peygamberimiz`in hayatı dersi (9
advertisement
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ (9-12) TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI 2017 K A L S A T Bu materyal Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretim programlarının güncellenmesi çalışmaları kapsamında kamuoyunun görüş, öneri ve eleştirilerini almak amacıyla hazırlanmıştır. Başka bir amaçla kullanılamaz. Öğretim programlarının nihai hali değildir. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI GİRİŞ Peygamberler insanlığın başlangıcından itibaren yüce Allah tarafından hidayet rehberi olarak gönderilmiş seçkin kullardır. İlk insan Hz. Adem (a.s.) ile başlayan peygamberlik süreci Hz. Muhammed (s.a.v) ile tamamlanmıştır. Hz. Muhammed (s.a.v) kıyamete kadar insanlık için hidayet rehberidir. Son elçinin insanlığa yol göstericiliğinin iyi kavranması ise onun doğru şekilde tanınması, insanlara tanıtılması, daha sonra da bütün bir hayat için örnek alınması ile mümkün olacaktır. Kur’an-ı Kerim’de Peygamberimiz’e (s.a.v.) itaat edilmesi, onun herkesten çok sevilmesi ve örnek alınması emredilmektedir. Bunun yanı sıra Peygamberimiz’in (s.a.v.) âlemlere rahmet ve güzel ahlâk üzere gönderildiği, son peygamber olduğu bildirilmekte ve onun ilâhî emir ve yasakları tebliğ edip fertleri ve toplumları arındırma, onlara kitap ve hikmeti öğretmekle görevlendirildiği vurgulanmaktadır. K A L S A T Peygamberimiz (s.a.v.) herkes için hayatın tamamını kuşatan ideal bir örnektir. Onun, her insanın yapabileceği yalın ve yaşanabilir hayat örnekliği vardır. Çünkü O, Kur’an-ı Kerim’in esaslarını bizzat yaşamış ve bu yönüyle de insanlara uygulanabilir güzel bir model olmuştur. Peygamberimiz’in Hayatı Dersi Öğretim Programı (9-12) geliştirilirken Kur’an-ı Kerim, hadis, siyer ve tarih kaynakları esas alınmıştır. Öğretim programı, Peygamberimiz’in (s.a.v.) hayatını bir bütün olarak vermek amacıyla hem kronolojik hem de tematik yaklaşımlar kullanılarak hazırlanmıştır. 1. PROGRAMIN AMAÇLARI Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda yer alan “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri”ne uygun olarak öğrencilerin; 1. Peygamberimiz’i (s.a.v.) tanıması ve sevmesi, 2. Peygamberimiz’in (s.a.v.) doğduğu çevrenin genel özelliklerini tanıması, 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) beşeri ve nebevi yönünü fark etmesi, 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) örnek kişiliğinin bireysel ve toplumsal yönünü kavraması, 5. Sahabilerin örnek hayatını tanıması, 6. Hadis ve sünnetle ilgili temel kavram ve ilkeleri açıklaması, 7. İslam medeniyetinin temel değerlerinin Peygamberimiz’in (s.a.v.) örnek hayatını fark etmesi, 8. Kültür ve medeniyetimizdeki peygamber sevgisinin tezahürlerini fark etmesi, 9. Peygamberimiz’in (s.a.v.) hayatını bütüncül bir yaklaşımla tanıması amaçlanmaktadır. 3 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI 2. PROGRAMIN VİZYONU Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programının Vizyonu; İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak esaslarını içselleştiren, Hz. Muhammed’i (s.a.v.) model alan, araştıran, sorgulayan ve edindiği bilgiler ışığında aklını kullanarak problemlere çözüm üretebilen, ibadetlerle ilgili uygulama becerisine sahip olan, dünya ahiret dengesini kurabilen, İslam’ın temel kaynaklarını tanıyan, toplumu din konusunda aydınlatan ve onların dini bilgilerle ilgili ihtiyaçlarına cevap verebilen bireyler yetiştirmektir. K A L S A T 3. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI Günümüzde sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik alanlarda yaşanan hızlı değişme, bireylerin ve toplumların karşılaştığı çeşitli sorunlar, insanlar arası ilişkiler, ahlaki ve dinî değerlerin öğretiminde yeni yaklaşımların benimsenmesi ve eğitim öğretime uygulanması açısından önem taşımaktadır. Son yıllarda öğrenmenin bilişsel ve duyuşsal boyutları olan zihinsel bir süreç olduğu düşüncesini vurgulayan yeni kuramlar ön plana çıkmıştır. Bu yaklaşımlar çerçevesinde öğretim programlarında “öğrenci merkezli ve beceri temelli öğrenme” esas alınmıştır. Buna göre öğretim programları, kazanımlar ve açıklamalar hazırlanırken öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri, bireysel ihtiyaçları, öğrenme stilleri göz önünde bulundurulmuş, araştırma ve sorgulamayı esas alan, öğrencilerin yeni öğrendikleri ile geçmiş yaşantılarında kazandıkları bilgileri bütünleştirmelerine ve öğrendikleri ile günlük yaşam arasında bağ kurmalarına olanak sağlayan bir yaklaşım benimsenmiştir. Bu yaklaşımlarla hazırlanan öğretim programları; öğrencilere kazandırılması hedeflenen bilgi, beceri, tutum ve değerlerin daha kalıcı olmasını sağlayacaktır. Derslerin işlenişinde öğretmenler tartışma, münazara, simülasyonlar, proje-tabanlı öğrenme ve rol oynama gibi aktif stratejiler kullanarak öğrencilerin bilgiyi keşfetmelerini ve derse katılımlarını teşvik edecektir. Öğretmen, öğrencilerin edindikleri bilgi ve becerileri diğer disiplinlerle ve okul dışındaki yaşamlarıyla ilişkilendirebilmelerine olanak sağlayan çalışmalar ve görevler vererek öğrencileri hayat boyu öğrenenler olmaları konusunda teşvik etmelidir. Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı hazırlanırken öğrenci merkezli ve beceri temelli öğrenme yaklaşımını esas alan aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmuştur. 1. Her öğrenci özgün bir birey olarak kabul edilmiştir. 2. Peygamberimiz’in hayatını ve ahlaki özelliklerini bilmenin Kur’an-ı Kerim ve sünnetin doğru anlaşılmasındaki önemi vurgulanmıştır. 3. Peygamberimiz’in hayatını ve ahlaki özelliklerini bilmenin dini doğru anlama ve yorumlamadaki önemi vurgulanmıştır. 4 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Raşit Halifelerin ve bazı sahabenin hayatını ve ahlaki özelliklerini bilmenin ahlaki gelişimdeki önemi vurgulanmıştır. 5. Dinî ve ahlaki kavramların doğru anlaşılması, değer oluşturma ve beceri geliştirme ön planda tutulmuştur. 6. Öğrenci başarısını artırmak için öğrenme-öğretme yöntemlerinde çeşitliliğe vurgu yapılmıştır. 7. Öğrencilerin düşünme, soru sorma, fikir üretme, görüş alışverişinde bulunma ve gerektiğinde işbirliği yapabilmeye özendirilmesi öngörülmüştür. K A L S A T 8. Kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrencinin, öğrenme sürecinde etkinliklere katılmasının sağlanması amaçlanmıştır. 9. Geleneğe saygı yanında, onu akıl, bilim ekseninde sorgulama ve güncel meseleleri çözümleme özendirilmiştir. 4. PROGRAMIN YAPISI Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı, Üniteler, Konular, Kazanımlar, Açıklamalar, Beceri ve Değerler şeklinde yapılandırılmıştır. Programda, Peygamber Efendimiz’in ve Raşit Halifelerin Hayatı hem kronolojik hem de tematik olarak öğrenme alanları içerisinde dört yıla yayılmıştır. Böylece her bir sınıf seviyesinde öğrencilerin hem kronolojik hem de tematik olarak Peygamber Efendimiz’in Hayatından belli dönemleri ve konuları öğrenmeleri hedeflenmiştir. 4.1. Öğrenme Alanları Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programının bir bütünlük oluşturması amacıyla önce temel öğrenme alanları belirlenmiş, daha sonra üniteler ve kazanımlar oluşturulmuştur. Alanlar; Ana Hatlarıyla Peygamberimizi’n Hayatı, Sosyal Hayatta Peygamberimiz, Peygamberimiz’in Nebevî Yönü, Peygamberimiz’in Örnekliği, Peygamberimiz’in Ashabı, Kültür ve Medeniyetimizde Peygamberimiz şeklinde düzenlenmiştir. Öğrenme alanları belirlenirken, ilgili dersin bilgi, beceri, ahlaki tutum ve değer kazandırıcı nitelikleri göz önünde bulundurulmuştur. 4.2. Üniteler Üniteler dersin içeriği, öğrenme alanlarının kapsamı ve diğer derslerle ilgisi ve öğretim hedefleri dikkate alınarak oluşturulmuştur. Yeni öğrenme yaklaşımlarında esas olarak öğretimin içeriğini kazanımlar belirlemektedir. 