Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009
advertisement
Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 içindekiler 2 3 4 5 6 8 12 13 14 20 30 32 Kısaca Dyo Boya Türkiye’nin İlk Boya Fabrikası Olan Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Dyo Boya’nın “ilk”leri Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Yönetim Kurulu Üst Yönetim ve Denetim Kurulu Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler yeniliklerin öncüsü Türkiye’nin ilk boya fabrikası olarak kurulan Dyo Boya, sektöründe “yeniliklerin öncüsü” olarak güçlü bir yer edinmiştir. Türkiye’deki üretim faaliyetlerini İzmir Çiğli ve Gebze Dilovası mevkiinde bulunan tesislerinde sürdüren Dyo Boya; inşaat boyaları, sanayi boyaları, mobilya boyaları, otomotiv boyaları, deniz boyaları ve polyester alanlarında geliştirdiği yenilikçi ürünlerini müşterilerinin beğenisine sunmaktadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 1 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Kısaca Dyo Boya Köklü bir geçmiş, yenilikçi bir bakış açısı… Türkiye boya sanayisinin en büyük ve yenilikçi şirketi Dyo Boya’nın temelleri 1927 yılında İzmir Şeritçiler Çarşısı’nda ilk mağazasını açan Durmuş Yaşar tarafından atılmıştır. Dürüstlük ve çalışkanlık değerlerinden taviz vermeyen Durmuş Yaşar, 1941 yılında ilk boya imalathanesini kurmuş; Türkiye’nin ilk yerli boya markası olan “Yaşarin” ve “Hazırlanmış Boya”yı piyasaya sunarak önemli bir yeniliğe imza atmıştır. 1954 yılında İzmir Bornova’da Türkiye’nin ilk boya fabrikası olan ve ilerleyen yıllarda boya sektöründe “yeniliklerin öncüsü” olarak bilinecek Dyo Boya kurulmuştur. 1984 yılında büyüme yönünde önemli bir adım atan Dyo Boya, Yasaş Yaşar Boya ve Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş. Gebze Fabrikası’nı hizmete sokmuştur. 1997 yılına gelindiğinde Şirket, artan talebe bağlı olarak İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’nde ülkemizin en büyük boya üretim tesisini kurmuştur. Dyo Boya’nın lideri olduğu Yaşar Boya Grubu, 5 şirketi ile Dyo ve Dewilux markaları altında 1.000 değişik ürün, 3.200 ambalaj ve 60.000 farklı renk sunmakta, 1.100 kişilik istihdam sağlamakta ve 40 ülkeye ihracat yapmaktadır. Grubun ana ihracat pazarlarını Orta Asya, Orta Doğu, Avrupa ve Rusya oluşturmaktadır. Zengin ürün gamı Türkiye’deki üretim faaliyetlerini İzmir Çiğli ve Gebze Dilovası mevkiinde bulunan tesislerinde sürdüren Dyo Boya; • inşaat boyaları • sanayi boyaları • mobilya boyaları • otomotiv boyaları • deniz boyaları • polyester alanlarında geliştirdiği yenilikçi ürünlerini müşterilerinin beğenisine sunmaktadır. 65 bin m2 alan üzerine kurulu Gebze Fabrikası, yüksek otomasyon düzeyine sahip modern bir fabrika olup, inşaat boyaları üretimi yapmaktadır. İleri teknolojisi ve geniş üretim kapasitesiyle sektörünün örnek tesislerden biri olan Çiğli Fabrikası’nda ise mobilya boyaları ve vernikleri, sanayi boyaları, oto tamir boyaları, deniz boyaları, polyester ve alkid üretilmektedir. 67 bin m2 alan üzerine kurulu tesis, Türk boya sektörünün en büyük tesisi olma özelliğini taşımaktadır. Dyo Boya, uluslararası bir marka olma yolunda güçlü adımlar atıyor. Mısır, Romanya ve Rusya’daki faaliyetleriyle uluslararası arenadaki bilinirliğini artırmakta olan Dyo Boya, söz konusu bölgelerin önemli tedarikçileri arasında yer almayı hedeflemektedir. Dyo Boya, “Sipes Grubu” ile gerçekleştirdiği işbirliği çerçevesinde Mısır’da Dyo Boya teknolojisi kullanılarak yapılan oto tamir ve mobilya boyaları üretim, satış ve pazarlama faaliyetlerini sürdürmektedir. Romanya’da ise inşaat boyaları üretilmekte ve ticari ürün satışı gerçekleştirilmektedir. Bu fabrikada üretilen Dyo boyaları, Balkanlar ve Kuzey Avrupa ülkelerinde de en çok tercih edilen ürünlerden olmuştur. Rusya’daki Kemipex-Satış Pazarlama Dağıtım Şirketi, bulunduğu bölgenin etkin tedarikçilerinden biri olup, hızla büyümektedir. Dyo Boya’nın Ortaklık Yapısı (%) Ödenmiş Sermayesi: 100.000.000,00 TL Kayıtlı Sermayesi: 300.000.000,00 TL Diğer 25,84 Hissedarlar Hisse oranı (%) Yaşar Holding A.Ş. 74,16 74.160.451,68 Diğer 25,84 25.839.548,32 100,00 100.000.000,00 Toplam Dyo Boya hisse senetleri İMKB’de DYOBY.IS sembolüyle işlem görmektedir. Yaşar Holding A.Ş. 74,16 2 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Hisse tutarı (TL) Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Türkiye’nin İlk Boya Fabrikası Olan Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları 1927 Durmuş Yaşar ilk boya mağazasını açar. 1994 Dyo Boya, ISO-9001 Kalite Güvence Belgesi’ni alır. 1941 Durmuş Yaşar, ilk boya imalathanesini kurar. “Yaşarin” ve “Hazırlanmış Boya” markaları, Türkiye’deki ilk boya markası olma sıfatına sahiptir. 1996 Kemipex, Rus pazarına yönelik çalışmalar yapmak amacıyla, Moskova’da bir Yaşar Boya Grubu şirketi olarak kurulur. 1953 Dyo Boya markası ile Türkiye’nin ilk boya fabrikasının temeli İzmir Bornova’da atılır. 1964 Mikronize Mineraller Fabrikası’nın açılışı yapılır. Dyo Boya Harris Fırça Fabrikası üretime başlar. 1965 Dyosad Fabrikası kurulur ve ilk bayiler toplantısı gerçekleştirilir. 1967 Birinci Dyo Resim Yarışması yapılır. 1968 Dyo Boya Matbaa Mürekkepleri Fabrikası açılır. 1977 Akril Fabrikası açılır. 1978 Akmaden Tesisleri kurulur. 1980 Dyo Boya, satış noktalarında makine ile renklendirme yapabilme konseptini Türk tüketicisi ile tanıştırır. 1984 Yasaş Gebze Fabrikası açılır. 1990 Yasaş Boyacılık Okulu kurulur. 1997 Yaşar Boya Grubu, 300 milyon dolarlık cirosu ile dünyanın 27., Avrupa’nın 10. en büyük boya grubu unvanını alır. 1999 Türk Yıldızları ekibinin gösterilerinde kullandığı kırmızı ve beyaz boyalar Türkiye’de ilk kez Dyo Boya tarafından üretilir. Sektörde ilk özgün boya satış noktaları olan Dyo Boya Renk Evleri kurulur ve uygulamacı bayilik sistemi başlar. 2000 Yaşar Basf, Oyak Renault tarafından “Lider İkmalci”, Mercedes-Benz Aksaray fabrikasında ise “Tek Tedarikçi” seçilir. 2002 Yaşar Üniversitesi eğitim ve öğretime başlar ve Selçuk Yaşar Boyacılık ve Endüstri Meslek Lisesi açılır. 2003 İlk “Dünya Boya Üreticileri Zirvesi” Bahamalar’da yapılır ve konuşmacı olarak zirveye Türkiye’den sadece Yaşar Boya ve Kimya Grubu davet edilir. 2005 Dyo Boya, Mısır’da üretime başlar. Mısır inşaat sektörünün lideri Sipes Grubu ile yapılan ortaklık ile Kuzey Afrika otomobil ve mobilya boyaları sektöründe yerini alır. Türk boya sektöründe bir ilke daha imza atılır ve Dyo Boya, Türkiye’nin nanoteknoloji ile üretilmiş ilk boyalarını pazara sunar. 2006 Dyo Boya, “Klimatherm” markası ile ısı yalıtım sektörüne girer. 2007 Dyo Boya, nanoteknolojik ürünleri Avrupa’ya ihraç etmeye başlar. 2008 Dyo Boya, fotokatalitik boyalarda solgel yöntemiyle, nanoteknoloji alanında Avrupa Patent Ofisi’nden ve Türk Standartları Enstitüsü’nden incelemeli patent alma başarısını gösteren ilk ve tek Türk şirketi olur. Dyo ve Dewilux markaları Turquality kapsamına alınır. 2009 Avrupa Birliği standartlarında sertifikalı usta yetiştirmeyi amaçlayan DYO AKADEMİ açılır. GSM altyapısı ile oluşturulan DYOLOG usta bağlılık modeli hayata geçirilir. 2004 Türkiye’nin ilk teflonlu boyası Teknoplast, Türk boyacılık sektörüne kazandırılır. 1993 Dyo Boya, boyacılık sektöründeki ilk ISO-9003 Kalite Güvence Belgesi’ni alır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 3 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları farklılaşma stratejisi Farklılaşmış ürünler - Sektörün “ilk”leri, ileri teknoloji ürünü boyalar Rekabetin en üst seviyede yaşandığı bir sektörde faaliyet gösteren Dyo Boya, farklılaşma stratejisi kapsamında hareket etmekte, sahip olduğu bilgi birikimini ve teknolojiyi yenilikçi yaklaşımı ile harmanlayarak katma değeri yüksek ürünler geliştirmektedir. Çevreye duyarlı bir üretici Çevreye karşı duyarlı, düşük solvent emisyonlu UV kürlendirmeli ve su bazlı teknolojiler alanında çalışmalarını aralıksız sürdüren Dyo Boya, müşterilerinin taleplerine en uygun şekilde cevap verirken, bütün üretim ve pazarlama süreçlerinde çevre odaklı bir anlayışla hareket etmektedir. Boya sektöründe “ilk”lere imza atan Dyo Boya, yüksek yağ iticiliği ile kolay temizlenme özelliğine sahip teflonlu teknolojik boyaları ile çığır açmıştır. 2009 yılında, iç cephede Teknoplast, dış cephede Teknotex en çok tercih edilen ürünler arasında yerini almıştır. Dyo Boya, çevreyi ve doğayı korumayı ekonomik misyonunun temel bir öğesi ve sosyal sorumluluğunun bir tamamlayıcısı olarak görmektedir. Nanoteknoloji konusunda yapılan çalışmalar neticesinde, Türkiye’de bir ilk olan ve ışıkla kendini temizleyen boyalar Türk tüketicisinin beğenisine sunulmuştur. İç cepheler için üretilen Nanomat ve Nanoipekmat, dış cepheler için üretilen Nanotex, yangın geciktiricilik özelliği olan Nanosön ve çizilmeyen vernik Nanolack ürünler 2007 Nisan ayından itibaren Hollanda’ya ihraç edilmektedir ve Benelüks ülkelerinde talep görmektedir. Dyo Boya, sahip olduğu güçlü teknoloji ve farklılaşma vizyonu ile gelecekte de Türkiye boyacılık sektörünü ilklerle tanıştırmaya ve farklılaşmış ürünleri ile sektörün öncü ve lider firması olmaya kararlıdır. 4 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Rakipsiz üretim gücü Dyo Boya ülkemizin en güçlü boya üreticilerinden biridir. Gebze ve Çiğli fabrikalarındaki kapasitesi, ileri teknolojisi, gelişmiş Ar-Ge yetkinlikleri ve pazarlamasatış gücü Dyo Boya’yı sürdürülebilir büyümeye odaklı bir üretici olarak konumlandırmaktadır. Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya’nın “ilk”leri Türkiye’nin ilk • boya markası • boya fabrikası • satış noktalarında makine ile renklendirme yapabilme konsepti • ISO-9003 Kalite Güvence Belgesi alan boya şirketi • özgün boya satış noktaları • teflonlu boyası • nanoteknoloji ile üretilmiş boyaları • GSM altyapılı bağlılık sistemi Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 5 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Rakamlarla Dyo Boya Dyo Boya Çiğli Fabrikası, boya üretim (BV) ve reçine üretim (SR) bölümleri ile faaliyet göstermektedir. 2009 yılında BV iki, SR bölümü ise üç vardiya düzeninde üretime devam etmiştir. İnşaat boyaları üretimi alanında faaliyet gösteren Dyo Boya Gebze Fabrikası 2009’un ilk ve son çeyreğinde iki, diğer dönemlerde ise üç vardiya düzeninde üretim faaliyetlerini sürdürmüştür. Üretim kapasiteleri Üretim (ton) 2009 2008 % 66.819 69.698 (4,1) (3,2) Satış (ton) 67.306 69.559 Fiili kapasite (ton) 138.410 168.136 48 41 Kapasite kullanım oranı (%) Gebze ve Çiğli fabrikalarındaki kapasitesi, ileri teknolojisi, gelişmiş Ar-Ge yetkinlikleri ve pazarlama-satış gücü Dyo Boya’yı sürdürülebilir büyümeye odaklı bir üretici olarak konumlandırmaktadır. Özkaynaklar (milyon TL) Faaliyet Kârı (milyon TL) 2009 2008 2009 69,4 48,8 -2,3 Brüt Kâr Marjı (%) 2009 2008 6 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 7,7 2008 Faaliyet Kâr Marjı (%) 2009 28,8 27,8 -1,0 2008 Finansal Borçlar/Özkaynaklar (%) 3,6 2009 2008 1,6 2,9 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Dyo Boya’da lojistik faaliyetleri Dyo Boya’nın Çiğli Fabrikası’nda iki ayrı lojistik birimi faaliyet göstermektedir. Mal kabul birimi, hammadde ve ambalaj malzemelerinin kabulünü ve stoklanmasını gerçekleştirmektedir. Çiğli Fabrikası’nda solventlerin stoklandığı yer altı ve yer üstü stok tanklarının toplam kapasitesi 2.000 m3’tür. Yeraltı nitro deposu 500 m2, kapalı depolama alanları toplam 3.000 m2, açık depolama alanları ise toplam 1.000 m2’dir. Fabrikanın toplam 3.000 ton hammadde depolama kapasitesi bulunmaktadır. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya’nın Gebze Fabrikası’nda lojistik faaliyetleri iki ayrı birim ile yürütülmektedir. Sevkiyat birimi, 189 m2 ofis alanı, 5.705 m2 kapalı alanda kurulu mamul depo sahası ile hizmet vermektedir. Mamul ambarların kapasitesi mevcut raflı sistem ile 3.450 ton - 7.338 palettir. Şirket ürünlerinin yurt içinde 81 il, yurt dışında da 25 farklı ülkeye dağıtımı bu noktadan yapılmaktadır. Yurt içi dağıtımı için 1 adet lojistik firması ile çalışılmakta ve 355 dağıtım noktasına ulaşılmaktadır. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Mal kabul ve iadeler ofisinde, hammadde, ambalaj ve iade malzemelerinin kabulü ve stoklanması yapılmaktadır. Toplam 2.330 m2’lik kapalı ve 650 m2’lik açık alanda hizmet verilmektedir. Hammadde stok sahası 1.300 ton, ambalaj ambarı 500 palet kapasiteye sahiptir. Solvent türü malzemelerin depolanması için 700 ton kapasiteli bir tank çiftliği mevcuttur. Kampüs içinde ayrıca 1.270 m2 alanda 2.100 ton kapasiteli bir fiktif sahası da yer almaktadır. Müşterilerden gelen iade ürünlerin toplanması, depolanması ve yeniden değerlendirilmesi hizmeti bu birimin sorumluluğundadır. Sevkiyat ambarı, iç piyasa ve ihracat ürünlerinin depolanmasına olanak tanıyan 1.200 tonluk bir kapasiteye sahiptir. Dyo Boya ürünleri raflı sisteme sahip olan, 3.000 m2’lik kapalı alanda muhafaza edilmektedir. Ürünler yurt içinde 50 farklı şehir ve yurt dışında 35 farklı ülkede toplam 500’e yakın sevkiyat noktasına ulaştırılmaktadır. Yurt içinde bu sevkiyatın gerçekleştirilebilmesi için farklı bölgelerde olmak üzere üç farklı lojistik firmasından hizmet alınmaktadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 7 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Büyüme fırsatlarını en doğru şekilde potansiyelimize yansıtmaya ve tüm paydaşlarımız için artan oranda katma değer üretmeye kararlıyız. güçlü marka ileri teknoloji 2009, ülkemizi pek çok “ilk”le tanıştırma geleneğimizi sürdürdüğümüz bir yıl olmuş; ileri teknolojimiz ve Ar-Ge yapımız Dyo Boya markalı yenilikleri Türkiye ve dünya pazarına sunmaya devam etmemizi sağlamıştır. Dünyada boya sanayinin trendlerinin hızla değiştiği bir süreçte, güçlü markamızı ileriye taşımaya ve yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da kimliğimizi ve piyasa varlığımızı güçlendirmeye devam edeceğiz. 8 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Değerli paydaşlarımız, Dyo Boya’nın 2009 yılı faaliyet raporunu ve mali sonuçlarını incelemelerinize sunmadan önce içinden geçmekte bulunduğumuz zor ekonomik koşullar ve sektörümüzün dünya çapındaki görünümüne ve trendlere ilişkin tespitlerimi paylaşmak isterim. 2008 ve 2009 yılları küresel ekonomik krizin gölgesinde geçmiştir. 2008 yılı Ağustos ayında başlayan ve 2009 yılında etkisi devam eden küresel kriz, dünya çapında üretim, ihracat, yatırım ve istihdam gibi temel verilerde meydana gelen keskin düşüşlerle kendisini göstermiştir. Çoğu ülke uygulamaya koydukları önlem paketleriyle, krizin ekonomileri üzerindeki etkilerini hafifletmeye odaklanmıştır. 2009 yılı, dünyada son yüzyılın ikinci en büyük krizi olarak kayıtlara geçmiş; bu dönemde dünya ekonomisi yaklaşık %1,2 küçülürken, dünya ticareti %12 civarında azalmıştır. 2009 yılının ilk dokuz aylık döneminde %8,4 küçülen Türkiye ekonomisi, son çeyrekteki toparlanma ile birlikte yılı %4,7 küçülme ile tamamlamıştır. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik 80 milyar dolarlık global bir pazarın üyesiyiz. Dünya toplam boya üretimi bugün 33 milyon ton civarında gerçekleşmekte; pazarın büyüklüğü ise 80 milyar dolara ulaşmış bulunmaktadır. Çeşitli bağımsız kaynaklara göre önümüzdeki beş yılda, yıllık ortalama %5 mertebelerinde büyüyeceği tahmin edilen boya pazarının, 2012 yılında 40 milyon tonluk üretim miktarına ve 100 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan dünya boya sanayinde 10 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği buna karşın, toplam pazarın yaklaşık %40’ının 3 büyük üretici tarafından kontrol edildiği bilinmektedir. Son dönemde dünya boya sanayisi önemli değişikliklere sahne olmaktadır. Satış hacimlerindeki düşüşlerin yanında, hammadde maliyetlerindeki artış kâr marjlarını önemli oranda baskı altına almış durumdadır. Bu konjonktür karşısında üretici firmalar daha düşük kapasite düzeyinde uzmanlaşma yoluna gitmişlerdir ve sektörde konsantrasyon ve uzmanlık ağırlık kazanmıştır. Diğer taraftan dünya boya sanayinin yeniden yapılanma süreci içinde olduğu da açıkça görülmektedir. Bu yapılanmanın temel unsurları bilişim teknolojisi, çok yönlü ortaklıklar, entegre performans sistemleri ve çevresel faktörler olarak ön plana çıkmaktadır. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Avrupa’nın 6. büyük tedarikçisi konumundaki sanayimiz ekonomik durgunluktan önemli oranda etkilenmiştir. Yıllık 800 bin tonluk üretim kapasitesi ile Türkiye bugün Avrupa’nın 6. büyük boya üreticisi konumundadır. Boya sanayimizde 20’ye yakın büyük ölçekli ve gelişmiş üretim teknolojisi yapısına sahip işletmenin yanı sıra çok sayıda küçük ve orta ölçekli işletme de faaliyet göstermektedir. Türk boya sektörü bugünkü gelişmişlik düzeyi ile başta AB olmak üzere yakın pazarlar dikkate alındığında gelişim düzeyi artan bir sektör olarak ortaya çıkmaktadır. Yıllık 2 milyar dolarlık bir katma değer yaratan boya sanayi, doğrudan ve dolaylı istihdamla birlikte 200 bin kişilik bir işgücü alanını temsil etmektedir. Diğer taraftan son 10 yıllık dönemde Türkiye’nin gelişen ekonomik parametreleri ile beraber yükselen yatırım ve üretim gücü, yabancı sermayenin de ilgisini sektöre çekmiş bulunmaktadır. Bu sektörde dağıtım kanalı önemli bir varlık olarak değerini korumaktadır. Türk boya sanayisinin dünya pazarlarından aldığı pay ise %2 civarındadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 9 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Kalite Dyo Boya için bir gelenek, yenilik ise bir görevdir. 2009 yılında inşaat sektöründe yaşanan daralma sanayimizi etkilemiştir. Türk boya sektöründeki toplam satışlar içerisinde inşaat boyaları %56, ahşap boyaları %14, sanayi boyaları %10, toz boyalar %7 ve oto tamir boyaları ise %9 paya sahiptir. Sanayimizin mevcut kapasitesinin yaklaşık %60’ını inşaat boyalarının oluşturması, genel anlamda inşaat sektörü ile entegre ve önemli oranda bağımlı bir yapıyı ortaya koymaktadır. Bu durum 2008-2009 gibi istisnai bir dönemde sanayimiz açısından olumsuz bir konjonktür olarak ortaya çıkmış; ekonomik küçülmeden bir kaç katı oranında etkilenen inşaat sektöründeki daralma, boya sanayine önemli oranda yansımıştır. Tüketim harcamalarındaki düşüş, hanehalkının boya ve benzeri konulardaki harcamalarını önemli oranda kesmesine veya ertelemesine neden olurken, ihracat pazarlarındaki durgunluk sanayicimizin konumunu zorlaştırmıştır. 10 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 İç piyasamızdaki haksız rekabet koşulları endüstrimizin bir diğer önemli sorunu olmayı sürdürmektedir. Merdiven altı imalathanesi olarak tanımlanan çok sayıdaki küçük ölçekli boya üreticisi, piyasaya hem kalite hem de tüketici sağlığı anlamında yetersizlikler gösteren ürünler arz etmekte, diğer taraftan ise büyük ölçekte ve dünya standartlarında çalışan bizim gibi üreticilerin zarar gördüğü bir haksız rekabet ortamının devamında büyük rol oynamaktadırlar. Büyüme potansiyeli olan bir sanayi Türkiye’de 1992 yılında 3,7 kg olan kişi başına boya tüketimi, 2000’li yıllarda 6 kg’a yükselmiş bulunmaktadır. Ancak, tüketimin her yıl yükselmesine rağmen Avrupa ile karşılaştırıldığında kişi başına tüketim rakamının halen çok düşük kaldığı görülmektedir. Türkiye’de 6 kg olan kişi başına boya tüketiminin Amerika’da 22 kg, Japonya’da 16,5 kg, Almanya’da 14,2 kg ve Yunanistan’da da 8 kg olarak gerçekleştiği istatistiklerden izlenmektedir. Boya kullanımı alışkanlıkları açısından gelişmiş pazarlarla karşılaştırıldığında Türkiye, önemli bir potansiyele işaret etmektedir. Diğer taraftan ülkemizde halen önemli miktarda konut açığı bulunması, pek çok binada boya uygulaması yapılmamış olması ve özellikle depremden etkilenen bölgelerde başta konut olmak üzere yoğun bir şekilde bina ihtiyacı bulunması gibi etkenlerin önümüzdeki kısa ve orta vadede boyaya olan talebi yükseltmesi beklenmektedir. Refah seviyesindeki gelişme de, diğer ülkeler ile Türkiye arasındaki kişi başına tüketim farkının kapanmasında ve boya talebinin artmasında rol oynayacaktır. Ülkemizdeki hızlı kentleşme ve yılda ortalama %1,3 oranında artan nüfusun %45’inin 25 yaşın altında gençlerden oluşması sektörü uzun vadede de geliştirebilecek faktörlerdir. Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Gururla ifade etmek isterim ki 1927 yılında boya ticaretiyle başlayan ve 1954 yılında sanayileşme süreciyle devam eden bu yolculukta Dyo Boya, Türkiye’de boya sanayinin bayraktarlığını ve öncülüğünü yapmaktadır. İzmir’de küçük bir mağaza ile başlayan kurumsal yolculuğumuz 2010 yılına girerken ülkemizin lider boya gruplarından biri olarak devam etmektedir. 81 yılı geride bırakmanın mutluluğu ve heyecanı içinde olan Dyo Boya, bu süre zarfında inşa ettiği yetkinlikleri, üretim gücü ve markasıyla geleceğe güvenle bakan bir şirket konumundadır. Yıl boyunca bir diğer önceliğimiz, başta bayi ağımız olmak üzere üretim ve ticaret döngümüzdeki iş ortaklarımıza desteğimizi kesintisiz sürdürmek ve aynı zamanda nihai tüketicimize farklılaşmış ürün ve hizmet sunmaya devam etmek olmuştur. Sanayimizin olduğu kadar Türkiye ekonomisinin de geçirdiği çok farklı evrelere tanıklık etmiş bulunan Dyo Boya, 2009 yılının olumsuz konjonktüründe piyasa konumunu gerek ürün gamı gerekse müşteri portföyü anlamında pekiştirmiş ve 2008 yılı cirosu mertebelerinde 212 milyon TL’lik bir iş hacmi kaydetme başarısı göstermiştir. İşine kendini tam anlamıyla adayarak çalışan bir şirketiz. Kalite Dyo Boya için bir gelenek, yenilik ise bir görevdir. Bugün geldiğimiz noktada, ülke sınırlarını aşan markalarımız dünyanın 40 ülkesine pazarlanmaktadır. Dyo Boya ürünleri dünyanın birçok ülkesinde tercih edilmekte; çevreye saygılı üretim yaklaşımımız ve hizmetteki kusursuzluğumuz bizleri bir dünya markası olarak konumlandırmaktadır. Maliyet tabanımızı en optimal noktada dengelemeye sıkıca odaklandığımız 2009 yılında ilk ve en temel önceliğimiz değişken piyasa koşullarının mali yapımız üzerine olası etkilerini bertaraf etmek ve krizi Şirketimizden uzak tutmak olmuştur. Elde ettiğimiz mali ve operasyonel performans bu anlamda başarılı olduğumuzu açık olarak gözler önüne sermektedir. 2009 yılı sonuna doğru gerçekleştirilen sermaye azaltımı ile Şirketimizin halka açıklık oranı korunarak, sermaye yeterliliği ve nakit sermaye artırım imkanları artırılmış, eşanlı gerçekleştirilen sermaye artışı ile finansman gideri yaratacak olan faize duyarlı borçların ve mali borçların bir kısmı kapatılmıştır. Dyo Boya, boya sanayinin gelişip büyümesinde ve ülkemizi pek çok “ilk”le tanıştırmada hep ilk sırada yer almıştır. 2009, bu geleneğimizi sürdürdüğümüz bir yıl olmuş; ileri teknolojimiz ve Ar-Ge yapımız Dyo Boya markalı yenilikleri Türkiye ve dünya pazarına sunmaya devam etmemizi sağlamıştır. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler potansiyelimize yansıtmaya ve tüm paydaşlarımız için artan oranda katma değer üretmeye kararlıyız. Dünyada boya sanayinin trendlerinin hızla değiştiği bir süreçte, güçlü markamızı ileriye taşımaya ve yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da kimliğimizi ve piyasa varlığımızı güçlendirmeye devam edeceğiz. 2009 yılının istisnai piyasa koşullarında bizi tercih eden değerli müşterilerimize, bayi ağımıza, yerli ve yabancı tüm iş ortaklarımıza ve mesai arkadaşlarıma ve bugüne kadar bizi destekleyen değerli hissedarlarımıza Yönetim Kurulumuz adına en samimi teşekkürlerimi sunmak isterim. Saygılarımla, İdil Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Başkanı Kalifiye insan kaynağımız, yüksek kalite ve teknoloji standartlarımız Yaşar Topluluğu’nun vizyonu ile birleşmiş ve Dyo Boya’nın sürdürülebilir başarı öyküsünü kaleme almamıza imkan tanımıştır. Bundan sonra da, Türkiye’nin dünyaya açılan bir yüzü olarak teknolojiyi ve yeniliği hep ön planda tutmaya ve müşterilerimizin taleplerini proaktif bir yaklaşımla ürün ve hizmetlere dönüştürmeye devam edeceğiz. Bu kapsamda, Dyo Boya’nın yol haritası ve güç odakları bellidir. Bu güç odakları üzerinde büyümemizi sürdürerek, gerek ulusal piyasamızın gerekse bölgesel ve uluslararası piyasaların ortaya koyacağı büyüme fırsatlarını en doğru şekilde Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 11 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Yönetim Kurulu İdil Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Gökoğlu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ahmet Fahri Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Aktaş Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Hikmet Altan Yönetim Kurulu Üyesi Ekrem Erdemli Yönetim Kurulu Üyesi İrfan Çimen Yönetim Kurulu Üyesi 12 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Üst Yönetim ve Denetim Kurulu Ercümend Emir Atakay Mobilya Boyaları Satış Direktörü Üst Yönetim Serdar Oran Genel Müdür Hasan Garipler Fabrikalar Direktörü Fahri Özgür Arıs Finans ve Mali İşler Direktörü Mehmet Mutlu Uysal Sanayi Boyaları ve Oto Tamir Boyaları Satış Direktörü Burhan Kuran İnşaat Boyaları Satış Direktörü Denetim Kurulu Kamil Deveci Denetim Kurulu Üyesi Onur Öztürk Denetim Kurulu Üyesi Özlem Düzyatan Satınalma Direktörü Reza Asgari İhracat Direktörü Ufuk Çelebisoy Yurt Dışı Yatırımlar Direktörü Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Görev Süreleri Yönetim Kurulu (21 Mayıs 2009’a kadar) Denetim Kurulu (21 Mayıs 2009’a kadar) Adı Soyadı Unvanı Adı Soyadı Ata Murat Kudat Başkan Mete Gökalp B. Safa Ocak Başkan Vekili Özge Engin* Ahmet Fahri Yiğitbaşı Üye Mehmet Aktaş Üye Yılmaz Gökoğlu Üye Taşkın Tuğlular Üye Hakkı Hikmet Altan Üye * 07 Mayıs 2009’a kadar Denetim Kurulu (21 Mayıs 2009’dan itibaren) Adı Soyadı Kamil Deveci* Yönetim Kurulu (21 Mayıs 2009’dan itibaren) Adı Soyadı Unvanı İdil Yiğitbaşı Başkan Yılmaz Gökoğlu Başkan Vekili Ahmet Fahri Yiğitbaşı Üye Mehmet Aktaş Üye Hakkı Hikmet Altan Üye Ekrem Erdemli Üye İrfan Çimen Üye Onur Öztürk *07 Mayıs 2009’dan itibaren Yetki Sınırları: Şirket ana sözleşmesinin 14. maddesine göre; Denetçilerin görev, yetki ve sorumlulukları Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesindedir. • 21 Mayıs 2009 tarihinde Taşkın Tuğlular yerine Özge Engin Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir, ancak 18 Haziran 2009 tarihinde Özge Engin’in Yönetim Kurulu Üyeliğinden ayrılmasıyla boşalan üyeliğe İdil Yiğitbaşı seçilmiştir. • 18 Haziran 2009 tarihinde İdil Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Başkanlığına, Yılmaz Gökoğlu Yönetim Kurulu Başkan Vekilliğine seçilmiştir. Yetki Sınırları: Gerek Yönetim Kurulu Başkanı ve gerekse Yönetim Kurulu üyeleri, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddelerinde ve Şirket ana sözleşmesinin 11. ve 12. maddelerinde belirlenen yetkileri haizdirler. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 13 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Makroekonomik ve Sektörel Görünüm global ekonomide iyileşme sinyalleri Küresel krizin toplam talepte yarattığı daralma Türkiye ekonomisini de etkilemiştir. 2009 yılı genelinde boya sanayinde iç talepte yaşanan daralmanın temel nedeni, boya sanayinin ürün pazarladığı işkollarında küresel kriz nedeniyle gerçekleşen talep azalmasıdır. 14 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Kademeli geçiş Ekonomilerde toparlanma başlasa da krizden çıkış sürecinde hassas bir zamanlama ve kademeli bir geçişin gerekliliği çok açıktır. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Reel GSYH (Yıllık değişim %) 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 2006 2007 Gelişmekte olan ülkeler 2008 Dünya 2009 2010 2011 Gelişmiş ülkeler Kaynak: IMF Dünya Ekonomisi Küresel krize karşı gelişmiş ve gelişmekte olan ülke hükümetlerince uygulamaya konulan mali ve parasal önlem paketlerinin etkisiyle 2009 yılı 3. çeyreğinde global ekonomide toparlanma süreci başlamıştır. ABD ve belli başlı gelişmekte olan ülkelerde güçlü seyreden iç talep ve artan tüketim harcamaları, stoklu üretime geri dönüş ve küresel ticaret koşullarının normalleşmesi gibi pozitif görünümü destekleyen unsurlara rağmen, küresel ekonomiye dair öncü göstergelerdeki iyileşme yavaş seyretmektedir. Özellikle yüksek işsizlik oranları, kredi koşullarındaki sıkılığın devam etmesi ve bütçe dengelerinin önemli ölçüde bozulması gibi unsurlar, global ekonomideki toparlanmanın yavaş ve zaman içinde gerçekleşeceğini işaret etmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF)’nun Ocak 2010’da revize ettiği küresel ekonomi ile ilgili projeksiyonlarına göre 2009 yılı için %0,8 daralma tahmin edilirken, küresel ekonominin 2010 yılında %3,9 ve 2011’de %4,3 büyüyeceği öngörülmektedir. Global kredi krizine bağlı olarak talep koşullarının zayıflaması sonucunda enflasyon kriz süresince aşağı yönlü bir seyir izlemiştir. Bu gelişme, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde merkez bankalarının ekonomik faaliyetteki daralmayı sınırlamak üzere para politikalarını önemli ölçülerde gevşetmesine olanak tanımıştır. Genişlemeci para politikalarının etkisiyle faiz oranları tarihte kaydedilen en düşük seviyelerde seyretmiştir. Ekonomilerdeki bozulmanın sona erdiği ve toparlanmanın başladığı düşüncesi, uygulanan genişletici maliye ve para politikalarının ne zaman sona erdirileceği ve merkez bankalarının faiz artırımlarına ne zaman başlayacağı tartışmalarını beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, krizden çıkış sürecinde hassas bir zamanlama ve kademeli bir geçişin gerekliliği çok açıktır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 15 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı 2009 sonu itibarıyla TÜFE’deki yıllık artış %6,53, ÜFE’deki artış ise %5,93 düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye Ekonomisi Küresel krizin toplam talep üzerindeki daraltıcı etkisi Türkiye ekonomisinde de reel kesime darbe vurmuş, üretimin düşmesi ve istihdamın azalmasına neden olmuştur. 2008 yılının son çeyreğinde belirginleşen Türkiye ekonomisindeki daralma, 2009 yılının ilk çeyreğinde etkisini artırmış ve GSYH geçen yılın aynı dönemine göre %14,7 oranında küçülmüştür. Yılın ikinci çeyreğinden itibaren ekonomideki daralma hız kesmeye başlamış ve ilk dokuz aylık dönemde %8,4 olarak gerçekleşmiştir. Yılın son çeyreğinde ise, • TCMB’nin kısa vadeli faiz oranlarında gerçekleştirdiği indirimlerin devam eden gecikmeli etkileri, • bankaların kredi faiz oranlarını düşürmesinin tüketimi desteklemesi, • gelişmiş ülke ekonomilerindeki canlanma eğiliminin yanı sıra Türk menşeli malların yeni ihraç pazarlarına girmesi ve ihracatın olumlu yönde etkilenmeye başlaması, • 2008 yılının aynı dönemindeki düşük ekonomik performanstan kaynaklanan baz etkisi ile birlikte ekonominin büyümeye başladığı düşünülmektedir. Bu çerçevede, 2009 yılında Türkiye ekonomisi %4,7 oranında daralmıştır. 16 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Tüm dünya ülkelerinde en önemli yapısal etki olarak ortaya çıkan işsizlik oranı yılın ilk çeyreğinde %16 gibi rekor seviyeye çıkarken, yılın son çeyreğinde %13’ler seviyesine inmiştir. İç ve dış talep koşullarındaki bozulma paralelinde 2009 yılı genelinde ihracat ve ithalat hacmi daralmıştır. 2009 yılında ithalattaki daralma ihracattaki daralmanın üzerinde gerçekleşmiş; böylece dış ticaret açığı önemli ölçüde gerilemiştir. 2009 yılında ithalat (CIF) %30,3 oranında azalarak 140,8 milyar dolara, ihracat (FOB) %22,6 oranında azalarak 102,2 milyar dolara ve bavul ticareti %22,9 oranında azalarak 4,8 milyar dolara gerilemiştir. Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Hız kesen daralma Yılın ikinci çeyreğinden itibaren ekonomideki daralma hız kesmeye başlamış ve yıl sonu itibarıyla %4,7 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacminde azalma Küresel krizin etkileri Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmine yansımış, %27,2’lik düşüş kaydedilmiştir. Toplam İhracat (milyar ABD doları) 2009 2007 Toplam İthalat (milyar ABD doları) 2009 102 2008 Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler 132 105 Cari açık tehlikeli seyrinden uzaklaşmış, GSYH’ye oranı yıl boyunca düşüş eğilimini korumuştur. 2009 yılında cari açık, 2008 yılına göre %67 oranında düşüş göstererek 41,9 milyar dolardan 13,8 milyar dolara gerilemiştir. Ancak enerji fiyatları ve ithalatta görülen yukarı yönlü hareketlenme ile yavaş da olsa yükselişe geçmesi beklenmektedir. 2009 yılı bütçe açığı, Aralık ayındaki toparlanmaya karşın bir önceki yıl sonuna göre üç katına çıkarak 52,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, harcamalar tarafında özellikle yılın ilk çeyreğinde yerel seçimlerin de etkisiyle cari transferlerin hızlı artış kaydetmesi, gelirler tarafında ise ekonomik aktivitedeki daralma nedeniyle vergi gelirlerinin azalması yanında vergi dışı gelirlerin de 2008 yılı seviyelerinde kalması etkili olmuştur. Faiz dışı fazla ise aynı dönemde 33,2 milyar TL’den 571 milyon TL’ye gerilemiştir. 