SUDAN SUYA ISI POMPASI DENEYİ 1. Deneyin Amacı Sudan suya ısı pompasında ölçümler yaparak ısı pompasının etkinliğini hesaplamak, ve ısı pompası prensibini ve Termodinamiğin yasalarını anlamaktır. 2.Teorik Bilgi Mekanik kompresörlü buhar sıkıştırmalı bir ısı pompası termodinamiksel bakımdan tıpkı mekanik kompresörlü buhar sıkıştırmalı bir soğutma makinesi gibi sıkıştırmayoğuşturma ve genişletme-buharlaştırma prensibi uyarınca çalışır. Bu yüzden ısı pompalarında tıpkı soğutma çevrimlerinde olduğu gibi soğutucu akışkandan faydalanırız. Alttaki şekilde bir ısı pompası çevriminin şematik gösterimi verilmiştir. Genleşme valfinde genişleyen ve basıncı azalan akışkan borular yardımıyla evaporatöre gelir. Evaporatörde soğutucu akışkan dış ortamın ısısını alır. Evaporatörde ortamın ısısı alınır; böylece dış ortamdan ısı alan soğutucu akışkanın sıcaklığı artar ve buharlaşır. Isısı alınacak olan ortam su ise bu su evaporatörün dışında dolaştırılır veya evporatör bu suya daldırılır. Isı transferinin fazla olması isteniyorsa su, evaporatörün dışından evaporatördeki akışkanın tersi yönde gezdirilir. Böylece soğutucu akışkan buharlaşır. Buharlaşan soğutucu akışkan yine borular yardımıyla kompresöre gönderilir. Kompresörde, buharlaşan akışkan sıkıştırılır ve böylece hem basıncı hem de sıcaklığı artırılmış olur. Sıcaklığı ve basıncı artırılan soğutucu akışkan buradan kondensöre gelir. Kondensörde ısıtılması istenen ortama soğutucu akışkan ısısını verir. Sıcak su elde edilmek isteniyorsa kondensör bu suyun içine daldırılır veya su kondensörün dışından dolaştırılır. Burada yoğuşan ve doymuş sıvı haline gelen soğutucu akışkan basıncının ve sıcaklığının düşürülmesi için genleşme valfine gönderilir. Buradan tekrar evaporatöre gönderilir. 3. Deneyin Yapılışı Sudan suya ısı pompası aşağıda verilen temel cihazlardan oluşmaktadır. a) Kompresör Marka-Model: EMERSON-CopelandKCE444HAG-F231 Güç: 220-230V, 50Hz Güç tüketimi: 252W Soğutma kapasitesi: 926 kcal/h b) Sulu Isı değiştiricileri Marka-Model: UĞURAK 7000 Kapasite: 7000 BTU c) Kısılma Vanası Marka-Model: ALCO-TI-MW 55 Soğutucu Gaz: R134a Çıkış Ağzı Çapı: 12mm Çalışma Aralığı: -45…+90C d) Filtre-Kurutucu Marka-Model: ALCO-FDB-052 e) Alçak ve Yüksek basınç Prostatı Marka-Model: ALCO-PS2-L7A f) Manometreler Marka-Model: ALCO R22,MR-306-DS-R22 MR-206-DS- g) Ampermetre Marka-Model: SAYPORT DP3-96A Yardımcı besleme: 230–110-415V Ölçme aralığı:1–9000/5A Çalışma frekansı:50 Hz Ortam sıcaklığı:-5, +50 ºC h) Voltmetre Marka-Model: SAYPORT DP3-96V Yardımcı besleme: 230–110-415V Ölçme aralığı:0-600V Çalışma frekansı:50 Hz Ortam sıcaklığı:-5, +50 ºC i) CosΨmetre Marka-Model: SAYPORT DP3-96V Yardımcı besleme: 230–110-415V Ölçme aralığı: 0,00-1,00 İn/Kap Çalışma frekansı:50 Hz Ortam sıcaklığı:-5, +50 ºC j) Dijital termometre 12 Kanallı k) Su sayaçları Isı pompası deney düzeneğinde ısı değiştiricilerine giden su miktarları vanalar yardımıyla ayarlandıktan sonra sistem çalıştırılır. Sistem sürekli rejime ulaştığında ısı değiştiricilerinde dolaşan su debileri, kompresör giriş ve çıkışındaki basınç ve sıcaklık değerleri, buharlaştırıcıya giren ve çıkan su sıcaklıkları, yoğuşturucuya giren ve çıkan su sıcaklıkları, kompresörün çektiği gücün akımı, gerilimi, ve cosΨ değerleri ölçülüp kaydedilir. 4. Rapor ve Yorumlar Deneyde elde edilen değerleri kullanarak ısı pompası sisteminin T-s (sıcaklık-entropi) diyagramı çizilecek ve kompresörün gücü, buharlaştırıcı ve yoğuşturucu ısı güçleri, ve ısı pompası etkinlik katsayısı hesaplanacaktır. Bulunan sonuçlar yorumlanacaktır. Öğrencinin Adı-Soyadı: Deneyin Adı: Deney No: Deneyin Amacı: Tablo 1. Sıcaklık Verileri No T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 Açıklama Kompresör Gaz Çıkış Sıcaklığı Kompresör Gaz Giriş Sıcaklığı Kondanser Gaz Çıkış Sıcaklığı Kondanser Su Giriş Sıcaklığı Evoparatör Su Giriş Sıcaklığı Kısılma Vanası Çıkış Sıcaklığı Kondanser Su Çıkış Sıcaklığı Evoparatör Su Çıkış Sıcaklığı Tablo 2. Kompresör Güç Tablosu Açıklama Ampermetre Voltmetre Cosϕmetre Değerler Tablo 3. Suyun debisi Açıklama Kondensör Suyunun Debisi Evaparatör Suyunun Debisi Hesaplama: Değerler Değerler