5 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI 4.3. Konular Konular, öğretmenlerimizin programı daha kolay uygulayabilmelerine yardımcı olmak için ünitenin ve temanın özelliğine göre, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psiko motor gelişimleri göz önünde bulundurularak onlara peygamber sevgisini kazandıracak, dini ve ahlaki gelişimlerini katkı sağlayacak, temel düzeyde hadis ve sünnet kültürü kazandıracak şekilde yapılandırılmıştır. 4.4. Kazanımlar K A L S A T Kazanımlar, eğitim süreci sonucunda öğrencilerin edinecekleri bilgi, beceri, tutum ve değerleri ifade etmekte olup öğrenme alanlarının özellikleri, öğrencilerin gelişim düzeyleri ve konuların muhtevası dikkate alınarak hazırlanmıştır. Programların en önemli unsuru kazanımlardır. Öğrencilerin öğrenme başarıları, kazanımların edinilmesine bağlıdır. Öğretmenin görevi de bu kazanımların gerçekleşmesinde öğrencilere gerekli ortam ve imkânları sunarak rehberlik etmesidir. Kazanımlar sıralanırken; “Bu ünite sonunda öğrenciler, …… tanır., …… açıklar., ……karşılaştırır., ……örnekler verir., …… fark eder.,” gibi ifadeler kullanılarak konuların işlenişinde öğrenciden beklenen davranışlara işaret edilmiştir. Kazanımlar belirlenirken konu bütünlüğü yanında kavramlar, değerler ve beceriler dikkate alınmıştır. Programda yer alan kazanımlar öğretmenin rehberliğinde öğrenciler tarafından gerçekleştirilecek etkinlikler aracılığıyla elde edilecektir. 4.5. Açıklamalar Açıklamalar kısmında ise, ünite içinde özellikle vurgulanması veya sınırlandırılması gereken konulara, diğer ders veya ünitelerle ilişkilendirmelere işaret edilmiştir. 5. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN İLKE VE AÇIKLAMALAR 1. Ünite, konu ve kazanımlar, “Peygamberimiz’in Hayatı Dersi” (9-12) Öğretim Programının genel amaçlarına ulaşmayı sağlayacak şekilde oluşturulmuştur. 2. Her bir ünite için kullanılacak süre ve ünitelerin işleniş sırası programda belirlenmiştir. Bununla birlikte zümre öğretmenlerince öğrenci seviyesi ve çevre şartlarına uygun planlama yapılabilir. 3. Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) öğretim programı beceri temelli olarak yapılandırılmıştır. Bu çerçevede kazanımların işlenilmesinde öğretim programında yer alan temel becerileri kazandırmaya yönelik etkinliklere yer verilmelidir. 6 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci merkezli öğrenme ve öğretme yöntem, teknik ve stratejileri kullanılır. 5. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde sevgi temelli bir yaklaşımla, öğrenci düzeyine, eğitim ortamına, genel kültür ve dinî bilgi seviyelerine, çevre faktörlerine göre öğrencileri aktif kılan yöntem, teknik ve stratejiler kullanılmalıdır. 6. Ünite konuları ayet, hadis ve temel kaynaklar esas alınarak işlenmelidir. K A L S A T 7. Ünite sonlarında yer alan “Hadisten Hayata” konuları işlenirken ilgili ünitenin konu bütünlüğüne uygun olan ve sıhhati üzerinde tartışma bulunmayan hadisler seçilmelidir. Hadislerin sadece Türkçe anlamları verilmeli, gerekli yerlerde hadislerle ilgili kısa açıklama ve anekdotlara yer verilmelidir. Hadislerin işlenmesinde hadislerin anlamlarının ve verdiği mesajların kavranması esastır. Öğrenciler hadislerin anlamlarını ezberlemeye teşvik edilebilir ancak bu konuda zorlanmamalıdır. 8. Üniteler ele alınırken konular günlük hayatla ilişkilendirilmelidir. 9. Ana Hatlarıyla Asr-ı Saadet ve Raşit Halifeler öğrenme alanı başlığında; 9. sınıfta “Mekke’den Medine’ye Peygamberimiz” ünitesinde Peygamberliğin Medine Dönemi, 10. sınıfta “Peygamberliğin Medine Dönemi” ünitesinde Peygamberliğin Mekke Dönemi ana hatlarıyla ayrıntıya girilmeden işlenecektir. 6. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme ve değerlendirme, eğitim ve öğretimin önemli bir parçasıdır. Eğitimde, programların istenilen başarıyı gösterip göstermediği, amaçlanan hedeflere ulaşıp ulaşmadığı, öğrencilerin hedeflenen kazanımları elde edip etmediği öğrencilerden beklenen bilgi, beceri ve tutumların gelişip gelişmediği, ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Peygamberimiz’in Hayatı dersine (9-12) yönelik ölçme ve değerlendirme faaliyetleri süreç odaklı olarak yürütülmelidir. Öğretmen sürecin değerlendirmesini yaparken ortama, ilgi ve ihtiyaçlara uygun ölçme yöntem ve teknikleri geliştirebilir. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde ölçme ve değerlendirme süreci, öğrenci merkezli ele alınır. Öğrencilerin gelişim süreci, edindiği kazanımların birbirinden farklı olabileceği göz önünde bulundurulmalı süreç ve sonuçtaki düzeylerinin farklılık gösterebileceği dikkate alınmalıdır. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) kullanılacak ölçme değerlendirme etkinlikleri; 1. Amaç ve kazanımlarla uyumlu olmalıdır. 2. Öğrenme-öğretme sureciyle bütünlük (süreci değerlendirme) arz etmelidir. 3. Öğrenim süreci sonunda kazanılması planlanan yeterlikler; bilgi, beceri ve tutumları ölçmelidir. 7 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Öz değerlendirmeye imkân tanımalıdır. 5. Öğrencilerin bireysel gelişimlerini izleyebilecek (dereceli puanlama anahtarı (rubric), kontrol listesi, öz ve akran değerlendirme formları ve gözlem formu gibi) uygun ölçme araçları kullanılmalı ve mümkün olduğunca ölçme araçlarında çeşitlilik sağlanmalıdır. 6. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde ölçme ve değerlendirme yapılırken her bir öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri ve bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır. K A L S A T 7. BECERİLER Beceri, öğrencilerde öğrenme süreci içerisinde kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bunlar Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programında, öğrencilerin gelişimleriyle bağlantılı, yatay olarak bir yılın sonunda, dikey olarak da 12. sınıfın sonunda kazanacakları ve hayat boyu kullanacakları temel becerilerdir. Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı Öğretim Programı, içerdiği kazanımlarla öğrencilerde bu temel becerilerin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Bu beceriler Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı öğrenme alanları ve kazanımları göz önünde bulundurularak diğer derslerle beraber öğrencilerin kazanmaları hedeflenen becerilerdir. Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programıyla ulaşılması beklenen temel beceriler şunlardır: 7.1. Araştırma ve Sorgulama Becerisi Araştırma ve sorgulama becerisi; doğru ve anlamlı sorular sorarak problemi fark etme ve kavrama, problemi çözmek amacıyla neyi ve nasıl yapılması gerektiği ile ilgili araştırma planlaması yapma, sonuçları tahmin etme, çıkabilecek sorunları kestirebilme, sonucu test etme ve fikirleri geliştirmeyi kapsar. Bireyin kendi kendine yetebilmesi bu becerilerini geliştirme düzeyine bağlıdır. Peygamberimiz’in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programının öğrencilerde geliştirmeyi amaçladığı temel becerilerden biri de araştırma ve sorgulama becerisidir. Dinî ve ahlaki alanla ilgili konularda öğrencilerin kendilerinin bilgiyi araştırması ve yapılandırması derslerin en önemli amaçlarındandır. Bu programda araştırma ve sorgulama becerisinin gelişmesine katkı sağlayacak aşağıdaki alt becerileri kazandıracak etkinlik ve çalışmalar yapmalıdır. • Anahtar sözcükleri, ciltlerdeki rakam ve harfleri, indeksi ve referansları kullanma, • Bilgiyi kullanılabilir biçimlerde planlama ve yazma (Konunun ana fikrini çıkarma, özet hazırlama, not alma, bilgiyi kaydetme, dipnot kullanma, rapor yazma), 8 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI • Güncel gelişmeleri takip etme. • Kitabın farklı bölümlerini kullanma (Dizin, içindekiler…) • Okuduğu kaynağı yorumlama, • Sorular sorma ve delile-dayalı sonuç çıkarma, • Uygun bilgi kaynağı kullanma, K A L S A T • Yararlandığı kaynakları “Kaynakça”da titizlikle gösterme, 7.2. Bilgi Teknolojilerini Kullanma Becerisi Bilgi teknolojilerini kullanma becerisi; bilginin araştırılması, bulunması, işlenmesi, sunulması ve değerlendirilmesinde teknolojiyi kullanabilmeyi kapsar. Her alanda olduğu gibi Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) de öğrencilerde geliştirmeyi amaçlanan temel becerilerden biri de bilgi teknolojilerini kullanma becerisidir. Hem dinî ve ahlaki alanla ilgili bilgilere ulaşma hem de bunları en uygun şekilde kullanabilme açısından önemlidir. Bu derste öğretmenler, bilgi teknolojilerini kullanma becerisini kazandırmaya yönelik aşağıdaki alt becerileri destekleyecek etkinlik ve çalışmalar yapmalıdır. • Bilgi teknolojilerini kullanma konusunda doğru karar verme ve planlama, • Farklı kaynaklardan toplanmış bilgiyi bilgisayar ortamında kaydetme, biçimlendirme, tekrar kullanma ve sunma, • Metin, grafik, renk ve ses efektleri kullanarak çoklu ortamda rapor hazırlama, • İnternet tabanlı servislere erişme, araştırma ve kullanma, • Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yenilik/buluşu desteklemek için bilgi çağı teknolojilerini kullanma, • Bilgi çağı teknolojilerini kültürel, sosyal ve mesleki amaçlarla kullanma, • Sosyal medyada yer alan bilgilerin geçerliliğini ve güvenilirliğini sorgulama. 