osteoarthrıtıs osteoarthrosis dejeneratıve joınt dısease

advertisement
Osteoartrit
Osteoartroz
Dejeneratif Eklem Hastalığı
Dr. Ülkü Akarırmak
Tanım
Osteoartrit OA dejeneratif, kronik bir
hastalıktır
Diartrodiyal (sinoviyal) eklemleri tutar
Eklem kıkırdağında yıkım ve
Çevresindeki kemik ile yumuşak
dokularda proliferatif değişikliklerle
özellenir
Epidemiyoloji
OA en yaygın eklem hastalığıdır
Diz eklemi OA’i, 60 yaş üzerinde
yaklaşık %70 oranında
Radyolojik bulgular %90 üzerinde
Yaşlılarda kas-iskelet sistemi kaynaklı
fonksiyon kaybı nedenlerinin başında
Fonksiyonel Kısıtlılık
Günlük yaşam aktivitelerinde kayıp
Yürümede kısıtlanma
İleri yaşta dizabilite veya özürlülük
nedeni
Eklem replasman cerrahisinin başta
gelen edenidir
Osteoartritin Özellikleri
Kas-İskelet Sisteminin hastalığıdır,
sistemik tutulum göstermez
Sinoviyal eklemlerin noninflamatuvar
hastalığıdır
Hastalık seyrinde eklem ankilozu
gelişmez
Osteoartrit Klasifikasyonu
Primer OA
Etiyoloji bilinmiyor
Sekonder OA
Etiyoloji belli
Yaş
Primer OA > 40 yaş
Doğru ilişki
OA yaşlanma süreci midir?
Primer OA Risk Faktörleri
Yaş
Cinsiyet
Obezite
Genetik
Travma (günlük yaşam)
Sekonder Ostoartrit
Travma
Geçirilmiş eklem hastalıkları;
DKÇ, varum, valgum deformiteleri
Enfeksiyon: Septik artrit, Brusella, Tb
Enflamatuvar hastalık: RA, AS
Metabolik: Gut
Hematolojik: Hemofili A
Endokrin: DM
OA Etiyolojisi
Kıkırdak özelliklerinde değişme;
enfeksiyon- enflamasyon
Biyomekanik sorunlar
BİYOMEKANİK
KIKIRDAK
Primer OA Morfolojisi
Osteoartrit El Tutulumu
Eklem Kıkırdağının Yapısı
Kolajen (Tip 2)
Proteoglikan
- Hiyaluronik asit
- Glikozamin
Su
Kondrosit
Rejenerasyon ve Dejenerasyon
OA Patolojisi
Fibrilasyon
Eburnasyon
Osteofit
Subkondral kist
Laboratuvar Bulguları
OA için tan koydurucu laboratuvar
bulguları yoktur
Laboratuvar değerlendirme ayırıcı tanı
için yapılır
OA Radiyolojik Bulguları
Eklem aralığında
daralma
(kıkırdak aşınması)
Subkondral
(paraartiküler) skleroz
Osteofit (en özel)
Kemik kistleri
Osteoartritte Radiyolojik
Derecelendirme
Evre 1
Evre 1
Evre 1
Evre 1
Normal
Hafif
Orta
İleri
Kellgren Lawrence Sınıflandırması
Osteoartrit Tanısı
Klinik Bulgular
Eklem ağrısı
+
Radiyolojik Bulgular
Osteofit
OA Klinik Belirti Ve Bulguları
Eklem ağrısı – mekanik/
dejeneratif
İnaktivite tutukluğu < 30 dakika
EHA kısıtlanması – ileri dönem
Deformite – GYA kısıtlanması
Diz Ekleminin OA (Gonartroz)
Obez kadınlarda daha yaygın
50 yaş üzerinde prevalansı artar
Eklem sertliği <30 dakika
Mekanik ağrı
Fizik muayenede krepitus
Presyonla ağrı
EHA ağrılı
EHA kısıtlanması ileri dönemde (önce
ekstansiyon)
Laboratuvar bulguları normal sınırlarda
Genu Valgum - Ortoz
OA Radiyolojik Bulguları
Evre 1 - 4?
OA Radiyolojik Bulgular
Diz Eklemi OA - Radiyoloji
Kalça Eklemi Osteoartriti
Koksartroz
Erkeklerde ve >40 yaşında daha yaygın
Eklem sertliği
Kalça, gluteal ve kasık bölgede ağrı dize kadar yayılma (N obturatorius)
Mekanik ağrı
Yürüme fonksiyonunda
kısıtlanma<1000m
Kalça Eklemi Osteoartriti Koksartroz
Fizik Muayene:
Antaljik topallama
EHA kısıtlanması (önce internal rotasyon)
Ağrılı EHA
Trendelenburg testi pozitifleşebilir
Bacak uzunluğu farkı değerlendirilir
Laboratuvar bulguları normal sınırlardadır
Kalçanın Biyomekanik
Değerlendirmesi (kg/cm2)
Kalça OA - Radyoloji
Periferik Eklem OA
El
Ayak
OA Etiyopatogenez
Yaş
Cinsiyet
Biomekanik
Biokimyasal
Genetik
Diğer faktörler
OA
OA Etyopatogenezi
Kıkırdak fonksiyon bozukluğu
-Kondrosit 1- Degradatif enzimler
(metalloproteaz)
2- İnhibitörleri ile
Yapım / yıkım dengededir
- İL-1  - Degradatif enzimler  +
sinoviyal enflamasyon - kıkırdak yıkımı
OA Patogenez
Sitokinler
- İL-1
- İL- 6
- TNF 

