Tiyatro dünyası susmuyor

advertisement
SAYFA
CUMHURİYET
16
KÜLTÜR
10 MAYIS 2012 PERŞEMBE
kultur@cumhuriyet.com.tr
18. İstanbul Tiyatro Festivali’nin açılışı Lütfi Kırdar Kültür Merkezi’nin içinde ve dışındaki protesto eylemleriyle başladı
Başar Sabuncu’ya ödülünü
Metin Deniz verdi.
Tiyatro dünyası susmuyor
ÖZLEM ALTUNOK
Lütfi KHrdar’Hn önündeki ‘sessiz’ eylemcilerin
“Sus! muyoruz” isyanH salonun içine de taştHğH 18.
İstanbul Tiyatro Festivali’nin dün akşamki açHlHşH
yine “özelleştirme” protestolarHna sahne oldu. Demet Evgar’Hn sunduğu törende ilk olarak 1 MayHs’ta yitirdiğimiz Cüneyt Türel’e değer görülen
Onur Ödülü’nü 19 yHllHk hayat arkadaşH Tilbe Saran ve kHzH Elif Türel, Metin Deniz’in elinden aldH. AynH zamanda festivalin bir diğer Onur Ödüllü
ismi yönetmen Başar Sabuncu’ya da ödülünü sunan Metin Deniz, “Bu ödülü Tilbe ve Elif’e veriyorum, ama kendisine vermeyi tercih ederdim”
dedi. Tilbe Saran ise ödülü alHrken “Rüzgâr kanatlı zaman Cüneyt’i aramızdan almasaydı 50
58. Sait Faik
Hikaye Armağanı
Yalçın Tosun’un
Kültür Servisi - Darüşşafaka ve
İş BankasH Kültür YayHnlarH tarafHndan düzenlenen ve yazar Sait Faik
Abasıyanık anHsHna her yHl bir öykücüye verilen, “58. Sait Faik Hikâye Armağanı” bu yHl, “Peruk
Gibi Hüzünlü” kitabHyla Yalçın
Tosun’un oldu.
Doğan Hızlan başkanlHğHnda
toplanan 58. Sait Faik Hikâye ArmağanH’nHn seçici kurulu Hilmi
Yavuz, Nursel Duruel, Jale Parla, Murat Gülsoy, Metin Celâl ve
Beşir
Özmen’den
oluşuyor. Seçici kurulun gerekçeli kararHnda ödülün,
“Kenarda kalanların, genel
kabul görmeyenlerin, olmamışların,
olamamışların yaşamlarından kesitleri kendine özgü bir yalınlık ve
sahicilikle anlatmaktaki başarısı
nedeniyle” “Peruk Gibi Hüzünlü” kitabHna oy birliğiyle verildiği
duyruldu. Yazara ödülü yarHn düzenlenecek bir törenle sunulacak.
1977 doğumlu Tosun, Galatasaray
Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nden mezun oldu. AynH üniversitede özel hukuk
doktorasHnH tamamladH. İstanbul Bilgi
Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalHşHyor. Kitaba
adHnH veren “Peruk Gibi Hüzünlü” adlH şiiri Mabel Matiz tarafHndan bestelenmiş ve sanatçHnHn aynH
adlH albümünde yer almHştH.
Tosun geçen yHl “Anne, Baba ve
Diğer Ölümcül Şeyler” isimli kitabHyla Notre Dame de Sion Edebiyat
ödülünün de sahibi olmuştu.
Sait Faik
heykeli
kaldırılmayacak
İstanbul Haber Servisi Burgazada’daki Sait Faik
Abasıyanık MeydanH’nda bulunan
yazara ait büstün yapHlan
düzenleme kapsamHnda buradan
kaldHrHlmasH kararHndan tepkiler
üzerine vazgeçildi. Ada DostlarH
Derneği Yönetim Kurulu BaşkanH
Perihan Ergun, büstün heykeltraş
Gürdal Duyar tarafHndan yapHlmHş
özel bir büst olduğunu, meydana
1990’lH yHllarda yerleştirildiğini
anlattH. AbasHyanHk’Hn bu heykel
için Duyar’a poz verdiğini, çok
özel bir eser olduğunu belirten
Ergun, mülkiyetinin Ada DostlarH
Derneği’ne, envanterinin de
Darüşşafaka Cemiyeti’ne ait
olduğunu kaydetti.
