4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425 Abdullah Muaz GÜVEN

advertisement
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
Abdullah Muaz GÜVEN 1
Necati ġAHĠN 2
DEWEY ONLU SINIFLANDIRMA SĠSTEMĠNĠN ĠSLAMĠ ĠLĠMLER
TASNĠFĠ AÇISINDAN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ (ĠSAM
KÜTÜPHANESĠ-NEÜ ĠLAHĠYAT FAKÜLTESĠ KÜTÜPHANESĠ
ÖRNEĞĠ)3
Özet
Dewey Onlu Sınıflandırma sistemi, dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılan
önemli bir tasnif sistemidir. Melvil Dewey tarafından oluşturulan bu sistem, kitap
tasnifi konusundaki ihtiyaçlara cevap vermek amacıyla geliştirilmiştir. Dewey
Onlu Sınıflandırma sisteminde, İslam dini 297 tasnif numarası içinde tasnif edilir.
Bu sayısal değer içinde, İslami ilimlerin on alt başlığa ayrıldığını görürüz. Alt
başlıklar genellikle akademik açıdan oluşan İslami ilimler tasnifiyle uyumludur.
Ancak çeşitli eksiklikleri de barındırmaktadır.
Bu çalışmada Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminin İslami ilimlere uygulanışı
incelenecektir. Bu inceleme yapılırken İslami ilimler alanının önemli kütüphaneleri
olan İSAM Kütüphanesi ile NEÜ AKİF Kütüphanesi’nin uygulamaları da ele
alınacaktır. Karşılaşılan tasnif problemleri değerlendirilerek çözüm önerilerine yer
verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Kütüphane, Tasnif, İslami İlimler, Dewey.
EVALUATION OF DEWEY DECIMAL CLASSIFICATION IN TERMS OF
ISLAMIC SCIENCES CLASSIFICATION
Abstract
The Dewey decimal classification is the important classification scheme used
widely in the World. Created by Melvil Dewey, this scheme has been developed in
order to respond to needs about book classification. In The Dewey decimal
1
Arş.Gör., Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Türk-İslam Edebiyatı.,
abdullahmuaz@gmail.com
2
Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi Uzman
3
Bu çalışma 18-20 Mayıs tarihlerinde Antalya’da Alaaddin Keykubat Üniversitesi tarafından düzenlenen
2. Sosyal Bilimler Sempozyumu’nda sözlü olarak sunulan tebliğ genişletilerek hazırlanmıştır.
Abdullah Muaz Güven _ Necati Şahin
classification, the religion of Islam is classified in number 297. Within this
numerical value, we can see that the Islamic sciences are divided into ten
subheadings. Subheadings are often compatible with the classification of Islamic
Sciences academically. However, they have several deficiencies.
In this study, the application of the Dewey decimal classification to Islamic science
will be examined. When this review is carried out, the applications of the ISAM
Library and the NEÜ AKIF Library, two of the most important libraries in the field
of Islamic sciences, will also be discussed. Common classification problems are
evaluated and suggestions for solution will be given.
Key Words: Library, Classification, İslamic Sciences, Dewey.
1. GĠRĠġ
Kütüphanelerde kitap tasnifi hem personel açısından hem okuyucu açısından büyük önem
arz eder. Doğru bir şekilde tasnif edilmeyen kitap, süreç içerisinde sorunlarla karşılaşılmasına
sebep olur. Tasnif sisteminin yeterliliği ve doğru şekilde kullanımı, sorunları engelleyecek
önemli hususlardandır. Kütüphanelerde kullanılan tasnif sistemleri içinde DOS olarak kısaltılan
Dewey Onlu Sınıflandırma ile LC olarak kısaltılan Library of Congress (Amerikan Kongresi
Kütüphanesi Sınıflandırma) sistemi en çok tercih edilen iki sistem olarak dikkati çeker. Dewey
Onlu Sınıflandırma sistemi, numaratik bir tasnif sistemi iken LC ise alfabetik bir tasnif
sistemidir. Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminin İslami ilimlere uygulanışı konusunda
değerlendirmeler içeren bu araştırmada sistemin 15. basımı ile Fahriye Mercanlıgil Gündoğdu
tarafından yapılan 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama Cetveli ve Bağlantılı Dizini isimli
doktora tezi araştırmamızda temel alınacak, bu iki farklı teorik çalışmanın uygulamaya dönük
unsurları İSAM Kütüphanesi ve NEÜ AKİF Kütüphanesi üzerinde incelenecektir. Bu
çalışmalardaki tasniflerde görülen eksiklikler ve çözüm önerileri iki kütüphanedeki uygulamalar
ışığında değerlendirilecektir. İnceleme alanımızda yer alan kütüphaneler ile uygulanan tasnif
sistemi hakkında bilgi vererek başlayalım.
1.1. ĠSAM Kütüphanesi
İSAM Kütüphanesi, TDV İslam Ansiklopedisi’nin hazırlanması sırasında ihtiyaç
duyulacak yayınları toplamak ve bunları ilim âleminin istifadesine sunmak amacı ile 1984
yılında kurulmuştur. Kütüphane, günümüzde gittikçe ehemmiyet kazanan karma kütüphaneler
türüne verilebilecek örnekler arasındadır. Mevcut hizmetlerin anlatıldığı resmi internet sitesinin
verilerine göre kütüphanede bulunan kitapların sayısı cilt olarak 282.000 civarındadır. Mevcut
3.829 farklı süreli yayından 800 kadarı halen takip edilmekte, toplam süreli yayın sayısı
191.000’i aşmaktadır. Zamanla İslâmiyat sahasının dışına taşarak Türk tarihi, kültürü ve
edebiyatı başta olmak üzere sosyal bilimlerin pek çok alanında zenginleşen kütüphane,
aralarında Ziyad Ebüzziya, Orhan Şaik Gökyay, Nejat Göyünç, Hilmi Oflaz, Nihat M. Çetin,
Yavuz Argıt, Albert Hourani, Jacques Waardenburg, Kemal Beydilli, Kasım Küfrevi, Nuhoğlu
Ailesi, Kathleen R. F. Burril, İlber Ortaylı, Fethi Gemuhluoğlu, Suphi Saatçi, Turgut Akpınar,
Baykan Sezer, Mahmut Şakiroğlu, Melda Özata, Nihat Keklik ve Bilge Seyidoğlu’nun da
bulunduğu önemli kişilerin özel koleksiyonlarına sahiptir. Yusuf İzzeddin Efendi, Hüseyin
Hilmi Paşa, Kemal Batanay, Muhammed b. Tâvît et-Tancî, Cüneyd Kosal ve Halil Sahillioğlu
arşivleri de kütüphanenin bünyesinde yer alır. Kütüphane temelde yüksek lisans ve doktora
öğrencilerine yönelik hizmet vermektedir.