141 -4,7 2008 2007 GSYH Büyüme Oranı (%) 202 2009 2008 0,9 170 Hükümet 2010-2012 dönemine ilişkin orta vadeli program oluşturmuş, bu çerçevede ekonomide kalıcı bir şekilde üretim, yatırım ve ihracatı artırmaya yönelik politikalara ağırlık verileceği belirtilmiştir. Alınacak önlemlerin başında, orta-uzun vadede kamu açığının milli gelire oranının sürdürülebilir bir borç yapısı ile uyumlu bir düzeyde gerçekleşmesi amacıyla “mali kural uygulaması”na geçilmesi yer almaktadır. Tüketim eğiliminde ve toplam talepteki sert daralma, emtia fiyatlarında gözlenen keskin düşüş ile birleşince, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de enflasyon üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmuştur. 2009 sonu itibarıyla TÜFE’deki yıllık artış %6,53, ÜFE’deki artış ise %5,93 düzeyinde gerçekleşmiştir. 2008 yılı son çeyreğinden itibaren enflasyonda hızlı bir düşüş olacağını öngören TCMB, ekonomik faaliyet üzerinde oluşabilecek potansiyel zararı sınırlamaya odaklanmıştır. Bu süreçte bir yandan kısa vadeli faiz oranlarını süratle aşağı çekerken, diğer yandan dengeleyici bir likidite politikası izlenmiş ve kredi piyasasındaki tıkanıklığın giderilmesi hedeflenmiştir. Merkez Bankası’nın 2008 yılı Ekim ayında yapmaya başladığı faiz indirimleri sonucunda, kısa vadeli faiz oranları 2009 yılı Kasım ayı itibarıyla %6,50 seviyesine çekilmiştir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 17 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Boya sanayi, Türk ekonomisine yıllık 1,1 milyar dolarlık bir katma değer yaratmakta ve üretim-ticaret eksenlerinde toplam 200 bin kişilik bir istihdam imkanı sunmaktadır. Türkiye Boya Sanayi 2009 yılı itibarıyla Türkiye boya sanayi büyüklüğünün 520 bin tona ulaştığı tahmin edilmektedir. 1,1 milyar dolarlık bir hacme sahip olan Türkiye boya sanayi, 2009 yılını kriz koşulları ile mücadeleye ve rasyonalizasyona odaklanarak tamamlamıştır. 2008 yılının sonundan itibaren küresel krizin gösterdiği hızlı gelişimi yakından izlemeye başlayan üreticiler, 2009 yılı projeksiyonlarını piyasalardaki dalgalanmayı yönetmek üzerine kurgulamışlardır. Bu kapsamda maliyet tabanının ve üretim süreçlerinin iyileştirilmesi kadar mevcut müşteri ve dağıtım kanalının korunmasına yönelik aksiyonlar da, 2009 yılının sektörel öncelikleri arasında yerini almıştır. 18 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Çoğunluğunu merdiven altı üreticilerin oluşturduğu ucuz boyalar segmenti, 2009 yılında krizden etkilenmiştir. Bu durum, merdiven altı üretici olarak tanımlanan çok sayıda küçük firmanın sektörden çıkmasına neden olmuştur. Gayrimenkul satışları yavaşlarken, yeni konut projelerinin başlatılması geciktirilmiştir. Boyanın kolaylıkla ertelenebilir bir ihtiyaç olması, boya sektörünü de genel anlamda durgunluğa sevk etmiştir. 2009 yılında, pazara yeni giren şirketlerle birlikte rekabet artmış ve kârlılık önemli oranda azalmıştır. Sektörde arzın talepten fazla olması, yoğun rekabeti destekleyen bir diğer unsur olmuştur. Diğer taraftan olumsuz piyasa koşullarına rağmen, kriz dönemlerinde insanların ev değiştirme sıklığının artması yenileme pazarındaki hareketi bir miktar canlandırmıştır. Küresel krize paralel olarak... 2009 yılı genelinde boya sanayinde iç talepte daralma yaşanmıştır. Bunun temel nedeni ise, boya sanayinin ürün pazarladığı işkollarında küresel kriz nedeniyle gerçekleşen talep azalmasıdır. Boyacılık sektörünün en önemli kalemlerinden biri olan mobilya sektörünün 2009 yılında %15-20 oranlarında daraldığı tahmin edilmektedir. 2009 yılında mobilya sektöründe yapılan KDV indirimi, kısmi bir talep artışı sağlamış olsa da bu durum boya ve vernik tüketimine yansımamış; ikame ürünlerin (laminat, suntalam, PVC vb.) tüketimi, ucuz ve kolay üretilmeleri nedeniyle artarak devam etmiştir. 2008 yılının son çeyreğinde başlayan ve 2009 yılında da hissedilen global finansal krizin etkileri inşaat sektörünü ve onun alt sektörlerini derinden etkilemiştir. Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 600’ü aşkın üreticinin faaliyet gösterdiği bir sektör Türkiye boya sektöründe bugün 20’ye yaklaşan büyük ölçekli ve gelişmiş üretim teknolojisi yapısına sahip işletmenin yanı sıra yurt geneline dağılmış 600 civarında küçük ve orta ölçekli işletme faaliyet göstermektedir. Kayıt dışı alanda faaliyet gösteren küçük işletmeler dikkate alındığında ise firma sayısının 1.000’i aştığı tahmin edilmektedir. Boya sanayinin kurulu kapasitesinin yaklaşık 800 bin ton/yıl olduğu ve bu kapasitenin yaklaşık %56’sının kullanıldığı tahmin edilmektedir. Yıllık boya üretiminin yaklaşık %80’i büyük ve orta ölçekli kuruluşlar, %20’si ise (vernik ve tiner ağırlıklı olmak üzere) küçük ölçekli üreticiler tarafından gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de kişi başına yıllık boya tüketimi ise 6-7 kg civarındadır. Bu değer, AB ülkelerinde ortalama 14 kg seviyelerindedir. Ticari yapı çoğunlukla geleneksel tarzda işlemekte olup, üreticiler bayiden perakendeciye ve boya ustasına kadar olan zinciri finanse etmektedirler. Sektör ekonomik istikrarsızlıktan ciddi şekilde etkilenmekte olup özellikle kriz dönemlerinde tüketiciler yenileme ihtiyacını erteleme eğilimindedirler. Boya sektörünün bugünkü en temel sorunlarının başında kayıt dışı üretim ve eksik denetim mekanizmaları gelmektedir. 50 yılı aşkın bir geçmişi olan boya sektörünün karşı karşıya bulunduğu bu sorunların, Türkiye’nin AB entegrasyon süreci ile beraber çözüleceği ve sektörün çok yönlü bir değişim ve gelişim sürecinden geçeceği düşünülmektedir. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Boya sanayi, Türk ekonomisine yıllık 1,1 milyar dolarlık bir katma değer yaratmakta ve üretim-ticaret eksenlerinde toplam 200 bin kişilik bir istihdam imkanı sunmaktadır. Tüketici eğilimleri: değişimi destekleyen temel unsur Türkiye’de boya markasının tespitinde birden fazla kişi rol almakla beraber, karar almadaki en etkili kişi geleneksel olarak boyacı ustalarıdır. Diğer taraftan, Türkiye’de tüketici halen boyayı bir temizlik çalışması olarak algılamakta; 2-3 yılda bir bahar aylarında evini boyatmaktadır. Bu geleneksel davranış biçimi, tüketimin düşük seviyelerde kalmasında büyük rol oynamakla beraber, son yıllarda boyanın gün geçtikçe daha karmaşık, renkli ve projelere özel tasarlanmış önemli bir unsur olduğu gerçeği daha fazla algılanmaya başlamış ve tüketici eğilimleri yavaş da olsa değişmeye başlamıştır. Dekoratif boyalara olan talep artışı bunun en somut örneğidir. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Renk ve boyanın diğer artı özellikleri, talep belirleyici bir unsur olmaya devam etmektedir. Tüketiciler yeni ve moda renklere rağbet etmekte ve renk değiştirme isteği ile boya tüketme eğilimi artmaktadır. Tüketiciler su esaslı, antibakteriyel, kokmayan, silinebilir ürünlere rağbet etmekle beraber çevreye odaklı geliştirilen ürünler talep etmeye başlamışlardır. Yalıtım sistemlerinin gelişmesiyle birlikte, ısı yalıtım sistemlerine olan talep gün geçtikçe ciddi biçimde artmaktadır. Gelişmiş pazarlarda boya üreticileri ürünlerine, tüketicilerinin boyadan bekledikleri klasik özellikler ötesinde vaatler yükleyerek ürünlerini tasarlamaktadırlar. Bu vaatler, ışıkla kendini temizleme, havadaki kokuyu giderme, elektromanyetik dalgalardan koruma, yankıyı kesme, çizilmezlik, yüksek solma direnci gibi özellikleri içermektedir. Sektörde artan rekabet koşulları ve üreticilerin yeni hedefleri, tüketici tercihlerini artan oranda ön plana çıkartmaktadır. Boya firmaları tüketici davranışlarını incelemek ve eğilimlerini tespit etmek için araştırmalara ağırlık vermekte; bu kapsamda tanınmış markalar, nihai tüketiciye, toplu tüketiciye, kamu kesimi tüketicilerine, mimar, yüklenici gibi karar vericilere daha sık ve yoğun bir şekilde ulaşmaya çalışmaktadırlar. Nihai tüketicilere ulaşmak konusunda her geçen yıl daha fazla çaba sarf edildiği ve tüketicilerin boya konusunda artan oranda ilgili ve seçici konuma geldikleri görülmektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 19 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi müşteri odaklı yaklaşım teknolojik uzmanlık Dyo Boya, 2009 yılında da müşteri odaklı bir yaklaşım izleyerek, sahip olduğu güçlü teknolojik altyapı ile tüm müşterilerine farklı ürünler sunmaya devam etmiştir. 20 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Zor piyasa koşullarının egemen olduğu 2009’da... Kriz koşullarının hakim olduğu 2009 yılında Dyo Boya, müşteri odaklı bir yaklaşım izleyerek, sahip olduğu güçlü teknolojik altyapı ile tüm müşterilerine farklı ürünler sunmaya devam etmiştir. Bu dönemde Şirket; ürün, yarı mamul ve hammadde stoklarını azaltmayı hedeflemiş, üretim programlarını müşteri siparişlerine uygun olarak yapılandırmıştır. 2009 yılında ekonomide yaşanan daralma, tüketim harcamalarını ve dolayısıyla toplam boya talebini önemli oranda etkilemiştir. Zor piyasa koşullarına rağmen Dyo Boya, 2009 yılı toplam net satışlarını 2008 yılı seviyesinde ve 212,9 milyon TL olarak gerçekleştirmiştir. İhracat çalışmaları kapsamında... Dyo Boya’nın 2009 yılı ihracatı 15,1 milyon dolar olmuştur. Satışların %89’u yurt içi pazara yapılırken, başlıca ihracat pazarları arasında Mısır, Romanya, Rusya ve Azerbaycan yer almıştır. 2009 yılında ihracat organizasyonu yeniden yapılandırılmış ve Dyo Boya bünyesinde İnşaat Boyaları İhracat Müdürlüğü’ne ek olarak Endüstriyel Boyalar İhracat Müdürlüğü kurulmuştur. Geliştirilen ve uygulamaya alınan 5 yıllık ihracat stratejik planına uygun olarak, kaybedilen pazarlara yeniden giriş için çalışmalar başlatılmıştır. Bu çerçevede İran, Makedonya, Bosna Hersek ve Ukrayna için 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik ön görüşmeler yapılmış; 2009 yılında İran ve Makedonya’ya yeniden sevkiyat yapılmaya başlanmıştır. Diğer taraftan Dyo Boya’nın ihracat stratejileri yeniden belirlenirken, ürün gruplarının 40 ülkede satışı planlanmış ve bu ülkeler arasında Suudi Arabistan, Rusya Federasyonu, Suriye, İran, Irak, Mısır, Romanya, Arnavutluk, Makedonya, Libya, Kazakistan ve Azerbaycan öncelikli bölgeler olarak tespit edilmiştir. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler miktar anlaşması yapan Dyo Boya, satış açısından ikame maliyetlerinin daha istikrarlı seyretmesini ve aynı zamanda fiyatların ekonomik dalgalanmalardan mümkün olduğunca etkilenmemesini sağlamıştır. Dyo Boya, geliştirdiği teknolojik ürünleriyle tüketicilerin beklentilerine etkin bir şekilde cevap vererek artı değer yaratmaktadır. Dyo Boya, 2009 yılında 2 markanın yurt dışında daha etkin tanıtımı ve tutundurulması amacıyla Turquality desteği almıştır. Dyo ve Dewilux markalarının yurt dışı bilinirliğini artırmak üzere pazarlama çalışmalarına hız veren Dyo Boya, 2010 yılı için 5 yurt dışı fuara katılma kararı almıştır. Alımlarda azalma, rasyonalizasyon politikaları 2009 yılında Dyo Boya’nın toplam alımları, 2008’e oranla gerileme göstermiştir. Şirket’in, temel alım kalemini oluşturan solvent ve monomer fiyatlarının %20-25; reçine fiyatlarının ise %10-15 aralığında düşüş kaydetmesi, toplam alımlarda görülen azalmanın en büyük nedeni olmuştur. Dyo Boya 2009 yılında, hammadde ve ambalaj alımlarında tedarikçiler ile konsinye alım anlaşmaları yaparak stok maliyetlerini düşürmüş, zamanında ve doğru teslimat yapılmasını sağlamıştır. Doğrudan üretici ile dönemsel fiyat ve 55. Yıl Dyo Boya, 2010 yılı iletişim kampanyasında; Şirket’in 55 yıldır Türkiye’ye hizmet verdiğini vurgulamayı, Dyo markasının tüketiciler ve boyacı ustaları nezdinde bilinirliğini artırmayı ve tercih edilmesini sağlamayı hedeflemektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 21 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya, farklılaştırılmış portföyü ile tüketicisine en iyi ürünü, kusursuz hizmet ile sunmayı hedeflemektedir. Segmentler bazında kaydedilen gelişmeler Sanayi boyalarında başarılı bir yıl 34 yıldan bu yana farklı sektörlerdeki müşterilerine yüksek kaliteli sanayi boyaları ile hizmet sunan Dyo Boya, farklılaştırılmış portföyü sayesinde 2009 yılını rakiplerine oranla daha kolay ve etkin yönetebilmiştir. Dyo Boya, yıl boyunca farklı segmentlerdeki müşterileriyle yoğun temas içinde bulunmuş; iş hacimlerindeki değişimleri en optimal şekilde senkronize etmiştir. Hammadde tedariki ve üretim kabiliyetlerindeki esneklikler iyi organize edilerek müşterilerin, krizin etkilerini en aza indirmek adına ürettikleri çözümlerde beraber hareket edilmiş ve bu sayede ürün tedarikinde bir problem yaşanmasına izin verilmemiştir. 22 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Sanayi boyalarında, 2009 yılı Mart ayından sonra artmaya başlayan talebe anında cevap verilerek müşteri ihtiyaçları zamanında karşılanmıştır. Belli müşterilerde mevcut paylar artırılarak ana tedarikçi pozisyonuna gelinmiş, 2009 yılı için yapılan bütçe hedeflerine ulaşılmıştır. Dyo Boya, aynı zamanda, müşterilerine verimlilik artırıcı yeni ürün ve süreç çözümleri de sunmayı sürdürmüştür. Sanayi boyaları üretimini Çiğli Fabrikası’nda gerçekleştiren Dyo Boya, sahip olduğu ileri teknoloji, otomasyon ve yüksek kapasite ile boya sanayinde örnek ve öncü bir kuruluştur ve farklılaşmayı ana hedefi olarak benimsemiştir. Mobilya boyaları ürün gamını güçlendiren bir yaklaşım Durgunluğun hakim olduğu 2009 yılında, ucuz ürün pazarlayan üreticilerin yarattığı rekabet ortamında, farklılaşmış ürünleri ile ön plana çıkan Dyo Boya, ürün portföyüne aşağıdaki ürünlerden oluşan bir ekonomik set eklemiştir. • PU Dolgu Vernik • PU Lake Astar • Selülozik Astar • Selülozik Dolgu Vernik Şirket, 2009 yılında yüksek teknoloji içeren ve çevreye duyarlı ürünleri pazara sunma ve pazarı yönlendirme çalışmalarına ağırlık vermiştir. Bu ürünler arasında nanoteknolojik ürünler, UV kürlenmeli sistemler, su bazlı sistemler ve yüksek katı madde (düşük VOC) içeren sistemler yer almaktadır. Ürün sadeleştirme çalışmaları yürütülürken, pazarda kullanımı azalan ürünler portföyden çıkartılmıştır. Dyo Boya, pazarlama ve satış faaliyetlerindeki etkinliği artırmak hedefiyle, 2009 yılının ikinci yarısından itibaren bayi ve satış teşkilatında yeniden yapılanmaya gitmiştir. Yapılan çalışmalar sonrasında doğru noktalar ve aksiyonlar tespit edilmiş; gerek bayi gerekse doğrudan satışlarda 2008 yılına paralel gerçekleşmeler sağlanmıştır. Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Bayi sayısı 2009 yılında kademeli olarak artırılırken, özellikle Dyo Boya toptancı bayilerinin ulaşamadığı illere birer bayilik verilmiştir. Bu doğrultuda Temmuz-Aralık döneminde 26 yeni bayilik tesis edilmiştir. Aynı kapsamda toptancı bayilerin müşterilere doğrudan satış yapmaları da teşvik edilmiştir. Dyo Boya, mevcut doğrudan müşterilerdeki pazar payını artırmış ve müşteri portföyünü 5 adet yeni doğrudan müşteri katarak zenginleştirmiştir. Tüm sektörlerin krizden etkilendiği ve durgunluğun yaşandığı 2009 yılında, mobilya boya ve verniklerinde sağlanan başarı, Dyo Boya’nın mobilya segmentinde büyüdüğünün ve rakiplerden pay aldığının en önemli göstergesidir. İnşaat boyalarında ürün farklılaştırma ve teknolojik ürün konumlandırma konusunda pazar lideri İnşaat boyaları sektöründe Dyo Boya, pazarın %75’ine hizmet eden 4 büyük üretici arasında pazar payı itibarıyla ilk 3 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik içindedir. İnşaat boyalarında 2009 yılında ürün segmenti bazında, iç cephe ve sentetik ürün gruplarında 2008 yılına göre artış kaydedilmiş; dış cephe, ahşap ve diğer ürün gruplarında 2008 yılına paralel bir satış performansı gerçekleştirilmiştir. Oto tamir boyalarında daha çok müşteriye hizmet Dyo Boya, Türkiye ekonomisinin gelişiminde söz sahibi olan oto tamir boyaları sektöründe uzun yıllardır hizmet vermektedir. Geniş ürün paleti ve teknik destek faaliyetleri ile yüksek müşteri memnuniyetini hedefleyen Dyo Boya, gelişmiş Ar-Ge faaliyetleri ile pazarın taleplerine uygun yeni ürün geliştirme çalışmalarını, kullanıcı eğitimlerini ve yeni ürün tanıtımlarını düzenli bir şekilde sürdürmektedir. Dyo Boya, 2009 yılının ikinci yarısı itibarıyla özellikle satış ve teknik servis kadrolarını güçlendirmiş; daha fazla müşteri ve bayiye hizmet sunarak yıllık hedeflerine başarıyla ulaşmıştır. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Otomotiv sektörüne hizmet eden polyester yan sanayi üreticilerinin krizden çok fazla etkilenmelerine karşın sektördeki satış boşluğu diğer müşterilere olan konsantrasyonun artırılması ile dengelenmiştir. 2009 yılının ikinci yarısında ise otomotiv sektörünün toparlamaya başlamasına paralel olarak Dyo Boya’nın etkin hizmet ve zamanında ürün sevkleri ile polyester sektöründe 2009 bütçesinin üzerine çıkılmıştır. Deniz boyalarında yeniden yapılanma Dyo Boya, deniz boyalarında 2009 yılında yeniden yapılanmaya gitmiş ve ürün setini pazarın ihtiyacı olan yeni ürünler eklemek suretiyle zenginleştirmiştir. Dyo Boya, 2009 yılında “Tin Free Antifouling Paint” kodlu ürünler için gerekli olan Lloyd’s Register Belgesi’ni de almıştır. Gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda deniz boyalarında da önceki yılın satış rakamlarının tekrar etmesi sağlanmıştır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 23 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Markasını “teknolojik uzmanlık” üzerine konumlayan Dyo Boya, teflonlu ve nanoteknolojik ürünleri pazara sunan ilk üreticidir. Dyo Boya’nın ürün ve hizmetleri Dyo lokomotif markası altında konumlandırılmaktadır. Dyo markası altında yer alan ürün grupları aşağıdaki gibidir: Dyo Nanoteknolojik Boyalar • Su Bazlı İç Cephe Boyaları • Su Bazlı Dış Cephe Boyaları ve Astarları Dyo Ahşap Dostu • Ahşap Koruyucular • Vernikler Dyo Teknoloji Grubu • Su Bazlı Teflonlu İç Cephe Boyaları • Su Bazlı Teflonlu Dış Cephe Boyaları ve Astarları Dyo Boya Uygulama Aletleri Dyo Renk Pınarı Dyo Klimatherm Dyo Nanoteknolojik Ahşap Ürünleri • Ahşap Koruyucular • Vernikler • Tiner Dyo Klasikler • Su Bazlı İç Cephe Boyaları ve Astarları • Su Bazlı Dış Cephe Boyaları ve Astarları • Sentetik Esaslı Boyalar • Dr. Dyo Ürünleri • Tutkallar • Macunlar • Tiner ve Terebentinler 24 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Sanayi Boyaları • Sentetik Sistemler / Dyo –Dewilux • Selülozik Sistemler / Dyo -Dewilux • Akrilik Sistemler/ Dyo -Dewilux • Epoxy Sistemler / Dyo -Dewilux • Fırın Sistemler / Dyo -Dewilux • Su Bazlı Sistemler / Dyo -Dewilux • Nano Teknolojik Sistemler / Dyo -Dewilux • Yardımcı Malzemeler (Tiner-SertleştiriciMacunlar) / Dyo –Dewilux Mobilya Boyaları ve Vernik Sistemleri • Selülozik Sistemler / Dewilux • Sentetik Sistemler / Dewilux • Poliüretan Sistemler / Dewilux • Akrilik Sistemler / Dewilux • Polyester Sistemler / Dewilux • UV Sistemler / Dewilux • Yardımcı Malzemeler (Tiner-Sertleştirici) / Dewilux Oto Tamir Boyaları • Sentetik Sistemler / Dyo • Selülozik sistemler / Dyo • Akrilik Sistemler / Dyo • Yardımcı Malzemeler (Tiner-SertleştiriciMacunlar) / Dyo Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler 60.000 farklı renk Dyo Boya’nın lideri olduğu Yaşar Boya Grubu, 5 şirketi ile Dyo ve Dewilux markaları altında 1.000 değişik ürün, 3.200 ambalaj ve 60.000 farklı renk sunmaktadır. Öngörüsü kuvvetli, müşterilerin taleplerinin ötesine geçen bir üretici… Dyo Boya, kurulduğu günden bu yana pazardaki değişimleri yakından izlemiş; potansiyel ihtiyaçları daha oluşma aşamasında ürünleştirebilmiş yenilikçi ve öncü bir üreticidir. Dyo Boya, müşterilerinin ihtiyaçlarına uygun ürünleri piyasaya doğru zamanda sunmanın ötesinde pazarda henüz talebi oluşmamış teknolojik ürünleri geliştirmiş ve bu ürünlere talep yaratarak sektördeki konumunu pekiştirmiştir. Tüketicinin aklına gelen ilk marka Dyo Boya ülkemizin en güçlü ve köklü markalarından biridir. 3 Nisan 2009 tarihinde Nielsen tarafından yapılan ve tüketicinin belli bir ürün kategorisi için aklına gelen ilk markayı ortaya koyan araştırma kapsamında 120 kategoride sorgulama yapılmış; duvar boyası kategorisinde Dyo Boya, %29’luk bir oran ile lider marka olmuştur. Markasını “teknolojik uzmanlık” üzerine konumlayan Dyo Boya, teflonlu ve nanoteknolojik ürünleri pazara sunan ilk üreticidir. Şirket’in farklılaşmış ürünleri Dyo Boya’nın yenilikçi ve teknolojik açıdan “uzman” bir marka olduğunun kanıtıdır. Dyo Boya markası altında yaklaşık 500 tescilli isim bulunmaktadır ve bu durum Şirket’in markaya verdiği önemin bir göstergesidir. Dyo Boya, 2005 yılından bu yana farklı sektörlere yönelik nanoteknolojik ürünleri piyasaya sunmaktadır. Güçlü Ar-Ge yapısıyla 2005 yılının ikinci yarısında nanoteknolojik ürünleri Türkiye’de ilk defa pazara sunan Dyo Boya, yenilikçi ve öncü geleneğini bir kez daha ortaya koymuştur. Sektörde ve nanoteknoloji alanında bir ilk olarak, Şirket’in nanoteknolojik ürünleri Türk Patent Enstitüsü’nden incelemeli patent almıştır. Dyo Boya’nın bugüne kadar pazara sunulan nanoteknolojik ürünleri Nanoipekmat, Nanomat, Nanotex, Nanosön, Nanolacke, Nano Ahşap Serisi, Nano Marine Serisi’dir. Dyo Boya etkin pazarlama kanallarına sahip bir üreticidir. DYOLOG: Dyo Boya usta bağlılık sistemi DYOLOG, usta bağlılık sistemi 2009 yılında hayata geçmiştir. Yıl sonuna kadar 10.000’in üstünde boya ustası sisteme kazandırılmıştır. Boyacı ustalarının satın aldıkları boya üzerindeki şifreleri SMS ile göndererek puan kazanmalarını sağlayan bu sistem, sektörde ilk defa GSM altyapısını kullanarak kurgulanmış bir bağlılık sistemi özelliği taşımaktadır. www.dyolog.com.tr Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 25 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı verimlilik odaklı 68 kişilik bir Ar-Ge ekibine sahip olan Dyo Boya, üretimini yaptığı ürünlerin verimliliğini sürekli artırmaya odaklı olup farklı pazar ve branşlar için en uygun boyaları üretmeyi hedeflemektedir. 444 0 Dyo Dyo Boya inşaat grubunda, müşterilerin memnuniyeti için, kurulan çağrı merkezi aktif olarak hizmet vermektedir. “444 0 Dyo” hattı ile müşteriler istedikleri her konuda bilgi ve şikayetlerini iletebilmektedirler. Dyo Boya müşterileri ayrıca, fabrika iletişim telefonları ve internet üzerinden e-posta yoluyla da yetkililere ulaşabilmektedir. Dyo Boya’ya ulaşan müşteri şikayet ve istekleri kayda alınmakta, takibi yapılarak en kısa zamanda cevap verilmektedir. Dyo Boya’nın hedefi, gelen bilgi ya da şikayetin 24 saatten kısa bir sürede çözüme kavuşması ve müşteri memnuniyetinin pekiştirilmesidir. 2009 yılı içinde çağrı merkezine gelen taleplerin %93,5’ i, 24 saatten kısa sürede sonuçlandırılmıştır. Yüksek müşteri memnuniyeti Dyo Boya, yıllık bazda tüketicilerin ürünlere, markaya, reklamlara ve benzeri konulara ilişkin bilgi düzeylerini ve değerlendirmelerini görmek ve yıllar bazında değişimi takip edebilmek amacıyla “çok müşterili” anket çalışması düzenlemektedir. 2009 yılı anket sonuçları irdelendiğinde Dyo Boya, • “İlk Akla Gelen Boya Markası” kategorisinde %62,1 ile 2. sırada, • “En İyi Boya Markası” kategorisinde %16,6 ile 2. sıradadır. Yine aynı anket sonuçlarına göre • Evini Dyo Boya ile boyatan kişilerin Dyo Boya markasından memnun kalma oranı %98,8, • Dyo Boya markasını başkalarına tavsiye etme oranı ise %96,8’dir. Çağrı merkezi üzerinden yapılan görüşmeler kapsamında da memnuniyet dereceleri takip edilmektedir: 2009 yılında, 26 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 müşterilerin %87,8’inin Dyo Boya ürünlerinden memnun olduğu tespit edilmiştir. 2 yılda bir yapılan Sanayici Toplantısı’nda uygulanan müşteri memnuniyeti anketi sonuçlarına göre ise, 2009 yılı müşteri memnuniyeti %80,5 olarak kaydedilmiştir (2007 yılında %77). Yalın 6 Sigma uygulamaları kapsamında… Dyo Boya’nın 2006 yılı sonunda başlayan Yalın 6-Sigma çalışmaları başarıyla devam etmektedir. Birinci dalgada seçilen projelerin toplam getirisi yaklaşık 2 milyon TL olarak gerçekleşirken, toplam altı adet proje ve iki adet Kaizen tamamlanmıştır. Ekim 2007’de ikinci dalga projelerinin seçimi yapılmış; projelerde elde edilen toplam getiri yaklaşık 2,5 milyon TL olmuştur. Bu dalgada sekiz adet proje ve iki adet Kaizen tamamlanmıştır. Şubat 2009’da ise üçüncü dalga projelerine başlanmıştır. Bu Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm projelerde hedeflenen toplam getiri yaklaşık 1 milyon TL’dir. Beş proje halen devam etmekte olup, 2010 yılı için iki adet Kaizen’in tamamlanması planlanmıştır. Bu süreçte toplam 44 kişinin katılımıyla iki ayrı Yeşil Kuşak eğitimi ve üç kişinin katılımıyla da bir adet Kara Kuşak eğitimi gerçekleştirilmiştir. Dyo Boya’nın elde ettiği kazanımlar Yaşar Topluluğu bünyesindeki şirketleri de cesaretlendirmiş ve Yalın 6-Sigma uygulamaları Topluluk bazına yayılmıştır. Dyo Boya’da insan kaynağı 2009 yılı içinde projelere ve hedeflere yönelik kişisel gelişim, verimlilik, kalite ve Ar-Ge eğitim faaliyetlerine yoğun bir şekilde devam edilmiş, yıllık eğitimler 7 adam/saat olarak sonuçlandırılmıştır. Yaşar Topluluğu İş Etiği Kuralları Kılavuzu oluşturulmuş ve çalışanlara duyurulmuştur. 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde Ar-Ge Merkezi başvurusu kabul görmüş ve yasa hükmü gereği teşvik ve muafiyetlerden yararlanmaya hak kazanılmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan teşekkür mektubu alınmıştır. 2009 yılında ortalama 573 kadrolu, 28 geçici olmak üzere toplam 601 personel istihdam edilmiştir. Dyo Boya’da iş sağlığı ve güvenliği Dyo Boya’nın kurumsal hedefi, ülkemizde iş sağlığını ve iş ortamı güvenliğini düzenleyen her türlü yasa ve mevzuata tam uyumu sürdürmek ve bu konulardaki uygulamalarla örnek bir üretici olmaktır. Dyo Boya, 2009 yılında da konu ile ilgili yasal sorumluluklarının tamamını yerine getirmiştir. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya, çalışanların işe girişinden itibaren yapılmaya başlanan periyodik sağlık kontrolleri ile sağlık risklerini yakından takip etmekte ve gerekli önlemleri almaktadır. 2009 yılında Dyo Boya işletmelerinde hiçbir meslek hastalığı bulgusuna rastlanmamıştır. Dyo Boya’da Ar-Ge çalışmaları 68 kişilik bir Ar-Ge ekibine sahip olan Dyo Boya, üretimini yaptığı ürünlerin verimliliğini sürekli artırmaya odaklı olup farklı pazar ve branşlar için en uygun boyaları üretmeyi hedeflemektedir. Ar-Ge çalışmalarının bir diğer hedefi, üretim süreçlerinde sürekli bir iyileştirme sağlayarak Şirket’in maliyet tabanını iyileştirmektir. Dyo Boya’nın farklı ünitelerinde gerçekleştirilen Ar-Ge çalışmaları hakkındaki özet bilgiler aşağıda sunulmuştur. İnşaat İş Ünitesi Ar-Ge Çalışmaları Hammadde optimizasyon çalışmaları: Bu çalışmalar, alternatif hammaddelerin standart formülasyonlardaki kullanımı kapsamında benzer etkileri olan farklı hammaddelerin sayılarını azaltmayı ve hammadde optimizasyonunu yapmayı öngörmektedir. Ürün optimizasyon çalışmaları: Bu kapsamda, ürünlerin hammadde maliyetlerini ya da ürün proseslerinin iyileştirme çalışmaları gerçekleştirilmiş; öncelikli olarak Nanomat (N01), Nanoipek Mat (N04) ve Dinamik Silikonlu İpek Mat (260) ürünlerinde maliyet iyileştirme yapılmıştır. 2010 yılı için Nanotex (N02), Dyosil (230), Nanosön (N03) ve Dyolux (084) ürünlerinde çalışma devam etmektedir. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Reçetelerin %100 üretilebilirliğini sağlamak: Bu grup Ar-Ge çalışmaları, üretim sırasında reçetede kısılan suyun veya ilave edilen hammaddelerin azaltılmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda 2009 yılında, Dyoplast (303) ve Dyopa (262) ürünlerinde çalışma başlatılmıştır. Benchmarking çalışmaları: Gerek iç piyasa gerekse dış piyasada yer alan rakiplerin boyaları, belli periyotlarda Dyo Boya’nın standart ürünleriyle karşılaştırmalı testlere tabi tutulmaktadır. Yarı mamulden üretim: Ürün formülasyonlarında yer alan dolgu maddelerini yarı mamul (slurry) haline getirerek ürün geliştirmeyi öngören Ar-Ge çalışmalarıdır. Bu çalışmalar ile birden fazla ürünün üretiminin sadece yarı mamul stoklayarak yapılmasını sağlayarak, üretim esnekliği ve üretime hız kazandırmak amaçlanmaktadır. Ürün performansı iyileştirme çalışmaları kapsamında Dyo Boya, Nanoteak yağı kuruma süresinin iyileştirilmesi projesine devam etmiştir. Haziran 2009 tarihinden itibaren Dyo Boya Çiğli Ar-Ge Merkezi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın destek programı kapsamına alınmıştır. Dyo Boya, aktif olarak yer aldığı Romanya pazarına yönelik Ar-Ge çalışmalarını da yürütmektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 27 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya, yenilik ilkesinin bütünleyici öğesi olan teknolojik altyapısını önümüzdeki yıllarda artan oranda geliştirmeye ve “yeniliklerin öncüsü” unvanını korumaya odaklıdır. 2009 yılındaki Ar-Ge faaliyetleri ve yeni çıkan ürünler • Dual Cure (2K) UV Ürünler: Mobilya pazarında artan UV ürün trendine yönelik, pigmentli ve pigmentsiz (vernik) olarak, silindir ve sprey edilebilir 2 komponentli UV ürünlerin çalışmaları yapılmaktadır. • Mono Cure (1K) UV Ürünler: Mobilya pazarında artan UV ürün trendine yönelik, pigmentli olarak, silindir ve sprey edilebilir 2 komponentli UV ürünlerin çalışmaları yapılmaktadır. • Su Bazlı Sistemler: Çevre ve insan sağlığına olan duyarlılıklar doğrultusunda, farklı sistemler olarak 1K ve 2K su bazlı ürünlerin çalışmaları tamamlanmıştır. • Yangın Geciktirici Ürünler: Artan yangın geciktirici ürün talepleri doğrultusunda, su bazlı ve solvent bazlı ürünler olarak çalışmaları tamamlanmıştır. 28 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 • Akrilik 2K Tek Kat Parlak Boya: İki bileşenli akrilik izosiyanat esaslı parlaklığı, parlaklık kalıcılığı, mekanik ve kimyasal direnci yüksek bir sonkattır. Plastik, ABS ve beyaz eşya yan sanayi sektörü için özel geliştirilmiştir. • Su Bazlı Yüksek Katılı Antikorosif Boya: Vinil akrilik kopolimer reçine özelliği ile yüksek korozyon dayanımı veren bir boyadır. Özellikle oto yan sanayi sektörü için özel olarak geliştirilmiştir. • Su Bazlı Bazkat Boya: Özellikle televizyon kabin plastikleri için, sonkat UV vernik öncesi baz kat olarak tasarlanmış ve geliştirilmiş su bazlı boyadır. Plastik hatalarını kapatması, plastiğe yapışması mükemmeldir. • 1K Su Bazlı Astar: Korozyon dayanımı yüksek, tek komponentli, akıtma uygulama yapılabilen su bazlı bir astardır. Trafo sektöründe kullanılmak üzere geliştirilmiştir. • 1K Su Bazlı Sonkat: UV dayanımı yüksek, tek komponentli akıtma uygulama yapılabilen su bazlı bir sonkattır. Trafo sektöründe kullanılmak üzere geliştirilmiştir. • Zinc Flake Epoxy Primer: Çift komponentli solvent bazlı epoksipoliamid esaslı bir üründür. Trafo ve çelik yapılarda ilk kat astar olarak kullanılmaktadır. • Epoksi Shop Primer: Çift komponentli solvent bazlı epoksi-poliamid esaslı bir üründür. Hızlı kuruma en tipik özelliğidir. Çelik yapıların montaj süresince paslanmaması için geçici koruma sağlamak amacı ile kullanılır. • Isıya Dirençli Boya: Silikon reçine esaslı, fırın kurumalı olarak kullanılabilen parlak bir sonkattır. Yüksek ısıya direnç istenen yerlerde 10-15 mikron film kalınlığında uygulanarak parlaklık ve sararmazlık sağlar. Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm • Yüksek Katılı Su Bazlı Sonkat (591-Seri): Modifiye akrilik emülsiyon esaslı, 60°C’de 15 dakikada kürlenen, havada da 2 saatte kuruyabilen bir sonkattır. Yapışma ve elastikiyeti iyi olan bu son katın yüksek katı madde özelliği ile istenen kalınlık sağlanabilir. • Yüksek Katılı Akrilik Sonkat: Dyo HS Akrilik 2K Sonkat, Beyaz iki bileşenli PU akrilik/izosiyanat esaslı, yüksek katılı, parlaklık kalıcılığı, elastikiyeti, mekanik ve kimyasal direnci yüksek bir sonkattır. Dyo Akrilik 2K Sonkat ticari ve binek araçlar için geliştirilmiş bir sonkattır. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik • Silk Touch Vernik: İki bileşenli, polyester/ izosiyanat esaslı, elastikiyeti, mekanik ve kimyasal direnci yüksek, dokunulduğunda ipeksi bir kayganlık veren verniktir. Özellikle cep telefonu kapakları için geliştirilmiştir. Dyo Boya, rekabet gücünü ileri bilgi teknolojilerinden alıyor. Dyo Boya’nın bilgi teknolojileri alanındaki hedefi teknoloji, süreç ve yöntemleri kullanarak Şirket’in teknoloji altyapısını güçlendirmek; Dyo Boya’nın rekabet avantajı kazanmasına ve hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunmaktır. Bilgi sistemleri bu hedefe yönelik çalışmalarını gerçekleştirirken uyumluluk, Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler kaynak optimizasyonu, ihtiyacı tam karşılama, sürat, iş sürecinin etkinliği, bakım yükü, maliyet ve risklerin yönetimi kriterlerini göz önünde bulundurmaktadır. Dyo Boya, yenilik ilkesinin bütünleyici öğesi olan teknolojik altyapısını önümüzdeki yıllarda artan oranda geliştirmeye ve “yeniliklerin öncüsü” unvanını korumaya odaklıdır. Yurt Dışındaki Dyo Boya Kemipex Joint-Stock Co., Rusya Federasyonu Kemipex, 1996’dan bugüne Yaşar Boya Grubu’na ait grup ürünlerinin Rusya ve çevre coğrafyada satış, pazarlama ve dağıtım faaliyetlerini yürütmektedir. Şirket, bayileri aracılığıyla ve sanayicilere doğrudan satış olarak inşaat boyaları, mobilya boyaları, sanayi boyaları ve matbaa mürekkeplerinden oluşan zengin ürün yelpazesiyle Rusya pazarında dağıtım hizmeti vermektedir. Rusya’da yapılan tüm fuarlara katılımla, Dyo ve Dewilux markaları ve yeni ürünlerin tanıtımı etkin şekilde yapılmaktadır. Kemipex, bugün Türk boya ürünlerinin Rusya’daki en büyük ithalatçısı özelliğini korumaktadır. 