‘Sessiz’ bir replik
CEREN ÇIPLAK
Yüzlerce sanatçı ve tiyatrosever, dün Harbiye Muhsin
Ertuğrul Sahnesi önünde, tiyatroların özelleştirilme girişimine karşı, beyazlar içinde “sessiz” bir eylem yaptı. 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nin açılış töreninde yapılan eylem
bir yandan da festivale destek vermek amacı taşıyor. Hiç
slogan atılmayan eylemde Munch’un “Çığlık” tablosunun
posteri taşındı. Beyaz kıyafetler giyerek eyleme katılan sanatçılar ağır ağır ve “sessiz”ce tiyatro festivalinin açılış töreninin yapıldığı Muhsin Ertuğrul Sahnesi’ne “komşu” Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’na yürüdü.
Yakalarında “Sus!muyoruz” yazılı kartlar taşıyan katılımcılar, eylemde Başbakan Tayyip Erdoğan’a yazılan bir
mektubun olduğu defteri imzaladı. Başbakan’a yazılan
mektupta tiyatroların özerk bir biçimde düzenlenmesi konusunda Başbakan’ın katkılarını göz ardı etmeyeceğini
umdukları vurgulanıyor.
“Sessiz ve beyaz” eylemi, tiyatro üstadı Mücap Ofluoğlu’nun gözyaşları içindeki sözleri başlattı. Ofluoğlu, “Buraya gözyaşı dökmeye gelmedim sizleri alkışlamaya gel-
dim. Bırakmayın bu tiyatroyu” dedi. Ofluoğlu’nun ardından konuşan Şehir Tiyatroları yönetmeni, oyuncu Engin
Alkan da “Tiyatronun başına musallat olmuş kara bulutları dağıtmaya geldik” dedi. Alkan, “Tiyatronun gerçek sahipleri olarak her zaman sözümüz olacak. Daha çok konuşabilmek için repliklerimizi söyleyebilmek için şimdilik susacağız...” dedi. Alkan, önümüzdeki günlerde “hiç bitmeyen bir tiyatro” etkinliği yapacaklarını da duyurdu.
gürlük, eleştirel düşünce ister, kulluk değil, yaratıcılık ister. Ama her şeyden önce sanata ve
sanatçıya sevgi, saygı ister. Bu nedenle susmuyoruz, susmayacağız” sözleri salondan büyük alkHş aldH. ArdHndan ödülü alan Nutku ise, “Biz 2500
yıldan beri kendimizi kanıtlamış durumdayız.
Bize hiç kimse ‘Sen kimsin’ diyemez” dedi. Festivalin direktörü Dikmen Gürün ise “hocası” Prof.
Sevda Şener’e ödülünü “Ne mutlu ki onun öğrencisiyim” diyerek sundu. Demet Evgar’Hn Muhsin
Ertuğrul’dan bir alHntHyla sonlandHrdHğH ödül töreninin ardHndan ise Genco Erkal’Hn “Nâzım, Brecht,
Biraz da Aziz Nesin” adlH gösterisiyle 25 günlük
festival maratonu başlamHş oldu. Erkal, oyunu
Aziz Nesin’den bir alHntHyla bitirdi: “Bütün devrilmişlere ve devrileceklere selam!”.
Y
akalarında “Sus!muyoruz”
yazılı kartlar taşıyan katılımcılar,
eylemde Başbakan Erdoğan’a
yazılan bir mektubun olduğu
defteri imzaladı. Mektupta,
tiyatroların özerk bir biçimde
düzenlenmesinde Başbakan’ın
katkılarını göz ardı etmeyeceğini
umdukları vurgulanıyor.