Hücre yıkımı

Membran Fosfolipitleri

Araşidonik asit (Enflamasyon)

COX 1 - COX2
OA Patogenezi
Kıkırdak dejenerasyonunda interlökin–1
(İL-1) gibi sitokinlerin ve
metaloproteazların rolü önemli
Lokal büyüme faktörleri (transforming
growth factor-TGF) ise osteofitlerin
gelişiminde etkili
OA Tedavisi
Semptomatik tedavi
Yapı modifiye edici tedavi
Cerrahi tedavi
Yapı Modifiye Edici Tedavi
Hiyaluronik asit enjeksiyonu (HA)
Glikoz amino glikan (GAG)
OA’te Primer Koruma ?
Düzenli egzersiz
Kilo kontrolü
Travmalardan korunma (Günlük)
OA Tedavisinin Amaçları
Ağrının azaltılması
Eklem fonksiyonunun korunması ve
düzeltilmesi
Eğitim
Farmakolojik Olmayan Tedavi
Yöntemleri
Hasta eğitimi
Kilo kontrolü
Fizik tedavi
Yürüyüş
Egzersizler
Yürümeye yardımcı cihazlar
Patella destekleri
Uygun ayakkabı
Lateral-kama tabanlık (genu varum için)
Eklem ve enerji korunması teknikleri
OA Farmakolojik Tedavi
Oral Sistemik Medikal Ajanlar
- Analjezik (asetaminofen)
- NSAİD
- Opioid analjezik
İntraartiküler Ajanlar
- Hiyaluronik asit
- Glikokortikoid (efüzyon)
Topikal Ajanlar
El OA – İstirahat Ateli
OA’in Semptomatik Tedavisi
Eklem yükünün azaltılması
- Kilo kontrolü
- Splint
- Baston
Egzersiz:
- Eklem hareket açıklığı
- Yüzme
- Yürüyüş
- Kuvvetlendirme
Cerrahi Girişim Endikasyonları
Şiddetli ve konzervatif tedavi
yöntemlerine yanıtsız eklem ağrısı
Günlük yaşam aktivitelerinin
kısıtlanması; özürlülük
Deformite, anatomik, biyomekanik
bozukluklar, açısal deviyasyon,
instabilite
İnvazif Yöntemler
Eklem lavajı
Artroskopi
Cerrahi
Osteotomi
Eklem replasmanı
Gelecekte: Kıkırdak grefti, Genetik
mühendislik vb.
SORU - KATKILAR
Download