ulaştırma grubundaki yukarı yönlü Kaynak: TCMB
3 riskin devam ettiğini düşünüyoruz. Ayrıca yapılan son PPK toplantısında, TCMB son dönemde açıklanan verilerin ekonomide ılımlı bir toparlanmaya işaret ettiğini belirterek, artan petrol fiyatlarına rağmen cari açığın kademeli olarak azalmaya devam edeceğini öngörmüştür. Diğer yandan sanayi üretim endeksinin yılın ilk ayında yıllık bazda %1.5 ile sınırlı bir artış sergilemesi 2012 yılında büyüme performansına ilişkin soru işaretlerini artırmıştır. İlk çeyreğe ilişkin olarak beklentiler ekonomideki yavaşlamanın belirginleşeceği yönünde olmasına karşın, ikinci çeyrek itibariyle ekonominin yeniden toparlanmaya geçmesi beklenmektedir. Diğer yandan petrol fiyatlarının son dönemdeki hareketine karşın, cari işlemler açığının kademeli yavaşlamasının devam etmesi beklenmektedir. Sonuç olarak, TCMB Mart ayı toplantısında faiz oranlarını beklentilere paralel olarak değiştirmezken, zorunlu karşılık oranlarına ilişkin kararların öne çıktığı görülmüştür. TCMB, YP cinsi zorunlu karşılık oranlarının altın şeklinde tutulabilecek miktarını sıfırlamış ve böylece USD rezervlerinin güçlendirilmesine yönelik kararlar almıştır. TL likiditesine ilişkin olarak ise kurlarda görülen yukarı yönlü hareketleri de dikkate alan TCMB, geçtiğimiz haftadan itibaren miktar yöntemi ile repo ihalelerine çıkmazken, ek sıkılaştırmaya giderek enflasyon beklentilerindeki bozulmanın önüne geçmeye çalışmıştır. Bu gelişmeler değerlendirildiğinde, enflasyonda yavaşlama veya küresel risk iştahında bir artış görülmediği müddetçe TCMB’nin faiz oranlarında değişikliğe gitmesini beklemiyoruz. 4 Haftalık Ekonomi Gündemi (2 Nisan‐6 Nisan 2012) Tarih Ülke Açıklanacak Veri
Türkiye 02.04.2012 Önceki Veri Beklenti
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (4.çeyrek) %8.2 %4.8 ABD ISM İmalat Endeksi (Mart) 52.4 53.5 Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Mart) 47.7 47.7 İşsizlik Oranı (Şubat) %10.7 %10.7 İtalya İşsizlik Oranı (Şubat) %9.2 %9.3 Türkiye TÜFE (Mart,y‐y) %10.4 %10.41 ÜFE (Mart,y‐y) %9.1 ‐‐ ‐%1.0 %1.2 %3.7 %3.7 03.04.2012 ABD Fabrika Siparişleri (Şubat) Euro Bölgesi ÜFE (Şubat,y‐y) ABD Haftalık Mortgage Verileri 663.7 ‐‐ ADP Özel İstihdam (Mart) 216 bin 230 bin ISM Hizmetler Endeksi (Mart) 57.3 57.8 ECB Toplantısı ve Faiz Kararı (Nisan) %1.0 %1.0 PMI Hizmetler Endeksi (Mart) 48.7 48.7 Perakende Satışlar (Şubat) %0.3 ‐%0.1 PMI Hizmetler Endeksi (Mart) 51.8 51.8 ‐%2.7 %1.4 04.04.2012 Euro Bölgesi Almanya Sanayi siparişleri (Şubat) İngiltere PMI Hizmetler Endeksi (Mart) 53.8 ‐‐ İtalya PMI Hizmetler Endeksi (Mart) 44.1 45.0 Türkiye Bankacılık Verileri (Şubat 2012) ‐‐ ‐‐ ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 359bin ‐‐ Almanya Sanayi Üretim Endeksi (Şubat,a‐a) %1.6 ‐%0.7 İngiltere BOE Toplantısı ve Faiz Kararı %0.50 %0.50 Sanayi Üretim Endeksi (Şubat,a‐a) ‐%0.4 ‐‐ %8.3 %8.3 227bin 225bin ‐5.3mlyr$ ‐5.6mlyr$ 05.04.2012 06.04.2012 ABD İşsizlik Oranı (Mart) Tarımdışı İstihdam (Mart) Fransa Dış Ticaret Dengesi (Şubat) 5 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç‐ç, %)
Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y‐y, %)
Reel GSYİH (y‐y, %)
15
15.0
10
10.0
2011Ç1
2010Ç2
2009Ç3
2008Ç4
2008Ç1
1999Ç1
1999Ç4
2000Ç3
2001Ç2
2002Ç1
2002Ç4
2003Ç3
2004Ç2
2005Ç1
2005Ç4
2006Ç3
2007Ç2
2008Ç1
2008Ç4
2009Ç3
2010Ç2
2011Ç1
2007Ç2
‐20.0
2006Ç3
‐20
2005Ç4
‐15.0
2005Ç1
‐15
2004Ç2
‐10.0
2003Ç3
‐10
2002Ç4
‐5.0
2002Ç1
‐5
2001Ç2
0.0
1999Ç1
0
2000Ç3
5.0
8.2
1999Ç4
5
Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK
Sektörel Büyüme Hızları (y‐y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör 2010 2010 2011
2011 2011 Payları III. IV. I.