‘Hayat, absürd tiyatroyu geçti’
Tiyatro yazarı Özen Yula da eyleme katılan sanatçılar
arasındaydı. Yula, “Süreçteki bunca saçmalığa ancak absürd tiyatroda rastlanır. Bu hayat, Başbakan sayesinde
absürd tiyatroyu geçti.” yorumunu yaptı.
CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin de tiyatro sanatçılarını sırtında yük gibi gören iktidarı kınadığını belirterek “Parlamentoda 550 kişiye hizmet eden 7 bin kişi devlete yük olmuyor da 74 milyon insana sanat ve kültür götüren, devletten maaş alan yaklaşık 1500 kişi devlete yük
gibi görünüyor!” dedi.
Yeni yönetmelikteki dHşardan oyun satHn alHmH maddesinin kurumun özelleştirilmesinin önünü açacağH belirtiliyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve
Sosyal İşler Daire Başkanı Abdurrahman Şen
maddenin oyun satın alımı maddesi olduğunu
inkâr etmiyor. Şen, ŞT’nin ulaşamadığı tiyatro
salonlarını doldurmak, o salonları kullanmak
için oyun satın alımı yapılabileceğini söylüyor.
CEREN ÇIPLAK
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir TiyatrolarH’nHn (İBBŞT) yeni yönetmeliğindeki
dHşardan oyun satHn alHmH maddesinin, Şehir
TiyatrolarH’nHn (ŞT) özelleştirilmesinin önünü açan “tehlikeli madde” olduğu belirtiliyor. Peki, ana görevi tiyatro oyunu üretmek
olan ve 10 sahnede yaklaşHk bin çalHşana sahip ŞT neden dHşarHdan oyun satHn alacak?
Edindiğimiz bilgiye göre Başbakan Tayyip Erdoğan’Hn “tiyatroları özelleştireceğiz” açHklamasH sonrasHnda ŞT’de özelleştir-
Şehir Tiyatroları’nda
tehlikeli ‘madde’
mede ihale usulünün gündeme geleceği belirtiliyor. ŞT’nin yeni yönetmeliğine göre repertuvar oluşturulacağH, oyunlarHn belediye
tarafHndan ihaleye çHkarHlacağH, çoğunluğu
sözleşmeli olan oyuncularHn da proje bazlH
çalHştHrHlacağH da konuşuluyor. ŞT’nin Devlet
TiyatrolarH (DT) gibi yasasH olmadHğH için de
özelleştirmenin daha rahat yapHlabileceği belirtiliyor.
İBBŞT Genel Sanat Yönetmeni Hilmi Zafer Şahin maddenin asla oyun satHn alHmHyla
ilgili değil, oyunun yapHmHna ilişkin insana
ve malzemeye dayalH satHn alHm olduğunu
İçinden roman
geçen sokak
Ahmet Ümit’in yeni romanı ‘Sultanı
Öldürmek’ hikâyenin geçtiği sokakta
okurlarıyla buluştu
Kültür Servisi Türkiye’de ilk kez
bir kitabHn tanHtHmH,
romandaki hikâyenin geçtiği sokakta
yapHldH. Ahmet
Ümit’in son romanH
“Sultanı Öldürmek”, kitaptaki hikâyenin geçtiği Şişli HanHmefendi Sokak’ta okurlarHyla
buluştu.
Şişli Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen etkinliğe, Ahmet
Ümit ve okurlarHnHn yanH sHra Şişli
Belediye BaşkanH Mustafa Sarıgül,
Okan Üniversitesi Mütevelli Heyeti
BaşkanH Bekir Okan, gazeteciyazar Mehmet Barlas, yazarlar
Ayşe Kulin, Buket Uzuner ve
Selim İleri’nin de bulunduğu, edebiyat dünyasHndan çok sayHda isim
katHldH. Sokakta düzenlenen kokteylde konuşan Mustafa SarHgül,
“Değerli dostum Ahmet Ümit’e,
böylesine önemli bir eseri bize
ulaştırdığı için çok teşekkür edi-
yorum. Bu roman
aynı zamanda yakın tarihimizle ilgili birçok konuya da
ışık tutuyor. Bu açıdan da mutlaka
okunması gereken
bir eser olduğunu
düşünüyorum. Şişli Belediyesi olarak
bundan sonra da
sanatın ve sanatçının yanında olmaya
devam edeceğiz”
dedi.
