Çeyreklik Yatırım Bülteni Sunumu Ekonomi, Piyasa Gelişmeleri ve Beklentiler İbrahim Aksoy HSBC Portföy Yönetimi A.Ş. 1 Ağustos 2017 Sunumu linkten izleyebilirsiniz: http://mediazone.brighttalk.com/event/HSBC/e6051b3bfe-8799-intro?commid=272967 2 İçindekiler Küresel görünüm ve piyasalar Türkiye Ekonomisine bakış Türkiye piyasaları Yasal uyarı 3 I - Küresel görünüm ve piyasalar Euro Bölgesi ekonomik aktivitesinde toparlanma tüm hızıyla sürüyor. İmalat PMI endekslerinde farklı yönde trend ABD ekonomisiyle ayrışmayı net olarak gösteriyor. Hizmet sektörü aktivitesinde de benzer bir durum mevcut. EURUSD paritesinde son aylardaki yükselişin ana nedeni ekonomilerdeki bu ayrışma. 5 Daha yavaş da olsa ABD ekonomisi de toparlanıyor. 1. çeyrekteki %1.2 büyüme sonrasında ekonominin 2. çeyrekte %2.6 büyüdüğü açıklandı. Kişisel tüketim ve yatırımlarda 2. çeyrekte görülen canlanma büyümeyi desteklemiş görünüyor. 6 Enflasyon ise önemli gelişmiş piyasalarda hedefin oldukça altında seyretmeye devam ediyor. ABD’de çekirdek enflasyondaki son düşüş, Trump’ın seçilmesi ve petrol fiyatlarında artışla başlayan enflasyon kaygılarını ortadan kaldırmış durumda. 7 ABD’de yıllık ücret artışı Haziran’da %2.5 gibi görece zayıf bir seviyede. Güçlü istihdam artışına rağmen ücret enflasyonunun zayıf kalması piyasaların enflasyon konusunda rahat olmasına neden oluyor. Fed ise bu durumun değişebileceğine dikkat çekiyor. 8 Tarım-dışı istihdam artışı Haziran’da 222 bin kişi ile güçlü seyretti. İşsizlik oranı ise %4.4 ile küresel kriz sonrasındaki dip seviyeler civarında. 9 Fed Haziran’da düşük enflasyona rağmen faiz artırırken bilanço küçültme sürecinin detaylarını açıkladı. Temmuz toplantısına göre sürecin başlaması ‘görece yakın’. Piyasanın yılın kalanı için Fed’den faiz artışı beklentisine dair ihtimal ise %50’nin altında. Avrupa Merkez Bankası ise son kararıyla Draghi’nin Portekiz’deki basın toplantısında anlaşılanın aksine parasal sıkılaştırma konusunda aceleci olmayacağının mesajını veriyor. 10 Piyasa oyuncuları küresel merkez bankalarının para politikalarını oldukça kademeli bir şekilde sıkılaştıracağını düşünüyor. Ekonomik verilerin genel olarak sürpriz yapmaması da oynaklığın düşmesinde önemli bir neden. ABD hisse senedi ve devlet tahvili faizi volatilitesi bu beklentilerle tarihi düşük seviyelere gerilemiş durumda. 11 Piyasalar tarafında, ABD ve Almanya 10-yıllık tahvil faizi küresel merkez bankalarının para politikalarını sıkılaştıracağına dair kaygılarla Temmuz başında sırasıyla %2.40 ve %0.60’a kadar yükseldi. ABD Başkanı Trump’a dair soruşturmanın genişletilmesi tahvil faizlerinin yeniden gerilemesine yol açtı. 12 10-yıllık ABD tahvilinde spekülatif net uzun pozisyonlar enflasyonun düşük seyredeceği beklentileriyle 2007’den bu yana en yüksek seviyelerde seyrediyor. Uzun pozisyonlarda çözülme ihtimali tahvil faizleri için yukarı yönlü risk oluşturuyor. 13 Fed’in para politikasını oldukça yavaş sıkılaştıracağı beklentileri ve açıklanmaya başlayan güçlü 2. çeyrek karları ABD hisse endekslerinin yeni rekorlar kırmasını destekliyor. 14 Dolar, ABD Başkanı Trump’ın taahhütlerini gerçekleştiremeyeceği ve enflasyonun yükselmeyeceği beklentisiyle küresel olarak değer kaybetmeye devam ediyor. 