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
414
Dewey Onlu Sınıflandırma Sisteminin İslami İlimler Tasnifi Açısından
Değerlendirilmesi
Gelişen teknolojiyle birlikte internet üzerinden sunulan farklı hizmetler İSAM
Kütüphanesi’ni alanında daha da önemli hale getirmiştir. Türkiye kütüphaneleri, ilahiyat tezleri,
ilahiyat makaleleri, dokümantasyon, Osmanlıca makaleler, Osmanlıca risaleler ve Osmanlıca
salnameler gibi veri tabanları üzerinden pek çok kullanıcı aktif olarak hizmet almaktadır.
İlahiyat alanında yayınlanan makalelere pdf olarak ulaşma imkânı, tamamlanmış tezlerin yanı
sıra devam etmekte olan tezlerin de veri tabanında bulunması İslami ilimler sahasında çalışan
araştırmacılar için önemli fırsatlardandır.
İSAM Türkiye Kütüphaneleri veri tabanında 122 kütüphaneye ait 717.000 eserin
bibliyografik künyesi yer alır. Tezler veri tabanında kayıtlı tez künyesi sayısı 286.000
civarındadır. Yaklaşık 500.000 civarında makaleye ait bibliyografik künye makale veri
tabanında sunulurken, ilahiyat makale veri tabanında 40.000 civarında makale pdf olarak yer
almaktadır.4
1.2. NEÜ AKĠF Kütüphanesi
1962 yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak açılan Konya Yüksek İslam Enstitüsü
ile birlikte kurulan kütüphane, Enstitü’nün ilk müdürü Veli Ertan ve kayınpederi Hasan Hüsnü
Erdem’e ait 10.000’i aşkın kitabın 1991’de Veli Ertan’ın vefatı akabinde hibe edilmesi
neticesinde özellikle İslami ilimler açısından önemli hale gelmiştir. Önce Selçuk Üniversitesi,
daha sonra Konya Üniversitesi, akabinde ad değişikliğiyle Necmettin Erbakan Üniversitesi
bünyesine dâhil olan İlahiyat Fakültesi, günümüzde Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesi adını
almıştır. Fakülte bünyesindeki kütüphane İslami ilimler sahasında sadece Konya’nın değil
bölgenin ihtiyacını önemli ölçüde karşılayacak durumdadır.
NEÜ AKİF Kütüphanesi’nde basılı kitap, süreli yayın ve tezler olmak üzere 40.000’in
üzerinde esere ulaşmak mümkündür. Mükerrer ve kayıtsız eserler dikkate alındığında bu sayı
50.000’i bulur. Osmanlıca ve Farsça nadir eser sayısı 5000 civarındadır. 308 adet el yazması
eser vardır. Standart kütüphane hizmetlerinin yanında nadir eserlerin dijital paylaşım ortamına
aktarılması çalışmaları devam etmekte, Osmanlı Türkçesi ile yazılmış eserlere e-yayın olarak
katalog tarama sistemi üzerinden ulaşılabilmektedir.
1.3. Dewey Onlu Sınıflandırma
Dewey Onlu Sınıflandırma sistemi, Melvil Dewey (1851-1931) tarafından 1876 yılında
geliştirilen kütüphane tasnif sistemidir. Dewey bu tasnif sistemini, öğrencisi olduğu okulun
kütüphanesini düzenlemek amacıyla oluşturmuştur (Aksoy, 2015: 32). Başlangıçta sınırlı bir
hizmet alanına hitap eden bu sistem, sonraki süreçte tüm dünyada kullanılan bir tasnif sistemine
dönüşür (Pakin, 1972: 150). Gelişen teknoloji, ilerleyen bilim ve değişen şartlara uygun şekilde
sistem üzerinde sürekli güncellemeler yapılmış, içerik; kitap halinde defalarca basılmıştır.
Ülkemizde de 1962 yılında 15. basımı, 1993 yılında ise 20. basımı tercüme edilerek aktif halde
kullanılmıştır.
Dewey Onlu Sınıflandırma sistemi açık raf düzeniyle hizmet veren kütüphanelerde tercih
edilir. Bu sistemde kitaplar konu ve içeriklerine göre kendileri için tespit edilmiş olan sayısal
değerlerle çeşitli disiplin başlıklarında tasnife tabi tutulurlar. Okuyucu aradığı kitabı ve o kitapla
4
Veriler için bkz.
http://www.isam.org.tr/index.cfm?fuseaction=objects2.detail_content&cid=106&cat_id=2&chid=9
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
415
Abdullah Muaz Güven _ Necati Şahin
aynı konu ve türdeki kitapları aynı numara altında yan yana görme ve kolay bir şekilde bulma
imkânına sahiptir. Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminde diğer sistemlerin aksine -yazar ismiyle
ilgili özel uygulamalar müstesna- harf kullanılmaz, tasnif sadece rakamlarla yapılır (Pakin,
1974: 228).