II.
III.
(%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek
Tarım 15.2 0.9 4.5 7.2
5.7
4.4
Sanayi 21.8 7.2 11.2 14.3
8.1
8.9
İnşaat 5.5 22.1 17.5 14.7
13.0
10.6
Ticaret 12.0 7.5 13.3 18.6
13.2
9.6
Ulaş. ve Haber. 14.0 6.7 13.6 13.5
11.7
9.7
Mali Kur. 11.8 6.3 10.3 9.1
14.1
15.8
Konut Sah. 4.2 2.6 1.3 2.1
1.9
1.4
Eğitim 2.8 ‐0.7 0.9 4.3
4.8
7.8
Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.1 ‐1.4 ‐0.6 3.8
3.1
6.6
Vergi‐Süb. 8.2 8.1 13.5 17.6
11.2
10.5
5.3 9.2 12.0
8.8
8.2
GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (y‐y, %)
30.0
20.0
10.0
0.0
‐10.0
‐20.0
‐30.0
Tarım
Sanayi
İnşaat Ticaret
Ulaştırma
Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK
6 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y‐y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) 2010 III. Çey 2010 IV. Çey 2011
I. Çey. 2011
II. Çey. 12.2 8.8 2011
III. Çey. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
50
Yer. Hanehalkı Tük. Har. 66.5 6.7 9.0 8.2 9.6 ‐0.9 3.2 7.2 9.4 13.7 23.4 30.0 42.1 33.6 29.0 15.2 3.8 13.5 17.1 4.7 4.0 6.2 19.6 34.2 49.5 38.4 34.1 17.2 23.9 ‐1.6 4.3 8.8 0.6 10.8 26.6 16.2 25.4 27.3 19.2 7.3 5.3 9.2 11.8 8.8 8.2 Dev. Nihai Tük. Har. 40
30
Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör 20
10
0
‐10
Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH ‐20
‐30
‐40
Tüketim
Kaynak:TÜİK Devlet
Yatırım
İhracat
İthalat
Kaynak:TÜİK
Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 30.0
6.0
20.0
4.0
30.00
20.00
2.0
10.0
0.0
10.00
0.0
‐10.0
‐4.0
Ara.11
Tem.11
Eyl.10
Şub.11
Nis.10
Kas.09
Haz.09
Oca.09
Ağu.08
Mar.08
Eki.07
Ara.06
‐8.0
May.07
‐30.0
Şub.06
‐6.0
Tem.06
‐20.0
Sanayi Üretim Endeksi (y‐y, %)
0.00
‐10.00
‐20.00
‐30.00
Mar.07
Haz.07
Eyl.07
Ara.07
Mar.08
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
‐2.0
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a‐a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak:TÜİK‐ TCMB İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. (y‐y, %)
Kaynak:TCMB
7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Sektörler
50.00
40.00
30.00
20.00
10.00
0.00
‐10.00
‐20.00
‐30.00
‐40.00
‐50.00
‐60.00
Ocak Ayı
2011 ‐3.0 2012
‐4.4
Tekstil
12.8 0.7
Gıda
5.9 5.3
Kimyasal Madde
18 ‐1.4
Ana Metal Sanayi
22.0 8.4
Metalik Olm. Diğ. Mineral
24.8 ‐9.9
Ara Malı İmalatı (y‐y, %)
Taşıt Araçları
29.5 0.5
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y‐y, %)
Elektrikli Teçhizat
36.1 0.3
Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y‐y, %)
Giyim
6.9 ‐11.6 Oca.06
Nis.06
Tem.06
Eki.06
Oca.07
Nis.07
Tem.07
Eki.07
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Petrol Ürünleri
Sermaye Malı İmalati (y‐y, %)
Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 220.0
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
Eki.11
Oca.12
Nis.11
Tem.11
Eki.10
Oca.11
Nis.10
Tem.10
Oca.10
Eki.09
Nis.09
Tem.09
Eki.08
Oca.09
Tem.08
Nis.08
Oca.08
100.0
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
260.0
240.0
220.0
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
100.0
240.0
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)
Kaynak:TÜİK Yıllık Değişim Oranı (%)
Aylık Sanayi Ciro Endeksi
Kaynak:TÜİK
Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 2100000