15 EURUSD paritesi kısa vadeli tahvil faizi farkının aksine Euro Bölgesi’nde hızlanan ekonomik aktiviteyi fazlasıyla fiyatlamış görünüyor. Olası dolar-pozitif haberlerin, 1.18’i de aşan paritede kısa vade için hızlı düşüşe neden olma riski bulunuyor. 16 Altın fiyatı Fed’in bilanço küçültme sürecinin detaylarını açıklamasından olumsuz etkilendi. Zayıflayan dolara rağmen altın fiyatında son haftalarda görülen yükseliş hareketi sınırlı kalıyor. Altın 1300 dolara doğru hareketlerde sert satışla karşılaşıyor. 17 II - Türkiye Ekonomisine bakış 2016’da zayıflayan ekonomik aktivite teşvikler ve Kredi Garanti Fonu desteğiyle toparlanmaya devam ediyor. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde %5 büyüdü. Özel tüketim ve net dış talep yılın 1. çeyreğinde büyümenin itici gücü oldu. GSYİH Büyümesi Büyüme Kaynakları (Geçen yıl aynı dönem GSYİH'sine % oranla) 11 Yıllık % 6.0 10 4-çeyreklik hareketli ortalama 5.0 5.0 9 4.0 8 3.1 7 3.0 2.2 6 5 4 5.0 3.5 2.0 1.3 0.6 1.0 3 0.0 2 1 -1.0 0 -2.0 -1 -2 -1.3 -2.3 -3.0 Özel Tüketim (%5.1 y.d.) Kaynak: TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kamu Tüketimi (%9.4 y.d.) Yatırımlar (%2.2 y.d.) Kaynak: TUİK, TDM, HSBC Portföy Yönetimi 19 Dış Talep Stok Değişimi Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (%5.0 y.d.) Ekonomik aktivite tarafında toplam yatırımlarda önemli bir toparlanma görülmüyor. Sermaye malı ithalatında devam eden düşüş özel yatırımların daralıyor olabileceğine işaret ediyor. İthalat (12-aylık %; 3-aylık HO) Toplam Yatırımlar (yıllık % değişim) 40 30 Sermaye malları 35 25 Ara malları 20 Tüketim malları 30 25 20 15 15 10 10 5 2.2 5 0 0 -5 -5 -10 -10 -15 -20 -15 -25 -20 -30 -25 -35 -30 -40 Kaynak: TUİK, TDM, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TUİK, TDM, HSBC Portföy Yönetimi 20 Ekonomik aktivitede toparlanma 2. çeyrekte de devam etmiş görünüyor. Sanayi üretimi Nisan’da önemli bir artış gösterirken Mayıs’taki yavaşlama normal görünüyor. İmalat PMI endeksinde artışın Haziran’da sürmesi imalat sanayi aktivitesi konusunda kaygıları engelliyor. İmalat PMI endeksi Haziran’da Aralık 2013’ten bu yana en yüksek seviye olan 54.7’ye yükselmiş durumda. Büyümenin 2017’de %4.4’lük Orta Vadeli Program hedefini yakalaması yüksek olasılık. Sanayi Üretimi (12-aylık, %) Türkiye İmalat Sanayi PMI Endeksi 10 56 8 55 6 54 4.1 3.5 4 53 2 52 0 51 -2 50 -4 49 -6 -8 48 Sanayi Üretimi Sanayi Üretimi (takvim etkisinden arındırılmış) -10 47 46 Kaynak: TDM, TÜİK,HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: Markit, HSBC Portföy Yönetimi 21 54.7 Tüketici güven endeksinde lirayla beraber görülen toparlanmanın devam etmesi yılın ilk yarısında perakende sektörü satışlarına olumlu yansıdı. Perakende Satış Hacim End. (Mevsim ve t.e.a.; aylık %; 3-a HO) Tüketici Güven Endeksleri 85 105 3 100 80 2 95 90 75 1 85 70 80 75 65 0 -1 70 60 65 TÜİK (sol eksen) -2 60 55 -3 BloombergHT (sağ eksen) 50 55 50 Kaynak: Turkey Data Monitor, TÜİK, BloombergHT, HSBC Portföy Yönetimi Perakende ticaret Gıda dışı (otomotiv yakıtı hariç) -4 Kaynak: TUİK, HSBC Portföy Yönetimi 22 Yurtiçi otomobil satışları baz etkisiyle zayıf seyretse de kuvvetli ihracat Ocak-Mayıs döneminde üretim rakamlarını önemli ölçüde pozitif etkiledi. Haziran’da ise ihracat ve üretim artış hızında bir miktar yavaşlama görülüyor. Yine de otomotiv sektöründe olumlu trendin değiştiğini söylemek için henüz erken. Yurtiçi Otomobil Satışları (Yıllık % değişim) 60 