Temelde on ana baĢlıkta yapılan tasnif Ģu Ģekildedir:
Konu
Numarası
Ana Konu
Konu
Numarası
Ana Konu
000-099
Genel Konular
500-599
Doğa Bilimleri – Matematik
100-199
Felsefe – Psikoloji
600-699
Teknoloji
200-299
Din
700-799
Sanat
300-399
Toplum Bilimleri
800-899
Edebiyat – Retorik
400-499
Dil ve Dilbilim
900-999
Coğrafya – Tarih
Konu ayrıntılı hale geldikçe daha spesifik numaralar kullanılır. Relatif indeks ve notasyon
sistemiyle her bir kitap, konusuna göre ayrı bir bölümde kendine yer bulur. Relatif indeks
herhangi bir konunun farklı disiplin başlıkları altında değerlendirilmesini sağlayan önemli bir
unsurdur. Temel sayısal değerin sonuna konan noktanın akabinde verilen sayısal değer, bu
ayrıntılı tasnife imkân tanır. Eklenen her bir rakam, tasnifi daha ayrıntılı hale getirir. Notasyonel
hiyerarşi diyebileceğimiz bu ayrıntılı atama işlemini şu örnekle izah edebiliriz:
Sosyal Bilimler
300
Eğitim
370
Yüksek Öğretim
378
Türkiye’de Yüksek Öğretim
378.561
Ülkemiz kütüphanelerinin önemli bir kısmında aktif halde kullanılan bu sistemle ilgili
olarak -kaynakçada zikredildiği üzere-farklı akademik yayınlar yapılmış, sistemin olumlu ve
olumsuz yönleri çeşitli açılardan ele alınmıştır. DOS sisteminde İslami ilimler dışındaki
alanlarda da pek çok sorunla karşılaşılır. Diller bölümünde Arapça’nın 492.7 şeklinde
değerlendirilerek sarf, nahiv, belağat gibi alt başlıklar için bir ayrım yapılmaması, Arap
edebiyatının 892.7 şeklinde değerlendirilerek alt başlıkların oluşturulmaması, Osmanlı tarihi ile
ilgili ayrıntılı bir tasnif yapılmışken Selçuklu tarihine ayrıntılı bir tasnif imkanı
oluşturulmaması, bu eksikliklerden bazılarıdır. Gelişen ve değişen şartlara göre hissedilen
eksikliklerin giderilmesi için sürekli güncellemelerin yapılması sistemin daha başarılı bir
şekilde kullanılmasını sağlayacaktır.
1.4. DOS’ta Din Bilimleri
Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminde din bilimleri 200-299 alanı içerisinde tasnif edilir.
Hıristiyanlığa mensup insanlar tarafından geliştirilmesi sebebiyle 200 ile 300 arasına yayılan din
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
416
Dewey Onlu Sınıflandırma Sisteminin İslami İlimler Tasnifi Açısından
Değerlendirilmesi
bilimleri tasnifinin önemli bir kısmı Hıristiyanlık dini ve bu dinle ilgili inanç esasları, ibadetler
ve mezhepler gibi konulara ayrılmış, Hıristiyanlık açısından en ince ayrıntıyı dikkate alacak bir
tasnif yapılmıştır. Başta İslam olmak üzere diğer dinler ile ilgili tasnif ise çok kısa tutulmuş,
hatta bazı konularla ilgili tasnif numarası dahi verilmemiştir.
Konu Numarası
200-290
Ana Konu ve Temel İçerik
Hıristiyanlık ve Hıristiyanlıkla İlgili Alt Konular
291
Karşılaştırmalı Din Çalışmaları
292
Klasik Din (Yunan ve Roma)
293
Cermen Dinleri
294
Hint Kökenli Dinler
295
Zerdüştlük
296
Yahudilik
297
İslam
299
Diğer Dinler
Hıristiyanlığa geniş bir yer ayrılması ve diğer dinlerin daha dar çerçevede sayısal
değerlerle ifade edilmiş olması, sistemin din bilimleri açısından makul ve objektif bir sınıflama
anlayışıyla düzenlenmediğini gösterir. Din bilimleri tasnifinin en büyük sorunu bu
dengesizliktir. Kendi kültür ve medeniyetimize ait bir tasnif sistemi ihtiyacı bu konuda
vurgulanması gereken önemli bir husustur.
2. DOS’UN ĠSLAMĠ ĠLĠMLERE UYGULANIġI
Dewey Onlu Sınıflandırma sistemi İslam ülkelerinde en çok tercih edilen tasnif
sistemidir. Bununla birlikte en yetersiz bulunan ve üzerinde en çok genişletme ve uyarlama
yapılan kısmın 297 İslam Dini bölümü olduğu görülür (Gündoğdu, 1997: IIV). Sistemin genel
usulü gereği İslami İlimler on ana başlıkta değerlendirilmiş, bu ana başlıkların altında mezkûr
ilimlerle ilgili alt başlıklar oluşturulmuştur. Ana başlıklar şu şekildedir:
Konu Numarası
297
Konu ve İçerik
İslam Dini Umumiyat
297.1
Kuran İlimleri
297.2
Tefsir
297.3
Hadis
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
417
Abdullah Muaz Güven _ Necati Şahin
297.4
Kelam
297.5
Fıkıh
297.6
İslam Mezhepleri
297.7
Tasavvuf
297.8
İslam Ahlakı
297.9
İslam Tarihi
İlahiyat sahasında akademinin gelişmesi ve branşlaşmanın yaygınlaşması neticesinde alt
başlıklar bir tarafa ana başlıklar açısından dahi bu tasnife eleştiriler yöneltmek mümkündür.
Ancak genel itibariyle İslami ilimlerin ana başlıklarda ifade bulduğu söylenebilir. Bu sistem,
ülkemizde yakın tarih içerisinde farklı kişiler tarafından güncellemelere tabi tutulmuş, her bir
seferinde daha ayrıntılı hale getirilmiştir. Günümüzde ise en önemli husus İslami ilimlerle ilgili
multidisipliner çalışmaların tasnifinin doğru bir şekilde yapılması meselesidir.