7.3. Bireysel Farkındalık Becerisi Bireysel farkındalık becerisi; sosyal ilişkilerde, iletişimde ve benzeri alanlarda gerekli ve etkili davranışları uygun bir şekilde ve uygun zamanda ortaya koymak ve hizmeti daha iyi yerine getirebilmek için gerekli olan becerilerdir. 9 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI Bireyin kişisel özelliklerini geliştirmesi, farkındalıklarının artması, ikna gücünün yükselmesi, plan yapma, empati kurma ve sosyal ilişkilerinin gelişmesine kaynak oluşturur. Bireyin içinde bulunduğu sınıf, okul ve aile ortamında fark ettiği sorunların üzerine giderek, çözüm için sorumluluk alması, belli imkânları fırsatlara dönüştürmesi toplum için önemlidir. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) öğretmenlerin aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, “bireysel farkındalık” becerisinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. K A L S A T • Eğitim, rehberlik, danışmanlık fırsatlarını araştırma, • Empati kurma, • Engel ya da değişikliklerle baş edebilme, • Gerek duyduğunda nasihat ve bilgi alma, • Kendi öğrenme stratejilerini, güçlü ve zayıf yönlerini tanıma ve değerlendirme, • Kendi öğrenmesini düzenleme, kendi çalışmasını değerlendirme, • Kendisini motive etme ve kendisine güven duyma, • Öğrendiklerini çeşitli yaşam durumlarında uygulama, • Öğrenmenin amacı hakkında eleştirel düşünme, • Önceki öğrenmelerinden ve deneyimlerinden yararlanma, • Öz-disiplin ve bağımsız çalışma becerileri edinme, • Plan yapma, planlarını uygulayabilme, • Stresten ve çatışmalardan kaçınma, • Zamanı doğru yönetme. 7.4. Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi İslam dininin doğru anlaşılması için ayet ve hadislerin sağlıklı bir şekilde yorumlanması gereklidir. Kur’an-ı Kerim ayetlerini ve hadisleri anlama ve yorumlama bireyin hayatını anlamlandıracak ve ona rehberlik yapacak ilke ve değerler üretme açısından önemlidir. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (912) aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, dini metinleri anlama ve yorumlama becerisinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. 10 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI • Ayet ve hadislerden ilke ve değerler çıkarabilme, • Ayet ve hadisleri anlama ve yorumlayabilme, • Dinî terim ve kavramları doğru ve yerinde kullanma, • Kur’an-ı Kerim deki ayet mealleri arasında ilişki kurabilme, • Siyer, metinlerini yorumlama. K A L S A T 7.5. İletişim Becerisi İletişim becerisi, konuşma, dinleme, okuma ve yazma gibi becerileri etkili kullanmadır. İletişim becerisi birtakım alt beceriler içerir. Bu alt beceriler iletişim eğitiminin omurgasını oluşturur. Öğretmenlerin bu becerileri geliştirmeye yönelik hazırlayacağı etkinlikler, öğrencilerin iletişim becerilerinin gelişimine büyük ölçüde katkı sağlayacaktır. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde öğrencilerde geliştirmesi gereken en önemli becerilerden biri de iletişim becerisidir. Çünkü dersin genel amaçları ve kazanımları incelendiği zaman görülecektir ki; din, insanın hem kendi hem evren hem de Yaratıcısıyla olumlu ve sağlıklı ilişkiler kurmasını amaçlamaktadır. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) öğretmenler aşağıdaki alt becerileri kazandırarak öğrencilerde iletişim becerisini geliştirebilmelidir. • Bulunduğu ortama uygun üslup belirleyebilme, • Dinî terim ve kavramların yazım ve telaffuzunu doğru kullanabilme, • Dinleme, • Empati kurabilme, • Farklı perspektiften bakabilme, • Görüşlerini gerekçelendirebilme, • İletişim sırasında karşısındakinin beden dilini anlayabilme, • Kabul ve saygıyı iletebilme, • Olumlu ve olumsuz duygularını ben dili kullanarak ifade edebilme, • Öfkeyi kontrol edebilme, • Selamlaşma, 11 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI • Sözlü ya da yazılı olarak kendini ifade edebilme, • Tanışma, • Tartışma. 7.6. Kültürel Farkındalık Becerisi Kültürlerarası farkındalık becerisi; kendi kültürünü tanıma, benimseme, diğer kültürden olan kişilerle empati kurma, o kişilerin davranış ve düşüncelerini eleştirmeden anlamaya çalışma, kişileri farklılıkları ve benzerlikleri ile kabul etmeyi içerir. Bir diğer ifade ile empatiyi merkeze alarak açık bir dünya görüşüne sahip olmayı ve farklı kültürlerden kişilerle iletişim kurmada başarılı olmayı işaret etmektedir. K A L S A T Peygamberimiz’in Hayatı (9-12) dersinde öğretmenlerin aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, bu becerinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. • Coğrafi ve kültürel farklılıkların dini anlama ve yaşama biçimleri üzerinde etkilerini irdeleme, • Diğer toplum ve kültürle ilgili temel kavramların farkında olma, • Dinî ve millî değerlerin yaşatılmasına yönelik bir dünya görüşüne sahip olma • Dinin, milli kültürü oluşturan unsurların başında geldiğinin bilincinde olma • Farklı din ve inanç gruplarının bir arada yaşama tecrübelerini örneklendirme, • Milli kültürel kimliğini özümseme ve diğer kültürlerle nasıl etkileşim içinde olduğunu kavrama • Sosyal ilişkileri güçlendirmede ve barış kültürünü yaygınlaştırmada sorumluluklar üstlenme, • Toplumsal gelenekleri, kültürel öğeleri ve dil çeşitliliğini tanıma • Yerel, ulusal ve uluslarası kültürel mirasın farkında olma. 7.7. Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Becerisi Dinî ve mesleki alanla ilgili konuların iyi anlaşılabilmesi, yorumlanabilmesi ve değerlendirebilmesi için öğrencinin mekân, zaman ve kronolojiyi algılama becerisinin gelişmesi gerekir. Zaman ve mekânı doğru anlamak, hem bilimsel hem de dinî açıdan önem arz etmektedir. Öğrencilerde bu becerinin gelişmesi diğer becerilerin de olumlu gelişmesini ve kullanılmasını sağlayacaktır. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) öğretmenlerin aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, mekân, zaman ve kronolojiyi algılama becerisinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. 12 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI • Bazı mekân ve zamanların niçin önemli olduğunu algılama, • Harita, plan, kroki, grafik ve diyagram yorumlayabilma, • İslamiyet’te önemli sayılan zaman ve mekânların değerini kavrama, • Kronolojik sıralama yapabilme, • Takvim bilgisi edinme, K A L S A T • Zaman ifadelerini doğru kullanma, • Zaman ve mekân farklılıklarının dini anlama ve yaşama üzerindeki etkilerini yorumlama. 