Otomobil Üretimi (Yıllık % değişim) 70 53.5 61.0 50 60 40 32.9 50 30 20 10 46.3 43.7 43.2 4.9 40 10.0 9.0 33.5 -10 -5.5 -12.6 -20 -11.6 -10.9 -14.6 -13.1 20 -7.0 15.7 17.9 11.2 10.5 10 -29.0 -40 0 Kaynak: TDM, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TDM, HSBC Portföy Yönetimi 23 36.5 36.7 26.9 30 0 -30 42.0 17.4 15.4 Konut piyasası ise teşviklere ve düşük konut kredisi faiz oranlarına rağmen son aylarda olumlu sinyaller vermiyor. Düşük konut kredisi faizlerinin satışlara olumlu etkisi artık yeterli gelmiyor. Yeni konut piyasasında fiyat artış oranları ise baskı altında kalmaya devam ediyor. Konut Satışları (yıllık % değişim) REIDIN İstanbul Konut Fiyat Endeksi (yıllık % değişim) - İstanbul 30 30 25.1 28 Türkiye 25 İkinci el konutlar Yeni konutlar 26 İstanbul 20 24 22 15 20 12.8 12.0 10.0 10 18 7.6 5 0.1 2.0 1.8 16 2.7 14 1.5 13.8 12 0 10 -0.2 8 -2.0 -5 -5.4 -10 6 -6.2 4 -8.1 2 -15 -11.9 Kaynak: TUİK, HSBC Portföy Yönetimi 0 Kaynak: REIDIN, Turkey Data Monitor 24 2.8 Enflasyon tarafında, yıllık TÜFE enflasyonu Nisan’daki %11.9’dan Haziran itibariyle %10.9’a gerilemiş durumda. Çekirdek enflasyondaki düşüş ise çok daha sınırlı. Yıllık çekirdek enflasyon (C endeksi) Haziran itibariyle %9.2’de seyrediyor. TÜFE ve Yurtiçi ÜFE Enflasyonu (12-aylık, %) 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Çekirdek Enflasyon Gelişmeleri 14 16.4 TÜFE (sol eksen) 12 14.9 Yurtiçi ÜFE (sağ eksen) 10 11.9 10.9 9.2 8 6 4 Çekirdek Enflasyon (C Endeksi; 12-aylık %) 2 Çekirdek Enflasyon Trendi (MA, yıllıklandırılmış 3-a HO aylık % değ.) 0 Kaynak: TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi 25 Yıllık gıda enflasyonu Haziran’da Ekim 2010’dan bu yana gördüğü en yüksek seviye olan %17’den yüksek baz etkisi nedeniyle %14’e geriledi. Gıda-dışı enflasyon ise halen çift hanede. Aylık TÜFE Enflasyonunun Bileşenleri (yüzde puan) Gıda ve Gıda-dışı Enflasyon (12-aylık; %) 0.6 0.5 *Yüzde oranların toplamı aylık enflasyon oranına karşılık gelmektedir. 0.4 2017 2016 0.3 0.2 0.1 0.0 -0.1 -0.2 -0.3 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Gıda ve alkolsüz içecekler Gıda-dışı -0.4 Kaynak: TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi 26 16.9 14.3 10.2 Enflasyon beklentilerinde bozulma fiyatlama davranışını olumsuz etkilerken, Temmuz’da %10 civarına düşmesini beklediğimiz enflasyon baz etkileriyle EylülKasım’da yeniden %11’in üzerine çıkabilir görünüyor. Ana olarak yine baz etkisi nedeniyle enflasyon Aralık’ta yeniden %10 civarına düşürebilir. TÜFE Enflasyonu ve Çekirdek Enflasyon (12-aylık, %) Enflasyon Beklentileri (%) 9.0 12 8.4 8.5 11 TÜFE C Endeksi 8.0 7.9 7.5 10 9 7.0 8 6.5 7 6.0 6 12-ay sonrası 5.5 5 24-ay sonrası 4 5.0 Kaynak: TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, Turkey Data Monitor 27 Projeksiyon Ekonomik aktivite toparlanırken manşet cari açık yılın ilk beş ayında görece yatay bir seyir izledi. Fakat enerji ve altın ticareti hariç tutulduğunda cari açık dış ticaret açığında daralma sayesinde düşmeye devam etti. Cari Denge (12-aylık toplam; milyar USD) Cari Açık (GSYİH'ye oran olarak; %) 20 8.0 15 6.7 7.0 10 5 6.0 0 -5 5.0 5.5 4.7 -10 -15 Cari Denge -20 Cari Denge (enerji hariç) -25 Cari Denge (enerji ve altın hariç) 4.0 3.0 -30 2.0 -35 -40 -35 1.0 -45 0.0 -50 Kaynak: TCMB, TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, TUİK, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi 28 3.7 3.8 Türkiye’nin net enerji faturası yılın ilk yarısında geçen yıla göre yüksek seyretti. Bu durum manşet dış ticaret açığında anlamlı bir düşüşü engelledi. Fakat enerji ve altın hariç tutulduğunda ihracat ve ithalat artış hızları ayrışmış durumda. Enerji ve altın-dışı dış ticaret açığı bu nedenle Haziran itibariyle düşmeye devam etti. Thousands Dış Ticaret Açığı (12-aylık toplam; milyar $) İhracat ve İthalat (enerji ve altın hariç; 12-aylık %; 3-aylık HO) 110 100 İhracat Toplam 13 Enerji 90 Enerji-dışı 80 Enerji ve altın hariç İthalat 9 5 70 60 1 50 -3 40 -7 30 20 -11 10 -15 0 Kaynak: TUİK; HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TUİK, TDM, HSBC Portföy Yönetimi 29 Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı uzun bir aradan sonra Nisan ve Mayıs’ta yükseldi. Bu durum net turizm gelirlerine çok sınırlı olsa da olumlu yansıdı. Fakat turizm gelirleri halen oldukça zayıf seyrediyor ve bu zayıf seyir cari açıkta düşüşü engelleyen önemli bir unsur. Turizm Gelir-Gideri (12-aylık toplam; milyar USD) Turist Sayısı (12-aylık % değişim) 30 30 28 20 14.5 26 24.7 24 10 22 20 0 18 16 -10 -20 Çıkış yapan yabancı turist Giriş yapan yerli turist 14.4 14 Gelir 12 Gider 10 Net turizm geliri 8 -30 6 4 -40 2 -41.2 0 -50 Kaynak: TCMB, Tukey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, Tukey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi 30 Ocak-Mayıs döneminde sermaye girişlerinde - özellikle portföy akımları tarafında önemli bir toparlanma görüldü. Fakat finansman kalitesi halen oldukça zayıf. Sıcak paranın toplam finansman içindeki payı oldukça yüksek seyrediyor. Toplam Sermaye Akımları (rezerv değişimden önce, milyar USD) Özel Sektörün Orta/Uzun Vadeli Net Borçlanması (milyar USD) 9.8 10 1.0 8 6.0 6 5.0 3.2 0.5 3.1 1.5 0.1 3.8 3.2 2.9 2 0.0 0.0 1.6 -0.3 0.2 -0.5 0 -2 -6 -0.2 -0.5 -0.6 -0.9 -1.2 -1.0 -4 0.3 0.3 0.2 4.4 4.1 4 0.6 0.5 0.5 -3.0 Bankacılık Sektörü -0.7 -0.9 Banka-dışı Özel Sektör -5.1 -1.5 Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi 31 1 Ocak-21 Temmuz döneminde hisse, tahvil ve Eurobond piyasasına sırasıyla 3, 6 ve 4 milyar dolarlık net yabancı girişi olmuş durumda. Bu üç kanaldan toplam portföy girişi 12 milyar dolar tutarında. Yabancı yatırımcı Türkiye finansal varlıkları konusunda genel olarak pozitif düşünüyor. Yabancı Yatırımcı Portföy Akımları (haftalık; milyar USD) 2.2 2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 -0.2 -0.4 -0.6 -0.8 -1.0 -1.2 -1.4 Yabancı Yatırımcı Portföy Akımları (Yılbaşından beri; milyar USD) 6.5 5.9 6.0 5.5 Hisse senedi 5.0 DİBS 4.5 Hazine Eurobondları 4.0 3.5 3.6 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 Hisse senedi 0.5 DİBS 0.0 -0.5 Hazine Eurobondları -1.0 -1.5 Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi 32 2.7 Mali gerçekleşmeler tarafında, faiz-dışı harcamaların vergi gelirlerinin oldukça üzerinde artması referandumun yapıldığı Nisan ayına kadar bütçe dengeleri üzerinde önemli bir bozulmaya neden oldu. Bu bozulmada özellikle cari transfer artışı etkiliydi. Fakat referandum sonrasında Mayıs ve Haziran’da bütçe dengelerinde bozulma hızı yavaşladı. Yine de 12-aylık birikimli faiz-dışı denge Haziran ayında Kasım 2009 sonrası ilk defa açık vermiş durumda. Merkezi Yönetim Bütçesi (12-aylık