2.1. Ġslam Ġlimleri Tasnif Cetveli
İsmet Parmaksızoğlu’nun Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni’nde yayınlamış olduğu
makale, Fehmi Karatay’ın 1945’te hazırladığı cetvelden sonra kütüphanelerde İslami ilimlere
dair eserlerin tasnifi konusunda Dewey onlu sınıflama sistemini daha ayrıntılı hale getirmeyi
amaçlayan ilk çalışmalardandır. Bu makalede Parmaksızoğlu, öncelikli olarak İslami ilimler
terkibinin tanımını yapar. İslami ilimler denilince bu sahadaki ilimlerin hangi başlıklarla tasnif
edileceği konusunun en önemli husus olduğunu belirtir (Parmaksızoğlu, 1957: 21). Zira on ana
başlık doğru tespit edilirse alt başlıklarda karşılaşılacak muhtemel sorunlar daha kolay
çözülecektir. Parmaksızoğlu, Dewey’de İslami ilimler için uygun görülen on ana başlığa sadık
kalarak alt başlıklar oluşturmayı tercih etmiştir. Ancak bu makalede alt başlıklandırmanın çok
ayrıntılı bir tasnifle oluşturulmadığı ve ihtiyaca yeterince cevap veremediği görülmektedir.
2.2. 15. Baskı
Dewey Onlu Tasnif ve Relatif Endeks ismiyle tercüme edilen 15. baskı 1962 yılında
yayınlanmıştır. 15. Baskıda yer alan İslam dini bölümü de önceki gibi Dewey’in temel on ana
başlığına uygun şekilde hazırlanmıştır. Yayınlandığı süreç için oldukça ayrıntılı bir tasnife
sahiptir. Özellikle tefsir ve hadis alanlarındaki ayrıntı genel itibariyle başarılı kabul edilebilir.
Ancak mezhepler konusu kelam, fıkıh ve İslam mezhepleri ana konuları içerisinde net bir
ayrıma tabi tutulamamış, üç farklı bölüm arasında karışık bir görüntü ortaya çıkmıştır. Ayrıca
ilim dünyasında telif edilen ve yeni alt başlıklarda tasnif edilmesi gereken kitaplara yönelik
ihtiyaca cevap verememesi, yeni baskılarda çözülmesi beklenen bir problem olarak
değerlendirilmiştir. Çalışmamızda uygulamalarını örnek aldığımız İSAM Kütüphanesi, 15.
baskıyı temel almakla birlikte karşılaşılan sorunları içtihatlarıyla çözerek bu sistemi
uygulamaktadırlar.
2.2. 20. Baskı
15. baskının tercümesinde görülen eksikliklerin 1993 yılında yayınlanan 20. baskı
tercümesiyle çözülmesi beklenirken bu baskı özellikle İslami ilimler açısından tam bir hayal
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
418
Dewey Onlu Sınıflandırma Sisteminin İslami İlimler Tasnifi Açısından
Değerlendirilmesi
kırıklığı olarak değerlendirilmiştir. 20. baskı için yapılan ilk eleştiri, çalışmanın konu uzmanları
ve bilim adamlarından oluşan bir danışma kurulu istişaresiyle yapılmamış olmasına yöneliktir
(Pakin, 1994: 181). Bölüm başlıkları konusunda önceki sınıflamanın terk edilerek yeni bir
tasnifin yapılması ve İslami İlimlere hitap etmeyen bu tasnifin uygulanması hem önceki tasnifi
kullanan kütüphanelerde ciddi bir karışıklığa yol açmakta, hem de eserleri uygun başlıklarda
değerlendirememe sorununa sebep olmaktadır. O dönemde İslam dini cetvelini inceleyen
konunun uzmanları önceki baskıyla çalışmaya devam etmenin daha makul olduğu konusunda
hemfikir olmuşlardır (Pakin, 1994: 186). 20. baskıdaki tasnifin önceki çalışmalarda kullanılan
tasnif şeklinden bir hayli farklılaşmış olması hasebiyle ve farkların ortaya konulması amacıyla
burada tablo şeklinde sunulması uygun olacaktır:
Konu Numarası
297
Konu ve İçerik
Standart Alt bölümler
297.1
Kaynaklar, Sosyal Dinbilim, İlişkiler, İslam’ın Tutumları
297.2
Akaid ve Kelam
297.3
İslam İbadeti
297.4
İslam Yaşamı
297.5
İslam Ahlaki Dinbilimi
297.6
İslam Önderleri ve Örgütlenme
297.7
İslami Görevler, Dini Eğitim, Dini Savaşlar
297.8
İslam Mezhepleri ve Reform Hareketleri
297.9
İslam’dan Kaynaklanan Dinler
Tabloda görüldüğü üzere tasnif hem önceki sürümlerle uyumsuz bir görüntü içermekte
hem de İslami ilimler açısından makul olmayan bir anlayış arz etmektedir. 20. baskıdaki İslam
dini tasnifi üzerine eleştirel bir makale kaleme alan Gündoğdu’nun tespit ettiği problemlerden
bazılarını şöyle özetleyebiliriz:
- İslam dininin tek bir numarada düzenlenmiş olması zengin kültür ve medeniyet yekûnu
için yetersiz bir sınıflandırmadır.
- İslam şemasının ana başlığı olarak seçilen “İslam ve İslam’dan Kaynaklanan Dinler”
ifadesi kavramsal açıdan doğru bir başlık değildir. Aynı başlığın bir alt başlık olarak
kullanılması da içerik açısından problem teşkil eder. Zira bu başlığın içerisinde İslam’dan
kaynaklanan dinler olarak tavsif edilen maddeler aslında mezhep statüsünde değerlendirilen
unsurlardır.
- İslam sınıflandırma çalışmalarında ortaya konan 8 ya da 9 ana başlığın bırakılarak farklı
kavram ve terkiplerle başlıklar oluşturulması uygun olmamıştır.
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
419
Abdullah Muaz Güven _ Necati Şahin
- İslam hukukunun İslam dini yerine hukuk içinde değerlendirilmesi bir hatadır.
- İslam ahlakı ana başlığı altında namaz, oruç, hac ve zekât gibi ibadetlerin alt başlık
olarak yer alması uygun olmamıştır.
- Akaid ve kelam ana başlığında kitaplara iman konusuna yer ayrılmamıştır.
- İslam mezhepleri ana başlığı dar çerçevede kalmış, pek çok mezhep zikredilmemiştir
(Gündoğdu, 1993: 28-30).