7.8 Problem Çözme Becerisi Problem çözme becerisi, öğrencilerin karar verme yetilerini geliştirmek ve hayat boyu kullanabilecekleri problem çözme yeteneğini kazandırmaktır. Problem çözme becerisiyle öğrencilerin din ve ahlak konularını üst düzeyde öğrenmeleri ve hayatlarında karşılaştıkları dinî ve ahlaki alanla ilgili problemleri üst düzey bilişsel fonksiyonlarını kullanarak kendilerinin çözmeleri amaçlanır. Problem çözme yeteneği yaşanılan deneyimler, alıştırmalarla geliştirilebilir. Peygamberimiz’in Hayatı (9-12) dersinde bazı etkinlikler aracılığıyla öğrencilere problemi hissettirme, buldurma ve çözüm üretme alışkanlığı kazandırılabilir. • Akıl yürütme sürecini takip edebilme ve değerlendirme, • Dinî ve ahlaki meselelerde sebep-sonuç ilişkisine bağlı olarak çıkarımlarda bulunma, • Karşılaştığı problemlerin çözümünde Peygamber Efendimiz’in örnek hayatından yararlanma, • Problemi fark edebilme, • Problemle uygun çözüm önerileri sunma, • Toplumu ilgilendiren problemlerin çözümü ile ilgilenme. 7.9. Sosyal Beceri Sosyal beceri; başkaları ile iletişimi mümkün kılacak, sosyal açıdan kabul edilebilir ve öğrenilmiş davranışlar olarak tanımlanabilir. Kişi sosyal ilişkilere kurarak çevresiyle etkileşim içinde bulunur. Bu etkileşim sürecinde sağlıklı ilişkiler kurabilmek ancak yeterli sosyal becerileri kazanmakla gerçekleşebilir. Bireyin aile okul ve iş yaşamındaki başarısında da sosyal beceriler önemli bir etkendir. 13 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI Eğitimin en önemli amaçlarından biri kendisine, çevresindeki kişilere ve doğaya değer veren, yaşadığı toplumun ve dünyanın bir parçası olarak kendisine güvenen ve topluma katkıda bulunabilen bir bilince sahip bireyler yetiştirmektir. Dinin amaçlarından biri de bireyin çevresiyle olumlu ve sağlıklı ilişkiler geliştirmesidir. Öğrenciler, toplumsal olaylara ilgi duymalı, sorunların farkında olmalı, gerektiğinde hem kendisi hem de başkalarının iyiliği için harekete geçebilmelidir. Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları, sosyal katılımı etkileyen faktörlerdir. Öğrenci, toplum ve çevre sorunlarına duyarlı olmalı ve çözümüne yönelik sürece katılımda istekli olmalıdır. Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) bazı etkinlikler aracılığıyla öğrencilere sosyal becerilerini geliştirebilecekleri bazı alt beceriler kazandırılabilir. K A L S A T • Bilgi ve tecrübe paylaşımının gerekliliğine inanma, • Bireylerin inanma ve inancına uygun yaşama özgürlüğüne ilişkin bilinç kazanma, • Dinî ve ahlaki değerler ışığında çevre bilincine sahip olma • Dini ve ahlaki değerleri benimseme, • İşbirliği yapma, uyumlu olma, kararlı ve dürüst olma katılma, • Millî ve dinî değer taşıyan kurumlarımızın ve eserlerimizin yaşatılmasına yönelik çalışmalara aktif olarak katılma, • Önyargıların üstesinden gelme, uzlaşmacı bir tutum sergileme, • Sosyal sorumluluk bilincini geliştirme, • Toplumda millî, dinî ve ahlaki değerlerin kalıcılığı için projeler üretme, • Toplumsal ilişkilerde ve komşuluk ilişkilerinde yapıcı katılım sağlama. 7.10. Temel Dini Kaynakları Tanıma ve Kullanma Kur’an-ı Kerim, bazı hadis, siyer kaynakları öğrencinin bu derste Peygamberimiz’in hayatını ve örnek ahlakını öğrenmek için kullanabileceği kaynaklardır. Bu nedenle, öğrencilerin Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) öğrencilerimizin başta Kur’an-ı Kerim meali olmak üzere anılan kaynakları tanıma ve kullanmalarına yönelik düzeye uygun etkinlikler yapılmalıdır. • Hadis kaynaklarını tanıma vekullanabilme, • Temel kaynaklarının özelliklerini kavrama, 14 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI • Kur’an-ı Kerim mealini kullanma, • Siyer tanıma ve kullanma, • Tematik olarak ayetler ve hadisler çerçevesinde bir konuyu inceleme, 7. 11. Değişim ve Sürekliliği Algılama Din evrenseldir ancak dinin yorumları tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkan ihtiyaçlar ve diğer sebeplere göre farklılaşabilmektedir. Bu nedenle öğrencinin dinî alanla ilgili konularda değişim ve sürekliliği algılama becerisi kazanması önemlidir. K A L S A T Peygamberimiz’in Hayatı dersinde (9-12) değişim ve sürekliliği geçmişteki ve günümüzdeki farklı örneklerle öğrencilerin karşılaştırmalarına imkan sağlayan örnek olay incelemeleri, metin (mektuplar, gazete haberleri, biyografiler vb.), görsel (fotoğraf, film, resim vb.) analizleri gibi etkinlikler ile değişim ve sürekliliği algılama becerisi ve aşağıdaki alt becerilerin gelişmesine katkı sağlayacaktır. • Benzerlik ve farklılıkları bulma, • Dinin sabiteleri ile değişken unsurlarını birbirinden ayırt edebilme, • Geçmişteki problemlerin neden- sonuç ilişkisini tanıma, • Tarihsel olguları ve yorumları ayırt etme, • Zamanla oluşan değişimi algılama. DEĞERLER • • • • • • • • • • • • 15 Adalet Allah sevgisi Cesaret Cihad Cömertlik Doğruluk Dostluk Edep Fedakârlık Güvenilirlik Hayâ İhlas • • • • • • • • • • • • İlim sevgisi İstişare Kanaatkârlık Kardeşlik Peygamber sevgisi Sabır Sadakat Sahabe sevgisi Sorumluluk Şükür Vefa Yardımlaşma ve dayanışma PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI K A L S A T 16 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI ÜNİTELER 9.SINIF K A L S A T 10.SINIF 11.SINIF 12.SINIF ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER MEKKE’DEN MEDİNE’YE PEYGAMBERİMİZ PEYGAMBERLİĞİN MEDİNE YILLARI RAŞİT HALİFELER RAŞİT HALİFELER HADİS VE SÜNNET DİNİN KAYNAĞI OLARAK HADİS VE SÜNNET HADİS İLMİNİN TEMEL KAVRAMLARI HADİS TARİHİ HADİSLERİ ANLAMA VE YORUMLAMA PEYGAMBERİMİZ’İN ÖRNEKLİĞİ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ MEDİNE’DEN MEDENİYETE İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU İSLAM MEDENİYETİNİN ESASLARI MEDENİYETİMİZDE İDEAL İNSAN VE TOPLUM KÜLTÜR VE MEDENİYETİMİZDE PEYGAMBERİMİZ 17 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 9. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ K A L S A T ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Mekke’den Medine’ye Peygamberimiz 14 28 2. Dinin Kaynağı Olarak Hadis ve Sünnet 6 14 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 16 4. İslam Medeniyetinin Doğuşu 4 14 30 72 TOPLAM 18 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 9. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI ÜNİTE I MEKKE’DEN MEDİNE’YE PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE II DİNİN KAYNAĞI OLARAK HADİS VE SÜNNET ÜNİTE III EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE IV İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Hayatını Öğrenmenin Öne- 1. Hadis ve Sünnet Kavramları 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) 1. Medeniyetimizin Kurucu Lideri Hz. Peygamber Tevekkülü mi 2. Müslüman’ın Hayatında SünÖncü 2. Peygamberimiz’in (s.a.v.) 2. Medeniyetimizde netin Yeri 2. İslam Öncesi Arap Yarımadasına Genel Bakış Kurumlar Hayatında Namaz 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Soyu, Ailesi ve Çocukluğu 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Hz. 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Aişe 2.1.Daru’l-Erkam 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Gençliği Samimiyeti ve İhlâsı 4. Hadisten Hayata 2.2.Suffe 5. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Nübüvvet Öncesi Ahlaki 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Olgunluğu İş ve Meslek Ahlakı 2.3.Mescid-i Nebi 6. Hirâ’da İnzivaya Çekilmesi 5. Bir Sahabi Tanıyorum: 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Mus’ab b. Ümeyr 7. İlk Vahiy Zeyd b. Sabit K A L S A T 8. İslâm’ı Kabul Edenlerin Genel Özellikleri 9. Habeşistan’a Hicret 10.Müslümanlara Yönelik Baskılar ve Ambargo 11.Taif Yolculuğu 12.İsrâ ve Mîrac 13.Akabe Biatları 14.Yesrib’e Hicret 15.Peygamberliğin Medine Dönemi 19 6. Hadisten Hayata 4. Hadisten Hayata PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER ÜNİTE I MEKKE’DEN MEDİNE’YE PEYGAMBERİMİZ Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Haya- Bu ünite sonunda öğrenciler: tını Öğrenmenin Önemi 1. İslam’ı anlama ve yaşamada Peygamberimiz’in (s.a.v.) hayatını öğ2. İslam Öncesi Arap Yarımadasına renmenin önemini kavrar. Genel Bakış 2. İslam öncesi Arap yarımadasını genel özellikleri ile tanır. 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Soyu, 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) soyunu, Ailesi ve Çocukluğu ailesini ve çocukluk dönemini tanır. 