2010 yılı içerisinde su bazlı boya üretimine başlanması planlanmaktadır. S.C. Dyo Balkan SRL, Romanya Dyo Balkan SRL, 2003 yılında kurulmuştur. İnşaat boyaları ve ahşap vernikleri içeren ürün yelpazesinin çoğunu Oltenita’daki tesislerinde üretmekte olan Şirket, Bükreş’teki satış ve pazarlama teşkilatını kullanarak ülke geneline satmaktadır. 2009 yılında gerçekleştirilen yeniden yapılanma sonrasında Romanya şartlarına uygun yeni ürün formülleri portföye katılmış; dış cephe kaplamaları üretimi ve renklendirme sistemleri devreye alınmıştır. Şirket’in hedefi, 2010 yılında satış, pazarlama ve dağıtım organizasyonlarını Romanya geneline yaymaya yönelik faaliyetlerini hızlandırmaktır. Bu proje çerçevesinde, Transilvanya ve Moldova bölgelerinde depo ve satış organizasyonlarının kurulması ve satış ekibinin güçlendirilmesi çalışmaları yürütülmektedir. Dyo Boya markasının, AB üyesi Romanya’da güçlenmesi ve kısa vadede Balkanlar üzerinde etkin olması hedeflenmektedir. Mediterranean Trade for Paints Co. (MTP Co.), Mısır MTP Co., 2004 yılında, Mısır inşaat boyaları sektörünün lideri olan Sipes Grubu ile Dyo Boya’nın teknolojisi kullanılarak oto tamir ve mobilya boyaları üretim, satış ve pazarlaması alanında yapılan işbirliği sonucunda kurulmuştur. MTP Co., büyümesini 2009 yılında da başarıyla sürdürerek Mısır pazarının lider şirketlerinden biri olmuştur. Mobilya boya ve vernikleriyle, oto tamir boyası sektörleri için geliştirilen ürünlerin kalitesi ve çeşitliliğinde farklılık yaratılmış, ürünler Mısır boya sektöründe ve çevre ülkelerde büyük ilgi görmüştür. Dyo Boya teknolojisi ile üretim yapmakta olan DYOSIPES üretim tesisi 2009 yılında ISO 9001 Kalite Belgesi almıştır. Arap ülkeleri ve Kuzey Afrika’ya ihracattaki etkinliğini artıran MTP Co., beş yıllık gelecek planında tüm Afrika kıtasına ihracat yapmayı hedeflemektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 29 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya, yalnızca ekonomik katma değer üretmeyi değil, aynı zamanda içinde bulunduğu toplumun sosyal anlamda kalkınmasına da katkıda bulunmayı hedeflemektedir. 30 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Kaliteden ödün vermeyen bir üretici Dyo Boya, yasalara ve ahlaki kurallara uygun davranan, çevresine ve doğaya saygılı, tüketiciyi koruyan, bilinçlendiren, müşterisiyle bütünleşen, insan kaynağını en iyi biçimde değerlendiren, “toplam kalite” felsefesini ve katılımcı yönetim şeklini benimseyen, her zaman daha kaliteli ürünler sunmayı hedefleyen yenilikçi bir şirkettir. Dyo Boya, kalite yolculuğuna 90’lı yılların başında ISO 9000 serisi ile başlamış olup, değişen ve gelişen müşteri beklentileri ve ihtiyaçları doğrultusunda, otomotiv ve yan sanayiye yönelik olarak 2008 yılı içinde TS ISO/TS 16949 belgesi ile belgelendirilmiştir. Şirket, 2009 yılında da sürekli iyileştirme çalışmaları kapsamında sistem iyileştirmelerine tabi olmuştur. Dyo Boya, geliştirmekte olduğu Çevre ile İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemlerini, Çiğli ve Gebze Fabrikalarında eş zamanlı olarak, ISO 14001 ve OHSAS 18001 belgeleri ile belgelendirmek için 2009 yılında çalışmalara başlamıştır. Çevreye olan duyarlılığın kanıtı olarak, 2009 yılında mevcut ürün portföyünde bulunan ürünlere yönelik TSE/TSEK belgelerine ek olarak Dyo Boya Deniz Boyaları serisinde bulunan “Tin Free Antifouling Paint” kodlu ürünün belirtilen yasal düzenlemelere uygunluğu Lloyd’s Register tarafından belgelenmiştir. Dyo Boya, boya pazarının birçok farklı branşında sürdürdüğü faaliyetlerinde, ürünlerinin tasarımından kullanımına kadar olan tüm süreçlerde, müşterilerinin beklentilerini ve müşteri memnuniyetini en üst seviyede karşılamayı hedeflemektedir. Bu amaca yönelik olarak, 2009 yılında Dyo Boya’da ISO 10002-Müşteri Memnuniyeti Standardı çalışmalarına başlanmıştır. 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Ülkemizde ilk endüstriyel arıtma tesisi kuran boya fabrikası Dyo Boya, 1984’te kurduğu arıtma tesisini verimli bir şekilde kullanmaya devam etmektedir. Dyo Boya, ürünlerine gösterdiği özen ve ileri seviyedeki kalite anlayışını çevreye olan duyarlılığı ile de desteklemektedir. Her yıl on binlerce ton boya üreten Dyo Boya, güçlü arıtma sistemlerine sahip, daha iyi bir çevre için çalışan bir üreticidir. Bu tesisler, atıkları kimyasal ve biyolojik arıtmadan geçirerek, çevre kirliliğinin önlenmesini sağlamaktadır. Üretimde kullanılan kimyasalların tamamı AB’de kullanımına izin verilen kimyasallar olup AB’de uygulanmakta olan tehlikeli kimyasalların kontrol altına alınması ile ilgili REACH uygulamaları takip edilmekte ve ilgili yasal zorunluluklar yerine getirilmektedir. Dyo Boya’da, solvent bazlı sistemlerden su bazlı sistemlere geçişle ilgili Ar-Ge çalışmaları ve üretim faaliyetleri devam etmektedir. Şirket, ayrıca boyada VOCs (volatile organic compounds) düşürülmesi ile ilgili Ar-Ge çalışmalarına da ağırlık vermektedir. Faaliyet gösterdiği topluma duyarlı bir kurumsal vatandaş… Yaşar Holding’in köklü kurumsal sosyal sorumluluk kültüründen beslenen Dyo Boya, yalnızca ekonomik katma değer üretmeyi değil, aynı zamanda içinde bulunduğu toplumun sosyal anlamda kalkınmasına da katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede her yıl eğitim ve spor gibi alanlarda topluma destek sağlayan Dyo Boya, birçok kurum ve kuruluşa boya tedarik ederek bu kurumların fiziki şartlarının iyileştirilmesine olanak sunmaktadır. Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler 2009 yılında sosyal sorumluluk projeleri kapsamında; • İstanbul Huzurevi ve İzmir Karşıyaka Öğretmen Evi, Dyo Boya’nın katkıları ile boyanmıştır. • Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Cağaloğlu’ndaki binası Dyo Boya’nın katkıları ile boyanmış ve Dyo Boya’ya teşekkür plaketi verilmiştir. • İzmir Kemeraltı’ndaki Milli Kütüphane Dyo Boya’nın desteği ile boyanmıştır. • 08-16 Ocak 2009 tarihinde 33. Geleneksel Dyo Resim Yarışması düzenlenmiştir. 820 öğrencinin 1.368 eserle katıldığı yarışmada sergilenmeye değer bulunan eserler yıl boyunca sanatseverlerle buluşturulmuştur. • AIESEC İzmir Şubesi tarafından 12-15 Aralık 2009 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan ve yaklaşık 800 kişinin katılımı ile gerçekleşen AIESEC Türkiye Eğitim ve Motivasyon Kongresi’ne sponsorluk desteği verilmiştir. • Erdek Belediyesi tarafından organize edilen ilköğretim öğrencilerine belirlenen alanların duvarlarını boyattırdıkları, çocukların çeşitli resimler yaptıkları etkinliğe sponsor olunmuştur. • Bursa Nilüfer Atatürk Endüstri Meslek Lisesi’ne Elektronik Bölümü tadilatı için ücretsiz boya temin edilmiş ve Dyo Boya’ya teşekkür plaketi verilmiştir. • 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda İzmir Çakabey İlkokulu’nda yapılan etkinliklere destek olunmuştur. Topluma katkıyı en önemli misyonlarından biri olarak konumlandıran Dyo Boya, gelecek yıllarda da daha iyi bir hayat için sosyal sorumluluk projelerini sürdürmeye kararlıdır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 31 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler 33 34 43 44 112 20.05.2010 Tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı Gündemi Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Denetçi Raporu Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Yatırımcılara Bilgiler 32 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 20.05.2010 Tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı Gündemi GÜNDEM 1. Başkanlık Divanı seçimi, 2. Zabıtların imzalanması için Başkanlık Divanına yetki verilmesi, 3. Yönetim Kurulu raporu, Murakıp raporu ve Bağımsız Dış Denetim Kuruluş raporunun okunması ve müzakeresi, 4. Sermaye Piyasası Kurulu’na ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilen 2009 yılı kâr/zarar hesabı ve şirket bilançosunun tasdiki, Yönetim Kurulu Üyeleri ve Murakıpların ibrası, 5. Yönetim Kurulunca seçilen Bağımsız Dış Denetim Kuruluşunun ve görev süresinin tasvibi, 6. Boşalan Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Yönetim Kurulu Üyesinin üyeliğinin tasvibi ve görev süresinin tesbiti, 7. Yönetim Kurulu Üyelerine ödenecek ücretin tesbiti konusunda müzakere ve karar, 8. Şirket ana sözleşmesinin 14. maddesi uyarınca murakıp adedinin tesbiti, görev süreleri dolan murakıplar yerine yeniden seçim yapılması ve görev sürelerinin tesbiti, 9. Murakıp ücretinin tesbiti konusunda müzakere ve karar, 10. Yıl içinde yapılan bağışlara ilişkin ortaklara bilgi sunulması, 11. Sermaye Piyasası Kurulu’nun 09.09.2009 tarih ve 28/780 sayılı ilke kararı uyarınca; Şirketimiz tarafından 3. kişiler lehine verilmiş olan teminat, rehin, ipotek ile bu kapsamda elde edilmiş olan gelir ve menfaatler hususunda ortaklara bilgi sunulması, 12. Yıl kârı konusunda müzakere ve karar, 13. T.T.K. 334. ve 335. maddeleri uyarınca Yönetim Kuruluna yetki verilmesi, 14. Dilekler. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 33 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 1) Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Beyanı: DYO BOYA FABRİKALARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (“Şirket”) 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren faaliyet döneminde, aşağıda belirtilen hususlar dışında Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) tarafından yayımlanan Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uymaktadır ve bunları uygulamaktadır. a) Birikimli oy kullanma yöntemi b) Bağımsız üye c) Azınlık paylarının Yönetim Kurulu’nda temsili Kısmen veya tamamen uyulmayan söz konusu hususların nitelikleri ve gerekçeleri raporun ilgili bölümlerinde açıklanmıştır. Tam olarak uyum sağlayamadığımız SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uyum konusunda gerekli değerlendirme ve çalışmalar yapılmakta olup, mevcut durum itibariyle söz konusu uyumsuzlukların önemli bir çıkar çatışmasına yol açmadığı düşünülmektedir. BÖLÜM I - PAY SAHİPLERİ 2) Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi: Şirketimizde Pay Sahipleri ile İlişkiler birimi oluşturulmuş ve söz konusu birimin yöneticiliğine Sn. Senem Demirkan atanmıştır. İletişim bilgisi Tel Faks E-posta : 0 232 482 22 00 : 0 232 489 15 62 : yatirimci@dyo.com.tr Pay sahipleri ile ilişkiler biriminin görevleri aşağıda yer almaktadır: a) Pay sahiplerine ilişkin kayıtların sağlıklı, güvenli ve güncel olarak tutulmasını sağlamak, b) Şirket ile ilgili kamuya açıklanmamış, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, pay sahiplerinin şirket ile ilgili yazılı bilgi taleplerini yanıtlamak, c) Genel kurul toplantısının yürürlükteki mevzuata, ana sözleşmeye ve diğer şirket içi düzenlemelere uygun olarak yapılmasını sağlamak, d) Genel kurul toplantısında, pay sahiplerinin yararlanabileceği dokümanları Şirketin diğer birimleri ile iletişime geçerek hazırlamak, e) Oylama sonuçlarının kaydının tutulmasını ve sonuçlarla ilgili raporların pay sahiplerine yollanmasını sağlamak, f) Mevzuat ve şirketin bilgilendirme politikası dahil, kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek. g) Yatırımcı İlişkileri faaliyetinin yürütülmesini sağlamak. Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi, gerektiğinde diğer birimlerden görüş alarak ve bu birimlerle koordinasyon içerisinde pay sahiplerinin ve potansiyel yatırımcıların, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere ve bilgi eşitsizliğine yol açmayacak şekilde Şirket’in faaliyetleri, finansal durumu ve stratejileri hakkında bilgilendirilmesinden ve pay sahipleri ile şirket yöneticileri arasındaki çift yönlü iletişimin yönetilmesinden sorumludur. Bu görevler çerçevesinde birim 2009 yılı içerisinde pay sahiplerinden gelen 500’den fazla soruya telefon veya e-posta yoluyla cevap vermiştir. 34 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 3) Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı: Pay sahiplerinin bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımında ana prensip pay sahipleri arasında ayrım yapılmamasıdır. Pay sahipliği haklarının sağlıklı olarak kullanılabilmesi için gerekli olan bütün bilgi ve belgeler web sitemiz vasıtasıyla pay sahiplerinin kullanımına eşit bir şekilde sunulmaktadır. 2009 faaliyet yılı içerisinde pay sahiplerinden gelen bilgi taleplerinin “Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi”nin gözetiminde; Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümleri dahilinde ve geciktirilmeksizin cevaplanmasına gayret gösterilmiştir. Söz konusu bilgi talepleri genellikle Genel Kurul tarihi, sermaye azaltım ve artırımları vb. konulara ilişkin olmuştur. Tüm bilgi alma talepleri, ticari sır veya korunmaya değer bir şirket menfaati kapsamında olanlar dışında, pay sahipleri arasında ayrım yapılmaksızın kamuya daha önce sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde yapılan açıklamalar paralelinde cevaplanmaktadır. TTK ve SPK düzenlemelerinin gerekli kıldığı pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyecek gelişmeler özel durum açıklamaları, gazete ilanları ve posta vasıtası ile duyurulmaktadır. Özel denetçi atanması talebi şirket ana sözleşmesinde bireysel bir talep hakkı olarak tanımlanmamakla birlikte 2009 yılı içerisinde pay sahiplerinden bu yönde bir talep gelmemiştir. 4) Genel Kurul Bilgileri: 2009 yılı içerisinde 21.05.2009 tarihinde 2008 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı ile 02.11.2009 tarihinde Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı düzenlenmiştir. Olağanüstü Genel Kurul toplantısında sermayenin 226.027.699,46 TL’den 50.000.000 TL’ye azaltılmasına ve ayrıca ana sözleşmenin “Kayıtlı Sermaye” başlıklı 6. ve “Maksat ve Mevzuu” başlıklı 3. maddelerinin tadiline karar verilmiştir. Şirket ana sözleşmesinin 19. maddesine göre, Olağan ve Olağanüstü Genel Kurul Toplantıları’nda nisap Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümlerine tabidir. 2008 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda toplantı ve karar nisabı şirket sermayesinin %74,45’idir.Toplantı esnasında toplantıya asaleten ve vekaleten iştirak eden pay sahiplerinden herhangi bir öneri gelmemiş, sorulan tüm sorulara ise genel kurul esnasında Divan heyeti tarafından cevap verilmiştir. Toplantıya menfaat sahipleri ve medya katılmamıştır. Genel Kurul Toplantısı’na davet Yönetim Kurulu tarafından yapılmıştır. Pay sahiplerinin yanı sıra toplantılara bağımsız denetim şirketi yetkilileri de yazılı olarak davet edilmektedir. Şirket Genel Kurulu’nun toplantıya davetine ilişkin ilan ve toplantı günü hariç olmak üzere toplantı gününden 15 gün önce Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde (“TTSG”) yapılmıştır. Bununla birlikte toplantı ilanı Web sitemizde ve mahalli gazetede de ilan edilmiş ve adresi kayıtlı pay sahiplerine mektup gönderilmesi suretiyle toplantı günü, yeri ve gündemi bildirilmiştir. Nama yazılı pay sahiplerinin Genel Kurul’a katılımını teminen pay defterine kayıt için bir süre öngörülmemiştir. Genel Kurul Toplantısı öncesi toplantı yeri, tarihi ve gündemi, Yönetim Kurulu’nun Genel Kurul’a sunacağı kâr dağıtım teklifi, Yönetim Kurulu’nca seçilen bağımsız denetim şirketi özel durum açıklamaları ile kamuya duyurulur. Şirket faaliyet raporu, şirket merkezinde ve internet sitesinde Genel Kurul’dan 15 gün önce ortakların bilgisine açık bulundurulur. Genel Kurul Toplantısı’nda, gündemde yer alan konular tarafsız ve ayrıntılı bir şekilde, açık ve anlaşılabilir bir yöntemle aktarılır; pay sahiplerine eşit şartlar altında düşüncelerini açıklama ve soru sorma imkanı verilir ve sağlıklı bir tartışma ortamı yaratılır. Ana sözleşmede bölünme, önemli tutarda malvarlığı alımı, satımı, kiralanması vb. önemli nitelikteki kararların Genel Kurul’da alınması konusunda bir hüküm yoktur. Bu tür kararlar Şirket faaliyetlerinin olağan akışında devamını sağlamak amacıyla ortakların %74’ünün temsil edildiği Yönetim Kurulu tarafından SPK düzenlemeleri, TTK ve vergi mevzuatı göz önünde bulundurularak alınmakta ve kararın alınmasını takiben özel durum açıklaması vasıtasıyla kamuoyuna duyurulmaktadır. Genel Kurul Toplantıları’na pay sahiplerinin katılımının kolaylaştırılmasına yönelik olarak yukarıda bahsedilen iletişim kanallarının etkin bir şekilde kullanımının yanında pay sahiplerinin Genel Kurul’un yapılacağı yere ulaşımının gerçekleşmesi için çeşitli kolaylıklar sağlanmaktadır. Genel Kurul tutanakları Şirket merkezinde pay sahiplerine sürekli açık tutulmaktadır. Ayrıca Şirket’in son 3 yıla ilişkin Genel Kurul tutanaklarına, internet sitemizin (www.dyo.com.tr) Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nden de ulaşılabilmektedir. 5) Oy Hakları ve Azınlık Hakları: Yönetim Kurulu’na aday gösterme konusunda ve oy hakkında aşağıdaki imtiyazlar mevcuttur. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 35 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Madde 7: “Şirket’in işleri ve idaresi Umumi Heyet tarafından ortaklar arasından TTK hükümleri dairesinde seçilecek 3 ila 7 azadan teşkil edilecek bir İdare Meclisi tarafından idare olunur. İdare Meclisi 5 kişiden teşekkül etmesi halinde 3, 7 kişiden teşekkül etmesi halinde 4 üye ’A‘ grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından, diğer üyeler de ’B’ grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından seçilir. İdare Meclisi karar verdiği takdirde Murahhas Aza seçilebilirler. Ancak İdare Meclisi Reisi ve Murahhas Aza ’A‘ grubunu temsil eden üyeler arasından seçilir.” Madde 20: “Adi ve Fevkalade Umumi Heyet toplantılarında (A) grubu nama yazılı hisseler sahiplerine (3’er) rey bahşeder. T.T.K. ve sair ilgili mevzuatın amir hükümleri saklıdır. (B) grubu hamiline yazılı hisseler sahiplerine (1’er) rey bahşeder. Bunların dışında herhangi bir imtiyaz mevcut değildir.” Oy hakkının kullanımına ilişkin olarak Şirket ana sözleşmesinde pay sahibi olmayan kişinin temsilci olarak vekaleten oy kullanmasını engelleyen hükümler yer almamaktadır. Mevzuat ve ana sözleşmede yer alan hükümler saklı kalmak üzere Genel Kurul Toplantısı’nda oylama açık ve el kaldırmak suretiyle yapılır. Pay sahiplerinin talep etmesi halinde oylamanın şekli Genel Kurul tarafından belirlenir. Şirketin karşılıklı iştirak içinde olduğu bir şirket bulunmamaktadır. Yönetim Kurulu’nda bağımsız üye bulunmamaktadır. (Yönetim Kurulu üyelerine ilişkin açıklamalar için 18 no’lu maddeye bakınız.) Azınlık hakları Yönetim Kurulu’nda temsil edilmemektedir. Şirketimiz bünyesinde azınlık hakları ve kullanımı tüm halka açık şirketlerin tabi olduğu Sermaye Piyasası Kanunu 11. maddesi ile paralel olarak uygulanmaktadır. Şirketimiz ana sözleşmesinde şu an için birikimli oy sisteminin kullanılmasına olanak veren bir hüküm yer almamaktadır. 6) Kâr Dağıtım Politikası ve Kâr Dağıtım Zamanı: Kâr payı hususunda, ana sözleşmenin 27. maddesinde; 1. temettü payının ayrılmasından sonra kalan safi kârın Bayraklı Boya ve Vernik Sanayii A.Ş.’nin kuruluş sermayesi olan 750.000 TL’ye isabet eden kısmın %10’u kurucu senet sahiplerine kurucu senetlerle orantılı olarak dağıtılmak üzere ayrılır ifadesiyle bir imtiyaz yer almaktadır. Şirket’in kâr dağıtım konusundaki genel politikası Şirket’in finansal pozisyonu, yapılacak yatırımlar ile diğer fon ihtiyaçları, sektörün içinde bulunduğu koşullar, ekonomik ortam, Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Vergi Mevzuatı göz önünde bulundurularak kâr dağıtımı yapılması yönündedir. Ancak her yıl itibariyle fiili kâr dağıtım oranlarının tespiti yukarıda anılan hususlar dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. SPK’nın 27 Ocak 2006 tarihli İlke kararı doğrultusunda, Şirketimiz kâr dağıtım politikasını belirlemiş ve genel kurulun da bilgisine sunarak kamuya açıklamıştır. Şirketimizin 2008 ve izleyen yıllara ilişkin kâr dağıtım politikası 14 Mayıs 2008 tarihli genel kurul toplantısında ortakların bilgisine sunulmuş olup, ayrıca web sitemizde de kamuya duyurulmaktadır. Şirket ana sözleşmesine göre; Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından yetkilendirilmiş olmak ve Sermaye Piyasası Kanunu’nun 15. maddesi ve SPK’nın konuya ilişkin düzenlemelerine uymak şartı ile temettü avansı dağıtabilir. Kâr dağıtım yöntem ve süreçleri Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri ve Şirket ana sözleşmesinde yer alan hükümlerle belirlenmiştir. Belirlenen kâr dağıtım politikası paralelinde her faaliyet döneminde Yönetim Kurulu tarafından konuya ilişkin karara varılmasının akabinde özel durum açıklaması vasıtasıyla kamuoyuna duyuru yapılır. Yönetim Kurulu’nun kâr dağıtım tutarına ilişkin kararı Genel Kurul’un onayına sunulur ve onaylanan temettü tutarının pay sahiplerine dağıtımı Genel Kurul Toplantısı’nda, SPK’nın Seri: IV, No: 27 Tebliği çerçevesinde, belirlenen süre içerisinde yapılır. Şirket’in 2008 yılına ilişkin olarak dağıtılabilir kârı çıkmaması dolayısıyla herhangi bir kâr dağıtımı söz konusu olmamıştır. 7) Payların Devri: Şirket ana sözleşmesinde pay devrini kısıtlayan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. 36 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK 8) Şirket Bilgilendirme Politikası: Şirketimiz kamuyu aydınlatmaya ilişkin tüm uygulamalarda Sermaye Piyasası Mevzuatı’na ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası düzenlemelerine uyum göstermektedir. Kamunun aydınlatılması ile ilgili olarak hazırlanan ve Yönetim Kurulumuzun onayından geçen “Bilgilendirme Politikası” 2008 yılına ilişkin olağan genel Kurul Toplantısında ortakların bilgisine sunulmuş ve ayrıca web sitemiz (www.dyo.com.tr) vasıtasıyla kamuya açıklanmıştır. Bilgilendirme Politikası’nın oluşturulması, takibi, gözden geçirilmesi ve geliştirilmesinden Şirketimiz Yönetim Kurulu yetkili ve sorumludur. Kurumsal yönetim Komitesi ve yatırımcı İlişkileri Birimi Şirketimiz Yönetim Kurulu’na Bilgilendirme Politikası ile ilgili konularda bilgi verir ve önerilerde bulunur. Yazılı ve görsel medyaya ve veri dağıtım kanallarına yapılacak basın açıklamaları, Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür veya söz konusu kişilerin uygun göreceği diğer yetkililerce yapılabilir. Sermaye piyasası katılımcıları tarafından Şirket’e yöneltilen sorular Yatırımcı İlişkileri Birimi tarafından yazılı ve/veya sözlü olarak cevaplandırılır. Geleceğe yönelik bilgilerin kamuya açıklanmasına ilişkin esaslar Bilgilendirme Politikamızda yer almaktadır. 9) Özel Durum Açıklamaları: Şirket tarafından 2009 faaliyet yılı içerisinde yapılan özel durum açıklamalarının sayısı 45’dir. Söz konusu açıklamalardan 1 tanesi İMKB’nin açıklama talebine istinaden gönderilmiştir. Şirket’in kamuyu aydınlatma ihlali olmamıştır. Özel durum açıklamalarımız Yatırımcı İlişkileri Birimi tarafından hazırlanır ve Bilgilendirme Politikamızda belirtilen yetkililer tarafından imzalanarak kamuya duyurulur. Yabancı borsalarda kote sermaye piyasası aracımız bulunmadığından ilave kamuyu aydınlatma yükümlülüğümüz bulunmamaktadır. 10) Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği: Şirketin internet sitesi (www.dyo.com.tr) Kurumsal Yönetim İlkeleri, Kamuyu Aydınlatma Esasları ve Araçları Bölümü, 1.11.5 maddesinde öngörülen şekil ve içerikte Türkçe ve İngilizce olarak yapılandırılmış olup, aktif olarak kullanılmaktadır. Web sitemizin daha iyi hizmet vermesine yönelik çalışmalarımız ise sürekli olarak devam edecektir. 11) Gerçek Kişi Nihai Hakim Pay Sahibi/Sahiplerinin Açıklanması: Şirket’in 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Hissedarlar Yaşar Holding A.Ş. Diğer Toplam TL 74.160.451,681 25.839.548,319 100.000.000,00 Hisse (%) 74,16 25,84 100,00 Yukarıda görüldüğü üzere, Yaşar Holding A.Ş. sermayenin %74,16’sına sahiptir. Yaşar Holding A.Ş.’nin doğrudan/dolaylı olarak kontrolü Yaşar Ailesi’ne aittir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 37 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 12) İçeriden Öğrenebilecek Durumda Olan Kişilerin Kamuya Duyurulması: Rapor tarihi itibariyle içeriden öğrenebilecek durumda olan kişiler aşağıda gösterilmiştir. Bu kapsamdaki kişiler her yıl faaliyet raporlarında ve web sitemizde de kamuya duyurulmaktadır. • Tüm Yönetim Kurulu Üyeleri ve Murakıplar • Serdar Oran (Genel Müdür) • Fahri Özgür Arıs (Finans ve Mali İşler Direktörü) • Deniz G. Türkelli (Muhasebe Müdürü) • Adnan Akan (Sorumlu Ortak Başdenetçi Bağımsız Denetim) • Bağımsız Denetim Firmasının ilgili çalışanları. BÖLÜM III - MENFAAT SAHİPLERİ (PAYDAŞLAR) 13) Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi: Menfaat sahipleri, SPK düzenlemeleri, TTK, Rekabet Kanunu, vergi kanunları, Borçlar Kanunu çerçevesinde SPK’nın Özel Durum Açıklamaları vasıtasıyla Şirket’in ticari sır niteliğinde bulunan bilgileri haricinde bilgilendirilmektedir. 14) Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı: Şirket çalışanlarının yönetime katılımlarını sağlamak ve yaygınlaştırmak amacıyla Şirketimiz Kalite Sistemi çerçevesinde düzenlenmiş Öneri Yönetmeliğimiz mevcuttur. Bu yönetmelik çerçevesinde çalışanlardan gelen öneriler değerlendirilerek yapılacak faaliyetler belirlenir. Şirketimizde öneri kaynakları şu şekilde sıralanabilir. 1 Bireysel Öneriler, 2 Grup Önerileri, 3 Diğer Kaynaklar, 3.1 İletişim Toplantıları, 3.2 Çalışanların Görüşü Anketleri 3.3 Müşteri Anketleri 3.4 İç Kalite Tetkikleri, 3.5 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Toplantıları Ayrıca çalışanlarımızla elektronik ortamda iletişimi sağlayan intranet ortamı mevcuttur. 15) İnsan Kaynakları Politikası: İnsan Kaynakları’nın temel misyonu yenilikçi, toplam kalite anlayışını ilke edinmiş, değişime ve gelişime kolaylıkla ayak uydurarak Global anlamda rekabet avantajı sağlayan İnsan Kaynakları Yönetimi’ni sürdürebilmektir. İnsan Kaynakları ile ilgili temel politikalar tüm kapsam dışı çalışanlara imza karşılığında verilen Personel Yönetmeliği’nde açıkça yer almaktadır. Personel Yönetmeliği, temel politikalar ile birlikte çalışma süreleri, işe alımdaki süreç ve prensipler, is sözleşmesinin sonlandırılması ve disiplin yönetmeliği hakkındaki bilgileri içerir. Kapsam içi çalışanlarla ilgili insan kaynakları politika ve uygulamaları Toplu İş Sözleşmesi’nde yer almaktadır. 38 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Temel politikalarımız: a) Şirket’te personel kadroları, işletme ekonomisi kriterleri ile tespit edilmektedir ve onurlu çalışmanın ancak verimli çalışma ile mümkün olduğunu tüm çalışanlar kabul eder. b) Personelin Gelişmesini sağlamak amacıyla her kademede tespit edilen plan çerçevesinde Şirket içi ve dışı eğitim programları uygulanır. c) Organizasyon içindeki terfi ve atamalarda fırsat eşitliği gözetilir, atamalar prensip olarak Şirket içi personel arasından yapılır. d) Gelişim planları uygulanarak, kariyer planlama sistemiyle potansiyeli olan personele yükselme olanakları en geniş biçimde sağlanır. e) Personelin performans değerlendirmesi, hedeflerin gerçekleştirilmesi ve yetkinlik baz alınarak yapılır. f) En üst kademeden başlayarak en alt kademeye kadar her pozisyon için iş tanımları ve performans standartları dokümanlaştırılır ve personel değerlendirmesinde bu sistem baz olarak kullanılır. g) Çalışan Görüşü Anketi periyodik olarak her yıl uygulanarak çalışma koşulları, yönetim, sosyal aktiviteler, ücret, eğitim, performans değerlendirme, kariyer planlama, katılımcı yönetim ve Şirket memnuniyeti konularında çalışanların fikirleri alınır. Alınan geribildirimler doğrultusunda iyileştirme çalışmaları yapılır. h) Güvenli çalışma ortam ve koşullarının sağlanması Şirketimizin çok önem verdiği bir konudur. İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği çerçevesinde mesleki risklerin önlenmesi, sağlık ve güvenliğin korunması, risk ve kaza faktörlerinin ortadan kaldırılabilmesi için tüm yasal tedbirler alınır. Düzenli toplantılarla iyileştirme çalışmaları sürekli devam eder. ı) Şirketimizde çalışanların dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin eşit uygulama görmesi prensibi esastır. Çalışanların bu temel anayasal hakkının korunması için gerekli tedbirler alınmıştır. Şirketimizde 3 çalışan temsilcisi bulunmaktadır. Bu temsilciler; a) İşçilerle iletişim ve koordinasyonun sağlanması, i) İşverenin mesajlarını çalışanlara ve sendikaya iletmek, ii) Sendikanın mesajlarını çalışanlara ve sendikaya iletmek, b) Disiplin Kurulu üyeliği, c) Günlük nöbet uygulamasıyla çalışanlara danışmanlık hizmeti vermekle görevlidir. Tüm çalışanlar Şirket prosedürleri, organizasyon değişiklikleri, hak ve menfaatlerdeki değişiklikler ve çalışanları ilgilendiren uygulamalar ve kararlar hakkında yazılı olarak hazırlanmış Bildiri Yönetmeliği çerçevesinde hazırlanan Yönetmelik ve Bildiriler ile intranet ve duyuru panoları aracılığıyla çeşitli konularda bilgilendirilirler. Bugüne kadar Dyo Boya Fabrikaları yönetimine ve insan kaynakları departmanına, çalışanlardan ayrımcılık konusunda herhangi bir şikayet gelmemiştir. 16) Müşteri ve Tedarikçilerle İlişkiler Hakkında Bilgiler: Müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerinin doğru olarak anlaşılması, kuruluş içinde ilgili noktalara iletilmesi için gereken organizasyonlar yapılmış, yöntemler oluşturulmuş ve uygulanmaktadır. Müşteri memnuniyeti ölçülmekte ve sonuçlarına göre Kalite Yönetim Sistemi sürekli iyileştirilmektedir. Mal ve hizmetlerin pazarlanması ve satışında müşteri memnuniyetini sağlamaya yönelik olarak müşteri memnuniyeti anketleri yapılmaktadır. Ayrıca periyodik olarak yaptığımız bayi toplantılarıyla müşterilerimizin öneri ve görüşleri alınmaktadır. Müşterilerle ürünlere ait bilgilerin aktarılması, siparişlerin, şikayetlerin alınması, isteklerinin anlaşılması için Bölge Müdürlükleri’nde Satış Yöneticileri/Teknik Servis Temsilcileri görev yapmaktadır. Müşteri şikayetlerinin bölgelerden iletilmesi ve cevaplandırılması elektronik ortamda sağlanmaktadır. Müşteri isteklerinin/şikayetlerinin, direkt olarak alınabilmesi için ücretsiz Tüketici Danışma Hattı oluşturulmuştur. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 39 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 17) Sosyal Sorumluluk: Şirketimiz belirlediği kalite politikası çerçevesinde yasalara, mevzuat şartlarına uyan, tüketicinin bilinçlendirilmesine önem veren, çevreye değer veren bir firmadır. Selçuk Yaşar Boyacılık Endüstri Meslek Lisesi 2002-2003 öğretim yılında eğitime başlamıştır. Okulun en önemli bölümleri olan uygulama laboratuvarlarının oluşumunda, gerekli teknik bilgi desteği Şirketimiz tarafından verilmiş, laboratuvarlara ait ekipmanların seçiminde yardımcı olunmuştur. Boyacılık Endüstri Meslek Lisesi’nin öğrencileri ile yakından ilgilenen Şirketimiz çalışanları belirli periyodlarda öğrenciler ile toplantılar gerçekleştirerek, öğrenciler ile genel bir değerlendirme yapmaktadır. Şirket hedeflerimiz arasında, tehlikeli kimyasallardan daha az tehlikeli kimyasallara geçilmesi, çalışanlarımızın sağlığının korunması ve çevre dostu ürünlerin geliştirilmesi bulunmaktadır. Hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik ARGE çalışmaları ve çevre yatırımları genel giderler arasında önemli bir kısım oluşturur. BÖLÜM IV - YÖNETİM KURULU 18) Yönetim Kurulu Yapısı, Oluşumu ve Bağımsız Üyeler: Yönetim Kurulu, Genel Kurul’da pay sahiplerinin kendisine vermiş olduğu yetki doğrultusunda, mevzuat, ana sözleşme, Şirket içi düzenlemeler ve politikalar çerçevesinde yetki ve sorumluluklarını kullanır ve Şirket’i temsil eder. Şirket Yönetim Kurulu’ndaki üyeler aşağıda yer almaktadır: İdil YiğitbaşıYönetim Kurulu Başkanı Yılmaz GökoğluYönetim Kurulu Başkan Vekili Ahmet Fahri Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Aktaş Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Hikmet Altan Yönetim Kurulu Üyesi Ekrem Erdemli Yönetim Kurulu Üyesi İrfan ÇimenYönetim Kurulu Üyesi Şirket’in Yönetim Kurulu’nda bağımsız üye bulunmamaktadır. Yönetim Kurulu üyelerinin TTK’nın 334 ve 335. maddelerinde belirtilen faaliyetleri yerine getirmeleri Genel Kurul onayına bağlıdır. Bahsi geçen faaliyetler haricinde Yönetim Kurulu üyelerinin faaliyetlerine ilişkin herhangi bir kısıtlama mevcut değildir. 19) Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri: Yönetim Kurulu üyelerinin seçiminde kurulun en üst düzeyde etki ve etkinlik sağlayacak şekilde yapılandırılmasına özen gösterilir. Bu amaçla genel esasları Şirket ana sözleşmesinde yer almamakla birlikte Yönetim Kurulu üyeliğine prensip olarak, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölümü’nün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.3 no’lu maddelerinde belirlenen kriterlerde üyelerin seçimine özen gösterilmektedir. Şirket Yönetim Kurulu’nun 13.03.2006 tarihli toplantısında Kurumsal Yönetim Komitesi oluşturulmuş olup, güncel gelişme ve değişimler paralelinde Yönetim Kurulu Üyeleri için eğitim ve uyum programları uygulanmaktadır. 20) Şirket’in Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri: Şirket’in misyonu “yaygın satış teşkilatı ve bayilik ağı ile boya sektöründe lider ve öncü olmak”. Bu misyonun gerçekleşmesini sağlayan temel stratejiye ilişkin faaliyet ve sonuçlar, Yönetim Kurulu’nca düzenli olarak izlenip değerlendirilmektedir. 40 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 21) Risk Yönetimi ve İç Kontrol Mekanizması: Yönetim Kurulu, risk yönetimine ilişkin faaliyetleri esas itibariyle denetimden sorumlu komite vasıtasıyla gözetir. Denetimden sorumlu komite söz konusu fonksiyonu yerine getirirken, Finans ve Mali İşler Direktörlüğünün, bağımsız denetim ve yeminli mali müşavirlik kapsamında tasdik işlemlerini gerçekleştiren kuruluşların bulgularından faydalanır. 22) Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumlulukları: Yönetim Kurulu ile yöneticilerin faaliyetlerini eşitlikçi, şeffaf, hesap verebilir ve sorumlu bir şekilde yürütür. Bunun sağlanabilmesi adına TTK’nın amir hükümleri geçerli olmakla beraber Yönetim Kurulu yetki ve sorumluluklarının esasları Şirket ana sözleşmesinde madde 11 ve madde 12’de şu şekilde düzenlenmiştir: Madde 11: “Şirketin idaresi ve dışarıya karşı temsil ve ilzamı İdare Meclisi’ne aittir. İdare Meclisi İdare Meclisi Üyeleri arasından Murahhas Aza/azalar atayabilir. İdare Meclisi kendisine ait olan idare ve temsil yetkisini Murahhas Aza/azalara veya pay sahibi olmaları zorunlu olmayan müdürlere devredebilir. Şirket tarafından verilecek bütün belgelerin ve yapılacak sözleşmelerin geçerli olabilmesi için bunların Şirketin resmi unvanı altına konmuş ve Şirketi ilzam selahiyetli İdare Meclisi Başkanı veya Murahhas Aza’nın münferit veya iki İdare Meclisi Üyesi’nin müşterek veya İdare Meclisi’nce tayin ve tespit edilecek kişilerin İdare Meclisi’nce tayin ve tespit edilecek şekildeki imzalarını taşımaları şarttır.” Madde 12: “İdare Meclisi, Şirketi resmi daireler, mahkemeler ve üçüncü şahıslara karşı temsil etmek, Şirketin maksat ve mevzuuna dahil olan her nev’i işleri ve hukuki muameleleri Şirket adına yapmak, Şirket mevzuuna dahil gayrimenkul alım ve satımı ve ipotek vesair ayni hak tesis ve fek etmek, sulh olmak ve hakem tayin etmek, Umumi Heyet’e arz olunacak yıllık rapor ve yıllık hesapları tanzim ve tevzi olunacak temettü miktarını Umumi Heyet’e teklif etmek ve kanun ve mukavelenamenin tahmil eylediği vazifeleri ifa eder.” 23) Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esasları: Yönetim Kurulu çalışma esasları Şirket ana sözleşmesi Madde 9’da aşağıdaki şekliyle düzenlenmiştir: “İdare Meclisi Şirket işleri ve muameleleri lüzum gösterdikçe toplanır. Ancak en az ayda bir defa toplanması mecburidir.” Yönetim Kurulu çalışma esasları ve 2009 yılı faaliyet dönemi çalışmalarına ilişkin detaylar şunlardır: Yönetim Kurulu toplantı gündemi Yönetim Kurulu Başkanı tarafından, diğer Yönetim Kurulu üyeleri ve genel müdür ile görüşerek belirlenir. Faaliyet dönemi içinde Yönetim Kurulu 43 defa toplanmıştır. Toplantıya davet Yönetim Kurulu Başkanı tarafından veya herhangi bir Yönetim Kurulu üyesinin yazılı isteğiyle yapılır. Toplantı tarihinden asgari iki hafta evvel taahhütlü mektupla toplantı gündemi üyelere gönderilmektedir. Toplantılara genellikle bütün üyeler katılmaktadır. 2009 yılı faaliyet dönemi içerisinde herhangi bir muhalif kalınan konu olmamıştır. Yönetim Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin IV.2.17.4 hükümlerinde yer alan konularda toplantılara fiili katılımda bulunmuştur. Toplantı esnasında sorulan sorular zapta geçmemektedir. Yönetim Kurulu üyelerine ağırlıklı oy ve/veya veto hakkı tanınmamıştır. 24) Şirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasağı: Şirket’in 2009 yılı içerisinde gerçekleştirilen 2008 yılına ilişkin Genel Kurulu’nda, Yönetim Kurulu’na Türk Ticaret Kanunu’nun 334. ve 335. maddesini ilgilendiren konularda yetki verilmiş olmakla beraber, dönem içerisinde Yönetim Kurulu üyelerinden herhangi biri, kendi veya başkası namına bizzat veya dolayısıyla Şirket’le Şirket konusuna giren herhangi bir ticari muamele yapmamıştır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 41 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 25) Etik Kurallar: Şirket tüm Yaşar Grubu Şirketlerinde benimsenmiş olan yasalara ve ahlaki kurallara uygun davranan, aktif politikaya girmeden ülke sorunlarına kayıtsız kalmayan, çevreye ve doğaya değer veren bir yaklaşımla hizmet ve mal üretimini benimseyen temel değerler çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Söz konusu değerler tüm çalışanlar tarafından bilinmektedir. Bunun yanı sıra Yaşar Topluluğu’nun 2009 yılında yayımlanan İş Etiği Kuralları Kılavuzu tüm çalışanlarımız için geçerli olmakla birlikte, Kurumsal Yönetim anlayışı çerçevesinde Şirket’in etik kurallarının oluşturulması için gerekli çalışmalara da devam edilmektedir. 26) Yönetim Kurulu’nda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı: Şirketimizde denetimden sorumlu komite ve kurumsal yönetimden sorumlu komite olmak üzere iki adet komite oluşturulmuştur. 2009 faaliyet yılı içerisinde Denetim Komitesi dört defa toplanmış ve üçer aylık dönemlerde Şirket yöneticilerinden faaliyetler ve iç kontrol sistemlerine ilişkin bağımsız denetçilerden de denetim bulgularına ilişkin bilgiler alınmıştır. Komite ortaklığın muhasebe sistemi, finansal bilgilerin kamuya açıklanması, bağımsız denetimi ve iç kontrol sisteminin işleyişinin ve etkinliğinin gözetimini yapar; bağımsız denetim kuruluşunun seçimi, bağımsız denetim sürecinin başlatılması ve bağımsız denetim kuruluşunun çalışmaları komitenin gözetiminde gerçekleştirilir; kamuya açıklanacak yıllık ve ara mali tabloların gerçeğe uygunluğuna ve doğruluğuna ilişkin olarak Yönetim Kurulu’na bildirir. Denetim Komitesi üyeleri Sayın Mehmet Aktaş ve Sayın Ekrem Erdemli’dir. Şirket Yönetim Kurulu’nda bağımsız üye bulunmamasından dolayı Denetim Komitesi icracı olmayan üyelerden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nun hiçbir üyesi birden fazla komitede yer almamaktadır. Şirket Kurumsal Yönetim Komitesi 13.03.2006 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile kurulmuştur. Kurumsal Yönetim Komitesi’nin Başkanlığı’na Sayın İrfan Çimen ve üyeliğine Yılmaz Gökoğlu seçilmiştir. Kurumsal Yönetim Komitesi Şirket’te Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanıp uygulanmadığı ve bu prensiplere tam olarak uymama dolayısıyla meydana gelen olumsuzlukları belirler ve Yönetim Kurulu’na iyileştirici önlemler alınmasını önerir, pay sahipleri ile ilişkilere ilişkin çalışmaları koordine eder, Yönetim Kurulu’na uygun adayların saptanması, değerlendirilmesi, eğitilmesi ve ödüllendirilmesi konularında şeffaf bir sistemin oluşturulması ve bu hususta politika ve stratejiler belirlenmesi konularında çalışmalar yapar, Yönetim Kurulu üyelerinin ve yöneticilerin sayısı konusunda öneriler geliştirir. 27) Yönetim Kurulu’na Sağlanan Mali Haklar: Şirket ana sözleşmesi Madde 13’de yer aldığı gibi Şirket Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kurul’ca belirlenen tutarda huzur hakkı almaktadır. 2009 yılı faaliyetleri için belirlenen huzur hakkı tutarı aylık brüt 650 TL’dir. Şirket Yönetim Kurulu üyeleri için ayrıca performansa dayalı bir ödüllendirme mekanizması bulunmamaktadır. Şirketimiz herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine ve yöneticisine doğrudan veya dolaylı olarak borç vermemekte ve kredi kullandırmamaktadır. 42 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Denetçi Raporu DYO BOYA FABRİKALARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. GENEL KURULU’NA Unvanı Merkezi : Sermayesi : Faaliyet Konusu : Denetçilerin adı, görev süreleri, ortak olup olmadıkları Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Şehit Fethi Bey Caddesi No.120 İZMİR 100.000.000,00 TL. Boya imali ve satışı Kamil Deveci (21.05.2009 Bir yıl) ortak değil Onur Öztürk (21.05.2009 Bir yıl) ortak değil Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan Denetleme Kurulu Yönetim Kurulu toplantısı 43 Toplantı Sayısı : Denetleme Kurulu Toplantısı 12 Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri üzerinde yapılan Her ayın sonunda nakit, çek, senet, makbuz sayımı yapılmış, kayıt ve incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme yapıldığı belgeler örnekleme yöntemiyle taranmış, herhangi bir usulsüzlüğe ve varılan sonuç rastlanmamıştır. Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin 1’nci fıkrasının 12 defa sayım yapılmış herhangi bir usulsüzlük görülmemiştir. 3 numaralı bendi gereğince ortaklık veznesinde yapılan sayımların sayısı ve sonuçları : Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin 1’nci fıkrasının Her ayın sonunda inceleme yapılmış, tereddüt edilen hususlarda mütalaa 4 numaralı bendi gereğince yapılan inceleme tarihleri verilmiş, herhangi bir usulsüzlük görülmemiştir. ve sonuçları İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar ve bunlar hakkında İntikal etmemiştir. yapılan işlemler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 01.01.2009-31.12.2009 dönemi hesap ve işlemlerini, Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayız. Görüşümüze göre içeriğini benimsediğimiz ekli 31.12.2009 tarihi itibari ile düzenlenmiş bilanço, ortaklığın anılan tarihteki mali durumunu; 01.01.2009- 31.12.2009 dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmaktadır. Bilançonun ve gelir tablosunun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun aklanmasını oylarınıza arz ederiz. Saygılarımızla, Denetçi Kamil Deveci Denetçi Onur Öztürk Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 43 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bağımsız Denetçi Raporu Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu’na 1.Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle hazırlanan ve ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide kapsamlı gelir tablosunu, konsolide özkaynaklar değişim tablosunu ve konsolide nakit akım tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotlarını denetlemiş bulunuyoruz. Finansal Tablolarla İlgili Olarak Grup Yönetiminin Sorumluluğu 2.Grup yönetimi konsolide finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca kabul edilen finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir. Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu 3.Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Grup’un iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, Grup yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca Grup yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir. Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüş 4.Görüşümüze göre, ilişikteki konsolide finansal tablolar, Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca kabul edilen finansal raporlama standartları (bkz. Dipnot 2) çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. Görüşü etkilemeyen husus 5.2 no’lu konsolide finansal tablo dipnotunda belirtildiği üzere, Grup’un ilişikteki konsolide finansal tabloları işletmenin sürekliliği ilkesi uyarınca hazırlanmıştır. Bununla birlikte, Grup’un 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle sona eren yıla ait konsolide net dönem zararı ve 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle geçmiş yıllar zararları sırasıyla 29.284.396TL ve 98.145.914TL olarak gerçekleşmiştir. Bu koşullar Grup’un sürekliliğini devam ettirme kabiliyeti üzerinde önemli bir belirsizliğin varlığına işaret etmektedir. Buna istinaden, Grup yönetimi, Grup’un sürekliliğini devam ettirmesi konusunda 41 no’lu konsolide finansal tablo dipnotunda açıklandığı üzere detaylı bir değerlendirme yapmış ve bir takım önlemler almıştır. Ayrıca, Grup’un ana ortağı durumunda olan Yaşar Holding A.Ş., Grup’un mali yapısının güçlenmesi, Grup’un mevcut ticari ve ticari olmayan borçlarını ödemekte herhangi bir güçlükle karşılaşmaması ve ödemelerini zamanında gerçekleştirmesi için Grup’a gerekli kaynak ve desteğin sağlanacağını taahhüt etmiştir. Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. a member of PricewaterhouseCoopers Adnan Akan, SMMM Sorumlu Ortak Başdenetçi İstanbul, 8 Nisan 2010 44 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak- 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolar İÇİNDEKİLER SAYFA KONSOLİDE BİLANÇOLAR 46 KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOLARI 48 KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI 49 KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI 50 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 51 DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 51 DİPNOT 3 - İŞLETME BİRLEŞMELERİ 65 DİPNOT 4 - İŞ ORTAKLIKLARI 66 DİPNOT 5 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 66 DİPNOT 6 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 66 DİPNOT 7 - FİNANSAL YATIRIMLAR 66 DİPNOT 8 - FİNANSAL BORÇLAR 67 DİPNOT 9 - DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER 70 DİPNOT 10 - TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR 70 DİPNOT 11 - DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR 72 DİPNOT 12 - FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR VE BORÇLAR 73 DİPNOT 13 - STOKLAR 73 DİPNOT 14 - CANLI VARLIKLAR 73 DİPNOT 15 - DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN VARLIKLAR 73 DİPNOT 16 - ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR 73 DİPNOT 17 - YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 73 DİPNOT 18 - MADDİ DURAN VARLIKLAR 74 DİPNOT 19 - MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 77 DİPNOT 20 - ŞEREFİYE 77 DİPNOT 21 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 77 DİPNOT 22 - KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 77 DİPNOT 23 - TAAHHÜTLER 79 DİPNOT 24 - ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 80 DİPNOT 25 - EMEKLİLİK PLANLARI 81 DİPNOT 26 - DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 81 DİPNOT 27 - ÖZKAYNAKLAR 81 DİPNOT 28 - SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ 84 DİPNOT 29 - ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 85 DİPNOT 30 - NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 86 DİPNOT 31 - DİĞER FAALİYETLERDEN GELİRLER/(GİDERLER) 87 DİPNOT 32 - FİNANSAL GELİRLER 87 DİPNOT 33 - FİNANSAL GİDERLER 88 DİPNOT 34 - SATIŞ AMACIYLA ELDE TUTULAN DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN FAALİYETLER 88 DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 88 DİPNOT 36 - HİSSE BAŞINA KAYIP 93 DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI 94 DİPNOT 38 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 100 DİPNOT 39 - FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) 109 DİPNOT 40 - BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 110 DİPNOT 41 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR 110 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 45 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 31 Aralık 2009 ve 2008 Tarihleri İtibariyle Konsolide Bilançolar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Dönen Varlıklar 104.894.433 111.261.704 Nakit ve Nakit Benzerleri 6 Ticari Alacaklar - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 37 - Diğer Ticari Alacaklar 10.a Diğer Alacaklar 11.a Stoklar 13 Diğer Dönen Varlıklar 26.a 524.627 75.975.840 197.172 75.778.668 576.730 25.087.317 2.729.919 1.128.743 76.715.752 300.991 76.414.761 1.874.483 29.045.466 2.497.260 Duran Varlıklar 202.795.548 205.938.295 10.b 11.b 7 18 19 4.027.049 958.575 8.783.559 188.675.859 350.506 1.664.266 9.537.959 194.379.573 356.497 TOPLAM VARLIKLAR 307.689.981 317.199.999 VARLIKLAR Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Finansal Yatırımlar Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar 1 Ocak - 31 Aralık 2009 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar yayınlanmak üzere Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu tarafından 8 Nisan 2010 tarihinde onaylanmıştır. İzleyen dipnotlar finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 46 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 31 Aralık 2009 ve 2008 Tarihleri İtibariyle Konsolide Bilançolar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Kısa Vadeli Yükümlülükler 94.182.990 121.308.098 Finansal Borçlar 8 Diğer Finansal Yükümlülükler 9 Ticari Borçlar - İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 37 - Diğer Ticari Borçlar 10.c Diğer Borçlar - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 37 Borç Karşılıkları 22.a Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 26.b 24.306.837 1.725.085 52.743.584 11.072.017 41.671.567 5.205.795 5.205.795 1.983.788 8.217.901 37.191.220 3.716.833 58.650.397 14.701.998 43.948.399 13.339.551 13.339.551 615.285 7.794.812 Uzun Vadeli Yükümlülükler 144.062.597 147.052.258 Finansal Borçlar 8 Diğer Borçlar - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 37 Kıdem Tazminatı Karşılığı 24 Borç Karşılıkları Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 35 86.412.000 32.284.301 32.284.301 4.105.485 80.061 21.180.750 102.758.400 19.976.906 19.976.906 3.230.104 21.086.848 TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER 238.245.587 268.360.356 ÖZKAYNAKLAR 69.444.394 48.839.643 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 69.458.388 48.829.110 Ödenmiş Sermaye 27 Hisse Senetleri İhraç Primleri 27 Değer Artış Fonları - Yeniden Değerleme Fonu 18 Yabancı Para Çevrim Farkları 2.4 Geçmiş Yıllar Zararları 27 Net Dönem Zararı 100.000.000 48.141 95.995.253 95.995.253 845.304 (98.145.914) (29.284.396) 226.027.699 98.596.663 98.596.663 979.771 (224.381.761) (52.393.262) 2.4 (13.994) 10.533 TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER VE ÖZKAYNAKLAR 307.689.981 317.199.999 YÜKÜMLÜLÜKLER Azınlık Payları İzleyen dipnotlar finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 47 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Kapsamlı Gelir Tabloları (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 Satış Gelirleri Satışların Maliyeti 28 28 212.879.900 (151.547.441) 222.288.267 (160.526.202) BRÜT KÂR 28 61.332.459 61.762.065 29.a 29.b 29.c 31.a 31.b (29.021.695) (17.119.267) (5.100.008) 2.307.560 (4.680.686) (37.636.865) (15.108.193) (5.809.659) 1.185.363 (6.720.078) FAALİYET KÂRI/(ZARARI) 7.718.363 (2.327.367) 32 33 15.018.591 (51.951.304) 37.286.873 (89.968.066) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ ZARARI (29.214.350) (55.008.560) 35 35 35 (93.902) - (93.902) 2.588.600 (34.390) 2.622.990 NET DÖNEM ZARARI (29.308.252) (52.419.960) Yeniden değerleme fonu artışı-net Yabancı para çevrim farkları - (135.138) 20.551.051 305.575 VERGİ SONRASI DİĞER KAPSAMLI (GİDER)/GELİR (135.138) 20.856.626 TOPLAM KAPSAMLI GİDER (29.443.390) (31.563.334) Ana Ortaklık Payları Azınlık Payları (29.284.396) (23.856) (52.393.262) (26.698) (29.308.252) (52.419.960) Ana Ortaklık Payları Azınlık Payları (29.418.863) (24.527) (31.536.636) (26.698) (29.443.390) (31.563.334) (0,1450) (0,2318 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Genel Yönetim Giderleri Araştırma ve Geliştirme Giderleri Diğer Faaliyet Gelirleri Diğer Faaliyet Giderleri Finansal Gelirler Finansal Giderler Vergiler - Dönem Vergi Gideri - Ertelenmiş Vergi (Gideri)/Geliri Diğer Kapsamlı (Gider)/Gelir: Net dönem zararının dağılımı: Toplam Kapsamlı Giderin Dağılımı: Ana Ortaklığa Ait Zarar Üzerinden Hesaplanan Hisse Başına Kayıp İzleyen dipnotlar finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 48 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 36 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Özkaynaklar Değişim Tabloları (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Hisse senetleri Yeniden Yabancı Ana para ortaklığa Ödenmiş ihraç değerleme çevrim Geçmiş yıllar Net dönem ait toplam Azınlık Toplam sermaye primleri fonu farkları zararları zararı özkaynaklar payları özkaynaklar 226.027.699 - 80.694.831 674.196 (203.601.314) (23.429.666) 80.365.746 37.231 80.402.977 1 Ocak 2008 Transferler - - - - (23.429.666) 23.429.666 - - - Amortisman transferi (Dipnot 18) - - (2.649.219) - 2.649.219 - - - - Toplam kapsamlı gider - - 20.551.051 305.575 - (52.393.262) (31.536.636) (26.698) (31.563.334) 226.027.699 - 98.596.663 979.771 (224.381.761) (52.393.262) 48.829.110 10.533 48.839.643 31 Aralık 2008 Transferler Sermaye azaltımı (Dipnot 27) Sermaye artışı -nakit (Dipnot 27) - - - - (52.393.262) 52.393.262 - - - (176.027.699) - - - 176.027.699 - - - 50.048.141 50.000.000 48.141 - - - - 50.048.141 - Maddi duran varlık satışı – net (Dipnot 18) - - (144.042) - 144.042 - - - - Amortisman transferi (Dipnot 18) - - (2.457.368) - 2.457.368 - - - - Toplam kapsamlı gider - - - (134.467) - (29.284.396) (29.418.863) (24.527) (29.443.390) 100.000.000 48.141 95.995.253 845.304 (98.145.914) (29.284.396) 69.458.388 (13.994) 69.444.394 31 Aralık 2009 İzleyen dipnotlar finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 49 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Nakit Akım Tabloları (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 Vergi öncesi zarar (29.214.350) (55.008.560) Vergi öncesi zarar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit mutabakatı için gerekli düzeltmeler: Amortisman ve itfa payları 18-19 Kıdem tazminatı karşılığı 24 Maddi duran varlık satış kârı 31 Yabancı para çevrim farkı 2.4 Faiz giderleri 33 Faiz gelirleri 32 Finansal borçların kur farkı (kazancı)/kaybı Ödenen vergi 35 7.124.694 1.213.411 (135.892) (135.138) 28.263.079 (108.165) (22.217) - 6.770.323 1.350.126 (230.310) 305.575 30.203.875 (48.258) 6.970.273 (84.430) İşletme faaliyetleri: Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler: Ticari alacaklardaki (artış)/azalış 10-37 Stoklardaki azalış 13 Diğer alacaklardaki azalış/(artış) 11 Diğer dönen varlıklardaki (artış)/azalış 26 Uzun vadeli diğer alacaklardaki azalış/(artış) 11 Ticari borçlardaki (azalış)/artış 10-37 Borç karşılıklarındaki artış 22 Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki artış 26 Ödenen kıdem tazminatı 24 Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kur farkı gideri 6.985.422 (9.771.386) (3.287.137) 3.958.149 1.297.753 (232.659) 705.691 (5.906.813) 1.448.564 423.089 (338.031) 4.972 5.891.451 2.127.973 (721.696) 646.759 (854.802) 9.897.353 325.130 1.127.016 (2.107.104) - İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit 5.059.000 6.560.694 Yatırım faaliyetleri: Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları 18-19 Tahsil edilen faiz 32 Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış hasılatı Finansal yatırımlardaki sermaye artış 7.a (1.795.058) 108.165 515.961 - (1.798.504) 48.258 298.532 (185.373) Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit (1.170.932) (1.637.087) Finansman faaliyetleri: Sermaye artışı 27 Hisse senetleri ihraç primleri Finansal borçlarda geri ödeme 8-9 İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklardaki azalış 37 İlişkili taraflara ticari olmayan borçlardaki artış 37 Ödenen faiz 50.000.000 48.141 (26.343.460) - 4.173.639 (32.365.532) (21.939.903) 14.411.883 32.485.286 (29.642.182) Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit (4.487.212) (4.684.916) Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net (azalış)/artış (599.144) 238.691 Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kur farkı değişimi etkisi Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem başı bakiyesi 6 (4.972) 1.128.743 890.052 Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi 524.627 1.128.743 İzleyen dipnotlar finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 50 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 6 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin (“Dyo Boya” veya “Şirket”) ana faaliyet konusu, İstanbul-Gebze ve İzmir-Çiğli tesislerinde üretilen her türlü boya, vernik, reçine ve sair yüzey kaplama ve yapı malzemelerinin, bunların hammaddeleri ve tatbikinde kullanılan araç ve gereçler ile birlikte ticareti, pazarlaması, ithali ve ihracıdır. Şirket’in nihai müşterileri ağırlıklı olarak inşaat, mobilya ve metal boyaları sektörlerinde yer almaktadır. Şirket bağlı ortaklığı konumundaki ZAO Kemipex JSC (“Kemipex”) ve DYO Balkan S.R.L (“DYO Balkan”) aracılığıyla, sırasıyla, Rusya Federasyonu ile Romanya’da, satış faaliyetlerini gerçekleştirmektedir (Dipnot 2.4). Şirket ve bağlı ortaklıkları (bundan sonra “Grup” olarak adlandırılacaktır) DYO markalı ürünler için net satış değerleri üzerinden değişen oranlarda Durmuş Yaşar ve Oğulları Boya, Vernik ve Reçine Fabrikaları A.Ş.’ye (“DYO A.Ş.”) marka kullanım ücreti (Dipnot 29.a), DYO Matbaa Mürekkepleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye (“DYO Matbaa”) ise lisans bedeli ödemektedir (Dipnot 37.ii-e). Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlı olup hisseleri, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem görmektedir. Şirket’in 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle, İMKB’ye kayıtlı %25,45 (2008: %25,55) oranında hissesi mevcuttur. Şirket’in nihai ana ortağı Yaşar Holding A.Ş.’dir (“Yaşar Holding”) (Dipnot 27). Şirket Türkiye’de kayıtlı olup kayıtlı ofis adresi aşağıdaki gibidir: Şehit Fethi Bey Caddesi No: 120 Alsancak- İzmir DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 İşletmenin sürekliliği Global piyasalarda yaşanan ekonomik kriz ve Grup’un içinde bulunduğu boya sektöründe yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda yaşanan talep düşüşü nedeni ile Grup’un operasyonlarında 2008 yılının son çeyreğinde önemli daralma yaşanmıştır. Grup’un 2008 yılının son çeyreğinde satışları bir önceki çeyreğe göre %46, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %34, 2009 yılında ise satışları bir önceki yıla göre %4 azalmıştır. Grup’un 31 Aralık 2009 tarihli konsolide mali tabloları işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmıştır. Bununla birlikte, 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait konsolide net dönem zararı ve 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle geçmiş yıllar zararları sırasıyla 29.284.396 TL ve 98.145.914 TL olarak gerçekleşmiştir. Buna istinaden, Dipnot 41’de detaylı olarak açıklandığı üzere Grup yönetimi, Grup’un sürekliliğini devam ettirme konusunda kapsamlı bir değerlendirme yapmış ve konuyla ilgili olarak bir takım önlemler almıştır. Bu önlemlerin yanı sıra, Grup’un ana ortağı durumunda olan Yaşar Holding, Grup’un mali yapısının güçlenmesi, Grup’un mevcut olan ticari ve ticari olmayan borçlarını ödemekte herhangi bir güçlükle karşılaşmaması ve ödemelerini zamanında gerçekleştirmesi için Grup’a gerekli kaynak ve desteğin sağlanacağını taahhüt etmiştir. Bu doğrultuda, Grup yönetimi, Grup’un öngörülebilecek geleceği için faaliyetlerine devam edebileceğine inanmaktadırlar. 2.2 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Grup’un konsolide finansal tabloları, SPK tarafından kabul edilen finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanmıştır. SPK, Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiş olup, SPK’nın Seri: XI, No: 25 “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”i yürürlükten kaldırılmıştır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 51 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/UFRS”)’na göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla konsolide finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, UMSK tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (“UMS 29”) uygulanmamıştır. Konsolide finansal tabloların hazırlanış tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden, konsolide finansal tablolar SPK’nın Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, UMS/UFRS’nin esas alındığı SPK Finansal Raporlama Standartları’na uygun olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar ve dipnotlar, SPK’nın 2008/16, 2008/18, 2009/02, 2009/04 ve 2009/40 sayılı haftalık bültenlerindeki duyuruları ile uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. SPK’nın Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği ve ona açıklama getiren duyuruları uyarınca, işletmelerin toplam döviz yükümlülüğünün hedge edilme oranı ile toplam ihracat ve toplam ithalat tutarlarını finansal tablo dipnotlarında sunmaları zorunludur (Dipnot 38.c). Konsolide finansal tablolar, makul değerleri ile gösterilen arazi ve arsalar, binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri ile makine, tesis ve cihazlar ile yine makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Şirket’in fonksiyonel para birimi olan Türk Lirası (“TL”) cinsinden hazırlanmaktadır. Rusya Federasyonu’nda ve Romanya’da kayıtlı olan ve konsolide edilen bağlı ortaklıklar ise finansal tablolarını bulundukları ülkelerin standart, kanun ve düzenlemelerine göre hazırlamakta olup, finansal tabloları SPK Finansal Raporlama Standartları’na uygun olarak yasal kayıtlarına, gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak yeniden düzenlenmiştir. 2.3 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki değişiklikler a) Grup tarafından uygulanmış, mevcut standartlardaki değişiklikler ile yeni standartlar: Grup, mevcut standartlardaki değişiklikler ile yeni standartları 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle uygulamıştır: -UFRS 7 “Finansal Araçlar - Dipnotlar (değişiklik) - 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir. Değişiklik makul değer ve likidite riskine istinaden daha detaylı ve geniş bir açıklama gerektirmektedir. Değişiklik, makul değer ölçümlerinin makul değer hiyerarşisi kapsamında dipnotlarda açıklanmasını zorunlu kılmaktadır. Değişiklik, sadece ek açıklamalar gerektirdiğinden, hisse başına kayıp üzerinde herhangi bir etki söz konusu değildir. -UMS 1 (Revize), “Finansal Tabloların Sunumu” - 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir. İşletmeler tek bir tablo (kapsamlı gelir tablosu) ya da iki tablo (gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu) sunmak konusunda serbest bırakılmıştır. Grup, tek bir konsolide kapsamlı gelir tablosu sunulması seçeneğini benimsemiştir. 