Netice itibariyle 20. baskı İslami ilimler tasnifi açısından verimli bir uygulama olmaktan
çok uzaktır. Buna rağmen günümüzde pek çok üniversite kütüphanesinde bu baskının tercih
edildiğini ve İslam dini bölümünde bu tasnifi uygulama hatasının sürdürüldüğünü söyleyebiliriz.
2.3. 297 Ġslam Dini ve Ġslam Ġlimleri Sınıflama Cetveli ve Bağlantılı Dizini
20. baskının ihtiyaçlara cevap veremeyeceğinin anlaşılması bu alanda yeni bir çalışma
yapılmasını gündeme getirmiştir. Bu baskı ile ilgili olarak eleştirel bir makale kaleme alan
Gündoğdu’nun doktora tezi olarak hazırlamış olduğu 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama
Cetveli ve Bağlantılı Dizini 1997 yılında Milli Kütüphane Başkanlığı tarafından yayınlanmıştır.
Bu çalışma, Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminin ilk tasnifindeki İslam dini cetvelinde yer alan
başlıklara uygun şekilde hazırlanmıştır. Alt başlıklardaki ayrıntı önceki tasniflere nazaran çok
detaylı bir çalışma görüntüsü vermektedir. Türk kütüphaneciliğinde İslami ilimlerle ilgili
eserlerin sınıflandırılmasında büyük bir boşluğu doldurması açısından önemli bir kılavuz
niteliğinde kabul edilebilir. Örnek uygulamalarını incelediğimiz NEÜ AKİF Kütüphanesi bu
çalışmayı kullanmaktadır.
3. KARġILAġILAN SORUNLAR
Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminin İslami ilimlerle ilgili bölümü, yeni çalışmalarla
daha çok ihtiyaca cevap verecek hale gelmiş ve bu şekilde gelişmiştir. Bununla birlikte ilim
dünyasında yaşanan gelişmeler ve multidisipliner çalışmalar tasnif konusunda son sözü
söylemenin kolay olmadığını göstermektedir.
Sistemin uygulanışındaki en temel problem yurt genelindeki kütüphanelerde tasnif
sisteminin tek bir sürümünün kullanılmıyor olmasıdır. Kütüphane görevlilerinin kitap tasnifi
esnasında net bir karar verme imkânına sahip olamamaları bu sebebe bağlıdır. Herhangi bir
kitabın yerini tespit etmek için internet üzerinden yapılan aramalarda farklı kütüphanelerde
farklı numaralandırmalarla karşılaşılmaktadır. Bu sorun ancak yerli, şartlara ve anlayışlara göre
farklılık arz etmeyen, tüm kütüphanelerimizde ortak şekilde kullanılan bir tasnif sistemiyle
çözülebilir.
Dewey Onlu Sınıflandırma sisteminin 15. baskısı ile 297 İslam Dini ve İslam İlimleri
Sınıflama Cetveli ve Bağlantılı Dizini üzerinde karşılaşılan tasnif sorunlarını İSAM Kütüphanesi
ve NEÜ AKİF Kütüphanesi’ndeki uygulamalar örnekliğinde şu şekilde ifade edebiliriz:
3.1. Alan KarmaĢası
İlahiyat ve İslami ilimlerin, akademi dünyasında tabi tutulduğu tasnifler ve bu alandaki
fakültelerde oluşturulan bilim dalları kütüphane tasnifiyle doğrudan ilgilidir. Bununla bağlantılı
olarak Dewey Onlu Sınıflandırma sistemindeki ana başlıklarla mezkûr bilim dalları arasındaki
uyumsuzluk, büyük bir probleme sebep olmaktadır. Örneğin kütüphane tasnifinde İslam
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
420
Dewey Onlu Sınıflandırma Sisteminin İslami İlimler Tasnifi Açısından
Değerlendirilmesi
mezhepleri olarak adlandırılan alan; bilim dalı olarak kelam, fıkıh ve İslam mezhepler tarihi
şeklinde üç farklı bilim dalıyla ortak paydada buluşur. Dolayısıyla bu üç bilim dalına ait
eserlerin tasnifinde ciddi sıkıntılarla karşılaşılmaktadır. Örneğin itikadi mezhepler konusu
kelam ve İslam mezhepleri ana başlıkları arasında kalmış, bu konunun tasnifinde net bir ayrım
yapılamamıştır. İtikadi mezheplerin kelami görüşlerini içeren eserler kelam bölümünde tasnif
edilebildiği gibi İslam mezhepleri bölümünde de kendilerine yer bulmuştur. İSAM
kütüphanesindeki bir tasnif uygulamasıyla bu sorunu şöyle örneklendirebiliriz:
1. Kitap
2. Kitap
Kitap İsmi
Akidetü’ş-Şia fi’l-İmam es-Sadık ve Sairi’l- Şia İnançları : Akaidü'lEimme
İmamiyye
Tasnif Yeri
297.47 (Kelam)
297.62 (İslam Mezhepleri)
Kitap İçeriği
Şia itikadı
Şia itikadı
Aynı konuda yaşanan bir diğer sorun, fıkhi mezheplerin hem fıkıh başlığında hem de
İslam mezhepleri başlığında değerlendirilmesidir (Dewey, 1962: 67; Gündoğdu, 1997: 46).
Fıkıh alanında yazılmış eserler, İslam hukuku ile ilgili meseleleri genellikle bir mezhebe ait
görüşler çerçevesinde ele alır ve o mezhebin fıkıh anlayışını ortaya koyar. Dolayısıyla bu alanı
fıkhi mezheplerin anlayışlarını yansıtan bir alan olarak da değerlendirmek mümkündür.
Günümüzde İslami ilimler tasnifi içinde fıkhi mezhepler, İslam hukuku (fıkıh) içinde yer bulur.
