UÜ-SK KAN VE KAN KOMPONENTİ UYGULAMA TALİMATI 1. Dok.Kodu : TA-HAB-38 İlk Yay.Tarihi : 15 Mart 2006 Sayfa Rev. No : 05 Rev.Tarihi : 16 Ekim 2012 1/4 Amaç: Bu talimat UÜ-SK hastanesinde izlenen kan ve kan komponenti transfüzyonunu uygulamak ve hastalarda oluşabilecek akut transfüzyon reaksiyonları geliştiğinde dikkat edilecek hususları belirtmek ve gerekli faaliyetleri gerçekleştirmek için hazırlanmıştır. 2. Kapsam: 3. Sorumlular: 4. İlgili Dokümanlar: Bu talimat UÜ-SK hastanesinde kan ve kan komponenti transfüzyonu uygulanmasını ve hastalara ilişkin akut transfüzyon reaksiyonu geliştiğinde uygulanan faaliyetleri kapsar. Transfüzyon ekibinde yer alan tüm hasta bakımında sorumlu kişiler (hekim, hemşire, tıbbı personel) bu talimatın uygulanmasından sorumludur. • • • • • • TA-HYH-01 Aydınlatılmış Hasta Onamı Alınma Talimatı FR-HYH-02-126-04 Transfüzyon Onam Formu FR-HAB-04 Hemşire/Ebe Bakım Formu FR-HAB-05 Hemşire Yoğun Bakım Formu FR-HAB-11 Transfüzyon Takip Formu FR-HAB-03-XXX- AB/BD/Birime Özgü Hizmet Formu 5. Dağıtım: 6. Uygulama: 6.1. Hastanın sorumlu hekimi, transfüzyon uygulamasıyla ilgili Aydınlatılmış Hasta UÜ-SK Kalite Yönetim Sistemi Dokümanlarının tümü elektronik ortamda yayınlanmaktadır. Bu dokümana, UÜ-SK İntranet ağı üzerindeki kullanıcılar ulaşabilir. 6.2. Onamı Alınma Talimatı doğrultusunda hastanın onamını aldıktan sonra transfüzyon uygulamasını başlatır. Kan ve Kan Komponentinin uygulanması: 6.2.1. Kan Merkezinden gelen kanın transport kutusunda kan merkezinden çıkış saatinin yarım saatten fazla olup olmadığı kontrol edilir. Kan ve kan komponentleri transfüzyon öncesine kadar kan merkezinde saklanır. Normal buzdolaplarında asla bekletilmez. 6.2.2. Herhangi bir uygunsuzluk var ise kan/komponent taşıma kabı ile birlikte kan merkezine iade edilir. 6.2.3. Trombosit süspansiyonu, eritrosit süspansiyonu ve tam kan hemen, Taze donmuş plazma ise plazma eriticilerde eritildikten sonra transfüzyona hazır hale gelir. Bekletilmeksizin hastaya uygulanır. 6.2.4. Ürün hemen verilemeyecek ise aşağıdaki kurallara uyulur: 6.2.4.1. Trombosit suspansiyonu kısa bir süre bile bekletilecek ise mutlaka oda sıcaklığında, ajitatörde bekletilmelidir. Bu nedenle transfüzyon anına kadar kan bankasında bekletilmesi uygun olacaktır. Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. UÜ-SK KAN VE KAN KOMPONENTİ UYGULAMA TALİMATI Dok.Kodu : TA-HAB-38 İlk Yay.Tarihi : 15 Mart 2006 Sayfa Rev. No : 05 Rev.Tarihi : 16 Ekim 2012 2/4 6.2.4.2. Tam kan ve eritrosit süspansiyonu oda ısısında en çok yarım saat bekletilebilir. Normal buzdolaplarında bekletilmemelidir. 6.2.4.3. Taze donmuş plazma 30–37 0C’da çözüldükten sonra 1-6 0 C’da bekletilmek koşuluyla 24 saat içinde, oda ısısında bekletiliyor ise 4 saat içinde transfüzyon tamamlanmış olmalıdır. 