toplam; milyar TL) 30 0 40 Vergi Gelirleri 25 35 Faiz Dışı Harcamalar -10 30 25 -20 20 20 18.7 -30 15 15 14.8 -40 10 Bütçe dengesi (sol) Faiz-dışı denge (sağ) -50 5 10 5 0 -5 -60 0 Kaynak: Maliye Bakanlığı, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: Maliye Bakanlığı, Turkey Data Monitor, HSBC Portföy Yönetimi 33 -10 Thousands Vergi Gelirleri ve Faiz Dışı Harcamalar (12-aylık %; 3-aylık HO) Faiz-dışı dengedeki bozulma ve bütçe açığında artış borçlanma ile kapatılıyor. Haziran’da %93 olarak hedeflenen piyasa iç borç yenileme oranı %141 olarak gerçekleşti. Hazine Temmuz planı olan %140’ı da aştı. Piyasa iç borç yenileme oranları yılın kalanında %100’ün oldukça üzerinde seyretmeye devam edecek görünüyor. Son yıllarda düşük seyreden borç stoku rakamları sınırlı da olsa artacak. Merkezi Yönetim Bütçesi (12-aylık toplam; % GSYİH) AB Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku (GSYİH'ye oran olarak) 70 6.0 4.0 Bütçe dengesi 65 Faiz-dışı denge 60 55 2.0 50 45 0.0 -0.2 -2.0 -2.0 40 44.7 43.8 38.2 38.1 40.0 35 30 25 -4.0 20 15 -6.0 10 5 -8.0 0 Kaynak: Maliye Bakanlığı, TDM, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: Hazine, TÜİK, TDM, HSBC Portföy Yönetimi 34 36.4 32.6 31.3 28.6 27.5 28.3 Kredi Garanti Fonu uygulamasıyla yıllık toplam kredi büyüme hızı %18’e yükselmiş durumda. Son haftalarda bankacılık sisteminin yeni kaynak ihtiyacı nedeniyle kredi büyüme hızında ivme kaybı dikkat çekiyor. 21 Temmuz itibariyle KGF kapsamında 185 milyar TL kredi kullandırılmış durumda. Ticari Kredi Büy. Trendi (kur etk. arı.; 13-h HO; yıllıklandırılmış %) Kredi Büyümesi (yıllık % değişim) 50 26 45 24 22 40 20 35 18 30 16 25 14 20 12 15 10 10 8 6 5 4 0 -5 2017 2016 2 2007-2016 ort. 0 -10 Kaynak: BDDK, HSBC Portföy Kaynak: BDDK, HSBC Portföy 35 Toplam Krediler (kur etkisinden arındırılmış) Ticari Krediler (kur etkisinden arındırılmış) Tüketici Kredileri ve Kredi Kartları 19.1 18.0 15.2 Mevduat konusundaki rekabet ve yüksek gecelik faizler TL mevduat faizlerinin yüksek seyretmesine neden oluyor. Fakat son haftalarda mevduat faizlerinde sınırlıda olsa bir gevşeme görülüyor. Kredileri genişletmek için gereken TL’nin sistemde eksik olması mevduat faizlerinin kısa vadede görece yüksek seyretmeye devam edebileceğine işaret ediyor. TL Mevduat Faiz Oranı (3 aya kadar vadeli; %) Ağırlıklandırılmış TL Kredi Faizi Oranları (%) 14.0 20 19 13.5 18 13.0 17 12.5 16 15 12.0 14 11.5 13 12 11.0 11 10.5 10 10.0 9 9.5 9.0 Nakit Taşıt 8 Konut 7 Ticari (KMH ve kurumsal kredi kartları hariç) 6 Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Kaynak: TCMB, HSBC Portföy 36 III - Türkiye piyasaları Merkez Bankası Ocak ayından bu yana para politikasını sıkı tutmaya devam ederken ortalama fonlama maliyeti %12’ye yakın seyrediyor. Banka, enflasyon görünümünde önemli bir iyileşme görülene kadar para politikasını sıkı tutacağı taahhüdünü koruyor. Faiz artışları lirada değer kaybını Ocak ayı sonrasında tersine çeviren en önemli faktördü. Faiz Oranları (basit; %) 15.0 14.0 13.0 12.0 Haftalık repo ihalesi Gecelik borçlanma Gecelik borç verme Geç likidite penceresi borç verme BIST bankalararası piyasa (ortalama) TCMB ortalama fonlama faizi 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 5.0 Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi 38 Lira riskten arındırılmış ve nominal