astımlı çocuklarda hemşirelik bakımı

20.04.2016
ASTIMLI ÇOCUKLARDA
HEMŞİRELİK BAKIMI
PROF.DR. NURSAN ÇINAR
RİSK FAKTÖRLERİ
Kişisel Faktörler:
• Genetik
• Atopi
• Bronş hiperreaktivitesi
• Cinsiyet
• Etnik köken
Çevresel Etkenler:
Allerjenler
Solunum sistemi enfeksiyonları
Sigara
Hava kirliliği
Meslek
Sosyoekonomik düzey
Aile büyüklüğü
Diyet
Obezite
Tetikleyiciler:
Allerjenler,
Solunum yolu inf.,
Egzersiz,
Hava kirliliği,
Besinsel katkı mad.,
İlaçlar
Konağa ait faktörler
Genetik
*Atopiye neden olan genler
*BHR’a neden olan genler
Obesite (leptin)
Cinsiyet
Çevresel faktörler
Allerjenler
*İç ortam: Ev akarları, tüylü
hayvan, hamam böceği,mantar, küf, maya
*Dış ortam:Polen, mantar,küf,maya
İnfeksiyon (hijyen hipotezi)
Mesleksel
Tütün (aktif/pasif)
Eviçi/dışı hava kirliliği
Diyet
ASTIM
GINA 2006
RİSK FAKTÖRLERİ: Allerjenler

ev tozu akarları

ev hayvanları

hamam
böcekleri

küf mantarları

polenler
GINA 2006
Astım patogenezinde yer alan hava yolu yapısal
hücreleri

Havayolu epitel hücreleri

Havayolu düz kas hücresi

Endotel hücresi

Fibroblast ve
myofibroblast
(İnflamatuar protein üretimi, virüs ve
hava kirliliği ile ilişki)
(İnflamatuar protein üretimi )
(İnflamatuar hücre toplanması)
(Konnektif doku üretimi →remodeling
)

Hava yolu sinirleri
(İnflamatuar nöropeptid)
1
20.04.2016
TANI: Solunum Fonksiyon Testleri
DERİ TESTİ
ASTIM TEDAVİSİNDE
İNHALER KULLANIM NEDENLERİ
Direkt istenen yerde etki oluşur
 Daha az dozda ilaç yeterli olur
 Daha az yan etki oluşur
2
20.04.2016
ASTIM TEDAVİSİNDE
İNHALER YOL ÇEŞİTLERİ
İNHALER YOL ÇEŞİTLERİ
 Ölçülü doz inhalerler
(ÖDİ)
 ÖDİ + ‘Spacer’lar (hava
haznesi)
 Kuru toz inhalerler (KTİ)
(turbuhaler, discus,
aerolizer)
 Nebülizatörler
Jet tipi
Ultrasonik tip
Kullanımı
ÖDİ + ‘Spacer’lar (hava haznesi)

ÖDİ el ve nefes becerisi gerektirdiğinden
çocuklarda doğrudan kullanımı pek tercih
edilmez; genellikle ara cihazlarla birlikte
uygulanır.



Ara cihazlardan aerochamber’lar yüz maskesi
boyutlarına göre renklendirilmiştir. Kavuniçi
infant, sarı çocuk, mavi de yetişkinler için uygun
boyutu göstermektedir.




İlaç çalkalandıktan sonra ara cihaza dik bir şekilde takılır
ve cihazın içine bir doz sıkılır.
Yavaş ve derin bir inspiryum ile (30 L/dak) ilaç içe
çekilir.
Bu sırada burundan nefes alınmaması, daha sonra da
yavaş bir ekspiryumla nefesin verilmesi gerekir.
Ağız cihazdan ayrılmadan derin nefes alıp verme işlemi 510 kez yapıldıktan sonra bir kez daha tekrarlanır.
Tüm bu işlemler, cihaz üzerinde, çocuğa ve ailesine,
anladıkları netleşene kadar gösterilir.
Bu işlem sırasında büyük hacimli cihazların valflerinin
açılıp kapanma sesi dışardan duyulur.
Tüm işlem en geç 30 saniye içinde tamamlanmalı daha
sonra ağız çalkalanmalıdır.
ASTIM ve HEMŞİRELİK BAKIMI





Sık aralarla yaşam belirtileri izlenir.
Solunum güçlüğü varsa; yatak başı
yükseltilir, sıkı elbiseler gevşetilir.
Sekresyonların yumuşamasını kolaylaştırmak
ve dehidratasyon oluşumunu önlemek
amacıyla yeterli sıvı alımı sağlanır
Önerilen ilaçlar uygulanır ve yan etkileri
gözlenir.
İstenilen dozda oksijen verilir.
3
20.04.2016





Gerekirse arter kan gazı değerleri
izlenir.
Acil durumlar için gerekli malzemeler
hazır bulundurulur.
ACT
Günlük tartı izlemi
Çocuk yalnız bırakılmaz ailenin çocukla
kalmasına izin verilir.

Astımlı çocuklarda çocuk ve ailenin
eğitimi çok önemlidir.
ÇOCUK VE AİLESİNİN EĞİTİMİ

Astım hastalığı hakkında açıklama

İlaçların türleri ve etkileri

Enfeksiyonlu kişilerden uzak durulması

İnhalasyon tekniği

Semptomlar artarsa ne yapılması gerektiği

Çevrede alınacak önlemler
(Çocuğun odasından gereksiz mobilya,
halı
ve
bu
gibi
eşyaların
bulundurulmaması,
her
gün
temizlenerek toz alınması, odada
bitki
bulundurulmaması,
yatak
örtüleri, perdeler, halı ve bu gibi
eşyaların pamuk ya da sentetik olması
ve sık yıkanması, duvarların silinebilir
boya olması gerektiği)

(Hastane dışında akut kriz başladığı zaman acil
olarak daha önce reçete edilen
bronkodilatatörler veya aerasol tedavisinin
uygulanması, düzelme olmadığı durumlarda sağlık
kuruluşuna başvurması gerektiği )
TEŞEKKÜRLER
4