ArdHndan Ahmet Ümit, “Sultanı Öldürmek”ten bir bölüm okuyarak kitabHnH okurlarH için imzaladH.
Ahmet Ümit’in son romanH günümüzde işlenen bir cinayetten
yola çHkarak Fatih Sultan Mehmet’in yaşamHna uzanan heyecan
dolu bir serüveni konu alHyor. RomanHn baş kahramanlarHndan tarih
profesörü Nüzhet Özgen, Şişli
HanHmefendi Sokak’ta yaşHyor. Romandaki gizemin çözümünde de
aynH sokaktaki Sahtiyan ApartmanH önemli rol oynuyor.
söylese de ŞT’nin bağlH olduğu İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler
Daire BaşkanH Abdurrahman Şen maddenin oyun satHn alHmH maddesi olduğunu inkâr
etmiyor. Şen, ŞT’nin ulaşamadHğH tiyatro salonlarHnH doldurmak, o salonlarH kullanmak
için oyun satHn alHmH yapHlabileceğini, sahnelerin de başka bir tiyatro grubuna kiraya verilebileceğini söylüyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kendi
iştiraki olan Kültür AŞ de şu sHralar 2012 yHlH
sonuna kadar her bir oyunun 100 seans gösterilmesini içeren “100 Oyun Projesi” kap-
YARIN VE 12 MAYIS’TA
samHnda Necip Fazıl Kısakürek’in “Bir
Adam Yaratmak”, Lyubomir Simoviç’in
“Hasan Ağa’nın Karısı” ve Cevat Fehmi
Başkut’un yazdHğH “Harput’ta Bir Amerikalı” oyunlarHnH sahneliyor. Bu oyunlarHn
ŞT’ye satHlmayacağH, kültür merkezlerinde
oynanacağH söylense de bu oyunlarH hazHrlayanlarHn ağHrlHklH olarak ŞT’nin sanatçHlarH ve
çalHşanlarH olmasH, oyun satHn alHmH maddesinden yararlanHlarak ŞT’ye satHlma olasHlHğH
olduğu belirtiliyor. Yani ileriki günlerde
ŞT’nin oyunu ŞT’ye satHlabilir de.
Bilindiği gibi, CHP İstanbul Milletvekili
Umut Oran, Başbakan Tayyip Erdoğan’Hn
yazHlH yanHtlamasH istemiyle Meclis BaşkanlHğH’na sunduğu soru önergesinde, AKP hükümetinin tiyatrolarH özelleştirme kararHnH, aylar öncesinde İBBŞT’de dolaylH olarak hayata geçirip geçirmediğini ve bu amaçla şubat
ayHnda, 2 milyon 750 bin TL karşHlHğHnda 3
oyunun sahnelenmesi için ihaleye çHkHp çHkmadHğHnH sormuştu.
Can Bora’nın
yazdığı,
yönettiği ve rol
aldığı oyun
bugün Mekân
Artı’da
‘Oyuncu’
Cüneyt
Türel
anılıyor
İ
stanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü’nün bu yılki sahiplerinden, 1 Mayıs’ta
aramızdan ayrılan oyuncu ve seslendirme sanatçısı Cüneyt Türel,
“Elin Elimde” oyununun
provalarında çekilen kamera görüntülerinden
oluşan bir belgeselle
anılıyor. Festival kapsamında, Başar Sabuncu’nun yönetmenliğinde, Türel’in Tilbe Saran’la aynı sahneyi paylaşacağı duyurulan
“Elin Elimde” oyununun
gününde, oyunun provalarından Evren Ercan’ın cep telefonu kamerası ile çektiği belgesel niteliğindeki görüntülerden kurgulanan
“Oyuncu” filminin gösterimi yapılacak. “Oyuncu”, yarın saat 20.30 ve
12 Mayıs Cumartesi günü saat 18.30’da Küçük
Sahne’de ücretsiz olarak seyredilebilir.
