T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Genel Müdürlüğü EYLÜL 2016 DIŞ TİCARET RAPORU Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; 2016 yılı Eylül ayında, 2015 yılının aynı ayına göre ihracat %5,6 azalarak 10 milyar 935 milyon dolar, ithalat %0,7 azalarak 15milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı % 14,1 artarak 4 milyar 362 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Eylül ayında %75,2 iken, 2016 Eylül ayında %71,5'e düştü. İhracat(FOB) İthalat(CIF) Değişim Değer OCAKEYLÜL 2015 107 166 2016 104 227 2015 11 581 2016 10 934 (%) Değişim Değer (%) 156 351 -2,7 146 254 Milyon ABD Doları Dış Ticaret Dengesi İhracatın İthalatı Karşılama Değişim Oranı Değer (%) -49 185 -6,5 15 402 -42 026 (%) 68,5 -14,6 -3 821 71,3 75,2 EYLÜL -5,6 15 296 1 -0,7 -4 361 14,1 71,5 AVRUPA BİRLİĞİNE İHRACAT % 0,4 arttı. 2015 yılı Eylül ayında %47,1 olan Avrupa Birliği’nin ihracattaki payı, 2016 yılı Eylül ayında %50,2 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %0,4 artarak 5 milyar 484 milyon Dolar olarak gerçekleşti. 2016 EYLÜL AYINDA EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKELER: Almanya İngiltere İtalya Irak : 1 137 milyon $ : 784 milyon $ : 653 milyon $ : 575 milyon$ 2016 EYLÜL AYINDA EN FAZLA İTHALAT YAPILAN ÜLKELER: Çin : 2 221 milyon $ Almanya : 1 668 milyon $ Rusya : 1 047 milyon $ İtalya : 699 milyon $ 2 2016 Eylül Ayında Fasıllar Düzeyinde İhracat: Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Örme giyim eşyası ve aksesuarı Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Demir ve çelik Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Demir veya çelikten eşya Plastikler ve mamulleri Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar 1 591 milyon $ 984 milyon $ 705 milyon $ 636 milyon $ 622 milyon $ 485 milyon $ 424 milyon $ 401 milyon $ 395 milyon $ 293 milyon $ 248 milyon $ 206 milyon $ 2016 Eylül Ayında Fasıllar Düzeyinde İthalat: Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetmeverme cihazları, aksam-parça-aksesuarı Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Demir ve çelik Plastikler ve mamulleri Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı Eczacılık ürünleri Organik kimyasal ürünler Alüminyum ve alüminyumdan eşya Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 3 2 130 milyon $ 2 115 milyon $ 1 671 milyon $ 1 350 milyon $ 1 002 milyon $ 903 milyon $ 536 milyon $ 369 milyon $ 352 milyon $ 329 milyon $ 222 milyon $ 203 milyon $ SEKTÖRLERE GÖRE DIŞ TİCARET: Bin $ -Thousand $ Ekonomik faaliyetlere (ISIC, Rev.3) göre dış ticaret, 2015 - 2016 Foreign trade by economic activities (ISIC, Rev.3), 2015 - 2016 Sektörler Eylül September 2015 2016 Değer Value Değişim Değer (%) Change Value (%) (%) İhracat Genel toplam Tarım ve ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taş ocakçılığı İmalat Diğer 11 581 704 100,0 10 934 855 100,0 -5,6 378 926 3,3 348 541 3,2 -8,0 26 628 0,2 32 511 0,3 22,1 216 221 1,9 245 169 2,2 13,4 10 923 710 94,3 10 274 694 94,0 -5,9 36 220 0,3 33 941 0,3 -6,3 TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 Bin $ -Thousand $ Ekonomik faaliyetlere (ISIC, Rev.3) göre dış ticaret, 2015 - 2016 Foreign trade by economic activities (ISIC, Rev.3), 2015 - 2016 Sektörler Eylül September 2015 2016 Değer Value Değişim Değer (%) Change Value (%) (%) İthalat Genel toplam Tarım ve ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taş ocakçılığı İmalat Diğer 15 402 916 100,0 15 296 492 100,0 -0,7 379 416 2,5 501 412 3,3 32,2 10 177 0,1 5 914 0,0 -41,9 2 088 961 13,6 1 347 532 8,8 -35,5 12 593 510 81,8 13 032 128 85,2 3,5 330 852 2,1 409 506 2,7 23,8 TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 4 Dış Ticaretimizin Ekonomik Gruplara göre Sınıflandırılması Bin $ -Thousand $ Ekonomik faaliyetlere (ISIC, Rev.3) göre dış ticaret, 2015 - 2016 Foreign trade by economic activities (ISIC, Rev.3), 