60000
1900000
50000
1700000
40000
1500000
30000
1300000
20000
1100000
10000
900000
0
700000
Oca.01
Ağu.01
Mar.02
Eki.02
May.03
Ara.03
Tem.04
Şub.05
Eyl.05
Nis.06
Kas.06
Haz.07
Oca.08
Ağu.08
Mar.09
Eki.09
May.10
Ara.10
Tem.11
Şub.12
70000
Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD,Vakıfbank Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
8 Kapasite Kullanım Oranı 85
95
80
73.1
85
75
75
70
65
65
60
55
55
45
50
Dayanıklı Tüketim Malları
Dayanıksız Tüketim Malları
Ara Malları
Yatırım Malları
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
Üretim Endeksi Verilen İnşaat Ruhsatları 130
125
120
115
110
105
100
95
90
80,000.0
70,000.0
60,000.0
50,000.0
40,000.0
30,000.0
20,000.0
10,000.0
0.0
Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (3 Aylık)
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (3 Aylık)
Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi 130.0
125.0
120.0
115.0
110.0
105.0
100.0
95.0
90.0
85.0
60.00
55.00
50.00
45.00
40.00
35.00
30.00
Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
Kaynak:Reuters
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Imalat Endeksi
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 25
14
12
10
8
6
4
2
0
10.43
20
15
8.12
10
5
‐5
Oca.04
Tem.04
Oca.05
Tem.05
Oca.06
Tem.06
Oca.07
Tem.07
Oca.08
Tem.08
Oca.09
Tem.09
Oca.10
Tem.10
Oca.11
Tem.11
Oca.12
Oca.04
Tem.04
Oca.05
Tem.05
Oca.06
Tem.06
Oca.07
Tem.07
Oca.08
Tem.08
Oca.09
Tem.09
Oca.10
Tem.10
Oca.11
Tem.11
Oca.12
0
TÜFE (y‐y, %)
ÜFE (y‐y, %)
Çekirdek‐I Endeksi (y‐y, %)
Kaynak:TCMB
Kaynak:TCMB TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y‐y, %) 35
Eğitim
Eğlence ve Kültür
Yıllık
30
Aylık
25
20
Ulaştırma
15
Konut
10
Lokanta ve Oteller
5
Giyim ve ayakkabı
0
‐1
0
1
2
3
4
Gıda
ÜFE Alt Sektörler (y‐y, %) Kaynak:TCMB
Tüfe
Sanayi
İmalat Sanayi
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 260
240
220
200
180
160
140
120
100
Haz.11
Oca.12
Kas.10
Eyl.09
Nis.10
Şub.09
Ara.07
Tem.08
May.07
Eki.06
Mar.06
Ağu.05
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
Oca.05
Oca.06
Nis.06
Tem.06
Eki.06
Oca.07
Nis.07
Tem.07
Eki.07
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
35
30
25
20
15
10
5
0
‐5
‐10
Tarım
Enerji
Kaynak:TCMB
Kaynak:TCMB, Vakıfbank Oca.08
Mar.08
May.08
Tem.08
Eyl.08
Kas.08
Oca.09
Mar.09
May.09
Tem.09
Eyl.09
Kas.09
Oca.10
Mar.10
May.10
Tem.10
Eyl.10
Kas.10
Oca.11
Mar.11
May.11
Tem.11
Eyl.11
Kas.11
Oca.12
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
10 İTO Enflasyon Göstergeleri 90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
‐10
Türk‐ İş Mutfak Enflasyonu 8
6
4
2
0
‐2
‐4
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y‐y,%)
Türk‐İş Gıda Enflasyonu ( a‐a, %)
İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y‐y,%)
Kaynak: İTO Kaynak:Türk‐İş
Enflasyon Beklentileri 9.5
9
8.5
8
7.5
7
6.5
6
5.5
5
Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 100
90
80
70
60
50
40
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak:TCMB Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti Kaynak:TCMB
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17.0
16.0
15.0
14.0
13.0
12.0
11.0
10.0
9.0
8.0
28,000
27,000
26,000
25,000
24,000
23,000
22,000
21,000
20,000
19,000
9.3
Şub.08