getiri anlamında önemli gelişmekte olan piyasa para birimleri içinde en yüksek faizi sunuyor. Bu da reel efektif döviz kurunun yabancı portföy yatırımı girişleriyle son aylarda değerlenmesini sağlayan ana etken oldu. TL'nin Riskten Arındırılmış Getirisi ve USD/TL Reel Efektif Döviz Kuru (TÜFE bazlı; 2003=100) 1.2 2.60 140 Reel Efektif Döviz Kuru Dönem ortalaması 1.1 2.70 135 -1sd +1sd 130 -2sd +2sd 2.80 1.0 2.90 0.9 3.00 0.8 125 3.10 120 0.7 3.20 115 0.6 3.30 110 0.5 3.40 3.50 0.4 105 100 3.60 0.3 0.2 TL'nin Riskten Arındırılmış Getirisi (1-aylık; sol eksen) 0.1 USD/TL (ters çevrilmiş; sağ eksen) 0.0 3.70 95 3.80 90 3.90 85 4.00 80 Kaynak: Bloomberg, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi 39 TL’nin sunduğu yüksek faiz yabancı yatırımcı ilgisi yaratarak Dolar/TL opsiyon oynaklığının Ekim sonrası en düşük seviyelere gerilemesini sağladı. Oynaklık, küresel likiditeye dair kaygılarla Temmuz başında yükselirken bu kaygıların dağılmasıyla daha da düşük seviyelere geriledi. 40 Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki referandum sonrasında, politik sorunlar yaşayan Güney Afrika ve Brezilya gibi gelişmekte olan piyasa para birimlerini satıp liraya geçmeleriyle dolar/TL kuru 3.4750’ye kadar geriledi. Fakat yurtiçi yerleşiklerin döviz alımları dolar kurunun 3.50 seviyesinin altında kalıcı olmasını engelledi. 41 Yurtiçi yerleşikler dolar/TL’nin son 3.65 hareketi sırasında döviz mevduatlarını azalttı. Fakat yılbaşından beri döviz mevduatlarını toplamda 17 milyar dolar artırmış durumdalar. Yurtiçi Yerleşiklerin Döviz Mevduatı (Haftalık değişim; milyar USD) 2.4 Yurtiçi Yerleşiklerin Döviz Mevduatı (milyar USD) 3.64 1.7 1.9 105 94 100 3.90 3.62 0.9 0.6 -0.6 0.8 0.8 0.3 0.3 90 85 3.58 80 -0.3 3.56 3.50 Gerçek kişiler (sol eksen) 3.30 Tüzel kişiler (sol eksen) USDTRY (sağ eksen) 0.0 75 3.10 70 2.90 -0.5 -0.8 Gerçek kişiler 3.54 -1.1 Tüzel kişiler -2.1 3.60 0.3 -1.1 -1.6 0.7 0.7 0.7 0.3 0.2 0.4 -0.1 3.70 95 1.4 -1.4 -1.7 65 -1.3 2.70 3.52 USDTRY (sağ eksen) -2.6 60 55 61 2.50 3.50 50 Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: TCMB, HSBC Portföy Yönetimi 42 2.30 Lira yüksek carry getirisine rağmen Haziran sonunda başlayan hareketle gelişmekte olan piyasa para birimleri ortalamasından negatif ayrıştı. Jeopolitik risk algısı, yabancı yatırımcıların aşırı miktarda uzun pozisyon aldıkları lirada stop-loss emirleri bu ayrışmada etkili oldu. 43 Lira son aylardaki olumlu harekete rağmen halen sene başından bu yana en fazla değer kaybeden para birimlerinden birisi. Liranın Ocak ortasına göre döviz sepeti karşısındaki değer kazancı ise çok daha sınırlı. Yabancı yatırımcıların yüklü TL uzun pozisyonları oynaklığın artması durumunda para birimi için en önemli risk durumunda. 44 Tahvil piyasası tarafında yüksek enflasyon, Hazine’nin yüksek borç yenileme oranları, kurumun borçlanma limitini yükselteceği haberleri ve ABD tahvil faizinde artış ihtimali lira cinsi 10-yıllık tahvil faizinin %10.50’nin altında kalıcı olmayabileceğine işaret ediyor. 45 Lira cinsi 10-yıllık tahvil ile GOP 10-yıllık ortalama tahvil faizi farkı Ocak ayı sonrasındaki daralmaya rağmen halen yüksek seyrediyor. Türkiye’deki yüksek enflasyon bu farkın yüksek seyretmesinin önemli nedenlerinden birisi. 