52 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) -UMS 23 (Değişiklik), “Borçlanma Maliyetleri” (aktifleştirme tarihleri 1 Ocak 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan özellikli varlıklar için geçerlidir). Değişiklik, özellikli bir varlığın (amaçlandığı şekilde kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi uzun bir süreyi gerektiren varlığı ifade eder) iktisabı, yapımı ya da üretimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen borçlanma maliyetlerinin söz konusu varlığın maliyetinin bir parçası olarak aktifleştirilmesini öngörmektedir. Söz konusu bu değişiklik, UMS 23, “Borçlanma Maliyetleri” (2007)’ye uyum kapsamındaki geçiş hükümlerine göre hazırlanmış olup, geçmiş döneme ait karşılaştırmalı finansal tablolar yeniden düzenlenmeyecektir. Grup’un herhangi bir özellikli varlığı bulunmamasından ötürü, değişikliğin konsolide finansal tablolar üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. -UMS 16 (Değişiklik), “Maddi Duran Varlıklar”, (1 Ocak 2009 tarihinde ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Değişikliğin konsolide finansal tablolar üzerinde herhangi bir etkisi söz konusu değildir. -UMS 36 (Değişiklik), “Varlıklarda Değer Düşüklüğü”, (1 Ocak 2009 tarihinde ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, gerçekleşebilir değerin tespitinde kullanılan yönetim tahminlerinin dipnotlardaki açıklamalarına yöneliktir. -UFRS 8 (Revize), “Faaliyet Bölümleri”, (1 Ocak 2009 tarihinde ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Grup’un tek bir faaliyet bölümü olmasından dolayı bu değişikliğin Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. b) Dipnot 2.3.a’da belirtilenler dışında 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle geçerli olan ve burada sözü edilmeyen diğer tüm yeni standartlar, mevcut standartlardaki değişiklikler ve yorumlar, Grup faaliyetleri ile ilgili olmadığından listelenmemiştir. c)2009 yılında henüz geçerli olmayan ve Grup tarafından uygulanmamış, mevcut standartlardaki değişiklikler, yeni standartlar ve yorumlar: Aşağıdaki standartlar, yorumlar ve değişiklikler, Grup’un 1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan muhasebe dönemleri için geçerli olup Grup tarafından geçerlilik tarihinden önce uygulanmamıştır: -UFRS 3 (Revize), “İşletme Birleşmeleri” (1 Temmuz 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Revize edilen standart, iktisap yöntemi uygulamasına devam etmekle birlikte önemli değişiklikler getirmektedir. Örneğin, iktisap için yapılan tüm ödemelerin iktisap tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile kaydedilmeleri, borç olarak sınıflandırılan iktisap sonrası yeniden değerlemeye tabi tutulan şarta bağlı ödemelerin de kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir. İktisap ile iktisap yapılması durumunda iktisap edilen varlıkta kontrol gücü olmayan paylar, gerçeğe uygun değerleri ya da iktisap edilen varlığın net varlıkları içindeki paylarının değeri üzerinden ölçülebilir. İktisap ile ilişkilendirilen tüm harcamaların giderleştirilmesi gerekmektedir. Grup, UFRS 3 (Değişiklik)’i 1 Ocak 2010’dan itibaren gerçekleşen tüm işletme birleşmeleri için ileriye dönük uygulayacaktır. -UMS 38 (Değişiklik), “Maddi Olmayan Duran Varlıklar”. Değişiklik UMSK’nın yıllık geliştirme projesi kapsamında olup Nisan 2009 içerisinde yayımlanmıştır. Değişiklik, işletme birleşmeleri sonucunda elde edilen maddi olmayan varlıkların makul değerlerinin ölçümüne istinaden detaylı bir rehber içermekte olup, faydalı ömürleri benzer olan maddi olmayan duran varlıkların da gruplandırılmasına izin vermektedir. Söz konusu değişikliğin, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olması beklenmemekte olup; Grup, UMS 38 (Değişiklik)’i, UFRS 3 (Revize)’yi uygulamaya başladığı tarihten itibaren uygulayacaktır. -UMS 38 (Değişiklik), “Maddi Olmayan Duran Varlıklar”, (1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). İşletme birleşmeleri sonucunda elde edilen ve aktif bir piyasada işlem görmeyen maddi olmayan duran varlıkların makul değerinin ölçümü için kullanılacak değerleme tekniklerinin tanımının daha net bir şekilde açıklanması için, UMS 38’in 40 ve 41 nolu paragraflarında birtakım değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişikliklerin, Grup’un konsolide finansal tablolarında herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 53 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) -UMS 36 (Revize), “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” (1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, değer düşüklüğü testi için şerefiyenin dağıtılması gereken en büyük nakit üreten birimin (veya birimlerden oluşan grubun), operasyonel faaliyet bölümü olduğunu net bir şekilde belirtir. Söz konusu değişikliğin, Grup’un değer düşüklüğü testleri üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır. -UMS 7 (Revize), “Nakit Akım Tablosu”, (1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, sadece finansal durum tablosunda varlıklar olarak muhasebeleştirilecek giderlerin yatırım harcaması olarak sınıflandırılmasını gerekli kılar. Söz konusu değişiklik, Grup’un konsolide nakit akım tablosunda önemli bir etkiye neden olmayacaktır. -UFRS 8 (Revize), “Faaliyet Bölümleri” (1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Grup’un UFRS 8’e göre raporlanacak herhangi bir faaliyet bölümü bulunmadığından, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi beklenmemektedir (Dipnot 5). -UMS 39 (Değişiklik), “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” - Finansal Riskten Korunma İşlemi – (1 Temmuz 2009 tarihinde ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerli olup geriye dönük olarak uygulanır). Söz konusu değişikliğin Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olmaması beklenmektedir. -UMS 32 (Değişiklik), “Finansal Araçlar: Sunum”, (1 Şubat 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. -UMS 24, (Değişiklik), “İlişkili Taraf Açıklamaları”, (1 Ocak 2011 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Söz konusu değişiklik, dipnot açıklamalarında birtakım değişiklikler gerektirdiğinden hisse başına kayıpta herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. -UFRS 9, “Finansal Araçlar”, (Kasım 2009’da yayınlanmış olup 1 Ocak 2013 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). -Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın Geliştirilmesi (1 Temmuz 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerli olmak üzere Nisan 2009’da yayınlanmıştır; UFRS 2, UMS 38, UFRYK 9 ve UFRYK 16’ya istinaden birtakım değişiklikler ile; 1 Ocak 2010 tarihinde ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerli olmak üzere UFRS 5, UFRS 8, UMS 1, UMS 7, UMS 17, UMS 36 ve UMS 39’a istinaden değişiklikler bulunmaktadır.) Söz konusu değişiklerin Grup’un konsolide finansal tabloları üzerindeki etkileri değerlendirilmekte olup bu etkilerin önemli olmayacağı beklenmektedir. d)2009 yılında henüz geçerli olmayan ve Grup faaliyetleriyle ilgili olmayan, mevcut standartlardaki değişiklikler, yeni standartlar ve yorumlar: -UFRS 5 (Revize), “Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler”, Nisan 2009’da yayımlanan UMSK’nın yıllık geliştirme projesi kapsamındadır. Değişiklik, satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetlerle ilgili olarak sunulması gereken açıklamaları netleştirmektedir. Ayrıca, değişiklik, UMS 1’in genel gerekliliklerinin (özellikle doğru ve dürüst gösterime istinaden 15 nolu paragraf ile tahminlerdeki belirsizliğin kaynaklarına istinaden 125 nolu paragraf) uygulanması konusuna da açıklık getirmektedir. Grup, UFRS 5 (Revize)’yi 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren uygulayacak olup, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde bir etkiye neden olmayacağı tahmin edilmektedir. 54 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) -UMS 1 (Değişiklik), “Finansal Tabloların Sunumu”. Değişiklik, Nisan 2009’da yayımlanan UMSK’nın yıllık geliştirme projesi kapsamında olup sermaye enstrümanları kullanılarak yükümlülüklerin ödenecek olmasının, söz konusu yükümlülüğün uzun veya kısa vadeli olarak sınıflandırılması açısından herhangi bir etkisinin olmadığına açıklık getirmiştir. Kısa vadenin tanımının değiştirilmesi sonucunda, üçüncü taraflarca işletmenin ilgili yükümlülüğü kısa vadede ödemesinin gerekli kılınabileceğine bakılmaksızın, değişiklik yükümlülüğün uzun vadeli olarak sınıflandırılmasına izin vermektedir (işletmenin koşulsuz olarak nakit veya diğer varlıkların transfer edilmesi yoluyla yükümlülüğü, raporlama döneminden itibaren 12 ay süresince erteleme hakkı olması durumunda). Grup, UMS 1 (Değişiklik)’i 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren uygulayacaktır. Değişikliğin, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. -UFRS 2 (Değişiklik), “Grup İçi Nakit Olarak Ödenen Hisse Bazlı Ödemeler” (1 Ocak 2010 tarihinden itibaren geçerlidir). UFRYK 8, “UFRS 2’nin Kapsamı”, UFRYK 11, “UFRS 2- “Grup İçi ve İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine İlişkin İşlemler”’in birleştirilmesinin yanı sıra; değişiklikler, UFRYK 11 içerisinde yer almayan grup içi sözleşmelerin sınıflandırılmasına istinaden olan rehber de geliştirmiştir. Söz konusu değişiklerin Grup’un konsolide finansal tabloları üzerindeki etkileri değerlendirilmekte olup herhangi bir etkinin olması beklenmemektedir. -UFRS 2 (Revize), “Hisse Bazlı Ödemeler”(1 Temmuz 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Değişiklik, UFRS 3 “İşletme Birleşmeleri”nde tanımlandığı şekliyle işletme birleşmelerinin yanı sıra, müşterek yönetime tabi işletmelerin kuruluşuna yapılan katkılar ile ortak kontrol altındaki işlemlerin, UFRS 2 “Hisse Bazlı Ödemeler” kapsamında olmadıkları netlik kazanmıştır. Söz konusu değişiklerin Grup’un konsolide tabloları üzerindeki etkileri değerlendirilmekte olup herhangi bir etkinin olması beklenmemektedir. -UFRYK 17, “Nakit Dışı Varlıkların Ortaklara Dağıtımı” (1 Temmuz 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Bu yorum, Nisan 2009’da yayımlanan UMSK’nın yıllık geliştirme projesi kapsamındadır. Bu yorum, yedeklerin veya temettünün dağıtımı gibi nakit dışı varlıkların ortaklara dağıtımının olduğu sözleşmelerin muhasebeleştirilmesine istinaden detaylı bir rehber sunmaktadır. UFRS 5’te yapılan değişiklik de, bir varlığın dağıtım amacıyla elde tutulan varlıklar olarak sınıflandırılması için söz konusu varlığın mevcut durumunda dağıtıma hazır olmasıyla birlikte bu işlemin de kuvvetle muhtemel olmasını gerektirmektedir. Grup, UFRYK 17’yi 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren uygulayacak olup, söz konusu uygulamanın Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. -UFRYK 9 (Revize), “Saklı Türev Ürünlerinin Yeniden Değerlendirilmesi” (30 Haziran 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Grup’un herhangi bir saklı türev ürünü bulunmadığından, söz konusu değişikliğin etkisinin olmaması beklenmektedir. -UFRYK 9 ve UFRS 3 (Revize), (1 Temmuz 2009 tarihinde ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). UMSK, müşterek yönetime tabi iş ortaklıklarının kurulması, ortak kontrol altındaki işletmeler arasında veya işletmeler arasındaki işletme birleşmeleri sırasında elde edilen sözleşmelerin içerisindeki gömülü türev ürünlerinin, satın alma tarihi itibariyle yeniden değerlendirilmesi konusunun, UFRYK 9’un kapsamında olmadığının netleştirilmesi amacıyla gerekli değişikliği yapmıştır. Söz konusu uygulamanın Şirket’in konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir. -UFRYK 18, “Müşterilerden Varlık Transferi” (1 Temmuz 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olmaması beklenmektedir. -UMS 17 (Revize), “Kiralama İşlemleri” (1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Grup’un önemli bir kiralama işlemi bulunmadığından ötürü, söz konusu değişikliğin Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olmaması beklenmektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 55 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) -UMS 39 (Revize), “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme”, (1 Ocak 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). İşletme birleşmeleri sözleşmeleri ile nakit akım riskinden korunma muhasebesinin kapsam dışında tutulmasına istinaden birtakım değişiklikler bulunmaktadır. Grup’un herhangi bir işletme birleşmesi sözleşmesi ve nakit akım riskinden korunma işlemi bulunmadığından, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin bulunmaması beklenmektedir. -UFRYK 16, “Yurtdışındaki İşletmede Bulunan Net Yatırımın Finansal Riskten Korunması”, (1 Temmuz 2009 tarihinde veya sonrasında başlayan raporlama dönemleri için geçerlidir). Söz konusu değişikliğin Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olmaması beklenmektedir. 2.4 Konsolidasyon Esasları Konsolide finansal tablolar ana ortalık olan Dyo Boya ve kontrolün başlamasından sona erene dek, bağlı ortaklıkların hesaplarını içermektedir. Konsolidasyon kapsamına giren şirketlerin finansal tabloları, konsolide finansal tablo tarihi itibariyle ve yeknesak muhasebe politikaları esas alınarak SPK Finansal Raporlama Standartları’na uygun olarak hazırlanmış ve konsolidasyona dahil edilmiştir. a) Bağlı ortaklıklar Bağlı ortaklıklar doğrudan Şirket tarafından kontrol edilen işletmelerdir. Kontrol gücü, Şirket’in doğrudan veya dolaylı olarak şirketlerin finansal ve faaliyet politikalarını yönetmesini ve bundan yarar elde etmesini ifade eder. Bu kontrol gücünün kaynağı, Şirket’in doğrudan ya da dolaylı yoldan sahip olduğu hisse senetleri yoluyla Grup’ta %50’nin üstünde oy hakkına sahip olmasıdır. Bağlı ortaklıklar, kontrolün Grup’a transferinden itibaren konsolidasyona dahil edilmekte ve kontrolün ortadan kalktığı tarihten itibaren de konsolidasyon kapsamından çıkarılmaktadır. Buna istinaden, bağlı ortaklıklar, tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş ve Şirket’in sahip olduğu bağlı ortaklıkların kayıtlı değerleri ile özkaynakları karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket’in, bağlı ortaklıkları ile arasındaki grup içi işlemleri ve bakiyeleri konsolidasyon sırasında karşılıklı olarak silinmiştir. Grup’un sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili konsolide özkaynaklar ve gelir tablosu hesaplarında netleştirilmiştir. Azınlık paylarına ilişkin, bağlı ortaklıkların net varlık ve cari dönem kâr ya da zararındaki payı, konsolide bilanço ve gelir tablosunda “azınlık payları” adıyla ayrıca sınıflandırılmıştır. Aşağıdaki tablo, Şirket’in doğrudan veya dolaylı olarak ortak kontrolü altında toplanmış bütün bağlı ortaklıklarındaki 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle toplam doğrudan ve dolaylı hisse oranlarını göstermektedir: Kemipex (Rusya Federasyonu’nda yerleşik) Dyo Balkan (Romanya’da yerleşik) Şirket ve bağlı ortaklıklarının doğrudan ve dolaylı kontrol payları (%) 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 100 98,39 100 98,39 b) Yabancı para çevrimi i) Fonksiyonel ve raporlama para birimi Grup’un her bir şirketinin finansal tablo kalemleri, söz konusu şirketin içinde bulunduğu ve operasyonlarını sürdürdüğü ana ekonomide geçerli olan para birimi cinsinden ölçülmüştür (“fonksiyonel para birimi”). Konsolide finansal tablolar ana şirketin fonksiyonel ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. 56 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) ii) İşlemler ve bakiyeler Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlemin yapıldığı günkü döviz kurlarından fonksiyonel para birimine çevrilmiştir. Bu işlemlerin gerçekleşmesinden ve yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülüklerin yıl sonu döviz kurlarından çevrilmesinden kaynaklanan kur farkı gelir ve giderleri nakit akım ve net yatırımın koruması olarak değerlendirilip özkaynaklar altında takip edilenler dışında konsolide kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir. Yabancı para cinsinden ölçülen satılmaya hazır finansal yatırım gibi parasal olmayan finansal varlıkların yabancı para değerlemesinden kaynaklanan kur farkı gelir ve giderleri söz konusu varlık konsolide finansal tablolardan çıkarılmadığı sürece, özkaynaklar altında takip edilmektedir. iii) Yabancı ülkelerdeki bağlı ortaklıkların finansal tablolarının çevrimi Yabancı ülkelerde kayıtlı bulunan bağlı ortaklıkların finansal tabloları bulundukları ülkelerin standart, kanun ve düzenlemelerine göre hazırlanmış olup, ana ortaklık finansal tabloları ile uyumlu bir sunum ve içerik için SPK tarafından kabul edilen finansal raporlama standartları’na uyarlanmıştır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren söz konusu şirketlerin varlık ve yükümlülükleri bilanço tarihindeki döviz kurları kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Bu ortaklıkların gelir tablosu kalemleri ise ortalama kurlar kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklığın açılış net varlıklarının yeniden çevrilmesi ve ortalama kurlar ile bilanço tarihindeki kurlardan doğan farklılıklar özkaynaklar altındaki “yabancı para çevrim farkları” içerisinde takip edilmektedir. Bilanço tarihlerindeki ve gelir tablosu kalemleri için kullanılan ortalama kurlar aşağıdaki gibidir: Dönem sonu: Türk Lirası/Rus Rublesi Türk Lirası/Rumen Leyi Ortalama: Türk Lirası/Rus Rublesi Türk Lirası/Rumen Leyi 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 19,9962 1,9648 19,3636 1,8563 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 20,4406 1,9604 19,1466 1,9371 2.5 Netleştirme/Mahsup İçerik ve tutar itibariyle önem arz eden her türlü kalem, benzer nitelikte dahi olsa, konsolide finansal tablolarda ayrı gösterilir. Önemli olmayan tutarlar, esasları veya fonksiyonları açısından birbirine benzeyen kalemler itibariyle toplulaştırılarak gösterilir. İşlem ve olayın özünün mahsubu gerekli kılması sonucunda, bu işlem ve olayın net tutarları üzerinden gösterilmesi veya varlıkların, değer düşüklüğü düşüldükten sonraki tutarları üzerinden izlenmesi, mahsup edilmeme kuralının ihlali olarak değerlendirilmez. Grup’un normal iş akışı içinde gerçekleştirdiği işlemler sonucunda, elde ettiği gelirler, işlem veya olayın özüne uygun olması şartıyla, net değerleri üzerinden gösterilir. 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir: Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 57 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.6.1 Hasılat Satış gelirleri, ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi, ürünle ilgili önemli risk ve getirilerin alıcıya nakledilmiş olması, gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi ve işlemle ilgili ekonomik faydaların Grup tarafından elde edileceğinin kuvvetle muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin makul değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, satılmış ürün yada tamamlanmış hizmetin satış vergisi hariç faturalanmış değerinden, iadeler ve iskontoların indirilmiş şeklini gösterir (Dipnot 28). Faiz geliri etkin faiz yöntemi uygulanarak dönemsel olarak kaydedilir. Ticari alacaklarla ilgili değer düşüklüğü, ticari alacağın taşınan değeriyle tahsil edilebilir tüm nakit akımlarının orijinal etkin faiz oranı kullanılarak indirgenmesi sonucunda elde edilen net gerçekleşebilir değer arasındaki farktır. Hesaplanan faiz geliri ise, faiz geliri olarak kaydedilir. Krediler üzerindeki faiz geliri etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak kaydedilir. Temettü gelirleri ise tahsil etme hakkının oluştuğu tarihte gelir yazılırlar. 2.6.2 Stoklar Stoklar, maliyetin veya net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. Stok maliyeti hesaplama sistemi aylık safha maliyeti olup, Grup stoklarını aylık ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlemektedir (Dipnot 13). 2.6.3 Maddi duran varlıklar Arazi ve arsalar, binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri ile makine tesis ve cihazlar 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle bağımsız profesyonel değerleme şirketi Elit Gayrimenkul Değerleme A.Ş. ve Güneybatı Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından yapılan değerleme çalışmalarında tespit edilen makul değerlerden hesaplanan müteakip amortisman tutarları indirilmek suretiyle, Grup tarafından bu değerlerin 31 Aralık 2009 tarihli makul değerlere yaklaşık olacakları varsayımıyla yeniden değerlenmiş değerleri üzerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Arazi ve arsalar, binalar ve yerüstü düzenleri ile makine, tesis ve cihazlar dışındaki, 1 Ocak 2005 tarihinden önce elde edilen diğer bütün maddi duran varlıklar 31 Aralık 2004 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiş maliyetlerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra elde edilen kalemler ise elde etme maliyetlerinden bilanço tarihine kadar olan birikmiş amortismanları ve varsa değer düşüklüğünün indirilmesi sonrasında oluşan net değeri ile konsolide finansal tablolara yansıtılmaktadır (Dipnot 18). Maddi duran varlıklarda, yeniden değerleme sonucu meydana gelen artışlar, konsolide bilançoda özkaynaklar grubunda yer alan karşılık yeniden değerleme fonu hesabına alacak kaydedilmektedir. Aynı varlığın bir önceki dönemdeki artışlarına gelen azalışlar fondan düşülmüş; diğer tüm azalışlar ise konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmıştır. Her dönem, yeniden değerlenmiş varlık üzerinden hesaplanan amortisman (konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılan amortisman) ile varlığın maliyeti üzerinden ayrılan amortisman arasındaki fark yeniden değerleme fonundan geçmiş yıllar zararlarına transfer edilmiştir. Maddi duran varlıklar, kapasitelerinin tam olarak kullanılmaya hazır olduğu ve fiziksel durumlarının belirlenen üretim kapasitesini karşılayacağı durumlarda aktifleştirilir ve amortismana tabi tutulmaya başlanırlar. Maddi duran varlıkların hurda değerinin önemli tutarda olmadığı tahmin edilmektedir. Maddi duran varlık alımları için verilmiş olan avanslar, ilgili varlık aktifleştirilene kadar diğer duran varlıklar kalemi altında takip edilmektedir. 58 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Yeniden değerlenmiş ya da bilanço tarihindeki satın alma gücü ile ifade edilmiş maddi duran varlıkların üzerinden doğrusal amortisman yöntemi uygulanarak amortisman hesaplanmıştır (Dipnot 18). Arazi ve arsalar sonsuz ömre sahip oldukları varsayılarak amortismana tabi tutulmamıştır. Maddi duran varlıkların yaklaşık ekonomik ömürlerine göre yıllık amortisman oranları aşağıdaki gibidir: Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları (finansal kiralama yoluyla edilmiş olanlar dahil) Döşeme ve demirbaşlar Oran (%) 2-10 4-20 20-28 10-20 Bir maddi duran varlığın taşıdığı değerin, varlığın satışı için katlanılacak giderler düşüldükten sonraki net satış fiyatı ile kullanım değerin yüksek olanı olarak tanımlanan varlığın geri kazanılabilir değerinden daha yüksek olduğu durumlarda maddi duran varlık geri kazanılabilir değerine indirilir (Dipnotlar 2.6.5 ve 18). Söz konusu değer düşüklüğüne uğrayan maddi duran varlık yeniden değerlenmişse, değer düşüklüğü önceki dönemlerdeki yeniden değerleme fonundaki artışlara karşılık gelecek tutarda fondan düşülür ve geri kalan tutar kapsamlı gelir tablosuyla ilişkilendirilir. Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasında elde edilen kâr ya da zarar, maddi duran varlığın taşıdığı değere göre belirlenir ve ilgili gelir ve gider hesaplarına kaydedilir (Dipnot 31). Yeniden değerlenmiş maddi duran varlığın elden çıkarılmasında, elden çıkarılan maddi duran varlıkla ilgili yeniden değerleme fonu geçmiş yıllar kârları hesabına aktarılmıştır. Bakım ve onarım giderleri oluştukları dönemin konsolide kapsamlı gelir tablosuna gider olarak kaydedilirler. Aktifleştirmeden sonraki harcamalar, maddi duran varlığın, söz konusu varlıkla ilgili gelecekte ekonomik faydanın Grup’a aktarılmasının kuvvetle muhtemel olması ve maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülebildiği durumlarda maliyetine eklenir veya ayrı bir varlık olarak konsolide finansal tablolara kaydedilir. Grup, aktifleştirmeden sonraki harcamalar kapsamındaki değiştirilen parçaların diğer bölümlerden bağımsız bir şekilde amortismana tabi tutulup tutulmadığına bakmaksızın taşınan değerlerini bilançodan çıkarır. Varlığın maliyetine eklenen söz konusu aktifleştirme sonrası harcamalar, ekonomik ömürleri çerçevesinde amortismana tabi tutulurlar. 2.6.4 Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar bilgi işlem sistemleri, yazılımlar ve bazı diğer haklardan oluşmaktadır. Bunlar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce iktisap edilen kalemler için TL’nin 31 Aralık 2004 tarihindeki alım gücüyle ifade edilen düzeltilmiş elde etme maliyetleri üzerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra iktisap edilen kalemler için ise elde etme maliyetleri üzerinden, birikmiş itfa payları ve mevcutsa kalıcı değer düşüklüğünün indirilmesi sonrasında oluşan net değeri ile konsolide finansal tablolara yansıtılmaktadır. İtfa payları alış yılından itibaren beş yıllık ekonomik ömürleri üzerinden doğrusal itfa yöntemiyle hesaplanmıştır. Maddi olmayan duran varlıkların hurda değerinin önemli tutarlarda olmadığı tahmin edilmiştir. Değer düşüklüğünün olması durumunda maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı değeri, geri kazanılabilir tutara indirilir. 2.6.5 Varlıklarda değer düşüklüğü Grup, ertelenmiş vergi varlıkları, raporlama tarihi itibariyle değerleme çalışması yapılarak yeniden değerlenmiş tutarlar üzerinden gösterilen maddi duran varlıklar ve yatırım amaçlı gayrimenkulleri (Dipnot 18) dışında kalan her varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın geri kazanılabilir değeri, ilgili varlığın satış için katlanılacak giderler düşüldükten sonraki net satış fiyatı ile kullanım değerinin yüksek olanıdır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 59 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Değer düşüklüğünün saptanması için varlıklar, nakit üreten birimler olan en alt seviyede gruplanırlar. Kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklarda ise geri kazanılabilir tutar her bir bilanço tarihinde tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satılması için gerekli olan giderler düşüldükten sonraki satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları konsolide kapsamlı gelir tablosuna gider olarak yansıtılır. Söz konusu değer düşüklüğüne uğrayan varlık, yeniden değerlenmiş bir maddi duran varlık ise, değer düşüklüğü önceki dönemlerdeki yeniden değerleme fonundaki artışlara karşılık gelecek tutarda fondan düşülür ve geri kalan tutar konsolide kapsamlı gelir tablosuyla ilişkilendirilir. Bir varlıkta oluşan değer düşüklüğü kaybı, o varlığın geri kazanılabilir tutarındaki müteakip artışın, değer düşüklüğünün kayıtlara alınmalarını izleyen dönemlerde ortaya çıkan bir olayla ilişkilendirilebilmesi durumunda daha önce değer düşüklüğü ayrılan tutarı geçmeyecek şekilde geri çevrilir. Grup tüm finansal varlıkların değer düşüklüğü testi için aşağıdaki kriterleri göz önünde bulundurmaktadır: -Borçlu tarafın önemli ölçüde finansal açıdan zorluk içinde olup olmaması, -Anaparanın veya faizin ödenmemesi veya geç ödenmesi gibi sözleşme hükümlerine borçlu tarafın uymaması, -Ekonomik veya yasal nedenlerden ötürü, borçlu olan tarafa herhangi bir imtiyazın tanınıp tanınmadığı, -Borçlu olan tarafın finansal açıdan yeniden yapılandırmaya gitmesinin beklenmesi veya gitmesi, -Bağımsız veriler kullanılarak, finansal varlıkların gelecekte Grup’a sağlayacakları nakit akışlarında önemli düşüşlerin olup olmayacağı. 2.6.6 Borçlanma maliyetleri ve alınan krediler Alınan krediler alındıkları tarihlerde, alınan kredi tutarından işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki değerleriyle kaydedilir (Dipnotlar 8 ve 9). Alınan krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden gösterilir. İşlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, konsolide kapsamlı gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansal maliyet olarak yansıtılır. Alınan kredilerden kaynaklanan finansal maliyet oluştuğunda konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılır (Dipnot 33). Alınan kredilerin vadeleri bilanço tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise, kısa vadeli yükümlülükler içerisinde, 12 aydan fazla ise uzun vadeli yükümlülükler içerisinde gösterilmektedir (Dipnotlar 8 ve 9). 2.6.7 Finansal varlıklar Finansal varlıkların sınıflandırılması, yatırımların hangi amaç için elde edilmesine bağlı olarak belirlenmektedir. Grup yönetimi, finansal varlığın sınıflandırılmasını ilk elde edildiği tarihte yapmakta ve bu sınıflandırmayı her bilanço döneminde tekrar değerlendirmektedir. Grup, finansal varlıklarını aşağıdaki gibi sınıflandırmıştır: a) Krediler ve alacaklar Krediler ve alacaklar, etkin bir piyasada kote olmayan ve sabit veya belirli ödemelerden oluşan türev olmayan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Krediler ve alacaklar, alım-satım amacıyla tutulmadan, Grup’un herhangi bir borçluya doğrudan para, mal veya hizmet tedarik ettiğinde ortaya çıkmaktadır. Vadeleri bilanço tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise, bu varlıklar dönen varlıklar içinde, 12 aydan fazla ise duran varlıklar içinde gösterilmektedir. Krediler ve alacaklar, bilançoda ticari alacaklar ve diğer alacaklar içerisine dahil edilmiştir. Krediler ve alacaklar, ilgili tutarların işlem masrafları çıkarıldıktan sonraki değerleri ile kaydedilir. Krediler ve alacaklar sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden gösterilir. 60 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) b) Satılmaya hazır finansal varlıklar Likidite ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak veya faiz oranlarındaki değişimler nedeniyle satılabilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan ve başka bir sınıflandırmaya tabi tutulamayan finansal araçlar, satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılmıştır. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç duyulmayacaksa, ki bu durumda dönen varlıklar içine dahil edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Grup yönetimi, bu finansal araçların sınıflandırmasını satın aldıkları tarihte uygun bir şekilde yapmakta olup düzenli olarak bu sınıflandırmayı gözden geçirmektedir. Tüm finansal varlıklar, ilk olarak bedelin makul değeri olan ve varlıkla ilgili satın alma masrafları da dahil olmak üzere maliyet bedelleri, sonraki dönemlerde ise makul değerleri üzerinden gösterilmektedir. Şirket’in %20’nin altında sermaye payına sahip olduğu ve satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırdığı finansal varlıklar, borsada işlem görmesi durumunda piyasa fiyatları üzerinden finansal tablolara yansıtılmakta olup aktif bir piyasanın bulunmaması durumlarında, Şirket ilgili finansal varlığın gerçeğe uygun değerini genel kabul görmüş değerleme yöntemleri kullanarak hesaplamaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların borsaya kayıtlı herhangi bir rayiç değerinin olmadığı, makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun veya tatbik edilebilir olmaması nedeniyle makul bir değer tahmininin yapılamaması ve makul değerin güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda finansal varlığın kayıtlı değeri, 1 Ocak 2005 tarihinden önce iktisap edilen kalemler için TL’nin 31 Aralık 2004 tarihindeki alım gücüyle ifade edilen düzeltilmiş elde etme maliyeti üzerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra iktisap edilen kalemler için ise elde etme maliyeti üzerinden, mevcutsa, değer düşüklüğünün çıkarılması suretiyle değerlenmiştir (Dipnot 7). Grup, satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin kazanç ve kalıcı olmayan kayıpları, bu varlıklar konsolide finansal tablolardan çıkarılana kadar doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirmektedir. Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılmış olan menkul kıymetlerin makul değer değişikliği bu finansal varlıkların bilanço tarihindeki makul değerleri ile iskonto edilmiş maliyet bedelleri arasındaki fark olarak hesaplanmaktadır. Grup söz konusu satılmaya hazır finansal varlıklardan temettü almaya hak kazandığında, satılmaya hazır finansal varlıklardan elde edilen temettü geliri, diğer gelirlerin altında muhasebeleştirilerek konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar finansal tablolardan çıkarıldıklarında, özkaynaklarda takip edilen ilgili kazanç veya kayıplar konsolide kapsamlı gelir tablosuna transfer edilir. Satılmaya hazır finansal varlıkların elde etme maliyeti ile makul değerleri arasında oluşan olumsuz farklar ise kalıcı olması halinde (önemli tutarlarda ve uzun süreli olarak) konsolide kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Bu durumda özkaynaklardaki makul değer kaybı, elde etme maliyeti ile mevcut makul değer arasındaki farktan, mevcutsa, daha önce konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmış değer düşüklüğü düşüldükten sonraki tutar kadar olmalı ve konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmalıdır. Konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmış satılmaya hazır finansal varlıklardaki değer düşüklükleri ise konsolide kapsamlı gelir tablosu üzerinden geri çevrilemez. 2.6.8 Hisse başına kayıp Konsolide kapsamlı gelir tablosunda belirtilen hisse başına kayıp, net dönem zararının, dönem boyunca bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur (Dipnot 36). Şirketler, mevcut hissedarlara birikmiş kârlardan hisseleri oranında hisse dağıtarak (“Bedelsiz Hisseler”) sermayelerini arttırabilir. Hisse başına kayıp hesaplanırken, bu bedelsiz hisse ihracı çıkarılmış hisseler olarak sayılır. Dolayısıyla hisse başına kayıp hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, hisselerin bedelsiz olarak çıkarılmasını geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilir. 2.6.9 Bilanço tarihinden sonraki olaylar Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kâra ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar (Dipnot 40). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 61 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) Grup, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan düzeltme gerektirmeyen hususlar, finansal tablo kullanıcılarının ekonomik kararlarını etkileyen hususlar olmaları halinde konsolide finansal tablo dipnotlarında açıklanır. 