6.2.4.4. Kriyopresipitat hazırlandıktan sonraki ilk 24 saat içinde, eritildikten sonra ise 4 saat içinde transfüzyon tamamlanmış olmalıdır. 6.2.4.5. Yıkanmış eritrosit süspansiyonu hazırlandıktan sonraki ilk 24 saat içinde tüketilmelidir. 6.2.5. Normal hızda verilecek 1–2 ünite kanın ısıtılmasına gerek yoktur. Kan / komponent ısıtılacak ise sadece bu amaçla geliştirilmiş özel cihazlarda ısıtılır. Isıtma esnasında sıcaklık 42 0C’ı aşmamalıdır. Isıtılmak için radyatör veya direkt güneş ışığı alan yere konmaz. 6.2.6. Transfüze edilecek kan / komponent 2 dakika kadar elde, yumuşak hareketlerle çalkalanarak homojen hale getirilir. 6.2.7. Hastanın kimlik bilgileri ve kan bileşeninin etiket bilgileri kontrol edilir ve karşılaştırılır. Transfüzyona başlanmadan önce, hastanın başlangıç vücut ısısı, kan basıncı, nabız ve solunum sayısı kaydedilir. Transfüzyonu başlatan kişi; transfüzyona başlanan günü, saati, transfüze edilen bileşeni, transfüzyon hacmini ve torba numarasını kaydeder. Bu amaçla Transfüzyon Takip Formu kullanılır ve usulune uygun şekilde doldurulur. 6.2.8. Eller yıkama talimatına uygun yıkandıktan sonra, torbaya kan verme seti takılır ve havası çıkartılır. 6.2.8.1. Rutin olarak kan / komponent standart filtreli kan verme seti ile transfüze edilir. 6.2.8.2. Beş günden fazla beklemiş banka kanı 4 üniteden fazla verilecek ise mikroagregat filtre ile verilmesi tercih edilmelidir. 6.2.8.3. Gereken hastalarda trombosit süspansiyonu, eritrosit suspansiyonu veya tam kan o komponente uygun lökosit filtresi kullanılarak verilebilir. 6.2.8.4. Transfüzyonda kullanılan tüm set ve filtreler en çok 4 saatte ya da her 2 ünite transfüzyondan sonra yenileri ile değiştirilmelidir. 6.2.9. Transfüzyon geniş bir venden veya kateterden yapılır. 6.2.9.1. Transfüzyon yapılan aynı hattan (%0,9 NaCl (serum fizyolojik) ve %5 albümin dışında) kesinlikle hiçbir sıvı veya ilaç verilmez, kan ve kan komponentlerinin içine ilaç ilave edilmez. Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. UÜ-SK KAN VE KAN KOMPONENTİ UYGULAMA TALİMATI Dok.Kodu : TA-HAB-38 İlk Yay.Tarihi : 15 Mart 2006 Sayfa Rev. No : 05 Rev.Tarihi : 16 Ekim 2012 3/4 6.2.10. Transfüzyonun ilk dakikalarında infüzyon hızı yavaş (2-5 ml/dakika) olmalıdır. Transfüzyonun 15. dakikasında, yaşamsal bulgular tekrar değerlendirilir. Eğer bir sorun yoksa transfüzyon hızı arttırılarak, ürünün istendiği sürede infüzyonunun tamamlanması sağlanır. 6.2.11. Uygulama süresi hastanın klinik durumuna ve hekimin istemine göre belirlenir. Her bir ünite eritrosit süspansiyonu / tam kanın transfüzyonu 1–3 saatte, maksimum 4 saatte tamamlanmalıdır. Trombosit süspansiyonu ve taze donmuş plazma için transfüzyon süresi 20–30 dakikayı aşmamalıdır. 6.2.12. Hızlı transfüzyonlar: Transfüzyon hızı erişkinlerde 50 mL/kg/saat (Masif transfüzyon) 6.2.13. Transfüzyon süresince her 30 dakikada bir ve tamamlanmasını izleyen birinci saatte yaşamsal fonksiyonlar tekrar Transfüzyon Takip Formuna kayıt edilmelidir. Transfüzyonun tamamlandığı saat kayıt edilmelidir. 