46 Dolar cinsi 10-yıllık Eurobond’un ABD 10-yıllık tahviliyle olan spread’i küresel likiditeye dair kaygıların dağılmasıyla son haftalarda önemli bir daralma gösterdi. Ocak ortasında 371 baz puana kadar yükselen spread Temmuz sonunda 270 baz puan civarına geriledi. Bu noktadan sonra düşüş sınırlı kalabilir. 47 ABD 10-yıllık tahvil faizinin görece düşük seyretmesi ve Türkiye CDS’indeki düşüş son haftalarda Eurobond fiyatlarında artışa neden oldu. Türkiye’nin 5-yıllık CDS’i 200 baz puanın üzerine çıktıktan sonra yeniden 180 baz puan civarına geriledi. 48 BİST 100 endeksi, olumlu 2. çeyrek kar beklentileri, EM’e göre ucuzluk algısı ve küresel hisse senedi piyasasındaki ralli ile yeni rekorlar kırıyor. Yatırımcıların bilanço açıklamaları sonrası yapabileceği kar satışları dışında şu an için endekste düşüş algısı yaratacak bir gelişme görünmüyor. Borsa İstanbul 120,000 32,000 110,000 30,000 100,000 28,000 90,000 26,000 80,000 24,000 70,000 22,000 60,000 BIST-100 (sol eksen) 20,000 BIST-100 (Dolar olarak, sağ eksen) 50,000 18,000 Kaynak: Bloomberg, HSBC Portföy Yönetimi 49 Türkiye hisse senedi piyasası Ocak ayı ortasından bu yana GOP ortalamasından oldukça iyi bir performans gösterdi. Ocak ortasından bu yana 28 puanlık görece bir pozitif performans söz konusu. Almanya ile ilişkiler konusu Türkiye hisse senedi piyasasının görece pozitif performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmadı. 50 Türkiye hisse piyasaları fiyat/kar çarpanı gibi metrikler açısından görece olarak halen oldukça ucuz görünüyor. Fakat uzun vadeli iskontonun tersine dönmesi için piyasaların ucuz olmasının dışında uzun vadeli yatırımcıların ekonomiye dair güveninin yeniden pekişmesi gerekiyor. F/K çarpanı: MSCI Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar F/K çarpanı: MSCI Türkiye'nin Prim veya İskontosu (%) 13.0 20 12.7 12.5 15 12.0 10 11.5 5 11.0 MSCI EM'e kıyasla 0 10.5 -5 10.0 -10 9.5 -15 9.0 8.7 8.5 -20 -25 8.0 7.5 MSCI Türkiye -30 7.0 MSCI EM -35 6.5 -40 6.0 -45 Kaynak: Bloomberg, HSBC Portföy Yönetimi Kaynak: Bloomberg, HSBC Portföy Yönetimi 51 -32 -40 Teşekkürler… YASAL UYARI: Bu doküman HSBC Portföy Yönetimi A.Ş (HSBC Portföy) Araştırma Birimi tarafından sadece Türkiye’de yerleşik müşterilerini bilgilendirmek amacıyla düzenlenmiştir ve günlük olarak meydana gelen haber ve olaylar hakkında görüş ve analizler içermektedir. Bu dokümanda yer alan konular ilgili düzenleyici kurumların belirlediği kurallar çerçevesinde hazırlanmış olup sermaye piyasası araçları, bunları ihraç eden ortaklık ve kuruluşlar ile piyasa eğilimleri hakkında yönlendirici nitelikte olmayan genel yatırım tavsiyesi ile finansal bilgi sunulması niteliğinde bilgiler içermektedir. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. HSBC Portföy bu dokümanda yer alan sermaye piyasası araçlarını kendi adına ve hesabına ticari amaçla alım/satımını yapabilir; son 36 ay içerisinde satın almayı taahhüt etmiş olabilir; veya yöneticiler ile çalışanlarla birlikte alış ya da satış yönünde bir pozisyon almış bulunabilir. Raporda yer alan sermaye piyasası araçlarının tamamı veya bir kısmının alış/satışından HSBC Portföy komisyon veya masraf tahsil edebilir. HSBC Portföy bu dokümanı, güvenilir olduğunu düşündüğü fakat bağımsız olarak doğrulanmamış kaynaklardan alınan bilgilere dayandırmaktadır. Bu bilgilerin doğruluk ve/veya bütünlüğü konusunda HSBC Portföy sorumluluk almamaktadır. Bu dokümanda yer