2.6.10 K arşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar Herhangi bir karşılık tutarının konsolide finansal tablolara alınabilmesi için; Grup’un geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya kurucu yükümlülüğün bulunması, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının kuvvetle muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması gerekmektedir. Paranın zaman değerinin etkisinin önemli olduğu durumlarda, karşılık tutarı; yükümlülüğün yerine getirilmesi için gerekli olması beklenen giderlerin bugünkü değeri olarak belirlenir. Karşılıkların bugünkü değerlerine indirgenmesinde kullanılacak iskonto oranının belirlenmesinde, ilgili piyasalarda oluşan faiz oranı ile söz konusu yükümlülükle ilgili risk dikkate alınır. Söz konusu iskonto oranı vergi öncesi orandır. İskonto oranı, gelecekteki nakit akımlarının tahminiyle ilgili riski içermez. Dönemler itibariyle paranın zaman etkisinin önemli olduğu karşılıkların tahmin edilen gerçekleşme tarihine yakınlaşılması sonucunda, karşılıklarda artış oluşurken söz konusu bu fark faiz gideri olarak konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti Grup’un tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler ve varlıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar olarak değerlendirilmekte ve konsolide finansal tablolara dahil edilmemektedir (Dipnot 22). Gelecek dönemlerde oluşması beklenen operasyonel zararlar için herhangi bir karşılık ayrılmamaktadır. 2.6.11Muhasebe politikaları, muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemde, ileriye yönelik olarak uygulanır. 2.6.12 İlişkili taraflar Bu konsolide finansal tablolar açısından Grup üzerinde kontrolü, müşterek kontrolü veya önemli etkinliği olan ortaklar, Yaşar Holding Grubu şirketleri, üst düzey yönetim kadrosu ve yönetim kurulu üyeleri, yakın aile üyeleri ve bunlar tarafından kontrol edilen veya bunların üzerinde önemli etkinlikleri olan şirketler ilişkili taraflar olarak kabul ve ifade edilmişlerdir (Dipnot 37). 2.6.13 Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanması Faaliyet bölümleri, Grup’un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili organlara veya kişilere sunulan iç raporlama ve stratejik bölümlere paralel olarak değerlendirilmektedir. Söz konusu bölümlere tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümlerin performansının değerlendirilmesi amacıyla Grup’un faaliyetlerine ilişkin stratejik karar almaya yetkili organlar ve kişiler, Grup’un üst düzey yöneticileri olarak tanımlanmıştır. Grup’un üst düzey yöneticileri Grup faaliyetlerini ana ürün grubu bazında ve yurt içi ve yurt dışı faaliyetler olarak takip etmektedir. Grup, boya ve boya malzemeleri satışı ve dağıtımının tanzimi olmak üzere sadece bir ana endüstriyel alanda faaliyet göstermesinden ve satışlarının %94’ünün yurtiçi satışlardan oluşmasından dolayı finansal bilgilerini bölümlere göre raporlamamıştır. 62 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.6.14 Kiralama İşlemleri (1) Grup - kiracı olarak Grup’un esas olarak mülkiyetin tüm risk ve ödüllerini üstüne aldığı maddi duran varlık kiralaması, finansal kiralama şeklinde sınıflandırılır. Finansal kiralamalar, kiralama döneminin başında kiralanmış olan varlığın rayiç değerinden veya asgari kira ödemelerinin o günkü indirgenmiş değerinden düşük olanı üzerinden kaydedilir. Her bir kira ödemesi, bakiye borç üzerinde sabit bir oranın elde edilmesi amacıyla borç ve finansal masraflar arasında tahsis edilir. Finansal masraflar düşüldükten sonra ilgili finansal kiralama borçları, finansal kiralama borçları olarak kayıtlara alınır. Finansal maliyetin faiz unsuru, kira dönemi boyunca konsolide kapsamlı gelir tablosuna gider olarak yansıtılır. Finansal kiralama yolu ile satın alınan maddi duran varlıklar, sahipliğin kiralama sözleşmesi sonunda Grup’a geçeceği varsayımıyla, varlığın tahmini faydalı ömrü ya da kira süresinin kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulur. Mülkiyete ait risk ve ödüllerin önemli bir kısmının kiralayana ait olduğu kiralama işlemi, faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. İşletme kiraları (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) olarak yapılan ödemeler, kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile konsolide kapsamlı gelir tablosuna gider olarak kaydedilir. (2) Grup - kiralayan olarak Faaliyet kiralamasında, kiralanan varlıklar, konsolide bilançoda maddi duran varlıklar altında sınıflandırılır ve elde edilen kira gelirleri kiralama dönemi süresince, eşit tutarlarda konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılır. Kira geliri kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılmaktadır. 2.6.15 Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler Dönemin kâr ve zararı üzerindeki gelir vergisi yükümlülüğü, cari yıl vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir. Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranları ile hesaplanan vergi yükümlülüğünü içermektedir (Dipnot 35). Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin bilanço tarihi itibariyle yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir (Dipnot 35). Ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğü, söz konusu geçici farkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapılacağı tahmin edilen artış ve azalış oranlarında konsolide finansal tablolara yansıtılmaktadırlar. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü, tüm vergilendirilebilir geçici farklar için hesaplanırken ertelenmiş vergi varlığı gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle indirilebilir geçici farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla konsolide finansal tablolara alınır. Ertelenmiş vergi varlığının bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı durumlarda, ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri azaltılır (Dipnot 35). 2.6.16 Çalışanlara sağlanan faydalar/kıdem tazminatları Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve İş Kanunu’nda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarlarının aktüeryal varsayımlar uyarınca net bugünkü değerine göre indirgenmiş ve konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır (Dipnot 24). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 63 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.6.17 Nakit akım tablosu Nakit akım tablosunda, döneme ilişkin nakit akımları işletme, yatırım ve finansal faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır. İşletme faaliyetlerden kaynaklanan nakit akımları, Grup’un faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımlarını gösterir. Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akımları, Grup’un yatırım faaliyetlerinde (duran varlık yatırımları ve finansal yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akımlarını gösterir. Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, Grup’un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir. Nakit ve nakit benzeri değerler, nakit ve banka mevduatı ile tutarı belirli nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli, yüksek likiditeye sahip ve vadesi 3 ay veya daha kısa olan yatırımları içermektedir. 2.6.18 Ticari alacaklar ve değer düşüklüğü Doğrudan bir borçluya mal veya hizmet tedariki ile oluşan Grup kaynaklı ticari alacaklar, makul değerleriyle konsolide finansal tablolara kaydedilir ve sonraki dönemlerde etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyetinden, mevcutsa değer düşüklüğü karşılığı düşülerek değerlendirilmektedir. Belirtilmiş bir faiz oranı bulunmayan kısa vadeli ticari alacaklar, etkin faiz oranının etkisinin önemsiz olması durumunda fatura tutarından değerlendirilmiştir (Dipnot 10.a). Grup’un, ödenmesi gereken meblağları tahsil edemeyecek olduğunu gösteren bir durumun söz konusu olması halinde ticari alacaklar için bir alacak risk karşılığı oluşturulur. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari dönemde diğer gelirlere yansıtılır (Dipnot 31). 2.6.19 Sermaye ve temettüler Adi hisseler, sermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, beyan edildiği dönemde birikmiş kârlardan indirilerek kaydedilir. Alınan temettüler ise tahsil etme hakkının ortaya çıktığı tarihte gelir olarak kaydedilir. 2.6.20 Türev finansal araçlar Türev finansal araçlar ilk olarak kayda alınmalarında ve kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerleri üzerinden değerlenmektedir. Grup’un türev finansal araçlarını yabancı para swap işlemleri oluşturmaktadır (Dipnot 8 - 9). Grup, türev sözleşmesi yapıldığı tarihte, kayıtlı bir varlığın veya yükümlülüğün veya belirli bir riskle ilişkisi kurulabilen ve gerçekleşmesi muhtemel olan işlemlerin rayiç değer değişikliği riskinden kaynaklanan ve kâr/zararı etkileyebilecek değişmelere karşı korunmayı sağlayan işlemleri (rayiç değer değişikliği riskinden korunma) olduğunu belirlemektedir. Grup, her dönem sonunda türev finansal araçların makul değeri ile kayda alındığı tarihteki değeri arasında oluşan kur farkları ve faiz giderini konsolide kapsamlı gelir tablosunda finansal gelirler (Dipnot 32) ile finansal giderler (Dipnot 33) içerisinde muhasebeleştirilmektedir. 2.7 Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları Konsolide finansal tabloların hazırlanması, bilanço tarihi itibariyle raporlanan varlıklar ve yükümlülüklerin tutarlarını, şarta bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin açıklamasını ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin tutarlarını etkileyebilecek tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Bu tahmin ve varsayımlar, Grup yönetiminin mevcut olaylar ve işlemlere ilişkin en iyi bilgilerine dayanmasına rağmen, fiili sonuçlar varsayımlardan farklılık gösterebilir. Grup’un önemli muhasebe varsayım ve tahminleri şunlardır: 64 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) a) Gelir vergileri Nihai vergi tutarına olan etkileri kesinleşmeyen ilgili bir çok işlem ve hesaplama normal iş akışı sırasında gerçekleşmekte olup bu gibi durumlar gelir vergisi karşılığı belirlenmesi sırasında önemli muhakemelerin kullanılmasını gerektirmektedir. Grup, vergisel olayların sonucunda ödenmesi tahmin edilen ek vergilerin oluşturduğu vergi yükümlüklerini kayıtlarına almaktadır. Bu çerçevede, Grup önümüzdeki dönemlerde faydalanabileceği, mali zararlardan ve diğer bazı indirilebilir geçici farklardan doğan ertelenmiş vergi alacaklarının tamamını bu varlıkların gelecekteki kullanımlarının kuvvetle muhtemel olmaması nedeniyle kayıtlarına almamıştır (Dipnot 35). Bu konular ile ilgili oluşan nihai vergisel sonuçların, başlangıçta kaydedilen tutarlardan farklı olduğu durumlarda, bu farklar belirlendiği dönemlerdeki gelir vergisi karşılığı ve ertelenmiş vergi bakiyelerini etkileyebilecektir. b) Arazi ve arsalar, binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri ile makine, tesis ve cihazların yeniden değerlenmesi Grup’un faaliyetlerinde kullanılan binalar ve yerüstü düzenleri ile makine, tesis ve cihazlar 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle bağımsız profesyonel değerleme şirketleri tarafından yapılan değerleme çalışmalarında tespit edilen makul değerlerden hesaplanan müteakip amortisman tutarı indirilmek suretiyle, bu değerlerin 31 Aralık 2009 tarihli makul değerlere yaklaşık olacakları varsayımıyla yeniden değerlenmiş değerleri üzerinden finansal tablolara yansıtılmıştır. Arazi ve arsalar ile binalar ve yerüstü düzenleri için bağımsız profesyonel değerleme şirketi tarafından yapılan değerleme çalışmalarında birtakım yöntem ve varsayımlar kullanılmıştır. -Çevrede emsal teşkil edebilecek bir alım/satımın gerçekleşmemesi nedeniyle ilgili makul değer hesaplamalarında arazi ve arsalar için emsal karşılaştırma yöntemi, binalar ve yerüstü düzenleri için maliyet yaklaşımı yöntemi kullanılmıştır. -Emsal karşılaştırma yönteminde mevcut pazar bilgilerinden faydalanılmış, bölgede yakın dönemde pazara çıkarılmış benzer gayrimenkuller dikkate alınarak, pazar değerini etkileyebilecek kriterler çerçevesinde fiyat ayarlaması yapılmış ve rapora konu arsaları için ortalama m2 satış değeri belirlenmiştir. Bulunan emsaller, konum, büyüklük, imar durumu, fiziksel özellikleri gibi kriterler dahilinde karşılaştırılmış, emlak pazarının güncel değerlendirilmesi için emlak pazarlama firmaları ile görüşülmüş, ayrıca bağımsız profesyonel değerleme şirketinin mevcut bilgilerinden faydalanılmıştır. -Maliyet yaklaşımı yönteminde ise arsa üzerindeki yatırım maliyetlerinin amortize edildikten (herhangi bir çıkar veya kazanç varsa eklendikten sonra, yıpranma payının çıkartılması) sonra arsa değerine eklenmesi ile gayrimenkulün değeri belirlenmiştir. Maliyet yaklaşımı yönteminde ele alınan bileşenlerden arsa değerinin hesaplanmasında da yukarıda açıklanan emsal karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. Makine, tesis ve cihazların değerleme çalışmasında, söz konusu maddi duran varlıkların teknolojik durumları, fiili yıpranmaları, ticari özellikleri, sektörel durumları ve demonte ile monte masrafları da dikkate alınmıştır. -Değer tespiti, bir bütün olarak entegre sanayi tesisi değerlemesi olması nedeni ile makine, tesis ve cihazların değerlemesinde ikinci el piyasa verileri yerine; entegre tesisin bütünü içerisindeki aktif ve çalışır haldeki değerler üzerinden yapılmış olup söz konusu makine, tesis ve cihazlar hat bazında incelenmiştir. Alım/satım işlemlerinin gerçekleşmesi esnasında oluşabilecek değerler, bu değerlerden farklılık gösterebilir. DİPNOT 3 - İŞLETME BİRLEŞMELERİ Yoktur (2008: Yoktur). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 65 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 4 - İŞ ORTAKLIKLARI Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 5 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA Faaliyet bölümleri, Grup’un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili organlara veya kişilere sunulan iç raporlama ve stratejik bölümlere paralel olarak değerlendirilmektedir. Söz konusu bölümlere tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümlerin performansının değerlendirilmesi amacıyla Grup’un faaliyetlerine ilişkin stratejik karar almaya yetkili organlar ve kişiler, Grup’un üst düzey yöneticileri olarak tanımlanmıştır. Grup’un üst düzey yöneticileri Grup faaliyetlerini ana ürün grubu bazında ve yurt içi ve yurt dışı faaliyetler olarak takip etmektedir. Grup, boya ve boya malzemeleri satışı ve dağıtımının tanzimi olmak üzere sadece bir ana endüstriyel alanda faaliyet göstermesinden ve satışlarının %94’ünün yurtiçi satışlardan oluşmasından dolayı finansal bilgilerini bölümlere göre raporlamamıştır. DİPNOT 6 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Nakit Bankalar - TL vadesiz mevduat - Yabancı para vadesiz mevduat - TL vadeli mevduat 65.249 459.378 325.383 133.995 - 200.728 928.015 628.886 49.129 250.000 524.627 1.128.743 31 Aralık 2009 itibariyle vadeli mevduat bulunmamaktadır (2008: TL vadeli mevduatın vadesi bir aydan az olup etkin faiz oranı yıllık %15’tir). DİPNOT 7 - FİNANSAL YATIRIMLAR 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Satılmaya hazır finansal varlıklar Diğer finansal yatırımlar (Dipnot 9) 331.559 8.452.000 331.559 9.206.400 8.783.559 9.537.959 a) Satılmaya hazır finansal varlıklar: 31 Aralık 200931 Aralık 2008 TL Pay (%) TL Pay (%) Mediterranean Trade for Paints Company (“MTP”) Ataer Enerji A.Ş. DYO Matbaa 331.284 275 - 15,00 0,01 0,14 331.284 275 - 331.559 331.559 66 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 15,00 0,01 0,14 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 7 - FİNANSAL YATIRIMLAR (Devamı) Grup’un satılmaya hazır finansal varlıkları, aktif sermaye piyasalarında işlem görmediklerinden ve şirketlerin makul değerleri güvenilir bir şekilde ölçülemediğinden, maliyet bedellerinden, varsa, değer düşüklüğü arındırılmış olarak taşınmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 1 Ocak Sermaye artışı - MTP 31 Aralık 2009 2008 331.559 146.186 - 185.373 331.559 331.559 b) Diğer finansal yatırımlar: 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle, diğer finansal yatırımlar türev finansal araçlardan doğan alacaklardan oluşmakta olup Dipnot 8’de detaylı olarak açıklanmıştır. DİPNOT 8 - FİNANSAL BORÇLAR 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Kısa vadeli krediler Türev finansal araçlardan doğan borçlar 24.306.837 1.725.085 37.191.220 3.716.833 Kısa vadeli finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler 26.031.922 40.908.053 Uzun vadeli krediler Türev finansal araçlardan doğan alacaklar (Dipnot 7) 86.412.000 (8.452.000) 102.758.400 (9.206.400) Uzun vadeli finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler 77.960.000 93.552.000 Toplam finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler 103.991.922 134.460.053 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 67 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 8 - FİNANSAL BORÇLAR (Devamı) Kısa vadeli krediler: TL krediler (1) ABD Doları krediler (2) Euro krediler (3) Ağırlıklı ortalama yıllık etkin faiz oranı (%) Orijinal para birimi değeri 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 2009 2008 2009 2008 11,03 5,51 - 23,78 10,43 11,72 14.689.000 5.400.000 - TL karşılığı 31 Aralık 31 Aralık 2009 2008 2.343.979 12.911.225 5.764.821 14.689.000 8.130.780 - 2.343.979 19.525.645 12.341.328 Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısımları: Euro krediler (4) 6,62 10,88 688.357 1.392.128 22.819.780 34.210.952 1.487.057 2.980.268 24.306.837 37.191.220 Türev finansal araçlardan doğan borçlar: Yabancı paradan TL’ye swap işlemleri - - 1.725.085 3.716.833 Toplam kısa vadeli finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler Uzun vadeli krediler: Euro krediler (4) 6,62 10,88 40.000.000 48.000.000 1.725.085 3.716.833 26.031.922 40.908.053 86.412.000 102.758.400 Türev finansal araçlardan doğan borçlar: Yabancı paradan TL’ye swap işlemleri - - (8.452.000) (9.206.400) (8.452.000) (9.206.400) Toplam uzun vadeli finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler 77.960.000 93.552.000 (1)TL krediler, sabit faiz oranlı rotatif banka kredilerinden oluşmaktadır. (2)ABD Doları krediler, sabit faiz oranlı rotatif banka kredilerinden oluşmaktadır. (3) 31 Aralık 2009 itibariyle Grup’un kısa vadeli Euro kredisi bulunmamaktadır (2008: Sabit faiz oranlı rotatif banka kredileri). (4) Uzun vadeli Euro krediler, faiz oranı yıllık Euribor+%5,60’a göre altı ayda bir değişen (Mart ve Eylül) faiz oranlı kredileri içermektedir (2008: Euribor+%5,60). Grup ile Morgan Stanley Bank International Limited, Morgan Stanley & Co. International Limited ve garantör Yaşar grubu şirketleri, Yaşar Holding, Yaşar Birleşik Pazarlama Dağıtım Turizm ve Ticaret A.Ş. (“YBP”), Çamlı Yem Besicilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“Çamlı Yem”), Pınar Süt Mamülleri Sanayi A.Ş. (“Pınar Süt”), Pınar Entegre Et ve Un Sanayi A.Ş. (“Pınar Et”), Viking Kağıt ve Selüloz A.Ş. (“Viking Kağıt”), Pınar Su Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“Pınar Su”) arasında 27 Eylül 2006 tarihinde imzalanan ve 27 Eylül 2013 vadeli 48 milyon Euro tutarındaki kredi anlaşmasına ilişkin olarak Morgan Stanley & Co. International Limited ile International Swaps and Derivatives Association (“ISDA”) master anlaşması, ekleri ve swap teyit dokümanlarını imzalamak suretiyle, Euribor + %5,60 faiz oranına sahip 48 milyon Euro tutarındaki krediyi, TL swap eğrisi + %8,50 faiz oranına sahip 93.552.000 TL ile “swap” etmiştir. Bu swap ve kredi işlemlerinden kaynaklanan kayıp ve kazançlar, cari dönem konsolide kapsamlı gelir tablosunda, finansal gelirler (Dipnot 32) ile finansal giderler (Dipnot 33) içerisinde muhasebeleştirilmiştir. 68 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 8 - FİNANSAL BORÇLAR (Devamı) Grup 2009 yılı içerisinde, 28 Eylül 2013 vadeli 48 milyon Euro tutarındaki uzun vadeli krediyi, finansal kuruluşa yaptığı ödemeler neticesinde ve 2.448.400 TL tutarında anapara erken ödeme iskontosu kazanarak (Dipnot 32), 40 milyon Euro’ya indirmiştir. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle swap işlemlerinin toplam kontrat tutarı 164.372.000 TL’dir (2008: 196.310.400 TL). Grup’un söz konusu finansal kuruluştan almış olduğu 40 milyon Euro (2008: 48 milyon Euro) tutarındaki kredi ile ilgili olarak, Şirket’in ana ortağı olan Yaşar Holding’in uyması gereken bazı finansal oranlar bulunmaktadır. Yaşar Holding’in 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ilişkin konsolide finansal tabloları bu konsolide finansal tabloların hazırlandığı tarih itibariyle, henüz bağımsız denetimden geçmemiş olmakla birlikte, Yaşar Holding yönetimi yaptığı ön çalışmalar neticesinde söz konusu kriterlerin karşılanabileceğini öngörmektedir. Grup’un finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler ile ilgili vermiş olduğu teminatlar Dipnot 22’de açıklanmıştır. Uzun vadeli kredilerin anapara yükümlülüklerinin geri ödeme planı aşağıdaki gibidir: 2013 yılı 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 77.960.000 93.552.000 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle, Grup’un değişken ve sabit faiz oranlı finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülüklerinin faiz oranı yenileme tarihlerine göre hazırlanmış vade kırılımı aşağıdaki gibidir: 3 aya kadar Toplam 81.172.142 - 81.172.142 22.819.780 103.991.922 - 31 Aralık 2009: Değişken faiz oranlı finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler Sabit faiz oranlı finansal borçlar - 31 Aralık 2008: Değişken faiz oranlı finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler Sabit faiz oranlı finansal borçlar 100.249.101 - 100.249.101 34.210.952 134.460.053 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 69 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 8 - FİNANSAL BORÇLAR (Devamı) Finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülükler Taşınan Değer 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 103.991.922 134.460.053 Makul Değer 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 97.304.203 144.705.261 Finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülüklerin makul değerleri, ABD Doları ve TL krediler için sırasıyla yıllık %0,17 ve %17,56 ağırlıklı ortalama etkin faiz oranları kullanılarak iskonto edilmiş nakit akım yöntemi ile belirlenmiştir (2008: ABD Doları, Euro ve TL krediler için sırasıyla yıllık %1,07, %2,66 ve %16,53). DİPNOT 9 - DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER Bakınız Dipnot 8. DİPNOT 10 - TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 74.054.412 11.296.428 57.139.310 29.573.622 85.350.840 86.712.932 (7.859.992) (7.220.432) (1.712.180) (3.077.739) 75.778.668 76.414.761 a) Kısa vadeli ticari alacaklar: Vadeli çekler ve alacak senetleri Müşteri cari hesapları Eksi: Şüpheli alacak karşılığı Vadeli satışlardan kaynaklanan kazanılmamış finansal gelir 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle kısa vadeli ticari alacaklar için hesaplanan tahakkuk etmemiş finansal gelir için kullanılan ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı TL, ABD Doları ve Euro cinsinden ticari alacaklar için sırasıyla yıllık %7,27, %0,24 ve %0,47 (2008: sırasıyla yıllık %16,58, %0,85 ve %2,59) olup kısa vadeli ticari alacakların ağırlıklı ortalama vadesi 4 ay içerisindedir (2008: 3 ay). 70 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 10 - TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR (Devamı) 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle ticari alacakların vadeleri aşağıdaki gibidir: Vadesi geçen alacaklar 0-30 gün vadeli 31-60 gün vadeli 61-90 gün vadeli 91-180 gün vadeli 181-360 gün vadeli 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 6.899.105 10.768.219 9.396.025 10.968.250 31.554.151 6.192.918 7.632.626 13.823.927 14.176.934 12.238.264 24.041.849 4.501.161 75.778.668 76.414.761 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle vadesi geçen ticari alacakların yaşlandırması ve kredi riski analizi Dipnot 38.a’da detaylı olarak açıklanmıştır. Şüpheli alacaklar karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak Dönem içerisinde tahsil edilenler (Dipnot 31.a) Dönem içerisinde ayrılan karşılık 31 Aralık (7.220.432) (4.445.370) 638.406 (1.277.966) 441.619 (3.216.681) (7.859.992) (7.220.432) Grup’un ticari alacaklarını tahsil etmedeki geçmiş deneyimi göz önünde bulundurularak gerekli karşılık ayrılmıştır. Bu nedenle yönetim ayrılmış olan şüpheli alacakların dışında herhangi bir ek şüpheli alacak riskinin Grup’un ticari alacaklarında yer almadığına inanmaktadır. b) Uzun vadeli ticari alacaklar: Vadeli çekler Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş finansal gelir 4.429.650 - (402.601) - 4.027.049 - 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle uzun vadeli ticari alacaklar 2011 vadeli olup, bu alacaklar için hesaplanan tahakkuk etmemiş finansal gelir için kullanılan ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı yıllık %8,19’dur (2008: Yoktur). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 71 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 10 - TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR (Devamı) 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 28.213.321 13.644.577 34.054.109 10.170.920 41.857.898 44.225.029 (186.331) (276.630) 41.671.567 43.948.399 c) Kısa vadeli ticari borçlar: Satıcılar cari hesapları Vadeli çekler ve borç senetleri Tenzil: Vadeli alışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş finansal gider 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle kısa vadeli ticari borçlar için hesaplanan tahakkuk etmemiş finansal gider için kullanılan ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı TL, ABD Doları ve Euro cinsinden ticari borçlar için sırasıyla yıllık %7,06, %0,25 ve %0,57 (2008: sırasıyla yıllık %16,62, %0,94 ve %2,71) olup ticari borçların ortalama vadesi 2 aydır (2008: 2 ay). 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle vadesi geçen ticari borçların yaşlandırması aşağıdaki gibidir: 0-3 ay arası 3-6 ay arası 6-12 ay arası 9.428.999 1.082.229 - 14.640.928 3.436.601 124.430 10.511.228 18.201.959 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Verilen depozito ve teminatlar Diğer 474.560 102.170 1.389.378 485.105 576.730 1.874.483 958.575 1.664.266 DİPNOT 11 - DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR a) Kısa vadeli diğer alacaklar: b) Uzun vadeli diğer alacaklar: Verilen depozito ve teminatlar 72 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 11 - DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR (Devamı) Verilen depozito ve teminatların 934.637 TL’lik kısmı, Grup’un ithal hammadde alımlarında iade almak üzere ilgili gümrük müdürlüklerine peşin ödediği Özel Tüketim Vergisi (“ÖTV”) teminatlarından oluşmaktadır (2008: Gümrük müdürlüklerine peşin ödenen ÖTV’nin 1.388.305 TL’si kısa vadeli diğer alacakların, 1.660.097 TL’si ise uzun vadeli diğer alacakların içerisinde gösterilmiştir). DİPNOT 12 - FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR VE BORÇLAR Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 13 - STOKLAR Hammaddeler - Stoklarda Hammaddeler - Yoldaki Yarı mamuller Mamuller Ticari mallar Diğer 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 6.560.929 3.905.909 2.734.912 10.506.817 897.015 481.735 6.516.392 4.350.409 2.947.669 13.283.907 1.616.566 330.523 25.087.317 29.045.466 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle mamuller içerisinde yer alan 939.838 TL tutarındaki stok 725.469 TL tutarında stok değer düşüklüğü ayrılmak suretiyle net gerçekleşebilir değerleriyle (Dipnot 31.b); geri kalan stok kalemleri ise maliyet bedeli ile değerlenmiştir (2008: 2.336.735 TL tutarındaki stok 852.668 TL tutarında stok değer düşüklüğü ayrılmak suretiyle net gerçekleşebilir değerleriyle). Ayrıca, 1 Ocak - 31 Aralık 2009 hesap dönemi içerisinde tespit edilen 431.687 TL (2008: 628.792 TL) tutarındaki hasarlı stok ise diğer faaliyetlerden giderler içerisinde muhasebeleştirilmiştir (Dipnot 31.b). Cari dönem içerisinde giderleştirilen ve satışların maliyeti ile ilişkilendirilen hammadde, yarımamul, mamul ve ticari malların toplam tutarı 129.512.876 TL’dir (2008: 139.671.187 TL) (Dipnot 30). DİPNOT 14 - CANLI VARLIKLAR Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 15 - DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN VARLIKLAR Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 16 - ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 17 - YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER Yoktur (2008: Yoktur). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 73 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 18 - MADDİ DURAN VARLIKLAR 1 Ocak - 31 Aralık 2009 hesap dönemi içindeki maddi duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 2009 Açılış İlaveler Çıkışlar 31 Aralık 2009 Kapanış Maliyet değeri/yeniden değerlenmiş değer: Arazi ve arsalar Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları Döşeme ve demirbaşlar Yapılmakta olan yatırımlar 46.824.916 85.989.178 206.703.548 3.323.603 37.273.389 - - 215.530 311.333 46.085 1.079.258 95.425 (151.623) (204.092) (70.449) (488.755) (1.406.461) - 46.673.293 86.000.616 206.944.432 2.880.933 36.946.186 95.425 380.114.634 1.747.631 (2.321.380) 379.540.885 (35.922.051) (112.742.112) (3.109.578) (33.961.320) (1.449.943) (4.793.423) (63.565) (764.345) 87.926 37.960 418.541 1.396.884 (37.284.068) (117.497.575) (2.754.602) (33.328.781) (185.735.061) (7.071.276) 1.941.311 (190.865.026) 194.379.573 188.675.859 Tenzil: Birikmiş amortisman: Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları Döşeme ve demirbaşlar Net defter değeri 74 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 18 - MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı) 1 Ocak - 31 Aralık 2008 hesap dönemi içindeki maddi duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 2008 Yeniden Açılış İlaveler Çıkışlar Transfer değerleme 31 Aralık 2008 Kapanış Maliyet değeri/yeniden değerlenmiş değer: Arazi ve arsalar Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları Döşeme ve demirbaşlar Yapılmakta olan yatırımlar 34.724.916 83.975.567 197.958.268 3.744.021 36.390.983 47.334 356.841.089 - 57.452 597.551 69.538 1.056.633 - - (137.545) (463.660) (489.956) (174.227) - 1.781.174 (1.265.388) - 47.334 - - - (47.334) 12.100.000 2.046.370 8.611.389 - - - 46.824.916 85.989.178 206.703.548 3.323.603 37.273.389 - - 22.757.759 380.114.634 Tenzil: Birikmiş amortisman: Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları Döşeme ve demirbaşlar (34.570.493) (1.442.629) (108.784.797) (4.417.024) (3.507.848) (91.534) (33.385.029) (732.873) 91.071 459.709 489.804 156.582 - - - - - - - - (35.922.051) (112.742.112) (3.109.578) (33.961.320) (180.248.167) (6.684.060) 1.197.166 - - (185.735.061) Net defter değeri 176.592.922 194.379.573 Dönemin amortisman ve itfa payı giderlerinin 5.261.161 TL tutarındaki kısmı (2008: 4.618.112 TL) satışların maliyetine, 298.915 TL (2008: 262.380 TL) tutarındaki kısmı stokların maliyetine, 934.818 TL tutarındaki kısmı (2008: 921.969 TL) pazarlama, satış ve dağıtım giderlerine (Dipnot 29.a), 420.103 TL tutarındaki kısmı (2008: 553.750 TL) genel yönetim giderlerine (Dipnot 29.b); 209.697 TL tutarındaki kısmı ise (2008: 414.112 TL) araştırma ve geliştirme giderlerine (Dipnot 29.c) verilmiştir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 75 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 18 - MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı) 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle arazi ve arsalar, binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri ile makine, tesis ve cihazların yeniden değerleme hareket tablosu aşağıdadır: 1 Ocak Geçmiş yıllar zararlarına sınıflandırılan yeniden değerleme fonundan doğan amortisman -net Maddi duran varlık satışından kaynaklanan fon çıkışı Yeniden değerleme artışı Yeniden değerleme fonu artışı üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi (*) 31 Aralık 2009 2008 98.596.663 80.694.831 (2.457.368) (144.042) - (2.649.219) 22.757.759 - (2.206.708) 95.995.253 98.596.663 (*) Bakınız Dipnot 35. Arazi ve arsalar, binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri ile makine, tesis ve cihazların 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle maliyet değerleri ve ilgili birikmiş amortismanları aşağıdaki gibidir: Arazi ve arsalar Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar 2.117.032 - 38.833.171 (19.052.453) 152.012.122 (147.923.338) 2.117.032 19.780.718 4.088.784 31 Aralık 2008: Araziler Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar 2.117.032 - 38.627.821 (18.398.685) 151.745.904 (146.949.525) 2.117.032 20.229.136 4.796.379 31 Aralık 2009: Maliyet Tenzil: Birikmiş amortisman Net defter değeri Maliyet Tenzil: Birikmiş amortisman Net defter değeri 76 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 19 - MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 hesap dönemlerindeki maddi olmayan duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir: Haklar Tenzil: birikmiş itfa payları Net defter değeri 1 Ocak 2009 İlaveler 31 Aralık 2009 27.433.080 (27.076.583) 47.427 (53.418) 27.480.507 (27.130.001) 356.497 350.506 1 Ocak 2008 İlaveler 31 Aralık 2008 Haklar Tenzil: birikmiş itfa payları 27.415.750 (26.990.320) 17.330 (86.263) 27.433.080 (27.076.583) 425.430 356.497 Net defter değeri DİPNOT 20 - ŞEREFİYE Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 21 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 22 - KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 671.488 496.281 268.380 267.220 12.531 267.888 244.939 112.957 114.539 16.121 126.729 1.983.788 615.285 a) Kısa vadeli borç karşılıkları: Promosyon gider karşılığı (1) İşe iade davaları tazminat karşılığı (2) Ciro primi karşılığı (3) Vergi borçları gecikme zammı karşılığı (4) Lisans gider karşılığı Diğer (1)31 Aralık 2009 tarihi itibariyle promosyon gider karşılığı 2009 yılında başlatılan Dyo ürünlerinden kazanılan “Dyolog” puanlarından ve seyahat kampanyası kapsamında yapılan satışlardan kaynaklanan tahmini maliyetlerden oluşmaktadır. Promosyon gider karşılığı, UFRYK 13, “Müşteri Sadakat Programları” kapsamında değerlendirilmiş olup Şirket yönetiminin bu kampanyalarda geçmiş tecrübesi olmaması sebebiyle temkinli bir politika izlemeyi tercih etmesi sebebiyle ilgili tutarların tamamına karşılık ayırmak suretiyle satış indirimleri içerisinde gösterilmiştir (Dipnot 28). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 77 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 22 - KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) (2)31 Aralık 2009 tarihi itibariyle işe iade davaları tazminat karşılığı, 2008 ve 2009 yılı içerisinde işten ayrılan çalışanların açmış olduğu işe iade davalarına istinaden Grup yönetimi tarafından hesaplanan karşılık tutarından oluşmakta olup ilgili tutar diğer faaliyetlerden giderler içerisine dahil edilmiştir (Dipnot 31.b). (3) Ciro prim karşılıkları, Grup’un bayilerinin dönem içerisinde yapmış olduğu satışlar sonucu belirlenen satış limitlerine ulaşması durumunda elde edecekleri primlere ilişkin yapılan tahakkukları içermekte olup ilgili tutar satış indirimleri kalemine dahil edilmiştir. (4)31 Aralık 2009 tarihi itibariyle vergi borçları gecikme zammı karşılığı, Eylül-Kasım 2008 ve Ocak - Nisan 2009 dönemlerine ait tahakkuk edip 2009 yılı içerisinde taksitlendirilmiş 886.883 TL tutarındaki vergi anapara borçları (Dipnot 26.b) üzerinden hesaplanan gecikme faizinden oluşmakta olup ilgili tutar diğer faaliyetlerden giderler içerisine dahil edilmiştir. 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 12.337.477 8.157.425 3.584.600 676.965 8.416.239 875.820 723.790 2.383.148 24.756.467 12.398.997 532.058.127 11.012.046 1.065.000 540.075 294.000 580.156.800 2.802.181 535.200 15.417.000 544.969.248 598.911.181 b) Alınan teminatlar: İpotekler Teminat senetleri Teminat mektupları Teminat çekleri c) Verilen teminatlar: Kefaletler Teminat mektupları Maddi duran varlık teminatları Teminat çekleri Teminat senetleri 78 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 22 - KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Grup’un teminat/rehin/ipotek (“TRİ”) pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ’ler 12.911.121 B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’ler - C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’leri - D. Diğer verilen TRİ’ler 532.058.127 - i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’ler 391.638.627 - ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’ler 140.419.500 - iii. C Maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’ler - 18.754.381 Grup Tarafından Verilen TRİ’ler: Grup’un vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Grup’un özkaynaklarına oranı - 580.156.800 428.160.000 151.996.800 - 544.969.248 598.911.181 %766,2 %1.187,9 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle verilen kefaletler, Yaşar Holding, YBP, Çamlı Yem, Pınar Süt, Pınar Et, Viking Kağıt ve Pınar Su’nun uluslararası piyasalardan ve finansal kuruluşlardan sağlamış olduğu toplam 246.289.000 Euro karşılığı 532.058.127 TL (2008: 271 milyon Euro karşılığı 580.156.800 TL) tutarındaki kredilere, Şirket’in sayılan grup şirketleriyle birlikte garantör olmasından kaynaklanmaktadır. d) Devam etmekte olan önemli davalar: i)31 Aralık 2009 tarihi itibariyle, bir Grup bayisi tarafından 2007 yılında satılan malın ayıplı olması iddiası ile davacının uğramış olduğu zararın tazmini amacıyla 577.753 TL (2008: 577.753 TL) tutarında Grup aleyhine bir dava açılmış olup Grup yönetimi söz konusu davanın Grup lehine sonuçlanacağı kanaatinde olduğundan herhangi bir karşılık ayrılmamıştır. ii) İzmir Hasan Tahsin Vergi Dairesi müdürlüğü tarafından 1999-2005 yıllarına yönelik olarak Grup aleyhine yapılan 1.483.093 TL anapara ve 3.390.951 TL gecikme cezası olmak üzere toplam 4.874.044 TL tutarındaki KDV, kurumlar vergisi ve geçici vergi tarhiyatlarına karşı Grup’un vergi mahkemelerinde açmış olduğu davalar Grup lehine sonuçlanmış olup, bu davalardan İzmir Hasan Tahsin Vergi Dairesi müdürlüğü tarafından Danıştay’da temyiz edilen 2.324.241 TL tutarındaki kısım ise Grup lehine kesinleşmiştir. İlgili davaların İzmir Hasan Tahsin Vergi Dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilip henüz sonuçlanmayan 2.549.803 TL tutarındaki kısmının ise benzer içtihatler doğrultusunda Grup lehine sonuçlanması kuvvetle muhtemel olduğu için herhangi bir gider karşılığı ayrılmamıştır. DİPNOT 23 - TAAHHÜTLER Yoktur (2008: Yoktur). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 79 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 24 - ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR Kıdem tazminatı karşılığı 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 4.105.485 3.230.104 4.105.485 3.230.104 Türk İş Kanunu’na göre, Şirket bir senesini doldurmuş olan ve Şirket’le ilişkisi kesilen veya emekli olan 25 hizmet (kadınlarda 20) yılını dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş kadardır ve bu tutar 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle 2.365,16 TL (2008: 2.173,18 TL) ile sınırlandırılmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır. Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bilanço tarihindeki değerinin aktüeryal öngörüler doğrultusunda hesaplanır. Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Şirket’in kıdem tazminatı karşılığı, kıdem tazminatı tavanı her altı ayda bir ayarlandığı için, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren geçerli olan 2.427,04 TL (1 Ocak 2009: 2.260,05 TL) üzerinden hesaplanmaktadır. Toplam karşılığın hesaplanmasına yönelik aşağıdaki aktüeryal öngörüler kullanılmıştır: Yıllık iskonto oranı (%) Emeklilik olasılığı (%) 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 5,92 98 6,26 97 2009 2008 3.230.104 3.987.082 191.222 274.665 (338.030) 747.524 249.591 516.507 (2.107.104) 584.028 4.105.485 3.230.104 Kıdem tazminatı karşılığının yıl içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak Faiz maliyeti Aktüeryal zarar Dönem içinde ödenen (*) Dönem içindeki artış 31 Aralık Faiz maliyeti, aktüeryal zarar ile yıl içindeki artış toplam 1.213.411 TL (2008: 1.350.126 TL) tutarında olup genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir (Dipnot 29.b). 80 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 25 - EMEKLİLİK PLANLARI Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 26 - DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 1.941.577 449.000 281.694 57.648 1.983.096 143.964 265.659 104.541 2.729.919 2.497.260 Alınan sipariş avansları Ödenecek vergi, fon ve sosyal güvenlik kesintileri Vadesi geçmiş vergi borçları (Dipnot 22.a) Diğer 6.142.847 1.044.731 886.883 393.575 3.686.292 966.969 2.640.044 611.677 8.468.036 7.904.982 (250.135) (110.170) 8.217.901 7.794.812 a) Diğer dönen varlıklar: Devreden KDV Peşin ödenen giderler Peşin ödenen vergiler Diğer b) Diğer kısa vadeli yükümlülükler: Tenzil: Tahakkuk etmemiş finansal gider Alınan sipariş avansları, Grup’un müteakip dönemlerde yapacağı satışlara yönelik olarak bayi ve müşterilerinden almış olduğu vadesi 1 yıldan az (2008: 1 yıldan az) olan çekleri içermektedir. Alınan TL avanslar için hesaplanan tahakkuk etmemiş finansal gideri için kullanılan ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı yıllık %7,78’dir (2008: %16,56). Alınan avansların makul değerleri taşınan değerlerine yaklaşıktır. DİPNOT 27 - ÖZKAYNAKLAR Şirket, SPK’ya kayıtlı olan şirketlere tanınan kayıtlı sermaye sistemini uygulamakta olup, 1 TL nominal değere sahip kayıtlı hisselerini temsil eden kayıtlı sermayesi için bir tavan belirlemiştir. Şirket’in onaylanmış ve ödenmiş nominal değerdeki sermayesi, 31 Aralık tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: Kayıtlı sermaye tavanı (tarihi değeri ile) Nominal değeri ile onaylanmış ve ödenmiş sermaye 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 300.000.000 100.000.000 300.000.000 226.027.699 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 81 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 27 - ÖZKAYNAKLAR (Devamı) Şirket’in 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi değerlerle aşağıdaki gibidir: Yaşar Holding (A, B) Halka arz (A, B) DYO A.Ş. (A, B) Diğer (A, B) Toplam ödenmiş sermaye 31 Aralık 200931 Aralık 2008 TL Hisse (%) TL Hisse (%) 74.160.452 25.452.943 370.815 15.790 74,16 25,45 0,37 0,02 167.397.170 57.756.694 838.144 35.691 74,06 25,55 0,37 0,02 100.000.000 226.027.699 Yönetim Kurulu’nun 10 Temmuz 2009 tarihli kararına istinaden, Şirket’in 31 Aralık 2008 tarihli bağımsız denetimden geçmiş ve Yönetim Kurulu’nca onaylanmış konsolide finansal tablolarında yer alan 224.381.761 TL tutarındaki geçmiş yıl zararlarından kaynaklanan bilanço açığının 176.027.699 TL’lik kısmının sermayenin azaltılması yoluyla kapatılmasını teminen, SPK’nın 2009/18 sayılı Haftalık Bülteni’nde yayımlanan “Halka Açık Anonim Ortaklıkların Fon Çıkışı Gerektirmeyen Sermaye Azaltımı İşlemlerinde Uyulacak İlke ve Esaslar” duyurusu kapsamında; çıkarılmış sermayenin 226.027.699 TL’den 50.000.000 TL’ye azaltılmasına, eşanlı olarak çıkarılmış sermayenin 100.000.000 TL’ye artırılmasına karar verilmiştir. 2 Kasım 2009 tarihinde bahsi geçen sermaye azaltımına ilişkin olarak akdedilen Olağanüstü Genel Kurul kararı 9 Kasım 2009 tarihinde İzmir Ticaret Sicil Memurluğu’nca tescil edilmiştir. Yönetim Kurulu’nun 10 Temmuz 2009 tarihli kararına istinaden, Şirket sermayesinin 50.000.000 TL nakden artırılarak 50.000.000 TL’den 100.000.000 TL’ye çıkarılması hususu 23 Aralık 2009 tarihinde İzmir Ticaret Sicil Memurluğu’nca tescil edilmiştir. Şirket, sermaye artışı sırasında ihraç ettiği hisse senetlerini nominal değerinin üstünde bir bedelle ihraç ettiği için ihraç bedeli ile nominal değer arasında oluşan farklar hisse senetleri ihraç primleri hesabına kaydedilmiştir. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle beheri 1 TL olan 100.000.000 (2008: 226.027.699) adet hisse bulunmaktadır. Şirket sermayesi A grubu nama, A grubu hamiline ve B grubu hamiline paylardan oluşmakta olup, B grubu hamiline hisse senetleri İMKB’de işlem görmektedir. Şirket Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından seçilecek 3 ila 7 üyeden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu 5 kişiden oluşması halinde 3, 7 kişiden oluşması halinde 4 üye “A” grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından, diğer üyeler de “B” grubu hissedarlar tarafından gösterilecek adaylar arasından seçilir. Olağan ve Olağanüstü Genel Kurul toplantılarında “A” grubu hisseler sahiplerine “3’er” oy, “B” grubu hisseler ise sahiplerine “1’er” oy hakkı verir. Kanuni defterlerdeki birikmiş kârlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler: Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş/çıkarılmış sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, yasal kayıtlara göre net dönem kârından yine yasal kayıtlara göre geçmiş yıl zararları düşülerek bulunan matrahın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Öte yandan, net dağıtılabilir dönem kârının tamamının temettü olarak dağıtılmasına karar verilmesi durumunda, sadece bu durumda sınırlı olmak üzere; ikinci tertip yasal yedek akçe net dağıtılabilir dönem kârından ödenmiş/çıkarılmış sermayenin %5’ini aşan kısım için %9 oranında ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir. 82 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 27 - ÖZKAYNAKLAR (Devamı) Yukarıda bahsi geçen yasal yedeklerin, SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca “Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” içerisinde sınıflandırılması gerekmektedir. Şirket’in 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle kârdan ayrılan kısıtlanmış yedeklerinin nominal tutarı 11.944.781 TL (2008: 11.944.781 TL) olup özleri itibariyle kısıtlanmamış olan 160.465 TL tutarındaki “Olağanüstü Yedekler” (2008: 160.465 TL), “Geçmiş Yıllar Zararları” içerisine sınıflandırmıştır. 1 Ocak 2008 itibariyle yürürlüğe giren Seri: XI No: 29 sayılı tebliğ ve ona açıklama getiren SPK duyurularına göre “Ödenmiş Sermaye”, “Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” ve “Hisse Senedi İhraç Primleri”nin yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğin uygulanması esnasında değerlemelerde çıkan farklılıkların (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklılıklar gibi): -“Ödenmiş Sermaye”den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemişse, “Ödenmiş Sermaye” kaleminden sonra gelmek üzere açılacak “Sermaye Düzeltmesi Farkları” kalemiyle; -“Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” ve “Hisse Senedi İhraç Primleri”nden kaynaklanmakta ve henüz kâr dağıtımı veya sermaye artırımına konu olmamışsa “Geçmiş Yıllar Kâr/Zararıyla”, ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Diğer özkaynak kalemleri ise SPK Finansal Raporlama Standartları çerçevesinde değerlenen tutarları ile gösterilmektedir. Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur. Şirket’in yasal kayıtlarına göre kâr dağıtımına baz olan özkaynak kalemleri aşağıdaki gibidir: Olağanüstü yedekler Diğer kâr yedekleri Geçmiş yıllar zararları Net dönem zararı 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 160.465 496.781 (139.158.758) (31.536.720) 160.465 496.781 (264.680.963) (50.505.494) (170.038.232) (314.529.211) Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 83 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 28 - SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ 1 Ocak- 31 Aralık 2009 1 Ocak31 Aralık 2008 Mamul satışları Ticari mal satışları Diğer satışlar 334.945.555 4.424.136 594.128 337.885.950 6.866.598 443.517 339.963.819 345.196.065 22.727.797 22.306.253 362.691.616 367.502.318 Tenzil: İndirimler İadeler (141.886.907) (7.924.809) (138.135.770) (7.078.281) Satış gelirleri 212.879.900 222.288.267 Satışların maliyeti: (151.547.441) (160.526.202) 61.332.459 61.762.065 Satış gelirleri: Yurt içi satışlar: Yurt dışı satışlar Toplam brüt satışlar Brüt kâr 84 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 29 - A RAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 6.818.473 6.216.297 5.325.665 3.787.642 1.538.024 1.286.218 1.051.758 934.818 168.940 1.893.860 7.612.080 6.640.443 9.079.839 6.370.686 1.302.903 1.640.484 1.438.339 921.969 104.454 2.525.668 29.021.695 37.636.865 a) Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri: Personel giderleri Nakliye ve navlun giderleri Reklam ve tanıtım giderleri Lisans giderleri (*) Kira Dışarıdan sağlanan hizmetler Seyahat giderleri Amortisman ve itfa payı (Dipnot 18) Enerji Diğer (*)Grup 1 Ocak – 30 Haziran 2009 dönemine ilişkin DYO A.Ş.’ye 2.441.075 TL tutarında lisans bedeli ödemiştir (2008: 2008 yılına ilişkin DYO A.Ş.’ye 5.180.614 TL tutarında lisans bedeli ödemiştir). Grup’un, DYO A.Ş.’nin 28 Eylül 2009 tarihinde aldığı karara istinaden 2009 yılının tamamı için lisans bedeli oranı azaltılmıştır. b) Genel yönetim giderleri: Personel giderleri Danışmanlık ve istişare Kıdem tazminatları (Dipnot 24) Dışarıdan sağlanan hizmetler Amortisman ve itfa payı (Dipnot 18) Enerji Bağış ve yardımlar Haberleşme Vergi, resim ve harçlar Seyahat Diğer 6.799.665 3.959.896 1.213.411 1.078.746 420.103 341.858 323.170 315.421 295.798 286.321 2.084.878 6.056.507 2.714.836 1.350.126 1.161.926 553.750 369.022 170.267 441.365 230.956 299.227 1.760.211 17.119.267 15.108.193 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 85 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 29 - A RAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (Devamı) 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 Personel giderleri Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler Amortisman ve itfa payı (Dipnot 18) Seyahat Enerji Diğer 3.547.465 324.955 209.697 132.735 70.734 814.422 3.865.591 336.647 414.112 178.703 123.974 890.632 5.100.008 5.809.659 51.240.970 58.554.717 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 129.512.876 25.486.351 7.088.159 6.618.924 5.325.665 4.820.534 3.994.490 3.872.361 3.806.457 2.014.536 1.487.244 1.213.411 7.547.403 139.671.187 26.281.122 7.065.509 7.021.726 9.079.839 5.775.911 2.714.836 6.370.686 3.878.753 1.394.651 1.931.507 1.350.126 6.545.066 202.788.411 219.080.919 c) Araştırma ve geliştirme giderleri: DİPNOT 30 - NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER Stoklar (Dipnot 13) Personel Amortisman ve itfa payı (Dipnotlar 18 ve 19) Nakliye ve navlun Reklam ve tanıtım Dışarıdan sağlanan hizmetler Danışmanlık ve istişare Lisans giderleri Enerji Kira Seyahat Kıdem tazminatları (Dipnot 24) Diğer 86 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 31 - DİĞER FAALİYETLERDEN GELİRLER/(GİDERLER) 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 638.406 164.196 135.892 134.285 123.086 15.256 1.096.439 441.619 23.714 230.310 168.705 58.510 262.505 2.307.560 1.185.363 (1.479.366) (801.172) (725.469) (431.687) (251.342) (207.920) (83.626) (75.191) (624.913) (3.318.373) (114.539) (852.668) (628.792) (244.939) (302.555) (107.429) (303.578) (847.205) (4.680.686) (6.720.078) 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 Kur farkı geliri Vade farkı geliri Kredi anapara erken ödeme iskontosu (Dipnot 8) Kefalet geliri (Dipnot 37.ii.h) Swap işleminden kaynaklanan kur farkı geliri Faiz geliri 6.810.254 3.239.890 2.448.400 1.233.482 1.178.400 108.165 11.231.329 4.172.086 1.166.400 20.668.800 48.258 15.018.591 37.286.873 a) Diğer faaliyet gelirleri: Şüpheli alacak tahsilatı (Dipnot 10.a) Sigorta hasar bedelleri tahsilatı Maddi duran varlık satış kârı Stok sayım farkları Hurda satış kârı Kira geliri Diğer Diğer gelirlerin 746.142 TL’si lehte mutabakat farklarından oluşmaktadır (2008: Yoktur). b) Diğer faaliyet giderleri: Şüpheli alacak gideri (Dipnot 10.a ve 37.i.a) Vergi gecikme zammı Stok değer düşüklüğü (Dipnot 13) Hasarlı stok maliyeti (Dipnot 13) İşe iade davaları gideri (Dipnot 22) Ödenen iş fesih dava tazminatları Özel işlem vergileri Vergi cezaları Diğer DİPNOT 32 - FİNANSAL GELİRLER Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 87 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 33 - FİNANSAL GİDERLER Faiz gideri Kur farkı gideri Swap işleminden kaynaklanan faiz gideri Vade farkı gideri Kefalet gideri (Dipnot 37.ii.g) Banka komisyon giderleri Diğer 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 (17.701.418) (11.830.356) (10.561.661) (7.974.891) (2.385.774) (1.386.080) (111.124) (15.678.030) (50.286.451) (14.525.845) (6.650.985) (1.864.056) (913.763) (48.936) (51.951.304) (89.968.066) DİPNOT 34 - SATIŞ AMACIYLA ELDE TUTULAN DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN FAALİYETLER Yoktur (2008: Yoktur). DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle peşin ödenen kurumlar vergisi ve kurumlar vergisi karşılığı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Ödenecek kurumlar vergisi Tenzil: Peşin ödenen vergiler - - 34.390 (34.390) Vergi karşılığı - - Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği mali tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle cari dönemde oluşan cari vergi gideri bulunmamaktadır (31 Aralık 2008 tarihi itibariyle 34.390 TL tutarındaki cari vergi gideri, ZAO Kemipex JSC’nin döneme ilişkin vergisinin Rusya Federasyonu vergi mevzuatına göre hesaplanmasından oluşmuştur). Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı 2009 yılı için %20’dir (2008: %20). Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kâr dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemektedir. Rusya Federasyonu’nda ve Romanya’da yürürlükte bulunan gelir vergisi oranları sırasıyla %20 ve %16’dır (2008: sırasıyla %24 ve %16). 88 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı) Türkiye’deki bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye’de yerleşik kurumlara ödenen kâr paylarından (temettüler) stopaj yapılmaz. Bunların dışında kalan kişi ve kurumlara yapılan temettü ödemeleri %15 (2008: %15) oranında stopaja tabidir. Kârın sermayeye ilavesi, kâr dağıtımı sayılmaz. Şirketler üçer aylık mali kârları üzerinden %20 (2008: %20) oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 14 üncü gününe kadar beyan edip 17’nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan herhangi bir başka mali borca da mahsup edilebilir. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25 inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse yapılacak vergi tarhiyatı nedeniyle vergi miktarları değişebilir. Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda kurumlara yönelik birçok istisna bulunmaktadır. Bu istisnalardan Şirket’e ilişkin olanları aşağıda açıklanmıştır: Kurumların tam mükellefiyete tabi bir başka kurumun sermayesine iştirakten elde ettikleri temettü kazançları (yatırım fonlarının katılma belgeleri ile yatırım ortaklıkları hisse senetlerinden elde edilen kâr payları hariç) kurumlar vergisinden istisnadır. Kurumların rüçhan hakkı kuponlarının satışından elde ettikleri kazançlarının %75’lik kısmı ile anonim şirketlerin kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları hisse senetlerinin itibari değerlerinin üzerinde elden çıkarılmasından sağlanan emisyon primi kazançları kurumlar vergisinden istisnadır. Dolayısı ile ticari kâr/(zarar) rakamı içinde yer alan yukarıda sayılan nitelikteki kazançlar/(kayıplar) kurumlar vergisi hesabında dikkate alınmıştır. Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde yukarıda yer alan istisnalar yanında ayrıca Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. madde hükmünde belirtilen indirimler ile birlikte Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde belirtilen diğer indirimler de dikkate alınır. Transfer fiyatlandırması Kurumların ilişkili kişilerle yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satımlarında emsallerine uygun olarak tespit edecekleri bedel veya fiyat kullanmaları gerekmektedir. Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir. Kurumlar, ilişkili kişiler ile gerçekleştirdiği işlemlerde uygulanacak emsaline uygun fiyat veya bedelleri ilgili kanunda belirtilen yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanmak suretiyle tespit edeceklerdir. Emsaline uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat ve bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kağıtlar olarak kurumlar tarafından saklanması zorunlu kılınmıştır. Ayrıca, kurumlar bir hesap dönemi içerisinde ilişkili kişiler ile yaptıkları işlemlere ilişkin olarak bilgi ve belgeleri içerecek şekilde bir rapor hazırlayacaklardır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 89 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı) Emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunulması halinde kazancın tamamen veya kısmen transfer fiyatlaması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacaktır. Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç 13 üncü maddede belirtilen şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılacaktır. Transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılmış kâr payının net kâr payı tutarı olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması sonucu bulunan tutar üzerinden ortakların hukuki niteliğine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yapılacaktır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilecektir. Ancak, bu düzeltmenin yapılabilmesi için örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması gerekmektedir. Örtülü kazanç dağıtılan kurum nezdinde yapılacak düzeltmede dikkate alınacak tutar, kesinleşen ve ödenen tutar olacaktır. Rusya Federasyonu Rusya Federasyonu’nda yürürlükte bulunan gelir vergisi oranı %20’dir (2008: %24). Rusya Federasyonu vergi sistemine göre mali zararlar, gelecekteki vergiye tabi gelirlerden mahsup edilmek üzere 10 yıl ileriye taşınabilir. Herhangi bir yılda mahsup edilebilecek azami tutar ilgili yılın vergiye tabi toplam kârının %30’u (2008: %30) ile sınırlıdır. Söz konusu dönemlerde mahsup edilmeyen zararlarla ilgili haklar kaybedilir. Öte yandan, Rusya Federasyonu’nda vergi, para ve gümrük mevzuatları çeşitli yorumlara ve sık sık ortaya çıkan değişikliklere tabidir. Şirket’in işlemlerinde ve faaliyetlerinde uygulanan mevzuatla ilgili yönetimin yorumu, ilgili bölgesel ve federal otoritelerce değişik şekillerde yorumlanabilir. Rusya Federasyonu’nda yakın geçmişte yaşanan olaylar, vergi otoritelerinin mevzuat ile ilgili değerlendirmelerindeki yorumların neticesinde geçmişte onaylanan işlemlerin ve faaliyetlerin ileriki dönemlerde onaylanmayacağı riskinin mümkün olabileceğini göstermektedir. Vergiler ile ilgili inceleme vergi incelemesine yetkili makamlarca son incelemeden önceki üç yılı kapsar. Kimi durumlar altında bu tür incelemeler daha uzun dönemleri de kapsayabilir. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 hesap dönemlerine ait konsolide kapsamlı gelir tablolarında yer alan vergi (gideri)/geliri aşağıda özetlenmiştir. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 Cari dönem kurumlar vergisi gideri Ertelenmiş vergi (gideri)/geliri - (93.902) (34.390) 2.622.990 (93.902) 2.588.600 90 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı) 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 hesap dönemlerine ait vergi gider mutabakatı aşağıdaki gibidir: Vergi öncesi zarar Vergi öncesi zarar üzerinden ana ortaklık vergi oranıyla hesaplanan vergi Farklı vergi oranına sahip bağlı ortaklıkların etkisi İndirilecek gelirler Kanunen kabul edilmeyen giderler Üzerinden ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmayan mali zarar Diğer Vergi (gideri)/geliri 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 (29.214.350) (55.008.560) 5.842.870 14.398 588.330 (1.131.420) 11.001.712 128.481 1.155.004 (1.307.683) (5.058.288) (349.792) (7.846.494) (542.420) (93.902) 2.588.600 Ertelenmiş vergiler Grup, ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerini, varlık ve yükümlülüklerin bilançodaki kayıtlı değerleri ile vergi değerleri arasında oluşan geçici farklar üzerinden bilanço tarihi itibariyle yasalaşmış vergi oranlarını kullanarak hesaplamaktadır. İleriki dönemlerde gerçekleşecek geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri için uygulanan oran %20’dir (2008: %20). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 91 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı) 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin bilanço tarihleri itibariyle yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hesaplamalarının dökümü aşağıdaki gibidir: Ertelenmiş vergi varlığı/ Birikmiş geçici farklar (yükümlülüğü) 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 2009 2008 2009 2008 Faydalı ömür düzeltmesi 31.039.013 25.846.407 Makine, tesis ve cihazların yeniden değerlemesi 39.981.026 42.144.651 Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenlerinin yeniden değerlemesi 27.122.477 28.030.563 Arazi ve arsaların yeniden değerlemesi 44.539.421 44.691.044 Kıdem tazminatı karşılığı (Dipnot 24) (4.105.485) (3.230.104) Diğer (6.207.803) (7.996.205) (5.169.281) (8.428.930) (5.424.495) (2.226.971) 821.097 (146.373) (5.606.113) (2.234.552) 646.021 (293.993) Ertelenmiş vergi varlığı Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 821.097 (22.001.847) 646.021 (21.732.869) Ertelenmiş vergi yükümlülüğü-net (21.180.750) (21.086.848) Grup, müteakip yıllarda kullanılabilecek taşınabilir mali zararlardan kaynaklanan 31.678.023 TL (2008: 28.646.580 TL) tutarlarındaki ertelenmiş vergi varlığını gelecekte faydalanılması kuvvetle muhtemel görülmediği için kayıtlarına almamıştır. 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle Şirket’in finansal tablolarına yansıtılmayan ve üzerinden ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmayan mahsup edilebilecek mali zararların en son kullanım yıllarına göre dağılımı aşağıdaki gibidir: En son kullanım yılı 2009 2010 2011 2012 2013 2014 92 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 - 21.572.415 41.501.456 20.665.792 49.359.014 25.291.438 10.134.223 21.572.415 41.501.456 20.665.792 49.359.014 - 158.390.115 143.232.900 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 35 - VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı) Ertelenmiş vergi hareket tablosu aşağıda belirtilmiştir: 1 Ocak Yeniden değerleme fonuna verilen (*) Cari dönem gelir tablosuna yansıtılan 31 Aralık 2009 2008 (21.086.848) (21.503.130) - (93.902) (2.206.708) 2.622.990 (21.180.750) (21.086.848) (*)Grup, 1 Ocak 2009 tarihinden önce hazırladığı finansal tablolarda, geçmiş yıllar kârları ile ilişkilendirdiği, amortisman transferi üzerinden hesaplanan, 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle 614.342 TL (2008: 529.844 TL) ertelenmiş vergi etkisini (Dipnot 18) 2009 yılı içerisinde konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtmıştır. Önemlilik kavramı dahilinde 2008 yılına ilişkin finansal tablolar yeniden düzenlenmemiştir. DİPNOT 36 - HİSSE BAŞINA KAYIP Kâr dağıtımı için, öncelikle Türk Ticaret Kanunu düzenlemeleri uyarınca yasal kayıtlar üzerinden yedek akçe ayrılması, Tebliğ uyarınca düzeltilmiş konsolide finansal tablolarda bulunan net dağıtılabilir kâr üzerinden dağıtılacak tutarın tamamı, yasal net dağıtılabilir kârdan karşılanabiliyorsa bu tutarın tamamı, yasal kayıtlarda yer alan tutardan karşılanamıyorsa yasal kayıtlardaki net dağıtılabilir tutarın tamamının dağıtılması gerekmektedir. Hisse başına esas kayıp, hissedarlara ait net zararın çıkarılmış adi hisselerin söz konusu dönemdeki ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile hesaplanır. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 Net dönem zararı A 29.284.396 52.393.262 Adi hisselerin ağırlıklı ortalama adedi B 201.979.786 226.027.699 A/B 0,1450 0,2318 Nominal değeri 1 TL olan hisse başına kayıp 1 Ocak- 31 Aralık 2009 ve 2008 hesap dönemlerinde hisse başına kayıp ile seyreltilmiş hisse başına kayıp arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 93 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan alacaklar ve ilişkili taraflara borçlar bakiyeleri ile dönem içlerinde ilişkili taraflarla yapılan önemli işlemlerin özeti aşağıda sunulmuştur: i) İlişkili tarafların bakiyeleri: a) İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar: 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 710.900 134.492 47.217 658.266 137.412 - 892.609 795.678 Tenzil: Şüpheli alacak karşılığı Vadeli satışlardan kaynaklanan kazanılmamış finansal gelir (694.196) (492.796) (1.241) (1.891) 197.172 300.991 Yataş DYO A.Ş. DYO Matbaa Yataş’tan olan alacaklar ihracat amacıyla yapılan satışlardan kaynaklanmaktadır. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle, Grup DYO A.Ş.’den olan alacağının mutabakat farklarından kaynaklanması sebebiyle tamamını giderleştirmiştir. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar için hesaplanan tahakkuk etmemiş finansal gelir için kullanılan ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı TL ve Euro cinsinden alacaklar için sırasıyla yıllık %6,87 ve %0,52 (2008: TL, ABD Doları ve Euro cinsinden alacaklar için sırasıyla yıllık %16,63, %1,42 ve %2,77) olup ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacakların ağırlıklı ortalama vadesi 1 ay içerisindedir (2008: 2 ay). 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan ticari alacakların vadeleri aşağıdaki gibidir: Vadesi geçen alacaklar 0-30 gün vadeli 31-60 gün vadeli 61-90 gün vadeli 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 30.072 34.117 96.788 36.195 84.175 40.946 33.534 142.336 197.172 300.991 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle vadesi geçen ilişkili taraflardan ticari alacakların yaşlandırması ve kredi riski analizi Dipnot 38.a’da detaylı olarak açıklanmıştır. 