Fıkhi mezheplerin hem fıkıh alanında hem de İslam mezhepleri alanında ayrı başlıklarla tasnif
edilmesi karışıklığa yol açmaktadır. İncelediğimiz kütüphaneler fıkıh-İslam mezhepleri alan
karmaşasını kendi içtihatlarıyla çözmüştür. Fıkhi mezhepler, fıkıh alanında değerlendirilmiş,
İslam mezhepleri başlığındaki sınıflama kullanılmamış, bu başlık itikadi mezheplerin tarihine ve
görüşlerine ayrılmıştır. Netice olarak bu üç alan arasında yaşanan tasnif karmaşasının
uygulamada net bir şekilde çözümlenmediğini söyleyebiliriz. İtikadi mezheplerin kelam
alanında, fıkhi mezheplerin İslam hukuku alanında yer alması, İslam mezhepleri alanının ise
İslam mezhepler tarihi adıyla sadece tarihi boyutu ele alması ya da bütünüyle kelam alanı içinde
değerlendirilmesi bu sorunun çözüm yolları olarak gösterilebilir.
Tasavvuf ve edebiyat konulu eserlerde de alan karmaşası yaşanabilmektedir. Özellikle
tasavvufi ve dini içerikli manzum eserlerin tasnifinde kullanılan alt başlıklar kafa karıştırıcı
niteliktedir. Örneğin 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama Cetveli ve Bağlantılı Dizini’nde
tasavvufi manzumeler, 297.78 numarasında değerlendirilirken edebiyat bölümünde tasavvuf
edebiyatı, divan edebiyatı başlığı altında 819.1 numarasında yer bulmuştur. Tasavvufi
manzumeler ve tasavvuf edebiyatı şeklindeki tasniflerin birbirinden ayırt edilmesi güçtür. Bu
karışıklığa örnek teşkil eden bir uygulamayı NEÜ AKİF Kütüphanesi tasnifinden görelim:
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
421
Abdullah Muaz Güven _ Necati Şahin
1. Kitap
2. Kitap
Kitap İsmi
Dilgüşa (Kaygusuz Abdal – Tasavvufi Mesnevi-i Şerif
Şiirler)
Tasnif Yeri
297.78 (Tasavvufi Manzumeler)
819.1 (Divan Edebiyatı)
Kitap İçeriği
Tasavvufi şiir
Tasavvufi şiir
Mesnevi-i Şerif mesnevi nazım şekliyle yazılmış tasavvufi içeriği olan bir eserdir. Dilgüşa
da aynı özellikleri gösterir. Bu nedenle içerikleri incelendiğinde farklı alanlarda
değerlendirilmelerini gerektiren bir durumun söz konusu olmadığı görülür. Aynı konuyla ilgili
bir başka örnek tasavvufi şiirlerin şerhlerini içeren iki kitabın tasnifi hususunda İSAM
Kütüphanesi’nde karşımıza çıkar:
1. Kitap
2. Kitap
Kitap İsmi
Çıktım Erik Dalına-Yunus Emre’nin Bir Yunus Emre Şerhleri
Şiirinin Üç şerhi
Tasnif Yeri
297.7 (Tasavvuf)
811.23 (Türk Şiiri)
Kitap İçeriği
Tasavvufi şiir şerhi
Tasavvufi şiir şerhi
Bu tasnif tercihleri, edebiyat alanında yazılmış eserlerin tasavvuf alanına yönlendirilmesi
neticesinde alan karmaşasına yol açmaktadır. Bu karmaşada edebiyat alanındaki sınırlı tasnif
anlayışının rolü büyüktür. Gerek nazım şekilleri açısından gerekse dini-edebi türler açısından
yeterli düzeyde bir tasnifin yapılmamış olması tasavvufi içerikli edebi eserlerin tasavvuf alanına
yönlendirilmesi sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Tasavvufi içeriğe sahip olan edebi eserlerin,
edebiyat alanı içerisinde oluşturulacak dini-edebi türler tasnifine göre sınıflandırılması daha
uygun bir tercih olacaktır. Netice itibariyle tasnif sisteminde alanlar arasında daha net
ayrımların yapılması ve multidisipliner konular için içerik yoğunluğunun oluştuğu ana başlıklar
altında özel alanların açılması gerekmektedir.
3.2. Tasniflerde Yer Almayan Konular
Belli bir zaman dilimi içinde oluşturulan tasniflerin gelişen ve değişen şartlar içerisinde
bazı konuları sınıflandırmaya dâhil etmemiş olması normal kabul edilebilecek bir durumdur.
Notasyon ve relatif indeksin kâfi gelmediği durumlar, tasnif sistemine yeni eklemeler yapmayı
zorunlu kılar. Bu şekilde tasniflere eklenmesi gereken pek çok husus vardır. Burada bazılarını
şu şekilde ifade edebiliriz:
- İslami ilimler konusunda yapılan ve uygulanan tasniflerde fıkıh usulü konusunda bir
başlık açılırken her bir mezhep için ayrı başlıklandırma yapılmamıştır. Fıkhi mezheplerin usul
anlayışları birbirinden farklıdır. Bu farklı usul anlayışları üzerine önemli sayıda eser
kütüphanelerde yer alır. Dolayısıyla usul eserlerinin mezhepler açısından bir tasnife tabi
tutulması elzemdir. NEÜ AKİF Kütüphanesi mezheplerin fıkıh usullerini Hanefi fıkıh usulü için
297.50011, Şafi fıkıh usulü için 297.50012, Maliki fıkıh usulü için 297.50013 ve Hanbeli fıkıh
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
422
Dewey Onlu Sınıflandırma Sisteminin İslami İlimler Tasnifi Açısından
Değerlendirilmesi
usulü için 297.50014 şeklinde belirlemiştir. İSAM Kütüphanesi’nde ise sırasıyla 297.5011,
297.5012, 297.5013 ve 297.5014 alanları kullanılmaktadır.
- İslam tarihi alanında yer alması gereken konulardan Emeviler, Abbasiler ve Endülüs
Emevileri tarihi; tasniflerin 297 İslam bölümlerinde bulunmamaktadır. Tasnifler, İslam tarihi
alanını kronolojik olarak hulefa-yı raşidin dönemiyle bitirir (Dewey, 1962: 69; Gündoğdu,
1997: 78). Oysa mezkûr dönemler de İslam tarihi içerisinde değerlendirilmelidir. Mezkûr
konular İSAM Kütüphanesi’nde genel tarih alanı içinde değerlendirilirken, NEÜ AKİF
Kütüphanesi’nde yeni bir açılım yapılarak Emeviler dönemi için 297.985, Endülüs Emevileri
dönemi için 297.986 ve Abbasiler dönemi için 297.987 tasnif numaraları kullanılmıştır.