2015 - 2016 Sektörler Eylül September 2015 2016 Değer Değişim Change Değer Value (%) Value (%) (%) İhracat Genel toplam 11 581 704 100,0 10 934 855 100,0 -5,6 Sermaye (yatırım) malları 1 246 712 10,8 1 179 016 10,8 -5,4 Ara (ham madde) malları 5 469 710 47,2 5 098 722 46,6 -6,8 Tüketim malları 4 765 461 41,1 4 603 897 42,1 -3,4 99 821 0,9 53 220 0,5 -46,7 Diğerleri TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 Bin $ -Thousand $ Ekonomik faaliyetlere (ISIC, Rev.3) göre dış ticaret, 2015 - 2016 Foreign trade by economic activities (ISIC, Rev.3), 2015 - 2016 Sektörler Eylül September 2015 2016 Değer Değişim Change Değer Value (%) Value (%) (%) İthalat Genel toplam 15 402 916 100,0 15 296 492 100,0 -0,7 Sermaye (yatırım) malları 2 774 541 18,0 2 578 388 16,9 -7,1 Ara (ham madde) malları 10 572 519 68,6 10 449 465 68,3 -1,2 2 031 097 13,2 2 222 532 14,5 9,4 24 759 0,2 46 107 0,3 86,2 Tüketim malları Diğerleri TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 5 Ülke Gruplarına göre Dış Ticaretimiz Bin $ -Thousand $ Eylül September 2015 Ülke Grupları Değer Value İhracat Genel toplam A-AVRUPA BİRLİĞİ (AB-28) B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ C-DİĞER ÜLKELER 2016 (%) Değer Value Değişim Change (%) (%) 11 581 704 100,0 10 934 855 100,0 -5,6 5 460 430 47,1 5 483 863 50,2 0,4 135 086 1,2 134 389 1,2 -0,5 5 986 188 51,7 5 316 603 48,6 -11,2 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre AB ülkelerine (AB-28) ihracat, %0,4 ’lük artışla 5,5 milyar dolar, AB dışındaki diğer ülkelere ihracat ise %11,2’lik düşüşle 5,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bin $ -Thousand $ Eylül September Ülke Grupları 2015 Değer Value İthalat Genel toplam A-AVRUPA BİRLİĞİ (AB-28) B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ C-DİĞER ÜLKELER 2016 (%) Değer Value Değişim Change (%) (%) 15 402 916 100,0 15 296 492 100,0 -0,7 5 691 767 37,0 5 924 242 38,7 4,1 104 124 0,7 85 763 0,6 -17,6 9 607 025 62,4 9 286 486 60,7 -3,3 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre AB ülkelerinden (AB-28) ithalat, % 4,1’’lik artışla 5,9 milyar dolar, AB dışındaki diğer ülkelerden ithalat ise % 3,3 ’lük düşüşle 9,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. 6 Teknoloji Yoğunluğuna Göre Dış Ticaret 2016 Yılı Eylül ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin ihracattaki payı %94 ‘tür. Yüksek teknolojili ürünlerin 2016 Eylül ayında ihracattaki payı %3,4’tür. Orta yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payı ise % 34,6’dır. 2016 Yılı Eylül ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin ithalattaki payı %85,2’dir. Yüksek teknolojili ürünlerin 2016 Eylül ayında ithalattaki payı %16 ‘dır. Orta yüksek teknolojili ürünlerin ithalattaki payı ise %45,4 ‘tür. 7 En çok ihracat ve ithalat yapılan 20 ülke, 2015 - 2016 En çok ihracat yapılan 20 ülke Bin $ -Thousand $ Eylül September Ülkeler 2015 Değer Value (%) 2016 Değer Value (%) Değişim Change (%) İhracat Toplam 11 581 704 100,0 10 934 855 100,0 -5,6 1234- Almanya İngiltere İtalya Irak 1 132 227 956 009 580 898 605 926 9,8 8,3 5,0 5,2 1 136 828 783 579 653 243 575 279 10,4 7,2 6,0 5,3 0,4 -18,0 12,5 -5,1 567891011121314151617181920- ABD Fransa İran İspanya Hollanda BAE Suudi Arabistan Romanya Bulgaristan İsrail Belçika Çin Polonya Mısır Rusya Federasyonu Yunanistan Diğerleri 542 690 510 899 219 400 380 012 252 361 369 736 195 670 271 051 130 501 199 461 218 616 179 625 193 535 206 488 275 993 116 487 4 044 119 4,7 4,4 1,9 3,3 2,2 3,2 1,7 2,3 1,1 1,7 1,9 1,6 1,7 1,8 2,4 1,0 34,9 494 107 487 347 456 911 417 749 271 949 269 538 260 788 236 181 226 817 224 117 210 902 206 332 204 940 188 846 141 298 122 080 3 366 023 4,5 4,5 4,2 3,8 2,5 2,5 2,4 2,2 2,1 2,0 1,9 1,9 1,9 1,7 1,3 1,1 30,8 -9,0 -4,6 108,3 9,9 7,8 -27,1 33,3 -12,9 73,8 12,4 -3,5 14,9 5,9 -8,5 -48,8 4,8 -16,8 TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 