94 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI (Devamı) Şüpheli alacak karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 2009 2008 (492.796) (391.104) (201.400) (101.692) (694.196) (492.796) 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Yadex Export Import und Spedition GmbH (“Yadex”) Yaşar Holding Yataş DYO A.Ş. DYO Matbaa Birmaş Tüketim Malları Ticaret A.Ş. (“Birmaş”) Diğer 4.892.368 1.708.854 1.589.016 824.269 821.647 350.504 896.097 7.909.823 3.615.621 1.375.489 763.346 607.304 155.966 298.208 Tenzil: Vadeli alışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş finansal gider 11.082.755 14.725.757 (10.738) (23.759) 11.072.017 14.701.998 1 Ocak Dönem içerisinde ayrılan karşılıklar (Dipnot 31.b) 31 Aralık b) İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar: İlişkili taraflara borçların önemli bir kısmı Yadex aracılığıyla gerçekleştirilen yurtdışı hammadde alımlarından, Yaşar Holding’den alınan danışmanlık ve istişare hizmetlerinden ve DYO A.Ş. ile Dyo Matbaa’dan yapılan lisans hizmeti alımlarından kaynaklanmaktadır. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle ilişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar için hesaplanan tahakkuk etmemiş finansman maliyeti için kullanılan ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı TL ve Euro cinsinden ticari borçlar için sırasıyla yıllık %6,88 ve %0,48’dir (2008: sırasıyla yıllık %16,70 ve %2,84). 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle vadesi geçen ilişkili taraflara kısa vadeli borçların yaşlandırması aşağıdaki gibidir: 0-3 ay arası 3 aydan uzun 2.966.798 5.985.242 1.486.726 8.922.284 8.952.040 10.409.010 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 95 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI (Devamı) c) İlişkili taraflara kısa vadeli diğer borçlar: Çamlı Yem Yaşar Holding Pınar Süt Yataş DYO Matbaa YBP Diğer 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 2.303.158 1.147.899 479.405 404.382 298.206 98.324 474.421 493.034 5.878.342 149.238 346.570 171.421 5.753.838 547.108 5.205.795 13.339.551 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Çamlı Yem’e olan borçların 993.875 TL tutarındaki kısmı Çamlı Yem tarafından uluslararası bir finans kuruluşundan temin edilip Grup’a aynı koşullarda devredilen uzun vadeli kredi borcunun faiz tahakkukundan, 1.283.118 TL tutarındaki kısmı vade farkı ve kefalet faturalarından ve 26.165 TL tutarındaki kısmı ise (2008: 493.034 TL) Grup’un dönem içerisinde söz konusu ilişkili taraftan temin ettiği fon ve bunun üzerinden hesaplanan faiz tahakkukundan oluşmaktadır. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Yaşar Holding’e olan borçların 337.297 TL tutarındaki kısmı Yaşar Holding tarafından uluslar arası bir finans kuruluşundan temin edilip Grup’a aynı koşullarda devredilen uzun vadeli kredi borcunun faiz tahakkukundan, 810.602 TL tutarındaki kısmı ise (2008: 5.878.342 TL) Grup’un dönem içerisinde söz konusu ilişkili taraftan temin ettiği fon ve bunun üzerinden hesaplanan faiz tahakkukundan oluşmaktadır. İlişkili taraflara ticari olmayan borçlara uygulanan faiz oranı ortalama yıllık %14’tür (2008: %21). 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 24.115.372 8.168.929 14.922.406 5.054.500 32.284.301 19.976.906 d) İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar: Çamlı Yem Yaşar Holding 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle, ilişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar bakiyesi, Yaşar Holding ve Çamlı Yem tarafından uluslararası bir finans kuruluşundan temin edilip Grup’a aynı koşullarda devredilen kredi borçlarının anaparalarından oluşmaktadır. Yıllık TL Libor + %8,50 faiz oranına sahip söz konusu anapara borçlarının geri ödeme vadesi 27 Eylül 2013 olup makul değeri 30.855.765 TL’dir (2008: 21.930.167 TL). 96 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI (Devamı) ii) İlişkili taraflar ile olan işlemler: 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 2.538.030 111.552 3.230.581 500.739 2.649.582 3.731.320 217.947 55.887 61.368 126.627 332.617 99.648 335.202 558.892 Yadex Bornova Matbaa Mürekkepleri San. ve Tic. A.Ş. DYO Matbaa Yaşar Basf Otomotiv Boyaları Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. 361.144 159.006 48.962 - 1.487.747 145.917 44.856 2.296.684 569.112 3.975.204 Yaşar Holding Bintur Turizm ve Catering Hizmetleri Tic. A.Ş. Yataş Diğer 3.522.424 917.759 71.291 269.745 2.452.454 613.239 581.293 412.173 4.781.219 4.059.159 a) Mal satışları: Yataş Diğer b) Hizmet satışları: Yaşar Holding DYO Matbaa Diğer c) Mal alımları: Yadex’ten yapılan mal alımları ağırlıklı olarak hammadde alımlarından kaynaklanmaktadır. ç) Hizmet alımları: Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 97 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI (Devamı) Yaşar Holding’den yapılan hizmet alımları kurumsal finansman ve fon yönetimi ile danışmanlık ve istişare hizmet bedellerinden oluşmaktadır. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 1 Ocak 31 Aralık 2008 DYO Matbaa Diğer 31.050 300 1.474 23.336 31.350 24.810 2.441.075 1.200.315 5.180.614 810.215 3.641.390 5.990.829 4.736.882 4.617.810 331.784 219.932 186.943 171.320 97.382 6.713 161.899 928.432 518.438 121.911 170.602 101.850 128.258 162.865 193.654 10.530.665 2.326.010 d) Maddi duran varlık alımları: e) Lisans bedeli: DYO A.Ş. (Dipnot 29.a) DYO Matbaa f) Finansal giderler: Yaşar Holding Çamlı Yem Yadex Pınar Süt Yataş Birmaş DYO Matbaa YBP Diğer 98 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI (Devamı) Finansal giderlerin tamamı grup şirketlerine olan ticari ve ticari olmayan borçlara işletilen vade farkı ile devir alınan kredilerin finansal maliyetinden oluşmakta olup söz konusu giderler dönemin finansal giderleri içerisinde muhasebeleştirilmiştir (Dipnot 33). 1 Ocak - 1 Ocak 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 g) Kefalet giderleri: Çamlı Yem Yaşar Holding YBP Pınar Et Viking Kağıt Pınar Su Pınar Süt DYO Matbaa Diğer 615.419 372.794 214.284 214.284 214.284 214.284 214.284 67.095 259.046 264.128 248.694 202.662 202.662 202.662 202.662 202.662 58.502 279.422 2.385.774 1.864.056 Kefalet giderleri, Dipnot 22’de açıklandığı üzere Grup’un uluslararası piyasalardan ve finansal kuruluşlardan sağlamış olduğu ve Yaşar grubu şirketlerinin garantör olarak katıldığı kredilerin kefalet giderinden oluşmakta olup (Dipnot 33) ilgili hesaplamalarda kullanılan finansman temini ve kefalet komisyon oranları her bir işlem için %0,75’dir (2008: %0,75). h) Kefalet gelirleri: Yaşar Holding DYO A.Ş. Diğer 930.770 - 302.712 869.758 22.204 274.438 1.233.482 1.166.400 Kefalet gelirleri, Yaşar grubu şirketlerinden Yaşar Holding, YBP, Çamlı Yem, Pınar Süt, Pınar Et, Viking Kağıt ve Pınar Su’nun Morgan Stanley Bank International Limited’den temin ettiği 7 yıl vadeli 40.000.000 Euro (2008: 48.000.000 Euro) tutarında krediye Grup’un garantör olarak katılması sonucunda ilgili şirketlere kesilen kefalet bedellerinden oluşmakta olup (Dipnot 32) ilgili hesaplamalarda kullanılan finansman temini ve kefalet komisyon oranları her bir işlem için %0,75’dir (2008: %0,75). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 99 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 37 - İLİŞKİLİ TARAFLAR AÇIKLAMALARI (Devamı) ı) Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar: Üst düzey yöneticiler, genel müdür ve direktörlerden oluşmakta olup bu yöneticilere sağlanan faydalar ile yönetim kuruluna ödenen huzur hakları aşağıdaki gibidir: Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar İşten çıkarılma nedeniyle sağlanan faydalar İşten ayrılma sonrası faydalar Hisse bazlı ödemeler Diğer uzun vadeli faydalar 2009 2008 1.804.110 674.181 - - 31.309 1.883.628 42.475 2.509.600 1.926.103 i) İlişkili taraflara verilen kefaletler: Grup, 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Yaşar grubu şirketlerinden Yaşar Holding, YBP, Çamlı Yem, Pınar Süt, Pınar Et, Viking Kağıt ve Pınar Su’nun uluslararası piyasalardan ve finansal kuruluşlardan sağlamış olduğu toplam 246.289.000 Euro karşılığı 532.058.127 TL (2008: 271 milyon Euro karşılığı 580.156.800 TL) tutarındaki kredilere sayılan grup şirketleriyle birlikte garantör sıfatıyla kefalet vermiştir (Dipnot 22). DİPNOT 38 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ Grup, faaliyetlerinden ötürü, kur, nakit akım ve faiz oranı risklerinden oluşan piyasa riskine, sermaye riskine, kredi riskine ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup’un riskleri yönetim politikası, finansal piyasalardaki beklenmedik değişimlere odaklanmıştır. Finansal risklerin yönetim politikası Grup’un üst düzey yönetimi ve finans bölümü tarafından Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politika ve stratejileri doğrultusunda yapılmaktadır. Yönetim Kurulu özellikle kur, faiz ve sermaye risklerinin yönetilmesi için genel kapsamda prensip ve politika hazırlamakta, finansal ve operasyonel riskleri yakından takip etmektedir. Grup’un finansal riskleri yönetmek için belirlediği amaçlar şu şekilde özetlenebilir; • Grup’un faaliyetlerinden ve ana varlıklarından sağlanan nakit akışının, kur ve faiz riskleri göz önünde bulundurularak etkin bir şekilde, devamlılığının sağlanması, • Etkin ve verimli kullanmak üzere yeterli miktarda kredi kaynağının tür ve vade olarak en uygun koşullarda gerektiğinde kullanılmak üzere hazır tutulması • Karşı taraftan kaynaklanan riskin asgari düzeyde tutulması ve etkin takibi. 100 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) a) Kredi riski: Kredi riski bankalardaki mevduat, ilişkili taraflardan alacaklar ve diğer ticari alacaklardan kaynaklanmakta olup finansal varlıkları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. Grup yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf (ilişkili taraflar hariç) için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. Grup, bayilerinden ve direkt müşterilerinden doğabilecek bu riski, belirlenen kredi limitlerini alınan teminatlar ile sınırlayarak ve teminat tutarlarını güncelleyerek yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullanımı Grup tarafından izlenmekte ve müşterinin finansal pozisyonu, geçmiş tecrübeler ve diğer faktörler göz önüne alınarak müşterinin kredi kalitesi değerlendirilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir. 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riski analizi izleyen sayfadaki gibidir: 31 Aralık 2009 Alacaklar Ticari Alacaklar (1) Diğer Alacaklar İlişkili İlişkili Bankalardaki Taraf Diğer Taraf Taraf Diğer Taraf Mevduat Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (2) 197.172 - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - A. Vadesi geçmemiş yada değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri (3) 167.100 B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan , aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri (3) - C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri (3) 30.072 - Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) 694.196 - Değer düşüklüğü (-) (694.196) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - Değer düşüklüğü (-) - -Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - Toplam 79.805.717 11.834.255 - - 1.535.305 - 459.378 81.997.572 - 11.834.255 72.906.612 - 1.535.305 459.378 75.068.395 - - - - - 4.781.725 2.081.184 - - - - - - 4.811.797 2.081.184 2.117.380 9.977.372 (7.859.992) - - - - - - - - - 2.117.380 10.671.568 (8.554.188) 2.117.380 - - - - - - - - - - - 2.117.380 - - - - - - - - - - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 101 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 31 Aralık 2008 Alacaklar Ticari Alacaklar (1) Diğer Alacaklar İlişkili İlişkili Bankalardaki Taraf Diğer Taraf Taraf Diğer Taraf Mevduat Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (2) 300.991 - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - A. Vadesi geçmemiş yada değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri (3) 216.816 B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan , aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri (3) - C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri (3) 84.175 - Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) 492.796 - Değer düşüklüğü (-) (492.796) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - Değer düşüklüğü (-) - -Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - Toplam 76.414.761 5.445.846 - - 3.538.749 - 928.015 - 81.182.516 5.445.846 68.782.135 - 3.538.749 928.015 73.465.715 - - - - - 6.516.516 1.724.733 - - - - - - 6.600.691 1.724.733 1.116.110 8.336.542 (7.220.432) - - - - - - - - - 1.116.110 8.829.338 (7.713.228) 1.116.110 - - - - - - - - - - - 1.116.110 - - - - - - - - - - (1)Grup’un ticari alacakları temel olarak boya, vernik, reçine ve sair yüzey kaplama ve yapı malzemeleri satışlarından doğmaktadır. (2)İlgili tutarların belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır. (3)Grup yönetimi geçmiş deneyimi göz önünde bulundurarak ilgili tutarların tahsilatında herhangi bir sorun ile karşılaşılmayacağını öngörmektedir. 102 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle vadesi geçmiş finansal araçların yaşlandırması aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2009 İlişkili Taraflar Alacaklar Diğer Taraflar Toplam Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş - - - 30.072 2.544.234 1.602.308 1.360.144 1.392.419 2.544.234 1.602.308 1.360.144 1.422.491 30.072 6.899.105 6.929.177 - (4.198.564) (4.198.564) 30.072 2.700.541 (*) 2.730.613 Teminat ile güvence altına alınmış kısmı (*)Konsolide finansal tabloların onaylandığı tarih itibariyle söz konusu vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların 1.960.184 TL tutarındaki kısmı tahsil edilmiştir. 31 Aralık 2008 İlişkili Taraflar Alacaklar Diğer Taraflar Toplam Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 10.117 3.657 70.401 - 4.037.500 2.015.000 1.229.072 351.054 4.047.617 2.018.657 1.299.473 351.054 84.175 7.632.626 7.716.801 - (2.840.843) (2.840.843) 84.175 4.791.783 4.875.958 Teminat ile güvence altına alınmış kısmı b) Likidite riski: İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 103 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, Grup’un ana ortağı Yaşar Holding ile birlikte, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin ve operasyonlardan yaratılan fonun yeterli miktarlarda olmasının sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir. Grup yönetimi, kesintisiz likiditasyonu sağlamak için müşteri alacaklarının vadesinde tahsil edilmesi konusunda yakın takip yapmakta, tahsilatlardaki gecikmenin Grup’a finansal herhangi bir yük getirmemesi için yoğun olarak çalışmakta ve de bankalarla yapılan çalışmalar sonucunda Grup’un ihtiyaç duyması halinde kullanıma hazır nakdi ve gayrinakdi kredi limitleri belirlemektedir. Ayrıca, Şirket’in ana ortağı durumunda olan Yaşar Holding, Grup’un mevcut olan ticari ve ticari olmayan borçlarını ödemekte herhangi bir güçlükle karşılaşmaması ve zamanında ödemelerini gerçekleştirmesi için Grup’a gerekli kaynak ve desteğin sağlanacağını taahhüt etmiştir (Dipnot 41). 31 Aralık 2009 Sözleşme Uyarınca Nakit Çıkışlar Defter Toplamı 3 aydan 3 - 12 ay Değeri (=I+II+III) kısa (I) arası (II) 1 - 5 yıl arası (III) Sözleşme uyarınca vadeler: Türev olmayan finansal yükümlülükler: Finansal Borçlar Ticari Borçlar Diğer Borçlar 110.718.837 52.743.584 37.490.096 132.180.705 52.940.653 57.978.422 25.744.020 45.064.710 7.794.442 2.860.669 103.576.016 7.875.943 2.584.038 47.599.942 200.952.517 243.099.780 78.603.172 (*) 13.320.650 151.175.958 Türev finansal araçlar: Finansal (yatırımlar)/ yükümlülükler (Dipnot 8) (6.726.915) 18.041.400 3.369.915 (*) 3.303.355 11.368.130 (*)Grup yönetimi, işletme faaliyetlerinden sağlanacak nakit akışı ve dönen varlıkları göz önünde bulundurarak, söz konusu finansal yükümlülüklerin ödenmesinde herhangi bir güçlükle karşılaşılmayacağını öngörmektedir. 104 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 31 Aralık 2008 Sözleşme Uyarınca Nakit Çıkışlar Defter Toplamı 3 aydan 3 - 12 ay Değeri (=I+II+III) kısa (I) arası (II) 1 - 5 yıl arası (III) Sözleşme uyarınca vadeler: Türev olmayan finansal yükümlülükler: Finansal Borçlar Ticari Borçlar Diğer Borçlar 139.949.620 58.650.397 33.316.457 231.916.474 312.286.14788.005.949 (*) 35.389.596 188.890.602 194.198.506 58.950.786 59.136.855 30.448.595 56.187.065 1.370.289 16.287.497 147.462.414 2.763.721 16.338.378 41.428.188 Türev finansal araçlar: Finansal (yatırımlar)/ yükümlülükler (Dipnot 8) (5.489.567) 60.716.524 7.201.364 6.969.062 46.546.098 c) Piyasa riski: i) Döviz kuru riski Grup, döviz cinsinden borçlu veya alacaklı bulunulan meblağların TL’ye çevrilmesinden dolayı kur değişiklerinden doğan döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Grup, kur riskini azaltabilmek için döviz pozisyonunu dengeleme amaçlı bir politika izlemektedir. Mevcut riskler Şirket’in Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu’nca yapılan düzenli toplantılarda izlenmekte ve Grup’un döviz pozisyonu takip edilmektedir. Söz konusu riskten ötürü, Grup gerekli gördüğü ölçüde türev enstrümanlarını kullanmaktadır (Dipnot 8 ve 9). Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 105 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 1. Ticari Alacaklar 2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa, Banka hesapları dahil) 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 3. Diğer 4. Dönen Varlıklar (1+2+3) 5. Ticari Alacaklar 6a. Parasal Finansal Varlıklar 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 7. Diğer 8. Duran Varlıklar (5+6+7) 9. Toplam Varlıklar (4+8) Yabancı Para Pozisyonu Tablosu 3 1 Aralık 2009 TL ABD Diğer (TL TL Karşılığı Doları Euro Karşılığı) Karşılığı 31 Aralık 2008 ABD Doları Euro Diğer (TL Karşılığı) 1.201.298 739.019 40.993 - 824.768 451.835 66.077 - - - - 1.201.298 - - - - - 1.201.298 - - - 739.019 - - - - - 739.019 - - - 40.993 - - - - - 40.993 - - - - - - - - - - 49.129 - - 873.897 - - - - - 873.897 30.165 - - 482.000 - - - - - 482.000 1.640 - - 67.717 - - - - - 67.717 - 10. Ticari Borçlar (23.067.819) (5.427.351) 11. Finansal Yükümlülükler (9.617.838) (5.400.000) 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - 13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12) (32.685.657) (10.827.351) 14. Ticari Borçlar - - 15. Finansal Yükümlülükler (86.412.000) - 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler - - 16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - 17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) (86.412.000) - 18. Toplam Yükümlülükler (13+17) (119.097.657) (10.827.351) (6.895.272) (688.357) - - - - - - (28.805.598) (34.847.241) - - (5.747.175) (12.911.225) - - (9.395.621) (7.156.949) - - - - (63.652.839) (18.658.400) - - - - (102.758.400) - - - - - - - (102.758.400) - - (166.411.239) (18.658.400) (16.552.570) - (48.000.000) - - (48.000.000) (64.552.570) - - - - - - - - - - (18.176.400) (64.484.853) - (18.176.400) (64.484.853) - (7.583.629) - (40.000.000) - - (40.000.000) (47.583.629) 19. Bilanço Dışı Döviz Cinsinden Türev Araçların Net Varlık/ (Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b) - - - - - 19a. Aktif Karakterli Bilanço Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı - - - - - 19b. Aktif Karakterli Bilanço Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı - - - - - 20. Net Yabancı Para Yükümlülük Pozisyonu (9+18+19) (117.896.359)(10.088.332) (47.542.636) - (165.537.342) 21. Parasal Kalemler Net Yabancı Para Yükümlülük Pozisyonu (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) (117.896.359)(10.088.332) (47.542.636) - (165.537.342) 22. Döviz Hedge’i İçin Kullanılan Finansal Araçların Toplam Gerçeğe Uygun Değeri - - - - - 23. Döviz Varlıkların Hedge Edilen Kısmının Tutarı - - - - - 24. Döviz Yükümlülüklerin Hedge Edilen Kısmının Tutarı 87.899.058 - 40.688.357 - 105.738.668 25. İhracat 22.727.797 3.438.823 937.400 15.524.896 22.306.253 26. İthalat 66.990.323 15.357.381 20.204.879 - 72.448.915 106 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - - - - - - - 3.630.149 21.838.545 49.392.128 878.537 16.036.216 24.114.941 - Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 31 Aralık 2009Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu Kâr/Zarar Özkaynaklar Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: 1- ABD Doları net yükümlülük 2- ABD Doları riskinden korunan kısmı (-) 3- ABD Doları Net Etki (1+2) (1.519.000) - (1.519.000) 1.519.000 - 1.519.000 - - - - 4- Euro net yükümlülük 5- Euro riskinden korunan kısım (-) 6- Euro Net Etki (4+5) (10.270.636) 8.789.906 (1.480.730) 10.270.636 (8.789.906) 1.480.730 - - - - TOPLAM (3+6) (2.999.730) 2.999.730 - - Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: 31 Aralık 2008Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu Kâr/Zarar Özkaynaklar Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %20 değerlenmesi halinde: 1- ABD Doları net yükümlülük 2- ABD Doları riskinden korunan kısmı (-) 3- ABD Doları Net Etki (1+2) (5.497.634) - (5.497.634) 5.497.634 - 5.497.634 - - - - 4- Euro net yükümlülük 5- Euro riskinden korunan kısım (-) 6- Euro Net Etki (4+5) (27.609.835) 21.147.734 (6.462.101) 27.609.835 (21.147.734) 6.462.101 - - - - TOPLAM (3+6) (11.959.735) 11.959.735 - - Euro’nun TL karşısında %20 değerlenmesi halinde: Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 107 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) ii) Faiz riski Grup, faiz oranlarındaki değişmelerin faiz unsuru taşıyan varlık ve yükümlülükler üzerindeki etkisinden dolayı faiz oranı riskine maruz kalmaktadır. Sabit faizli finansal araçlar Finansal varlıklar Finansal yükümlülükler Faiz Pozisyonu Tablosu 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 - 22.819.780 250.000 34.210.952 80.002.889 171.405.822 76.715.752 192.215.955 Değişken faizli finansal araçlar Finansal varlıklar Finansal yükümlülükler Grup’un yapmış olduğu faiz duyarlılık analizine göre, 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle, faiz oranlarında %1’lik bir artış söz konusu olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, değişken faiz oranlı kredilerden kaynaklanan faiz gideri sonucu net dönem zararı 64.749 TL (2008: 91.734 TL) daha fazla olurdu. iii) Fiyat riski Grup’un operasyonel kârlılığı ve operasyonlarından sağladığı nakit akımları, faaliyet gösterilen boya sektöründeki rekabet ve hammadde fiyatlarındaki değişime göre değişkenlik gösteren boya ve kimyasal madde fiyatlarından etkilenmekte olup, Grup yönetimi tarafından söz konusu fiyatlar yakından takip edilmekte ve maliyetlerin fiyat üzerindeki baskısını indirgemek amacıyla maliyet iyileştirici önlemler alınmaktadır. Mevcut riskler Şirket’in Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu’nca yapılan düzenli toplantılarda izlenmektedir. 108 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Çevre ve Sürdürülebilirlik Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 38 - F İNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) d) Sermaye riski yönetimi: Sermayeyi yönetirken Grup’un hedefleri, ortaklarına getiri ve fayda sağlamak ile sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısıyla ve Grup’un ana ortağı durumunda olan Yaşar Holding’in de desteğiyle faaliyetlerinin devamını sağlayabilmektir (Dipnot 41). Grup sermayeyi borç/özsermaye oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam özsermayeye bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (bilançoda gösterildiği gibi kredileri, ticari ve ilişkili taraflara borçları içerir) düşülmesiyle hesaplanır. Toplam borçlar Eksi: Nakit ve nakit benzeri değerler (Dipnot 6) 31 Aralık 2009 210.895.503 (524.627) 31 Aralık 2008 243.428.119 (1.128.743) Net borç 210.370.876 242.299.376 Toplam özkaynaklar 69.444.394 48.839.643 %303 %496 Borç/özsermaye oranı (Dipnot 41) DİPNOT 39 - F İNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) Makul değer, finansal araçların, zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında gönüllü taraflar arasındaki bir cari işlemde, el değiştirebileceği tutar olup, eğer varsa teşkilatlanmış bir piyasada işlem gören fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir. Finansal araçların tahmini makul bedelleri, Grup tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit olunmuştur. Ancak makul değer tahmini amacıyla piyasa verilerinin yorumlanmasında muhakeme kullanılır. Buna bağlı olarak burada sunulan tahminler, Grup’un cari bir piyasa işleminde elde edebileceği değerlerin göstergesi olmayabilir. Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal araçların makul değerinin tahmininde kullanılmıştır: Finansal varlıklar Yıl sonu kurlarıyla çevrilen dövize dayalı olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir. Nakit ve nakit benzerleri makul değerleri ile gösterilmektedir. Ticari alacakların, ilgili şüpheli alacak karşılıklarının kayıtlı değerleri ile birlikte ve diğer alacaklar ile ilişkili taraflardan kısa vadeli alacakların makul değerlerine yaklaşık tutarlar üzerinden gösterildiği tahmin edilmektedir. Borsaya kayıtlı olmayan satılmaya hazır finansal varlıkların genel maliyet değerlerinden değer düşüklüğü çıkarılmış değerlerinin makul değerlerinden önemli ölçüde farklı olmadığı kabul edilmektedir. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 109 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 39 - F İNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (Devamı) Finansal yükümlülükler Ticari borçlar ve diğer borçların iskonto edilmiş kayıtlı değerleri ile birlikte makul değerlerine yaklaşık tutarlar üzerinden gösterildiği tahmin edilmekte olup yıl sonu kurlarıyla çevrilen dövize dayalı olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir. İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçların makul değeri Dipnot 37.i.d’de finansal borçlar ve diğer finansal yükümlülüklerin taşınan ve makul değerleri ise Dipnot 8’de açıklanmıştır. DİPNOT 40 - BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR Yönetim Kurulu’nun 22 Aralık 2009 tarihli toplantısında, Grup’un %15 oranında ortağı bulunduğu Mısır’da mukim “Mediterranean Trade for Paints Co”nun yapacağı 600.000 Amerikan Doları tutarındaki nakit sermaye artırımına hissesi oranında katılmasına karar verilmiş, 22 Ocak 2010 tarihinde sermaye artırım bedeli 90.750 Amerikan Doları ödenmiştir. DİPNOT 41 - K ONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR Global piyasalarda yaşanan ekonomik kriz ve Grup’un içinde bulunduğu boya sektöründe yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda yaşanan talep düşüşü nedeni ile Grup’un operasyonlarında 2008 yılının son çeyreğinde önemli daralma yaşanmıştır. Bu bağlamda 2009 yılı söz konusu krizin etkilerinin özellikle ilk iki çeyrek boyunca devam ettiği, devamında ise sektörün kademe kademe hareketlendiği bir dönem olmuştur. Buna istinaden, Grup’un 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait konsolide net dönem zararı ve 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle konsolide geçmiş yıllar zararları, sırasıyla, 29.284.396 TL ve 98.145.914 TL olarak gerçekleşmiştir. Bunlara istinaden Grup yönetimi, işletmenin sürekliliği ile ilgili oluşan belirsizliği ortadan kaldırmak amacıyla bir dizi önlem almış ve bir plan oluşturmuş durumdadır. Buna göre; i)Grup’un finansal borçlarının 2006 yılının son çeyreğinde yeniden yapılandırılması neticesinde, Grup’un kısa vadeli yükümlülüklerinin, kısa vadeli varlıklara oranı (cari oran) ciddi şekilde düzelmiş olup bu yapılandırmaya paralel olarak Grup’un döviz pozisyon açığı da hissedilir şekilde azalmıştır. Grup’un finansal borçlarının çok önemli bir kısmı uzun vadeye ötelenmiş ve bu sayede Grup üzerindeki kısa vadeli borç baskısı azaltılmıştır. ii)Grup 2 Kasım 2009 tarihinde gerçekleştirdiği Olağanüstü Genel Kurul toplantısında alınan karara istinaden finansal yapısının güçlendirilmesi amacıyla ödenmiş sermayesini 226.027.699 TL’den 50.000.000 TL’ye indirilmesine karar vermiştir. Hemen akabinde 23 Aralık 2009 tarihinde kamuoyuna açıklandığı üzere 50.000.000 TL tutarında nakdi sermaye artırımında bulunarak ödenmiş sermayesini 50.000.000 TL’den 100.000.000 TL’ye çıkarmıştır. 110 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak - 31 Aralık 2009 ve 2008 Hesap Dönemlerine Ait Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DİPNOT 41 - K ONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR (Devamı) i,ii)Grup, 28 Eylül 2013 vadeli 48 milyon Euro tutarındaki uzun vadeli kredisini, finansal kuruluşa yaptığı ödemeler neticesinde ve 2.448.400 TL tutarında anapara erken ödeme iskontosu kazanarak (Dipnot 32), 40 milyon Euro’ya indirmiştir. iv)Grup, 2005 yılının başından itibaren piyasaya sürmüş olduğu yeni ürünler sayesinde satış ve kârlılık artışları hedeflemiş, 2009 yılında bu hedeflerin önemli bir kısmını gerçekleştirmiştir. 2010 yılında da yeni ürünlerin devam etmesi planlanmaktadır. v)Grup 2006 yılında ürünlerini verimlilik ve kâr faktörlerini dikkate alarak gözden geçirmiş ve ürün eliminasyonu ve kârlı ürünlere yönelme politikalarını geliştirmiştir. Bunun neticesinde 2008 yılında brüt satış katkısı ve operasyon kârlılığı anlamında gözle görülür iyileşmeler yaşanmıştır. Özellikle maliyet düşürücü verimlilik çalışmalarının 2010 yılında da etkisini sürdürmesi beklenmektedir. vi)Grup 2006 yılından itibaren, kaliteyi arttırmak ve maliyeti düşürmek hedefleri çerçevesinde, en güncel ve uygulanan yöntemlerden biri olan 6 sigma projelerini hayata geçirmiştir. 2007 yılında hayata geçirilen birinci dalga 6 sigma çalışmaları Grup’a ciddi anlamda maliyet avantajı sağlamıştır. 2008 yılı ile beraber başlayan ikinci dalga 6 sigma çalışmaları 2009 yılında devam etmiş ve söz konusu çalışmaların 2010 yılı için de benzer sonuçlar vermesi planlanmaktadır. Grup yönetiminin işletmenin sürekliliğinin sağlanması amacı ile almış olduğu, yukarıda açıklanan önlemlerin yanı sıra, Grup’un ana ortağı durumunda olan Yaşar Holding de, Grup’un mali yapısının güçlenmesi ve Grup’un mevcut olan ticari ve ticari olmayan borçlarını ödemekte herhangi bir güçlükle karşılaşmaması ve zamanında ödemelerini gerçekleştirmesi için Grup’a gerekli kaynak ve desteğin sağlanacağını taahhüt etmiştir. Bu koşullar altında, Grup yönetimi Grup’un öngörülebilecek gelecek için faaliyetlerine devam edebileceğine inanmaktadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 - 111 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya’nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya’nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yatırımcılara Bilgiler Borsa Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. hisseleri, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Ulusal Pazarı’nda DYOBY sembolü altında işlem görmektedir. Halka Arz Tarihi: 12.08.1987 (İlk İşlem Tarihi) Olağan Genel Kurul Toplantısı Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulunca alınan karar doğrultusunda, Şirket’in Olağan Genel Kurul Toplantısı 20 Mayıs 2010 günü saat 14.00’da Efes İşhanı 1379 Sok. No.57/1-A K.7 Alsancak İzmir adresinde yapılacaktır. Kâr Dağıtım Politikası Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin kâr dağıtımı konusundaki genel politikası kamuya açıklanmış olup, söz konusu bilgiye Şirket’in kurumsal internet sitesinde (www.dyo.com.tr) yer alan Yatırımcı İlişkileri sayfasından Türkçe ve İngilizce olarak ulaşılabilmektedir. Şirket’in 04.05.2010 tarihli Yönetim Kurulu Toplantısında, Yönetim Kurulu, 2009 yılı faaliyetlerinin zarar ile sonuçlanmış olması nedeniyle kâr dağıtımı yapılmamasının Olağan Genel Kurul’un tasvibine sunulmasına karar vermiştir. Yatırımcı İlişkileri Dyo Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi Şehit Fethi Bey Caddesi No:120 35210 İzmir Tel: (232) 482 22 00 Faks: (232) 489 15 62 E-posta: yatirimci@dyo.com.tr Dyo Boya Hisse Senedinin 2009 Yılı Performansı (İMKB Genel Endeksi ile Kıyaslı) 180 2 160 1,8 140 1,6 120 1,4 1,2 100 1 80 0,8 60 0,6 40 0,4 20 0,2 0 0 01/01/2009 30/06/2009 IMKB Tüm’e Göre (Sol eksen) * Grafikte geriye dönük düzeltilmiş hisse fiyatları kullanılmıştır. 112 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009 31/12/2009 DYOBY (Sağ eksen) Bu raporun baskısında atık kağıttan imal edilen, uluslararası geri dönüşüm sertifikalı Freelife kağıt kullanılmıştır. Produced by Tayburn Kurumsal Tel: (90 212) 227 04 36 Fax: (90 212) 227 88 57 www.tayburnkurumsal.com Şehit Fethi Bey Cad. No: 120 35210 İzmir Tel : 0 232 482 22 00 (10 hat) Faks: 0 232 484 17 89 - 483 46 59 www.dyo.com.tr