Nis.08
Haz.08
Ağu.08
Eki.08
Ara.08
Şub.09
Nis.09
Haz.09
Ağu.09
Eki.09
Ara.09
Şub.10
Nis.10
Haz.10
Ağu.10
Eki.10
Ara.10
Şub.11
Nis.11
Haz.11
Ağu.11
Eki.11
Ara.11
Nisan 05
Eylül 05
Şubat 06
Temmuz 06
Aralık 06
Mayıs 07
Ekim 07
Mart 08
Ağustos 08
Ocak 09
Haziran 09
Kasım 09
Nisan 10
Eylül 10
Şubat 11
Temmuz 11
Aralık 11
9.8
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı
İşgücü Arzı
İşsizlik Oranı
Kaynak:TÜİK, Vakıfbank Kaynak:TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı 54.0
25.0
52.0
20.0
50.0
15.0
48.0
10.0
46.0
5.0
44.0
0.0
42.0
Mar.08
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Eyl.11
30.0
Ara.11
Haz.11
Mar.11
Eyl.10
Ara.10
Haz.10
Mar.10
Eyl.09
Ara.09
Haz.09
Mar.09
Eyl.08
Ara.08
Haz.08
İstihdam Oranı
Kaynak:TÜİK Tarım
Sanayi
İnşaat
Hizmetler (Sağ Eksen)
Kaynak:TÜİK
İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100) 2011‐III
III
2011‐I
III
2010‐I
III
2009‐I
2008‐I
III
2007‐I
III
2006‐I
Şub.08
May.08
Ağu.08
Kas.08
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
İş Arayanların Sayısı
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı III
110
108
106
104
102
100
98
96
94
92
200,000
180,000
160,000
140,000
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
2005‐I
Mar.08
İşgücüne Katılma Oranı
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı 53.0
51.0
49.0
47.0
45.0
43.0
41.0
39.0
37.0
35.0
İstihdam Edilenler Sanayi İstihdam Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
12 Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı 5,000
Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri
125.0
4,500
120.0
4,000
3,500
115.0
3,000
110.0
2,500
Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak:TCMB III
III
2011‐I
III
2010‐I
2009‐I
III
III
2008‐I
III
2007‐I
95.0
2006‐I
100.0
1,000
2005‐I
1,500
III
105.0
2,000
Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat‐İhracat Dış Ticaret Dengesi 25000
0
20000
‐2000
15000
‐4000
‐6000
10000
‐8000
5000
‐10000
0
‐12000
İhracat (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB
İhracat İthalat 140
120
100
80
60
40
20
0
‐20
‐40
‐60
140
120
100
80
60
40
20
0
‐20
‐40
‐60
Ara Malları (y‐y, %)
Sermaye Malları (y‐y, %)
Tüketim Malları (y‐y, %)
Ara Malları (y‐y, %)
Sermaye Malları (y‐y, %)
Tüketim Malları (y‐y, %)
Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 3000
6000
‐4000
‐14000
‐24000
‐34000
‐44000
‐54000
‐64000
‐74000
‐84000
1000
‐1000
‐3000
‐5000
‐7000
‐9000
‐11000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık‐milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar‐sağ eksen)
Kaynak:TCMB 50000
40000
30000
20000
10000
0
‐10000
‐20000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık‐milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık‐milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık‐milyon dolar)
Kaynak:TCMB
14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni 115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
Tüketim Harcamaları 130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
20
15
10
5
0
‐5
‐10
‐15
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Reel Hanehalkı Tüketimi (y‐y, %)
Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB
CNBC‐e Güven Endeksleri Krediler 250.0
80.00
70.00
200.0