- Hadis alanında da tasnif eksiklikleri görülür. Örneğin Hz. Peygamber’e veya sonraki iki
nesle isnad edilen rivayetlerin temel kaynaklardaki yerlerini göstermek, bunların isnad ve sıhhat
durumlarına işaret etmek maksatlı olarak hazırlanan tahriç türü kitaplar 15. basımda 297.334
alanında değerlendirilirken (Dewey, 1962: 66), 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama
Cetveli ve Bağlantılı Dizini’nde yer almamaktadır. NEÜ AKİF Kütüphanesinde bu tür eserler
297.327 alanında tasnif edilmiştir. Aynı şekilde 6 temel hadis kitabını ifade eden Kütüb-i
Sitte’nin, 15. basımda 297.332 içinde, 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama Cetveli ve
Bağlantılı Dizini’nde 297.31 alanında tasnif edilmiş olmasına rağmen bu 6 altı kitaba eklenen 3
kitapla oluşan Kütüb-i Tis’a’nın tasniflerde değerlendirilmediği görülür. Eklenen bu üç kitap
için 297.317, 297.318, 297.319 numaraları verilerek bu kitaplar da tasnif sistemine dahil
edilebilir.
Bu şekilde konu eksenli eksikliklerin görülmesi tasnif işleminin tabiatında vardır. Ancak
eksikliklerin ortadan kaldırılması konusunda genelgeçerliği olan bir yöntemin uygulanamaması
asıl sorunu teşkil eder. Bu nedenle geliştirilecek ortak bir sistem üzerinde tasnif konusundaki
eksiklikleri giderecek ve tüm kütüphaneleri bu konuda yönlendirecek ortak bir otomasyon
sistemine ihtiyaç vardır.
3.3. Bölüm-Alt Bölüm Uyumsuzluğu
Dewey onlu sınıflandırma sistemi üzerinde İslami ilimlerle ilgili yapılan tasniflerde aynı
konudaki kitapların farklı bölümlerde tasnif edilmesi, bazı konuların tasnife dâhil edilmemesi
gibi problemlerin yanında tasnife dâhil edildiği halde üst başlığıyla uyum göstermeyen
sınıflandırmalar da yer almaktadır. Sınıflama cetvellerine bakıldığında ana başlığıyla uyum arz
etmeyen pek çok alt başlığa rastlamak mümkündür. Örneğin İslam medeniyet tarihi konusu,
İslam tarihi içerisinde incelenebilecekken genel İslam başlığı altında 297.09 alanında tasnif
edilmiştir (Dewey, 1962: 64; Gündoğdu, 1997: 21). İSAM Kütüphanesi’ndeki tasnifi örnek
verelim:
Kitap İsmi
Tasnif Yeri
Temel Alan
İslam Medeniyeti Tarihi
297.09 (İslam Umumiyat)
İslam Tarihi 297.9
NEÜ AKİF Kütüphanesi İslam medeniyet tarihi ile ilgili eserleri 297.909 tasnifi altında
değerlendirerek bu konuda farklı bir uygulamayı devreye sokmuştur. Kanaatimizce İslam
medeniyet tarihi doğrudan İslam tarihi içerisinde değerlendirilmelidir.
Dewey sisteminin İslami ilimlere uygulanışında en ayrıntılı ve kullanışlı sürüm olarak
kabul edilen 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama Cetveli ve Bağlantılı Dizini’nde Kelam
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
423
Abdullah Muaz Güven _ Necati Şahin
bölümünde 297.47 alanında tasnif edilen İslam ve diğer dinler konusu ile İslam ve teknoloji
konusu, bölüm-konu uyumsuzluğunu gösteren bir başka örnektir (Gündoğdu, 1997: 45). NEÜ
AKİF Kütüphanesi’ndeki uygulamada bunu şu şekilde görebiliriz:
Kitap İsmi
Tasnif Yeri
Temel Alan
İslam ve Hıristiyanlığın
Mukayesesi
297.473 (Kelam)
Karşılaştırmalı Dinler 291
Kitap İsmi
Tasnif Yeri
Temel Alan
Bilim ve Teknolojinin
Gelişimi ile İslam Bilginlerinin
Yeri
297.4796 (İslam Umumiyat)
Teknoloji 600
İslam ve diğer dinler konusunun karşılaştırmalı dinler 291 alanında değerlendirilmesi
daha makul olacaktır. İslam ve teknoloji konusu da aynı şekilde teknoloji alanında 297 İslam alt
başlığıyla değerlendirilmelidir. İki konunun kelam alanıyla irtibatının kurulması hayli güçtür.
15. basımda ise fıkhi hükümleri içeren ilmihal kitaplarının kelam alanı içinde 297.451’de
tasnif edildiği görülür (Dewey, 1962: 66). Oysa ilmihaller İslam hukuku ve ibadetlerle ilgili
eserlerdir. İSAM Kütüphanesi’ndeki örnek aşağıdaki şekildedir:
Kitap İsmi
Tasnif Yeri
Temel Alan
Ameli İlmihal
297.451 (Kelam)
İslam Hukuku 297.5
Edebiyat alanında değerlendirilebilecek konulardan mevlid, İslam dini cetvelinde
297.871’de yani İslam Ahlakı içerisinde, 15. basımda ise 297.924’te yani Siyer-i Nebi alanı
içerisinde tasnif edilmiştir (Dewey, 1962: 69; Gündoğdu, 1997: 73). Na’t şiirleri de İslam ahlakı
içinde 297.87 bölümünde tasnif edilen konulardandır. Bu konuların dini-edebi türler ana
başlığında alt başlıklar halinde edebiyat alanı içerisinde değerlendirilmesi daha uygun olacaktır.