Kendi hikâyeni ‘Dantel’e işle
ÖZNUR OĞRAŞ
Türk tiyatrosunda ilk kez “Blue Box” sinema tekniğinin kullanHldHğH “Dantel” adlH oyun
Mekân ArtH’da sahneleniyor. Can Bora’nHn
yazdHğH, yönettiği ve oynadHğH oyun için alHşHlmHşHn dHşHnda diyebiliriz. Dans, video ve gerçek zamanlH montaj gibi unsurlarHn kullanHldHğH oyun, karakterin iç dünyasHnH sorgulamasH
üzerinden gidiyor. Sahnede büyük bir ekran var,
ekranda gördüğümüz görüntüyle mavi bir perdenin önünde duran oyuncunun hareketleri eşzamanlH gidiyor. Yani sahnede bir “illüzyon”
üretiliyor ve seyirci bu “illüzyonun” nasHl yaratHldHğHnH görüyor. Sinemada Blue Box “illüzyon aracı”yken tiyatro sahnesinde “gerçekliğin ta kendisi” oluyor.
Bora, “Sinemada kullanılan ‘Blue Box’un
amacı, gerçek olmayan bir görüntüyü gerçekmiş gibi göstermek ve seyircinin, sunulan veriye inanmasını sağlamak. Aynı tek-
C MY B
nik tiyatro sahnesi üzerinde kullanılırken yine iki görüntüyü üst üste bindiriyoruz ama,
kullanılan teknik sinemada gizli tutulurken
biz bunu seyirciye saklamadan gösteriyoruz”
diyor. Oyunda sevmek ve sevilmek temasH irdeleniyor. Hikâyenin parçalarHnH Deniz karakterini canlandHran Bora’dan dinliyoruz, ekrandaki görüntülerde ve karakterin dansHnda ise iç
dünyasHnHn karmaşHklHğHnH görüyoruz. “Seyirci, karakterin üzerinden kendi hikâyesini
kendi oluştursun” diyen Bora, “Dantel’de seyirciyi biraz da aktive etmek istiyoruz. Seyircinin tamamen pasif kalmasını değil,
ama kendi analitik yetkisini de kullanmasını umut ediyorum.”
Bora’ya görsel tasarHm, animasyon, videoda
Alper Akçay, müzik, ses tasarHm ve gerçek zamanlH görüntü işlemede ise Utku Öğüt eşlik ediyor. “Dantel” bugün, 15 ve 22 MayHs’ta Harbiye Mekân ArtH’da sahnelenecek.
(0 212 224 57 56)
C MY B
Kenarda
kalanların
hikâyesi
yıllık meslek hayatının en güzel gecesini burda
kutluyor olacaktı. Onun yurdu Türkçe, toprağı
tiyatro, örtüsü edebiyattı. Birlikte yaşadığımız
son 19 yıla tanıklık ederim ki hep tiyatro için
yaşadı. Bu yolda her nefesi tiyatro diye aldı, tiyatro diye verdi” dedi. KHzH Elif Türel ise “Böyle
gecelere onun yanında hep “+1” olarak geldim,
keşke bu gece de öyle olsaydı” dedi. ArdHndan
ödülünü yine Metin Deniz’in elinden alan Sabuncu
ise ‘Sevgili kardeşim Cüneyt son dönemde tiyatromuza musallat olan baskılara katlanamayarak çekti, gitti. Bu ödülü almakta yalnız kaldım.” dedi. Gazetemiz yazarH Zeynep Oral’Hn
araştHrmacH, yazar Prof. Özdemir Nutku’ya Onur
Ödülü’nü sunarken söylediği “Unutmayalım ki tiyatro ışık, aydınlık ister, bağnazlık değil. Öz-
Download