ya Rusya doğal gazı keserse, o gün ne ya pacağız

T. B. M. M.
B Î 44
alınacak; ya Rusya doğal gazı keserse, o gün ne ya­
pacağız? (Gülüşmeler)
2. Murgul bakır kompleksi nedeniyle çevre kirlenmesine bir ç^ıre bulunmuş mudur?
3. Bu genel müdürlük uzmanlarının Gökova Yeniköy Termik Santralı için çevre kirlenmesi bakı­
mından görüşü nedir?
Bu termik santralın yapımı nedeniyle çevre kir­
lenmesi olacağı kanaatinde iseler, neden tepkilerini
belli etmemişlerdir? Bu kanaatte değillerse, bu konu­
da bizleri ve kamuoyunu ikna edecek açıklamalarını
neden yapmamışlardır ki, ferahlayalım?
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Nalbantoğlu;
Buyurun Sayın Bakan.
DEVLET BAKANI AHMET KARAEVLÎ (De­
vamla) — Evvela son sualinden başlayayım : Bu Kemerköy Santralı ile ilgili Danıştaya dahi müracaat
edilmiştir; Danıştay, her kuruluşun görüşünü almış
ve bu konuda kararım vermiştir; bu da defaatle o
zaman açıklanmıştır Sayın Nalbantoğlu; eski bir mü­
nakaşayı buraya getirmek istemiyorum.
İkincisi : «Doğal gaz kesilirse ne olacak?» dedi­
ler.
Şu anda Trakya Bölgesinde doğal gaz sondaj ça­
lışmaları devam etmektedir; ama bir alışverişi ya­
parken, hep menfî yönden ele almaktansa, «olabilir
de» diye düşünüp, tedbirini de almak, bizim düşün­
ce sistemimiz içinde zannediyorum.
Teşekkür ediyorum.
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Bakan.
Sayın Osmanlıoğlu.
M. HAYRI OSMANLIOĞLU (Gaziantep) —
Efendim, benim sorum, deterjan kirlenmesi hakkın­
dadır. Kirlenme yapan bir olay da deterjan kullanıl­
masıdır ve Rusya'da yapılan bir seminerde isveçli
bir delege, «Bİz, bu sorunu şöyle çözdük» diyor ve
devam ediyor : «Yüzey aktif maddelerinin kullanıl­
ması Amerika'da 1963'ten bu yana yasak edilmiştir.
Böyle bir fabrikayı İsveç, geri kalmış memleketlere
satmak suretiyle kurtulmuştur.»
Türkiye'de Pet - Kim'in bir fabrikası vardır, de­
terjan üretiyor. Bunun kullandığı madde de yüzey
aktif maddesidir ve kanserojen etkisi vardır. Bu mad­
deden yapılan deterjan, bütün Türkiye'de kullanıl­
maktadır. Sadece İstanbul'da, İzmir'de veyahut da
arıtma tesislerini yaptığımız yerlerde kullanılmıyor
ki, kanallarla, çeşitli tedbirlerle bunu önleyelim; bir
köyde dahi kullanılıyor ve buradan geçen deterjan
devamlı köpük yapıyor. Bu nedenle, bu fabrikanın
— 438
14 , 12 . 1985
0:2
yüzey aktif maddesi ile anamaddesi ile çalışmasının
önlenmesi gerekmektedir. Sayın bakanlık, bu husus­
ta herhangi bir tedbir düşünüyorlar mı? Zira, bütün
milletin günbegün, azar azar ölümüne sebep olacak
bir husustur.
Teşekkür ederim.
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Osmanlı­
oğlu.
Sayın Bakan, buyurunuz.
DEVLET BAKANI AHMET KARAEVLÎ (De­
vamla) — Sayın Başkan, müsaade ederseniz, bu so­
ruyu, detaylı olarak, yazılı cevaplayacağım.
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Bakan.
Buyurun Sayın Arpacıoğlu.
ARSAN SAVAŞ ARPACIOĞLU (Amasya) —
Sayın Başkan, Çevre Genel Müdürlüğüne ayrılan büt­
çe payı içerisindeki meblağlar ile, sayın bakan, Tür­
kiye'nin çevre sorunlarını çözeceğine inanıyor mu?
Acaba, elindeki mevcut kadro ve buna ilaveten tek­
nik eleman, buna kifayet eder mi?
İkinci sorum : Türkiye'de büyüklü küçüklü sa­
nayiin yüzde kaçında arıtma tesisi vardır? Veya bu
yüzde çok büyük ise, arıtma tesisleri yönünden ne
gibi ciddî önlemler veya ciro payları içerisinde arıt­
ma yatırımları ve alternatifler düşünüyorsunuz?
Üçüncü sorum : Tarımda büyük verim düşüklü­
ğü olduğu aşikârdır. Bugüne kadar, akarsuların ge­
tirdiği hastalıklara ve kirliliğe karşı ne gibi önlem­
ler alınmıştır? Buna bir örnek verecek olursak, Tür­
kiye'deki mevcut şeker fabrikalarının atıklarının ge­
tirdiği hastalıklar, ki buna başka bir deyimle, hematot hastalığı da diyebiliyoruz; bu hastalığın bilhassa
tarımda çok büyük verim düşüklüğüne neden oldu­
ğu bilinmektedir. Yine, sebzelerden de fertlere ge­
çen çeşitli hastalıklar görülmektedir. Bunun için, ne
gibi önlemler alınması düşünülüyor veya alınmıştır?
Dördüncü sualim : Mediterranean polition dedi­
ğimiz, Akdeniz kirliliğine karşı, Çevre Genel Müdür­
lüğüne bağlı bir teşkilat vardır. Bu teşkilatın İşlerliği
ve verimliliği bugüne kadar ne ölçüde olmuştur; rbu
teşkilattan ne şekilde yararlanılmıştır? Bugüne ka­
dar, Akdeniz ülkeleri ile bu konuda ne ölçüde işbir­
liği yapılmıştır?
Teşekkür ederim.
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Arpacıoğlu.
DEVLET BAKANI AHMET KARAEVLÎ (De­
vamla) — Sayın Başkan, birinci sualin cevabına, sa­
nıyorum diğer arkadaşlarımın sorularını cevaplandı­
rırken de değinmiştim. Tekrar ediyorum : Biz, 512