Gediz Kaya, Kurucu Ortak, GAIA Karbon Finans

PMR PROJESİ
İZLEME, RAPORLAMA VE DOĞRULAMA (İRD)
PİLOT ÇALIŞMALARI
ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
-DANIŞMAN GÖZÜYLEGediz S. Kaya
Gaia Carbon Finance
19 Şubat 2016, Ankara
http://www.thepmr.org/
Giriş
Danışman Görev Tanımı
• Tesislerde MRV eğitimlerinin verilmesi
• Veri toplama ve emisyon hesaplama üzerine ilgili araçların, elektronik
şablonların tanıtılması
• Tesise ziyaret ve birebir uzman desteği
• Eksiklerin ve tutarsızlıkların tespiti ve giderilmesi
• Tesis içinde kimin ne şekilde ve ne sıklıkta hangi veriyi raporlaması
gerektiğinin belirlenmesi (Sorumluluklar)
• İzleme planı ve emisyon raporlarının hazırlanması
• ER’larının doğrulanması
• İyileştirmeler için tavsiyeler
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
1
Saha Ziyareti ve Eğitim
Saha Ziyareti ve Eğitim
• Saha ziyareti ve eğitim bir tam gün sürmüştür.
• Eğitim yerel danışman tarafından Türkçe veya yabancı danışman
tarafından tercüme desteği ile verilmiştir.
• Saha ziyareti ekibi zamanı verimli kullanmak amacıyla çoğunlukla en az üç
kişiden oluşmuştur: Eğitici danışman ve iki adet uzman danışman.
• Eğitici danışman eğitimin aktif kısmına (kaynak akışlarının oluşturulması)
devam ederken aynı anda uzman danışmanlar saha ziyaretini
tamamlamıştır.
• Sahadan ve eğitime katılanlardan edinilen bilgiler bir araya getirilerek
karşılaştırmalar yapılmıştır.
• Kaynak akışları katılımcılarla beraber oluşturularak çizilmiş
mutabakat sağlanan son halleri kayda alınarak paylaşılmıştır.
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
ve
2
Saha Ziyareti ve Eğitim
Eğitim İçeriği
1.
2.
3.
4.
Genel Bilgi (İklim Değişikliği ve Sera Gazı Yönetimi)
Projenin Amacı ve Kapsamı
Yönetmelik Detayları
İDR Temel Yükümlülükler
(Tesis Tanımı, Kaynak Akışları, Emisyon Kaynakları, Ölçüm Ekipmanları, Veri
Yönetimi)
5.
6.
7.
İzleme Yöntemleri (Hesaplama Temelli Yöntem, Ölçüm Temelli Yöntem)
İDR Prensipleri (Eksiksizlik, doğruluk, sürekli gelişim vs.)
Kaynak Akışlarının Oluşturulması
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
3
Saha Ziyareti ve Eğitim
Saha Ziyareti ve Eğitim Checklist
 Tesis tanımı
 Geçen üç yıl için CO2 emisyonlarının hesabı
 Kaynak akışlarının belirlenmesi (Kömür, diesel, fuel oil, LPG, propane)
 Emisyon Kaynakları ve Emisyon Noktaları
 Kaynak akışının kaynaktan emisyon noktasına oluşturulması (kaynak girişi, ölçüm, yanma)
 Yakıt kaynakları için ölçüm noktalarının ve ölçüm sürecinin belirlenmesi
 Tüketimi ölçen aletlerin yerlerinin ve çeşitlerinin belirlenmesi
 Numune alma noktalarının belirlenmesi (yer, sıklık, numunelendirme süreci ve kullanılan
standartlar)
 Yakıt analizleri (analiz sıklığı, kullanılan parametreler, standartlar ve laboratuar
akreditasyonları)
 Yakıt kullanım noktalarındaki numunelendirme (yer, sıklık, süreçler, otomasyon,
standartlar)
 Yanmayan yakıt (kül ve cüruf) analizleri
 Organizasyonel meseleler – veri toplama, saklama ve işleme ile ilgili
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
4
Saha Ziyareti ve Eğitim Sonrası
Saha Ziyareti Sonrası Çalışmalar – İZLEME PLANI
TESİSLER
İzleme
Raporu Hazır
İzleme
Raporu
Başlanmamış
İR Onaylı
İR Onay
Sürecinde
GAP ANALİZİ
İzleme
Raporu
Hazırlanma
Sürecinde
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
İR DESTEĞİ ve İR
OLUŞTURMA
5
Saha Ziyareti ve Eğitim Sonrası
Saha Ziyareti Sonrası Çalışmalar – EMİSYON RAPORU
İP TESLİMİ
İP ONAY
Feedback ve
Onay Süreci
Takip
Gap Analizi
ve/veya
Doğrudan
Destek
DANIŞMAN
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
EMİSYON RAPORU
Ocak-Nisan
2015 veri
toplanması ve
emisyon
hesabı
(doğrudan
destek veya
hesap kontrol)
6
Saha Ziyareti ve Eğitim Sonrası
Saha Ziyareti Sonrası Çalışmalar - DOĞRULAMA
• Doğrulama çalışmalarına danışman ekip eşlik etmemiştir.
• Doğrulama ile ilgili geribildirim doğrulama yapan kurumdan yazılı olarak
alınmıştır.
• İlk etapta doğrulama yapan kurum doğrulama sırasında izleme raporu ve
sahadaki durum arasındaki uyumsuzluklar ve genel teknik eksiklikler ile
ilgili yazılı bildirimde bulunmuştur.