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Genç- 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) gençlik liği dönemini açıklar. 5. Peygamberimiz’in (s.a.v.) nübüvvet 5. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Nübüöncesi erdemli davranışlarından örvvet Öncesi Ahlaki Olgunluğu nekler verir. 6. Peygamberimiz’in (s.a.v.) inzivaya 6. Hirâ’da İnzivaya Çekilmesi çekilme nedenlerini değerlendirir. 7. İlk Vahiy 7. İlk vahiy ve sonrasında gelişen olayları açıklar. 8. İslâm’ı Kabul Edenlerin Genel 8. Habeşistan’a hicretin sebep ve soÖzellikleri nuçlarını irdeler. 9. Kureyşli Müşriklerin Müslümanlara 9. Habeşistan’a Hicret uyguladığı baskıları değerlendirir. 10. Müslümanlara Yönelik Baskılar 10. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Taif yolcuve Ambargo luğunu sebep ve sonuçlarıyla değerlendirir. 11. Taif Yolculuğu 11. İsrâ ve Mîrac’ın Peygamberimiz ve Müslümanlar açısından önemini fark 12. İsrâ ve Mîrac eder. 13. Akabe Biatları 12. Akâbe biatlarının Yesrib’de İslam’ın yayılışı açısından önemini kavrar. 14. Yesrib’e Hicret 13. Hicret olgusunu ve hicretin sebeplerini açıklar. 15. Peygamberliğin Medine Dönemi 14. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Medine dönemini ana hatlarıyla açıklar. 9. SINIF Açıklamalar Amaçlar 2.kazanım işlenirken Arap yarımadasının dinî, si- Beceriler: yasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve coğrafi yapısı • Araştırma Sorgulama Becerisi ile dünyanın dinî durumuna kısaca değinilecektir. • Dinî Terim ve Kavramları Doğ3. kazanım işlenirken Peygamberimiz’in (s.a.v.) ru ve Yerinde Kullanma K A L S A T çocukluk döneminde, annesi, sütannesi, dedesi ve amcası ile geçen yıllar öne çıkarılacaktır 7. kazanım işlenirken, ilk vahiy, gizli ve açık da- vet dönemleri ve İslam’ı ilk kabul edenler veri- • Mekân, zaman ve kronolojiyi algılama Değerler: lecektir. Ayrıca Hz. Hamza (r.a.) ve Hz. Ömer’in Peygamber sevgisi, sadakat, cesaret, (r.a.) müslüman olmalarının Müslümanların güç- sabır, şehitlik, yardımlaşma ve dayalenmelerine olan etkisine değinilecektir. nışma, kanaatkarlık, kardeşlik. 9. kazanım işlenirken İslam davetine yapılan ilk tepkiler, ilk şehitler ile Peygamberimiz’i (s.a.v.) yalnız-laştırmak amacıyla Kureyşli müşriklerin Haşimoğulllarına uyguladıkları amborgoya vur- gu yapılacaktır. 10.kazanım işlenirken Hz. Hatice ve Ebu Talib’in vefatlarının Peygamberimiz ve Müslümanlar üzerinde bıraktığı tesire de değinilecektir. 11. kazanım işlenirken konu ayet ve sahih hadisler ışığında ele alınacaktır. 13.kazanım işlenirken Kuba Mescidi ve ilk Cuma namazına da değinilecektir 20 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET 21 DİNİN KAYNAĞI OLARAK HADİS VE SÜNNET ÜNİTE II Konular 9. SINIF Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Kur’an-ı Kerim’de Peygamberimiz 1. Peygamberimiz’in şahsiyetini ayetlerle açıklar. 1.1. Kur’an-ı Kerim’de Peygamberimiz’in Şahsiyeti 2. Peygamberimiz’in görevlerini 1.2. Kur’an-ı Kerim’de Peygamberimiz’in Görevleri 2. Hadis ve Sünnet Kavramları 3. Müslüman’ın Hayatında Sünnetin Yeri 4. Bir Sahabi Tanıyorum: Hz. Aişe 5. Hadisten Hayata Açıklamalar Beceriler: 1. kazanım işlenirken Peygamberimiz’in şahsiyetinin müslümanlara örnekliği ayet ve • Araştırma-Sorgulama Becehadislerle işlenecek. risi 4.kazanım işlenirken Kur’an-ı Kerim’in anlaşılması, Peygamberimiz’in (s.a.v.) örnek- • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi liği vurgulanacak-tır. Ayrıca sünnetin bağlayıcılığı konusu, Bakara 129-151; Ali imran • Dinî Terim ve Kavramları 31,164; Nisa 59, 65,105; Araf 157-158; AhDoğru ve Yerinde Kullanma zab 36 ve Cuma 2. ayetlerinden yararlanarak açıklanacaktır. Değerler: K A L S A T ayetlerle açıklar. 3. Hadis ve sünnet kavramlarını açıklar. 4. Müslümanın hayatında sünnetin yerini kavrar. 5. Hz. Aişe’nin kişiliğini ve hadis ilmine katkılarını açıklar. 6. Hadis ve sünnetin önemi ile ilgili hadisi yorumlar. Amaçlar 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve ver- Peygamber sevgisi, sahabe sevdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrengisi, ilim sevgisi. cilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ’İN ÖRNEKLİĞİ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE III Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 9. SINIF Açıklamalar Amaçlar K A L S A T 4.kazanım işlenirken kültürümüzdeki ahilik Beceriler: müessesinin de ilham kaynağının Peygam- • Bireysel Farkındalık Becerisi 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) tevekberimiz’in (s.a.v.) iş hayatı ile ilgili ilkeleri kül anlayışını örneklerle açıklar. 2. Peygamberimiz’in (s.a.v.) • Dini Metinleri Anlama ve Yoolduğuna da değinilecektir rumlama Becerisi Hayatında Namaz 2. Peygamberimiz’in (s.a.v.) haya6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve ver- • Sosyal Beceri tında namazın yerini fark eder. 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) diği mesajların üzerinde durulacak, öğrenciİhlâsı Değerler: 3. Peygamberimiz’in (s.a.v.) ileti- lerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları şimde samimiyeti ve Rabbine kar- teşvik edilecektir 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) İş Allah sevgisi, peygamber sevgisi, şı ihlâsını örneklerle açıklar. ve Meslek Ahlakı cömertlik, doğruluk, ihlas . 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Tevekkülü Bu ünite sonunda öğrenciler: 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Mus’ab b. Ümeyr 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) iş ve 6. Hadisten Hayata meslek ahlakı ile ilgili ilkelerini benimser. 5. Mus’ab b. Ümeyr’in kişiliğini ve islam davası uğruna gösterdiği fedakarlıkları açıklar. 6. Salih amel ile ilgili hadisi yorumlar. 22 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: MEDİNE’DEN MEDENİYETE Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 23 İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU ÜNİTE IV 1. Medeniyetimiz ve Hz. Pey- Bu ünite sonunda öğrenciler: gamber 1. İslam medeniyetinin teşekkülünde Peygamberimiz’in (s.a.v.) yeri2. Medeniyetimizde Öncü Kuni fark eder. rumlar 2.1.Daru’l-Erkam 2.2.Suffe 2.3.Mescid-i Nebi 9. SINIF Açıklamalar 1.kazanım işlenirken Peygamberimiz’in (s.a.v.) ilme teşviki, adaleti, istişareye önem vermesi, emaneti ehline vermede yaş, cinsiyet, hür, köle, azatlı ayrımı yapmaması, hakta sebatı, batıla karşı mücadelede istikrarı, çözüm odaklı yaklaşımı, tutarlılığı, Müslüman kimliği oluşturma çabası gibi konuların İslam medeniyetinin oluşmasındaki etkisine 2. Asr-ı saadette oluşturulan kurum- vurgu yapılacaktır. ların İslam medeniyetinin kurul3.kazanım işlenirken Zeyd b. Sabit’in vahiy masındaki rolünü yorumlar. kâtipliği konusuna da değinilecektir. Amaçlar Beceriler: K A L S A T • Araştırma-Sorgulama Becerisi • Değişim ve Sürekliliği Algılama • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi • Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma 3. Zeyd b. Sabit’in kişiliğini ve ilmî 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve ver- Değerler: diği mesajların üzerinde durulacak, öğrenciyönünü tanır. lerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları Peygamber sevgisi, istişare, so3. Bir Sahabi Tanıyorum: Zeyd teşvik edilecektir rumluluk, adalet. . b. Sabit 4. İlim ile ilgili hadisi yorumlar. 4. Hadisten Hayata PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 10. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ K A L S A T ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Peygamberliğin Medine Yılları 6 26 2. Hadis İlminin Temel Kavramları 4 14 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 16 4. İslam Medeniyetinin Esasları 4 16 20 72 TOPLAM 24 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 10. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI ÜNİTE I PEYGAMBERLİĞİN MEDİNE YILLARI 1. Peygamberliğin Mekke Dönemi 2. Medine’de İslâm Toplumunun Oluşumu 2.1. Muhacir-Ensar Kardeşliği 2.2. Mescid-i Nebevî’nin İnşası 2.3. Ashâb-ı Suffe 2.4. Namaza Davet: Ezan 2.5. Medine Sözleşmesi 2.6. Medine Pazarının Kurulması 2.7. Kıblenin Değişmesi 3. Müşriklerle Münasebetler 3.1. Bedir Gazvesi 3.2. Uhud Gazvesi 3.3. Hendek Gazvesi 3.4. Hudeybiye Antlaşması 3.5. Mekke’nin Fethi 3.6. Huneyn Gazvesi 4. Diğer Din Mensuplarıyla Münasebetler 5. İslam’a Davet Mektupları 6. Veda Haccı ve Veda Hutbesi 7. Hz. Muhammed’in Vefatı 25 ÜNİTE II HADİS İLMİ VE TEMEL KAVRAMLARI 1. Hadis İlmi ÜNİTE III EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE IV İSLAM MEDENİYETİNİN ESASLARI 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Takvası 1. Medeniyetimizin Özü: Tevhid 1.1. Hadis 2. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Haya- 2. tında Dua 3. 1.2. Sünnet 3. Peygamberimiz ve Kardeşlik Hu4. kuku 1.3. Ravi ve Rivayet 5. 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Eğitim 1.4. Sened ve Metin Metodu 2. Bir Sahabi Tanıyorum: Ebu Hureyre 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Muaz b. 6. (r.a.) 7. Cebel İslam Medeniyetinin Temeli: Adalet K A L S A T 3. Hadisten Hayata 6. Hadisten Hayata İslam Medeniyetinin Gücü: İlim İslam Medeniyetinin Farkı: Özgünlük İslam Medeniyetinin Dünyaya Bakışı: Sulh Ortak Akıl: İstişare Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Mesud 8. Hadisten Hayata PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER Konular 1. Peygamberliğin Mekke Dönemi Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 2.1. Muhacir-Ensar Kardeşliği PEYGAMBERLİĞİN MEDİNE YILLARI ÜNİTE I 2. 2.3. Ashâb-ı Suffe 2.4. Namaza Davet: Ezan 3. 2.5. Medine Sözleşmesi 2.6. Medine Pazarının Kurulması 2.7. Kıblenin Değişmesi 4. 3. Müşriklerle Münasebetler 3.1. Bedir Gazvesi 3.2. Uhud Gazvesi 3.3. Hendek Gazvesi 3.4. Hudeybiye Antlaşması 3.5. Mekke’nin Fethi Amaçlar 3. kazanım işlenirken cihadın önemi vur- Beceriler: gulanacak, Uhud savaşı bağlamında nifak Peygamberliğin Mekke dönemini ve münafık kavramlarına, Peygamberi- • Araştırma Sorgulama Becerisi ana hatlarıyla açıklar. miz’in (s.a.v.) münafıklarla mücadele me- • Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Hicretten sonra oluşan İslam top- toduna değinilecektir. lumunun özelliklerini açıklar. 4. kazanım işlenirken Yahudi ve Hristi- • Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Müşriklerle münasebetleri sebep yan topluluklar ile Müslümanlar arasındaki ilişkilere, Hayber’in fethine, Necran ve sonuçları açısından değerlenheyetine, Mute ve Tebük savaşlarına deği- Değerler: dirir. nilecektir. Allah sevgisi, peygamber sevgisi, sahaPeygamberimiz’in (s.a.v.) diğer be sevgisi, cihad, şehitlik, istişare, kar5. kazanım işlenirken İslam’a davet için din mensuplarıyla ilişkilerinin dagönderilen elçilerin özelliklerine ve elçi deşlik, fedakârlık, vefa, yardımlaşma ve yandığı ilkeleri kavrar. gönderilen devletlerin konumuna da deği- dayanışma,. Peygamberimiz’in (s.a.v.) tebli- nilecektir. Ayrıca Medine’ye gelen heyetğinde İslam’a davet mektuplarının lerle yapılan görüşmelerin İslam davetine rolünü açıklar. katkıları vurgulanacaktır Bu ünite sonunda öğrenciler: 2. Medine’de İslâm Toplumunun 1. Oluşumu 2.2. Mescid-i Nebevî’nin İnşası Açıklamalar 10. SINIF 5. K A L S A T 6. Veda Haccının önemini ve Veda . 3.6. Huneyn Gazvesi Hutbesindeki evrensel mesajları yorumlar. 4. Diğer Din Mensuplarıyla Münasebetler 5. İslam’a Davet Mektupları 6. Veda Haccı ve Veda Hutbesi 7. Hz. Muhammed’in Vefatı 26 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET Konular HADİS İLMİ VE TEMEL KAVRAMLARI ÜNİTE II Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar 1. kazanım işlenirken Hadis ve sünnetin Peygamberimiz’in (s.a.v.) hayatını 1. Hadis ilmi ile ilgili bazı kav1.1. Hadis tamamlayan unsurlar olduğu, bunramları açıklar. lar bilinmeksizin Peygamberimiz’in 1.2. Sünnet 2. Hadis ile sünnet arasındaki far- (s.a.v.) anlaşılmasının tam olarak 1.3. Ravi ve Rivayet mümkün olamayacağı vurgulanacakkı ayırt eder. tır. Ayrıca hadislerin yazımı aşamasın1.4. Sened ve Metin 3. Ebu Hureyre’nin kişiliği ve ha- da gösterilen hassasiyet ve disipline de dis ilmine katkılarını açıklar. 2. Bir Sahabi Tanıyorum: Ebu değinilecektir. Hureyre (r.a.) 4. Sünnetin bağlayıcılığı ile ilgili 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı hadisi yorumlar. 3. Hadisten Hayata ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. 1. Hadis İlmi 27 10. SINIF Bu ünite sonunda öğrenciler: Amaçlar Beceriler: K A L S A T • Araştırma-Sorgulama Becerisi • Dini Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi • Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, doğruluk, güvenilirlik. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ’İN ÖRNEKLİĞİ Konular EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE III 1. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Takvası Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 1. 3. Peygamberimiz ve Kardeşlik Hukuku 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Muaz b. Cebel 6. Hadisten Hayata Açıklamalar Amaçlar 1. kazanım işlenirken Takva kavramı Beceriler: Peygamberimiz’in (s.a.v.) tak- Bakara suresinin 177. ayeti ışığında • Araştırma-Sorgulama Becerisi açıklanacak ve Hucurat suresi 13. ayevasını örneklerle açıklar. te atıf yapılacaktır. • Dinî Metinleri Anlama ve YorumPeygamberimiz’in (s.a.v.) halama Becerisi yatından örneklerle duanın 2. kazanım işlenirken PeygamberiMüslüman hayatındaki yerini miz’in günlük hayatında sıkça yaptığı Değerler: fark eder. dualardan örnekler de verilecektir. Peygamberimiz’in (s.a.v.) öğAllah sevgisi, peygamber sevgisi, rettiği İslam kardeşliğinin ki- 5. kazanım işlenirken Muaz b. Ce- kardeşlik, ihlas. şilerin ahlaki gelişimine, toplumsal huzur ve kaynaşmaya bel’in idarecilik özelliklerine ve fıkhi konulardaki yetkinliğine değinilecekkatkısını fark eder. tir. Peygamberimiz’in (s.a.v.) eğitim ilkelerini açıklar. 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı Bu ünite sonunda öğrenciler: 2. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Ha2. yatında Dua 4. Peygamberimiz’in (s.a.v.) Eğitim Metodu 10. SINIF 3. 4. K A L S A T 5. Muaz b. Cebel’in örnek kişili- ve verdiği mesajların üzerinde duruğini tanır. lacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve 6. Kul hakkı ile ilgili hadisi yo- değer çıkarmaları teşvik edilecektir. rumlar. 28 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: MEDİNE’DEN MEDENİYETE Konular 1. Medeniyetimizin Özü: Tevhid İSLAM MEDENİYETİNİN ESASLARI ÜNİTE IV 2. 3. 4. 5. Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar 1. kazanım işlenirken tevhid inancının medeniyetimizi oluşturan ilim, sanat, İslam Medeniyetinin Temeli: 1. İslam medeniyetinin temel düşünce konularına etkileri örnekleresaslarını kavrar. Adalet le açıklanacaktır. Ayrıca medeniyetiİslam Medeniyetinin Gücü: 2. İslam medeniyetinin temel mizin temel esasları ile ilgili değerler esaslarının yaşatılmasında so- İslam tarihinden örnekler verilerek işİlim lenecektir. rumluluk duyar. İslam Medeniyetinin Farkı: 3. Abdullah b. Mesud’un örnek 3.kazanım işlenirken Abdullah b. MeÖzgünlük sud’un ilmi yönüne ve özellikle fıkıh kişiliğini tanır. İslam Medeniyetinin Dünyaya ilmine yaptığı katkılara vurgu yapıla4. Adalet ile ilgili hadisi yorumlar. caktır. Bakışı: Sulh 6. Ortak Akıl: İstişare 7. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Mesud 8. Hadisten Hayata 29 10. SINIF Bu ünite sonunda öğrenciler: Amaçlar Beceriler: • Araştırma-Sorgulama Becerisi K A L S A T 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir . • Değişim ve Sürekliliği Algılama • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi • Kültürel Farkındalık Becerisi Değerler: Adalet, ilim sevgisi, istişare. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 11. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ K A L S A T ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Raşit Halifeler 6 20 2. Hadis Tarihi 6 18 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 20 4. Medeniyetimizde İdeal İnsan ve Toplum 4 14 22 72 TOPLAM 30 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 11. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI ÜNİTE I RAŞİT HALİFELER ÜNİTE II HADİS TARİHİ 1. Peygamberimizden Hadisler 1. Hz. Ebû Bekir 1.1.Soyu ve Ailesi 1.2.Peygamberimiz’in Dostu Sadık 1.3.Halife Seçilmesi 1.1.İlk Dönem ÜNİTE III ÜNİTE IV EN GÜZEL ÖRNEK MEDENİYETİMİZDE İDEAL PEYGAMBERİMİZ İNSAN VE TOPLUM Günümüze 1. Peygamberimiz’in Davasına Sadaka- 1. İslam Medeniyetinin Hedeflediği İnsan Modeli ti K A L S A T 2. Peygamberimiz’in Hayatında Oruç 1.2.Hadislerin Derlenmesi 3. Peygamberimiz’in Hamd ve Şükrü 1.3.Hadislerin Sınıflandırılması 4. Peygamberimiz ve Toplumsal Dayanışma 1.4.Halifeliği Döneminde Öne 2. Temel Hadis Kaynakları 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Selman-ı FaÇıkan Olaylar 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah risi b. Amr b. el-As (r.a) 2. Hz. Ömer 6. Hadisten Hayata 4. Hadisten Hayata 2.1.Soyu ve Ailesi 2.2.Hak ile Batılı Ayırmada Sarsılmaz İrade 2.3.Halife Seçilmesi 2.4.Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar 31 2. İslam Toplumunu Bazı Yönlendiren İlkeler 2.1.Güven 2.2.Kardeşlik 2.3.Yardımlaşma ve Dayanışma 2.4. İyiliği Emir Kötülükten Sakındırma 2.5.Hak ve Adaleti Gözetme 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Enes b. Malik 4. Hadisten Hayata PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER Konular 1. Hz. Ebû Bekir 1.1.Soyu ve Ailesi 1.2.Peygamberimiz’in Sadık Dostu RAŞİT HALİFELER ÜNİTE I 1.3.Halife Seçilmesi Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Amaçlar Ünite genelinde konular temel kaynaklar Beceriler: baz alınarak sahih rivayetler ışığında iş• Araştırma-Sorgulama Becerisi Hz. Ebu Bekir’in soyu ve ailesi- lenecektir ni tanır. 3.kazanım işlenirken Kur’an-ı Kerim’e • Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Hz. Ebu Bekir’in Peygamberi- karşı yaptığı hizmetler vurgulanacak, miz’in sadık dostu oluşuna ve cömertliğine örnekler verir. Ridde olaylarının sebeplerine ve Arap Değerler: Yarımadası’nın dışında gerçekleştirilen Cömertlik, adalet, dostluk, doğruluk, Hz. Ebu Bekir’in halifeliği döne- fetihlerine de kısaca değinilecektir. cesaret. minde öne çıkan olayları kavrar. 5.kazanım işlenirken Hz. Ömer’in MüsHz. Ömer’in soyu ve ailesini ta- lüman oluşuna da değinilecektir. nır. 6.kazanım işlenirken Kur’an-ı Kerim’e Hz. Ömer’in adaletini ve hakkı karşı yaptığı hizmetler vurgulanacak, batıldan ayırmasını örneklerle Hz. Ömer’in halife olarak izlediği yöneaçıklar. tim tarzını, bu dönemde gerçekleştirilen fetihleri ve devlet organlarının kurumHz. Ömer’in halifeliği döneminsallaşmaya başlamasına da kısaca değide öne çıkan olayları kavrar. nilecektir. Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. 2. 1.4.Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar 3. 2. Hz. Ömer 2.1 Soyu ve Ailesi Açıklamalar 11. SINIF 4. 2.2. Hak ile Batılı Ayırmada Sarsıl5. maz İrade 2.3. Halife Seçilmesi 2.4. Halifeliği Döneminde Öne Çı- 6. kan Olaylar K A L S A T 32 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET HADİS TARİHİ ÜNİTE II Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 1. Peygamberimizden Günümüze Bu ünite sonunda öğrenciler: Hadisler 1. Peygamberimiz’in döneminde hadislerin korunmasına yöne1.5.İlk Dönem lik yapılan çalışmaları açıklar. 1.6.Hadislerin Derlenmesi 2. Sahabenin hadis rivayetinde1.7.Hadislerin Sınıflandırılması ki rolünü ve hassasiyetini fark eder. 2. Temel Hadis Kaynakları 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdul- 3. lah b. Amr b. el-As (r.a) 4. Hadisten Hayata 4. 5. 6. 33 11. SINIF Açıklamalar Amaçlar 1, 2 ve 3. kazanımlar işlenirken tarihi Beceriler: süreç ayrıntı girilmeden özet halinde • Araştırma-Sorgulama Becerisi verilecektir. K A L S A T 4.kazanım işlenirken hadis kitapla- • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi rının Kur’an-ı Kerim’i anlamadaki bütünleyici önemi vurgulanacak, ha- • Temel Dini Kaynakları Tanıma dis kaynaklarının sınıflandırılmasına ve Kullanma girilmeyecek ve sadece en temel kayDeğerler: Hadislerin derlenmesi ve top- naklara yer verile-cektir. lanması sürecini açıklar. Peygamber sevgisi, ilim sevgisi. 5. kazanım işlenirken Abdullah b. Temel hadis kaynaklarını tanır. Amr b. el-As’ın zühd ve takvası ile kendisine hadis yazma konusunda Abdullah b. Amr b. el-As’ın izin verilmesine vurgu yapılacaktır. ilmi yönünü ve örnek kişiliği6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ni açıklar. ve verdiği mesajların üzerinde duruHadis aktarımını teşvik eden lacak, öğrencilerin bu hadisten ilke hadisi yorumlar. ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ’İN ÖRNEKLİĞİ Konular EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE III 3. 4. 5. Açıklamalar Amaçlar 2. kazanım işlenirken Peygamberi- Beceriler: miz’in farz ve nafile oruçlarına da yer • Araştırma-Sorgulama Becerisi 1. Peygamberimiz’in yaşadığı verilecektir. her durumda davasına olan saPeygamberimiz’in Hayatında • Dinî Metinleri Anlama ve Yo5. kazanım işlenirken Selman-ı Faridakatini örneklerle açıklar. Oruç rumlama Becerisi si’nin rolüne de değinecektir. 2. Peygamberimiz’in hayatından Peygamberimiz’in Hamd ve • Dinî Terim ve Kavramları Doğörneklerle orucun Müslüman 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı Şükrü ru ve Yerinde Kullanma hayatındaki yerini fark eder. ve verdiği mesajların üzerinde duruPeygamberimiz ve Toplumsal lacak, öğrencilerin bu hadisten ilke Değerler: 3. Peygamberimiz’in başına geDayanışma ve değer çıkarmaları teşvik edileceklen her güzelliği Rabbinden Peygamber sevgisi, sabır, istişare, tir. Bir Sahabi Tanıyorum: Selman-ı bilmesi ve şükretmesini kendişükür, yardımlaşma ve dayanışma Farisi . sine örnek alır. 1. Peygamberimiz’in Davasına Sadakati 2. Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 11. SINIF 6. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: K A L S A T 4. Peygamberimiz’in toplumsal dayanışmaya verdiği önemi fark eder. 5. Selman-ı Farisi’nin örnek kişiliğini tanır. 6. Oruç ile ilgili hadisi yorumlar. 34 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: MEDİNE’DEN MEDENİYETE 35 MEDENİYETİMİZDE İDEAL İNSAN VE TOPLUM ÜNİTE IV Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 1. İslam Medeniyetinin Hedefledi- Bu ünite sonunda öğrenciler: ği İnsan Modeli: 1. İslam medeniyetinin hedeflediği insanın özelliklerini kav2. İslam Toplumunu Yönlendiren rar. ilkeler 2.1.Güven 2.2.Kardeşlik 2.3.Yardımlaşma ve Dayanışma 4. Hadisten Hayata Açıklamalar Amaçlar 1.kazanım işlenirken eşref-i mah- Beceriler: lukat ve insan-ı kamil’in özellikleri • Araştırma-Sorgulama Becerisi ayet ve sahih hadisler ışığında açıklanacaktır. • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi 2.kazanım işlenirken örnekler Peygamberimiz döneminden günümüze • Dinî Terim ve Kavramları Doğkadar olan süreçten seçilerek verileru ve Yerinde Kullanma cektir. Değerler: 3. kazanım işlenirken Enes b. MaGüvenilirlik, adalet, kardeşlik, yarlik’in Peygamber Efendimiz’in yadımlaşma ve dayanışma. . nında geçen yıllarına ve hadis ilmine katkılarına da değinecektir. K A L S A T 2. İslam toplumunu yönlendiren temel ilkeleri örneklerle açıklar. 3. Enes b. Malik’i örnek kişiliğini tanır. 2.4.İyiliği emir kötülükten Sakındırma 4. İnsan-ı kamil ile ilgili hadisi yorumlar. 2.5.Hak ve Adaleti Gözetme 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Enes b. Malik 11. SINIF 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 12. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ K A L S A T ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Raşit Halifeler 6 20 2. Hadisleri Anlama ve Yorumlama 4 18 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 20 4. Kültür ve Medeniyetimizde Peygamberimiz 6 14 22 72 TOPLAM 36 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ 12. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI ÜNİTE I RAŞİT HALİFELER ÜNİTE III ÜNİTE IV EN GÜZEL ÖRNEK KÜLTÜR VE MEDENİYETİMİZDE PEYGAMBERİMİZ PEYGAMBERİMİZ 1. Peygamberimiz’in Hayatında İnanç 1. Şemail-i Şerif 1. Hz. Osman ve Davranış Bütünlüğü 2. Edebiyatımızda Peygamberimiz 2. Hadis ve Sünnetin Anlaşılmasında 1.1.Soyu ve Ailesi Dikkat Edilmesi Gereken Esaslar 2. Peygamberimiz’in Hayatında Hac 3. Musikimizde Peygamberimiz 1.2.Cömertlikte Zirve ve Umre 2.1.Hadis ve Sünnetin Anlaşılmasın4. Osmanlı’da Peygamberimize 1.3.Halife Seçilmesi da Kur’an-ı Kerim’in Esas Alınması 3. Peygamberimiz’in Güler Yüzlü OlVefa ması 1.4.Halifeliği Döneminde Öne 2.2.Hadis ve Sünnetin Anlaşılmasın5. Kutsal Emanetler Çıkan Olaylar 4. Peygamberimiz’in Ayıp ve Kusurlada Bütünlüğün Gözetilmesi rı Örtmesi 6. Bir Sahabi Tanıyorum: Ebu Ey2. Hz. Ali 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. yub el-Ensari 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Ümmü SeleÖmer (r.a) 2.1.Soyu ve Ailesi me 7. Hadisten Hayata 4. Hadisten Hayata 2.2.İlmin Kapısı 6. Hadisten Hayata 2.3.Halife Seçilmesi 2.4.Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar 37 ÜNİTE II HADİSLERİ ANLAMA VE YORUMLAMA 1. Hadis ve Sünnetin Bağlayıcılığı K A L S A T PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER Konular 1. Hz. Osman 1.1.Soyu ve Ailesi 1.5.Cömertlikte Zirve 1.2.Halife Seçilmesi Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 1. 2. RAŞİT HALİFELER ÜNİTE I 4. 2.1.Soyu ve Ailesi 5. 2.2.İlmin Kapısı 6. 2.3.Halife Seçilmesi 2.4.Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar Amaçlar Ünite genelinde konular temel kaynaklar Beceriler: baz alınarak sahih rivayetler ışığında işle• Araştırma-Sorgulama Becerisi Hz. Osman’ın soyunu ve ailesini necektir. tanır. 1.kazanım işlenirken Hz. Osman’ın Pey- • Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Hz. Osman’ın örnek kişiliğini açık- gamberimiz’in kızları ile olan evliliğine de lar. değinilecektir. Değerler: Hz. Osman’ın halifeliği döneminde 2. kazanım işlenirken edep ve haya konuAllah sevgisi, peygamber sevgisi, öne çıkan olayları kavrar. sunda örnekliğine de değinilecektir. edep, hayâ. Hz. Ali’nin soyunu ve ailesini tanır 3. kazanım işlenirken Hz. Osman’ın Kur’an-ı Kerim’in istinsahı konusundaki Hz. Ali’nin örnek kişiliğini açıklar. çalışmalarına ve dönemindeki fetih faaliHz. Ali’nin halifeliği döneminde yetlerine vurgu yapılacak; iç karışıklıklara değinilmeyecektir. öne çıkan olayları kavrar. Bu ünite sonunda öğrenciler: 1.3.Halifeliği Döneminde 3. Öne Çıkan Olaylar 2. Hz. Ali Açıklamalar 12. SINIF K A L S A T 4. kazanım işlenirken Hz. Ali’nin Peygamberimiz’in yanında yetişmesi ve Hz. Fatıma ile evliliğine ve çocuklarına da değililecektir. 5. kazanım işlenirken hicret esnasındaki rolüne, savaş meydanlarındaki kahramanlıklarına da değinilecektir. 6. kazanım işlenirken Hz. Ali’nin halifeliği dönemindeki olayların ayrıntılarına girilmeyecek onun Müslümanların fitneye düşmemesi için yaptığı fedakarlıklara ve liderlik özelliklerine vurgu yapılacaktır. 38 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET HADİSLERİ ANLAMA VE YORUMLAMA ÜNİTE II Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 1. Hadis ve Sünnetin Bağla- Bu ünite sonunda öğrenciler: yıcılığı 1. Dinîn anlaşılmasında hadis ve sünnetin önemini ve bağlayıcılı2. Hadis ve Sünnetin Anlaşılğını kavrar. masında Dikkat Edilmesi Gereken Esaslar 2. Hadis ve sünnetin anlaşılmasında dikkat edilmesi gereken hu2.1.Arap Diline Vukufiyet susları açıklar. 2.2.Hadislerin Söyleniş Sebebini ve Söylendiği Or- 3. Abdullah b. Ömer’in örnek şahsiyeti ve hadis ilmine katkılarını tamı Bilmek tanır. 2.3.Hadis ve Sünnetin Anlaşılmasında Kur’an-ı Ke- 4. Peygamberimize bağlılık ile ilgili hadisi yorumlar. rim’in Esas Alınması 2.4.Hadis ve Sünnetin Anlaşılmasında Bütünlüğün Gözetilmesi 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Ömer (r.a) 4. Hadisten Hayata 39 12. SINIF Açıklamalar Amaçlar 3. kazanım işlenirken ilmi yönüne, tak- Beceriler: vasına, cihada katılma ile hadis ve sünnete uymadaki iştiyakına da değinile- • Araştırma-Sorgulama Becerisi cektir. • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve K A L S A T verdiği mesajların üzerinde durulacak, • Problem Çözme Becerisi öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer • Temel Dini Kaynakları Tanıma çıkarmaları teşvik edilecektir ve Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, sorumluluk. PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ’İN ÖRNEKLİĞİ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE III Konular 1. Peygamberimiz’in Hayatında İnanç ve Davranış Bütünlüğü 2. Peygamberimiz’in Hayatında Cihad 3. Peygamberimiz’in Güler Yüzlü Olması Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar 12. SINIF Açıklamalar 2. kazanım işlenirken cihad kavramının anlam genişliği göz önünde bulundu1. İnanç davranış bütünlüğünün rularak kavram bütün boyutlarıyla ele önemini fark eder. alınacaktır. Ayrıca emr-i bi’l maruf ve 2. Peygamberimiz’in hayatında ci- nehy-i ani’l - münkerin de cihad kapsahadın yerini örneklerle açıklar. mına girdiğine değinilecektir. Bu ünite sonunda öğrenciler: Amaçlar Beceriler: • Araştırma-Sorgulama Becerisi K A L S A T 3. Peygamberimiz’in güler yüzlü 4.kazanım işlenirken izzet-i nefs kavrave yapıcı oluşunu model alır. mına değinilecek ve Peygamberimiz’in insan onuruna verdiği değer örneklerle 4. Peygamberimiz’in Ayıp ve 4. Peygamberimiz’in Müslümanlaaçıklanacaktır. Kusurları Örtmesi rın ayıp ve kusurlarını örtmede 5. kazanım işlenirken Ümmü Seleme 5. Bir Sahabi Tanıyorum: ki hassasiyetini fark eder. validemizin ilmi yönüne ve hayırsever Ümmü Seleme 5. Ümmü Seleme’nin örnek şahsi- kişiliğine de değinilecektir. yetini tanır. 6. Hadisten Hayata 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve 6. Tecessüs ile ilgili hadisi yorum- verdiği mesajların üzerinde durulacak, lar. öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. • Bireysel Farkındalık Becerisi • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi • İletişim Becerisi Değerler: Peygamber sevgisi, cihad, fedakârlık. 40 PEYGAMBERİMİZ’İN HAYATI DERSİ TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI:MEDİNE’DEN MEDENİYETE 41 KÜLTÜR VE MEDENİYETİMİZDE PEYGAMBERİMİZ ÜNİTE IV Konular 1. Peygamberimiz’in Fiziksel Özellikleri 2. Edebiyatımızda Peygamberimiz 3. Musikimizde Peygamberimiz 4. Osmanlı’da Peygamberimize Vefa 5. Kutsal Emanetler 6. Bir Sahabi Tanıyorum: Ebu Eyyub el-Ensari 7. Hadisten Hayata Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberimiz’in fiziki ve ahlaki özelliklerini tanır. 12. SINIF Açıklamalar Amaçlar 1.kazanım işlenirken şemail kavramı Beceriler: tanımlanacak, kültürümüzde Şemail-i • Araştırma-Sorgulama Becerisi şerife verilen değer vurgulanacaktır. K A L S A T 4.kazanım işlenirken kutsal emanetler • Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi 2. Edebiyatımızda ve musikimizde görselleri ile tanıtılacaktır. Peygamber sevgisini yansıtan • Kültürel Farkındalık Becerisi 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve eserlere örnekler verir. verdiği mesajların üzerinde durulacak, Değerler: 3. Ecdadımızın Peygamberimize öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer gösterdiği vefayı örneklerle Peygamber sevgisi, vefa. çıkarmaları teşvik edilecektir. açıklar. 4. Kutsal emanetleri tanır. 5. Ebu Eyyub el-Ensari’nin örnek şahsiyetini tanır. 6. Sanat ile ilgili hadisi yorumlar. Bu materyal Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretim programlarının güncellenmesi çalışmaları kapsamında kamuoyunun görüş, öneri ve eleştirilerini almak amacıyla hazırlanmıştır. Başka bir amaçla kullanılamaz. Öğretim programlarının nihai hali değildir.