alan ileriye dönük bazı ifadeler geleceğe yönelik performansın veya olayların garantisi olmayıp, şu anki beklentileri göstermekte, risk ve belirsizlik içermektedir. Gerçek neticeler çeşitli faktörler nedeniyle buradaki görüşlerden farklı sonuçlanabilir. HSBC Portföy burada yer alan geleceğe yönelik görüşlerini güncel tutmaktan sorumlu değildir. Burada yer alan bilgiler dokümanın yayımlandığı an itibarıyla görüşleri içermekte olup herhangi bir uyarı yapılmaksızın her an değişebilir. Sunulan göstergesel alım/satım bilgilerinin gerçekte HSBC Portföy’ün alım/satım yaptığı/yapabileceği alım/satım bilgileri olarak yorumlanmamalıdır. Sunulan tüm tablo ve grafikler HSBC Portföy’ün kendisine ait ya da kendisinin ulaşımının olduğu kaynaklardan kurumumuzca hazırlanmış tablolardan alınmıştır. Bu dokümanda yer alan rakamlar geçmiş performansla ya da modellenmiş geçmiş performansla ilişkili olabilir. Bu dokümandaki geçmiş performansa ilişkin ifadeler, gelecek performansın güvenilir bir göstergesi değildir. Bu nedenle burada yer alan ileriye dönük ifade ve görüşlerin, henüz sonuçlanmamış olayların göstergesi olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir. Sermaye piyasası araçlarının değerleri ve getirileri yükselebileceği gibi düşebilir ve yatırımcısına yatırdığı tutarın altında bir değerde de geri dönüşü olabilir. Yurtdışındaki varlıklara yatırım yapıldığı durumlarda, döviz kuru oranları bu yatırımların değerinin azalması veya yükselmesine neden olabilir. Gelişmekte olan piyasalardaki yatırımlar doğası gereği daha fazla risk içerirler ve potansiyel olarak daha fazla oynaktır. Gelişmekte olan piyasalarda ekonomiler ağırlıklı olarak uluslararası ticarete dayanır ve ticari sınırlamalar, kambiyo kontrolleri, ilgili kur değerindeki ayarlamalar ve ticaret yapılan diğer ülkeler tarafından konulan korumacı tedbirler nedeniyle olumsuz etkilenebilir. Bu ülkelerin ekonomileri aynı zamanda ticaret yaptıkları diğer ülkelerdeki ekonomik koşullardan da olumsuz etkilenebilir. Yatırım fonlarında piyasa riski mevcuttur, yatırımcıların fona ilişkin tüm dokümantasyonu dikkatle okuması önerilir. Bu doküman tamamen veya kısmen çoğaltılamaz ya da içeriği HSBC Portföy’ün önceden izni olmaksızın ifşa edilemez. Onaysız çoğaltılması veya kullanılması, kullananın sorumluluğundadır ve yasal takibatla sonuçlanabilir. Bu doküman, dağıtımının hukuka ve ilgili mevzuata aykırı olduğu herhangi bir ülkedeki herhangi bir kişi veya kuruma dağıtılmak ya da bunlar tarafından kullanılmak amacıyla oluşturulmamıştır ve yasal olmayan hiç bir bölgede bir finansal enstrümanın alım satımına ilişkin tavsiye vermemektedir. Bu dokümanda atıfta bulunulan ürünler, yatırımlar ve işlemlerle ilgili bağımsız bir değerlendirmede bulunmak ya da araştırma yapmak tamamen okuyucunun sorumluluğundadır. Yatırımcılar, yatırım kararlarını kendi bağımsız değerlendirmelerine dayalı olarak vermelidirler. HSBC hiç bir müşterisine yasal, vergi ya da yatırım tercihi anlamında tavsiye vermemektedir. HSBC Portföy ya da herhangi bir çalışanı ya da yöneticisi kasıtlı durumlar hariç olmak üzere bu Dokümanda yer alan bilgilerden kaynaklanacak herhangi bir zarar ya da kayıptan sorumlu tutulamazlar. HSBC Portföy Yönetimi A.Ş tarafından yayımlanmıştır. HSBC Portföy Yönetimi A.Ş. Sermaye Piyasası Kurumu (SPK)'nun denetim ve gözetimi altındadır. 52