60.00
50.00
150.0
40.00
100.0
30.00
20.00
50.0
10.00
0.00
0.0
CNBC‐e Tüketici Güven Endeksi
Krediler (y‐y, %)
CNBC‐e Tüketim Endeksi
Kaynak:BDDK
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Bireysel ve Ticari Krediler 155.00
135.00
115.00
95.00
75.00
55.00
35.00
15.00
‐5.00
Bireysel Krediler (y‐y, %)
Ticari Krediler (y‐y, %)
Kaynak:BDDK 15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları 350
330
310
290
270
250
230
210
190
170
150
0
‐10
‐20
‐30
‐40
‐50
‐60
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam‐milyar TL)
Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam‐milyar TL)
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam‐milyar TL)
Kaynak:TCMB
Kaynak:TCMB
Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 57
65
55
45
35
25
15
5
‐5
‐15
‐25
‐35
47
37
27
17
7
‐3
Vergi Gelirleri (Nominal y‐y, %)
Vergi Gelirleri (Reel y‐y, %)
Kaynak:TCMB,Vakıfbank Faiz Dışı Denge (12 aylık‐milyar TL)
Kaynak:TCMB
Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 400.0
380.0
360.0
340.0
320.0
300.0
280.0
260.0
240.0
220.0
200.0
550.0
500.0
450.0
400.0
350.0
300.0
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
160.0
150.0
140.0
130.0
120.0
110.0
100.0
90.0
80.0
70.0
60.0
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL‐sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16 Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili 45
30
40
25
35
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
100.0
80.0
60.0
40.0
20.0
0.0
20
30
25
15
20
10
15
5
10
0
5
0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
TCMB (milyar dolar‐sol eksen)
Kamu Sektörü (milyar dolar)
Özel Sektör (milyar dolar)
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 35
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
0
Ocak 2004
Mayıs 04
Eylül 04
Ocak 05
Mayıs 05
Eylül 05
Ocak 06
Mayıs 06
Ağustos 06
Aralık 06
Nisan 07
Ağustos 07
Aralık 07
Nisan 08
Ağustos 08
Aralık 08
Nisan 09
Ağustos 09
Aralık 09
Nis.10
Ağu.10
Ara.10
Nisan 11
Ağustos 11
Aralık 11
‐5
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Nominal Faiz
Kaynak:TCMB,Vakıfbank
Kaynak:TCMB Para Arzı 80000000
70000000
60000000
50000000
40000000
30000000
20000000
10000000
17000000
15000000
13000000
11000000
90000000
70000000
Oca.06
Nis.06
Tem.06
Eki.06
Oca.07
Nis.07
Tem.07
Eki.07
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
50000000
M2 (bin TL)
M3 (bin TL)
M1 (bin TL‐sağ eksen)
Kaynak: TCMB 17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y‐y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y‐y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH* (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi 1.6 0.7 2 1.30 ‐0.90 1.40 ‐2.80 0.30 ‐5.50 0.40 ‐0.60 8.90 4.80 6.10 1.37 2.90 8.20 2.9 2.7 2.30 2.50 3.40 5.90 3.60 1.90 1.70 3.40 0.30 3.20 3.70 5.32 5.85 6.10 10.43 ‐3.24 0.28 5.69 ‐1.74 ‐2.08** 2.06 ‐9.89 ‐4.55 ‐10.45 ‐1.71** 3.58 5.19 4.80 ‐2.62 ‐2.26 ‐2.78 ‐6.58 0.25 1.00 1.00 1.00 1.00 7.00 1.00 1.00 1.00 0.50 0.10 6.56 8.00 8.50 9.75 5.50 5.75 70.2 ‐19.10 99 ‐21.50 96.80 ‐49.90 ‐54.30 ‐28.90 ‐79.30 ‐31.00 39.50 105.00 ‐‐ ‐‐ 112.80 5.00 93.25 ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye *Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2010 verileridir. **2009 Verileri Beklentiler 2012‐IMF Beklentisi (Ocak 2012) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE Reel Büyüme (y‐y. %) Enflasyon (y‐y. %) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH 1.2 5.4 3.3 1.8 ‐0.5 0.3 0.2 ‐2.2 1.71 ‐1.84 ‐1.7 ‐2.0 0.6 1.7 8.2 3.3 7.0 3.0 2.5 0.4 1.60