Bu tasnif hatalarından bir kısmı incelediğimiz kütüphanelerin yetkilileri tarafından
düzeltilmekte ise de netice itibariyle genelgeçerliği olan uygulamalara olan ihtiyaç halen devam
etmektedir. Zira bireysel çözüm çabaları bireylerin tercihlerine göre şekillenerek sınırlı etki
oluşturmakta ve genel bir uygulamaya dönüşmeden farklı tasnif anlayışlarını doğurmaktadır.
4. SONUÇ
Dewey Onlu Sınıflandırma sistemi yeni uygulanmaya başlayan diğer tasnif sistemlerine
nazaran ülkemizde daha ziyade tercih edilmektedir. Bu tercihte sistemin kullanışlı olması
yanında üzerinde yapılan çalışmaların fazlalığı ve tarih içerisinde edinilen tecrübe de etkilidir.
İslami ilimler sahasında da aynı durumdan söz edilebilir. Necmettin Erbakan Üniversitesi’nin
diğer kütüphanelerinde LC tasnif sistemine geçilmişken AKİF Kütüphanesi’nde Dewey
sistemiyle çalışmaya devam edilmesi bunu gösteren bir örnektir.
Dewey Onlu Sınıflandırma sistemi üzerine İslami ilimler sahasında yapılan çalışmalarda
görülen eksikliklerden ilki kelam-fıkıh-İslam mezhepleri ve tasavvuf-edebiyat alanlarındaki
tasniflerde görülen alan karmaşasıdır. Aynı ya da benzer konulu çalışmaların iki farklı bölümde
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
424
Dewey Onlu Sınıflandırma Sisteminin İslami İlimler Tasnifi Açısından
Değerlendirilmesi
gösterilmesi, süreç içinde aynı içerikli kitapların farklı bölümlerde tasnif edilmesi sorununa yol
açmıştır. Teorik olarak tüm mezhepleri içeren İslam mezhepleri bölümü pratik uygulamada
itikadi mezheplere ayrılmış durumdadır. Bununla birlikte itikadi mezheplerin hem kelam hem
de İslam mezhepleri bölümünde değerlendirilmesi karışıklığa sebep olur. Dolayısıyla kelam ve
İslam mezhepleri adı altında oluşturulacak ve kelami meselelerle itikadi mezhepleri ele alacak
yeni bir bölüm, bu karışıklığa çözüm olabilir. 297.6 İslam mezhepleri bölümü ise akademik
adlandırmaya uygun şekilde İslam mezhepler tarihi başlığıyla sadece tarihi boyutu ele alabilir.
Tasavvuf ve edebiyat konusunda da edebi-dini metinlerin bütünüyle edebiyat alanına
yönlendirilmesi tutarlılık açısından tercih edilebilir bir seçenek olacaktır.
Tasniflerde yer almayan konular problemi, doğal bir problem olarak değerlendirilebilir.
Gelişen şartlara göre ortaya çıkan yeni durumların tasnif sistemlerinde yer almaması doğaldır.
Buna karşın kütüphanelerde kitap tasnifi sürekli güncelleme gerektiren bir durumdur. Yeni
durumlara ayak uydurabilen bir tasnif sistemi, ancak önceki düzene zarar vermeyen
güncellemelerle mümkündür.
Tasnif uygulamalarını incelediğimiz iki kütüphanede, net olmayan durumlarda yapılan
doğru ve yanlış, farklı tasnif örneklerini görmekteyiz. Tasnif sisteminde yer almayan konularda
çıkarımlarla yeni ve doğru sınıflamalar yapılabildiği gibi hatalı sınıflamalar da
yapılabilmektedir. Ancak esas olan uzun bir süreç içinde bu yeni tespitlerle gelişen tasnif
sisteminde tutarlılığı sağlayabilmek olacaktır. Aksi takdirde kitap sayısı artıp, kütüphane
genişledikçe açık raf düzeninin okuyucu açısından sağladığı avantajlardan faydalanılamama i
riski ortaya çıkacaktır.
Karşılaşılan problemlerin dayandığı en önemli husus kendimize ait bir tasnif sistemine
sahip olmayışımızdır. Özellikle İslami ilimler sahasında akademik açıdan oluşan ilimler tasnifi
göz önünde tutularak hazırlanan ve tüm kütüphanelerde ortak şekilde kullanılacak olan bir tasnif
sistemine ihtiyaç vardır. Her bir ilim dalında alanın uzmanlarıyla yapılacak istişareler
neticesinde tasnif hatası barındırmayan bir sistem oluşturulabilir.
KAYNAKLAR
Aksoy, Sedat (2015), Sistematik ve Alfabetik Sınıflama Düzenlerinin Bilgiye, Belgeye Konusal Erişim
Açısından Karşılaştırılması, İstanbul: Gece Kitaplığı.
Dewey, Melvil (1962), Dewey Onlu Tasnif ve Relatif Endeks (edit. Hızır, Nusret – Argon, İkbal),
İstanbul: MEB Basımevi.
______, (1993), Dewey Onlu Sınıflama ve Bağıntılı Dizin (F. Nil Ayhan çev.), Ankara: Milli Kütüphane
Başkanlığı Yayınları.
Gündoğdu, Fahriye (1993), Dewey Onlu Sınıflandırması ve İslam Literatürünün Sınıflandırma Sorunları,
TKD, 7/1, 21-32.
_______, (1997), 297 İslam Dini ve İslam İlimleri Sınıflama Cetveli ve Bağlantılı Dizini, Ankara: Milli
Kütüphane Başkanlığı Yayınları.
Pakin, Erol (1972), Dewey Tasnif Sistemi’nin Türkiye’de Uygulanması, TKDB, 21/3, 150-158.
_______, (1974), Dewey Tasnif Sistemi İle Evrensel Onlu Sınıflama’nın Uygulama Alanları, TKDB,
23/4, 227-232.
______, (1994), Dewey Onlu Sınıflandırma’nın 20. Standart Baskısının Türkçe’ye Çevirisi Üzerine
Eleştiriler, TKD, 8/3, 180-187.
Parmaksızoğlu, İsmet (1957), İslami İlimleri Tasnif Cetveli, TKDB, 6/3, 19-31.
TİDSAD
Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies
Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 413-425
425
Download