• Danışman ve doğrulama yapan kurum arasında teknik konularda
mutabakat sağlanması yönünde iletişim devam etmektedir.
• Şu ana kadar 18 tesisin hepsinin ayrıntılı doğrulama raporu alınmıştır ve
üzerinde çalışılmaktadır.
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
7
GENEL BAKIŞ
TESİSLERDE İR VE DİĞER KONULARA GENEL BAKIŞ - 1
• Tesislerde konu hakkında farklı düzeylerde bilgi bulunması ve buna bağlı
gerekli esnek yaklaşım
• Tesislerde saha ziyareti ve eğitim sadece bir gün sürdüğü için kısıtlı
zamanda doğru ve eksiksiz bilgi alınması
• 2015 yılı kış dönemine denk gelen çalışma nedeniyle yaşanan hava
muhalefeti
• Özelleştirme aşamasındaki tesislerde oluşan görev boşlukları
• Doğrudan destek alması gereken tesislerle yaşanabilen portal sistemine
bağlı bazı aksaklıkların oluşması
•
Emisyon raporu için veri sağlanması sırasında oluşan sıkıntılar, özellikle
özelleşme aşamasında veya yeni özelleşmiş tesislerde
• Doğrulama kısmına uzaktan katılım sağlanması
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
8
GENEL BAKIŞ
TESİSLERDE İR VE DİĞER KONULARA GENEL BAKIŞ - 2
• Tesislerde konuya çok büyük ilgi, sadece teknik ekip değil diğer ekiplerin
de eğitimlerde konuya katılım sağlaması
• İR konusunda hiçbir çalışma yapmamış bazı tesislerde İP’nın rekor sürede
bitirilmesi (EÜAŞ desteği)
• Özelleştirme aşamasındaki tesislerde oluşan görev boşluklarının hızlı
doldurulması ve geçiş döneminde EÜAŞ desteği
• PMR ve Bakanlık çalışanlarının yakın takibi, tesis ile köprü görevi görmesi
ve hızlı dönüşler
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
9
GENEL BAKIŞ
TESİSLERDE İR VE DİĞER KONULARA GENEL BAKIŞ
Doğrulama Durum
• Eksik kaynak akışları
– Özellikle non-stationary kaynaklar (yemekhanede kullanılan LPG’nin katılması)
• Default değer (Bakanlık)
veya farklı kaynaklardan değer alınması
konusunda yaşanan karışıklık (NCV, EF)
• De-minimis kaynakların belirsizlik hesabının katılması
• Sürekli ölçüm (OPI) ve hesaplama temelli yaklaşım farkları
• Portalda ölçüm aletlerinin listelenmesinde (default liste) yaşanan eksikler
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
10
GENEL BAKIŞ
Mutabakat Sağlanan Konular (1)
• Gelen doğrulama raporlarında belirtilen konular ayrıntılı olarak analiz
edilmiş ve Bakanlığımız, doğrulama kuruluşu ve danışmanlar arasında şu
konularda teknik mutabakat sağlanmıştır:
1. Default EF ve NCV değerleri için son resmi ulusal envanter rakamları kullanılmalıdır.
Tesis her takvim yılında yönetmelik uyarınca en güncel rakamları kullanmalıdır. Doğrulama
kuruluşu rakamların güncelliğini kontrol edecektir.
2. Envanterdeki en güncel rakamların tesislerce takip edilebilmesi için Bakanlık ilgili web
sayfasında sürekli olarak bulunması faydalı olacaktır.
3. İR’larında hangi verilerin geçiş dönemine ait olduğu özellikle belirtilirse faydalı olur.
Örneğin akredite olmayan lab’lardan gelen veriler geçiş döneminde kullanılabilmekte. Bu
tür kullanımların İR’larında özellikle belirtilmesi faydalı olur.
4. Hesaplama faktörlerinin tutarlılığı: İR’larında en hassas hesaplama faktörü seçilmişti.
Aynı hesap içinde farklı kaynaklardan EF, NCV veya OF alınması Bakanlık ve doğrulayıcı
kuruluş tarafından istenmiyor. Kademede düşüşe bile neden olsa referansların tutarlı
olması istendi. Bu nedenle bazı hesaplarda değişikliğe gidilecek.
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
11
GENEL BAKIŞ
Mutabakat Sağlanan Konular (2)
5. De-minimis kaynak akışlarının kademe hesabına bağlı tutulmaması uygun görülmüştür.
6. Portal’da bazı eklemeler yapılması sistemi iyileştirecektir. Örneğin, faaliyet verisi
toplanırken listedekinden farklı veri toplama yöntemleri için (diğer) seçeneği olmalıdır.
Veya aynı şekilde başka ölçüm aletleri seçenekleri de –ultrasonik seviye ölçer gibi- listeye
eklenebilir.
7. Enerji v e Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile işbirliğine gidilerek doğal gaz tedarikçilerinin
tesislere gerekli hesaplama faktörlerini ve yakıt miktarlarını güncel olarak dijital halde
aktarılması verimliliği artıracaktır.
8. Yemekhanelerde kullanılan yakıtlar (genelde LPG tankı) sabit yakma sayılacaktır ve
kaynak akışlarına dahil edilecektir.
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
12
GENEL BAKIŞ
TEŞEKKÜRLER…
Gediz s. Kaya
Tel: 0212 224 0450
Email: gkaya@gaiacf.com
İRD PİLOT PROGRAMI: ELEKTRİK SEKTÖRÜ TECRÜBE AKTARIMI
12