8 En çok ithalat yapılan 20 ülke Bin $ -Thousand $ Eylül September Ülkeler İthalat Toplam 1234567891011121314151617181920- Çin Almanya Rusya Federasyonu İtalya ABD Güney Kore İspanya Fransa İngiltere Hindistan İran Japonya BAE Hollanda Polonya İsviçre Belçika Çek Cumhuriyeti Ukrayna Romanya Diğerleri 2015 Değer Value (%) 2016 Değer Value (%) Değişim Change (%) 15 402 916 100,0 15 296 492 100,0 -0,7 1 968 130 1 605 411 1 424 490 700 752 1 024 809 547 383 372 273 512 209 431 021 434 008 438 288 273 768 148 267 193 395 273 859 131 791 226 193 191 464 193 879 165 043 4 146 484 12,8 10,4 9,2 4,5 6,7 3,6 2,4 3,3 2,8 2,8 2,8 1,8 1,0 1,3 1,8 0,9 1,5 1,2 1,3 1,1 26,9 2 221 247 1 668 351 1 046 525 699 171 666 102 501 481 484 077 480 186 405 756 402 830 358 584 312 148 292 329 261 984 260 469 248 952 230 151 217 084 202 486 165 888 4 170 691 14,5 10,9 6,8 4,6 4,4 3,3 3,2 3,1 2,7 2,6 2,3 2,0 1,9 1,7 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,1 27,3 12,9 3,9 -26,5 -0,2 -35,0 -8,4 30,0 -6,3 -5,9 -7,2 -18,2 14,0 97,2 35,5 -4,9 88,9 1,7 13,4 4,4 0,5 0,6 TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 9 En çok ihracat ve ithalat yapılan 20 fasıl, 2015 - 2016 En Çok İhracat Yapılan 20 Fasıl Bin $ -Thousand $ Eylül September Sıra Değişim Fasıllar Değer - Value 2015 2016 Change (%) İhracat Toplam -Total 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 87 84 61 85 71 72 62 73 39 8 27 94 25 40 76 63 20 57 52 60 11 581 704 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Örme giyim eşyası ve aksesuarı Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntüses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Demir ve çelik Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Demir veya çelikten eşya Plastikler ve mamulleri Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento Kauçuk ve kauçuktan eşya Alüminyum ve alüminyumdan eşya Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat Örme eşya Diğer fasıllar TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 10 10 934 855 -5,6 1 572 651 1 591 890 1,2 984 370 984 454 0,0 736 521 679 449 705 384 636 779 -4,2 -6,3 993 506 622 722 -37,3 505 750 480 912 414 402 416 924 348 449 308 378 485 981 424 115 401 677 395 845 293 118 248 344 -3,9 -11,8 -3,1 -5,1 -15,9 -19,5 211 194 206 113 -2,4 182 573 183 401 180 934 149 315 200 573 189 846 185 635 165 435 9,9 3,5 2,6 10,8 195 271 161 384 -17,4 166 230 142 187 121 763 2 607 526 157 013 149 420 124 098 2 605 031 -5,5 5,1 1,9 -0,1 En Çok İthalat Yapılan 20 Fasıl Bin $ -Thousand $ Eylül September Sıra Değişim Fasıllar Değer - Value 2015 2016 Change (%) İthalat Toplam -Total 15 402 916 15 296 492 -0,7 1 878 379 2 130 517 13,4 2 913 216 2 115 219 -27,4 1 304 290 1 671 537 28,2 1 291 184 1 350 774 4,6 1 075 265 944 540 259 793 1 002 868 903 561 536 211 -6,7 -4,3 106,4 336 446 369 421 9,8 294 700 346 934 233 037 352 590 329 287 222 608 19,6 -5,1 -4,5 1 84 2 27 3 85 4 87 5 6 7 72 39 71 8 90 9 10 11 30 29 76 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntüses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Demir ve çelik Plastikler ve mamulleri Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı Eczacılık ürünleri Organik kimyasal ürünler Alüminyum ve alüminyumdan eşya 12 48 Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 199 099 203 843 2,4 13 73 Demir veya çelikten eşya 231 564 201 451 -13,0 14 62 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı 178 312 200 468 12,4 15 40 Kauçuk ve kauçuktan eşya 206 095 200 067 -2,9 16 74 Bakır ve bakırdan eşya 186 097 188 005 1,0 17 55 Sentetik ve suni devamsız lifler 145 331 170 253 17,1 18 54 156 120 165 736 6,2 19 88 Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar 562 597 148 748 -73,6 20 38 Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.) Diğer fasıllar 135 670 141 042 4,0 2 524 244 2 692 284 6,7 TÜİK, Dış Ticaret, Eylül 2016 11