6.2.14. Uygulanan transfüzyon ‘Transfüzyon Takip Formuna (FR-HAB11) kaydedilir. Cross-match etiketi transfüzyon takip formunun hastanın dosyasında kalan nüshasının arkasına yapıştırılır. Formun bir nüshası hasta dosyasında bırakılıp diğer nüshası kan merkezine gönderilir. Boş kan / komponent torbası Tıbbi Atık Talimatına uygun şekilde imha edilir. 6.3. Akut transfüzyon reaksiyonu gelişmesi durumunda (Transfüzyon uygulanan damaryolunda yanma hissi, yüz kızarması, titreme, ateş, başağırısı, bulantı, kusma, göğüs ağırısı, nefes darlığı, taşikardi, hipertansiyon, ürtiker, şok, öksürük, ciltte kızarıklık, morarma, kaslarda seyirme, el ve ayaklarda uyuşma, kardiyak arrest): 6.3.1. Hemen kan / komponent infüzyonu durdurulur. Ciddi bir reaksiyon kuşkusu varsa kan bankası telefonla aranarak durum bildirilir. 6.3.2. Hastanın kimlik ve ürün doğrulaması tekrarlanır. 6.3.3. Kan / komponent torbası etiketi ve hasta adı, kan grubu, serolojik testler, cross-match uygunluğu, komponent türü, son kullanım tarihi açısından kontrol edilir. Saptanan bir yanlışlık var ise kaydedilir. 6.3.4. Damar yolu açılır ve kristalloid vaya kolloid solüsyonuyla idrar çıkışının yeterli olup olmadığı kontrol edilir. 6.3.5. Kan basıncı ve nabız kontrol edilir. Solunum kontrol edilir. Hastanın hekimine ve kan bankasına haber verilir. 6.3.6. Transfüzyon reaksiyonu çalışmaları için kan ve idrar örneği alınır. 6.3.7. Kan torbası ve infüzyon seti, bekletmeden kan merkezine gönderilir Ayrıca hastadan transfüzyon yapılmayan kolundan bir hemogram ve bir kuru tüpe olmak üzere 4-5 ml’lik 2 adet kan örneği alınıp kan merkezine gönderilir. Ateş de varsa kan kültürü alınması gereklidir. 6.3.8. Eğer intravasküler hemoliz doğrulanırsa; Böbrek fonksiyonlarının kontrol edilmesi için tetkik istenir (Üre, Kreatinin). 6.3.9. Diürezi başlatılır. Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz. UÜ-SK KAN VE KAN KOMPONENTİ UYGULAMA TALİMATI Dok.Kodu : TA-HAB-38 İlk Yay.Tarihi : 15 Mart 2006 Sayfa Rev. No : 05 Rev.Tarihi : 16 Ekim 2012 4/4 6.3.10. İdrarda hemoglobinüri, pıhtılaşma (PZ, PTT, Fibrinojen, trombosit sayımı) ile hemoliz belirtileri (LDH, bilirubin, haptoglobulin, plazma hemoglobini) kontrol edilmek üzere tetkik istenir. 6.3.11. Kan bankasında uygunluk testleri tekrarlanır. 6.3.12. Eğer sepsis şüphesi varsa komponentten ve hastadan kültür alınarak gönderilir. 6.3.13. Transfüzyon Takip Formu doldurulur. Kan merkezine gönderilir. 7. Gözden Geçirme ve Onaylama: Süreç sahibinin gözden geçirmesi: Yönetim temsilcisinin gözden geçirmesi: Yönetimin onayı: : ————————— Tarih : ————————— Bu doküman Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne aittir. Başkaları tarafından kullanılamaz ve çoğaltılamaz.