6.20
3.38
0.87
1.49
1.30
1.35
1.64
3.00
2.13
1.44
0.59
2.00
‐0.21
3.00
7.10
8.54
4.49
4.80
5.73
0.05
1.96
0.75
‐2.12
0.40
4.92
‐2.49
‐2.97
1.54
‐6.39
‐3.14
‐6.65
‐2.29
2.81
5.57
3.46
‐2.18
‐2.54
‐3.73
‐7.44
7.86 ‐‐ ‐‐ 9.04 9.86 6.15 9.17 8.50 11.00 13.35 19.70 18.48 7.81 4.78 4.00 7.10 ‐‐ 7.50 23.81 10.66 106.51
34.47
80.04
105.03
89.99
81.89
89.37
121.38
75.52
111.79
70.15
189.14
84.76
238.441
22.19
12.08
61.98
63.90
37.59
38.08
18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2009 2010 En Son Yayımlanan 2012 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 952 559 GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) ‐4.8 Sanayi Üretim Endeksi (y­y. %) 1 103 750 348 802 (2011, 3Ç) ‐‐ 9.0 8.2 (2011, 3Ç) 2.5 ‐9.5 13.09 1.5 (Ocak 2012) ‐‐ Kapasite Kullanım Oranı (%) 67.6 72.58 73.1 (Mart 2012) ‐‐ İşsizlik Oranı (%) 13.5 11.9 9.8 (Aralık 2011) 10.7 2010 2011 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y­y. %) 6.40 10.45 10.43 (Şubat 2012) 6.6 ÜFE (y­y. %) 8.87 13.33 9.15 (Şubat 2012) ‐‐ Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,885 148,455 139,260 (16.03.2012) ‐‐ M2 587,815 665,642 661,622 (16.03.2012) ‐‐ M3 616,201 700,491 699,884 (16.03.2012) ‐‐ Emisyon 44,368 49,347 48,678 (16.03.2012) ‐‐ TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 80,696 78,330 79,123 (23.03.2012) ‐‐ Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1.50 5.0 TRLIBOR O/N 6.54 10.89 5.0 (23.03.2012) ‐‐ 11.13 (29.03.2012) ‐‐ Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 47,101 77,089 5,998 (Ocak 2012) 62,100 İthalat 185,544 240,834 17,713 (Şubat 2012) ‐‐ İhracat 113,883 134,971 11,777 (Şubat 2012) ‐‐ Dış Ticaret Açığı 71,661 105,858 5,936 (Şubat 2012) 85,300 Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 2010 Şubat 2011 Şubat 20,019 24,556 27,518 (Şubat 2012) ‐‐ Bütçe Giderleri 22,290 23,568 30,159 (Şubat 2012) ‐‐ Bütçe Dengesi ‐2,271 988 ‐2,641 (Şubat 2012) ‐‐ Faiz Dışı Denge 2,306 7,159 5,973 (Şubat 2012) ‐‐ Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 2009 2010 330.0 352.8 377.0 (Şubat 2012) ‐‐ Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) 111.5 120.5 141.5 (Şubat 2012) ‐‐ Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) 309.8 317.4 290.5 (2011 IV. Çeyrek) ‐‐ 19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr
0312‐455 70 87 Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr
Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr
Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr
0212‐398 18 99 Emine Özgü Özen Ekonomist emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 90 Naime Doğan Eriş Araştırmacı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 92 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr
İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr 0212‐398 18 98 0212‐398 19 02 0212‐398 18 91 0212‐398 19 05 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar